Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Conform besloten B en W d.d. 11 september 2012
Gemeente Maassluis Integreren is investeren
1
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Inhoudsopgave
Inleiding
3
Historische schets
3
Maassluis anno nu
4
Wat is integratie
6
Waarom is integratie belangrijk?
6
Wat wil Maassluis bereiken?
6
De problemen
12
Jongeren en gezinnen
12
Hoge werkloosheid en afhankelijk van uitkering
13
Niet of nauwelijks gericht op de samenleving
14
Zorgwekkende (geestelijke) gezondheid
14
Oververtegenwoordiging bij overlast en criminaliteit
14
Kansen en ontwikkelingen
14
Aanpak problemen
14
Maatregelen
19
Planning
22
2
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Gemeente Maassluis Integreren is investeren Inleiding Als er één onderwerp de maatschappelijke en politieke agenda de afgelopen jaren heeft bepaald, dan is dat integratie. In felle bewoordingen, genuanceerd en ongenuanceerd, in alle lagen van de samenleving, met angst en met vertrouwen, met boosheid en optimisme is dit onderwerp besproken, belicht, uitgelicht, verfilmd en verwoord. Maassluis wil in deze zee van meningen, feiten en zienswijze een richting geven hoe zij met het onderwerp omgaat en hoe zij het vorm geeft. Tijden zijn veranderd. De tijd dat de gemeente hét orgaan was om de maatschappelijke problemen op te lossen en het geld hiervoor ter beschikking had, ligt ver achter ons. Er is veel meer het inzicht dat we met elkaar, gemeente, burgers, maatschappelijk middenveld en ondernemers de verantwoordelijkheid hebben de uitdaging met elkaar aan te gaan. Maar bovenal wordt er veel meer een beroep gedaan op de verantwoordelijkheid van het individu. Dat is niet alleen onze opvatting. Deze visie zien we ook in de integratienota van minister Donner. Tegelijkertijd moeten we tegen de stroom in zwemmen. Subsidies vanuit de Rijksoverheid nemen af, terwijl de noodzaak om te blijven investeren in integratie toeneemt. Zie hier de uitdaging waar we met elkaar voor staan. Maar voordat we daar verder op ingaan, eerst een korte blik in de tijd. Historische schets In de jaren zestig van de vorige eeuw maakte Nederland een onstuimige ontwikkeling door. De wederopbouw van de naoorlogse jaren versterkte de economie die op volle toeren begon te draaien. Er werd volop gebouwd, de industrie en vooral de petrochemische groeide bijkans uit zijn voegen. We kwamen handen te kort. Die handen werden gezocht in het buitenland. Uit Europa waren het vooral de Spanjaarden en Italianen die werk vonden in Nederland. Daar buiten werden arbeidskrachten actief geworven in landen als Marokko en Turkije. Mannen vaak die geen of nauwelijks een opleiding hadden genoten. Ook Maassluis maakte een onstuimige ontwikkeling door. De stad breidde uit. Nieuwbouwwijken werden uit de grond gestampt om de voortdurende vraag naar woningen te beantwoorden. De stad aan de Waterweg lag zeer gunstig. Aan de overkant van deze toevoerader van Rotterdam lagen de Botlek en later Europoort, met veel werkgelegenheid. Meer naar het westen en noordwesten lokte het Westland arbeidskrachten. Tuindersbedrijven werden groter, de export nam toe. Kortom, voor wie wilde werken was er keuze volop. De arbeidskrachten uit Turkije en Marokko kwamen hier met het idee tijdelijk te werken en weer terug te keren. Inmiddels weten we beter. Gezinnen kwamen over en het tijdelijke verblijf mondde uit in een permanent verblijf. Daar ligt ook (een deel van) de verklaring waarom grote groepen zich niet hebben georiënteerd op de Nederlandse samenleving. Zij dachten weer terug te keren, de Nederlandse samenleving dacht dat ook. Wederzijdse investering in elkaar kwam gewoonweg niet voor in de gedachte van toen. De neergaande economische kracht van Nederland aan het eind van de jaren 70 en begin van de 3
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren jaren 80 zorgde ervoor dat vooral de laagopgeleide arbeidskrachten het eerst de gevolgen ondervonden. Maar ook de technologische vooruitgang bracht met zich mee dat de vraag naar laaggeschoold werk afnam. De ‘gastarbeiders’ werden hiervan het eerste slachtoffer. In de jaren 80 kwam met de introductie van de basiseducatie professionalisering in het onderwijs aan anderstaligen van 18 jaar en ouder: Nt2, Nederlands als tweede taal. Dat is dan voor het eerst dat er aandacht is voor integratie en inburgering, ruim 20 jaar na de komst van de eerste gastarbeiders. In de jaren 80 van de vorige eeuw huisveste Maassluis de eerste vluchtelingen: Tamils die gevlucht waren van Sri Lanka. Daarna kwamen meer vluchtelingen naar Nederland. Gemeenten werden verplicht door de rijksoverheid per jaar vluchtelingen met een verblijfsvergunning te huisvesten. Aan die plicht heeft Maassluis altijd ruimschoots voldaan. Dit heeft tot gevolg gehad dat de etnische diversiteit in de