Gemeente Montfoort
Monitor Jeugd en Wmo
1
Inhoud Inleiding ..................................................................................................................................3 Leeswijzer...........................................................................................................................3 1. Rapportage 2014 ................................................................................................................4 1.1.
Jeugd .......................................................................................................................5
1.2.
Participatie ...............................................................................................................9
1.3.
Wmo.......................................................................................................................12
2. Monitoring ........................................................................................................................16 2.1.
Rapportage back- en frontoffices (aan het college) ................................................16
2.2.
Rapportage Gastgemeente (aan de raad) ..............................................................16
2.3.
Rapportage Provinciale (ADD) monitor (aan de raad) ............................................17
2.4.
Rapportage VISD (ter kennisname naar de raad) ...................................................17
Bijlage 1 Maandelijkse rapportage backoffice Jeugd Montfoort ............................................18 Bijlage 2 Maandelijkse rapportage SWOM ...........................................................................19 Bijlage 3 VISD-monitor .........................................................................................................20 Bijlage 4 Monitor (regionale) gastgemeente .........................................................................22
2
Inleiding Het is inmiddels 2015 en de decentralisaties zijn een feit. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de Jeugdwet, Wmo en Participatiewet. In 2014 zijn de nodige voorbereidingen getroffen. Beleid, verordeningen en besluiten zijn opgesteld en pilots zijn gestart om onze inwoners adequaat te ondersteunen nu het daadwerkelijk is begonnen. Een belangrijk element in de uitvoering is monitoring. Door informatie te verzamelen en te analyseren kan de gemeente afleiden of onze inwoners goed worden ondersteund, of de lokale toegang functioneert, hoe zorgaanbieders functioneren en of de beoogde transitie en transformatie van het sociale domein vorm krijgt. Informatie die wij nodig hebben om uiteindelijk beleid, verordeningen en besluiten te evalueren en bij te stellen. Met andere woorden; informatie die nodig is om te sturen.
Leeswijzer Deze notitie combineert twee toezeggingen van het college aan de gemeenteraad. In hoofdstuk 1 treft u de rapportage met daarin de laatste stand van zaken uit 2014. Deze rapportage is qua opzet gelijk aan de laatste rapportage die u van het college ontving. Het beschrijft de voortgang in de processen “kaders, pilots, contracten, transitie en transformatie” per decentralisatie. In het vervolg van de notitie komen wij tot een voorstel voor de monitoring en rapportage van het sociale domein in 2015. In hoofdstuk 2 worden de diverse rapportages uiteengezet en beschrijven wij beknopt welke informatie we opleveren. In hoofdstuk 3 zetten we de rollen en verantwoordelijkheden uiteen om in hoofdstuk 4 te komen tot een voorstel voor de informatievoorziening.
3
1. Rapportage 2014 In dit hoofdstuk staat weergegeven wat de stand van zaken is uit 2014. Dit hebben we in het voor u vertrouwde rapportageformat gedaan en daarbij per Decentralisatie onderscheid gemaakt naar de relevante processen. Zoals reeds aangegeven doen wij in deze notitie een voorstel voor de monitoring. De voortgangsrapportages in 2015 krijgen daarom een ander uiterlijk en karakter van de rapportages over 2014. In tegenstelling tot vorig jaar voert de gemeente de wetten nu daadwerkelijk uit en beschikt derhalve over voortgangsinformatie. Knelpuntenbudget en risicobuffer Het college heeft uw raad in januari geïnformeerd over de verwachte uitputting van het knelpuntenbudget en de risicobuffer. Hieronder treft u nogmaals het overzicht.
Beschikbaar budget Beschikbaar na claims Totaal claims GGZ-medewerker jeugd Conflictbemiddeling buurt Extra klant gebonden kosten Wmo Extra backoffice Wmo Vrijwilligersnetwerk / alg. voorzieningen jeugd Backoffice jeugd Automatisering Aeolus (Jeugd en Wmo) Gastgemeente (jeugd en Wmo)
Knelpuntenbudget Risicobuffer € 174.000 € 19.500 € 154.500 € 70.000 € 2.500 € 60.000
€ 300.000 € 103.050 € 196.950
€ 70.200 € 22.000 € 78.750 € 8.000 € 40.000
Het verwachte uitgaven uit het knelpuntenbudget zijn in 2014 niet volledig tot besteding gekomen. U ontvangt daarom via de reguliere P&C-cyclus een voorstel van het college voor de besteding van het restant van de middelen. Dit was het jaar van de voorbereidingen op de transities. Hierin kunnen we een aantal processen onderscheiden (figuur 1).
1
• Kaders
2
• Pilots
3
• Contracten
4
• Transitie
5
• Transformatie
Figuur 1. Processen decentralisatie Jeugdzorg
Idealiter worden de processen volgtijdelijk uitgevoerd. Echter, doordat wettelijke en financiële kaders lang uitbleven, lag er veel druk op de decentralisatie voor 1 januari 2015. De processen
4
werden daarom niet volgtijdelijk uitgevoerd, maar overlapten deels. In deze voortgangsrapportage treft u per wet en per deelproces een toelichting op de voortgang.
1.1.
1
Jeugd
• Kaders
1.1 Beleidskaders Gerealiseerd
Planning
Beleidsplan Jeugd Het beleidsplan bouwt voort op de Kadernota Zorg voor Jeugd en op de activiteiten, zoals omschreven in de plannen waaronder het uitvoeringsplan, van 2014. Het beleidsplan beschrijft de uitgangspunten waarmee en manier waarop de gemeente Montfoort de nieuwe jeugdwet vanaf 1 januari 2015 zal uitvoeren en toewerkt naar een stelsel dat meer integrale hulp mogelijk maakt en beter aansluit op de eigen kracht en sociale netwerken van jeugdigen en hun ouders/verzorgers.
15 december 2014 raad
Jeugdverordening gemeente Montfoort Met de jeugdverordening is de toegang en de voorzieningenstructuur die de gemeente op basis van gemeentelijk beleid waarborgt geregeld. Met de jeugdverordening heeft de raad de voorzieningen op hoofdlijnen vastgelegd.
27 oktober 2014 raad
Kadernota algemene voorzieningen Voor de Jeugdhulp gaan wij uit van twee belangrijke algemene voorzieningen. Allereerst zetten wij in op het uitbouwen van een vrijwilligersnetwerk voor jongeren. Ten tweede wil Montfoort jongerenparticipatie bevorderen door sport.
