Foto: Paul Nolens. In de wind

Foto: Paul Nolens

In de wind Jaarverslag 2011

Heuvelrug Wonen geeft u ruimte

Inhoud Woord vooraf — 4 Bij de inhoud — 7 1

De wereld om ons heen — 9

1.1

Stakeholders, onze belangrijkste partners — 9

1.2

Werken voor derden — 13

2 Activiteiten — 14 2.1

Huisvesten van de doelgroep — 15

2.2

Kwaliteit van het woningbezit — 22

2.3 Projecten — 27 2.4 Leefbaarheid — 32 2.5

Welzijn, wonen en zorg — 37

3

Betrekken bewoners bij beheer en beleid — 39

3.1

Huurders en huurdersvertegenwoordiging — 40

3.2 Communicatie — 42 4

Financiële continuïteit — 46

4.1 Treasury — 50 4.2 Deelnemingen — 55 5

De organisatie — 57 Maatschappelijk presteren in kaart gebracht — 57 5.2 Personeelszaken — 59 5.1

6

Verslag Raad van Toezicht — 68

7 Jaarrekening — 76 7.1 Kengetallen — 77 7.2

Balans per 31 december 2011 — 78

7.3

Winst- en Verliesrekening — 80 7.4 Waarderingsgrondslagen — 81 7.5

Kasstroomoverzicht 2011 volgens de indirecte methode — 92

7.6

Toelichting op de bedrijfswaarde — 93

print

home

3

Woord vooraf

Woord vooraf Bij het terugkijken op 2011 overheerst één gevoel: wat fijn dat we eindelijk weer woningen voor onze doelgroep konden bouwen en andere projecten konden ­starten. En meer nog: dat al onze plannen voor nieuwbouw in zodanige fases terecht zijn gekomen dat we erop mogen vertrouwen dat ze doorgaan. Kortom een goed jaar - vooral voor onze woningzoekenden. De nieuwe woningen aan het Zuiderplantsoen en op het terrein van de Basis zijn al bewoond. De bouw van woningen aan de Kampdwarsweg en de appartementen op de koppen van flats aan de Lange Dreef is gestart. Aan de bouw van de meeste woningen ging een lange aanloopperiode vooraf: soms meer dan tien jaar. Het ­project bij de Basis was hierop een prachtige uitzondering. In een goede samenwerking tussen de Basis, de gemeente Utrechtse Heuvelrug en Heuvelrug Wonen kwam dit project in sneltreinvaart gereed. In vier jaar tijd was het project gereed. Beginnend met een kopje koffie en eindigend met de oplevering van ­achttien zorgwoningen. Tijdens de ontwikkeling van de verschillende projecten kregen we te maken met het verslechterende economische klimaat. Deze trof de bouw en bood tegelijk ons de kans om scherpe prijsafspraken met ontwikkelaars en aannemers te maken, zodat we onze plannen konden uitvoeren. U kunt zich voorstellen dat we met veel voldoening terugkijken op 2011. Zeker als we bedenken dat geen enkel project vanzelf gaat. Per definitie stuiten projecten op bezwaren, bij omwonenden, bij delen van de politiek of bij bewoners zelf. Dat ­laatste begrijpen we heel goed. Bewoners zijn nooit blij als ze hun vertrouwde woning moeten verlaten. Des te groter is de voldoening als bewoners uiteindelijk wel blij blijken te zijn met een nieuwe woning. Pas dan merken ze hoeveel meer kwaliteit en comfort de nieuwe woning biedt en hoeveel energiezuiniger deze is. We hebben dit proces vooral meebeleefd met de bewoners van de Basis die rond de jaarwisseling naar hun nieuwe bungalow verhuisden.

print

home

4

Woord vooraf

Europese beschikking en woningzoekenden Sinds 1 januari 2011 hebben we te maken met de zogenaamde Europese ­beschikking. Deze bepaalt dat we onze sociale huurwoningen met een huurprijs tot 664,66 euro (prijspeil 1 januari 2012) alleen nog mogen toewijzen aan huis­ houdens met een inkomen beneden 34.085 euro. We zien dat de middengroep die daar net boven zit, tussen wal en schip raakt. Zij verdienen teveel voor de sociale sector en te weinig voor de vrije sector. Ook is kopen op de Utrechtse Heuvelrug voor hen geen optie. Om deze groep te blijven bedienen, hebben we afgelopen jaar woningen aangewezen die zodra ze beschikbaar komen, van de sociale naar de vrije sector gaan. Van deze huurwoningen houden we de huurprijs laag in de vrije sector. We helpen hiermee vooral jonge gezinnen. Voor senioren in de middengroep is de situatie nog moeilijker, omdat wij geen seniorenwoningen hebben die we op die manier kunnen verschuiven. Voor deze groep blijven we naar oplossingen zoeken. We gaan ook onderzoeken of nieuwbouw uitkomst kan bieden. Samenwerking in woonservicegebieden Samen met de welzijnsorganisatie Stichting Welnúh en de zorginstelling QuaRijn hebben we ons afgelopen jaar sterk gemaakt om de inrichting van de woonservicegebieden te stimuleren. We ondertekenden een intentie overeenkomst waarin we uitspraken elkaar te ondersteunen op de raakvlakken van welzijn, wonen en zorg. Met z’n drieën wilden we graag een voortrekkersrol vervullen bij de inrichting van de woonservicegebieden. Maar de Gemeente ziet dit als haar taak en zij wil zelf de regierol vervullen. De wens van Welnúh, QuaRijn en Heuvelrug Wonen om waar mogelijk elkaar te steunen op het gebied van welzijn, wonen en zorg, is onveranderd gebleven. Daar blijven we ons voor inzetten. Brand in de Janshof Tot twee keer werden de bewoners van de Janshof opgeschrikt door brand. Beide keren was er sprake van brandstichting. De branden hebben op zowel bewoners als op ons grote indruk gemaakt. We zagen hoe ingrijpend en schokkend zo’n ­gebeurtenis voor bewoners is. Opeens is de plek waar je je altijd veilig voelde, je eigen woning, niet meer veilig. In onze organisatie brachten de branden naast schrik en ongeloof ook heel mooie kanten van mensen naar voren. Medewerkers voelden zich enorm betrokken en verantwoordelijk voor hoe het met bewoners ging. Zij ervaarden aan den lijve dat het in ons werk om veel meer gaat dan om woningen. En dat klantgerichtheid start bij oprechte aandacht.

print

home

5

Woord vooraf

Afscheid en toekomst In het afgelopen jaar heeft mijn collega directeur Paul Keizers afscheid van ­Heuvelrug Wonen genomen. Paul is na een lang werkzaam leven met pensioen gegaan. Voor hem ligt er buiten Heuvelrug Wonen weer een heel nieuwe toekomst, waarin hij tijd voor andere werkzaamheden, interesses en voor nieuwe ontwik­ keling vindt. Heuvelrug Wonen start in 2012 met de ontwikkeling van een nieuw ondernemingsplan voor de periode 2013 – 2018. De inhoud kennen we nog niet, maar we weten nu al dat onze klant meer dan ooit centraal staat. Want alleen een tevreden klant èn een tevreden Heuvelrug Wonen geven betekenis aan ons werk. Jos Sleyfer directeur-bestuurder

Hoe we onze doelstellingen in 2011 realiseerden, leest u in dit jaarverslag. Ik nodig u graag uit ons verslag te lezen en ben benieuwd naar uw reacties. U kunt ze kwijt op ons e-mailadres: [email protected].

print

home

6

Bij de inhoud

Bij de inhoud In ons jaarverslag leggen we zoveel mogelijk de link naar ons ondernemingsplan. In ons ondernemingsplan Wat ons beweegt 2008 – 2013 legden we onze visie en doelen voor vijf jaren vast en in onze jaarverslagen volgen we de realisatie ­daarvan. De hoofdstukken van ons jaarverslag zijn dan ook gelijk aan die van ons ondernemingsplan. Hoofdstuk 1: De wereld om ons heen Hierin beschrijven we de relatie met onze stakeholders. Deze willen we intensiveren en onderhouden om zo structurele relaties op te bouwen. Want in samenwerking met andere partijen kunnen we beter invulling geven aan onze woonopgaven in de dorpen waar onze woningen staan. Hoofdstuk 2: Activiteiten U leest hier over hoe we onze doelgroep huisvesten, over de kwaliteit van ons bezit, de projecten die we realiseren en de aandacht die er voor leefbaarheid en wonen, welzijn en zorg is. We willen zoveel mogelijk, betaalbare en kwalitatief goede ­woonruimte beschikbaar stellen. Duurzaam ontwikkelen en beheren is hierin het sleutelbegrip. Hoofdstuk 3: Betrekken bewoners bij beheer en beleid Expliciete aandacht besteden we aan de vraag hoe we in contact met onze ­bewoners blijven en hoe we ze betrekken bij beheer en beleid. We willen vooral vraaggestuurd werken in plaats van aanbodgestuurd. Luisteren wordt dan ­belangrijker dan vertellen. Hoofdstuk 4: Financiële continuïteit In dit hoofdstuk de achtergronden van ons financiële beleid. In een tijd, dat het economisch minder gaat, wordt financiële continuïteit extra belangrijk. Ook op ­langere termijn willen we onze doelgroepen goed kunnen bedienen. Hoofdstuk 5: De organisatie Wie willen we zijn en hoe doen we ons werk. In ons ondernemingsplan beloofden we een proactieve organisatie te willen zijn, waarin medewerkers kennis, houding en gedrag blijvend ontwikkelen.

print

home

7

Bij de inhoud

Hoofdstuk 6: Verslag Raad van Toezicht Waar besteedde de Raad van Toezicht aandacht aan en hoe houdt ze toezicht. De manier waarop toezicht is ingericht verandert met de eisen die daaraan gesteld worden. Een zaak van permanente aandacht. Hoofdstuk 7: Jaarrekening De cijfers van Heuvelrug Wonen op een rij. De jaarrekening geeft ons het beeld van hoe Heuvelrug Wonen er financieel voorstaat.

In dit jaarverslag zijn overeenkomstig de aanbevelingen van de Raad voor de Jaarverslag­ geving (RJ 645.401) de specifieke elementen van het volkshuisvestingsverslag en het bestuursverslag tot één stuk gecombineerd.

print

home

8

De wereld om ons heen

1 De wereld om ons heen

1.1 Stakeholders, onze belangrijkste partners In de wereld om ons heen zijn onze stakeholders onze belangrijkste partners. Wie zijn onze stakeholders? Dat zijn in de eerste plaats onze huurders en verder zijn dat de gemeente: politiek, bestuurlijk en ambtelijk, onze collega-organisaties in de gemeente, zorgpartijen, de welzijnsstichting Welnúh en partijen als het SPUH (Senioren Platform Utrechtse Heuvelrug) en het WAC (WoonAdviesCommissie). Onze stakeholders beïnvloeden in hoge mate ons doen en laten; hun mening telt. En hoe gebeurde dat in 2011?

Huurders en Huurderscollectief Huurders zijn onze belangrijkste stakeholders. Zij sturen in belangrijke mate ons dagelijks doen en laten. Onze gesprekspartner, het Huurderscollectief, vertegenwoordigt de huurders. Zij zijn in 2011 nadrukkelijker vooraf bij beleidskeuzen en plannen betrokken. Zo denken zij bijvoorbeeld vooraf mee over de thema’s van het nieuwe jaarprogramma, bespreken de gevolgen van nieuwe wetgeving voor huurders en organisatie en ontwikkelen met ons de inhoud van klantmonitoren. De relatie met onze huurders proberen we op verschillende wijzen te verstevigen, schriftelijk, via website, bewonersmagazine en in de nabije toekomst zal ook de sociale media hierin een rol vervullen. Het allerbelangrijkste blijft het persoonlijk contact tussen huurders en ons. Die contacten bepalen in hoge mate de tevredenheid van de huurder en zijn beeld over Heuvelrug Wonen.

print

home

9

De wereld om ons heen

Gemeente Utrechtse Heuvelrug De Woonvisie van de gemeente loopt tot 2013. Daaraan gekoppeld lopen de ­Prestatieafspraken met ons. Samen met de andere corporaties in de gemeente kwamen we overeen wat onze opgave voor die periode is. Dit leverde afspraken op over thema’s als nieuwbouw, woonruimteverdeling, duurzaamheid en wonen & zorg. Op verschillende manieren en terreinen werken we samen met de gemeente. Zo was er het afgelopen jaar veelvuldig contact rond projecten. Maakten we ­afspraken over bijvoorbeeld startersleningen, huisvesting van asielzoekers, Lokaal Maatwerk en overlegden we over problemen in de leefbaarheid. We waren actief betrokken bij de inrichting van woonservicegebieden, de kerntakendiscussie van de gemeente over bezuinigingen en we droegen sterk bij aan de inhoud van de ­evaluatie van de Woonvisie. In ontwikkeltrajecten hebben we elkaars samenwerking hard nodig. Lange tijd was er weinig voortgang in de procedure bestemmingswijziging Zonstraat. Begin 2011 is hier beweging in gekomen, mede naar aanleiding van politieke standpunten hierover in de lokale pers. Blij waren we met de start van de bouw van de patio­ woningen op het terrein van de Basis eind 2010. En evenzo groot was onze teleurstelling toen als gevolg van bezwaren van omwonenden, de rechter ons begin 2011 noodzaakte de bouw stil te leggen. Gelukkig konden we hierin een oplossing met omwonenden en gemeente vinden, zodat dit project al in het voorjaar van 2011 weer kon doorgaan.

Provincie Utrecht De provincie Utrecht vormt één woningmarkt. Hieruit vloeit voort dat we regel­ matig overleg met andere corporaties uit de directe omgeving en verderop in de provincie hebben. We ervaren de uitwisseling van kennis en ervaringen nuttig en zinvol. We hebben zitting in het bestuur van SWRU (Stichting Woonruimte­ verdeling Regio Utrecht) en zijn als zodanig sterk betrokken bij uitvoering en ­regelgeving van de woonruimteverdeling.

print

home

10

De wereld om ons heen

Federatie Woningcorporaties Heuvelrug Woningbouwvereniging Amerongen, Woningbouwvereniging Maarn en Heuvelrug Wonen vormen samen de Federatie Woningcorporaties Heuvelrug. Als woning­ corporaties onderstreepten we de onderlinge samenwerking door gezamenlijk en eenduidig op te trekken richting gemeente. Als Federatie bespraken we met de gemeente de knelpunten die zich in wonen voordoen als gevolg van Europese en landelijke overheidsmaatregelen. We leverden namens de Federatie een bijdrage aan de kerntakendiscussie van de gemeente Utrechtse Heuvelrug. De gemeente kreeg afgelopen najaar haar ­begroting voor 2012 niet sluitend. We namen deel aan het zoeken naar ­oplossingen voor een sluitende begroting, waarbij de gemeente als uitgangspunt hanteerde dat nieuw beleid uitgesloten was. Wij hebben namens de Federatie sterk benadrukt dat de Woonvisie van de gemeente, die tot 2013 loopt, minimaal ­geëvalueerd en aangepast zou moeten worden. Inmiddels werken we mee aan de totstandkoming van de evaluatie van de Woonvisie. We stelden hiervoor demo­ grafische en sociaaleconomische data ter beschikking die het onderzoeksbureau Sinfore voor ons op een rij had gezet.

Welnúh Op allerlei niveaus is er contact en samenwerking met de welzijnsorganisatie Welnúh. Waar mogelijk ondersteunen we elkaar in concrete activiteiten. Op bestuurlijk niveau zetten Heuvelrug Wonen, Welnúh en de zorginstelling QuaRijn hun handtekening onder de Intentieovereenkomst om tot verdere samenwerking te komen bij de inrichting van de woonservicegebieden. Bijzonder is dat Welnúh sinds de zomer van 2011 de gebruiker van onze kerk aan de Kampweg in Doorn is. En wij zijn weer wekelijks gast bij Welnúh met een spreekuur voor onze huurders in Doorn.

WAC WAC staat voor WoonAdviesCommissie. Wij vragen hen vooraf advies uit te ­brengen over nieuwbouw projecten. In 2011 waren er geen nieuwbouwplannen in het stadium voor advies.

print

home

11

De wereld om ons heen

SPUH SPUH staat voor Senioren Platform Utrechtse Heuvelrug. Regelmatig wisselden we met elkaar ontwikkelingen uit op het gebied van seniorenhuisvesting in de gemeente. Het SPUH benadrukte herhaaldelijk hun wens voor de ontwikkeling van seniorenappartementen in de categorie middeldure huur. De bewoners die voor deze woningen in aanmerking komen, komen door overheidsregels niet meer in aanmerking voor een sociale huurwoning. Omdat wij hen wel als onze doelgroep zien, zetten we ons in om te zorgen dat er ook voor hen woonruimte beschikbaar komt. Daarom hebben we in 2011 bepaald dat een deel van onze sociale woningvoorraad bij mutatie in de vrije sector komt. Voor senioren zal dit waarschijnlijk onvoldoende zijn. In 2012 onderzoeken we meer mogelijkheden.

Zorg Met diverse zorgpartijen hebben we verschillende contacten en samenwerkings­ vormen. Zo werkten we samen met de Basis in het realiseren van achttien zorg­ woningen voor de bewoners op hun terrein. Bij het leveren van zorg aan de ­bewoners van deze zorgwoningen is de zorginstelling Beukenstein betrokken. Met de Brug en QuaRijn gaven we afgelopen jaar voorlichting over de mogelijk­heden van alarmopvolging in onze seniorenwoningen. QuaRijn verzorgt al de ­alarmopvolging in enkele seniorengebouwen van Heuvelrug Wonen. Ook voerden we met QuaRijn verkennende gesprekken over kleinschalige woonvormen. QuaRijn kan vanaf 2012 vrijkomende appartementen in ons gebouw Hoog Moersbergen in Doorn, te huur aanbieden aan verzorgend personeel. Wij hopen dat hen met dit experiment te helpen bij het werven van personeel. Abrona ontmoeten we weer in 2012 als hun bewoners in de appartementen op de koppen van de flatgebouwen aan de Lange Dreef in Driebergen komen wonen. Regelmatig krijgen we van zorgpartijen het verzoek om mee te denken en te doen in het ontwikkelen van verschillende woon-/zorgconcepten. Zo voerden we met QuaRijn verkennende gesprekken over kleinschalige woonvormen voor dementerenden. Hoe die zorgwoningen te realiseren is op dit moment een grote vraag. In de loop van het afgelopen jaar zette de overheid duidelijke stappen in verdergaande scheiding van wonen en zorg met als eindpunt volledige scheiding van wonen en zorg in 2018. Het is de bedoeling dat de AWBZ slechts voor een zeer beperkte groep blijft bestaan. Voor de ingewijden: vanaf ZZP (Zorg Zwaarte Pakket) 5 of hoger. Mensen met meer mogelijkheden dienen zelf voor hun huisvesting te zorgen, de zorginstelling levert alleen de zorg. Mensen met een smallere beurs lijken voor huisvesting aangewezen op woningen van corporaties. Het gaat veelal om andere woningen dan onze huidige voorraad met andere, uitgebreidere voorzieningen en andere, kleinere oppervlaktes. In 2011 hebben wij een start gemaakt met onze oriëntatie op deze veranderingen en de vraag wat dit betekent voor als wij voor zorgpartijen huisvesting willen realiseren.

print

home

12

De wereld om ons heen

1.2 Werken voor derden Heuvelrug Wonen verricht werkzaamheden voor een aantal Verenigingen van ­Eigenaren. Dit varieert van ondersteuning met financiële administratie tot het voeren van technisch beheer. We voeren de werkzaamheden tegen een kosten­ dekkend tarief uit. De afspraken voor deze werkzaamheden zijn ongeveer tien jaar geleden gemaakt. Op dit moment richten we ons uitsluitend op onze eigen ­organisatie en nemen we geen nieuwe werken voor derden meer aan. In 2011 voerde Heuvelrug Wonen werkzaamheden uit voor de volgende VvE’s: – VvE de Engh/Engweg (Driebergen) – VvE de Passage (Doorn) – VvE Vijverflat (Driebergen) – VvE de Wijngaard en Palmstad (Doorn) Voor Woningbouwvereniging Maarn verzorgen we alle administratieve ­werkzaamheden en wij bieden hun woningen in de krant aan. De woningtoewijzing regelt Maarn zelf. Voor woningcorporatie Vestia verzorgen we de selectie van kandidaten voor ­vrijkomende sociale huurwoningen in Leersum.

print

home

13

Activiteiten

2 Activiteiten

Europese beschikking De Europese Commissie gaf eind 2009 een beschikking af waarin is vastgelegd dat sociale huurwoningen met een huurprijs tot 664,66 euro (huurprijsgrens sociale huur, prijspeil 1 januari 2012) alleen voor huishoudens met een inkomen tot 34.085 euro (prijspeil 1 januari 2012) zijn bestemd. Ieder huishouden met een inkomen daarboven is vanaf 1 januari 2011 aangewezen op een huurwoning in de vrije sector of op een koopwoning. Deze maatregel is van grote invloed op de beschikbaarheid van onze woning­ voorraad. Een deel van onze woningzoekenden kan niet meer terecht in een sociale huurwoning. En wie er in een sociale huurwoning woont met een te hoog inkomen volgens de Europese regels, kan niet meer doorstromen binnen de sociale sector. Zij zijn aangewezen op de vrije sector boven 664,66 euro. Dit maakt dat er ­afgelopen jaar aanzienlijk minder verhuizingen waren. Dit liep terug van 235 in 2010 naar 205 in 2011.

