FILMMUZIEKMAGAZINE MEIRMANS, WIEGEL & OONK. Componisten van De ontsnapping en Ventoux

FILMMUZIEKMAGAZINE

MEIRMANS, WIEGEL & OONK Componisten van De ontsnapping en Ventoux NUMMER 182 – 44ste JAARGANG – MEI 2015

1

Score 182 Mei 2015 44ste jaargang ISSN-nummer: 09212612 Het e-zine Score is een uitgave van de stichting Cinemusica, het Nederlands Centrum voor Filmmuziek Informatienummer: +31 050-5251991 E-mail: [email protected]

Kernredactie: Paul Stevelmans en Sijbold Tonkens Aan Score 182 werkten mee: Henk Maassen, Anton Smit, Paul Stevelmans, Sijbold Tonkens

Eindredactie: Paul Stevelmans

Vormgeving: Paul Stevelmans

Met dank aan: Melcher Meirmans, Joris Oonk, Chrisnanne Wiegel, Flip Jansen, Inon Zur, Top Dollar, Costa Communications

FILMMUZIEKMAGAZINE REDACTIONEEL Vorige week werd het Bevrijdingsfestival in de Amsterdamse grachten afgesloten met muziek uit The Gladiator van H. Zimmer, zo stond te lezen onder de beelden. Gespeeld werd het nummer The Battle dat geheel werd uitgevoerd terwijl 70 mensen met lichtjes om het orkest stonden. Een dag eerder werd het officiële gedeelte van de dodenherdenking op de Dam in dezelfde stad afgesloten met Hymn to the Fallen van John Williams uit Saving Private Ryan. Zomaar twee recente voorbeelden van filmmuziek tijdens bijzondere evenementen. Het moge duidelijk zijn dat filmmuziek niet meer weg te denken is bij dit soort nationale evenementen, maar ook niet uit de concertzaal in binnen- en buitenland. De site Movies in Concert biedt al vijf jaar een nagenoeg compleet overzicht met filmmuziekconcerten wereldwijd. In deze editie van Score kunt u een gesprek met Flip Jansen, de man achter deze site, lezen. Daarnaast kunt u een verslag van Anton Smit lezen van een jaarlijks filmmuziekconcert dat onlangs alweer voor de vierde maal werd georganiseerd: Music of Hollywood, maar dan wel in Praag. Het zal niemand verbazen dat Flip Jansen hier ook te vinden was onder het publiek.

INHOUDSOPGAVE

3 Interview met Meirmans, Oonk & Wiegel 8 Interview met Flip Jansen 10 Verslag filmmuziekconcert Praag 12 Interview met Inon Zur 15 Boekbespreking

2

16 Recensies

WISSELING VAN DE WACHT Componistentrio gaat in gewijzigde samenstelling verder In 2007 maakten ze met hun muziek voor het populaire Alles is liefde voor het eerst naam. Daarna stroomden de aanbiedingen bij het Amsterdamse componistentrio binnen. Tussen de drukke bedrijven door wisselde het drietal van samenstelling. Met twee recent uitgebrachte succesvolle films op zak en alweer een derde voor de boeg wordt het tijd om bij te praten met het driemanschap uit de Jordaan.

Melcher Meirmans, Chrisnanne Wiegel en Joris Oonk.

Melcher Meirmans, Merlijn Snitker en Chrisnanne Wiegel: dat waren de mannen van het oorspronkelijke Amsterdamse componistentrio. Ze werden als drietal een begrip binnen de hoofdstedelijke filmmuziekscene dankzij hun scores voor succesfilms als Alles is liefde (2007), Komt een vrouw bij de dokter (2009), Nova Zembla (2011), De marathon (2012) en Smoorverliefd (2013). Merlijn Snitker wilde op een dag voor zichzelf beginnen en verliet in 2013 om deze en enkele andere redenen REC Sound, zoals de bv van Meirmans en Wiegel heet. Enter Joris Oonk. Officieel was Bloed, zweet & tranen de eerste film

die Oonk met Meirmans en Wiegel samen deed, maar daarvoor werkte hij reeds voor de scores van films als Briefgeheim (2010) en Pak van mijn hart (2014), eveneens producties van dezelfde studio. Wiegel over de recente wisselingen: ‘Van drie naar twee naar drie.’ Meirmans benadrukt het teamverband waarin bij REC Sound graag wordt gewerkt: ‘Ik ben sterk gehecht aan een team, ook omdat ik denk dat je in je eentje niet alles kunt en dat het heel fijn is dat er anderen zijn waaraan je dingen kunt laten zien of laten horen. Iedereen heeft zo zijn specialiteiten, ideeën, creativiteit en dat lijkt me alleen maar nuttig.’ 3

De ontsnapping is de meest recente film van het trio. De verfilming van de bestseller van schrijfster Heleen van Royen werd geregisseerd door Ineke Houtman met wie Meirmans, Wiegel (en Snitker) eerder werkten aan De indiaan (2009) en Mijn opa de bankrover (2011). Wiegel over de continuering van de samenwerking met Houtman: ‘Het is vooral een kwestie van vertrouwen en dat is heel fijn, ze weet dat het goed komt en dat voel je ook. Dan wordt het ook met kritiek allemaal makkelijker en dat is heel prettig werken.’ In De ontsnapping speelt Isa Hoes de rol van Julia, een werkende moeder met een pijnlijk verleden, die op een dag zomaar uit het

Leeftijdsverschil Oonk is met zijn 33 jaar nu de jongste van het driemanschap. Het bevalt hem goed bij REC Sound. ‘Ik kom uit de wereld van de commercials. Die waren allemaal wat korter en sneller en makkelijker, maar films zijn wat meer van een hogere orde. Op gegeven moment krijg je er een soort neusje voor, maar de jaren ervoor is het een beetje in het duister gokken op wat zou kunnen werken. Daarna begrijp je de relatie tussen beeld en geluid en muziek beter en wordt het steeds makkelijker. Wat je onder de beelden legt, hangt heel erg af van hoeveel muziek je ooit hebt beluisterd. Het is belangrijk dat je heel veel hebt opgezogen voordat je uiteindelijk als componist gaat werken.’ Wat het leeftijdsverschil met Wiegel (59) en Meirmans (46) betreft, merkt de laatste op: ‘Je neemt bagage mee: muziek en kennis. Als je muziek maakt, dan gebruik je allerlei dingen die je opgeslagen hebt in je geheugen. Dus je refereert altijd aan melodietjes, akkoordenschema's of bepaalde thema's, maar ook aan klanken of instrumentatie of hoe de productie is gedaan en dat sla je op, onbewust. Je kunt daaruit putten, als je dit werk doet. En als er verschil in leeftijd is, is dat heel prettig, want als je dat kunt samenvoegen, heb je heel veel muziek om aan te refereren of om inspiratie uit te halen.’ Wiegel beaamt dit: ‘Je hebt meer creatieve input en dus uiteindelijk meer output als je met meerdere mensen samenwerkt, daar komt het eigenlijk op neer.’ Meirmans tot slot: ‘Als je alle drie hetzelfde zou zijn, dan kan het heel goed dat misschien één stijl een sterke troef wordt. Ik denk echter dat het in Nederland makkelijker is als je meerdere kanten op kan. Dat je niet heel erg narrowminded bent, dus niet: dit is mijn muziek, ik ben alleen maar goed in jazz, of alleen maar in klassiek, of ik houd niet van commercieel.’