stad enorm toenam. Kijken we nu naar de samenstelling van de bevolking, dan zien we ook waar de brandhaarden van de wereld waren en helaas nog steeds zijn. Maassluis anno nu Inmiddels heeft Maassluis rond de 100 verschillende nationaliteiten binnen haar gemeentegrenzen. Inwoners van Turkse komaf vormen de grootste groep, gevolgd door Marokkanen. De laatste 10 jaar staat de multiculturele samenleving ter discussie. Die is mislukt volgens sommigen. Integratie is een ‘probleem’ en dat moet opgelost worden. De vraag of de multiculturele samenleving is gelukt of is mislukt is niet relevant. Hij is er. De negatieve berichtgeving over integratie lijkt de overhand te hebben. We kunnen er echter ook anders naar kijken. De kinderen van de migranten hebben betere scholing dan hun ouders, vinden betere banen en oriënteren zich wel degelijk op Nederland. De tweede generatie heeft in Nederland een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt. Wie had gedacht dat in zo’n korte tijd deze generatie in staat was om kunstenaars, wetenschappers, ministers, topsporters en schrijvers voort te brengen? Toch is er ook een tegenbeweging te zien. Moskeeën met daaraan verbonden Koranscholen, met soms een zeer bedenkelijke reputaties als het om de inhoud en het pedagogisch klimaat gaat. Scholen op Islamitische leest geschoeid. Het beeld ontstaat van gemeenschappen die nog steeds heel erg naar binnen zijn gericht en geen open vizier hebben naar de samenleving waarin ze leven. Het beeld is niet eenduidig. Sterke ontwikkeling tegenover een sterke oriëntatie op de eigen gemeenschap. Logisch, want de valkuil om allochtonen als één te zien, ligt op de loer. Maar ook binnen dit verzamelbegrip is diversiteit net zo vanzelfsprekend als bij de autochtone gemeenschap. Bovendien zorgen de open grenzen van de Europese Unie voor een nieuwe stroom arbeidskrachten. Deze komen uit Midden- en Oost- Europa. En opnieuw is Maassluis een aantrekkelijke vestigingslocatie, met industrie en kassen om de hoek. De huidige samenstelling van de Maassluise bevolking naar landen van herkomst.
4
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Totale bevolking Marokkanen Turken Surinamers Antillianen Overige niet westers allochtonen Westers allochtonen Autochtonen
32.000 1.280 1.920 576 416 1.056 2.240 24.512
4,0% 6,0% 1,9% 1,4% 3,5% 6,9% 76,3%
32.000 100,0%
Samenstelling Maassluis Bevolking Marokkanen 4%
Surinaams 2%
Turks 6%
Antilliaans 1% Ov. Niet westers 3%
Westers 7%
Autochtoon 77%
5
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren Wat is integratie? Er is veel gezegd en geschreven over het onderwerp integratie. Maar daarbij wordt zelden tot nooit aangegeven wat we daar nu precies onder verstaan. Wel belangrijk om dat begrip goed af te bakenen, want anders spreken we met elkaar misschien wel over hetzelfde onderwerp, maar met een heel andere inhoud. Voor de duidelijkheid houden wij de driedeling aan van Hans Boutellier. Volgens Hans Boutellier, hoogleraar Veiligheid en Burgerschap aan de VU in Amsterdam, bestaat die driedeling uit de volgende onderdelen. Assimilatie Dit verwachten we van burgers als het gaat om wet en regelgeving. Een volledige aanvaarding van de Nederlandse wet en de rechten en plichten die daarmee samenhangen. Kortom, we moeten ons schikken en dat geldt voor iedereen die in Nederland verblijft. Participatie Meedoen aan de samenleving: scholing en opleiding volgen, arbeid en zelf een inkomen verwerven, mate van maatschappelijke betrokkenheid, deelname aan maatschappelijk verkeer. Dit onderdeel richt zich vooral op economie, opleiding en maatschappij. Vrijheid Dit onderdeel heeft vooral betrekking op identiteit en cultuur. Daarmee sluiten wij aan bij het visiedocument Samenleven Doe Je Niet Alleen. In dat document worden de volgende domeinen genoemd waarbinnen de burger actief is. De mate van activiteit binnen het ene domein is van invloed op het andere. Privésfeer Werk, sociale zekerheid en voorzieningen Sociaal Leven Naar ons idee verhouden bovenstaande begrippen zich als volgt tot elkaar. Privésfeer Werk, sociale Zekerheid Sociaal Leven
Vrijheid Assimilatie Participatie
Waarom is integratie belangrijk? Integreren is belangrijk, maar de vraag waarom wordt bijna nooit gesteld. Toch is het naar onze mening belangrijk dat we eerst dat belang noemen. Dat belang moet het uitgangspunt zijn. Wij vinden integratie belangrijk omdat de samenleving leefbaar te houden, dat mensen volwaardig kunnen deelnemen aan het maatschappelijke en sociale verkeer. Goed geïntegreerd zijn betekent ook individuele vrijheid. Je kent immers de samenleving, de regels en de codes. Hiermee sluiten we aan op het landelijke beleid. Integreren is belangrijk om zelfstandig een inkomen te verwerven. Daarmee verbeter je je eigen positie, maar ook die van de samenleving, je buurt.
