gezin |
Fietsen met
het hele gezin Gezinnen met (jonge) kinderen staan vaak voor een moeilijke keuze als het erop aankomt een vakantiebestemming uit te kiezen waar zowel pa, ma, dochter- als zoonlief zich in kan vinden. Toch zijn er heel wat mogelijkheden wat betreft fietsvakanties. Wij gingen fietsen in De Veluwe, de groene long van Nederland. Niet te ver weg, véél natuur en niet te zwaar qua parcours.
Grinta! Special | 25
gezin | Fietsvakantie in De Veluwe
De Veluwe
Nederland
Fietsparadijs voor jong en oud Wat de heuvels uit de Amstel Gold Race zijn voor de sportieveling, is De Veluwe voor de recreant: hét fietsparadijs van Nederland. Het is met zijn uitgestrekte bossen en heidevelden, landduinen en vennen trouwens één van de grootste aaneengesloten natuurgebieden van West-Europa. Je fietst er bovendien bijna uitsluitend op paden waar auto’s niet toegelaten zijn. Ook dat maakt De Veluwe tot de ideale bestemming voor een gezinsvakantie. › Samenstelling PATRICK CORNILLIE 26 | Grinta! Special
H
et unieke natuurgebied situeert zich in de driehoek Arnhem, Amersfoort, Zwolle en bestrijkt één derde van de oppervlakte van de provincie Gelderland. In het dichtbevolkte en razend drukke Nederland is het dus een kostbaar rustpunt en als fietsbestemming een echte ‘klassieker’. Logisch dat reisbureaus gespecialiseerd in actieve vakanties De Veluwe naar voren schuiven als droomlocatie. En dat is niet eens overdreven. Je kunt voor zo’n trip uiteraard een fietskaart bestellen en aan de hand van het knooppuntennetwerk zèlf je ‘rondje(s) Veluwe’ uitstippelen. Wij probeerden echter het totaalpakket van VOS Travel en hebben het ons achteraf niet beklaagd, wel integendeel. In het aanbod steken kant-en-klare routes, waarmee je onmiddellijk de fiets op kan. Dat ze daar niet over één nacht ijs (laat staan één dagje Veluwe) zijn gegaan, is duidelijk. Alle fietsroutes zijn doordacht uitgewerkt en bieden je qua landschap en bezienswaardigheden ‘the best of’.
< Het jachthuis Sint-Hubertus, ooit het buitenverblijf van het echtpaar Kröller-Müller.
< Qua variatie en beleving, parcours en ansichtgehalte is het Nationaal Park Hoge Veluwe onovertroffen.
< Naar Hoog Buurlo en Hoog Soeren: in De Veluwe steekt best wat reliëf!
< Paleis Het Loo: zelfs de Koninklijke familie vindt De Veluwe de mooiste plek van Nederland.
Nostalgie Het Tulip-hotel ‘De Wipselberg’ in Beekbergen is meteen al de eerste meevaller, want ideaal gelegen als uitvalsbasis. Na een verkenningsrondje in het nabijgelegen Apeldoorn staat op dag twee een zuidelijke lus op het programma. Amper 2 km ver komen we al ogen tekort van verbazing. Op de grens van Beekbergen met Lieren is er namelijk een oud stationnetje, halte op het spoortraject Apeldoorn-Dieren, met een heus museumstoomdepot, kanjers van locomotieven en authentieke wagons incluis. Met een fijn uitgedoste kaartjesknipper en machinisten ‘zo zwart als roet’ is de spoorwegnostalgie compleet.
> Amper 2 km ver komen we al ogen tekort van verbazing. < Enkele pedaalstoten later wisselen we spoor- voor waterweg. Over meer dan 10 km genieten we van de passage langs het Apeldoorns Kanaal, dat begin 19de eeuw werd gegraven, maar precies door de komst van voornoemde spoorlijn al vlug in verval raakte. Vandaag is het een groen lint dat, dankzij een comfortabel jaagpad, vooral in trek is bij fietsers. Hetzelfde geldt voor de Schaapsallee en Eerbeekse Weg die erop volgen. Je fietst er kilometerslang onafgebroken door geurige bossen, dan weer langs de Terletse Heide. De Schotse Hooglanders die er grazen zorgen ervoor dat het gras de heideplanten niet overwoekert. Net voorbij het naambord Woeste
Hoeve houden we halt bij een opmerkelijk oorlogsmonument. Het werd opgetrokken voor 117 onschuldige burgers die in maart 1945 door de Duitsers werden gefusilleerd. De link naar de Slag bij Arnhem, verfilmd onder de titel ‘A bridge too far’, is hier niet ver weg.
