Altijd. Overal. Verslag over 2010

Altijd.  Overal. Verslag over 2010

2

Altijd.  Overal. Verslag over 2010

3

4

Inhoud

Voorwoord

7

Directieverslag

9

NOS Programma’s

16

NOS Nieuws

21

NOS Nederland kiest

47

NOS Sport

57

Olympische Winterspelen Vancouver

67

WK Voetbal Zuid-Afrika

73

Sportrechten

79

NOS Evenementen

83

NOS voor 555

86

Nieuwsuur

91

NOS Nieuwe Media

95

Input 2010

100



5

De organisatie NOS

103

NOS Medewerkers

103

Ondernemingsraad

109

Ombudsman

111

Meer NOS...

113

Media Park

115

De Cijfers

118

Zendtijd

118

Kijk-, luister- en internetcijfers

119

Formatiecijfers

125

Financieel Jaarverslag

131

Samenstelling directie en hoofdredacties in 2010

134

Contactgegevens NOS

135

6

Voorwoord

Voor u ligt het jaarverslag 2010 van de Nederlandse Omroep Stichting (NOS). Programmatisch was 2010 een goed jaar voor de NOS. Naast het actuele (sport)nieuws en de reguliere (sport)evenementen, deden we uitgebreid en multimediaal verslag van de gemeenteraadsverkiezingen, de Tweede Kamerverkiezingen en de formatieperiode die daarop volgde. Ook volgden miljoenen mensen via de NOS de twee grote sportevenementen van 2010, de Olympische Spelen en het WK Voetbal. Samen met de NTR ontwikkelde de NOS een nieuwe nieuws-, sport- en achtergrondenrubriek op televisie, Nieuwsuur. In de laatste maanden van 2010 werd het succesvolle jaar echter overschaduwd door de aankondiging van het nieuwe kabinet, dat op de mediabegroting vanaf 2013 50 miljoen euro per jaar zal worden bezuinigd, oplopend tot 200 miljoen in 2015. Dat is bijna een kwart van de totale begroting van de publieke omroep. Uiteraard ziet de NOS de noodzaak van bezuinigingen in en is het logisch dat de publieke omroep hieraan een bijdrage levert, maar € 200 miljoen op de mediabegroting is een fors bedrag. Toch ziet de NOS de toekomst met vertrouwen tegemoet. Verschillende onderzoeken hebben uitgewezen dat de NOS een zeer sterk merk is. We zijn zelfs het sterkste mediamerk. De NOS wordt gezien als dé nieuwsautoriteit. De hoge notering in de lijst van sterkste merken van Nederland bevestigt het belang dat de Nederlandse bevolking hecht aan een hoogwaardige, onafhankelijke en publieke nieuwsvoorziening. De NOS is meer en meer verankerd geraakt in de Nederlandse maatschappij. Daarnaast heeft de NOS als omroep met wettelijk vastgelede programmataken natuurlijk een bijzondere positie binnen het publieke bestel. En, niet onbelangrijk, we zijn financieel gezond. Dit jaarverslag blikt terug op het jaar 2010. U kunt lezen waar de NOS zich in 2010 op het gebied van multimediale programma’s mee bezig hield. Daarnaast wordt beschreven wat er bij de NOS als organisatie leefde. Het NOS Jaarverslag 2010 bestaat uit vier delen. In het directieverslag worden de algemene ontwikkelingen beschreven. Het deel NOS Programma’s beschrijft welke programma’s, gebeurtenissen en projecten in 2010 een belangrijke rol speelden op de verschillende redacties. In het derde deel, de organisatie NOS, komen gebeurtenissen die bij de NOS als organisatie hebben plaatsgevonden aan bod. Tenslotte wordt bij NOS Cijfers een overzicht gegeven van de zendtijd, kijk-, luister- en internetcijfers, formatie cijfers en de financiële cijfers van 2010. Hilversum, 28 april 2011 7

Jan de Jong, algemeen directeur

De NOS zond in 2010 ruim 2762 uur uit op de televisie. Inclusief alle herhalingen was de NOS ruim 5861 uur op de televisie te zien.

