FloraHolland. Where beauty meets business

FloraHolland. Where beauty meets business.

Bestuur en directie FloraHolland. Foto van links naar rechts: Gert van der Pligt, Joris Elstgeest, Tom van der Houwen, Cees de Wit, Erik Persoon, Else van den Beukel, Louis Bouman, Timo Huges, Erik Leeuwaarden, Rens Buchwaldt, Arnold Hordijk, Elly de Jong-Zandbergen (notulist), Cok Ton, Bernard Oosterom en Mariëlle Ammerlaan. FloraHolland nam in 2009 afscheid van voorzitter Gerrit Ravensbergen. De leden kozen Bernard Oosterom als nieuwe voorzitter. Verder traden Ton Groot en Wim Steur af en Cees de Wit toe in het bestuur.

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1

Verbinden

5

Hoofdstuk 2

Ondernemen in recessietijd

7

Hoofdstuk 3

Strategie in uitvoering

11

Hoofdstuk 4

Vastberaden, soepel en met mate

17

Hoofdstuk 5

Duurzaam en maatschappelijk verantwoord

21

Hoofdstuk 6

Corporate governance en risicomanagement

25

Hoofdstuk 7

Verslag en advies van de raad van commissarissen

29

Hoofdstuk 8

Inleiding op de jaarrekening

31

Hoofdstuk 9

Jaarrekening - Balans per 31 december 2009 - Winst- en verliesrekening 2009 - Kasstroomoverzicht 2009 - Toelichting algemeen - Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroombepaling - Toelichting op de balans per 31 december 2009 - Toelichting op de winsten verliesrekening 2009

36 36 38 39 40 40 44 54

Hoofdstuk 10

Overige gegevens - Statutaire bepaling resultaatbestemming - Voorstel resultaatbestemming - Overzicht deelnemingen - Accountantsverklaring

58 58 59 60 62

3

Verbinden Where beauty meets business. Deze titel siert de omslag van dit jaarverslag over 2009. Een titel die overigens gelijk is aan de in 2009 gelanceerde pay-off van FloraHolland. Beauty staat voor het product en voor de emotie. Business slaat op economie en dienstverlening. En meets, een werkwoord, heeft betrekking op de marktplaats en op de duurzame verbinding die FloraHolland vormt tussen kwekers en kopers. De missie van FloraHolland is kwekers in de best mogelijke verkooppositie te brengen, tegen zo laag mogelijke kosten. Dit doet FloraHolland door marktplaatsen te organiseren. In 2009 bleven de veilingprijzen van bloemen en planten helaas achter bij de verwachtingen. De prijsvorming was, zacht uitgedrukt, niet optimaal. Maar, de kosten van het afzetapparaat werden fors teruggedrongen waardoor kostenverhogingen uitbleven. Hier en daar konden zelfs kostenverlagingen voor de leden en kopers worden doorgevoerd. Ondanks de recessie werden er op essentiële onderdelen belangrijke stappen gezet. Zoals versnelde virtualisering van het veilproces, verscherping van de focus op product-/marktmanagement vanuit een centrale visie van FloraHolland, versterkt risicobeheer en verdergaand duurzaam ondernemen. Ook de aankondiging van de joint venture tussen FloraHolland en het Duitse Landgard, die leidt tot Veiling Rhein-Maas, en de integratie van TFA in FloraHolland horen hierbij. Dit alles met het doel vraag en aanbod zo optimaal mogelijk te verbinden. In dit jaarverslag verantwoorden bestuur en directie hun beleid. Ook is er extra aandacht voor duurzaamheid, corporate governance en risicomanagement.

Voorwoord

Eén markt, één bedrijf, één team: dienstverlenend, durvend, duidelijk en duurzaam. Dit vindt FloraHolland belangrijk. FloraHolland ontwikkelt diensten, durft daarin te kiezen, is vervolgens duidelijk over haar keuzes en kiest voor een duurzame koers. Duurzaam in die zin dat de koers voor de lange termijn wordt uitgezet.

Mariëlle Ammerlaan secretaris

Timo Huges algemeen directeur

Aalsmeer, 21 april 2010

5



Het woord crisis is onlosmakelijk met het jaar 2009 verbonden. Problemen in de financiële sector, die zich in 2008 voordeden, zetten het vertrouwen in de economie in 2009 verder onder druk. Toen vervolgens de consumptieve bestedingen en de investeringen fors daalden, kromp de economie als zelden tevoren. FloraHolland kon voor haar leden niet alle gevolgen van de crisis wegnemen. Door snel en krachtig ingrijpen bleef het bedrijfsresultaat van FloraHolland echter wel op het gewenste peil. En de veiling kon, door te focussen op versterking van het afzetinstrumentarium en op kostenreductie, aan haar coöperatieve opdracht blijven voldoen. Grootste omzetdaling sinds tientallen jaren De problemen gingen ook aan de sierteeltsector niet voorbij. Vooral de eerste maanden van 2009 leken zich in dat opzicht rampzalig te voltrekken. De omzetten van veiling, telers en handelaren lagen fors onder het niveau van 2008. Bij een vrijwel gelijkblijvend aanbod, daalden de prijzen sterk. Uiteindelijk daalde de veilingomzet met 5,2 procent, de grootste omzetdaling sinds tientallen jaren, waarbij moet worden opgemerkt dat de neergang eind 2008 al was ingezet. Veel producenten, vooral van snijbloemen, en handelaren kregen het daardoor financieel-economisch heel zwaar. Gelijke afzet, lagere prijzen Analyse van de omzet- en exportcijfers laat zien dat de consumenten bloemen en planten bleven kopen. De internationale consumptie was min of meer stabiel en er was nauwelijks meer doordraai dan anders. De prijsdaling (snijbloemen min tien procent) was deels een gevolg van een sterke waardedaling van de voor de export van Nederlandse sierteeltgewassen belangrijke valuta, zoals het Britse pond, de Russische roebel en de Poolse zloty. Deze drie landen waren goed voor dertig procent van de export van sierteeltgewassen.

Ook de prijsvorming van kamerplanten stond onder druk, al was dat door verschuivingen in het aanbod in de cijfers minder goed zichtbaar. Hoger segment zwaarder getroffen Niet in elk afzetsegment verliepen de ontwikkelingen gelijk. Vooral de prijzen van de duurdere bloemen en planten stonden onder druk. Nederlandse telers werden daardoor extra getroffen. De hogere segmenten, waarop zij zich vooral richten, liepen namelijk het sterkst terug. De afgelopen jaren ontwikkelden de Britse, de Russische en de Poolse markt zich tot kwaliteitsmarkten. Door de sterke euro werden bloemen en planten daar duurder. Europees gezien waren er ook afzetproblemen op de bedrijvenmarkt en in andere hogere segmenten. Daartegenover stond een goed tuinplantenseizoen, dankzij een warm, zonnig voorjaar. En, voor het eerst sinds jaren, deden de belangrijke Duitse en Nederlandse afzetmarkten het weer relatief goed. FloraHolland verwacht niet dat de bloemen- en plantenafzet al in 2010 aantrekt. Bloemen en planten profiteren doorgaans niet als eerste van economisch herstel. Voor er weer groen en kleur in huis wordt gehaald, worden er eerst, na aanvankelijk uitstel, weer duurzame gebruiksgoederen aangeschaft. Bovendien is onduidelijk hoe krachtig de economie zich zal herstellen en hoe de werkloosheid zich zal ontwikkelen. Snel en krachtig ingrijpen Twee elementen bepaalden de reactie van FloraHolland op de dalende omzet: • De dienstverlening moest op hoog niveau en toekomstgericht blijven. • De afzetkosten van leden en klanten mochten juist nu niet stijgen. Begin 2009 voerde FloraHolland daarom een omvangrijk pakket van kostenbesparingen uit. Hierdoor werd een kostenreductie gerealiseerd van € 13,3 miljoen.

7

Onderhoudskosten werden kritisch bezien. Diensten en hun kosten werden op hun merites beoordeeld. Tegelijkertijd werd een aantal belangrijke strategische keuzes omgezet in toekomstgericht beleid. Ondanks looneffecten (cao en initieel) werd er door aanzienlijke formatiekrimp, namelijk circa 5 procent, een besparing op de loonkosten gerealiseerd van 2,2 procent (- € 4,2 miljoen). Dit gebeurde door natuurlijk verloop en dus zonder gedwongen ontslagen.

Marktbeelden aankoopkanaal kernlanden op basis van bestedingen 2009

Ten aanzien van het investeringsniveau werden ook forse maatregelen genomen. Het oorspronkelijke jaarplan van 2009 ging uit van € 104 miljoen aan investeringen (inclusief grondaankopen van € 18,3 miljoen en inclusief 1-kar voor € 21,1 miljoen). In de bijgestelde begroting (‘meibegroting’) werd dat bedrag teruggebracht tot € 50 miljoen en uiteindelijk zelfs naar een netto investering van € 41 miljoen (2008: € 86 miljoen).

Bestedingen - Snijbloemen

Bestedingen - Kamerplanten

100

100

15

11

13

80

80

52 60

60

40

66

69

62

14

19

16

50

24

15 17

29

17 17

11

40

57

Feiten over virtualisering Beeldveilklokken Aalsmeer* Naaldwijk Rijnsburg

31-12-2009 6 2 2

Kopen op afstand (KOA) % KOA Omzet Exportvestigingen Aantal KOA aansluitingen**

2009 32,7% circa 1.600

PlantConnect Aantal aanbodsregels totaal - klantspecifiek - webshop waarvan met foto Aantal geabonneerde kopers

December 2009 December 2008

E-Trade Aantal actieve kopers Aantal actieve kwekers

31-12-2008 6 1 0 2008 27,8% circa 1.250

23.542 2.214 3.272 99% 194

19.197 1.100 621 96% 192

71 154

45 135

* waarvan 1 virtueel ** waarvan circa 400 buiten Nederland

8


20

20

29

25

28

30

30

NL

DU

FR

EU

12 0

UK

NL

DU

Overig Tuincentrum Super-/hypermarkt Meubelzaak Markt-, straathandel Kwekerij

FR

EU

Kiosk Internet Bouwmarkt Bloemist Benzinestation

Aankoopkanaal snijbloemen De laatste jaren stabiliseren de onderlinge verhoudingen zich. De supermarkt ‘pakt’ hooguit nog een klein deel van de bloemist. Ook zien we straathandel misschien iets afsnoepen van de bloemist. De bloemist heeft het dus nog steeds wel zwaar, maar een steeds grotere groep weet zich al beter te onderscheiden van zowel supermarkt als straathandel. Daarbij specialiseren bloemisten zich steeds meer op evenementen en de bedrijvenmarkt zodat ze vanaf een goedkopere locatie kunnen handelen en dus geen winkel meer hebben.

UK

Overig Tuincentrum Super-/hypermarkt Meubelzaak Markt-, straathandel Kwekerij

Kiosk Internet Bouwmarkt Bloemist Benzinestation

Aankoopkanaal kamerplanten Voor alle grootwinkelbedrijven (supermarkt, tuincentrum en bouwmarkt) geldt dat ze planten nog veel beter kunnen aanbieden en er dus kansen liggen deze groep uit te breiden. Supermarkten zullen mede daarom nog marktaandeel winnen. Tuincentra hebben het in Duitsland en GrootBrittannië moeilijk door de toegenomen concurrentie van bouwmarkten. Deze laatste groep weet ook steeds beter planten te verkopen. In Nederland en Frankrijk vervullen de tuincentra steeds meer de rol van funshoppen. In deze landen is de concurrentie vanuit de bouwmarkten gering.

9



In 2008 stelde FloraHolland haar strategische visie ´Gebundelde kracht in een open markt´ vast. Die visie benoemde de kerngebieden van het beleid: • het zo veel mogelijk binden van omzet via het lidmaatschap; • het ontwikkelen van diensten om internationaal aanbod te binden; • het creëren van maatwerkdiensten om directe stromen te binden; • het benutten van mogelijkheden van virtualisering in de afzet. Op elk van deze punten werd in 2009 goede voortgang geboekt. Ledenbelang is uitgangspunt FloraHolland onderneemt toekomstgericht met het ledenbelang als uitgangspunt. De coöperatie organiseert marktplaatsen en biedt commerciële diensten om de marktpositie van de bedrijven van haar leden duurzaam te versterken. In 2008 was de ledenomzet 84 procent en in 2009 steeg deze naar 88 procent. FloraHolland ambieert een draaischijffunctie en onderneemt geen zelfstandige handelsactiviteiten. Waar leden echter zelfstandig de markt op willen ondersteunt de veiling hen met diensten. De afzet van sierteelt-gewassen is meer divers dan vroeger. Klassieke veilingdiensten zoals het sourcen van aanbod, logistiek en betalingsverkeer, zijn en blijven cruciaal voor de ambachtelijke groot- en detailhandel. Grootschalig inkopende retailorganisaties (supermarkten, tuincentra) vragen daarnaast andere diensten. Zij willen de herkomst van producten weten en vragen om concepten en schappenplannen. Basisprovisie en leden-/niet-ledenbeleid Om omzet via het lidmaatschap te binden, werden onder meer de basisprovisie en een pakket maatregelen dat leden bevoordeelt boven niet-leden ingevoerd. De basisprovisie, 1,4 procent, wordt geheven (invoering 2010) voor dat deel van de veilingkosten dat collectief wordt aangewend. Boven op deze provisie gelden heffingen en tarieven,

bijvoorbeeld voor het veilen op de klok of de diensten van FloraHolland Connect. Uit de basisprovisie worden drie types basiskosten gefinancierd: • betalingsgarantie en -afhandeling, besturing en beheer van het concern; • veilinginfrastructuur, wegen en voorzieningen in en rondom veilinggebouwen voor algemeen gebruik; • voorwaardenscheppende activiteiten van de commerciële afdelingen. Om de verschillen tussen leden en niet-leden te accentueren, krijgen leden bij het afnemen van diensten voorrang boven niet-leden. Niet-leden betalen altijd hogere tarieven voor deze diensten dan leden. Daarnaast hebben leden meer of alleen toegang tot informatie of ondersteunende commerciële diensten, zoals beurzen. Het toelaten van aanvoer van niet-leden wordt beoordeeld vanuit de vraag in hoeverre dat aanbod de marktplaats aantrekkelijker maakt. Aanbod van niet-leden dat het assortiment verbreedt en verdiept, blijft welkom. Internationale dienstverlening net over de grens Het motto ‘een sterke marktplaats in greenport Rhein-Maas’ was medio 2009 leidend bij het aangaan van de joint venture met het Duitse bedrijf Landgard. Ledenbelang en ketenbelang zijn voor FloraHolland bepalend bij de ‘verhuizing van de veilactiviteiten’ van Venlo naar Duitse bodem. Doel van de joint venture is het samenvoegen van de klokken van FloraHolland Venlo en die van de Duitse klokveilingen in Lüllingen en Herongen. Eind 2010 gaat Veiling Rhein-Maas in Herongen van start. Deze aanbodsconcentratie was een lang gekoesterde kwekerswens in het omvangrijke productiegebied Euregio ofwel ‘Greenport Rhein-Maas’. De nieuwe veiling zal aanbod beter bijeenbrengen en koopkracht meer binden. De samenwerking biedt daarom voor telers en handelaren in de regio nieuwe kansen; zowel in Duitsland als in de Oost-Europese groeimarkten. Uiteindelijke doelstellingen zijn betere prijsvorming en verlaging van de ketenkosten.

