FOD Quality & Safety: Informatiedag. Medication reconciliation. S. Steurbaut

FOD Quality & Safety: Informatiedag

Medication reconciliation S. Steurbaut

Situatieschets  



Paul, 73 jaar Medische voorgeschiedenis : VKF, hypertensie, diabetes Thuismedicatie :      

2

Belsar 20 mg: 1x/dag Emcoretic 5 mg/12,5 mg: 1x/dag Glucophage 850 mg: 3x1/dag Uni Diamicron 60 mg: 1x2/dag (‘s morgens) Sintrom 1 mg: volgens INR Dafalgan 500 mg: zo nodig

FOD Quality & Safety

18-9-2013

Situatieschets  

Prostaatingreep op 9/9/13 Farmaceutische anamnese op dienst      



3

Belsar 20 mg: 1x/dag Emconcor 5 mg: 1x/dag Glucophage 850 mg: 3x1/dag Uni Diamicron 60 mg: 2x1/dag Dafalgan: zo nodig Sintrom 1 mg: volgens INR

Herhospitalisatie op 16/9/13 wegens beroerte


18-9-2013

Situatieschets

Gebrek aan zorgcontinuïteit leidt tot het optreden van DRP’s!

4


18-9-2013

Transmurale problematiek Transities

Medicatie

Huisapotheker

Thuis VPK

Huisarts

Huis

Spoed

Thuismedicatie

IZ

ZH-medicatie

EH Specialist

Verpleegkundige

Ontslagmedicatie

Klinisch apotheker 5


18-9-2013

Situatieschets bij opname (B) Pharmacist-versus physician-acquired medication history: a prospective study at the emergency department

• •

Studie: prospectieve cohort studie bij 3594 patiënten opgenomen via spoed Resultaten:  2134 (59%) discrepante medicatiehistorieken  5963 discrepanties  meest voorkomende discrepantie: ontbrekend GM (61%) 6 op 10 medicatiehistorieken zijn discrepant

De Winter et al, Qual Saf Health Care, 19, 371-5, 2010

6


18-9-2013

Situatieschets bij opname (B) Medication history verification by clinical pharmacists in elderly inpatients admitted from home or a nursing home

• •

Studie: prospectieve observationele studie bij 197 geriatrische patiënten Resultaten:  klinisch apotheker identificeerde significant meer GM dan arts, zowel bij patiënten die van thuis kwamen als v/e rusthuis  379 discrepanties, waarvan 50% beoordeeld als klinisch relevant  60% van de patiënten had minstens 1 discrepantie

Steurbaut et al, Ann Pharmacother, 44, 1596-603, 2010

7


18-9-2013

Situatieschets bij intramurale transfers (B)

Groep met transfer IZ Groep zonder transfer IZ (n=21) (n=11) # patiënten met discrepanties

17 (81,0%)

6 (54,5%)

totaal # discrepanties

64

13

# discrepanties/patiënt

3*

1

*: p < 0,05

Conclusie: na een verblijf op intensieve zorgen meer discrepanties aanwezig

bij ontslag dan wanneer deze transfer niet gemaakt wordt

8


18-9-2013

Situatieschets bij ontslag (B) 

Ziekenhuisopname = risicofactor gebruik GMen na ontslag     

Thuismedicatie kan aangepast/veranderd/gestopt zijn Nieuwe medicatie Chronische thuismedicatie tijdelijk onderbroken  heropgestart? Dubbelmedicatie?  substitutie/resubstitutie! Werden de wijzingen goed gedocumenteerd? Indien niet, problemen voor patiënt en zorgverleners 1ste lijn (huisarts, huisapotheker,…)

Farmaceutisch ontslagmanagement (zorgcontinuïteit waarborgen en geneesmiddel gerelateerde problemen voorkomen)

9


18-9-2013

Situatieschets bij ontslag (B) 

Analyse thuismedicatie vs. ontslagmedicatie 96 consecutief ontslagen geriatrische patiënten

787 thuisgeneesmiddelen

vs.