Schaarstepunten Medio 2011 heeft de politiek besloten dat in een deel van Nederland, waarin sprake is van hoge koopprijzen, extra woningwaarderingspunten toegekend worden. ­Achterliggende gedachte vanuit het ministerie is dat in deze dure marktgebieden woningcorporaties hogere kosten hebben, die via een hogere huur gecompenseerd kunnen worden. De Utrechtse Heuvelrug maakt deel uit van een aangewezen woningmarktgebied voor extra schaarstepunten, ook wel Donnerpunten genoemd. De extra punten hebben alleen invloed op de huurprijs bij nieuwe verhuring. In 2012 zullen we bepalen hoe met deze extra punten om zullen gaan.

print

home

14

Activiteiten

2.1 Huisvesten van de doelgroep Hoe binnen de nieuwe regelgeving mensen te huisvesten? Heuvelrug Wonen zet zich primair in voor het huisvesten van de doelgroep. Met ons bezit dat voor­ namelijk uit sociale huurwoningen bestaat, bieden we kansen voor mensen met een beperkt budget, tot 34.085 euro, voor wonen. Voor de doelgroep tussen 34.085 euro en 45.000 euro reserveren we woningen tussen 664,66 euro en 750 euro.

2.1.1 Woningbezit Begin 2012 is het bezit van Heuvelrug Wonen als volgt opgebouwd; bedrijfsonzelf­standige woningen Doorn Driebergen Leersum Totaal

on­roerend

parkeer­

woon­een­heden

garages

carports

goed

plekken

totaal

989

-

18

4

2

-

1.013

1.819

14

-

-

1

-

1.834

458

-

9

-

2

8

477

3.266

14

27

4

5

8

3.324

print

home

15

Activiteiten

Heuvelrug Wonen beheert ongeveer een kwart van de woningvoorraad in ­Driebergen, Doorn en Leersum. Er zijn twee wijkkantoren, één in de Groenhoek in Driebergen en één aan de Sitiolaan in Doorn. Ander maatschappelijk vastgoed is het Oude Postkantoor en de Kampwegkerk, beide in Doorn. Voor de project­ ontwikkeling hebben we nog enkele woonpanden, gronden en loodsen in bezit. In 2011 hebben we besloten dat we afscheid gaan nemen van de Dorpsstraat­ panden in Doorn. Voor Heuvelrug Wonen is het niet haalbaar om hier geschikte en betaalbare woonruimte voor onze doelgroep van te maken.

2.1.2 Huurprijzen Het grootste deel van de woningen van Heuvelrug Wonen behoort tot de kern­ voorraad. Bijna 86 procent (2806 woningen) van het bezit heeft per 1 januari 2012 een huurprijs lager dan € 561.98 per maand en is daardoor bereikbaar voor alle meerpersoonshuishoudens met een laag inkomen. Hiervan hebben 502 woningen een huurprijs tot € 366,37. Jongeren tussen 18 en 23 jaar die in aanmerking komen voor huurtoeslag, kunnen een woning huren tot € 366,37. De 1942 ­woningen met een huur tot € 524,37 zijn bereikbaar voor alleenstaanden met een laag inkomen. De 362 woningen met een huur tussen € 524,37 en € 561,98 zijn bereikbaar voor grotere huishoudens met een laag inkomen. Buiten de sociale verhuur vallen 119 woningen met een huurprijs boven € 664,66. Uit het onderstaande diagram blijkt de verdeling van woningen en wooneenheden naar huurprijs. Deze huurprijzen zijn dezelfde bedragen zoals die ook in de ­huurtoeslagwet gebruikt worden per 1-1-2012 voor de verschillende categorieën waarover huurtoeslag wordt verstrekt. Aantal woningen per huurklasse Boven € 664,66 € 561,98 - € 664,66 € 524,37 - € 561,98 € 366,37 - € 524,37 tot € 366,37

print

home

16

Activiteiten

2.1.3 Woningzoekenden Regio Utrecht Heuvelrug Wonen is werkzaam in de regio Utrecht, een samenwerkingsverband van 19 gemeenten die een gemeenschappelijke woningmarkt hebben. Op de ­vrijkomende woningen in deze gemeenten kunnen woningzoekenden elke twee weken reageren. De regelgeving voor de toewijzing van woningen is vastgelegd in de Regionale Huisvestingsverordening Bestuur Regio Utrecht. De woning­ corporaties hebben zich verenigd in de Stichting Woonruimteverdeling Regio Utrecht (SWRU). Deze stichting organiseert de regionale afspraken met de gemeenten en Woningnet over de woningtoewijzing.

2.1.4 Mutaties

aantal

Woningmutaties 250

2010 2011

200 150 100 50 0

totaal

sociale sector

vrijesector

In 2011 zijn in totaal 204 nieuwe huurcontracten afgesloten tegen 235 in 2010. De mutatiegraad is met 6,1 procent in 2011 lager dan de 6,7 procent in 2010. In 2009 lag de mutatiegraad nog op 7,4 procent. In 2011 hebben we 13 nieuwbouw huurwoningen opgeleverd. In de gehele regio Utrecht is de mutatiegraad met ruim 10 procent gedaald.

print

home

17

Activiteiten

2.1.5 Woningtoewijzing Aantal reacties per woning De belangstelling voor onze woningen is nog steeds redelijk groot, maar neemt wel af. Het gemiddeld aantal reacties per geadverteerde woning neemt af van 71 naar 67. Het gemiddeld aantal reacties in de gehele Utrechtse regio is van 130 gedaald naar 110 per aangeboden woning. In zowel Driebergen als Leersum is het aantal reacties gelijk gebleven met respectievelijk 75 en 66. In Doorn is het aantal ­reacties van 68 in 2011 gedaald tot gemiddeld 53 per aangeboden woning. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de start van de verkoop van een honderdtal tweekamer­woningen in 2011. Bij huuropzegging worden deze woningen niet meer verhuurd, maar gaan in de verkoop. Op deze woningen ontvingen we in het ­verleden veel ­reacties per aangeboden woning.

De woningzoekende Ondanks de afname van woningzoekenden die kunnen reageren op het aanbod van sociale huurwoningen is het aantal ingeschreven woningzoekenden uit Doorn, ­Driebergen en Leersum toegenomen van ruim 4.000 eind 2010 tot bijna 4.300 eind 2011. Blijkbaar willen woningzoekenden alle opties open houden? Het aantal woningzoekenden dat actief reageert blijft ruim 400. Het aantal “actief woning­ zoekenden” wordt per kwartaal bepaald, per kwartaal zijn er dus ruim 400 ­woningzoekenden die minimaal één keer op een aangeboden woning reageren in dat kwartaal.

Kansen op een woning De gemiddelde inschrijvingsduur voor het verkrijgen van een woning is weer iets ­toegenomen.

Van 5,9 jaar in 2010 naar 6,7 jaar in 2011. Dit wordt veroorzaakt

door een afname van het aantal woningen dat we kunnen aanbieden, omdat mensen minder verhuizen. Degenen die nu een sociale huurwoning bewonen met een inkomen hoger dan 34.085 euro kunnen bij verhuizing niet meer terecht in de sociale sector. En als de vrije sector of een koopwoning voor hen niet betaalbaar is, kunnen ze ook niet verhuizen. Dit maakt dat er minder sociale huurwoningen ­vrijkomen.

Lokaal Maatwerk Sinds medio 2007 maken we gebruik van Lokaal Maatwerk bij toewijzing van ­seniorenwoningen. Lokaal Maatwerk is een bepaling in de huisvestingsverordening van de gemeente Utrechtse Heuvelrug die het mogelijk maakt om woningen bij voorrang toe te wijzen aan woningzoekenden uit de gemeente. Met de lokale ­corporaties zijn afspraken gemaakt over de keuze van doelgroepen en toewijzing van de woningen. Heuvelrug Wonen heeft in 2011 11 seniorenwoningen in Doorn, Driebergen en Leersum aangeboden via Lokaal Maatwerk.

print

home

18

Activiteiten

Binding met eigen dorp De woningzoekenden blijken over het algemeen zeer gehecht aan het eigen dorp. Bij meer dan de helft van de woningtoewijzingen kwam de woningzoekende uit hetzelfde dorp (52 procent). Slechts bij 12 procent kwam de woningzoekende uit een ander dorp binnen onze gemeente. Ruim éénderde (36 procent) komt slechts van buiten de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Daarbij valt op dat er in Driebergen relatief veel woningzoekenden uit Zeist neerstrijken en dat woningzoekenden uit Wijk bij Duurstede Leersum weten te vinden.

2.1.6 Bijzondere toewijzing In 2011 zijn 38 statushouders gehuisvest in 13 woningen. Aan urgenten zijn 10 woningen toegewezen, waarvan 2 aan stadsvernieuwingsurgenten. Aan de stichting Umah-hai (woongemeenschap nazorg psychiatrie en verslavingszorg) zijn 2 vrije sectorwoningen toegewezen, 1 woning van het Abbeyfield project (groepswonen voor ouderen) is van huurder gewisseld in 2011 en er is 1 woning toegewezen aan het project Schroten-Stibbe (begeleid wonen met eigen inkoop zorg). Er hebben 3 woningruilen plaatsgevonden en er zijn geen woningen op grond van de hardheidsclausule toegewezen.

2.1.7 Huurverhoging Heuvelrug Wonen heeft de huren per 1 juli 2011 verhoogd met 1,3 procent, dit ­percentage is gelijk aan de inflatie. De huren van de vrije sectorwoningen zijn met 1,3 + 1 procent verhoogd. De huurwoningen die in de eerste helft van 2011 bij opnieuw verhuren vanuit de sociale naar de vrije sector zijn gegaan met een huur van maximaal 750 euro zijn per 1 juli met 1,3 procent verhoogd. Deze woningen zijn bestemd voor onze doelgroep de middeninkomens. Bij mutatie wordt de huur van de meeste sociale huurwoningen opgetrokken tot 75 procent van de maximaal toegestane huurprijs. Bij de meeste vrije sector­ woningen hanteren we over het algemeen een hoger percentage. Dit percentage is afhankelijk van de marktsituatie. Dit optrekken van huurprijzen bij mutatie wordt harmonisatie genoemd.

print

home

19

Activiteiten

2.1.8 Huurderving Het totale bedrag aan huurderving door leegstand is € 187.000. Dit totaalbedrag is te onderscheiden in: – Huurderving ontstaan door niet-aansluitend verhuren en moeilijker te verhuren woningen (frictie leegstand). Dit is een bedrag van € 45.000 in 2011 tegen € 23.072 in 2010. Een bedrag van € 11.000 aan derving wordt verklaard door afspraken in het sociaal plan bij de oplevering van woningen op het terrein van de Basis. – Een bedrag van € 110.000 aan huurderving wordt veroorzaakt door woningen die niet opnieuw verhuurd worden omdat ze gesloopt worden. Het gaat om woningen van het herstructureringsproject aan de Zonstraat, de sloopn­ieuwbouw aan het Zuiderplantsoen en de garages aan de Lange Dreef. In 2010 was dit bedrag € 100.821. – Een bedrag van € 21.000 wordt veroorzaakt door het leegstaan van huur­ woningen die in de verkoop gaan na vertrek van de huurder. In 2010 bedroeg dit bedrag € 9.234.

2.1.9 Huurachterstanden Eind 2011 bedroeg de huurachterstand € 99.000 Dat is 0,55 procent van de ­jaarhuur van 2011. Er is een voorziening genomen van € 60.000. In 2011 waren er drie ontruimingen; twee vanwege huurschuld en één vanwege overlast.

2.1.10 Laatste kans beleid In het Laatste kanscontract worden financiële eisen gesteld en afspraken gemaakt met huurders. Ook stellen wij de eis dat de huurder hulp moet zoeken. Wij benaderen direct de betreffende hulpinstantie(s) zodat hulp en begeleiding direct van start gaan. Huurder en verhuurder tekenen dit contract, dat de huurder nog een keer de kans biedt om zijn zaken op orde te brengen. Wij zijn zeer tevreden over dit beleid omdat in de praktijk blijkt dat het succesvol is voor beide partijen. Zowel verhuurder als huurder is bij een dergelijk contract gebaat. De verhuurder kan uiteindelijk de huur innen en de huurder kan in zijn woning blijven wonen. In 2011 hebben we aan 7 huurders een Laatste kanscontract aangeboden. Een ­vijftal contracten loopt nog. Eén huurder is uitgezet en één huurder heeft de kans definitief aangegrepen en huurt weer regulier, dat wil zeggen dat deze weer een standaard huurovereenkomst heeft zonder extra bepalingen.

print

home

20

Activiteiten

2.1.11 Woonfraude Met woonfraude wordt hier bedoeld dat de hoofdhuurder niet feitelijk zijn ­hoofdverblijf op het adres heeft. In het afgelopen jaar pakten we twee zaken van ­woonfraude aan. In beide situaties is de hoofdhuurder weer daadwerkelijk op het juiste adres gaan wonen.

2.1.12 Verkoop Eind 2008 legden we ons vastgoedbeleid vast in de notitie Vastgoedsturing. ­Verkoop van woningen is daar een onderdeel van. In 2009 startten we met de ­verkoop van woningen. De totale verkoop van aangewezen woningen bestrijkt een periode van meer dan vijftien jaar. Jaarlijks bepalen we hoeveel woningen we willen verkopen. Dit hangt af van benodigde middelen om nieuwe investeringen te ­financieren.

In de begroting voor 2011 is gerekend met een verkoopopbrengst voor 15 woningen van € 2.983.000 uitgaande van een opbrengst van 82 procent van de WOZwaarde. De opbrengst is gedefinieerd als verkoopwaarde minus kosten. Zittende huurders krijgen 10 procent korting op de taxatiewaarde van de woning. De verkoopopbrengst na aftrek verkoopkosten bedroeg € 2.472.920. De verkoopprijs lag gemiddeld over 2011 ongeveer 77 procent van de WOZ-waarde. Er wordt echter niet verkocht beneden 90% van de taxatie waarde in onverhuurde staat. Er zijn 96 woningen aan zittende huurders aangeboden. Uiteindelijk zijn ­15 ­woningen verkocht, waarvan 3 aan zittende huurders. De reden dat zittende huurders nog weinig kopen, is dat de woonlasten bij het huren van deze woningen gunstiger uitvallen dan bij kopen. Bovendien hebben veel van onze huurders niet het benodigde inkomen om hun huurwoning te kunnen kopen.

2.1.13 VvE Voor 96 woningen in de Wijngaard en voor 8 woningen in Palmstad is na verkoop van een aantal huurwoningen een VvE opgericht. We besteden het beheer voor de VvE zoveel mogelijk uit. VvE-beheer is geen kerntaak voor ons als woning­ corporatie. Voor de VvE’s reserveren wij voorlopig niet meer dan de gebruikelijke onderhoudskosten. Wanneer een groot deel van een VvE in handen is van eigenaarbewoners, zullen we opnieuw bezien of eventuele fondsvorming gewenst is. In het verleden hebben we er wel voor gekozen om in bepaalde situaties het ­VvE-beheer op ons te nemen. We vervullen de rol van beheerder voor VvE de Engh

print

home

21

Activiteiten

en VvE Amersfoortseweg. Tenslotte zijn we ook beheerder van de VvE Vijverflat in Driebergen, een samenstel van 12 dure koopappartementen en 64 huurappartementen voor ouderen.

2.2 Kwaliteit van het woningbezit In dit hoofdstuk gaat het over onze activiteiten die we in en rond onze woningen uitvoeren. We lichten toe hoe duurzaamheid een rol speelde in onderhoud, bij de ontwikkeling van projecten en in leefbaarheid.

2.2.1 Duurzaamheid Symposium Duurzaam ontwikkelen, inspireren en creëren Samen met de Provincie Utrecht organiseerde Heuvelrug Wonen begin 2011 een symposium over duurzaam ontwikkelen en bouwen. De provincie maakte de ­duurzame bouw van de vijf extra duurzame woningen aan het Zuiderplantsoen in Driebergen met subsidie mogelijk. In dit symposium lieten we zien hoe je je organisatie tot duurzaam handelen ­inspireert. En hoe je duurzaamheid in een organisatie creëert. Onze nieuwe ­woningen aan het Zuiderplantsoen dienden als voorbeeld voor hoe zo’n proces kan verlopen. We nodigden de groep Ja-maar uit om ons te leren problemen aan te pakken door geen ja-maar te roepen, maar ja-en te doen. Verder nodigden we Wilco van Rooijen, bergbeklimmer en beroepsavonturier uit om ons te laten zien wat je van elkaar nodig hebt in het bereiken van topprestaties en hoe je duurzaam denken omzet in duurzaam handelen. Wilco van Rooijen liet zien dat grenzen ­verlegd kunnen worden.

Geen ja-maar roepen, maar ja- en!

print

home

22

Activiteiten

Nieuwbouw Op het moment van nieuw bouwen hebben we bij uitstek de kans om duurzaam te ontwikkelen en te bouwen. Hierin vinden we het energiegebruik het belangrijkste aspect van duurzaamheid. Het zorgen voor lage woonlasten is namelijk direct gekoppeld aan onze primaire doelstelling. In ons Programma van Eisen hebben we opgenomen dat we streven naar woningen die 25 procent zuiniger zijn dan de ­geldende regelgeving. Bij de woningen aan het Zuiderplantsoen die we in 2011 opleverden, is dit ruimschoots gelukt. Ook de projecten die in het verslagjaar van start zijn gegaan presteren energetisch duidelijk beter dan volgens de actuele regelgeving verplicht is. Belangrijk is wel dat we dit ook in de toekomst kunnen betalen, dat we financieel duurzaam zijn. Daarom werkten we bij verschillende nieuwbouwprojecten constructies uit waarin we de duurzaam opgewerkte energie, meestal warmte, verkopen aan onze bewoners. Zo ontstaat er voor bewoners en Heuvelrug Wonen een win-win situatie. Bewoners betalen minder dan bij een ­conventionele installatie en Heuvelrug Wonen heeft dekking voor de extra ­investering in de duurzame installatie.

Bestaande bouw Bestaande bouw kan veel meer bijdragen aan lagere stookkosten dan nieuwbouw. Daarom zoeken wij nadrukkelijk in bestaande bouw naar mogelijkheden voor ­energiebesparing. Zo is in 2011 weer bij verschillende woningen voor onze ­rekening spouwisolatie aangebracht. Bewoners konden tegen een gereduceerd tarief voor dak- en vloerisolatie kiezen, maar deden dit helaas weinig. De bewoners hoefden niet meer bij te dragen dan 75 procent van de verwachte besparing. We werkten een totaalconcept uit voor een gebouw waarin de moederhaarden ­vervangen moesten worden. In dit concept maakten we gebruik van warmte­ pompen. Slechts een deel van de bewoners was enthousiast over de gekozen ­oplossing. De meeste bewoners vonden de nadelen van de ruimte die de warmtepompen zouden innemen, groter dan de voordelen van de kostenbesparing voor energie. Daarom ging dit project niet door. We wilden bij een aantal bewoners HRe-ketels plaatsen. Dit zijn ketels die naast warmte ook elektriciteit produceren. Onze poging om HRe-ketels in plaats van ­normale HR ketels in een aantal woningen te plaatsen lukte helaas niet. Dit kwam doordat de rijksoverheid onverwachts besloot te stoppen met het verstrekken van subsidie voor deze ketels. Dat maakte het plaatsen van HRe-ketels financieel onhaalbaar.

print

home

23

Activiteiten

Duurzaam materiaal gebruik Bij al onze activiteiten zorgen we ervoor dat materialen zo lang mogelijk gebruikt worden. Bij de keuze van materialen kiezen we die materialen die het milieu zo min mogelijk belasten en die na een levenscyclus hergebruikt kunnen worden. We proberen woningen zo te bouwen dat ze lang meegaan. We verwerken de materialen in de woningen zo, dat ze bij eventuele sloop gemakkelijk van elkaar gescheiden en dus hergebruikt kunnen worden. Bij onderhoud van woningen kiezen we liever voor repareren dan voor vervangen. Bijvoorbeeld van kozijnen. Op deze manier hebben we vaak minder dan 25 procent materialen nodig dan bij vervanging.