6
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Integreren is vooral eerst een investering in jezelf waar jezelf verantwoordelijk voor bent. Wat wil Maassluis bereiken? Maassluis wil een stad zijn waarin iedereen zich thuis voelt. Een stad waarin iedereen zich kan ontwikkelen binnen zijn of haar mogelijkheden. Daarmee zijn we verbonden met ons verleden. Maassluis had al in de 18e eeuw een liberaal vestigingsbeleid en was een van de weinige plaatsen in de regio waar joden zich mochten vestigen. In 1769 kreeg de joodse gemeenschap toestemming om een synagoge te bouwen. Onze gemeente telt bijna 100 verschillende nationaliteiten. In deze veelkleurigheid gaat het met de meesten goed. Hierin onderscheidt Maassluis zich niet van het landelijke beeld dat in de integratienota wordt geschetst. Maar er zijn ook mensen die op achterstand staan. Kijken we naar mensen die in een achterstandspositie verkeren, dan zien we meer overeenkomsten dan verschillen tussen die mensen. Deze achterstand wordt aangeduid met de term een lage Sociaal Economische Status afgekort: SES. De gemeenschappelijke kenmerken zijn: Lage opleiding Minimum inkomen Werkloosheid of grote kans het te worden Schulden/armoe Uitkeringsafhankelijkheid Dit leidt tot een problematiek die veelal geldt voor inwoners met een lage SES. Doordat de groep van niet oorspronkelijke Nederlandse afkomst relatief vaker een lagere SES heeft, leidt dat tot een oververtegenwoordiging in werkloosheid en uitkeringsafhankelijkheid. Daarbij zijn een slechte beheersing van de Nederlandse taal en culturele achtergrond extra struikelblokken bij het integratieproces.
7
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Werkzoekenden (15 -64 jaar) naar etnische herkomst, per 1 januari 2009 en 2010 in procenten van de desbetreffende 1 bevolkingsgroep. Bron: risbo 2011 Ov.-niet werkzoekenden Marokkaans Antilliaans Surinaams Turks westers westers
autochtoon
15 - 64 jaar
105
31
30
116
110
76
411
populatie
799
281
419
1.317
761
1.535
15.860
1
Marokkaanse Nederlanders in Maassluis 2011, Risbo, Research, Training Consultancy, Erasmus
8
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Personen (15 – 64 jaar) met een WWB, WIJ of IOA uitkering naar etnische herkomst, per 1 januari 2009 en 2010 in procenten van de desbetreffende bevolkingsgroep. Bron: Risbo 2011
uitkeringen
Marokkaans
Antilliaans
Surinaams
Turks
Ov.-niet westers
westers
autochtoon
15 - 64 jaar
82
41
33
60
127
43
261
799
281
419
1.317
761
1.535
15.860
populatie
9
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren Een ander zorgwekkende trend is de oververtegenwoordiging in de criminaliteitscijfers.
