GEÏNTEGREERDE PROEF DE 6 JAAR ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN
toelichting inhoud en vorm evaluatie opdrachtomschrijving belangrijke data
Don Bosco Technisch Instituut “School voor Wetenschap en Technologie” Lenniksesteenweg 2, Halle
1 TOELICHTING De wettelijke en reglementaire basis voor de geïntegreerde proef is te vinden in: - het besluit van de Vlaamse Executieve betreffende de organisatie van het voltijds secundair onderwijs van 13 maart 1991 - de Algemene Pedagogische Reglementering SO/’89 nr.3 van 15 mei 1991 - de Mededelingen van het VVKSO van 22 oktober 1992 KL.22.3 Deelneming aan de geïntegreerde proef is bij wet verplicht (Ministeriële omzendbrief SOZ (91)7 van 3 mei 1991). De geïntegreerde proef is: - verplicht vakoverschrijdend over de vakken van het fundamenteel optioneel gedeelte. (realisaties elektriciteit, elektriciteit en lab, installatiemethoden, automatisering) - elementen of vakken van de basisvorming en het complementair gedeelte kunnen er ook bij betrokken worden. De geïntegreerde proef is een evaluatie van: - de verworven inzichten - de vereiste vaardigheden - de persoonlijkheidskenmerken (attitudes) De opleiding van de techniekenrichtingen beoogt iemand klaar te maken voor de arbeidsmarkt. Dus wordt van de praktisch gekwalificeerde elektrotechnicus verwacht dat hij: - blijk geeft van een theoretische parate kennis, - een bestaande elektrische installatie kan analyseren en in tekening brengen, - een bestaande elektrotechnische tekening kan analyseren - een elektrische installatie vertrekkende van een tekening kan uitvoeren, - een bestaande elektrotechnische tekening volgens de geldende normen kan aanpassen, - een bestaande elektrische installatie kan instellen en onderhouden, - kennis heeft van foutenlocatie, foutenanalyse en foutenherstel - kennis heeft van de juiste materiaalkeuze ( draadsoort, draaddoorsnede, beveiligingen, enz.....) - gebruik kan maken van catalogussen en prijslijsten - equivalenten van bestaande onderdelen kan opzoeken bij andere firma’s.
2
INHOUD EN VORM
a)
Onderwerp
De leerlingen krijgen een onderwerp dat bestudeerd en gerealiseerd moet worden in de loop van het laatste schooljaar.
b)
De GIP-map van de geïntegreerde proef
In een GIP-map houden de leerlingen, in chronologische volgorde alle documentatie, schetsen, tekeningen, briefwisseling, tot en met het kleinste kladbriefje en voorontwerp bij. Elk blad in deze GIP-map krijgt een nummer. In deze GIP-map zullen dus ook de verbeteringen en tussentijdse beoordelingen van de begeleidende leerkrachten staan. Al is deze GIP-map een bonte verzameling, toch wordt er van de leerlingen verwacht dat ze deze farde met de nodige zorg samenstellen. Deze GIP-map wordt bij de eindbeoordeling aan de jury voorgelegd. De eerste bladzijden van de GIP-map vormen het logboek. Alle gevoerde briefwisseling wordt best vooraf door de leraar Nederlands (taalgebruik) en de GIP begeleider (inhoud) nagekeken en op het klad geparafeerd. Deze GIP-map MOET ten allen tijde op de school aanwezig zijn in het vaklokaal.
c)
Het logboek
Dit logboek zijn invulbladen, waarin de leerling optekent wanneer hij in schoolverband aan zijn eindwerk tijd besteedt. Na de datum omschrijft hij in een lijntje wat hij gedaan heeft met een bladzijde vermelding van zijn GIP-map en/of dossier.
d)
De CD-Rom
De CD-Rom moet men kunnen beschouwen als een digitaal naslagwerk van de geïntegreerde proef. Hij moet minstens de volgende mappen bevatten: 1)
Een “EPLAN” map met de tekeningen
2)
Een “Dossier” map met de word-file (leesbare versie voor de school PC’s) van het dossier
3)
Een “programma” map met het volledige software programma
4)
Een “documentatie” map met pdf-files van de gebruikte onderdelen
5)
Een “ bibliografie” map met internet adressen of boeken die dienst gedaan hebben als naslagwerk
6)
Een “presentatie” map met de ppt- file die men gaat gebruiken bij de mondelinge verdediging
7)
Een “varia” map
e)
Het GIP dossier.