NOS directie: Jan de Jong (l) en Geert 8 Hofman (r)

Directieverslag

Taken en missie De NOS is als publieke omroep verantwoordelijk voor een brede nieuwsvoorziening die betrouwbaar en onafhankelijk is. Wat precies de taken van de NOS zijn, staat omschreven in de Mediawet. Deze taken zijn: • het verzorgen voor de landelijke publieke omroep van media-aanbod op het gebied van nieuws, sport en evenementen, dat zich bij uitstek voor een onbevooroordeelde aanpak leent. Hiertoe behoort in elk geval media-aanbod dat een hoge frequentie en vaste regelmaat van verspreiding vereist, een algemeen dienstverlenend karakter draagt of met een doelmatiger inzet van middelen beter gezamenlijk tot stand kan komen; • het verzorgen van teletekst voor de landelijke publieke omroep; • het toegankelijk maken van het media-aanbod via alle beschikbare media. Aan de hand van deze taken heeft de NOS haar missie opgesteld: ‘De NOS stelt zich, als integraal onderdeel van de publieke omroep, tot doel de primaire informatiebron te zijn op het gebied van nieuws, sport en evenementen, zodat de Nederlandse burger beter in staat is te oordelen over ontwikkelingen in de wereld en zijn gedrag te bepalen. De NOS hanteert hierbij de hoogste journalistieke eisen van zorgvuldigheid, betrouwbaarheid, ongebondenheid, pluriformiteit en onbevooroordeeldheid. De NOS streeft er naar deze informatie toegankelijk te maken via alle beschikbare media en voor alle maatschappelijke geledingen.’ Verzelfstandiging Sinds 1 januari 2010 is de NOS een volledig zelfstandige omroeporganisatie. In 2009 werd een overgangsstichting opgericht, waarin werd vooruitgelopen op de nieuwe bestuurlijke structuur. De NOS heeft sindsdien een eigen bestuur en een Raad van Toezicht en vormt niet langer één juridische organisatie met het coördinatie- en samenwerkingsorgaan de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). De verzelfstandiging van de NOS ten opzichte van de NPO werd in 2007 door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aangekondigd. Met deze splitsing wil het kabinet bereiken dat de NOS onder 9

gelijkwaardige condities als de andere omroepen deelneemt aan de publieke programmering.

10

Directieverslag

Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestaat voorlopig uit de leden van de Raad van Bestuur van de NPO. Echter, in het kader van ‘good governance’ heeft de Tweede Kamer aangegeven dat een een-op-een relatie tussen de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht van de NOS niet moet worden voortgezet. Daarom krijgt de NOS vanaf 16 juli 2011 een nieuwe Raad van Toezicht. Vertrek Gerard Dielessen In februari kondigde Gerard Dielessen, sinds 2003 algemeen directeur van de NOS, aan de NOS te gaan verlaten om algemeen directeur te worden van sportkoepel NOC*NSF. Op 28 april nam hij tijdens een minisymposium over de combinatie van (nieuwe) media en inhoud afscheid van de NOS. Jan de Jong nieuwe algemeen directeur De Raad van Toezicht van de NOS, verantwoordelijk voor de benoeming van de directie, heeft voor de vervulling van de vacature van algemeen directeur een selectiecommissie samengesteld. Hierin namen plaats de voorzitter van de Raad van Toezicht, de zakelijk directeur, afgevaardigden van de hoofdredacties en een afgevaardigde van de OR. In april maakte de Raad van Toezicht bekend binnen de eigen organisatie een goede opvolger voor Dielessen te hebben gevonden. Per 1 mei is Jan de Jong benoemd als algemeen directeur van de NOS. De Jong begon in 1993 bij de NOS als stagiair en maakt sinds 2005 deel uit van de directie als mediadirecteur en daarvoor als adjunct-directeur. Van drie naar twee Met ingang van 1 mei 2010 bestond de NOS directie in de praktijk uit twee in plaats van drie leden. Met ingang van 17 september 2010 is hiertoe ook formeel besloten. Om tot dit besluit te komen heeft de directie uitgebreid gesproken met hoofdredacties, managers van de stafafdelingen en de ondernemingsraad. Een evaluatie van de vorige situatie - waarin de directie bestond uit een algemeen directeur, een zakelijk directeur een mediadirecteur - heeft uitgewezen dat een tweehoofdige directie beter past bij de huidige organisatie. Verbeteren en vernieuwen Met het vertrek van Gerard Dielessen is de term ‘NOS Next Level’ losgelaten. Maar de strategische prioriteiten waar de NOS zich op richt om te kunnen blijven verbeteren en vernieuwen zijn zeker niet losgelaten. Deze zijn inmiddels structureel onderdeel van de gang van zaken bij de NOS. Het gaat om de volgende vier elementen:

11

• Journalistieke verdieping; dit moet onder meer tot uiting komen in de verbetering van de crossmedialiteit van onze berichtgeving, waarbij de verschillende platforms op verschillende en eigentijdse wijze worden benut. • Sport als publieke opdracht; de verdere verbetering van sportverslaggeving vanuit een publieke opdracht, waarbij de NOS actief mee wil werken aan het binnenhalen van grote sportevenementen in Nederland en aan het ontwikkelen van een nog beter topsportklimaat. • Positionering; het voor de lange termijn in de samenleving waarborgen van de programmatische waarden van de NOS, bijvoorbeeld de onafhankelijke nieuwsvoorziening. • Investeren in de kwaliteit van de medewerkers op het gebied van ‘eigentijds leidinggeven’ en ‘ontwikkeling en opleiding’; als essentiële voorwaarde om de doelstellingen van de NOS te kunnen blijven realiseren.

Bezuinigingen Na de presentatie van het regeer- en gedoogakkoord van het kabinet Rutte in september 2010 werd duidelijk hoeveel komende jaren wordt bezuinigd op de mediabegroting; vanaf 2013 zal € 50 miljoen per jaar worden bezuinigd, oplopend tot € 200 miljoen in 2015. Dit is een enorme klap die de publieke omroep in zijn geheel hard zal raken. Bij het ter perse gaan van dit jaarverslag was nog niet bekend hoe hard de bezuinigingen de NOS zullen raken. Convenant Tijdens een bijeenkomst van alle publieke omroepdirecteuren in november is geprobeerd een oplossing te vinden voor de bezuinigingsslag. Ondanks de verschillende belangen heeft men een convenant bereikt. In een notendop ziet dat er als volgt uit: Behoud van taken en bevoegdheden Er wordt gekozen voor een extern pluriform omroepbestel waarbij iedere omroep zijn eigen taken en bevoegdheden behoudt. Dit betekent dat de rol van de NOS ook ongeveer blijft zoals die nu is. We blijven ons bezighouden met verslaggeving op het gebied van nieuws, sport en (inter)nationale evenementen. Vereenvoudiging van het bestel Het omroepbestel wordt sterk vereenvoudigd. Er wordt gekeken naar wat de omroepen samen kunnen doen in het kader van efficiency. De publieke omroep streeft met elkaar naar een vermindering tot maximaal acht omroepbedrijven. Ook is gesproken over de mogelijkheid van één grote taakgebonden omroep in de toekomst. De NOS zou dan samen kunnen gaan met de NTR.

12

Directieverslag

Kwaliteit waarborgen Er wordt zo lang mogelijk geprobeerd de programma’s te ontzien. Bij deze grote bezuinigingen wordt ervoor gekozen om de kwaliteit van de programma’s niet met de kaasschaaf aan te tasten. De wens bestaat om de kwaliteit zelfs te verbeteren en om ons nog meer te richten op het maken van onder­ scheidende programma’s. Dit betekent wel dat de publieke omroep scherpe keuzes moeten maken. Publiek draagvlak Tot slot moet het maatschappelijk draagvlak van de publieke omroep worden verstevigd. NOS Directie 2010 Jan de Jong, algemeen directeur Geert Hofman, zakelijk directeur

13

‘Voor ons betekent de NOS: lekker samen sport kijken’ Vader en zoon Verbeek, kijkers NOS Sport

14

15

NOS Programma’s

TELEVISIE NOS Begrafenis Poolse President • NOS CDA Congres • NOS Gesprek Minister-president • NOS Nederland Kiest • NOS Nederland Kiest Verkiezingsdebat • NOS Headlines/NOS Journaal op 3 • Verkiezingsdebat • NOS Jeugdjournaal • NOS Jeugdjournaal Weekoverzicht • NOS Jeugdjournaal Jaaroverzicht • NOS Jeugdjournaal met Gebarentolk • NOS Jeugdjournaal Verkiezingen • NOS Journaal • NOS Journaal met Gebarentolk • NOS Journaal Extra • NOS Journaal • Jaaroverzicht 2010 • NOS Journaal op 3 • NOS Kamerdebat • NOS Persconferentie • NOS Vragenuurtje • NOS Den Haag Vandaag • NOS Presentatie Onderzoek Irak • NOS Presentatie Kabinet • NOS Verder Vandaag • NOS Proces Geert Wilders • Nieuwsuur • NOS Sportjournaal • NOS Studio Sport • NOS Studio Sport Extra • NOS Studio Sport Eredivisie • NOS Studio Sport Huldiging Oranje • NOS Studio Sport Jaaroverzicht Olympische Spelen • NOS Studio Sport Jaaroverzicht WK Voetbal • NOS Studio Sportzomer De Avondetappe • NOS Studio Vancouver • NOS Studio Voetbal • NOS Studio Sportzomer • Andere Tijden Sport • NOS Olympische Spelen • Hangen en Opstaan • NOS Studio • Sportdocument • NOS/NOC*NSF Sportgala • NOS UEFA Champions League • NOS UEFA Champions League Magazine • NOS UEFA Champions League Loting • NOS Loting EK Voetbal 2012

16

Het WK-gedeelte op NOS.nl noteerde in totaal 6,1 miljoen unieke bezoekers.