2.2.2 Planmatig onderhoud Jaarlijks voeren we planmatig onderhoud uit om zo de kwaliteit van ons bezit in stand te houden. Aan de hand van conditiemetingen bepalen we elk jaar wat nodig is. In 2011 voerden we bij een derde van ons bezit een conditiemeting uit. De uitkomsten van die meting verwerken we in de meerjarenonderhoudsbegroting (MJOB).

Samenstellen MJOB In 2011 is zeer kritisch gekeken naar de MJOB en is een sterke verbetering in ­efficiency in het onderhoud aangebracht. Er is gekeken naar het beste moment voor uitvoering van werkzaamheden: niet te vroeg en niet te laat. En kunnen zaken op een goedkopere en kwalitatief gelijkwaardige manier uitgevoerd worden? Deze manier van kijken leidde tot een lagere MJOB voor de komende jaren.

Uitvoering Planmatig Onderhoud Het eerder voor 2011 begrote planmatig onderhoud is opgedragen en ook grotendeels uitgevoerd. Een aantal werkzaamheden was aan het eind van het jaar nog niet helemaal gereed. Voor het grootste deel gaat dit om werk waarbij bewust gekozen is dit in de winter uit te voeren, met andere woorden deels in november, december van het begrotingsjaar en deels in januari, februari van het daar op ­volgend jaar. Op deze manier wordt een bijdrage geleverd aan het voorkomen van seizoenswerkeloosheid. In bijvoorbeeld de schilderbranche is dit een maatschap­ pelijk ongewenst probleem. Aan het begin van 2011 diende nog voor € 564.072 aan onderhoud uit de ­begroting 2010 te worden uitgevoerd. Dit is volledig in 2011 uitgevoerd.

print

home

24

Activiteiten

Het aanbestedingsresultaat op de uitgevoerde werken bedroeg € 498.989 en is als volgt opgebouwd: Oorspronkelijk begroot

€ 4.347.472

bij: in 2011 uitgevoerd onderhoud uit 2010

€ 564.072

af: onderhoud uitgevoerd in 2012

€ 199.571

(2)

af: vervallen posten

€ 92.398

(1)

Saldo

€ 4.619.575

Uitgaven 2011

€ 4.120.586

Aanbestedingsresultaat

€ 498.989

(1) Vervallen posten omvatten de energiemaatrelen. In praktijk is gebleken dat er bijvoorbeeld dak- of vloerisolatie technisch niet mogelijk is. In één geval is spouwisolatie vervallen omdat deze overal aanwezig was. (2) € 199.571: opgedragen in 2011, maar de uitvoering is in 2012 gestart.

In 2011 zijn bij een groot aantal flatwoningen moederhaarden vervangen door ­HR-combi ketels. Hiermee is in energiebesparing en veiligheid een belangrijke stap gezet. De moederhaarden zijn open verbrandingstoestellen die in de woonkamer staan. Door slecht onderhoud of door verkeerd gebruik kunnen deze leiden tot een gevaarlijke situatie, dat gevaar is nu voorbij. En het rendement van de nieuwe ketels is veel beter dan van de oude. Deze woningen gaan dan ook minder energie gebruiken. Daar komt bij dat de nieuwe ketels zonder extra huurverhoging zijn geplaatst. Dit betekent verlaging van de woonlasten.

Duurzaamheidsmaatregelen Tijdens de uitvoering van het planmatig onderhoud zijn opnieuw energie ­besparende maatregelen uitgevoerd. Bij de woningen met een label F en G die in 2011 geschilderd zijn, is voor rekening Heuvelrug Wonen spouwmuurisolatie ­aangebracht. Ook is aan alle bewoners van deze woningen tegen huurverhoging dak- en vloerisolatie en dubbelglas aangeboden. In 2011 is bij 52 woningen ­spouwisolatie aangebracht. Dakisolatie is aan 81 huishoudens aangeboden, slechts 16 bewoners kozen voor deze verbetering. Vloerisolatie is aangeboden aan 55 huishoudens: 17 bewoners kozen voor vloerisolatie. Dubbelglas voor de hele of voor een gedeelte van de woning is aangeboden aan 174 huishoudens. Hiervan kozen 66 bewoners ervoor dit in een gedeelte of in hun gehele woning aan te laten brengen. Daar waar c.v.-ketels vervangen zijn hebben we dit gedaan door ­HR ketels. In totaal hebben we 260 HR ketels geplaatst. Het resultaat van een en ander is te zien in volgende grafiek.

print

home

25

Activiteiten

Resultaten energielabel-verbetering 1400 1200 1000 800 600 400 200 0

A+

A

B

C

D

E

F

G

Begin 2010

0

15

183

966

1128

480

306

202

Begin 2011

0

15

208

1016

1148

473

226

194

13

21

221

1064

1226

376

175

184

Eind 2011

2.2.3 Dagelijks onderhoud: reparatie- en mutatieonderhoud Het dagelijks onderhoud bestaat uit reparatieonderhoud en mutatieonderhoud. Het reparatieonderhoud gaat over werkzaamheden aan woningen op verzoek van huurders. Mutatieonderhoud gaat over onderhoud aan een woning die is opgezegd en opnieuw wordt verhuurd. De totale kosten voor dagelijks onderhoud zijn in 2011 ongeveer gelijk gebleven aan de kosten van 2010. In 2011 is sterk ingezet op een kostenbewuste aanpak door de medewerkers en een verbeterde controle op de uitgevoerde werkzaam­heden en kosten. Daarnaast is het aantal mutaties iets teruggelopen. En in 2011 hebben we relatief weinig dure mutatiewoningen gehad. Voor 2011 was voor ­dagelijks onderhoud 1.578.000 euro begroot; de uitgaven bedroegen 1.274.928 euro.

Reparatieonderhoud In 2011 is 780.441 euro aan reparatieonderhoud uitgegeven. Dit is lager dan het begrote bedrag 854.000 euro. In 2010 is 765.209 euro uitgegeven. De belangrijkste toename van de kosten ten opzichte van 2010 is veroorzaakt door 62.000 euro hogere kosten voor cv-klachtenonderhoud in Leersum. Dit verloopt via een onderhoudscontract waar we in 2011 beperkte invloed op hadden. Dit wijzigen we in 2012.

print

home

26

Activiteiten

Mutatieonderhoud Voor de begroting van 2011 zijn we uitgegaan van 250 mutaties met een ­gemiddeld bedrag van 3.000 euro per mutatie. Uiteindelijk zijn er 204 woningen opnieuw verhuurd met gemiddelde mutatiekosten van 2.424 euro. Daarmee komen de totale kosten voor mutatieonderhoud in 2011 uit op 494.487 euro. Dit is lager dan het begrote bedrag van 724.000 euro. Totaaloverzicht dagelijks onderhoud Uitgegeven 2011 Reparatie­onderhoud Mutatie­onderhoud Totaal

780.441

Begroot 2011 Uitgegeven 2010 854.000

Begroot 2010

765.209

849.736

494.487

724.000

536.492

624.806

1.274.928

1.578.000

1.301.701

1.474.542

2.2.4 Binnenonderhoud op verzoek In 2009 is Heuvelrug Wonen gestart met binnenonderhoud op verzoek. Huurders kunnen zelf aangeven of ze een keuken of badkamer willen laten vervangen. ­Eventueel nog resterende afschrijving wordt in rekening gebracht. De standaardvoorziening is verder gratis. Luxe is voor eigen rekening. In 2011 zijn de huurders van 439 woningen aangeschreven voor keukenvervanging en 504 huurders hebben een aanbod voor badkamervervanging ontvangen. In totaal zijn er 75 keukens en 67 badkamers in 2011 vervangen. De huurders geven aan het te waarderen dat ze zelf het moment van vervanging kunnen bepalen en dat ze zoveel keuzemogelijkheden hebben. In 2010 leidde het aanbod nog tot een gemiddelde response van gemiddeld 8 procent. In 2011 kwam de response uit op ongeveer 15 procent. Als het enthousiasme van onze klanten doorzet dan betekent dit wel dat het langer gaat duren voordat we alle huurders een aanbod kunnen doen. We kunnen op jaarbasis immers zowel logistiek als financieel maximaal 65 badkamers en 65 keukens aan. De kosten voor Heuvelrug Wonen waren in 2011 in totaal 573.182 euro.

2.3 Projecten In ons werkgebied zijn de ontwikkel- en bouwmogelijkheden beperkt. Wij denken dat we met projecten die doorstroming op gang brengen, de grootste bijdrage aan huisvesting van onze doelgroep leveren. Die doorstroming zien we regelmatig bij oudere mensen waar de kinderen de deur uit zijn. Zelf verhuizen ze naar een levensloopbestendig appartement en laten dan vaak een eengezinswoning achter. Een woning waar weer een gezin in kan wonen.

print

home

27

Activiteiten

2.3.1 Betaalbare woonlasten Onze doelgroep moet nu en in de toekomst onze woningen kunnen betalen. Dit gaat niet alleen over de huurprijs maar veel meer over de totale woonlasten. Vergeleken met een aantal jaren geleden wordt een steeds groter deel van de woonlasten door de energiekosten bepaald. De verwachting is dat de energiekosten de komende jaren verder zullen stijgen. Betaalbare woonlasten betekent dus vooral dat de energiekosten binnen redelijke grenzen moeten blijven. Vandaar dat ­Heuvelrug Wonen bij al haar nieuwbouw woningen een goede, energiezuinige woning neerzet. Beter nog dan volgens het bouwbesluit verplicht is. Ons streven is een EPC (Energie Prestatie Coëfficiënt) die minimaal 25 procent beter is dan het geldende bouwbesluit voorschrijft. Het is de vraag of we onze investeringen in duurzaamheid kunnen handhaven als de normen van het bouwbesluit veranderen en een betere EPC voorschrijven.

2.3.2 Opgeleverd en van start gegaan In 2011 zijn vier projecten opgeleverd en is de bouw van twee andere projecten van start gegaan. Bij een aantal andere projecten zijn belangrijke stappen gezet in voorbereidingen en procedures.

2.3.2.1 Opgeleverd Zuiderplantsoen Aan het Zuiderplantsoen in Driebergen leverden we vijf eengezinswoningen in de sociale huur op. Het gaat om ruime eengezinswoningen die zeer duurzaam zijn. De EPC is met 0,4 aanzienlijk beter dan de voor deze woningen toen geldende ­wettelijke eis van 0,8 en de huidige wettelijke eis van 0,6. De woningen zijn verhuurd aan huishoudens uit Driebergen die minimaal uit drie personen bestonden.

De Lei In het centrum van Driebergen, direct grenzend aan de winkels, zijn zeven drie­ kamer appartementen met lift opgeleverd in de sociale koop. Deze woningen maken deel uit van een groter project. Heuvelrug Wonen verkocht de woningen in een VOV-constructie, dat wil zeggen met een korting op de marktprijs. De kopers hebben de plicht als ze de woning weer verkopen, deze aan Heuvelrug Wonen te verkopen. En Heuvelrug Wonen heeft de plicht de woning terug te kopen. De woningen zijn verkocht aan een drietal huurders van Heuvelrug Wonen. De overige kopers waren ook allen afkomstig uit de gemeente Utrechtse Heuvelrug.

print

home

28

Activiteiten

De Basis Helemaal aan het eind van het jaar zijn op het terrein van de Basis in Doorn 9 nieuwe bungalows opgeleverd en begin 2012 de andere 9. Alle woningen zijn ­volledig rolstoeltoegankelijk. Ze zijn gebouwd voor een specifieke groep mensen: van de 18 woningen zijn er 17 betrokken door mensen die al op het terrein van de Basis wonen. Hun woningen waren verouderd en worden in 2012 gesloopt. In één woning is geen huidige bewoner gekomen. Deze woning wordt verkocht met de bepaling dat de koper zorg afneemt van een zorgpartij op het terrein van de Basis. Er is hier gekozen voor het bouwen van bungalows vanwege de bijzondere doelgroep en ligging van het terrein. Het is ons hier niet gelukt om een EPC 25% beter dan het bouwbesluit te realiseren. Dit komt omdat een bungalow vergeleken met andere woningen een naar verhouding groot oppervlakte aan buitengevel, vloer en dak heeft.

print

home

29

Activiteiten

Kerk Kampweg In het centrum van Doorn midden tussen de winkels krijgt de voormalige ­Gereformeerde kerk aan de Kampweg een derde leven. De uitbouw uit de jaren ­vijftig is verwijderd waardoor het gebouw weer haar oorspronkelijke omvang en vorm heeft. Welnúh heeft het gebouw in de zomer van 2011 betrokken met haar centrale kantoor. Nu verhuurt Welnúh op haar beurt ruimtes en houden verschillende organisaties er spreekuur. Ook wij hebben spreekuur in dit bijzondere gebouw, midden in Doorn.

De kerk ligt in het centrum van Doorn.

Rita Dunselman op het spreekuur in de kerk.

Artist impression van de nieuwbouw aan de ­Kampdwarsweg.

2.3.2.2 Start bouw Kampdwarsweg in Doorn Door de sloop van een deel van de kerk aan de Kampweg kwam er achter de kerk aan de Kampdwarsweg ruimte voor zes woningen. Op de begane grond komen twee levensloopbestendige woningen met daar bovenop vier maisonnettes. We verwachten de woningen rond de zomer van 2012 op te leveren. Voor alle zes woningen zijn inmiddels huurders gevonden.

print

home

30

Activiteiten

Kopbebouwing Lange Dreef in Driebergen In de tweede helft van 2011 zijn we van start gegaan met de bouw van 33 levensloopbestendige woningen en 14 eenheden voor begeleid zelfstandig wonen aan de Lange Dreef. Er komen vijf kleine blokken die op de kop van de bestaande flats aan de Lange Dreef worden gebouwd. Met de uitvoering van dit project bereiken we drie belangrijke doelen: – Er komt huisvesting voor 47 huishoudens. – De nieuwe appartementsgebouwen vormen de overgang van de bestaande wijk naar de nieuwe woonwijk die aan de andere kant van de Lange Dreef komt. – De lift in het trappenhuis van de nieuwbouw kan ook door de bewoners van de bestaande flats worden gebruikt. Hiermee kunnen binnenkort in de bestaande flats ook mensen wonen die slecht ter been zijn.

2.3.2.3 Voortgang in procedures en voorbereiding Zonstraat De gemeenteraad stelde het bestemmingsplan voor de herstructurering aan de Zonstraat vast. Hiermee kwam de vervanging van de woningen aan de Zonstraat weer een stap dichterbij. Tegen dit vastgestelde bestemmingsplan maakten twee partijen bezwaar. De Raad van State behandelt deze bezwaren in 2012. Het moment van vaststelling van het bestemmingsplan en de ingediende ­bezwaren, maakten dat de bouw niet in 2011 van start kon. We verwachten dat we ergens in 2012 kunnen beginnen.

Uitleggebied Lange Dreef Voor deze relatief grote uitbreiding van Driebergen van totaal 250 woningen, vond in 2011 de aanbesteding plaats. De ontwikkelende partij is geselecteerd en deze gaat aan de slag met de verdere uitwerking van het project. Voor Heuvelrug Wonen komen hier 113 woningen, onder andere 21 levensloopbestendige appartementen en 11 eenheden voor begeleid zelfstandig wonen.

Mauritslaan We hebben met Janssen de Jong projectontwikkeling overeenstemming bereikt over een project aan de Mauritslaan in Leersum. Het gaat om de afname van zeven eengezinswoningen voor de sociale huur, het verplichte sociale deel in een grotere ontwikkeling. De bouw kon nog niet starten omdat een aantal procedures nog niet afgerond is.

print

home

31

Activiteiten

Bijenkorf In dit project zit opvallend weinig voortgang. Ook in 2011 lukte het niet de start dichterbij te brengen.

Impressietekening van de Bijenkorf in Leersum

2.3.2.4 Mogelijk nieuwe projecten Ook in het afgelopen jaar zijn we op zoek geweest naar nieuwe mogelijkheden om woningen te bouwen. Voor een aantal locaties is een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd. Helaas heeft dat niet tot nieuwe projecten geleid. Bij al dit soort projecten richten we ons vooral op mogelijkheden voor wonen gecombineerd met zorg. Want in ons werkgebied is een groot tekort aan woningen waarin zorg verleend kan worden.

2.3.2.5 Grond bezit We hebben een grondpositie aan de Haarweg 21 in Maarsbergen voor toekomstige ontwikkeling. Toen we Haarweg 21 aankochten, hielden we er rekening mee dat dit wel eens een traject van lange adem zou kunnen worden. Verder bezitten we aan de Heemstraat in Driebergen grond, die ten dienste staat van het project Zonstraat.

2.4 Leefbaarheid In ons ondernemingsplan zeggen we dicht bij onze klanten te willen zijn. Dat doen we op verschillende wijzen. Belangrijk vinden we ook hoe onze huurders wonen. Want goed wonen betekent voor ons meer dan een dak boven je hoofd. Voor ons is een goede woon- en leefomgeving bijna net zo belangrijk als de woning zelf. Bewoners moeten zich thuis kunnen voelen in hun buurt. Schoon, heel en veilig zijn daarbij belangrijke trefwoorden. Daarom investeerden we in 2011 ruim in bewoners, wijkbeheer en in onderhoud van groen.

print

home

32

Activiteiten

2.4.1 Groenonderhoud en groenrenovatie De gemeente Utrechtse Heuvelrug is een gemeente met veel groen. Wij vinden het belangrijk dat we goed zorgen voor het groen rondom onze woningen. We proberen met zo min mogelijk middelen de kwaliteit van het groen zo optimaal mogelijk te maken. Een goede kwaliteit groen zorgt voor waardevermeerdering. Om dat in stand te houden, moet verouderd en versleten groen soms vernieuwd worden. Waar mogelijk wordt saaie oude beplanting vervangen door vaste planten. Zo maken we, zonder kostenverhoging in onderhoud veel mooier en kleuriger groen. Een greep uit de activiteiten:

Groenhoek Na de renovatie van de Korte Dreef hebben we tussen trottoir en het terras voor de woningen, vakken met vaste planten aangelegd

Janshof Hier is het groen gerenoveerd na inspraak van de bewoners.

De Griffel De groenstroken zijn gerenoveerd na inspraak bewoners.

print

home

33

Activiteiten

Sitiolaan Bij de entrees van de flatgebouwen is gevelgroen aangelegd na inspraak van de bewoners.

2.4.2 Schoonmaak In veel gebouwen wordt volgens een vast programma schoongemaakt. Op verzoek van bewoners wordt het programma soms bijgesteld. Bewoners betalen maandelijks servicekosten voor het schoonmaken. Niet overal is in het verleden gekozen voor het laten schoonmaken van bijvoorbeeld gangen en portieken. Soms is daar ook geen meerderheid voor te vinden. In 2011 vroegen we in de vorm van een enquête aan de bewoners van drie gebouwen welk schoonmaakprogramma zij wensen. Bewoners kozen niet voor uitbreiding van het schoonmaken.

print

home

34

Activiteiten

2.4.3 Wijkbeheer Wijkkantoor de Groenhoek in Driebergen De wijkbeheerder is regelmatig te zien in buurten en wijken waar onze woningen staan. Bewoners van de Groenhoek en omgeving kunnen voor vragen, klachten en overlastmelding terecht bij de wijkbeheerder in het wijkkantoor. Bewoners spreken de wijkbeheerder aan voor diverse zaken. Dit zijn soms technische klachten, maar vaak ook sociale klachten. Veel klachten gaan over overlast van kinderen die op de galerij spelen, vervuiling op de galerij(en), kelder(s) en voetballende jongeren in de portiek. De meeste klachten lost de wijkbeheerder in samenwerking met de woonconsulent op. Eén keer in de maand is ook de wijkagent op het spreekuur aanwezig. Deze gezamenlijke aanwezigheid leidt tot een zeer succesvolle aanpak van ­problemen; snel en adequaat. Reden om dit maandelijkse spreekuur te handhaven ook al wisselt het aantal bezoekers sterk. Daarnaast krijgt het wijkkantoor steeds meer een centrale rol in de wijk bij allerlei leefbaarheidinitiatieven. Zo organiseert een huurder van ons samen met andere buurtbewoners regelmatig een knutselmiddag voor kleine kinderen in het wijk­ kantoor. Ook de buurtcoaches gebruiken het wijkkantoor als uitvalsbasis.