Het dossier is een eindtekst over de gerealiseerde proef. Deze moet opgesteld zijn volgens de BIN normen. Hierin wordt de uitgevoerde proef beschreven, aangevuld met de gevolgde methode, de nodige tekeningen en enkele theoretische beschouwingen. Het dossier is beperkt in omvang, maar zeer verzorgd en wordt in viervoud ingediend. Het dossier wordt uitgevoerd volgens voorschriften en nuttige wenken van het VVKSO. Inhoud: Voorwoord (niet genummerd) Inhoudsopgave (niet genummerd) 1 Opdrachtomschrijving 2 Projectomschrijving met analyse en oplossing van de opdracht 3 Tekeningen (met bespreking) 3.1 Voorblad 3.2 Situatieschema ( kast met uitgewerkte kabel en klemmenstroken, opstelling motor, opstelling bedieningskast, praktisch voorbeeld, enz.,) 3.3 Kast lay-out (volledige opbouw en inhoud van de schakelkast) 3.4 Inleidingschema + bespreking 3.5 Vermogenkring + bespreking 3.6 Stuurkring + bespreking 3.7 Klemmenstrook 4 Software programma + bespreking Parameterlijst + bespreking Risicoanalyse (voorbeeld van een risicoanalyse) 5
Technologische en elektrische eigenschappen van alle componenten De elektrische werking van de gebruikte componenten
6 7 8
Materiaallijst met kostenraming Bibliografie Slotbeschouwing
f)
De realisatie
De proef wordt, gedeeltelijk of volledig, conform het technisch reglement, de geldende industriële normen en de Europese machinerichtlijnen, uitgevoerd. Het wordt een geordende opstelling met verzorgde bedrading en een volledige codering van de onderdelen, klemmenstroken en draden. De realisatie gebeurt strikt volgens de tekenontwerpen. Indien er zich bij de productevaluatie (testen van de proef) wijzigingen of aanpassingen opdringen, wordt dit in een bijlage vermeld samen met aangepaste tekeningen.
3
EVALUATIE
Het welslagen van deze proef is in grote mate afhankelijk van de gedrevenheid en motivatie van de leerling bij de aanpak van de opgave. Hierbij hebben de leraars een begeleidende functie maar de leerling moet zelfstandig de opdracht analyseren en uitwerken. Informatie en documentatie vergaren om zo de werking en het doel van de gebruikte onderdelen te begrijpen zal buiten schoolverband moeten gebeuren. Deze aanpak zal een garantie zijn tot het welslagen van de proef. De evaluatie bestaat uit twee delen:
1° de procesevaluatie Bij de procesevaluatie spelen de volgende factoren een belangrijke rol: -
aanpak en evolutie van de opdracht gedurende het hele jaar
-
de werkhouding en het gedrag binnen de groep
Deze evaluatie behelst het volledige werk met de beoordeling van:
a) Evaluatie PERIODE 1
De GIP opdracht proberen te situeren als een mogelijke oplossing binnen een bepaalde problematiek.
Taakverdeling opmaken onder de groepsleden. Maak een “to do” lijst en een planning op.
Opzoeken gerichte documentatie i.f.v. de GIP opdracht.
EXTRA! Contacteer de fabrikanten van de onderdelen die in de GIP verwerkt zitten.
Schema’s en tekeningen in het klad maken.
Materiaallijst opstellen en eventuele bestellingen doorgeven aan de leerkracht.
Structuur aanmaken voor ieder component in GIP dossier.
Het opstellen van een offerte voor deze opdracht.
Logboek van periode 1 afdrukken.
Bewaar alle opgezochte en verkregen info samen met alle andere documenten (schema’s en materiaallijst) in de GIP-MAP !
b) Evaluatie PERIODE 2
Opmerkingen van evaluatie 1 bijwerken.
Controle planning + groepsevaluatie
Technologische en elektrische eigenschappen van alle gebruikte onderdelen in GIP dossier plaatsen.
Logboek van periode 2 afdrukken.
c) Evaluatie PERIODE 3
Opmerkingen van evaluatie 2 bijwerken.
