Gemeente Dronten en OR hand in hand naar het Nieuwe Werken
Gemeente Dronten geeft je de ruimte Door: Martine van Dijk en Robert Berk, A+O fonds gemeenten / Fotografie: Kees Winkelman
De gemeente Dronten staat open voor verandering. Net als
uitgangspositie en containerbegrippen rondom HNW.
de OR. Als strategische partner van de projectgroep Het Nieuwe Werken heeft de OR van de gemeente Dronten een
Maar wat is voor de gemeente Dronten dan HNW? Arie
belangrijke adviesrol gehad in het uiteindelijke voorstel wat
van der Sluis, al jarenlang manager van onder andere
bij de directie van de gemeente is neergelegd. De OR en de
wijkbeheer en duurzaamheid, is projectmanager van HNW.
projectgroep sloegen de handen ineen en ontwikkelde een
Hij vertelt: “HNW gaat over het faciliteren van medewerkers
voorstel waar iedereen achter staat en wat moet zorgen voor
en eigenlijk nog veel verder. Het stopt dus niet bij het bieden
een flexibele werkgever, werknemer en werkomgeving.
van thuiswerkfaciliteiten of flexwerkplekken. Het moet aansluiten bij de wensen van de burger en moet het werk
De OR en het nieuwe werken
voor een medewerker gemakkelijker maken. Ebbeling: “Voor
In 2013 start de gemeente Dronten met het project Het
beleidsmedewerkers is HNW ideaal en eenvoudig toe te
Nieuwe Werken (HNW). Naast de projectgroep die hiervoor
passen. Maar de OR wil ook medewerkers van bijvoorbeeld
opgezet wordt, is de OR gevraagd hierin een rol te spelen.
SZ (Sociale Zaken) of VHV (Vergunningen, Handhaving en
“Het bijzondere aan dit traject is dat de OR er vanaf het
Veiligheid) faciliteren in het werken op locatie.” “Of dat de
allereerste begin met open vizier is ingedoken. Zo heeft
vuilnisman zijn eigen route kan plannen. We zitten immers
de OR de projectgroep ook uitgenodigd bij de eerste
midden in de samenleving”, vult Van der Sluis aan.
verkennende bijeenkomst die zij organiseerden binnen hun eigen netwerk”, vertelt Marion Ebbeling, adviseur
Omslag in denken over HNW
medezeggenschap en ambtelijk secretaris (en secretaris van
Door de gezamenlijke aanpak van OR en projectgroep
de OR). “Het resultaat was dat OR en projectgroep vanaf het
veranderde het denken over HNW in Dronten. Ebbeling
begin dezelfde taal spraken wanneer het aankwam op de
vertelt: “Tijdens het proces besefte we eigenlijk dat het veel
Djasmadi: “Het was al snel duidelijk dat onze gezichten dezelfde kant op stonden.”
Arie van der Sluis, Marion Ebbeling en Marvin Djasmadii
meer gaat over HNN (Het Nieuwe Netwerken). Uiteindelijk vertaalden we dit in HAW (Het Anders Werken). HAW vraagt
verantwoordelijkheid geven.
om andere medewerkers, maar ook om andere (bege)
Een cultuurverandering die niet voor iedereen
leiding. Dit verklaart waarom er nu gesproken wordt over
weggelegd is.”
een cultuurverandering die noodzakelijk is. En over wat er nodig is om deze verandering te realiseren.” Marvin
De OR en de medewerkers
Djasmadi, twee jaar in dienst bij Sociale Zaken en inmiddels
Cultuurverandering is een term die bij veel gemeenten van
1,5 jaar lid van de OR, is verantwoordelijk voor het onderzoek
toepassing is, maar ook als het grootste struikelblok gezien
naar HNW: “We streven naar een medewerker die, vanuit
wordt. Dit geldt ook voor de gemeente Dronten. HNW is een
vertrouwen, mens- en resultaatgericht zijn werk tot een
project waarvan een groot aantal medewerkers niet kan
succes kan brengen. Dit vanaf een plek wat op dat moment
wachten tot het zover is, maar dit geldt niet voor iedereen.
het best bij zijn werk past. Managers krijgen een andere rol
Zo vertelt Van der Sluis: “Medewerkers vragen niet om een
en zullen medewerkers moeten faciliteren, ondersteunen en
cultuurverandering. Twintig procent is erg blij met deze
Ebbeling: “De OR heeft in dit project de ruimte gekregen, de medewerkers verdienen deze ruimte net zo goed.”
De OR als strategisch partner Dat de OR als strategisch partner opgetreden heeft in dit project, is niet vanzelfsprekend. “Vanuit de projectgroep is de OR gevraagd of er iemand mee wilde denken in de projectgroep”, vertelt Ebbeling. Ze vervolgt: “De OR heeft aangegeven dit niet operationeel te willen doen, maar wel strategisch. Dat houdt in dat de OR meedenkt over de grote lijnen van het beleid en de richting die de gemeente op gaat. De uitnodiging om als OR plaats te nemen in
verandering, twintig procent ook helemaal niet. Dit verander
medewerkerssessies hebben we dan ook naast ons
je niet meer. De overige zestig procent zijn vrije kiezers.
neergelegd. Wel hebben we contact gezocht met de OR-en
Het is aan ons om deze medewerkers mee te krijgen.”
van gemeenten, provincies en het waterschap van Flevoland.”