Schoon, heel en veilig.

print

home

35

Activiteiten

Wijkkantoor Sitiolaan in Doorn De huurders van de Sitiolaan en omgeving kunnen terecht in ons wijkkantoor aan de Sitiolaan. Ook hier wordt de wijkbeheerder aangesproken voor diverse zaken. Vanuit het wijkkantoor houdt hij zicht op de omgeving en spreekt bewoners aan als ze afval verkeerd achterlaten. Daarnaast gebruikt het team Leefbaarheid het kantoor steeds meer voor overlast- en portiekgesprekken met bewoners in Doorn. Ook hebben de bewoners van de Vruchtengaard verschillende keren in het wijk­ kantoor vergaderd om hun straatfeest voor te bereiden.

Buurtcoaches In 2011 zijn we gestart met de buurtcoaches. In samenwerking met de stichting Annasr, Gemeente, Politie en Jongerenwerk hebben we de stichting Buurtcoaches opgericht. De resultaten in het eerste jaar zijn bemoedigend te noemen. We hopen dat dit initiatief in 2012 verder zijn waarde zal bewijzen.

Buurtcoaches aan de slag in de Groenhoek

Bemiddeling bij overlast Onze inzet bij overlastsituaties is in 2011 ongeveer gelijk gebleven aan die van 2010. Enkele overlastzaken kostten ons veel tijd en energie en een deel daarvan houdt ons nog steeds bezig. Bijvoorbeeld op de Van Ghentlaan hebben we een groot probleem met hangjongeren. Jongeren, die hier wonen, hangen met hun vrienden in deze straat of op de hoek Austerlitzseweg. Met de klagers uit deze straat hebben we verschillende bijeenkomsten gehouden. Hierbij zijn politie, gemeente en jongerenwerk nauw betrokken. In de loop van 2011 is de situatie structureel verbeterd dankzij de integrale inzet van partijen, waarbij de gemeente de regie voert.

print

home

36

Activiteiten

Signaleringsoverleg We zien helaas ook dat een aantal overlastzaken steeds terugkomt. Daarbij is het extra belangrijk dat we goede werkafspraken hebben met hulpverleners en ­wijkagenten over aanpak van overlast. Vaak is hulp en inzet van andere partijen nodig om tot een oplossing te komen. In een tweemaandelijks Signaleringsoverleg brengen we langdurige overlast ter sprake. Deelnemers aan dit overleg zijn hulp­ instanties als Kwintes, Vitras en Regionale Sociale Dienst Zeist, wijkagenten uit Driebergen, Doorn en Leersum en het Jongerenwerk en Heuvelrug Wonen.

Meldpunt Zorg & Overlast De samenwerking met Meldpunt Zorg & Overlast leverde goede resultaten op. Er zijn korte lijnen tussen het Meldpunt, Signaleringsoverleg en GGGZ in Zeist. Dit maakt dat onze meldingen van overlast of andersoortige signalen direct ­opgepakt worden door deskundige organisaties. Afgelopen jaar hebben we ­ongeveer 10 casussen aan het Meldpunt Zorg & Overlast doorgegeven.

Overleg Actieteam Doorn en Driebergen In dit overleg gaat het over jongeren, het organiseren van Oud & Nieuwfeest, groenonderhoud en over zaken als hangjongeren, zwerfafval en vervuiling. Onze aanwezigheid is van belang. Van diverse partijen krijgen wij informatie, die ­belangrijk is voor de leefbaarheid in onze wijken.

Openbare orde en veiligheid Voor de openbare orde en veiligheid in onze wijken is in de eerste plaats de gemeente verantwoordelijk. Tegelijk is het wel een zaak waar wij aan bijdragen. Wanneer zich in een wijk problemen voordoen, is er nauw overleg tussen gemeente en ons om af te stemmen hoe we het beste gezamenlijk problemen kunnen ­oplossen.

2.5 Welzijn, wonen en zorg Met relatief kleine maatregelen en enige zorg, kunnen mensen vaak heel lang ­zelfstandig blijven wonen. Soms vragen mensen om extra voorzieningen, andere keren zorgen wij hiervoor bij de bouw. Het allerbelangrijkste is, dat wij zo bouwen dat zorg geleverd kan worden als dat nodig is. Bij de bouw van levensloop­ bestendige woningen die wij specifiek voor senioren bouwen, is dit altijd het geval.

print

home

37

Activiteiten

2.5.1 Voorlichtingsbijeenkomsten In het najaar van 2011 gaven we in vier bijeenkomsten voorlichting over zorg­ alarmering en zorgopvolging aan onze huurders van seniorenwoningen. Dit deden we in Doorn en Leersum samen met zorginstelling QuaRijn en in Drieberen twee keer met zorginstelling ISZ De Brug. Respectievelijk 25, 65, 70 en 80 bewoners namen deel aan een bijeenkomst. In een korte film zagen de aanwezigen hoe mensen profijt van zorgalarmering en –opvolging hebben. In de film, die onder regie van Heuvelrug Wonen tot stand kwam, speelt een echtpaar uit de Schermerij in Leersum, de hoofdrol. Sommige deelnemers namen direct na de bijeenkomst een abonnement op de zorgalarmering. Anderen wilden liever nog wachten totdat ze daadwerkelijk ­alarmering nodig hebben. Dit ook vanwege de kosten van een abonnement.

Informatiebijeenkomst zorgalamering

2.5.2 Aanpassingen voor mensen met een beperking Net als in 2010 vergoedt de WMO geen aanpassingen meer die onder de term ­algemeen gebruikelijk vallen. Dit zijn bijvoorbeeld gewone beugels, 6+ - toiletten, toiletbrillen, tweede trapleuningen. Toch adviseren wij onze huurders om bij het WMO loket na te vragen of men voor vergoeding in aanmerking komt. Vooral als het gaat om een verhoogd toilet want een 10+ pot wordt namelijk wel vergoed. Huurders kunnen bij Heuvelrug Wonen terecht om hun aanpassingen tegen ­betaling te laten uitvoeren. In 2011 kregen wij ongeveer 60 aanvragen voor woningaanpassingen. In alle gevallen zijn deze verzoeken uitgevoerd. Het ging hierbij om onder andere het plaatsen van een douchezitje, nivellering van ­drempels, aansluitpunt maken voor scootmobiel. Bij één woning is een plafondlift in de badkamer aangebracht. Bij een andere woning is een aanbouw gerealiseerd, de kosten hiervan waren ruim 50.000 euro, vergoed door de WMO.

print

home

38

Betrekken bewoners bij beheer en beleid

3 Betrekken bewoners bij beheer en beleid We hechten aan goed overleg met bewoners. Het is plezierig om met ­bewoners samen plannen te kunnen maken en het verhoogt de kwaliteit van het product. Bovendien geven we de voorkeur aan vraaggestuurd werken boven aanbodgestuurd werken. Het vergroot de tevredenheid van onze huurders en andere klanten over wat we doen. Hiermee is niet gezegd dat het ons altijd lukt om met elke bewoner goed contact te hebben. Soms heeft een bewoner geen goede ervaringen met Heuvelrug Wonen, ­waardoor de vertrouwensbasis voor goed contact er niet is. Dan hebben we een extra opdracht in het laten zien wie we willen zijn: een professionele, betrouwbare en transparante partner in wonen.

Zonstraat In 2011 waren er drie bewonersbijeenkomsten en twee bijeenkomsten met de bewonerscommissie. De bijeenkomsten vonden plaats na de zomer van 2011. Dit had te maken met de RO-procedure. Verder hebben we met bewoners over de indelingen van de woningen gesproken. Zo hebben wij een aantal opties voorgelegd en is samen besloten over een optimale indeling. We hebben ook gesproken over een nieuwe warmte-installatie. Om een beter beeld te krijgen van hoe dit systeem werkt, is begin 2012 met de bewonerscommissie een excursie gepland.

print

home

39

Betrekken bewoners bij beheer en beleid

Lange Dreef kopbebouwing In 2010 ontstond er een patstelling in het ontwikkeltraject van de kopbebouwing Lange Dreef. Deze was veroorzaakt door een verschil van inzicht in de inschatting van wat Heuvelrug Wonen redelijkerwijs aan de bewoners zou moeten vergoeden. De bewonerscommissie vond ons pakket van maatregelen te mager. In april 2011 heeft de rechter het pakket van maatregelen dat we aan de huurders van de Lange Dreef hebben aangeboden als redelijk beoordeeld. Wel oordeelde de rechter dat de bijdrage van Heuvelrug Wonen in de verhuiskosten voor de direct omwonenden omhoog moest naar € 5.396. Dit is de wettelijke norm bij gedwongen verhuizing. In dit geval hoeven huurders niet te verhuizen, maar kunnen ze wel verhuizen als ze dat willen. Dan krijgen ze het vastgestelde bedrag van € 5.396. Eind 2011 zijn we gestart met het plaatsen van de noodbergingen en de sloop van de bestaande trappenhuizen. Om de afstemming met de huurders van de kop­ woningen soepel te laten verlopen zijn we gestart met huisbezoeken. Op die manier konden we met iedere bewoner afspraken op maat maken. Zo kunnen huurders bijvoorbeeld in een vakantiewoning in het Grote Bos logeren als er zometeen in hun woning werkzaamheden plaatsvinden.

3.1 Huurders en huurdersvertegenwoordiging Sinds 1 januari 2009 is de Wet op overleg huurder verhuurder van kracht. In deze Overlegwet is vastgelegd op welke manier een verhuurder de huurders moet ­informeren en bij het beleid moet betrekken. Veel belangrijker dan de wet, vinden we de wederzijdse wil om met elkaar in gesprek te zijn over de zaken waar we ­allemaal mee te maken hebben in wonen. Vandaar dat we regelmatig overleggen met huurdervertegenwoordiging en bewonerscommissies.

3.1.1 Huurderscollectief Het Huurderscollectief is gesprekspartner voor Heuvelrug Wonen over zaken van algemeen beleid en onderwerpen die betrekking hebben op het gehele woningbezit. In het Huurderscollectief zitten vertegenwoordigers uit Doorn, Driebergen en ­Leersum. In 2011 vergaderde het Huurderscollectief zeven keer met Heuvelrug Wonen. De belangrijkste gespreksonderwerpen waren het jaarverslag en de ­jaar­rekening 2010, de begroting en huurbeleid 2011. Daarnaast zijn er veel ­inhoudelijke beleidsthema’s aan de orde geweest, zoals de maatregelen die een gevolg zijn van de Europa-maatregel, het huurbeleid, digitalisering van het ­verhuurproces en het meer betrekken van het Huurderscollectief bij uitwerking van beleid. In september is in een apart overleg gesproken over de beleidsvoornemens van Heuvelrug Wonen voor 2012. De opmerkingen en suggesties van het Huurderscollectief zijn meegenomen bij de verdere uitwerking van het jaarplan 2012.

print

home

40

Betrekken bewoners bij beheer en beleid

In de contacten tussen Heuvelrug Wonen en Huurderscollectief is de manager Wonen het eerste aanspreekpunt. Het Huurderscollectief overlegde ook met de Raad van Toezicht, onder andere over de toekomst van Heuvelrug Wonen.

3.1.2 Lokale huurdervertegenwoordigingen Zowel in Driebergen als in Doorn en Leersum voert Heuvelrug Wonen overleg met lokale huurdervertegenwoordigingen: Huurdersplatform Driebergen, Huurdersraad Doorn en de HBV-Leersum. De bespreking van het jaarverslag en de jaarrekening vond in één gezamenlijke ­bijeenkomst met Heuvelrug Wonen plaats. Voor alle huurders in de eigen woonplaats organiseren de platforms elk jaar een jaarvergadering. In Doorn vond deze vergadering plaats op 18 april 2011. Er waren 34 huurders aanwezig. Naar de huurdervergadering in Driebergen op 26 april kwamen 37 huurders en andere belangstellenden. Er werd tijdens deze bijeen­ komsten onder andere een presentatie gegeven over inbraakpreventie. Ook is gesproken over het onderhoudsbeleid en het huurbeleid. Onder de aanwezigen op beide jaarvergaderingen is een aantal prijzen verloot. De jaarvergadering van de HBV-Leersum vond plaats op 20 april. Tijdens deze avond zijn het huurbeleid en het onderhoudsbeleid 2011 van Heuvelrug Wonen toegelicht.

3.1.3 Bewonerscommissies In 2011 hebben we overleg gevoerd met een tiental bewonerscommissies, negen in Driebergen en één in Leersum. Bewonerscommissies vertegenwoordigen naar ­Heuvelrug Wonen de overige huurders van het gebouw of de wijk, straat, waar ze wonen. Naast de bewonerscommissies hebben we ook nog vijf contactpersonen die als aanspreekpunt fungeren in het gebouw waar ze wonen.

3.1.4 Schouw In 2011 nodigden we de leden van bewonerscommissies weer uit voor een ­buurtschouw. De leden van de bewonerscommissie lopen dan samen met een medewerker Bedrijfsbureau van Heuvelrug Wonen, de consulent Groen en een woonconsulent een ronde door de buurt en rond hun complex. Op zo’n moment kan iedereen zijn op- en aanmerkingen onder de aandacht brengen. Zaken worden het liefst direct opgelost of anders in de begroting opgenomen voor volgend jaar. In 2011 hebben we ook geschouwd bij complexen waar geen bewonerscommissie actief is.

print

home

41

Betrekken bewoners bij beheer en beleid

3.1.5 Kerstborrel Tegen het einde van het jaar nodigde het team Leefbaarheid de bewonerscommissies en overige huurdervertegenwoordigingen in Doorn, Driebergen en Leersum uit voor een kerstborrel. Als dank voor hun inzet en bijdrage kregen commissies die dat wensten, een strooimachine om de gladheid bij hun gezamenlijke entrees te kunnen bestrijden. Alle vrijwilligers kregen een voedermandje voor vogelvoer ­waarmee je vogels naar je balkon of tuin kunt verleiden.

Kerstborrel met bewoners­ commissies en de overige huurdersvertegenwoordigingen uit Doorn, Driebergen en Leersum als dank voor hun inzet van het afgelopen jaar.

3.2 Communicatie In het afgelopen jaar is een communicatieadviseur in een nieuwe functie aan­ gesteld. Vanuit onder andere het visitatierapport uit 2010 was duidelijk geworden dat Heuvelrug Wonen behoefte heeft aan goede, heldere communicatie met haar omgeving. Teveel en te vaak bleven zaken van Heuvelrug Wonen onbekend of onderbelicht voor de buitenwereld. En nog veel belangrijker is, dat we met goede communicatie meer en beter naar onze klanten luisteren. Om beter te weten wat onze klanten van onze dienstverlening vinden, hebben we in 2011 aan het ontwikkelen van een wooncontactmonitor gewerkt, waarmee we online dagelijks inzicht verkrijgen in hoe onze klanten op specifieke terreinen over onze dienstverlening denken. Deze monitor is begin 2012 van start gegaan.

print

home

42

Betrekken bewoners bij beheer en beleid

3.2.1 Individuele huurders Individuele huurders ontvangen via verschillende kanalen informatie van ­Heuvelrug Wonen. Medewerkers van Klantenservice staan hen telefonisch of bij de balie te woord en huurders kunnen terecht bij de afdeling Wonen. Daarnaast kent Heuvelrug Wonen inlooppunten, het huurdermagazine, brochures en een website.

3.2.2 Inlooppunten in Driebergen, Doorn en Leersum Medio 2011 zijn we in de verbouwde Kampwegkerk gestart met een spreekuur voor onze huurders in Doorn. Op de spreekuren komen huurders voor zaken als het melden van reparatieverzoeken, met vragen over inschrijving voor Woningnet en vragen over huurtoeslag. Opvallend is dat er geen overlastmeldingen zijn. Op het wekelijkse spreekuur op het kantoor van de Vijverlaan, het gebouw in Driebergen van de Stichting Welnúh en aan bij De Binder in Leersum, komen vergelijkbare vragen binnen.

3.2.3 Wijkkantoren in de Groenhoek en de Sitiolaan Op de spreekuren die de wijkbeheerder houdt op de wijkkantoren aan de Sitiolaan in Doorn en de Groenhoek in Driebergen komen ook overlastmeldingen binnen. De wijkagent houdt één keer per maand een spreekuur in ons wijkkantoor aan de Groenhoek.

Vragen of meer weten? Kijk op onze website www.heuvelrugwonen.nl.

3.2.4 Website Op www.heuvelrugwonen.nl kunnen huurders en belangstellenden lezen over ­Heuvelrug Wonen. Bezoekers vinden hier informatie over de organisatie, projecten en het woningaanbod. Ze kunnen reparatieverzoeken indienen en vinden op de

print

home

43

Betrekken bewoners bij beheer en beleid

­website bijvoorbeeld regels voor veranderingen aan de woning. Het is mogelijk om brochures te bekijken en te downloaden. Ook zijn er links naar andere websites, ­bijvoorbeeld over inschrijving als woningzoekende, woningruil en huurtoeslag. Bijna 81.000 keer werd onze website in 2011 bezocht (2010: 72.000 keer). Het laat zien hoe snel het aantal bezoekers stijgt dat zijn weg naar onze website weet te vinden.

3.2.5 Op de Hoogte Vier keer per jaar ontvangen bewoners een informatiebulletin. Hierin kunnen zij lezen over actuele onderwerpen die in hun omgeving spelen. Een vaste redactie buigt zich vier keer per jaar over de inhoud van Op de Hoogte, met de ondertitel: Magazine voor huurders van Heuvelrug Wonen. Het blad bevat vaste rubrieken met informatie en verhalen over alledaagse dingen, die aansluiten op de woon- en leefwereld van de huurder. In elk nummer vindt de lezer een verwijzing naar de Poll op onze website.

3.2.6 Poll Een poll is een korte vraag aan bezoekers waarmee ze al dan niet instemmen. De bedoeling van een poll is de betrokkenheid van de lezer bij de organisatie te ­vergroten. In het Bewonersblad Op de Hoogte leggen we telkens een link naar de poll op de website. Daar publiceren we ook de uitslag van de vorige poll. In 2011 vroegen we de mening van huurders en andere bezoekers van de website over ­verschillende stellingen. Deze waren: ‘Een tuin onderhoud je niet alleen voor jezelf’ 76 procent van de bezoekers van de poll was het met de stelling eens en 24 p ­ rocent was het oneens met de stelling. ‘Social media valt niet meer weg te denken?’ 80 procent van de bezoekers van de poll stemde: ‘Ja’ en 20% stemde: ‘Nee’. ‘Heuvelrug Wonen gaat in 2012 vaker de mening van haar huurders peilen. Vindt u dit een goede zaak?’ 96 procent van de bezoekers van de poll stemde: ‘Ja’ en 4 procent stemde: ‘Nee’.

3.2.7 Loket voor bezwaren Bezwaar huurverhoging De huurverhoging per 1 juli 2011 bedroeg 1,3 procent. Er zijn in 2011 geen ­bezwaren tegen de huurverhoging bij de Huurcommissie ingediend.

print

home

44

Betrekken bewoners bij beheer en beleid

Bezwaren woningzoekenden Als woningzoekenden klachten hebben over het hanteren van de huisvestings­ verordening, kunnen zij daarvoor terecht bij het college van Burgemeester en ­Wethouders in hun eigen gemeente. Het gaat dan om beslissingen waartegen men bezwaar kan maken op basis van de algemene wet bestuursrecht, zoals urgenties, inschrijving als woningzoekenden of het niet verkrijgen van een gewenste woning. Als een woningzoekende het niet eens is met de werking van het aanbodmodel, kunnen ze bij de geschillencommissie van de SWRU een bezwaar indienen. In 2011 zijn er geen bezwaren in ons werkgebied ingediend.

3.2.8 Geschillencommissie BBSH Samenstelling De Geschillencommissie van Heuvelrug Wonen bestaat uit de heer G.R.B. Nijenmanting, voorzitter, mevrouw M. Wierenga en de heer E. Buring. In het voorjaar van 2011 eindigde na bijna zeven jaar de zittingstermijn van mevrouw Snouckaert-van Schauburg. Zij was tot die datum voorzitter en werd opgevolgd door de heer Nijenmanting.