Controle planning + groepsevaluatie
Schakeling demonteren
Definitieve versie van de materiaallijst + kostenraming. GIP dossier plaatsen)
Kastlayout opstellen
De dimensionering van de elektrische componenten
Logboek van periode 3 afdrukken.
(bij in
d) Evaluatie PERIODE 4
Opmerkingen van evaluatie 3 bijwerken.
Controle planning + groepsevaluatie
Bestudeer de elektrische werking van alle componenten. (bij in GIP dossier plaatsen)
Schema’s aanvullen, verbeteren en tekenen met ePlan (deze schema’s gebruik je voor de praktische realisatie!!!)
Schakeling opbouwen
Logboek van periode 4 afdrukken.
e) Evaluatie PERIODE 5
Opmerkingen van evaluatie 4 bijwerken.
Controle planning + groepsevaluatie
Software programma opstellen/aanpassen (bij in GIP dossier plaatsen)
Schema’s aanvullen, verbeteren en tekenen met ePlan
Schakeling afwerken
Logboek van periode 5 afdrukken.
f) Evaluatie PERIODE 6
Opmerkingen van evaluatie 5 bijwerken.
Controle planning + groepsevaluatie
Afwerken van de tekeningen. (bij in GIP dossier plaatsen)
Schakeling afwerken
Werking schakeling testen
GIP Dossier afwerken Afdrukken van de offerte en het factuur
Logboek van periode 6 afdrukken.
g) Nederlands Onder begeleiding van de vakleerkracht krijgen jullie een aantal vaardigheden aangeleerd om een dossier neer te schrijven volgens de Bin normen. Deze schrijfvaardigheden krijgen ook een quotatie.
h) Het Sociale werkvaardigheidsrapport:
vindingrijkheid bij het oplossen van problemen
manier waarop informatie wordt verwerkt
inzicht in en het benutten van denk-, leer- en uitvoeringsbekwaamheid
vooruitziendheid, inschatten van problemen
2° de productevaluatie met verdediging Deze evaluatie gebeurt door een jury, bestaande uit: -
de directeur of zijn afgevaardigde
-
leraars, die aan de betrokken leerlingen, in de derde graad lesgeven
-
extra-scolaire leden uit het bedrijfsleven
De beoordeling van de jury is adviserend voor de klassenraad. Het is deze laatste die beslist of een leerling geslaagd is. Deze evaluatie gebeurt aan de hand van: -
de verdediging (toelichting, die de leerling over zijn proef geeft)
-
de demonstratie van de realisatie en werking van de proef
-
de antwoorden op de gestelde vragen van de jury
-
de GIP MAP met logboek
-
het GIP Dossier
Puntenverdeling:
Totaal
Procesevaluatie /170
/250
Productevaluatie
Evaluatie 1
/20
Evaluatie 2
/20
/80
Rapport
Inhoud /10
Evaluatie 3
/20
Sociale werkvaardigheden 1 Evaluatie 4
/20
Evaluatie 5
/20
Evaluatie 6
/10
Beheersing
/10
Presentatie
/10
Taalgebruik
/10
Toelichting
/20
Sociale werkvaardigheden 2
Nederlands
Presentatie
/15
/15
/20 Praktische realisatie
Invloed van de punten behaald op de GIP op de vakken: Het totaalpunt van de geïntegreerde proef heeft een punteninvloed op de volgende vakken:
Vak Realisaties Elektrische Installaties (18u) Nederlands
25% op SP2 25% op SP2
/30
4)
OPDRACHTOMSCHRIJVING
De studierichting Elektrische installatietechnieken is gericht op het procesmatig denken en kwaliteitsvol handelen, zowel conceptueel, voorbereidend als uitvoeringsgericht, in de context van het realiseren, het in bedrijf stellen en het onderhouden van residentiële en industriële elektrotechnische installaties. De leerlingen verwerven inzichten, vaardigheden en attitudes rond alle aspecten die
verband houden met
de
realisatie
van elektrotechnische
installaties. Zij moeten zich als technici kunnen bewegen op het niveau tussen de opdrachtgever-ontwerper en de zuivere uitvoerder. Hun studieobject is de uit te voeren installatie. De klemtoon ligt op het herkennen, toelichten en verwerken van de ontwerpaspecten om te komen tot praktische realisaties. Het gaat hier uitdrukkelijk
over
het
complete
proces
met
de
volgende
aspecten:
omschrijving van de behoefte, de conceptuele fase, de voorbereiding van de uitvoering, de uitvoeringsfase en de kwaliteitscontrole. Deze geïntegreerde proef wordt opgevat als een realiteitsgebonden project rond de realisatie van een elektrotechnische installatie.