22 september 2014 raad
Regioplan In het regionaal transitiearrangement zijn beleidsdoelstellingen vastgesteld. Het regioplan gaat in op het realiseren van de doelstellingen en het is een gezamenlijk plan van de Utrecht West gemeenten voor een succesvolle transitie. Onderdelen van het regioplan zijn: (1)realiseren van zorgcontinuïteit (2) toegang en toeleiding zorg voor jeugd, waaronder het opstellen van een regionaal expertise team ter ondersteuning van de lokale teams, (3) aansluiten om gedwongen kader, (4) regionale inkoop, (5) interne processen op orde, (6) gegevensuitwisseling en privacy, (7) jeugdhulpgebruik, (8) duidelijkheid over budget, (9) inrichten AMHK, (10) beleidsplan en verordening.
8 juli 2014 B&W
Uitvoeringsplan Jeugd In vervolg op kadernota is een uitvoeringsplan opgesteld. Een plan van aanpak om te komen tot basiszorg en een eenduidige toegang voor zorg voor jeugd.
20 mei 2014 B&W
Kadernota Zorg voor Jeugd Montfoort Deze kadernota schetst de leidende principes waarlangs de gemeente Montfoort de transformatie jeugdzorg vormgeeft. De leidende principes zijn: o Gewoon opvoeden in plaats van problematiseren o Het gezin in het dagelijks leven is uitgangspunt o De inhoud staat centraal, niet het systeem o De veiligheid van het kind vormt altijd de ondergrens
23 september 2013 raad
5
In ontwikkeling Samenhangende notitie over voorzieningen, vrijwilligers en mantelzorgers (zie toelichting bij Wmo (1.2))
Voor zomerreces ter vaststelling naar raad
Kwaliteitsborging van de uitvoeringsorganisaties (zie toelichting bij Wmo (1.2))
Voor zomerreces ter vaststelling naar raad
1.2 Financiële kaders (naast programmabegroting) Gerealiseerd Regionaal Transitiearrangement (RTA) In de regionale transitiearrangementen jeugd is door de zes Utrechtse regio’s; Eemland, Food Valley, Lekstroom, Utrecht Stad, Utrecht West (inclusief Weesp en Wijdemeren) en Utrecht Zuid-Oost een belangrijke koers uitgezet voor het jaar 2015. Met de regionale transitiearrangementen hebben we commitment bereikt met de huidige zorgaanbieders en Bureau Jeugdzorg (BJZ) over op welke wijze we met de beschikbare budgetten zorgcontinuïteit kunnen garanderen en de basisinfrastructuur in stand kunnen houden.
Planning
Raadsbesluit financiële kaders transitie jeugdzorg Met dit raadsbesluit is besloten: dat het college van B&W de ruimte heeft om aan de huidige jeugdzorgaanbieders en Bureau Jeugdzorg (BJZ) in april 2014 financiële kaders te bieden voor het zorgaanbod in het jaar 2015. Dit onder voorbehoud van de definitieve budgetten van de Meicirculaire 2014, de begrotingsbehandeling 2015-2018 en de prestatievoorstellen van de huidige aanbieders. Dat voor het jaar 2015 de financiële risico’s op alle in de regionale transitiearrangementen genoemde bovenregionale zorg worden gedeeld door gemeenten uit de zes Utrechtse jeugdzorgregio’s. Integraal voorstel knelpuntenbudget en risicobuffer Voor de voorbereiding en uitvoering van de transities heeft het college het knelpuntenbudget en de risicobuffer tot diens beschikking. De voorziene kosten (zie ook Wmo (1.2) zijn in een in integraal voorstel tegen elkaar afgewogen. Risicodeling Utrecht West De bovenregionale zorgvormen zijn onderverdeeld in drie clusters. De gemeenten in de provincie Utrecht en Weesp en Wijdemeren delen de financiële risico’s op JeugdzorgPlus, gesloten psychiatrische zorg, LVB ZZP 4 en 5 (MFC en OBC) en driemilieuvoorzieningen. In ontwikkeling Monitoring Verderop in deze notitie treft u een voorstel voor de monitoring van het sociale domein. Daarbij doen wij een voorstel voor onder meer het monitoren van de uitputting van het budget.
16 december 2013 raad
24 februari 2014 vastgesteld door gemeenteraad
24 november 2014 B&W en ter kennisname naar raad
13 januari 2015 ter info in raad.
In deze notitie
1.3 Juridische kaders Gerealiseerd Jeugdverordening De Verordening Jeugdwet Montfoort 2015 dient door de raad te worden vastgesteld. De verordening is de lokale vertaling van de Jeugdwet.
