Features. Focus. Labreports. Server-based computing & Virtualisatie. Altijd overal aanwezig

www.netopus.nl • jaargang 8 • nummer 6 • juli/augustus 2006

Server-based computing & Virtualisatie Altijd overal aanwezig

Features

• Citrix 2006: alle oplossingen • Beveiliging en terminal servers • Thinstall virtualisatie • HOB Remote Desktop VPN • Veilig toegang met SmartGate

Focus Server-based computing & Virtualisatie

• Web Interface voor SharePoint • SSL VPN wordt volwassen

Labreports

• Sun Ray Virtual Display Clients • Citrix Netscaler Application Firewall • RES vs. AppSense • Citrix Access Essentials • Expand Accelerator 4920 nr. 6 | juli/aug ‘06 NL |  6,80 BE |  7,40

NOP0606_p01-01_Cover_SBC&Virtual1 1

Klein, kleiner, kleinst!

10-08-2006 11:04:44

NetOpus: Juli/augustus 2006 Thema: SBC & Virtualisatie Rubriek: Labreport Titel: Sun Ray Virtual Display Clients Auteur: Marcel Beelen Pagina’s: 50 - 53

Meer dan een thin client

Sun Ray Virtual Display Clients Sun is een erg dynamisch bedrijf met veel innovatieve producten. Sommige hebben geen lang leven. Wie herinnert zich nog de fantastische RoadRunner? Andere ideeën en producten gaan juist weer erg lang mee. Sun was bijvoorbeeld de eerste ter wereld die begin jaren ‘80 een schijfloze werkplek verkocht (de Sun 2/50) en een toen futuristische maar nu reële filosofie ‘The Network is The Computer’ als trademark registreerde. Een concept dat goed aansluit bij die filosofie en eigenlijk veel te weinig aandacht krijgt, is de Sun Ray-oplossing, opgebouwd uit Sun Ray thin clients en Sun Ray serversoftware.

I

n het eerste deel van dit tweeluik bespreken we de thin client van Sun. Om het onderscheid te kunnen maken tussen Sun’s thin clients en de thin clients uit de Microsoft terminal server- wereld, spreken we in dit artikel van een ultrathin client of een Sun Ray client als we het hebben over het apparaat van Sun en over thin client als we het hebben over een thin client die ingezet wordt om terminal server-sessies of Citrix Presentation Server-sessies te bedienen. In vervolg van deze bespreking in NetOpus 7 zullen we we de serverkant bekijken, want ultra-thin clients functioneren natuurlijk niet zonder een serverproduct. We gaan dan dieper in op de mogelijkheden en beperkingen van deze eigenwijze maar high-tech server-based computing-oplossing Afbeelding 1 Sun Ray 170

50 NOP0606_p50-53_Labreport_SunRayD50 50

van Sun. De testapparatuur voor dit Labreport is beschikbaar gesteld door Sun-partner Cards Engineering uit Best.

Ultra of ultra-thin Laten we eens beginnen met de overeenkomsten tussen Sun’s ultra-thin clients en terminal server thin clients te onderzoeken. Als eerste valt op dat het inzetgebied met de bijbehorende bedrijfs- en beheervoordelen identiek is. Beide varianten thin clients worden aangeprezen als een oplossing voor het eeuwige beheer- en onderhoudsprobleem van pc’s. Het zijn simpele kastjes die je neerzet en na een minimale configuratie direct in productie neemt. Het is een kwestie van minuten. De kans op defecte werkplekken is veel lager, omdat de hardware compacter en uitgekleed is, geen bewegende delen heeft en niet voorzien is van een harde schijf. Mocht er eentje toch stuk gaan, dan is het vervangen net zo simpel als het installeren van een nieuwe dunne

