fier | M A A S T R O | 2013
fier
15
30
37
17
21
fier | M A A S T R O | 2013
Jaarverantwoording en jaarrekening
7.
49. Hoofdstuk 1 | Algemene Informatie MAASTRO clinic
fier: “In gunstige zin trots”
8. Het zou een rustig jaar worden, 2013 | Het werd het jaar van alle records!
62. Hoofdstuk 2 | Research
10. De MAASTRO Research Award 2013 | Marc Vooijs 12. De MAASTRO clinic Award 2013 | Lieke Verhoeven
45
42
40
6
65. Hoofdstuk 3 | Financiële Informatie
14. “Beter én efficiënter: het blijft een uitdaging”
11
16. MAASTRO Service Concept: mag het een onsje meer zijn?
Uitleg bij de foto’s, ze zijn soms
19. Openingsfeest MAASTRO in Venlo groot succes!
losjes, soms iets nadrukkelijker
24. Gaan we in Maastricht een protonentherapiecentrum bouwen?
gebaseerd op schilderijen van
28. “De zoektocht naar een medicijn in combinatie met bestraling is één groot avontuur”
oude meesters.
68. Hoofdstuk 4 | Risicoparagraaf 69. Hoofdstuk 5 | Maatschappelijke aspecten van ondernemen 71. Hoofdstuk 6 | Overige informatie
30. Na vijf jaar MAASTRO: tijd voor een tussentijdse balans 33. Nieuw HR-fundament valt in de prijzen
23
38
12
24
13a
36. “Sorry jongens, het perscentrum belt weer”
34
38. “Ja, ik kom wel eens ergens”
Gaan we in Maastricht
40. Meer Flow, meer grijze tijd
een protonentherapie-
42. Op weg naar een prachtig, praktisch, prettig en
centrum bouwen?
Zuid-Oost Nederland Protonen Therapie Centrum
76. Hoofdstuk 7 | toekomst
14b
77. Hoofdstuk 8 | jaarrekening
ook nog eens toekomstbestendig EPD 45. Ook fier | Voor de liefhebbers, toelichting bij de foto’s 46. Kerncijfers
4
MAASTRO 2013 | 5
f i e r.
‘ I n g u n s t i g e z i n t r o t s ’,
vermeldt het woordenboek. En: ‘blijk gevend van een sterk
zelfbewustzijn en eergevoel’. Fier is trots, maar dan net iets bescheidener. Blij maar niet te uitbundig. Geen daverend applaus, maar wel een pluimpje of schouderklopje. Fier past ons. Het zijn goede tijden. De koers van MAASTRO is helder: strategische beslissingen zijn genomen en de ontdekkingsreis gaat verder, nieuwe avonturen tegemoet. Met een knipoog verwijzen de foto’s in dit jaarverslag naar de tijd van de meesters en de avonturiers, toen Nederland onverschrokken zeeën, werelden en kennis veroverde. De jaren dat wetenschap, kunst en koopmansgeest samen zorgden voor een ongekende periode van bloei en nieuwigheden. Toen succes inherent was aan aanzien en op z’n minst een imposant staatsieportret of een standbeeld op een voetstuk betekende. We herkennen veel van ons zelf in de onverschrokkenheid, dadendrang en het doorzettingsvermogen van die tijd. De niet aflatende honger naar kennis en het durven afwijken van gebaande paden. Allemaal eigenschappen die leidden - en ook nu nog leiden - tot revolutionaire ontwikkelingen en voortdurende
fier
vooruitgang. Tegenwoordig mogen we dan nuchterder zijn, veel meer van ‘doe maar gewoon’, toch zijn we fier. Het kiezen van ‘fier’ als alomvattend woord voor 2013, betekent dat je ook het lef hebt om te laten zien: kijk ons eens. Voor eventjes dan. Want na het maken van de foto’s gingen we weer gewoon doen waar we goed in zijn: misschien de schouders net iets rechter én met een knipoog.
MAASTRO 2013 | 7
Het zou een rustig jaar worden, 2013 | Het werd het jaar van alle records!
De lijst met opmerkelijke zaken die een pluim verdienen, is lang. Neem de uiterst gedegen en zorgvuldige
2013 Het jaar van de records!
voorbereidingen voor een nieuw, prima de luxe, EPD als voorbeeld. Je hele organisatie draait er straks op,
Aantal behandelingen
4.376
iedereen werkt er elke dag mee, er hangt dus nogal wat van af. Maria noemt de gedegen voorbereidingen een
Omzet
€ 31.078.000
Na jaren van grote, grotere en grootste klussen, moest in 2013 even adem gehaald worden. Processen weer
mooi staaltje krachtenbundeling, van artsen en laboranten tot inkoop en informatica. Of wat te denken van het
Medewerkers 262
optimaal maken, protocollen aanscherpen, praten met en luisteren naar elkaar, maar ook: nieuwe grote
protonentherapiecentrum. Het resultaat van al het werk van al die mensen in 2013 komt samengevat neer op:
Ziekteverzuim 2,4%
projecten uiterst zorgvuldig voorbereiden. Rustig was het dan ook allerminst. De verhalen in dit jaarverslag
de vergunning is binnen. Iedereen zal begrijpen dat dat erg kort door de bocht is, zeker als je je realiseert dat
Gepubliceerde artikelen
bruisen wederom van de dynamiek. En dan blijken we in 2013 ook nog eens het ene na het andere record te
MAASTRO en het MUMC+ puur op eigen kracht, met een klein team van eigen mensen, er in zijn geslaagd om
Deelname patiënten aan trials 8%
breken!
een van de vier beschikbare vergunningen te bemachtigen. Niks geen complete protonenafdelingen aan het
Ontvangen grants
88 € 7.300.000
werk gezet. Geen leger, maar slechts een enkele ingehuurde expert: met doorzettingsvermogen en wilskracht
Maria Jacobs, Raad van Bestuur en directeur bedrijfsvoering
Knappe staaltjes
Balans
ontwikkelde MAASTRO een onderscheidend en ambitieus businessplan.
Als je het jaar, zoals de traditie dat inmiddels wil, samenvat in één woord, komen de mannen en vrouwen van MAASTRO voor 2013 unaniem uit op: fier. En trots zijn ze, zo vertellen Maria Jacobs en Philippe Lambin. Op al
Dikke puntjes op de i
die records natuurlijk, maar vooral op de collega’s die schouder aan schouder, dag in dag uit, er samen voor
Na de installatie van de nieuwe apparatuur en het realiseren van de dependance in Venlo in 2012, staan nu
zorgen dat Radiotherapie en Patiënt in Limburg met een hoofdletter worden geschreven. Trots op het feit dat
ook de interne processen weer op scherp. Bijna iedereen binnen MAASTRO is op de een of andere manier
meer werk niet ook meer ziekteverzuim betekent. Philippe: “We hebben blijkbaar een balans gevonden om
daarbij betrokken geweest. De multidisciplinaire Flow-projecten waren zeer intensief, maar ze hebben zoveel
winst te boeken op meerdere vlakken.” Maria vraagt het wel eens: als we gewoon ons werk zouden doen en
opgeleverd. Nu al winst voor de patiënt. Maar van soepel, snel en slim werken heeft iedereen profijt.
al die extra dingen niet meer oppakken, dan krijgen we het misschien rustiger. Zou je dat willen?
Elke dag opnieuw.
“Dan zegt bijna iedereen bij MAASTRO: ‘Nee, nee, want we willen bij de top blijven horen.’ Met zo’n team kun je dus bergen verzetten.”
Prachtige cijfers Hogere deelname aan trials (8% tegen een Europees gemiddelde van 3%), meerdere valorisatieprojecten,
“Lang leve de grote betrokkenheid, lang leve de constructieve samenwerking”
bijna twee wetenschappelijke publicaties per week, een record aan grants (Philippe: “En daar zitten een paar hele mooie tussen!”), het interne cultuurtraject waar professionaliteit en meer regelvermogen twee steekwoorden zijn, werken aan meer eigen regie voor de patiënt, de Top Employers Award… stuk voor stuk
8
hoogtepunten en wapenfeiten. Om fier op te zijn: op de resultaten, op de verhalen, maar vooral op alle
Philippe Lambin, Raad van Bestuur,
mannen en vrouwen bij MAASTRO.
medisch directeur en hoogleraar
MAASTRO 2013 | 9
STRO
D e M A A S T R O R e s e a r c h A w a r d 2 0 1 3 | M a r c Vo o i j s
Aw
ards Meer moois |
prestaties leveren, naast hun dagelijks
aanzienlijke subsidie (ca. € 280.000) van de AICR (Association for International Cancer
werk. Er zijn twee Awards te winnen die
Research, een soort internationale KWF) voor hun onderzoek naar de zogenaamde
tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst worden
Notch signaleringsroute in longkanker. Ze hebben al aangetoond dat bestraling effectiever
MAASTRO Award als op de Consolidator Grant van de ERC (European Research Council) die hij in 2013 ontving.
uitgereikt: de MAASTRO Research Award
kan worden toegepast in combinatie met een specifieke remmer. De volgende stap is het
Dat laatste is de ‘uitzonderlijk goede prestatie’ die in de spelregels van de MAASTRO Award genoemd wordt.
en de MAASTRO clinic Award.
samenstellen van goede modellen en het testen van nieuwe geneesmiddelen daarin.
AA
Voor medewerkers die uitzonderlijk goede
M
“Een enorm compliment,” zegt Marc Vooijs, hoofd van MAASTRO Lab en hoogleraar, doelend op zowel de
In 2013 kregen Marc Vooijs en collega Jan Theys ook een
De persoonlijke ERC-grant van ruim 1,8 miljoen euro is namelijk een bijzonder prestigieuze prijs. In 2013 kregen acht andere Nederlandse onderzoekers eenzelfde subsidie. Marc is de eerste en momenteel enige aan de Universiteit Maastricht met deze Consolidator Grant: “En dat voor basaal wetenschappelijk onderzoek!” aangevuld met iemand voor de ondersteuning. Het team Hij kan zich nog precies het moment herinneren dat hij zijn aanvraag verstuurde. Die druk op de knop die het
gaat intensief samenwerken met de Universiteit van
hele proces in gang zette: op 21 februari 2013 om vier uur ’s nachts in het verlaten, donkere MAASTRO Lab aan
Auckland, Nieuw-Zeeland, waar nieuwe moleculen worden
de Universiteitssingel 50. De ECR zoekt naar nieuwe baanbrekende onderzoeken. Het moet echt iets nieuws
ontworpen om zuurstofarme tumorcellen aan te pakken.
gaan opleveren: excellent onderzoek door excellente onderzoekers. Hoe risicovoller en spannender, hoe liever.
Deze koppeling met chemie is één van de vernieuwende,
En laat dat nou precies het stokpaardje van Marc zijn: de basis ligt immers bij de ontdekking.
spannende aspecten van Marcs onderzoeksvoorstel.
Over de procedure van het ERC heeft hij niets dan lof: “Uiterst praktische manier van aanvragen, to the point,
En dan komt de mail van de president van de European
stevige review van maar liefst zes onafhankelijke experts, prettige constructieve interviews in Brussel met
Research Council: ‘Hartelijk gefeliciteerd, wij kennen u een
goede vragen.”
persoonlijke subsidie toe voor uw onderzoeksvoorstel. We laten u binnenkort weten hoeveel precies.’ Lang
Kort samengevat gaat zijn werk bij MAASTRO Lab over de zuurstofarme cellen in tumoren die een grotere
hoefde Marc niet te wachten. Nog voordat de eerste
neiging tot uitzaaiingen hebben en tevens er voor zorgen dat radio- en chemotherapie veel minder effectief
hoeraatjes verstomd waren, volgde vijf minuten later de
zijn. Hoe komt dat en wat kunnen we er aan doen? In 2008 ontving Marc voor zijn onderzoeken hiernaar al een
ontknoping: ‘Hartelijk gefeliciteerd, het is ruim 1,8 miljoen
ERC Starting Grant en in 2012 een ERC Proof of Concept. In de drie jaar dat hij bij MAASTRO op dit gebied werkt,
euro geworden.’ Nieuwe mensen, nieuwe kennis, nieuwe
zijn er kennelijk zoveel nieuwe ideeën gevormd dat er een heel mooi uitdagend voorstel van is gekomen. En
ervaringen, nieuwe dynamiek, nieuwe spin-offs naar de
dus gaan er binnenkort vier moleculair-biologen voor vier of vijf jaar aan de slag: twee AIO’s en twee postdocs,
andere groepen in het lab… Marc heeft er zin in.
10
MAASTRO 2013 | 11
STRO
AA
D e M A A S T R O c l i n i c A w a r d 2 0 1 3 | L i e k e Ve r h o e v e n
Aw
radiotherapeutisch laborante. Maar dat is dan ook niet de eerste de beste, getuige de voordrachten van collega’s: “Je vindt haar op veel plekken waar de verbeteringen binnen MAASTRO tot stand komen”, “Enorm Lieke Verhoeven,
M
Alweer een primeur bij de Awards van dit jaar! Voor het eerst werd de clinic Award toegekend aan een
ards
Voor medewerkers die uitzonderlijk goede prestaties leveren, naast hun dagelijks werk. Er zijn twee Awards te winnen die tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst worden uitgereikt: de MAASTRO Research Award en de MAASTRO clinic Award.
enthousiast, kritisch maar altijd correct” en als uitsmijter: “Het prototype van de moderne laborant.”
radiotherapeutisch laborante, kartrekker ZorgLijnKernTeam Mamma
Uitdaging
(borstkanker), projectleider
“Ik ben altijd wel in om dingen te verbeteren,” begint Lieke. Dus toen ze werd gevraagd om projectleider
Ogenschijnlijke tegenstellingen
Flow-project “stabiliteit en duur
te worden van een van de grotere Flow-projecten hoefde ze daar niet lang over na te denken: doen! Een
Tijd besparen én de kwaliteit verbeteren. Maatwerk bieden
processen” én winnaar van de
groot, langlopend project, met verschillende disciplines samenwerken, het leiden van het team… Toch net
en tegelijkertijd standaardisering in het proces nastreven.
MAASTRO clinic Award 2013!
iets andere kost dan haar dagelijks werk. Spannend, maar zeer interessant.
Het lijken tegenstellingen, maar wie processen met een ‘lean-bril’ op bekijkt, ziet wel degelijk mogelijkheden
Wat hebben jullie gedaan?
om die ogenschijnlijk onverenigbare doelstellingen met
De insteek van alle Flow-projecten is het verbeteren van de stabiliteit en de duur van processen,
elkaar te combineren. Ontleden, binnenstebuiten keren,
zonder te tornen aan de kwaliteit. In eerste instantie is de patiënt het uitgangspunt. Maar de ervaring
leren van de zaken die niet goed lopen, nieuwsgierig zijn,
leert dat een soepel lopend proces, waar de dagelijks terugkerende en vaak tijdrovende grote en kleine
buiten de gangbare kaders durven te kijken, vaak vragen
ergernissen zijn teruggebracht tot een minimum, ook winst betekent voor de medewerkers. Lieke: “Ons
‘wat als?’, openstaan voor de invalshoeken van anderen,
team heeft gekeken naar de voorbereiding, het intekenen van de kritieke organen en het maken van
maar vooral hard, heel hard aan de kar blijven trekken.
de bestralingsplannen. We hebben in kaart gebracht welke stappen gezet worden en een meetsysteem
Lieke heeft het in 2013 allemaal gedaan. Missie volbracht,
zicht, jazeker. Met de gewonnen cadeaubonnen heeft ze zichzelf eens goed verwend.
ontwikkeld om te achterhalen hoe lang we over de plannen en het intekenen doen. In de zomermaanden
project afgerond? “Nou, nee. We hebben al veel bereikt,
Maar eerst trakteerde ze heel MAASTRO op vlaai: “Zo’n Flow-project betekent vooral
volgde de nulmeting en zijn we begonnen met het bedenken en invoeren van verbeteringen. Werkt dit?
maar klaar zijn we nog niet. Je werkt met veel disciplines
heel veel samenwerken, dat lukt je nooit alleen. Ik mag dan de Award gewonnen
Helpt dit? Wat betekent het als we het zo doen? Wat leren we van afgekeurde plannen? Kunnen we
samen, dus ook met veel mensen. Dat kost tijd. Maar we
hebben, maar dat compliment verdienen we samen.”
onnodig en tijdrovend dubbelwerk voorkomen? Steeds opnieuw meten ook, want we willen natuurlijk ook
vinden ook steeds nieuwe aanknopingspunten, waardoor
weten of het iets oplevert.”
het misschien weer net iets slimmer, iets strakker kan.”
Samen
12
|
Haar Award staat thuis te pronken op het tv-dressoir. Goed in het
MAASTRO 2013 | 13
“Beter én efficiënter: het blijft een uitdaging”
Hoe definieer je kwaliteit?
Het jaar 2013 in vogelvlucht:
“Welke ’parameters’ zijn waarschijnlijk met de
• Optimaliseren van de workflow (zie ook pag. 40).
kwaliteit gerelateerd?” Aan de voorzichtige
• Pilot generalisatie specialisatie laboranten: zes weken continu op de
Patiëntenzorg - Liesbeth Boersma - en patiëntenlogistiek - Mia Brouns - zijn twee handen op een buik. Samen
formulering van Liesbeth kun je afleiden dat dit
werken ze aan het beste voor de patiënt, al ligt de klemtoon bij beiden net iets anders. Snel en efficiënt (Mia)
nog veel stof tot nadenken gaat bieden. Snelheid,
is aardig op weg naar een prima evenwicht met goed en liefst nog beter (Liesbeth).
overlevingskans, bijwerkingen, het zijn ongetwijfeld
planning werken, met als doel meer kwaliteit en continuïteit. • Voorbereidingen EPD, in 2014 scholing van alle betrokkenen (bijna iedereen dus).
allemaal factoren die meetellen. Maar een
• De MAASTRO cultuur:
Doorstroomtijden korter
gespecialiseerd instituut krijgt over het algemeen
• Werkgroep professioneel gedrag
Alle nieuwigheden in 2012 - nieuwe toestellen, alle artsen en laboranten op training, de opening van locatie
de ziekste patiënten; de scores op overlevingskans
• Werkgroep kleine veranderingen
Venlo - leidden onherroepelijk tot langere doorstroomtijden. Mia: “De opdracht voor 2013 was helder: maak die
en bijwerkingen zijn dan onherroepelijk slechter.
• Roadshows: in 2013 thematische bijeenkomsten
doorstroomtijden korter. Dat is, dankzij doortastende projectteams, gelukt!” Liesbeth: “Al die aandacht voor
Krijgen zij dus een lager rapportcijfer?
• Halfjaarlijkse strategiemeetings: daarna bijpraten van alle medewerkers.
snel en sneller, leverde echter ook kritische vragen op: gaat dat niet ten koste van de kwaliteit? Dat wordt de
Waar willen we naar toe, waar staan we en hoe pakken we het aan?
Aan de slag
uitdaging voor 2014: de vaart houden we er in, maar de klemtoon ligt net iets meer op kwaliteit.”
Liesbeth: “MAASTRO wil graag het voortouw
• High Dose Rate prostaatkanker: net niet gelukt in 2013, gaat in 2014 gebeuren.
Wie stelt welke norm?
nemen. Dat past ook goed binnen onze filosofie
Kwaliteitsnormen worden steeds belangrijker in de gezondheidszorg. Je wordt er tegenwoordig vaak zelfs
om beslissingsondersteunende software (CAT) te
vorming (wordt de tumor kleiner?) en dosismeting (komt de straling aan
letterlijk op afgerekend. Een systeem dat leidt tot veel discussie, want: wie bepaalt die norm eigenlijk? Je zou
gebruiken. Steeds meer internationale instituten
waar die bedoeld is?) tijdens de bestraling. Op basis van die informatie
zeggen: wie kan dat beter beoordelen dan de professionals in de bewuste vakgebieden zelf? Helaas pikken
werken daar aan mee. Gegevens kun je beter
wordt besloten of het bestralingsplan moet worden bijgesteld.
diezelfde professionals die handschoen niet bepaald voortvarend op. Met als gevolg dat officiële instanties
vergelijken als ze overal op dezelfde manier worden
en zorgverzekeraars nu hun eigen kwaliteitsnormen opleggen waar menig professional het bepaald niet mee
geregistreerd.” Mia vult aan: “Elk zorglijnkernteam
opgeroepen voor een onderzoek. Slechts 20% van de patiënten wil komen.
eens is. Neem de normen van de Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie: krijgt een patiënt
bij MAASTRO heeft het afgelopen jaar zorgvuldig
Vandaar de retorische vraag: kan het onderzoek wellicht vervangen worden
Liesbeth Boersma, hoofd patiëntenzorg (links) en
geïnventariseerd wat de belangrijkste zaken zijn
door een vragenlijst? De steekproef is vooralsnog niet representatief.
Mia Brouns, hoofd patiëntenlogistiek
om goed te registreren. Het gaat om overleving, om
binnen de gestelde termijnen de eerste bestraling? Liesbeth is kritisch en pleit voor minimaal tumorspecifieke
• Adaptieve radiotherapie longen: redelijk unieke combinatie van beeld-
• Polikliniek late effect borstkanker: na tien jaar worden alle patiënten
doorstroomtijden: “Nu wordt generiek gezegd: iedereen moet binnen x dagen geholpen worden. Maar het
Kw a l i t e i t é n s n e l h e i d
uitgangspunt moet toch zeker zijn dat degene die het het hardst nodig heeft, het eerst behandeld wordt? Puur
Door betere kwaliteit te leveren gaat er minder
lokale tumorcontrole, maar ook over bijwerkingen:
met heel hoge doses) doen we bij MAASTRO sinds december 2013 ook bij
medisch gezien moet je de behandeling van patiënten met longkanker of hoofdhalskanker sneller opstarten
verkeerd. Je hoeft minder werk opnieuw te doen,
welke vinden de patiënten echt vervelend, welke
kanker met een beperkt aantal uitzaaiingen.
dan bij veel patiënten met andere tumoren. Ik hoop dan ook dat die normen heel snel worden aangepast.”
dus de snelheid neemt toe.
hebben invloed op de kwaliteit van leven?”
14
• SBRT: stereotactic body radiotherapy (slechts enkele keren bestralen
MAASTRO 2013 | 15
MAASTRO Service Concept: mag het een onsje meer zijn? In de Nederlandse radiotherapie zijn patiënten over het algemeen zeer tevreden. Gemiddeld rapportcijfer van de deelnemende instellingen aan de CQ-Index van de Nederlandse Vereniging van Radiotherapie Oncologie is maar liefst een 9,2. Valt er dan nog iets wezenlijks te verbeteren? “Ja,” klinkt het uit drie monden tegelijk.
MAASTRO Cliëntenraad Eigen regie
Voorzitter Harrie Timmermann: “We weten natuurlijk
Dat viel ook wel te verwachten. We stellen de vraag immers aan drie mensen die nauw betrokken zijn bij de
nog niet precies wat de aanbevelingen gaan zijn, de
ontwikkeling van het MAASTRO Service Concept. Jean Wouters legt uit waarom MAASTRO zoveel werk maakt
presentatie van het plan moet nog komen, maar
van nog meer service: “We propageren al jaren de gepersonaliseerde behandeling: de beste behandeling
we verwachten dat dit project een fantastische
is voor elke patiënt anders, dat is maatwerk. Daar hoort ook maatwerk in het maken van eigen keuzes bij.
meerwaarde gaat bieden bovenop alles wat er nu
Elke patiënt is immers niet alleen qua ziektebeeld en behandelingsmogelijheden anders, maar ook qua
al aan service en patiëntvriendelijkheid gebeurt.
persoonlijkheid.
We denken natuurlijk graag mee over de uitvoering,
We hebben de ambitie om niet alleen op technisch gebied voorop te lopen, maar ook als het gaat om service
net zoals we ook bij de voorbereidingen betrokken
en kwaliteit. Als een van de eerste instellingen voor radiotherapie in Nederland onderzoeken wij op welke
zijn geweest.”
plekken in het proces de patiënt meer regie wil en kan hebben.” Stevig fundament Het projectteam ging niet over een nacht ijs bij de voorbereidingen. Veel informatie kwam uit de persoonlijke gesprekken die een student communicatiewetenschappen voerde met tientallen patiënten. Esther Bloemen onderzocht de stand van zaken op het gebied van service in de Nederlandse en internationale
Harrie Timmermann (voorzitter Cliëntenraad),
gezondheidszorg. Internationaal bekende zorgconcepten als lean, Zorg 2.0/3.0, Planetree en zelfs het concept
Esther Bloemen (wetenschappelijk onderzoeker
‘If Disney ran your hospital’ werden grondig doorgepluisd op zoek naar inspiratie. Jean en Esther bezochten
en radiotherapeutisch laborant) en Jean Wouters
alle relevante congressen en symposia. Al dit voorwerk leverde een schat aan informatie en een nulmeting op.
(radiotherapeutisch laborant en nauw betrokken
Kortom: een stevig fundament onder het ambitieuze plan van aanpak voor het MAASTRO Service Concept.
bij projecten als Flow, Service Concept en Protonen).
16
MAASTRO 2013 | 17
Te veel informatie
Openi ngs fee st M AASTRO i n Ve nlo gro o t s u cce s !
Wa t w i l d e p a t i ë n t ?
De overload aan informatie staat met stip op twee in de
1. Meer eigen regie
lijst van te verbeteren zaken. Esther: “De overdosis aan
2. Informatie op maat; gedoseerd en gepersonaliseerd
informatie die we menen te moeten geven, werkt vaak
Bijna 16 maanden na de ingebruikname van de MAASTRO-vestiging in Venlo,
3. Meer invloed op de manier van communiceren en het tijdstip
averechts. Bovendien: de patiënt wil persoonlijke en
volgde op een stormachtige 28e oktober 2013 de officiële opening in twee delen!
4. Facilitaire wensen
gerichte informatie op het moment dat hij daar behoefte
Een gevarieerd publiek luisterde naar de openingstoespraak van Maria Jacobs.
aan heeft. En niet wachten tot de volgende afspraak bij
Zij vertelde over de rol van MAASTRO in de oncologische samenwerking in Limburg
de arts.” Ook inzage in het eigen elektronisch medisch
en riep eenieder op om die samenwerking verder uit te bouwen.
Verrassend is de top drie niet. In de gezondheidszorg is shared decision making in opkomst. Natuurlijk heeft
dossier wordt genoemd als belangrijk verbeterpunt.
Gouverneur Theo Bovens roemde de voortvarende initiatieven en goede
een arts meer verstand van de ziekte, de behandelmogelijkheden en de mogelijke bijwerkingen dan de
Uiteraard onder de voorwaarde dat dit in ‘patiëntentaal’
samenwerking in de Limburgse gezondheidszorg. Met een druk op de knop werd
gemiddelde patiënt. Maar de patiënt heeft meer verstand van zichzelf: van zijn lijf, zijn leven, zijn lichamelijke
vertaald is. Er loopt bij MAASTRO een proef met een
een lasershow gestart en was de officiële opening een feit. Na het spectaculaire
en psychische grenzen, zijn wensen. De truc is om relevante informatie te delen, om de consequenties van
‘serious game’ die de patiënt stap voor stap door de
optreden van Ellen ten Damme, presenteerde MAASTRO een inhoudelijk
de mogelijkheden in ‘gewone mensentaal’ op een rijtje te zetten en vervolgens - goed gedocumenteerd en
mogelijkheden en beslissingen heen loodst en hen
programma met de laatste stand van zaken in de Limburgse radiotherapie.
zorgvuldig afgewogen - gezamenlijk de knoop door te hakken.
helpt om bewuste keuzes te maken tussen verschillende behandelingen. Daarnaast biedt het nieuwe EPD binnenkort mogelijkheden om aan een aantal wensen van patiënten tegemoet te komen.
Awareness avonden voor ar tsen MAASTRO De eerste avond vertelde een e-health deskundige dat technisch gezien al heel veel kan, maar dat
Het MAASTRO Service Concept wordt halverwege 2014
professionals in de gezondheidszorg vaak nog niet durven. De tweede avond vertelde Harm Kuipers,
intern gepresenteerd. Ook aan de Cliëntenraad uiteraard,
oud wereldkampioen schaatsen en ex-kankerpatiënt, over de afwijkende keuzes die hij voor zijn
die - bij monde van voorzitter Harrie Timmermann –
behandeling heeft gemaakt, nadat hij zich had verdiept in de materie en de alternatieve mogelijkheden.
aangeeft heel tevreden te zijn met het initiatief: “We
Zijn verhaal was natuurlijk een extreem voorbeeld van eigen regie nemen, maar tegelijkertijd wel een
verheugen ons nu al op wat nog komen gaat.”
feest
eyeopener voor de aanwezigen. De basis is gelegd. Stap voor stap wordt het MAASTRO Service Concept nu concreet. Wordt vervolgd.