Planning
27 oktober 2014 ter kennisname raad
Besluit bij jeugdverordening
Mandaten privacy gastgemeente (Zie ook Wmo 1.2) Onderdelen van de facturering lopen via de gastgemeente. Het is daarom
27 oktober 2014 raad
27 januari 2015 B&W
6
noodzakelijk dat medewerkers van de gastgemeente door de gemeente worden gemandateerd om te werken met privacygevoelige informatie. DVO gastgemeente (zie ook Wmo 1.2) In Utrecht West hebben de colleges besloten welke taken zelf worden uitgevoerd en welke taken worden uitgevoerd door de gastgemeente. Voor laatstgenoemden wordt nog een dienstverleningsovereenkomst ondertekend. In Ontwikkeling -
2
27 januari 2015 B&W
-
• Pilot
2013 en 2014 Gemeente Montfoort Pilot CJG kernteam / Jeugdteam Toelichting In februari 2014 is de pilot kernteam CJG gestart. Inmiddels is de naam van het team veranderd in jeugdteam Montfoort. Het jeugdteam biedt informatie, advies en ondersteuning aan kinderen, jeugdigen en gezinnen. Daarnaast heeft het team, via de pilot Strippenkaart, geoefend met toeleiding naar specialistische zorg. Het jeugdteam bestond bij de start uit professionals met expertise op het gebied van de huidige jeugd- en opvoedhulp (medewerker Bureau Jeugdzorg), kinderen met een beperking (medewerker MEE) en psychosociale problematiek (gezinsmaatschappelijk werker). Vanaf augustus 2014 is het team uitgebreid met de jeugdarts en jeugdverpleegkundige vanuit de jeugdgezondheidszorg. Hiermee is een directe link tussen jeugdhulp en jeugdgezondheidszorg en kunnen enkelvoudige vragen opgepakt worden door de jeugdgezondheidszorg. Het jeugdteam wordt nog aangevuld met een medewerker met expertise op het gebied van Jeugd Geestelijke Gezondheidszorg (J-GGZ) Doelstelling De pilot is gestart om toe te werken naar een integrale en eenduidige toegang voor Zorg voor Jeugd. Daarnaast heeft het kernteam CJG de opdracht meegekregen om samen met lokale partners en specialistische zorg toe te werken naar meer integrale hulp en hulp dat beter aansluit op de eigen kracht en sociale netwerken van jeugdigen en hun ouders/verzorgers. Bevindingen Het kernteam CJG heeft in de periode maart 2014 tot december 2014, 147 aanmeldingen van gezinnen gehad, waar 267 kinderen en jongeren (soms meerdere kinderen met gezin) bij betrokken waren. De problematiek loopt uiteen van (v)echtscheidingen, opvoedingsvragen, gedragsproblematiek bij kinderen / jongeren, vragen rond kinderen met een beperking en psychische problemen bij kinderen of ouders. Het jeugdteam heeft een nieuwe werkwijze ontwikkeld, waarbij het gezinsplan en de mogelijkheden van het gezin (eigen kracht), het netwerk en mogelijke inzet van collectieve voorzieningen en/of vrijwilligers een belangrijk onderdeel is. Het gezinsplan is een integraal plan van vragen, problematiek en hulpverlening binnen een gezin (één gezin, één plan). Het gezinsplan wordt samen met het gezin opgesteld. De samenwerking met lokale partners neemt toe. Met de lokale partners als huisartsen en onderwijs zijn afspraken gemaakt over de samenwerking, waardoor samenwerking rondom een gezin versterkt wordt.
7
De indruk bij het team is dat er minder specialistische zorg is ingezet en dat er minder zorgmeldingen zijn gedaan bij Bureau jeugdzorg. Meetbare effecten zij echter nog niet beschikbaar. Pilot met de opvoedpoli In 2013, doorlopen in 2014, is het project Opvoedpoli en de Strippenkaart gestart in de gemeente Montfoort. Het kernteam CJG (Jeugdteam) kon via deze projecten zonder indicatie snel specialistische hulp inzetten. Met deze projecten kon het kernteam CJG oefenen met integraal werken tussen 1e en 2e lijn (één gezin, één plan) en naar inzicht van de professionals uit het kernteam en de ouders / jongeren inzetten van passende specialistische zorg, zonder een indicatietraject via Bureau Jeugdzorg. Gezinnen en de professionals hebben deze werkwijze als prettig ervaren, het stimuleert het integraal werken en snel en zonder veel papieren rompslomp kunnen gezinnen passende specialistische zorg krijgen. Resultaat 2015: de werkwijze is doorontwikkeld en geïmplementeerd door het jeugdteam.
3
• Contracten
Voor de inkoop hebben de gemeenten in Utrecht West een gastgemeente opgericht (Wijdemeren). De colleges van B&W besloten in september dat de gastgemeente de inkoop van de zorg coördineert, het contractbeheer uitvoert, de monitoring verzorgt (voor het (boven)regionale deel) en dat de facturering op onderdelen langs de gastgemeente loopt. Op deze onderdelen worden de werkprocessen vanuit de regio afgestemd met de zorgaanbieders. Afspraken over inkoop en andere taken zijn vastgelegd in overeenkomsten. De regio heeft hiervoor 1 systeem, 1 plan, 1 overeenkomst. De overeenkomsten zijn gesloten binnen de kaders van het RTA. Daarmee is naar het zich laat aanzien voor alle cliënten het overgangsrecht geborgd. Uiteindelijk is met zorgaanbieder Intermetzo geen overeenkomst gesloten voor de nieuwe instroom in 2015 (zittende cliënten hebben overgangsrecht). De inkoop van vervoer is op onderdelen nog niet afgerond. Dit speelt in alle Utrechtse regio’s. Met de Jeugdwet is geregeld dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor vervoer van en naar zorg. Utrecht West heeft het vervoer bij dagbesteding ingekocht. Naar blijkt is het overige vervoer niet ingekocht. U wordt nader geïnformeerd over de wijze waarop deze lacune wordt ingevuld. Naast dat het uitvoeringsjaar (ook contractueel) gaat lopen, richt de regio Utrecht West zich vanaf het begin van het jaar op de inkoop voor 2016. Daarbij moet worden geborgd dat inkoopkaders goed met de raden worden afgestemd.
4
• Transitie
2015 jaar van transitie Het jaar 2015 is het eerste uitvoeringsjaar van de transitie. De minimale vereisten voor de borging van de jeugdhulp zijn opgenomen in het regioplan. Het gaat hierbij om de punten: 1. Zorgcontinuïteit is geregeld en er blijft een passend en dekkend aanbod; benodigde zorg is ingekocht; er zijn afspraken met bovenregionale aanbieders. 1. Toegang is op orde: gemeenten hebben een laagdrempelige, herkenbare, integrale toegang voor jeugd georganiseerd, waar signalen, vragen over en verzoeken om hulp snel wordt
8
geboden of wordt doorverwezen. Zowel deskundigheid als mandaten van de professionals zijn geregeld. Hiertoe behoort ook crisiszorg: van zorgmelding tot 24-uurs opvang. De gemeente is aangesloten op het gedwongen kader door a. afspraken met de Raad voor de Kinderbescherming, b. afspraken met gecertificeerde instellingen en c. de koppeling met CORV. Werkprocessen moeten hierop worden ingericht. Er is regionaal ingekocht; er zijn afspraken over regionale samenwerking en de regionale inkooporganisatie staat en functioneert. Interne processen bij de gemeente functioneren: van beleid tot uitvoering is de jeugdhulp verankerd in de organisatie en er is voldoende capaciteit en kennis beschikbaar. Er is een werkwijze voor gegevensuitwisseling en privacy tussen de verschillende ketenpartners. De gemeente heeft in beeld wat het jeugdhulpgebruik is in de eigen gemeente. De gemeente heeft duidelijkheid over de huidige budgetten en aantallen voor de jeugd-AWBZ, en specifiek het deel PGB daarin. Het AMHK is ingericht. Beleidsplan en verordening zijn op 31 oktober 2014 goedgekeurd door de raad.
