IP/98/941 Brussel, 28 oktober 1998
Financiële diensten: Commissie stelt actiekader voor In een zopas door de Europese Commissie goedgekeurde mededeling wordt een reeks maatregelen geschetst die ervoor moeten zorgen dat de financiële dienstensector van de EU de potentiële mogelijkheden die met name door de invoering van de euro worden geboden, optimaal benut. In de mededeling "Opzetten van een actiekader voor financiële diensten" staan de volgende twee thema's centraal: de totstandbrenging van diepe en liquide Europese kapitaalmarkten die de belangen van zowel emittenten als beleggers beter dienen, alsmede de opheffing van de resterende belemmeringen voor de grensoverschrijdende verstrekking van op de particulieren afgestemde financiële diensten teneinde de consument een ruimere keuze te bieden en tegelijkertijd het consumentenvertrouwen op peil te houden en een hoog niveau van consumentenbescherming te waarborgen. De Commissie komt tot de slotsom dat de EU-wetgeving ten aanzien van de financiële diensten effectief moet worden toegepast maar geen ingrijpende veranderingen hoeft te ondergaan. Wel is nood aan nieuwe, flexibeler methoden om de regels aan de veranderende marktomstandigheden aan te passen en aan aanvullende wetgeving op welbepaalde terreinen, zoals onder meer pensioenfondsen en verhaalsmogelijkheden voor consumenten. Het actiekader is uitgewerkt op verzoek van de Europese Raad van Cardiff van juni 1998 en zal aan de Raad van ministers van Financiën, het Europees Parlement en de Europese Raad van Wenen worden voorgelegd. In de mededeling wordt rekening gehouden met de resultaten van uitgebreide raadplegingen van afnemers en aanbieders van financiële diensten enerzijds en van toezichthouders op de sector anderzijds. "Deze mededeling erkent de cruciale rol die de financiële diensten in de EU-economie vervullen", aldus Mario Monti, het lid van de Commissie verantwoordelijk voor financiële diensten. "De financiële dienstensector van de EU neemt reeds circa 6% van het BBP van de EU voor zijn rekening en verstrekt essentiële financiële producten aan zowel bedrijfsleven (investeringskapitaal) als gewone consumenten (hypotheken, pensioenen, verzekeringen enz.). Met deze mededeling wordt beoogd het effect van de invoering van de euro te versterken door de juiste voorwaarden te scheppen opdat de sector van de financiële dienstverlening de potentiële mogelijkheden die hij met betrekking tot de verdere ontwikkeling en banencreatie in de sector zelf (reeds goed voor 2,45% van de werkgelegenheid in de EU) en in het bedrijfsleven als geheel (via een efficiënte allocatie van kapitaal) te bieden heeft, volledig waar kan maken".
De Commissie concludeert dat het fundamentele prudentiële regelgevingskader van de EU over het algemeen als bevredigend kan worden bestempeld, maar dat beter gestroomlijnde, flexibele en minder tijdrovende wetgevingstechnieken noodzakelijk zijn die het mogelijk maken de toezichtregels sneller aan de veranderende marktomstandigheden aan te passen. In de mededeling wordt er daarom bij de EU-Raad van ministers en het Europees Parlement op aangedrongen zich over nieuwe pragmatische benaderingen voor de wijziging van prudentiële regels te beraden. In de mededeling wordt tevens benadrukt hoe belangrijk het is dat de bestaande regels naar behoren worden toegepast; dit kan worden bewerkstelligd door een betere tenuitvoerlegging ervan door de lidstaten, door een strikter toezicht hierop door de Commissie en door een ondubbelzinniger en eenvormiger interpretatie van de EUwetgeving. Afwijkende interpretaties kunnen worden tegengegaan door samenwerking tussen de toezichthoudende autoriteiten van de lidstaten ter bevordering van de verbreiding van de beste praktijken op toezichtgebied (bijvoorbeeld in het kader van instanties zoals de organisatie van Europese beursmakelaars – FESCO), en door interpretatieve mededelingen van de Commissie.