Isa Hoes in De ontsnapping.

niets naar Portugal reist om aan haar verstikkende bestaan te ontsnappen. Aan het begin van de film zien we een vermoeide Julia druk in de weer met haar huishoudelijke en moederlijke taken. Hectische, jachtige muziek begeleidt de beelden van de gestresste hoofdfiguur en wanneer haar weinig begripvolle echtgenoot Paul 's avonds dan ook nog de slaapkamer binnenkomt voor de wekelijkse vrijpartij, houdt de muziek abrupt op. Meirmans: ‘Dat is heel bewust gedaan. Dit is haar leven en het was ook een grappig moment; om daar dan overheen te gaan zou jammer zijn. We hebben nog wel een poging gedaan om de muziek daarna weer op te pakken en tot aan de hoofdtitel weer door te laten lopen, maar de keuze om te stoppen heeft Ineke gemaakt.’ 4

Isa Hoes en Edwin Jonker in De ontsnapping.

De lijn uit het heden kent zowel een vleugje couleur locale zoals het gebruik van de Spaanse gitaar om Portugal te benadrukken als her en der een romantisch element. Daarnaast schreven de drie componisten te midden van veel bestaande liedjes ook zelf een liedje. Wanneer Julia in Portugal wacht op een gigolo die haar zal komen verwennen in haar vakantiehuis horen we Evil Little Thing. Meirmans, die het nummer ook zong: ‘Julia gaat zichzelf moed indrinken. Ze is bezig met iets stouts, dus het heeft iets ondeugends, dat was eigenlijk de insteek.’ Hadden de drie ook bemoeienis met de andere liedjes? Meirmans: ‘We zijn er wel bij betrokken geweest in de zin van: wat vinden jullie van de liedjeskeuze? Maar in de montage koos Ineke de favoriete dan wel de beste liedjes die ze maar kon bedenken en het was maar de vraag of dat allemaal te betalen was qua rechten. Heel specifiek ging het om één nummer dat niet gecleared kon worden, waardoor de vraag kwam of wij iets konden maken wat daar zou kunnen passen. Ik wil niet

Twee verhaallijnen Na deze hilarische binnenkomer ontwikkelt zich de score grotendeels via twee verhaallijnen: merendeels orkestrale muziek voor het onbevredigende leven dat Julia leidt en muziek voor het verleden waarin Julia's terminale jongere broer een grote rol speelt. Meirmans: ‘Een van de twee is een flashbacklijn. Als ze denkt aan het verleden is voor een heel andere sfeer gekozen. Ik wil niet zozeer zeggen een hele droneachtige sfeer, want het zijn allemaal gesamplede en bewerkte strings, maar wel dronige lagen voor de verhaallijn die zich afspeelt in het verleden van haar broer.’ Wiegel over deze flashbacklijn: ‘Die eindigt met een strijkersstuk. Dit flashbackstuk komt twaalf keer voor in de film, en dat is eigenlijk gereversed aan het stuk wat dan komt op het moment dat haar broer overlijdt. Dat is eigenlijk een lijn die zich op het laatste moment ontpopt.’

5

zeggen dat het helemaal soundalike is, maar het heeft wel een beetje de sfeer van wat het oorspronkelijk was.’ Voor enkele gevoelige evenals cruciale momenten was er ten slotte de piano, het instrument waar Wiegel graag mee werkt.

ligt dan de ander of dat een andere cue typisch iets voor één van ons is. Op deze wijze, eigenlijk vrij natuurlijk, wordt het een beetje verdeeld.’ Wiegel voegt hieraan toe: ‘Heel vaak doen we dingen door elkaar heen. Onlangs zaten we zowel aan Ventoux als aan Bloed, zweet & tranen te werken. Dan lopen we wel eens bij elkaar binnen en als we ideeën nodig hebben, dan zitten we bij elkaar en gaan we ideeën spuien. Ja, zo gaat dat hier.’

Tegen het einde van de film komende beide muzikale lijnen bij elkaar wanneer Julia eindelijk uit de doeken doet hoe haar broer precies is overleden. Meirmans: ‘Die dronelaag oordeelt niet. Het is dus niet: kijk, ze is zo zielig met die broer want hij is ziek. Of: oh wat erg, dat moeten we als kijker allemaal voelen. Nee, het is vrij rein en neutraal, het zijn basisakkoorden zonder veel toevoegingen.’ Problematisch was vooral om de gevoelige pianostukken enerzijds en de muziek van de flashbacklijn aan de andere kant tot één enkele muzieklijn samen te voegen. ‘Het idee - wat Chris reeds opmerkte - was dan ook om die flashbacklijn, die reeks van akkoorden, als het ware letterlijk achterstevoren op te schrijven en die reeks als een soort van oplossing te laten werken, ook doordat de instrumentatie niet meer die dronelaag is maar juist die piano met strijkers. De werelden komen bij elkaar, de ontknoping is er en zo komt het geheim dat Julia al die tijd bij zich heeft gedragen tot uiting.’ Eigen werkplek De drie componisten hebben bij REC Sound elk een eigen werkplek. Hoe pakken ze een nieuwe opdracht met zijn drieën aan? Meirmans schetst het werkproces: ‘Iedereen heeft zijn rol. Je kunt bijna zeggen: meestal per lijn of misschien soms wel als het op zichzelf staande cues zijn. Het kan zijn dat Chris achter de piano iets heel moois heeft gemaakt, dan is hij de initiator. Maar het kan ook dat hij dat aan Joris geeft en die zegt: weet je wat, ik doe er dit mee, en dan denk ik: dat is wel leuk, maar als ik dit zo en zo maak, dan wordt het weer anders. We moeten het dan wel met elkaar eens zijn. Het kan ook voorkomen dat bijvoorbeeld een bepaalde cue de een beter

Indien een stuk met een specifiek instrument nodig is, komt een dergelijke opdracht op het bordje van degene die het bewuste instrument het best beheerst. Wiegel: ‘Ik ben niet per se de pianist, maar ik ben wel het snelst degene die dan achter de piano wat dingen gaat proberen.’ Met welk instrument werkt Oonk het liefst? ‘Aanvankelijk ook de piano, daarna ben ik gitaar gaan spelen, wat bij mij beter heeft uitgepakt.’ En Meirmans? ‘Ik ben begonnen met van alles: met bandrecorders en met orgel en ik ben gaan zingen. En daarnaast ben ik steeds meer gitaar gaan spelen.’ De muziek van De ontsnapping werd in Skopje opgenomen door het Macedo6

nian Radio Symphony Orchestra. Vanuit hun studio in Amsterdam hadden de componisten via Skype contact met de opnamestudio in de Macedonische hoofdstad. Meirmans: ‘We hadden contact met de dirigent en met de regieruimte. Dat liep allemaal vrij soepel. Maar daar zit ook heel veel voorbereiding aan vast. Alle partituren gaan dan ook eerst via de mail naar Skopje. Omdat we daar al eens geweest zijn en de dirigent kennen, is het net alsof je in de regieruimte zit. De dirigent staat toch meestal in de zaal, dus met hem heb je minder direct contact.’