2.
2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Na 1 januari 2015 loopt de toegang voor zorg via de gemeente en huisartsen, dan zullen we goed zicht krijgen op de zorgvraag van de inwoners van de gemeente Montfoort. Tot die tijd zullen we ons baseren op de cijfers van 2012, 2013 en een prognose voor 2014. Hierop zal de regionale inkoop en de inzet van het kernteam gebaseerd worden.
5
• Transformatie
De transformatie voor 2015 is beschreven in het Beleidsplan Jeugd gemeente Montfoort. Hier staan de pijlers genoemd en de werkwijze beschreven voor de eerste transformatie stappen. In 2014 heeft de focus gelegen in het realiseren van de transitieopgave en daarnaast zijn er ook de eerste vernieuwing- en verbeterstappen gezet, in de regionale en lokale pilots. Tevens zijn de aanbieders uitgedaagd om in de offertes op te nemen hoe zij aan de transformatiedoelstellingen vanaf 2015 gaan bijdragen.
1.2.
1
Participatie
• Kaders
1.1 Beleidskaders Gerealiseerd Met ingang van 2014 is de GR Ferm Werk de uitvoeringsorganisatie voor de toekomstige Participatiewet, het Montfoortse minimabeleid en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Hét beleidskader 2014 is op 24 februari 2014 in de raad vastgesteld(kaders DVO). Daarin is het bestaande beleid vastgelegd alsmede de budgetten die daarvoor door de gemeente Montfoort worden vastgesteld.
Planning
24 februari 2014
In 2015 gaat de Participatiewet in. In het voorjaar van 2014 zijn de
9
Participatiebudgetten 2015 bekend gemaakt. Deze zijn medio 2015 enigszins aangepast (participatiebudget € 69.722,- en WSW-deel € 550.485,- , totaal € 620.207,-) Deze wijkt voor het WSW deel af van de eerdere ramingen. Het Buigbudget 2015 is € 1.237.431,-. In ontwikkeling Wat is de algemene boodschap van nieuwe beleidsmatige kaders voor de gewijzigde Participatiewet? -
Inzet nieuwe instrumenten? In de kaders DVO 2015, vastgesteld in december 2014 wordt naast het bestaande beleid voorzichtig ruimte gemaakt voor nieuwe instrumenten van de participatiewet. Inzet nieuwe doelgroepen? Focus ligt op mensen met een arbeidsbeperking en jongeren die als gevolg van overheidsmaatregelen tussen wal en schip dreigen te raken. Inzet meer inzet Ferm Werk voor minder geld? Door de complexiteit van de materie en de verschillende uitgangspunten per gemeente wordt in de Montfoortse kaders uitgegaan van de middelen van de gemeentebegroting waarvan de verwachting is dat ruimte overblijft voor specifiek Montfoorts beleid en een voorzichtige start van inzet van de nieuwe instrumenten. Daarnaast is er in het kader van het landelijk sociaal akkoord een taakstelling voor de regio om garantiebanen te realiseren voor mensen met een arbeidsbeperking. Dit zal voor een belangrijk deel moeten worden geregeld door Ferm Werk. Daarvoor is in de gemeentebegroting en in de DVO nog geen apart budget geraamd. Getracht wodt dit ten laste van de bestaande middelen te brengen. Het gaat immers om dezelfde doelgroep.
Wanneer komt het in de raad? 17 december 2014
De afspraken van het landelijke sociaal akkoord in 2013 komen terug in de Participatiewet. Belangrijke instrumenten van de wet en het sociaal akkoord op arbeidsregio niveau opgepakt. In onze arbeidsmarktregio Utrechts Midden gaat het om 15 gemeenten, 5 sociale diensten, 3 WSW instellingen, het UWV en vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers. Deze bepalen in de ‘Utrechtse Werktafel’ voor een belangrijk deel de kaders van de nieuwe instrumenten. Op welk niveau de detaillering van de verschillende instrumenten moet gaan plaatsvinden, binnen de arbeidsmarktregio of binnen Ferm Werk wordt nog verder onderzocht. Wij gaan in ons beleid voor 2015 uit van de kaders en de daarbij behorende middelen die in december 2014 zijn vastgesteld. We hopen ook op regionaal niveau daarbij een bijdrage te ontvangen uit de ESF middelen.
22 september 2014
Algemene voorzieningen De nieuwe wetten in het sociaal domein bieden gemeenten de mogelijkheid om te werken met maatwerkvoorzieningen, maar ook juist om algemene voorzieningen te treffen. De kaders voor laatstgenoemde categorie hebben wij in september 2014 aan u voorgelegd. 1.2 Financiële kaders Gerealiseerd Programmabegroting begrotingswijziging FW 2014? De programmabegroting 2014 is inhoudelijk de optelling van de afspraken die de gemeenten met voorheen DSG en IASZ hebben gemaakt. Voor DSG is in 2013 een begroting vastgesteld.. Voor ons waren de kaders DVO 2014 bepalend en geldend. Er zijn tot en met Q3 geen signalen dat de Montfoortse kaders erg afwijken van de werkelijkheid. Wel is er een stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden te zien. Of dat gemiddeld in 2015 zo blijft is nu nog onbekend. Wel is bekend dat de gewijzigde en strengere wetgeving, de fors hogere verplichting om statushouders te huisvesten en gevolgen van het sociaal akkoord druk legt op de budgetten.
Planning Wanneer was het in de raad? 17 december 2014
In ontwikkeling
10
Analyse van nieuwe middelen na verschijnen publicatie middelen gebundelde re-integratiebudget in juni 2014?
Wanneer komt het in de raad?
De middelen 2014 van het re-integratiebudget zijn niet aangepast. Er is derhalve geen reden de begroting aan te passen. Het Participatiebudget 2015 is overeenkomstig de verwachtingen. Onbekend zijn nog de gevolgen van de nieuwe verdeling van de middelen 2015 en verder. Programmabegroting 2015 en meerjarenbegroting 2016- 2019
Voorjaar 2015
De onbekendheid en de nog steeds wijzigende regelgeving en de onzekerheid met betrekking tot de vangnetregeling vanaf 2016 hebben invloed op de mogelijkheden en keuzen die gemeenten kunnen maken. Vooral de drie andere gemeenten hebben in 2014 te maken gehad met forse tekorten. Dat heeft geleid tot discussie binnen het bestuur en Ferm Werk, waardoor er wel een aantal scenario’s zijn ontwikkeld maar die nog niet hebben geleid tot een begroting 2015.
