Aan de bewoners van dit pand | Jaargang 2 | nummer 2
IN DIT NUMMER
Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde | mei 2014
Garmerwolde vol van Rondje Nostalgie
‘Inpakken’ RWZI dit jaar afgerond
Winnaar Algemeen Belang ‘verliest’ college
Verborgen schatten: Hoedenspelden 1
GEO zoekt toekomst Voetbalvereniging GEO gaat nieuwe spelers werven in Lewenborg. Het bestuur plaatst advertenties in de lokale krant om jonge voetballers te bewegen te gaan voetballen in Garmerwolde. Ook voert GEO gesprekken met voetbalclub Omlandia uit Ten Boer om komend seizoen gezamenlijk B- en C-elftallen te formeren. De bloei is eruit bij de jeugdelftallen. “We moeten iets doen om de jeugd ook buiten onze dorpen enthousiast voor GEO te maken. We moeten extra jonge spelers hebben om zo nieuw elan te kweken. Het nieuwe kunstgrasveld is een belangrijke eerste stap. Ik hoop dat dat een boost geeft”, aldus voorzitter Wim Benneker. De bloeiperiode voor GEO begon zo’n 10 á 15 jaar geleden. GEO werd toen een volledige zaterdagclub en bezette alle elftallen; drie seniorenteams en alle jeugd- en pupillenteams tot en met de F-jes. Het was vroeger voor meisjes en jongens heel gewoon
dat je ging voetballen bij GEO. Nu is de tijd anders. Er zijn veel andere sportmogelijkheden voor de jeugd en voetballen is niet meer vanzelfsprekend. Bovendien geven demografische voorspellingen aan dat het aantal kinderen afneemt. Benneker: “We moeten voor een
goede bezetting van de elftallen nadrukkelijk naar plaatsen als Engelbert, Ruischerbrug, Ruischerwaard en Lewenborg kijken. Maar ook daar neemt de concurrentie toe. Er zijn meer voetbalclubs die in die vijver vissen. Ik realiseer me dat het niet makkelijk is, maar ik
ben ervan overtuigd dat het moet lukken om kinderen te interesseren om hier te voetballen. Er zijn altijd kinderen die gedijen bij een kleinere, overzichtelijker club als GEO. En we kunnen nu als club een meerwaarde bieden!” vervolg op pagina 2
“Ledental Garmerwolde mag best omhoog”
Uitvaartverzorging: puur vrijwilligerswerk Garmerwolde kent veel verenigingen. De Uitvaartvereniging Garmerwolde (UVG) is daarvan niet de bekendste. Een groot deel van de leden woont buiten het dorp. Een deel ervan zelfs buiten Nederland, tot in Zweden aan toe. Van de 212 leden wonen slechts 90 in Garmerwolde. Op een dorp van ruim 500 inwoners is dat te weinig, vindt voorzitter Jan Wigboldus: “Dat aantal mag best omhoog. Al begrijp ik ook hoe dit komt.” ‘De dood, en wat gaat er dan met mijn lichaam gebeuren?’ is volgens Wigboldus geen populaire vraag om over na te denken. “Bovendien sluiten de meeste mensen tegelijk met de hypotheek voor een huis vaak ook een overlijdens- en uitvaartverzekering af. Ze zien geen noodzaak meer om lid te
worden van de plaatselijke uitvaartvereniging en daar denken mensen ook niet aan. Da’s jammer!”. Wigboldus koestert de al jaren vaststaande ledenprijs van € 22,50 per jaar. “Daar krijg je de basiszorg voor en als men het uitgebreider wil, dan kunnen we dat ook doorspreken.” vervolg op pagina 4
| Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde
2
Brandhout
Op het land van de familie Wigboldus ligt nog zo’n kleine 30 kuub hout voor de geïnteresseerde eigenaren van houtkachels. In het kader van het project ‘Herstel historische boerenerven’ trok Landschapsbeheer Groningen vrijwel alle bomen op het voorerf van Wigboldus tegen de vlakte. Het gaat om wilgen, populieren en een verdwaalde iep en es. De bomen waren oud, hol, en een gevaar voor de directe omgeving in geval van storm. Inmiddels is een aantal mensen met een aanhangwagentje hout vertrokken, maar het is vooralsnog karig gesteld met de interesse. De omgevallen stukken wilg op het
veld lopen inmiddels weer uit. Willard Wigboldus: “Het is momenteel niet de beste tijd. Door de stormen van een paar maanden geleden is er heel veel hout beschikbaar en dus loopt de vraag naar hout wat terug. Bovendien is wilg en populier meer ‘gezelligheidshout’. Je krijgt het er niet warm van en het fikt snel weg. Het is wel goed aanmaakhout.” Geïnteresseerden kunnen zich op de boerderij melden. Wigboldus vraagt 25 euro voor een geschatte kuub. “We kijken niet op een paar centimeter.” Afdingen dan? “…ehh.. heeft nog niemand gedaan!”