met zijn allen. Maar als het menens wordt is het menens. En daarna ga je gewoon verder. Dat is een beetje een korte beschrijving. Het is vooral een op gitaar gebaseerde score waarmee we onze diversiteit kunnen tentoonstellen. We hadden daar geen orkest voor nodig.’ Voor een cruciale afdalingsscène komt de piano weer om de hoek kijken. Wiegel: ‘Nicole houdt niet van piano. Maar ze was het er wel mee eens dat in dit stuk toch wel wat piano moest komen.’ De score werd opgenomen in Antwerpen, waar REC Sound ook een studio heeft. Een ideale uitvalsbasis voor opdrachten uit België en misschien wel Frankrijk. Wiegel: ‘Het biedt ons ontzettend veel mogelijkheden naar een grotere markt. De kennis die je opdoet in België is fantastisch, en door hun methoden staan ze ook sterk in de Europese filmmarkt.’ En wat te denken van Frankrijk? Wiegel: ‘We hopen dat we voor een Franse film kunnen werken. Want Frankrijk maakt heel veel films, 44 procent van de producten in de bioscoop zijn van Franse bodem.’ Ventoux kan misschien voor een doorbraak zorgen. Na de KLM heeft nu ook de Franse luchtvaartmaatschappij Air France de film gekocht. Vanaf 1 juli zal Ventoux te zien zijn op meer dan 4500 vluchten van Air France. Het is voor het eerst dat de Franse luchtvaartmaatschappij een Nederlandse film, nog vóór de nationale release, heeft aangeschaft en als premièrefilm aan boord zal vertonen.

Ventoux.

België Terwijl De ontsnapping momenteel met groot succes in de vaderlandse bioscopen draait, staat alweer een nieuwe film met muziek van het componistentrio op ons te wachten. Ventoux van Nicole van Kilsdonk gaat komende donderdag in roulatie. In de boekverfilming van Bert Wagendorp beklimmen vier vrienden op hun racefiets de Mont Ventoux, net zoals ze dat dertig jaar geleden ook deden. Voor de scènes die zich in het verleden afspelen werden vooral popliedjes gebruikt, voor de hedendaagse scènes voornamelijk originele scoremuziek. Wiegel: ‘Vriendschap, ook een beetje uit welke tijd komen die jongens, wat voor jongens zijn het, dat wordt allemaal neergezet met de popsongs.’ Oonk: ‘De filmscore is vooral in de stijl van: gewoon wat frisser, luchtiger en niet al te moeilijk doen

Het zijn vijf drukke maanden geweest voor de mannen van REC Sound: drie Nederlandse films, de tv-serie 't Schaep met de 5 pooten en de Belgische film Bowling Balls. Van rust is op dit moment echter geen sprake, want op stapel staan de film Familieweekend van Pieter van Rijn, het tweede seizoen van de tv-serie De fractie en beslist nog meer opdrachten, uit binnen- en vast ook buitenland. PS

7

VIJF JAAR MOVIES IN CONCERT Flip Jansen is de man die vijf jaar geleden samen met de Duitser Ingmar Kohl de site www.moviesinconcert.nl lanceerde. Terecht geafficheerd als Your guide to the world of film music performed live on stage worldwide. Dat de site behalve een overzicht van concerten ook links naar concertproducers omvat en naar sites waar bladmuziek te vinden is, maakt hem zelfs nog completer.

Per dag telt de site zo’n 700 bezoekers en dat aantal is stijgende. De reden waarom is simpel: filmmuziek en vooral filmmuziekconcerten kunnen zich verheugen in een groeiende populariteit. Flip Jansen: ‘John Waxman - de zoon van filmcomponist Franz Waxman - voorspelde mij al eens dat de site groot kan worden.’

gens ook regelmatig over de wereld om concerten te bezoeken. Hij is net terug uit Praag waar hij een concert heeft bijgewoond met muziek van Harry GregsonWilliams en John Powell.

Over de reden van die groeiende belangstelling zegt Jansen: ‘Op conservatoria was lang geen aandacht voor filmmuziek. Veel klassieke componisten van de afgelopen eeuw hebben weliswaar filmmuziek geschreven - denk aan Sjostakovitsj of Prokovjev - maar toch moest dat in de klassieke wereld lang een geheim blijven. Dat is sterk aan het veranderen: de London Symphony geeft nu eenmaal per jaar een filmmuziekconcert. Zelfs een prestigieus orkest als de Berliner Philhamoniker voert filmmuziek uit, samen met de beroemde pianist Lang Lang.’

Flip Jansen: ‘Ik ging altijd al regelmatig naar Londen voor filmmuziekconcerten, maar liep er toch wel eens een paar mis. En toen ik begin 2010 in Hongkong was, waren er in één weekend vijf filmmuziekconcerten: allemaal uitverkocht, en ik wist van niets. Dat moest beter kunnen, dacht ik, en daarom ben ik op het internet gaan zoeken naar concerten: na een paar uurtjes had ik al twee of drie A-viertjes vol. Ik heb die lijst naar Film Score Monthly opgestuurd met het verzoek ze te publiceren. Tot mijn verbazing pikten ze er maar een paar uit en adviseerden ze mij om voor al die concertdata een website te maken. Dat vond ik eigenlijk wel een goed idee. Ik ben simpel begonnen; het aantal concerten was toen nog te behappen. Niettemin was het een tijdrovende bezigheid. Eind november 2010 nam de Duitser Ingmar Kohl contact

Hoe en waarom ben je begonnen met de site?

Jansen denkt dat zijn site wat de concertagenda’s betreft nog maar weinig witte plekken kent: ‘Ik schat dat we mondiaal heel redelijk coveren wat er in de concertzalen gebeurt.’ Zelf struint hij overi8

met mij op. Hij vertelde dat hij bezig was een soortgelijke site op te zetten, en stelde voor onze krachten te bundelen. Een goede zaak, want hij is ICT-specialist. Hij heeft van moviesinconcert.nl een echte database gemaakt. Zonder Ingmar had ik de moed al lang opgegeven.’

contact met mensen die ons data kunnen doorgeven, zoals de Miklós Rózsa Society, de Bernard Herrmann Society, of de Europäische Filmphilharmonie met dirigent Frank Strobel. De deal is: vinden zij iets dan geven ze dat aan mij door, vind ik iets dan laat ik het hun weten. Hier in Nederland heb ik bijvoorbeeld heel goede contacten met de Doelen in Rotterdam.’ Hoeveel tijd kost de site? ‘In grote lijnen doen we het met zijn tweeën - Ingmar en ik, aangevuld met een paar medewerkers die af en toe wat op de site zetten. Ik besteed er gemiddeld twee uur per dag aan. Dat kan, omdat ik door omstandigheden niet meer kan werken en dit een uitstekende tijdsbesteding is. De kosten zijn minimaal; we betalen voor de opslagcapaciteit en het onderhoud. We pakken het slim aan: foto’s bijvoorbeeld zijn allemaal gelinked. Dus die staan niet op onze site.’ Weet je na al die jaren waar de meeste concerten worden georganiseerd en wie de meest gespeelde componist is? ‘Ja, verreweg de populairste componist is John Williams. Ook heel populair is de muziek uit de James Bond-films, de muziek van de Pixarfilms en van Lord of the Rings. Wat je ook steeds meer ziet: filmconcerten waarbij de film live wordt vertoond. Dat is iets waar John Waxman in de jaren negentig al mee is begonnen. De meeste filmmuziekconcerten zijn zonder twijfel in Londen. Ik schat dat er in de Royal Albert Hall één tot tweemaal per maand filmmuziek wordt geprogrammeerd. De organisatie houdt me daarvan overigens redelijk goed op de hoogte.’