Functie en rol Medewerkers doen hun best om hun werk naar tevredenheid van onze huurders uit te voeren. Als dat toch niet gelukt is, kunnen huurders terecht bij de Geschillencommissie. In 2011 behandelde de Geschillencommissie twee geschillen. – De eerste zaak ging over de wens van een huurder voor een nieuwe keuken. Deze huurder nam geen genoegen met vervanging van een frontje van een ­keukenlade, die ten tijde van onderhoud in 2007 beschadigd was. Huurder stelde niet eerder in staat geweest te zijn dit te melden en wenste een nieuwe keuken. De Geschillencommissie oordeelde dat de wens van de huurder voor een nieuwe keuken onevenredig groot was. Ze stelde de huurder tot een bepaalde datum in de gelegenheid om alsnog gebruik te maken het aanbod voor vervanging van het frontje. – Bij de tweede zaak ging het geschil over het al dan niet uitgekeerd hebben van de waarborgsom in 1996 door Wonen Doorn, rechtsvoorganger van Heuvelrug Wonen, aan bewoners van een gebouw in Doorn. Nader onderzoek van beide partijen over hoe het destijds was verlopen, leverde onvoldoende bewijs­ materiaal op voor beantwoording van de vraag of de waarborgsommen wel of niet uitbetaald waren. Het geschil werd met een financiële schikking naar ieders tevredenheid opgelost.

print

home

45

Financiële continuïteit

4 Financiële continuïteit

Inleiding Per 1 januari 2011 zijn de nieuwe regels van woningtoewijzing van kracht ­geworden. Voor het financieel beleid in 2011 heeft dit nog geen directe gevolgen gehad. De nieuwe woningwet is nog niet vastgesteld en daardoor is de ­administratieve scheiding van het bezit in DAEB en niet-DAEB bezit uitgesteld naar 2014. De Raad van de Jaarverslaglegging heeft in 2011 de nieuwe RJ-645 vast­ gesteld. Hierin wordt onder andere beschreven hoe woningcorporaties het bezit kan waarderen. Het onderscheid tussen DAEB en niet-DAEB wordt zichtbaar in de jaarrekening. De nieuwe RJ-645 wordt per 1 januari 2012 van kracht. In overleg met de accountant is besloten om de Jaarrekening 2011 niet op te stellen volgens de nieuwe RJ. In de notitie financieel beleid zijn de financiële uitgangspunten bijeen gebracht die Heuvelrug Wonen hanteert bij haar functioneren en bij het maken van haar ­berekeningen voor de komende tien jaren. Het ondernemingsplan staat centraal voor het maken van de jaarplannen en voor de financiële vertaling daarvan zal gebruik worden gemaakt van de uitgangspunten zoals deze zijn geformuleerd in het financieel beleid. Een aantal uitgangspunten uit het financieel beleid zullen elders in het jaarverslag aan de orde komen.

print

home

46

Financiële continuïteit

Risicomanagement In de notitie Risicomanagement geven we inzicht in hoe Heuvelrug Wonen omgaat met risicomanagement. In het ondernemingsplan Wat ons beweegt ligt het ­fundament voor het risicomanagement. In zes bewegingen beschrijven we hoe we onze visie en missie vorm geven. Bij die zes bewegingen zijn 53 risico’s benoemd. Met 18 verschillende beheersmaatregelen ondervangen, beperken of nemen we deze risico’s weg. Speciale aandacht is er in 2010 geweest voor het in beeld brengen van de risico’s bij projecten. In samenwerking met PWC is er een risicomonitor ontwikkeld voor Heuvelrug Wonen waarmee we per kwartaal de risico’s van de nieuwbouwprojecten in kaart brengen en analyseren. In februari 2011 is de Raad van Toezicht akkoord gegaan met deze methode van risicomonitoring bij projecten.

Resultaat 2011 Het resultaat over het boekjaar bedraagt na belasting 23,4 miljoen euro. Het ­resultaat is met ca. 48 miljoen euro toegenomen ten opzichte van 2010. Deze ­verschillen worden hoofdzakelijk veroorzaakt door minder afboeking onrendabele toppen en de mutaties in de bedrijfswaarde (zie grafiek). Winst- en Verliesrekening 2011

begroot 2011

x 1000

2011 2010

30.000

20.000

10.000

0

-10.000

-20.000

-30.000 Inkomsten bedrijfsexcl. lasten verkopen

belastingen mutatie Renteactiva resultaat

onverkoop rendabele investeringen

print

home

47

Financiële continuïteit

Beoordeling Centraal Fonds 2011 Jaarlijks beoordeelt het Centraal Fonds de jaarcijfers en de prognosecijfers voor de komende drie jaren. Op basis van deze cijfers wordt de corporatie geclassificeerd. In 2011 heeft het Centraal Fonds aan Heuvelrug Wonen de A2-status toegekend. Dat betekent dat op basis van de prognosecijfers Heuvelrug Wonen in 2013 ­problemen kan krijgen met haar investeringen in nieuwbouw. Geconstateerd werd dat Heuvelrug Wonen een lagere bedrijfswaarde heeft in vergelijking met andere corporaties. Na een analyse van de bedrijfswaarde bleek dat er veel meer ­onderhoud werd ingerekend dan landelijk het geval is. Voor de toekomst is er ­kritisch naar het begrootte onderhoud gekeken. Dit heeft geresulteerd in een ­positieve bedrijfswaarde van ruim 17 miljoen euro. Wij verwachten dat door deze actie Heuvelrug Wonen in 2012 weer de A1 status zal verkrijgen.

Vermogen en solvabiliteit De bedrijfswaarde van de onroerende en roerende zaken in exploitatie bedroeg eind 2011 160 miljoen euro. In 2010 was dit 131 miljoen euro. De waardestijging van de onroerende zaken heeft diverse oorzaken. Een gewijzigd beleid in het onder­ houden van onze woningen in de toekomst levert een positieve bedrijfswaarde op van ruim 17 miljoen euro. De oplevering van twee complexen levert een bedrijfswaarde op van ruim 4 miljoen euro. De overige wijzigingen zijn: levensduur­ verlenging van enkele complexen en wijzigingen in de parameters. Evenals in 2010 is de restwaarde (grondwaarde) niet geïndexeerd. De bedrijfswaarde is inclusief restwaarde grond en rentabiliteitswaarde-correctie. Vanwege het onzekere ­karakter is in de bedrijfswaarde geen rekening gehouden met de toekomstige (2014) betaling van de vergoeding voor huurtoeslag. Het eigen vermogen bedraagt per 31 december 2011 81,7 miljoen euro. De solvabiliteit wordt uitgedrukt als percentage van het eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal. Eind 2011 was de solvabiliteit 46 procent op basis van de bedrijfswaarde. In 2010 was dit 38,6 procent. In de notitie financieel beleid is als interne toetssteen een minimale solvabiliteit bepaald van 30 procent. Het uitgangspunt voor dit percentage is 1½ x het berekende risicoprofiel door het Centraal Fonds. De solvabiliteit is in 2011 gestegen van 38,6 naar 45,9 procent. De stijging wordt grotendeels veroorzaakt door de reeds eerder genoemde bedrijfswaardestijging en door minder afboekingen van onrendabele toppen van lopende projecten. De criteria voor het moment van afboeken van deze onrendabele toppen zijn interne besluitvorming en extern gecommuniceerd.

print

home

48

Financiële continuïteit

Uit deze jaarcijfers concluderen we dat Heuvelrug Wonen er financieel goed ­voorstaat. De reserves zijn voldoende om de financiële continuïteit te kunnen waarborgen. Het Centraal Fonds heeft op basis van de jaarcijfers 2010 vastgesteld dat het ­vermogen Heuvelrug Wonen het per 31 december 2010 groter is dan het voor ­Heuvelrug Wonen vastgestelde risicobedrag en daardoor voldoende solvabel is. Gecorrigeerd vermogen 2010

32,9% van het balanstotaal

Totaal risico

12,9% van het balanstotaal

Solvabiliteit in de toekomst Het komende jaar zal de solvabiliteit naar verwachting dalen naar ongeveer 35 procent en daarna weer doen stijgen naar het niveau van 2011. De dip wordt veroorzaakt door de toepassing van de nieuwe RJ 645 welke per 1 januari 2012 van kracht is geworden. Een andere wijze van waardering van het vastgoed zal ­vermoedelijk een lagere bedrijfswaarde veroorzaken. Ook het inrekenen van de vanaf 2014 te betalen vergoeding voor de huurtoeslag is hier debet aan. Solvabiliteit 60 50 40 30 20 10 0

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

solvabiliteit

Financiële ondersteuning buitenlandse instellingen Heuvelrug Wonen heeft geen samenwerkingsverbanden, noch andere financiële betrekkingen met organisaties, buiten Nederland.

print

home

49

Financiële continuïteit

4.1 Treasury In 2009 is het treasurystatuut vastgesteld. Het doel van het statuut is ­risico­beheersing en een zo effectief mogelijke inzet van de middelen binnen de aangegeven marges.

4.1.1 Beleggingen Volgens het treasurystatuut wordt het beleid voor eventuele overtollige liquide middelen gekenmerkt als in principe risicomijdend. Hierbij moet een zo hoog mogelijk rendement behaald worden tegen een beperkt risico. Per 1 januari 2011 was 99 procent van onze liquide middelen belegd in deposito’s en rekening-­ courant gelden. Een klein gedeelte van onze overtollige liquiditeiten zijn in het ­verleden belegd in AEX-aandelen. In het voorjaar van 2011 zijn de laatste aandelen verkocht. De gerealiseerde winst ten opzichte van de koers per 31 december 2010 bedroeg ongeveer 7.000 euro (6 procent).

4.1.2 Leningen Het WSW bepaalt jaarlijks de faciliteringsruimte voor Heuvelrug Wonen. Dit doet zij op basis van de operationele kasstromen van drie jaar en het ­benodigde financieringsbedrag. In de operationele kasstromen zijn ook de kasstromen van zogeheten niet-DAEBactiviteiten opgenomen. Vanaf 2011 worden kunnen deze activiteiten niet meer worden gefinancieerd met WSW borging. Het WSW corrigeert daarom procentueel de operationele kasstromen met de kasstromen voor de niet-DAEB-activiteiten. Voor Heuvelrug Wonen heeft dit (nog) geen directe gevolgen omdat wij procentueel (ongeveer 4 procent) weinig niet-DAEB bezit hebben. In 2011 werd het faciliteringsvolume vastgesteld op 12 miljoen euro voor de jaren 2011 tot en met 2013. Dit bedrag is voldoende om aan de financieringsbehoefte in die jaren te voldoen. De leningenportefeuille bedraagt 73 miljoen euro. Het gemiddelde rentepercentage bedraagt 4,33 procent per 31 december 2011 In 2011 zijn de volgende zaken uitgevoerd:

print

home

50

Financiële continuïteit

a. Renteconversies Per 1 maart en 1 juli 2011 hebben er twee renteconversies plaats gevonden. Het betreft leningen afgesloten bij de Gemeente Utrechtse Heuvelrug. Eind 2010 waren voor deze leningen al renteafspraken gemaakt. De nieuwe rentepercentages zijn voor de lening per 1 maart ad 1,8 miljoen euro 3,9 procent (was 5,37 procent) en voor de lening per 1 juli ad 967.093 euro 4,05 procent (was 5,63 procent). Beide percentages gelden voor een periode van 10 jaar.

b. Nieuwe lening Bij de ASN is één lening afgesloten ad 500.000 euro. Dit betreft een zogeheten Groenlening ter financiering van investeringen in duurzaamheid in de vijf ­woningen Zuiderplantsoen te Driebergen. Het rentepercentage voor deze lening bedraagt 3,49 procent 10 jaar vast.

4.1.3 Rentedekkingsgraad: De rentedekkingsgraad geeft aan hoe vaak uit de netto kasstroom de verschuldigde rente aan verschaffers van vreemd vermogen kan worden betaald. Met andere woorden: Hoe hoger de ratio, des te kleiner is het risico dat de corporatie de renteverplichtingen niet kan nakomen. Het WSW hanteert een ondergrens van 1,3. De rentedekkingsgraad per 31 december 2011 was 2,3. De netto kasstroom bestaat uit de operationele kasstroom gecorrigeerd ­overheidsbijdrage, vennootschapsbelasting en opbrengsten verkoop. De rentedekkingsgraad voor Heuvelrug Wonen tot en met 2021 ziet er als volgt uit: Rente dekkingsgraad 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

streefgrens HW ondergrens WSW rente dekkingsgraad HW

print

home

51

Financiële continuïteit

4.1.4 Beheersen renterisico’s en rentemanagement Met rentemanagement bedoelen we alle maatregelen ter beheersing van rente­ resultaten en ter bescherming van balansverhoudingen tegen nadelige invloeden van rentebewegingen. De omvang van het renterisico wordt gemeten aan de hand van het geldvolume dat in een aaneengesloten periode van 12 maanden gevoelig is voor rentebewegingen. Doel hiervan is de jaarlijkse renterisico’s door (her)­ financiering of renteconversie te beperken. En doel is het tegengaan van ­onaanvaardbare tegenvallers in het jaarlijkse renteresultaat. Het renterisico mag in een bepaald jaar niet hoger zijn dan 15 procent van de restant hoofdsom van de leningenportefeuille. Door de herfinanciering van alle BNG-leningen in 2006 (exclusief de BNG-leningen van Leersum) zijn de renterisico’s verschoven naar de periode 2028 tot en met 2037. Door deze herfinanciering hebben we in de komende jaren geen ­onaanvaardbare renterisico’s. De renterisico’s voor de komende 10 jaren zijn: Risicoprofiel leningen 2012 - 2021 16 14 12 10 8 6 4 2 0

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

maximum bandbreedte risicoprofiel

4.1.5 Kredietfaciliteit Heuvelrug Wonen heeft (voorlopig) geen kredietfaciliteit bij onze huisbankier. In verband met de kredietcrisis en de financiële positie van banken is ons gevraagd om de kredietfaciliteit op te heffen. Dit ook omdat we in het verleden geen gebruik hebben gemaakt van deze faciliteit.

print

home

52

Financiële continuïteit

4.1.6 Investeringen De totale waarde van de activa in ontwikkeling bedraagt per 31 december 2011 0,8 miljoen euro. Er is in 2011 ruim totaal ruim 5 miljoen geïnvesteerd in de ontwik­ keling van nieuwbouw. Een aantal projecten is in 2011 opgeleverd en in gebruik genomen. Dit zijn de projecten de Basis (18 patiowoningen), Kampwegkerk, De Lei (7 VOV-woningen) en Zuiderplantsoen (5 woningen). In de volgende tabel een overzicht van de investeringen die in 2011 zijn gedaan. Project

Fase

Plaats

2011 x €1000

Zonstraat

in voorbereiding

Driebergen

176

Zuiderplantsoen

opgeleverd

Driebergen

328

Lange Dreef kopbebouwing

gestart

Driebergen

528

Lange Dreef uitleggebied

voorbereiding

Driebergen

-1

De Lei

opgeleverd

Driebergen

35

Dorpsstraat 29-35

naar voorraad

Doorn

8

Kerk Kampweg

opgeleverd

Doorn

754

Kampweg woningen

gestart

Doorn

411

De Basis

opgeleverd

Doorn

2.466

Prins Mauritslaan

in voorbereiding

Leersum

2

Bijenkorf

in voorbereiding

Leersum

16

Overige projecten

in voorbereiding

Leersum

9

Totaal

4.732

Voor enkele lopende projecten is een voorziening opgenomen voor onrendabele toppen. Het tijdstip voor het nemen van de onrendabele top van een investering wordt bepaald door de interne besluitvorming en de externe publicatie. Als het ­project aan deze criteria voldoet wordt er een voorziening opgenomen voor de onrendabele top. Jaarlijks wordt de onrendabele top opnieuw berekend aan de hand van de huidige parameters.

print

home

53

Financiële continuïteit

Project

Plaats

x €1000

Investering

Voorziening

31-12-2011

31-12-2010

Balans 31-12-2011

31-12-2011 in ontwikkeling

voorziening

Zonstraat

Driebergen

2.615

-3.742

-5.947

-3.332

Lange Dreef

Driebergen

1.614

-3.784

-4.012

-2.398

Driebergen

161

-8.148

-8.201

-8.040

kopbebouwing Lange Dreef uitleggebied Dorpsstraat 29-35

Doorn

667

Kampwegwoningen

Doorn

1087

Hoek

-896

-667

0

-995

92

0

12

0

-12

23

-1.224

-1.671

-1.648

Leersum

3

-231

-231

-228

Leersum

477

-610

-662

-185

1024

0

-274

750

644

0

-644

0

14

0

-14

8.341

-18.635

-23.330

Bijenkorf

Leersum

De Kolk Pr. Mauritslaan Haarweg

Maarsbergen

De Basis 2B

Doorn

Overige projecten

diversen

Totaal

842

-15.831

Ten laste van de resultatenrekening 2011 is een bedrag ad 3.753.000 euro aan de onrendabele top toegevoegd. De onrendabele top wordt op de investeringen in mindering gebracht. Daar waar investeringen lager zijn dan de voorziening ­onrendabele top is deze zichtbaar onder de post ‘voorzieningen onrendabele ­investeringen’. Ten laste van de resultatenrekening is eveneens een bedrag voor onrendabele investering geboekt ad 1.056.000 euro voor projecten die in 2011 zijn opgeleverd en in exploitatie zijn genomen. Nieuw dit jaar is dat we ook een voorziening gevormd hebben voor projectkosten. Hier is een bedrag van 943.000 euro ten laste van de resultatenrekening gebracht. In totaal is een bedrag van 5.752.000 ten laste van de resultatenrekening gebracht aan voorzieningen voor projecten.

print

home

54

Financiële continuïteit

4.2 Deelnemingen 4.2.1 Gooywaards Woondiensten b.v. In de aandeelhoudersvergadering van februari 2011 is besloten om de activiteiten van Gooywaards Woondiensten b.v. te beëindigen en de bv te liquideren. Deze liquidatie heeft plaatsgevonden per 30 september 2011. Alle activiteiten (VVEbeheer) worden door Heuvelrug Wonen voortgezet. Het resultaat van 2011 bedroeg -/- 40.511 euro. Dit resultaat is als deelnemingsresultaat in de resultatenrekening van Heuvelrug Wonen verantwoord.

4.2.2 Lange Dreef BV/CV In 2010 is er een samenwerkingsovereenkomst met de gemeente Utrechtse ­Heuvelrug afgesloten. Het doel van deze samenwerking is de ontwikkeling van het uitleggebied Lange Dreef. De juridische uitwerking hiervan heeft geresulteerd in de oprichting van Heuvelrug Wonen Commandiet BV. Hiervan is Heuvelrug Wonen honderd procent eigenaar. Heuvelrug Wonen participeert in een opgerichte Lange Dreef BV samen met de Gemeente Utrechtse Heuvelrug, ieder voor vijftig procent. Beide bv’s zijn commanditaire vennoten van een eveneens opgerichte Lange Dreef CV. Lange Dreef BV is beherend vennoot. De deelneming per 31 december 2011 bestaat uit: Heuvelrug Wonen Lange Dreef BV Commandiet BV gestort aandelenkapitaal

€

18.000 €

9.000

resultaat 2011

€

10.109 €

1.584

deelneming 31 december 2011

€

7.891 €

7.416

4.2.3 Borging Lange Dreef CV. Voor financiering van haar activiteiten heeft Lange Dreef CV een leningsfaciliteit aangetrokken ad 18 miljoen euro. Deze lening heeft een looptijd van maximaal 5 jaar (tot 31 december 2015 Heuvelrug Woning staat borg voor een deel van deze lening tot maximaal 3,6 miljoen euro vermeerderd met renten, boeten en kosten.

print

home

55

Financiële continuïteit

Overige lidmaatschappen Heuvelrug Wonen is als lid aangesloten bij Aedes, vereniging van woning­ corporaties. Heuvelrug Wonen is lid van de vereniging Woon Investerings Fonds. Heuvelrug Wonen is lid van het MKW-platform. Heuvelrug Wonen is deelnemer aan de Stichting Woonenergie. Heuvelrug Wonen participeert in enkele VvE besturen. Heuvelrug Wonen is deelnemer aan de Stichting SWRU.

print

home

56

De organisatie

5 De organisatie

Met 36 medewerkers zetten we ons in de eerste plaats in voor het huisvesten van mensen die daar niet met eigen middelen in kunnen voorzien. Dat doen we door ongeveer 3300 woningen te beheren, te vernieuwen en door het bouwen van nieuwe woningen. Maar we doen meer, want we voelen ons ook verantwoordelijk voor een goed woon- en leefklimaat in de dorpen. Daarom zetten we ons in voor een duurzame leefomgeving, voor nu en voor later. Daarbij willen we ook weten wat en hoe we dat het beste kunnen doen en wat de effecten van onze inspanningen zijn.