werkplek. Andere voordelen zijn dat dit type werkplek minder energie verbruikt, geen geluid produceert en dat er nooit upgrades uitgevoerd hoeven te worden. De levensduur van (ultra) thin clients is hierdoor aanmerkelijk langer dan die van pc’s. Ook in het gebruik zijn er overeenkomsten tussen de ultra-thin client en de terminal server thin client. Ze maken het roamen van werkplekken zeer eenvoudig mogelijk. Alle geopende toepassingen worden bij het verlaten van de ene werkplek zonder probleem in seconden overgenomen vanaf een andere werkplek en dit functioneert over het WAN net zo goed als over het LAN. De beveiligingsaspecten lijken eveneens veel op elkaar: er is geen lokale opslag van gegevens mogelijk en de kans op virussen op de werkplek is nihil. Tot zover lijkt het alsof Sun’s ultra-thin clients volledig uitwisselbaar zijn met thin clients en alsof Sun gewoon één van de meer dan vijftig thin client-fabrikanten is. Niets is echter minder waar, want de verschillen zijn enorm. Ultra-thin clients zijn niet inzetbaar als thin client in terminal serveromgeving, omdat ze zelf geen RDP- of ICA-protocol spreken met de server. De ultra-thin client is alleen bruikbaar in combinatie met Sun Ray serversoftware, die geïnstalleerd dient te worden op Solaris of Linux. Omdat de UNIX/Linux-omgeving van de Sun-software eenvoudig kan worden voorzien van een RDC- of ICA-clienttoepassing is de Sun Ray indirect wel degelijk inzetbaar voor Windows-toepassingen, maar daarover later meer.

10-08-2006 16:31:59

Sun Ray Virtual Display Clients • Labreport

Dunnere clients Een ander zeer relevant verschil is dat de thin client in de terminal serverwereld dik aan het worden is. De thin client is van oorsprong een uitgekleed systeem met een compact besturingssysteem – meestal geladen vanaf fl ashgeheugen - voorzien van minimaal een compacte RDC-clienttoepassing of een ICA-clienttoepassing. De laatste jaren worden thin clients alsmaar dikker, doordat er meer en meer ondersteuning voor lokale apparaten en adapters wordt toegevoegd. Logischerwijs wordt hierdoor ook het beheer van een dergelijke thin client aanmerkelijk ingewikkelder. Het is dan ook niet vreemd dat nagenoeg alle thin client fabrikanten een toepassing voor werkplekbeheer meeleveren (soms gratis, soms tegen betaling). Als je ook nog bedenkt dat prijzen variëren tussen 200 en 1000 euro, dat de grafi sche prestaties vaak minder zijn dan die van een goedkope pc die ook nog eens minder kost, dat de thin client, en beheersoftware soms complex kan zijn en dat de levensduur van minstens zeven jaren door allerlei omstandigheden zeker niet altijd gehaald wordt, dan besef je dat server-based computing met thin clients eigenlijk de verkeerde kant op gaat. Slechts enkele fabrikanten hebben binnen het productportfolio nog een ‘ware thin client’, zoals bijvoorbeeld Wyse.

Lange levensduur Bij de Sun Ray is dat anders. De oudste thin clients van acht jaar geleden zijn nog steeds bruikbaar zonder modificaties. Dit komt toch omdat er op de Sun Ray helemaal geen besturingssysteem aanwezig is, dus ook niet verborgen in flashgeheugen. Je hebt dus niets te maken met onderhoud van lokale stuurprogramma’s, lokale toepassingen of beheersoftware voor werkplekken. Sun Ray’s zijn ware thin clients zoals dat eigenlijk in een server-based concept hoort en de vele thin client fabrikanten zouden hier een voorbeeld aan kunnen nemen.