Flip Jansen.

Hoe houd je de website up to date? ‘Grotendeels komt het neer op zelf zoeken. We hebben daarvoor een database met links naar concertzalen, orkesten, componisten enzovoort, die ik afhankelijk van de zaal, het orkest of de componist wekelijks, maandelijks of - als het een klein orkest is jaarlijks bekijk. Verder houd ik goed

HM

9

‘MUSIC OF HOLLYWOOD’ IN PRAAG Het concert Voor de vierde keer werd in de Tsjechische hoofdstad een liefdadigheidsconcert gegeven waar filmmuziek centraal staat. Ook dit keer was het liefdadigheidsdoel de strijd tegen kanker. Ik had van deze concerten gehoord omdat ze elk jaar wel een bekende componist hebben en zijn of haar muziek dan spelen. Componisten zoals Patrick Doyle, Elliot Goldenthal en Rachel Portman zijn de revue al gepasseerd. Dit jaar werd aangekondigd dat er muziek zou worden gespeeld van Harry Gregson-Williams en John Powell. Deze twee componisten heb ik persoonlijk heel hoog zitten. Gregson-Williams' muziek van Spy Game is één van mijn eerste scores en Sinbad: Legend of the Seven Seas is één van mijn favorieten in mijn collectie. John Powell is pas later onder mijn aandacht gekomen. X-Men: The Last Stand en How to Train Your Dragon draai ik op dit moment grijs in mijn auto. Harry De eerste helft van het concert stond volledig in het teken van Harry Gregson-Williams die gelukkig op het laatste moment er wel kon zijn. De avond werd geopend door mijn topper Sinbad: Legend of the Seven Seas. Het was fantastisch om deze suite live te mogen horen. Een ervaring die ik niet snel zal vergeten. Spy Game met sopraansolo van Markéta Mátlová deed mij ook een traantje wegpinken. Daarna werden suites van Kingdom of Heaven, Bridget Jones: The Edge of Reason en Chronicles of Narnia gespeeld die in de Dvořzák-zaal prima klonken, zonder enige vorm van versterking. Vóór de pauze aan rende Harry zelf het podium op om Shrek te dirigeren. Eerst moest nog wel zijn stropdas af, jasje uit en de veters nog even gestrikt worden. Harry te zien dirigeren bracht echt een extra dimensie aan dit mooie stuk. John en Fernando Na de pauze werden drie werken uitgevoerd van John Powell. Het eerste werk was een suite van How to Train Your Dragon 2. Voor het tweede deel van deze filmreeks heeft John Powell mooie nieuwe muziek geschreven. Zo kwam het ‘mother’thema heel mooi naar voren. Voor mij was er wel de kleine teleurstelling dat geen van de terugkomende thema’s uit het eerste deel gespeeld werden. Na Ice Age 3 was

Na het kopen van de kaarten kreeg ik te horen dat in ieder geval John Powell niet aanwezig kon zijn. Ook Harry GregsonWilliams was onzeker. Na dit nieuws werd aangekondigd dat er ook muziek gespeeld zou gaan worden van de componist Fernando Velázquez die onder andere de muziek heeft geschreven voor de Spaanse horrorfilm The Orphanage en de actiefilm Hercules met Hollywoodster Dwayne Johnson in de hoofdrol. 10

Harry Gregson-Williams dirigeert het Tsjechisch Nationaal Symfonie Orkest (foto: Václav Horecký).

het de beurt aan The Last Stand. Ik had hier hoge verwachtingen van. De ‘Phoenix’-thema’s brengen mij rillingen over de rug. Helaas was het in dit geval ook zo dat uitgerekend deze thema’s niet gespeeld werden. Alleen het laatste nummer van de soundtrack werd uitgevoerd. Waarschijnlijk had ik mijn verwachtingen te hoog. Niets ten nadeel van het Tsjechisch Nationaal Symfonie Orkest dat dit concert prima heeft uitgevoerd.

Harry dirigeerde, nu met jasje en dasje, Prince of Persia. En ook Fernando deed nog een eigen werk. Praag Praag ligt op rijafstand van Nederland, maar er is ook eenvoudig heen te vliegen. Het is een fantastische stad waar geen enkel nieuw gebouw te vinden is. Praag heeft een rijke geschiedenis, zoals kerken, synagogen, musea en de stad zelf. Overdag is de stad wel overspoeld met toeristen die voornamelijk de astronomische klok willen bekijken. Dit maakt het centrum erg levendig. Als bonus is er altijd wel ergens in de stad een klassiek concert te beluisteren. Deze staan met borden overal in het centrum aangegeven.

Hierna nam Fernando het dirigeerstokje over van dirigent James Shearman. Zijn gedeelte begon met The Orphanage. Niet te geloven dat dit werk voor een horrorfilm was geschreven. Na Zip & Zap and the Marble Gang, Crimson Peak en The Impossible werd Fernando’s blok afgesloten door het machtige Hercules.

Rest mij alleen nog de drie wijze lessen mee te geven van onze gids en dan ben je helemaal klaar om deze stad te bezoeken en van de muziek te genieten. Ten eerste: drinken op de markt is veel te duur, ten tweede: kijk uit voor zakkenrollers en tot slot: taxi’s lichten je graag op. Nu weet je alles om zelf van dit jaarlijkse concert te genieten volgend jaar. AS

Toetje Als laatste nummer stond Chicken Run op het programma omdat dit geschreven is door John Powell en Harry Gregson-Williams samen. Het is altijd leuk om te zien hoe de koorleden op hun kazoos spelen en het klinkt elke keer weer fantastisch. Natuurlijk werden er nog toegiften gedaan. 11

WACHTEN OP EEN KWALITEITSFILM Inon Zur over zijn score voor Reclaim Eigenlijk zou Reclaim, een film van Alan White met in de hoofdrollen John Cusack en Ryan Phillippe, worden vertoond in de bioscoop. In plaats daarvan zal de film deze maand worden uitgebracht op dvd. De muziek voor deze spannende thriller, die zich afspeelt op Puerto Rico, werd geschreven door Inon Zur, een componist die tot nu toe vooral heeft gewerkt voor videogames. Op dit gebied is hij een van de grote hedendaagse componisten.

Inon Zur.

