Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Inhoudsopgave Inleiding ...................................................................................................................................... 3 Gastouderopvang ....................................................................................................................... 3 Gastouderbureau Barbamama ................................................................................................... 3 Pedagogische Visie en Doelstelling ............................................................................................ 4 De ontwikkeling van kinderen .................................................................................................... 4 Aanleg ............................................................................................................................ 4 Omgeving ....................................................................................................................... 4 Aanleg en omgeving ...................................................................................................... 4 Pedagogisch Beleid ..................................................................................................................... 5 Wat houdt een pedagogisch beleid in? ......................................................................... 5 Pedagogische Opvoedingsdoelen............................................................................................... 5 Emotionele veiligheid .................................................................................................... 5 Persoonlijke competentie .............................................................................................. 7 Sociale competentie ...................................................................................................... 8 Normen en waarden ...................................................................................................... 9 Onze gastouders ....................................................................................................................... 10 Selectiecriteria gastouders ....................................................................................................... 10 Algemeen: .................................................................................................................... 10 Persoonlijk: .................................................................................................................. 11 Motivatie: .................................................................................................................... 11 Pedagogische Kwaliteiten: ........................................................................................... 11 Houding ten opzichte van de vraagouders: ................................................................. 12 Houding gastouder ten opzichte van het gastouderbureau: ...................................... 12 Leeftijdsbeleid: ......................................................................................................................... 12 Kleine groepen ............................................................................................................. 12 Maximum aantal kinderen per gastouder: .................................................................. 13 De opvanglocatie: ..................................................................................................................... 13 Veiligheid & Gezondheid .......................................................................................................... 14 Risico-inventarisatie .................................................................................................... 14 (Bijna)Ongevallenregistratie ........................................................................................ 14 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling .................................................... 14 Calamiteiten en protocollen: ....................................................................................... 15 De gastouder en controle: ........................................................................................... 15 Protocollen m.b.t. veiligheid, gezondheid en werkwijze ............................................. 15 Formulieren m.b.t. veiligheid, gezondheid en werkwijze ........................................... 15
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 1 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Overige documenten m.b.t. veiligheid, gezondheid en werkwijze ............................. 16 Achterwacht ............................................................................................................................. 17 Gastouder en vraagouder......................................................................................................... 17 Verantwoordelijkheid .................................................................................................. 17 Relatie .......................................................................................................................... 17 Begeleiding vanuit het gastouderbureau ................................................................................. 17 Bemiddeling/intake ..................................................................................................... 18 Overeenkomst van bemiddeling.................................................................................. 18 De bemiddeling ............................................................................................................ 18 Kennismaking ............................................................................................................... 18 Overeenkomst tussen gast- en vraagouder................................................................. 19 Evaluatie na start ......................................................................................................... 19 Jaarlijkse evaluatie ....................................................................................................... 19 Voortgangsgesprek Gastouder .................................................................................... 20 Huisbezoek Gastouder ................................................................................................. 20 Inspraak .................................................................................................................................... 20 Oudercommissie ....................................................................................................................... 20 Wat doet de oudercommissie? ................................................................................... 20 Gastoudercommissie ................................................................................................................ 21 Klachten .................................................................................................................................... 21 Interne klachtenregeling.............................................................................................. 21 Onafhankelijke klachtencommissie ............................................................................. 21 Vakantie of ziekte van de gastouder ........................................................................................ 21 Contactgegevens ...................................................................................................................... 22 Gastouderbureau Barbamama .................................................................................... 22 Registratienummers .................................................................................................... 22 Oudercommissie .......................................................................................................... 22 Gastoudercommissie ................................................................................................... 22 Openingstijden............................................................................................................. 22 Telefonisch gastouderspreekuur ................................................................................. 22 Huisbezoeken .............................................................................................................. 22 Tot slot ...................................................................................................................................... 22
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 2 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Inleiding Dit pedagogisch beleidsplan is geschreven voor iedereen die betrokken is bij Gastouderbureau Barbamama. Het geeft ouders/verzorgers een goed beeld van wat wij verstaan onder veilige en verantwoorde gastouderopvang en wat zij kunnen verwachten van onze dienstverlening. Het is voor gastouders een leidraad in de omgang met de gastkinderen in hun dagelijkse werk. Het is voor de bemiddelingsmedewerkers een leidraad in de selectie en begeleiding van de gastouders en het geeft inzicht in onze pedagogische aanpak binnen de gastouderopvang ten behoeve van de toetsing aan het wettelijk kader door de GGD.
Gastouderopvang Gastouderopvang is een vorm van opvang met een eigen karakter; iedere kind is uniek en iedere gastouder is uniek. Gastouderopvang onderscheidt zich van opvang in kinderdagverblijven onder andere door;
de huiselijke rustige sfeer waarin de opvang plaatsvindt. de kleinschaligheid. de flexibiliteit die geboden kan worden. één vast persoon die het kind verzorgt. de ouder die zelf de gastouder kiest.