18
MAASTRO 2013 | 19
Philippe Lambin, medisch directeur MAASTRO
oplossing is en als het multidisciplinair behandelteam denkt dat het kan helpen, wijken we af van
“Een mooi moment om te reflecteren en te genieten van het succes. We waren blij met de grote opkomst.
wat gangbaar is en werken we een geïndividualiseerde behandeling uit met gelijktijdig chemo- en
Er zaten veel specialisten en huisartsen in de zaal. De groep mensen waar je regelmatig in multidisciplinair
radiotherapie.” Van deze gecombineerde, agressieve behandeling worden patiënten vaak behoorlijk
verband mee samenwerkt. Ik heb verteld over het decision support systeem dat wij ontwikkelen: hoe dat
ziek. Ziekenhuisopname om weer op krachten te komen, is eerder regel dan uitzondering. “Maar,” zo
systeem de arts en de patiënt helpt om weloverwogen keuzes te maken. Mijn collega’s presenteerden,
vult Angela van Baardwijk aan, “het is een gecalculeerd risico, want dankzij deze behandeling krijgen ze
veelal samen met artsen van een van de ziekenhuizen waar we mee samenwerken, wat onze meest recente
een perspectief dat ze vroeger niet hadden: de kans op genezing neemt namelijk aanzienlijk toe.” Twee
ontwikkelingen zijn op de drie speerpunten van MAASTRO: longkanker, rectumkanker en de behandeling van
patiëntcases van de afgelopen maanden vormden de basis van het verhaal dat Angela en Marcel samen, elkaar afwisselend, vertelden. Waar leg je de grens? Hoe oud mag een patiënt zijn? Hoeveel ziektes
patiënten met maximaal vijf uitzaaiingen (oligometastasen).”
kan/mag een patiënt ernaast nog hebben? Angela van Baardwijk: “Een mooie gelegenheid om aan huisartsen te laten zien wat we wel en wat we niet kunnen.” Joris Maas, manager oncologie Sint Jans Gasthuis Weert “Qua afstand is er weinig verschil tussen Maastricht of Venlo, maar er valt voor onze patiënten nu tenminste
[1]
iets te kiezen. De regionale samenwerking is voor ons als streekziekenhuis erg belangrijk. Zeker nu we, onder druk van de overheid, bepaalde tumorgroepen niet meer behandelen. Ons ziekenhuis zal veel meer een voorportaal worden, met daarachter een goede adequate behandeling bij collega ziekenhuizen uit de regio.
Ruud Weijnen, voorzitter huisartsenkring Limburg
We hebben goed gekeken waar onze patiënten het beste terecht kunnen: wie biedt wat, wie ziet voldoende
“Radiotherapie is niet iets dat je als huisarts zelf initieert, dus de
patiënten? Een goede verhouding met al die schakels om ons heen, is enorm belangrijk voor ons en onze patiënten. In die zin is MAASTRO voor ons een prettige netwerkpartner die ook nog eens bijzonder actief is. Het feit dat zij met protonen willen gaan bestralen, is voor de strategische positionering van de regio essentieel.”
contacten van de gemiddelde huisarts met MAASTRO zijn beperkt. Maar je begeleidt natuurlijk wel je patiënten als ze bestraald worden. Voor mij was het een verrijking om te zien wat er allemaal kan en hoe MAASTRO gedreven blijft zoeken naar mogelijkheden om de therapie nog meer te verbeteren. Ik denk dat het voor
20
Angela van Baardwijk [2], radiotherapeut-oncoloog van MAASTRO
elke huisarts interessant is om regelmatig bijgepraat te worden
en Marcel Westenend [1], chirurg Viecuri ziekenhuis in Venlo
over de ontwikkelingen op dat gebied, misschien in de vorm
Nog niet eens zo heel lang geleden werden patiënten met een uitgebreide vorm van longkanker nauwelijks nog
van een klinische avond, zoals in meerdere ziekenhuizen wordt
behandeld. Maar tegenwoordig is dat anders. Marcel Westenend: “Door de samenwerking met MAASTRO staan
georganiseerd. Als je dat in Venlo én in Maastricht doet, is afstand
wij veel intensievere behandelingen voor dan we voorheen zouden doen. Per patiënt wordt bekeken wat de beste
ook niet zo’n probleem.”
MAASTRO 2013 | 21
[3]
standaard behandeling volgens de richtlijn en is zeker ook niet voor
Esther Troost [5], radiotherapeut-oncoloog bij MAASTRO
uitgezaaid, hebben wij als bestralingsartsen maar weinig mogelijkheden. Maar als er sprake is van
iedereen geschikt. De patiënten die hiervoor eventueel in aanmerking
Het kan verkeren: begin 2013 was de algemene reactie op immunotherapie
een beperkt aantal (vijf) uitzaaiingen dan zou radiotherapie gevolgd door immunotherapie een goede
komen, worden bijzonder zorgvuldig geselecteerd: het moet gaan om
(het gericht activeren van het immuunsysteem van de patiënt om de
oplossing kunnen zijn. Het doel is dan langdurige controle van de kanker en wellicht zelfs genezing.
een kleine tumor en er mogen geen uitzaaiingen in de klieren zitten.”
kanker het lichaam uit te krijgen) er eentje in de trant van ‘goh, wie
In diermodellen blijkt dat deze aanpak werkt; bovendien blijkt het medicijn weinig bijwerkingen te
Jeroen Leijtens heeft de interim resultaten al mogen bekijken. Hij
gelooft daar nu nog in?’ Maar uit een groot artikel dat in december 2013
geven.” Blijkt uit de fase 1 studie, die naar verwachting in september 2014 met 16 patiënten van start
formuleert heel zorgvuldig: “De interim analyse kon voorzichtig zeggen
in Science verschijnt, blijkt immunotherapie plots dé doorbraak van 2013
gaat, dat de therapie veilig is, dan moet daarna een grote, internationale fase 2 studie nog meer
dat het leek alsof de resultaten goed zouden kunnen gaan worden.” En
te zijn. Koren op de molen van Esther: zij doet al jaren onderzoek naar
duidelijkheid brengen. Verschillende (inter)nationale centra hebben zich al gemeld om hieraan
dan is er nog de ‘watchful waiting aanpak’ bij endeldarmkanker waar
radiotherapie in combinatie met immunotherapie: “Bij patiënten waarbij
mee te doen, het farmaceutisch bedrijf is bereid om te sponsoren en een aanvraag voor Europese
in Maastricht volop onderzoek naar wordt gedaan. Jeroen Buijsen van
pas aan het licht komt dat ze kanker hebben als het al op vele plekken is
ondersteuning is ingediend. Esther: “De verwachtingen zijn hooggespannen.”
MAASTRO legt uit: “Bij 20% van de mensen die na een gecombineerde chemo-/bestralingsbehandeling alsnog geopereerd worden, treft de patholoog anatoom in de verwijderde endeldarm geen tumor(resten) meer aan. Dat roept de vraag op: hoe kunnen we dit beter voorspellen zodat we een risicovolle operatie met grote consequenties wellicht kunnen voorkomen? Als aan een rijtje met voorwaarden wordt voldaan - op geavanceerde MRI-scans is geen tumor meer te zien en ook geen Jeroen Buijsen , radiotherapeut-oncoloog van MAASTRO en
grote klieren, we voelen niets meer met de vinger als het in het bereik
Jeroen Leijtens[3], gastro-intestinale chirurgie Laurentius Ziekenhuis Roermond
van de vinger lag, bij de endoscopie zien we een bleek litteken dat er
Voor patiënten met endeldarmkanker is de standaard procedure: voorbehandeling met bestraling
rustig uitziet - dan stellen we de patiënt de ‘wait-and-see-optie’ voor.
om de tumor kleiner te maken en vervolgens (een deel van) de endeldarm chirurgisch te verwijderen.
Elke drie maanden maken we een MRI-scan en een endoscopie. Er is
Deze grote operatie kent de nodige risico’s en consequenties voor de patiënten. In Limburg wordt
weliswaar een iets verhoogde kans dat er nog eens iets terugkomt. Maar
voor deze groep patiënten dan ook naarstig gezocht naar orgaansparende en dus minder ingrijpende
doordat we de patiënt zo goed volgen, zijn we er in dat geval op tijd bij
behandelingen. Jeroen Leijtens vertelde over TEM, de transanale endoscopische microchirurgie als
om alsnog de grote operatie te doen. Komt de kanker niet terug, dan
alternatief: “In plaats van een korte voorbestraling en een grote operatie, hebben we afgelopen
heeft de patiënt zich een grote operatie met veel nadelige gevolgen
jaar in een landelijke studie ongeveer 55 patiënten behandeld met een lange voorbestraling in
bespaard.” Jeroen Buijsen van MAASTRO hoopt in 2014 te promoveren
combinatie met chemotherapie en een kleine transanale operatie. Deze behandelvorm is geen
op het onderwerp endeldarmkanker.
[4]
22
[4]
[5]
[2]
13a
Zuid-Oost Nederland Protonen Therapie Centrum
14b
Gaan we in Maastricht een protonentherapiecentrum bouwen? Eigenlijk had boven dit verhaal moeten staan: We gaan in Maastricht een protonentherapiecentrum bouwen! Maar het enthousiaste uitroepteken moeten we op het moment dat dit jaarverslag wordt gedrukt helaas vervangen door een onzeker vraagteken. 15a
Goed en minder goed nieuws Het goede nieuws van 2013: Maastricht heeft een van de vier beschikbare vergunningen voor een protonentherapiecentrum
15b
Actuele stand
ontvangen van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het minder goede nieuws: bij de zorgverzekeraars is grote
van zaken weten?
twijfel over de start met vier centra tegelijk. Het lijkt er op dat zij slechts twee centra willen contracteren. Nodeloos om te
Misschien is er nu, als u
zeggen: het veto van de zorgverzekeraars betekent geen protonentherapiecentrum. Dat zou, zachtjes uitgedrukt, een enorme
dit leest, al meer duidelijk-
teleurstelling zijn: de afgelopen jaren is immers gepassioneerd en voortvarend gewerkt aan een dichtgetimmerd en bijzonder
heid: op de website
onderscheidend businessplan voor het ZuidOost Nederland ProtonenTherapieCentrum, afgekort tot ZON-PTC.
www.maastro.nl houden we u op de hoogte.
z o n P TC > d e s i g n 7 . maasvdhomberg > feb/mr t 2014
Een korte terugblik Al in 2006 schreef MAASTRO clinic samen met het MUMC+ het eerste businessplan voor protonentherapie. Stad, land en wereld werd rondgereisd om kennis te halen en te brengen. Om protonentherapie in Nederland in het algemeen en in Maastricht in het bijzonder te promoten. De beslissing om ‘voor protonentherapie te gaan’ is een strategische keuze. Elke patiënt verdient immers de best mogelijke behandeling en bovendien passen vernieuwing, verbetering en vooruitgang perfect bij MAASTRO clinic.
24
MAASTRO 2013 | 25
4 5
Zo willen we het in Maastricht gaan aanpakken
termijn de Provincie Limburg bij en ook met het LIOF wordt gesproken
Stap een: vergelijk het virtuele behandelplan van de beste conventionele
Waar de andere drie protonencentra gaan voor (minimaal) twee
over ondersteuning en/of participatie.
radiotherapie met een eveneens virtueel behandelplan van protonentherapie.
behandelruimtes en in totaal zeshonderd patiënten per jaar,
Geeft protonentherapie een gelijke of lagere dosis op het gezonde weefsel?
vaart MAASTRO een iets andere en gedurfde koers: vooralsnog slechts
Waar komen de patiënten vandaan?
Stap twee: leidt het dosisverschil op het gezonde weefsel ook tot verminderd
één behandelruimte, maar dan wel met vierhonderd patiënten
Het gros van de huidige patiënten van MAASTRO komt van de
risico op complicaties? Dit kan eventueel vervolledigd worden met een gepatenteerd
per jaar. Voor het geval een tweede behandelruimte op termijn nodig
zes Limburgse ziekenhuizen. Voor ZON-PTC zal de actieradius
genetische test ontwikkeld in Maastricht (varianten in mitochondriaal DNA).
mocht zijn, is nu alvast aangrenzende bouwgrond gereserveerd.
groter zijn. Inmiddels hebben zich de radiotherapiecentra/-
Twee keer ja? Dan is protonentherapie de aangegewezen behandeling in plaats
afdelingen van Eindhoven, Tilburg, Arnhem, Deventer en Nijmegen
van de reguliere fotonentherapie.
aan ZON-PTC gecommitteerd. Ook liggen er intentieverklaringen voor
Investering: 45 miljoen euro
patiëntverwijzingen uit België en Luxemburg.
1. zon-ptc 2. loopbrug 2
3. potentiële uitbreiding
P3
4. maastro 5. mumc+
6 1 3
7
6. Brians Unlimited 7. Scannexus A2
*Nieuwbouw ZON-PTC
Wat mag protonentherapie kosten? MAASTRO voegde nog een derde afweging toe aan de preselectie:
operationeel moeten zijn. Als het loopt zoals het moet lopen, opent ZON-PTC
Wanneer wel/niet protonentherapie?
kosteneffectiviteit. Het promotieonderzoek van Bram Ramaekers aan de
dus in 2018 haar deuren. Dat voor die tijd nog veel, heel veel werk verricht
- Vijf dagen per week, tot 16 uur per dag in bedrijf van 7.00 tot 23.00 uur
Philippe Lambin, medisch directeur van MAASTRO en hoogleraar, was
Universiteit van Maastricht naar de kosteneffectiviteit van bestraling bij hoofd-/
moet worden mag duidelijk zijn. Dat MAASTRO daarom al veel, heel veel heeft
- Ongeveer 30 nieuwe medewerkers, plus nog de nodige
lid van de adviescommissie van Zorginstituut Nederland (het voormalig
halskanker wierp, op een wel zeer actueel moment, een nieuw licht op de
voorbereid, vooral in 2013, mag ook duidelijk zijn. Het ongeduldige wachten is nu
College voor Zorgverzekeraars). Over sommige indicaties was weinig
discussie over ‘die dure protonen’. De conclusie van zijn onderzoek: als je ook
op het groene licht van Zorgverzekeraars Nederland. Zodra de zorgverzekeraars
discussie: de behandeling van kinderen, bestraling van de ogen en
de economische prijs van de bijwerkingen meetelt - de kosten van complicaties,
‘ja’ zeggen tegen protonentherapie in Maastricht, gaat de machinerie volop
gespecialiseerde artsen voor zowel protonen als fotonen
bepaalde zeldzame tumoren in de schedelbasis. Voor de afweging wel/
de dure sondevoeding, maar ook langdurige arbeidsongeschiktheid - dan wegen
draaien. Dan kunnen eindelijk handtekeningen worden gezet onder de
- Ook bereikbaar vanuit het MUMC+ via een nieuwe loopbrug
niet protonentherapie voor hoofd-/halskanker, longkanker, borstkanker
de meerkosten van protonentherapie wel degelijk op tegen de verminderde
financieringsvoorstellen, worden de benodigde bouwvergunningen aangevraagd
- Als in 2016 de tunnel door Maastricht is gerealiseerd, zijn MAASTRO en
en prostaatkanker ontwikkelde MAASTRO software voor preselectie in
uitgaven. In zijn model (te zien op www.predictcancer.org) houdt Bram rekening
en gaan de Europese aanbestedingen de deur uit. De onderzoekers op de
twee stappen:
met de informele afspraak die we in Nederland hebben over wat een gewonnen
gebieden van fysica, technologie en biologie kunnen hun subsidieaanvragen
kwalitatief gewogen levensjaar (een zogenaamde Qaly, Quality Adjusted Life Year)
voor onderzoek indienen en hun plannen verwezenlijken. En natuurlijk kunnen
maximaal mag kosten; namelijk € 80.000.
dan ook eindelijk de ruim 40 mensen in de dertien projectteams concreet en
- Nieuwbouw op de Maastricht Health Campus, naast gebouw Brains Unlimited/Scannexus*
wetenschappers - Geen op techniek georiënteerde specialisten, maar op aandoening
ZON-PTC heel goed bereikbaar
Wie participeert?
voortvarend aan het werk en is Hoofd Fysica Innovatie Geert Bosmans
ZuidOost Nederland ProtonenTherapieCentrum, afgekort tot ZON-PTC,
Als, dan…
officieel projectleider Protonentherapie. Maar nu, vooralsnog, niet.
is de naam van de rechtspersoon waarin Maastricht UMC+ en
Het Ministerie heeft in haar vergunning opgenomen dat de centra voor
Alle voortgang staat ‘on hold’. Hoe frustrerend en teleurstellend dat ook is,
MAASTRO clinic gelijkelijk participeren. Naar verwachting draagt op
protonentherapie binnen vier jaar na het bepalen van de tarieven daadwerkelijk
het is niet anders.
26
MAASTRO 2013 | 27
“De zoektocht naar een medicijn in combinatie met bestraling is één groot avontuur” Een radiotherapeutisch instituut dat medicijnen tegen kanker ontwikkelt? “Ach, als de farmaceutische bedrijven zelf niet zo geïnteresseerd zijn in de combinatie van medicijnen en bestraling, dan moeten wij dat zelf maar oppakken,” zeggen Philippe Lambin, Ludwig Dubois en Nicolas Geûens. Ze vertellen over hun ambities met DualTpharma BV: medicijnen ontwikkelen om kanker gevoeliger te maken voor bestraling. Dat ze daarnaast van dit grote avontuur enorm veel leren, ook buiten de wetenschappelijke aspecten, beschouwen ze als een plezierig extraatje. Platformonderneming Achilleshiel gevonden?!
De vier ontwikkelaars en dus eigenaren van het octrooi
Nicolas Geûens, CEO DualTpharma,
Het remmen van CA-IX (te lezen als CA-9) - het eiwit dat prominent aanwezig is in het merendeel van de tumoren,
- MAASTRO clinic, de universiteiten van Maastricht,
Ludwig Dubois, Postdoc onderzoeker
maar amper in gezond weefsel - moet de sleutel tot het succes worden. Het bewuste eiwit zorgt er voor dat het
Montpellier en Florence - hebben het licentierecht
en projectleider mCAT en
zuurniveau in een kankercel neutraal blijft. Hoe meer CA-IX in de tumor, hoe slechter de prognose voor de patiënt
en daarmee ook de taak om de technologie verder te
Philippe Lambin, Raad van Bestuur,
meestal is. Andersom geldt ook: minder CA-IX biedt veelal een betere prognose. Ongeveer tien wetenschappers,
ontwikkelen en te commercialiseren, overgedragen aan
medisch directeur en hoogleraar.
van MAASTRO en de universiteiten van Montpellier en Florence, zijn de laatste jaren bezig geweest met het
de BV DualTpharma. Nadrukkelijk vermelden Philippe,
vinden en onderzoeken van CA-IX remmers. Immers: “De grote uitdaging voor elke vorm van kankertherapie is om
Ludwig en CEO Nicolas Geûens - gepokt en gemazeld
Stel dat, wat dan?
tumorcellen aan te pakken, zonder gezonde cellen aan te tasten,” aldus Philippe Lambin, “we zijn er van overtuigd
in de commercie van de farmaceutische industrie - dat
De wetenschappelijke publicaties in Radiotherapy
Stel dat de voortekenen niet liegen. Stel dat DTP348 ook in de fase 1 en fase 2 klinische studies bewijst te doen wat het
dat we nu de achilleshiel van de meeste kankercellen hebben gevonden.”
DualTpharma een platformonderneming is. Natuurlijk
and Oncology en Journal of Medicinal Chemistry leverden
moet doen. Stel dat begin 2017 blijkt dat de ingeslagen weg de juiste is. De heren houden wijselijk een slag om de arm,
willen de externe investeerders dat investeringen
veel reacties op. Het binnenhalen van financiering
in de wetenschap moet je immers nooit te vroeg juichen. Ze weten dat de succeskans op een ‘topdrug’ misschien maar
Dubbel effect
zoveel mogelijk terugverdiend worden. Maar eventuele
voor verder onderzoek (grants, subsidies, externe
tien procent is. Maar toch: over het ‘wat dan’ hebben ze al nagedacht. Dan zal de technologie voor aanvang van de zeer
Het feit dat DualTpharma een andere molecuul (“een warehead”) koppelt aan de CA-IX inhibitor en dat het gaat om
winsten steken ze opnieuw in het bedrijf. Om daarmee
investeringen en valorisatiefondsen) verloopt opvallend
(kapitaal)intensieve fase 2b en 3 studies, zeer waarschijnlijk verkocht worden aan ‘een grote farmajongen’.
een oraal geneesmiddel, maakt hun aanpak uniek én veelbelovend. Ludwig Dubois: “Allereerst verhoogt DTP348
volgende veelbelovende ontdekkingen die in de pijplijn
succesvol. Mét Philippe, Ludwig, Nicolas en alle andere
Maar de optie van een partnerschap met een van die grotere spelers, zodat ze ‘met hun kindje kunnen meegroeien’,
- zo wordt het medicijn vooralsnog genoemd - de verzuring binnen de tumorcellen en daarnaast maakt de tweede
zitten naar een hoger niveau te tillen. DTP348 is dus
betrokkenen, zijn er blijkbaar meer mensen die geloven
sluit men vooralsnog ook niet uit. Voorwaarde nummer één: de kopers of partners moeten net zo geïnteresseerd zijn
component van het molecuul tumorcellen gevoeliger voor radio- en chemotherapie.”
nog maar het begin.
in de potentie van deze ontdekking.
in de combinatie van geneesmiddelen met bestraling als DualTpharma dat is.
28
MAASTRO 2013 | 29
Na vijf jaar MAASTRO: tijd voor een tussentijdse balans In de vijf jaar dat Frank Verhaegen, hoofd fysica onderzoek en hoogleraar bij MAASTRO verantwoordelijk is voor het fysicaonderzoek is er veel in gang gezet. Vandaar deze quickscan van de meest spraakmakende, actuele fysica-onderzoeken. SMART: SMall Animal RadioTherapy “In het opzetten van dit nieuwe vakgebied gaat zeker de helft van mijn tijd zitten: technologie ontwikkelen, geld vinden, een netwerk opbouwen… Ons eerste congres in 2013 in Maastricht was een groot succes, daarom organiseren we in augustus 2014 opnieuw een congres. Dit keer in Vancouver, waar we ongeveer 150 deelnemers uit verschillende vakgebieden mogen verwelkomen. Alleen al die bonte mix van wetenschappers van over de hele wereld vindt iedereen waanzinnig interessant. Voor dit vakgebied bestaat er nog nauwelijks een netwerk, een society, terwijl dat voor de voortgang wel belangrijk is. Het stond vorig jaar al op de planning, dit jaar moet het er van komen. We hebben al vijf SMART-plans verkocht, het planningssysteem voor bestraling van kleine dieren dat we zelf hebben ontwikkeld. Dat is een mooi begin, maar we gaan verder. We brengen de behoeften in de markt in kaart en ontwikkelen en perfectioneren dan een goed product.
Mooi team
|
De laatste keer dat hij telde, telde Frank vijftien teamleden. Maar: in 2014 worden de eerste drie
promoties verwacht. Stuk voor stuk mooie proefschriften van Davide Fontanarosa, Guillaume Landry en Patrick Granton. Frank: “Promoveren betekent vaak ook afscheid nemen, dat is jammer. Maar de teamleden die je hebt opgeleid, waar je fijn en goed mee hebt samengewerkt, kunnen op interessante plekken elders terechtkomen. En dat kan weer heel interessant zijn.”
30
MAASTRO 2013 | 31
Nieuw HR-fundament valt in de prijzen
Dat is voor ons een omgekeerde manier van werken: normaal ontdekken we iets en dan gaan we
ons ontwikkeld, met hun steun en gedeeltelijk met hun geld.
kijken of het wellicht commercieel interessant kan zijn. Helaas heeft ons eerste grote onderzoek niet
We zijn nu bezig met de verkoop van deze software; het is een
opgeleverd wat we hoopten: we hebben een geneesmiddel getest waarvan we verwachtten dat het de
vrij groot contract waar het nodige geld mee gemoeid is. Over
neveneffecten van straling in gezonde longen zou kunnen verminderen. Ook dat is voor ons nieuw: puur
de techniek hebben we de afgelopen jaren een stuk of twintig
fysica onderzoek is vaak redelijk voorspelbaar. Van dit project hebben we echter veel geleerd, ook van de
artikelen gepubliceerd, onder andere ook over de mogelijkheid
Toegegeven: we hadden de uitreiking van de Top
Onderscheidend beleid maken
samenwerking met biologen en de farmaceutische industrie. Ik ben heel benieuwd naar de bevindingen die
om per bundel te meten en dus vierdimensionale verificatie te
Employer Cure & Care Award 2014 kunnen bewaren tot het
“In 2012 wilden we wel eens weten hoe we er voor
andere onderzoeksgroepen in Vancouver komen vertellen.”
verkrijgen. Het eerste wetenschappelijk artikel met patiëntendata
jaarverslag over 2014. Maar we zijn er zo verguld mee dat
stonden,” aldus Danny Vogten, “we hebben in de
van longkanker verscheen in 2013 in Acta Oncologia. Klaar is
we - nu het officieel is - niet konden en wilden wachten:
gezondheidszorg vaak een vergelijkbare CAO, maar hoe
Dose Guided RadioTherapy (DGRT)
dit onderwerp allerminst. Als je vaststelt dat de tumor niet de
MAASTRO clinic hoort bij de beste werkgevers in de
onderscheiden we ons op andere terreinen? Elk aspect
“Binnen MAASTRO is dit al helemaal ingevoerd, in de rest van de wereld amper. Tijdens de bestraling
gewenste dosis heeft ontvangen, dan wil je ook weten waardoor
Nederlandse gezondheidszorg!
van je HR-beleid wordt in kaart gebracht en vergeleken
meten we met beeldvorming (portal imaging) hoeveel stralingsdosis de patiënt in de tumor en in gezond
dat komt en of en hoe je dat in het vervolg kunt voorkomen. En:
weefsel daadwerkelijk heeft gekregen. Deze zoektocht doen we samen met de firma Varian: 99% is door
kun je de ontstane onder- of overdosering wellicht compenseren?”
32
met de ‘besten van de klas’. Waarin blinken we uit, wat Hoe aantrekkelijk ben je als werkgever?
kan beter?’’ Een eerste beperkte scan, aangevuld met een
Sinds MAASTRO ruim zeven jaar geleden verhuisde van
interne inventarisatie van wensen en eisen, verschafte
Echografie
Heerlen naar Maastricht is het aantal medewerkers pakweg
voldoende inzicht en inspiratie om kritisch het totale
“Het mooie van echografie is dat het real time imaging is. Je kunt
verdubbeld; op 31 december 2013 werkten hier 286 mensen.
HR-pakket tegen het licht te houden. Met de ambitie
live meekijken naar de beweging van bijvoorbeeld de prostaat.
Groter groeien, stelt andere eisen aan je organisatie en
van ‘we willen tot de beste werkgevers behoren’ in zijn
Boek!
Ik ben er al lang mee bezig en ik merk dat veel jonge artsen heel
aan je mensen. Daarnaast brengen nieuwe tijden ook
achterhoofd ging Jack van der Vlis voortvarend aan de
Hij typeert het als nevenactiviteit, ziet het meer als
enthousiast zijn over de combinatie van echo en radiotherapie.
nieuwe inzichten en behoeftes met zich mee. Tel je daar de
- “jarenlange” - hobby, maar is er bijzonder fier op: zijn
Philips maakt al jaren prachtige echografie apparatuur. Na
marktwerking in de zorg bij op plus de stevige ambitie van
eerste boek! Specialistische literatuur voor de liefhebber,
ons congres over echografie in de radiotherapie in februari
MAASTRO om als zelfstandig instituut mee te draaien in de
waarvan er inmiddels ruim 700 verkocht zijn.
2013 in Maastricht is Philips ook enthousiast geworden om
hogere regionen, dan is het duidelijk: je zult je als organisatie
L e k ke r n u c h t e r
echoapparatuur te gebruiken voor radiotherapie. Voor zowel
ook op HR-gebied moeten onderscheiden om aantrekkelijk te
slingers, confetti, taart… En de volgende dag gewoon weer aan het werk.
Joao Seco & Frank Verhaegen
fotonen- als protonentherapie overigens. We hebben al veel
zijn en te blijven voor medewerkers met datzelfde DNA.
Danny en Jack, lekker nuchter: “We willen die Award volgend jaar
Monte Carlo Techniques in Radiation Therapy
gesprekken samen gevoerd. Natuurlijk gaan we graag meehelpen
Imaging in Medical Diagnosis and Therapy
aan die verdere ontwikkeling, dit kan ook voor ons een groot en
(verkrijgbaar via amazon.com, crcpress.com en via Frank)
bijzonder mooi project worden.”
|
Bokaal, gala, champagne, persbericht,
natuurlijk weer. Stilzitten en achteroverleunen is dus geen optie.”