2
• Transitie
In 2015 willen wij zoveel mogelijk gereed zijn om binnen de budgetten de participatiewet uit te voeren. De uitdaging is om, binnen de landelijke en arbeidsregionale afspraken toch de Montfoortse speerpunten, belangen en risico’s op een juiste wijze door de raad te laten afwegen. Uitgangspunt voor de sturingsmogelijkheden zijn de cijfers en budgetten op dit moment. Nieuwe doelgroepen komen in de loop van 2014 en 2015 in kaart. Op regionaal niveau is aan het RBU (Regionaal bureau Leerplicht Utrecht noordwest) gevraagd naar cijfers van jongeren en schooluitval, mogelijke (toekomstige) thuiszitters. Onbekend zijn nog de aantallen van thuiszittende jongeren en jongeren die als gevolg van strenger wordende onderwijsregels wellicht eerder op de arbeidsmarkt terecht komen.
3
• Transformatie
In 2018 moet Ferm Werk volledig geëquipeerd zijn om alle Montfoortse inwoners te activeren en ondersteunen naar arbeid of arbeidsmatige dagbesteding, dan wel te ondersteunen en begeleiden naar vrijwilligerswerk. Eén en ander moet plaatsvinden binnen de beschikbare budgetten. De samenwerking tussen gemeenten en de ketenpartners moet worden geoptimaliseerd. Er moet duidelijkheid zijn over de toekomstige budgetten. De instrumenten van de wet moeten dan ook zo optimaal mogelijk worden benut In samenspraak met de Arbeidsmarktregio, Ferm Werk en de andere gemeenten wordt een agenda opgesteld. De complexiteit, de financiële belangen en de weerbarstigheid van de totstandkoming en de ontwikkeling van Ferm Werk en de soms verschillende visies van de gemeenten, maakt een eenduidig en heldere uitvoeringsagenda niet eenvoudig. De wet bepaalt een deel van de uitvoeringsagenda, maar voor een fors deel zal dit ook worden bepaald door de arbeidsmarktregio. De lokale uitvoeringsagenda zal vooral worden bepaald door de P&C cyclus, van Ferm Werk.
11
1.3.
1
Wmo
• Kaders
1.1 Beleidskaders Gerealiseerd Implementatieplan Wmo Montfoort 2014 In dit implementatieplan staat hoe we in Montfoort invulling gaan geven aan de decentralisatie van AWBZ-taken naar de WMO.
Planning
Kadernota Algemene Voorzieningen In de kadernota staat uitgewerkt wat de gemeente Montfoort verstaat onder algemene voorzieningen en welke algemene voorzieningen worden getroffen. Montfoort richt zich op: Veilige woonvoorzieningen Structuur en dagbesteding (18 t/m 67 jr) Dagbesteding en respijtzorg (67+) Scootmobielpool Lokaal vervoer (door vrijwilligers) Bijeenkomsten mantelzorgondersteuners en lotgenoten Sociaal wijkteam Sociaal raadsliedenwerk Nederlandse taal voor volwassenen
22 september 2014 raad
Beleidsplan Wmo Het Beleidsplan Wmo 2015 beschrijft het de uitgangspunten van het beleid van de gemeente en biedt daarmee een leidraad voor de uitvoering. De rode lijn is dat onze inwoners zelfstandig wonen en leven vanuit hun eigen kracht en/of met hulp van hun netwerk. Als zij ondersteuning nodig hebben, dan worden mogelijkheden bezien of algemene voorzieningen toereikend zijn. Als ook dit onvoldoende ondersteuning biedt, dan worden maatwerkvoorzieningen aangeboden.
15 december 2014 raad
In ontwikkeling Samenhangende notitie voorzieningen, vrijwilligers en mantelzorgersbeleid Montfoort beschikt niet (meer) over een actueel vrijwilligersbeleid. Door de transities is het noodzakelijk om integraal beleid te voeren op het geheel aan voorliggende en algemene voorzieningen (voorzieningen, vrijwilligers en mantelzorgers) voor zowel Jeugd als Wmo.
Uitwerking mantelzorgcompliment
Kwaliteitsborging van de uitvoeringsorganisaties (Jeugd en Wmo) Het ambtelijke apparaat van de gemeente (UW Samenwerking) is een regieorganisatie. Dat betekent dat uitvoeringsprocessen in principe worden uitbesteed. Wij voeren de decentralisaties niet zelf uit, maar dat doen het Sociale team (SWOM) en Jeugdteam voor ons.
Evaluatie Wmo: in deze evaluatie onder meer de evaluatie van de pilots, het functioneren van de lokale toegang, de relatie Wlz-Wmo en daarmee de afbakening tussen bijvoorbeeld wijkverpleegkundigen, dementieconsultatie en het sociale team. De evaluatie is belangrijke inbreng voor het Wmo-beleid 2016 (en verder).
1.2 Financiële kaders (naast Programmabegroting) Gerealiseerd Integraal voorstel knelpuntenbudget en risicobuffer
20 mei 2014 B&W
Voor zomerreces 2015 raad
Voor zomerreces in raad Voor zomerreces 2015 raad ter info
Na zomerreces in raad.
Planning 24 november
12
Voor de voorbereiding en uitvoering van de transities heeft het college het knelpuntenbudget en de risicobuffer tot diens beschikking. De voorziene kosten (zie ook Jeugd 1.1) zijn in een in integraal voorstel tegen elkaar afgewogen. In ontwikkeling Monitoring Verderop in deze notitie treft u een voorstel voor de monitoring van het sociale domein. Daarbij doen wij een voorstel voor onder meer het monitoren van de uitputting van het budget.