Raedthuys
Voor al uw • feesten • bruiloften • partijen
ADMINISTRATIEKANTOOR GRONINGEN BV
telefoon (06) 53 53 22 02 tevens verhuur van licht & geluid
B O E K H O U D I N G n J A A R R E K E N I N G E N n L O O N A D M I N I S T R AT I E BELASTINGEN n P A R T I C U L I E R E N n OVERIGE DIENSTEN KALMARWEG 14-12 n 9723 JG GRONINGEN n TEL: 050 - 404 22 07 n FAX: 050 - 549 38 91 MAIL:
[email protected] n WWW.RAGBV.NL
Colofon Redactie
RVCommunicatie Foto’s CorfuDesign, tenzij anders vermeld Vormgeving CorfuDesign Drukwerk Uitbesteed aan Drukwerkdeal Uitgeverij De iGup verschijnt regelmatig onregelmatig in Garmerwolde
Contact e
[email protected] i www.iGup.nl Wilt u adverteren in de iGup? Dat mag en dat kan! We hebben de mogelijkheden voor u in kaart gebracht en de kosten ervan op een rij gezet. Bent u geïnteresseerd? Neem dan contact op met de redactie van de iGup via
[email protected].
Ten Boer
06-30881547
mei 2014
Benneker: “Nu móeten en wíllen we verder”
3
vervolg pagina 1 Kunstgras Die meerwaarde kwam toen de gemeente besloot om de verplichte investeringen in de velden van GEO om te zetten in de levering van een kunstgrasveld. Daarvoor laat de gemeente dan alle onderhoud van het tweede veld schieten. “We proberen nu of we het tweede veld toch nog op één of andere manier kunnen behouden. Maar we zijn hartstikke blij met het kunstgrasveld.” GEO gebruikt het nieuwe veld als trainingsveld en om jeugdwedstrijden te kunnen spelen. “Heel belangrijk”, aldus Benneker. “We
moesten geregeld trainingen afzeggen omdat het veld te nat en te slecht was. Dat demotiveert jonge voetballers. Maar op kunstgras speelt dat probleem niet.” Toen de gemeente met het voorstel van een kunstgrasveld kwam, hield die echter wel een slag om de arm. “Dat was best spannend. Wethouder Heidema wees op de slechte financiële positie van de gemeente en zei dat het college perspectief zag en dit plan steunde, maar dat Den Haag het moest goedkeuren. Een paar dagen later liep ons bestuur met een delegatie ambtenaren over onze velden. In die delegatie zaten ook twee ambtenaren uit
Den Haag. Zij moesten beslissen of de investering van het kunstgrasveld door kon gaan. Samen met een aantal bestuursleden heb ik alle uitleg gegeven en een rondleiding verzorgd. Ze waren kritisch, maar een dag later besloten ze gelukkig dat de investering door kon gaan. Ze vonden dat we een degelijk bestuur hadden en er verder voldoende goede mensen waren die de zaken goed voor elkaar hebben en weten wat ze doen. Ik realiseer me dat het een bijzondere geste is in deze tijd. Het is eervol. Dat kunstgrasveld is een belangrijke stap voor de toekomst. Nu móeten en wíllen we verder.
Omlandia En dat moet al op korte termijn. Vandaar dat GEO ook samenwerkingsgesprekken voert met voetbalclub Omlandia uit Ten Boer. “Als club hebben we te weinig spelers om nog een volwaardig C- en B- elftal te vormen. Dat is zonde. En we willen die kinderen toch graag voor de club behouden. Vandaar dat we uitzoeken of we niet samen met Omlandia B- en C-teams op kunnen stellen.” Omlandia legt dat idee nu voor aan hun leden en binnenkort wordt duidelijk of de clubs dit idee verder uitwerken voor volgend seizoen.
| Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde
4
vervolg pagina 1 Borrel Gezelligheid is de basis van de bestuursvergaderingen en alle leden gaan er met plezier naartoe, zo bleek tijdens de vergadering die de iGup bezocht. De vaak gortdroge grapjes tuimelen links en rechts over tafel en Wigboldus knipoogt, grijnst en stuurt de vergadering langs zaken als recente ontwikkelingen, financiën en de evaluatie van begrafenissen. Ook het onderhoud van de begraafplaats wordt tot in de puntjes doorgesproken met de stichting Begraafplaats die altijd aanschuift bij de bestuursvergaderingen. Inmiddels wordt ook het bestuurslidmaatschap van Hielke van Dijken (al 26 jaar lid) moeiteloos met weer eens drie jaar verlengd. Dat verzekert Van Dijken - los van de gezelligheid en humor van het gezelschap de komende jaren ook weer van een paar bakken
koffie en een gehaktbal met een borrel. Die borrel dan na afloop van de vergadering én - ook vaste prik - ná zijn toiletgang. “Want”, zo verzucht hij, “nou kan ik er nog naartoe lopen. Straks niet meer.” Zaklamp De charme van het lidmaatschap van de UVG zit ’m vooral in de vertrouwdheid. Wigboldus: “Je dorpsgenoten regelen alles. Stel dat een familielid overlijdt, dan is een belletje naar ons voldoende. Dan komen we langs en regelen wat er geregeld moet worden. En als dat betekent dat ik midden in de nacht gewapend met een zaklamp op de begraafplaats moet bepalen waar iemand komt te liggen, dan doe ik dat.” Enige tijd geleden overleed een dorpsgenote die geen directe familie meer in het dorp had, maar wel bekend en geliefd was. De uitvaartvereniging regelde dat de kist gewoon in
huis kon worden geplaatst zodat iedereen op eigen wijze afscheid van haar kon nemen. “Veel van deze mensen hadden niet naar een groot uitvaartcentrum in de stad gekund.” Eén van de dorpsbewoners pakte de make-up koffer omdat de overledene er wat bleek bijlag. “Je weet dat ze zichzelf altijd goed verzorgde en daar waarde aan hechtte. Dan doe je dat dus gewoon.” Puur vrijwilligerswerk Die betrokkenheid bij het dorp kenmerkt het bestuur van de uitvaartvereniging. De meeste bestuursleden vervullen die functie al vele jaren en geen haar op hun hoofd dat er aan denkt om afstand te doen van die functie. In de annalen van de 91-jarige vereniging komen ook vaak dezelfde familienamen terug als bestuurslid. Wigboldus (ruim 20 jaar voorzitter): “Dit is het pure vrijwilligerswerk. Op momenten dat je dorpsgeno-
ten hulp het meest nodig hebben, kunnen we dat geven. Zij krijgen bovendien de steun van bekenden. Dat is vaak ook een troost.” Wigboldus hoopt dat mensen bewust over een lidmaatschap willen nadenken. “Als je Garmerwolde als een korte, tijdelijke woonplaats ziet dan is de betrokkenheid bij het dorpsleven niet groot. Maar als je ziel in dit dorp ligt en je wilt er blijven wonen, dan wil je er uiteindelijk ook begraven worden. Dat soort mensen zou gewoon lid moeten worden. Je bent dan sowieso verzekerd van een plek op onze begraafplaats. Want als je geen lid bent, is dat helaas geen zekerheidje.”