MAASTRO 2013 | 33
slag; hier en daar bijschaven, maar sommige onderdelen zijn
development, betekent dat dus ook dat je het als werkgever van
volledig vernieuwd. Een uitgebreide audit volgde in het najaar
harte toejuicht als collega’s met z’n dertigen op stap gaan met
van 2013 en het resultaat is bekend. Het toekennen van de
carnaval of samen trainen voor de RopaRun.
Top Employers Award* is hét bewijs dat het huidige MAASTRO HR-beleid meer dan gemiddeld goed en onderscheidend is.
Zo doen we dat Mooie cijfers, zoals het lage ziekteverzuim van 2,4%, wil je graag
Inspirerende mix
vasthouden. Blijkbaar werkt de ingezette koers met een actief
Nieuwe talenten, maar zeker ook al het talent in huis, wil je tot volle
verzuimbeleid en een levensfasebewust personeelsbeleid.
bloei laten komen. Veel verticale carrièremogelijkheden heb je in
‘Openheid’, ‘samen’ en ‘maatwerk’ zijn woorden die tijdens het
een organisatie met de omvang van MAASTRO niet, dus zorg je voor
gesprek vaak vallen. Ze komen terug in vele facetten. Neem het
brede, horizontale carrièrepaden. Je stimuleert je professionals om
beoordelingssysteem dat sterk rust op feedback krijgen van directe
hun kennis en kunde te blijven ontwikkelen. Natuurlijk schrijven zij
collega’s; spannend en heel waardevol. Meer met elkaar praten,
zich in kwaliteitsregisters in, natuurlijk volgen ze de geaccrediteerde
beter naar elkaar luisteren: ook dat staat op de planning.
opleidingen daarvoor. Je wil je mensen prikkelen om er uit te halen
Natuurlijk is er is altijd wel een dringende kwestie, een groot
wat er in zit, een cultuur creëren die een inspirerende mix is van
project, een spoedgeval, een niet te missen deadline. Natuurlijk
professionaliteit, teamwork, innovatie, ambitie en niet te vergeten:
gaat de patiënt altijd voor. Jack: “Maar toch maken we tijd voor dat
je thuis voelen. Naast het samen opstellen van persoonlijke
zo belangrijke jaargesprek. Want we willen hier bij MAASTRO gewoon
ontwikkelingsplannen, naast het actief aanbieden van management
de beste mensen voor onze patiënten.”
Jack van der Vlis, strategisch adviseur HR en
*Het Laurentius Ziekenhuis in Roermond had al ervaring met de audit van het Top Employer Instituut en
Danny Vogten,
was daar erg enthousiast over. Geïnspireerd door hun positieve ervaringen, besloot ook MAASTRO het
manager HR en
Top Employer traject in te gaan.
communicatie
MAASTRO 2013 | 35
“Sorry jongens, het perscentrum belt weer” In het dagelijks leven is Cary Oberije al ruim 25 jaar een van de stille krachten op de achtergrond bij
Hoe ga je zo’n voorspelling gebruiken?
MAASTRO. Maar in het voorjaar van 2013, stond de postdoc onderzoeker flink in de schijnwerpers tijdens
“Stel: de patiënt blijkt volgens de voorspelling een lage
het Estro-congres in Genève: haar modellen voor longkanker voorspellen - nu al - immers beter dan
kans op overleving te hebben en een hoge kans op
de artsen. En dus volgde menig interview.
ernstige bijwerkingen. Dan overleg je samen: kies je voor een agressieve behandeling of is een behandeling waar kwaliteit van leven voorop staat, misschien een betere
De voorspellingsmodellen van Cary
(in het kor t)
keuze? Ander voorbeeld: een patiënt die volgens het
Voor haar proefschrift een aantal jaren geleden maakte ze computermodellen die voorspellen hoe
model meer dan x% kans op kortademigheid gaat krijgen,
groot de kans is dat een longkankerpatiënt twee jaar na afloop van de behandeling nog in leven zal
komt misschien in aanmerking voor protonentherapie.
zijn en hoe groot de kans is op bijwerkingen van de behandeling: kortademigheid en slikklachten.
Vanwege de meer gerichte bestraling kun je de kans op
Tijdens haar promotie vroeg ze ook de artsen van MAASTRO om voor 121 patiënten voorspellingen
bijwerkingen immers stevig verkleinen.”
te doen: meteen na de eerste kennismaking en nog een keer nadat het bestralingsplan klaar was. Na twee jaar vergeleek ze de werkelijke resultaten met beide voorspellingen én uiteraard met haar
Kans of bedreiging?
voorspellingsmodellen. Conclusie: de modellen voorspelden significant beter dan de artsen!
Cary omschrijft haar voorspellingsmodellen als: “Een extra tool voor de arts, waarmee de arts betere beslissingen kan nemen over de optimale behandeling
Past perfect
voor die ene patiënt.” Artsen van over de hele
Publiceren of verder zoeken?
De bevindingen van Cary passen perfect bij de strategie van MAASTRO. Longkanker is immers een van de
wereld reageren heel verschillend. De een ziet de
Het artikel over dit onderwerp werd gereviewd door
in het verder perfectioneren van het model. Wellicht dat er aanvullende informatie te behalen valt uit de
speerpunten, met goed werkende voorspellingsmodellen kun je een nog meer geïndividualiseerde behandeling
voorspellingsmodellen als een kans, de ander ziet vooral
The New England Journal of Medicine, maar men stelde
onderzoekslijn naar mitochondriaal DNA, of uit het analyseren van CT- en PET-scans dat nu door een aantal
bieden én het is natuurlijk enorm vernieuwend. De website met de modellen (www.predictcancer.org)
een bedreiging. “Natuurlijk is het niet de computer die
voor om er een multicenter onderzoek van te maken.
PhD-studenten gebeurt. Wellicht kan onderzoek dat momenteel gedaan wordt naar de voorspellende waarde
wordt al goed bekeken. Cary: “Het kost nu nog extra tijd voor de arts. Het zou ideaal zijn als een arts op basis
beslist, maar de arts samen met de patiënt op basis van
Cary ziet echter geen heil in het elders herhalen van
van bloedbiomarkers duidelijk maken of bepaalde stoffen in het bloed iets kunnen zeggen over de prognose
van de gegevens uit het elektronisch dossier automatisch een pop-up zou krijgen: dit is de voorspelling
nu al betrouwbare voorspellingen die zich zullen blijven
hetzelfde onderzoek, puur en alleen om het gepubliceerd
of de verwachte bijwerkingen. Cary: “Alle nieuwe en relevante informatie wordt in het model verwerkt. Het
voor deze patiënt.”
ontwikkelen en alsmaar beter worden.”
te krijgen. Nee, dan stopt ze haar tijd en energie liever
model zal dan ook nooit af zal zijn, het wordt met de jaren nóg beter en beter.”
36
MAASTRO 2013 | 37
“ J a , i k ko m we l e e n s e rge n s ”
financiering. Tel daarbij nog op dat ook de behoefte om kennis te delen en van elkaar te leren met de dag groter wordt. Uitbreiding van het team ligt dan ook voor de hand. Mocht dat nog niet duidelijk zijn: bij gelijke geschiktheid
Het gaat goed met André Dekker, klinisch fysicus, divisieleider van knowledge engineering en hoofd informatisering &
gaat de voorkeur uit naar avonturiers die het geen enkel
services. Tevreden blikt hij terug op 2013: drie vrij grote en heel leuke projecten binnengehaald, succesvol in de
probleem vinden om langere tijd op verschillende plekken
fondsenwerving, het CAT-netwerk floreert als nooit te voren en weer zat hij drie maanden in Sydney, Australië.
op de wereld te gaan pionieren.
André werkt al jaren aan een CAT-netwerk, dat met de dag groter en dus interessanter wordt. CAT staat voor Computer Assisted Theragnostics: heel veel anonieme patiëntgegevens bij elkaar brengen en vergelijken. Het doel is niet het opslaan van gegevens, maar er lering uit trekken. Over de hele wereld staan radiotherapiecentra te popelen om slim
Interessante ontwikkelingen > In Australië krijgen ernstig zieke longkankerpatiënten
van elkaars data te leren. Met de MAASTRO-aanpak kan dat zonder dat de data de eigen organisatie hoeven te verlaten
vaker slechts palliatieve bestraling. De MAASTRO-modellen
en dat blijkt een groot voordeel. Rome, Sjanghai, Philadelphia waren al ‘on board’, Manchester staat op het verlanglijstje,
lieten zien dat als een geselecteerde groep patiënten
Finland en India hebben zich gemeld. Zelfs Varian - de leverancier van de versnellers bij MAASTRO - heeft enkele
wél curatieve bestraling zou krijgen, dat hun kans op
verzoekjes ingediend.
overleving na twee jaar omhoog zou schieten van 20% naar 60%. Stof tot nadenken dus.
Normaal gesproken gaat het als volgt: er komt contact tussen André en een collega-instelling ergens ter wereld. Om de wederzijdse interesse te peilen gaat André een of twee weken op kennismakingsbezoek. Hij verzorgt ter plekke een
grants aangevraagd in Australië bijvoorbeeld) en gebeuren
aantal presentaties en praat met verschillende mensen. Als er overeenstemming wordt bereikt, gaat hij vervolgens
steeds vaker samen met bedrijven (valorisatie wordt dus
twee, drie maanden op locatie werken om het MAASTRO-model te installeren en te testen of het ook functioneert in
belangrijker). Dat heeft voordelen maar het nadeel is dat
die andere omgeving. Dat is een bewuste keuze, vertelt André: “We willen de ICT-mensen ter plekke zo weinig mogelijk
fundamenteel onderzoek er steeds bekaaider van af komt.
belasten.” Uit die bevindingen volgen gewoonlijk publicaties, soms een, soms twee of drie. Of er een vervolg komt, is
38
> Fondsenwerving wordt steeds ‘exotischer’ (André heeft
> Een alliantie met The Christie Hospital in Manchester
deels afhankelijk van de financiering, dus moet een voorstel voor de aanvraag van een subsidie worden geschreven.
staat voor 2014 op het verlanglijstje. The Christie is een
Wordt die toegekend, dan worden de werkzaamheden hervat en uitgebreid. MAASTRO begon met knowledge engineering
interessante partner: grootste van Europa en dus veel
op het gebied van longkanker. Langzaam maar zeker worden de aandachtsgebieden uitgebreid: hoofd-hals, rectum…
data, de Engelsen geven van oudsher minder fracties
Langzaam maar zeker melden zich steeds meer centra, elk met nieuwe uitdagingen. Langzaam maar zeker worden
met een hogere dosis dan bij MAASTRO én zij beginnen
aanvragen voor grants voor het vervolg goedgekeurd. MAASTRO zelf wordt steeds succesvoller bij het aanvragen van
binnenkort met protonentherapie.
39
M e e r F l ow, m e e r g r i j z e t i j d
geplande dag. Als elke minuut van de dag
oncoloog mikken uiteindelijk op een hoger doel: een halt toeroepen aan dat hardnekkige hollen of stilstaan dat zo typerend is in de
Mooi om te zien:
gepland is, dan geeft de minste uitloop stress
gezondheidszorg. Huub: “Het aantal nieuwe patiënten varieert
Flow helpt nu
en dat is nergens goed voor. Niet voor jezelf,
wekelijks enorm en valt niet te sturen. De bezetting echter is
het nieuwe EPD
niet voor je collega’s en zeker niet voor de
Slimmer, beter, soepeler, sneller, prettiger en makkelijker werken.
- uiteraard - afgestemd op gemiddelden. Als we de hoeveelheid
goed op weg.
patiënt die aanvoelt dat de arts/de laborant/
Wie wil dat nou niet? Alle stappen in het proces keurig netjes op
werk constanter kunnen maken, creëren we meer mogelijkheden
Straks gaat het
de doktersassistente gejaagd is.”
elkaar afgestemd, iedereen op het juiste moment z’n voorwerk
om kwaliteit, veiligheid, efficiency en service voor de patiënt te
nieuwe EPD
netjes afgerond… Lang leve Flow: een lean-concept met als doel
verbeteren. Gegarandeerd dat ook het werkplezier omhoog gaat.
Flow ondersteunen.
de processen te optimaliseren.
Hoe we dat aanpakken? Aan het aantal nieuwe patiënten kunnen
Huub: “Gedeeltelijk standaardiseren van
we weinig veranderen. Maar we kunnen wel de doorstroomtijden
werkzaamheden is nodig om ‘Flow’ te
Voor de patiënt
principieel heel kort maken. Op heel drukke momenten, kunnen we
realiseren, maar dat betekent dus niet dat je
De patiënt is het uitgangspunt bij Flow. Die moet soepeltjes door het
het aantal patiënten per dag reguleren zonder dat er veel vertraging
van je medewerkers vraagt alleen productie te
hele, complexe arsenaal van behandelingen, onderzoeken, gesprekken,
ontstaat. De doorstroomtijd is dan nog steeds heel acceptabel, zelfs
gaan draaien. Nee, doe vooral standaard wat
formulieren, consulten enzovoort heen geloodst worden. Veilig, goed,
korter dan wat nu als standaard geldt.”
ook standaard kan. De tijd en energie die je
Voor wat echt belangrijk is
daarmee wint, steek je in zaken die juist wel
plezierig, snel en efficiënt. Al die aspecten, al die schakels: elke kleine
extra aandacht en creativiteit nodig hebben.”
hapering heeft consequenties voor de voortgang van de rest.
Tijd voor ‘grijze tijd’
Huub ‘Lean’ Backes en Daniëlle ‘Flow’ Eekers zijn de stuwende krachten
Het is algemeen bekend dat efficiënter werken nogal eens ten doel
achter de tien Flow-projecten die in 2013 bij MAASTRO zijn gestart. Dit
heeft om meer productie te gaan draaien. Tijd over? Dan kan er
jaar lag het zwaartepunt op het terugdringen van doorlooptijden. De
nog wel een auto/doos/product/patiënt bij. Maar Daniëlle wil dat
Flow-teams
volgende ronde Flow-projecten gaat ook andere speerpunten hebben:
eventuele misverstand graag uit de wereld helpen. Ze rept van een
te staan voor hoe het anders zou kunnen? ‘Out of the box-denken’, kritisch
denk aan kwaliteit, veiligheid en bijvoorbeeld efficiency.
ander hoger doel: “Meer grijze tijd!” Nog duidelijker afspreken wat
kijken naar wat al jaren gangbaar is (“waarom moet dat eigenlijk altijd op
Flow houdt nooit op. Er is immers altijd wel iets dat slimmer en
van wie, wanneer en hoe verwacht wordt, niet meer onnodig wachten
dinsdagochtend?”) en vaak, heel vaak, vragen: wat als…?
soepeler kan en dus moet.
op elkaar, minder fouten herstellen… bij elkaar opgeteld moet dat
|
Een bonte mix van mensen. Wie durft? Wie durft open
lucht gaan geven. En tijd. Ruimte. Kansen. Om je vakliteratuur bij Hollen of stilstaan?
te houden, om je mail te beantwoorden, om iemand te bellen over
Elk traject dat zo meteen lekkerder loopt, is er één. Maar Huub
een kwestie, om je ideeën goed op papier te zetten, om je contacten
Backes, manager innovatie en Daniëlle Eekers, radiotherapeut
aan te halen. Daniëlle: “We kennen allemaal dat gevoel van een vol
40
MAASTRO 2013 | 41
O p we g n a a r e e n p ra c h t i g , p ra k t i s c h , p re t t i g e n o o k n o g e e n s t o e ko m st b e st e n d i g E P D In 2003 introduceerde MAASTRO het in eigen beheer ontwikkelde Elektronisch Patiënten Dossier. In één klap werden we voorloper in de gezondheidszorg. Nu, na jaren sleutelen, bij- en uitbouwen en het ‘aan elkaar vastknopen’ van tal van losse programma’s en applicaties, is het EPD toe aan vervanging. Hoog tijd voor een nieuw toekomstbestendig EPD dat van MAASTRO weer een voorloper gaat maken. Namens het hele EPD-team en de vele betrokkenen praten Bart Reymen en Fred Körver ons bij. Zo veel mogelijkheden Anno 2014 biedt het EPD zoveel meer mogelijkheden dan het oorspronkelijke doel van: patiënten registreren, hun behandeling in kaart brengen en van daaruit een factuur sturen. Het aanbod op de EPD-markt is ‘booming’ tegenwoordig. De kwaliteit stijgt navenant en de mogelijkheden lijken onbegrensd. Een grondige inventarisatie kriskras door MAASTRO leverde dan ook een ware waslijst op met wensen en eisen. Zaken als eigen regie van de patiënt, de alsmaar stijgende informatiebehoefte van patiënten en hun achterban, digitaal communiceren met behandelend specialisten en huisartsen, de wens en noodzaak om de resultaten van onze behandelingen te registreren en het wereldwijd uitwisselen van data voor tal van onderzoeken, spelen een belangrijke rol.
Bart Reymen (radiotherapeut-oncoloog) en Fred Körver (informatiemanager), twee van de leden van de EPD-delegatie.
42
MAASTRO 2013 | 43
Ook fier Wat kan er en wat willen we?
Stap voor stap
Er is het afgelopen anderhalf jaar door een brede
Het streven is om in februari 2015 live te zijn met het EPD. Voordien worden
delegatie van collega’s bijzonder degelijk en
trainers opgeleid en deze sleutelfiguren gaan al hun collega’s inwijden in
gestructureerd voorwerk gedaan binnen en buiten
de geheimen van het nieuwe EPD. De focus ligt in eerste instantie op de
MAASTRO. Natuurlijk is er slim gebruik gemaakt van
basis: een goed en prettig werkend elektronisch patiëntendossier. Maar
de opgedane kennis tijdens de vele Flow-projecten
loopt de dagelijkse gang van zaken eenmaal lekker soepel, dan is de tijd
van 2013. Het proces dat de patiënt volgt tijdens de
rijp voor volgende uitdagingen en interessante nieuwigheden: voor een
periode van behandeling wordt de leidraad binnen
portal als mijnmaastro.nl bijvoorbeeld, voor betere en uitgebreidere digitale
het nieuwe EPD. Aan de hand van elke stap worden
communicatie met specialisten en huisartsen, voor het gemakkelijk en
acties uitgezet naar de medewerkers die bij de
veilig uitwisselen van onderzoeksdata, voor het ‘à la minute’ ophoesten van
behandeling van de patiënt betrokken zijn.
managementinformatie enzovoort enzovoort.
Het nieuwe EPD loodst straks dus niet alleen
Beloofd!
de patiënt, maar ook de mensen van MAASTRO
Bart Reymen gelooft niet dat er iemand is binnen MAASTRO die niet ‘aan
door de behandeling heen.
het nieuwe EPD’ zal moeten. Alles wordt anders en mensen houden niet van verandering. Maar volgens Fred Körver is vrijwel iedereen in MAASTRO voldoende overtuigd van de noodzaak om de verandering door te voeren en de bijbehorende problemen te accepteren. Kan en zal het nieuwe EPD de inmiddels hooggespannen en misschien hier en daar onrealistische verwachtingen waarmaken? De toekomst zal het leren. ‘Halleluja’ zal het niet vanaf dag één zijn, maar er is straks veel winst te behalen door het nieuwe EPD. Die belofte durft het EPD-team best te doen.
44
Sommige foto’s in dit jaarverslag zijn, soms losjes, soms iets nadrukkelijker gebaseerd op schilderijen van oude meesters. Voor de liefhebbers, deze toelichting. Pagina 6 Gebaseerd op het beroemde schilderij van Rembrandt uit 1632, ‘De Anatomische les van Dokter Tulp’, dat vaak bij lezingen in het medische circuit wordt gebruikt. Voor dit jaarverslag: in scene gezet in een van de behandelkamers van MAASTRO mèt patiënt.
Pagina’s 20 & 22 De portretten van Ruud Weijnen, Jeroen Leijtens, Joris Maas en Marcel Westenend zijn gemaakt in de stijl van de meest vooraanstaande portretschilders van de 17e eeuw, zoals Michiel Jansz Mierevelt, Albert Cuijp en Ferdinant Bol.
Pagina 11 De ‘jonge Marc Vooijs’ verwijst met een knipoog naar Titus, de zoon van Rembrandt die hij in 1655 portretteerde. Leuk detail: de microscoop op de foto is van de Maastrichtse professor Peter P. Debye geweest. Debye won in 1936 de Nobelprijs voor de Scheikunde: ‘Voor zijn verdiensten op het gebied van de moleculaire structuur door onderzoek naar onder andere de diffractie van röntgenstralen en elektronen in gassen’, zo staat in het juryrapport.
Pagina 23 Esther Troost, Jeroen Buijsen en Angela van Baardwijk in een drieluik. Beter gezegd: een triptiek. Dat is een schilderij, meestal op houten panelen geschilderd, dat in drie delen is verdeeld, verbonden met scharnieren, zodat deze geopend of gesloten kunnen worden. Triptieken waren vooral gebruikelijk in de Renaissance. Schilders als Hans Memling en Jeroen Bosch maakten ze. Triptieken worden vooral in altaarstukken in kerken toegepast.
Pagina 12 ‘Brieflezende Vrouw van Johannes Vermeer’ uit 1663, wordt vertaald naar 2014. Leest Lieke Verhoeven in werkelijkheid het juryrapport dat hoort bij de MAASTRO Award? De bijbehorende sculptuur staat voor de foto even op de tafel.
Pagina 25 ‘De hand met de spiegelende bol’ van Maurits Cornelis Escher (1898-1972). De symboliek spat er af: een kijkje in de toekomst? Vanuit deze plek heb je goed zicht op de locatie waar straks het protonentherapiecentrum wordt gebouwd. Als, dan komt hier de loopbrug die het MUMC+ met het protonentherapiecentrum verbindt. Het laagje dat over de foto zit, waardoor de toekomst in nevelen gehuld is, is een foto van het plafond van de Stanza della Segnature in het Vaticaan te Rome geschilderd door Raphael.
Pagina 17 Soms zit het ‘m in de details: de vrouw in de rolstoel refereert aan het meest geliefde schilderij dat Johannes Vermeer tussen 1665 en 1667 maakte: Het meisje met de parel.
Pagina ’s 14 & 15 De portretten van Liesbeth en Mia zijn geïnspireerd op de schilderijen van de Italiaanse kunstschilder Guido Reni (1575–1642), zoals bijvoorbeeld ‘Magdelene in penintence’.
Pagina 30 Het fysica onderzoeksteam nu eens in een heel andere setting: hier poseren zij als personages van ‘Het feestmaal van de officieren van de Cluveniersschutterij ' Frans Hals, 1627.
Pagina 29 Op deze foto, gemaakt in een behandelruimte, is een scherm met glas er speciaal voor geplaatst om te refereren aan de oer-Hollandse doorkijkjes van Vermeer. Door steegjes en ramen te schilderen kreeg je een ander perspectief dan in die tijd gebruikelijk was. Hier zijn de voorwerpen, de details, ook niet gebruikelijk, maar anders kijken en gebruiken maakt wel dat je het als radiotherapeutisch instituut aandurft om medicijnen te ontwikkelen.
Pagina 37 Cary in de schijnwerpers à la Evita Perón, met een verwijzing naar het zelfportret van Judith Leyster (1609-1660), een van de weinige vrouwelijke schilders uit de 17e eeuw.
Pagina 42 De picknick linkt naar Manets 'Dejeunez sur l' herbe' uit 1863, maar ook naar de Vlaming Emile Claus die in 1886 'De picknick' schilderde. Pagina 34 De foto’s van Danny en Jack hebben veel weg van de vele portretten van de regenten en goede burgerij van weleer. Neem bijvoorbeeld Gerbrandt van den Eeckhout met het portret van Anthonie Heinsius uit 1659 of ‘portret van een jonge man’ uit 1638 van Frans Hals. Plus confetti, dat dan weer wel.
Pagina 38 De houding van André is als ‘De denker’ van Rodin uit 1881. André (hij oogt als Albert Einstein) schreef de formule Theorema van Bayes met krijt op het schoolbord: een regel uit de kansrekening die de kans dat een bepaalde mogelijkheid ten grondslag ligt aan een gebeurtenis uitdrukt in de voorwaardelijke kansen op de gebeurtenis bij elk van de mogelijkheden. Pagina 41 Jan Evert Morel schilderde vele rivieren en landschappen. Deze sfeer vonden we terug in de Gulp bij Slenaken. Daniëlle bootst Hendrikje Stoffels na, al badend in de rivier, geschilderd door Rembrandt in 1654.
MAASTRO 2013 | 45
Ke r n c i j fe rs M A A S T R O c l i n i c 2 0 1 3
Ve r ko r te b a l a n s p e r 31 d e ce m b e r 2 0 1 3
Ve r ko r t e re s u l t a t e n re ke n i n g ove r 2 0 1 3
x € 1.000
x € 1.000
2013 2012
(na resultaatbestemming) 31-12-13
31-12-12
2013
2012
Productie Aantal behandelingen - waarvan brachy - waarvan teletherapie
Activa
Omzet DBC's / DBC-zorgproducten B-segment Omzet DBC's / DBC-zorgproducten A-segment
4376
3879
Materiële vaste activa
319
401
Financiële vaste activa
4057
3478
Totaal vaste activa
41.640
45.433
-
561
41.640
45.994
Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen en
24.830 - 2.861
22.571 -78 3.191
honorariumplafonds
Aantal equivalentenbehandelingen wordt
Subsidies
niet meer geregistreerd
Onderhanden werk uit hoofde van DBC's/DBC-zorgproducten
952
930
195
1.356
Overige bedrijfsopbrengsten
2.435
2.233
Vorderingen uit hoofde van bekostiging
6.054
3.756
Som der bedrijfsopbrengsten
31.078
28.847
Personeel
3.765
9.759
10
419
10.024 51.664
Overige vorderingen
Aantal medewerkers in dienst (op 31 december) 262 Aantal fte's (op 31 december)
253
226,5 218,5
Liquide middelen Totaal vlottende activa
Totaal activa Ziekteverzuim (excl. Zwangerschap)
2,4% 3,8%
Personeelskosten
16.147
14.765
15.290
Afschrijvingen op materiële vaste activa
4.164
4.032
61.284
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa
561
1.423
Overige bedrijfskosten
7.260
6.183
Som der bedrijfslasten
28.133
26.403
Passiva Onderzoek Aantal wetenschappelijke publicaties
88
67
Collectief gefinancierd gebonden vermogen
8.611
7.157
Totaal eigen vermogen
8.611
7.157
Bedrijfsresultaat
Voorzieningen
Resultaatratio (resultaat / totale opbrengsten) 4,7% 3,6%
Langlopende schulden
Liquiditeit (current ratio)
0,7
Schulden uit hoofde van bekostiging
Solvabiliteit (eigen vermogen / totale opbrengsten) 27,7% 24,8%
Overige kortlopende schulden
9.959
21.146
Totaal kortlopende schulden
9.959
21.730
51.664
61.284
Totaal passiva
46 | MAASTRO 2013
2.838
1.793
30.256
30.604
-
2.444
Financieel 1,0
2.945
584
Financiële baten en lasten
-1.491
-1.410
Resultaat boekjaar
1.454
1.034
MAASTRO 2013 | 47
fier | J a a r v e r a n t w o o r d i n g e n j a a r r e k e n i n g | 2013
H o o fd st u k 1 | A lge m e n e I n fo r m a t i e M A A S T R O c l i n i c Bezoekadres
:Dr. Tanslaan 12, 6229 ET Maastricht / Tegelseweg 210 5912 BL Venlo
Postadres
:Postbus 3035, 6202 NA Maastricht
Algemeen telefoonnummer
:088 – 44 55 666
Algemeen faxnummer
:088 – 44 55 667
Kamer van Koophandel nr.
:41070330
Algemeen e-mail adres
:
[email protected]
Website :www.maastro.nl
In 1974 werd het Radiotherapeutisch Instituut Limburg opgericht te Heerlen met als doel zorg te verlenen in de ruimste zin van het woord en meer in het bijzonder door middel van radiotherapie aan oncologische patiënten in Midden en Zuid-Limburg. Per 1 januari 2003 is de naam van de stichting Radiotherapeutisch Instituut Limburg officieel gewijzigd in stichting MAASTRO clinic. Sinds het voorjaar van 2006 ontplooit MAASTRO clinic haar activiteiten op haar locatie in Maastricht en daarnaast sinds 1 juli 2012 in een nieuw opgerichte dependance te Venlo. Daarmee is het adherentiegebied van MAASTRO clinic uitgebreid naar geheel Limburg. MAASTRO clinic is een categorale instelling en verzorgt de radiotherapie conform de Wet Bijzondere Medische Verrichtingen (WBMV) voor kankerpatiënten. Daarnaast wordt er binnen MAASTRO clinic klinisch onderzoek gedaan binnen de radiotherapie. MAASTRO clinic werkt daarnaast samen met de vakgroep / afdeling Radiotherapie en met de onderzoeksschool GROW van het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+) aan een verdere optimalisatie van de behandeling van kankerpatiënten via onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. MAASTRO clinic kent alleen publieke activiteiten conform het bepaalde in de Wet Toelating Zorginstellingen en de Wet Bijzondere Medische Verrichtingen.