NOP0606_p50-53_Labreport_SunRayD51 51

De handleiding van de clients is dan ook maar twintig pagina’s dun en het grootste deel ervan is gevuld met het bedienen van de knopjes op het beeldscherm en de uitleg in welke sleuf je de smartcard dient te steken. De Sun Ray 1g (de opvolger van de Sun Ray 1) en de Sun Ray 170 (opvolger voor de Sun Ray 100 en 150) zijn gangbare modellen, waaraan in april twee nieuwe modellen zijn toegevoegd: de Sun Ray 2 en de Sun Ray 2FS. De Sun Ray 170 wordt opgevolgd door de Sun Ray 270. Sun heeft tevens de naam ultra-thin client verandert in ‘virtual display client’. Er is geen sprake van beheersoftware voor de clients. Alle clients zijn bekeken vanuit het beheer identiek, op het MAC-adres na. In de eerste versies van het concept van Sun (met dezelfde ultra-thin clients) was overigens nog niet de hele architectuur ‘thin’. Dat kwam doordat de client alleen naar behoren functioneerde als deze minimaal aangesloten was op een 100 MB netwerkaansluitpunt, waarbij dat ook nog eens een speciaal toegewezen subnetwerk zou moeten zijn dat bij voorkeur alleen door Sun Rays en de Sun Ray server gebruikt wordt. Dit is echter oud nieuws: de ultra-thin client met de laatste Sun Ray serversoftware en het Appliance Link Protocol (ALP), heeft volgens de specificaties slechts een verbinding nodig van gemiddeld 128 kbps. In de praktijk ligt dit echter eerder tussen de 300 kbps en 500 kbps. De Sun-oplossing is een gecombineerde server en thin client hardware oplossing. Er is geen alternatief dat toepassing op andere werkplekken dan de ultra-thin clients mogelijk maakt. Er is dus geen Sun Ray client-toepassing voor Linux, Windows, Pocket PC, Nokia Communicators en dergelij-

ke. Buiten de Sun Ray client heeft het concept geen gebruiksmogelijkheden, terwijl terminal server en Citrix Presentation Server juist erg leeft en populair is zónder thin clients. Aan de serverkant staan Microsoft en Citrix die samen een gigantische installed base van terminal server en Presentation Server vertegenwoordigen. Dat staat garant voor continuïteit. Sun Ray is een Sun-oplossing. Als Sun besluit te stoppen met dit concept is het afgelopen met uitbreiden van je mooie ultra-thin client omgeving. Dit ligt overigens zeker niet in de lijn der verwachting, want het concept bestaat al erg lang en er wordt nog steeds aan doorontwikkeld. De jongste modellen en de nieuwste software bewijzen dit.

Uit de doos De ultra-thin clients zijn extreem simpel. De Sun Ray 1g is een rechtopstaand kastje in een houder met een resolutie van 1920x1200 op 24-inch schermen. Dit model wordt ver- f

Afbeelding 2 Sun Ray 2FS

51 10-08-2006 16:32:07

Sun Ray Virtual Display Clients • Labreport

Afbeelding 3 Smart cards worden standaard ondersteund

vangen door de Sun Ray 2, met een maximale resolutie van 1600x1200 en door de Sun Ray 2FS met een resolutie van 1900x1200. Beide modellen zijn niet langer voorzien van een houder, maar kunnen los horizontaal en verticaal worden geplaatst. De al langer bestaande Sun Ray 170 is een model met een redelijk gewicht van meer dan 6 kilo waarbij de hardware is verwerkt in een 17” beeldscherm (1280x1024), dat wordt opgevolgd door de Sun Ray 270. Na inpluggen van de usb-muis en het usb-toetsenbord en het aansluiten van de spanningskabel start het apparaat meteen op. Je zoekt tevergeefs naar een aan/uit-knop, want het is de bedoeling dat deze clients permanent ingeschakeld blijven. De power-save mogelijkheden zorgen ervoor dat ze in slaapstand geraken en weinig energie verbruiken. Na het aansluiten op de spanning wordt na een korte opstarttijd het loginscherm getoond, mits je switches netjes zijn geconfigureerd. Op de website van Sun vind je enkele randvoorwaarden die noodzakelijk zijn om

15:27:31

NOP0606_p50-53_Labreport_SunRayD53 53

deze snelle opstart te realiseren. De ultra-thin clients zijn slechts voorzien van de hoogst nodige aansluitingen. Naast muis en toetsenbord, spanning, geluid, enkele usb-poorten en uiteraard een ISO-7816-1 smartcardreader is er niets aanwezig. Alleen de Sun Ray 2FS heeft een 100Base-FX optische aansluiting en een extra DVI-aansluiting voor een tweede beeldscherm. Overigens moet het apparaat dat je wilt aansluiten op de usb-poort wel ondersteund worden door de software, dus je keuze hierin is vrij beperkt. De clients ondersteunen geen draadloze netwerkadapters, dus als je ze toch draadloos wilt toepassen zul je een draadloze ethernet bridge moeten aanschaffen zoals de Linksys WET54G.