5)
VERDELING VAN DE GIP OPDRACHTEN
GIP 1:
Pick & Place RTC project 1.
Defryn Dennis Munoz Cuevas Donovan Slincx Joachim OPDRACHT: Deze geïntegreerde proef wordt opgevat als een realiteitsgebonden project rond de realisatie van een elektrotechnische installatie. Een vrij programmeerbare sturing van de firma Saia wordt volledig verwekt in een elektrotechnische schakeling. Er wordt vertrokken van de technische documentatie van de volgende onderdelen: Hoofdbord: Saia PLC met IO-kaarten - Deze PLC eenheid moet een elektro-pneumatische schakeling sturen - De projectgroep bestudeert en analyseert de doelwerking van de installatie. - Beschrijf de werking aan de hand van een situatieschema. - Deze elektro-pneumatische schakeling is een simulatie van een grijparm met 2 persluchtcilinders. - De snelheid van de cilinders moet geregeld kunnen worden - De stand van de cilinders wordt gedetecteerd met sensoren - Alle onderdelen moeten gedimensioneerd zijn naar de kenplaatgegevens van de verbruikers (o.a. motoren) . - De sturing van deze schakeling gebeurt d.m.v. een PLC - De software van deze sturing wordt eveneens op een gestructureerde wijze uitgewerkt. - De leerlingen maken een risico analyse voor dit project. En maken voorstellen die de veiligheid van een operator zou vergroten. - Alle onderdelen moeten door de leerlingen gedimensioneerd worden. - Deze schakeling wordt gebouwd in een schakelkast en uitgevoerd volgens de regels van goed vakmanschap - De realisatie moet conform de machinerichtlijnen zijn. - De tekeningen worden uitgetekend met ePlan en dienen strikt gevolgd te worden bij de praktische uitvoering. GIP mentor Timperman Kim
GIP 2:
Pick & Place RTC project 2.
Couck Stijn Seminerio Mauro Sicz Robin OPDRACHT: Deze geïntegreerde proef wordt opgevat als een realiteitsgebonden project rond de realisatie van een elektrotechnische installatie. Een vrij programmeerbare sturing van de firma Beckhoff wordt volledig verwekt in een elektrotechnische schakeling. Er wordt vertrokken van de technische documentatie van de volgende onderdelen: Hoofdbord: Beckhoff PLC met IO-kaarten - Deze PLC eenheid moet een elektro-pneumatische schakeling sturen - De projectgroep bestudeert en analyseert de doelwerking van de installatie. - Beschrijf de werking aan de hand van een situatieschema. - Deze elektro-pneumatische schakeling is een simulatie van een grijparm met 2 persluchtcilinders. - De snelheid van de cilinders moet geregeld kunnen worden - De stand van de cilinders wordt gedetecteerd met sensoren - Alle onderdelen moeten gedimensioneerd zijn naar de kenplaatgegevens van de verbruikers (o.a. motoren) . - De sturing van deze schakeling gebeurt d.m.v. een PLC - De software van deze sturing wordt eveneens op een gestructureerde wijze uitgewerkt. - De leerlingen maken een risico analyse voor dit project. En maken voorstellen die de veiligheid van een operator zou vergroten. - Alle onderdelen moeten door de leerlingen gedimensioneerd worden. - Deze schakeling wordt gebouwd in een schakelkast en uitgevoerd volgens de regels van goed vakmanschap - De realisatie moet conform de machinerichtlijnen zijn. - De tekeningen worden uitgetekend met ePlan en dienen strikt gevolgd te worden bij de praktische uitvoering. GIP mentor Timperman Kim
GIP 3:
De PLC gestuurde elektro-pneumatische booreenheid met