11

Marktbeelden aankoopdoel kernlanden op basis van bestedingen 2009

Bestedingen - Kamerplanten

Bestedingen - Snijbloemen 3

6

80%

54

5

4

8

80%

47 62

60%

67

61

40

51 33

29

31

DE

FR

EU

27

0 15

2 26

2 36

2 30

60%

20%

85

71

72

63

68

0%

0%

UK

NL

Graf, uitvaart Geschenk Eigen gebruik

Aankoopdoel snijbloemen Op basis van stuks is het eigen gebruik de grootste groep. Immers, gemengde bossen worden vaker weggegeven en zijn vaak duurder. Het grote aandeel van supermarkten in de afzet van bloemen vergroot het aandeel impulsaankopen (die vaak voor eigen gebruik zijn).

12

2

40%

40% 20%

100%

UK

NL

DE

FR

EU

Graf, uitvaart Geschenk Eigen gebruik

Aankoopdoel kamerplanten Deze worden nog steeds voornamelijk gekocht voor eigen gebruik. Toch worden bloeiende kamerplanten de laatste jaren steeds meer als cadeauartikel gezien.


100%

Veiling Rhein-Maas wordt een complete marktplaats. Kwekers en kopers vinden straks in Herongen naast de klokveiling ook diensten van FloraHolland (Connect) en Landgard (cash & carry, Fachbetrieb, Bündelservice). De samenwerking tussen FloraHolland en Landgard beperkt zich tot Veiling Rhein-Maas. Dat is een principiële keus. Anders dan FloraHolland kiest Landgard ervoor om een eigenaarspositie in de keten in te nemen en zelfstandig te handelen. FloraHolland doet dit niet. De diensten die FloraHolland Connect in Herongen aanbiedt, stoelen op de uitgangspunten van FloraHolland, waarbij de veiling geen eigenaar wordt van het product. Er zijn verder heldere afspraken gemaakt over de bescherming van commercieel gevoelige informatie. De nieuwe veiling gaat grotendeels draaien op de principes van FloraHolland. Daarbij moet gedacht worden aan het basiskloktarief voor leden van 2,3 procent de FloraHolland-stapelwagen,–fust, -kwaliteitsdiensten en het FloraHolland–klantnummer.

Directe stromen Hoewel de omzet van FloraHolland als geheel daalde, groeide de omzet van de bemiddelingsorganisatie FloraHolland Connect nog met 2,3 procent. De directe bloemen- en plantenafzet groeit dus nog steeds. Om haar marktplaatsfunctie te behouden en te versterken, ontwikkelt FloraHolland maatwerkdiensten om aanbod in de directe stromen te binden. Steeds meer kwekers gebruiken de dienst Persoonlijke Verkoop van FloraHolland Connect. In 2008 maakte 71 kwekers gebruik van Persoonlijke Verkoop en in 2009 steeg dit tot 117. Binnen die dienst ontstaan specialismen. Sommige kwekers willen alleen directe verkoopondersteuning en geen strategische verkoopondersteuning. Andere kwekers vragen nadrukkelijk om strategische ondersteuning op commercieel gebied. FloraHolland heeft een groeiende groep mensen aan het werk op beide aandachtsgebieden. Ook maken steeds meer kwekers gebruik van commerciële diensten van FloraHolland. Die diensten zijn divers van aard. Bijvoorbeeld het ontwikkelen van product- of bedrijfsconcepten, het meedenken over de commerciële positionering van bedrijven of een nieuwe huisstijl en het ontwikkelen van een schappenplan. Telers en telersverenigingen werken steeds vaker met hun afzetcoöperatie, hun afnemer en hun eindklant aan een optimaal ketenresultaat. Ook klokkwekers benutten deze diensten steeds vaker, bijvoorbeeld bij het opzetten van clusters.

‘De integratie van de importveiling TFA onderstreept de kracht van het coöperatieve afzetsysteem’

Wereldwijde concentratie in coöperatief afzetsysteem De integratie van de actviteiten van de importveiling Tele Flower Auction (TFA) onderstreepte de kracht van het coöperatieve afzetsysteem. De integratie werd in 2009 voorbereid en kwam begin 2010 tot stand. Voormalige aanvoerders van TFA vinden bij FloraHolland de wereldwijde vraag voor hun producten, terwijl FloraHolland met het TFA-aanbod het eigen veilingaanbod - en daarmee de marktwerking verbetert. Behalve door de aanbodsconcentratie wordt internationaal aanbod gebonden met maatwerkdiensten voor kwekers. Een voorbeeld daarvan is het regelen van luchttransport voor Keniaanse producten wat de kwekers in Kenia de zekerheid geeft van tijdige levering aan de marktplaats.

13

Invoering van beeldveilen is gecompliceerd, omdat er grote verschillen zijn in de wijze waarop zowel kwekers als inkopers de veilingklok gebruiken. Sommige telers produceren een eenduidig product. Dat komt jaarrond continu voor de klok en is bij inkopers bekend. Anderen telen steeds wisselend nicheproducten. De een kan dus beter constante productbeelden leveren dan de ander. Ook aan de inkoopkant zijn er verschillen. De ene handelaar koopt vrijwel volledig via KOA, soms zelfs met meerdere inkopers per veilingklok. De ander koopt op meer klokken tegelijk en vindt het inkoopproces van beeldveilen lastig als hij geen overzichtelijk beeld heeft van individuele producten en het beschikbare aanbod. Met die dilemma’s moet FloraHolland opereren. Daarom worden vervolgstappen op het gebied van beeldveilen alleen na goed overleg met alle partijen genomen. De focus blijft echter onveranderd. Want FloraHolland ziet het beeldveilen als een belangrijke voorwaarde voor het aantrekkelijk én betaalbaar houden van de klok, om daarmee haar leden en aanvoerders in de beste verkooppositie te houden. Virtualisering beperkt zich niet tot beeldveilen. Voor de directe afzet werden al eerder de systemen FloraHolland e-Trade (voor snijbloemen) en PlantConnect. nl (voor potplanten) ontwikkeld. De elektronische afzet groeide in 2009 sterk. Via FloraHolland e-Trade en PlantConnect.nl kunnen klanten aanbod van kwekers in de eigen webshop opnemen. Voor die mogelijkheid is veel belangstelling. Beide systemen zijn nu up-todate en verschaffen kopers en (eventueel) eindklanten toegang tot het wereldwijde aanbod van FloraHolland.

‘Invoering van beeldveilen is gecompliceerd, omdat er grote verschillen zijn in de wijze waarop zowel kwekers als inkopers de veilingklok gebruiken’

Beeldveilen is niet nieuw. Sommige producten worden al meer dan tien jaar op die manier geveild zonder noemenswaardige problemen voor kwekers of inkopers. De kansen van beeldveilen liggen in betere productinformatie voor de keten. Dat is belangrijk. Steeds meer snijbloemen worden via KOA ingekocht. Handelaren richten webshops in. Eindafnemers vragen goede, complete productinformatie met goede productbeelden. Beeldveilen is een middel om op die ontwikkelingen in te spelen, beoogt een betere prijsvorming en het aantrekkelijk houden van de veilingklok, om daarmee koopkracht te versterken. Daarnaast maakt beeldveilen ontkoppeling mogelijk van het commerciële veilproces en de daarachter liggende logistieke processen. Als gevolg daarvan kunnen de veilingen ketenprocessen efficiënter en goedkoper worden ingericht. Beeldveilen houdt het afzetinstrument veilingklok dus ook betaalbaar. Bovendien kunnen kwekers zich beter profileren omdat er meer ruimte voor informatie is.

14

Kwaliteitsbeleid Het aanscherpen van het kwaliteitsbeleid is direct verbonden met de virtualisering van de afzet. Klanten willen complete en correcte aanbodsinformatie. Onderzoek van de VGB (Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijprodukten) heeft laten zien dat de betrouwbaarheid van deze informatie te wensen over laat. Met de VGB zijn afspraken gemaakt om hier verbetering in te brengen. FloraHolland wil de naleving van de regels rondom kwaliteit en sortering verbeteren. Onder meer door het tarief voor het herstellen van fouten te verhogen.


Virtualisering: klok aantrekkelijk én betaalbaar houden Om de voordelen van virtualisering te benutten, harmoniseerde FloraHolland veilschema’s en waren er meer klokken op de exportvestigingen beschikbaar in 2009. Met name in Naaldwijk en Rijnsburg werden de veilingklokken gemoderniseerd. In Aalsmeer was dat proces al gaande. FloraHolland schat in dat in 2010 65 tot 75 procent van alle bloemen via beeldveilen zal worden verkocht en dat 55 à 60 procent van de bloemen via KOA (kopen op afstand) zal worden ingekocht. Beide inschattingen zijn op basis van omzet.

De medewerkers van FloraHolland bleven ondanks de noodzakelijke kostenbesparingen gemotiveerd aan de slag. Dankzij de inzet van de medewerkers is FloraHolland een stabiel bedrijf gebleven in de recessietijd.

Het doel van een scherp kwaliteitsbeleid heeft, naast het verlagen van ketenkosten, te maken met de ervaringen van de consument en zijn behoefte aan vervolgaankopen. Als sierteeltproducenten het moeten blijven winnen van andere (cadeau)artikelen, dan zijn slechte ervaringen van de consument funest voor nieuwe aankopen. Het kwaliteitsbeleid van FloraHolland is daarom gericht op verhoging van de betrouwbaarheid van het product en van de informatie. Voor een gemiddelde consument moet de vreugde van een bos bloemen immers minimaal een week duren. Personeelsbeleid In 2009 werden binnen het Human Resource Management grote slagen gemaakt. Zo werd de personeelsadministratie gecentraliseerd, waardoor administratieve processen beter en goedkoper werden. Er werd een cao afgesloten. Voor een aanzienlijke groep medewerkers werden volgens een uniform systeem functiebeschrijvingen gemaakt. Deze werden vervolgens gewogen en in een eenduidige salaristabel ondergebracht. Er werd, mede onder druk van besparingen in het bedrijf, een mobiliteitsteam ingericht. In 2010 zal er extra aandacht zijn voor management development, opleidingen, besturing en cultuur.

15


Vastberaden, soepel en met mate Het jaar 2009 was nog maar net begonnen of het oorspronkelijke jaarplan van FloraHolland was al grotendeels door de crisis achterhaald. Er moest worden bijgestuurd. En, dat moest vastberaden, maar soepel en met mate. Vastberaden, omdat FloraHolland juist in deze tijd geen hogere kosten bij haar leden en afnemers wilde neerleggen. Soepel, omdat het toekomstperspectief van de marktplaats niet onder druk mocht komen te staan. Met mate, omdat een te zeer uithollen van de dienstverlening de marktplaatsfunctie zou aantasten. Incidenteel en structureel De Nederlandse sierteeltsector werd in 2009 geholpen door het feit dat er nog maar één grote veilingcoöperatie was. Er hoefde geen tijd en geld te worden verspild aan nutteloze onderlinge concurrentie. Directie legde taakstellende bezuinigingsprogramma’s neer bij het management. Binnen het bedrijf werd de noodzaak van ombuigen goed gezien, zodat de noodzakelijke besparingen werden bereikt. Eerst kwamen vooral operationele, deels incidentele bezuinigingen tot stand. De investeringen, ook in vastgoed, werden naar beneden bijgesteld. Het geheel mondde uit in een pakket structurele maatregelen met meer focus op de aard van de dienstverlening, het kwaliteitsbeleid, beeldveilen, logistieke flexibilisering, het centraliseren van stafafdelingen en de organisatie van projecten. De ontwikkeling van een uniforme stapelwagen ging onverminderd door. De juiste diensten Diensten worden steeds meer geharmoniseerd. Het belang neemt toe nu steeds meer telers en afnemers van verschillende afzetinstrumenten gebruikmaken. Belangrijk op dit gebied was de invoering van een uniform saldo voor Deense Containers. De financiële voordelen hiervan, 1,5 miljoen euro, had FloraHolland al eerder bij klanten, kopers en kwekers neergelegd; in 2009 kwam het onderliggende systeem gereed.

