GBE3.1 – BEDRIJFSADMINISTRATIE LES 1 – HOOFDSTUK
Deel 1 Uit welke delen bestaat een jaarrekening? •
balans
•
resultatenrekening
•
toelichting
Voor welke doeleinden stelt een onderneming een jaarrekening op? •
stuurmiddel – intern gebruik
•
verantwoordingsmiddel – naar derden (aandeelhouders, bank, fiscus)
Afhankelijk van het doel onderscheiden wij verschillende jaarrekeningen. Welke zijn dat? •
interne jaarrekening
•
externe jaarrekening of gepubliceerde jaarrekening
•
fiscale jaarrekening
Verschijningsvormen interne jaarrekening •
analytische wint-en-verliesrekening (uitleg volgt)
en •
klassieke winst-en-verliesrekening - gerelateerd aan de rubrieken 4, 8 en 9 van het rekeningschema - houd rekening met de mutatie in de voorraad gereed product en houd rekening met de mutatie in de voorraad gereed product en in bewerking en voorraad product in bewerking - voorbeeld 1 blz. 6
Maken opgave 102
Deel 2 Vragen: 1. Welk nadeel kleeft aan de klassieke winst-en-verliesrekening? 2. Vindt het management van een productieonderneming er voldoende informatie? Antwoord: Nee, zij mist informatie over het resultaat van het omvormingsproces. Oplossing: Analytische winst-en-verliesrekening. Voorbeeld 1 vervolg (blz. 11)
Deel 3 Informatie wordt vaak in de vorm van tabellen aangeboden. De betekenis van de informatie neemt toe door: •
er vergelijkingscijfers aan toe te voegen - cijfers over zelfde periode vorig jaar - cumulatieve cijfers
•
detailgegevens toe te voegen - specificatie van omzet en brutowinst naar artikelgroepen ; - specificatie van bepaalde kosten of kostengroepen
Bij cijfervergelijking kunnen wij denken aan: •
onderlinge vergelijking van de cijfers over één maand - brutowinstmarge in % omzet (brutowinst : omzet) x 100%, - nettowinstmarge in % omzet (nettowinst : omzet) x 100%, - idem maar nu per afdeling.
•
periodenvergelijking - het vergelijken van gelijksoortige cijfers uit verschillende perioden - brutowinstmarge dit jaar, vorig jaar, enz.
•
budgetvergelijking - vergelijking van werkelijke cijfers met de voor deze periode begrote of gebudgetteerde cijfers en het benoemen van de verschillen
Wij vinden dit ook terug in de interne jaarrekening. Die biedt vaak informatie over de verslagperiode en de daaraan voorafgaande periode of de vergelijkbare periode vorig jaar. Maken opgave 106
Deel 4 Jaarrekening is ook nodig voor fiscus. De fiscus hanteert afwijkende regels. •
verschil in afschrijvingsduur – art. 3.30 e.v. Wet IB. Voorbeeld 1a Investeringsbedrag Af: restwaarde Af te schrijven Gebruiksduur Afschr.kst. per jaar
€ € € € €
commercieel 200.000 20.000 180.000 4 jr 45.000
€ € € €
200.000 50.000 150.000
€ €
€
fiscaal 200.000 20.000 180.000 5 jr 36.000
verschil
Gevolg voor de winst? Stel winst voor belasting Vpb 25% Winst na belasting Wim Laman
februari 2012
€ €
2 van 6
209.000 52.250 156.750
€
-2.250
gbe3.1_bad--les01.doc
De nv/bv zegt: de fiscus legt een te hoge aanslag op. Ik heb te veel betaald, dus ik heb een vordering (bezit) op fiscus. Komt op commerciële balans als een actieve Vpb-latentie (debet). Voorbeeld 1b Investeringsbedrag Af: restwaarde Af te schrijven Gebruiksduur Afschr.kst. per jaar
€ € € € €
commercieel 200.000 20.000 180.000 4 jr 45.000
€ € € €
200.000 50.000 150.000
€ €
€
fiscaal 200.000 20.000 180.000 2 jr 90.000
verschil
Gevolg voor de winst? Stel winst voor belasting Vpb 25% Winst na belasting
€ €
155.000 38.750 116.250
€
11.250
De nv/bv zegt: de fiscus legt een te lage aanslag op. Ik heb te weinig betaald, dus ik heb een schuld aan fiscus. Komt de commerciële balans als een passieve Vpb-latentie (credit). •
verschil bij gemengde kosten Wat is effect ervan op de winstberekening? Voorbeeld 2 Representatiekosten
€
commercieel 10.000
€ €
fiscaal 7.350
€
200.000
€ € €
200.000 50.000 150.000
€ € € € €
200.000 2.650 202.650 50.662 151.988
verschil
Gevolg voor de winst? Stel winst Corr. Repr.kosten Winst na correctie Vpb 25% Winst na belasting
€
-662