48 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 49
Op dit moment behoren we tot de wereldtop bij de behandeling van long- en
van MAASTRO clinic. De hoofddimensies van de Balanced Score Card waarover
rectumkanker, bij andere vormen van kanker behandelen we volgens de allerlaatste
verantwoording wordt afgelegd zijn: patiëntenzorg innovatie, informatisering en
MAASTRO clinic is gericht op het geven van de beste behandeling. Dat is de
stand der wetenschap en zijn we actief in grote klinische studies. Om de best
services, fysica innovatie, business control, facilitair en inkoop, HR, communicatie
behandeling die de beste kans op overleven en de beste kwaliteit van leven biedt.
mogelijke behandeling daadwerkelijk te kunnen geven, nu en in de toekomst,
en HR en discipline overstijgende zaken.
MAASTRO clinic heeft wetenschappelijk aangetoond dat door die beste behandeling
investeren we in de nieuwste bestralings- en beeldvormingsapparatuur en in de
te geven de tweejaarsoverleving voor veel long- en hoofdhalskankerpatiënten fors
combinatie van bestraling met nieuwe tumorspecifieke medicatie.
De strategie van MAASTRO clinic wordt helder weergegeven in het “MAASTRO huis 2012-2016”.
verantwoordelijkheid. Het is dan ook van groot belang dat onze patiënten en
is gestegen, soms wel met meer dan 30%.
We want to be a “Thought leader in Radiation Oncology: create & implement vision that is new and different
Maar elke patiënt is anders, en elke tumor is anders. Om de beste behandeling
In MAASTRO clinic wordt gewerkt volgens het Raad van Toezicht / Raad van Bestuur-
andere maatschappelijke stakeholders vertrouwen kunnen hebben in MAASTRO
te kunnen bieden houden we dan ook rekening met de biologische en genetische
model. De leiding van MAASTRO clinic wordt gevormd door een collegiale Raad van
clinic als organisatie en in haar medewerkers. Dat was voor MAASTRO de reden om
kenmerken van een tumor en de kenmerken van een patiënt. Minstens zo
Bestuur, bestaande uit de hoogleraar-directeur Prof. Dr. P. Lambin (voorzitter) en de
in 2012 een aantal zaken vast te leggen in een integriteitscode. De integriteitscode
belangrijk is rekening houden met de wensen van de patiënt (de ene patiënt
directeur bedrijfsvoering mw. drs. M.J.G. Jacobs. Voor een overzicht van functies en
fungeert als een kapstok voor bestaande beleidstukken over gedrag en integriteit
vindt bijwerkingen bijvoorbeeld tot op bepaalde hoogte meer acceptabel dan een
nevenfuncties van de leden van de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht wordt
zoals de gedragscode inkoop en de richtlijn social media. Tevens is in 2012 een
andere patiënt) en het betrekken van de patiënt bij de besluitvorming. Alleen dan
verwezen naar onze website en naar de website www.jaarverslagenzorg.nl (digiMV).
klokkenluidersregeling opgesteld.
kunnen we zorg bieden die ‘het beste’ is in de ogen van de individuele patiënt. Deze
De taken en bevoegdheden van de toezichthouders en van de Raad van Bestuur zijn
behandeling op maat is het centrale doel van MAASTRO clinic. Door de toepassing
geborgd in de statuten en de reglementen Raad van Toezicht en Raad van Bestuur
Raad van Toezicht
van geavanceerde medische technieken en wetenschappelijk onderzoek wil
en zijn in lijn met de zorgbrede governance code.
De Raad van Toezicht toetst of de Raad van Bestuur bij haar beleidsvorming en de uitvoering van haar bestuurstaken oog houdt op het belang van de organisatie
MAASTRO clinic de behandeling van de patiënt steeds beter laten aansluiten op zijn
50 | MAASTRO 2013
Als zorginstelling heeft MAASTRO clinic een bijzondere maatschappelijke
klinische, biologische en genetische kenmerken.
De toezichtstructuur en verantwoordelijkheden zijn conform de Zorgbrede
van de stichting in relatie tot de maatschappelijke functie van de stichting en een
Maar voorspellen welk effect, in een individueel geval, een behandeling heeft, is
Governance Code vastgelegd in de reglementen van de Raad van Bestuur en van
zorgvuldige en evenwichtige afweging heeft gemaakt van de belangen van allen
moeilijk. Dus is het kiezen van de beste behandeling niet eenvoudig. Daar doen
de Raad van Toezicht. Transparantie en benchmarking staan daarbij hoog in het
die bij de Stichting betrokken zijn. In 2013 heeft vijf maal overleg plaatsgevonden
we in MAASTRO wetenschappelijk onderzoek naar, waarbij we op basis van zoveel
vaandel. Er zijn in 2013 geen onderwerpen te benoemen die wegens afwijking van de
tussen de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht.
mogelijk gegevens van zo veel mogelijk patiënten proberen te voorspellen wat
Good Governance Code nadere uitleg behoeven.
De volgende onderwerpen zijn in vergaderingen van de Raad van Toezicht
er met een nieuwe patiënt zal gebeuren. We proberen de voorspelling ook beter
De missie en visie van de organisatie worden bij MAASTRO clinic jaarlijks vertaald
besproken danwel goedgekeurd.
te maken door nieuwe gegevens te verzamelen bij patiënten zoals door middel
in een beleidsplan en naar concrete doelen omgezet door middel van Balanced
van innovatieve beeldvorming. Dat doen we niet alleen vóór een behandeling, wij
Score Cards (BSC), waardoor het werken van MAASTRO clinic transparant wordt
volgen de reactie van de patiënt en de tumor tevens gedurende de behandeling, die
gemaakt voor de omgeving. Deze Balanced Score Cards zijn voor iedereen openbaar.
vaak enkele weken duurt.
De resultaten hiervan worden weergegeven middels dashboards op de website
MAASTRO 2013 | 51
Onderwerp
52 | MAASTRO 2013
Accountantstender en benoeming
X
Besproken
Goedgekeurd
Jaarrekening Cancer Foundation (2012)
X
X
Beleidscyclus
X
Begroting Cancer Foundation (2014)
X
X
Overleg met zorgverzekeraars
X
Geconsolideerde jaarrekening Stichting MAASTRO (2012)
X
X
Bezwaarschrift IVA
X X
Beleidsplan 2014
X
X
Rol van ICT in de gezondheidszorg
Balanced Score Card 2014
X
X
Apparatuur conversie
X
Begroting 2014
X
X
Cultuur traject
X
Liquiditeitsbegroting 2014
X
X
Klokkenluidersregeling
X
Oprichting BV ZON PTC
X
X
incidenten
X
Oncologisch network
X
EPD selectieproces en stand van zaken
X
Valorisatie
X
Opleidings- en beroepsvisitatie
X
Regionale ontwikkelingen oncologie
X
Jaarverslag 2012
X
accountantsrapport
X
Het is het beleid van MAASTRO clinic om, als onderdeel van Good Governance,
Relatie met MUMC (ook in relatie tot protonen)
X
gestructureerd en transparant risicomanagement uit te voeren met het doel te
efficiënte wijze te kunnen beoordelen en beheersen worden organisatiebrede
(Opening) Dependance Venlo
X
verzekeren dat de mate waarin de strategische en operationele doelen van de
beoordelingsmethodes en beheersingsmaatregelen (procedures, protocollen,
Veiligheid en kwaliteit binnen MAASTRO clinic
X
Oprichting BV DGART
X
organisatie worden gehaald steeds bekend is, de rapportage van de organisatie
standaard processen en systemen) vastgesteld, die gebaseerd zijn op best
Jaarverslag 2012: Klachtencommissie voor de patiëntenzorg
X
betrouwbaar is en van toepassing zijnde wet- en regelgeving wordt nageleefd.
practices.
Stand van zaken rondom Proton Therapy ZON PTC
X
Voortgang Balanced Score Card 2013
X
Business analyses (kwartaal en maand)
X
Wetenschappelijke activiteiten MAASTRO clinic
X
Tactisch kader 2014
X
MAASTRO Innovations & begroting 2013, jaarrekening 2012
X
Feedbacksysteem patiënten
X
Strategievorming 2012-2015
X
Medewerkerstevredenheidsonderzoek / Kwaliteit van Arbeid
X
-h et risicomanagement proces wordt zoveel mogelijk geïntegreerd in de normale
Samenwerkingsverbanden Samenwerking in de Radiotherapie
X
zorgpraktijk van MAASTRO; risicomanagement is een integraal onderdeel van de
Rooster van Aftreden Raad van Toezicht
X
verantwoordelijkheid van het lijnmanagement;
- teneinde risico’s die generiek in MAASTRO voorkomen op effectieve en
Het risicomanagement beleid van MAASTRO kent de volgende uitgangspunten: -b ij het onderkennen en beheersen van risico’s heeft het voorkómen van schade aan patiënten steeds de hoogste prioriteit; -h et risicomanagement proces wordt gemodelleerd volgens het COSO-ERM-raamwerk;
In het (bestuurlijk) managementteam van MAASTRO clinic hebben zitting: leden van de Raad van Bestuur, hoofd patiëntenzorg, manager innovatie, hoofd van de klinische fysica groep (KFG), hoofd zorglogistiek, hoofd business control, hoofd Informatisering & Services en de manager HR & Communicatie.
-h et MAASTRO Veiligheids Management Systeem (MVMS) is een onderdeel van enterprise riskmanagement;
MAASTRO 2013 | 53
Het organigram van MAASTRO clinic ziet er als volgt uit:
Raad van Toezicht
Op 31 december 2013 werkten in totaal 262 medewerkers (89 mannen / 173 vrouwen)
- Vergunningsaanvraag Protonentherapie is ingediend en gehonoreerd;
in MAASTRO clinic (226,53 fte). In 2012 bedroeg dit aantal 253 (86 mannen / 167
- Audit van het personeelsbeleid en certificering door het TopEmployers institute;
vrouwen). Het aantal fte bedroeg 218,53.
- Conebeam CT gestuurde adaptieve bestraling longkankerpatiënten;
De grootste groep medewerkers was werkzaam in de patiëntenzorg (135
- Voorbereidingen voor een nieuw elektronisch patiëntendossier afgerond en
medewerkers – 111,39 fte, waarvan 28 mannen en 107 vrouwen). Daarna volgt Raad van Bestuur
de stafgroep (36 medewerkers – 29,47 fte – waarvan 13 mannen en 23 vrouwen),
Medische Staf Ondernemingsraad Cliëntenraad
- Medisch Directeur - Directeur Bedrijfsvoering
research (36 medewerkers – 29,42 fte – waarvan 12 mannen en 24 vrouwen), opleiding (21 medewerkers – 21,5 fte - waarvan 7 mannen en 14 vrouwen),
Stafgroep: - HR & Communicatie - Business Control - Facilities - Beleidsmedewerker - Directiesecretariaat
Informatisering & Services: - ICT - TIQC - Programma Manager - Applicatie Ontwikkeling
aanbesteding gepubliceerd; - Een e-Learning unit opgezet voor zowel MAASTRO medewerkers als externe studenten; - Doorstroomtijden voor patiënten aanzienlijk verkort.
informatisering & services (22 medewerkers – 21,72 fte – waarvan 19 mannen en 3 vrouwen) en innovatie & fysica (13 medewerkers – 13,03 fte – waarvan 10 mannen
In de Balanced Score Card 2013 zijn voor de dimensies Patiëntenzorg Innovatie,
en 3 vrouwen).
Informatisering & Services, Fysica Innovatie, Business Control, Facilitair & Inkoop, HR, Communicatie & PR concrete doelstellingen geformuleerd.
PATIËNTENZORG Duaal Clustermanagement Hoofd Patiëntenzorg
Kliniek Translationeel P. Lambin
Physics F. Verhaegen
Knowledge Engineering A. Dekker
DCM/ Trials
PhD’s Post-docs
PhD’s Post-docs
Research Laboranten
Fysici Research
ICT Research
CLUSTER STAF - Capaciteitsplanner - Maatschappelijk werk - Paraktijkcoördinator - Secretariaat Clustermanagement - Mouldroom - Instrumentmakerij
Hoofd Patiëntenlogistiek
Cluster Coördinatie Team
MAASTRO RESEARCH (Hoogleraar / Medisch Directeur)
RTO’s Research
54 | MAASTRO 2013
Cluster Coördinatie Team
PhD’s Post-docs
CLUSTER 1 - Radiotherapeut Oncologen en aios - Radiation Technologist - Ondersteuning (planners, DA’s) - Fysica formatie patiëntenzorg
CLUSTER 2 - Radiotherapeut Oncologen en aios - Radiation Technologist - Ondersteuning (planners, DA’s) - Fysica formatie patiëntenzorg
INNOVATIE Duaal Innovatiemanagement Manager Innovatie
- Manager Patiëntveiligheid
Hoofd Fysica Innovatie
- Klinische Fysici en Klifio’s - Wetenschappelijk Programmeur
ZORGLIJNEN INNOVATIE PROJECTBUREAU & LEAN OFFICE
De gemiddelde leeftijd in MAASTRO clinic bedraagt 40 jaar en de gemiddelde lengte van het dienstverband bedraagt 9 jaar. In totaal wordt door 113 personen in deeltijd
Patientenzorg
gewerkt, hetgeen neerkomt op circa 43% van het totale personeelsbestand.
In 2013 is een sterke groei van het aantal radiotherapiebehandelingen gerealiseerd.
In MAASTRO clinic werken 10 mannen (11%) en 103 vrouwen (59%) in deeltijd.
De belangrijkste reden van deze ontwikkeling is de dependance in Venlo, die
Het gemiddelde verzuimpercentage (exclusief zwangerschapsverlof) van 2013
medio 2012 is geopend en waar in 2013 voor het eerst een heel jaar patiënten zijn
bedroeg 2,4%.
behandeld. Daarnaast kende ook het traditionele adherentiegebied een duidelijk herstel van het aantal behandelingen, nadat 2012 nog een onverwachte daling liet
Ontwikkelingen 2013
zien. In totaal zijn in 2013 4.376 behandelingen uitgevoerd, ten opzichte van 3.879
Het jaar 2013 stond in het teken van consolidatie en het stabiliseren van de
vorig jaar. Hierbij geldt evenals vorig jaar dat de teletherapie volumes toenemen,
processen in de kliniek na de twee majeure projecten in 2012; het openen van de
maar dat de brachytherapie te maken heeft met dalende productieaantallen.
dependance Venlo en de transitie van Siemens versnellers naar Varian versnellers. Nieuwe projecten in 2013 werden voorafgegaan door een beoordeling of deze
In 2013 is gestart met het project “Structurele Outcome-registratie”. In het kader
initiatieven niet zouden interfereren met deze twee speerpunten. Desalniettemin is
van dit project wil MAASTRO het effect van de radiotherapeutische behandeling op
er een aantal aanvullende (grote) projecten gerealiseerd, waaronder:
korte en lange termijn nagaan. Het gaat dan om het effect op overleving, progressie,
MAASTRO 2013 | 55
bijwerkingen en kwaliteit van leven. Hiervoor wordt per tumorlocatie een overzicht
- Cultuur/organisatie waarin het mogelijk is verbeteringen snel te implementeren;
Tot slot is in 2013 is aandacht besteed aan een versterkte participatie in de
bestralingsapparatuur en software. Alle deelprojecten zijn in de nazorgfase terecht
opgesteld van welke klinische data er verzameld moet worden. Daarnaast worden
- Cultuur creëren waar professioneel gedrag getoond word door de medewerker.
oncologische beleidsontwikkeling van diverse verwijzende ziekenhuizen. Dit om
gekomen en zo zijn bijvoorbeeld kwaliteitssystemen opgezet voor de Varian
de dienstverlening en samenwerking in de regio te verbeteren. In 2012 heeft
TrueBeam versneller, is documentatie afgerond, zijn bundeleigenschappen in de
er vragenlijsten ontwikkeld waarmee ook de ervaren uitkomst door de patiënt kan worden gemeten. In 2013 is de dataverzameling gestart bij patiënten met long-,
Begin 2014 worden de effecten van dit traject op de werktevredenheid gemeten
SONCOS (Stichting Oncologische Samenwerking) een document “normering in de
software verder ‘gefinetuned’ etctera.
hoofd/hals- en rectumtumoren.
door middel van vragenlijsten.
oncologische zorg” samengesteld. Dit SONCOS document is als leidraad voor deze
Ter voorbereiding van het protonen therapie centrum (ZON-PTC) is gestart
gesprekken in de regio gebruikt.
om kennis op dit gebied te verwerven, door cursussen/congressen te volgen,
De patiëntenzorg stond in 2013 in het teken van het verbeteren van het
In 2013 is door een werkgroep het Plan van Eisen opgesteld waaraan het nieuwe
patiëntenproces met als doel het voldoen aan de doorstroomtijden volgens de
Elektronisch Patiënten Dossier moet voldoen. De implementatie van het EPD zal in
Informatisering & Services
de hele wereld te bezoeken.
normen van de NVRO. Het patiëntenproces betreft het proces van aanmelding
2014 plaatsvinden. Deze transitie heeft impact op de hele organisatie.
In de Informatisering & Services groep worden alle medische apparatuur en ICT
Routinematig wordt nu nog meer de dosis gemeten achter de patiënt en
van de patiënt bij MAASTRO clinic tot de eerste bestraling. Er zijn een tiental
Om de eigen resultaten te kunnen verbeteren, maar ook uit overleg met de
hardware en software van MAASTRO clinic beheerd. In 2010 is deze groep gevormd
teruggerekend in de patiënt, zowel vóór de behandeling als tijdens de
werkgroepjes van start gegaan, bestaande uit verschillende disciplines (artsen,
ziektekostenverzekeraars is gebleken dat het steeds noodzakelijker wordt om
door de TiQc, ICT en EMD beheerders samen te voegen. Inmiddels is de groep
behandeling. De mathematisch-fysische modellen zijn zodanig verfijnd dat nu
laboranten, ondersteuning, mouldroom, ICT). Dit heeft erin geresulteerd dat
transparant te zijn over de uitkomsten van de behandelingen die we uitvoeren.
uitgebreid met een database administrator, een data warehouse administrator, een IT
absolute dosissen in plaats van relatieve dosissen gemeten kunnen worden. Dit
MAASTRO inmiddels voldoet aan de betreffende NVRO-normen.
Relevante uitkomstparameters zijn niet alleen oncologische uitkomst parameters,
manager, applicatiebeheerders en een servicedeskmedewerker.
heeft veel gegevens gegenereerd, die verder bestudeerd kunnen worden om tot
Ook werd er in Maastricht en in Venlo een palliatieve poli opgericht. Deze patiënten
zoals lokaal recidief, afstandsmetastasen en overleving, maar ook uitkomsten
In 2013 is de operationele afhandeling van calls verbeterd en is de Management
objectieve beslisprotocollen te komen voor zogenaamde adaptieve radiotherapie.
krijgen hier een intake met meteen aansluitend de plannings-CT en worden dan in
met betrekking tot (late) bijwerkingen van de behandeling, en kwaliteit van leven.
Database geconfigureerd. Daarnaast werd er aan de volgende projecten gewerkt:
We verwachten dat hierdoor de kwaliteit van de behandeling nog verder gaat
principe één dag later bestraald zodat deze patiënten allemaal binnen minder dan
In 2013 is het voor iedere zorglijn in het EMD mogelijk gemaakt om de gewenste
elektronisch voorschrijf systeem, Citrix upgrade, in gebruikname OTAP-omgeving
toenemen.
7 dagen na aanmelding bij MAASTRO bestraald worden.
outcome parameters te registeren. In 2014 zal dit verder uitgevoerd worden. Ook
(Ontwikkel Test, Acceptatie, Productie), nieuw Elektronisch Medisch Dossier
In 2013 was het mogelijk om meer tijd te besteden aan het gebruik van MRI
In 2014 zullen er nog verdere acties worden uitgezet om de doorstroomtijden nog
is in 2013 gestart met de late effecten poli voor mammacarcinoom als pilot ten
(voortzetting in 2014), nieuwe versie Aria 11, Whiteboard, NVRO Longkankerregistratie
beeldvorming in het voorbereidingsproces van de bestraling. Er zijn hulpmiddelen
verder te verbeteren.
behoeve van outcome registratie.
(voortzetting in 2014), Datawarehouse (voortzetting in 2014), Flow (voortzetting in
aangeschaft en beeldacquisitie protocollen ontwikkeld voor patiënten met een
2014) en Sharepoint (voortzetting in 2014). Tot slot zijn er Software Development
hoofd-hals tumor of een sarcoom. Voor prostaat kanker patiënten zijn nieuwe
bedrijfsbezoeken te organiseren en een aantal bestaande protonen instituten over
Tegelijkertijd is er gewerkt aan een cultuurtraject om onder andere de
In december 2013 heeft er bij MAASTRO clinic een gezamenlijke visitatie door de
Teams opgericht voor de volgende projecten: ACC/Automated Chart Check
lokalisatie merkers bestudeerd, gefabriceerd uit ijzer in plaats van de momenteel
werktevredenheid te verbeteren. Aandachtspunten vanuit het cultuurtraject zijn:
NVRO, NVMBR en de NVKF plaatsgevonden. Deze visitatie vindt eenmaal in de vijf
(voortzetting in 2014), realistisch plannen en DGRT (voortzetting in 2014).
in gebruik zijnde goudmerkers. Met deze nieuwe merkers kunnen de MRI beelden
-C ultuur creëren waarbij de medewerker systematisch meedenkt over de
jaar plaats. Uit de positieve visitatierapporten blijkt dat er een hoog ambitieniveau
processen; -C ultuur creëren waarbij de medewerker ook denkt aan verbeteren zonder dat er een probleem gesignaleerd is;
56 | MAASTRO 2013
beter gefuseerd worden met de CT gegevens en hebben deze ook een kleinere
is waarbij het verrichten van wetenschappelijk onderzoek een hoge prioriteit heeft.
Fysica Innovatie
invloed op de bestralingsdosis.
De patiënttevredenheid is hoog, het werk is goed en efficiënt georganiseerd. Er is
Afgelopen jaar stond voor de fysica innovatie groep vooral in het teken van de
Uiteindelijk is in 2013 het aanschaftraject van nieuwe hardware en software voor
veel aandacht voor kwaliteitsbeleid en meldingsprocedures.
consolidatie, na de twee hectische jaren van de omschakeling naar nieuwe
brachytherapie afgerond. Ook hier is de keuze gevallen op Varian als leverancier,
MAASTRO 2013 | 57
dit zal op termijn het voordeel opleveren dat de brachytherapie stralingsdosis en
De contractonderhandelingen met de zorgverzekeraars nemen in complexiteit
Daarnaast heeft 2013 in het teken gestaan van de voorbereidingen voor het
aan de aansturing van de afdeling als de profilering van de afdeling richting
de externe dosis beter op elkaar afgestemd kunnen worden. In het laatste kwartaal
en in omvang toe. Dit hangt onder meer samen met de uitbreiding van de
protonenproject. Business control is onder meer verantwoordelijk geweest voor het
organisatie.
is de apparatuur geïnstalleerd en is gestart met het klinisch in gebruik nemen
informatieuitwisseling die door zorgverzekeraars gevraagd wordt.
opstellen van de financiële business case voor het project.
Ook binnen de afdeling Facility Management is begonnen met het invullen van het
ervan. Het grote voordeel hiervan is dat we in staat zijn om HDR (hoog dosisdebiet)
Verder leidt het streven om eerder in het jaar de onderhandelingen af te ronden
brachytherapie aan te bieden aan prostaatkanker patiënten, waardoor het portfolio
tot een ambitieus tijdspad en een hoge tijdsdruk op het proces. Nog voordat
Facilitair & Inkoop
in beeld. Het model is ingevuld door de afdeling facility management en door alle
van behandelingsmogelijkheden voor deze groep patiënten weer uitgebreid is.
alle overeenkomsten voor 2013 in formele zin waren afgerond, dienden de
2013 heeft in het teken gestaan van de afzonderlijke profilering en verdere
leden van het bestuurlijk Management Team. De uitkomsten van het model worden
eerste offertes voor 2014 al te worden aangeleverd. Een additionele complexiteit
professionalisering van beide afdelingen. De afdeling Inkoop en de afdeling Facility
verwerkt in het afdelingsbeleid voor 2014-2016. Doel van het toepassen van dit
Naast alle fysisch-technische vernieuwingen is de fysicagroep ook tot driemaal
voor de contractering 2013 en 2014 betrof het ontbreken van historische
Management zijn apart neergezet zowel fysiek als in communicatieve zin richting
model is het gestructureerd professionaliseren van de afdeling of een wijze die
gevisiteerd. Een algemene kwaliteitsvisitatie door de beroepsvereniging (NVKF
gegevens ten gevolge van de invoering van de nieuwe productstructuur voor de
organisatie. Dit voor meer duidelijkheid richting interne gebruikers maar ook voor
aansluit bij de wensen van de interne gebruiker.
– Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica), een opleidingsvisitatie voor
radiotherapie met ingang van 2013. Uiteindelijk is een behoorlijke versnelling van
de medewerkers inkoop en facility management.
Op het gebied van bouw / verbouw is in 2013 begonnen met de bouwtechnische
MAASTRO clinic als instituut én voor Lars Murrer als opleider, en een visitatie door
het contacteringsproces ten opzichte van voorgaand jaar gerealiseerd. Daarbij
De afdeling Inkoop heeft inhoud gegeven aan verdere inbedding in de organisatie
voorbereidingen voor een protonencentrum. De functionele eisen, mogelijke
de arbeidsinspectie, waarbij de focus lag op stralingshygiëne aspecten. Deze
constateren we tegelijkertijd dat de doorlooptijd nadelig wordt beïnvloed door het
en er werd gestart met het invullen van het Purchasing Excellence Model.
bouwlocatie en bouwkosten zijn in kaart gebracht. In 2014 zal verdere uitvoering
visitaties zijn allemaal met succes doorstaan en geven ons veel vertrouwen.
feit dat de verzekeraars prioriteit geven aan het afronden van de contracten met de
Dit is een model dat zorgt voor het in kaart brengen van de huidige inkoop situatie
van dit project plaatsvinden in samenwerking met MUMC+.
In verband met pensionering van één van de klinisch fysici is de groep uitgebreid
grote ziekenhuizen.
met daarnaast de gewenste inkoop situatie, waardoor een concreet beeld ontstaat
met een nieuwe klinisch fysicus, Mirko Unipan, opgeleid in Eindhoven en bij ons in
Facility Excellence Model. Ook dit model brengt de huidige en gewenste situatie
van de door de organisatie gewenste en benodigde ontwikkelrichting hetgeen een
De kwaliteit van het gebouw in Maastricht is nog steeds goed. Het gebouw
In 2013 heeft een extern accountantskantoor in opdracht van de Europese Unie
concreet actieplan oplevert. De uitvoer van dit actieplan staat gepland voor
is oorspronkelijk neergezet in 1996 en grondig verbouwd in 2006. In 2013 is
een reguliere tussentijdse financiële controle uitgevoerd op de door MAASTRO
2014-2016.
groot onderhoud gepleegd aan de werktuigbouwkundige installatie en aan
Business control
opgestelde declaraties voor een aantal lopende KP7 onderzoeksprojecten,
In 2013 is de structuur van de afdeling inkoop verder uitgewerkt, onder andere
vloerbedekking van zowel kantoor- als verkeersruimten.
In 2013 is veel aandacht uitgegaan naar het verbeteren van het werkkapitaal en
waaronder Metoxia, Envision en Artforce. Deze controle wordt doorgaans als
door de opzet en het gebruik van een inkoopkalender en inkoopactieplan. Beide
De meerjarenonderhoudsplanning opgesteld voor de periode 2009 t/m 2024 is in
de liquiditeitspositie van de stichting. Cruciaal daarbij was het oplossen van de
risicovol gezien vanwege de complexe en vergaande eisen die de KP7 regeling
documenten geven samen het overzicht van alle werkzaamheden van de afdeling
2013 aangepast op basis van de geconstateerde onderhoudstoestand. De termijn
technische problemen in het facturatieproces die sinds 2012 verhinderden dat
stelt aan de inrichting van de projectadministratie. Desondanks heeft de
inkoop. In 2013 zijn alle contracten gedigitaliseerd en opgenomen in Sharepoint.
voor vervanging van de zachte vloerbedekking en voor het schilderen van patiënten
de declaraties van de afgeronde behandelingen tijdig en volledig konden worden
controle slechts een aantal marginale bevindingen en aanbevelingen voor de
Op deze wijze kunnen alle contracteigenaren en budgethouders contracten inzien
gebieden is verkort. Tevens is de hoogte van vervanging van de elektrische en
ingediend bij de zorgverzekeraars. In de loop van 2013 zijn deze problemen
projectadministratie opgeleverd.
en kan de afdeling Inkoop haar regiefunctie inhoud geven.
werktuigbouwkundige installatie verlaagd.