Gastouderbureau Barbamama Gastouderbureau Barbamama is een kleinschalig LRKP geregistreerd gastouderbureau dat begeleiding biedt bij kinderopvang door gastouders. Wij richten ons uitsluitend op gastouderopvang in het huis van de gastouder. Gastouderbureau Barbamama is werkzaam in de gemeente Pijnacker-Nootdorp, Ypenburg, Leidschenveen en omgeving. Het gastouderbureau is ontstaan uit een passie voor gastouderopvang en jarenlange werkervaring in de kinderopvang. Doordat het gastouderbureau relatief klein is hebben wij een goed persoonlijk contact met zowel de gastouders als de ouders. Om de kwaliteit van de opvang te waarborgen wordt Gastouderbureau Barbamama ieder jaar geïnspecteerd door de GGD. De GGD maakt van deze inspectie een rapport op. Het inspectierapport wordt ter inzage geplaatst in het Landelijke Register Kinderopvang. Op onze website is ook een link naar het meest recente inspectierapport van de GGD te vinden.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 3 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Pedagogische Visie en Doelstelling Bij Gastouderbureau Barbamama staat het belang van het kind voorop; het kind staat altijd centraal. Elk kind is uniek op zijn of haar manier, elk kind moet daarom ook genoeg gelegenheid krijgen om te kunnen ontwikkelen op zijn of haar niveau. Kinderen zijn onderzoekers. Enerzijds hebben zij behoefte aan geborgenheid en veiligheid, anderzijds staan zij tegenover uitdagingen. Aan hun behoefte om te onderzoeken stel je duidelijke grenzen als opvoeder, terwijl je aan de andere kant dit gedrag juist aanmoedigt en het kind in zijn waarde laat en respecteert. Voor ouders is het belangrijk te weten of de pedagogische visie van Gastouderbureau Barbamama aansluit bij hun eigen opvoeding. Om die reden is het van groot belang dat er een visie bestaat over het pedagogisch handelen en hoe deze gestalte krijgt in het dagelijkse werk van de gastouder en het gastouderbureau. Gastouderbureau Barbamama stelt zich als doel om, binnen gastouderopvang een omgeving te bieden waarin kinderen kunnen opgroeien tot zelfstandige, evenwichtige volwassenen met respect voor anderen en zichzelf.
De ontwikkeling van kinderen Aanleg De aangeboren aanleg bepaalt voor een deel de ontwikkeling van het kind. Bij de aanleg van het kind speelt erfelijkheid een grote rol.
Omgeving De ontwikkeling van een kind wordt ook gevormd door zijn omgeving. De belangrijkste omgevingsfactoren zijn de directe opvoeders van het kind. De omgeving bestaat ook uit de woning, straat, wijk etc. waarin het kind opgroeit.
Aanleg en omgeving Zowel de aanleg als de omgeving van het kind beïnvloedt de ontwikkeling. Door de opvoeding kan de ontwikkeling van het kind worden gestimuleerd. Een kind wordt beïnvloed door de omgeving en beïnvloedt tevens zelf zijn omgeving. Opvoeding speelt een belangrijke rol bij het gedrag van het kind. Gedrag kan immers aangeleerd en afgeleerd worden.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 4 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Het bieden van een vertrouwde omgeving en diverse speel- en spelmogelijkheden is de basis van een goede ontwikkeling. De gastouder zal gedurende de dag verschillende activiteiten aanbieden. Binnen een huiselijke sfeer is er tijd voor een wandeling of samen boodschappen doen, spelen in de speeltuin, knutselen, zingen en voorlezen. Zelf ontdekken en zelf doen vergroot het zelfvertrouwen van kinderen. We stemmen dit af op de ontwikkelingsfase van een kind. Waar nodig ondersteunen en stimuleren we kinderen. Gastouderbureau Barbamama gaat ervan uit dat ieder kind de drang heeft om zich, in zijn of haar eigen tempo te ontwikkelen.
Pedagogisch Beleid Wat houdt een pedagogisch beleid in? Iedere gastouder handelt vanuit persoonlijke inzichten, achtergronden en motivaties. De manier van omgaan met kinderen door de verschillende gastouders is zeer divers. Deze diversiteit is een belangrijk kenmerk van gastouderopvang. Het pedagogisch beleidsplan geeft aan welke uitgangspunten en werkwijzen worden gehanteerd bij de omgang en opvoeding van kinderen. Gastouders moeten dit pedagogische plan te onderschrijven en op deze wijze de kinderopvang vorm te geven, zonder dat daarmee de spontaniteit van het omgaan met kinderen in het gedrang komt.
Pedagogische Opvoedingsdoelen De vier pedagogische opvoedingsdoelen die in de Wet kinderopvang genoemd worden , zijn uitgangspunt bij het opstellen van dit pedagogisch beleidsplan. Deze vier pedagogische basisdoelen zijn;
bieden van emotionele veiligheid. stimuleren van de ontwikkeling van persoonlijke competenties. stimuleren van de ontwikkeling van sociale competenties. overdracht van normen en waarden.
Emotionele veiligheid Om de wereld te kunnen ontdekken, moeten kinderen zich veilig en geborgen voelen. Alleen dan durven ze op onderzoek uit te gaan. Emotionele veiligheid draagt niet alleen bij aan het directe welbevinden van het kind, maar is ook een voorwaarde voor de overige opvoedingsdoelen. Baby’s zijn heel gevoelig en krijgen non-verbaal al veel mee van hun omgeving. Ze kunnen nog geen onderscheid maken tussen de binnen- en buitenwereld. Het
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 5 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
is daarom belangrijk dat de gastouder sterk bewust is van de behoeften van baby’s. Door de directe verzorging van baby’s, veelvuldig knuffelen en het maken van oogcontact leert de gastouder en de baby elkaar kennen. Dreumesen en peuters halen hun gevoel van veiligheid uit het opzoeken van grenzen en de voorspelbaarheid. Ritme, regelmaat en duidelijkheid is in deze periode erg belangrijk! Wees consequent en geef emoties de ruimte. Het is belangrijk dat de gastouder zowel verbaal als non-verbaal dezelfde boodschap geeft. Ook voor schoolgaande kinderen is voorspelbaarheid belangrijk. Ritme en regelmaat blijft een fijn houvast voor kinderen. Het is fijn voor kinderen om na school het idee te hebben dat ze “thuiskomen”. Ze hebben de ruimte nodig om de schooldag op hun eigen manier “los te laten”. In de praktijk betekent dit dat je als gastouder het kind laat weten dat het gekend, gezien en gewaardeerd wordt. De gastouder laat merken dat je zijn aanwezigheid gezellig vindt en dat hij met al zijn emoties en verhalen bij je terecht kan. Complimenten, een knikje, een koosnaam of een knipoog zijn voor een kind signalen dat je hem ‘ziet’. De gastouder kijkt goed naar de kinderen en ziet wanneer het ergens moeite mee heeft of wanneer het liever met rust gelaten wordt. De gastouder reageert hierop gepast door te troosten, terug te lachen, aandacht te geven en hulp te bieden wanneer het dat nodig heeft. Het kind zal de gastouder dan vertrouwen. Anne (5 jaar) heeft geen zin om een spelletje te doen met Karin, de gastouder. Ze is ook wat stiller dan normaal. Karin merkt dit op en vraagt Anne of er iets is. Nadat Karin Anne op schoot heeft genomen, begint Anne te huilen en vertelt dat Simone, haar beste vriendinnetje, niet meer met haar speelt en alleen nog maar speelt met het nieuwe meisje in de klas. Karin zegt dat ze begrijpt dat Anne hier heel verdrietig over is en overlegt met Anne hoe ze hiermee het beste kan omgaan. Na een half uurtje zegt Anne opgelucht: ‘Karin, zullen we nu wel een spelletje doen?’. Samen een spel doen, samen opruimen, de tafel dekken, samen iets moois maken of de oudere kinderen laten helpen met de verzorging van de jongere kinderen zijn activiteiten die bijdragen aan een positieve sfeer onderling en daarmee aan het creëren van emotionele veiligheid. Door vaste routines (zwaaien, spelen, eten, slapen, spelen, drinken, etc.) en rituelen (het zingen van een liedje voor het eten, een boekje lezen voor het slapengaan) en het benoemen van het programma (‘Eerst gaan we…, dan gaan we… en dan komt mama je halen’) creëert de gastouder ritme, regelmaat en duidelijkheid.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 6 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Vanuit de veilige basis die de gastouder op deze manier schept, kan het kind nieuwe uitdagingen aangaan en zichzelf verder ontwikkelen.