Verdachten (12 jaar en ouder), per 1 januari 2009 en 2010 in procenten van de desbetreffende bevolkingsgroep. Bron: HKS, bewerking Risbo, 2011
verdachten 12 jaar en ouder populatie
10
Marokkaans
Antilliaans
Surinaams
Turks
Ov.-niet westers
westers
autochtoon
47
16
18
42
26
13
167
926
317
499
1.500
856
1.993
21.300
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Verdachten 12 jaar en ouder in de periode 2006 – 2010 in procenten van de desbetreffende bevolkingsgroep per 1 januari 2010. Bron: HKS, Risbo, 2011
Deze cijfers over criminaliteit zijn relatieve getallen. Het gaat in absolute zin om kleine aantallen. Aan de andere kant blijkt, zowel in Maassluis als op landelijk niveau, dat voortijdige schoolverlaters vaker met justitie in aanraking komen, net als jongeren met een lage opleiding. Werklozen komen ook vaker voor in de verkeerde statistieken van justitie. Er is kennelijk te weinig van waarde en de aantrekkingskracht van de korte termijn winst die de criminaliteit biedt is voor deze groep te sterk om te weerstaan. Kijkend naar de aard van de problemen en de gevolgen trekken we de volgende conclusie: door je sociaal economische positie te verbeteren, loop je de achterstand in. Dit draagt naar ons idee wezenlijk bij aan de integratie, die wij als wederzijds zien. Het hebben van werk is absoluut noodzakelijk om opgelopen achterstanden in te lopen. Bij de koersbepaling van integratie in Maassluis richten we ons dus vooral op participatie. Dat is binnen de driedeling assimilatie, participatie, vrijheid, bij uitstek het terrein waar de gemeente een rol in speelt. Daar komen we ook het beste tot ons recht in de rol van subsidieverstrekker en regisseur. Tevens sluit deze keuze aan bij ons uitgangspunt van de Wet maatschappelijke ondersteuning: “iedereen moet kunnen meedoen”. Meedoen, meewerken, meedenken en meebeslissen. We zullen meer dan voorheen mensen aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Immers, integreren is vooral investeren in jezelf. Door een opleiding af te maken, zelfstandig een inkomen te verwerven draag je in de eerste plaats bij aan je eigen ontwikkeling. Maar het draagt ook bij aan een leefbare samenleving.
Werkeloosheid, geen opleiding, isolement en gebrek aan ondersteuning vormen een groot probleem. Je achtergrond niet. 11
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
We verwachten van onze burgers dat ze zich actief inzetten om hun eigen integratie te bevorderen. Dat begint wat ons betreft met het leren van de Nederlandse taal en kennis vergaren van de Nederlandse samenleving. Het hiervoor geschetste beeld is somber. Daarom is des te belangrijker dat we ons –blijvenrealiseren dat heel veel nieuwe Nederlanders door hard te leren en te werken hun weg vinden in de Nederlandse samenleving.
De problemen Uit de Jaarrapportage 2011 van het Centraal Bureau voor de Statistiek2 blijkt dat een kwetsbare gezondheid en de oververtegenwoordiging in de criminaliteit de grote punten van zorg zijn voor de tweede generatie. Dit geldt ook voor Maassluis Jongeren en gezinnen Vanaf de tweede generatie zien we dat het opleidingsniveau en het werkniveau stijgt. Met heel veel nieuwe Nederlanders en hun kinderen gaat het dan ook goed. Maar waar het niet goed gaat, gaat het vaak ook flink mis. Deels kan dit verklaard worden doordat er binnen de lichte en preventieve hulpverlening een ondervertegenwoordiging is van allochtonen cliënten. Pas als het (te) laat is, is de zwaardere hulpverlening nodig. Dit zien we onder andere terug in de cijfers van GOSA. GOSA staat voor Gemeentelijk Overleg Sluitende Aanpak. De GOSA-regisseur voert de regie in gezinnen waar meervoudige problematiek voorkomt of waar hulpverlening vast loopt. We zien een oververtegenwoordiging van allochtone gezinnen, vrijwel zonder uitzondering allemaal eenoudergezinnen. Er zijn 22 gezinnen, waarvan 16 alleenstaand. In totaal zijn er 10 allochtonen alleenstaande gezinnen. Bij alle deze gezinnen zijn 53 personen betrokken. Van hen zijn 33 allochtoon en 20 autochtoon. Gerelateerd aan de eigen bevolkingsgroep is dat 1 op de 730 autochtonen en 1 op de 400 allochtonen. De intensieve samenwerking tussen GOSA, het CJG en de afdeling veiligheid stelt ons in staat de problemen op vele fronten aan te pakken: zorg, ondersteuning en waar nodig dwang en drang gaan hand in hand. Deze aanpak werpt zijn vruchten af.
2
Jaarrapportage Integratie 2010, Sociaal en Cultureel Planbureau
12
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
25 20 15 10 5 0
Overzicht GOSA naar land van herkomst: september 2011
3
35 30 25 20 15 10 5 0 Autochtoon
Allochtoon
Overzicht GOSA in absolute aantallen: september 2011
0,05 0,04 0,03 0,02 0,01 0 Autochtoon
Allochtoon
Overzicht GOSA verhoudingsgetal gerelateerd aan aantallen autochtonen en allochtonen
3
Opgave regisseur Gemeentelijk Overleg Sluitende Aanpak (Jongeren), september 2011
13
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren 25 20 15 10 5 0 Gezinnen
Waarvan alleenst
Waarvan allenst. All
Overzicht GOSA verdeling gezin, alleenstaande ouder, alleenstaande allochtone ouder
Hoge Werkloosheid en afhankelijk van uitkering Van alle Marokkaanse inwoners is 10,3% afhankelijk van een uitkering. Bij Antillianen is dat zelfs 14,6% en bij niet-westerse allochtonen 16,7. Van de Maassluise inwoners met een Turkse etniciteit is 4,6% uitkeringsafhankelijk. Ter vergelijking: 1,6% van de Nederlandse Maassluizers is afhankelijk van een uitkering.
