FRANS
Personeelsvergadering 31 mei 2011
1
taalregeling 1963
LP 1972
LP 1998
LP 2004
LP 2010
2007
2008
2009
Talenbeleidsnota
mogen moeten
3220
FRANS
1
De geschiedenis van het leerplan Frans 1963 : De taalgrens wordt vastgelegd. De onderwijstaalwet schrijft voor dat in het Nederlandstalige gebied het Nederlands als onderwijstaal / instructietaal wordt gehanteerd, behalve voor het vreemdetalenonderwijs. Onderwijs van zaakvakken in een andere taal is uitgesloten. Voordien was het Frans enorm belangrijk om verder te studeren. 1972 : Het leerplan reikte leerkrachten middelen/ideeën aan om de fundamenten te leggen waarop het secundair onderwijs kon voortbouwen. 1997 : Vlaanderen wordt bevoegd voor het departement onderwijs. Naast de onderwijstaalwet wordt het decreet basisonderwijs van kracht, waarbij leergebiedgebonden en domeinoverschrijdende ET worden voorgeschreven. Ook voor Frans is dit het geval. 1998 : Vanaf de derde graad in Vlaanderen mogen wekelijks drie lestijden worden besteed aan Frans. In de tweetalige gebieden en Brussel is er een verplichting in de 2de en 3de graad. Er werd een nieuw leerplan aangereikt. 1 september 2004 : artikel 43 uit het decreet Basisonderwijs over het vreemdetalenonderwijs wijzigt, waardoor in het leerplan van 1998 slechts één woord wijzigt. “Mogen” wordt vervangen door “moeten”. In die zin wordt Frans in het vijfde en zesde leerjaar verplicht. 2007 : Min. Frank Vandenbroucke pakt uit met zijn talenbeleidsnota. 2008 : peiling Frans in het Basisonderwijs 2009 : nieuwe eindtermen Frans 2010 : het nieuwe leerplan Frans
Link met het ERK • Talenbeleidsnota: Frank Vandenbroucke Meer info http://taalunieversum.org/onderwijs/publicaties/ gemeenschappelijk_europees_referentiekader/
Niveau einde basisschool:
A1 3
3220
FRANS
2
Niveau A1 Begrijpen Luisteren Ik kan vertrouwde woorden en basiszinnen begrijpen die mezelf, mijn familie en directe concrete omgeving betreffen, wanneer de mensen langzaam en duidelijk spreken.
Spreken Lezen
Ik kan vertrouwde namen, woorden en zeer eenvoudige zinnen begrijpen, bij voorbeeld in mededelingen, op posters en in catalogi.
Productie
Interactie
Ik kan eenvoudige uitdrukkingen en zinnen gebruiken om mijn woonomgeving en de mensen die ik ken, te beschrijven.
Ik kan deelnemen aan een eenvoudig gesprek, wanneer de gesprekspartner bereid is om zaken in een langzamer spreektempo te herhalen of opnieuw te formuleren en mij helpt bij het formuleren van wat ik probeer te zeggen. Ik kan eenvoudige vragen stellen en beantwoorden die een directe behoefte of zeer vertrouwde onderwerpen betreffen.
Schrijven Ik kan een korte, eenvoudige ansichtkaart schrijven, bijvoorbeeld voor het zenden van vakantiegroeten. Ik kan op formulieren persoonlijke details invullen, bijvoorbeeld mijn naam, nationaliteit en adres noteren op een hotelinschrijvingsformulier. 4
I In zijn talenbeleidsnota vraagt voormalig minster Vandenbroucke expliciet om in de eindtermen de link met het ERK (het Europees Referentiekader) te maken. Het ERK is geschreven naar verwachtingen die de economische sector stelde aan personeelsleden m.b.t. tot het aanwenden van communicatieve vaardigheden bij vreemde talen. Uiteindelijk heeft men deze termen vertaald naar de verschillende niveaus van onderwijs. De uitgangspunten van de eindtermen beklemtonen dat de leerlingen op een beperkt niveau Frans kunnen gebruiken als communicatiemiddel. Het ERK is opgesteld voor leren / onderwijzen / beoordelen van moderne vreemde talen. Er zijn 6 beheersingsniveaus Elk van deze zes niveaus wordt beschreven of verduidelijkt aan de hand van een reeks zinnen die uitdrukken wat je op elk niveau moet kunnen doen met een taal wanneer je die beluistert, leest, schrijft, spreekt of in interactie gaat met iemand. Wat houdt niveau A1 globaal omschreven in? De taal op een zeer elementair niveau begrijpen en gebruiken. - vertrouwde woorden en eenvoudige zinnen begrijpen en zelf produceren - zeer concreet, betreffende de eigen leefwereld in het schema zijn duidelijk de taalhandelingen / taaltaken terug te vinden over mezelf, mijn familie en directe woonomgeving mededelingen, posters, catalogi een directe behoefte of vertrouwde onderwerpen - langzaam en duidelijk gesproken
3220
FRANS
3
Beginsituatie voor de leerling Frans: nieuw leergebied in de 3de graad geen voorkennis vereist voorkennis mogelijk door taalinitiatie aanpak systematisch & geleidelijk vorderend kinderen enthousiast om een vreemde taal te leren
Levenslang leren
Communicatieve vaardigheden oefenen
Krachtlijnen van het leerplan
7
3220
FRANS
4
8
De krachtlijnen van het nieuwe leerplan zijn onveranderd gebleven. Ook in het vorige leerplan stonden de communicatieve vaardigheden voorop. Een taal is in de eerste plaats bedoeld als communicatiemiddel. Taal gebruik je meestal mondeling. Daarom moeten de leerlingen veelvuldige spreekkansen krijgen en dit in een veilig klasklimaat. Oefenen betekent ook: fouten mogen maken. Dit is zeer belangrijk bij het leren van een taal. Fouten maken mag niet afgestraft worden! Anders wordt de spreekdurf beknot. Spelvormen kunnen zeer goed gebruikt worden omdat dit hoort bij de leefwereld van de kinderen. Dit wil niet zeggen dat alles ‘spielerei’ moet zijn. Spelvormen moeten wel degelijk DOELBEWUST gebruikt worden. Welke doelen streef ik na door een bepaalde spelvorm in te zetten? Goed ingezette, doelgerichte spelvormen zijn ideale manieren om een taal te leren, omdat de taal op dat ogenblik een middel is en niet het te leren DOEL.
