KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering
PLAN VAN AANPAK 2015 -2018 voor de bedrijventerreinen Langeveer, Boven Hardinxveld, Nieuweweg, Blauwe Zoom en De Peulen
Gemeente Hardinxveld - Giessendam
Werkgroep KVO-B Hardinxveld-Giessendam 17 maart 2015 versie 2 e 4 Her-certificering Continu Samenwerken Procesbegeleider MKB Nederland R. de Koning
Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 1 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering
Inhoud 1
Inleiding ................................................................................................................ 3 1.1
2 3
Opzet Plan van Aanpak........................................................................................ 4 Evaluatie van de KVO werkgroep ........................................................................ 5 3.1 3.2 3.3 3.4
4 5 6
Evaluatie punten vanuit de Gemeente ................................................................................ 5 Evaluatie punten vanuit de Politie ....................................................................................... 5 Evaluatie punten vanuit Brandweer .................................................................................... 6 Evaluatie punten vanuit SBBHG / Ondernemers ................................................................ 7
Financiering van de maatregelen ......................................................................... 7 Map en begrenzing bedrijventerreinen Hardinxveld-Giessendam ........................ 8 Feiten en cijfers .................................................................................................... 9 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6
7
Achtergrond......................................................................................................................... 4
Politie ................................................................................................................................. 9 Brandweer ........................................................................................................................... 9 Beveiligingsbedrijf ............................................................................................................. 11 Gemeente ......................................................................................................................... 11 Intersafety ......................................................................................................................... 12 Schouw ............................................................................................................................. 12
Resultaten Veiligheidsanalyse ........................................................................... 12 7.1
Resultaten ondernemers enquête..................................................................................... 13
8. Evaluatie maatregelen afgelopen twee jaar / toelichting op de enquete ............ 14 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9.
Resultaten van de enquête 2015 in het algemeen ........................................................... 14 Overlast ............................................................................................................................. 14 Inbraken ............................................................................................................................ 14 Aangifte ............................................................................................................................. 14 Beheer ............................................................................................................................... 14 Brandweer ......................................................................................................................... 14 Verkeersveiligheid ............................................................................................................. 14 Inrichting bedrijventerrein Blauwe Zoom .......................................................................... 15 Verbeteren doorstroming op De Peulen ........................................................................... 15
9 Doelstelling en maatregelen voor periode 2015-2018 ........................................ 15 10 Maatregelen (nieuwe en bestaande) voor periode 2015 -2018 .......................... 16 I II III IV V
Communicatie binnen het samenwerkingsverband .......................................................... 16 Onderhoud en beheer ....................................................................................................... 16 Criminaliteit – diefstal en inbraak ...................................................................................... 17 Brandveiligheid.................................................................................................................. 17 Beveiligingsbedrijf ............................................................................................................. 17
11 Structuur samenwerkingsverband ...................................................................... 17 12 Evaluatiemomenten ........................................................................................... 18
Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 2 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering
1
Inleiding
Voor u ligt de KVO-B rapportage voor een vijftal bedrijventerreinen (1 cluster) te weten: Langeveer, Boven Hardinxveld, Nieuweweg, Blauwe Zoom en De Peulen in de gemeente Hardinxveld-Giessendam. In februari 1997 is de Stichting Beveiliging Bedrijven Hardinxveld-Giessendam (SBBHG) bij notariële akte in het leven geroepen. Het stichtingsbestuur bestaat uit een samenwerkingsverband van: Gemeente – Politie - Brandweer (adviserende rol) en Ondernemers. Vier keer per jaar vindt een bestuursvergadering plaats. Naast het stichtingsbestuur fungeert een werkoverleg. Deelnemers hieraan zijn een bestuurslid van de SBBHG, een ondernemer van de respectievelijke bedrijventerreinen, de wijkagent, een brandweerfunctionaris, een medewerker van het installatiebedrijf van slagbomen/camera‟s en een directielid van een particulier beveiligingsbedrijf. In deze vergadering worden over het algemeen operationele zaken behandeld. De voortgang van het activiteitenplan KVO maakt deel uit van de agenda. SBBHG investeerde al eerder in de veiligheid van haar bedrijventerreinen. Dit heeft geleid tot: - Certificering Keurmerk Veilig Ondernemen d.d. 1 oktober 2004 e - Certificering Keurmerk Veilig Ondernemen 2 uitgave d.d. 1 oktober 2006 - Certificaat KVO Basis Samenwerken d.d.15 december 2008. - Certificaat KVO Continu Samenwerken d.d. 1 mei 2011. - Certificaat KVO Continu Samenwerken d.d. 1 mei 2013 e
Ter ondersteuning van het proces dat weer moet leiden tot 4 her-certificering KVO Continu Samenwerken, hebben begin februari 2015 de eerste oriënterende gesprekken plaatsgevonden met het bestuurslid SBBHG dhr. Chr. Tol. Het bestuur van de SBBHG en de KVO werkgroep hebben in de afgelopen periode voortdurend de processen behandeld en gevolgd (zie werkplan). Deze rapportage is het resultaat van de nauwe samenwerking binnen de Werkgroep KVO-B HardinxveldGiessendam. De volgende partners maken deel uit van deze werkgroep:
Gemeente Hardinxveld-Giessendam Stichting Beveiliging Bedrijven Hardinxveld-Giessendam (SBBHG) Politie Brandweer Alert Security Ondernemers
MKB Nederland als procesbegeleiding.
De KVO-B werkgroep heeft besloten om met de bedrijventerreinen gezamenlijk op te gaan voor e het Continu Samenwerken KVO certificaat 4 hercertificering. Het Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen heeft zich landelijk bewezen als een instrument dat effectief kan zijn om publieke en private partijen samen te laten werken aan veiligheid. MKB Nederland heeft het proces begeleid.
Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 3 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering
1.1
Achtergrond
Op de vijf bedrijventerreinen zijn 107 ondernemers gevestigd. In de werkgroep KVO-B zijn, naast organisaties van ondernemers, ook individuele ondernemers opgenomen die gevestigd zijn op de afzonderlijke bedrijventerreinen. De werkgroep is begeleid door Robert de Koning, procesbegeleider van MKB - Nederland.
2
Opzet Plan van Aanpak
Het KVO-B is een proces dat door de werkgroep is aangegaan voor een bepaalde tijd. Een proces is een dynamische activiteit waarvan het resultaat wordt bepaald door een juiste communicatie binnen de werkgroep. Regelmatige evaluatie van het proces is een voorwaarde om de effectiviteit van de genomen besluiten en maatregelen te meten. Belangrijk is dat het proces wordt geborgd om de continuïteit te garanderen. De werkgroep heeft na de voorbereiding van MKB Nederland (één vergadering) in twee bijeenkomsten gewerkt aan het opstellen en uitwerken van een veiligheidsanalyse en plan van aanpak voor KVO-B Hardinxveld-Giessendam. Om de veiligheidssituatie van de bedrijventerreinen te onderzoeken en te beoordelen is gebruik gemaakt van verschillende informatiebronnen:
Plan van aanpak en veiligheidsanalyse van maart 2013;
MKB – 3-meting, 2-meting en 1-meting (enquêtes);
Schouwverslagen van 2013 en 2014;
Notulen overleg KVO werkgroep van 2013 en 2014;
Ondersteunende incidenten-aangifte/meldingsgegevens van politie en brandweer.
In hoofdstuk 3 wordt de evaluatie weergegeven van de KVO werkgroep en in hoofdstuk 8 de maatregelen die men genomen heeft om de veiligheidssituatie te verbeteren / c.q. te optimaliseren in de afgelopen jaren. In hoofdstuk 7 wordt de huidige veiligheidssituatie in kaart gebracht, op basis van de resultaten enquête 2015, schouw van de bedrijventerreinen en gegevens van gemeente, politie en brandweer. De genoemde gegevens zijn geanalyseerd en waar mogelijk in samenhang gebracht. Problemen of knelpunten volgen uit deze analyse. Problemen dienen te worden opgelost door middel van het formuleren van doelstellingen en maatregelen: „wat willen wij en wat kunnen wij‟. Veelal zijn er teveel problemen die om een oplossing vragen. De praktijk leert namelijk dat gezien de beperktheid aan middelen, waaronder financiële middelen, niet alles tegelijkertijd is aan te pakken. Daarom dienen keuzes te worden gemaakt. „Prioriteiten stellen in doelstellingen en maatregelen‟. De gemaakte keuzes dienen als basis voor het werkplan voor de komende twee jaar. In hoofdstuk 10 en bijlage 10 en 11 worden deze maatregelen weergegeven. In dit hoofdstuk wordt aangegeven hoe iets wordt aangepakt, door wie en op welke termijn.
Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 4 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering
3
Evaluatie van de KVO werkgroep
De samenwerking binnen de werkgroep is effectief. De verschillende partijen weten elkaar te vinden en de lijnen zijn kort. Bij de evaluatie van het project hebben de projectgroepleden aangegeven verder te willen met de werkwijze van het KVO. Alle bedrijventerreinen hebben en krijgen de benodigde aandacht binnen de werkgroep KVO-B.
3.1
Evaluatie punten vanuit de Gemeente
De uitvoering van veiligheidsvraagstukken op bedrijventerreinen vereist een integrale aanpak van verschillende gemeentelijke disciplines (beleid, openbare veiligheid, verkeer en beheer van de openbare ruimte), veiligheidsdiensten en ondernemers(organisaties). Deze disciplines treffen elkaar met enige regelmaat in werkgroepverband, maar nog veel vaker in dagelijkse uitvoering van taken. Hierdoor kennen mensen elkaar, kan gemakkelijk informatie worden uitgewisseld, zijn de lijnen kort en kan er snel actie worden ondernomen als dat vereist is. De gemeente hecht grote waarde aan de kwaliteit van de bedrijventerreinen. De burgemeester van de gemeente heeft aangegeven een groot voorstander te zijn van de activiteiten van de SBBHG. (De huidige wnd. Burgemeester is weer toegetreden tot het bestuur van de SBBHG) . Zo worden ondernemers die zich willen vestigen op het nieuwe industrieterrein Blauwe Zoom verplicht gesteld deel te nemen aan de SBBHG. De gemeente is, door de beheerder wegen en riolering, vertegenwoordigd in de werkgroep. Hierdoor is de gemeente automatisch altijd aanwezig bij schouwrondes. Via een structureel contact tussen de ambtenaar openbare orde en veiligheid en een bestuurslid van de SBBHG zijn ook de wethouder Economische Zaken, alsmede politieke partijen betrokken bij activiteiten van de SBBHG.