14
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Niet of nauwelijks gericht op de samenleving Hoewel harde cijfers ontbreken, is er in Maassluis een groep die zich nauwelijks oriënteert op de samenleving. Dat komt tot uiting door het slecht of niet beheersen van de Nederlandse taal, contacten verlopen voor een groot deel via de eigen etnische groep, de moskee vormt een centrale plek voor sociale ontmoeting. Zorgwekkende (geestelijke) gezondheid Op pagina 6 valt te lezen dat de achterstandspositie leidt tot een aantal problemen, niet de etniciteit. Maar die sociaal economische omstandigheden van vooral de eerste generatie migranten is niet altijd even rooskleurig. In Maassluis, gemeten over de totale bevolking van 25 jaar en ouder, verkeert 13% in een lage sociaal economische positie.4 Dat komt overeen met het gemiddelde in de regio Rijnmond. Uit onderzoek blijkt dat mensen met een lage ses doorgaans een slechtere gezondheid hebben. Het verbeteren van de Sociaal Economische Status zou dan ook een verbetering van de gezondheid tot gevolg moeten hebben. Daarnaast zien we nog een ander zorgwekkend fenomeen. Zowel binnen de Turkse als Marokkaanse gemeenschap komt het voor dat er ‘binnen de familie’ wordt gehuwd: vaak tussen neef en nicht. Kinderen uit consanguine (bloedverwantschap) huwelijken lopen grotere gezondheidsrisico’s, zowel lichamelijk als mentaal, licht verstandelijk gehandicapt. Licht verstandelijk gehandicapte jongeren komen –landelijk- steeds vaker voor in de criminaliteitscijfers. Oververtegenwoordiging bij overlast en criminaliteit Een voortdurende bron van zorg is de oververtegenwoordiging van allochtone jongeren die betrokken zijn bij overlast en criminaliteit. Wij vinden dit onacceptabel. We zien dit vooral bij Marokkaanse jongeren.
Kansen en ontwikkelingen Het gevaar bestaat integratie te beschrijven vanuit problemen. Maar er zijn successen en kansen. Bovendien blijkt dat de tweede en derde generatie in Nederland veel meer verweven is met de Nederlandse samenleving dan hun ouders of grootouders. We geven een paar voorbeelden. De onderwijsachterstanden worden ingelopen. De tweede generatie weet een betere arbeidspositie te verwerven. De voortijdige schooluitval onder vooral meisjes loopt terug. Zij beschikking vaker over een startkwalificatie dan autochtone jongens. Verder zien we dat de tweede generatie zich meer met Nederland voelt verbonden dan de eerste generatie. Een andere aanwijzing is dat de tweede generatie zich meer richt op de Nederlandse samenleving. Voorbeeld: niet-westerse allochtone moeders zijn bijna net zo oud zijn als zij hun eerste kind krijgen als autochtone moeders. 4
Sociaal Economische Gezondheidsverschillen in de regio Rijnmond, GGD-Rijnmond, 2009
15
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren De tweede generatie allochtonen maakt een grote ontwikkeling door. Onderwijsachterstanden worden ingelopen, aansluiting bij hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs neemt toe en schooluitval wordt teruggedrongen. Dit beeld wordt bevestigd door de laatste jaarrapportage van het Sociaal Cultureel Planbureau 2011.5 Verder zien we in het culturele, wetenschappelijke, sportieve leven en politieke leven de toenemende invloed van wat we voor het gemak allochtonen noemen. Eén van de populairste cabaretiers is Najib Alhami. De huidige burgemeester van Rotterdam, Aboutaleb, kwam op zijn vijftiende in 1976 naar Nederland. En dichter bij huis, Khalid Boulahrouz: voetbal international, geboren in Maassluis. Sport, en dan zeker voetbal, blijkt een uitstekend middel om het contact tussen ‘allochtoon en autochtoon’ tot stand te brengen. De Maassluise voetbalverenigingen blijken daar goed in te slagen. Dat de multi culturele samenleving is mislukt hangt sterk af met welke bril je het bekijkt. Wij bekijken ‘m liever positief, zonder onze ogen te sluiten voor de problemen.