Meer informatie of direct lid worden: J. van Zanten (penningmeester) Reitdiephaven 275, 9746 RE Groningen M [06] 13 41 40 90 E
[email protected]
mei 2014
Winnaar Algemeen Belang ‘verliest’ college Algemeen Belang is bij de gemeenteraadsverkiezingen de grootste partij geworden van de gemeente Ten Boer. Maar de partij van fractievoorzitter en beoogd wethouder René Stayen maakt geen deel uit van het college. Dat verraste Stayen een beetje, maar hij vindt het vooral jammer voor de gemeente Ten Boer. “Ik was vol voor de financiën gegaan. Dus veel onderhandelen met Binnenlandse Zaken en de provincie om zoveel mogelijk geld binnen te halen. Zónder veel te hoeven afbreken vanwege de Artikel 12 status en de andere bezuinigingen. Dat mag nu iemand anders doen. Wij zullen dat kritisch volgen.” Algemeen Belang had dan wel de meeste stemmen (891) in Ten Boer binnengehaald, het bleef bij 3 zetels. Net zoveel als het CDA (831 stemmen) en de ChristenUnie (673 stemmen). De PvdA zakte van vier naar twee zetels (573 stemmen) en GroenLinks kwam met 632 stemmen met twee zetels nieuw in de raad. Dat betekende dat Stayen als winnaar het initiatief voor een nieuw college mocht nemen, maar hij kreeg bij zijn collega’s de handen er niet voor op elkaar. Voor een meerderheidscollege moest er een driepartijen coalitie komen. Met twee beschikbare wethoudersposten betekent dat dat er in ieder geval één partij moest zijn
5
Wethouders Postma (links) en Heidema (rechts)
die de partijen van de beide wethouders zou steunen. De enige partij die die rol wilde vervullen was de PvdA, maar die wilde geen coalitie met Algemeen Belang gedogen. Rita Pestman, fractievoorzitter van de PvdA bevestigt dat. “Per saldo is er niet zoveel veranderd. Links had vier zetels en na de verkiezingen weer. Alleen nu verdeeld tussen GroenLinks en ons. We hebben de afgelopen jaren goed samengewerkt met het CDA dus daar lag onze voorkeur. Dat was de enige constructie die we wilden steunen, anders gaan we gewoon vol in de oppositie.” Toen Stayen merkte dat hij geen coalitie rond kreeg met Algemeen Belang erin, gaf hij het stokje over aan Ben Bosch van
het CDA. Die kwam vrij snel tot een akkoord met GroenLinks en de PvdA. “Mwoah, ik moet nog zien dat ze het halen hoor”, mokt Stayen. “Partijen die net nieuw zijn, hebben het meestal moeilijk”, verwijzend naar de in zijn ogen wankele positie van GroenLinks. Die partij zette vervolgens de zeer ervaren Annie Postma, een voormalig lid van de gemeenteraad van Groningen op het wethouderspluche. “Samen met Peter Heidema van het CDA is dat een goed duo”, aldus Pestman. Hier heb ik alle vertrouwen in, al blijf ik natuurlijk heel kritisch. Dat ben ik altijd geweest, ook toen wij nog een wethouder leverden. Dat zit in mijn natuur.
De Nestor vertelt:
(foto gemeente Ten Boer)
Garmerwolde blijft links dorp De PvdA is in Garmerwolde nog steeds de grootste partij. Uit de uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen blijkt dat 88 stemmen op de PvdA zijn uitgebracht. Dat is aanzienlijk minder dan de 142 van vier jaar geleden, maar nog altijd meer dan de andere partijen aan stemmen binnenhaalden. Het aantal CDA stemmers groeide van 28 naar 40. AB haalde 77 stemmen (5 meer dan in 2010 en de ChristenUnie 15 (dat waren er 17). Nieuwkomer GroenLinks haalde 74 stemmen waardoor van de 299 uitgebrachte stemmen (er werd twee keer ongeldig en drie keer blanco gestemd) er 162 naar de linkse partijen gingen.
H.D. Tammeling Ik ben net naar het afscheid geweest van PvdA-wethouder Stoel. Hij heeft 6 moeilijke jaren gehad, met de crisis en de consequenties van de grondaankopen. En nu, als het tij net dreigt te keren, houdt hij er mee op. Ik vond het jammer dat zijn eigen PvdA-afdeling zijn afscheid eigenlijk liet schieten. Alleen Yzebrand Dobma was er en aan het eind kwam ook Rita Pestman. Maar geen Marianne Meester, geen Jona van Keulen, geen andere afdelingsmensen of fractieleden. Dat kan niet! Stoel heeft zich 6 jaar hard ingezet voor de gemeente. Je kunt meningsverschillen hebben, maar bij een afscheid bén je er. Maar Stoel was ook de wethouder van
financiën. We moeten dus een nieuwe hebben. Wat mij betreft is René Stayen de enige die financiën goed in de vingers heeft. Maar hij heeft ook de eigenschap om mensen tegen zich in het harnas te jagen en dat heeft hem hier denk ik het wethouderschap gekost. Het botste eigenlijk direct met de andere partijen. Er waren er drie nodig voor een coalitie en er zijn twee wethoudersposten. Iedereen wilde een wethouder leveren behalve de PvdA. Maar die partij wilde niet gedogen. Dan kom je er dus niet uit. Tot het CDA het ging proberen. Toen wilde de PvdA wél gedogen en was het rond met CDA en GroenLinks. Ik was verrast dat de ChristenUnie niet zijn knopen telde. Peter
Rebergen komt net kijken en heeft geen ervaring. Hij had kunnen gedogen met Algemeen Belang en het CDA en kunnen afdwingen dat het beleid de komende jaren duidelijk geurde naar ChristenUnie. Hij had álles kunnen uitonderhandelen. Maar hij wilde persé, met zijn gebrek aan ervaring, wethouder worden van financiën. Eigenlijk kun je zeggen dat de grootste verliezer, de PvdA, de formatie heeft gewonnen. En Peter Rebergen heeft - namens de ChristenUnie - zijn eerste onderhandelingen verloren. Dáárom zit GroenLinks nu aan het stuur. Het zal mij benieuwen hoe Annie Postma het gaat doen als wethouder. Ik ga ‘t volgen.
| Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde
het n i k r Ste erk w s r e i hoven 6
Uw adres voor Aanleg Beplanting Bestrating Boomverzorging Schuttingen Onderhoud Vijvers
Lageweg 12 - 9798 TG Garmerwolde - Tel. 06 12154825
[email protected] - www.hoveniersbedrijfvanderwoude.nl
divers in groenten en fruit
Dorpsweg 1, 9798 PC Garmerwolde t (050) 4042921 i www.agrishopgarmerwolde.nl e
[email protected]
Huis- en tuinaccessoires, cadeautjes, cadeaubonnen, schapenvachten, curiosa en home parTz Open: elke vrijdag en eerste zaterdag van de maand van 10:00-16:00 uur en op afspraak. Tijdens schoolvakanties kunnen de tijden afwijken. Geweideweg 11 - 9798 TA Garmerwolde - 06 - 27 31 33 80
Al sinds 1964 uw betrouwbare specialist in nieuwbouw, verbouw, uitbreiding en onderhoud
Oude Rijksweg 11, 9798 PA Garmerwolde T. 050 - 541 65 01 - F. 050 - 541 92 68 www.havenga.com -
[email protected]
In onze keuken o.a.: pates, snacks, saté, shalom, karbonades, salades enz. Geweideweg 1 Garmerwolde
Te l e fo o n ( 0 5 0 ) 5 4 1 6 0 6 2
mei 2014
‘Inpakken’ RWZI dit jaar afgerond De beplanting rond de Rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt dit jaar afgemaakt en is al voor een groot deel klaar. Aan de voorzijde van de zuivering, voor de voormalige boerderij van de familie Stoel en aan de achterzijde van de zuivering voor de schuur van Ywema is de beplanting afgerond. Een gedeelte van het perceel van de boerderij naast de zuivering, aan de Grasdijkweg wordt na de zomer ingeplant omdat op dat terrein in september een groot toneelstuk van Rederijkerskamer Wester wordt opgevoerd. Natuurlijk moeten de struiken en bomen nog wel een eindje groeien, voor de RWZI helemaal ‘ingepakt’ is. Over het ‘inpakken’ van de RWZI wordt al vele jaren gepraat. De omwonenden van de zuivering vonden de grote installatie té beeldbepalend in het open landschap en wilden dat de zuivering aan het zicht werd onttrokken door er ‘groen’ omheen te planten. De gemeenteraad nam er destijds zelfs een motie voor aan. Dat resulteerde in 2006 onder meer in plannen van de gemeente om de zuivering voor ongeveer 700.000 euro te verpakken in bomen en struiken. Op de plek waar de RWZI vorig jaar is uitgebreid,
werd destijds een enorm rietveld bedacht. Deze plannen haalden het – mede vanwege de extreme kosten – niet. In het kader van het Dijkpark vroeg de gemeente kort geleden advies aan het regionale kwaliteitsteam. Het advies van dat kwaliteitsteam was juist om de zuivering heel zichtbaar te laten zijn in het landschap; de zuivering als ‘onderdeel van de maatschappij’ . Ook dat ging niet door omdat de gemeente ervoor koos om de wens van de omgeving te respecteren. Het waterschap Noorderzijlvest ging dit jaar met de beplanting
7
aan de slag en had zelfs ideeën om langs de Grasdijkweg, naar de zuivering toe, bomen aan te planten. Dat ging echter niet
door omdat de gemeente het open karakter van het landschap zo goed mogelijk wilde bewaren.