277 gestopt (= 35%) 129 gewijzigd (= 16%) 381 ongewijzigd (= 49%)

901 geneesmiddelen bij ontslag 391 nieuw (= 43%)

137 stopzettingen niet geargumenteerd (intentionele stop of vergeten?) 49 nieuw opgestarte geneesmiddelen met onduidelijke indicatie 35 substitutie-resubstitutie problemen 45 niet geargumenteerde belangrijke wijzigingen: relevantie? vb: Duovent  Combivent Uni Diamicron  Glurenorm

10


18-9-2013

Situatieschets bij ontslag (B) Effect of medication reconciliation at hospital admission on medication discrepancies during hospitalization and at discharge for geriatric patients

• •

Studie: retrospectieve cohort studie bij 199 geriatrische patiënten Resultaten:  681 discrepanties in anamnese  bij ruim 80% v/d PT discrepanties  klinisch apotheker: 386 interventies  ca. ¾ aanvaard  165 (24%) discrepanties tijdens hospitalisatie t.g.v. discrepantie in anamnese  278 (41%) discrepanties in ontslagbrief t.g.v. discrepantie in anamnese

Cornu et al, Ann Pharmacother, 46, 484-94, 2012

11


18-9-2013

Situatieschets bij ontslag (B)

12


18-9-2013

Situatieschets bij ontslag (B) Type of discrepancies at hospital admission and discharge Number at admission (%)

Number at discharge (%)

347 (51.0)

316 (57.0)

Discrepant brand

33 (4.8)

57 (10.3)

Incorrect drug

16 (2.3)

56 (10.1)

Discrepant dose

29 (4.3)

51 (9.2)

Discrepant frequency

49 (7.2)

38 (6.9)

Missing brand

32 (4.7)

26 (4.7)

95 (13.9)

6 (1.1)

Double medication

-

2 (0.4)

Missing frequency

51 (7.5)

1 (0.2)

Missing dose

27 (4.0)

1 (0.2)

Typing error

2 (0.3)

-

681 (100)

554 (100)

Type of discrepancy Omitted drug

Previously stopped drug

Total

13


18-9-2013

Situatieschets bij ontslag (B) Discrepancies in medication information for the primary care physician and the geriatric patient at discharge

• •

Studie: retrospectieve cohort studie bij 189 geriatrische patiënten Resultaten:  172 discrepanties tss ontslagbrief en medicatieschema  bij ca. 50% v/d PT discrepanties  ontslagbrief correcter dan medicatieschema: 24% discrepanties vs. 69%  PT met meer dan 5 ontslagGM hebben een 3x hoger risico op discrepanties Cornu et al, Ann Pharmacother, 46, 983-90, 2012

14


18-9-2013

Situatieschets bij ontslag (B) Type of discrepancy

In letter

In medication scheme

Not able to determine

Total (%)

Missing brand

0

58

0

58 (33.7)

Omitted drug

18

15

10

43 (25.0)

Discrepant frequency

9

22

2

33 (19.2)

Discrepant dose

5

11

0

16 (9.3)

Missing dose

2

6

0

8 (4.7)

Missing frequency

1

6

0

7 (4.0)

2

1

0

Discrepant brand

2

0

0

2 (1.2)

Previously stopped drug

2

0

0

2 (1.2)

41 (24)

119 (69)

12 (7)

172 (100)

Incorrect pharmaceutical form

Total (%)

15


3 (1.7)

18-9-2013

Oplossingen

? 16


18-9-2013

Definitie Medication reconciliation (medicatie-afstemming) Systematisch geheel van acties bij overgangsmomenten van de ene zorgsetting naar de andere, die een zo accuraat en zo volledig mogelijke lijst beoogt van alle geneesmiddelen die door de patiënt worden genomen. Dit proces bestaat ook uit een vergelijking met de medicatielijsten opgesteld door zorgvertrekkers met het oog op het opsporen van mogelijke discrepanties, deze te documenteren, op te lossen en te communiceren.

    

17

Veiligheidsprogramma Nederland http://www.vmszorg.nl/themas Campagne safer healthcare now! – Canada http://www.saferhealthcarenow.ca/EN/Interventions/medrec/Pages/default.aspx Joint Commission Accreditation www.jointcommission.org/assets/1/18/SEA_35.pdf Association des pharmaciens des établissement de santé du Québec: guide « Réalisation du bilan comparatif des médicaments dans les établissement de santé Québécois » http://www.apesquebec.org Institute for healthcare improvement http://www.ihi.org


18-9-2013

Medication reconciliation Doel?  Vermijden van medicatiefouten, e.g. omissies, duplicaties, dosisfouten en geneesmiddeleninteracties.  Tot stand brengen van een zorgcontinuüm

Wanneer?  Bij overgang van zorg, inclusief:  



Setting: ambulant <-> hospitaal Gezondheidverstrekker: arts <-> arts, arts <-> vpkn, vpkn <-> vpkn, apr <-> apr, ... Verpleegeenheden: spoedgevallen  geriatrie; afdeling  intensieve eenheid, ...