Aanpak problemen Wij zijn ervan overtuigd dat door de problemen te benoemen en aan te pakken de migranten die nu nog aan de kant staan daar baat bij hebben. Maar niet alleen zij. Het geldt voor alle Maassluizers die worden geconfronteerd met werkloosheid, uitkeringsafhankelijkheid en isolement. Daar waar specifieke maatregelen nodig zijn, zullen we die inzetten. Een aantal voorbeelden. Cursussen opvoedingsondersteuning in de eigen taal zijn succesvol. Ze hebben een groot bereik. Wij zijn van mening dat het overdragen van de boodschap hier belangrijker is dan de vorm (eigen taal). De gemeente zal in het kader van het project Veilig Opgroeien hiermee doorgaan. Met dit aanbod bereiken we vooral de vrouwen, moeders. Zij zijn een belangrijke schakel in de opvoeding van de kinderen.
Goed aanbod van voorschoolse en vroegschoolse educatie Daarbinnen zorgt de gemeente er ook voor dat ouders meer betrokken raken bij de programma’s van hun kinderen. Aan alle basisscholen en kinderopvanginstellingen/peuterspeelzalen is de gelegenheid geboden om programma’s ouderbetrokkenheid af te nemen. Actieve aanpak schoolverzuim voortijdig schoolverlaten Met een afgeronde opleiding is de kans het grootst om goed werk te vinden. Belangrijk om zelfstandig een inkomen te verwerven. Hiermee voorkom je achterstand. Bestrijding van voortijdig schoolverlaten is dus van het grootste belang. Wij blijven investeren in ondersteuning van groepen en individuen. De peilers van integratie zijn onderwijs, werk en veiligheid.
5
Jaarrapportage 2011, Sociaal en Cultureel Planbureau, 2012
16
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren Gezinsondersteuning Gezinnen die het tijdelijk niet zelf hun leven kunnen organiseren, krijgen vanuit de gemeente ondersteuning. Daarbij wordt goed gekeken naar de samenstelling en achtergrond van het gezin. Dit kan inhouden dat gezinsmanagers worden ingezet die in ieder geval de taal van de ouder(s) spreken. In veel gevallen gaat het om alleenstaande ouders. Aanbod van opleiding- en werktrajecten. Met behulp van sleutelfiguren uit voornamelijk de Marokkaanse gemeenschap moeten we de oververtegenwoordiging terugdringen. De –nog aan te nemen - wet Werken naar vermogen biedt daartoe ruime mogelijkheden. We kijken naar de kwaliteiten en capaciteiten van mensen. Waar die (deels) tekortschieten, ondersteunen wij hen. Net als nu bij de Wet werk en bijstand is de gemeente de uitvoerder van de Wet werken naar vermogen die in 2013 in werking treedt. Zo kan Maassluis zelf het beleid bepalen. De mogelijkheden en kansen die de wet ons biedt, zullen wij krachtig oppakken en inzetten. Daarbij spreken we ook met werkgevers over hun rol bij het in dienst nemen van inwoners die een steuntje nodig hebben om aan de slag te komen. Aanpak overlast en criminaliteit In samenspel tussen politie en de gemeentelijke handhaving- en toezichthouders blijven we actief in het terugdringen van overlast. Daarmee richten we ons speciaal op een hardnekkige kern van Marokkaans-Nederlandse jongeren die hinderlijk en overlastgevend gedrag vertonen. Zij zoeken nadrukkelijk de grenzen op van het toelaatbare en gaan daar ook overheen. In het driehoeksoverleg tussen burgemeester, justitie en politie zijn recent afspraken gemaakt over de aanpak. Deze samenwerking heeft inmiddels geresulteerd in de aanhouding van een groep veelplegers. Inzet van gebiedsverboden (de voetbalwet) geeft ons meer mogelijkheden om duidelijke grenzen te stellen én te handhaven. Bestrijding van criminaliteit is een taak van politie en justitie. De aanpak van overlast vereist een gezamenlijk optreden van politie en gemeente. Preventie van antisociaal gedrag is bij uitstek een gemeentetaak: vroegsignalering. De gemeente gaat investeert meer in vroegsignalering en de daaruit voortvloeiende interventies. Samenwerking met maatschappelijke organisaties, onderwijs en ouders is hierbij van cruciaal belang. De aanleiding om hier in de driehoek afspraken over te maken is een stijging van de criminaliteit én het antisociale gedrag dat op steeds jongere leeftijd optreedt. Waar nodig zoekt Maassluis de samenwerking met de Marokkaanse gemeenschap. Het is in ieders belang dat grenzen worden gesteld en gehandhaafd. Immers, een kleine groep is zeer beeldbepalend voor de gehele gemeenschap. De ouders Ouders worden consequent aangesproken op het gedrag van hun kinderen. Zij blijven te allen tijde verantwoordelijk voor de daden en uitingen van hun kinderen. Op die verantwoordelijkheid zullen wij ze waar nodig aanspreken.