Garmerwolde vol van Rondje Nostalgie Oude Rijksweg, Geweideweg, Fledderboschweg en Grasdijkweg staan 25 mei volledig vol met draaimolens, auto’s, tractoren, motoren en fietsen. Allemaal oldtimers. Het is de derde keer dat Garmerwolde het Rondje Nostalgie organiseert. Het evenement wordt telkens groter en omvangrijker opgezet. Nu ook met oude boten in het Damsterdiep en demonstraties schapendrijven. De organisatie verwacht enkele duizenden bezoekers. Rondje Nostalgie heeft een hoop contactpersonen: voor de oldtimers, voor de draaimolens, voor de braderie of Hollandse markt en vanuit het Dorpshuis. Maar centraal in dit spel staat Jacob Arends, die de sponsoring op zijn schouders heeft genomen. Hij zit er bovenop: “Dit evenement wordt elke keer groter en dat vraagt ook om een strakkere organisatie. We werken met veel vrijwilligers en afspraken moeten duidelijk zijn. Ik wil het gewoon goed hebben. We hebben veel sponsoren en hun belangen moet je goed regelen.” Arends heeft ook zijn eigen land beschikbaar gesteld. “De Grasdijkweg is maar smal. Het is niet verantwoord daar oldtimers neer te zetten als je veel publiek
verwacht. Dus op mijn land, tussen mijn huis en dat van Riddering komen ouwe tractoren te staan. En op mijn land waar nu paarden lopen, houden we straks de demonstraties schapendrijven met bordercollies.” Voor het eerst kreeg de organisatie aanmeldingen van mensen die oude boten hebben. “Daar zitten bijvoorbeeld kleine duwbootjes van vroeger bij. Men kan ze goed bekijken. Of je erop mag, weet ik niet. Dat bepalen de eigenaars.” Ook de braderie of Hollandse Markt wordt groter dan voorgaande keren. Op de Oude Rijksweg tussen de verkeerspaal en het huis van Guikema wordt zo’n 150 meter gereserveerd. “Daar proberen we de ambulante handel in stijl te
presenteren. Ouwe ambachten, maar ook wafels, noga, snoep en schepijs.” Met zoveel publiek, moeten het verkeer goed begeleid worden. Arends: “We hebben er vier professionele verkeersbegeleiders voor ingehuurd. Auto’s kunnen
niet op of bij het terrein geparkeerd worden. Dat moet ergens in het dorp gebeuren. We hebben afspraken gemaakt voor parkeerplekken op het land van Pelleboer, bij Wigboldus, achter het huis van Buringa en eventueel ook bij de Garmerhof.”
| Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde
Verborgen schatten
(advertorial)
Hoedenspelden Kringloopwinkels zijn plekken waar je de meest verrassende spullen kunt vinden. Zo ook in kringloopwinkel Utopia in Ten Boer
8
Hoedenspelden, 10 tot 12 cm lang, dienden ervoor de hoed in de juiste plooi te houden. Vaak werd de slappe rand van de hoed in een plooi gevouwen en vastgezet met een hoedenspeld. Oudere hoedenspelden waren langer omdat grote hoeden met brede randen in de mode waren. De hoed werd met de lange hoedenspeld vastgezet in het haar, zodat de grote hoed minder gemakkelijk zou afwaaien. De speld is vaak van metaal ge-
maakt, de versiering bestaat uit kralen, metalen knoppen, geëmailleerde plaatjes en (edel) stenen. De sierknop werd ook wel zelf gemaakt, bijvoorbeeld een gehaakte bloemknop of blaadjes van vilt. Deze spelden dateren uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw. De spelden bij Utopia variëren in prijs van € 2,- tot € 4,-. Oudere spelden van edeler metalen of met edelstenen hebben een heel andere prijs.
‘Nog meer nering’
‘Een rondje nostalgie’ van Lies Schaaphok
De vorige keer heeft Lies Schaaphok-Smit de nering langs het Damsterdiep aan de
Zij hadden een kruidenierswinkel. Tegenover hen stond tussen de dijk van het
Oude Rijksweg beschreven. Nu denkt u misschien dat daarmee alles aan winkels en bedrijven is genoemd ten oosten van de Rijksweg. Maar dat is niet het geval. In haar jeugd (ze is geboren in 1923) was er heel wat bedrijvigheid tussen Damsterdiep en Eemskanaal. Anje van Dijken-Maat vult het verhaal van Lies Schaaphok aan. Samen vertellen ze het volgende verhaal.