Persoonlijke competentie Persoonlijke competentie is de ontwikkeling van zelfstandigheid, zelfvertrouwen, veerkracht, flexibiliteit en creativiteit. Door deze ontwikkeling krijgt het kind de kans om diverse problemen doelgericht aan te pakken en zich goed aan te passen aan veranderende omstandigheden. Via spelen en ontdekken kan het kind meer leren en zich zijn omgeving eigen gaan maken. Belangrijk hierbij is te beseffen, dat elk kind zich ontwikkelt op zijn eigen manier, in zijn eigen tempo en naar eigen behoefte. De ontwikkeling van een baby gaat heel snel. Een baby verkent de wereld voornamelijk door te kijken en te voelen. Het meest simpele en alledaagse voorwerp kan al geweldig speelgoed zijn. Door met de baby te spelen, krijg je de kans hem te stimuleren in de verschillende ontwikkelingsgebieden. Dreumesen en peuters hebben over het algemeen een grote behoefte aan beweging. Geef ze hier de ruimte en tijd voor. Deze leeftijdsgroep leert voornamelijk door imiteren. Zorg voor bijpassend speelgoed. Vanaf een jaar of drie leren kinderen samen spelen. De wereld van kinderen wordt steeds groter. Schoolgaande kinderen zullen ook eens bij vriendjes of in het speeltuintje om de hoek willen spelen. Het is belangrijk hier duidelijke afspraken over te maken met de ouders en kinderen. Guusje is net 2 jaar. Alles wat ze in haar handjes krijgt, verdedigt ze. Ook dingen die niet voor haar bedoeld zijn, zoals mama’s telefoon. Wanneer het felbegeerde object haar wordt afgenomen, vloeien de tranen rijkelijk. Het is nog moeilijk te begrijpen voor Guusje dat niet alles wat ze zelf heeft veroverd ook echt van haar is. Een dikke knuffel en dan even samen bij mama op schoot een filmpje van Nijntje kijken. ‘Is het weer over, Guusje?’ ‘Ja, traantjes drogen, mama.’ Daarna volgt ze trots de opdracht op om de telefoon uit te zetten en op de tafel terug te leggen. In de praktijk betekent dit dat de gastouder de ontwikkeling stimuleert door goed te kijken en te luisteren naar het kind. Zo leert de gastouder wat het al kan, wat het graag wil en wat het boeiend vindt. Hierop sluit de gastouder aan met nieuwe interessante dingen die passen bij het kind, maar net een stapje verder liggen dan wat hij zelf al kan en weet. De gastouder geeft het kind de ruimte om zelf te experimenteren, zelf te ontdekken en te oefenen. De gastouder deelt in blijdschap als iets lukt en stimuleert vol te houden en geeft complimenten voor de inzet als iets nog te moeilijk is.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 7 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
De rol van de gastouder is ook om ervoor te zorgen dat het kind niet te overmoedig wordt, het leren inschatten van ‘wat kan ik al’, en ‘wat is gevaarlijk’. Kinderen die teveel beschermd en ‘geholpen’ worden, leren niet door te zetten, zelf op te letten en risico’s in te schatten. Wel moet de gastouder het kind beschermen tegen al te veel teleurstellingen en mislukkingen, hierdoor kan het kind namelijk angstig of gefrustreerd raken. Het is prima om een overmoedig kind zo nu en dan wat af te remmen, door bijvoorbeeld te zeggen: ‘Als je straks helemaal bovenin het klimrek zit, hoe kom je er dan weer uit?’. De kinderen die zichzelf juist onderschatten kan de gastouder aanmoedigen door bijvoorbeeld te zeggen: ‘Toe maar, je kunt het wel!’. Volhouden en doorzetten zijn belangrijke voorwaarden voor de ontwikkeling. Een aanmoediging helpt enorm om positief te blijven, ook als het even niet lukt: ‘Als je maar volhoudt, gaat het elke keer een beetje beter!’