Inon Zur werd geboren in 1965 in Israël en woont en werkt momenteel in Los Angeles. Hij kreeg zijn muzikale opleiding in zowel Israël als de Verenigde Staten. Zur: ‘Ik studeerde compositie aan de Tel Aviv Academy of Music, daarna aan de Dick Grove School of Music in Los Angeles en aan de UCLA deed ik een zogeheten extension program filmmuziek. Voorts studeerde ik nog bij film- en tv-componist Jack Smalley.’ Na zijn afstuderen begon hij te werken als componist voor film en televisie. Hoe is het daartoe gekomen? ‘Ik

geloof dat het zover kwam rond 1991, toen ik studeerde aan de Dick Grove School Of Music. Aanvankelijk was ik meer geïnteresseerd in jazz, maar langzamerhand raakte ik gefascineerd door de dramatische en orkestrale mogelijkheden die filmmuziek te bieden had. Vanaf dat moment richtte ik mij op het scoren van films. Eerst begon ik met het schrijven van muziek voor studentenfilms waardoor ik voor het eerst ondergedompeld werd in dit medium. Ik vond het allemaal erg boeiend en ik trachtte zoveel mogelijk filmopdrachten binnen te 12

halen door demo's op te sturen en een netwerk op te bouwen. In 1994 kreeg ik mijn eerste kans om een tv-serie te doen en vanaf dat moment lukte het mij om dankzij mijn contacten in de filmwereld steeds meer series te doen.’

Zur. Als beginnend componist deed hij er een paar zoals Rusty: A Dog's Tale (1998). Reclaim van regisseur Alan White, met hoofdrollen voor John Cusack, Ryan Phillippe en Jacki Weaver, moet een welkome afwisseling zijn geweest na jaren in de videogame business. Hoe is Zur betrokken geraakt bij Reclaim?

Die eerste tv-serie heette Valley of the Dolls. Naast een aantal korte films en een enkele lange film werkte Zur vooral voor televisie. Door kinderseries als Power Rangers (1997-2001) raakte hij aardig bekend. ‘Het is soms moeilijk om uit te leggen hoe een en ander zich ontwikkelt. Je kunt niet altijd kiezen wat je wilt doen, en soms moet je gewoon werken in de omgeving waar je je sporen hebt verdiend. Voor tv was ik werkzaam van 1994 tot 2001. Echter, in 1997 kreeg ik het aanbod om muziek te componeren voor videogames. Aanvankelijk had ik daar weinig zin in omdat ik mij niet thuis voelde in die wereld, ook omdat ik dacht dat je muziek voor games niet echt serieus kon nemen. Na het beluisteren van enkele scores voor videogames veranderde ik echter heel snel van mening. Ik kwam erachter dat de bedrijven die deze games produceerden open stonden voor hoogstaande orkestmuziek en daarnaast stelden zij een budget beschikbaar om een orkest live op te nemen. Ik was erg enthousiast over deze mogelijkheid en na verloop van tijd besefte ik wat een aantrekkelijke werkomgeving dit was.’ Na een veelbelovend debuut met een handvol Star Trek games (1999-2001) werkte hij voor Baldur's Gate II: Throne of Bhaal (2001) en Forgotten Realms: Icewind Dale II (2002), die hem zijn eerste nominatie van de Game Audio Network Guild opleverde. Andere succesvolle scores waarvoor Zur werd genomineerd voor een Game Audio Network Guild Award of een Hollywood Music in Media Award waren Fallout 3 (2008), Prince of Persia (2008) en Dragon Age II (2011).

‘Componeren voor games geeft je veel vrijheid om muzikaal iets te scheppen, wat niet altijd het geval was voor tv, waar je heel erg vast zit aan beelden. Gedurende al die jaren wachtte ik steeds op een interessant aanbod, een kwaliteitsfilm, want dat wilde ik graag doen. En toen bood zich een kans aan. Fredrik Malmberg was het hoofd van Paradox Entertainment, een bedrijf dat videogames maakte in de vroege jaren 2000. In die jaren deed ik de muziek voor een van hun spelletjes. Fredrik en ik konden goed met elkaar overweg en toen hij als filmproducent aan de slag ging, was hij voortdurend op zoek naar projecten die geschikt konden zijn voor mij. En toen, op een dag, was daar opeens Reclaim. Volgens Fredrik was dit een geknipt project

Kans Speelfilms zijn niet helemaal nieuw voor 13

voor mij. Natuurlijk was ik erg blij om die uitdaging aan te gaan! Het was echt een groot avontuur en ik ben hier zeer dankbaar voor.’

goed werkt, aangezien ik gewend ben om nauw samen te werken met een productieteam. Hij bezocht me regelmatig in mijn studio om over zijn ideeën te praten, terwijl we ook enkele daarvan in de tussentijd uitprobeerden. Al met al was het een creatief ontstaansproces met een geweldig team. Alan stond daarbij open voor mijn ideeën en was zeker niet alleen maar met zijn eigen denkbeelden bezig. Dit heeft me echt geholpen mijn creativiteit optimaal aan te wenden waardoor ik mijn stem prima kon laten horen.’

De score werd zowel op cd als download uitgebracht. Werd de muziek met een echt orkest opgenomen? ‘Een deel van de muziek moest elektronisch klinken, zoals de bedoeling was bij deze film, maar ook om de spanning te versterken. Echter, de meer dramatische stukken werden opgenomen met het Orkest van Macedonië. De muziek werd met 42 strijkers opgenomen en later gemixt in mijn studio.’ De score klinkt overwegend serieus en wat duister. Dient de score vooral als sfeer- en suspensemuziek? ‘Ja. De regisseur en de producenten kozen ervoor om de verschillende emoties van de film door te laten klinken in plaats van de actiescènes te begeleiden. Ik was blij met deze aanpak, vooral omdat ik denk dat de film daardoor een dramatische diepgang en artistieke dimensie heeft gekregen. Soms probeerden we als het ware "tegen" het beeld te scoren. Als de montage en de actie een flitsende indruk maakten, vertraagden we de muziek. Nogmaals, het was behoorlijk uitdagend en vol boeiende ontdekkingen.’

Inmiddels heeft Zur veel scores voor videogames op zijn naam staan. Is het componeren voor een film een geheel andere ervaring? ‘In wezen niet, omdat bij beide media de muziek het dramatische moet versterken en gevoelens moet toevoegen. De benadering is echter verschillend. Wanneer ik muziek schrijf voor televisie blijft mijn muziek in veel gevallen heel dicht bij de beelden. Bij films kan ik meer mijn gang gaan, want de muziek hoeft het verloop niet beeld na beeld te begeleiden. Dit geeft mij als componist meer vrijheid, ook al moet je best nog dicht bij de beelden blijven. Bij games moet de muziek niet teveel worden vastgeplakt aan de beelden, aangezien de gamer het spel in zijn/haar eigen tempo speelt. Je weet vooraf niet welke kant het spel opgaat, daarom moet de muziek de dramatische en emotionele kanten zo goed mogelijk versterken zonder precies te beschrijven wat zich op het scherm voltrekt. Als componist moet je met behulp van de muziek de emoties van de gamer tot uitdrukking brengen en niet wat er daadwerkelijk met hem gebeurt.’ Kunnen we na deze vruchtbare filmervaring meer filmscores van Zur verwachten? ‘Ik kijk met smart uit naar nieuwe filmopdrachten, we zullen zien ...’

Ryan Phillippe en John Cusack in Reclaim.