Wholesalemarkten Er is behoefte aan een consequent actieprogramma om de resterende wetgevende, administratieve en fiscale belemmeringen voor grensoverschrijdende beursnoteringen en beleggingsactiviteiten uit de weg te ruimen en de door de invoering van de eenheidsmunt op gang gebrachte, marktgedreven modernisering van de EU-wholesalemarkten te ondersteunen. De Commissie is voornemens: - verbeteringen in de richtlijn betreffende het prospectus voor een openbare aanbieding van effecten en in de richtlijn betreffende het prospectus voor de notering aan een effectenbeurs voor te stellen om inconsistente nationale voorschriften te elimineren en wederzijdse erkenning mogelijk te maken - na te gaan of wetgevende initiatieven gespecialiseerde durfkapitaalfondsen kunnen helpen bij het op pan-Europese schaal mobiliseren van kapitaal ter financiering van startende kleine ondernemingen - een richtlijn voor te stellen om de beleggingsbeperkingen voor aanvullende pensioenfondsen af te schaffen (zie IP/98/447) - te onderzoeken of de keuzemogelijkheden die in het kader van de jaarrekeningenrichtlijnen worden geboden, in overeenstemming kunnen worden gebracht met de noodzaak de financiële verslaglegging verder te harmoniseren - alles in het werk te stellen om de samenhang tussen het in de EU bestaande kader voor de financiële verslaglegging en de door de Internationale commissie van standaarden voor de administratieve verslaglegging (International Accounting Standards Committee – IASC) ontwikkelde internationale standaarden voor de verslaglegging te handhaven - na te gaan welke het meest geschikte (wetgevende of niet-wetgevende) instrument is om de Richtlijn Beleggingsdiensten (RBD) bij te schaven teneinde met name de problemen in verband met de nationale regels voor de bedrijfsuitoefening te verhelpen. De Raad en het Europees Parlement wordt dringend verzocht vaart te zetten achter de goedkeuring van de voorgestelde richtlijnen betreffende overnameprocedures (zie IP/97/1022), het statuut van de Europese vennootschap (SEV) en instellingen voor collectieve belegging (ICBE's – zie IP/98/673).
2
Financiële retailmarkten De grote vooruitgang die reeds bij de voltooiing van de financiële interne markt is geboekt, neemt niet weg dat grensoverschrijdende verkopen van traditionele financiële producten aan gewone consumenten een uitzondering blijven. Bovendien bestaan er nog steeds zeer grote prijsverschillen tussen de lidstaten (zo liggen de vaste provisies voor particuliere aandelentransacties 17 keer hoger in de duurste lidstaat dan in de goedkoopste). Er moeten pragmatische methoden worden ontwikkeld om het streven naar een volledig geïntegreerde financiële markt met een hoog niveau van consumentenbescherming en consumentenvertrouwen in overeenstemming te brengen. De Commissie zal meer bepaald:
- de formulering aanmoedigen van een ondubbelzinnig en eensluidend standpunt ten aanzien van het onderscheid tussen professionele en nietprofessionele afnemers van financiële diensten. Daarbij zal ernaar worden gestreefd dat alleen voor diensten aan particulieren (en niet voor diensten aan professionele partijen) aanvullende verplichtingen door het land van ontvangst mogen worden opgelegd - de verschillen tussen de regels van "algemeen belang" van de lidstaten opsporen en inventariseren om een grotere transparantie te bewerkstelligen en te kunnen verifiëren of de regels van het land van ontvangst evenredig zijn aan het beoogde doel - voorstellen doen voor adequate verhaals- en klachtenprocedures voor afnemers van financiële diensten - de follow-up verzekeren van de acties die in haar mededeling "Financiële diensten: het vertrouwen van de consument versterken" (zie IP/97/566) werden aangekondigd - nagaan of nieuwe voorstellen moeten worden gedaan om ervoor te zorgen dat de verzekeringstussenpersonen zich aan strenge veiligheidsnormen houden. De Raad en het Europees Parlement dienen zo spoedig mogelijk de voorgestelde richtlijnen inzake elektronisch geld (zie IP/98/727) en de verkoop op afstand van financiële diensten (zie IP/98/891) aan te nemen en worden uitgenodigd zo intensief mogelijk met de Commissie samen te werken om de voorgestelde stapsgewijze aanpak in praktijk te brengen.
Samenwerking tussen toezichthouders De Commissie acht gestructureerde samenwerking tussen nationale toezichthouders – veeleer dan het treffen van nieuwe regelingen op EU-niveau – toereikend om de financiële stabiliteit te waarborgen. Deze samenwerking vindt momenteel evenwel op een ad hoc basis plaats en zal derhalve sterker moeten worden geïnstitutionaliseerd. Met name op het gebied van het toezicht op de effectenmarkten schieten de bestaande regelingen tekort om met de plotselinge versnelling van de marktintegratie gelijke tred te kunnen houden. De Commissie zal dan ook: - bijdragen tot de opstelling van een “handvest voor toezichthouders”, waarin de respectieve verantwoordelijkheden worden vastgelegd en regelingen worden getroffen om de coördinatie op EU-niveau tussen de verschillende lichamen met een toezichthoudende taak vlotter te laten verlopen
3
- in samenwerking met de lidstaten en parallel met het Bazelse Comité van bankentoezichthouders de vermogensvereisten voor EU-banken (solvabiliteitsratio en eigen vermogen) aan een nieuw onderzoek onderwerpen om deze te actualiseren - de prudentiële vraagstukken bestuderen die in verband met financiële conglomeraten kunnen rijzen. De Raad en het Europees Parlement dienen de voorgestelde richtlijnen betreffende de sanering en liquidatie van bank- en verzekeringsinstellingen aan te nemen.