Sociale competentie Dit is de ontwikkeling in sociale kennis en vaardigheden, zoals het zich in een ander kunnen verplaatsen, conflicten voorkomen of oplossen en sociale verantwoordelijkheid. In een groep leren kinderen rekening te houden met anderen en gaan ze ontdekken dat het leuk is om samen dingen te doen. Ze ontwikkelen hun sociale vaardigheden en ontwikkelen zich tot een persoon die goed kan functioneren in de samenleving. In een groep ontwikkelen baby’s belangstelling voor andere kinderen. Ze communiceren met elkaar op hun eigen manier, ze kijken naar elkaar, doen elkaar na, dagen elkaar uit en hebben samen plezier. Ook de hechting van een baby is belangrijk bij de ontwikkeling van de sociale competentie. Naarmate een kind ouder wordt, kan hij zich beter verplaatsen in een ander. Voor een dreumes en peuter begint “sorry” al enigszins een betekenis te krijgen. Geef kinderen de ruimte hun emoties te uiten, maar wel binnen de grenzen van de gastouder. Het is belangrijk de gevoelens van een kind te erkennen door hun emoties te benoemen. Schoolgaande kinderen leren gaandeweg beseffen dat een gebeurtenis bij iemand anders andere emoties op kan roepen. Wat voor de één een ramp is, hoeft dat voor de ander niet te zijn. Het kind kan dan ook beter begrijpen hoe een ander zich voelt, ook als hij/zij zelf een dergelijke situatie nooit mee gemaakt heeft. In de praktijk betekent dit dat de gastouder het goede voorbeeld geeft in de omgang met elkaar. De gastouder maakt afspraken met de kinderen, zoals ‘om de beurt’, ‘eerlijk delen’ en ‘uitleggen wat jij wilt’. De gastouder verwoordt wat kinderen zien, voelen, horen, ruiken en proeven en leert hen zo hun ervaringen verwoorden. De gastouder helpt kinderen hun emoties op een acceptabele manier te uiten, helpt ze zelf een conflict op te lossen en na een ruzie weer vrienden te worden.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 8 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Gastouder Barbara: ‘Het werkt vaak heel goed als kinderen prettig gedrag van elkaar zien. Ik probeer dit te stimuleren door hierop positief te reageren. Als ik zie dat een van de kinderen een kleiner kind helpt, geef ik daarover een complimentje: “Wat doe je dat goed! Wat fijn dat jij Tom even helpt met opruimen”. Andere kinderen volgen het voorbeeld dan vaak snel op. De gastouder stimuleert het ‘wij-gevoel’ ook door samen een spelletje te spelen, een liedje of dansje te leren, samen iets moois te maken en de kinderen bij elkaar te betrekken: ‘Kijk eens wat een mooi schilderij Cherise heeft gemaakt!’. Of als een kind verlegen is: ‘Zullen we samen vragen of je ook mee mag spelen met de trein?’. Tegelijkertijd is de gastouder terughoudend. Het is niet nodig te mengen in het spel van kinderen die al fijn samen spelen. Bij ongewenst gedrag, maakt de gastouder duidelijk dat het gedrag wordt afkeurt, maar niet het kind als persoon. Dus als een kleuter een ander kind slaat, zegt de gastouder bijvoorbeeld: ‘Nu is Toby aan het huilen, je hebt hem pijn gedaan en dat is naar voor hem. Als je boos bent op Toby, kun je dat tegen hem zeggen. Dan doe je hem geen pijn.’ Samen kunnen jullie het dan weer goedmaken.
Normen en waarden Voor een kind is het belangrijk zich de normen en waarden van de samenleving waarin het opgroeit eigen te maken. Een opvangsituatie biedt een bredere samenleving dan het gezin, waardoor het kind de kans krijgt in aanraking te komen met andere aspecten van de samenleving. We hebben allemaal een verschillende kijk op wat belangrijk is in het leven en over wat wel en niet goed is. Het is niet erg als iets thuis wel mag en bij de gastouder niet. De gastouder moet hierin duidelijk en consequent zijn. Het is belangrijk met de ouders in gesprek te blijven over de normen en waarden. De gastouder geeft aan waaraan ze wel en niet aan kan voldoen. Soms moet er een compromis gesloten worden. In de praktijk betekent dit dat de gastouder het goede voorbeeld geeft. ’s Middags krijgen de kinderen van gastouder Lucia een koekje als tussendoortje. De koektrommel gaat open en Evi roept: ‘Ik wil ook!!’. Gastouder Lucia reageert: ‘Hoe vraag je dat netjes?’. Evi vraagt vervolgens op normale toon: ‘Mag ik ook een koekje alsjeblieft?
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 9 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Normen en waarden worden namelijk overgedragen door onder andere de voorbeeldrol die de gastouder vervult. Normen en waarden worden ook overgedragen door regels (‘handen wassen na het plassen’, ‘op elkaar wachten tot iedereen uitgegeten is’) en de redenen van het gedrag van de gastouder te verwoorden. Samen met de kinderen kan de gastouder nadenken over wat er belangrijk is en waarom. Door het uitwisselen van argumenten leren kinderen hun gedachten onder worden brengen en die van anderen begrijpen. In de kern gaat het erom dat kinderen straks verantwoordelijke jongeren en volwassenen worden die op momenten dat het eropaan komt zelf kunnen beredeneren wat goed is om te doen. Wanneer bovenstaande opvoedingsdoelen door de gastouder als vaste verzorger in acht genomen worden, kunnen we spreken van verantwoorde en kwalitatief goede opvang.
Onze gastouders Gastouderopvang is vakwerk, uitgevoerd door mensen die weten waar ze mee bezig zijn. Gastouders werken vanuit een passie werken en met een positieve houding. Gastouders weten kinderen een veilige plek bieden waar zij zich spelenderwijs kunnen ontdekken en ontwikkelen. Het werken als gastouder is zeker geen vrijblijvende zaak en brengt verantwoordelijkheden met zich mee. Ouders moeten er zeker van kunnen zijn dat hun kind bij de gastouder in goede handen is tijdens hun afwezigheid. Gastouders hebben veel invloed op de ontwikkeling en opvoeding van kinderen. De kwaliteit van de opvang hangt daarom voor het grootste gedeelte van hen af!