FloraHolland heeft haar uitgebreide pakket dienstverlening in 2009 nader in kaart gebracht. Na deze inventarisatie werd vastgesteld dat er diensten waren die niet altijd voor iedereen beschikbaar waren. Ook bleken diensten inmiddels overbodig. Daarnaast waren sommige, van oorsprong generieke, diensten zo ver doorontwikkeld, dat het de schijn van maatwerk had zonder dat daar adequate tarieven tegenover stonden. Kortom, het verdienmodel werd nader op de dienstenportfolio toegepast en waar mogelijk werd de stap naar harmonisatie gezet. In 2009 zijn circa 360 diensten in kaart gebracht, gecomprimeerd en geharmoniseerd tot 220. Dit proces wordt in 2010 voortgezet zodat er een centraal dienstensysteem ontstaat dat op myfloraholland.com wordt ontsloten. Gericht Commerciële medewerkers bezoeken klanten gerichter dan voorheen en bieden hun juist die diensten aan die voor hun bedrijf nuttig zijn. Ook is er sprake van een sterkere accountbenadering. Een gelijke aanpak werd gekozen op productniveau. Door de marketingactiviteiten op een beperkt aantal producten te focussen, wordt sneller kennis en ervaring opgedaan, die vervolgens ook voor andere producten kan worden ingezet. Eén klantnummer Een andere uniformering was die van de klantnummers. Sinds 1 januari 2010 heeft elke aanvoerder en afnemer voor heel FloraHolland één uniform klantnummer. De invoering van dit complexe project verliep nagenoeg probleemloos. Dankzij dit uniforme klantnummer kan worden gewerkt aan een uniforme dienstenfactuur zodat ondernemers hun financiële transacties met FloraHolland centraal afhandelen. Bij de invoering van deze diensten ligt de nadruk op gebruikersgemak voor kwekers en kopers en wordt geaccepteerd dat er soms tijdelijk ‘onder de motorkap’ verschillende systemen in gebruik blijven.

17

Logistiek anno morgen Het project Flowers on Demand (FoD) onderzoekt de mogelijkheden voor vraaggestuurde logistiek. Concreet is dit een model waarbij de veiling het gekochte product (geveild of bemiddeld) onder geconditioneerde omstandigheden onder haar hoede heeft tot de klant erom vraagt. Volledige uitvoering van alle mogelijkheden binnen FoD speelt niet op korte termijn. Wel blijken er elementen uit het project aantrekkelijk. Zo wordt er een zogenaamde sierteeltrobot ontwikkeld, die automatisch gekochte fusten op andere logistieke dragers kan overzetten. Er werd goede vordering gemaakt met Voice, de stemgestuurde productaflevering. Verdelers krijgen hun verdeelopdrachten dan niet via de printerbon, maar mondeling via een headset. Proeven hebben al uitgewezen dat deze werkwijze de veiligheid in het logistieke proces vergroot en dat er sneller en met minder fouten wordt gewerkt. Uniforme stapelwagen in ontwikkeling Nadat de algemene ledenvergadering van FloraHolland in 2008 groen licht gaf aan de ontwikkeling van een uniforme stapelwagen, is dit project voortvarend aangepakt. Gaandeweg worden de resultaten daarvan zichtbaar. In 2009 werd een aantal nulseries geproduceerd en aan aanvoerders en klanten gepresen-

18

teerd. Hun opmerkingen, plus die van veilingmensen die in de praktijk met de wagen werken, zijn verzameld. Op grond daarvan zijn de prototypen op tal van (vaak kleine, maar relevante) punten aangepast. In de eerste maanden konden klanten in de praktijk met de prototypen werken. In het eerste kwartaal 2010 startte in Naaldwijk en daarna in Aalsmeer de ombouw van bestaande stapelwagens. Met dit alles wordt een stapelwagen gemaakt waarvan iedereen straks voordeel heeft. Het project verloopt volgens planning en blijft financieel gezien binnen de begroting. Eind 2012 wordt de uniforme stapelwagen algemeen ingevoerd. Samen werken aan ketenintegratie De keten functioneert beter als ketenprocessen beter op elkaar zijn afgestemd. FloraHolland werkt daarom met ketenpartners aan ICT-standaarden voor de sierteelt in FlorEcom en aan logistieke standaarden in FloriLog. Ook neemt de veiling deel in KISSit, het Keten Informatie Systeem Sierteelt Transport, waarbij partijen op de hoogte worden gehouden van de voortgang van de logistieke processen die zich afspelen tussen kweker en exporteur. Bij de directe plantenstromen kan een eenduidige aanpak direct winst opleveren. Locatiecoderingen Een voorbeeld van eenheid was het project Locatiecoderingen van FlorEcom. In dat project wordt elke voor het sierteelttransport relevante locatie (kwekerijen, veilingen, kopersboxen, et cetera) van een eigen unieke locatiecode voorzien. Die locatiecode maakt het voor chauffeurs voortaan eenduidig helder waar zij moeten laden en lossen. RFID Een ander voorbeeld is de toepassing van RFID (Radio Frequency Identification), een technologie om logistieke dragers in de keten te volgen. FloraHolland had haar oude stapelwagens al met RFID uitgerust om in de veiling tracking & tracing mogelijk te maken.


Bij de totstandkoming van het nieuwe FloraHolland is met de handel afgesproken dat de kosten voor de handel met 10 procent zouden worden verlaagd. Ook werd afgesproken dat de veiling meer transparantie zou betrachten ten aanzien van de opbouw van de kosten voor de handel. Aan beide punten werd in 2009 in goed overleg met de georganiseerde handel invulling gegeven. Op dit punt is er een overeenkomst te zien met de discussie over de basisprovisie. Net zoals kwekers zien ook handelaren het collectieve belang van een gezonde marktplaats. Dat leidt uiteindelijk tot een kostenplaatje voor de koper dat deels is opgebouwd uit heffingen over de omzet en deels uit vergoedingen voor specifieke diensten.

De uniforme stapelwagen wordt eveneens met de nieuwste RFID-technologie uitgerust. Ook Container Centralen (CC) heeft besloten om zijn Deense Containers met soortgelijke technologie uit te rusten. Op den duur kunnen zodoende zowel Deense Containers als stapelwagens en hun lading in en buiten het veilinggebouw worden gevolgd. Zo wordt ingespeeld op wensen van klanten die willen weten wat er in de keten met het product is gebeurd. Belangrijker nog is het feit dat er in de bedrijfsprocessen tijdig wordt geanticipeerd en dat er daardoor efficiënter kan worden gepland en gewerkt. GreenRail Een voorbeeld van ketensamenwerking was GreenRail, een duurzame multimodale oplossing. Wegtransport wordt voor sierteeltgewassen steeds problematischer en daarom wordt er in de sierteeltsector naar alternatieve oplossingen gezocht. FloraHolland zette daarom samen met een groot aantal ketenpartners, onder wie kwekers, handelaren en de VGB, een pilot op met treinvervoer van planten naar Italië. Ook Polen en Roemenië zullen als bestemming volgen. Daarbij werd gekozen voor standaard-oplossingen die het railvervoer biedt. Binnen die context werd een aantal transporten georganiseerd die erg goed verliepen. Dat wettigt de verwachting dat het sierteelttransport het spoor uiteindelijk frequenter kan gebruiken. VBN Vrijwel voortdurend handelt FloraHolland in interactie met ketenpartners. Als omvangrijke sectorpartij heeft zij een brede sectorverantwoordelijkheid. Die wordt mede door de VBN ingevuld middels een krachtige lobby naar verschillende overheden en binnen de greenports. Mede door die lobby kwam er een steunpakket voor de tuinbouwsector beschikbaar. Ook werd de nieuwe verpakkingswetgeving voor de sector aanzienlijk verzacht. Greenport(s) Nederland Netwerkorganisatie Greenport(s) Nederland bereikte goede resultaten. Er ligt nu een visie die aangeeft

waar Greenport(s) Nederland de komende tientallen jaren naartoe wil in nationaal en internationaal perspectief. Ook is helder hoe het er in de verschillende greenports precies voor staat met de ruimtebehoefte, de beschikbare ruimte en de infrastructuur. Dat zijn belangrijke zaken. Want met die kennis kan in samenwerking tussen bedrijfsleven en overheden beleid worden opgezet ten behoeve van een economisch en ecologisch duurzame sierteeltsector. Als derde mainport van Nederland. Productschap Tuinbouw FloraHolland heeft een belangrijke rol in sectordiscussies. Dat mag van haar als grote sectororganisatie ook worden verwacht. Zo ontstond er discussie over een nieuwe zienswijze van het Productschap Tuinbouw. Dat wilde een algemeen bestuur laten beslissen over door de sierteelt opgebrachte sectorgelden, iets waarmee FloraHolland het niet eens was. Er is ook discussie over de wens van FloraHolland om in samenwerking met de handel de activiteiten van Bloemenbureau Holland dichter naar zich toe te halen. FloraHolland ziet het nut en de noodzaak van collectieve inning van middelen die voor collectieve doeleinden worden aangewend. Maar met toevoegingen: * privaat wat privaat kan, publiek wat publiek moet; * een zo efficiënt mogelijke besteding van gelden zonder overmatige overhead; * organisatie Productschap Tuinbouw moet leaner & meaner. Bloemenbureau Holland Dit laatste geldt ook op de terreinen marktonderzoek en promotie. Kwekers en handelaren worden groter of vergroten hun schaal door samenwerking. Ook ontstaat er meer ketensamenwerking. Als gevolg daarvan ondernemen steeds meer ondernemers promotieactiviteiten naast die van Bloemenbureau Holland. Ook daarom is het nodig dat er samen met de handel wordt nagedacht over het concentreren, en dus effectief en efficiënt inrichten, van promotie en marktonderzoek.

19


Duurzaam en maatschappelijk verantwoord FloraHolland associeert duurzaamheid niet alleen met milieuaspecten, maar ook met bestendige relaties met kwekers, kopers en medewerkers. FloraHolland combineert maatschappelijk verantwoord ondernemen met gezonde bedrijfsvoering. Er is daarbij aandacht voor mens, milieu en maatschappelijke kwesties. Met haar verantwoord ondernemerschap plaatst FloraHolland zich met haar achterban midden in de maatschappij. Er zijn dan ook op dit terrein binnen de sector al vele initiatieven met of door FloraHolland ontwikkeld. Energie In Naaldwijk zette FloraHolland stappen voorwaarts met de toepassing van aardwarmte. Dat gebeurt op basis van onderzoek naar de toekomstige energievoorziening. Daarbij is gebleken dat aardwarmte voordelen biedt boven andere oplossingen zoals bioketels, WKK’s, windmolens en zonnepanelen. Door warm water van een diepte van vier kilometer omhoog te pompen, kunnen de gebouwen op termijn worden verwarmd en kan het gasverbruik met 90 procent worden gereduceerd. Behalve besparingen levert dat jaarlijks een verminderde CO2-uitstoot op van 4000 ton. In 2010 wordt rondom het gebruik van aardwarmte een business case opgesteld. Samenwerking met andere partijen brengt de toepassing van aardwarmte dichterbij. Rijnsburg heeft in 2009 een omvangrijk energiebesparingsprogramma uitgevoerd bovenop maatregelen die al eerder waren genomen. Dit programma heeft het energieverbruik in de Rijnsburgse veiling nogmaals met 7 procent teruggebracht. Het energiebesparingsprogramma bestaat uit een aantal gecombineerde acties (zowel technisch als organisatorisch). In Rijnsburg wordt in 2011 een proef opgezet met de toepassing van LEDverlichting in het veilinggebouw. LED-verlichting kost minder energie dan normale verlichting. Afhankelijk van de proef wordt bezien of deze verlichtingsvorm in het hele veilinggebouw kan worden toegepast.

Milieu en vervoer Op het gebied van vervoersmanagement en logistiek speel FloraHolland een actieve rol: • de veilingactiviteiten worden waar mogelijk aangepast aan de spitstijden; • de toepassing van collectief vervoer in de aanvoer wordt gestimuleerd; • bij dat collectief vervoer wordt gestreefd naar een optimale beladingsgraad; • de inzet van LZV’s (lange zware voertuigen) wordt gestimuleerd; • er loopt onderzoek naar het efficiënter maken van het zogenaamde interveilingverkeer. Om het wegtransport te verminderen, participeert FloraHolland in het project GreenRail. In dat project worden planten per spoor naar Italië verstuurd met gebruikmaking van de normale spoorfaciliteiten. Een rit per spoor levert op lange afstanden (meer dan 600 kilometer) een reductie van 50 procent CO2uitstoot en een kostenbesparing van circa 10 procent per Deense container op ten opzichte van wegtransport. De eerste resultaten van deze proef zijn alleszins hoopgevend. FloraHolland volgt daarnaast de ontwikkelingen van Fresh Corridor (vervoer van versproducten per binnenvaartschip) met belangstelling. De veiling speelt een actieve rol bij een proef met de grootschalige toepassing van biodiesel (B30 – dertig procent bijgemengde biodiesel). Daartoe is op het pompstation in Naaldwijk een pomp ingericht, waar vijf vervoerders gebruik van maken. Met Greenport Aalsmeer en met de ontwikkelaars van de nieuwe tuinbouwlocatie PrimAviera voert FloraHolland verkennende gesprekken over samenwerking op het gebied van duurzaamheid. Openbaar vervoer helpt om de milieuoverlast van het woon-werkverkeer te beperken. Daarom werkt FloraHolland in Aalsmeer met andere partijen in de regio mee aan programma’s zoals de OV-chipkaart en de Schiphol Forenskaart.

