Gastvrij Amstelveen; De uitwerking

Gastvrij Amstelveen; De uitwerking 2013-2016

Afdeling Beleid, datum 17 juni 2013

1

Gastvrij Amstelveen; de uitwerking 2013-2016

Inhoud

Inhoud

1

Aanleiding

2

1.

3

De aanpak

1 Discriminatie signaleren en aanpakken 1.1 Het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam (MDRA) 1.2 Signalering en monitoring 1.3 Veiligheid en openbare ruimte

3 3 3 4

2. Onderwijs en arbeidsmarkt 2.1 Onderwijs 2.2 Economie

5 5 5

3. Seksualiteit en sport

6

4. De gemeentelijke organisatie 4.1 Bestuurlijke en ambtelijke inbedding 4.2 Kosten

7 7 8

Bijlage 1 Achtergrond

9

Bijlage 2 Cijfers Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam 2012

1

10


Aanleiding In de raadsvergadering van 13 maart 2013 is het initiatiefvoorstel ‘Gastvrij Amstelveen’ unaniem door de gemeenteraad vastgesteld. Het voorstel is gericht op het tegengaan discriminatie en ongelijke behandeling in Amstelveen. Het college ondersteunt dit initiatiefvoorstel van harte. Amstelveen is een gastvrije veilige stad en discriminatie hoort daar niet bij. Het tegengaan en bestrijden van discriminatie heeft als doel: participatie van en gelijke kansen voor iedereen. Dit laat onverlet dat er in bepaalde situaties sprake kan zijn van differentiatie. Immers, gelijke behandeling heeft betrekking op gelijke situaties. Verschil moet (en mag) juist wel worden gemaakt als mensen de facto in een achtergestelde positie verkeren. Specifieke maatregelen voor specifieke personen of specifieke omstandigheden kunnen worden gebruikt tot een meer gelijke positie in de samenleving is bereikt. Denk bijvoorbeeld aan voorkeursbeleid op grond van geslacht, handicap of ras, om bestaande achterstanden op de arbeidsmarkt op te heffen. Discriminatie is geen apart vakgebied, maar is een onderwerp dat vraagt om een integrale aanpak. Bij integraal beleid kunt u denken aan het onderwijsveld, sportverenigingen, welzijnsorganisaties, horecabranche, maar ook het bedrijfsleven en onze eigen organisatie. Samenwerking is bij de bestrijding van discriminatie van cruciaal belang. De gemeente kan daarin in belangrijke mate bijdragen door de samenwerking met betrokken partijen te initiëren en te stimuleren. In het voorliggende actieplan geeft het college invulling aan de opdracht van de gemeenteraad. De door de raad genoemde thema’s: levensbeschouwing en kennisverbreding, leeftijd en arbeidsmarkt en seksualiteit en sport komen in het actieplan aan de orde.

2


1.