• NOS Op weg naar Zuid-Afrika • NOS WK Voetbal • NOS WK Journaal • NOS Super Cup • NOS Tour de France • NOS Tourjournaal • NOS Ski Schansspringen Garmisch-Partenkirchen • NOS Huldiging Olympische Sporters • NOS Paralympics • NOS 15 Jaar na Srebrenica • NOS 50 Jaar Anne Frank Huis • NOS 65 Jaar Bevrijding • NOS 65 Jaar Bevrijding Auschwitz • NOS 65 Jaar Bevrijding Westerbork • NOS 65 Jaar na Hiroshima • Actie Pakistan • Nederland Helpt Haïti • NOS Antillen 10-10-10 • NOS Nationale Dodenherdenking • NOS Bevrijdingsdag 2010 • NOS Beatrix 30 Jaar Koningin • NOS Selma, de Vrouw die Sobibor overleefde • NOS Bernhard, het verhaal van een Duitser • NOS Bevrijders in Nederland • NOS/NPS De Canadezen Komen • NOS Dance4Life • NOS Felicitatie Minister-president • NOS Flitsjournaal • NOS Fokking • Hell • Het gaat slecht, verder gaat het goed • NOS Herdenking Apeldoorn • NOS Herdenking Harry Mulisch • NOS Herdenking Vliegramp Tripoli • NOS Huwelijk Victoria van Zweden • NOS Indiëherdenking • NOS Koningin in Noorwegen • NOS Koninginnedag 2010 • NOS Nationale Dodenherdenking • NOS Nederlandse Veteranendag • NOS Nieuwjaarsconcert • NOS Het Nieuwe Circus • NOS/NPS Noorderslag • NOS Oranje Jaaroverzicht • NOS Veteranendag • NOS Over de Doden • NOS Kersttoespraak Koningin • NOS Prinsjesdag

17

NOS Programma’s

• NOS Sail 2010 • NOS De Toerist, de Violist en de Koningin • NOS Troostmeisjes • NOS 125 Jaar VVV

Radio • NOS Journaal • NOS

Radio 1 Journaal • NOS Met het Oog op Morgen • NOS Langs de Lijn • NOS RadiOlympia • NOS Radio Tour de France • NOS Langs de Lijn De Avondetappe • NOS Headlines • Zappen door 2010 • Politicus van het Jaar 2010 • NOS Nationale Dodenherdenking • NOS Prinsjesdag • NOS Nederland Kiest • NOS Radio 1 Journaal Lijsttrekkersdebat • NOS Kersttoespraak Koningin Beatrix

Digitale Thema-

kanalen • NOS Politiek 24 • NOS Journaal 24 • NOS Sport 24 Teletekst • NOS Teletekst Internet NOS.nl • tv.nos.nl • Jeugdjournaal.nl • Nederlandkiest.nl • Afstandgemist.nl • Etappegemist.nl • Tweedescherm.nl • Nieuwsuur.nl

Mobiele websites

• m.nos.nl • t.nos.nl • m.nos.nl/voetbal • m.nos.nl/schaatsen • m.nos.nl/os2010 • m.nos.nl/wk2010 • m.nos.nl/tour2010

Mobiele

applicaties • NOS Journaal voor iPhone • NOS Jeugdjournaal voor iPhone • NOS Teletekst voor iPhone • NOS Teletekst voor Android • NOS Teletekst voor Nokia • NOS Teletekst voor Blackberry

iGoogle • NOS.nl Nieuws • NOS Wielren video’s • NOS Tennis video’s • NOS

WK Voetbal 2010 video’s • NOS Jeugdjournaal video’s • NOS Politiek

18

Twitter • @NOS • @Teletekst • @schaatsen • @studiovoetbal

Gemiddeld 306.000 kinderen en/of ouders keken in 2010 naar het NOS Jeugdjournaal om 18.45 uur