21

De sector pakt het begrip duurzaamheid op tal van manieren op. In de productie gebeurt dat vooral in programma’s zoals MPS (Milieu Programma Sierteelt). De sector als geheel heeft via consumentenlabel Fair Flowers Fair Plants (FFP) een label ontwikkeld voor het verantwoord geteelde product (wat milieu en arbeidsomstandigheden betreft). 2009 in cijfers 3614 bedrijven die deelnemen aan MPS ABC (2007: 3585) 225 deelnemers aan MPS-GAP (2007: 248) Florimark Productie 72 (2007: 69) Florimark Trade 71 (2007: 61) 8 veilingen met MPS Auction (2007: 3) 4 bedrijven met Milieukeur (2007: 5) MPS-Socially Qualified 167 (2007: 137) MPS-Quality 68 MPS-QualiTree 10 MPS-Packers 3 Van de omzet van alle via FloraHolland verhandelde sierteeltproducten (Nederlands product en import) over 2009: • is 52 procent afkomstig van bedrijven met een MPS-kwalificatie A, B of C; • is 40 procent afkomstig van bedrijven met de hoogste MPS-kwalificatie A.

Op de vestiging in Aalsmeer is een vernieuwd Gebouw- en Installatiebeheersysteem (GIBS) gereedgekomen. Met behulp daarvan wordt in het nieuwe Logistiek Middelen Centrum (LMC) een daglichtafhankelijke lichtregeling ontwikkeld. De situatie in het LMC dient in Aalsmeer als proef voor komende grootschalige verlichtingsvervangingen. In sommige opzichten zit de economische crisis versnelling van duurzaamheid in de weg. Onder meer als gevolg van de crisis wordt de nieuwe Locatie Oost minder snel ontwikkeld dan oorspronkelijk was gedacht. Hierdoor komt de uitwerking van duurzame technieken, die daar zouden worden toegepast, ook niet tot stand. Ook in Naaldwijk loopt de ontwikkeling van kopersaccommodatie vertraging op. Niettemin wordt er wel doorgewerkt aan de ontwikkeling van Trade Parc Westland Mars. Uitgangspunt daar is dat er volgens meervoudig ruimtegebruik (twee lagen bouw) wordt gebouwd en dat er sprake zal zijn van warmte-koudeopslag (wko). Daarbij wordt ’s winters kou in de bodem opgeslagen, die ’s zomers wordt gebruikt voor koeling. Tegelijk wordt er ’s zomers warmte opgeslagen, die ’s winters dient als verwarming. De bedoeling is dat wko gezamenlijk wordt geëxploiteerd met de kopers die zich daar vestigen. In Rijnsburg wordt van oudsher veel aandacht besteed aan de landschappelijke inpassing van het veilingcomplex. Tussen het veilingcomplex en de aangrenzende woonwijk liggen een waterpartij, een groenstrook en een heuvel.

22


Duurzaamheid

Kopersaccommodatie FloraHolland werkt in de vestigingen aan een programma voor beperking van de dieselmotorenemissie (dme). Het gebouw is ingericht in milieuzones waarbinnen alleen vrachtwagens met een roetfilter met Euro 4 en 5-motoren zijn toegestaan. Voor de toekomst wordt er gewerkt aan uitbreiding van het aantal externe verladingsmogelijkheden.

Niet alleen houden die drie elementen het gebouw uit het zicht; ze verminderen ook nog eens de geluidsoverlast. Ook in Rijnsburg wordt waar mogelijk in twee lagen gebouwd voor een optimaal ruimtegebruik.

Ontwikkeling aantal bedrijven en gemiddelde grootte Ontwikkeling aantal bedrijven en gemiddelde grootte snijbloemen onder glas Aantal bedrijven

Aantal m2

Certificering De Rijnsburgse veiling beschikt over het certificaat MPS Florimark Auction. Dat certificaat geeft een aantal waarborgen op het gebied van de aanpak van het milieu en de arbeidsomstandigheden. FloraHolland legt binnenkort de Milieu- en Energiebeleidsverklaring vast, waarvoor de voorbereidingen in 2009 startten.

6.000

14.000

Opleidingen FloraHolland als geheel biedt een uitgebreid programma van opleidingen. Dat vloeit voort uit het beleidsuitgangspunt dat de veranderende markt steeds nieuwe eisen stelt aan medewerkers. Bovendien vindt FloraHolland dat medewerkers de ruimte moeten hebben om zich te ontwikkelen. Zo vinden er in de logistieke afdelingen van verschillende vestigingen BBL-opleidingen plaats (beroepsbegeleidende leerweg). De betrokken medewerkers, inmiddels zo’n 100, behaalden op die manier een diploma dat ze betere kansen geeft op de arbeidsmarkt. Ze verwierven bovendien praktische vaardigheden die zij in hun werk bij FloraHolland goed kunnen toepassen.

0

12.000

5.000

10.000 4.000 8.000 3.000

6.000

2.000

4.000

1.000

2.000

1980

1985

1990

1995

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009*

-

Gemiddeld aantal m per bedrijf met snijbloemen (onder glas) 2

Aantal bedrijven met snijbloemen (onder glas)

Ontwikkeling aantal bedrijven en gemiddelde grootte potplanten onder glas Aantal bedrijven

Aantal m2

2.000

18.000

1.800

16.000

1.600

14.000

1.400

12.000

1.200

10.000

1.000

8.000

800 6.000

600

4.000

400

2.000

200 0 1980

1985

1990

1995

2000

2001

Aantal bedrijven met potplanten (onder glas)

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009*

-

Gemiddeld aantal m per bedrijf met potplanten (onder glas) 2

Bron: CBS

NB: Cijfers van 2009 zijn gebaseerd op een voorlopige telling van het CBS. Betreft Nederlandse bedrijven.

23


Corporate governance en risicomanagement FloraHolland vindt een goed beleid op het gebied van corporate governance van groot belang en handelt daarom, hoewel zij daartoe niet verplicht is, in de geest van de vernieuwde Nederlandse corporate governance code. Ledenbetrokkenheid en transparantie De coöperatie richt zich op de continuïteit van de marktplaats FloraHolland op lange termijn en kent geen winstdoelstelling. FloraHolland acht transparantie en inbreng van haar leden in de besturing van de coöperatie FloraHolland van groot belang. Zo hebben leden inbreng via het bestuur, de raad van commissarissen, de regiobesturen, de algemene ledenvergaderingen en regiobijeenkomsten. De regiobesturen spreken in een vroeg stadium over strategische onderwerpen en beleidsontwikkelingen. Verantwoordelijkheden en toezicht FloraHolland kent een uitgebalanceerde verantwoordelijkheidsverdeling tussen haar bestuursorganen. Daarnaast bestaat er een heldere structuur van toezicht voor elk van deze bestuursorganen. De algemene ledenvergadering (alv) bestaat uit de leden van de coöperatie en benoemt het bestuur en de raad van commissarissen. Ook dient de alv grote investeringen goed te keuren en de jaarrekening vast te stellen. Het bestuur legt verantwoording af aan de algemene ledenvergadering. De vijftien regiobesturen fungeren als klankbord en adviesorgaan van het bestuur. De regiobestuurders worden gekozen door leden uit de regio. Het bestuur heeft de dagelijkse leiding van de onderneming gedelegeerd aan de directie door middel van het directiereglement maar blijft eindverantwoordelijk. De dagelijkse leiding van de onderneming is in handen van de directie, die bestaat uit een algemeen directeur, een commercieel directeur, een financieel directeur en een directeur ICT & Logistiek. De zeshoofdige raad van commissarissen houdt toezicht op het bestuur en de directie.

Van de commissarissen, die ook een adviserende functie hebben, worden er drie benoemd vanuit de leden. Monitoring bedrijfsrisico’s Om een goed beeld te houden van bestaande en nieuwe bedrijfsrisico’s hebben in 2009 alle concernafdelingen en vestigingen, en ook bestuur en directie, de integrale risicomanagementcyclus doorlopen. Met behulp van deze jaarlijks terugkerende cyclus worden de belangrijkste bedrijfsrisico’s geïnventariseerd, zonodig van beheersmaatregelen voorzien en geborgd. Hierbij wordt de organisatie begeleid door de ‘expertisegroep risicomanagement’ (zie op pagina 31 illustratie ‘risicomanagementcyclus’). Strategische risico’s Bestuur en directie besteden met leden en klanten van de coöperatie veel aandacht aan strategie- en beleidsontwikkeling. Goede strategische keuzes dragen in belangrijke mate bij aan het beperken van bedrijfsrisico’s. In de besturingscyclus van FloraHolland wordt deze strategie vertaald naar een meerjarenbeleidsplan. Vanuit dit meerjarenplan worden vervolgens de jaarplannen en -begrotingen opgesteld. De gerealiseerde resultaten worden periodiek geconfronteerd met deze begrotingen met behulp van rapportages en analyses. Deze manier van werken is ook tijdens de economische crisis bijzonder effectief gebleken. FloraHolland heeft eind 2008 een ‘slechtweer-scenario’ vastgesteld dat in mei 2009 heeft geleid tot een forse bijsturing en het verantwoord bijstellen van de budgetten. Financiële risico’s Op financieel gebied worden rente- en valutarisico’s waar mogelijk afgedekt door het inzetten van financiële instrumenten. Het treasury team, waarin onder anderen de financieel directeur zitting heeft, houdt zich bezig met de beheersing van liquiditeitsen kredietrisico’s.

25

Operationele risico’s Ook in de dagelijkse processen worden risico’s binnen FloraHolland zoveel mogelijk beheerst. Operationele risico’s zoals ongelukken en calamiteiten worden afgedekt door de Bedrijfshulpverlening (BHV), de Bedrijfsbeveiliging en de Bedrijfsbrandweer (in Aalsmeer en Naaldwijk). Tevens zijn er actuele bedrijfsnoodplannen beschikbaar en is er actief beheer van de verzekeringsportefeuilles. Aanvullend hierop worden op de vestigingen jaarlijks crisismanagementtrainingen gehouden. De veiligheidscoördinatoren op de drie exportvestigingen delen hun kennis en werken samen met de drie regionale vestigingen.

26


Prijsrisico’s ten aanzien van inkopen van energie worden beperkt door het energieteam. In het project één uniforme stapelwagen krijgt het beheersen van de prijsrisico’s ten aanzien van inkoop van aluminium de nodige aandacht. De werkgroep vastgoed behandelt de risico’s ten aanzien van vastgoedtransacties.

Risicomanagementcyclus in zes stappen

Jaarverslag februari

1. Inventarisatie risico’s Opstellen overzicht van risico’s

6. Evaluatie Evaluatie van risicobeheersing

2. Analyse & prioriteiten Bepalen omvang risico’s

5. Informeren Voorlichting over maatregelen aan betrokkenen

3. Maatregelen Bepalen te nemen maatregelen

4. Borging & controle Implementatie maatregelen en controle op naleving

Jaarplan juli

In 2009 zijn binnen de risicomanagementcyclus onder meer de volgende mogelijke risico’s benoemd: • direct sourcing/toename BVO op grote schaal • economische en financiële crisis • oninbare vorderingen op debiteuren • zekerhedenbeleid moeilijker • snelle stijging inkoopkosten • rentefluctuatie • imagoschade sierteeltproduct/-sector • verkeerde strategische keuzes • te laat bijsturen/herijken strategie en beleid • ICT-storingen • leegstand door marktontwikkelingen • valutaschommelingen (wegvallen afzet) • wegvallen substantieel aantal leden en ledenkapitaal • schaalvergroting (zowel bij retail, kopers als aanvoerders)

27

Verslag en advies van de raad van commissarissen In het jaar 2009 kwam in de samenstelling van de raad van commissarissen geen wijziging. De heren Franswillem Briët en Henk Benjamins werden in hun functie herbenoemd. In de vergaderingen van de raad en in het overleg met bestuur en directie was er aandacht voor strategische aspecten, en ook voor de gevolgen van de economische crisis voor FloraHolland.

•

•

•

Raad van commissarissen

• Strategische ontwikkelingen De commissarissen hebben diepgaand gesproken over de ontwikkelingen in de sector en de gevolgen daarvan voor FloraHolland. Tijdens een strategische conferentie met bestuur en directie werd benadrukt dat FloraHolland moet inspelen op de verdere internationalisering van de sector. Ook werd de noodzaak van het binden aan FloraHolland van afzet via directe stromen onderstreept. Beide onderwerpen zijn relevant als het gaat om het verder uitbouwen van de marktplaats FloraHolland en om het versterken van de koopkracht van de leden. Gevolgen economische crisis De raad besteedde veel tijd aan het bespreken van de gevolgen van de economische crisis voor de sector en voor FloraHolland. Daarbij kregen bestuur en directie de aanbeveling te werken aan een ‘slechtweer-scenario’ en aan een set structurele maatregelen, die moest leiden tot verdere kostenbesparing. Onderwerpen In de beraadslagingen van de raad van commissarissen kwam een groot aantal actuele onderwerpen aan de orde, waaronder: • de goedkeuring van de joint venture met het Duitse Landgard, waarmee FloraHolland samen Veiling Rhein-Maas ontwikkelt; • de maatregelen in het kader van het leden-/nietledenbeleid waarbij besloten is om de voordelen van het lidmaatschap te vergroten; • de vaststelling van de basiskosten van de coöperatie waarbij de basisprovisie is vastgesteld op 1,4%;

de herijking van de financiële structuur van FloraHolland tegen de achtergrond van de veranderde economische omstandigheden; de virtualisering van de afzet in het veilproces en in de directe stromen en de gevolgen daarvan voor FloraHolland, aanvoerders en afnemers; deelnemingen in vastgoed van handelsbedrijven en de daaraan verbonden risico’s; uitkering van een gedeelte van de in 2009 opgebouwde liquiditeitsbijdrage.