De aanpak

De aard van het probleem vraagt om een no-nonsense aanpak. Gelijke behandeling is geen onderwerp dat je aanpakt met een zak geld, een stel regels en het schrijven van een verantwoording, maar met mensen die zich het thema aantrekken en betrokken partijen bij wijze van spreken achter de broek zitten. Dat is in navolging op het initiatiefvoorstel ook de insteek van het voorliggende uitwerkingsplan. De genoemde acties zijn concreet en doelgericht. Er is gekozen voor een mix van maatregelen, enerzijds gericht op signalering en aanpakken en anderzijds op een mentaliteitsverandering. 1 Discriminatie signaleren en aanpakken 1.1 Het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam (MDRA) De gemeente Amstelveen draagt per inwoner 0,38 euro bij aan de instandhouding van het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam(MDRA). Als onafhankelijke stichting werkt het MDRA aan het bestrijden en voorkomen van discriminatie. Dat doet zij door middel van: o klachtenbehandeling o voorlichting en advies o uitvoeren van onderzoek o Signalering en monitoren Amstelveners kunnen een klacht schriftelijk, telefonisch of online indienen. Klachten kunnen ook door derden worden ingediend, bijvoorbeeld door een collega of getuige. Voorwaarde is dan wel dat het slachtoffer daarvoor toestemming heeft gegeven. De klacht moet over een concreet feit gaan, of een duidelijk aanwijsbare gebeurtenis of handeling die zich minder dan een jaar geleden heeft voorgedaan. Anonieme klachten worden alleen geregistreerd. Dit geldt ook voor een algemene klacht over 'racisme in Nederland'. De volgende actie wordt ingezet: Het bestaan van en de werkzaamheden van het MDRA zullen periodiek via de gemeente pagina onder de aandacht worden gebracht. 1.2 Signalering en monitoring Om goed inzicht te krijgen in de aard en de omvang van discriminatie in de gemeente Amstelveen moeten gegevens verzameld worden. Het in kaart brengen is van belang voor beleidsmakers, het Openbaar Ministerie en voor een gerichte inzet van de politie. De gemeente bevordert dat de informatie op de juiste plekken wordt besproken en zal zo nodig het beleid aanpassen aan de lokale situatie. De volgende acties worden ingezet: o in de tweejaarlijkse stadspeiling worden vragen over discriminatie-ervaringen opgenomen, in 2013 zal dat voor de eerste keer plaatsvinden; o instellingen en organisaties die gemeentelijk beleid uitvoeren, zoals WMO-loket, CWI en UWV worden gestimuleerd om signalen over discriminatie door te geven aan het MDRA. De gemeentelijke instellingen kunnen cliënten of bezoekers die met discriminatie te maken hebben gekregen, doorverwijzen naar het MDRA of signalen geanonimiseerd doorgeven aan het MDRA. De MDRA zal in 2013 een presentatie geven bij de uitvoerende diensten.

3


1.3 Veiligheid en openbare ruimte Discriminatie kan tot gevoelens van onveiligheid aanleiding geven. Denk bijvoorbeeld aan buren die een gezin stelselmatig op grond van hun huidskleur pesten. De aanpak van discriminatie is een van de prioriteiten uit het regionaal veiligheidsplan 2012-2014. Dit plan is december 2011 door het toenmalige regionale college van politie vastgesteld. Discriminatiebestrijding is deels een kwestie van handhaving. Door uitwisseling van informatie tussen de lokale partners (de wijkagent, woningbouwvereniging, gemeente) kan beleid worden afgestemd waarmee concrete onveilige situaties worden opgelost. De politie speelt een belangrijke rol wat betreft handhaving en signalering (bijvoorbeeld radicalisering). De lokale driehoek is bij uitstek een van de punten waar dit onderwerp besproken wordt. De volgende acties worden ingezet: o Discriminatie wordt als regulier agendapunt besproken in de veiligheidsdriehoek. o Bevorderen dat discriminatoire bekladdingen bij de reinigingsdienst van de gemeente worden gemeld. Het is staand beleid dat discriminatoire graffiti meteen wordt verwijderd door de afdeling Wijkbeheer. o De gemeente zet voort dat bij alle openbare gemeentelijke gebouwen drempelvoorzieningen aanwezig zijn om de toegankelijkheid voor rolstoelen, rollators en scootmobielen te optimaliseren. Dit komt voort uit een onderzoek van Overleg Lichamelijk Gehandicapten Amstelland (OLGA). o De gemeente werkt samen met woningcorporaties, politie en MDRA in het kader van het omgaan met discriminatie tussen buren of in de buurt. o Buurtbemiddelaars van de Stichting Beterburen zijn getraind in het reageren op conflicten tussen buurtbewoners, ook als die discriminatoire aspecten kennen. o In de jaarlijkse ontmoeting die de burgemeester heeft met alle geloofsgemeenschappen in Amstelveen wordt discriminatie aan de orde gesteld. o Tijdens de jaarlijkse week van de veiligheid, oktober 2013, zal aan het thema en het MDRA aandacht worden geschonken.

4


2. Onderwijs en arbeidsmarkt

2.1 Onderwijs Een school hoort wat betreft gelijke behandeling een veilige omgeving te zijn. Het onderwijs heeft op verschillende manieren met discriminatie te maken. Discriminatieincidenten op scholen vinden veelal plaats tussen jongeren onderling, tussen leerkrachten of ander personeel en jongeren. (en de ouders niet te vergeten). Scholen hebben een grote vrijheid in het bepalen van een eigen beleid, binnen de kerndoelen die door de overheid zijn gesteld. De gemeente kan nauwelijks maatregelen opleggen, maar wel antidiscriminatiebeleid op scholen stimuleren. De volgende acties worden ingezet: o o o

Discriminatie op scholen is besproken in het overleg tussen de gemeente en schooldirecteuren. Dit krijgt in 2013 een vervolg. Indien dit binnen de beschikbare budgetten mogelijk is, worden op scholen door het MDRA antidiscriminatieprojecten en/of gastlessen uitgevoerd. Het pestbeleid wordt door de scholen vastgesteld. Waar nodig steunt de gemeente dit beleid. Gebleken is dat de VO en BO scholen anti-pestbeleid hebben. De VO scholen besteden ook aandacht aan digitaal pesten.