Eemskanaal en de weg, nog een kleine woning. Dat staat er nu ook niet meer. Bij de verbreding van het Eemskanaal moest het worden afgebroken, net als het brugwachtershuisje, brug 4.
Gelmersmaborg ‘Wanneer je nu langs het Damsterdiep rijdt richting Ten Boer, zie je ongeveer ter hoogte van Bovenrijge een gemaal staan. Vroeger stond daar een watermolen met een woning waar de families Vriezema en Noordman onder andere hebben gewoond. Deze molen pompte het overtollige water uit de Fledderbostepolder in het Damsterdiep. Dat ging via het Röttegat. Dit watertje is later bij de ruilverkaveling rond 1978 gedempt. Verder lagen daar aan de Grasdijkweg net als nu boerderijen van de families Iwema, Hoving, Stoel en Hofman. Samen vormen zij Fledderbos (Fledder is Gronings voor vlierbes). Het boerderijenboek van Ten Boer laat dat heel mooi zien. Ver voor mijn tijd heeft er ook nog een borg gestaan, de Gelmersmaborg. Het huis van de familie Boes is op die plek gebouwd. Ze vinden er vast nog wel eens stenen die bij die borg hebben gehoord. De borg wordt al in 1454 genoemd. Pas in de zeventiende eeuw krijgt hij meer betekenis. Het graf van één van de bewoners is nog
Molens langs het Damsterdiep in de kerk van Garmerwolde te vinden: Popko de Valcke, uit de achttiende eeuw. De boerderij heet eigenlijk Valksburg, genoemd naar deze bewoner. Het was best groot: behuizing, schuur, hoven, singels, twee kampen, zes grazen land, binnenen buitengrachten. Bouwfondswoning Op de hoek bij de rioolwaterzuivering heeft ook nog een kleine woning gestaan, die later is afgebroken. Er tegenover staat de boerderij van voorheen de familie Havenga. Daar stond ook een arbeiderswoning bij, maar die is er ook niet meer. Het huis bij de kassen is een zogenaamde bouwfondswoning. Het bouwfonds was een soort spaarsysteem waarin je geld stortte om zelf een woning te laten bouwen. Mijn man en ik waren er ook lid van. Toen wij in 1950 ons huis op Zevenhuisjes kochten, wilden we het
(foto beeldbankgroningen.nl) geld uit het bouwfonds terug hebben. Dat viel niet mee, want we bouwden uiteindelijk niet zelf een huis. Toch hebben we het teruggekregen. Appelhof Het huis van de familie Arends aan de Grasdijkweg was vroeger de boerderij met grote appelhof van Rollema. Na de twee nieuwe woningen die daarna aan de Grasdijkweg komen, stond een melkerij die later kippenmesterij werd. Die is ook afgebroken en vervangen door een nieuwe woning met stal. In de rij huizen daarna woonde nog melkventer Nieborg. Die ging met de bakfiets langs de deuren met karnemelksepap (soepenbrij) en karnemelk. Op het einde van de weg stond een dubbele woning. Aan de ene kant woonde Oomkes, die in touw handelde voor de boeren. De allerlaatste woning was van de familie Hagenouw.
Zijtak Damsterdiep Aan het Eemskanaal woont nu de familie Ritsema, op de plek van de voormalige boerderij van onder andere de families Nieborg, Van Dijken en Van Duin. Het werd wel het Floppenkasteel genoemd. Aan de Geweideweg staan nu nog verschillende boerderijen en woningen. De weg is genoemd naar de zijtak van het Damsterdiep: het Geweide. Dit water loopt nog steeds langs de weg. Vroeger werd het gebruikt voor aan- en afvoer van graan naar de woning van graancommissionair Wieringa, die in het huis van nu Strootman woonde. Verder staan er de boerderijen van Jansen (niet meer in functie als boerderij) waar vroeger dierenarts Abbring heeft gewoond, Van Zanten (nieuw vooreind) en de molen met woning van de familie Stefano, voorheen Hilbrands en Leugs. De molen was vroeger een korenmolen. Hij is nu helemaal ontmanteld. Cafe Jägermeister is al generaties lang een café. Er tegenover staat het renteniershuis dat door de familie Van Zanten eind negentiende eeuw is gebouwd. Daarmee zijn we op het punt gekomen waar we de vorige keer zijn geëindigd.’