Selectiecriteria gastouders Algemeen:
de gastouder is 21 jaar of ouder. de gastouder heeft een geldig EHBO diploma. de gastouder heeft een geldig pedagogisch diploma, conform CAO Kinderopvang. de gastouder overlegt een VOG. Ook alle inwonende volwassen huisgenoten, vanaf 18 jaar, overleggen een VOG en een kopie van hun paspoort. de eigen kinderen staan niet onder toezicht. de gastouder is tijdens de opvanguren goed telefonisch bereikbaar. de gastouder heeft een aanvullende WA-verzekering. maakt de gastouder gebruik van een auto, dan is er een inzittendenverzekering.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 10 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Persoonlijk:
de gastouder spreekt en verstaat goed de Nederlandse taal goed. de gastouder is lichamelijk en geestelijk gezond. de gastouder heeft kennis van ontwikkeling van kinderen,via diploma’s of relevante ervaring. de gastouder biedt continuïteit en stabiliteit in de opvang. de gastouder is regelmatig en gedurende een jaar beschikbaar om kinderen op te vangen. eventuele gezinsleden van de gastouder staan positief tegenover de opvang van een gastkind. de gastouder kan daadkrachtig handelen in geval van ziekte of ongeval van het gastkind. de gastouder is in staat zijn om het eigen handelen te evalueren.
Motivatie:
de gastouder heeft plezier in het omgaan met kinderen. de gastouder heeft een positieve houding tegenover gastouderopvang de gastouder staat positief tegenover het gegeven dat kinderen door anderen worden opgevangen dan hun eigen ouders.
Pedagogische Kwaliteiten:
de gastouder heeft het pedagogisch beleidsplan gelezen, onderkent het plan en handelt hiernaar. de gastouder staat positief tegenover de vier pedagogische doelstellingen, zoals uitgewerkt in het pedagogisch beleidsplan en kan deze in de praktijk brengen. de gastouder volgt de ontwikkeling van ieder kind apart en in te speelt op dat wat het kind aangeeft. de gastouder heeft voldoende speelgoed/materiaal in huis om het kind uitdaging te bieden in zijn ontwikkeling. de gastouder heeft een vaste structuur in de dagindeling met spelregels, huisregels en gedragregels.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 11 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Houding ten opzichte van de vraagouders:
de gastouder beschikt over goede communicatieve vaardigheden en is in staat tot het maken en naleven van duidelijke afspraken met de vraagouder. de gastouder stelt de vraagouders regelmatig op de hoogte van de opvang en ontwikkeling van het gastkind. de gastouder heeft een open en flexibele instelling ten aanzien van andere gewoontes, culturen, levenswijze en opvoedingsideeën. de gastouder houdt de privacy in acht inzake gastkinderen en vraagouders.
Houding gastouder ten opzichte van het gastouderbureau:
de gastouder is bereid tot samenwerking met het Gastouderbureau Barbamama. de gastouder is bereid tot het accepteren van advies en begeleiding. de gastouder is bereid tot het evalueren van de risico- inventarisatie en het actieplan. de gastouder is bereid tot het lezen van alle informatie die zij vanuit Gastouderbureau Barbamama ontvangt. de gastouder is bereid om deel te nemen aan aanvullende cursussen/bijeenkomsten. de gastouder is bereid iedere maand de urenregistratie door te geven aan Gastouderbureau Barbamama. de gastouder verplicht zich wijzigingen in de opvang(dagen), tijden en groepssamenstelling door te geven aan Gastouderbureau Barbamama.
Leeftijdsbeleid: Kleine groepen Het kenmerkende van gastouderopvang is de kleinschaligheid. De opvang vindt plaats in een gezinssituatie, met kinderen in verschillende leeftijden. Ouders kiezen hier bewust voor. Doordat het aantal kinderen beperkt is, kan de gastouder elk kind voldoende aandacht geven.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 12 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Maximum aantal kinderen per gastouder: Hoeveel kinderen gastouders mogen opvangen, hangt af van de leeftijd van de kinderen.
een gastouder mag maximaal 6 kinderen van 0 tot 13 jaar gelijktijdig opvangen. daarbij worden de eigen kinderen tot 10 jaar meegeteld. een gastouder mag niet meer dan 5 kinderen tegelijk opvangen, als deze kinderen allemaal jonger dan 4 jaar zijn. Dit is inclusief de eigen kinderen tot 4 jaar. er mogen maximaal 4 kinderen van 0 en 1 jaar tegelijk aanwezig zijn, waarvan maximaal 2 kinderen van 0 jaar. ook weer inclusief eigen kinderen van die leeftijd.
Vriendjes of vriendinnetjes die tijdens de opvang aanwezig zijn, tellen hierbij ook mee. Hoeveel kinderen een gastouder in de praktijk op zal vangen is onder meer afhankelijk van de wensen van de gastouder en de beschikbare speel- en slaapruimte.
De opvanglocatie: Gastouderbureau Barbamama beoordeelt of er in het huis van de gastouder voldoende plaats is voor 6 kinderen en of de gastouder voldoende capaciteiten heeft om zorg te dragen voor de opvang. De kinderen moeten binnen en buiten voldoende ruimte krijgen om te spelen. De opvang mag plaats vinden in een aparte, door de gastouder ingerichte ruimte, die niet door de gezinsleden van de gastouder als woonruimte gebruikt wordt.