In 2013 zijn alle inkooprubrieken verdeeld over beide inkopers, de inkopers zijn
Daarnaast wordt ieder jaar onderhoud gepleegd aan het gebouw met betrekking
Maastricht.
opgelost waarna een grote inhaalslag is geleverd in het afwerken van de nog te declareren behandelingen. Dit heeft geresulteerd in een sterke verbetering van de
In 2013 zijn verder de voorbereidingen getroffen om met ingang van 2014 de
vervolgens gekoppeld aan een budgethouder. Zo is een duidelijke werkrelatie
tot vloeren, vast timmerwerk, schilderwerk, toegangsbeheer en hang en
liquiditeit in de tweede helft van het jaar.
verwerking van binnenkomende facturen gedigitaliseerd te laten verlopen.
ontstaan voor zowel de budgethouder als de inkoper. Tevens is aandacht besteed
sluitwerk. Tevens is voor alle technische installaties een conditiegestuurd
58 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 59
contract afgesloten met een externe leverancier. De jaarlijkse rapportages van dit
de officiële audit plaatsgevonden. In januari 2014 is bekend geworden dat het
Tevens is in 2013 een kwaliteitsregistratie en -bewaking in het centrale
Intern is in 2013 de aanbesteding en voorbereiding gedaan voor een CMS, een
conditiegestuurd onderhoud worden gebruikt voor een eventuele bijstelling van de
predicaat Top Employer in Cure & Care is toegekend aan MAASTRO clinic voor haar
personeelssysteem doorgevoerd voor skills en (voorbehouden) handelingen die
content managementsysteem, ten behoeve van onder andere het documentbeheer
meerjarenonderhoudsplanning.
HR beleid.
periodieke herhaling en her-certificering vragen.
en ter vervanging van het bestaande intranet. Naar verwachting zal dit op de langere termijn kunnen bijdragen aan het beheer van de medische protocollen.
HR en Communicatie
Het in 2012 ingevoerde intercollegiale feed-backsysteem voor de medewerkers in de
Op het vlak van communicatie zijn er voor de patiënten enkele nieuwe
Sharepoint zal in 2014 operationeel zijn binnen de kliniek in alle niet-patiëntenzorg
In 2013 was voor human resources de belangrijkste opdracht; het ontwikkelen en
patiëntenzorg en een IFMS systeem (Individueel Functioneren Medisch Specialisten)
voorlichtingsbrochures ontwikkeld en zijn in 2013 de voorbereidingen getroffen
disciplines.
invoeren van HR instrumenten die empowerment ondersteunen en bijdragen aan
voor de medisch specialisten in de vorm van een 360 graden beoordelingssysteem
voor het nog beter leveren van voorlichtingsmateriaal op maat. In 2014 zal er voor
Met betrekking tot externe communicatie is MAASTRO regelmatig in de pers
de gewenste cultuurombuiging. Binnen de strategische doelstelling empowerment
is in 2013 geëvalueerd en verbeterd. Onder andere is er meer ruimte gekomen voor
elk aandachtsgebied een specifieke patiëntenbrochure beschikbaar zijn. Daarnaast
gekomen, zowel met haar successen op wetenschappelijk gebied als met de
(een strategie en filosofie waarbij de organisatie zorgdraagt dat het regelvermogen
open vragen en voor het onderdeel persoonlijke ontwikkeling. Diverse groepen
is er een tweetal voorlichtingsfilms toegevoegd aan de website, een over het werk
ontwikkelingen op het vlak van protonentherapie. Tevens is er rond de officiële
van medewerkers in overeenstemming is met de regelbehoeften) zijn enkele van de
medewerkers zijn daarnaast getraind in het geven van onderlinge feedback. In de
van de biobank en de belangrijke bijdrage daaraan van de patiënt en een film over
opening van de dependance in Venlo een zeer succesvol wetenschappelijk
belangrijkste ontwikkelingen in 2013 hieronder benoemd.
opleidingsbegroting is de ruimte voor persoonlijke ontwikkeling, naast scholing
de actuele ontwikkeling van een “serious game” die patiënten in de toekomst moet
symposium georganiseerd voor medisch specialisten en huisartsen in de regio met
gericht op de functietaken, vergroot.
helpen bij hun behandelkeuze.
als thema Topklinische oncologische zorg in Limburg.
De meest omvangrijke en strategisch zeer belangrijk ontwikkeling binnen HR was de audit van het HR beleid door het Top Employers Institute
Om de balans werk-privé te vergroten is in 2013 gestart met een pilot waarbij
(http://www.top-employers.com/nl/). Het Top Employers Institute certificeert
medewerkers in de patiëntenzorg kunnen werken volgens een rooster gebaseerd
wereldwijd uitmuntendheid in de voorwaarden die werkgevers creëren voor
op een 9-urige werkdag. Een projectgroep vanuit HR, ondernemingsraad en
hun medewerkers. Optimale arbeidsomstandigheden zorgen ervoor dat de
de patiëntenzorg heeft de criteria hiervoor geformuleerd en de wensen van
medewerkers zichzelf kunnen ontwikkelen op persoonlijk en professioneel vlak.
medewerkers geanalyseerd. Eind 2013 is de pilot gestart, deze wordt in 2014
Dit zorgt er telkens weer voor dat ondernemingen kunnen groeien en ontwikkelen.
geëvalueerd en mogelijk uitgebreid. Hiermee samenhangend is in 2013 de
Bij deze audit wordt het totale HR beleid, van belonings- en loopbaanbeleid tot
aanbesteding gedaan voor een nieuw roosterplanningssysteem dat meer
medewerkerstevredenheid beoordeeld en in een benchmark afgezet tegen de
mogelijkheden biedt voor zelfroostering of zelf diensten kunnen ruilen. Hiermee
beste werkgever binnen de eigen branche in de landelijke meting. Grant Thornton,
wordt tegemoet gekomen aan de wens van medewerkers voor meer invloed op de
een extern auditbedrijf, valideert de onderzoeksprocedures van het Top Employer
dienstroosters.
Institute en alle gegevens die werden ingezameld bij de deelnemers. Op basis van een eerdere pre-audit eind 2012 is door de afdeling HR op alle verbeterpunten
In 2013 zijn de eerste trainingen gehouden binnen het meerjarig management
beleid ontwikkeld en is gestart met de implementatie. In het najaar 2013 heeft
development traject, waarbij is gestart met het middenkader in de patiëntenzorg.
60 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 61
H o o fd st u k 2 | Re s e a rc h
In 2013 waren er 39 studies open voor inclusie: 4 fase I, 7 fase II, 16 fase III, 7
zonder deze te verplaatsen. Het project overzicht van Knowledge Engineering is:
cohort studies (waaronder studies naar predictieve modellen voor uitkomst van
succesvolle nieuwe subsidie-aanvragen (chinaCAT (USA-Varian)), start van het
behandeling) en 5 registratie studies (waaronder de vet/kracht metingen voor
VATE (USA-Varian) en SeDi (EU-EUROSTARS) project en het uitvoeren van diverse
Op het gebied van wetenschappelijk onderzoek binnen de diverse onderzoek
In 2013 is de Trialpoli officieel van start gegaan. In 2013 bestaat de Trialpoli uit
long en hoofd-hals patiënten). Van de 39 studies open voor inclusie in 2013, waren
projecten (EURECA (EU-FP7, www.eurecaproject.eu), euroCAT (EU-Interreg, www.
divisies: MAASTRO trials, MAASTRO Knowledge Engineering, MAASTRO Physics
een trial physician assistant en een trial assistent. Door de medewerkers van
er 11 opgezet door MAASTRO zelf (Investigator Initiated Trials). In totaal hebben
eurocat.info), Radiomics (USA-NIH, www.radiomics.org), Dutch Lung Radiotherapy
Research en MAASTRO lab was 2013 een top jaar. Bijzonder in 2013 is dat er maar
de Trialpoli wordt nagegaan welke patiënten gevraagd kunnen worden om deel
217 patiënten deelgenomen aan een klinische trial, dit is 8% van het totaal aantal
Audit (NL-NVRO, www.clinicalaudit.nl/dlra/), TraIT (NL-CTMM, www.ctmm-trait.nl),
liefst 7 publicaties met een impactfactor groter dan 10 bij waren in journals als
te nemen aan klinisch onderzoek. Daarnaast worden voor fase I, II en complexe
patiënten in 2013. Een stijging van deelnemers aan klinische trials van 20% ten
Cancerdata (NL-MAASTRO, www.cancerdata.org), MISTIR (NL-MAASTRO, www.mistir.
The Lancet Oncology, Nature en Journal of Clinical Oncology. Het totaal aantal
fase III trials, specifieke taken van de artsen overgenomen. In de praktijk worden
opzichte van 2012! Daarnaast zijn 641 patiënten geïncludeerd in prospectieve
info) en PRODECIS (NL-MAASTRO, www.prodecis.nl).
publicaties is 88 met een gemiddelde impactfactor van 5.46. De gemiddelde
patiënten intensiever begeleid, zodat de belasting van deelname aan een
registraties.
impactfactor is gestegen ten opzichte van 2012 (4,621). In 2013 hebben
onderzoek verminderd wordt en de kwaliteit van de dataverzameling omhoog gaat.
Vanaf 2005 wordt bloed verzameld in de MAASTRO clinic Biobank, en vanaf 2012
In 2013 werd door Physics research voor het eerst met de proefopstelling voor
2 PhD-studenten van MAASTRO succesvol hun proefschrift afgerond en verdedigd.
In 2013 heeft ook al een eerste evaluatie van de Trialpoli plaatsgevonden en daaruit
bestaat daarnaast de mogelijkheid om ook speeksel te verzamelen. In 2013 zijn 559
precisiebestraling van kleine proefdieren een groot proefdierproject uitgevoerd. In
De honorering van subsidie-aanvragen heeft zich tot recordhoogte ontwikkeld
blijkt dat de werkzaamheden van de Trialpoli zeer gewaardeerd worden door
patiënten geïncludeerd in de Biobank; dit is 20% van alle patiënten. Hierbij is van
samenwerking met de farmaceutische industrie werd een potentieel geneesmiddel
tot EUR 7.3 miljoen. Tevens is er in 2013 een plan voor onderzoek op het gebied
onderzoekers en patiënten die deelnemen aan onderzoek. Zoals al het onderzoek
366 patiënten bloed verzameld en van 193 patiënten speeksel. Vanaf 2012 wordt
getest voor longfibrose. Dit is een van de belangrijkste late bijwerkingen van
protonentherapie, een nieuwe manier van bestralen ingediend.
dat gecoördineerd wordt door het DCM, werkt ook de trialpoli volgens de richtlijnen
bij patiënten die een operatie ondergaan vanwege een hoofd/halstumor weefsel
radiotherapie, waardoor de stralingsdosis in de longtumor wordt gelimiteerd.
van GCP en zijn voor de kerntaken Standard Operating Procedures (SOPs) opgesteld.
verzameld in de MAASTRO clinic Biobank. In 2013 is voor 101 patiënten tumorweefsel
In een grote groep muizen werd, in samenwerking met MAASTRO lab, de
opgeslagen.
effectiviteit van het geneesmiddel onderzocht bij proefdieren die tot 20 Gy dosis
Periodiek en structureel monitoren van de uitvoering van studies is een belangrijk
hadden ontvangen. Dit was tevens een gelegenheid om de workflow van ons
onderdeel van de richtlijnen van Good Clinical Practice (GCP; GCP richtlijn 2005/28/
In 2013 heeft op verzoek van MAASTRO clinic in het kader van kwaliteitscontrole en
EC). In 2013 is voor alle klinische interventiestudies een monitorplan opgesteld en is
-verbetering een audit plaatsgevonden van de afdelingsprocedures en uitvoering
De in 2010 opgerichte divisie Knowledge Engineering heeft als doel medische
onderzoeksplatform voor bestraling/beeldvorming te testen, en om methoden
gestart met het monitoren van studies volgens dit plan.
van onderzoeksgerelateerde taken van het DCM. Het belangrijkste doel was
informatica als onderzoeksdiscipline binnen MAASTRO te realiseren. Het onderzoek
te ontwikkelen om bv CT beelden van muizen te registreren op verschillende
In 2013 is de multicenter MRI2 studie van start gegaan. Deze studie heeft als
nagaan of de voorbereiding, uitvoering en rapportage van klinisch onderzoek in
richt zich op het ontwikkelen van wereldwijde IT infrastructuren om grote
tijdstippen. Tevens werd de eerste commerciële versie van het speciaal ontwikkelde
doel het onderzoeken van de bruikbaarheid van een nieuw MRI-contrastmiddel.
overeenstemming zijn met het studieprotocol, SOPs, GCP en nationale wetgeving.
hoeveelheden klinische data te delen met andere instituten. ‘Machine learning’
behandelingsplanninsgssyteem voor proefdieren, SmART-Plan, afgeleverd.
Opdrachtgever voor deze studie is de afdeling Radiologie van het Maastricht
Er zijn geen kritieke afwijkingen geconstateerd. Alle overige afwijkingen zijn middels
technieken worden ingezet om modellen uit deze data te leren die het verwachte
Universitair Medisch Centrum (MUMC+) en het Data Centre MAASTRO (DCM) heeft
Corrective Action and Preventive Action plannen binnen 3 maanden aangepakt en
resultaat (tumor controle, bijwerkingen) van een therapie kunnen voorspellen.
Op het gebied van functionele CT beeldvorming is gewerkt aan twee technieken:
van het Nederlands Kankerfonds KWF in 2012 een grote subsidie gekregen om voor
opgelost. Het audit traject is afgesloten met een certificaat voor DCM waaruit blijkt
In 2013 is verder gegaan met het inzetten van Semantisch Web technologie voor
perfusie CT en duale energie CT beeldvorming. Perfusie CT kwantificeert de
deze studie het datamanagement te verzorgen. Om een duidelijk gezicht naar
dat aan alle (wettelijke) kwaliteitseisen is voldaan.
het oplossen van het internationaal uniform delen van data. Daarnaast is veel
doorbloeding van tumoren, deze informatie kan in de toekomst belangrijk
werk verricht in “distributed learning” waarbij er geleerd kan worden van data
zijn voor het vinden van de optimale combinatie van de chemo- en
buiten toe te kunnen presenteren is voor DCM een logo en huisstijl ontwikkeld.
62 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 63
radiotherapiebehandeling. Op het gebied van duale energie CT beeldvorming werd
en 5 analisten. In 2013 werden meer dan 15 publicaties met een directe bijdrage van
het onderzoek naar CAIX als tumor target en heterogene long bestraling. Er werd
zuurstof arme tumor cellen beter in kaart te brengen.
er verder gewerkt aan optimaal ontbinden van weefselcompositie, dit is belangrijk
MAASTRO lab gepubliceerd in vooraanstaande tijdschriften zoals PNAS, Oncogene
een subsidie van STOP hersentumoren verkregen om modellen te ontwikkelen om
Kasper Rouschop ontving de Varian Denekamp Award en Marc Vooijs de MAASTRO
voor nauwkeurige dosisberekeningen en tumorkarakterisatie. Voor de combinatie
en Clinical Cancer Research. Tevens verschenen er 5 publicaties in de Wolfsberg-
nieuwe therapieën voor glioma te ontwikkelen en er werd een AICR (Association
Research Award 2013. PhD Sanaz Yahjaneyad ontving een ESTRO Technology Transfer
van al deze beeldvormende technieken is in 2013 ook uitgebreid gekeken naar
editie van Radiotherapy and Oncology, een speciale uitgave naar aanleiding van de
International Cancer Research) subsidie verkregen om Notch remming in long kanker
award om in de Beatson Cancer Institute /Glasgow University onderzoek te doen
deformatie-algoritmen om de beelden op elkaar te leggen. Een procedure is
Wolfsberg Meeting on Radiobiology in Ermatingen (CH).
behandeling verder uit te onderzoeken. Een hoogtepunt was een ERC-Consolidator
aan glioblastoom. Samengevat 2013 was een zeer productief jaar waarin meer dan
ontwikkeld om beelden enkele maanden na therapie te registreren met beelden
In 2013 werd verder voortgang geboekt door de combinatie van Immunotherapie
grant van bijna twee miljoen voor de duur van 5 jaar van de European Research
3 miljoen euro aan onderzoekssubsidie werd binnengehaald, een top jaar voor
voor therapie om de locatie van een eventuele terugkerende tumor direct in relatie
en Radiotherapie. In enkele modellen werd zelfs een langdurige tumor
Council (Disabljng Radioresistance in Cancer Treatment , DIRECT) om het gedrag van
Maastro laboratorium!
te brengen met de beeldkarakteristieken voor behandeling.
onderdrukking waargenomen en de oorzaak van deze langdurige vaccinatie werd ten dele opgehelderd. Er werd een belangrijk eiwit geïdentificeerd dat een rol
Op gebied van dosisgeleide therapie werd een methode ontwikkeld om
speelt bij de productie en afsplitsing van cel blaasjes (exosomen) en onder lage-
tijdsafhankelijke analyse te kunnen doen van dosisdistributies in patiënten. Tevens
zuurstof signaalmoleculen bevatten voor bloedvatvorming bij kanker. Er werd
werd een eerste studie gepubliceerd waar het klinisch nut van dosisgeleide therapie
een prognostisch verband aangetoond tussen mitochondriële DNA variaties en
werd getoond in longkankerpatiënten. Er werd een ultrasnelle berekeningsmethode
straling geïnduceerde long complicaties. Om dit verder te onderzoeken werden
gemaakt voor het berekenen van tijdsafhankelijke dosisverschillen. Het ARTFORCE
cellen gecreëerd zonder mitochondriën, en werd een model opgezet om straling
project liep verder, waarin MAASTRO een onderzoeksplatform aanlevert aan andere
geïnduceerde long schade te onderzoeken. Er werd een nieuwe PET probe
Financiële resultaten
instituten om hen toe te laten dosisgeleide therapie te doen voor trials.
ontwikkelt die het mogelijk maakt om anaerobe bacteriën die gebruikt worden
Net als de voorgaande jaren wordt ook 2013 met zwarte cijfers afgesloten. In 2013
€ 2.861.000, ten opzichte van € 3.191.000 vorig jaar. Ten aanzien van de DBC omzet
om kankers met zuurstof gebrek te elimineren niet invasief te identificeren.
heeft de stichting een positief resultaat van € 1.454.000 behaald. Dit resultaat is
geldt een aantal landelijke, sectorale onzekerheden die het gevolg zijn van de
In het Europees project ENVISION onderzochten we de robuustheid van
Een prototype molecuul dat hypoxische cellen herkent en doodt (dCA9I) werd
hoger dan het resultaat van 2012 (€ 1.034.000) en hoger dan het resultaat dat intern
diverse systeemwijzigingen in de bekostiging van de zorg. Deze onzekerheden, die
beeldvorming van nucleaire interacties met prompte gamma fotonen. Dit wordt
gelicenseerd aan het bedrijf DualTPharma (DTP) een spin-off bedrijf ontstaan uit
voor het boekjaar was begroot (€ 800.000).
bij radiotherapeutische instellingen geringer van omvang zijn in vergelijking met de
ontwikkeld voor in vivo verificatie van de penetratie van protonen. Tevens in
MAASTRO lab. Er werd gevonden dat zuurstof arme gebieden in long kanker beter
het ENVISION project onderzochten we robuustheid van planning met protonen
overleven na radiotherapie als er hoge Notch activiteit is. Het activiteit mechanisme
De totale omzet van de stichting is in 2013 met 8% toegenomen ten opzichte van de
versus fotonen en koolstoftherapie. Het Rococo project (internationale in-silico
van alle Notch receptoren (1-4) werd vergeleken en opgehelderd en er werd een
2012. Dit heeft voornamelijk betrekking op de DBC omzet, die in 2013 is toegenomen
Het jaarresultaat is in 2013 (net als in 2012) beïnvloed door een aantal bijzondere,
planningsstudie) focuste zich op prostaatpatiënten.
begin gemaakt met het identificeren van biomarkers voor Notch signalering in
door hogere productievolumes. Dit houdt voor een belangrijk deel verband met
incidentele posten. Nadat in 2012 een significant deel van de restant boekwaarde
kanker cellen.
de dependance in Venlo in 2013 voor het eerst een volledig jaar operationeel is
van de gesloopte gebouwen van de voormalige locatie te Heerlen was afgeboekt,
Voor MAASTRO lab was 2013 een van de meest succesvolle jaren in het bestaan. In
MAASTRO lab was zeer succesvol in het binnenhalen van subsidies voor onderzoek.
geweest. In de DBC omzet is net als in 2012 een te ontvangen verrekenbedrag uit
is in 2013 ook het resterende gedeelte ad € 561.000 afgewaardeerd aangezien hier
totaal waren er 29 onderzoekers werkzaam waarvan 12 PhD studenten, 7 postdocs
Er werden een KWF subsidies een Interreg subsidie NGI (NWO) binnengehaald voor
hoofde van de transitiebekostiging begrepen. In 2013 is de omvang hiervan
geen dekking meer voor wordt verwacht. Verder is in 2013 een ontslagvergoeding
64 | MAASTRO 2013
H o o fd st u k 3 | F i n a n c i ë le I n fo r m a t i e
academische en algemene ziekenhuizen, zijn in de jaarrekening nader uiteengezet.
MAASTRO 2013 | 65
uitgekeerd (totale kosten € 375.000) en heeft een donatie van € 395.000 aan
blijven. Daarnaast heeft een schattingswijziging met betrekking van de waardering
De financiële ratio’s laten zien dat de financiële
Kasstromen en financiering
geleverd in het afwerken van de nog te declareren
MAASTRO Cancer Foundation plaatsgevonden. De donatie is gebaseerd op de WBSO
van het onderhanden werk DBC-zorgproducten plaatsgevonden, wat een eenmalig
positie van de stichting in 2013 verder is verbeterd.
In 2012 was de liquiditeitspositie van de stichting
DBC-zorgproducten. Dit heeft geresulteerd in een
subsidieopbrengsten die met onderzoekswerkzaamheden zijn gerealiseerd en
negatief effect van € 1.169.000 heeft gehad. Tegenover deze verliesposten staat een
Zowel de resultaatratio als de solvabiliteit zijn eind
onder druk komen te staan door technische
sterke verbetering van de liquiditeit in de tweede helft
op deze manier voor wetenschappelijk onderzoek in de radiotherapie behouden
vrijval van de voorziening voor onderhoud van de medische inventaris ad € 150.000.
2013 hoger dan het voorgaande jaar als gevolg van het
problemen in het facturatieproces en door de
van het jaar.
positieve jaarresultaat dat aan het eigen vermogen
gedeeltelijke financiering van investeringen met
In het eerste kwartaal van 2013 is een lening
is toegevoegd. Daarnaast laat ook de liquiditeit een
eigen middelen. In 2013 zijn de problemen in het
aangetrokken van € 3,8 miljoen, waarmee de
verbetering ten opzichte van 2012 zien.
facturatieproces opgelost en is een grote inhaalslag
financiering van de nieuwe versnellers is afgerond.
Financiële positie In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de belangrijkste financiële ratio’s samengevat. 2013
2012
Resultaatratio Resultaatratio (netto resultaat / totaal opbrengsten)
4,7%
3,6%
Resultaat boekjaar (x € 1.000)
1.454
1.034
Totaal opbrengsten (x € 1.000)
31.078
28.847
16,7%
11,7%
Solvabiliteit Solvabiliteit (eigen vermogen / balanstotaal) Eigen vermogen (x € 1.000)
8.611
7.157
51.664
61.284
Vermogensratio (eigen vermogen / totaal opbrengsten)
27,7%
24,8%
Eigen vermogen (x € 1.000)
8.611
7.157
31.078
28.847
1,0
0,7
10.024
15.290
9.959
21.575
Balanstotaal (x € 1.000)
Totaal opbrengsten (x € 1.000)
Liquiditeit Current ratio (vlottende activa/kortlopende schulden) Vlottende activa (inclusief liquide middelen) (x € 1.000) Totaal kortlopende schulden (x € 1.000)
66 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 67
H o o fd st u k 4 | R i s i co p a ra g ra a f
H o o fd st u k 5 | M a a t s c h a p p e l i j ke a s p e c t e n va n o n d e r n e m e n
In MAASTRO clinic wordt sinds 2010 risicobeheersing als integraal en gestructureerd proces middels integraal
Patiëntveiligheid is in MAASTRO sinds 2002
Algemene maatschappelijke aspecten
risicomanagement uitgevoerd, ook vaak aangeduid als ‘enterprise risk management’ (ERM). Hierin is MAASTRO
geborgd via het veiligheidsmanagementsysteem
Met belanghebbenden en hun vertegenwoordigers (patiënten, werknemers,
overstappen van de auto naar de eBike als vervoermiddel voor woon-werkverkeer
ook een van de eerste zorginstellingen en daarmee ook voorbeeld stellend. Zorginstellingen die op effectieve
(VMS) waarin verschillende risico-assessments
samenwerkingspartners, omgeving/maatschappij) is structureel overleg ingevuld,
een aantrekkelijk financieel voorstel ontvangen. MAASTRO verdubbelt hierin nog
wijze ERM implementeren kunnen beter hun integriteit, deskundigheid, integere bedrijfsvoering, financiële
en tools zijn geïntegreerd. Het VMS is sinds
waarmee hun invloed in toekomstig beleid verwerkt kan worden.
eens de financiële incentive die het programmabureau Maastricht-Bereikbaar geeft
zekerheid en transparantie waarborgen.
2008 gecertificeerd door Lloyds register.
Risicobeheersing als integraal en gestructureerd proces is relatief nieuw, zeker voor de zorgsector. Integraal
Voor het jaar 2013 is een start gemaakt met
Maatschappelijke doelen
risicomanagement wordt vaak aangeduid als ‘enterprise risk management’ (ERM).
de eerste managementbeoordeling van het
Voor MAASTRO clinic is het belangrijk dat er voor onderzoek naar kanker
Op facilitair gebied wordt MVO reeds langere tijd gepraktiseerd. Zo is er een
Het managementteam van MAASTRO clinic identificeert risico’s aan de hand van
kwaliteitssysteem waarin al de VMS elementen
voldoende middelen ter beschikking zijn. MAASTRO clinic maakt zich daarom
plicht tot energiemonitoring. Energiebesparende maatregelen worden standaard
45 portfolio-items. Per vier maanden wordt de stand van zaken hiervan verwerkt in een overzichtelijk ERM-
zijn meegenomen.
sterk voor fondsenwerving ten behoeve van de Stichting Cancer Foundation
ingevoerd als ze een terugverdientijd van 3-5 jaar hebben. Er is een lijst van
document. In 2013 zijn er 73 risico’s geïdentificeerd waarvan 32 als kritisch waren aangegeven. Voor ieder
Er zijn een aantal verschillende kwaliteits-
en daarnaast ook voor de Health Foundation Limburg. Verder participeert
maatregelen die reeds in 2013 genomen zijn en een overzicht van acties die in 2014
risico zijn verbetermaatregelen uitgezet. 23 acties zijn niet in het jaar 2013 afgerond en daardoor wederom
en veiligheidselementen die systematisch
MAASTRO clinic in de SIM (Samenwerkende Industriële partners Maastricht),
doorgevoerd worden.
meegenomen naar 2014.
worden ingezet bij MAASTRO clinic: site
waarmee samen met andere partners in de omgeving vragen worden
visits /visitaties / audits, cliënttevredenheid
opgepakt die vanuit de samenleving op hen afkomen.
Hieronder als voorbeeld een uitsnede uit het ERM-document met kritische risico’s.
voor elke gereden woon-werk kilometer per eBike.
onderzoeken waaronder kaartensysteem en
Tot slot is er een aantal goede doelen waarvoor MAASTRO haar medewerkers de ruimte geeft om zich tijdens werktijd voor in te zetten. Dit zijn onder anderen de
patiënten enquête,serviceconceptontwikke-
Deelname Maastricht – Bereikbaar
ling, klachtenmanagement, documentenbeheer,
Naast participatie in een van de werkgroepen van Maastricht-Bereikbaar
cliëntenraad, wachttijdenregistratie,
heeft MAASTRO clinic als een van de betrokken partijen het regioconvenant
Milieuaspecten
projectenbureau, rapportages Inspectie,
Maastricht-Bereikbaar mede ondertekend en heeft zich eraan gecommitteerd om
MAASTRO clinic, UM en azM hebben in 2006 een milieu convenant afgesloten en
veiligheidsmanagement, complicatiebespreking,
een bijdrage te leveren in het opvangen van 10% groei van automobiliteit in de spits
hebben gezamenlijk een complexvergunning Milieu aangevraagd en gekregen.
HR certificering, onderhoud en kwaliteits-
tussen 2010-2016.