De nv/bv zegt: de fiscus legt een te hoge aanslag op. De oorzaak is nu echter niet een tijdelijk winstverschil maar een blijvend winstverschil. De fiscus hanteert een ander winstbegrip. Dit verschil wordt niet meer ingelopen. Daarom komt voor deze post geen latentie op de balans! •
verschil bij herinvesteringsreserve Wat is effect ervan op de winstberekening? Voorbeeld 3 Boekwinst op machine Dotatie aan HIR
€
commercieel 25.000
€ € €
fiscaal 25.000 -25.000
Stel winst excl. boekw. Boekwinst -/- HIR Winst na correctie Vpb 25% Winst na belasting
€ € € € €
175.000 25.000 200.000 50.000 150.000
€ € € € €
175.000 175.000 43.750 131.250
verschil
€
6.250
De nv/bv zegt: de fiscus legt een te lage aanslag op. Ik heb een schuld aan de fiscus. Komt de commerciële balans als een passieve Vpb-latentie (credit). De oorzaak is een tijdelijk winstverschil. Bij gebruik HIR lagere afschrijving of vrijval belast. Wim Laman
februari 2012
3 van 6
gbe3.1_bad--les01.doc
Investering in machine HIR Activeren Gebruiksduur Afschrijvingskst. per jaar
€
300.000
€ €
300.000 5 jr 60.000
€ € € € €
260.000 -60.000 200.000 50.000 150.000
€ € € €
300.000 -25.000 275.000 5 jr 55.000
€ € € € €
260.000 -55.000 205.000 51.250 155.000
€
5.000
€
-1.250
Gevolg voor de winst? Stel winst voor afschr. Afschrijving machine Winst na correctie Vpb 25% Winst na belasting
Fiscale gebruisduur is 5 jaar; 5 x € 1.250 = € 6.250 = verschil Vpb door gebruik HIR. •
verschil door investeringsaftrek Wat is effect ervan op de winstberekening? Twee manieren om omvang van de latentie te berekenen: - via de balans = balansbenadering - via de winstberekening = resultatenbenadering Doornemen van blz. 31 t/m 40 uit het boek.
Wim Laman
februari 2012
4 van 6
gbe3.1_bad--les01.doc
Aantekeningen van college (september 2011) Waaruit bestaat de jaarrekening? - balans - resultatenrekening - toelichting
Jaarrekening Doeleinden jaarrekening? - extern - aandeelhouders - bank / financiers - belastingdienst - leveranciers - intern - management Verschijningsvormen van de jaarrekening - externe jaarrekening - interne jaarrekening - fiscale jaarrekening Aan de externe jaarrekening worden eisen gesteld; o.a. in titel 9 van BW2.
Boekhouding productiebedrijf Kenmerkende boeking voor productiebedrijf 400 Grondstofkosten A300 Voorraad grondstoffen 600 Grondstofverbruik A499 Overboekingsrekening rubriek 4 Door gebruik rek. 499 blijven de cijfers op de gb-rekeningen beschikbaar. Nodig voor externe jaarrekening. De lonen via loonverdeelstaat splitsen in: 410 Directe lonen 411 Indirecte lonen A200 Tussenrekening lonen Directe lonen overboeken naar “fabriek” (= rubriek VI) Boeking 601 Directe lonen A499 Overboekingsrekening rubriek 4
Wim Laman
februari 2012
5 van 6
gbe3.1_bad--les01.doc
Invloed kostprijs op journaal Magazijn “betaalt” voor gereed product de vooraf bepaalde standaardkostprijs (normprijs). Stel kostprijs: - grondstoffen 10 kg à 2,50 = - arbeid – 3 uren à 30,00 = - 2 machine-uren à 75,00 = standaardkostprijs Er zijn 1.000 stuks gereed gekomen. Boeking: 700 Voorraad gereed product A610 Dekking grondstofkosten A611 Dekking directe loonkosten A612 Dekking indirecte kosten
25,00 90,00 150,00 265,00
265.000 25.000 90.000 150.000
Hoe bereken je het efficiencyresultaat? Bij: Dekking volgens rek. 610 Af: Werkelijke kosten volgens rek. 600 Verschil is efficiencyresultaat Op gelijke wijze voor directe loonkosten (611/601) en de indirecte kosten (612/602). Als je ook nog de rek. 630/631 gebruikt kun je de loonkosten nog splitsen in efficiencyverschil en prijsverschil (= loonniveauverschil). 630 Betaalde direct lonen A499 Overboekingsrekening
105.000 105.000
601 Directe loonkosten A631 Verrekende directe lonen
102.000 102.000
700 A610 A611 A612
Gereed product … Standaardverbruik grondstoffen Standraad direct loon Standaardtoeslag indir. fabricagekst.
…
611 601
Standaard direct loon (Hs x Ps) Direct loon (Hw x Ps) Efficiencyverschil
100.000 102.000 -2.000
631 630
Verrekende directe lonen (Hw x Ps) Betaalde directe lonen (Hw x Pw) Prijsverschil op directe lonen
102.000 105.000 -3.000
Wim Laman
februari 2012
6 van 6
… 100.000
gbe3.1_bad--les01.doc