17
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Aanpak discriminatie Discriminatie ondermijnt een samenleving, maar bovenal het individu. Maassluis is een stad waar iedereen zich moet kunnen thuis voelen. Waar je wieg heeft gestaan, wie je bent, jong, oud, man, vrouw, homo of hetero mag niet uitmaken. Discriminatie van individuen en/of groepen ondermijnt een samenleving, maar bovenal het individu. Artikel 1 van de grondwet is een groot goed. “Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan." Daarnaast blijven we bijdragen aan de aanpak van eergerelateerd geweld en de bestrijding van discriminatie. Voor de aanpak van huiselijk en eergerelateerd geweld werkt Maassluis nauw samen in de regio met de Waterweggemeenten en Rotterdam. Ook voor de bestrijding van discriminatie zet Maassluis zich in met het anti-discriminatiebureau Radar.
Polarisatie In 2011 heeft het antidiscriminatiebureau Radar een onderzoek uitgevoerd in Maassluis en regio gemeenten. Het betrof een onderzoek naar polarisatie en de verhouding tussen bevolkingsgroepen in de gemeente Maassluis. In het rapport ‘Samen Leven in Maassluis’6 staan de uitkomsten van dit onderzoek. Met het rapport heeft Radar ook aanbevelingen aan de gemeente Maassluis uitgebracht. Wij hebben de volgende aanbevelingen overgenomen: 1. Radar beveelt de gemeente aan om te voorzien in een sociaal calamiteitenplan De gemeente zal in haar calamiteitenplan ook aandacht schenken aan hoe te handelen bij sociale onrust. 2. Radar beveelt aan om ervoor te zorgen dat alle groepen van Maassluis zich vertegenwoordigd weten in overlegstructuren, samenwerkingverbanden en netwerken. De gemeente neemt deze aanbeveling over. Het college heeft op 24 april 2012 deze aanbevelingen overgenomen. Andere aanbevelingen van Radar, zoals zorgvuldige communicatie, blijven investeren in kwetsbare groepen, brede aanpak heeft de gemeente zich al eigen gemaakt.
6
Samen Leven in Maassluis, Antidiscriminatiebureau Radar, 2011
18
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren Subsidiebeleid Instellingen zijn soms nog niet voldoende in staat om hun aanbod open te stellen voor de vele Maassluizers die van buiten Nederland komen. In de jaarlijkse overeenkomsten die wij met deze instellingen sluiten, zullen wij met hen afspraken maken om die drempels waar nodig te slechten. De simpele vraag daarbij luidt: Wat is uw bijdrage aan de integratie van de vele allochtonen in onze stad? De maatschappelijke partners Wij treden in overleg met onze maatschappelijke partners over hun rol in de integratie. Welke activiteiten ontplooien zij om de verkleuring in hun aanbod mogelijk te maken, om de allochtone stadsgenoten beter te bereiken. Daarbij liggen ook uitdagingen en kansen. Immers, of het nu om sport gaat, kunst of gezondheidszorg, er is nog een aan te boren potentieel.
De gemeente De vraag die we neerleggen bij de maatschappelijke partners, moeten wij ons zelf natuurlijk ook stellen. Waar kunnen wij de integratie een duw in de rug geven? In de gemeentelijke organisatie gaan wij kijken hoe op het terrein van communicatie en personeelsbeleid we nog meer rekening kunnen houden met de diversiteit in onze stad. Integratie is niet een onderwerp van één portefeuillehouder. Het gaat ook om economische aspecten als vestigingsbeleid voor jonge startende ondernemers, veiligheid en buurtpreventie, sport en onderwijs. De stad De gemeente staat op velerlei manieren in contact met haar burgers. Eén daarvan zijn gebiedsgebonden overleggen. Een prima platform lijkt ons om ook met de burgers, de buurtbewoners in overleg te treden wat hun bijdrage kan zijn aan een stad waar iedere Maassluizer zich thuis voelt.
19
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Maatregelen
Doelstelling Onderwijs en opvoeding
Maatregel
Kwaliteit inburgeringscursussen verhogen
Vervolgadviezen Albeda voor klantmanagers Sociale Zaken en Werkgelegenheid, goede diagnose en motivering inburgeraars, bekostiging trajecten
Aantal inburgeraars naar vervolgtraject 5
Anderstaligen zijn zich bewust van de nadelige gevolgen van hun sociaal isolement als gevolg van een gebrekkige taalbeheersing en kennis van de samenleving (inburgeringsgelden).