Advies De raad van commissarissen heeft de door het bestuur opgemaakte en door de accountant gecontroleerde jaarrekening 2009 van FloraHolland onderzocht. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2009 en de winsten verliesrekening over het boekjaar 2009 met toelichting. De raad stemt op grond van dit onderzoek in met de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening en heeft deze dan ook ondertekend. Aan de algemene ledenvergadering wordt voorgesteld de jaarrekening 2009 vast te stellen, het bestuur decharge te verlenen voor het in het boekjaar 2009 gevoerde beleid en de raad van commissarissen decharge te verlenen voor het daarop gehouden toezicht. De commissarissen spreken hun waardering uit tegenover bestuur, directie en medewerkers voor de behaalde resultaten en de wijze waarop het bedrijf in het lastige jaar 2009 heeft gefunctioneerd.

Namens de raad van commissarissen

Franswillem Briët voorzitter Aalsmeer, 21 april 2010

29



Algemeen De omzet in 2009 is uitgekomen op € 3.861 miljoen (2008: € 4.074) wat neerkomt op een daling van 5,2%. De export daalde met 4% vooral door de economische situatie en het slechte weer begin van het jaar. De omzetdaling begin 2009 maakte bijstelling van de begroting 2009 al vroeg in het jaar noodzakelijk. Uitgegaan werd van een daling met 10%. Om dit op te vangen werden de kostenbudgetten met € 17 miljoen verlaagd. Ook een groot aantal investeringen werd doorgeschoven waardoor het investeringsbudget van € 104 miljoen werd gehalveerd. De uiteindelijke daling van de omzet was minder groot dan verwacht. Door de uitgevoerde besparingsoperaties is het financiële resultaat zelfs nog iets beter dan dat van 2008. In turbulente tijden is FloraHolland in staat geweest om de bakens snel te verzetten. Opbrengsten De opbrengsten over 2009 bedragen € 382,0 miljoen (2008: € 390,6). De provisieopbrengsten zijn lager door de omzetdaling en de verlaging van de basisprovisie van Connect naar 1,5% (2008: 1,6%). De opbrengst van de heffingen, waaronder opgenomen de kopersheffingen en de stapelwagen- en partijheffing, zijn nauwelijks veranderd t.o.v. 2008 omdat het aangevoerde volume nagenoeg gelijk bleef. Kosten De loonkosten 2009 zijn per saldo met 2% gedaald tot een bedrag van € 186,9 miljoen, ondanks een prijseffect (CAO) van 2% en een extra dotatie aan de voorziening voor 12,5 jarig personeelsjubilea ad € 1,5 miljoen. Het aantal (full time) arbeidsplaatsen (fte’s) is in 2009 gekrompen met circa 170 fte’s naar 3.386 fte’s ultimo 2009. Ook de uitgaven aan externe arbeidskrachten zijn verminderd van € 23 miljoen in 2008 naar € 18 miljoen in 2009.

De maatregelen om de algemene kosten te verlagen hadden vooral betrekking op secundaire personeelskosten, onderhoud aan gebouwen, marketingkosten en lagere advieskosten, mede als gevolg van minder projecten. De afschrijvingskosten stegen in 2009 met € 5,1 miljoen (+7%) tot een bedrag van € 75,0 miljoen. Hierin is een waardevermindering verwerkt van € 2,5 miljoen door afwaardering van buiten gebruik gestelde activa waaronder activa van de oude veilzaal E/F in Aalsmeer. Het aantal gestarte projecten is teruggebracht. Het effect daarvan op de afschrijvingen wordt pas in komende jaren zichtbaar. De rentelasten zijn gestegen met € 1,4 miljoen (+7%) tot een bedrag van € 20,9 miljoen. Deze stijging wordt veroorzaakt door de afkoopkosten (€ 3,4 miljoen) van een aantal renteswapcontracten. Zonder deze afkoopkosten waren de rentelasten 2009 lager door de lage rentestand in 2009 en het verlaagde investeringsniveau. Bijzondere lasten In 2009 is een voorziening opgenomen van m 4,0 miljoen voor de joint venture met Landgard inzake Venlo in verband met de (eenmalige) kosten voor het samengaan van deze veilingen waaronder kosten van het Sociaal Plan en kosten verband houdende met het veilcomplex op locatie Venlo. Resultaat voor belastingen Ondanks de forse omzetdaling is het resultaat voor belastingen en deelnemingen op niveau gebleven en werd een winst voor belasting en deelnemingen genoteerd van € 7,6 miljoen (2008: € 5,5 miljoen). Vennootschapsbelasting Door verschillen in de afschrijving van de gebouwen door fiscale wetgeving is de effectieve belastingdruk hoger dan het ‘normale’ belastingpercentage.

De algemene kosten zijn in 2009 afgenomen met € 13,2 miljoen tot een bedrag van € 87,6 miljoen (-13%). 31

Winst- en verliesrekening Overzicht financieel resultaat (x € 1 miljoen )

Balans 2009

2008

Mutaties in %

Overzicht vermogenspositie (x € 1 miljoen )

Opbrengsten

31-12-2008

861,2

894,8

Activa

Provisie

87,3

96,7

-9,7%

Vaste activa

Heffingen

113,0

112,0

0,9%

Vlottende activa

Overige opbrengsten

181,7

181,9

-0,1%

Totaal

382,0

390,6

-2,2%

Totaal opbrengsten

31-12-2009

62,3

57,9

923,5

952,7

Algemene reserve

140,4

138,8

Participatiereserve

56,7

59,3

4,0

4,0

Passiva Loonkosten

186,9

191,2

-2,2%

Algemene kosten

87,6

100,8

-13,1%

Afschrijvingen

75,0

69,9

7,3%

Rentelasten

20,9

19,5

7,2%

370,4

381,4

-2,9%

Operationeel resultaat

11,6

9,2

Bijzondere lasten

-4,0

-3,7

7,6

5,5

Totaal kosten

Resultaat voor belasting

32

Deelnemingen

0,4

0,1

Vennootschapsbelasting

-2,3

-2,3

Resultaat na belasting

5,7

3,3


Kosten

Overige reserves Resultaat boekjaar

5,7

3,3

Eigen vermogen

206,8

205,4

Leden- en aanvoerdersleningen

235,8

246,0

442,6

451,4

19,7

20,8

115,9

106,2

Kortlopende schulden

345,3

374,3

Totaal

923,5

952,7

Solvabiliteitsratio

22,4%

21,6%

Ratio risicodragend vermogen

47,9%

47,4%

Risicodragend vermogen Voorzieningen Overige langlopende schulden

Ratio’s

33

Ratio’s Het financieringsbeleid was erop gericht de solvabiliteit en het risicodragend vermogen tussen de bandbreedte van 20-25% respectievelijk 40-45% te krijgen en/of te houden. Het beleid is opnieuw herzien in het licht van de gewijzigde financieeleconomische omstandigheden. Daarbij is de doelstelling voor de solvabiliteit verhoogd naar de bandbreedte 25-30%. Doelstelling voor het risicodragend vermogen blijft gelijk op 40-45%. De feitelijk gezonde positie van het risicodragend vermogen eind 2009, die boven de 45% is, maakt het mogelijk om van de ingehouden liquiditeitsbijdrage 2009 van 1% van de omzet, de helft (€ 17 miljoen) te restitueren aan de leden. De andere helft wordt bijgeschreven op de ledenlening. Het risicodragend vermogen blijft desondanks goed op niveau en stijgt van 47,4% ultimo 2008 naar 47,9% ultimo 2009. De solvabiliteitsratio eind 2009 valt onder de (nieuwe) bandbreedte. De herziene doelstelling leidt ertoe dat in de toekomst het eigen vermogen zal moeten groeien hetgeen moet worden gerealiseerd door een hoger resultaat en winstinhouding. Bestemming van het resultaat Door het bestuur zal aan de algemene ledenvergadering worden voorgesteld om het nettoresultaat van € 5,7 miljoen in de coöperatie te houden, en deze deels toe te voegen aan de participatiereserve en deels aan de algemene reserve.

34

Bij de toevoeging aan de participatiereserve wordt uitgegaan van een vergoeding van 1,5% over het uitstaande saldo en een toevoeging van 3,0% van de betaalde ledenprovisie. Toevoeging aan de algemene reserve € 2.732.000 Bijschrijving op de participatiereserve: Een participatievergoeding van 1,5% over de participatierekeningen ultimo 2009 € 878.000 Bijschrijving van 3% van de betaalde ledenprovisie 2009 € 2.130.000 Totaal nettoresultaat € 5.740.000


Vaste activa en investeringen De vaste activa zijn met € 33,6 miljoen afgenomen tot een boekwaarde van € 861,2 miljoen ultimo 2009. De som van investeringen en desinvesteringen in 2009 bedraagt € 41,0 miljoen. Belangrijkste uitgaven in 2009 betreffen de uniforme stapelwagen, investeringen in gebouwen onder andere t.b.v. de brandveiligheid, kloksystemen en meermalige emballage.

35

Balans per 31 december 2009 Voor verwerking voorstel resultaatbestemming (bedragen x € 1.000) Activa

31-12-2009

Passiva

31-12-2008

31-12-2008

140.402

138.815

2.635

2.635

56.719

59.354

476

476

Eigen vermogen

Vaste activa Materiële vaste activa

Algemene reserve

Bedrijfsgebouwen en - terreinen

Reserve rechtspersonen

595.993

589.950

Installaties en inventaris

174.165

185.759

Participatiereserve

Bedrijfsmiddelen in uitvoering

58.256

86.682

Herwaarderingsreserve

828.414

862.391

Wettelijke reserve deelnemingen

Deelnemingen Vorderingen op deelnemingen Overige vorderingen

841

841

5.740

3.259

206.813

205.380

3.450

1.969

16.204

18.828

19.654

20.797

177.366

166.066

17.116

35.570

10.808

11.482

Aanvoerdersleningen (1)

30.481

32.899

Langlopende bankleningen

115.946

106.175

351.717

352.192

94.843

113.668

75.974

93.270

Resultaat boekjaar

Financiële vaste activa 29.098

28.641

2.079

2.144

1.616

1.616

32.793

32.401

Voorzieningen Voorziening personeelsbeloningen Overige voorzieningen

Vlottende activa Langlopende schulden

Vorderingen

Ledenlening (1)

Handelsdebiteuren

25.997

35.999

Vorderingen op deelnemingen

21.353

8.728

Liquiditeitsbijdrage (1)

Overige vorderingen en overlopende activa

12.243

11.059

Vrijwillige (leden)lening (1)

59.593

55.786

2.723

923.523

2.085

952.663

Jaarrekening

Liquide middelen

Totaal activa

31-12-2009

Kortlopende schulden Kredietinstellingen incl. aflossingsverplichtingen Schulden aan leden/niet-leden Schulden aan deelnemingen

Totaal passiva

11.754

11.293

Overige crediteuren

32.504

20.633

Statiegelden

67.000

64.491

Overige schulden en overlopende passiva

63.264

70.939

345.339

374.294

923.523

952.663

1) Achtergestelde leningen. Deze vormen gezamenlijk met het eigen vermogen het aansprakelijk vermogen. Het aansprakelijk vermogen bedraagt ultimo 2009 € 443 miljoen (2008: € 451 miljoen).