Draaien maar Op het moment dat de ultra-thin client een draaiende server vindt, wordt de benodigde minimale software gedownload naar de ultra-thin client en wordt er een sessie geopend met de server. Daarna kan er via het inlogscherm ingelogd worden. Sun Ray clients ondersteunen hot desking: het snel en eenvoudig kunnen omschakelen van de ene naar de andere ultra-thin client. Door simpelweg uit- en in te loggen of nog handiger, door je smartcard uit de ene in de andere client te stoppen. Het mooie van de oplossing van Sun is dat smartcards ook door Sun meegeleverd kunnen worden. Hierdoor ben je in staat een complete oplossing (server hardware, besturingssysteem, thin clients en smartcards) kopen bij één en dezelfde fabrikant en dat kan zijn voordelen hebben. In de terminal serverwereld is dat bijna onmogelijk, behalve als je een reseller vindt die deze combinatie van producten van verschillende fabrikanten in het

portfolio heeft. Hot desking werkt werkelijk subliem: je verwijdert de smartcard en binnen twee seconden staat het loginscherm weer op het beeldscherm. Op een andere werkplek stop je de smartcard in de sleuf, log je in en binnen drie seconden werk je weer verder in je eigen omgeving. Bij hot-desking wordt overigens niet de grootte van het bureaublad aangepast. ‘Hot-desk’ je naar een client met een lagere resolutie, dan blijft het bureaublad zijn oorspronkelijke grootte behouden en schuift over het beeldscherm.

Stroperig Net als bij de meeste thin clients hebben ook de Sun’s ultra-thin clients last van stroperigheid bij het gebruik van zwaardere applicaties. Als je vensters versleept of door lange documenten bladert, als je met graphics werkt of video bekijkt, dan merk je dat de grafische prestaties logischerwijs lager liggen dan die van een moderne pc. Om de clients te kunnen gebruiken is de Sun Ray serversoftware noodzakelijk. De functionaliteit van de clients wordt geheel bepaald door wat je op de server aanbiedt. De serverkant bespreken we in NetOpus 7. Y Product: Sun Ray 1g ( 290), Sun Ray 2 ( 240), Sun Ray 2FS ( 480) Sun Ray 170/270 ( 840); prijzen zijn exclusief serversoftware en smartcards Fabrikant: Sun Website: www.sun.com en www.cardse.nl + Beheertijd nihil, goede smartcard-ondersteuning, hot-desking - Slechts van één fabrikant te koop (namelijk Sun en enkele OEM’s) Informatie: Cards Engineering, 0499-371990 of [email protected]

53 10-08-2006 16:32:18

NetOpus: September 2006 Thema: Beveiliging Rubriek: Labreport Titel: Sun Ray Server Software 4 Auteur: Marcel Beelen Pagina’s: 56 - 59

Dikke servers Sun Ray Server Software 4

De client in het Sun Ray server-based computing concept bestaat uit dedicated hardware (zie NetOpus 6) die alleen functioneert in combinatie met software op de server. Deze serversoftware vormt het hart van de oplossing en zorgt voor geavanceerde mogelijkheden voor beheer en schaalbaarheid. Het beheer verschuift 100% van de client naar de server. De analogie met Microsoft Terminal Server of Citrix Presentation Server is dus erg groot. (Marcel Beelen)

I

n het Sun Ray-concept valt één ding in het bijzonder op. Er wordt namelijk niet gewerkt met Windows als primaire werkomgeving, maar met Linux of Solaris. De gebruiker is in de meeste gevallen een andere grafische user interface gewend en dat kan wel eens de grootste belemmerende factor zijn in een grootschalige adoptie van de Sun Ray-omgeving. Maar je kunt ook andersom redeneren. Omdat het Sun Rayconcept de voordelen biedt van het bij veel organisaties bekende server-based computing, kan het ook een stimulans zijn voor een stap richting Solaris, Linux en/of open source.