Belastingheffing De voordelen van open en concurrerende financiële markten kunnen teniet worden gedaan door schadelijke belastingconcurrentie op het gebied van de financiële activiteiten. Uit het belastingpakket dat de EU-ministers van Financiën op 1 december 1997 zijn overeengekomen, blijkt een nieuwe bereidheid om op EU-niveau oplossingen uit te werken voor de belangrijkste fiscale verstoringen van de interne markt – namelijk fiscale verstoringen van de allocatie van spaargelden en schadelijke belastingconcurrentie tussen financiële centra. Dit nieuwe politieke realisme moet in concrete beleidsdaden worden omgezet op de terreinen waar de verstorende effecten van schadelijke belastingconcurrentie zich het sterkst doen gevoelen. Tevens moet vooruitgang worden geboekt met betrekking tot essentiële financiële producten zoals levensverzekeringen en pensioenfondsen, waarvan de fiscale behandeling de grensoverschrijdende afzet in de weg staat. De Commissie zal meer bepaald voorstellen doen om de fiscale belemmeringen voor grensoverschrijdende deelneming in pensioenfondsen weg te werken. Voor de totstandbrenging van een volledig operationele financiële interne markt in Europa is tevens een geïntegreerde infrastructuur vereist. De richtlijn betreffende het definitieve karakter van de afwikkeling pakt het probleem van het systeemrisico aan, maar daarnaast bestaat nog een heel scala van andere juridische en administratieve kwesties die eveneens moeten worden geregeld. Adequate mechanismen ter bestrijding van fraude (zie IP/98/590) en het witwassen van geld (zie IP/98/654) zijn eveneens van essentieel belang. Strikte toepassing van de Verdragsregels op het gebied van mededinging en staatsteun is absoluut noodzakelijk om gelijkwaardige concurrentieverhoudingen voor financiële actoren tot stand te brengen. De inspanningen op dit terrein moeten worden opgevoerd omdat de concurrentie in de sector van de financiële dienstverlening na de invoering van de euro naar alle waarschijnlijkheid nog in hevigheid zal toenemen. De EU is niet immuun voor de thans op de internationale financiële markten heersende beroering. De Commissie en de lidstaten moeten actief bijdragen tot de invoering van een internationaal minimumpakket van fundamentele prudentiële voorschriften, alsook tot de zo wijd mogelijke verbreiding van de beste praktijken op toezichtgebied. De EU kan er helpen voor zorgen dat deze doelstellingen in de kandidaat-lidstaten van Midden- en OostEuropa worden verwezenlijkt.
Beleidsgroep De Commissie verzoekt de Raad en het Europees Parlement actief aan de discussie deel te nemen. Om de politieke dynamiek in stand te houden, stelt de Commissie voor dat persoonlijke vertegenwoordigers van de ministers van Financiën bijeenkomen in het kader van een door Commissielid Monti voorgezeten werkgroep voor het beleid ten aanzien van de financiële diensten. De werkgroep zou onder meer tot taak hebben aan te geven welke van de in de mededeling voorgestelde maatregelen voorrang verdienen. Eén van deze prioritaire maatregelen zou volgens de Commissie de aanneming van de ontwerprichtlijnen betreffende de sanering en liquidatie van bank- en verzekeringsinstellingen moeten zijn.
4
De werkgroep zou de Commissie tevens adviseren over de methode die het best kan worden gevolgd om andere voor de goede werking van de financiële interne markt vereiste operationele voorwaarden te bewerkstelligen. De werkgroep zou met name fungeren als forum voor de collectieve uitoefening van het toezicht op de tenuitvoerlegging en handhaving van de wetgeving ten aanzien van de financiële diensten. De Commissie zou regelmatig aan de Raad van ministers van Financiën verslag uitbrengen over de vorderingen die in verband met het werkprogramma en andere onder de controle van de werkgroep vallende activiteiten worden gemaakt. De Commissie zal tevens een procedure voor raadpleging op hoog niveau instellen om zowel marktdeelnemers als afnemers van financiële diensten de gelegenheid te bieden een volwaardige bijdrage tot de formulering van het beleid terzake te leveren.
5