2.2 Economie Op economisch terrein kan de gemeente bedrijven stimuleren de toegankelijkheid van bijvoorbeeld winkels te verbeteren en stimuleren aan het thema discriminatie aandacht te geven. De volgende acties worden ingezet: o

o

de gemeente zal in haar periodiek overleg met Horeca Nederland, afdeling Amstelveen de horeca oproepen heldere huisregels te hanteren die onder meer discriminatie aan de deur en tussen klanten onderling moeten voorkomen. In december 2012 is de kadernota Wet Werk en Bijstand 2013-2016 vastgesteld. Hierbij is gekozen voor een maatwerk aanpak en niet voor een doelgroepen aanpak. In de nota is uitgewerkt hoe de beschikbare participatiemiddelen ingezet worden voor alle klanten die nog arbeidspotentie hebben, op basis van de afstand tot de arbeidsmarkt:  Voor klanten met een afstand korter dan een half jaar worden korte instrumenten ingezet om deze klanten snel weer aan het werk te krijgen.  Voor klanten met een afstand tussen een half jaar en twee jaar worden langere reintegratietrajecten ingezet die moeten leiden tot duurzame uitstroom.  Voor klanten met een afstand langer dan twee jaar of waarbij uit een belastbaarheidsonderzoek blijkt dat zij geen arbeidspotentie hebben, worden vormen van dagbesteding gezocht. Dat kan zijn: arbeidsmatige dagbesteding bij een instelling (via de AWBZ), vrijwilligerswerk of een tegenprestatie.

5


De instrumenten die worden ingezet voor de klant bestaan uit: jobcoaching, acquisitie van banen door het Werkgeversservicepunt, acquisitie van BBL-plekken, begeleiding door de klantmanager van de gemeente, re-integratietrajecten, scholingstrajecten, kinderopvang en schuldhulpverlening. Voor de werkgever kan loonkostensubsidie, een no-riskpolis of een proefplaatsing worden ingezet. Voor de oudere werkzoekenden worden inloopmiddagen en netwerk bijeenkomsten voor 55-plussers georganiseerd door het UWV. Het UWV heeft hiervoor extra middelen van het Rijk ontvangen. Met de gemeenteraad is afgesproken dat binnen deze aanpak het aantal ouderen gemonitord wordt. Begin 2014 volgt hierover een update.

3. Seksualiteit en sport Hoewel er wekelijks duizenden actieve sporters, vrijwilligers en liefhebbers in Amstelveen plezier beleven aan sport, worden zij soms geconfronteerd met onwenselijk gedrag. Als gemeente staan wij voor sportiviteit, respect en gelijke behandeling. Wij verwachten dit ook van onze partners. Het spreekt voor zich dat de gemeente staat voor de handhaving van alle wettelijke bepalingen waarin dit is geborgd, bijvoorbeeld artikel 1 van de Grondwet ter voorkoming en bestrijding van discriminatie. Daarbij onderschrijven wij de initiatieven die vanuit de sportbonden als de KNSB zijn en worden ondernomen om verenigingen te ondersteunen bij het voorkomen en bestrijden van ongewenst gedrag. Hier kunnen alle betrokken partijen aan bijdragen. Zo heeft het Sportbedrijf alle Amstelveense sportverenigingen uitgenodigd om op 15 januari 2013 in Amstelveen de theatervoorstelling ‘Wel winnenhe’ bij te wonen, bedoeld voor sportbestuurders, trainers, coaches, begeleiders, scheidsrechters en officials. De voorstelling komt voort uit het programma ‘Naar een veiliger sportklimaat’ dat onderdeel uitmaakt van het actieplan dat sportbonden en NOC*NSF in opdracht van het ministerie van VWS hebben ontwikkeld om agressie en geweld rondom de sportvelden te voorkomen en bestrijden. Een ander voorbeeld is het actieplan ‘Voetbal voor iedereen’ dat de KNVB inzet om in overleg met de verenigingen acceptatie van seksuele diversiteit te vergroten. In het kader van de uitwerking van de sportnota gaat het sportbedrijf een vraaggericht aanbod rond diversiteit ontwikkelen.