Uit presentatie S. De Winter: cursus ZAIO Klinische Farmacie 18


18-9-2013

Medication reconciliation

Hoe? 1. Lijst van de huidige medicatie opstellen/bevragen = BPMH 2. Lijst van de voorgeschreven medicatie opstellen/opzoeken 3. De 2 lijsten vergelijken en discrepanties opsporen & documenteren 4. Klinische beslissingen nemen op basis van deze 2 lijsten (= discrepanties oplossen) 5. Communicatie van de nieuwe lijst naar gezondheidverstrekkers en naar de patiënt http://www.jointcommission.org/assets/1/18/SEA_35.pdf

Uit presentatie S. De Winter: cursus ZAIO Klinische Farmacie 19


18-9-2013


From: Medication Reconciliation During Transitions of Care as a Patient Safety Strategy: A Systematic Review Ann Intern Med. 2013;158(5_Part_2):397-403. doi:10.7326/0003-4819-158-5-201303051-00006

20


18-9-2013

Medication reconciliation 

Waarom?  Verhogen patiëntveiligheid 





Ca. 25% van alle “adverse events” i/d gezondheidszorg hebben te maken met medicatie Ca. 25% van alle medicatie-gerelateerde schade heeft te maken met medicatiefouten = VERMIJDBAAR!!! Ca. 25% van alle medicatiefouten zijn te wijten aan het gebrek aan of een onvolledige medicatie reconciliatie

 Accreditatie (med. recon. verplicht in VS & Canada)  Waarmaken van echte transmurale zorg  Verhogen efficiëntie

21


18-9-2013

Patient empowerment

22


18-9-2013

Why Should We Do This? Efficiency !

Improve Discharge Medication List

Improved Accuracy of Medication List

Improve Ambulatory Medication List

Improve Admission Medication List Uit presentatie G. Billman: Children’s Hospitals and Clinics (Minnesota, USA) 23


18-9-2013

Why Should We Do This? It’s Cost Effective ! High

Do First

Dedicated Unit Pharmacist

Diagnosis Medication Specific Reconciliation Order Sets

Pharmacist Patient Interview

Pharmacy Managed Protocols

Pharmacist Order Entry

Impact on ADE

Investing In Safety CPOE Bar Code Reconciliation

Automated ADE Monitoring

Zero Tolerance Ordering Standards Preprinted Order Forms

Intervention Database

Pocket Formulary

Low

Don’t Bother

Medication Competency Testing

Low

Cost To Implement

High

Uit presentatie G. Billman: Children’s Hospitals and Clinics (Minnesota, USA) FOD Quality & Safety

18-9-2013 24


Uit presentatie R. Pham: MFC Netwerk 17/5/13 25


18-9-2013


Uit presentatie R. Pham: MFC Netwerk 17/5/13 26


18-9-2013

27


18-9-2013

28


18-9-2013

Initiatieven/verdere ontwikkelingen



Uitwisseling informatie tussen 1ste en/of 2de lijn (partnership)  goede toegang tot historieken thuismedicatie (incl. OTC) is cruciaal   

APB: gedeeld farmaceutisch dossier (GFD) eHealth Vitalink/Intermed: medicatieschema

 integratie GFD in elektronisch medisch dossier (EMD)?

Privacy patiënt

 FOD meerjarenplan transmurale zorg 2013-2017  

29

Doelgroep: kwetsbare ouderen, patiënten met polyfarmacie, psychiatrische patiënten Ontwerp toolbox voor ziekenhuizen met accent op medication reconciliation


18-9-2013

Pedagogische middelen (1)

30



Afzonderlijke coachingsessies op verschillende data in kleine groepen van ± 20 personen (2 personen per ziekenhuis).



Voor de Franstalige ziekenhuizen moet een gelijkaardig aanbod worden uitgewerkt.



De ziekenhuizen worden ingedeeld volgens (gelijkaardige) thema’s van de transmurale zorgprojecten uit de voorbije projectjaren (bv. projecten voor pyschiatrische patiënten, ouderenzorg, chronisch zieken, …).



Coachingsessies van telkens een (ruime) halve dag.

Medicatie reconciliatie en transmurale zorg

27-08-2013

Pedagogische middelen (2)

Doelpubliek: 

Directies, artsen, verpleegkundigen, verantwoordelijken van transmurale zorgprojecten, kwaliteitscoördinatoren, klinisch apothekers,…



Optimaal: minstens één lid van de Directie aanwezig.