36

37

Winst- en verliesrekening 2009 (bedragen x € 1.000) Bedrijfsbaten

Kasstroomoverzicht 2009 (bedragen x € 1.000)

2009

2008

87.347

96.681

Contributies

9.552

9.966

Partij- en stapelwagenheffing

88.131

87.686

Provisies

Transactie- en serviceheffing

24.942

24.356

Emballage

55.335

55.308

Verhuur stapelwagen en DC’s

26.750

27.747

51.417

Verhuur onroerend goed Diverse opbrengsten

Resultaat na belasting Afschrijvingen

2008

5.740

3.259

74.987

69.925

80.727

73.184

52.660

Totaal netto kasstroom (mutatie werkkapitaal en voorzieningen)

-34.691

33.332

38.529

36.175

Kasstroom uit operationele activiteiten

46.036

106.516

382.003

390.579 Investeringsactiviteiten

Bedrijfslasten Salarissen

152.338

156.790

Investeringen in materiële vaste activa

-50.784

-100.669

Investeringen in financiële vaste activa

-392

-76

9.774

14.247

-41.402

-86.498

Sociale Lasten

19.271

19.348

Pensioenlasten

15.391

14.971

Afschrijvingen

74.987

69.925

Bijzondere lasten

4.000

3.722

Overige bedrijfslasten

87.575

100.847

353.562

365.603

Bedrijfsresultaat

28.441

Desinvesteringen in materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten

24.976

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

Resultaat voor belasting

21.935-

20.891-

1.083

1.432

-20.852

-19.459

7.589

5.517

Vennootschapsbelasting

-2.306

-2.336

Resultaat deelnemingen

457

78

5.740

3.259

Resultaat na belasting

Jaarrekening

Rentelasten en soortgelijke kosten

Mutatie rekening courant krediet

-12.434

-10.447

Opgenomen langlopende leningen

36.428

20.000

Aflossing langlopende leningen

-33.048

-41.658

Liquiditeits- en kapitaalsbijdragen

35.940

37.229

Vrijwillige (leden)lening

Financiële baten en lasten

38

2009 Operationele activiteiten

Terugbetaling ledenlening Terugbetaling participatiereserve en kapitaalsbijdrage Overige mutaties Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen

-674

240

-23.258

-17.205

-6.945

-9.023

-5

47

-3.996

-20.817

638

-799

39

Ultimo 2009 is een deel van de activa en passiva van Sivepo C.V. ingebracht in de coöperatie. Het betreft hier voornamelijk het eigendom van het meermalige bloemen- en plantenfust en de daaruit voortvloeiende statiegeldverplichtingen. Deze overdracht heeft voor FloraHolland niet geleid tot een vermogensaanpassing. Uit hoofde van de inbreng van de activa en passiva en de daarbij behorende activiteiten, zijn de cijfers over 2008 voor vergelijkingsdoeleinden aangepast. Deelnemingen In de organisatiestructuur heeft FloraHolland ervoor gekozen de activa die direct dienstbaar zijn aan haar kernactiviteiten onder te brengen in de coöperatie. Niet direct dienstbare activiteiten zijn, evenals een aantal financiële belangen, ondergebracht in deelnemingen. Onder deze deelnemingen bevinden zich deelnemingen waarin FloraHolland een overwegende zeggenschap heeft. Echter, vanwege de beperkte financiële betekenis van deze deelnemingen in relatie tot het totaal van de activa en passiva van de coöperatie is geen geconsolideerde jaarrekening opgemaakt. De impact op de solvabiliteitsratio, indien wel volledig zou zijn geconsolideerd, is 0,6% (2008: 0,5%). Onder de overige gegevens bij de jaarrekening is een overzicht opgenomen met de belangrijkste deelnemingen.

40

De jaarrekening van FloraHolland is op 21 april 2010 door het bestuur van de coöperatie opgemaakt en op 26 april 2010 door de raad van commissarissen goedgekeurd. De jaarrekening wordt ter vaststelling voorgelegd aan de algemene ledenvergadering op 3 juni 2010.

Vorderingen en liquide middelen Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van mogelijke waardecorrecties wegens het risico van oninbaarheid. Voorraden eenmalige emballage zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs dan wel lagere marktwaarde. Gezien de geringe omvang van deze voorraden zijn deze opgenomen onder overige vorderingen en overlopende activa. Vorderingen en liquide middelen staan ter vrije beschikking van de coöperatie.

De in de toelichting opgenomen bedragen luiden in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld. Grondslagen voor waardering, resultaatbepaling en kasstroomoverzicht Grondslagen voor waardering De jaarrekening van FloraHolland is opgesteld op basis van de wettelijke bepalingen opgenomen in Titel 9, Boek 2 BW. De in de jaarrekening gehanteerde grondslagen voor waardering zijn voornamelijk gebaseerd op een stelsel van bepaling van vermogen en resultaat dat uitgaat van historische kosten.

Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan en waarvan de omvang onzeker is, maar op betrouwbare wijze is in te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door middel van schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen af te wikkelen.

Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen historische kostprijs of vervaardigingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. Financiële vaste activa Deelnemingen waarbij invloed van betekenis op het financiële en zakelijke beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde onder aftrek van nodig geachte afwaarderingen wegens duurzame waardeverminderingen. Deelnemingen waarbij geen invloed van betekenis op het financiële en zakelijke beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van nodig geachte afwaarderingen wegens duurzame waardeverminderingen. Onder de financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, eventueel verminderd met een waardecorrectie voor het risico van oninbaarheid.

Voorziening personeelsbeloningen

Jaarrekening

Toelichting algemeen Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A., hierna te noemen FloraHolland, is een coöperatie met een uitgesloten aansprakelijkheid voor haar leden. De coöperatie heeft ten doel de behartiging van de belangen van haar leden door bevordering van de afzet van sierteeltproducten in de meest ruime zin van het woord. Leden van de coöperatie kunnen zijn natuurlijke personen en rechtspersonen die één of meer bedrijven uitoefenen waarin sierteeltproducten worden geteeld. De coöperatie is statutair gevestigd te Aalsmeer met het kantoor-adres Legmeerdijk 313, 1430 BA Aalsmeer, Nederland.

Pensioenen Per 1 januari 2009 beschikt FloraHolland over één pensioenregeling. De met belanghebbenden overeengekomen vaste premiestorting in het pensioendepot van de verzekeraar wordt in de jaarrekening aangemerkt als pensioenlast. Daarnaast is een voorwaardelijke indexatieverplichting afgesproken waarbij de mate van indexatie gerelateerd is aan de dekkingsgraad van het pensioendepot. Gegeven deze pensioenregeling bestaat uit hoofde daarvan geen verplichting op balansdatum die als voorziening dient te worden verantwoord. Jubilea In 2009 zijn de verschillende jubilearegelingen van de voormalige fusiepartners geharmoniseerd. Deze harmonisatie heeft geleid tot een eenmalige stijging van de verplichtingen uit hoofde van jubilea bij een 12,5-jarig dienstverband.

Overige schulden en overlopende passiva Statiegeldverplichtingen worden opgenomen tegen de statiegeldwaarde van de op balansdatum in omloop zijnde meermalige emballage onder aftrek van een geraamd bedrag voor in omloop weggebleven emballage. Overige activa en passiva Alle overige activa en passiva zijn opgenomen tegen de nominale waarde. Grondslagen voor resultaatbepaling Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord voor zover zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar worden verwerkt indien en voor zover deze voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Afschrijvingen De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. Op aanschaffingen in het verslagjaar wordt tijdsevenredig afgeschreven. Rentelasten FloraHolland maakt gebruik van financiële instrumenten voor afdekking van een deel van het renterisico. Deze financiële instrumenten worden tegen kostprijs in het resultaat verwerkt. Resultaat deelnemingen Van deelnemingen die gewaardeerd zijn tegen nettovermogenswaarde wordt het aandeel in het resultaat van de deelneming in de winsten verliesrekening verantwoord. Voor zover er niet op nettovermogenswaarde wordt gewaardeerd, betreft het resultaat de in het verslagjaar ontvangen dividenden en eventuele waardeveranderingen.

41

Presentatie Voor de presentatie van de winsten verliesrekening is omwille van het inzicht daarin afgeweken van de voorgeschreven modellen in het besluit modellen jaarrekening vanwege het bijzondere karakter van de bedrijfsactiviteiten van de coöperatie. Grondslagen voor kasstroombepaling Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De liquide middelen in het overzicht bestaan uit direct beschikbare geldmiddelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van rente en belastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Derivaten en financiële risico’s Derivaten FloraHolland houdt geen financiële instrumenten voor handelsdoeleinden en geeft deze ook niet uit. Valutarisicobeheer Transacties in vreemde valuta vinden slechts in beperkte mate plaats. Ook activa en passiva luiden doorgaans in euro’s. Uit dien hoofde is het valutarisico beperkt. Renterisicobeheer FloraHolland heeft een voorzichtig beleid ten aanzien van renterisico’s. FloraHolland volgt de marktrenteontwikkelingen intensief. Het beleid is dat het grootste deel van het renterisico wordt afgedekt met renteswaps. Voor renteswaps die onderdeel uitmaken van een effectieve hedge-relatie wordt kostprijshedge-accounting toegepast.

42

Kredietrisicobeheer Met kredietinstellingen zijn ten aanzien van bancaire financiering en de voorwaarden waaronder deze ter beschikking wordt gesteld, nadere afspraken gemaakt omtrent de kredietwaardigheid. FloraHolland voldoet op balansdatum ruimschoots aan de in dit kader gestelde eisen. Voor de bancaire financiering zijn geen overige zekerheden gesteld.

kan op voorstel van het bestuur en na goedkeuring door de algemene ledenvergadering, na het verstrijken van de looptijd van de betreffende jaarlagen, worden vervroegd of uitgesteld. De coöperatie kent ook een algemene reserve.

Debiteurenrisicobeheer Om het debiteurenrisico te beheersen wordt dit voortdurend bewaakt en gevolgd. De activiteiten uit hoofde van dienstverlening zijn dusdanig over een grote groep klanten gespreid dat er geen sprake is van een grote concentratie van het debiteurenrisico. Een overwegend deel van het debiteurenrisico wordt afgedekt door (on)beperkte non-storno verklaringen en een kredietverzekeringspolis ingeval er een 14 dagen krediet wordt verstrekt voor FloraHolland Connect aankopen. Aansprakelijkheid leden van de coöperatie FloraHolland heeft een statutaire uitsluiting van aansprakelijkheid van haar leden. Dit betekent dat de leden van de coöperatie geen aansprakelijkheid hebben voor niet verrekende verliezen anders dan de bij de coöperatie uitstaande financiering in de vorm van een participatiereserve en achtergestelde ledenlening. De uit het resultaat gevormde participatiereserve die op naam staat van haar leden is onderdeel van het eigen vermogen van de coöperatie. Een uit een positief jaarresultaat gevormde jaarlaag in de participatiereserve wordt, op voorstel van het bestuur van de coöperatie en na goedkeuring door de algemene ledenvergadering, na twintig jaar betaalbaar gesteld. Daarnaast neemt ieder lid van de coöperatie deel in de ledenlening door een, op voorstel van het bestuur door de algemene ledenvergadering vast te stellen, percentage van de via de coöperatie door de leden af te rekenen producten. De ledenlening is achtergesteld bij vorderingen van crediteuren en verschaffers van vreemd vermogen. De uitkering van de ledenlening

Jaarrekening

Belastingen De belastingen worden berekend op basis van het verantwoorde resultaat, rekening houdend met fiscaal vrijgestelde posten en geheel of gedeeltelijk nietaftrekbare kosten. Voor belastbare of verrekenbare tijdelijke verschillen wordt een latente belastingverplichting of latente belastingvordering opgenomen.

43

Toelichting op de balans - Vaste activa Materiële vaste activa

Financiële vaste activa

De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum en het verloop zijn als volgt:

De samenstelling van de boekwaarde per balansdatum en het verloop zijn als volgt:

Installaties en inventaris

Bedrijfsmiddelen in uitvoering

Totaal

589.950

185.759

86.682

862.391 Stand per 1 januari 2009

Investeringen

16.072

14.890

19.822

50.784

Overboekingen

36.881

11.002

-47.883

0

-9.156

-253

-365

-9.774

-37.754

-37.233

0

-74.987

6.043

-11.594

-28.426

-33.977

Desinvesteringen Afschrijvingen

Boekwaarde per 31 december 2009

595.993

174.165

58.256

828.414

Cumulatieve aanschafwaarden

1.144.522

672.066

58.256

1.874.844

Cumulatieve afschrijvingen

548.529

497.901

0

1.046.430

Boekwaarde per 31 december 2009

595.993

174.165

58.256

Aflossingen Stand per 31 december 2009

Materiële vaste activa worden afgeschreven op basis van de geschatte economische levensduur: • Bedrijfsgebouwen, afschrijving is 3% tot 20% per jaar. • Installaties en inventaris, afschrijving is 3% tot 50% per jaar. • Terreinen en bedrijfsmiddelen in uitvoering worden niet afgeschreven. De verzekerde waarde van de gebouwen bedraagt € 1.759 miljoen. Onder de boekwaarde per 1 januari 2009 is begrepen de inbreng tegen boekwaarde van het meermalig Sivepo fust (€ 10,8 miljoen). De gehanteerde afschrijvingstermijnen hiervoor zijn voor bloemendozen twee jaar en voor plastic bloemenfust, rood plantenfust en grijs plantenfust zeven jaar. In 2009 waren de investeringen hierin € 2,6 miljoen (2008: € 4,3 miljoen). Onder investeringen zijn begrepen uitgaven betreffende de uniforme stapelwagen, investeringen in gebouwen onder andere voor brandveiligheid en kloksystemen.

Deelnemingen

Vorderingen op deelnemingen

Overige vorderingen

Totaal

28.641

2.144

1.616

32.401

457

0

0

457

0

-65

0

-65

457

-65

0

392

29.098

2.079

1.616

32.793

Deelnemingen FloraHolland heeft een direct 100% belang in de volgende vennootschappen: • FH Diensten Holding B.V. gevestigd te Naaldwijk • FH Vastgoed Holding B.V. gevestigd te Naaldwijk • Eelde Vastgoed B.V. gevestigd te Eelde • Hobaho Horti Groep B.V. gevestigd te Lisse • VBA I B.V. gevestigd te Aalsmeer Voor een overzicht van de deelnemingen wordt verwezen naar de overige gegevens.

828.414

De bedrijfsmiddelen in uitvoering betreffen voornamelijk aangekochte terreinen die per balansdatum nog niet in gebruik genomen zijn op de locaties Naaldwijk en Aalsmeer.