6


4. De gemeentelijke organisatie Als werkgever heeft de gemeente een voorbeeldfunctie en de verplichting om discriminatie op de werkvloer tegen te gaan. Ze wil haar werknemers beschermen tegen discriminatie, pesten en (seksuele) intimidatie. Ook wil de gemeente op alle niveaus binnen haar organisatie zo veel mogelijk diversiteit realiseren. De volgende instrumenten worden ingezet: o

o

o

o o

Het wervings- en selectiebeleid van de gemeente is ‘gelijke behandeling proof’ vanaf het opstellen van de vacature tot aan de aanstelling. Bij sollicitaties worden richtlijnen van de Nederlandse Vereniging Personeel en Organisatie (NVP) nageleefd. In een van de richtlijnen is een vertaling gemaakt van artikel 1 van de Grondwet. Er is een beleidskader ongewenst gedrag voor de ambtelijke organisatie vastgesteld dat discriminatie verbiedt. Nieuwe ambtenaren worden geïnformeerd over dit beleidskader. De aanwezige vertrouwenspersoon ongewenst gedrag krijgt training in het omgaan met meldingen van discriminatie. In het beleidskader ongewenst gedrag is beschreven hoe klachten afgehandeld worden Alle buitengewoon ambtenaren van de burgerlijke stand zijn bereid om huwelijken te sluiten van personen van hetzelfde geslacht. De gemeentelijke website van de gemeente gaat voldoen aan de normen van het waarmerk ‘Drempel vrij’. Het waarmerk drempelvrij.nl is het Nederlandse kwaliteitsmerk voor toegankelijke websites. Als een website toegankelijk is, kan deze door alle bezoekers goed worden gebruikt. Ook is de website dan beter vindbaar in zoekmachines.

4.1 Bestuurlijke en ambtelijke inbedding Verschillende instrumenten kunnen ervoor zorgen dat discriminatie op allerlei velden wordt bestreden. Echter, het invoeren van maatregelen op papier is niet voldoende om discriminatie effectief te bestrijden. De gemeente dient een belangrijke en concrete bijdrage te leveren aan het stimuleren van antidiscriminatiebeleid. De burgemeester heeft hierin een belangrijke taak: deze is immers belast met de zorg voor de coördinatie van het antidiscriminatiebeleid op verschillende beleidsterreinen en met de handhaving van de openbare orde en veiligheid. Antidiscriminatiebeleid is onderdeel van het integraal veiligheidsbeleid 2010- 2014 dat door de raad is vastgesteld op 15 december 2010. Het is relevant dat aandacht wordt besteed aan discriminatiebestrijding in overleg met ambtenaren op verschillende beleidsterreinen. Het bestaan van het MDRA en de mogelijkheid tot melding van discriminatie-incidenten dient blijvend onder de aandacht te worden gebracht van relevante organisaties. De gemeente zal nadrukkelijk de samenwerking zoeken met het Regionaal Discriminatie Overleg (RDO) waarin, politie, OM (discriminatieofficieren van justitie) en MDRA samenwerken. Daarbij zal het in eerste aanleg vooral gaan om uitwisseling van informatie. Met een zo volledig mogelijk overzicht van discriminatie-incidenten kunnen bepaalde tendensen worden gesignaleerd en kan hier tijdig op worden ingespeeld.

7


4.2 Kosten De kosten voor het Meldpunt discriminatie bedragen op jaarbasis € 29.155 (beschikbaar budget € 30.300). Er is nog € 1145,- beschikbaar voor extra lessen op scholen. De overige maatregelen worden binnen de bestaande budgetten uitgevoerd.