2014 B&W
1.3 Juridische kaders Gerealiseerd Verordening Wmo De verordening is de lokale uitwerking van de Wmo.
Planning
16 december 2014 BW
Besluit Wmo 2015
Besluit Na vaststelling heeft het college nogmaals een reactie ontvangen van de SWOM op het Besluit Wmo 2015. Op basis daarvan voorziet de gemeente op onderdelen bezwaren in de uitvoering. Het Besluit wordt op korte termijn aangepast. Mandaten privacy gastgemeente (Zie ook Wmo 1.2) Onderdelen van de facturering lopen via de gastgemeente. Het is daarom noodzakelijk dat medewerkers van de gastgemeente door de gemeente worden gemandateerd om te werken met privacygevoelige informatie. DVO gastgemeente (zie ook Wmo 1.2) In Utrecht West hebben de colleges besloten welke taken zelf worden uitgevoerd en welke taken worden uitgevoerd door de gastgemeente. Voor laatstgenoemden wordt nog een dienstverleningsovereenkomst ondertekend. In ontwikkeling -
2
In deze notitie
27 oktober 2014 raad
27 januari 2015 B&W
27 januari 2015 B&W
-
• Pilots
Toelichting op pilots Alle onderstaande pilots worden in juni 2015 geëvalueerd. De resultaten van de evaluatie zijn input voor de reguliere planning- en controlcyclus en zijn input voor beleidswijzigingen (indien wenselijk). Pilot Keukentafelgesprekken bij de cliënt thuis: In de nieuwe Wmo is een overgangsregeling opgenomen voor mensen die op 1 januari 2015 zorg ontvangen die tot de over te hevelen zorg uit de AWBZ behoort. Deze mensen blijven deze zorg tijdens de overgangsperiode ontvangen, voor de duur van maximaal één jaar (tenzij hun indicatie eerder vervalt). Dit betekent dat zij gedurende de overgangsperiode dezelfde zorg blijven ontvangen en er niet abrupt allerlei wijzigingen optreden per 1 januari 2015. De gemeente mag deze cliënten al wel eerder een nieuw ondersteuningsarrangement voorstellen. Als de cliënt hiermee akkoord gaat, vervalt de overgangstermijn en treedt het nieuwe arrangement in werking. Cliënten met een AWBZ indicatie kunnen dus tot uiterlijk 1 januari 2016 hun recht op zorg behouden, waarbij de ‘oude AWBZ-voorwaarden’ blijven gelden en de zorg geleverd wordt door de ‘oude zorgaanbieder’. Zelfs wanneer deze zorgaanbieder niet door de gemeente is gecontracteerd.
Pilot collectieve Dagbesteding
13
De verwachting bij dagbesteding in de vorm van een project is dat met name op het gebied van groepsbegeleiding en het vervoer veel efficiencywinst te behalen valt. Samen met de zorgaanbieders zal gekeken moeten worden waar mogelijkheden liggen voor samenwerking op het gebied van collectieve dagbesteding en onderzocht wordt of er gecombineerd kan worden met andere doelgroepen en of de dagbesteding lokaal kan worden geboden. Lokaal zijn er een aantal alternatieve locaties die geschikt lijken. Vooralsnog starten we met het DoeMeeHuis. In een gebouw worden verschillende functies ondergebracht. Specifiek voor ouderen is het streven om te komen tot dagbesteding voor ouderen met en zonder (AWBZ-)indicatie. Pilot Formeel naar informele individuele begeleiding (wonen) We gaan de individuele begeleiding meer gericht organiseren over het meer organiseren van de langdurige individuele begeleiding door zorgvrijwilligers door hen op te leiden en mee te laten lopen met de huidige zorgaanbieder (De SWOM gaat met 2 aanbieders in gesprek waarvan de een lichte begeleiding biedt en de andere zware). Feitelijk gaat de pilot over verschuiving van formele naar informele zorg.
3
• Contracten
Voor de inkoop hebben de gemeenten in Utrecht West een gastgemeente opgericht (Wijdemeren). De colleges van B&W besloten in september dat de gastgemeente de inkoop van de zorg coördineert, het contractbeheer uitvoert, de monitoring verzorgt (voor het (boven)regionale deel) en dat de facturering op onderdelen langs de gastgemeente loopt. Op deze onderdelen worden de werkprocessen vanuit de regio afgestemd met de zorgaanbieders. Afspraken over inkoop en andere taken zijn vastgelegd in overeenkomsten. De regio heeft hiervoor 1 systeem, 1 plan, 1 overeenkomst. De overeenkomsten zijn gesloten binnen de kaders van het RTA. Daarmee is naar het zich laat aanzien voor alle cliënten het overgangsrecht geborgd. Naast dat het uitvoeringsjaar (ook contractueel) gaat lopen, richt de regio Utrecht West zich vanaf het begin van het jaar op de inkoop voor 2016. Daarbij moet worden geborgd dat inkoopkaders goed met de raden worden afgestemd.
4
• Transitie
De gemeente Montfoort heeft een progressief Wmo-beleid. Als enige gemeente in Nederland heeft onze gemeente de uitvoering van de Wmo belegd bij een welzijnsorganisatie. Door de uitvoering te beleggen bij een lokale laagdrempelige partner die stevig verankerd is in het Welzijn van Montfoort, is het de doelstelling om snel de kanteling te maken. Dit betekent dat Montfoort uiteraard waarborgen realiseert voor de transitie van de Wmo (zie hieronder), maar dat wij ons meer richten op directe transformatie van het beleidsterrein. De transitie richt zich erop dat de gemeente de werkzaamheden binnen het beleidsveld kan overnemen van het Rijk. Daarvoor hebben wij in 2014 de nodige voorbereidingen getroffen. Hieronder treft u de belangrijkste:
Er is een lokale toegang vormgegeven: het Sociale Team is belegd bij de SWOM. Inwoners van Montfoort (18+) met een ondersteuningsvraag kunnen hier terecht. Cliënten hebben overgangsrecht: Montfoort heeft in Utrecht West-verband met alle zorgaanbieders overeenkomsten gesloten waar onze inwoners zorg gebruiken. Daarnaast heeft
14
Montfoort bijvoorbeeld de subsidierelatie met MEE voortgezet voor onafhankelijke cliëntondersteuning. Noodzakelijke bedrijfsvoeringselementen zijn operationeel: er is een registratiesysteem aangeschaft (Aeolus) dat communiceert met de landelijke gegevensstandaarden, waarin het Sociale Team kan werken en registreren en dat privacy voor inwoners waarborgd.