De samenwerking met regisseur Alan White verliep goed. ‘Alan is zelf een muzikant. Dat was handig omdat hij daardoor precies wist wat hij wilde en daardoor weinig aanpassingen nodig achtte. Hij hielp me met bruikbare aanwijzingen, wat voor mij heel

PS De recensie van de cd staat op pagina 20.

14

BOEKBESPREKING: Bijbelse filmscores van weleer Marsen, fanfares, romantiek, grootse symfonische orkesten, af en toe een snufje etnisch. Bijbelse filmscores uit de naoorlogse jaren hebben hun stempel gedrukt op de ontwikkeling van de filmmuziek. Een boek over dit specifieke filmmuziekgenre is onlangs verschenen. Na westerns en sciencefictionfilms is nu de Bijbelse film aan de beurt om muzikaal onderzocht te worden. Wereldoorlog waarin de Verenigde Staten zich intensief bezighielden met religie en daarnaast worstelden met hun rol als kersvers wereldleider. Dat er ook economische en technische redenen ten grondslag lagen aan de hausse aan Bijbelfilms komt slechts zijdelings ter sprake. De eerste score die Meyer bespreekt is die van Victor Young voor Samson and Delilah (1949). Die wortelde nog deels in een vooroorlogse traditie en werd daarom niet echt als vernieuwend gezien. Dat laatste gold wel voor Quo Vadis (1951), waarvoor Miklós Rózsa langdurig en gedegen onderzoek deed naar de muziek uit de beginjaren van onze jaartelling. Hoogtepunten binnen het genre waren The Ten Commandments en Ben-Hur, films die ook door hun enorme omvang en budget perfect aansloten bij de overdaad van de late jaren '50 in de Verenigde Staten. Na de grandeur van deze scores verdween dit specifieke genre via films als King of Kings (1961) en The Greatest Story Ever Told (1965) langzaam uit beeld.

Epic Sound heet het boek van Stephen C. Meyer, onderzoeker aan de Universiteit van Syracuse in Syracuse, New York. Meyer steekt het belang van de muziek die grootheden als Alfred Newman, Elmer Bernstein en bovenal Miklós Rózsa schreven voor films als The Robe (1953), The Ten Commandments (1956) en Ben-Hur (1959) niet onder stoelen of banken. De invloed van deze en andere Bijbelse scores is vandaag de dag nog voelbaar, getuige films als Gladiator (2000) en onlangs nog Exodus: Gods and Kings, beide van Ridley Scott.

Meyer besteedt niet heel veel aandacht aan de muziek van de Bijbelse blockbusters. De bijbehorende films en hun plaats in de toenmalige Amerikaanse samenleving worden uitvoerig beschreven en daardoor lijkt het alsof de superlatieve scores wat onderbelicht blijven. Gezien hun omvang, een ander kenmerk van die scores, is dat soms wat jammer.

Wat de lezer van dit boek voorlief moet nemen is een brede historisch-culturele uiteenzetting die Meyer telkens vooraf laat gaan aan de bespreking van de door hem onderzochte scores. Want film en score passen naadloos in de jaren na de Tweede

Epic Sound: Music in Postwar Hollywood Biblical Films. Stephen C. Meyer. Indiana University Press, Bloomington, 2015. ISBN 9780253014511, 273 blz. Prijs: € 32,99 (Bol.com). PS 15

RECENSIES CHILD 44 Lakeshore Records LKS 34476 24 tracks, 63:24 Regisseur Daniel Espinosa (Snabba cash) heeft een indrukwekkend drama verfilmd dat zich in het Rusland van Stalin afspeelt naar een boek van Tom Rob Smith. Een goede cast met onder anderen Tom Hardy, Gary Oldman en Noomi Rapace en prachtig camerawerk zorgen ervoor dat dit een aangrijpend meesterwerk is geworden. De muziek is van Jon Ekstrand (Snabba cash), een in 1976 geboren Zweedse componist die tot dusver alleen maar voor Zweedse films heeft gewerkt. Ekstrand weet een rustige, dramatische score bij de film te componeren met symfonische klanken. Het is hier en daar een nogal sombere score geworden hoewel er ook wel spanning in diverse tracks zit. Het bijzondere is dat de componist niet werkt met elektronica en dat maakt de muziek aangrijpend. Er zitten geen pakkende thema’s in de score en toch werkt de muziek bij de film dat het je grijpt. De melodielijnen zijn eenvoudig en mooi georkestreerd met piano, veel cello en violen. Zoals zelden wordt opgemerkt wordt de sfeer in de film bepaald door de muziek. Ekstrand heeft niet gekozen voor balalaika’s of andere typische Russische klanken maar weet toch het communistische regime treffend muzikaal neer te zetten. Voor mij was dit de eerste kennismaking met deze interessante componist en tevens de beste film die ik dit jaar heb gezien. ST EX MACHINA Invada Records Cd 1: 10 tracks, 48:24 Cd 2: 10 tracks, 20:16 Een van de opmerkelijkste films die dit jaar in roulatie gingen is de Engelse sciencefictionfilm Ex Machina van Alex Garland. In deze prachtig vormgegeven film over kunstmatige intelligentie spelen Domhnall Gleeson, Alicia Vikander en Oscar Isaac de hoofdrollen. Voor de muziek tekenden twee relatieve nieuwkomers: de van Portishead bekende Geoff Barrow en Ben Salisbury, die reeds enkele natuurfilms heeft voorzien van muziek. Wat we horen zijn soundscapes die - niet echt verwonderlijk - goed passen bij de sfeer en aankleding van de film. Tegen het einde komen er langzaam melodielijnen in de door synths uitgevoerde klanktapijten. Bunsen Burner, de afsluitende track van de originele score (op cd 1), klinkt nog het meest als een soort liedje met een afgeronde melodie. Op cd 2 staat bonusmateriaal. De bij vlagen betoverende klanken passen goed bij de film en boeien los van de film ook, maar dan moet je wel voor deze elektronische tapijten openstaan. PS 16