Schaapjes tellen
Dat de Nederlandse koninklijke familie in De Veluwe – en enkel daar – een buitenverblijf heeft, doet je des te meer geloven dat het echt wel één van de mooiste regio’s van het land is. Naar dat stulpje gaat het heen op dag drie, zij het wel voorafgegaan door een al even vorstelijke kronkel in een fenomenaal landschap. Je verwacht je er niet aan, maar tijdens de eerste kilometers is het in een dicht naaldbos gestadig klimmen geblazen. In De Veluwe steekt, naar Nederlandse normen, behoorlijk wat reliëf. Niet voor niets fiets je naar plaatjes met namen als Hoog-Buurlo en Hoog Soeren. Op weg naar eerstgenoemd gehucht rijden we op één van de mooiste paden ooit gezien. De heide is er op haar best. Het parcours slingert, bergop, bergaf, door een woestijnachtig gebied, dan weer langs dichtbegroeid struikgewas, vervolgens door een soort savanne of een stuifzandlandschap. Nergens is bewoning te bespeuren, wat je een desolaat maar tegelijk ook avontuurlijk gevoel bezorgt. Als er aan de einder dan toch plots een hoogst bevreemdend gebouw opduikt, blijkt het om het voormalige zendstation Radio Kootwijk te gaan, waar in 1928 de allereerste radiotelegrafische verbindingen met het toenmalige Nederlands-Indië werden gerealiseerd. Verderop is het ruimtegevoel overweldigend. Op een weids > Grinta! Special | 27
gezin |
heideveld kuiert een omvangrijke kudde schapen. De beestjes zijn duidelijk gewend aan het fietsverkeer. Ze gaan niet op de loop voor de tientallen passanten, maar laten zich integendeel gewillig over de wollen vacht aaien. Een kilometer voorbij dit ‘oponthoud’ duikt het fietspad een loof- en naaldbos in, om voorbij de spoorweg in Assel weer door een gras- en heidevlakte te kuieren. Een aloude volkswijsheid zegt dat de heide in bloei staat tussen de twee feestdagen van Onze Lieve Vrouw: 15 augustus (Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart) en 8 september (Maria Geboorte). Wat dat betreft zijn we een tweetal weken te vroeg, maar her en der steken toch al varianten van paars (violet, mauve, purper!) de kop op. < Nostalgie voor spoorfanaten: het oud stationnetje van Beekbergen.
Máxima!
Hoog Soeren heeft zijn naam niet gestolen, het ligt op één van de hoogste punten van De Veluwe: 102 m boven de zeespiegel. Vanaf daar fietsen we door een immens bos. De luxe van asfalt of beton moeten we dit keer wisselen voor een grindweg, maar het feit dat het kilometerslang lichtjes bergaf loopt, maakt veel goed. Omdat we amper hoeven bij te trappen, hebben we alle tijd om uit te kijken naar grof wild, dat hier naar verluidt nog in grote getale aanwezig is. Helaas, een imposant edelhert krijgen we niet te zien.
> De Nederlandse koninklijke familie heeft enkel in De Veluwe een buitenverblijf heeft. Dus moet het wel één van de mooiste regio’s van het land zijn. <
< Honderden kilometers fietspaden leiden je door een overweldigende natuur.
Het aanbod van VOS Travel Voor deze meerdaagse, gezinsvriendelijke fietstrip gingen we dus ten rade bij VOS Travel, gespecialiseerd in ski-, wandel- en fietsvakanties in heel Europa. Al 20 jaar zweren ze daar bij eenzelfde, intussen zeer geprezen huisstijl: individuele vakanties die een grote vrijheid bieden, zorgvuldig geselecteerde hotels, duidelijke en uitgebreide programma's. VOS Travel mikt niet op de krachtpatser of op de kilometervreter maar op de recreant van elke leeftijd die in de eerste plaats wil genieten van een actieve vakantie. Opmerkelijk is ook hun aanbod aan fietsvakanties op maat van gezinnen met jonge kinderen. Voor Nederland biedt VOS Travel liefst 13 uitgewerkte pakketten aan. Naast De Veluwe lijken ons Zeeland, Friesland en het Vechtdal absolute aanraders. www.vostravel.be 28 | Grinta! Special
Prinsessen geven evenmin thuis, daar in het Paleis Het Loo, het optrekje van de koninklijke familie, aan de noordrand van Apeldoorn. Maar er loopt wel een tentoonstelling over ‘10 jaar Máxima in Nederland’. Een beetje zonderling (in het voor het overige zeer voortreffelijke netwerk) is dat de knooppuntenroute niet langs Het Loo passeert. Van op een vroegere, intussen geasfalteerde spoorbedding, moet je dus even een ommetje (van zo’n 700 m) maken. Het paleis dateert van eind 17de eeuw en is, tegen betaling, voor het publiek toegankelijk. Een opmerkelijke collectie Koninklijke koetsen en rijtuigen staat te kijk in de stallingen. Terug bij de knooppunten leidt het netwerk je dwars door Apeldoorn, een stad van ruim 150.000 inwoners. Onze vrees voor verkeersellende is voorbarig. De fietspaden zijn er zoals je ze alleen maar in Nederland aantreft: ver weg van de auto’s, ‘tweevaks’ en met veilige oversteken. Langs stadsparken en waterwegen ontdekken we het groene karakter van de stad. Het is trouwens via het jaagpad van het intussen bekende Apeldoorns kanaal en Lieren dat we deze 52 km lange lus afronden.