Evaluatie: 

31

Schriftelijk.


27-08-2013

Doelstellingen De deelnemers moeten na afloop van de coachingsessies in staat zijn om: 

 



32

de bouwstenen en het belang van een visietekst m.b.t. transmurale zorg te begrijpen/te formuleren voor het ziekenhuis. een antwoord te kunnen bieden t.a.v. de knelpunten die zij ervaren bij de ontwikkeling van transmurale zorg. een methode voor de ontwikkeling van een medicatiehistoriek/anamnese voor specifieke doelgroepen te kunnen implementeren als onderdeel van hoog-kwalitatieve transmurale zorg. een methode voor de ontwikkeling van een medicatieontslagplan voor specifieke doelgroepen te kunnen implementeren als onderdeel van hoog-kwalitatieve transmurale zorg. Medicatie reconciliatie en transmurale zorg

27-08-2013

Programma (1) Iedere coachingsessie wordt gesplitst in 2 subgroepen (met rotatie) Groep A:

33



Inleidende situering van het onderwerp binnen het meerjarenplan van de FOD Volksgezondheid (5’).



Oplijsting van de belangrijkste knelpunten bij de ontwikkeling van transmurale zorg door bevraging van de ziekenhuizen: concretisering van de probleemstelling/verbeteringsopportuniteit (60’).



Antwoorden t.a.v. knelpunten (60’) en omzetting naar bouwstenen voor een visietekst m.b.t. transmurale zorg.


27-08-2013

Programma (2) Groep B:

34



Inleidende situering van het onderwerp binnen het meerjarenplan van de FOD Volksgezondheid (5’).



Medicatieanamnese als een centrale component van transmurale zorg (60’): hoe pakken de ziekenhuizen dit aan, knelpunten en oplossingen.



Medicatieontslagplan als een centrale component van transmurale zorg (60’): hoe pakken de ziekenhuizen dit aan, knelpunten en oplossingen.


27-08-2013

Referenties     

     

35

Handboek Medicatieveiligheid. VZA, 2010. Spinewine A et al. Continuïteit van de medicamenteuze behandeling tussen ziekenhuis en thuis. KCE rapport 131A, 2010. Grimes T et al. Survey of medication documentation at hospital discharge: implications for patient safety and continuity of care. Ir J Med Sci 2008;177:93-7. Wong JD et al. Medication reconciliation at hospital discharge: evaluating discrepancies. Ann Pharmacother 2008;42:1373-9. Grimes TC et al. Medication details documented on hospital discharge: cross-sectional observational study of factors associated with medication non-reconciliation. Br J Clin Pharmacol 2011;71:449-57. De Winter S et al. A simple tool to improve medication reconciliation at the emergency department. Eur J Intern Med 2011; 22: 382-5. Vira T et al. Reconcilable differences: correcting medication errors at hospital admission and discharge. Qual Saf Health Care 2006;15:122-6. Cumbler E et al. Failure at the transition of care: challenges in the discharge of the vulnerable elderly patient. J Hosp Med 2008;3:349-52. Schnipper JL et al. Development of a tool within the electronic medical record to facilitate medication reconciliation after hospital discharge. J Am Med Inform Assoc 2011;18:309-13. Steurbaut S et al. Medication history reconciliation by clinical pharmacists in elderly inpatients admitted from home or a nursing home. Ann Pharmacother 2010; 44: 1596-603. Forster AJ et al. Adverse drug events occurring following hospital discharge. J Gen Intern Med 2005;20:317-23. FOD Quality & Safety

18-9-2013

Medicatiezakje

KAVA- Farmaceutische Transmurale Zorg

28 maart 2012

Modelformulier farmaceutisch opnamemanagement (1)

37


28 maart 2012

Modelformulier farmaceutisch opnamemanagement (2)

38


28 maart 2012

Checklist farmaceutisch opnamemanagement (1)


28 maart 2012

Checklist farmaceutisch opnamemanagement (2)


28 maart 2012

Modelformulier farmaceutisch ontslagmanagement

41


28 maart 2012

Checklist farmaceutisch ontslagmanagement (1)

42


28 maart 2012

Checklist farmaceutisch ontslagmanagement (2)

43


28 maart 2012

Lessons learned at BWH

44

Farmacotherapiecel UZ Brussel

19-9-2013

FOD Quality & Safety: Informatiedag. Medication reconciliation. S. Steurbaut

Recommend Documents