“FRAILTY”: INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN 25 Februari 2012 Robbert Gobbens Katrien Luijkx, Marcel van Assen, Ria Wijnen-Sponselee, Jos schols
OPBOUW PRESENTATIE
Het Het
definiëren van kwetsbaarheid
meten van kwetsbaarheid (Tilburg Frailty Indicator)
DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID (CONCEPTUEEL) Smal
Bijvoorbeeld: Een biologisch syndroom van een verminderde reserve en weerstand tegen stressoren, dat het resultaat is van dalingen van diverse fysiologische systemen, en dat gevoeligheid voor ongewenste uitkomsten veroorzaakt. (Fried et al., 2001)
DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID (CONCEPTUEEL) Breed
Bijvoorbeeld Een syndroom dat een groep van problemen en verlies aan mogelijkheden in diverse domeinen bevat, en een individu gevoelig maakt voor omgevingsfactoren. (Strawbridge et al., 1998)
DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID (OPERATIONEEL)
Fried et al. (2001) criteria om kwetsbaarheid vast te stellen: • Gewichtsverlies • Uitputting • Inactiviteit • Traagheid • Zwakte Kwetsbaar ≥ 3
FRAILTY MARKERS (PUTS ET AL., 2005) Laag
lichaamsgewicht Verminderde longfunctie Cognitieve beperkingen Slechtziendheid Slechthorendheid Incontinentie Weinig ervaren regie over het eigen leven Depressieve symptomen Lichamelijke inactiviteit Kwetsbaar≥3
DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID Wanneer
is een definitie succesvol?
Criteria: - inhoud (verschillende determinanten) - samenhang (neemt toe met stijgen van de leeftijd) - voorspellend zijn (bijv. voor sterfte, opname in ziekenhuis of verpleeghuis, vallen) - bruikbaar zijn (je moet er interventies op kunnen richten)
EXPERTS RAADPLEGEN Twee uitgangspunten: Een holistisch mensbeel Een dynamische toestand Schriftelijk
(vragenlijst) en mondeling (twee expertmeetings)
EXPERTS RAADPLEGEN 20
Experts (Amerika, Canada en Nederland)
Resultaten: Accent op lichamelijk domein Frailty # ADL/IADL beperkingen
KWETSBAARHEID, COMORBIDITEIT, ADL BEPERKINGEN (FRIED ET AL., 2004)
DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID (GOBBENS ET AL., 2010)
Een dynamische toestand waarin een individu verkeert die tekorten heeft in één of meerdere domeinen van het menselijk functioneren (lichamelijk, psychisch, sociaal), die onder invloed van een diversiteit aan variabelen wordt veroorzaakt en die de kans op het optreden van ongewenste uitkomsten vergroot.
DEFINITIE VAN KWETSBAARHEID Biedt kader voor een integrale operationele definitie van kwetsbaarheid Uiteindelijke doel: identificeren en interveniëren Thuiswonende ouderen
EEN INTEGRAAL CONCEPTUEEL MODEL VAN KWETSBAARHEID (GOBBENS ET AL., 2010)
VRAGENLIJST Tilburg Frailty Indicator (TFI) Een gebruiksvriendelijk screeningsinstrument (vragenlijst, zelfrapportage) Twee delen: - Determinanten: 10 - Componenten: 15
STUDIES TFI Dwarsdoorsnede
onderzoek Zelfstandig wonende ouderen, 75+, Gemeente Roosendaal N = 484 (respons 42%) At random steekproef
KENMERKEN RESPONDENTEN n (%) Leeftijd, gemiddelde ± SD 80.3 ± 3.8 Geslacht, % of vrouwen 277 (57.2) Burgerlijke staat Gehuwd of samenwonend 240 (49.7) Ongehuwd 46 (9.5) Gescheiden 15 (3.1) Weduwnaar/weduwe 182 (37.7) Opleiding Geen of lager 181 (37.7) Middelbaar 225 (46.9) Hoger of universiteit 74 (15.4)
KWETSBAARHEID ZELFSTANDIG WONENDE OUDEREN Mannen Vrouwen Totaal (n = 207) (n = 277) (n = 484) % % % Lichamelijk domein Lichamelijke gezondheid Gewichtsverlies Slecht lopen** Slecht evenwicht Slecht gehoor** Slecht gezichtsvermogen Kracht in handen*** 23.2 Lichamelijke moeheid*** Psychisch domein Klachten geheugen* 13.0 Somberheid Nervositeit of angst* 25.7 Coping Sociaal domein Alleenwonend*** Sociale relaties** Sociale steun
26.3 6.3 41.1 33.3 43.2 20.1 43.0 35.9
31.6 8.7 53.3 36.4 31.0 21.9 34.5 52.3
7.2 35.8 34.7 13.3
9.7 43.8 30.8 16.1
28.0 51.2 16.6
62.8 64.9 16.3
29.4 7.7 48.0 35.1 36.3 21.1 45.3
40.4 14.9
47.9 59.0 16.4
STUDIE PSYCHOMETRISCHE EIGENSCHAPPEN
Validiteit instrument
Face-validity: experts raadplegen Construct-validity: items TFI - gevalideerde schalen (MMSE, CES-D, TUG-test, LAPAQ etc.) Predictive validity: TFI – ongewenste uitkomsten (ADL en IADL beperkingen en zorggebruik: verzorging, verpleging, mantelzorg)
STUDIE DETERMINANTEN VAN KWETSBAARHEID
Leeftijd – lichamelijke kwetsbaarheid
Geslacht – sociale kwetsbaarheid
Levensgebeurtenissen – psychische kwetsbaarheid
Ongezonde leefstijl en multimorbiditeit voorspellen kwetsbaarheid
GEBRUIK VAN DE TFI Prevalentie: Preventie
47,1% (afkappunt 5)
van kwetsbaarheid: eerstelijnszorg
Kwetsbaarheid
vraagt om een multidisciplinaire benadering: samenwerking
Complexe
hulpvragen van kwetsbare ouderen
Uitgangspunt:
integrale behoeften van de individuele zorgvrager
BEDANKT VOOR UW AANDACHT!
ROBBERT GOBBENS
[email protected]