Beperkte keuzevrijheid Kies je voor Sun Ray, dan kun je kiezen voor Sun’s eigen platform met Solaris 8, 9 of 10 op UltraSPARC-servers. De Sun Ray Server Software is ook te krijgen voor het x86-platform, voorzien van Solaris 10 of Sun’s Java Desktop System (Linux), Red Hat Enterprise Linux of SUSE Linux Enter-

56

NOP0607_p5659_Labreport_SunRaySe56 56

prise Server. Dat betekent dat je het Sun Ray-concept ook kunt invoeren gebruik maken van Linux, geïnstalleerd op Sun’s AMD-systemen of naar keuze op een ander merk hardware. Voor onze Labreport gebruikten we een Sun Fire X2100 met een AMD-processor en de Sun Ray Server Software, beschikbaar gesteld door Cards Engineering. De keuze van besturingssysteem en processor maakt voor de Sun Ray Server Software niets uit. Voor de gebruiker van de ultra-thin clients maakt het besturingssysteem wel degelijk veel uit. Dat bepaalt namelijk met welke grafische bediening er gewerkt wordt en welke versies van toepassingen gebruikt kunnen worden. Met Solaris 8 op een UltraSPARC heb je een totaal andere werksituatie dan met SUSE Linux op Intel. Op de ondersteunde Linux-varianten werken overigens niet alle mogelijkheden, waaronder hot-desking met geauthenticeerde smartcards, NonSmart Card Mobility (NSCM) en Controlled Access Mode (CAM, de kiosk mode). Concreet betekent dit eigenlijk dat je hierdoor beter af bent met Solaris dan Linux. Zonder nu een UNIX/Linux-oorlog te willen starten: Solaris is als commercieel ondersteund product voor veel organisaties waarschijnlijk een meer logische stap dan Linux, omdat de Sun Ray Server Software ook van Sun is. De verplichte ultra-thin clients zijn ook nog eens van Sun, wat Sun een goede one-stop-shop maakt. Je ruilt hiermee een deel van je afhankelijkheid van Microsoft in voor de afhanke-

lijkheid van Sun. Dat is niet specifiek een voor- of nadeel, maar wel een keuze die je organisatie zal moeten maken.

UNIX-beheerder gezocht Met enige beheerkennis van UNIX of Linux is de installatie van de Sun Ray Server Software niet zo ingewikkeld en qua niveau vergelijkbaar met het installeren en beheren van Citrix Presentation Server. Ook de aanpak vooraf - om te bepalen hoeveel gelijktijdige gebruikersessie een systeem kan afhandelen - heeft veel weg van de Windows-tegenhanger. Zelfs het speciaal tunen van (UNIX-)toepassingen voor multi-user gebruik zal je bekend voorkomen. Waarin UNIX uiteindelijk natuurlijk veel simpeler is, is het afzonderen van gebruikersomgevingen. Het Windows-register, diepgaand afschermen van de desktop met Group Policy en administratieve templates, complexe login-scripts, roaming profiles of het configureren van printers is op Windows terminal server een blijvende uitdaging. UNIX is op dit gebied een heel stuk eenvoudiger. De documentatie van Sun is uitstekend. Per besturingssysteem is exact beschreven welke packages er noodzakelijk zijn en hoe die geïnstalleerd moeten te worden. Apache (of een andere webserver) is nodig om de omgeving met de Sun Ray Administration Tool te beheren. De webserver wordt standaard geconfigureerd op poort 1660. Installeer je meer dan één Sun Ray server en wens je de failover-mogelijk-

14-09-2006 14:14:45

Sun Ray Server Software 4 • Labreport

heid te gebruiken, dan communiceren de onderlinge datastores via poort 7012. De ingebouwde load balancing op basis van de belasting en de kracht (aantal en snelheid van de processors), verdeelt de gebruikersessies netjes over een groep van servers en maakt een redundante architectuur mogelijk. Het gehele inlogproces – al dan niet met extra authenticatie met behulp van smartcards – wordt afgehandeld door de server. Na inloggen kunnen de sessies beheerd worden via de webinterface op één van de servers in de groep. In enkele documenten wordt gesteld dat je in staat bent een (pure) Sun Ray-omgeving te beheren met één beheerder op 1.000 tot 2.000 Sun Ray-werkplekken.