3.2
Evaluatie punten vanuit de Politie
De politie vindt het KVO-proces zeer waardevol. Er is voortdurend een nauwe samenwerking met KVOpartners. De chef van de wijkpolitie is lid van het bestuur van de SBBHG en een wijkagent die speciaal belast is met o.a. bedrijventerreinen, neemt deel aan het operationeel werkoverleg. Deze wijkagent is als eerste aanspreekpunt voor de ondernemers en bevordert zo de relatie tussen politie en bedrijfsleven. Door specifieke acties, zoals voetjesactie/donkere dagen offensief/Boef in de wijk/A.N.P.R. acties, wijzen de wijkagenten de ondernemers op veiligheidsrisico‟s. Ook betreft de High Impact Crime met betrekking tot overvallen/geweld worden TIPS gegeven. Op vergaderingen van de werkgroep KVO-B en het bestuur van de SBBHG worden de aangiftecijfers en trends besproken. Wanneer gebeurtenissen daar aanleiding toe geven, worden via het secretariaat van de KVO-B nieuwsbrieven / waarschuwingen naar de ondernemers per e-mail verzonden. Ook vindt registratie plaats van de veiligheidscijfers in de nieuwsbrief en op de website. Bij calamiteiten op de bedrijventerreinen kijkt een bestuurslid beelden uit ten behoeve van de opsporing. Hierbij zijn successen geboekt bij o.a. vernielingen aan slagbomen, inbraken bij bedrijven en diefstal bij een bedrijf van een grote partij pinda‟s. Beeldmateriaal wordt op verzoek van de politie beschikbaar gesteld, als ondersteunend bewijs voor justitie. Er is een nauwe samenwerking tussen de SBBHG en het beveiligingsbedrijf (Alert Security). Tussen surveillanten van het beveiligingsbedrijf en de politie vindt uitwisseling van gegevens plaats. Binnen het voormalige district Alblasserwaard-Vijfheerenlanden had de politie in 2014 maandelijks te maken met tussen de 170 en 230 zogenaamde prio 1 meldingen; spoedmeldingen waarbij de politie binnen maximaal 15 minuten ter plaatse moet zijn. De politie heeft zichzelf als norm opgelegd dat in 85 procent van de gevallen deze 15 minuten gehaald moeten worden. Deze 15 minuten bestaan uit 3 drie minuten zogenaamde verwerkingstijd: aannemen van de melding en de uitgifte aan een surveillancevoertuig en daarnaast 12 minuten aanrijtijd naar de meldingslokatie. De politie in het genoemde district waar ook Hardinxveld-Giessendam onderdeel van is, haalde die norm het gehele jaar met uitzondering van de maand augustus 2014 toen het percentage 84,9 was. Het aantal incidenten in de verslagperiode 2013-2014 is teruggelopen. Het aantal bedrijfsinbraken op de bedrijventerreinen vertoont een stabiel beeld. Dit blijft al enkele jaren op 3 inbraken staan. Het onderdeel verhoging aangiftebereidheid met 15 % t.o.v. 2004 is nog niet na te gaan. Politie heeft daarvan nog geen gegevens kunnen verstrekken (geen politiemonitor gehouden). Een van de prioriteiten van de eenheid is een toename van vertrouwen in veiligheid zodat dit gelijk is aan het landelijk gemiddelde. Dit zal landelijk door het korps gemeten worden. Doelstelling van Eenheid Rotterdam is eenzelfde tevredenheids toename over de dienstverlening van de politie in de regio bij de burgers. Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 5 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering
3.3 Evaluatie punten vanuit Brandweer Op 1 januari 2013 is de gemeentelijke brandweer Hardinxveld-Giessendam onderdeel geworden van de veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Vanuit de nieuwe organisatie wordt het KVO proces als waardevol en nuttig ervaren. Voor vergunningverlening en toezicht op brandveiligheid is nauwe samenwerking met de werkgroep KVO - B belangrijk. De afgelopen twee jaar zijn bedrijven, die zijn opgenomen in het toezicht programma van de gemeente Hardinxveld-Giessendam, intensief gecontroleerd om een hoger brandveiligheid niveau te krijgen. Het KVO proces van de afgelopen twee jaar is daarom als plezierig ervaren. De gestelde maatregelen waren duidelijk en samenwerking onderling in de werkgroep was goed met een sterk groepsgevoel. Automatische brandmeldingen De brandweer is in de regio Zuid-Holland Zuid gestart met TOOM: Terugdringen van Ongewenste en Onechte Meldingen. Bij elke automatische alarmering wordt ter plaatse (door de bevelvoerder) een document overhandigd aan de gebruiker. In dit document staan o.a. de oorzaak en de locatie van de melder. Een kopie van dit document wordt intern verwerkt bij de afdeling Expertise & Advies (preventie). Door deze afdeling wordt een brief gestuurd naar de gebruiker, waarin de ongewenste of onnodige melding wordt omschreven en wat de gebruiker dient te doen om een volgende ongewenste of onnodige melding te voorkomen. In 2012 is het Bouwbesluit 2012 van kracht geworden, hierin is de eis van directe doormelding naar de brandweer voor een groot deel van de bedrijven komen te vervallen. Momenteel is de regionale brandweer met het project TOOM op twee sporen actief; Wettelijk verplichte doormelding Direct contact met de gebruiker omtrent oorzaak loze melding Doormelding Het beleid van de regionale brandweer ZHZ is om alle niet wettelijk verplichte doormeldingen te laten ontkoppelen. Hierbij wordt besproken met de gebruiker, wat de mogelijke gevolgen van deze ontkoppeling zijn en welke alternatieve middelen hiervoor ingezet kunnen worden. Met de gebruikers van verplichte doormeldingen wordt een traject opgestart om de brandmeldinstallatie, indien deze niet is gecertificeerd, toch gecertificeerd te krijgen (uiterlijk 1 januari 2017). Loze meldingen Van alle automatische meldingen blijkt 95% loos te zijn. Dit is voor de gebruiker en de brandweer een onnodige belasting. De gebruiker kan tijdelijk niet optimaal functioneren omdat de brandweer op “bezoek” is. Op de locatie wordt onderzocht waar de alarmering vandaan komt en wat de oorzaak hiervan is. Voor de brandweer geldt dat deze ten tijde van de loze melding niet voor een mogelijk echt incident kan worden ingezet. Ook worden de vrijwilligers (brandweer bestaat voor 90% uit vrijwilligers) en daardoor ook hun werkgevers onnodig belast. Het is dus voor beide partijen een win-win situatie om de loze automatische meldingen terug te dringen. In 2013 is al een terugdringing van de loze automatische meldingen van ruim 30% procent ten opzichte van 2012 gerealiseerd. Voor het jaar 2014 is dit zelfs opgelopen tot 39% ten opzichte van het jaar 2013 (gehele regio). Bluswatervoorziening Het onderhoud aan de brandkranen in Hardinxveld-Giessendam is volledig uitbesteed aan de firma Oasen. Deze firma controleert jaarlijks de brandkranen. De geboorde putten in de gemeente worden op functionaliteit door de brandweer gecontroleerd. Voor het onderhoud is de eigenaar van de geboorde putten verantwoordelijk. Dat is in veel gevallen niet de gemeente maar de bedrijfseigenaren. Bereikbaarheidskaarten Alle bereikbaarheidskaarten van de ondernemingen zijn up to date. In de nieuwe veiligheidsregio wordt hier opnieuw in gestuurd (hardcopy naar digitaal). De actualiteit van de bereikbaarheidskaarten wordt bij een brandveiligheidsinspectie van de afdeling Expertise en Advies meegenomen. De brandweervoertuigen zijn uitgerust met Citygids, een geografisch informatiesysteem voor hulpverleningsinstanties. Na een melding wordt niet alleen de locatie aangegeven, maar ook de waterwinning, luchtfoto‟s en eventuele planvorming. Schouw Naar aanleiding van de schouw zijn diverse bedrijven benaderd inzake de buitenopslag van goederen en stalling afvalcontainers. Deze buitenopslag van goederen en afvalcontainers kan een mogelijke oorzaak van brand zijn (vandalisme). Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 6 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering
3.4
Evaluatie punten vanuit SBBHG / Ondernemers
Tijdens deze periode zijn de volgende (bestuurs)activiteiten gerealiseerd: Een activiteitenlijst/overzicht van alle lopende activiteiten – wordt als bijlage bijgvoegd. De website werd vernieuwd. Op de site worden belangrijke activiteiten vermeld, o.a. voorlichtingsactiviteiten van politie en brandweer. 2x Per jaar ontvangen alle ondernemers per email een nieuwsbrief; de nieuwsbrieven worden ook op de website gemplaatst. Alle e-mailadressen van de ondernemers zijn bij het secretariaat bekend. Berichten over storingen aan slagbomen etc. worden per email aan de ondernemers doorgegeven. Er is nauw overleg tussen het bedrijf dat de slagboominstallaties en camera‟s in onderhoud heeft en het secretariaat. Dit in verband met de afwikkeling van schades en meldingen daarvan aan de verzekeringsmaatschappij. In de afgelopen periode zijn 2 keer slagbomen door vandalisme vernield. Beeldmateriaal werd aan de politie verstrekt. Ook werd eenmaal een slagboom vernield door de bestuurder van een (vracht)auto. Via de camarabeelden werd de verdachte opgespoord. Op verzoek van de politie werden diverse keren camarabeelden uitgekeken. Verstrekte camerabeelden leveren aanvullend bewijs op in het strafproces. Op het nieuwe bedrijventerrein Blauwe Zoom vond tot nu surveillance plaats door een particulier beveiligingsbedrijf. Inmiddels zijn afrondende afspraken gemaakt tussen bestuur en ondernemers van dit terrein om ook daar infrastructurele maatregelen te treffen. Streven is om dit proces in april/mei 2015 af te ronden. De SBBHG is vergevorderd met de plannen om zogenoemde ANPR-camera‟s aan te sluiten op de Camera Uitlees Ruimte (CUR) te Gorinchem.
4
Financiering van de maatregelen
De werkgroep KVO-B Hardinxveld-Giessendam draagt zorg voor de uitvoering van de maatregelen die in het plan van aanpak zijn beschreven. Inzet van uren van de werkgroepleden vindt plaats voor rekening van de eigen persoon/organisatie. De uren van de werkgroepleden worden “om niet” ingebracht. Kosten werkgroep KVO-B worden door de SBBHG gefinancierd. De werkgroep maakt verder gebruik van de volgende financieringsmogelijkheden: o Inzet van reguliere budgetten van overheidsinstanties. o Gemeentelijke beleids- en begrotingsvoorstellen; hiervoor dient bestuurlijk draagvlak te zijn. o Subsidieregelingen van het Rijk, de Provincie e.d.
Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 7 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering 5
Map en begrenzing bedrijventerreinen Hardinxveld-Giessendam
Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 8 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering
6 6.1
Feiten en cijfers Politie
Per kwartaal verstrekt de politie overzichtscijfers (incidenten) van de bedrijventerreinen in de gemeente Hardinxveld-Giessendam. Deze cijfersstaatjes worden besproken in het werkoverleg en in de bestuursvergaderingen. De criminaliteitcijfers over de jaren 2012, 2013 en 2014 geven een vrij constant 1 beeld te zien. Enige belangrijke cijfers: onderwerp Totaal aan incidenten Diefstal/inbraken Vernielingen Diefstal uit/vanaf auto‟s Overlastmeldingen
2012 36 3 14 1 10
2013 61 3 8 13 23
2014 42 3 11 5 14
De criminaliteitcijfers 2012, 2013 en 2014 worden als bijlage bij dit plan gevoegd.
6.2
Brandweer
Bewustwording De regionale brandweer ZHZ is vooral actief op het gebied van bewustwording van brandveiligheid. Hieraan geeft zij invulling door: het geven van voorlichting, schriftelijke adviezen in nieuwsbrieven, bezoeken ter plaatse, etc. Incident cijfers brandweer In 2012: 14 maal Aut. Alarm In 2013: 10 maal Aut. Alarm en 1 maal brand scheepvaart In 2014 zie tabel. Nb. Deze tabel is aangepast aan de vermelding van plaatsgehad hebbende incidenten. De brandweer levert jaarlijks een meldingenstaat aan. Tijdens het werkoverleg, waar de brandweer in participeert wordt, voor zover van belang, aandacht aan deze meldingen geschonken. Vragen van deelnemende bedrijven worden beantwoord en actuele problemen, zoals afsluiten en niet bereikbaar zijn van bedrijven tijdens branden, worden behandeld.
1
Het gaat hier wel over incidenten die ter kennis van de politie zijn gekomen.
Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 9 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering
Brand/hulpverlening Industrieterrein Periode: 2014
Industriestraat
Eindtotaal
Ambachtsstraat
Milieuincident
De Peulen
TOTAAL Automatische brandmelding
STRAAT
Buitenbrand
BEDRIJVENTERREIN
2
2
2
2
1
1
2
2
Nijverheidsstraat Totaal De Peulen Nieuweweg
Griendaak Hakgriend Houtschelf Rijshaak Schrank
1
1
Sliet Stek Wiedhaak Wilgenhout Totaal Nieuweweg Langeveer
1
3
4
2
2
3
3
5
5
10
11
Dok Helling Kade Rivierdijk 636 t/m 643 Smederij Transportweg
Totaal Langeveer De Blauwe Zoom
Moerbei
Totaal De Blauwe Zoom Boven Hardinxveld
Blikstraat Bosstraat Buitenweistraat Havenstraat
Totaal Boven Hardinxveld Eindtotaal
1
Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 10 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering
6.3
Beveiligingsbedrijf
Het beveiligingsbedrijf Alert Security, waarvan de directeur deelneemt aan het werkoverleg, verstrekt ieder half jaar rapportages m.b.t. activiteiten van hun diensten. Deze resultaten worden besproken in het werkoverleg. Er is een nauwe samenwerking tussen de surveillanten van Alert Security en de politie. Alle verdachte situaties worden doorgegeven aan de politie, waarbij terugkoppeling plaatsvindt. Tevens controleren de surveillanten van deze dienst de werking van de slagbomen. Bijzonderheden worden schriftelijk gerapporteerd aan het technische bedrijf, dat het onderhoud van de slagbomen verricht en aan een bestuurslid van de SBBHG. De verrichte alarmopvolging van 2014 laat een geringe stijging zien t.o.v. 2013. Daarnaast vond een behoorlijke stijging plaats van geconstateerde ongeregeldheden (ruim 10 meldingen meer t.o.v. 2013). De reden daarvan is dat de surveillancedienst in 2013 is uitgerust met zogenoemde pda‟s (personal digital assistent). In dat systeem worden ook de uitgevoerde ritten weergegeven. Hierdoor wordt daadwerkerlijk inzicht verkregen om gerichte pandcontroles te doen, waardoor tevens een betere registratie is verkregen.
Hardinxveld-G'dam
2012
rapportages aan klanten
TOT
TOT
TOT
daadwerkelijke inbraken binnen surveillancetijd collectief
0
0
0
daadwerkelijke inbraken buiten surveillancetijd collectief
0
0
0
209
229
236
9
4
1
onregelmatigheden (open deuren/ramen/hekken/etc.)
214
188
294
meldingen inzake slagbomen
68
0
0
verrichte alarmopvolgingen verdachte situaties
6.4
2013 2014
Gemeente
De gemeente verstrekt per kwartaal cijfermateriaal met betrekking tot meldingen openbare ruimte. Hierbij wordt speciaal gelet op de onderwerpen verlichting, overhangend groen, vandalisme, toestand wegen, verkeer en gladheidsbestrijding. Dit in relatie met de doelstelling `Schoon, heel en veilig„ van het werkplan. Bij de analyse van de cijfers worden zogenoemde “uitschieters“ besproken. Met name verlichting is een onderwerp van geprek geweest. Door het uitvoeren van de „remplace“ (i.e. vernieuwen van de lampen) zijn minder meldingen binnengekomen. Ook de revitalisering van het bedrijventerrein De Peulen heeft een gunstige invloed gehad op het aantal meldingen. De door de gemeente opgestelde tabellen met cijfermateriaal worden als bijlage bij dit plan gevoegd. De acties voortkomend uit de schouw worden adequaat opgepakt door de reguliere gemeentelijke diensten.
Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 11 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering 6.5
Intersafety
Een medewerker van Intersafety, het bedrijf dat de infrastrucurele maatregelen instaleert en onderhoudt, is deelnemer aan het werkoverleg. Per kwartaal levert dit bedrijf een onderhoudsstaat aan, waarop de toestand van de camera‟s en slagbomen wordt weergegeven. Een overzichtsstaat wordt ter informatie bij dit plan gevoegd.
6.6
Schouw
In het werkoverleg is afgesproken om een keer per jaar een schouwronde te houden op de bedrijventerreinen. In deze periode is twee keer een schouwronde gehouden, een keer overdag en een keer in de avonduren. Over het algemeen zijn de resultaten van de schouw goed te noemen. De infrastructurele maatregelen werken naar behoren, zo ook is de toestand van de wegen en straatverlichting. Aandachtpunt voor ondernemers is om geen goederen op de openbare weg te deponeren, ter voorkoming van brand en vandalisme. Aandachtpunt voor ondernemers is ook om maatregelen te treffen om te voorkomen dat onbevoegden hun pand betreden. In voorlichtende zin is hier aandacht aan geschonken in de nieuwsbrieven. De schouwrapporten worden als bijlage bij dit plan gevoegd.
7
Resultaten Veiligheidsanalyse
In onderstaand schema zijn de resultaten van het MKB - onderzoek opgenomen. Voor een uitgebreid verslag verwijzen wij naar bijlage 1, (enquête van MKB Nederland), welke in dit kader haar functie heeft, als onderdeel van de veiligheidsanalyse. Op de bedrijventerreinen zijn 107 bedrijven gevestigd. De respons op deze enquête (2015) in vergelijking met de vorige is als volgt:
Response
Totaal aantal bedrijven
2015
2013
2011
Totaal
102
37 (36%)
46
48
44
17 (39%)
18
18
58
20 (35%)
29
30
De Peulen Overig incl. Blauwe Zoom, Langeveer, Boven Hardinxveld en Nieuweweg
Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
Pagina 12 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen her-certificering
7.1
Resultaten ondernemers enquête
Totaal 102 bedrijven. Aantal respondenten (absolute getallen naast %)
37
46
48
Onderwerpen – percentages – (aantal respondenten)
Totaal meting 2015
Totaal meting 2013
Totaal meting 2011
1 2 3 4 5 6 7 8
Onveiligheidsgevoelens binnen het bedrijf Onveiligheidsgevoelens directe omgeving v/h bedrijf Overlast: Vernielingen en bekladding van het gebouw Geslaagde inbraken Inbraak in auto’s, geparkeerd bij uw bedrijf Gemiddelde aangifte (ja) Brandweer – beschikking over ontruimingsplan / BHV plan
9
Beheer - tevreden
10 13.1
Beheer - niet tevreden: - Kwaliteit schoonmaakbeurten onvoldoende / te weinig - Herstel straatmeubilair - Groenvoorziening onvoldoende
13.2 13.3 14 15
16
20
29
Doelstelling pos. Neg.