afscherming. Herinckx Jonas Jenet Kenny Moucheron Thibaut OPDRACHT: Een vrij programmeerbare sturing van de firma SAIA (PCD3) wordt volledig verwekt op een grondplaat van een inbouwkast. - 16 digitale ingangen moeten extern aangesloten kunnen worden - 16 uitgangen moeten gestuurd kunnen worden - Deze PLC eenheid moet een elektro-pneumatische schakeling sturen - De projectgroep bestudeert en analyseert de werking van een bestaande installatie. - Beschrijf de werking aan de hand van een situatieschema. - Deze elektro-pneumatische schakeling is een simulatie van een booreenheid met 2 persluchtcilinders waarvan er één de klemcilinder is en de andere de boorcilinders. - De snelheid van beide cilinders moet geregeld kunnen worden - De stand van beide cilinders wordt gedetecteerd met sensoren - De booreenheid wordt bediend met twee drukknoppen die gelijktijdig moeten ingedrukt worden - De boorkop wordt aangedreven met een driefasige asynchrone motor en dit enkel tijdens de beweging van de boorcilinder - De sturing van de boormotor dient men te verwezenlijken met een Frequentiesturing ALTIVAR12 van het merk Schneider. - De leerlingen maken een risico analyse voor dit project. En maken voorstellen die de veiligheid van een operator zou vergroten. - Alle onderdelen moeten gedimensioneerd zijn naar de kenplaatgegevens van de motor. - De sturing van deze schakeling gebeurt d.m.v. een PLC - De software van deze sturing wordt eveneens op een gestructureerde wijze uitgewerkt.
- Alle onderdelen moeten door de leerlingen gedimensioneerd worden. - Deze schakeling wordt gebouwd in een schakelkast en uitgevoerd volgens de regels van goed vakmanschap - De realisatie moet conform de machinerichtlijnen zijn. - De tekeningen worden uitgetekend met ePlan en dienen strikt gevolgd te worden bij de praktische uitvoering. - Realiseer in kast 3 & 4 uw schakeling. GIP mentor Timperman Kim
GIP 4:
Didactische opstelling: Motoraanloopsturingen
Corneillie Bruno Michiels Jérôme OPDRACHT: Deze geïntegreerde proef wordt opgevat als een realiteitsgebonden project rond de realisatie van een elektrotechnische installatie. Realiseer twee nieuwe stuurkasten om respectievelijk met een softstarter en een frequentieregelaar de (aanloop)sturing van een kooiankermotor te verwezenlijken. De stuurkast is comform de industrienormen en de noden van lokaal S008. Het snijdt de industriële thema’s aan zoals elektrisch ontwerpen, elektrische kastenbouw, motorsturing en beveiliging,… Het is de bedoeling dat dit project elk jaar verder wordt uitgebouwd. Tevens worden er zoveel mogelijk reeds bestaande materialen gebruikt. De toegangsdeuren van de kasten bevatten de noodzakelijke bedieningen.
-
Bespreek de beveiliging en de draaddoorsnede bij de bedrading in het bord en de kabelsectie naar de motor (Siemens).
-
Bespreek de elementaire werking en programmatie van beide systemen.
-
De realisatie moet conform de machinerichtlijnen zijn.
- De leerlingen maken een risico analyse voor dit project. En maken voorstellen die de veiligheid van een operator zou vergroten. -
De tekeningen worden uitgetekend met ePlan en dienen strikt gevolgd te worden bij de praktische uitvoering.
GIP mentor Claes Wim
GIP 5:
Renovatie verdeelbord bouwafdeling
Van Mileghem Sam Vanmulder Jeffrey OPDRACHT: De opdracht van deze GIP is een opdracht die zich op school afspeelt. Het verdeelbord van de bouwafdeling is aan renovatie toe en dient vernieuwd te worden. In eerste instantie moet het bestaande verdeelbord in kaart gebracht worden. Dit houdt in de alle stroomkringen geïdentificeerd moeten worden. Op deze manier moet men een duidelijk beeld krijgen over de
technische eigenschappen van dit
verdeelbord. In tweede instantie moet een nieuw verdeelbord in de klas bedraad worden dat het bestaande bord vervangt. Alle stroomkringen moeten naar klemmen gebracht worden zodat het vervangen van het oude bord door het nieuwe op een zo kort mogelijke tijdsbestek kan gebeuren.