de woning waarin het kind wordt opgevangen, is kindvriendelijk ingericht, hygiënisch en veilig. er zijn binnen en buiten voldoende en veilige speelmogelijkheden, afgestemd op het aantal en de leeftijd van de op te vangen kinderen. er is gelegenheid om veilig buiten te spelen. kinderen tot 1,5 jaar moeten een aparte slaapruimte hebben. De grootte van deze slaapruimte is afgestemd op het aantal kinderen in die leeftijdcategorie. als de gastouder 3 of meer kinderen tegelijkertijd opvangt is er een achterwacht, die in het geval van calamiteiten binnen 15 minuten aanwezig kan zijn. in de woning waar de opvang van kinderen plaatsvindt mag nooit gerookt worden. de gastouder mag de gastkinderen niet alleen laten, ook mag het toezicht niet aan anderen worden overgelaten. de gastouder laat kinderen nooit alleen met de huisdieren. er zijn voldoende goed functionerende rookmelders en andere veiligheidsmaatregelen getroffen, zoals traphekjes en stopcontactbeveiligers.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 13 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Veiligheid & Gezondheid Risico-inventarisatie Aan de hand van de zgn. “risico-inventarisatie veiligheid en gezondheid” wordt de opvangomgeving jaarlijks door de gastouder en Gastouderbureau Barbamama beoordeeld. De risico’s die het kind loopt tijdens de opvang worden in beeld gebracht. Hierbij wordt uiteraard rekening gehouden met de leeftijd van het kind. Samen met Gastouderbureau Barbamama maakt de gastouder een plan van aanpak voor de maatregelen die eventueel genomen moeten worden om de risico’s tot een minimum te beperken.
(Bijna)Ongevallenregistratie De gastouder zal jaarlijks aan Gastouderbureau Barbamama rapporteren of en welke (bijna)ongevallen er tijdens de opvang hebben plaatsgevonden en onder welke omstandigheden. Een ongeval is een gebeurtenis waarbij de hulp van een arts, tandarts of ziekenhuis wordt ingeroepen. Hiermee krijgt gastouderbureau Barbamama zicht op het totaal, de aard en de ernst van ongevallen binnen de gastouderopvang. Jaarlijks vindt er melding plaats bij GGD.
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Deze meldcode voor de kinderopvang is gebaseerd op de basis meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Ontwikkeld in opdracht van Brancheorganisatie Kinderopvang, in samenwerking met BOinK, Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang, MOgroep Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening en het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en Bureau Jeugdzorg ZuidHolland. Aan de herziene versie van juni 2013 werkten mee; BOinK, MOgroep, JSO, GGD Nederland, Ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Deze meldcode is speciaal toegeschreven naar de branche kinderopvang en is bedoeld voor iedereen die werkzaam is binnen deze branche. De meldcode geeft via een stappenplan aan hoe te handelen wanneer er signalen zijn die kunnen duiden op huiselijk geweld of kindermishandeling. Het doel van een verplichte meldcode is dat sneller en adequater wordt ingegrepen. Door het consequent toepassen van de meldcode zal de vroegsignalering van huiselijk geweld en kindermishandeling verbeteren en worden minder kinderen geconfronteerd met geweld en mishandeling. Jaarlijks zal de meldcode besproken worden en onder de aandacht gebracht worden bij alle gastouders aangesloten bij Gastouderbureau Barbamama.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 14 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Calamiteiten en protocollen:
de gastouder is geïnformeerd over de inhoud van het protocol calamiteiten zodat zij ernaar kan handelen. de gastouder is geïnformeerd over de inhoud van de meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling, zodat zij ernaar kan handelen. de gastouder is in staat om in noodsituaties juist te kunnen handelen .
De gastouder en controle:
de gastouder laat zich jaarlijks door Gastouderbureau Barbamama controleren op het houden aan de regels van kwaliteit. de gastouder laat zich jaarlijks door Gastouderbureau Barbamama controleren op het houden aan de regels voor veiligheid gezondheid en hygiëne.
Protocollen m.b.t. veiligheid, gezondheid en werkwijze Gastouderbureau Barbamama gebruikt de volgende protocollen:
protocol wiegendood. protocol ziek kind & medicijnen. protocol calamiteiten. protocol privacy. meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling en sociale kaart.
Formulieren m.b.t. veiligheid, gezondheid en werkwijze Gastouderbureau Barbamama gebruikt de volgende formulieren:
formulier toestemming continue screening Kinderopvang. formulier verklaring foto & video. formulier verklaring autovervoer. formulier verklaring (bak)fietsvervoer. formulier verklaring inbakeren. formulier verklaring buikligging. formulier welbevinden 0-2 jaar. formulier welbevinden 2-4 jaar. formulier welbevinden 4-12 jaar. formulier (bijna) ongevallenregistratie.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 15 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
formulier plaatsingsgegevens. formulier verklaring toedienen medicijnen & aftekenlijst medicijnen. formulier verklaring achterwacht. formulier vluchtplan. formulier verklaring uitstapje. formulier intake vraagouder. formulier intake gastouder. formulier evaluatie vraagouder. formulier evaluatie & voortgang gastouder.
Overige documenten m.b.t. veiligheid, gezondheid en werkwijze Gastouderbureau Barbamama hanteert de documenten:
pedagogisch beleidsplan. pedagogisch werkplan gastouder. risicoinventarisatie MO groep. folder veilig slapen & wiegendood folder veilig vluchten brandwondenstichting. bewaarwijzer. klachtenregeling Gastouderbureau Barbamama. ZcKK klachtenreglement. ZcKK-OC klachtenreglement. reglement oudercommissie. gezondheidsrisico’s in een kindercentrum of peuterspeelzaal september 2014. GGD modelrapport GOB juli 2015. GGD modelrapport GO juli 2015. factsheet VOG 2014. algemene voorwaarden. overeenkomst GOB-VO. overeenkomst GOB-GO. voorbeeld overeenkomst GO-VO. checklist & akkoordverklaring gastouder. checklist & akkoordverklaring vraagouder.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 16 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Achterwacht Indien er meer dan 3 kinderen gelijktijdig worden opgevangen inclusief de eigen kinderen, dient de gastouder een achterwacht geregeld te hebben. Deze achterwacht is telefonisch bereikbaar tijdens de opvangtijden en kan in geval calamiteiten binnen 15 minuten aanwezig zijn op de opvanglocatie. De achterwacht moet 18 jaar of ouder zijn, maar heeft geen diploma of VOG nodig. De gastouder moet bij de inspectie kunnen aantonen wie de achterwacht is. Hier kan het formulier achterwacht van het gastouderbureau voor gebruikt worden. Er kunnen meerdere achterwachten worden ingezet.