44

Resultaat deelnemingen 2009

Jaarrekening

Boekwaarde per 1 januari 2009

Bedrijfsgebouwen en terreinen

Transacties met verbonden partijen Alle transacties met verbonden partijen, waaronder die met de hiervoor vermelde deelnemingen, hebben plaatsgevonden tegen marktconforme condities. De transacties betreffen onder andere financieringstransacties (FH Vastgoed Holding B.V. en FH Diensten Holding B.V.). Voorts worden er diensten verleend onder meer op het gebied van management, projectondersteuning, automatisering en relatiemanagement (Greenparc Ontwikkeling B.V., Florpartners B.V., Holland Flower Combination B.V. en ATS België C.V.B.A.). Vorderingen op deelnemingen Deze vordering betreft een in 1999 aan Hobaho Horti Groep B.V. verstrekte achtergestelde lening van € 1,3 miljoen. Tevens is onder deze post begrepen een lening van € 0,8 miljoen op Plantion Holding B.V. Over beide leningen wordt een zakelijke rente berekend. Overige vorderingen De post overige vorderingen bestaat uit een verstrekte lening in verband met een afgesloten overeenkomst betreffende grondaankopen.

45

Eigen vermogen

Eigen vermogen Stand per 1 januari 2009 Resultaat na belasting 2009 Participatiereserve, uitgekeerd in 2009 / betaalbaarstelling in 2010 Overig Stand per 31 december 2009

Participatiereserve 205.380

Stand per 1 januari 2009

5.740

Toevoeging resultaat 2008

-4.302 -5 206.813

Overig Toevoeging resultaat 2008 Stand per 31 december 2009

1.667

Uitbetaald in 2009

-2.278

Uitbetaling in 2010, opgenomen onder kortlopende schulden, jaarlaag 1989 en deel jaarlaag 1994

-2.024

Stand per 31 december 2009

56.719

De participatiereserve wordt geadministreerd ten name van ieder lid afzonderlijk. De opeisbaarheid is geregeld in artikel 31 van de statuten. De participatiereserve bestaat uit de bijschrijvingen 1992 tot en met 2008 van Bloemenveiling Aalsmeer (€ 25,3 miljoen) en bijschrijvingen 1990 tot en met 2008 van FloraHolland-oud (€ 31,4 miljoen).

Algemene reserve Stand per 1 januari 2009

59.354

138.815 -5 1.592 140.402

Herwaarderingsreserve De herwaarderingsreserve ad € 0,5 miljoen betreft voornamelijk de herwaardering van de aandelen Plantion Holding B.V.

Reserve rechtspersonen Deze in artikel 32 van de statuten bedoelde ‘reserve rechtspersonen’ is in voorgaande jaren gevormd uit het met leden-rechtspersonen verrekende vennootschapsbelastingnadeel, voortvloeiende uit de omstandigheid dat de restitutie van veilingprovisie aan ledenrechtspersonen fiscaal niet aftrekbaar is.

Jaarrekening

Wettelijke reserve deelnemingen

46

De wettelijke reserve deelnemingen ad € 0,8 miljoen is in het verleden gevormd voor het belang in deelneming Plantion Holding B.V.

47

Voorzieningen Overige voorzieningen Latente belastingverplichting

Claims geschillen en rechtszaken

Herstelkosten

Fusiekosten

Totaal


6.116

2.512

200

10.000

18.828

Toevoegingen

184

500

1.000

0

1.684

Onttrekkingen

-2.270

-19

-50

-1.900

-4.239

0

-69

0

0

-69

-2.086

412

950

-1.900

-2.624

4.030

2.924

1.150

8.100

16.204

Voorzieningen personeelsbeloningen De samenstelling en het verloop van de voorziening personeelsbeloningen per balansdatum zijn als volgt: Jubilea

VUT

Totaal


1.958

11

1.969

Toevoegingen

1.492

0

1.492

Onttrekkingen

0

-11

-11

3.450

0

3.450


Vrijval Stand per 31 december 2009

De voorziening personeelsbeloningen heeft betrekking op voorzieningen inzake jubileumuitkeringen. Deze voorziening is opgebouwd door aan verstreken dienstjaren toe te rekenen kosten van toekomstige jubileumuitkeringen, rekening houdend met de kans op tussentijds uit dienst treden en overlijden.

De overige voorzieningen betreffen voorzieningen voor claims, herstelkosten, fusiekosten en latente belastingverplichtingen. De voorziening claims is gevormd uit hoofde van geschillen en lopende rechtszaken aangespannen door derden. De voorziening herstelkosten betreft herstel van vloeren in de vestigingen Naaldwijk en Bleiswijk. De voorziening fusiekosten betreft infrastructurele kosten voor de invoering van de uniforme stapelwagen.

De verschillende regelingen zijn in 2009 geharmoniseerd. De toevoeging 2009 is grotendeels het gevolg van deze harmonisatie.

Jaarrekening

De voorziening personeelsbeloningen heeft een overwegend langlopend karakter.

48

De voorziening latente belastingverplichting vindt haar oorsprong in de vorming van herinvesteringsreserves met betrekking tot onroerend goed (€ 1,8 miljoen) en waarderingsverschillen materiële vaste activa (€ 2,2 miljoen). De voorziening latente belastingverplichting is gevormd op basis van een vennootschapsbelastingtarief van 25,5% (2008: 25,5%). In 2009 is ten laste van het resultaat € 0,2 miljoen verantwoord. De voorziening latente belastingverplichting heeft een overwegend langlopend karakter. De overige voorzieningen hebben een overwegend kortlopend karakter.

49

Ledenlening Stand per 1 januari 2009

Aanvoerdersleningen 166.066


32.899

Bijschrijving liquiditeitsbijdrage 2008

35.296

Bijschrijving bijdrage 2009

1.724

Uitbetaling wegens overlijden en uittreding

-5.006

Uitbetaling wegens overlijden en uittreding

-287

Uitbetaling in 2010, opgenomen onder kortlopende schulden

-18.990

Uitbetaling in 2010, opgenomen onder kortlopende schulden

-3.855


177.366


30.481

Uitbetaling van de ledenlening is geregeld in artikel 17 van de statuten. Over 2009 is een rente vergoed van 4,3% (2008: 4,2%). Het saldo per 31 december 2009 betreft de bijschrijvingen over de jaren 2003 tot en met 2008. Tevens zijn hieronder begrepen de bijschrijvingen 2001 en 2002 van Bloemenveiling Aalsmeer. Van het saldo van € 177 miljoen heeft een bedrag van € 88,6 miljoen een looptijd langer dan vijf jaar.

Het saldo per 31 december 2009 betreft de bijschrijvingen over de jaren 2003 tot en met 2009. Tevens zijn hieronder begrepen de bijschrijvingen 2001 en 2002 van Bloemenveiling Aalsmeer. Van het saldo van € 30 miljoen heeft een bedrag van € 13,3 miljoen een looptijd langer dan vijf jaar. Over de aanvoerdersleningen is in 2009 een rente vergoed van 4,3% (2008: 4,2%). De aanvoerdersleningen zijn achtergesteld bij vorderingen van derden. De bijschrijvingen op de aanvoerdersleningen worden rentedragend per 1 januari volgend op het jaar van bijschrijving. Voor de bijschrijvingen op de aanvoerdersleningen tot en met jaarlaag 2007 blijven de aflossingstermijnen die destijds golden, vijf, zeven en tien jaar van toepassing. Vanaf jaarlaag 2008 loopt de aflossingstermijn gelijk aan de aflossingstermijn van de ledenlening (acht jaar).

Als moment van aflossing geldt voor de op 31 december 2007 bestaande jaarlagen de termijn zoals die gold voor FloraHolland-oud (na zeven jaar) en Bloemenveiling Aalsmeer (na negen jaar). Voor jaarlagen vanaf 2008 geldt als aflossingstermijn acht jaar.

Liquiditeitsbijdrage De liquiditeitsbijdrage bestaat uit een ingehouden bijdrage van 1% van de productomzet van leden. Aan de algemene ledenvergadering zal worden voorgesteld om 50% van de liquiditeitsbijdrage 2009 (€ 17,1 miljoen) bij te schrijven op de ledenlening. Tevens zal aan de algemene ledenvergadering worden voorgesteld om de overige 50% van de liquiditeitsbijdrage 2009 (€ 17,1 miljoen) in 2010 aan de leden te restitueren.

De op de vrijwillige ledenlening ingelegde bedragen worden na vijf jaar opeisbaar. De lening is achtergesteld bij vorderingen van crediteuren en verschaffers van vreemd vermogen. Over 2009 is een rente vergoed van 4,8% (2008: 4,7%).

50

Jaarrekening

Vrijwillige ledenlening

Langlopende bankleningen Stand per 1 januari 2009

106.175

Aflossingsverplichtingen 2010, opgenomen onder kortlopende schulden

-26.657

Nieuw afgesloten leningen

36.428


115.946

Van het totaalbedrag van € 116 miljoen heeft € 58,0 miljoen een looptijd korter dan vijf jaar. De aflossingsverplichting 2010 van € 26,7 miljoen is opgenomen onder de kortlopende schulden.

51

Kortlopende schulden Onder schulden aan kredietinstellingen zijn begrepen de aflossingsverplichtingen 2010 van de langlopende bankleningen.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Investeringsverplichtingen Per 31 december 2009 bedragen de investeringsverplichtingen € 39,2 miljoen.

Onder de schulden aan leden/niet-leden is tevens begrepen de aflossingsverplichting 2010 van de ledenlening (bijschrijving 2000 Bloemenveiling Aalsmeer; bijschrijving 2002 FloraHolland-oud) en 50% van de liquiditeitsbijdrage 2009. Ook de in 2010 verschuldigde aflossingsverplichtingen aanvoerdersleningen en participatiereserve zijn hieronder begrepen. Onder statiegelden is begrepen de door FloraHolland uitgegeven meermalige emballage (voormalig Sivepo fust). Onder overige schulden en overlopende passiva zijn opgenomen de afrekeningen loonheffing (€ 4,0 miljoen), omzetbelasting (€ 0,7 miljoen) en vennootschapsbelasting (€ 0,7 miljoen). Tevens is hieronder begrepen de verschuldigde rente aan banken en leden/niet-leden (€ 12,4 miljoen).

Met de gemeente Westland is een overeenkomst afgesloten op basis waarvan FloraHolland zich verplicht de door de gemeente Westland aangekochte gronden ten behoeve van TPW Mars af te nemen. Ten behoeve van een marktpartij is jegens haar bankier een verplichting aangegaan om, met een maximale termijn van 5 jaar, tot terugkoop van geleverd onroerend goed over te gaan tegen een marktconforme prijs. De maximale verplichting bedraagt € 3,8 miljoen.

Liquiditeit De kredietruimte bij banken bedraagt € 138,5 miljoen. Ultimo 2009 was € 66,0 miljoen aan krediet opgenomen.

Leaseverplichtingen Per 31 december 2009 bedragen de leaseverplichtingen met een looptijd kleiner dan één jaar € 2,2 miljoen en met een looptijd van één tot en met vijf jaar € 3,4 miljoen.

Financiële instrumenten Per 31 december 2009 bedraagt de nominale waarde van de renteswapcontracten € 308 miljoen, waarvan € 158 miljoen ter dekking van bankleningen en € 150 miljoen ter dekking van ledenleningen. Bij deze swaps wordt een variabele rente ontvangen en een vaste rente betaald.

Huurverplichtingen Per 31 december 2009 bedragen de huurverplichtingen € 7,9 miljoen, hiervan heeft een bedrag van € 2,2 miljoen een looptijd korter dan één jaar. Overige dienstverleningscontracten Per 31 december 2009 bedragen deze verplichtingen € 44,3 miljoen, hiervan heeft een bedrag van € 16,2 miljoen een looptijd korter dan 1 jaar.

Per 31 december 2009 bedraagt het totaal aan leden- en aanvoerdersleningen € 207 miljoen. De rentevergoeding wordt per jaar bepaald en is afgeleid van het rendement op 8-jaars staatsobligaties. De renteswapcontracten op balansdatum van € 158 miljoen ter dekking van deze leningen zijn gehedged met een deel van de betreffende leningen. De vaste rente ultimo 2009 bedraagt 4,2 %. De reële waarde van de gezamenlijke renteswapcontracten bedraagt per balansdatum € 7,3 miljoen negatief. Na balansdatum is voor een bedrag groot € 95,0 miljoen aan nieuwe renteswapcontracten afgesloten. Daarmee is het renterisico op de huidige bancaire en ledenleningen afgedekt voor meer dan 80% tot en met ultimo 2013. FloraHolland maakt gebruik van termijncontracten ter afdekking van de kasstroomrisico’s die ontstaan uit de inkoop van aluminium ten behoeve van het project uniforme stapelwagen. Met deze termijncontracten is het kasstroomrisico op de inkoop van 1100 ton aluminium afgedekt. De reële waarde van de termijncontracten bedraagt per balansdatum € 0,4 miljoen positief.

52

Jaarrekening

Per 31 december 2009 bedraagt de bankschuld van langlopende en kortlopende leningen € 209 miljoen met een variabele rente. De renteswapcontracten op balansdatum van € 150 miljoen zijn gehedged met een deel van de aangetrokken leningen met een variabele rente. De vaste rente van gemiddeld 3,6% ligt boven het marktniveau ultimo 2009 zodat de reële waarde van de swaps op balansdatum negatief is.