5
• Transformatie
Het doel van de transformatie van het beleidsveld is om onze inwoners meer eigen regie en zelfstandigheid te geven over hun eigen leven en hen daarin te ondersteunen als dit nodig is. De transformatie wordt deels ingegeven door de bezuinigingen op het beleidsterrein. Dure zorg moet zoveel als verantwoord en mogelijk worden omgezet naar goedkopere vormen van ondersteuning. Uiteraard blijft het belang van onze inwoners daarin vooropstaan. Zoals ook is uitgelegd in de vorige paragraaf, zet Montfoort in op een voortvarende transformatie. Dit doen wij onder andere door:
Het Sociale Team bij de SWOM te beleggen: de SWOM is laagdrempelig voor onze inwoners en beschikt over een stevig vrijwilligers- en mantelzorgersnetwerk. Het is erg belangrijk dat inwoners hun weg kennen naar het Sociale Team en dat vrijwilligers kunnen worden ingeschakeld als inwoners het niet op eigen kracht, of met hun eigen netwerk, redden. Algemeen voorliggende voorzieningen: om inwoners minder dure ondersteuning aan te kunnen bieden dan maatwerkvoorzieningen, is het belangrijk dat we deze ondersteuningvormen eerst ontwikkelingen. Uw raad heeft in september 2014 de kadernota Algemene Voorzieningen vastgesteld. Daarin staan de algemene voorzieningen die Montfoort voorbereid om zo in eerste instantie de transformatie vorm te kunnen geven. Ze staan hieronder nogmaals weergegeven:
-
Veilige woonvoorzieningen Structuur en dagbesteding (18 t/m 67 jr) Dagbesteding en respijtzorg (67+) Scootmobielpool Lokaal vervoer (door vrijwilligers) Bijeenkomsten mantelzorgondersteuners en lotgenoten Sociaal wijkteam Sociaal raadsliedenwerk Nederlandse taal voor volwassenen
15
2. Monitoring In veel opzichten is 2015 een interessant en spannend jaar. Het beleid van en de voorbereidingen voor de transities komen van het papier en wij gaan zien hoe de uitvoering loopt. Het is belangrijk dat de gemeente een goed beeld krijgt van het functioneren van de uitvoering en het zorggebruik. Daarvoor is zowel harde als zachtere sturingsinformatie bruikbaar. Dit hoofdstuk richt zich hoofdzakelijk op de hardere sturingsinformatie. Per monitor staat beknopt weergegeven in welke sturingsinformatie het voorziet. Voorafgaand benadrukken wij echter dat sturingsinformatie, zeker in het begin van 2015, nog niet volledig betrouwbaar is en dat daarmee niet met zekerheid gezegd kan worden of het een goede afspiegeling is van ons gemeentelijk beleid. Dat ligt aan een aantal factoren: -
In 2015 hebben bestaande cliënten overgangsrecht. Het ontbreekt de gemeente veelal aan betrouwbare historische data. Dit blijkt onder meer ook uit de moeite die het Rijk heeft om betrouwbare verdeelmodellen op te stellen. Zorggebruik in 2013 is bijvoorbeeld nog niet altijd beschikbaar. Wij zijn een (relatief) kleine gemeente, waardoor zorggebruik (relatief sterk) varieert.
Betrouwbare monitoringsinformatie vergt daarom inzicht in meerdere maanden, kwartalen en wellicht jaren. Het is daarom des te belangrijker dat wij ons ook richten op meer zachtere, kwalitatieve informatie die wellicht minder objectief is dan kwantitatieve gegevens, maar wel inzicht biedt in de uitvoering en bijbehorende kansen en risico’s. Signalen vanuit het Jeugdteam, het Sociale Team, zorgaanbieders, huisartsen en de samenleving zijn daarin essentieel. Tot slot, onderstaande monitoringsinformatie biedt naar verloop van tijd bruikbare inzichten in het zorggebruik, maar boven alles gaat het erom dat er een goede analyse op volgt waarbij zowel kwalitatieve als kwantitatieve informatie worden verwerkt tot een betrouwbaar beeld van de voortgang.
2.1.
Rapportage back- en frontoffices (aan het college)
De gemeente beschikt zelf langs twee kanalen over sturingsinformatie. Ten eerste registreren de sociale- en jeugdteams wat zij doorverwijzen en beschikken. Ten tweede controleert de gemeente facturen (van zorgaanbieders) op het woonplaatsbeginsel en op de afgegeven beschikking. Hierdoor ontstaat per maand een beeld van: - De uitputting van het budget - Het aantal cliënten per zorgvorm - De bekostigingsvorm (PGB of ZIN) - Het gebruik van (algemene/voorliggende) voorzieningen Naast deze maandelijkse kwantitatieve gegevens voert de gemeente regulier overleg met het Jeugden Sociale team. Per kwartaal is er voortgangsgesprek. In de reguliere en kwartaalgesprekken is er meer ruimte voor een kwalitatieve duiding van de voortgang. Hierin staan we bijvoorbeeld stil bij klachten en verbetermogelijkheden. Ook dit is belangrijke input voor ons beleid. De rapportages vanuit de backoffices staan weergegeven in de bijlagen.
2.2.
Rapportage Gastgemeente (aan de raad)
Alle gemeenten in de regio voeren (in de gastgemeente) een gezamenlijk contractbeheer en monitoring. Zorgaanbieders leveren hun voortgangsinformatie aan bij de gastgemeente en van daaruit worden de kwartaalgesprekken met de zorgaanbieders gevoerd. Per kwartaal krijgt de gemeente informatie over: - De uitputting van contracten (en contractruimte per gemeente) - Het aantal cliënten per aanbieder per zorgvorm - In- en uitstroom en doorlooptijden per zorgvorm per zorgaanbieder
16
In de onderstaande tabel is een voorbeeld gegeven van de gegevens die de basis vormen voor de op te stellen rapportage. In de rapportage zullen deze gegevens op diverse aggregatieniveaus en in verschillende vormen (tabellen / grafieken) gepresenteerd worden.
2.3.
Rapportage Provinciale (ADD) monitor (aan de raad)
De Jeugd- en Opvoedhulp (provinciale jeugdhulp) beschikte over de ADD-monitor. Momenteel werkt een bovenregionale werkgroep aan voortzetting en uitbreiding van de monitor (naar andere zorgsectoren). Zodra meer informatie beschikbaar is, wordt u geïnformeerd.
2.4.