DE PEULEN 2015
DE PEULEN 2013
OVERIG
OVERIG
2015
2013
-
2
2
1
6
2
0
0
2
3 2 1 0
2 2 1 1
3 3 0 0
8 13 1 2
82%
61%
88%
83%
13
7
8
22
3
18%
8
15%
7
12%
6%
2
7%
3
6%
3
6%
18% 15% 3% 0% 0%
6 5 1
21% 33% 4% 7% 46%
10 15 2 3
10% 26% 9% 2% 23%
5 12 4 1
10% 15% 9%
+
35%
+
77%
18
DoelStelling Periode 2015
9%
85%
17
=
75%
62%
21
62%
29
27%
13
38%
5
38%
7
49%
17
1
4
4
3
60% 31%
9 4
50% 22%
9 4
60% 34%
21 12
2 2
2 2
7 3
7 2
Verkeersveiligheid - knelpunten
21%
7
11%
5
38%
18
2
2
5
3
Voldoende parkeergelegenheid vrachtwagens (nee)
52%
17
59%
24
71%
32
9
9
8
15
Voldoende parkeergelegenheid personenauto’s (nee)
38%
13
44%
19
71%
33
5
5
8
14
Status: goedgekeurd in werkgroepvergadering KVO d.d. 23 maart 2015 en in bestuursvergadering SBBHG d.d. 26 maart 2015
40%
20%
+
+
Pagina 13 van 18
KVO-B Hardinxveld-Giessendam
8. Evaluatie maatregelen afgelopen twee jaar / toelichting op de enquete 8.1
Resultaten van de enquête 2015 in het algemeen
In het algemeen is in de afgelopen periode een flinke vooruitgang geboekt. Het onveiligheidsgevoel is qua aantallen iets verbeterd (slechts 3 respondenten), mede dankzij de nodige aandacht aan dit onderwerp op de website, nieuwsbrieven en bijeenkomsten. Overlast is ook iets afgenomen (t.o.v. het landelijke gemiddelde goed (ligt op ca. 40%), met name op de punten rondhangen en vervuiling. Zie verder punt 8.2. De rest van de enquête resultaten is meer dan uitstekend te noemen.
8.2
Overlast
De overlast op bedrijventerrein Langeveer is minder geworden. Door inzet van politie en het aanbrengen van camera‟s door ondernemers zijn de problemen verminderd. Op bedrijventerrein Nieuweweg waren ook deze periode weer meldingen van overlast, waarbij diverse keren slagbomen zijn vernield. Dit komt o.a. doordat men vanaf het zwembad en de sportvelden via het bedrijventerrein naar het centrum van HardinxveldGiessendam gaat. De politie blijft aandacht schenken aan jeugdbijeenkomsten in bedrijven die op de bedrijventerreinen zijn gevestigd. Zij reageert adequaat op meldingen en tracht de jeugdbijeenkomsten in kaart te brengen. Sinds kort beschikt de politie over een zogenoemde “vlekkenkaart”; dit is een overzicht waarop alle incidenten worden weergegeven. Deze gegevens worden ook verstrekt aan de particuliere beveiliger.
8.3
Inbraken
Mede dankzij de preventieve maatregelen is het aantal aangiften bij politie van inbraak in 2014 stabiel gebleven . Slechts 3 x werd een aangifte van inbraak gedaan (zie criminaliteitsoverzichten). In alle gevallen waren de politie en het beveiligingsbedrijf na inbraakmelding snel ter plaatse. Politie zal de benodigde preventietips doorgeven aan het secretariaat van de SBBHG, de ondernemers worden via email en website in kennis gesteld.
8.4
Aangifte
Gestimuleerd wordt om in alle gevallen aangifte te doen. Aangiften worden ter plaatse opgenomen. Door de politie wordt na enige tijd aan de aangever kenbaar gemaakt wat de stand van zaken is n.a.v. de aangifte.
8.5
Beheer
Niet iedereen is tevreden over het groenonderhoud van de gemeente. Afspraken zijn gemaakt over het openhouden van slagbomen bij gladheid van wegen. Hierdoor kunnen vrachtwagens vanaf bedrijventerrein Langeveer zonder stoppen de Helling naar de Rivierdijk oprijden. Een ondernemer heeft zijn diensten aangeboden om gladheid te bestrijden bij ondernemingen op de bedrijventerreinen. Op bedrijventerrein De Peulen zijn de camera‟s voorzien van een infrarode lichtbundel, waardoor de verlichtingsproblematiek bij de in-/uitgangen tot het verleden behoort.
8.6
Brandweer
De Brandweer heeft bereikbaarheidskaarten van alle ondernemingen volledig bijgewerkt. In nabije toekomst wordt in de veiligheidsregio, waartoe de brandweer behoort, beleid ontwikkeld met betrekking tot planvorming, waaronder bereikbaarheidskaarten. Sleutelbeheer is in de gemeente Hardinxveld-Giessendam up tot date.
8.7
Verkeersveiligheid
In de vorige periode kwamen nogal wat klachten binnen over het parkeren van voertuigen op het bedrijventerrein De Peulen. Bij de revitalisering van dit terrein zijn meerdere parkeervakken ter beschikking gekomen. Uit de enquête is gebleken dat het parkeren van vrachtwagens nog niet geheel is opgelost. Overlast wordt ervaren van geparkeerde vrachtwagens, die tijdelijk op de bedrijventerreinen parkeren om te overnachten (buitenlandse chauffeurs). Nog steeds worden vrachtwagens doorverwezen naar het bedrijventerrein Blauwe Zoom.