FAR FROM THE MADDING CROWD Sony Classical SK 503230 24 tracks, 56:52 Van uitgekleed Deens familiedrama naar hoogwaardig Brits kostuumdrama: Thomas Vinterberg heeft in minder dan twintig jaar een lange weg afgelegd. De Deense regisseur, een van de oprichters van Dogma 95, hield zich bij Festen (1998) aan de kuisheidsregels van Dogma en gebruikte derhalve slechts een beetje muziek. Bij Far From the Madding Crowd, een nieuwe verfilming van de befaamde roman van Thomas Hardy uit de negentiende eeuw, is een score, volgens weer geheel andere regels, dringend gewenst. Heel veel muziek heeft componist Craig Armstrong niet geschreven voor de wederwaardigheden van Bathsheba Everdene, bezielend gespeeld door Carey Mulligan, en de drie mannen die haar leven mede bepalen. De cd opent met het pakkende hoofdthema waarin de viool voor een volks karakter zorgt. Die folk komt in enkele traditionals terug waarvan Michael Turner's Waltz eruit springt. Maar ook delen van Armstrongs score ademen dat volkse evenals de weidsheid van de vlakten en heuvels van Dorset, waardoor deze score een onmiskenbaar pastorale klankkleur krijgt. Een scorehoogtepunt is Hollow in the Ferns waarin de solerende viool gezelschap krijgt van een andere viool en een daaruit voortvloeiende lyrische nuance deze zwaardscène tussen Bathsheba en soldaat Troy virtuoos ondersteunt. Voor de rest grossiert de Schotse componist in de van hem bekende weelderige strijkers die de fraaiste melodielijnen tevoorschijn toveren binnen de beknopte originele score. Met weinig muziek een twee uur durend filmepos vakkundig en beheerst begeleiden, dat is ook een prestatie. PS SUITE FRANÇAISE Sony Classical 88875069942 20 tracks, 59:01 Als film is Suite française van Saul Dibb misschien niet allerwegen even goed gelukt dan wel overtuigend, de score mag er zijn. Na de kleine productie White Lie uit 2013 is dit Rael Jones' tweede soloproject als filmcomponist. De Britse componist schreef een prachtig hoofdthema voor de geliefden: Lucile, een jonge Franse vrouw en Bruno, een sympathieke Duitse soldaat. Plaats van handeling is Frankrijk gedurende de eerste maanden van de Tweede Wereldoorlog. Beide geliefden spelen regelmatig piano in de film en het door piano begeleide thema symboliseert dan ook hun langzame toenadering. Dit en het andere motief - voor het eerst te horen in het sleutelstuk The Germans Arrive waarin de marcherende Duitse soldaten middels droneachtige muziekgeluiden als het ware te horen zijn - vormen de structuur van deze score. Jones varieert de meeste stukken op deze beide hoofdmotieven en doet dat zonder overdreven pathos (liefdesthema) of onnodige uithalen (geweldsmotief). De 45 minuten durende originele score op deze cd wordt voorafgegaan door vijf populaire Duitse en Franse liedjes uit de jaren '30. Alexandre Desplat schreef Bruno's Theme, op de cd krap een minuut lang. Al met al is dit een beheerste score, ondanks de voor de hand liggende passie: zowel de film als de muziek is low-key. Gelukkig. PS 17

HUNGRY HEARTS Emergency Music EM 2015-01 27 tracks, 66:44 Hungry Hearts, de thriller van Saverio Costanzo die nu in de Nederlandse bioscopen draait, begint met een stel dat elkaar ontmoet in een toilet in New York en daar vast komt te zitten. De muziek is van Nicola Piovani. Wie Piovani’s muziek kent, weet wat men kan verwachten. De stijl is onmiskenbaar en daar zit bij de componist de kracht. De score is wat mysterieus, maar ook een tango komt voorbij evenals een track die Hungry carillon heet. De score kent slechts tien tracks en de cd gaat verder met negen tracks van de muziek voor Banana (2015), een Italiaanse film van Andrea Jublin waarvoor Piovani ook weer een prachtige tango schreef en andere thema’s voor onder andere bandoneon, fluit, drum en cello. De cd sluit af met acht tracks uit de sound-track voor de romantische film L'amore non perdona (2015) van regisseur Stefano Consiglio. De score is voor klein orkest met solo-instrumenten als piano, viool, cello en fluit. De muziek is vrolijk en doet soms wat aan Nino Rota denken. Mooi dat van Piovani's korte scores weer eens een compilatie verschenen is. Nicola Piovani is een druk bezette componist waar lang niet alles van wordt uitgebracht, vaak ook omdat zijn scores te kort zijn voor een cd. Maar drie scores op één cd als deze is een mooie, gevarieerde aanwinst. ST CINDERELLA Walt Disney Records D002179702 30 tracks, 78:35 Voor Cinderella, de elfde film waaraan regisseur Kenneth Branagh en componist Patrick Doyle samen werkten, schreef de laatste een onvervalst sprookjesachtige score. Meer dan een uur ervan staat op deze cd en dat is zeker een traktatie, want Doyle pakt heerlijk uit met in het begin zorgeloze en opgewekte melodieën, waaronder een ontroerend, hoopvol hoofdthema. De symfonische aanpak continueert hij in de vele volgende tracks waarbij hij humor en spanning (in Pumpkins and Mice) en ware achtervolgingsmuziek (in Pumpkin Pursuit) net zo min schuwt als gevoelige composities als Orphaned en Shattered Dreams. Maar de mooiste stukken zitten misschien wel middenin de score: zes licht klassiek getoonzette dansnummers voor het grote bal waarvoor slechts adjectieven als wervelend, levendig en uiterst stimulerend passend zijn. Leuk is overigens het carillon dat in A Secret Garden te horen is ten teken van het tijdstip waarop Cinderella weer huiswaarts moet keren met de bekende gevolgen. Het door Doyle, Branagh en producer Tommy Danvers geschreven Strong dat naadloos past in de originele score en te horen is tijdens de eerste helft van de aftiteling krijgt een bezielende vertolking door zangeres Sonna Rele. Deze veelzijdige score behoort tot de hoogtepunten van Patrick Doyle en zal eenieder die sprookjesachtige, romantische muziek toegedaan is, beslist bekoren. PS 18

TIMBUKTU Emarcy Records 0602547114693 12 tracks, 29:04 De grote winnaar bij de César-uitreiking van afgelopen februari was de Mauritaans-Franse film Timbuktu van regisseur Abderrahmane Sissako. Liefst zeven Césars sleepte de film in de wacht, waaronder die voor beste film en regisseur. Ook de muziek voor het zich in de Malinese stad Timboektoe afspelende drama werd onderscheiden. Die stamt van de Tunesiër Amine Bouhafa, een jonge componist die reeds voor een handvol films uit Arabische landen de muziek heeft geschreven. Veel muziek zit niet in Timbuktu, maar wat Bouhafa heeft gecomponeerd is een wonderschone combinatie van enerzijds traditionele Malinese en anderzijds westerse orkestrale muziek. Hoogtepunt is Timbuktu fasso, het door percussie voortgedreven hoofdthema dat gekenmerkt wordt door snaarinstrumenten als de kora en de doedoek. De zang in dit nummer wordt verzorgd door de actrice Fatoumata Diawara die in de film een kleurrijk, onverschrokken personage neerzet. Ronduit symfonisch zijn Football Without a Ball en The Spiritual Dance, uitgevoerd door het Praags Filharmonisch Orkest. Etnische instrumenten als de genoemde kora, doedoek evenals de oud en de ngoni krijgen van Bouhafa in de score een prominente plek toegewezen en daarmee geven zij Timbuktu een onmiskenbaar West-Afrikaanse muzikale begeleiding, zoals het hoort en niet volgens de gladde Hollywoodaanpak. PS JUSTINE Digitmovies CDDM 268 27 tracks, 54:52 Marquis de Sade: Justine is een film uit 1969 geregisseerd door Jésus Franco met in de hoofdrollen Klaus Kinski als Markies de Sade en Romina Power als Justine. Ze wordt seksueel gebruikt en misbruikt door allerlei mannen met de wildste fantasieën. De muziek is van Bruno Nicolai – die onder pseudoniem ook de score schreef voor Caligula (1979). De muziek voor Justine is één van de mooiste werken van Nicolai. Het hoofdthema is in Nederland vooral bekend geworden omdat het twintig jaar lang de herkenningstune was van Cor Galis op de radio bij de VPRO. De muziek hangt tegen klassiek aan, soms barok, maar ook gebruikt de klassiek opgeleide Nicolai hier en daar een paar noten van Modest Moessorgski’s Night on Bald Mountain. Tevens komt er een prachtige bewerking van Karl Jenkins’ Paladio voorbij, maar toch zodanig bewerkt dat het Nicolai’s muziek is geworden. De horrormuziek die ook op de cd staat doet qua stijl denken aan Franz Waxman’s Bride of Frankenstein. Deze cd-uitgave heeft 22 minuten extra muziek. Men heeft de mastertapes teruggevonden en opgepoetst. Het resultaat is een prachtige, veelzijdige score voor orkest, orgel en instrumenten uit de 18de eeuw als luit en spinet. Een echte aanrader. ST 19