Vier tot zes keer per jaar komen de milieucoördinatoren bij elkaar. De Raden van
controles apparatuur, NEN 3140,
MAASTRO clinic heeft in 2013 haar deelname voortgezet. Een sprekend voorbeeld is
Bestuur van de betrokken organisaties komen jaarlijks bij elkaar.
BHV, leveranciersbeoordelingen en
de deelname aan het project ‘Burn Fat Not Fuel’ waarbij werknemers die
In de complexvergunning zijn alle milieu gerelateerde zaken geëxpliciteerd
Roparun en de Omloop van de Hoop.
informatiebeveiliging.
68 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 69
H o o fd st u k 6 | O ve r i ge i n fo r m a t i e
en daarmee toetsbaar gemaakt: afvalstromen, afvalwater, geluidsproductie,
twee noodtrappenhuizen in het gebouw. In totaal zijn dus per verdieping zeven
verkeersfrequentie en type, gevaarlijke stoffen, opslag stoffen en energieverbruik.
brandcompartimenten aanwezig. Deze brandcompartimenten worden jaarlijks
Ook wordt gezamenlijk conform het gestelde in de complexvergunning een milieu
gecontroleerd en dan vooral het correct sluiten van de branddeuren (aangestuurd
jaarverslag opgesteld en ingeleverd bij de gemeente Maastricht.
door het brandmeldpaneel) en de het intact zijn van de brandwerende sparingen.
Kwaliteit
MAASTRO clinic heeft een eigen ontruimingsplan en participeert in de calamiteiten
MAASTRO heeft sinds 2008 een gecertificeerd veiligheidsmanagementsysteem
ondersteuning. In 2013 is een bijdrage geleverd aan een internationale patiëntveilig-
Brandveiligheid
organisatie van het azM. De calamiteitenorganisatie van het azM is georganiseerd
(VMS) door Lloyds Register getoetst. Op 6 mei 2013 heeft er een surveillancebezoek
heidscursus voor de radiotherapie in Dublin via ROSIS en in Kaapstad, Zuid Afrika.
In 2013 heeft MAASTRO clinic het aangepaste programma van eisen ontvangen
rond de beveiliging van het azM en is 24 uur per dag, 7 dagen per week aanwezig en
plaatsgevonden. Het VMS is hierbij steekproefsgewijs getoetst aan de NTA 8009:2011.
Op het gebied van kwaliteitsindicatoren worden door diverse instanties indicatoren
voor de brandmeldinstallatie. Hierdoor is mogelijk om in 2014 het systeem te laten
inzetbaar. MAASTRO clinic beschikt over veertien opgeleide BHV’ers. Dit aantal is in
Er zijn geen Major of Minor NC’s geconstateerd. De aandachtspunten uit de vorige
uitgevraagd. Vele indicatoren zijn echter toegespitst op ziekenhuiszorg en niet op
certificeren.
2001 en 2012 verhoogd om te zorgen dat tijdens de hele bedrijfstijd (7.30 tot 21.30
audit zijn adequaat opgelost. MAASTRO clinic zet de instrumenten van het VMS in bij
radiotherapeutische instituten. Over 2013 zijn gegevens aangeleverd aan de IGZ,
uur) opgeleide BHVérs aanwezig zijn.
relevante zaken. De conclusie was dat MAASTRO clinic aan de richtlijn voldoet.
Zichtbare Zorg, NVRO, NVKF, NABON en IKNL.
Naast gebouw specifieke eisen wordt ook gekeken naar de organisatie rond
Het jaar 2013 is gebruikt om het kwaliteitssysteem EN 15224 uit te zetten in
brandveiligheid en naar beheer en borging.
Voorbereiding op rampen en crisis in de regio
MAASTRO clinic. In dit jaar is de stuurgroep kwaliteit opgericht die maandelijks
Calamiteitenmelding Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)
De brandveiligheid binnen het gebouw wordt door vier onderdelen geborgd:
Om in de regio een adequaat beleid te kunnen voeren, moet er inzicht zijn in de
overleg heeft over de voortgang van implementatie. De meest opvallende positieve
In 2013 zijn twee calamiteiten in de patiëntenzorg gemeld bij de Inspectie voor de
1. totaal detectie in combinatie met digitaal brandmeldpaneel;
aanwezige risico’s, zowel in de regio als daarbuiten (15 km). Dit regionaal risico
ontwikkelingen van het KMS in 2013:
Gezondheidszorg. Beide calamiteiten zijn uitgebreid onderzocht middels een prisma
2. brandcompartimentering;
profiel bestaat uit een risico-inventarisatie en een risicoanalyse. Waarbij de
3. calamiteitenorgansiatie;
inventarisatie input is voor de analyse. Het risicoprofiel beoogt de bestuurders
- Kwaliteitsbeleid opgesteld
te vermijden en zijn de betrokken patiënten geïnformeerd. Over de analyse en de
3. controle brandmeldsysteem en brandwerende sparingen.
inzicht te verschaffen in de regio specifieke veiligheidsrisico’s alsmede in
- Kwaliteitsdoelstellingen benoemd voor 2013
uitgezette acties is naar tevredenheid van de IGZ gerapporteerd.
de wijze waarop deze zich ten opzichte van elkaar verhouden qua impact en
- Integratie van KMS via sharepoint vastgesteld
Iedere ruimte binnen MAASTRO clinic is voorzien van een brandmelder
waarschijnlijkheid. In 2011 is afgesproken met de vertegenwoordiger van het azM
- Integratie van algemene beleidsdoelen gekoppeld aan kwaliteitskenmerken
Patiënttevredenheid
welke aangesloten is op een achter de centrale receptie geplaatst digitaal
dat MAASTRO clinic zich door het azM in de Veiligheidsregio Zuid-Limburg laat
- Procedures beoordeeld op onderdeel van KMS
In de wachtkamers van MAASTRO clinic staan sinds 15 oktober 2009 meldzuilen voor
brandmeldpaneel. Dit brandmeldpaneel is verbonden met de 24 uur post van
vertegenwoordigen.
- Kwalificatie registratie opgesteld
patiënten (sinds juli 2012 ook in Venlo). Dit laagdrempelige feedback systeem werkt
het naastgelegen academische ziekenhuis Maastricht en daarmee ook met de
- Functioneringsgesprekken en registratie centraal georganiseerd
met behulp van groene, gele en rode kaarten. Door middel van een groene kaart
brandweer Maastricht. Bij een brandmelding is de brandweer binnen 3 minuten
- Overzicht van externe documenten opgesteld
kan een patiënt aangeven ‘dit is goed’, een gele kaart geeft aan ‘dit kan beter’ en
aanwezig. Binnen alle compartimenten worden middels A3 borden de vluchtwegen
- Kwaliteitshandboek in wording
een rode kaart geeft aan ‘dit kan echt niet’. Binnen een week wordt vervolgens
aangeduid. Het gebouw bestaat uit drie bouwdelen welke brand technisch
MAASTRO clinic speelt een grote rol, zowel nationaal als internationaal, in het
contact opgenomen met de patiënt die een gele of rode kaart heeft gegeven om
gezien gecompartimenteerd zijn, dit geldt ook voor de twee trappenhuizen en
uitdragen van risico en veiligheid, onder andere door het geven van cursussen en
samen te kijken of en hoe het probleem dat gemeld wordt kan worden opgelost.
70 | MAASTRO 2013
analyse. Op basis van de analyse zijn acties uitgezet om vergelijkbare incidenten
MAASTRO 2013 | 71
De gele en rode kaarten worden geanalyseerd op basis van subcategorieën. Grofweg
Daarnaast hebben patiënten de mogelijkheid om een klacht ter beoordeling voor te
aan studenten biomedische technologie van de Technische Universiteit Eindhoven. Ook
erkenning met slechts mineur commentaar verleend. Conform de aanbeveling werden
is er een indeling te maken in kaarten die betrekking hebben op facilitaire zaken
leggen aan een de zorgaanbieder ingestelde klachtencommissie.
biedt MAASTRO plek en begeleiding aan studenten van diverse opleidingen voor een
de reeds ingeplande teach-the-teacher cursussen voor alle klinisch fysici eind 2013
en kaarten die betrekking hebben op het primaire proces. Deze categorieën zijn weer
In het verslagjaar werden vijf klachten bij de commissie ingediend. Vier klachten
stage of onderzoeksproject in het kader van hun Bachelor of Master opleiding.
en begin 2014 afgerond. De samenwerking binnen het cluster met Eindhoven wordt
verder onderverdeeld in subcategorieën. Deze onderverdeling maakt het mogelijk om
werden in behandeling genomen; de vijfde klacht werd bij MAASTRO ingediend maar
Binnen de laborantengroep is het proces van de transitie naar Varian afgerond. Vrijwel
voortgezet, met als belangrijk onderdeel de maandelijks lessencyclus waarin ook de
in de tijd ontwikkelingen preciezer aan te duiden.
bleek voor MUMC+ te zijn en werd daar naar doorgestuurd. De ingediende klachten
alle laboranten zijn voor meerdere planningsniveaus middels skillslab opgeleid.
promovendi betrokken worden. Verder is er aansluiting gezocht bij de opleiders van
hadden betrekking op het medisch handelen, bejegening en communicatie-wijze.
De introductie en implementatie van Aria 11 (upgrade van Aria 10) is onder andere
het MUMC om op deze wijze via reguliere overleggen meer betrokken te raken bij de
Maandelijks wordt een terugkoppeling van de kaarten aan belanghebbenden binnen
Twee van de vier klachten werden in het verslagjaar afgesloten, waarvan 1 door
vanwege de goede scholingsopzet vlekkeloos verlopen.
onderwijs kwaliteit bevorderende zaken die via het OOR MUMC aangereikt worden, zoals
de organisatie gestuurd, daarnaast worden er kwartaal- en jaaranalyses gemaakt.
bemiddeling en 1 door een hoorzitting. In de hoorzitting werd de klacht ongegrond
De 1e lichting inservice- en duale laboranten in opleiding zijn inmiddels in hun 3e en
interne visitaties. Het idee is om deze primair op AIOS gerichte middelen in overleg meer
In 2013 zijn er in totaal 232 groene kaarten binnengekomen (112 in Maastricht, 120
verklaard door de klachtencommissie. Eén klacht wordt in een hoorzitting in
laatste jaar aanbeland. De leerroutes zijn verder in detail geoptimaliseerd en daarbij is
op de Klifio situatie te enten.
in Venlo), 60 gele kaarten (36 in Maastricht, 24 in Venlo) en 67 rode kaarten (55 in
februari 2014 behandeld. De vierde klacht is nog in behandeling, aangezien de
de kwaliteit geborgd door middel van toetsen en ondertekende certificaten.
Maastricht en 12 in Venlo). In Maastricht zijn er ten opzichte van 2012 ongeveer
klager na de bemiddeling toch nog aanvullende informatie wilde krijgen. Er werden
Er wordt veelal in oefensituaties via skillslabroutes geleerd om te voldoen aan de
In 2013 zijn er twee nieuwe AIOS gestart met de opleiding binnen de clusteropleiding
dezelfde hoeveelheden kaarten uitgedeeld als in 2012. In Venlo kan dit nog niet
geen aanbevelingen gedaan. Er kwam de commissie geen enkel voorval ter kennis
praktijk- en opleidingseisen.
MAASTRO -Catharina Ziekenhuis Eindhoven, en hebben twee AIOS hun opleiding
vergeleken worden omdat in 2012 het kaartensysteem pas sinds juli operationeel was.
welke aanleiding zou vormen een melding bij de inspectie te doen.
Doordat er steeds hogere eisen worden gesteld aan het verrichten van beroeps-matige
voltooid. Beiden hebben direct een aanstelling elders gevonden als radiotherapeut.
Naar aanleiding van de ontvangen gele en rode kaarten zijn er diverse acties
Een van de klachtonderdelen betrof het beter afstemmen van afspraken bij
handelingen, wordt er verder gewerkt aan een sluitend overzicht van alle kwalificaties
Het aantal opleidingsplaatsen bedraagt 10. In 2013 heeft A. van Baardwijk P.
uitgezet, waaronder de ontwikkeling van een service concept voor patiënten,
MAASTRO clinic op afspraken bij het ziekenhuis MUMC. Deze mogelijkheid wordt in
met benodigde (jaarlijkse) scholing.
Lambin vervangen als opleider met J. Jager als vervangend opleider. Het landelijke
aanpassing van de koffiemachines in de wachtkamers en aanpassing van de inhoud
een overleg met MUMC besproken en bekeken.
Deze kwalificaties worden zowel centraal vanuit de organisatie geborgen alsmede bij de
opleidingsplan radiotherapie is uitgewerkt tot een lokaal opleidingsplan MAASTRO
verantwoordelijkheid gelegd van de medewerker inzake zijn professioneel handelen.
clinic en een individueel opleidingsplan voor iedere AIOS. In het kader van het nieuwe
van de presentatieschermen in de wachtkamers.
opleiden wordt jaarlijks het opleidingsklimaat geëvalueerd doormiddel van D-rect, is
Opleiding en onderwijs In 2013 heeft MAASTRO clinic meegewerkt aan de ontwikkeling van een
MAASTRO hecht veel waarde aan onderwijs; over radiotherapie en oncologie in de
In 2013 heeft een Klinisch Fysicus In Opleiding (Klifio) de opleiding voltooid en is
er gestart met 360 graden feedback en is de opleidingsvergadering geformaliseerd.
nieuw landelijk kwaliteitsinstrument om de ervaringen van patiënten met
praktijk maar ook ten aanzien van wetenschappelijk onderzoek.
aansluitend aan de slag gegaan in het UMCU. In haar plaats is per 1 april 2013 een
In het kader van de docentprofessionalisering zal in 2014 het grootste deel van de
radiotherapeutische zorg in kaart te brengen. In deze vragenlijst zijn 7 thema’s te
MAASTRO clinic heeft een opleidingserkenning voor het opleiden van AIOS, KLIFIO’s,
nieuwe Klifio aangenomen die de opleiding in 2017 zal afronden. De tweede Klifio
opleidersgroep de Basic Clinical Teaching volgen. In mei 2013 heeft een interne audit
onderscheiden: ontvangst op de afdeling, contact met de radiotherapeut, contact
duale leerlingen MBRT en inservice leerlingen radiotherapeutisch laborant. Daarnaast
zal naar verwachting in 2015 de opleiding afronden. In augustus 2013 heeft een
door het MUMC plaatsgevonden (code ‘groen’) en de opleiding tot radiotherapeut is
met de laboranten, informatie en communicatie, informatie over contactpersonen,
levert MAASTRO een volle fte onderwijs aan studenten geneeskunde en biomedische
opleidingsvisitatie plaatsgevonden van de NVKF/OKF, waarbij zowel MAASTRO clinic als
in december 2013 gevisiteerd. Ook landelijk zijn we zichtbaar: J. Jager is lid van het
deskundigheid van zorgverleners en afronding behandeling en nazorg. Tevens wordt
wetenschappen aan de Universiteit Maastricht. De onderwerpen variëren van oncologie
opleidingsinstituut als de opleiders zelf gevisiteerd werden. De visitatie werd positief
concilium van de NVRO en D. Eekers is lid van de landelijke opleidingscommissie NVRO.
de respondenten gevraagd hun algemene waardering voor MAASTRO clinic uit te
tot ontwikkelingsbiologie, zowel artsen, klinisch fysici als onderzoekmedewerkers
afgerond met toekenning van de a-status voor een termijn van 5 jaar. Dankzij het
De landelijke onderwijsdag van de NVRO met als thema Neuro-Oncologie werd
drukken in een rapportcijfer. Het gemiddelde waarderingscijfer in 2013 was 9,1.
verzorgen de colleges en practica. Ook geeft MAASTRO structureel een onderwijsblok
afgeronde leerplan en het maken van een aanzet voor een kwaliteitscyclus werd de
mede georganiseerd door de AIOS MAASTRO clinic en heeft in april plaatsgevonden
72 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 73
in Maastricht. Deze onderwijsdag werd als zeer leerzaam en succesvol ervaren.
Cliëntenraad
Onderdelen van deze dag zijn opgenomen in de E-learning omgeving van MAASTRO.
Klantgerichtheid en patiënttevredenheid zijn de leidende thema’s geweest in de
voor patiënten en het serviceconcept patiënten. Voorts heeft de CR overlegd over
In 2013 is de e-Learning Unit bij MAASTRO clinic gestart. e-Learning is het gebruik-
advisering door de Clientenraad. Prioriteit is gegeven aan: de informatievoorziening
de interne en externe ontwikkelingen en werd de CR geïnformeerd over Risico en
maken van informatietechnologie (computers, Internet, mobiele apparatuur, enz.)
aan patiënten, klantgerichtheid en begeleiding van patiënten, de patiëntveiligheid
Veiligheid in de patiëntenzorg door het Patiëntveiligheidsteam. Daarnaast heeft het
om het leren te faciliteren. Dat betekent voor MAASTRO clinic in het bijzonder dat
en de psychosociale zorg ten behoeve van de patiënten van MAASTRO clinic
jaarlijkse overleg plaatsgevonden met het door de CR voorgedragen lid van de Raad van Toezicht.
scholing en opleiding door informatietechnologie ondersteund zullen worden. In 2013 zijn twee e-Learning producten ontwikkeld: de virtual patiënt voor AIOS,
een e-Learning cursus over handeling van databases voor onderzoekers in het
Op basis van deze uitgangspunten heeft de CR met de Raad van Bestuur van
De CR heeft in 2013 zes keer vergaderd. Daarnaast is vier keer overleg geweest
en het skills e-Lab voor radiotherapeutisch laboranten.
euroCAT project, en een online symposium over hypoxia voor het METOXIA project.
gedachten gewisseld en geadviseerd over het beleidsplan en bijbehorende
met de Raad van Bestuur. In 2013 hebben twee leden, nadat hun maximale
Het doel van de virtual patiënt is AIOS te helpen om hun diagnose-competenties te
Tenslotte heeft MAASTRO clinic in 2013 een video kanaal geïmplementeerd, waarop
begroting 2014, de valorisatieregeling en het vestigen van een andere onderneming
zittingstermijn was verstreken, afscheid genomen en is de Cliëntenraad (CR) na een
ontwikkelen. De virtual patiënt is een online omgeving waarin medische casussen
opleidingsfilms en presentaties voor artsen, AIOS, fysici, onderzoekers, en staf te
en de rechtsvorm hiervan, de voortgang en resultaten van het kaartensysteem
succesvolle wervingscampagne uitgebreid met vier nieuwe leden.
staan. Studenten dienen de casus te bekijken en te beslissen welke behandeling
vinden zijn.
het beste bij de casus past. Daarna ontvangen de studenten feedback, informatie en wetenschappelijke referenties over het thema van de casus. Het virtual patiënt
Ondernemingsraad
concept is bij AIOS en geneeskunde studenten geëvalueerd. In het algemeen vinden
Door de Ondernemingsraad werd instemming verleend aan de voorstellen
ze het een goed hulpmiddel om hun competenties te verbeteren. Bovendien vinden
betreffende ‘ invoering gratificatiebeleid bij uitbetaald overwerk op verzoek’, ‘een
ze dat het virtual patiënt-idee een veilige manier van opleiden is, omdat medische
valorisatieregeling’, ‘beleid verplichte registratie laboranten in het kwaliteitsregister
casuïstiek geoefend wordt zonder direct contact met patiënten te hebben.
paramedici’, ‘beleid opleidingsplan en begroting’, ‘beleid toekennen verlof op
Het doel van het skills e-Lab is radiotherapeutisch laboranten op te leiden voor de
brugdagen en carnavalsmaandag’.
TrueBeam. Het e-Lab omvat films, interactieve leeractiviteiten, (zelf-)toetsen, en tips en trucs over de meest voorkomende problemen.
Advies werd verstrekt over het beleidsplan en de begroting 2014.
Het doel is dat radiotherapeutische laboranten goed de TrueBeam kunnen bedienen en begrijpen hoe problemen op de patiënt flow voorkomen kunnen
Belangrijke aandachtspunten uit het verslagjaar betreffen de interne en externe
worden. Met het e-Lab kunnen laboranten in een veilige omgeving hun
ontwikkelingen. Samenwerking op wetenschappelijk gebied met Arti/RISO,
bekwaamheden oefenen.
protonentherapie, arbeidstevredenheid, plan van aanpak cultuurverandering, flow
In 2013 zijn er ook een aantal e-Learning cursussen voor onderzoekers ontwikkeld.
projecten ter verbetering van de doorstroomtijden, diverse personeelsregelingen,
Bijvoorbeeld een e-learning cursus over stralingshygiëne voor de ARTFORCE trial,
en het verzuimbeleid zijn veelvuldig met de Raad van Bestuur besproken.
74 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 75
H o o fd st u k 7 | t o e ko m st
H o o fd st u k 8 | j a a r re ke n i n g
MAASTRO is inmiddels met name op het vlak van biologisch en translationeel
Verder zal MAASTRO de komende jaren de speerpunten waarop zij een voor-
Inhoudsopgave
onderzoek één van de drijvende krachten in de radiotherapie. In de behandeling
trekkersrol vervult verder uitbouwen; de behandeling van Long- en Rectumkanker,
op maat zijn grote stappen gemaakt, zowel in het wetenschappelijk onderzoek als
Image Guided Radiotherapy (IGRT) met CT-PET, Dose Guided Radiotherapy (DGRT)
in de vertaling van onderzoeksresultaten naar toepassing in de kliniek. Dit is niet
en het vergroten van onze kennis over de micro-omgeving van een tumor.
Jaarrekening
beperkt gebleven tot een lokaal succes van MAASTRO, maar is ook een internationaal
Om te komen tot een behandeling op maat die goedkoop, veilig en snel is voor de
78 - 79.
Balans per 31 december 2013
succes, bijvoorbeeld met de website www.predictcancer.org. Er is echter nog een
patiënt en bevredigend voor onze medewerkers, richt MAASTRO haar processen
80 - 81.
Resultatenrekening over 2013
lange weg te gaan. Behandeling op maat blijft ons doel, maar nog meer dan voorheen
optimaal in. Denken in flow is daarbij het uitgangspunt. In de arbeidsmarkt
82 - 83.
Kasstroomoverzicht over 2013
willen we binnen de radiotherapie-oncologie voortrekker zijn in het ontdekken van
onderscheidt MAASTRO zich als aantrekkelijk werkgever en bindt en boeit haar
84.
Toelichting op de balans en de resultatenrekening
nieuwe kennis over de behandeling én deze kennis ook toepassen in de dagelijkse
medewerkers. Hierbij is empowerment van alle medewerkers het sleutelwoord.
bestralingsbehandeling. Het is deze snelle translatie van wetenschap naar toepassing die ons zo uniek en succesvol maakt.
Vanaf 2014 wil MAASTRO haar certificering als TopEmployer elk jaar handhaven.
Overige gegevens
Kwaliteit en kwaliteitsmanagement staan al geruime tijd hoog op
125.
De komende jaren staan, naast translationeel onderzoek, in het teken van groei.
de agenda en MAASTRO is al enkele jaren gecertificeerd voor haar
Statutaire regeling resultaatbestemming
Bijvoorbeeld het verder optimaliseren van onze dependance in Venlo waar wij sinds
patiëntveiligheidsmanagementsysteem. In 2014 wil MAASTRO dit uitbreiden naar
Resultaatbestemming
juli 2012 kankerpatiënten uit Noord-Limburg bestralen. Maar ook onze participatie in
een organisatiebreed “total quality management” systeem en zich daar ook voor
Gebeurtenissen na balansdatum
een protonencentrum, waar conform planning inmiddels vergunning voor is verleend.
laten auditeren en certificeren volgens de internationale norm ISO NEN 15224.
126 - 127.
Het verzet van de zorgverzekeraars tegen het oprichten van vier centra in Nederland is
Daarnaast werken wij verder met onze verwijzers aan de uitbouw van de
echter nog niet gestaakt en zorginkoop voor protonentherapie bij het ZON-PTC is op het
oncologische zorg volgens het concept van het comprehensive cancer center en
moment van schrijven nog onzeker. 2014 wordt dan ook een cruciaal jaar voor het op te
incorporeren wij daarbinnen de eisen aan de oncologische zorg zoals geformuleerd
richten protonentherapie centrum. Bij de groeistrategie past ook het voornemen om de
door de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK).
Vaststelling en goedkeuring jaarrekening
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
samenwerking met ARTI/RISO verder te intensiveren en te institutionaliseren.
76 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 77
B a l a n s p e r 31 d e ce m b e r 2 0 1 3 (na voorgestelde resultaatbestemming) Ref.
31-dec-13 €
Ref.
31-dec-12 €
Activa
Passiva
Vaste activa
Eigen vermogen
Materiële vaste activa
6
Financiële vaste activa
7
Totaal vaste activa
41.639.608
45.432.845
0
561.360
41.639.608
45.994.205
Vlottende activa Onderhanden werk uit hoofde van DBC’s/
9
195.004
Collectief gefinancierd gebonden vermogen
14
Totaal eigen vermogen
31-dec-13
31-dec-12
€
€
8.610.685
7.156.853
8.610.685
7.156.853
1.793.142 *
Voorzieningen
15
2.837.824
Langlopende schulden
16
30.255.908
30.603.580
Schulden uit hoofde van bekostiging
10
0
583.640
Overige kortlopende schulden
17
9.959.458
1.355.857
DBC-zorgproducten Vorderingen uit hoofde van bekostiging
10
6.053.759
3.756.202
Overige vorderingen
11
3.765.659
9.758.734
Liquide middelen
12
9.845
418.787
Totaal vlottende activa
10.024.267
15.289.580
Totaal activa
51.663.875
61.283.785
Kortlopende schulden
Totaal passiva
51.663.875
21.146.571 *
61.283.785
* Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
78 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 79
Re s u l t a t e n re ke n i n g ove r 2 0 1 3 Ref.
2013
2012
€
€
Ref.
Bedrijfsresultaat
Bedrijfsopbrengsten Omzet DBC’s/DBC-zorgproducten B-segment
19
24.829.753
22.571.100
Omzet DBC’s/DBC-zorgproducten A-segment
20
0
-77.528
Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen en
21
2.861.277
3.190.722
Subsidies
22
951.928
930.082
Overige bedrijfsopbrengsten
23
2.435.245
2.232.762
honorariumplafonds
Som der bedrijfsopbrengsten
31.078.203
28.847.138
Financiële baten en lasten
28
2013
2012
€
€
2.945.284
2.443.882
-1.491.453
-1.410.094
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
1.453.832
Resultaat boekjaar
1.033.788
1.453.832
1.033.788
2013
2012
€
€
1.453.832
1.033.788
1.453.832
1.033.788
Bedrijfslasten Personeelskosten
24
16.147.415
14.765.010
Afschrijvingen op materiële vaste activa
25
4.164.041
4.032.061
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa
26
561.361
1.423.000
Overige bedrijfskosten
27
7.260.102
6.183.185
Som der bedrijfslasten
80 | MAASTRO 2013
28.132.919
26.403.256
Resultaatbestemming Het resultaat is als volgt verdeeld:
Toevoeging: Reserve aanvaardbare kosten
MAASTRO 2013 | 81
Ref.
Ka sst ro o m ove r z i c h t ove r 2 0 1 3 Betaalde interest Ref.