Passie
Voorwaar een fraaie en gevarieerde tocht hebben we achter de rug, maar dan moet de ware ‘koninginnenrit’ nog komen. Tijdens de slotdag gaat het immers naar het Nationaal Park Hoge Veluwe, zonder meer hét puikje van deze zo al fascinerende regio. Het is ontstaan uit de nalatenschap van de Rotterdamse grootindustrieel Antoon Kröller en zijn echtgenote Hélène Müller, die tussen de dorpjes Otterlo en Hoenderloo een jachthuis lieten optrekken en vanaf 1909 begonnen met
< Apeldoorn heeft prachtige parken.
het aankopen van bijhorende ‘lapjes’ grond. Meneer liet er dieren uitzetten zoals reeën, moeflons en everzwijnen, om rond zijn landgoed te kunnen jagen. Ondanks die passie leeft er vandaag nog altijd veel wild in het park. De passie van mevrouw was dan weer het verzamelen van kunst, en dat om die ene grote droom te realiseren: een museum midden in de rust van de natuur. Daar is ze ook in geslaagd, want Kröller-Müller hoort intussen tot de bekendste musea ter wereld. Het in stand houden van het unieke Veluwse landschap kostte weliswaar méér moeite. Dennen schoten weelderig wortel, waardoor de invloed van de wind afnam en het bijzondere stuifzandlandschap dreigde verloren te gaan. Deskundig beheer was dus nodig, begreep een zelfstandige stichting, die het moet zien te rooien met een beetje overheidssteun en vooral veel betalende bezoekers.
Onovertroffen
Via de knooppunten 12 en 13 rijden we naar Hoenderloo, één van de drie ingangen van De Hoge Veluwe. Volgens de knooppuntenkaart loopt het fietsnetwerk er dwars doorheen, maar ter plekke vertellen ze ons dat de nummerbordjes recent uit het Nationaal Park zijn weggehaald. Hoe dan ook kun je er niet verloren rijden. De grootste lus van hun nieuwe, eigen bewegwijzering (op fietspaddenstoelen) blijkt grotendeels overeen te komen met het traject 32 – 30 – 29. Je moet er inderdaad ingang betalen: 8 euro. Méér dan de gemiddelde deelnameprijs voor een cyclo- of mountainbiketour. Maar zelfs in Nederland ban je alle krenterigheid uit je gedachten, want achteraf zal je toegeven dat deze tocht ver boven alle gemiddelden uitsteekt. In het natuurpark liggen liefst 42 km goed geasfalteerde fietspaden en qua variatie, beleving, parcours en ansichtgehalte zijn die onovertroffen. De kronkelende route garandeert telkens weer de meest verrassende vergezichten. En na elk klimmetje of bosje openbaart zich een nieuw schilderij. De ene keer zie je een heidevlakte zo ver je kijken kan, dan slalom je weer tussen de bomen, een andere keer spetter je door het nat van een buitensporig ven. Dit is zonder meer een tocht met wauw-factor 10.
Goed om weten > Voor het Nationaal Park De Hoge Veluwe gelden 2 ingangsprijzen: 8 euro voor het park (dagelijks open), 16 euro voor park + Museum Kröller-Müller (op maandag gesloten). Eenmaal binnen staan er liefst 1.700 witte fietsen klaar die je gratis kunt gebruiken voor een rondrit. In het park zijn twee zelfbedieningsrestaurants en een bezoekerscentrum. www.hogeveluwe.nl > Het Kröller-Müller Museum is vooral bekend om zijn collectie (87 schilderijen en 180 tekeningen!) van Vincent Van Gogh. Daarnaast is er ook werk te zien van o.a. Picasso, Renoir, Monet en Mondriaan. Bij het museum hoort ook een 25 hectare grote beeldentuin met ruim 150 sculpturen. www.kmm.nl > Een rit met de stoomtrein is een belevenis voor jong en minder jong. Je kunt die zelfs combineren met een vaartocht over de IJssel en/of een bezoek aan een erfgoedattractie. De hele zomer door biedt de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij speciale arrangementen aan. www.stoomtrein.org > In het Paleis Het Loo treed je binnen in de wereld van de Oranjes. Voor een bezoek aan dit koninklijk buitendomein betaal je 10 euro (op maandag gesloten). Het park en de binnenkoer zijn gratis toegankelijk. www.paleishetloo.nl > Andere aanraders in de buurt: het bekende apenpark Apenheul in Apeldoorn (www.apenheul.nl), het museum Papierfabriek De middelste Molen in Loenen (www.demiddelstemolen.nl), de Burgers’ Zoo (www. burgerszoo.nl) en het Nederlands Openluchtmuseum (www.openluchtmuseum.nl), beide in Arnhem. > Grinta! Special | 29
gezin |
< In het Nationaal Park Hoge Veluwe staan liefst 1.700 witte fietsen gratis ter beschikking.