RIO BRAVO Intrada Special Collection ISC 300 Cd 1: 27 tracks, 53:23 Cd 2: 34 tracks, 57:07 56 jaar nadat deze film voor het eerst te zien was komt de originele score voor het eerst in zijn geheel uit op geluidsdrager. Dat mag wel een terechte sensatie heten, want Rio Bravo van Howard Hawks wordt nog steeds als een van de grote late westerns beschouwd. Dimitri Tiomkin werd gevraagd de muziek te schrijven en wat tijdens het kijken naar de film opvalt is dat zijn score op veel momenten een rust ademt die ook op beide cd's overheerst. Een van de redenen is het nagenoeg ontbreken van violen. Andere instrumenten hebben een bepalende rol zoals de mondharmonica, de gitaar, de marimba, de trombone en niet te vergeten de trompet. Met deze en enkele andere instrumenten creëert Tiomkin een muzikaal universum dat deze legendarische western completeert. Ja, af en toe haalt de componist uit, maar dat zijn eerder muzikale prikkels bij enkele geweldsscènes die nu eenmaal niet kunnen ontbreken in een rasechte western. Een beetje atypisch is het steeds terugkerende liefdesthema dat een tikkeltje jazzy klinkt. Ook hier valt weer de rust qua hartstocht en tempo op, een weldaad tijdens het kijken. En dan is er natuurlijk het befaamde stuk getiteld De Guella met trompetsolo die voor een sterke latin klankkleur zorgt. Dit legendarische hoofdthema kent een prominente plek binnen het verloop van de film en al gauw wordt duidelijk hoe invloedrijk het indertijd al moet zijn geweest. Deze score bewijst dat ook met een klein, kalm en ingehouden gebaar veelkleurige, overtuigende filmmuziek tot stand kan worden gebracht. Door een meester of toch meer de ambachtsman die Tiomkin ongetwijfeld ook was. Behalve de originele score kent deze uitgave vele extra's waaronder enkele liedjes met zang van Dean Martin en Ricky Nelson. We hebben lang moeten wachten op een adequate geluidsdrager van deze score, maar het was het wachten waard. PS RECLAIM Silva Screen SILCD 1454 16 tracks, 50:29 Gepokt en gemazeld in de wereld van videogames, dat is de uit Israël afkomstige componist Inon Zur. Voor enkele tientallen spelletjes schreef hij in de achterliggende jaren de muziek. Nu is er een heuse filmscore, en wel voor de thriller Reclaim van Alan White, die zich afspeelt op Puerto Rico. Dat verleden uit de wereld van videogames is goed te merken gedurende de vele actienummers die steevast door inventieve percussie voortgedreven worden zoals in The Big Big Escape en in Car Chase. Maar Zur heeft meer moois voor ons in petto: wat te denken van nerveuze strijkers in Taken die spanning en mysterie moeiteloos versterken en de omineuze pianoklanken in Nina en A New Family die terstond een onbestemd gevoel veroorzaken. Openingstrack Haiti Requiem and Arrival blinkt uit door zijn prachtige melodie en dat kan evengoed van de afsluitende track The End worden gezegd. Deze verrassend effectieve score wordt amper gehinderd door drie latinstukken die de couleur locale dienen te benadrukken evenals het afsluitende liedje Fighting the World dat op deze cd niet misstaat. Graag meer van deze scores, meneer Zur! PS 20

LA GABBIA Saimel 3998971 13 tracks, 52:21 La gabbia (de kooi) is een film uit 1985 geregisseerd door Giuseppe Patroni Griffi. Het verhaal gaat over een vrouw die geobsedeerd is geraakt door een man die ze nooit zal hebben, een last die ze meer dan vijftien jaar zal dragen. Het scenario is van Lucio Fulci en de hoofdrollen worden vertolkt door Laura Antonelli, Tony Musante en Florinda Bolkan. Ennio Morricone componeerde mooie thema’s voor dit erotische en gepassioneerde spel waarbij Fatal Attraction verbleekt. In 1985 werd een lp uitgebracht die in 1996 op cd werd uitgebracht met dezelfde tien tracks. Nu is er een uitgebreide versie met langere en extra tracks. De stijl van sommige tracks doet iets denken aan Le marginal, terwijl toch alle tracks origineel zijn. Zoals altijd bij Ennio Morricone ligt de kracht niet alleen in de composities maar vooral in de orkestraties die hij altijd zelf uitwerkt. Morricone weet van gejaagde pianomuziek en violen een zenuwachtig thema te maken en door het hoofdthema solo op een orgeltje te spelen er een kermisachtig deuntje van te maken. Het hoofdthema blijft nog lang nagalmen als je de cd hebt gehoord. Iets wat de laatste jaren bij soundtracks bijna nooit meer voorkomt. ST THE LONGEST RIDE Milan Records M2-36724 28 tracks, 51:55 In deze nieuwste verfilming van een roman van Nicholas Sparks draait alles om twee ogenschijnlijke tegenpolen die uiteindelijk toch de ware liefde vinden. Via diverse verhaallijnen vol dramatische ontwikkelingen is het ook nu weer: eind goed al goed. Wie bij deze vandik-hout-verfilming toch een evenwichtige score weet te schrijven moet wel van goeden huize komen. Mark Isham past die handschoen voorbeeldig. Hij weet de nodige valkuilen te omzeilen teneinde met een romantische score op de proppen te komen die sterke melodieën paart aan een tamelijk kleine orkestrale bezetting. Juist deze kleinschaligheid zorgt voor ingetogen stukken die opvallen door hun lengte, ruim beneden de drie minuten, en de gitaar die vooral de scènes ondersteunen met Scott Eastwood als oprechte rodeoheld. Mooi voorbeeld van dat laatste is Picnic, waar de gitaar de romantiek weet te versterken dankzij slechts enkele gitaarakkoorden. De bescheiden inzet van instrumenten behoedt de score voor bijvoorbeeld een ontsporend strijkersgeweld. Op die spaarzame momenten waarop dat wel dreigt te gebeuren, zoals in Ruth's Legacy en Defeating Rango, neem je dat zelfs graag even voorlief. Slechts twee tracks duren langer dan drie minuten en ook hier beheerst Isham zich: het met tromgeroffel doorspekte War en voornoemd Defeating Rango. Dit alles eindigt in het onweerstaanbaar uitgevoerde hoofdthema van de twee geliefden: Luke and Sophia. Romantisch en glad, maar bepaald geen straf om naar te luisteren. PS 21