3220
FRANS
5
Lezen
Schrijven
Luisteren
p. 16
P. 23
P. 13
Mondelinge interactie
Spreken
P. 21 P. 19
9
3220
FRANS
6
Doelen zijn geclusterd: Hoofddoel met subdoelen Verwijzing naar tekstkenmerken
Leerjaar
Hoofddoel
Eindterm
Subdoelen Codering
10
streepjeslijn • De lln nemen kennis van iets. Ze worden zich al bewust van een stuk werkelijkheid. Ze merken nu en dan een relatie op, vaag, nog niet geordend. Ze proberen occasioneel iets uit om een probleem op te lossen en stellen effecten vast die ze echter nog niet echt kunnen duiden en waar ze de systematiek nog niet van inzien. vette lijn • De lln beheersen een begrip, relatie en structuur, een vaardigheid, een techniek of een attitude op een elementair niveau. Ze kunnen datgene wat in het voorbije onderwijsleerproces werd verworven, toepassen in een herkenbare leercontext of taak. 11 Voornamelijk toegepast in onderwijsleersituatie.
3220
FRANS
7
DO.
Grammatica wordt aangebracht in functie van het handelen! Structuur van de domeinoverschrijdende doelen:
DO.1:
taalhandelingen
DO.2 – DO.6: DO.7:
taalbeschouwelijk
strategische doelen
DO.8 – DO.9:
attitudinaal
DOELEN P.24 P.26
WOORDEN EN STRUCTUREN P. 31 P. 44
P.27 P.27
Merk op: er is geen gradatie in de domeinoverschrijdende doelen
12
schr.
OVERSCHRIJVEN ALS ONDERSTEUNENDE FUNCTIE
• kopiëren = foutloos • beschrijvend niveau:
Korte tekst schrijven aan de hand van aangereikte bouwstenen, modellen
Schrijven was en blijft kopiëren. Het is de bedoeling dat de leerlingen een goed woordbeeld opbouwen en dat doe je niet door fouten te maken omdat je nog onvoldoende inzicht hebt in het klank- en grammaticasysteem. En het klanksysteem van de Franse taal is moeilijk, zeker voor leerlingen die amper 2 jaar Frans leren! Ze hebben het fonetisch systeem nog niet onder de knie. Dat moet dus voldoende geoefend worden. Het is zeker niet de bedoeling om dictees te doen, dat is het trouwens ook niet in het 1ste jaar secundair.
3220
FRANS
8
Gemeenschappelijke woordenlijst helpt overgang naar S.O.
dubbel doel
BaO
S.O. 15
Inhoudstafel 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Persoonlijke gegevens – zich voorstellen – iemand voorstellen Dagelijks leven Relatie tot anderen Eten en drinken woordveld Tijd, ruimte, natuur Het weer Aanvullende items:
- voorzetsels - voegwoorden - werkwoorden - lidwoorden - bijvoeglijke naamwoorden - vraagwoorden - bijwoorden - voornaamwoorden - telwoorden en rangwoorden
3220
FRANS
16
9
Fragment uit woordenlijst
p.31
Wat hebben we geleerd? Nieuw leerplan Frans vanaf september 2010 Visie en krachtlijnen blijven onveranderd: EEN TAAL IS GEEN DOEL OP ZICH MAAR EEN MIDDEL OM TE COMMUNICEREN Net zoals bij Nederlands, staat ook bij het initiële onderwijs Frans het TAALGEBRUIK en de COMMUNICATIEVAARDIGHEID voorop!
3220
FRANS
10
3220
FRANS
11