KVO – B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen
De gemeente heeft plannen om betaald parkeren voor vrachtwagens in te voeren, waardoor opgetreden kan worden tegen illegaal geparkeerde voertuigen. In de enquête werd nu aangegeven dat binnen de gemeente verkeerssituaties worden gewijzigd zonder dat dit aan weggebruikers goed kenbaar wordt gemaakt. Een voorbeeld hiervan is de kruising bij de Smederij op industrieterrein Langeveer. Ook is aangegeven dat het uitzicht op de kruising Ambachtsstraat-Nijverheidsstraat niet optimaal is. Als oorzaak wordt aangegeven het hekwerk en de begroeiing van het pand van Eneco. Bij de schouw van bedrijventerrein Nieuweweg is geconstateerd dat nog wel eens geparkeerd wordt in de naast de weg gelegen groenstroken. Dit is bij de gemeente bekend, waarna actie is ondernomen door het plaatsen van versperringen.
8.8
Inrichting bedrijventerrein Blauwe Zoom
Op het nieuwe bedrijventerrein Blauwe Zoom vond tot nu surveillance plaats door een particulier beveiligingsbedrijf. Inmiddels zijn afrondende afspraken gemaakt tussen bestuur en ondernemers van dit terrein om ook daar infrastructurele maatregelen te treffen. Mede in verband met de verkeersveiligheid is gekozen om geen gebruik te maken van slagbomen. Op het terrein zullen, zeer duidelijk herkenbaar (preventief) meerdere kentekencamera‟s worden geplaatst. Tevens worden bij de in-/uitgangen van het terrein verlichte/transparante waarschuwingsborden geplaatst, zodat het voor iedereen duidelijk is dat bij het betreden van dit terrein video-opnamen worden gemaakt. Gedacht wordt om het plaatsen van zogenoemde live-view schermen, waarop te zien is dat een voertuig het terrein oprijdt. Onderhandelingen zijn ver gevorderd om dit terrein als eerste op de Camera Uitleesruimte te Gorinchem aan te sluiten. Op proef kan de SBBHG aanhaken bij het project, dat Security5 (stichting beveiliging bedrijventerreinen Gorinchem) heeft met de CUR. De politie-eenheid Rotterdam werkt mee om de politiegegevens beschikbaar te stellen, zodat optimaal van de zogenoemde “slimme ANPR-camera‟s “gebruik gemaakt kan worden. Bij dit proces wordt tevens bekeken of de uitzonderingsbepalingen van de Privacywetgeving nog voldoende zijn als in de nabije toekomst gebruik gemaakt gaat worden van ANPR-camera‟s. In dit kader heeft de SBBHG aan de gemeente verzocht om alle bedrijventerreinen, waar cameratoezicht plaatsvindt, te laten vallen onder artikel 151C van de Gemeentewet.
8.9.
Verbeteren doorstroming op De Peulen
In de afgelopen KVO-periode is bedrijventerrein De Peulen gerevitaliseerd. Onder andere zijn op het terrein extra parkeervoorzieningen gekomen. Tevens zijn maatregelen afgesproken om het parkeren van vrachtwagens tegen te gaan. (tijdelijk wordt verwezen naar bedrijventerrein Blauwe Zoom). Dit heeft geleid tot betere doorstroming van het verkeer.
9
Doelstelling en maatregelen voor periode 2015-2018
Doelstelling 1 Onveiligheidsgevoelens 2 Overlast 3 Vernielingen en Bekladding 4 Inbraak in pand 5 Tevredenheid over onderhoud en beheer 6 Brandweer, Ondernemers stimuleren voor ontruimingsoefeningen / BHV plan
Doelstelling 5-meting 2018
resultaat 4-meting 2015
handhaven
7%
15%
18%
Handhaven
15%
0%-3%
3%
65%
62%
Geen actief beleid. Bij controles in bedrijven wordt dit wel meegenomen. Voorlichting en stimuleren van dit item.
7 Knelpunten (verkeersonveiligheid)
8%
21%
8 Parkeergelegenheid voor vrachtwagens (nee)
40%
52%
9 Borging, communicatie en evaluatie
Pagina 15 van 18
KVO – B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen
10 Maatregelen (nieuwe en bestaande) voor periode 2015 -2018 Graag verwijzen wij naar bijlage 10 en 11 waarin uitvoerig de evaluaties en de continuering van maatregelen en waar nodig nieuwe maatregelen staan beschreven naast het stroomdiagram „wie wat doet en wanneer‟. Hieronder de gemaakte indeling:
I
Communicatie binnen het samenwerkingsverband Bijhouden van de vernieuwde website SBBHG (www.sbbhg.nl) Nieuwsbrief 2 maal per jaar plaatsen op website en verzenden per e-mail Bijhouden aantal bezoekers website (effectiviteit website meten) Uitvoering: 1. Wordt een agendapunt in het werkoverleg. 2. Na uitkomen van een nieuwsbrief (of ander bericht) worden ondernemers hiervan in kennis gesteld middels een e-mailbericht.
II
Onderhoud en beheer Terrein Blauwe Zoom Besluit is genomen om op het terrein Blauwe Zoom zogenoemde ANPR-camera‟s te plaatsen en daarbij andere structurele maatregelen toe te passen. Uitvoering: 1. Plaatsen van ANPR-camera‟s en overzichtscamera bij een van de in-/uitgangen van het terrein. 2. Plaatsen van een zogenoemd live-view-scherm bij deze in-/uitgang, waarop duidelijk te zien is dat men het terrein betreedt en dat camerabeelden worden opgenomen (preventie). 3. Bij de andere in/uitgang van dit terrein plaatsen van een beweegbaar schuifhek, dat op afstand geopend kan worden 4. Eventueel nader bezien of dit terrein kan worden aangesloten op de te ontwikkelen Regionale Toezichts- Ruimte (pilot PPS cameratoezicht bedrijventerreinen).