5.1 Maatschappelijk presteren in kaart gebracht In ons ondernemingsplan geven we aan hoe we een maatschappelijke organisatie willen zijn. ‘Voor ons is maatschappelijk ondernemen sterk verbonden met ­begrippen als leefbaarheid en duurzaamheid. Duurzaam bouwen en beheren van woningen is voor ons speerpunt van beleid.’ We laten in ons ondernemingsplan zien op welke terreinen onze maatschappelijke prestaties liggen. In grote lijnen gaat het om het leveren van betaalbare en kwalitatief goede woonruimte, kwaliteit van woonomgeving, wonen & zorg, goede dienstverlening en communicatie met onze klanten en stakeholders.

print

home

57

De organisatie

Als wij extra investeren in maatschappelijke doelen, willen we ook weten wat het maatschappelijk rendement is. Anders gezegd: wat het effect is op de maatschappij. Pas als onze inspanningen een positief effect op de maatschappij hebben, zijn ze zinvol. In 2010 maakten we een begin met het meten en waarderen van effecten van onze maatschappelijke prestaties. We startten met een nulmeting in de vorm van de Effectenkaart waarin we lieten zien op welke terreinen we maatschappelijk presteren. Voorbeelden daarvan zijn de onrendabele investeringen in nieuwbouw en de aankoop en herbestemming van maatschappelijk vastgoed. Veel aandacht en inspanning gaat uit naar leefbaarheid, bemiddeling bij overlast en onder­ steuning van bewoners bij het organiseren van buurtactiviteiten. Ook zaken als advies bij het oplossen van huurschuld, het aanbrengen van voorzieningen of ­verbouwingen aan de woning horen hier bij. Net als het onderhouden van de ­communicatie met bewoners in projecten door woonconsulenten. In 2011 gaven we in de commissie Maatschappelijk Presteren van de Raad van Toezicht een vervolg aan het meten van onze maatschappelijke prestaties. Daarin werd ook duidelijk dat het waarderen in euro’s van prestaties en effecten op de maatschappij niet eenvoudig is en veel tijd en inspanning vergt.

Van boven naar beneden: Jan van Garderen (manager Financiën), René Kloosterman (coördinator Financiën), Els van Tuinen (woonconsulent Leefbaarheid), Erna Roeland (woonconsulent Leefbaarheid) en Sengul Saygi (coördinator Leefbaarheid).

print

home

58

De organisatie

5.2 Personeelszaken 5.2.1 De organisatiestructuur directeur- bestuurder Jos Sleyfer management assistente

personeelsfunctionaris

Dorthe Boerwinkel

Bineke Lagerweij

manager Financiën

manager Strategie

manager Vastgoed

manager Wonen

Jan van Garderen

en Beleid

Peter Felix

Pim Kamp

Thea Korten

5.2.2 Medewerkers Begin 2011 waren er 36 medewerkers in dienst, 16 mannen en 20 vrouwen. In deeltijd werkten 15 personen. Het aantal fte’s bedroeg 29,67. Eind 2011 zijn er 37 medewerkers in dienst, 14 mannen en 23 vrouwen en er is één vacature. In deeltijd werken 23 personen. Het aantal fte’s is 30,15. Voor 2011 was de formatie begroot op 29,64 fte.

Wijzigingen in het personeelsbestand In dienst per I. Somsen

17 maart 2011

P. Keizers B. Lagerweij

Uit dienst per 31 december 2011

1 november 2011

H. Burggraaff

10 november 2011

Paul Keizers is op 1 mei 2011 met vroegpensioen gegaan na een lange loopbaan in de wereld van woningcorporaties. Voor enkele werkzaamheden is hij tot eind 2011 in dienst gebleven. Sinds juni 2006 werkte hij als directeur-bestuurder bij Woningstichting Leersum. Deze fuseerde in 2009 met Heuvelrug Wonen en sinds die datum was Paul Keizers als directeur in dienst bij Heuvelrug Wonen. Hugo Burggraaff kreeg elders een baan aangeboden. Met het accepteren van dit aanbod, zette hij een nieuwe stap in zijn carrière.

print

home

59

De organisatie

In 2011 werkten zeven personen tijdelijk bij ons. Ze waren ingehuurd om vacatures of zieken te vervangen. Een groot deel van de vervanging was ter vervanging van drie medewerkers die met zwangerschapsverlof waren. Bij zes medewerkers is gezinsuitbreiding geweest. Drie medewerkers maakten gebruik van ­ouderschapsverlof. Bineke Lagerweij, adviseur P&O, was op inhuurbasis gemiddeld een dag per week voor ons werkzaam. Zij is sinds 1 november 2011 bij ons in dienst.

Stagiairs Er waren in 2011 vier stagiairs bij ons werkzaam: Vincent Faay, Anne-Kim Alserda en Robin Winkel op de afdeling Strategie en Beleid. Zij onderzochten de ­communicatie tussen Heuvelrug Wonen en haar huurders. De vraag was of deze aansluit op de informatiebehoefte van huurders en of de manier waarop dit gebeurt aansluit op de wens van huurders, of dat hierin meer differentiatie gewenst is. Nicolien Overvest is vanaf het voorjaar stagiaire bij het team van ­Leefbaarheid. Zij loopt vooral mee met diverse collega’s van leefbaarheid en leert ondersteunende werkzaamheden te verrichten.

Ziekteverzuim Het ziekteverzuim binnen Heuvelrug Wonen is in 2011 gelijk gebleven aan 2010: 3 procent. De uitval van zwangere medewerkers is hierin niet meegenomen, omdat deze kosten gecompenseerd worden door het UWV. Twee medewerkers zijn lang­ durig wegens zwangerschapsgerelateerde klachten uit het arbeidsproces geweest en één medewerker heeft gedurende een half jaar minder gewerkt vanwege gezondheidsklachten. De meldingsfrequenties is licht gedaald ten opzichte van 2010, van 1.5 naar nu 1.33. De gemiddelde duur is gedaald van 7 dagen naar bijna 4 dagen. Er waren in 2011 5 medewerkers die zich meer dan twee keer ziek meldden. De managers zijn verantwoordelijk voor preventie van ziekteverzuim en begeleiding van zieke medewerkers.

print

home

60

De organisatie

5.2.3 Integriteit In het najaar van 2011 hebben we in een personeelsbijeenkomst nadrukkelijk ­aandacht besteed aan het onderwerp integriteit. We stonden stil bij de documenten en protocollen die er op dit terrein zijn. Zo is er een vertrouwenspersoon, is op onze website het Meldpunt Integriteit woningcorporaties te vinden en hebben we intern een Klokkenluidersregeling en een Bedrijfscode voor Heuvelrug Wonen en een gedragscode Zo zijn onze manieren opgenomen. Ook is er een protocol Omgaan met ongewenste omgangvormen en protocol vertrouwenspersoon. Verder kennen we de regels Heuvelrug Wonen en sponsoring. In procedures zijn controlemomenten opgenomen, die fraude of ander ongewenst gedrag voorkomen. Veel regels en regelingen, maar voor ons is integriteit geen onderwerp dat zich laat afhandelen met regels. Integriteit omvat meer en naar ons idee moet je het vooral zijn. Om integriteit bij onszelf levend te houden, hebben we in deze personeels­ bijeenkomst aan de hand van stellingen in groepjes gediscussieerd over wat ­integriteit voor ons in ons doen en laten bij Heuvelrug Wonen betekent. In het verslagjaar zijn er geen meldingen van (mogelijke) integriteitschendingen geweest.

5.2.4 Functieprofielen Destijds zijn na een fusie de functies in de organisatie opnieuw ingericht en beschreven conform het Handboek functie-indeling woondiensten. Taken werden verdeeld naar het beeld van dat moment en bij de medewerkers werd gekeken wie op welke plek het beste paste. Inmiddels is de organisatie verder ontwikkeld en hebben de functies zich ook ­ontwikkeld. Taken zijn verschoven zodat het organisatorisch beter paste, of omdat ze beter bij een medewerker pasten. In 2011 zijn de functieomschrijvingen aan­ gepast aan de werkelijkheid en zijn functies volgens het Handboek functie-indeling woondiensten opnieuw gewogen. Dit heeft tot aanpassingen van functies en inschalingen geleid.

print

home

61

De organisatie

5.2.5 Beoordelen en belonen Heuvelrug Wonen is in 2009 gestart met een competentiebeoordelingssysteem. In overleg met de OR is in 2010 besloten de beoordelingsresultaten te koppelen aan de beloning en dit na twee jaar te evalueren. In het najaar van 2011 hebben we de medewerkers gevraagd wat ze van de koppeling vonden. Medewerkers gaven aan het prettig te vinden om drie keer per jaar stil te staan bij hun functioneren. De verwachtingen bij de resultaten worden dan tussen medewerker en manager besproken. De competenties blijven echter onvoldoende belicht en speelden ­nauwelijks tot geen rol in de beloning. De beloning is begrensd door onze CAO. Zitten medewerkers aan het einde van hun schaal, dan kunnen ze nog zo goed presteren, het levert geen cent meer op. Dat is ook de grote kritiek van medewerkers op de koppeling tussen beoordelen en belonen. Overigens zijn er ook andere manieren om te belonen: complimenten geven, een opleiding mogen volgen, aan een project deelnemen of als dat kan, ­promotie maken. Deze evaluatie heeft managers van Heuvelrug Wonen geleerd dat afspraken vooral duidelijk en aan tijd gebonden geformuleerd moeten worden.

5.2.6 Opleiding en ontwikkeling Slechts 60 procent van het opleidingsbudget is in 2011 gebruikt. De managers gaven de medewerkers meer ruimte om gebruik te maken van het ontwikkel budget. Toch was dat niet genoeg. Er blijkt meer stimulans van het management nodig om medewerkers opleiding te laten volgen. Medewerkers hebben wel allemaal deelgenomen aan bedrijfsbrede opleidingen, zoals de feedbackcursus, de vervolgtraining van de schrijfwijzer en trainingen gericht op onze administratieve systemen. Heuvelrug Wonen vindt het belangrijk dat medewerkers een eigen verantwoordelijkheid nemen, ook als het om hun eigen ontwikkeling gaat. Daar hoort bij dat medewerkers in zichzelf investeren, zowel qua tijd als qua energie. En zichzelf regelmatig de vraag stellen: ‘Zit ik nog op de goede plek’, ‘Krijg ik energie van deze baan, of kost ze me energie?’, ‘Wat vind ik het meest interessant in mijn baan en hoe kan ik mijzelf daar in ontwikkelen?’.

print

home

62

De organisatie

5.2.7 Zin in kwaliteit In het voorjaar van 2009 constateerden we met elkaar dat KWH onvoldoende ­aansloot bij de manier waarop wij ons in cultuur en gedrag willen ontwikkelingen richting professioneel gedrag en klantgerichte dienstverlening. Tijdens een ­personeelbijeenkomst kwam naar voren dat we op eigen wijze aan cultuur en klantbenadering willen werken. We inventariseerden waar we ons in willen ­verbeteren en ontwikkelen. Een Projectgroep werd in het leven geroepen om ons proces van cultuur- en kwaliteitsverbetering te begeleiden. Deze projectgroep zette alle medewerkers in vijf werkgroepen aan het werk. Gefaseerd ging elke werkgroep met een thema aan de slag. Wat wilden we bereiken met Zin in Kwaliteit? Waartoe moet het leiden? ‘Het doel van Zin in Kwaliteit is een proces dat resulteert in een organisatie waar cultuur en gedrag van medewerkers zich bevindt tussen klantgericht en klant­ gedreven-zijn; naar alle klantgroepen, intern en extern.’ Met andere woorden: We wilden een verbeterslag maken in hoofd (denken), hart (voelen) en handen (doen) naar zowel de interne als de externe klant, met als doel het bereiken van het gewenste niveau tussen klantgerichtheid en klantgedrevenheid. In 2011 rondden we deze fase van Zin in Kwaliteit af. Feitelijke veranderingen zijn zichtbaar. We laten beter zien of we in huis zijn of niet. Onze agenda’s zijn toe­ gankelijk voor collega’s. We spreken elkaar meer aan en oefenen steeds in het ­ontvangen en geven van feedback. Er is inmiddels een documentatieset voor nieuwe medewerkers verschenen. Wie het bezit nog niet wist te vinden, kon het leren kennen. We begroeten de klant en denken met hem of haar mee. Enzovoort. Maar hoe we dit allemaal doen, en wat onze klanten daar van merken? Weten we niet. We weten niet waar we ons bevinden op de schaal tussen klantgericht en klantgedreven. Dat kunnen we niet zelf beoordelen. Onze huurder kan dat wel. Immers, onze klanten zijn de beste indicatoren voor hoe onze dienstverlening ervoor staat. In 2012 krijgt Zin in Kwaliteit een vervolg in fase 2.

print

home

63

De organisatie

5.2.8 Wooncontact-monitor Een goede vervanger voor KWH voor het meten van de klanttevredenheid over onze dienstverlening is de wooncontact-monitor van Wooncontact. De wooncontact-monitor is een online instrument waarmee we dagelijks inzicht verkrijgen in hoe onze klanten op specifieke terreinen over ons denken. Vanaf begin 2012 gaan we onze huurders naar hun mening over onze dienstverlening en ­klantgerichtheid vragen. We beginnen met een beperkt aantal gebieden waarop we meten; vier onderdelen: – reparatieverzoeken – nieuwe huurder – vertrekkende huurder – onderhoudsprojecten

5.2.9 Feedback Uit drie verschillende werkgroepen van het project Zin in Kwaliteit, kwam de ­suggestie om met alle collega’s meer te doen met feedback. Feedback blijkt een kunst te zijn. In 2011 hebben we in twee dagdelen geleerd om elkaar feedback te geven. Tijdens de cursus heeft iedereen een maatje gezocht, om buiten de cursus te blijven oefenen en ervaringen uit te wisselen. Na een half jaar zien we dat die maatjes elkaar nog steeds blijven opzoeken. De volgende stap is om ook op afdelingsniveau feedback te geven. Hier gaan we in 2012 mee aan de slag.

5.2.10 Schrijfwijzer Zin in Kwaliteit gaf aan dat klantvriendelijk, klantgericht en klantgedreven ­communiceren nadrukkelijk in onze schrijfwijze naar voren horen te komen. In 2010 volgden velen van ons al een cursus hoe je schriftelijk communiceert met je klant. Maar oude patronen kwamen terug en de neiging om de boodschap centraal te stellen in plaats van de klant, was groot. Vandaar dat een werkgroep met de ­vervolgcursus Schrijfwijzer opnieuw in ieders schrijfwijze de aandacht op de klant richtte.

print

home

64

De organisatie

5.2.11 Personeelsbijeenkomsten Regelmatig komen de medewerkers van Heuvelrug Wonen bijeen in een ­personeelsbijeenkomst. Tijdens deze bijeenkomsten besteden we aandacht aan een onderwerp wat op dat moment voor de organisatie van belang is. In 2011 hebben de werkgroepen van Zin in Kwaliteit een deel van deze bijeenkomsten gebruikt om verslag te doen van hun activiteiten.

5.2.12 Gezondheidsbeleid In het kader van een duurzaam personeelbeleid, besteden we ook aandacht aan gezondheid. Afdelingen organiseren per toerbeurt maandelijks een gezondheidslunch. Na de gezamenlijke gezonde lunch, is er een activiteit. Vaak eentje die onze spieren losmaakt. Zo hebben we de salsa leren dansen, zijn we naar de tuinen van Bartiméus gelopen, hebben we buiten eieren gezocht, gingen we bowlen of stonden er tijdens een lunch twee hometrainers voor ons gereed.

Gezondheidslunch met een ­sportieve activiteit

5.2.13 Wat nemen we mee naar 2012 Om te voorkomen dat we terug vallen in oude patronen, zal 2012 in het teken staan van herhalen, feedback geven en ontvangen en het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Het project ‘Duurzaam inzetbaarheid van medewerkers’ moet ons een eind op weg brengen. Ook in fase 2 van Zin in Kwaliteit zal veel aandacht naar borging van het geleerde uitgaan, naast nieuwe ontwikkelpunten.

print

home

65

De organisatie

5.2.14 Ondernemingsraad De ondernemingsraad bestond in 2011 uit Els van Tuinen, voorzitter en Jan van der Vlies. Hoewel de OR alle personeelsleden intensief benaderde, stelde niemand zich beschikbaar om de bestaande vacature in te vullen. Er zijn zes overlegvergaderingen geweest met de directie. De volgende onder­ werpen kwamen aan de orde: – Digitalisering beoordelingssysteem – Vacature communicatiemedewerker – Persoonlijk ontwikkelingsbudget – Wijziging ‘Goededoelendag’ – Functieomschrijving – Evaluatie beoordelingssysteem – Vereenvoudiging reiskostenvergoeding – Registratie vakantie-uren Els van Tuinen nam in 2011 deel aan de landelijke klankbordgroep ‘­Duurzaam meedoen’ (Cao-afspraak sociale partners) waarbij de mogelijkheden ter bevordering van een duurzame inzet van medewerkers zijn besproken. Dit heeft er mede toe geleid dat Heuvelrug Wonen in 2012 meedoet aan de ‘Proeftuin Duurzame Inzetbaarheid’.

5.2.15 Sponsoring Regelmatig wordt Heuvelrug Wonen benaderd door personen of instellingen met een verzoek om sponsoring. In het algemeen zijn we terughoudend in het ­honoreren van verzoeken. Dit heeft te maken met het feit dat wij een non-profit instelling zijn waar een groot deel van de uitgaven door onze huurders worden opgebracht. Op dit moment sponsoren we Welnúh met 3.500 euro voor de belbus. Verder zijn er enkele kleine sponsoringen voor buurtfeesten die huurders ­organiseren. Die zijn altijd voor bevordering van de leefbaarheid in de wijk.

5.2.16 Vertrouwenspersoon Marjanne Bouwmeester van ArboNed is vertrouwenspersoon voor de medewerkers van Heuvelrug Wonen. Zij kreeg in 2011 geen meldingen of verzoeken van ­medewerkers.

print

home

66

De organisatie

5.2.17 Automatisering Heuvelrug Wonen heeft sinds 1988 een overeenkomst met NCCW voor het gebruik van BIS-NOA als primair systeem. In januari 2011 is na een intern afwegings­traject, besloten om het contract met NCCW te verlengen tot 2014. Eind 2012 wordt opnieuw bekeken of we voor een langere termijn deze overeenkomst verlengen. In 2011 zijn we gestart met optimalisering van het pakket en met het verbeteren van de kennis van het pakket bij de gebruikers. Dit wordt in 2012 afgerond. In 2011 is het ICT-beleid 2012-2015 vastgesteld. Hierin is vastgesteld hoe we de komende jaren omgaan met ICT in de organisatie. Onze huidige kantoorautomatisering en de servers zijn voor een groot deel ­verouderd en aan vervanging toe. Besloten is om de gehele ICT-infrastructuur te gaan outsourcen. Hiervoor is een overeenkomst gesloten met NEH ICT Solutions uit Leusden. De migratie zal in maart 2012 plaatsvinden.

print

home

67

Verslag Raad van Toezicht

6 Verslag Raad van Toezicht De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor het interne toezicht bij Heuvelrug Wonen. Dat doet ze met betrokkenheid. Hierbij gaat veel aandacht uit naar de maatschappelijke verankering van de taken van de corporatie. Bovendien is de Raad betrokken bij strategische keuzes, beleidsdoelstellingen en de risico’s die de volkshuisvestelijke werk­ zaamheden met zich meebrengen.

De Raad van Toezicht oefent, conform de statuten, toezicht uit en geeft goed­ keuring aan bestuursbesluiten van aanmerkelijk belang. Voorbeelden daarvan zijn de vaststelling van het ondernemingsplan, de goedkeuring van het jaarplan, de jaarbegroting en de jaarlijkse bijstelling van de financiële meerjarenbegroting. Ook de functie van klankbord voor de directeur-bestuurder is belangrijk. Om goed op de hoogte te zijn van ontwikkelingen binnen de sector en de eigen organisatie zijn de leden geabonneerd op het 2-wekelijks magazine van de brancheorganisatie. Deze informatiebron voorziet de Raad van Toezicht, in combinatie met het ­lidmaatschap van de VTW (Vereniging Toezichthouders Woningbouwcorporaties) van de benodigde externe informatie rond de branche. Verder wordt de Raad van Toezicht geïnformeerd via kwartaalrapportages, projectvoortgangsrapportages en mondelinge informatie van de directeur-bestuurder. De voorzitter van de Raad van Toezicht heeft regelmatig bilateraal overleg met de directeur.

print

home

68

Verslag Raad van Toezicht

Governance Bestuur en Raad van Toezicht hebben blijvend aandacht voor de juiste afstemming tussen bestuur en Raad van Toezicht. Hoewel deze voor beide duidelijk is en tot tevredenheid werkt, wil de Raad van Toezicht graag meer betrokken zijn bij de organisatie dan vastgelegd is in formele afspraken. De wens leeft om naast ­formele afspraken ook informele ontmoetingen met management en organisatie te hebben. Dit leidde in 2011 tot twee informele bijeenkomsten met bestuur en management rond een inhoudelijk, volkshuisvestelijk thema. In de nieuwe ­Woningwet die in 2012 verschijnt, verwachten we meer aanpassingen van de regels voor toezicht.