Fiscale eenheid Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A. vormt voor de vennootschapsbelasting een fiscale eenheid met haar dochtermaatschappijen Eelde Vastgoed B.V. en FH Vastgoed Holding B.V. Voor ieder van de onder deze fiscale eenheid vallende entiteiten geldt aansprakelijkheid voor de gehele vennootschapsbelastingverplichting. FloraHolland heeft de belastingdienst verzocht de fiscale eenheid met FH Vastgoed Holding B.V. per 1 januari 2010 te beëindigen. Voor de btw vormt FloraHolland een fiscale eenheid met haar dochtermaatschappijen FH Diensten Holding B.V., FH Participaties B.V., FloraHolland Flower Combination B.V., Eelde Vastgoed B.V., Flowerdome B.V., Groen Groep Eelde B.V., Siervast B.V. en FH Boskoop B.V. Elk van de tot de fiscale eenheid behorende entiteiten is hoofdelijk aansprakelijkheid voor de btw-schulden van de gehele fiscale eenheid.

53

Toelichting op de winsten verliesrekening 2009

Omzet (x € 1 miljoen)

Bedrijfslasten

2009

Lonen, salarissen en personeel derden

2008

Salarissen eigen werknemers

Klokomzet Aalsmeer

1.131

1.236

Naaldwijk

771

860

Rijnsburg

343

390

Venlo

69

68

Bleiswijk

60

64

Eelde

28

30

Totaal klokomzet

2.402

2.648

FloraHolland Connect

1.459

1.426

Totale omzet FloraHolland

3.861

4.074

Personeel derden

54

Jaarrekening

De inkomsten uit partijen stapelwagenheffing zijn op hetzelfde niveau gebleven als in 2008 als gevolg van het gelijk gebleven volume aangevoerde producten.

22.763

152.338

156.790

Beloning directie

Bedrijfsbaten

Partij- en stapelwagenheffing

17.406

Voor de beloning van het bestuur is een bedrag van € 0,8 miljoen (2008: € 0,8 miljoen) in de personeelskosten begrepen. De beloning van de raad van commissarissen is in de personeelskosten opgenomen voor een bedrag van € 0,1 miljoen (2008: € 0,1 miljoen). De bedragen voor de beloning en de pensioenlasten van de directie van in totaal € 1,4 miljoen (2008: € 1,6 miljoen) worden uitgesplitst in onderstaande tabel.

De omzet gerealiseerd door leden bedroeg in 2009 € 3.380 miljoen (2008: € 3.533 miljoen), de omzet van overige aanvoerders bedroeg in 2009 € 481 miljoen (2008: € 541 miljoen).

De provisie is gedaald als gevolg van een daling van de omzet in combinatie met de verlaging van de basisprovisie bij FloraHolland Connect van 1,6% naar 1,5%.

2008 134.027

Beloning bestuur, raad van commissarissen en directie

Het totaalaandeel Klok bedroeg in 2009 62,2% (2008: 65,0%). Het aandeel Connect bedroeg in 2009 37,8% (2008: 35,0%). De omzet van Klokservice is opgenomen onder Connect.

Provisie

2009 134.932

Vast

Variabel

Pensioen

Totaal

T.H. Huges

368

52

60

480

E.H. Leeuwaarden

222

20

55

297

A.F. Hordijk

222

20

55

297

L.A.C. Buchwaldt

276

26

52

354

1.088

118

222

1.428

De genoemde variabele beloning betreft de in 2009 uitgekeerde beloning betrekking hebbend op het boekjaar 2008. In het boekjaar 2010 zal de variabele beloning over 2009 worden uitgekeerd.

55

Bijzondere lasten Onder de bijzondere lasten is begrepen een last van € 4,0 miljoen in verband met de samenvoeging van de veilactiviteiten van Landgard en FloraHolland vestiging Venlo in het samenwerkingsverband Veiling Rhein-Maas. Het betreft hier de kosten voor het sociaal plan en kosten verband houdende met het veilcomplex op de locatie Venlo.

Aantal medewerkers

Overige bedrijfslasten

Accountantskosten Controle op jaarrekening Overige controlekosten

Vennootschapsbelasting Uit hoofde van resultaat boekjaar Mutatie latenties Overige bestanddelen

Aantal medewerkers 2008

fte’s 2009

fte’s 2008

Vestiging Aalsmeer

1.315

1.388

1.066

1.123

Vestiging Naaldwijk

1.051

1.086

791

818

Vestiging Rijnsburg

541

563

359

372

Vestiging Bleiswijk

158

158

120

122

2009

2008

Vestiging Venlo

180

188

118

125

285

322

Vestiging Eelde

127

138

73

85

7

5

FloraHolland Connect

232

269

217

251

292

327

Import

108

109

103

101

Informatisering & Automatisering

180

188

169

175

23

26

21

24

2009

2008

Concern Logistiek

2.122

2.573

Product- en MarktDiensten

227

235

206

214

184

-436

Financieel-Economische Zaken

50

50

44

43

0

199

Human Resource Management

50

52

43

44

2.306

2.336

Communicatie & Coöperatiezaken en directie

68

70

53

55

4

4

3

3

4.314

4.524

3.386

3.555

Strategie & Ontwikkeling

Toepasselijk tarief

25,5%

25,5%

Effectieve belastingdruk

28,7%

41,8%

De hogere effectieve belastingdruk in 2009 is het gevolg van niet aftrekbare kosten (+2,2%), waarderingsverschillen materiële vaste activa (+1,2%), veroorzaakt door een beperkte fiscale afschrijvingsmogelijkheid op onroerend goed en deelnemingsresultaten (-0,2%).

Jaarrekening

Belastingdruk:

56

Aantal medewerkers 2009

Totaal

Namens het bestuur,

Mariëlle Ammerlaan secretaris Aalsmeer, 21 april 2010

57

Overige gegevens

Bestemming van het resultaat

Statutaire bepalingen resultaatbestemming

Met inachtneming van de statutaire bepalingen stelt het bestuur voor om de resultaatbestemming over het boekjaar 2009 als volgt te verwerken:

Omtrent de bestemming van het resultaat is in artikel 30 van de statuten van de coöperatie het volgende bepaald:

Door het bestuur zal aan de algemene ledenvergadering worden voorgesteld om het nettoresultaat van € 5,7 miljoen in de coöperatie te houden, deels toe te voegen aan de participatiereserve en deels aan de algemene reserve. Bij de toevoeging aan de participatiereserve wordt uitgegaan van een vergoeding van 1,5% over het uitstaande saldo en een toevoeging van 3,0% van de betaalde ledenprovisie.

Artikel 30 1. Indien uit de exploitatierekening blijkt van een batig saldo, stelt de algemene ledenvergadering, op voorstel van het bestuur, vast of dit saldo dan wel welk gedeelte daarvan, wordt toegevoegd aan de algemene reserve en welk gedeelte voor uitkering of toevoeging aan benoemde reserve(s) als hierna vermeld, beschikbaar is. Indien niet het gehele batig saldo wordt toegevoegd aan de algemene reserve, wordt eerst bepaald welk gedeelte daarvan wordt toegevoegd aan de participatiereserve middels bijschrijving op de participatierekeningen van de leden en van hen wier lidmaatschap eindigde in of aan het einde van het betrokken boekjaar. Deze bijschrijving geschiedt naar verhouding van de door ieder van hen in het betrokken boekjaar verschuldigd geworden provisie.

Toevoeging aan de algemene reserve

2. Uit het batig saldo of hetgeen hiervan resteert na toepassing van het bepaalde in het vorige lid, kan door de algemene ledenvergadering op voorstel van het bestuur, aan de participatierekeningen van de leden, als vergoeding worden toegevoegd een percentage van het bedrag van de participatierekeningen naar de stand per de laatste dag van het betrokken boekjaar (‘participatievergoeding’), behoudens voor zover uit het elders in deze statuten bepaalde anders voortvloeit. Het percentage zal niet hoger zijn dan het in lid 2 van artikel 17 bedoelde percentage.

58

Een participatievergoeding van 1,5% over de participatierekeningen ultimo 2009

878.000

Bijschrijving van 3% van de betaalde ledenprovisie 2009

2.130.000

Totaal nettoresultaat

5.740.000

De besluitvorming over de bestemming van het batig saldo zal in de algemene ledenvergadering van 3 juni 2010 plaatsvinden.

Overige gegevens

3. Een na toepassing van het vorige lid resterend batig saldo kan de algemene ledenvergadering op voorstel van het bestuur ten goede doen komen aan de leden en aan degenen wier lidmaatschap in of aan het einde van het betreffende boekjaar eindigde, hetzij door uitkering, hetzij door bijschrijving op het tegoed van ieders ledenlening, hetzij deels door uitkering en deels door zodanige bijschrijving. Het aldus aan de (oud-)leden ten goede komende komt aan ieder van hen ten goede naar evenredigheid van de door hen in het betreffende boekjaar verschuldigd geworden provisie.

2.732.000

Bijschrijving op de participatiereserve:

59

Overzicht deelnemingen

Toussaint Vastgoed B.V. B&G Poeldijk Vastgoed B.V.

De coöperatie FloraHolland heeft een volledig of een gedeeltelijk belang in de volgende vennootschappen:

Naaldwijk

100

Bleiswijk

100

FH Boskoop B.V.

Boskoop

100

Rijnsburg

100

Servi FloraHolland 2002 SI

Chipiona, Spanje

100

FH Flower Combination B.V.

Naaldwijk

100

Nairobi, Kenia

100

Dubai

100

Aalsmeer

100

Groen Groep Eelde B.V.

Eelde

100

Flowerdome B.V.

Eelde

100

Bogota

100

Naaldwijk

66,7

Leiden

50

BSF B.V.

FH Services Kenia Ltd FH Services ME FZE Sher Karuturi Handling B.V.

FH Services Colombia FH Participaties B.V. Sivepo B.V. Florpartners B.V. KiSSit B.V. ATS België CVBA

FH Vastgoed Holding B.V. Sierteeltcomplex Venlo B.V.

Honselersdijk

40

Berkel & Rodenrijs

37,5

Stekene, België

30

Naaldwijk

100

Venlo

100

Siervast B.V.

Rijnsburg

100

FH Vastgoed I B.V.

Naaldwijk

100

FH Vastgoed III B.V.

Naaldwijk

100

FH Vastgoed V B.V.

Naaldwijk

100

Metz Vastgoed I B.V.

Honselersdijk

90

Metz Vastgoed II B.V.

Honselersdijk

90

90

Naaldwijk

66,7

Javado Vastgoed B.V.

Naaldwijk

51

TVB Aalsmeer B.V.

de Kwakel

33,3

TVB Naaldwijk B.V.

de Kwakel

33,3

Nieuw HIP O.G. B.V.

Leiden

33,3

Venlo

33,3

Boskoop

32,8

FloraZon Vastgoed B.V. Greenpark Boskoop B.V. HBC Beheer B.V. Steen voor Steen B.V. C&C Bleiswijk Vastgoed B.V.

Naaldwijk

30

Honselersdijk

25

Bleiswijk

20

Eelde

100

Bleiswijk

50

Hobaho Horti Groep B.V.

Lisse

100

Hobaho B.V.

Lisse

100

Computer Centrum Bloembollenstreek (CCB) B.V.

Lisse

100

Eelde Vastgoed B.V. Greenparc Ontwikkeling v.o.f. (de overige 50% valt onder Greenparc Ontwikkeling B.V.)

Overige gegevens

Belang %

Greenparc Ontwikkeling B.V.

FH Diensten Holding B.V.

60

Vestigingsplaats

‘s-Gravenzande

Boeket Handelsmaatschappij B.V.

Lisse

100

De Verenigde Koelhuizen Hobaho B.V.

Hillegom

100

Testcentrum voor Siergewassen B.V.

Hillegom

100

Warmerdam - Lisse B.V.

Lisse

100

Flowerbulbs Access B.V.

Akersloot

100

VBA I B.V.

Aalsmeer

100

Leiden

100

Aalsmeer

50

Leiden

50

Bemmel

35

Sivepo C.V. Flower Futures Aalsmeer B.V. Sivepo B.V. Plantion Holding B.V.

61

Aan: het bestuur van Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A. te Aalsmeer

Accountantsverklaring Aalsmeer

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2009 van Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A. te Aalsmeer bestaande uit de balans per 31 december 2009 en de winsten verliesrekening over 2009 met de toelichting gecontroleerd.

Legmeerdijk 313 Postbus 1000 1430 BA Aalsmeer T +31 (0)297 39 70 00 F +31 (0)297 39 00 39 E [email protected]

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de coöperatie is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Naaldwijk Middel Broekweg 29 Postbus 220 2670 AE Naaldwijk T +31 (0)174 63 33 33 F +31 (0)174 63 22 22 E [email protected]

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de coöperatie. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de coöperatie heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A. per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f. BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Ernst & Young Accountants LLP

Rijnsburg Laan van Verhof 3 Postbus 10 2230 AA Rijnsburg T +31 (0)71 409 44 44 F +31 (0)71 409 45 33 E [email protected]

Venlo Venrayseweg 214 Postbus 3200 5902 RE Venlo T +31 (0)77 323 99 36 F +31 (0)77 323 96 91 E [email protected]

Bleiswijk

Colofon Concept en vormgeving: Tekst: Productie: Druk:

Afdeling Communicatie Afdeling Communicatie Afdeling Communicatie True Colours

Klappolder 130 Postbus 500 2665 ZM Bleiswijk T +31 (0)10 529 77 77 F +31 (0)10 529 78 78 E [email protected]

Eelde Met dank aan iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan dit jaarverslag. © 2010 FloraHolland

Burg. J.G. Legroweg 80 9761 TD Eelde T +31 (0)50 309 77 77 F +31 (0)50 309 10 62 E [email protected]

w.g. J.T. de Hek RA Den Haag, 21 april 2010 62

63

FloraHolland. Where beauty meets business

Recommend Documents