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Parkeeroverlast vrachtwagens Uitvoering: Op korte termijn het parkeren van vrachtwagens tijdelijk toelaten op het terrein Blauwe Zoom Gemeente heeft plannen om betaald parkeren voor vrachtwagens in te voeren, waarbij ook de ontwikkelingen van het nieuwe bedrijventerrein Het Oog wordt betrokken. Onderzoeken wat bedoeld wordt met last van vervuiling (voorlichting). Het gaat hier om achterlaten van vuil door bestuurders van geparkeerde vrachtwagens. Gemeente is terughoudend met het plaatsen van vuilcontainers, aangezien dit kan betekenen dat die plaatsen reguliere parkeerterrein worden. De gemeente zal wel de achtergelaten vuilnis zo spoedig mogelijk verwijderen (schoon-heel-veilig). Per kwartaal aanleveren van cijfermateriaal vanuit het zakenmagazijn m.b.t. onderwerpen van schoon-heel-veilig.
Schouwrondes Uitvoering: 1. Jaarlijks uitvoeren van schouwrondes op alle terreinen (dag- en avondschouw). 2. Voorlichting aan ondernemers m.b.t. onderhoud/beheer eigen terrein in nieuwsbrieven/website. Onderhoud installaties en bebording Uitvoering: 1. Continueren wekelijkse controle apparatuur op juist werking. 2. 2 x per jaar onderhoud/schoonmaken van de informatieborden van de SBBHG.
Pagina 16 van 18
KVO – B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen
III
Criminaliteit – diefstal en inbraak Uitvoering: 1. Bij melding alarm/inbraak binnen 15 minuten ter plaatse. 2. Eventueel opnemen aangifte ter plaatse. 3. Terugkoppelen naar aangever van voortgang onderzoek. 4. Geven van preventie, stimuleren tot het doen van aangifte. 5. Per kwartaal verstrekken criminaliteitscijfers. 6. Per kwartaal verstrekken zogenoemde “vlekkenkaart”. 7. Extra toezicht/onderzoek jeugdoverlast op terreinen Nieuweweg en Langeveer. Dit bespreekbaar maken in werkoverleg. 8. Voorlichting m.b.t. onveiligheidsgevoelens (website/nieuwsbrief/werkgroep). 9. Wijkagent gaat zich meer manifesteren op de bedrijventerreinen (bezoeken van ondernemers etc.).
IV
Brandveiligheid Uitvoering: 1. Continueren beleid (deelname aan schouwrondes). 2. Bij bezoeken aan bedrijven stimuleren van het houden van ontruimingsoefeningen/BHV. 3. Uitvoeren project TOOM, minimaal handhaven en gerelateerd aan TOOM. 4. Voorlichting in nieuwsbrief m.b.t. brandpreventie. 5. Voorkomen ongewenste meldingen. 6. Per kwartaal verstrekken van gegevens over brand-en incidentenmeldingen.
V
Beveiligingsbedrijf Uitvoering: 1. Uitvoeren van 5 uur surveillance in de nachtelijke uren. 2. Controle van bedrijven (sluitrondes). 3. Melding maken van defecte installaties (verkeerslichten/slagbomen etc). 4. Voorlichting geven in nieuwsbrieven. 5. Aanleveren van overzicht staatjes van diverse soorten meldingen. Het beveiligingsbedrijf heeft een „app‟ ontwikkeld t.b.v. smartphones, waardoor o.a. partners in de veiligheidsketen op een eenvoudige manier gegevens over allerlei diensten kunnen genereren. Deze service wordt in de komende periode ”uitgerold.”
Alle bovengenoemde onderwerpen worden geagendeerd in het werkoverleg van de SBBHG. Tevens vindt een terugkoppeling van de voortgang plaats in de bestuursvergaderingen.
11 Structuur samenwerkingsverband Het project wordt uitgevoerd door de Werkgroep Keurmerk Veilig Ondernemen KVO B HardinxveldGiessendam en bestaat uit de volgende organisaties: Organisatie SBBHG Gemeente Hardinxveld-Giessendam Politie Brandweer Bedrijfsleven / Ondernemers
Functies Voorzitter / Secretaris Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer
Elke partij legt verantwoording af aan zijn eigen organisatie. Elke partij neemt zijn eigen verantwoordelijkheid bij het uitvoeren van de maatregelen. Bij personeelsmutatie wordt door het betreffende lid van de werkgroep een vervanger aangesteld. Het vertrekkende lid van de werkgroep zorgt voor de nodige kennisoverdracht.
Pagina 17 van 18
KVO – B Hardinxveld-Giessendam Plan van aanpak met maatregelen
12 Evaluatiemomenten Tenminste drie maal per jaar komt de werkgroep bij elkaar om de voortgang van de maatregelen te bespreken. De Werkgroep vergadert aan de hand van de volgende vaste agenda: 1. Opening en mededelingen 2. Verslag vorige bijeenkomst 3. Bespreken voortgang plan van aanpak 4. Inventariseren nieuwe maatregelen 5. Communicatie 6. Rondvraag 7. Volgende vergadering en sluiting De vergaderdata voor 2015 worden na de audit van KIWA in de daaropvolgende vergadering van de werkgroep vastgelegd.
Bijlagen BIJLAGE 1 BIJLAGE 2 BIJLAGE 3 BIJLAGE 4 BIJLAGE 5 BIJLAGE 6 BIJLAGE 7 BIJLAGE 8 BIJLAGE 9
4- meting Notulen werkgroepvergaderingen Schouwverslagen Samenstelling werkgroep Taken en Bevoegdheden Actiepunten periode 2013-2015 Meldingen Gemeente Criminaliteitscijfers politie Overzicht schade en storingen
Pagina 18 van 18