8


Bijlage 1 Achtergrond Grondslag(en) – wettelijk kader Grondwet Volgens de wet is iedereen gelijkwaardig en heeft iedereen dezelfde rechten. Artikel 1 Grondwet luidt: Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan. Begrip discriminatie Maar wat verstaan wij onder discriminatie? Discriminatie is alle onderscheid, uitsluiting, beperking of voorkeur gebaseerd op enige grond als huidskleur, geslacht, gerichtheid, taal, religie, politieke of andere mening, nationaliteit met de bedoeling of het gevolg erkenning, beschikking of gebruik van alle rechten en vrijheden door alle mensen, in gelijke mate, te benadelen of teniet te doen. Deze betekenis is ontleend aan het handvest voor de mensenrechten. In Nederland is discriminatie een juridisch begrip. Artikel 90quater en artikel 137c Wetboek van Strafrecht alsmede de uitgangspunten van de Algemene Wet Gelijke Behandeling zijn hierin leidend. Dat betekent concreet dat de discriminatiegronden zijn: ras (waaronder huidskleur, etnische afkomst en culturele afkomst, bijvoorbeeld Roma), nationaliteit, religie, politieke overtuiging, levensovertuiging, geslacht, seksuele gerichtheid, leeftijd, handicap of chronische ziekte, burgerlijke staat en arbeidsduur. Het gelijkheidsbeginsel en het verbod op discriminatie zijn de fundamenten van onze rechtstaat. Discriminatie kan worden onderscheiden in directe of indirecte discriminatie. Bij directe discriminatie wordt direct verwezen naar een kenmerk als huidskleur, geslacht of leeftijd. Bij indirecte discriminatie werkt een op het oog neutrale regel of bepaling discriminerend. Ook kan onderscheid worden gemaakt in bedoelde (bewust) en onbedoelde discriminatie (onbewust). Bij bedoelde discriminatie is het de intentie van een persoon of instelling te discrimineren; bij onbedoelde discriminatie is het niet de intentie te discrimineren, maar gebeurt het wel. Ook hier is sprake van verboden discriminatie. Discriminatie is een frontale aanval op het gelijkheidsbeginsel. Discriminatie heeft niet alleen gevolgen voor het betrokken individu en betrekking op relaties tussen mensen. De sociale samenhang in de maatschappij wordt erdoor ondermijnd. Voor het functioneren en beschermen van de maatschappij, en voor integratie en gelijke kansen in de samenleving, is het noodzakelijk dat discriminatie wordt bestreden. Ook de lokale overheid dient mensen te beschermen tegen discriminatie en - niet minder belangrijk - discriminatie te voorkomen. Dit vereist een actieve lokale overheid die zichtbaar werk maakt van de uitbanning van discriminatie. De burgemeester heeft hierin een belangrijke taak: deze is immers belast met de zorg voor coördinatie van het antidiscriminatiebeleid op verschillende beleidsterreinen en met handhaving van de openbare orde en veiligheid, waaronder discriminatiebeleid valt. Wet gemeentelijke anti discriminatievoorzieningen Op 28 juli 2009 is de Wet gemeentelijke anti discriminatievoorzieningen in werking getreden. Amstelveen is daarom aangesloten bij de Stichting Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam. Het meldpunt biedt burgers bijstand bij ervaren discriminatie, draagt zorg voor behandeling, registratie en monitoring van klachten conform de wet en de hierop gebaseerde algemene maatregel van bestuur.

9


Bijlage 2 Cijfers Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam 2012 Gemeente Amstelveen Klachten

2009

2010

2011

2012

43

36

50

51

2012 Grond Ras Nationaliteit Leeftijd Overig Geslacht Godsdienst Seksuele gerichtheid Handicap Arbeidsduur Antisemitisme Totaal

22 1 17 1 3 2 1 1 2 1 51

Terrein Arbeid Commerciële dienstverlening Collectieve voorzieningen Buurt / wijk Sport & recreatie Openbare ruimte Huisvesting Publieke & politieke opinie Onderwijs Media / reclame Politie / vreemdelingendienst / OM Horeca / amusement Totaal

24 2 9 2 1 2 2 4 2 1 1 1 51

Aard Vijandige bejegening Omstreden behandeling Geweld Totaal

11 39 1 51

Beoordeling Sprake van discriminatie Geen discriminatie Vermoeden van discriminatie Geen oordeel Nog in behandeling Totaal

9 21 6 13 2 51

10

Gastvrij Amstelveen; De uitwerking

Recommend Documents