Ebbeling geeft aan: “De OR heeft in dit project bewust
Met behulp van subsidie vanuit het A+O fonds Gemeenten
gekozen voor een rol dicht bij de medewerkers. In Dronten
heeft de gemeente Dronten met deze partijen om de tafel
zijn wij er namelijk van overtuigd dat wie het gaat uitvoeren,
gezeten om over dit onderwerp te spreken. Djasmadi: “De OR
of gebruiken, ook mee moet denken. Het gaat immers niet
heeft zo kunnen leren van andere organisaties en heeft zijn
alleen om het bieden van faciliteiten, maar om maatwerk.
eigen visie ontwikkeld over HNW. Een visie die gebaseerd is
Flexplekken zijn niet voor iedereen geschikt, net zoals thuis
op cultuurverandering en vertrouwen. De OR heeft dan ook
of op locatie werken.”
een strategische rol gespeeld in het project.”
Ebbeling: “Vanaf het allereerste begin is de OR er met open vizier in gedoken”
Onafhankelijk van elkaar hebben de OR en de projectgroep hun eigen verdieping gedaan naar HNW, dit leidde al
dezelfde taal spreken. Het
snel tot samenwerken. Djasmadi vertelt: “Na een aantal
voorstel wat het projectteam heeft opgesteld,
keren overleg, zowel formeel als informeel, waarbij we de
bevat tevens de visie en adviezen van de OR. Het wachten is
belangrijkste punten naast elkaar hebben gelegd, kwamen
nu op de directie, zij moeten een ‘GO’ gaan geven.”
we al snel tot de conclusie dat onze visie overeen kwam. Belangrijk is vooral dat we de behoefte van de medewerker
De OR in de toekomst
bovenaan ons lijstje hadden staan. Muren moeten daarin niet
Niet bij ieder project is de rol van de OR goed weggelegd.
leidend zijn.” Ebbeling: “Onze aanpak heeft erin geresulteerd
Ebbeling vertelt: “Er is nog wel eens sprake van
dat we gezamenlijk een werkelijkheid hebben gecreëerd
koudwatervrees. Managers willen zich er eerst zelf overheen
en dat we als medewerkers en projectgroep met dezelfde
buigen. Zij denken dat de OR het niet zou aankunnen als er
uitgangspunten zijn vertrokken.” Van der Sluis vult aan: “De
in het proces nog veranderingen optreden, zijn bang voor
OR had zich enorm verdiept in de materie, waardoor we echt
onrust. De OR is van mening dat juist door geheimzinnigheid
medewerkers onzeker worden en is daarom ook een groot
De OR en zijn visie
voorstander van openheid.” Ze vervolgt: “In dit project
De OR heeft tijdens een teamdag een eigen visie ontwikkeld.
lag het succes hem juist in het feit dat de OR vroeg in het
Het is namelijk belangrijk het verband te leggen tussen
project is gestapt en er direct gemeenschappelijkheid
de activiteiten van de organisatie, georganiseerd vanuit de
ontstond.” Ze erkennen allemaal dat een strategische
HRM-visie. Ebbeling licht dit toe: “De OR wil de talenten en
rol van de OR binnen projecten van meerwaarde is. Van
capaciteiten van medewerkers gebruiken bij het organiseren
der Sluis geeft aan: “Veel projecten gaan over of hebben
van activiteiten. Dit doen we om de drie pijlers vanuit
betrekking op de medewerker, het zou dus gek zijn om de
onze visie: leiderschap, vitaliteit en ontwikkeling van onze
mening van de OR niet te vragen. Echter is het wel zo dat
medewerkers, te stimuleren. Dus ook voor HNW.”
niet alle onderwerpen zich er voor lenen. We vinden het
Deze visie zorgt er ook voor dat men zich zorgen maakt
erg belangrijk dat we medewerkers mee kunnen nemen en
om zijn medewerkers. Ebbeling vertelt: “Medewerkers
onderwerpen ter sprake kunnen brengen, anders verlies je
krijgen bij HNW een grote eigen verantwoordelijkheid
juist die goede medewerkers.”
en zijn minder tijdgebonden. Dat betekent ook dat men
“De OR heeft alle ruimte gekregen en dat verdienen de
in het weekend zijn email kan beantwoorden. Sommige
medewerkers ook,” vult Ebbeling aan. Ze vervolgt: “Door
collega’s zullen hier tegen beschermd moeten worden,
deze succesvolle samenwerking ligt de weg open voor de
zij zijn bang dat zij direct inhoudelijk antwoord moeten
OR en hoopt de OR meer projecten op deze manier aan
geven op binnengekomen mails. Uiteindelijk gaat het om
te kunnen pakken.” Djasmadi voegt daar nog aan toe: “Ik
het resultaat en niet om hoe snel je dat doet of hoe lang
voelde me volledig gesteund door de OR, de visie die we met
je op kantoor zit. Daar moeten we voor waken.” Van der
elkaar ontwikkeld hadden hielp daar heel erg bij.”
Sluis vult aan: “Als manager moet je in gesprek gaan met je medewerkers en ze deze angsten laten uitspreken. Het
gevaar bestaat anders dat mensen zich over de kop gaan
HNW hoopt de OR van Dronten nu ook te kunnen gebruiken
werken. We moeten dus goed kijken welke medewerkers we
voor andere thema’s die in de nabije toekomst gaan spelen.
nodig hebben in de toekomst en welke manager daar goed bij
<
aansluit.” De positieve ervaringen vanuit het proces rondom