Inhoudelijk toezicht – De doelstellingen van de corporatie zijn vastgelegd in het ondernemingsplan Wat ons beweegt, dat in 2008 is vastgesteld. Het ondernemingsplan heeft een looptijd tot 2013. De doelstellingen zijn vertaald naar concrete acties over de vijf jaren van het ondernemingsplan. – De jaarplannen vinden hun financiële vertaling in de integrale financiële ­meerjarenbegroting die jaarlijks wordt bijgesteld. – In deze financiële meerjarenbegroting zijn toetsen opgenomen. Hierin spelen de beoordelingen en voorschriften van het WSW (Waarborgfonds Sociale ­Woningbouw) en het CFV (Centraal Fonds Volkshuisvesting) een belangrijke rol. – Kwartaalrapportages geven de Raad van Toezicht zicht op de afwikkeling van het jaarplan en op de realisatie van de jaarbegroting. – In de sfeer van risicomanagement werd in 2009 een bedrijfsbrede inventarisatie gemaakt en werden maatregelen geformuleerd om die risico’s beheersbaar te houden of te maken. – In 2010 kwam daar een systematiek bij van hoe we intern besluiten nemen. In deze systematiek is ervoor gezorgd dat er gedurende het voorbereidings- en ­uitvoeringsproces van een project verschillende go/no-go momenten opgenomen zijn. Deze fasen worden door bestuursbesluiten gemarkeerd en bevestigd. – Begin 2011 is de systematiek vastgesteld en in werking getreden waarbij op een aantal momenten in het jaar financiële risico’s op lopende projecten worden ingeschat en gespiegeld aan de draagkracht van onze financiële ­meerjarenbegroting. In de paragraaf Bijeenkomsten hierna is aangegeven welke onderwerpen in 2010 een rol speelden in de Raad. – De Raad is tevens actief als Raad van Toezicht van de dochteronderneming Gooywaards Woondiensten b.v. Begin 2011 is besloten deze BV op te heffen; dit als gevolg van het stilleggen van wetgeving om de maatschappelijke ­onderneming een plaats te geven in het burgerlijk wetboek.

print

home

69

Verslag Raad van Toezicht

Samenstelling De leden van de Raad van Toezicht worden benoemd voor een periode van vier jaar, met de mogelijkheid tot herbenoeming voor maximaal weer vier jaar. Er is een rooster van aftreden. Twee leden van de Raad van Toezicht zijn, via het Huurderscollectief benoemd op voordracht van de huurders. Met de leden van de Raad van Toezicht zijn geen arbeidsovereenkomsten afgesloten. De Raad van Toezicht bestond eind 2011 uit de volgende personen: Leden

Profiel

De heer G. van de Haar (1954) H*

Volkshuisvestelijk

De heer B. Melles (1962)

Vastgoed

De heer W. Nijman (1946)

Financiën

Mevrouw L. Sanders (1960)

Zorg

De heer A. Scholten (1970) H*

Juridisch

De heer H.W. Smid (1944), voorzitter

Organisatie, management, communicatie

* H = huurderszetel

De Raad heeft de volgende commissies in het leven geroepen: – Commissie Remuneratie; leden daarvan zijn de heer H. Smid, voorzitter, en mevrouw L. Sanders. – Auditcommissie; leden zijn de heren W. Nijman, voorzitter, en B. Melles. Deze commissie adviseert de Raad over financiële aangelegenheden. – Commissie Maatschappelijk Presteren; lid is mevrouw L. Sanders, voorzitter; de heer G. van de Haar werd in 2011 tot lid van deze commissie benoemd. De commissie adviseert de Raad over vraagstukken op het gebied van ­maatschappelijke prestaties.

Bijeenkomsten In 2011 kwam de Raad van Toezicht vier maal bijeen in reguliere vergaderingen. Daarnaast vond een gesprek plaats met de Ondernemingsraad, was er een ­bijeenkomst met de huurdervertegenwoordiging en waren er twee informele ­bijeenkomsten met bestuur en management.

print

home

70

Verslag Raad van Toezicht

De Auditcommissie kwam in 2011 vier maal bijeen; onderwerpen die aan de orde kwamen waren: (1) Jaarrekening 2010; (2) Financiële meerjarenbegroting 2012-2021; (3) Jaarbegroting 2012; (4) Rapportages risicomanagement projecten; (5) Treasuryjaarplan 2011; (6) Kwartaalrapportages; (7) Grondaankoop Bijenkorf, Leersum. De Remuneratiecommissie heeft zich in 2011 bezig gehouden met de jaarlijkse beoordeling van de bestuurder. De commissie Maatschappelijk presteren heeft zich in twee vergaderingen bezig gehouden met het het meten van maatschappelijke prestaties. Ze legde de notitie Maatschappelijk Presteren - meten van maatschappelijke prestaties aan de Raad van Toezicht voor. Hierin onderzocht de commissie hoe een aantal maatschap­ pelijke prestaties te meten en te kapitaliseren. De commissie werkt verder aan het ontwikkelen van een passend kader voor het meten van maatschappelijke ­prestaties van Heuvelrug Wonen. Tijdens de Raadsvergaderingen zijn, als belangrijkste, de volgende onderwerpen besproken: – Kwartaal management rapportages, en projectrapportages, – accountantsrapport en de managementletter van bureau Ernst & Young over 2010. – Brieven van het ministerie van Wonen, Wijken & Integratie, en het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting over de financiële positie van de woning­ stichting, – Evaluatie van het functioneren van de Raad zelf, – Notitie over het meten van maatschappelijke prestaties: Maatschappelijk ­Presteren – meten van maatschappelijke prestaties

print

home

71

Verslag Raad van Toezicht

Vastgesteld zijn: – Jaarverslag en jaarrekening 2010 Heuvelrug Wonen – Jaarverslag en jaarrekening 2010 Gooywaards Woondiensten b.v., een dochteronderneming van Heuvelrug Wonen, – Treasuryjaarplan 2011, – Jaarplan 2012, – Financiële meerjarenbegroting 2012 – 2021, en de jaarbegroting 2012, – Aankoop grond Bijenkorf, Leersum – Grondruil woningen Kampdwarsweg, Doorn – Stopzetting project Dorpsstraatpanden, Doorn – Overname woonwagens aan de Tienden, Leersum – Overheveling woningen van sociale sector naar vrije sector

Bevoegdheden De Raad van Toezicht heeft naast haar toezichthoudende-, adviserende- en ­werkgeversrol voor de directeur-bestuurder, ook goedkeuringsbevoegdheid over een aantal specifieke bestuursbeslissingen. Aan de voorschriften ter invulling van deze specifieke goedkeuringsbevoegdheid werd door het bestuur voldaan. In het verslagjaar hoefde de Raad van Toezicht niet rechtstreeks te interveniëren.

Rooster van aftreden per 31 december 2011 B. Melles

28-04-2008

01-07-2012

herbenoembaar

L. Sanders

28-04-2008

01-07-2012

herbenoembaar

H. W Smid

01-01-2009

01-07-2013

aftredend

W. Nijman

01-01-2009

01-07-2014

aftredend

G. van de Haar (H)

01-07-2010

01-07-2014

herbenoembaar

A. Scholten (H)

01-07-2010

01-07-2014

herbenoembaar

De Raad van Toezicht werkt volgens de aanbevelingen van de Commissie Intern Toezicht Woningcorporaties en de Commissie Glasz. Tevens zijn de Governancecode en de Aedescode uitgangspunten voor het handelen van de Raad. De zetel waarbij aan de naam van het Raadslid de letter H is toegevoegd, is een zetel die wordt ingevuld op voordracht van het Huurderscollectief. De heren Van de Haar en Scholten bezetten die twee zetels.

print

home

72

Verslag Raad van Toezicht

Functies en nevenfuncties leden Raad van Toezicht Leden van de Raad van Toezicht vervullen per 31 december 2011 de volgende ­functies en nevenfuncties. De heer G. van de Haar: – Zelfstandig gevestigd mediator, interim-manager en coach – Lid (wnd voorzitter) van de Raad van Commissarissen van Woningbouw­ vereniging Nieuw-Lekkerland. – Lid van de Raad van Advies ba Management, Economie en Recht bij NCOI De heer B. Melles: – Directeur/eigenaar Omneo Management BV en Smitshoek Melles & Partners BV, Nieuwegein – Commissaris Omneo Management NV, Mechelen, België – Adviseur Johanna Kinderfonds – Commissaris Woonstede, Ede – Lid Hervormde Kerkenraad in Amerongen De heer W. Nijman: – Directeur Congeltec BV – Lid Raad van Advies Match and More BV – Voorzitter Raad van Toezicht CVO Groep Mevrouw L. Sanders: – Zelfstandig adviseur wonen, welzijn en zorg – Voorzitter Woonadviescommissie Weesp-Muiden tot mei 2011 – Voorzitter Groen Links Lochem vanaf mei 2011 De heer A. Scholten: – Advocaat bij CMS Derks Star Busmann De heer H.W. Smid: – Voorzitter Amsterdam Beijing Association AMPEK, Amsterdam

print

home

73

Verslag Raad van Toezicht

Honorering De directeur-bestuurder (1958) is in dienst sinds 1 juni 2007 en heeft een ­arbeidsovereenkomst van 1 fte. Honorering is bepaald volgens de richtlijnen van de commissie Izeboud. Het vaste jaarsalaris over 2011 bedraagt, bruto 124.163 euro. Hiernaast is aan vaste bruto onkostenvergoeding en werkgeverslasten een bedrag van 11.114 euro betaald. De ten laste van de stichting komende pensioenpremie bedraagt 29.108 euro. Daarnaast is er een bedrijfswagen ter beschikking gesteld. Afhankelijk van de kwantitatieve en kwalitatieve prestaties van de bestuurder wordt hem, conform de Izeboudregeling, een bonus van maximaal 10 procent van het vaste salaris toegekend, te beoordelen door ten minste twee leden Raad van Toezicht. De Remuneratiecommissie heeft jaarlijks een beoordelingsgesprek met de directeur-bestuurder op basis van speerpunten/resultaatafspraken voor het betreffende jaar zoals deze begin van elk jaar in de vergadering van de Raad van Toezicht zijn vastgesteld. De bonus bedraagt over 2011 4,03 procent ad 5.000 euro. De functie van de bestuurder is geplaatst in Izeboud-functieklasse E. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen een vergoeding, gebaseerd op de richtlijnen van de VTW, de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties. Hierin krijgt de voorzitter een hogere vergoeding vanwege de klankbordfunctie die extra tijd vergt. De voorzitter ontvangt jaarlijks een vergoeding van 11.437 euro en de overige leden ontvangen jaarlijks een vergoeding van 7.625 euro. Indexatie ­volgens de CAO Woningcorporaties. Het totaal van de vergoedingen van de zes leden van de Raad van Toezicht bedraagt bruto 49.560 euro (exclusief bijdrage ZVW). De leden ontvangen daarnaast geen onkostenvergoeding.

Verklaringen De Raad van Toezicht verklaart over het verslagjaar: – Er zijn geen onverenigbare nevenfuncties in het verkeer tussen bestuur en ­toezichthouder; – Er zijn geen transacties aan de orde geweest waarbij er binnen de Raad van Toezicht sprake was van tegengestelde belangen; – De statutaire zittingsduur en de maximale zittingstermijn van de leden van de Raad van Toezicht zijn nageleefd.

print

home

74

Verslag Raad van Toezicht

Goedkeuring volkshuisvestingsverslag, jaarrekening en jaarverslag 2011 De Raad van Toezicht heeft kennis genomen van het hier voorliggende volkshuisvestingsverslag, de jaarrekening en het jaarverslag over het boekjaar 2011. Tevens heeft hij kennis genomen van de bevindingen van de accountant. Op 21 mei 2012 heeft de Raad van Toezicht haar goedkeuring gegeven aan het volkshuisvestingsverslag, de jaarrekening en het jaarverslag over het boekjaar 2011. De Raad van Toezicht concludeert uit zowel het verslag van de accountant als eigen waarneming dat Heuvelrug Wonen een gezonde onderneming in ontwik­ keling is, die adequaat inspeelt op ontwikkelingen in de sector en de omgeving. Namens de Raad van Toezicht H.W. Smid, voorzitter

Raad van Toezicht.

print

home

75

Jaarrekening

7 Jaarrekening

print

home

76

Jaarrekening

7.1 Kengetallen Aantal verhuureenheden in exploitatie (vhe) woningen/woongebouwen commerciële ruimten garages parkeerplaatsen carports Totaal Mutaties verhuureenheden aantal opgeleverd/aangekocht aantal verkocht aantal sloop Onderhoud aantal gevallen mutatieonderhoud kosten niet planmatig onderhoud per vhe kosten planmatig onderhoud per vhe incl. 'Binnenonderhoud op verzoek' totale kosten (niet)planmatig onderhoud per vhe Verhuur huurachterstand in % van jaarhuur huurderving in % van jaarhuur aantal verhuringen Financiën solvabiliteit in % van het eigen vermogen liquiditeit ten opzichte van kortlopende schulden rentabiliteit eigen vermogen rentabiliteit totaal vermogen rentedekkingsgraad*1 Balans en winst- en verliesrekening (per verhuureenheid) eigen vermogen overige voorzieningen resultaat Personeelsbezetting Directie Staf Vastgoed*2 Strategie en Beleid Financiën Wonen Totaal fte’s

*1 Netto

kasstroom, (excl verkoop en rente) 1 vacature

*2 exclusief

2011   3.280 5 27 8 4 3.324     24 15 29     204 384

2010   3.273 4 55 8 4 3.344     – 9 8     222 389

1.412 1.796     0,6 1,3 204     45,9 2,0 28,7 15,0 2,3     24.592 64 7.055  

1.168 1.557     0,7 1,0 222     38,6 1,8 -42,0 -13,8 1,9     17.433 178 -7.324  

 

  1,00 1,22 4,67 1,56 6,08 14,62 29,15

1,60 1,00 5,67 1,00 6,08 14,29 29,64

print

home

77

Jaarrekening

7.2 Balans per 31 december 2011 (na resultaatverwerking)

Actief

31-12-2011

31-21-10

Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken: in exploitatie ten dienste van de exploitatie in ontwikkeling

160.350.000 3.318.125 841.555

131.266.000 3.392.978 6.603.238

1d

woningen VOV Totaal

1.628.536 166.138.216

370.109 141.632.325

2 2a 2b 2c 2d 2e

Financiële vaste activa te vorderen BWS subsidie deelnemingen effecten overig latente belasting vorderingen Totaal

44.538 15.307 1.495 372.109 751.181 1.184.630

62.297 27.000 110.975 0 774.465 974.738

167.322.846

142.607.063

752.238

0

Vaste activa 1 1a 1b 1c

Totaal vaste activa Vlottende activa 3

Voorraden

4 4a 4b 4c 4d 4e 4f

Vorderingen huurdebiteuren Gemeente Gooywaards Woondiensten b.v. overige debiteuren overlopende activa belastingen Totaal

38.851 18.825 0 493.740 796.699 2.540.001 3.888.116

74.752 15.031 521.930 117.688 280.076 1.786.975 2.796.452

5

Liquide middelen

5.946.259

5.573.096

10.586.613

8.369.548

177.909.458

150.976.611

Totaal vlottende activa Totaal

print

home

78

Jaarrekening

Passief

31-12-2011

31-21-10

3.619 81.739.914 81.743.533

3.619 58.290.663 58.294.282

44.538

62.297

211.221 15.830.700 16.041.921

594.046 13.612.590 14.206.636

6

Eigen vermogen

6a 6b

stichtingsreserve overige reserve Totaal

7

Egalisatierekening

8 8a 8b

Voorzieningen overige voorzieningen voorziening onrendabele investeringen Totaal

9 9a 9b 9c

Langlopende schulden leningen overheid leningen kredietinstellingen terugkoopverplichting Verkoop onder Voorwaarden Totaal

9.668.723 63.527.383 1.631.432

9.871.690 63.537.521 370.199

74.827.538

73.779.411

Kortlopende schulden schulden aan leveranciers belastingen en sociale verzekeringen overige schulden overlopende passiva Totaal

781.607 909.842 1.717.411 1.843.066 5.251.927

577.372 2.755 2.049.318 2.004.538 4.633.983

177.909.458

150.976.611

10 10a 10b 10c 10d

Totaal

print

home

79

Jaarrekening

7.3 Winst- en Verliesrekening per 31 december 2011

1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13

14 15 16 17

boekjaar 2011

voorgaand boekjaar 2010

Begroting 2011

17.900.847 368.716 20.329 2.472.920 –

17.643.284 392.291 20.329 2.354.274 –

17.609.000 522.000 20.000 2.983.000 –

193.145 455.217 21.411.173

224.522 440.053 21.074.753

197.000 220.000 21.551.000

206.241

235.837

222.000

5.751.998 1.894.752

14.567.067 1.811.782

12.429.000 1.902.000

513.716 6.157.250 3.135.685 17.659.642

498.388 5.353.092 2.883.191 25.349.357

520.000 6.550.000 3.366.000 24.989.000

Bedrijfsresultaat

3.751.532

-4.274.604

-3.438.000

rentebaten waardeveranderingen effecten opbrengst financiële vaste activa en effecten rentelasten

119.151 0 6.819 3.226.413

149.649 10.710 10.678 3.719.531

71.000 0 0 3.565.000

651.089 -52.204 23.284

-7.823.098 -26.145 -1.334.693

-6.932.000 -40.000 668.000

575.601

-6.514.550

-7.640.000

22.873.650

-17.976.206

2.240.000

23.449.251

-24.490.757

-5.400.000

Bedrijfsopbrengsten huren vergoedingen overheidsbijdragen verkoop onroerende zaken wijziging in onderhanden werk pro memorie geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf overige bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten afschrijvingen materiële vaste activa waardeverandering materiële vaste activa (=onrendabele toppen) lonen en salarissen pensioenlasten, sociale lasten en belastingen lasten onderhoud overige bedrijfslasten Totaal bedrijfslasten

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen 18 resultaat deelnemingen 19 vennootschapsbelasting Resultaat na belastingen voor mutatie actuele waarde 20 mutatie actuele waarde materiële vaste activa Jaarresultaat

print

home

80

Jaarrekening

7.4 Waarderingsgrondslagen Toelichting op balans per 31 december 2011 en de winst- en verliesrekening over het boekjaar 2011

Algemeen Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) Met ingang van het boekjaar 1993 is het BBSH voor Toegelaten Instellingen van toepassing. Voor de verslaggeving van Toegelaten Instellingen houdt dit in dat overeenkomstig artikel 26 van het BBSH, jaarrekening en het jaarverslag zijn opgesteld overeenkomstig titel 9 van boek 2 Burgerlijk Wetboek. Alle bedragen in de jaarrekening zijn weergegeven in euro’s.

Balans Materiële vaste activa. Onroerende en roerende zaken in exploitatie De onroerende zaken in exploitatie worden gewaardeerd op bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is bepaald op basis van de volgende uitgangspunten: – een huurstijging in 2012 van 2,3%, 2013 van 2,5%, 2014 - 2016 1,5%, vanaf 2017 2,0% – variabele lastenstijging in 2012 tussen 0 tot 2,5%, 2013 - 2015 2,5%, vanaf 2016 3,0%. – niet loonkosten zijn tot 2017 1% lager dan de variabele lastenstijging – indexering van de onderhoudskosten van 2012 van 0%, 2013 - 2015 2,5%, vanaf 2017 3,0%. – een rentevoet op lange termijn van 5,25% – de verwachte restant levensduur van de betreffende activa – huidige marktwaarde grond (aantal m² x grondprijs) en geïndexeerd met ­verwachte waardestijgingen en contant gemaakt naar ultimo 2011. Hierbij is ook rekening gehouden met de toekomstige sloopkosten, verhuiskosten en kosten bouwrijpmaken.

print

home

81

Jaarrekening

Voor het verloop van de historische kostprijs van de activa in exploitatie geldt het ­volgende: – De onroerende en roerende zaken worden gewaardeerd tegen de historische kostprijs of lagere bedrijfswaarde in geval van nieuwbouw, verminderd met de afschrijving bepaald op basis van de economische levensduur. – De afschrijvingen zijn berekend volgens het lineaire systeem. Dit systeem vloeit voort uit het gegeven dat in de herziene Richtlijn RJ 212 vanaf verslagjaar 2007 de a ­ nnuitaire afschrijvingsmethode niet meer genoemd wordt als mogelijke ­afschrijvingsmethode. Ofschoon een progressieve of degressieve afschrijving nog is toegestaan, geeft een doorgaans jaarlijks gelijke aan­ wending van de prestatie-­eenheden van het woningbezit aanleiding voor het gelijkmatig afschrijven volgens de lineaire methode, waarbij tevens rekening wordt ­gehouden met de restwaarde. De gehanteerde looptijden zijn: grond

niet

woningen

40/50

jaar

woningen (renovatie)

25

jaar

centrale verwarming

15/25/40/50

jaar

isolatie

20

jaar

groot onderhoud en verbeteringen

20/25

jaar

Onroerende zaken in ontwikkeling Deze worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde. Indien de onroerende zaken in ontwikkeling intern geformaliseerd zijn en extern gecommuniceerd, wordt de ­eventuele onrendabele top bepaald. De onrendabele top wordt verantwoord als voorziening op de balans, voorzover deze niet gesaldeerd kan worden met de reeds geactiveerde kosten.

print

home

82

Jaarrekening

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie. Deze activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met ­afschrijvingen op basis van de verwachte economische levensduur, volgens ­onderstaande tabel. Lineair kantoor

40

jaar

Inventaris

10/5

jaar

auto’s

5

jaar

gereedschappen

5

jaar

automatisering

5

jaar

Voorraad koopwoningen uit hoofde van VOV-regeling Onroerende zaken die in het kader van een regeling Verkoop Onder Voorwaarden (VOV) zijn overgedragen aan een derde en waarvoor de woningcorporatie een terugkoopplicht kent, worden aangemerkt als financieringsconstructie. De woningen worden gewaardeerd tegen actuele waarde. Voor de actuele waarde wordt uitgegaan van de VOV-contractprijs op moment van verkoop, geïndexeerd voor prijsstijgingen. Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de c­ reditzijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen.

Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies De uit hoofde van het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) te vorderen ­subsidies worden eenmalig vastgesteld op basis van contante waarde van voor­ calculatorische bepaalde jaarlijkse exploitatietekorten. Hierbij wordt rekening gehoudend met veronderstelde toekomstige huur- en exploitatielastenstijgingen over de periode tot dat de exploitatietekorten omslaan in voorgecalculeerde ­exploitatieoverschotten. De subsidies worden doorgaans in gedeelten uitbetaald gedurende een termijn van maximaal 30 jaar rentedragend. De uitbetaling loopt niet synchroon met de voorgecalculeerde jaarlijkse exploitatietekorten. De te vorderen subsidies zijn op het moment waarop de aanspraak is ontstaan voor het totale bedrag opgenomen, onder aftrek van de jaarlijkse ontvangen termijnen en verhoogd met rente over het jaarlijks resterend saldo. Tegelijk met de activering van het totale bedrag aan te vorderen subsidies is een egalisatierekening van dezelfde omvang opgenomen (zie onder Egalisatierekening BWS).

print

home

83

Jaarrekening

Deelnemingen Deelnemingen waarin de vennootschap invloed van betekenis uitoefent op het zakelijke en financiële beleid, worden tegen het aandeel in de netto vermogensmutatiemethode gewaardeerd. Overeenkomstig deze methode worden de deelnemingen in de balans ­opgenomen tegen het aandeel van de vennootschap in de nettovermogenswaarde ­vermeerderd met haar aandeel in de resultaten van de deelnemingen vanaf het moment van verwerving, bepaald volgens de grondslagen zoals vermeld in deze jaarrekening. In de winst- en verliesrekening wordt het aandeel van de vennootschap in het resultaat van de deelnemingen opgenomen. Indien en voor zover de vennootschap niet zonder ­beperking uitkering van de positieve resultaten aan haar kan bewerkstelligen, worden de resultaten in een wettelijke reserve opgenomen. Haar aandeel in de rechtstreekse vermogensvermeerderingen en –verminderingen van de deelnemingen wordt ook in de wettelijke reserve opgenomen. Deelnemingen waarin de vennootschap geen invloed van betekenis op het financiële en zakelijke beleid uitoefent, worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs danwel de lagere realiseerbare waarde (hier de hoogste van de bedrijfswaarde en opbrengstwaarde). In de winst-en verliesrekening wordt het dividend als opbrengst uit deelneming ­verantwoord. Deelnemingen, waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, worden gewaardeerd op basis van de netto-vermogenswaarde. Effecten Hieronder zijn verantwoord: beleggingen op lange termijn. Waardering geschiedt tegen verkrijgingsprijs of tegen lagere markt(beurs-)waarde/nominale waarde per balansdatum indien deze waarde naar verwachting duurzaam lager zal zijn. Overige Hieronder zijn opgenomen: langlopende leningen een kortlopende deposito.

Voorraden De voorraden bestaan uit grondposities met eventuele panden en nog te verkopen gereedgekomen woningen. De waardering geschiedt op historische kostprijs of de lagere marktwaarde.

print

home

84

Jaarrekening

Vorderingen, liquide middelen, voorzieningen, schulden en overlopende activa en passiva De vorderingen, liquide middelen, schulden en overlopende activa en passiva worden opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs. De vorderingen worden verminderd met een voorziening voor dubieuze debiteuren. De liquide middelen worden gewaardeerd tegen reële waarde.

Egalisatierekening BWS De egalisatierekening Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) betreft het nog niet ten gunste van het resultaat gebrachte gedeelte van de te vorderen BWS-subsidie. Jaarlijks wordt het door het Rijk berekend voorgecalculeerd subsidiebedrag voor het jaarlijks exploitatietekort ten gunste van het resultaat gebracht. Aan de egalisatierekening wordt jaarlijks rente op basis van het subsidierendement toegevoegd.

Voorzieningen De overige voorziening gaat over de negatieve waarde van het Eigen Vermogen van de Deelneming Gooywaards Woondiensten b.v. Dit geldt voor 2010, na 2010 is de deelneming opgeheven. Voorziening jubilea uitkeringen wordt opgebouwd om de toekomstig uit te keren jubilea uitkeringen uit te betalen. Voorziening persoonlijk ontwikkelingsbudget. In de cao is vastgelegd dat elke werknemer recht heeft op een loopbaanontwikkelingsbudget met een minimum van 450 euro die jaarlijks wordt aangevuld tot een maximum van 4.500 euro. Voorziening vakantiedagen is ter financiering van de nog niet opgenomen vakantiedagen inclusief de werkgeverslasten.

Schulden op lange termijn De leningen worden afgelost hetzij in gedeelten op basis van annuïteiten of lineaire aflossingen of op basis van het dynamische kostprijssysteem. Als schuldrestant van de leningen wordt de stand van de financier ultimo boekjaar aangehouden. De verschuldigde interest tussen valutadatum en einde boekjaar wordt verantwoord onder de overlopende passiva. De rentabiliteitswaardecorrectie is de contante waarde van het verschil tussen het werkelijke rentepercentage van de lening en het berekende discontopercentage bij de bedrijfswaarde- berekening.

print

home

85

Jaarrekening

Terugkoopverplichting Verkoop Onder Voorwaarden In het kader van de verkoop van woningen onder de regeling Verkoop Onder Voorwaarden heeft de woningcorporatie een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ­ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economische verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd; de VOV prijs vermeerderd met het deel van de verandering van de marktwaarde in vrije verkoop dat voor rekening van de koper komt. Waarborgsommen Voor commerciele ruimten geld dat er een bankgarantie wordt gevraagd. Daarnaast is er slechts voor uitzonderingen nog sprake van een waarborgsom. Latente belasting vorderingen en -verplichtingen Een voorziening voor latente belastingverplichtingen danwel een latente belasting­ vordering wordt gevormd voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen en hun belastinggrondslag. Verder wordt een latente belastingvordering gevormd voor beschikbare voorwaartse verlies- compensatie. De berekening van de latente belastingvordering en -verplichtingen geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven danwel de in de komende jaren geldende tarieven voor zover reeds op balansdatum bij wet is vastgesteld. Latente belastingvorderingen inclusief voortvloeiende uit voorwaartse verliescompensatie, worden uitsluitend opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de realisatie van de actiefpost kunnen worden aangewend en waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd. Belasting­ latenties worden gewaardeerd op contante waarde. Latente belastingvorderingen en -verplichtingen binnen de fiscale eenheid van de ­corporatie en haar dochters worden verrekend op basis van het fiscale resultaat van de dochter met inachtneming van een toerekening van de voordelen van de fiscale eenheid aan Gooywaards Woondiensten b.v.

print

home

86

Jaarrekening

Winst- en verliesrekening Resultaatbepaling Met ingang van 1 januari 2008 zijn woningcorporaties volledig in de belastingheffing betrokken. Aedes en de Belastingdienst hebben het overleg over de interpretatie en ­toepassing van de algehele vennootschapsbelastingplicht, waarmee corporaties sinds 1 januari 2008 te maken hebben, afgerond. Een en ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO 2). Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. In het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening komen de baten en lasten voortvloeiende uit de reguliere bedrijfsactiviteiten tot uitdrukking. De baten worden verantwoord in het jaar dat zij gerealiseerd zijn. De lasten worden verantwoord in het jaar waarin zij voorzienbaar zijn. Het fiscale resultaat wordt bepaald aan de hand van het commerciële resultaat. Waarbij met name correcties plaatsvinden op het gebied van de afschrijvingen op materiële vaste activa in exploitatie Verder ontstaan er ondermeer belastinglatenties op het gebied van de te betalen interest op langlopende leningen, kosten die geactiveerd dienen te worden.

Bedrijfsopbrengsten Huren Dit betreft de te ontvangen netto huren, exclusief de vergoeding voor leveringen en diensten onder aftrek van de huurderving. Vergoedingen Dit betreft de van huurders te ontvangen vergoedingen voor levering van energie, water, schoonmaakkosten, glasverzekering en dergelijke. Overige bedrijfsopbrengsten Dit betreft de van huurders en van derden ontvangen vergoedingen voor onder andere administratiekosten, geleverde diensten, registratie woningzoekende, doorberekende mutatiekosten, doorberekende schades aan verzekeringmaatschappijen en dergelijke.

print

home

87

Jaarrekening

Bedrijfslasten Afschrijvingen De afschrijvingen van de materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie zijn ­gebaseerd op basis van de verwachte levensduur en volgens het lineaire systeem. Onrendabele toppen Onrendabele toppen worden genomen wanneer een project definitief doorgaat en worden verantwoord onder waardeveranderingen materiële vaste activa. Lonen, salarissen en sociale lasten Hieronder zijn de lonen en salarissen en de sociale lasten van de in het boekjaar in dienst zijnde werknemers opgenomen. Ook de kosten van uitzendkrachten en interimmanagement worden hieronder verantwoord. Pensioenen De aan de pensioenuitvoerder te betalen premie wordt als last in de winst- en verlies­ rekening verantwoord. Te betalen premie dan wel de vooruitbetaalde premie per jaareinde wordt als overlopend passief respectievelijk overlopend actief verantwoord. De gehanteerde pensioenregeling van de stichting is een pensioenregeling die is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds voor Woningcorporaties (SPW). De belangrijkste kenmerken van deze pensioenregeling zijn: – De pensioen uitkeringen zijn niet uitsluitend afhankelijk van betaalde premies en ­rendementen zoals bijvoorbeeld wel het geval is bij een beschikbaar premiestelsel. – De hoogte van de toekomstige pensioenen is gekoppeld aan de pensioengrondslagen/ salarissen De belangrijkste kenmerken van de uitvoeringsovereenkomst zijn: – Geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het bedrijfstaktpensioenfonds, anders dan het voldoen van hogere ­toekomstige  premies.

print

home

88

Jaarrekening

De dekkingsgraad van het bedrijfstakpensioenfonds is per 31 december 2011 gelijk aan 101% (2010: 105%). Eind 2008 is de dekkingsgraad onder de minimaal vereiste grens van 105% gedaald en daarmee onstond een dekkingstekort. Het pensioenfonds heeft binnen de daarvoor gestelde wettelijke termijn een herstelplan ingediend bij De ­Nederlandsche Bank (DNB), waarin wordt aangetoond hoe het pensioenfonds ­verwacht dat binnen vijf jaar tijd de dekkingsgraad herstelt tot boven de 109% ­(kortetermijnherstelplan) en binnen een periode van vijftien jaar weer het vereist ­vermogen bereikt (langetermijnherstelplan) Overige bedrijfslasten Hierop worden de lasten verantwoord die zijn gemaakt in het kader van alle bedrijfs­ activiteiten, zoals personeelskosten (exclusief lonen en salarissen), huisvestingskosten, kosten Raad van Toezicht, belastingen, verzekeringen en overige algemene kosten. Rentebaten Dit betreft vergoedingen voor uitgezette liquide middelen en vergoeding voor nog te ­vorderen BWS-subsidie. Overige financiële vaste activa en effecten Hierop worden de opbrengsten verantwoord die behaald zijn uit beleggingen in effecten zoals dividenden en verkoopresultaten. Rentelasten De post bestaat uit de rente voortvloeiend uit de geldovereenkomsten.

print

home

89

Jaarrekening

Deelnemingen Er is een deelneming ‘Heuvelrug Wonen Commandiet b.v.’ per 15 december 2010. Deze is niet geconsolideerd omdat er gebruik wordt gemaakt van de vrijstelling tot consolideren op basis van het verwaarloosbare omvang van de dochter. Zie RJ 217.304 Heuvelrug Wonen heeft ook een 50% aandelenbelang in Lange Dreef b.v. Deze is niet geconsolideerd, omdat er gebruik wordt gemaakt van de vrijstelling tot ­consolideren op basis van de verwaarloosbare omvang van de dochter. Zie RJ 217.304 Tevens heeft Heuvelrug Wonen commandiet b.v. een 49% belang in Lange Dreef c.v. Lange Dreef c.v. is een samenwerkingsverband met de gemeente Utrechtse Heuvelrug, waarin gebiedsontwikkeling plaatsvindt met een geschatte omvang van 18 miljoen. ­ Deze ontwikkeling is geregeld binnen een samenwerkingsovereenkomst waarbij geen van beide partijen overwegende zeggenschap hebben. Heuvelrug Wonen heeft een borg verstrekt voor de lening van 18 miljoen die Lange Dreef c.v. heeft aangetrokken ter financiering van zijn werkzaamheden. De Borg is goed voor een bedrag van drie miljoen zeshonderduizend euro vermeerderd met renten, boeten en kosten. De risico’s, gepaard gaande met grondexploitatie, zijn niet tot uitdrukking gebracht met een voorziening. De meest recente toekomstverwachting laat zien dat de grondexploitatie op nul of met een kleine plus zal eindigen. Na jaareinde is er een contract afgesloten met een projectontwikkkelaar. Het vooruitbetalen ter toekomstige mogelijke levering van de grond van de gemeente wordt niet als risicovol bezien en er is daarom ook geen voor­ ziening genomen voor het afroepen van de borg. Buitengewone baten en lasten Dit zijn uitsluitend die baten en lasten die niet uit de normale bedrijfsactiviteiten ­voortkomen en die van incidentele aard zijn.

print

home

90

Jaarrekening

Mutatie actuele waarde materiële vaste activa Hier wordt het waardeverschil genomen tussen de bedrijfswaarde per 1 januari en 31 december gecorrigeerd voor investeringen en desinvesteringen. Deelnemingen – Heuvelrug Wonen Commandiet b.v. (100%); KvK 51469677 Statutair gevestigd in gemeente Utrechtse Heuvelrug Oprichtingsdatum 15 december 2010 – Lange Dreef b.v. (50% dochter Heuvelrug Wonen Commandiet b.v.); KvK 51469545 Statutair gevestigd in gemeente Utrechtse Heuvelrug Oprichtingsdatum 15 december 2010 Middellijk gehouden rechtspersonen zijn: – Lange Dreef c.v. (49% dochter Heuvelrug Wonen Commandiet b.v.) – Lange Dreef c.v. (2% dochter Lange Dreef b.v.) Statutair gevestigd in gemeente Utrechtse Heuvelrug Oprichtingsdatum 20 december 2010 Het totale middellijke belang Lange Dreef c.v. is 50%; KvK 51593092

print

home

91

Jaarrekening

7.5 Kasstroomoverzicht 2011 volgens de indirecte methode (x € 1.000)

Kasstroom uit operationele activiteiten huren overige ontvangsten verkopen bedrijfslasten rente baten en lasten resultaat deelnemingen en vennootschapsbelasting mutatie vorderingen mutatie kortlopende schulden

Kasstroom uit investeringsactiviteiten afname vordering BWS voorraden (des)investeringen activa in exploitatie (des)investeringen onroerende zaken in ontwikkeling (des)investeringen activa ten dienste van exploitatie investering woningen verkoop onder voorwaarden mutatie beleggingen lange termijn latente belasting vordering

Kasstroom uit financieringsactiviteiten toename voorzieningen toename leningen terugkoopverplichting verkoop onder voorwaarden afname egalisatierekening BWS

Netto Kasstroom

2011

2010

17.901 1.037 2.473 -11.701 -3.100 -75 -1.092 618 6.060

17.643 1.077 2.354 -10.546 -3.548 1.309 -1.262 -2.382 4.643

18 -752 -261 -4.230 -131 -749 -251 23 -6.335

25 -307 -5.305 10 3 603 -178 -5.148

-383 -213 1.261 -18 648

36 -813 -2 -17 -796

373

-1.300

print

home

92

Jaarrekening

7.6 Toelichting op de bedrijfswaarde Overige gegevens

variabele lastenstijging

Uitgangspunten bedrijfswaarde 2011

Uitgangspunten bedrijfswaarde 2010

– 2012 – 0 tot 2,5% – 2013 – 2,5% – 2014 – 2,5% – 2015 – 2,5% – 2016 – 3,0% – voor 2017 en later: 3,0% Niet loonkosten tot 2017 1% lager

– – – – – –

2011 – 2,0% 2012 – 2,0% 2013 – 2,0% 2014 – 2,0% 2015 – 2,0% voor 2016 en later: 3,0%

indexering m.b.t. kosten – 2012 – 0,0% – 2011 – 2,0% onderhoud – 2013 – 2,5% – 2012 – 2,0% – 2014 – 2,5% – 2013 – 2,0% – 2015 – 2,5% – 2014 – 2,0% – 2016 – 2,5% – 2015 – 2,0% – voor 2017 en later: 3,0% – voor 2016 en later: 3,0% zowel groot als dagelijks (variabele kosten) onderhoud huurverhoging

– – – – – –

2012 – 2,3% 2013 – 2,5% 2014 – 1,5% 2016 – 1,5% 2015 – 1,5% voor 2017 en later: 2,0%

– – –

2011 – 1,3% 2012 - 2015: 1,5% voor 2016 en later: 2,0%

planmatig onderhoud

meerjaren onderhoudsbegroting ingerekend tot 3 jaar voor einde levensduur

variabele lasten

€ 1.516

€ 1.522

variabele lasten onderhoud

€ 422

€ 497

disconteringsvoet

5,25%

5,25% Bedrijfs­ waarde

Totaal Rentabiliteits-

Ingerekende

bedrijfs-

Bedrijfs­waarde

Aantal

Rest­waarde

(excl.rw

waarde

verkoop­

waarde

bedragen x €1.000

vhe’s

grond

+egal.rek)

correctie

resultaten

31-12-2011

Bezit Doorn Bezit Driebergen Bezit Leersum

1.013 1.834 477

3.752 13.399 2.083

40.115 56.387 23.294

2.567 3.262 1.156

12.501 1.834 0

Totaal

3.324

19.234

119.796

6.985

14.335

58.935 74.882 26.533 0 160.350

print

home

93

Jaarrekening

Overige gegevens De bedrijfswaarde in het verslagjaar is toegenomen met een bedrag van 29.084.000 euro ten opzichte van het voorgaande verslagjaar. De mutatie in de bedrijfswaarde laat zich als volgt verklaren: Waardemutaties bedrijfswaarde 2011 (bedragen x €1.000)

Totaal

bedrijfswaarde ultimo 2010

131.266

Mutaties 2011 Jaarresultaat – effect een jaar opschuiven

-1.133

Gevolgen van aanpassingen van beleidsparameters en uitganspunten – in de huurprijscomponent – inflatie / variabele lastenstijging – in de onderhoudslasten – in de vermogenskostenvoet – levensduur – overige exploitatie-uitgaven – inrekenen verkoopresultaat woningen – in de restwaarde inschatting

7.123 -798 16.526 0 2.480 441 2.983 -1.926

Gevolgen van mutaties in het bezit – verbetering – verkocht bezit – overige mutaties – nieuwbouw – aankoop – sloop

1.553 -2.538 0 4.661 0 -115

Bedrijfswaarde ultimo 2011

160.523

Rentabiliteitswaardecorrectie – autonome ontwikkeling – nieuwe leningen – wijzigingen in lopende leningen

-272 62 37

Bedrijfswaarde ultimo 2011

160.350

print

home

94

Colofon © Heuvelrug Wonen Boswijklaan 50 3941 ZN  Doorn Telefoon (0343) 53 60 80 E-mail: [email protected] www. heuvelrugwonen.nl Tekst Heuvelrug Wonen Foto’s Paul Nolens (omslag), Albert Willemsen, Anna de Weerd, Dorthe Boerwinkel, iStockphoto Vormgeving  LaVerbe, Nijmegen Doorn, juli 2012