2013
2012
€
€
€
€
28
Buitengewoon resultaat
2013
2012
€
€
€
€
-1.446.702
-1.410.094
0
0
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat
2.945.284
2.443.882
Aanpassingen voor:
Mutatie voorzieningen
25,26
4.725.402
5.455.061
15
1.044.683
281.082 5.770.085
5.736.143
Onderhanden werk uit hoofde van DBC’s/ DBC-
Vorderingen
5.304.580
6
-1.368.672
-14.817.179
Desinvesteringen in materiële vaste activa
6
997.868
1.425.691
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-370.804
-13.391.488
Kasstroom uit financieringsactiviteiten 9
1.160.853
-301.503
11
5.993.075
-8.050.792
10
-2.881.197
565.062
17
-5.688.231
6.321.882
Nieuw opgenomen leningen
16
3.800.000
7.000.000
Aflossing langlopende schulden
16
-3.980.077
-3.170.077
Vorderingen/schulden uit hoofde van bekostiging
5.853.167
Investeringen in materiële vaste activa
Veranderingen in werkkapitaal:
zorgproducten
-1.410.094
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Afschrijvingen en overige waardeverminderingen
Kasstroom uit operationele activiteiten
-1.446.702
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-180.077
3.829.923
5.302.286
-4.256.985
-7.694.593
-3.437.608
5.302.286
-4.256.985
-2.392.307
-7.694.593
Kortlopende schulden (excl. schulden aan banken)
Mutatie geldmiddelen
-1.415.500
-1.465.351
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
7.299.869
6.714.674
Het verloop van de geldmiddelen is als volgt: Stand per 1 januari
Ontvangen interest
0
0
Mutatie boekjaar Stand per 31 december
82 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 83
To e l i c h t i n g o p d e b a l a n s e n d e re s u l t a te n re ke n i n g 1 Algemene toelichting
1.4 T oelichting landelijke onzekerheden omzetverantwoording 2013
intensivering van formele en materiële controles over 2013 en voorgaande jaren door de betrokken
(kenmerk: CI/14/3c). Het met terugwerkende kracht volledig voldoen aan achteraf vastgestelde
zorgverzekeraars. Het met terugwerkende kracht volledig voldoen aan achteraf vastgestelde nadere
nadere duidingen is in veel gevallen onmogelijk omdat de interne organisatie hierop niet was
duidingen is praktisch niet mogelijk en de consequenties zijn niet in alle gevallen betrouwbaar in te
ingericht. Waar herstel mogelijk was, is dit gecorrigeerd en verwerkt in de jaarrekening 2013. Waar
schatten. Deze onzekerheden in de opbrengstverantwoording worden, in tegenstelling tot vorig jaar,
herstel niet mogelijk is, heeft MAASTRO clinic een inschatting gemaakt voor de gevolgen van het niet
in belangrijke mate niet meer gedempt door de werking van het transitiesysteem, aanneemsommen
(kunnen) voldoen aan de registratie- en declaratieregels. Deze inschatting is vooral gebaseerd op de
en het ruim overschrijden van plafonds (indien van toepassing).
uitgevoerde steekproef rond de juistheid van de declaraties en een impactanalyse naar aanleiding van
de verboden-toegestaan lijst en de per 21 februari 2014 via een afzonderlijke circulaire gepubliceerde Vanuit bovenstaande zijn diverse risico’s en onzekerheden geïdentificeerd. De Raad van Bestuur van
registratieregels. Hieruit zijn geen onzekerheden met een materiële omvang naar voren gekomen.
1.1 Activiteiten
1.4.1 Algemeen
MAASTRO clinic heeft naar beste weten schattingen opgesteld, maar constateert dat het risico van
MAASTRO clinic is een categorale instelling en verzorgt de radiotherapie conform de Wet Bijzondere
Handreiking omzetverantwoording: systeemcomplexiteit leidt tot generieke onzekerheden
de omzetbepaling door de landelijke situatie inherent voor 2013 een hoger risico kent dan normaal,
Waardering onderhanden werk
Medische Verrichtingen (WBMV) voor kankerpatiënten. Daarnaast vindt in MAASTRO clinic klinisch
Bij het bepalen van de DBC-omzet 2013 heeft de instelling de grondslagen voor waardering en
hetgeen kan leiden tot bijstellingen van de omzet in 2014 of later met mogelijke nagekomen baten en
De waardering van het onderhanden werk DBC-zorgproducten ultimo 2011, 2012 en 2013 bevat
onderzoek binnen de radiotherapie plaats en wordt samen met de afdeling Radiotherapie van het
resultaatbepaling zoals opgenomen in de paragrafen 1 en 2 van deze jaarrekening gevolgd, evenals
lasten en/ of verschuivingen in omzetcategorieën tot gevolg. Dit geldt temeer daar zorgverzekeraars
onder invloed van de overgang naar DOT en impact op de transitiebepaling inherente onzekerheden,
academisch ziekenhuis Maastricht en met GROW, een onderzoeksschool van de Faculty of Health,
de handreikingen omzetverantwoording die over 2013 door het Ministerie van VWS zijn vastgesteld.
en NZa niet reeds voor de vaststelling van de jaarrekening 2013 zekerheid hebben gegeven over
mede in relatie tot contracteringsafspraken, in de registratie en waardering. De onzekerheid
Medicine and Life Sciences van de Universiteit Maastricht, gewerkt aan een verdere optimalisatie van
Evenals in 2012 is door de systeemcomplexiteit en landelijke problematiek sprake van onzekerheden
het transitiebudget, hetgeen mede impact heeft of de transitiebekostiging zoals verwerkt in de
in de jaarrekening 2013 wordt als laag ingeschat, gelet op de betrouwbare registratie van het
de behandeling van kankerpatiënten via onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. MAASTRO clinic
in de omzetverantwoording 2013 van alle algemene ziekenhuizen en UMC’s. Een groot deel van deze
jaarrekening 2012 (€ 3.358.655) en herrekend en verwerkt in de jaarrekening 2013 (€ 3.667.878).
verwachte DBC-zorgproduct en het beperkt aantal DBC-zorgproducten en zorgactiviteiten binnen de
kent alleen publieke activiteiten conform het bepaalde in de Wet Toelating Zorginstellingen en de
problematiek heeft betrekking op normonduidelijkheid in registratie- en declaratieregels. Hierbij kan
Definitieve vaststelling van de transitiebekostiging zal conform de landelijke procedures in 2014 plaats
radiotherapie.
WBMV.
worden aangetekend dat de problematiek bij radiotherapie instellingen in algemene zin geringer van
vinden. Uitkomsten materiële en formele controles
omvang is, vanwege het beperkte aantal soorten DBC-zorgproducten en de beperktere complexiteit.
1.2 Vestigingsplaats
1.4.2 Onzekerheden in de jaarrekening 2013 van MAASTRO clinic
Zowel de zorgverzekeraars als de NZa hebben bij de voorlopige formulieren inzake het transitiebedrag
Oorzaak en achtergrond systeemcomplexiteit
Onderstaand wordt de relevantie van de landelijke onzekerheden voor de jaarrekening 2013 van
in formele zin een aantal voorbehouden gemaakt. De verwachting is dat in lijn hiermee meer
De onzekerheden waarvan sinds 2012 sprake is worden veroorzaakt door de gelijktijdige invoering van
MAASTRO clinic toegelicht. Zoals aangegeven zijn deze onzekerheden in zijn algemeenheid beperkt in
achterafcontroles zullen plaatsvinden en dat ook de omvang van het aantal afgekeurde declaraties zal
1.3 Continuïteitsveronderstelling
prestatiebekostiging, DOT-productstructuur en nieuwe wijze van contracteren met zorgverzekeraars.
vergelijking met de casuïstiek bij de algemene ziekenhuizen en UMC’s.
toenemen. Zorgverzekeraars kunnen met terugwerkende kracht controles over een periode van 5 jaar
Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling.
Diverse van de in 2012 gesignaleerde problemen rond de omzetverantwoording gelden nog steeds,
De stichting is statutair (en feitelijk) gevestigd te Maastricht, op het adres Dr. Tanslaan 12.
84 | MAASTRO 2013
na facturering uitvoeren. Aangezien enkele materiële controles over 2012 zijn gestart, maar nog niet
werken door of zijn doorontwikkeld in 2013 en geven aanleiding tot nieuwe of gecontinueerde
Aanpassing registratie- en declaratieregels met terugwerkende kracht
afgerond, en deze over 2013 nog nauwelijks hebben plaatsgevonden, bestaat er onzekerheid over de
onzekerheden in de verantwoording en in de interne controle over 2013. Deze onzekerheden doen
De registratiebepalingen bevatten diverse open normen, die gedurende en na afloop van het boekjaar
mogelijke uitkomsten van deze controles. Mede op basis van een impactanalyse van de uitkomsten
zich voor in combinatie met deels open normen voor registratie en facturatie die gedurende en
nader zijn geduid c.q. aangescherpt door de regelgever/toezichthouder (‘verboden/toegestaan
van het Antonius-onderzoek (d.d. 11 november 2013) en de voorlopige bevindingen van lopende
na afloop van het boekjaar met terugwerkende kracht nader zijn geduid door de regelgever en
combinatielijst’ d.d. juni 2013) en ‘Toelichting regelgeving MSZ’ door de NZa d.d. 21 februari 2014
materiële controles wordt de impact hiervan voor MAASTRO clinic echter als laag geschat.
MAASTRO 2013 | 85
Onzekerheden over transitievorderingen en -schulden
Verder zijn de vergelijkende cijfers over 2012 aangepast met betrekking tot de voorziening onderhoud
gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen
1.9 Kasstroomoverzicht
Zowel de zorgverzekeraars als de NZa hebben bij de voorlopige formulieren inzake het transitiebedrag
versnellers, welke in de jaarrekening 2012 onder de kortlopende schulden was gepresenteerd.
die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het
statutaire directieleden, andere sleutelfunctionarissen in het management van de stichting en nauwe
kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen, met uitzondering van deposito’s met een looptijd
verwanten zijn verbonden partijen.
langer dan drie maanden. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een geschatte
in formele zin een aantal voorbehouden gemaakt, onder meer op het . De verwachting is dat de definitieve vaststelling van de transitiebekostiging, die conform de landelijke procedures in 2014
1.6 Consolidatie
plaatsvindt, niet materieel zal afwijken van de in deze jaarrekening opgenomen schattingen.
Onder toepassing van de consolidatievrijstelling vanwege de te verwaarlozen betekenis voor het
gemiddelde koers. Koersverschillen op geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht
geconsolideerde geheel wordt geen geconsolideerde jaarrekening opgesteld van MAASTRO clinic en
Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder
getoond. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit
Schadelastprognoses zorgcontractering 2013
haar enige groepsmaatschappij. Op grond van artikel 2: 407 lid 1 sub a BW is derhalve de volgende
normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de
operationele activiteiten. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt,
De prognose van de schadelast 2013 bevat schattingselementen en daarmee inherent een aantal
entiteit buiten de consolidatie gebleven:
transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht.
zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen.
onzekerheden. Aangezien vrijwel alle per 31-12-2013 openstaande DBC-zorgproducten ten tijde
- MAASTRO Innovations B.V. te Maastricht (eigen vermogen per 31-12-2013 € 16.250 negatief;
van het opstellen van de jaarrekening reeds zijn afgesloten, is slechts sprake van een zeer beperkte
resultaat over 2013 € 12.861 negatief).
onzekerheid. Verder is op grond van artikel 7, lid 5 en 6, van de Regeling verslaggeving WTZi de volgende stichting
1.5 Vergelijking met voorgaand jaar
buiten de consolidatie gebleven:
De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn met uitzondering van de hierna
- Stichting MAASTRO Cancer Foundation te Maastricht (eigen vermogen per 31-12-2013 € 51.071;
toegelichte schattingswijziging ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar.
resultaat over 2013 € 76.566 negatief).
Schattingswijziging
1.7 Gebruik van schattingen
Het onderhanden werk is in 2013 evenals in 2012 gewaardeerd tegen de verwachte opbrengstwaarde,
De opstelling van de jaarrekening vereist dat Raad van Bestuur oordelen vormt en schattingen en
waarbij een percentage van de verwachte eindwaarde als waarde voor het onderhanden werk
veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde
wordt genomen. In 2013 is dit percentage opnieuw vastgesteld, waarbij is aangesloten op de
waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen
geschatte voortgang ofwel de geschatte realisatie van de openstaande DBC’s/DBC-zorgproducten
afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden
op balansdatum. Dit heeft geleid tot een neerwaartse bijstelling van dit percentage. Het effect
voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de
daarvan op de waardering van het onderhanden werk ultimo 2013 bedraagt € 1,2 miljoen. Deze
schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.
schattingswijziging is prospectief verwerkt, d.w.z. het effect van de schattingswijziging is in de resultatenrekening over 2013 (via de mutatie onderhanden werk als component van de omzet
1.8 Verbonden partijen
DBC’s/DBC-zorgproducten B-segment) verwerkt.
Als verbonden partij worden alle rechtspersonen aangemerkt waarover overheersende zeggenschap,
86
MAASTRO 2013 | 87
2 Algemene grondslagen
3 Grondslagen van waardering van activa en passiva
2.1 Algemeen
2.3 Financiële instrumenten
3.1 Materiële vaste activa
gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar
De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi, de Richtlijnen
Financiële instrumenten omvatten handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en
De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder
zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen
voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder RJ 655 inzake de jaarverslaggeving door zorginstellingen,
overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële
aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De
van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de
en Titel 9 Boek 2 BW (met uitzondering van de afdelingen 1, 11 en 12).
instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde, waarbij (dis)agio en
afschrijvingstermijnen van materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van
nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd.
de direct toerekenbare transactiekosten in de eerste opname worden meegenomen. Indien
het vast actief.
Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of
instrumenten niet zijn gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in
vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Voor zover niet anders vermeld, vindt waardering plaats
de resultatenrekening, maken eventuele direct toerekenbare transactiekosten deel uit van de eerste
De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire
tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering
tegen de verkrijgingsprijs.
waardering. Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier
methode op basis van de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen en op vaste activa in
plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de resultatenrekening.
gewaardeerd.
ontwikkeling en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De volgende
In de balans, de resultatenrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting.
Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd
afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: Verstrekte leningen en overige vorderingen
De leningen aan niet-geconsolideerde deelnemingen worden opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere
Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde
- Bedrijfsgebouwen:
2 %.
waardeverminderingsverliezen. De grondslagen voor overige financiële vaste activa zijn opgenomen
2.2 Leasing
kostprijs op basis van de effectieverentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderings-
- Machines en installaties:
5% - 10%.
onder het kopje Financiële Instrumenten.
Operationele leasing
verliezen.
- Andere vaste bedrijfsmiddelen: 10% - 20%.
Bij de stichting kunnen er leasecontracten bestaan waarbij een groot deel van de voor- en nadelen die
Dividenden worden verantwoord in de periode waarin zij betaalbaar worden gesteld. Rentebaten
aan de eigendom verbonden zijn, niet bij de stichting ligt. Deze leasecontracten worden verantwoord
Overige financiële verplichtingen
Voor zover subsidies of daaraan gelijk te stellen vergoedingen zijn ontvangen als eenmalige bijdrage in
worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren, rekening houdend met de effectieve
als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend
Financiële verplichtingen die geen deel uitmaken van een handelsportefeuille worden tegen
de afschrijvingskosten, zijn deze in mindering gebracht op de investeringen.
rentevoet van de desbetreffende post. Eventuele winsten of verliezen worden verantwoord onder de
met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst-en-verliesrekening
geamortiseerde kostprijs gewaardeerd op basis van de effectieverentemethode.
over de looptijd van het contract.
88 | MAASTRO 2013
financiële baten en lasten.
3.2 Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan
3.3 Vaste activa - bijzondere waardeverminderingen
worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Invloed van
Vaste activa met een lange levensduur worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen
betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of
wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde
meer van de stemrechten. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die
van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik
MAASTRO 2013 | 89
zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante
3.7 Liquide middelen
Voorziening persoonlijk budget levensfase
waarde van de toekomstige netto kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer
Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd
De voorziening persoonlijk budget levensfase (PBL) betreft een voorziening uit hoofde van een CAO
de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige
korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden
verplichting in het kader van de overgangsregeling 45+. Het persoonlijk budget levensfase kwalificeert
kasstromen, worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen
aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de
als een beloning met opbouw van rechten. De voorziening betreft de nominale waarde van de in de
de boekwaarde en de realiseerbare waarde. De opbrengstwaarde is gebaseerd op de geschatte
nominale waarde.
toekomst eenmalig uit te keren PBL-uren. De berekening is gebaseerd op de CAO-bepalingen, blijfkans
verkoopprijs minus de geschatte kosten welke nodig zijn om de verkoop te realiseren.
en leeftijd.
3.8 Voorzieningen 3.4 Vervreemding van vaste activa
Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de
Voorziening jubileumverplichtingen
Voor verkoop beschikbare activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere opbrengstwaarde.
balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is
De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening
en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd
betreft de nominale waarde van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is
3.5 Onderhanden werk uit hoofde van DBC’s/DBC-zorgproducten
tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum
gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd.
Het onderhanden werk uit hoofde van DBC’s/DBC-zorgproducten wordt gewaardeerd tegen de
af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven
verwachte opbrengstwaarde. De waarde van het onderhanden werk is gebaseerd op een percentage
die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld.
Voorziening medische inventaris onderhoud
van de verwachte opbrengst, in lijn met de voortgang (de realisatie) per balansdatum van de
Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze
De voorziening medische inventaris wordt gevormd voor verwachte kosten inzake periodiek,
DBC’s/DBC-zorgproducten. Op het onderhanden werk worden de voorschotten die ontvangen zijn
vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal
incidenteel onderhoud van lineaire versnellers en diagnostische apparatuur.
van verzekeraars in mindering gebracht, evenals de aan het verslagjaar toegerekende verwachte
worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting.
3.9 Schulden
overschrijding van de met zorgverzekeraars afgesproken omzetplafonds. Voorziening groot onderhoud
Schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die
3.6 Vorderingen
De voorziening groot onderhoud wordt gevormd voor verwachte kosten inzake periodiek onderhoud
direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste
De eerste waardering van vorderingen is tegen reële waarde, inclusief transactiekosten. (Door
van panden, installaties, e.d., gebaseerd op een meerjaren onderhoudsplan. De voorziening is
verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde
toepassing van de effectieve rentemethode worden transactiekosten als onderdeel van de
gewaardeerd tegen nominale waarde.
kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van
amortisatie in de winst- en verliesrekening verwerkt). De vervolgwaardering van vorderingen is tegen
transactiekosten.
geamortiseerde kostprijs (indien geen sprake van agio/disagio of transactiekosten dan geamortiseerde
Voorziening onderhoud versnellers
kostprijs gelijk aan nominale waarde). Een voorziening wordt getroffen op de vorderingen op grond
Voor uitgaven voor onderhoud van de versnellers wordt een voorziening gevormd om deze lasten
van verwachte oninbaarheid.
gelijkmatig te verdelen over de economische levensduur van de apparatuur.
90 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 91
4 Grondslagen van resultaatbepaling
5 Financiële instrumenten
4.1 Algemeen
De instelling maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de instelling
Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met
eerste verwerking betreft het voordeel als gevolg van de lagere rente. Dit voordeel wordt verwerkt
inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden
als overheidssubsidie.
toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten.
blootstellen aan markt- en/of kredietrisico’s. Deze betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen.
De instelling handelt niet in financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico
Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze
4.4 Pensioenen
bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan de instellingen verschuldigde
gerealiseerd zijn. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren
De stichting heeft voor haar werknemers een toegezegde pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking
betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende
die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend.
komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd
instrumenten. De contractwaarde of fictieve hoofdsommen van de financiële instrumenten zijn slechts een indicatie van
op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd bij
de mate waarin van dergelijke financiële instrumenten gebruik wordt gemaakt en niet van het bedrag van de krediet- of
4.2 Bedrijfsopbrengsten
de stichting. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht
marktrisico’s.
De omzet van DBC’s/DBC zorgproducten, de Rijksbijdrage of daarmee gelijk te stellen middelen zijn
bij het bedrijfstakpensioenfonds Zorg en Welzijn. MAASTRO clinic betaalt hiervoor premies waarvan de
berekend aan de hand van de voorschriften voor bekostiging of subsidiëring. De overige opbrengsten
helft door de werkgever wordt betaald en de helft door de werknemer. De pensioenrechten worden
Kredietrisico
zijn gebaseerd op het gefactureerde of doorberekende bedrag voor geleverde goederen en diensten.
jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van
De vorderingen uit hoofde van handelsdebiteuren zijn voor circa 92% geconcentreerd bij 5 zorgverzekeraars.
het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. Naar de stand van ultimo
Het kredietrisico van deze vorderingen wordt als zeer laag geschat.
4.3 Overheidssubsidies
december 2013 is de dekkingsgraad van het pensioenfonds 109%. In 2014 dient het pensioenfonds een
Overheidssubsidies worden aanvankelijk in de balans opgenomen als vooruitontvangen baten zodra
dekkingsgraad van ten minste 105% te hebben. Het pensioenfonds verwacht hieraan te kunnen voldoen
Renterisico en kasstroomrisico
er redelijke zekerheid bestaat dat zij zullen worden ontvangen en dat de stichting zal voldoen aan de
en voorziet geen noodzaak voor de aangesloten instellingen om extra stortingen te verrichten of om
Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen en uitgegeven leningen. Bij deze
daaraan verbonden voorwaarden. Subsidies ter compensatie van door de stichting gemaakte kosten
bijzondere premieverhogingen door te voeren. MAASTRO clinic heeft geen verplichting tot het voldoen
leningen is sprake van een vast rentepercentage over de gehele looptijd. De leningen worden aangehouden tot het einde van
worden systematisch als opbrengsten in de winst-en-verliesrekening opgenomen in dezelfde periode
van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere
de looptijd. De instelling heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse)
als die waarin de kosten worden gemaakt. Subsidies ter compensatie van de groep voor de kosten van
toekomstige premies. De stichting heeft daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van
rentefluctuaties te beheersen.
een actief worden systematisch in de winst-en-verliesrekening opgenomen gedurende de gebruiksduur
het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra
van het actief. Een krediet afgesloten tegen een lagere rente dan de marktrente, wordt als schuld in de
deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot
Reële waarde
balans opgenomen waarbij waardering plaatsvindt zoals opgenomen onder Financiële instrumenten.
een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies
De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, liquide
Het verschil tussen het hogere ontvangen bedrag van het krediet en de boekwaarde bij
worden als verplichting op de balans opgenomen.
middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan.
92 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 93
6 Materiële vaste activa
Het verloop van de materiële
Bedrijfsgebouwen en terreinen
Machines en installaties
Andere vaste bedrijfsmiddelen
Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa
€
€
€
€
€
22.493.330
6.700.580
36.122.302
613.589
65.929.801
0
0
0
0
0
3.644.447
2.604.803
14.247.706
0
20.496.956
18.848.883
4.095.777
21.874.596
613.589
45.432.845
vaste activa is als volgt: De specificatie is als volgt :
Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa
Totaal materiële vaste activa
31-dec-13
31-dec-12
€
€
18.850.410
18.848.883
3.760.746
4.095.777
18.955.619
21.874.596
72.833
613.589
41.639.608
Totaal
Stand per 1 januari 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Mutaties in het boekjaar
45.432.845
Investeringen
573.551
0
795.121
0
1.368.672
Afschrijvingen
572.024
335.031
3.256.986
0
4.164.041
Aanschafwaarde
0
0
1.781.454
540.756
2.322.210
Cumulatieve afschrijvingen
0
0
1.324.342
0
1.324.342
Per saldo
0
0
457.112
540.756
997.868
Mutaties
1.527
-335.031
-2.918.977
-540.756
-3.793.237
23.066.881
6.700.580
35.135.969
72.833
64.976.263
0
0
0
0
0
4.216.471
2.939.834
16.180.350
0
23.336.655
18.850.410
3.760.746
18.955.619
72.833
41.639.608
2,0%
5,0%
10% - 20%
0,0%
Desinvesteringen
Toelichting Voor een nadere specificatie van het verloop van de WTZi-vergunningplichtige vaste activa, de WTZi-meldingsplichtige vaste activa en de WMGgefinancierde vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 8.
De bedrijfsgebouwen en -terreinen zijn hypothecair bezwaard; machines, installaties en (medische) inventaris zijn verpand.
Stand per 31 december 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Afschrijvingspercentage
94 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 95
7 Financiële vaste activa De specificatie is als volgt :
8 Mutatieoverzicht vaste activa op grond van art. 5a Regeling verslaggeving WTZi
31-dec-13
31-dec-12
€
€
Overige vorderingen
0
561.361
Totaal financiële vaste activa
0
561.361
WTZi-vergunningplichtige vaste activa
Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt:
€ Stand per 1 januari 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
Subtotaal
€
€
€
€
€
Toelichting De post overige vorderingen heeft betrekking op de
Cumulatieve herwaarderingen
6.023.737
19.232
20.792.090
6.700.580
33.535.639
0
0
0
0
0
Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
5.462.376
15.066
3.072.042
2.604.803
11.154.287
561.361
4.166
17.720.048
4.095.777
22.381.352
gesloopte gebouwen te Heerlen. In verband met de
0
Mutaties in het boekjaar
diverse wijzigingen in de bekostigingssystematiek en
Investeringen
0
0
0
0
0
de discussie met de NZa en de zorgverzekeraars over
Herwaarderingen
0
0
0
0
0
de vraag of voor dit activum de ‘Compensatieregeling
Afschrijvingen
561.361
962
418.467
335.031
1.315.821
IVA 2011 Categorale Instellingen’ van toepassing is,
Extra afschrijvingen NZagoedgekeurd
0
0
0
0
0
bestaat er onzekerheid over de mate waarin nog een
Mutaties
-561.361
-962
-418.467
-335.031
-1.315.821
6.023.737
19.232
20.792.090
6.700.580
33.535.639
5.462.376 561.361
561.361
Stand per 31 december 2013 Cumulatieve herwaarderingen
Installaties
6.023.737
-561.361
Aanschafwaarde
Gebouwen
restant boekwaarde van de buiten gebruik gestelde en
Mutaties in het boekjaar Bijzondere waardeverminderingen
Terreinvoorzieningen
Stand per 1 januari 2013 Aanschafwaarde
Overige vorderingen
NZa-IVA
6.023.737 0 6.023.737 0
vergoeding voor de afschrijvingen van dit activum wordt ontvangen. Voor deze onzekerheid is reeds in
Stand per 31 december 2013
2012 een voorziening getroffen, ter omvang van het
Aanschafwaarde
deel van de toekomstige afschrijving dat mogelijk niet
Cumulatieve herwaarderingen
gedekt wordt door de ‘Garantieregeling kapitaallasten Categorale Instellingen 2012 t/m 2016’. Op basis van
Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
0
0
0
0
0
6.023.737
16.028
3.490.509
2.939.834
12.470.108
0
3.204
17.301.581
3.760.746
21.065.531
2% - 10%
2,0%
2,0%
5,0%
geactualiseerde berekeningen is in 2013 de volledige
Afschrijvingspercentage
96 | MAASTRO 2013
2,0%
restant boekwaarde voorzien.
Afschrijvingspercentage
MAASTRO 2013 | 97
WTZi-meldingsplichtige vaste activa
Instandhouding
Onderhanden projecten
Subtotaal
€
€
€
Cumulatieve herwaarderingen
1.168.191 0
613.589 0
1.781.780 0
- cumulatieve herwaarderingen
0 14.247.706
Boekwaarde
20.550.984
1.323.612
21.874.596
329.408
465.713
795.121
0
498.994 1.282.786
573.551
0
573.551
0
0
0
142.318
0
142.318
Aanschafwaarde
0
540.756
540.756
Cumulatieve herwaarderingen
0
0
0
Cumulatieve herwaarderingen
Cumulatieve afschrijvingen
0
0
0
Cumulatieve afschrijvingen
Per saldo
0
540.756
540.756
431.233
-540.756
-109.523
1.741.742
72.833
1.814.575
0
0
0
641.312
0
641.312
1.100.430
72.833
1.173.263
10,0%
0,0%
Mutaties in het boekjaar
Desinvesteringen
Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Afschrijvingspercentage
98 | MAASTRO 2013
Investeringen Herwaarderingen
0
0
0
2.736.137
520.849
3.256.986
1.781.454
0
1.781.454
0
0
0
1.324.342
0
1.324.342
Per saldo
457.112
0
457.112
Mutaties
-2.863.841
-55.136
-2.918.977
31.269.903
3.866.066
35.135.969
Afschrijvingen Desinvesteringen
Stand per 31 december 2013 Aanschafwaarde
36.122.302
0
613.589
Mutaties in boekwaarde (per saldo)
3.400.353 2.076.741
669.197
Afschrijvingen
32.721.949 0
498.994
Herwaarderingen
Subtotaal €
12.170.965
Cumulatieve afschrijvingen
Investeringen
Automatisering €
- cumulatieve afschrijvingen
Boekwaarde Mutaties in het boekjaar
Inventaris €
Stand per 1 januari 2013 - aanschafwaarde
Stand per 1 januari 2013 Aanschafwaarde
WMG-gefinancierde vaste activa
Aanschafwaarde
Stand per 31 december 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve herwaarderingen
0
0
0
Cumulatieve afschrijvingen
13.582.760
2.597.590
16.180.350
Boekwaarde
17.687.143
1.268.476
18.955.619
10,0%
20,0%
Afschrijvingspercentage
MAASTRO 2013 | 99
Overige soorten van investeringen
Nieuwbouw gebouwen
Subtotaal
Totaal vaste activa
€
€
€
513.817
513.817
71.953.538
0
0
0
58.345
58.345
25.959.332
Onderhanden werk DBC’s/DBC-zorgproducten B-segment
455.472
455.472
45.994.206
Af: ontvangen voorschotten
Stand per 1 januari 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
9 Onderhanden werk uit hoofde van DBC’s/DBC-zorgproducten De specificatie is als volgt:
Totaal onderhanden werk
31-dec-13
31-dec-12
€
€
2.595.661
5.269.968
-2.400.657
-3.914.111
195.004
1.355.857
Mutaties in het boekjaar Investeringen
0
0
1.368.672
Herwaarderingen
0
0
0
10.277
10.277
4.725.402
Afschrijvingen
De specificatie per onderhanden werk is als volgt weer te geven:
Gerealiseer-
Desinvesteringen Aanschafwaarde
0
0
2.322.210
Cumulatieve herwaarderingen
0
0
0
Stroom DBC’s/DBC-zorgproducten
Cumulatieve afschrijvingen
0
0
1.324.342
Pper saldo
0
0
997.868
-10.277
-10.277
-4.354.598
Mutaties
Stand per 31 december 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
de kosten en
Af:
Af:
toegereken-
verwerkte
ontvangen
de winst
verliezen
voorschotten
Saldo per 31-12-2013
€
€
€
€
Onderhanden projecten met debetsaldo
2.595.661
0
2.400.657
195.004
Totaal (onderhanden werk)
2.595.661
0
2.400.657
195.004
513.817
513.817
71.000.000
0
0
0
68.622
68.622
29.360.392
Per balansdatum bedraagt de bevoorschotting door de zorgverzekeraars ter financiering van het onderhanden werk en van de transitiefase een
445.195
445.195
41.639.608
omvang van € 6.873.131. De voorschotten zijn per verzekeraar in mindering gebracht op het onderhanden werk en, voor zover van
Toelichting
toepassing, vervolgens op de post nog te factureren omzet en op de debiteurenpositie.