Aanbieden inburgeringstrajecten + Werving en motivering van analfabeten + het aanbieden van laagdrempelige voortrajecten op dislocatie. Project: Alfabetiseringscursussen *prognose
Totaal Aantal budget deelnemers inburgering 390.000* 145 waarvan: 45 alfabetisering als voortraject
Taalniveau verhogen na inburgering en educatie als voortraject van inburgering (educatie-gelden)
Aanbieden en bekostigen vervolgtrajecten + werving en begeleiding inburgeraars bij overstap naar vervolgopleiding. Vervolgcursussen vanaf niveau A2
75.000 Aantal deelnemers 61
Laaggeletterden hebben voldoende taalkennis om aan andere activiteiten deel te nemen (educatie-gelden).
Kosteloos en laagdrempelig aanbieden van cursussen laaggeletterdheid
35.000 Aantal deelnemers 30
Schooluitval tegengaan
Afstemmen van regionaal onderwijsbeleid en lokaal onderwijs(achterstanden)beleid met partners Bevorderen van de bestuurlijke samenwerking met het onderwijs. Uitvoering geven aan de Wet op het primair
80.000 Jaarrapport leerplicht
20
Budget Evaluatie
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Doelstelling Zo weinig mogelijk kinderen hebben een taalachterstand
Ouders zijn in staat hun opvoedkundige taak te vervullen
Veiligheid, overlast Inwoners hebben gelegenheid om gevallen en gevoelens van discriminatie te melden bij een centraal meldpunt Aantal Marokkaans-Nederlandse jongeren dat betrokken is bij overlast en hinderlijk gedrag neemt met 35% af 21
onderwijs, Wet op de expertisecentra, Wet op voortgezet onderwijs, en Wet overige OCW-subsidies (leerlingenvervoer) Schoolverzuim wordt consequent en tijdig aangepakt. Maatregel 80% van de doelgroep neemt deel aan programma’s Voor- en vroegschoolse educatie.
Basisschoolkinderen die geen Nederlands spreken en uit het buitenland komen gaan eerst naar de Centrale Opvang. Vanuit het project Veilig Opgroeien worden opvoedingscursussen aangeboden a.s. ouders, nieuwe ouders en ouders met pubers. Waar nodig wordt de cursus aangeboden in de moedertaal. Ouders worden tijdelijk ondersteund door gezinscoaches als de gezinssituatie daarom vraagt. Waar nodig worden coaches ingezet die tevens de moedertaal spreken van de ouder(s)
Budget 248.000 oplopend tot 325.000
Evaluatie Kwartaal cijfers Careyn bereik en deelname doelgroep 120 per jaar. 100.000 Begeleidingscommissie Rapportage aantal deelnemers Aantal cursussen en deelnemers 7 cursussen 80 deelnemers
Overzicht aantal interventies door Flexus/Gosa Flexus: 18 interventies Gosa: 90 zaken
Het faciliteren van de anti discriminatievoorziening RADAR
16.000 Jaar rapportage RADAR
Extra inzet van boa’s in team toezicht en handhaving
80.000 Monitor Risbo, dagrapportages straatcoaches
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
Doelstelling
Maatregel
Vluchtelingen weten hun weg te vinden in het maatschappelijke en professionele leven
Ondersteuning door Vluchtelingenwerk
Reïntegratie en inburgering
Binnen het reïntegratie- en wswbedrijf Dukdalf wordt aandacht geschonken aan inburgering en laaggeletterdheid in de taalstudio. In samenwerking met ROC Albeda.
, meldingen overlast meldpunt schoon, heel en veilig Budget Evaluatie 67.000 Aantal unieke klanten: 80 Aantal hulpvragen: 1300 Valt binnen het participatiebudget
Aantal deelnemers: (zie laaggeletterdheid op p. 18)
Huiselijk geweld/eergerelateerd geweld Voorkomen en bestrijden huiselijk geweld
In standhouden Steunpunt Huiselijk Geweld
Vroegtijdig ingrijpen bij eergerelateerd geweld
Inschakeling Kenniscentrum Eergelateerd geweld
22
61.800 Monitor Huiselijk geweld NWN Aantal huisverboden per jaar: 10 1.000
Gemeente Maassluis, Integreren is investeren
actie overleg maatschappelijke organisaties bijdrage aan integratie verwerken bijdrage en opnemen in uitvoeringsovereenkomsten opnemen in uvo start intern gemeentelijk intern gemeentelijk overleg integratie p&o en communicatie opstellen actielijst uitvoering geven, jaarlijkse evaluatie en bijstelling
23
2012 3e 4e
2013 1e 2e
3e
4e
2014 1e