Analyseer het bestaande bord
Maak een vermogenbalans op
Teken het ééndraadschema
Teken het situatieschema
Teken de kastlayout
Zoek de gebreken op zodat je deze in het nieuwe bord kan wegwerken
Ontwerp een nieuw bord.
Teken het ééndraadschema
Teken het situatieschema
Teken de kastlayout
Hou hiervoor rekening met de volgende factoren:
De beschikbare plaats
Het aantal stroomkringen met de nodige beveiligingen
Het beschikbare netstelsel
Realiseer het bord volgen de regels van het goed vakmanschap. Ga na of de volledige installatie voldoet aan de nodige voorschriften van het AREI. Indien dit niet het geval is moeten de nodige werkzaamheden uitgevoerd worden om dit conform te maken. Maak een risicoanalyse op van het verdeelbord. Maak een analyse van de omgevingsinvloeden waarin dit bord zich bevindt. Stel een keuringsdossier samen.
GIP mentor Van Hamme Philip
GIP 6:
Speelplaatsverlichting sturen met Logo
Moustie Lars Vande Velde Willem OPDRACHT:
De opdracht van deze GIP is een opdracht die zich op school afspeelt. De speelplaatsverlichting van onze school is toe aan een nieuwe sturing. We wensen de 3 speelplaatsen te verlichten. De verlichting van elke speelplaats wordt gevoed vanuit een ander verdeelbord. Elke verdeelbord heeft een logo die instaat voor de sturing van deze verlichting. Bijkomend moeten de logo’s met elkaar communiceren via het ethernet waarbij één logo “master” is en de overige 2 logo’s fungeren als “slave”. Zo moet de masterlogo via een astronomische klok functie het licht aansturen en dit volgens een bepaald tijdsrooster. Voorzien de nodige beveiligingen in elk verdeelbord Laat de logo’s met elkaar communiceren via een switch Voorzie op één speelplaats een bewegingsdetector die het licht laat branden buiten het tijdsrooster wanneer het donker is en wanneer er een beweging is Wanneer het programma in de masterlogo aangepast wordt, zullen de slavelogo’s dit programma automatisch overnemen Wanneer de netwerkverbinding verbroken wordt, moet elke logo autonoom kunnen functioneren Voorzie een manier om het licht “manueel” te doen branden Onderzoek de mogelijkheid om deze situatie te visualiseren en eventueel vanop afstand te bedienen (via smartphone of tablet) De situatietekeningen en elektrische schema’s moeten uitgetekend worden met ePlan De programmatie van de logo’s dient te gebeuren via het softwarepakket LOGO!Soft Comfort V7.0
Schrijf een korte handleiding uit zodat een leek de logo kan herprogrammeren Werk elk verdeelbord uit volgens de regels van het goed vakmanschap en het AREI GIP Mentor Raf Tiels
6)
BELANGRIJKE DATA
controle op 14/11/2013:
Evaluatie periode 1
controle op 28/11/2013:
Evaluatie periode 2
controle op 23/01/2014:
Evaluatie periode 3
controle op 06/03/2014:
Evaluatie periode 4
controle op 24/04/2014:
Evaluatie periode 5
controle op 22/05/2014:
Evaluatie periode 6
controle op 29/05/2014: Inleveren GIP + Inleveren GIP Dossier (aantal: 1 exemplaar voor de school, 1 voor de GIP begeleider en 1 per leerling van de GIP-groep) + Inleveren GIP-MAP met logboek + Inleveren CD ROM
Verdediging op 19/06/2014: Verdediging GIP voor jury
Opmerking : Dit zijn de minimumcriteria. De mentor heeft ten allen tijde het recht om het werk frequenter op de vragen indien hij/zij dit nodig acht. Bovenvermelde data kunnen, mits uitzonderlijke schriftelijke toestemming van één van de betrokken leerkrachten, eventueel nog gewijzigd worden.
Longin A.
De Gauquier G.
Studieleider 3e graad TSO
Technisch Adviseur Elektriciteit
Timperman K.
Van Hamme Ph.
Tiels R.
Claes W.
Brynaert J.
GIP begeleider
GIP begeleider
GIP begeleider
GIP begeleider
Leerkracht Nederlands