Afschrijvingspercentage 100 | MAASTRO 2013
2,0% MAASTRO 2013 | 101
Specificatie vorderingen en schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk –overschot:
10 Vorderingen en schulden uit hoofde van bekostiging
Vorderingen uit hoofde van bekostiging:
31-dec-13
31-dec-12
€
€
1.760
565.480
2. Vorderingen uit hoofde van transitieregeling
6.051.999
3.190.722
Totaal vorderingen uit hoofde van bekostiging
6.053.759
3.756.202
Schulden uit hoofde van bekostiging:
31-dec-13
31-dec-12
€
€
1. Schulden uit hoofde van financieringsoverschot
0
583.640
2. Schulden uit hoofde van macrobeheersinstrument
0
0
Totaal schulden uit hoofde van bekostiging
0
583.640
1. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort
Saldo per 1 januari
t/m 2010
2011
2012
2013
totaal
€
€
€
€
€
565.480
-583.640
0
-18.160
Financieringsverschil boekjaar
0
0
Correcties voorgaande jaren
0
-24.085
0
Betalingen/ontvangsten
-563.439
607.444
0
Subtotaal mutatie boekjaar
-563.439
583.359
0
Saldo per 31 december
Stadium van vaststelling (per erkenning):
-24.085
0
2.041
-281
c
c
44.005
0
19.920
0
1.760
a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa 31-dec-13
31-dec-12
€
€
1.760
565.480
0
583.640
1.760
-18.160
Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van financieringstekort - schulden uit hoofde van financieringsoverschot
102 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 103
Specificatie vorderingen uit hoofde van transitieregeling en schulden uit hoofde van transitieregeling: De specificatie is als volgt:
11 Overige vorderingen
2013
2012
€
€
Schaduwbudget (op basis van afspraken met verzekeraars)
0
25.852.227
Af: A omzet (inclusief overloop)
0
-77.528
Af: B nieuw (binnen transitiemodel = B-2013) honorariumomzet loondienst met vergoeding in schaduwbudget in B nieuw
0
22.571.100
Transitiebedrag
0
3.358.655
31-dec-13
31-dec-12
€
€
6.051.999
3.190.722
0
0
6.051.999
3.190.722
Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van transitieregeling - schulden uit hoofde van transitieregeling
Het transitiebedrag wordt verwerkt in:
De specificatie is als volgt :
31-dec-13
31-dec-12
€
€
2.320.467
7.965.742
33.596
215.834
210.909
367.152
6.804
11.654
- Vooruitbetaalde exploitatiekosten
743.550
877.160
- Vooruitbetaalde personeelskosten
0
3.204
386.026
317.988
64.306
0
3.765.659
9.758.734
Vorderingen op debiteuren Nog te factureren omzet DBC’s/DBC-zorgproducten Vorderingen op groepsmaatschappijen en gelieerde entiteiten Overige vorderingen: Vooruitbetaalde bedragen:
Nog te ontvangen bedragen: - Nog te ontvangen bedragen projecten - Overige nog te ontvangen bedragen Totaal overige vorderingen
2013
95%
3.484.484
Toelichting
2014
70%
2.567.515
De voorziening die in aftrek op de vorderingen is gebracht, bedraagt € 51.000 (2012: € 33.000).
6.051.999
Alle vorderingen hebben een verwachte resterende looptijd van minder dan 1 jaar.
Toelichting Ten behoeve van de jaarrekening 2012 is een voorlopige berekening gemaakt van het transitiebedrag. Deze berekening bevatte schattingselementen betreffende de omzet. Op basis van de definitieve vaststelling van de omzetgegevens over 2012 is het transitiebedrag herberekend en vastgesteld op € 3.667.878 (2012: € 3.358.655), waarvan in 2012 en 2013 respectievelijk 95% en 70% wordt verrekend op grond van de transitieregeling.
104 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 105
12 Liquide middelen
De specificatie is als volgt:
14 Eigen vermogen
31-dec-13
31-dec-12
€
€
Bankrekeningen
5.409
413.912
Kassen
4.435
4.280
0
595
9.845
418.787
Kruisposten Totaal liquide middelen Toelichting De liquide middelen zijn vrij beschikbaar.
Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten :
31-dec-13
31-dec-12
€
€
Collectief gefinancierd gebonden vermogen
8.610.685
7.156.853
Totaal eigen vermogen
8.610.685
7.156.853
Saldo per
Resultaat-
Saldo per
1-jan-2013
bestemming
31-dec-2013
€
€
€
Reserve aanvaardbare kosten:
7.156.853
1.453.882
8.610.685
Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen
7.156.853
1.453.882
8.610.685
Collectief gefinancierd gebonden vermogen
Het verloop is als volgt weer te geven:
13 Toelichting bij het kasstroomoverzicht
Het saldo van de geldmiddelen is in 2013 substantieel verbeterd, met name door de positieve kasstroom uit de operationele activiteiten. Hieraan hebben het positieve operationele resultaat en de ontwikkeling van het debiteurensaldo in belangrijke mate aan bijgedragen.
106 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 107
15 Voorzieningen
16 Langlopende schulden
Het verloop is als volgt:
Saldo per
Dotatie
Onttrekking
Vrijval
Saldo per
1-jan-2013
31-dec-2013
€
€
€
€
€
De specificatie is als volgt:
Schulden aan banken Overige voorzieningen:
Overige langlopende schulden
Voorziening onderhoud gebouwen
431.454
143.105
90.375
0
484.185
Voorziening onderhoud versnellers
428.192
900.000
0
0
1.328.192
Voorziening medische inventaris
150.000
0
0
150.000
0
Voorziening jubileumverplichtingen
195.733
-2.535
0
0
193.198
Totaal langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar)
Het verloop van de schulden aan banken is als volgt weer te geven:
Voorziening negatief eigen vermogen deelneming Voorziening levensfasebudget Totaal voorzieningen
18.388
-2.139
0
0
16.250
569.374
246.626
0
0
816.000
1.793.142
1.285.057
90.375
150.000
2.837.824
Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moet worden beschouwd:
722.770
Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.)
2.115.054
Hiervan langlopend (> 5 jaar)
108 | MAASTRO 2013
794.947
31-dec-12
€
€
30.687.087
31.047.164
-431.179
-443.584
30.255.908
30.603.580
2013
2012
€
€
Toelichting Voorziening onderhoud versnellers
Stand per 1 januari
34.742.241
30.912.318
De vergelijkende cijfers over 2012 zijn aangepast voor
Bij: nieuwe leningen
3.800.000
7.000.000
deze voorziening. In de jaarrekening 2012 was deze
Af: aflossingen
3.980.077
3.170.077
opgenomen onder de overige kortlopende schulden.
Stand per 31 december
34.562.164
34.742.241
Negatief eigen vermogen deelneming
Af: aflossingsverplichting komend boekjaar
3.875.077
3.695.077
MAASTRO clinic heeft een 100% belang in Maastro
Stand langlopende schulden per 31 december
30.687.087
31.047.164
31-dec-2013 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.)
31-dec-13
Innovations B.V. te Maastricht. Deze groepsmaatschappij heeft eind 2013 een negatief eigen vermogen van
Toelichting in welke mate (het totaal van) de langlopende schulden als langlopend moeten worden beschouwd:
€ 16.250, het resultaat over 2013 bedroeg € 12.861
Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.) (aflossingsverplichtingen)
negatief. Voor het negatieve eigen vermogen van de deelneming is een voorziening opgenomen.
3.875.077
3.695.077
Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost)
30.687.087
31.047.164
Hiervan langlopend (> 5 jaar)
20.105.749
20.765.490
MAASTRO 2013 | 109
Overzicht langlopende schulden ultimo 2013
Lening-gever
Datum
Totale looptijd
Hoofdsom
Werkelijke rente
Soort lening
ABN Amro
3-sep-04
Gestelde zekerheden
Restschuld 31-dec-2012
%
€ 1
Aflossingswijze
2.268.901
10
onderhands
3,550% Lineair
Nieuwe leningen in 2013
Aflossing in 2013
Restschuld 31-dec-2013
Resterende looptijd in jaren eind 2013
Restschuld over 5 jaar
€
€
€
€
€
Aflossing 2014
€
WFZ hypotheek
1
90.756
0
45.378
45.378
0
1
45.378
1.270.585
0
59.899
1.210.686
936.149
14
59.899
2
ABN Amro
3-sep-04
4.242.845
23
onderhands
4,530% Lineair
WFZ hypotheek
2
3
ABN Amro
28-jul-04
8.000.000
10
onderhands
3,930% Lineair
WFZ hypotheek
3
1.400.000
0
800.000
600.000
0
1
600.000
4
ABN Amro
31-mrt-06
5.000.000
10
onderhands
3,690% Lineair
WFZ hypotheek
4
1.625.000
0
500.000
1.125.000
0
3
500.000
5
NWB
14-sep-07
7.500.000
10
onderhands
4,460% Lineair
WFZ hypotheek
5
3.562.500
0
750.000
2.812.500
0
4
750.000
6
NWB
1-apr-08
16.000.000
40
onderhands
4,450% Lineair
WFZ hypotheek
6
14.200.000
0
400.000
13.800.000
11.800.000
35
400.000
7
ASN Bank
1-apr-08
6.000.000
20
onderhands
4,310% Lineair
WFZ hypotheek
7
4.650.000
0
300.000
4.350.000
2.850.000
15
300.000
8
BNG Bank
31-mrt-10
484.000
10
onderhands
3,237% Lineair
WFZ hypotheek
8
387.200
0
48.400
338.800
96.800
7
48.400
9
731.200
0
91.400
639.800
182.800
7
91.400
9
BNG Bank
3-mei-10
914.000
10
onderhands
3,120% Lineair
WFZ hpotheek
10
BNG Bank
21-aug-12
7.000.000
10
onderhands
2,090% Lineair
WFZ hypotheek
10
6.825.000
0
700.000
6.125.000
2.625.000
9
700.000
11
BNG Bank
15-mrt-13
3.800.000
10
onderhands
1,98% Lineair
WFZ hypotheek
11
0
3.800.000
285.000
3.515.000
1.615.000
9
380.000
34.742.241
3.800.000
3.980.077
34.562.164
Totaal
20.105.749
3.875.077
Toelichting De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. De reële waarde van de leningen is ca. € 36.000.000. De verstrekte zekerheden voor de door WFZ geborgde leningen luiden als volgt: - hypothecaire zekerheid op bedrijfsgebouwen en -terreinen; - pandrecht op de machines en installaties.
110 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 111
17 Overige kortlopende schulden De specificatie is als volgt :
18 Niet in de balans opgenomen regelingen
31-dec-13
31-dec-12
€
€
2.402.151
8.113.380
het macrokader zorg terug te vorderen bij instellingen voor medisch specialistische zorg. Het
893.552
3.435.568
macrobeheersinstrument is uitgewerkt in de Aanwijzing macrobeheersmodel instellingen voor
Bij het opstellen van de jaarrekening 2013 bestaat nog geen inzicht in realisatie van het mbi-
3.875.077
3.695.077
medisch specialistische zorg. Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit ambtshalve een
omzetplafond over 2013. MAASTRO clinic is niet in staat een betrouwbare inschatting te maken
Belastingen en sociale premies
558.729
611.879
mbi-omzetplafond vastgesteld. Tevens wordt door de NZa jaarlijks een omzetplafond per instelling
van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren.
Schulden terzake pensioenen
110.320
60.402
vastgesteld, welke afhankelijk is van de realisatie van het mbi-omzetplafond van alle instellingen
Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van de stichting
Schulden aan groepsmaatschappijen en gelieerde entiteiten
382.985
0
gezamenlijk. Deze vaststelling vindt plaats nadat door de Minister van VWS de overschrijding van het
per 31 december 2013.
Vakantiegeld
553.266
531.094
35.500
35.500
Schulden aan banken Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen
Vakantiedagen Overige schulden en overlopende passiva: - Nog te besteden projectgelden - Vooruitontvangen bedragen - Nog te ontvangen facturen - Overige overlopende passiva Totaal overige kortlopende schulden
Verplichtingen uit hoofde van het macrobeheersinstrument
mbi-omzetplafond uiterlijk vóór 1 december van het opvolgend jaar is gecommuniceerd.
Het macrobeheersinstrument wordt door de minister van VWS ingezet om overschrijdingen van
Voor 2013 is het mbi-omzetplafond door de NZa vastgesteld op € 17.578 miljoen (prijsniveau 2012).
2013
2012
€
€
Tariefopbrengst van DBC’s, DBC-zorgproducten en overige zorgproducten in zowel het A- als het B-segment
27.504.060
17.302.132
Verrekenbedrag op grond van de beleidsregel Transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg
2.861.277
3.190.722
-2.674.307
5.269.968
De heffingsgrondslag Macrobeheersinstrument is als volgt opgebouwd:
487.976
783.075
28.150
394.856
0
2.442.830
631.750
1.042.910
9.959.458
21.146.571
Mutatie in het onderhanden werk
Gedurende het verslagjaar zijn € 279.840 aan kosten uit hoofde van operationele leases in de winst- en
Toelichting
Operationele leases
De kredietfaciliteit in rekening-courant bij de kredietinstelling bedraagt per 31 december 2013 € 11,6 miljoen (2012: € 11,6 miljoen).
De verplichtingen ultimo boekjaar uit hoofde van operationele leases (betreffende gebouwen en vervoersmiddelen) zijn als volgt te specificeren:
De verstrekte zekerheden voor de langlopende schulden gelden tevens voor de opgenomen kredietfaciliteit in rekening-courant en luiden: - hypothecaire zekerheid op bedrijfsgebouwen en -terreinen;
Te betalen: binnen één jaar
verliesrekening verwerkt.
31-dec-2013 285.106
Obligo Waarborgfonds De obligoverplichting ten aanzien van het Waarborgfonds
- pandrecht op de machines en installaties.
tussen één en vijf jaar
1.149.678
voor de Zorgsector bedraagt maximaal 3% van de boek-
Onder de ‘te besteden projectgelden’ zijn de (vooruit)ontvangen subsidies en grants van onderzoeksprojecten opgenomen waartegenover
meer dan vijf jaar
4.544.441
waarde van de door het Waarborgfonds geborgde
5.979.225
leningen.
feitelijke verplichtingen om onderzoeksactiviteiten te verrichten staan.
112 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 113
19 Omzet DBC’s/DBC-zorgproducten B-segment
21 Opbrengsten uit hoofde van transitieregelingen en honorariumplafonds De specificatie is als volgt:
De specificatie is als volgt:
2013
2012
€
€
Gefactureerde omzet DBC’s/DBC-zorgproducten B-segment
27.504.060
17.301.132
Mutatie onderhanden werk DBC’s/DBC-zorgproducten B-segment
-2.674.307
5.269.968
Totaal
24.829.753
22.571.100
2013
2012
€
€
Opbrengst uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg
2.861.277
3.190.722
Totaal
2.861.277
3.190.722
Toelichting De opbrengst uit hoofde van het te verrekenen transitiebedrag is samengesteld uit het in 2013 te verrekenen bedrag van € 2.567.514 en de
Toelichting
correctie over 2012 ad € 293.762 die volgt uit de herrekening van het transitiebedrag naar aanleiding van de definitieve vaststelling van de omzetgegevens over 2012.
Na de opening medio 2012 is de dependance te Venlo in 2013 voor het eerst een heel jaar operationeel geweest. De daarmee verband houdende productiegroei, welke vertaald is in de afspraken met de zorgverzekeraars, is een belangrijke verklaring voor de groei van de omzet in 2013. De in 2013 toegepaste schattingswijziging met betrekking tot de bepaling van de voortgang van de onderhanden DBC-zorgproducten, heeft geleid tot
De specificatie is als volgt:
een eenmalige neerwaartse bijstelling van de waardering van het onderhanden werk ultimo boekjaar ad € 1,2 miljoen.
20 Omzet DBC’s/DBC-zorgproducten A-segment De specificatie is als volgt:
22 Subsidies
2013
2012
€
€
Gefactureerde omzet DBC’s/DBC-zorgproducten A-segment
0
3.866.674
Mutatie onderhanden werk DBC’s/DBC-zorgproducten A-segment
0
-3.944.202
Totaal
0
-77.528
2013
2012
€
€
Rijkssubsidies vanwege het Ministerie van VWS (opleidingsfonds)
951.928
930.082
Totaal
951.928
930.082
2013
2012
€
€
1.723.926
1.607.995
711.319
624.768
2.435.245
2.232.763
23 Overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt:
Research Overige opbrengsten (waaronder vergoeding voor uitgeleend personeel)
Toelichting
Totaal
Met de overgang van radiotherapie naar het B-segment verricht Maastro Clinic geen zorgactiviteiten meer in het A-segment.
114 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 115
24 Personeelskosten De specificatie is als volgt:
25 Afschrijvingen op materiële vaste activa
2013
2012
€
€
12.281.701
11.412.325
Sociale lasten
1.181.908
1.075.234
Pensioenpremies
1.162.595
1.071.183
1.197.606
855.878
15.823.810
14.414.620
323.605
350.390
16.147.415
14.765.010
Lonen en salarissen
De specificatie is als volgt:
2013
2012
€
€
- materiële vaste activa
4.164.041
4.032.061
Totaal afschrijvingen
4.164.041
4.032.061
2013
2012
€
€
Afschrijvingen:
Andere personeelskosten: - Overige personeelskosten Subtotaal Personeel niet in loondienst Totaal personeelskosten
26 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De specificatie is als volgt :
Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van fulltime eenheden
222
210
0
0
Aantal personeelsleden dat buiten Nederland werkzaam is
Bijzondere waardeverminderingen van: Toelichting
- financiële vaste activa
561.361
1.423.000
De toename van de overige personeelskosten houdt verband met een in 2013 uitgekeerde ontslagvergoeding.
Totaal
561.361
1.423.000
Toelichting De bijzondere afwaardering heeft zowel in 2012 als in 2013 betrekking op de afwaardering van de restant boekwaarde van de voormalige gebouwen te Heerlen.
116 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 117
27 Overige bedrijfskosten De specificatie is als volgt:
Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten
28 Financiële baten en lasten
2013
2012
€
€
438.707
408.984
2.716.958
2.557.279
Onderhoud en energiekosten: - Onderhoud
452.896
382.580
- Energiekosten gas
113.666
72.833
- Energiekosten stroom
288.291
265.979
43.219
46.133
898.072
767.525
- Energie transport en overig Subtotaal
De specificatie is als volgt :
2013
2012
€
€
0
0
-1.446.702
-1.382.220
Resultaat deelnemingen
-12.861
0
Overige financiële lasten
-31.890
-27.874
Subtotaal financiële lasten
-1.491.453
-1.410.094
Totaal financiële baten en lasten
-1.491.453
-1.410.094
Subtotaal financiële baten Rentelasten
Toelichting
Huur en leasing
274.506
107.021
Dotaties en vrijval voorzieningen
143.105
164.105
6.865.102
6.183.185
Totaal overige bedrijfskosten
De overige financiële lasten hebben betrekking op de amortisatie van de kosten van geldleningen.
Toelichting In de algemene kosten is in 2013 een donatie ad € 395.000 aan MAASTRO Cancer Foundation begrepen. Dit betreft de door onderzoekspersoneel gegenereerde WBSO subsidieopbrengsten die op deze wijze voor de financiële ondersteuning van wetenschappelijk onderzoek in de radiotherapie beschikbaar worden gesteld.
118 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 119
29 Bezoldiging bestuurders en toezichthouders
Welk bestuursmodel is van toepassing op uw organisatie? Wat is de samenstelling van het bestuur of de directie?
De bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht van de zorginstelling over het jaar 2013 is als volgt:
Eindverantwoordelijke Raad van Bestuur met Raad van Toezicht
Rutgers
Cobbenhagen
Teunissen
Bartelink
Dijk
8-nov-04
26-mei-08
1-sep-11
10-dec-08
19-dec-07
ja
nee
nee
nee
nee
9.075
6.050
6.050
6.050
9.075
gebruik, laagrentende leningen, etc.)?
0
0
0
0
0
6
Vaste en variabele onkostenvergoedingen
0
0
0
0
0
7
Werkgeversbijdrage sociale verzekeringspremies
0
0
0
0
0
8
Voorzieningen ten behoeve van beloning betaalbaar op termijn (o.a. werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU, 0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Naam
Tweehoofdig collegiaal
De bezoldiging van de bestuurders en gewezen bestuurders van de zorginstelling over het jaar 2013 is als volgt:
Naam
Lambin
Jacobs
1-1-2000
1-6-2008
ja
ja
3 Zo nee: tot welke datum was de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie?
-
-
4 Is deze gewezen bestuurder sindsdien nog in dienst van uw organisatie?
-
-
5 Wat is de aard van de (arbeids)overeenkomst?
1
1
6 Welke salarisregeling is toegepast?
6
3
69%
100%
186.158
163.042
a. Waarvan: verkoop verlofuren
0
0
b. Waarvan: nabetalingen voorgaande jaren
0
0
0
10.798
1 Vanaf welke datum is de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 2 Maakt de persoon op dit moment nog steeds deel uit van het bestuur?
7 Wat is de deeltijdfactor? (percentage) 8 Beloning (incl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste toelagen)
9 Wat is de totale som van de eventuele vergoedingen in natura
(o.a. huisvesting, auto (mede) voor privégebruik, laagrentende leningen)?
10 Belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen
4.101
4.261
11 Werkgeversbijdrage sociale verzekeringspremies
6.494
6.494
12 Voorzieningen ten behoeve van beloning betaalbaar op termijn
1
Vanaf welke datum was de toezichthouder voor het eerst in de huidige functie van toezichthouder werkzaam binnen de organisatie?
2
Is de persoon in het verslagjaar voorzitter van de Raad van Toezicht geweest?
3
Nevenfunctie(s)
4
Beloning (incl. salaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste toelagen)
5
Wat is de totale som van de eventuele vergoedingen in natura (o.a. huisvesting, auto (mede) voor privé-
Toelichting
sabbatical, aanvulling sociale uitkering, arbeidsongeschiktheidsuitkering, etc.)
In de periodiek betaalde beloningen 2013 is een totaalbedrag van € 22.395 opgenomen voor de in 2013
9
Winstdelingen en bonusbetalingen
over de beloning 2012 af te dragen crisisheffing. Deze
10
Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband
11
Totaal bezoldiging (4 t/m 10)
heffing komt volledig ten laste van de stichting.
0
0
0
0
0
9.075
6.050
6.050
6.050
9.075
31.606
18.844
14.400
0
Toelichting
0
0
De vermelde honoraria zijn inclusief de hierover berekende omzetbelasting. De honoraria exclusief BTW gelden tevens als bezoldiging in het kader van de WNT.
242.759
203.439
(o.a. werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU, sabbatical, aanvulling sociale uitkering, arbeidsongeschiktheidsuitkering, etc.)
13 Winstdelingen en bonusbetalingen 14 Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband 15 Totaal bezoldiging (8 t/m 14, excl. 8a en b)
120 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 121
30 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector
31 Overheidssubsidies
De bezoldiging van de functionarissen die over 2013 in het kader van de wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) verantwoord worden, is als volgt:
De stichting heeft in 2013 ten bedrage van € 246.444 subsidie met betrekking tot speur- en ontwikkeling (WBSO) verwerkt. De subsidie is in mindering gebracht op de sociale lasten.
1
Functionaris (functienaam)
2
In dienst vanaf (datum)
3
In dienst tot (datum)
4
Deeltijdfactor (percentage)
5
Bruto-inkomen (incl. salaris, vakantiegeld,
eindejaarsuitkering en andere vaste toelagen)
6
Winstdelingen en bonusbetalingen
7
Totaal beloning (5 en 6)
8
Vergoedingen in natura (privégebruik auto)
9
Werkgeversbijdrage sociale lasten
10
Bruto-onkostenvergoeding (vast en variabel)
11
Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn (in €)
12
Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband (in €)
Totaal bezoldiging in kader van de WNT (7 t/m 12)
13
Beloning 2012
Topfunctionaris
Topfunctionaris
Overige functionaris
Bestuurder
Bestuurder
Medisch specialist
1-1-2000
1-6-2008
1-10-1997
32 Honoraria accountant Toelichting
30-11-2013
Bij de samenstelling van de in deze paragraaf opgenomen verantwoording uit hoofde van de WNT zijn
De honoraria van de accountant over 2013 zijn als volgt:
69%
100%
80%
186.158
163.042
120.882
14.400
0
0
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
200.558
163.042
120.882
als uitgangspunt gehanteerd. Voor een toelichting op de
0
10.798
0
bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht wordt
1.826
1.208
0
verwezen naar noot 29.
85
0
0
31.606
18.844
10.668
0
0
362.511
De bezoldiging van een bestuurder en van een medisch
234.075
193.892
494.060
specialist bedraagt in 2013 méér dan de van toepassing
Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de instelling,
zijnde WNT-norm. De bezoldiging van de bestuurder is
haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen.
de Beleidsregels toepassing WNT d.d. 27 februari
221.768
189.544
148.300
2014, inclusief de wijziging van 12 maart 2014, van het
2013
2012
€
€
30.250
23.667
1
Controle van de jaarrekening
2
Overige controlewerkzaamheden (w.o. regeling AO/IC en nacalculatie)
5.143
7.278
3
Fiscale advisering
1.210
0
4
Niet-controlediensten
0
2.661
36.603
33.606
Totaal honoraria accountant
Motivatie overschrijding van de maximale bezoldiging
33 Transacties met verbonden partijen
marktconform, passend bij de specifieke, individuele expertise en kwaliteiten. De bezoldiging van de medisch
Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet-zakelijke grondslag.
specialist overschrijdt de WNT norm ten gevolge van een ontslagvergoeding.
122 | MAASTRO 2013
De bezoldiging van de bestuurders en toezichthouders is opgenomen onder punt 23.
MAASTRO 2013 | 123
Ondertekening door bestuurders en toezichthouders
Overige gegevens
Maastricht, 27 mei 2014
Raad van Bestuur
Vaststelling en goedkeuring jaarrekening
Prof. Dr. P. Lambin
De Raad van Bestuur van Stichting MAASTRO clinic heeft de jaarrekening 2013 vastgesteld in de vergadering van 27 mei 2014.
Voorzitter
w.g.
Statutaire regeling resultaatbestemming
Drs. M.J.G. Jacobs Lid
De raad van toezicht van Stichting MAASTRO clinic heeft de jaarrekening 2013 goedgekeurd in de vergadering van 27 mei 2014.
w.g.
In de statuten is geen bepaling omtrent de resultaatbestemming opgenomen.
Resultaatbestemming Raad van Toezicht
Het resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling zoals vermeld bij de resultatenrekening.
Dr. M.J. Rutgers, toezichthouder Voorzitter
w.g.
Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum.
Drs. G.C.P. Dijk RA Vicevoorzitter
w.g.
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina.
Prof. Dr. J.W.C.M. Cobbenhagen Lid
w.g.
Prof. Dr. G.M.M. Bartelink Lid
w.g.
C.P.M. Teunissen Lid
124 | MAASTRO 2013
w.g.
MAASTRO 2013 | 125
Een uitgave van MAASTRO clinic Dr. Tanslaan 12 Postbus 3035 6202 NA Maastricht T 088 - 44 55 666 F 088 - 44 55 667
[email protected] www.maastro.nl Tekst interviews Co>meander, Silvia van de Put Redactie Co>meander, Silvia van de Put | Maria Jacobs | Danny Vogten | Ellen Dekkers Fotografie en beeld Clea Betlem | Ivo van Megen (behalve pagina 19) Grafisch ontwerp Maas & van den Homberg, Paul Maas | Suzanne van den Homberg Bindwerk en zeefdruk Sjra Marx printmaker Drukwerk binnenwerk Drukkerij Walters
126 | MAASTRO 2013
MAASTRO 2013 | 127