Gastouder en vraagouder Verantwoordelijkheid De dagelijkse verantwoordelijkheid berust in eerste instantie bij de gastouder. Zij heeft direct contact met de kinderen. Ze biedt de kinderen veiligheid, warmte en respect. Ze overlegt samen met de ouders over de opvoeding. Zo stemmen ze de opvoeding op elkaar af. Sommige dingen zullen nu eenmaal anders bij de gastouder gaan dan thuis, dat wil echter niet zeggen dat dit een probleem oplevert. Op deze manier zien kinderen dat er verschillen kunnen zijn en leren ze hier op een positieve manier mee om te gaan. Respect en vertrouwen liggen hieraan ten grondslag. De uiteindelijke verantwoordelijkheid berust echter altijd bij de ouders zelf.
Relatie Zoals de gastouder bereid moet zijn te investeren in de relatie met het gastkind en de ouders, is het van groot belang dat de vraagouders ook die bereidheid hebben ten aanzien van de gastouder. Interesse in de ervaringen van de dag, het waarderen van haar werk en ook het respecteren van de grenzen die zij aangeeft: het zijn aandachtspunten die de investering daadwerkelijk inhoud geven. Het onderlinge contact en vertrouwen zullen hierdoor groeien; zij vormen samen de basis voor de stabiliteit van de opvang. Het onderlinge contact zal dan ook altijd onderwerp van gesprek zijn tijdens de jaarlijkse evaluatie.
Begeleiding vanuit het gastouderbureau Gastouderbureau Barbamama onderhoudt regelmatig contact met zowel de vraag- als gastouder. Tijdens het gehele bemiddelings- en begeleidingstraject vinden wij persoonlijke aandacht en contact voor zowel ouder als gastouder zeer belangrijk. Een deel van deze begeleiding bestaat uit verschillende gesprekken. Van alle gesprekken maakt
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 17 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Gastouderbureau Barbamama een schriftelijk gespreksverslag welke door alle partijen ondertekend wordt.
Bemiddeling/intake Gastouderbureau Barbamama bemiddelt tussen vraagouders en gastouders. Dit start met de afzonderlijk intakegesprek met de vraagouder en met de gastouder, waarin de wensen en verwachtingen van vraagouder en gastouder worden geïnventariseerd. Gastouderbureau Barbamama bespreekt met de vraagouder de opvangwensen en wij vertellen u over de werkwijze van ons bureau. Bij gastouders komen tijdens het intakegesprek de volgende onderwerpen aan de orde:
gegevens van de gastouder . praktische zaken . werkwijze gastouderbureau. risico Inventarisatie Veiligheid & Gezondheid. pedagogisch beleidsplan. meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling en sociale kaart.
Overeenkomst van bemiddeling Tijdens het intakegesprek ontvangt de gastouder een overeenkomst voor bemiddeling tussen haar en Gastouderbureau Barbamama. Tijdens het intakegesprek, wordt deze overeenkomst nader toegelicht.
De bemiddeling Na het intakegesprek zoekt Gastouderbureau Barbamama een passende gastouder die past bij uw persoonlijke situatie. Zowel het gastouderbureau als de vraagouder kan op zoek gaan naar geschikte gastouder. Gastouders kunnen ook zelf met de vraagouder aansluiting zoeken bij het gastouderbureau. Een vraagouder en een gastouder van wie vraag en aanbod overeenkomen, worden met elkaar in contact gebracht door Gastouderbureau Barbamama.
Kennismaking Zodra er een geschikte match is gevonden is het tijd voor een kennismakingsgesprek. Dit gesprek is bedoeld om het vraag- en gastouder met elkaar kennis te laten maken. In dit gesprek komen punten aan de orde die belangrijk zijn voor de opvang van het gastkind. Het kennismakingsgesprek vindt plaats in het huis waar de kinderen worden opgevangen. Tijdens dit gesprek worden de wensen t.a.v. de opvang met elkaar besproken. De eerste indruk van de vraagouder en gastouder is hierbij natuurlijk heel belangrijk. Beide partijen moeten er een goed gevoel over hebben.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 18 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Koppelingsgesprek Indien de vraagouder en de gastouder een positief kennismakingsgesprek met elkaar hebben gehad en er een basis van vertrouwen is gelegd om met elkaar verder te willen gaan, volgt het koppelingsgesprek door Gastouderbureau Barbamama met de vraagouder en met de gastouder. Tijdens dit koppelingsgesprek komen de zakelijke en praktische kanten van de opvang aan bod.
Overeenkomst tussen gast- en vraagouder Zodra er tot overeenstemming is gekomen tussen vraagouder en de gastouder, wordt er een overeenkomst van opdracht opgesteld tussen vraagouder en gastouder en ontvangt de vraagouder een overeenkomst van bemiddeling tussen Gastouderbureau Barbamama en de vraagouder. Gastouders zijn bij Gastouderbureau Barbamama vrij om een eigen overeenkomst van opdracht met de vraagouder te gebruiken. Natuurlijk mag er ook gebruik worden gemaakt van ons voorbeeld van een overeenkomst van opdracht. Na ondertekening van de overeenkomsten en het vastleggen van de praktische afspraken, kan de opvang van start gaan.
Evaluatie na start Ongeveer twee maanden nadat de opvang is gestart, vindt er een mondelinge evaluatie plaats met de gastouder en met de vraagouder. Er wordt bekeken of de opvang naar wens verloopt en of de gemaakte afspraken in de praktijk werken.