Architectuur is relevant Relevant in de architectuur is of je wel of geen privaat netwerk wenst te gebruiken voor de servers en clients. Is dat het geval, dan ben je verzekerd van een voldoende snel netwerk en een omgeving die goed functioneert. Bij deze versie van Sun Ray Server Software is dat echter niet langer een vereiste, waardoor het toepassingsgebied zich verbreed. Sun Ray clients kunnen nu op shared subnetten en over internet worden ingezet (Schema 1). Dit vergt echter wel wat keuzes. Een DHCP-server op het netwerk is noodzakelijk voor het

uitdelen van standaard netwerkgegevens zoals het IP-adres. Maar daarnaast moet de DHCP/bootp-server vendor-specifieke gegevens doorgeven, zoals de authenticatieserver. In de administrators-handleiding lees je allerlei scenario’s om in het bijzonder DHCP dusdanig op te zetten, al dan niet gecombineerd met een Sun DHCP-server en een DHCP-relay functie in je routers, om de juiste communicatie mogelijk te maken tussen de Sun Ray Server Software en de clients, zoals het opstarten via het netwerk, failover-functies, firmware upgrades en dergelijke. De firmware is een soort BIOS, die power-on tests uitvoert, het opstarten van een Sun Ray server verzorgt en een rol speelt in de beveiliging van het concept. Deze kan eenvoudig centraal opgewaardeerd worden, mocht dat nodig zijn. De eisen die het Sun Ray concept stelt aan het netwerk zijn sinds versie 3 van de software stukken verbeterd. Packet loss was fataal bij vorige versies, maar nu werken de clients zelfs door bij pieken packet loss van 10 procent. Latency tot 50 ms zijn perfect voor het werken met Sun Ray clients maar een latency tot 150 ms is ook geen probleem. De gebruiker zal dan slechts enige stroperigheid ervaren.

Beheer ultra-thin clients

Schema 1 Drie architectuurmogelijkheden voor Sun Rays

NOP0607_p5659_Labreport_SunRaySe57 57

Je logt in op de webinterface door naar http:// servernaam/1660 te bladeren. Daarna wordt je een overzichtelijke beheeromgeving getoond waar alle relevante instellingen te vinden zijn. Uiteraard kun je op UNIX/ Linux ook alle taken (en meer) op de opdrachtregel uitvoeren, uitgebreid beschreven in een reference manual. Vaak heeft de opdrachtregel zelfs de voorkeur voor het uitvoeren van beheeractiviteiten. In de webinterface zie je in één oogopslag

hoeveel clients er verbonden zijn, hoeveel sessies er actief en ontkoppeld zijn en de gebruikte ruimte op je harde schijven inclusief de swap space. Per client kun je bijvoorbeeld bekijken hoe lang deze in gebruik is en of er een smartcard gebruikt is. Vreemd genoeg is niet te zien wat de processorbelasting van het systeem is. Voor dit soort gevanceerde monitoring zul je gebruik moeten maken van de Sun Management Center-toepassing, meegeleverd met de Sun Ray Server Software. In het bijzonder de module Health Monitoring houdt de processors en het geheugengebruik in de gaten. Sun Ray ondersteunt local drive mapping. Nu heeft de ultra-thin client geen harde schijf, maar je kunt wel op één van de usb-poorten een usb-station aansluiten. Opmerkelijk is dat één van de nieuwe clients van Sun (de Sun Ray 2) slechts usb 1.1 ondersteunt terwijl de andere usb 2.0 toestaat. Standaard is usb-ondersteuning ingeschakeld op de server. In de webinterface kun je dit uitschakelen als je dit om veiligheidsredenen niet wilt. Helaas niet op gebruikersniveau, maar alleen op serverniveau. Lokaal op de ultra-thin clients aangesloten printers kunnen gebruikt worden. Er gelden hier wel nogal wat beperkingen in vergelijking met Citrix Presentation Server. Zo werkt het alleen naar behoren als je met Postscript-printers werkt (eventueel met een parallel-naar-usb adapter aangesloten) en als je de printer handmatig toevoegt onder root-privilege. Aardig is de mogelijkheid om zogenoemde multi-head groepen te definiëren. Een multi-head groep zijn twee of meer clients (tot zelfs 32 clients) waarvan de beeldschermen samen gebruikt kunnen worden om toepassingen te bedienen door één gebruiker, bediend met de muis en het toetsenbord van de primaire client. Er wordt hierbij gebruik gemaakt van de Xinerama-extensies van het X-Windows protocol. De Sun Ray 2FS hardware ondersteunt native twee beeldschermen, aangesloten op beide DVI-uitgangen, waardoor het Xinerama-effect hier efficiënter verloopt. In de Windows thin client-wereld zoek je tevergeefs naar deze bijzonder aardige optie. Wonderlijk f