Rapportage VISD (ter kennisname naar de raad)
Zorgverleners registreren hun diensten voor het CBS. Op basis van deze beschikbare gegevens bouwt de VNG (KING) aan een monitor die tweemaal per jaar uitkomt. Zie ook bijlage. Deze monitor biedt de mogelijkheid om gemeenten met elkaar te vergelijken en lijkt objectief doordat de gegevens niet van gemeenten afkomstig zijn, maar door derden worden aangeleverd. De monitor bestaat uit twee onderdelen: de basisset en de facultatieve set. Voor een gedetailleerd overzicht van de informatie verwijzen wij u naar bijlage of naar www.waarstaatjegemeente.nl. Basisset
17
Bijlage 1 Maandelijkse rapportage backoffice Jeugd Montfoort Omschrijving Begrotingsgefinancierde zorg individueel in natura Dagbehandeling Ambulante Jeugdhulp 0% - 70% JeugdzorgPlus Inkoopbegroting LTA J&O Begrotingsgefinancierde zorg veiligheid, reclassering en opvang Spoedeisende hulp/crisis 100% Pleegzorg 100% Residentiele zorg Jeugdbescherming Jeugdreclassering AMK Inkoopbegroting LTA J&O ZVW zorg individueel in nature Vrijgevestigden GGZ Common disorders Ernstig psychiatrische aandoeningen Specialiteiten binnen de specialistische JGGZ Inkoopbegroting LTA ZVW ZVW veiligheid, reclassering en opvang Crisisopvang (BOPZ) Inkoopbegroting LTA ZVW AWBZ PGB Behandeling en begeleiding Persoonlijke verzorging Kortdurend verblijf (overig) AWBZ individueel in natura Vrijgevestigden AWBZ Zorg aan jeugd zonder verblijf groep Zorg aan jeugd zonder verblijf individueel Persoonlijke verzorging Zorg aan jeugd met verblijf Kortdurend verblijf Inkoopbegroting LTA AWBZ Eigen bijdragen Eigen bijdragen Ouderbijdragen Ouderbijdragen Algemene voorzieningen Algemene voorzieningen
inrichting Hoofdcategorie Code Code Code Code Hoofdcategorie Code Code Code Code Code Code Code Hoofdcategorie Code Code Code Code Code Hoofdcategorie Code Code Hoofdcategorie Code Code Code Hoofdcategorie Code Code Code Code Code Code Code Hoofdcategorie Code Hoofdcategorie Code Hoofdcategorie Code
18
Bijlage 2 Maandelijkse rapportage SWOM OMSCHRIJVING Maatwerkvoorzieningen natura materieel Wmo
HOOFDGROEP AEOLUS Rolvoorzieningen Vervoersvoorzieningen Woonvoorzieningen
Maatwerkvoorzieningen natura immaterieel Wmo Maatwerkvoorzieningen natura immaterieel Wmo
Backoffice SWOM (niet in Aeolus?) Begeleiding groep Begeleiding individueel Huishoudelijke hulp Overige maatwerkarrangementen Persoonlijke verzorging Rolstoeldiensten Verblijf Vervoerdiensten Woondiensten
Opvang en beschermd wonen Wmo
Beschermd wonen Opvang Overig beschermd wonen en opvang Spoedopvang
Eigen bijdragen maatwerkvoorzieningen en opvang Wmo Algemene voorzieningen Wmo
Collectief vervoer Collectieve vervoersvoorziening Overige ondersteuning groep Overige ondersteuning individu of gezin
Eerstelijnsloket WMO
Frontoffice (niet in Aeolus?)
PGB Wmo
Diverse PGB's
19
Bijlage 3 VISD-monitor
20
21
Bijlage 4 Monitor (regionale) gastgemeente Vanuit I&M Utrecht west zullen twee rapportages per gemeente geleverd worden met daarin een gelaagdheid van gemeenteraad/college en het management. In beide rapportages zullen de onderstaande onderdelen komen te staan. Standaard rapportage Percentage PGB/ZIN Tweemaal per jaar een overzicht van de klachten Bijzonderheden/analyse per gemeente Rapportage Gemeenteraad/College J&O Inkoopcategorie JGGZ Inkoopcategorie Kmb Inkoopcategorie Wmo Inkoopcategorie Rapportage management J&O Inkoopcategorie & Instellingsniveau JGGZ Inkoopcategorie & Instellingsniveau Kmb Inkoopcategorie & Instellingsniveau Wmo Inkoopcategorie & Instellingsniveau Bij het samenstellen van de rapportages moet rekening worden gehouden dat de benodigde cijfers afhankelijk zijn van de financiële systemen die nu in opstart zijn. Hierbij gaat het om een groot aantal organisaties welke een uitdaging vormen om de gegevens op tijd te krijgen. Voor de klachtenregistraties zal deze volgens de overeenkomst tweemaal per jaar worden uitgevraagd. Naast de kwartaalrapportages zullen ook samenvattingen worden gemaakt van de kwartaalgesprekken met de zorgaanbieders. Indicatoren gecontracteerde zorg De indicatoren voor de ingekochte zorg kennen dezelfde opbouw van de cijfers, waarop ze zijn gebaseerd en bestaan uit de aantallen ingekochte zorg, het budgetplafond en de gemiddelde afgesproken prijs per aanbieder. Daadwerkelijk gebruikte zorg en verwachte zorg (prognose) Bij de daadwerkelijke gebruikte zorg wordt gekeken naar aantallen die bestaan uit Cliënten in zorg, Cliënten die zorg hebben gehad (uitstroom) en Cliënten in afwachting zorg (cliënten die een beschikking hebben, maar nog niet in zorg zitten). Het werkelijk bestede budget wordt bepaald op basis van de door de aanbieders ingediende facturen. Tevens wordt op basis van dezelfde facturen de gemiddelde prijs per aanbieder berekend. Daarnaast wordt er met behulp van de beschikbare gegevens (o.a. de gecontracteerde tarieven) een prognose gemaakt van de kosten die de leveranciers nog in rekening kunnen gaan brengen. In de onderstaande tabel is een voorbeeld gegeven van de gegevens die de basis vormen voor de op te stellen rapportage. In de rapportage zullen deze gegevens op diverse aggregatieniveaus en in verschillende vormen (tabellen / grafieken) gepresenteerd worden.
22
23