Jaarlijkse evaluatie Minimaal één keer per jaar vindt er een mondelinge evaluatie plaats, zowel met de gastouder als met de vraagouder. Voor het schrijven van de evaluatieverslagen wordt gebruikt gemaakt van een observatielijst en de methode ‘’welbevinden’’. Zowel de gastouder en de vraagouder kunnen ten allen tijde aangeven, dat ze eerder of vaker behoefte hebben aan een evaluatiegesprek. In deze evaluatiegesprekken komen de volgende zaken aan de orde:
hoe gaat het met het kind in het gastgezin? hoe is de relatie tussen de vraag- en gastouder? zijn de gemaakte afspraken duidelijk? zijn er veranderingen in de gemaakte afspraken? worden de wederzijdse afspraken nagekomen? de rol en werkwijze van Gastouderbureau Barbamama.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 19 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Voortgangsgesprek Gastouder Als de opvang eenmaal gestart is, vindt er jaarlijks een voortgangsgesprek plaats met de gastouder. Dit gesprek vindt altijd plaats op de opvanglocatie. Tijdens het voortgangsgesprek wordt stilgestaan bij hoe het nu gaat met de gastouder, het pedagogisch beleidsplan, de meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling en de sociale kaart.
Huisbezoek Gastouder Elke opvanglocatie wordt minimaal twee maal per jaar bezocht, eenmaal voor een risicoinventarisatie en eenmaal voor een voortgangsgesprek. Indien de gastouder en/of vraagouder extra bemiddeling nodig hebben dan kunnen we een extra huisbezoek inplannen.
Inspraak Ouders en gastouders hebben allemaal hun eigen kennis, ervaring en zienswijze. Door samenwerking met ouders, gastouders en Gastouderbureau Barbamama, kan gestreefd worden naar een zo goed mogelijke kinderopvang. Ouders en gastouders hebben inspraak in het beleid van Gastouderbureau Barbamama. Ouders kunnen deelnemen aan de oudercommissie. Gastouders kunnen deelnemen in de gastoudercommissie.
Oudercommissie Gastouderbureau Barbamama vindt een goede communicatie met vraagouders belangrijk. De vraagouders hebben geregeld contact met de gastouders, maar Gastouderbureau Barbamama wil graag ook de vraagouders regelmatig spreken. Dit kan via de oudercommissie.
Wat doet de oudercommissie? De oudercommissie bestaat uit 3 tot 5 ouders die hun kinderen bij een gastouder van Gastouderbureau Barbamama onderbrengen. De oudercommissie adviseert Gastouderbureau Barbamama over alles wat direct of indirect van invloed is op de kwaliteit van de opvang. Onderwerpen die daarbij aan de orde komen zijn bijvoorbeeld het pedagogisch beleid, het financiële beleid, de tarieven, de communicatie met de ouders en de leveringsvoorwaarden. Er is een oudercommissie actief voor de gastouderopvang binnen Gastouderbureau Barbamama zodra vraagouders bereid zijn gevonden om hierin plaats te nemen.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 20 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Gastoudercommissie Gastouderbureau Barbamama nog een stap verder als het gaat om kwaliteit. Zo is er naast de conform de wet verplichte oudercommissie, ook een gastoudercommissie. Gastouderbureau Barbamama wil namelijk graag weten wat er speelt bij de gastouders en staat altijd open voor suggesties. Gastouders hebben de mogelijkheid om deel te nemen in deze commissie. De gastoudercommissie stelt zich ten doel om de belangen van de kinderen en de gastouders verbonden aan Gastouderbureau Barbamama zo goed mogelijk te behartigen en te vertegenwoordigen. Er is een gastoudercommissie actief voor de gastouderopvang binnen Gastouderbureau Barbamama zodra gastouders bereid zijn gevonden om hierin plaats te nemen.
Klachten Interne klachtenregeling Bent u niet tevreden over onze gastouderopvang, dienstverlening, of kwaliteit? Laat het ons dan weten. Ook als u tips voor ons heeft horen we deze graag! Er wordt altijd gestreefd naar afhandeling van de klacht via de interne klachtenprocedure. Wanneer u hier geen gebruik van wilt maken of de klacht niet naar tevredenheid is afgehandeld, kunt u ook direct een beroep doen op de onafhankelijke klachtencommissie.
Onafhankelijke klachtencommissie U kunt te allen tijde een beroep doen op de onafhankelijke klachtencommissie. Gastouderbureau Barbamama is aangesloten bij ZcKK , de Zuid-Hollandse centrale Klachtencommissie Kinderopvang welke uw klachten aanhoort, advies geeft en duidelijk maakt welke stappen er genomen kunnen worden.
Vakantie of ziekte van de gastouder Bij vakantie of ziekte van de gastouder zoekt Gastouderbureau Barbamama een vervangende gastouder, als de vraagouders dat nodig hebben en er zelf om vragen. Vervangende opvang is niet gegarandeerd.
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 21 van 22
Gastouderbureau Barbamama Gastouderopvang, dát gun je toch íeder kind!
Contactgegevens Gastouderbureau Barbamama Gilze-Rijenhof 37 2631 LC Nootdorp
[email protected] Tel: 015-7824442 Mobiel: 06-18549871
Registratienummers LRKP nummer: KvK nummer:
27290871
Oudercommissie
[email protected]
Gastoudercommissie
[email protected]
Openingstijden Maandag t/m vrijdag 9:00 – 17:00 uur
Telefonisch gastouderspreekuur Woensdag van 19:00 – 20:00 uur Tel: 015-7824442 Mobiel: 06-18549871
Huisbezoeken Woensdag Dinsdagavond Zaterdag
van 9:00 - 17:00 uur van 19:30 - 22:00 uur van 10:00 - 16:00 uur
Tot slot Dit pedagogisch beleidsplan is voortdurend in ontwikkeling in samenspraak met ouders en de gastouders. Mocht u vragen en/of opmerkingen hebben, dan horen wij dat graag!
Pedagogisch Beleidsplan 1.0
september 2015
Pagina 22 van 22