57

14-09-2006 14:14:50

75.qxd

25-08-2006

12:28

Pagina 75

DE BES GADGETTE UITVOE S R GETESTIG

WWW.HETMAG.NL

NU MET GRATIS DESIGN

PC SPEAKER

Ja, ik word abonnee! _ Eén jaar | 6 nummers voor € 17,50 Ik krijg éénmalig € 5 korting en betaal € 17,50 (normaal € 22,50) Twee jaar | 12 nummers voor € 42 _ Ik krijg gratis de design pc-speaker*

• VOOR PC EN MP3-SPELER • TWEEWEG SPEAKER • INGEBOUWDE LAMP • USB-POWERED • PLUG & PLAY • TREBLE- EN BASS-INSTELLING

Betaling abonnementsgeld: _ Ik ontvang een acceptgiro (€ 1,15 extra kosten) _ Ik kies automatische incasso, mijn rekeningnummer is:

• 20% tot 35% korting op de winkelprijs • Nooit meer een nummer missen • Testen van de mooiste gadgets en beste producten

[ [ [ [ [ [ [ [ [

[ [ [ [ [ [ [ [ [

PLUS

Een abonnement wordt automatisch verlengd tenzij je 2 maanden voor vervaldatum schriftelijk opzegt. Welkomstgeschenken gelden niet voor België en zolang de voorraad strekt. *Excl. € 3,40 verzendkosten. HET, antwoordnr. 1228, 2000 VG Haarlem (postzegel niet nodig) Abonneren kan ook via onze website: www.hetmag.nl

In Engeland tot uitgeroepen gadget van het jaar!

Voorletters + achternaam

M/V

Adres Postcode Plaats Telefoon Handtekening

Datum

Wil je weten welke smartphone, dvd-recorder, digitale camera of lcd-televisie je moet hebben? Word nu abonnee van HET.

NOP0607_p5659_Labreport_SunRaySe58 58

14-09-2006 14:14:55

Sun Ray Server Software 4 • Labreport

E S G

et n.

SunFire x2100 Server

genoeg ontbreekt een handige functie uit de Windows-wereld in het Sun Ray-concept: shadowing of remote control van sessies is niet mogelijk. Synchroniseren van je pda is alleen mogelijk als je een Palm met PalmOS gebruikt en deze aansluit met een serieel-naar-usb adapter.

Windows-toepassingen De gebruikers van de Sun Ray-werkplekken, hebben als werkomgeving geen Windows maar een CDE- of Gnome-omgeving op Solaris of Linux. Het werken hiermee is zeker niet moeilijker dan het werken met Windows. Toch zullen veel zakelijke gebruikers die al jaren Windows gewend zijn het als een moeilijke stap ervaren. Behalve de afwijkende bediening van de grafische interface speelt natuurlijk nog de uitdaging van de Windows-toepassingen zelf een rol. Veel organisaties werken nu eenmaal met Microsoft Office, al dan niet aangevuld met SharePoint servers, Outlook in combinatie met Exchange-mailservers, Microsoft Project, Microsoft Visio en Internet Explorer en nog vele andere bekende toepassingen. Voor veel toepassingen zijn weliswaar redelijke alternatieven op Solaris en Linux. Toch zal dit als grootste bottleneck worden ervaren in kantooromgevingen. Het kan haast niet anders of je moet naast de Sun Ray-omgeving een Terminal Server/ Citrix-omgeving hebben, wil je een volledige migratie van de Windows-werkplek naar de Sun Ray werkplek mogelijk ma-