< Het Apeldoorns Kanaal: mooi fietslint aan de rand van De Veluwe.
PRAKTISCH Hoe te bereiken
an de fietsers groeten. En
< Schapen komen sponta
omgekeerd!
Lichtend kruis! Bepaald indrukwekkend is het Otterlose Zand, waar je als het ware door de Sahara fietst. Midden deze immense okeren vlakte staat het monument van de Nederlandse volksheld Christiaan de Wet, die tussen 1899 en 1902 vocht voor de onafhankelijkheid van de Boerenrepublieken in Zuid-Afrika – een vrijheidsstrijder waar ook het echtpaar Kröller-Müller veel bewondering voor koesterde. Dat dit reusachtige beeld precies daar is opgetrokken, is niet toevallig. Het landschap deed Christiaan de Wet tijdens een bezoek aan De Hoge Veluwe denken aan het Afrikaanse continent. Tussen al dat ‘natuurgeweld’ heb je uiteraard de keuze een ommetje te maken langs het bezoekerscentrum en het Kröller-Müller Museum. Terug op de lus fiets je ook langs het jachthuis, ontworpen als ‘totaalkunstwerk’ met rozentuin en grote vijver en gebouwd tussen 1914 en 1920. Mevrouw Müller relateerde het zomerhuis aan Sint-Hubertus en de legende die wil dat hij ooit een hert met lichtend kruis tussen het gewei zag. De toren staat daarbij voor het kruis, de vleugels van het gebouw voor het gewei. Terug in de bewoonde wereld snap je dat De Veluwe, en in het bijzonder De Hoge Veluwe, inderdaad een uitzonderlijk mooi fietsgebied is. In opperste staat van verrukking peddelen we terug naar onze verblijfplaats in Beekbergen, onderweg al smeden we plannen voor zeker nóg een keer. En méér. Het zou me niet verbazen als voorbijgangers op dat moment een lichtend kruis boven mijn fietshelm zagen verschijnen … n 30 | Grinta! Special
Vanuit Antwerpen is het naar Beekbergen zo’n 180 km rijden. Je volgt eerst de richting Breda (A1), Tilburg (A58) en ’s Hertogenbosch (A65), vervolgens Arnhem en Apeldoorn (A50). Op deze laatste snelweg neem je de uitrit 23 (Loenen, Beekbergen).
Fietskaart
Falk-kaart nr. 9, die het hele fietsroutenetwerk van De Veluwe bestrijkt en een overzicht brengt van alle toeristische kantoren. Zit in het totaalpakket van VOS Travel, maar is afzonderlijk (7,95 euro) ook verkrijgbaar via de webwinkel van www.falk.nl.
Bordjes
Wit met groene cijfers, ANWB regio Veluwe. Let wel, in Nederland zijn de bordjes qua grootte niet uniform. In tegenstelling met Vlaanderen, staan of hangen ze evenmin op ooghoogte. Kortom, bij een kruispunt is er soms wat speurwerk mee gemoeid. Maar toegegeven, er ontbrak geen enkel!
Wegen
Van de ruim 150 km die we fietsten, waren er ruim 80% autovrij. De meeste fietspaden zijn geasfalteerd en de enkele onverharde blijken goed berijdbaar. We reden alleszins geen enkele keer lek.
Moeilijkheidsgraad
Wie vanuit Beekbergen of Apeldoorn in westelijke richting fietst, moet zo’n 50 tot 80 m hoogteverschil ‘overwinnen’, maar voor zowel recreanten als kinderen kan dit geen probleem zijn.
Logies
Wij verbleven in hotel De Wipselberg, Wipselbergweg 30 in Beekbergen, tel. 0031 55 506 26 26. Mooi gelegen, vlakbij het fietsnetwerk.