NOP0607_p5659_Labreport_SunRaySe59 59

ken. Door op de Sun Ray server een ICA-toepassing te installeren, hebben alle gebruikers transparant toegang tot centrale Windowstoepassingen. Zo kun je Windowstoepassingen waarvoor geen passend Solaris/Linux-alternatief is toch blijven gebruiken. Het systeem is dusdanig te configureren dat pass-through authenticatie met de smartcard mogelijk is. Bovendien kun je door wat te scripten de kioskmode laten doorstarten naar een volledige ICA-sessie, om daarmee ook Windows-gebaseerde kiosk te hebben. In plaats van Citrix Presentation Server, zou je er voor kunnen kiezen Sun Secure Global Desktop, voorheen van Tarantella, in te zetten. Dit is minder charmant, minder praktisch, vrij complex en wordt nog niet veel gebruikt. De Sun Ray Connector for Windows is een door Sun ontwikkelde RDP 5.2-client, inbegrepen in versie 4 van de Sun Ray Server Software. De RDP-client van Sun draait uiteraard weer op de server en niet op de client. Hiermee kun je op de Sun Rays gebruik maken van de laatste mogelijkheden van Windows Server 2003 Terminal Server, zonder Secure Global Desktop en zonder Citrix Presentation Server. Met deze connector ben je in staat eenvoudig van je ultra-thin client een thin client-oplossing te maken door de Windows-sessie op het volledige scherm te laten starten waardoor hot-desking (indirect) ook werkt op je Windows terminal server-omgeving.

zijn, vinden in Sun Ray een mooie oplossing. Ook zien we Sun Rays veel op universiteiten en in educatieve omgevingen. Eveneens is het een prima alternatief om Linux-werkplekken te vervangen en het beheer volledig te centraliseren of zelfs om de instap van Windows naar open source op de werkplek gecontroleerd in gang te zetten. Door Sun Rays permanent of tijdelijk te combineren met Microsoft Terminal Servers of Citrix Presentation Servers zijn ze geschikt voor gebruikers in kantooromgevingen. Cards Engineering heeft een sourcelicentie afgesloten met Sun en is in een vergevorderd stadium om de Sun Ray Server te porten naar Linux op de Power5 pc-processor van IBM. Concreet kunnen we hierdoor straks Sun Ray Server, onder de nieuwe naam Power VDC, draaien op dat platform. Dankzij de LPAR-virtualisatie op de iSeries draait het zelfs parallel aan het native besturingssysteem. Cards Engineering brengt bovendien op OEM-basis een Sun Virtual Display Client op de markt. Y

UNIX of Linux op de desktop

Product: Sun Ray Software 4 (Sun Ray Server Software 3.1, Sun Desktop Manager 1.0, Sun Ray Connector for Windows 1.0) Fabrikant: Sun Website: www.sun.com en www.cardse.nl Informatie: Cards Engineering, 0499-371990 of [email protected] Prijs: 75 tot 95 euro afhankelijk van het aantal werkplekken; 25 tot 75 euro afhankelijk van het aantal named users

De Sun Ray-oplossing biedt je een mooie gecontroleerde en onderhoudsvriendelijke omgeving met veel mogelijkheden. Het is vooral een server-based computing-alternatief met alle bijbehorende voordelen voor ‘dikke’ UNIX-werkplekken of om naast je al bestaande UNIX-werkplekken in te zetten. We zien dan ook dat Sun Rays gebruikt worden in ontwikkelen technisch georiënteerde omgevingen, waar Sun als bedrijf al bekend is. Ook organisaties waar de primaire bedrijfstoepassingen UNIX- of Java-gebaseerd

+ Stabiele en bruikbare oplossing; zeer veilige remote werkomgeving; smartcards ‘by design’; goede documentatie; veelbelovende toekomst - UNIX- of Linux-beheerkennis nodig; geen geïntegreerde monitoringfunctie in webinterface; vaak toch Microsoft terminal servers nodig; niet voor alle omgevingen geschikt

59 14-09-2006 14:15:40