• @winterspelen • @zomerspelen • @koningshuis • @NOSWKvoetbal • @NOSop3 • @NOSopmerkelijk • @NOSHeadlines • @NOSJournaalop3 • @nieuwsuur • @oogopmorgen • @jeugdjournaal • @NOS_Net • @ooggetuige • @NOSRadio1 • @NOScommunicatie • @politiek24 • @NOSlangsdelijn • @studio_sport • @NOSTourDeFrance • @wielrennen Politiek 24

Facebook • NOS Headlines • NOS op 3 • NOS Net • NOS

Hyves • NOS Jeugdjournaal • NOS Headlines • NOS Net LinkedIn • NOS-groep YouTube • NOS Headlines • Jeugd-

journaal • NOS Journaal op 3 • NOS Nederland Kiest • NOS Communicatie

Podcasts/vodcasts • NOS Buitenland • NOS Met

het Oog op Morgen • NOS Journaal van 07.00 uur • NOS Journaal van 12.00 uur • NOS Journaal van 17.00 uur • NOS Journaal van 20.00 uur • NOS Journaal van 07.00, 12.00, 17.00 en 20.00 uur • NOS Jeugdjournaal • NOS Radio 1 Journaal • Nieuwsoverzicht • NOS Langs de Lijn Voetbaloverzicht • NOS Langs de Lijn Sportforum • Nieuwsuur

Narrowcasting • Media Landscape • SpoorTV Game

Consoles/Settopbox • NOS Video voor PlayStation 3 • Metrologic NOS Nieuws • Metrologic NOS Journaal Connected TV • NOS Video voor Philips • NOS Video voor Samsung Internet @ TV • NOS Video voor Sony Bravia Internet Video

19

Het NOS Journaal van 20.00 uur werd in 2010 door gemiddeld 1.860.000 mensen bekeken.

20

NOS Nieuws

2010 was een bewogen nieuwsjaar, dat voor een groot deel in het teken stond van de Haagse politiek. NOS Nieuws deed uitgebreid en multimediaal verslag, in reguliere en extra uitzendingen, van de val van het kabinet Balkenende IV door de ‘kwestie Uruzgan’, de verkiezingen waarbij het CDA dramatisch verloor, de moeizame kabinetsformatie en uiteindelijk de komst van het kabinet van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV.   Maar er gebeurde meer in 2010; bij een vliegramp bij het Libische Tripoli kwamen 70 Nederlanders om het leven, in Chili werden 33 mijnwerkers gered nadat zij twee maanden vast zaten in een ingestorte mijn en verschillende Eurolanden kwamen in financiële problemen. Ook kwam in 2010 ook het seksueel misbruik in de Katholieke kerk aan het licht, was er een zware aardbeving in Haïti en werd Pakistan getroffen door de ergste overstromingen sinds 1929. In het voorjaar legde een aswolk, afkomstig uit de vulkaan Eyjafjalljökull op IJsland, het vliegverkeer plat en in de zomer stond Nederland op zijn kop tijdens het WK voetbal in Zuid-Afrika, waar Oranje de finale haalde.   Het laatste nieuws rondom deze en vele andere gebeurtenissen in 2010 was te volgen via de uitzendingen van NOS Nieuws op radio en televisie, via de digitale themakanalen Journaal 24 en Politiek 24 en via NOS.nl. NOS Journaal Nieuwe anchor acht uur Rob Trip presenteerde op 11 januari zijn eerste NOS Journaal van 20.00 uur. Daarmee nam hij formeel het stokje over van Philip Freriks als anchor van het belangrijkste NOS Journaal. Trip presenteert week op/ week af, afwisselend met Sacha de Boer. Zomercolumns In 2010 maakten de correspondenten van de NOS voor de vierde keer een serie zomercolumns. Dit jaar waren niet alleen bijzonderheden uit onder meer China, Italië en Rusland te zien, maar lieten ook de binnenlandverslaggevers en regiocorrespondenten zien wat er voor bijzonders in Nederland gebeurt. Zo 21

waren er columns over de Amsterdamse parkeerautomaten, een expeditie naar de Tweede Maasvlakte

en auto’s die werden gezegend in het Brabantse Hoeven. De videocolumns van ongeveer een minuut waren tussen 12 en 30 juli dagelijks te zien in de ochtendbulletins van het NOS Journaal tussen 07.00 en 09.00 uur. Gülden Ilmaz In juli deed het NOS Journaal eenmalig een beroep op Gülden Ilmaz, nieuwslezer van de Amsterdamse stadszender AT5. Vanwege de vakantieperiode waren op 28 en 29 juli geen eigen ‘journaalgezichten’ beschikbaar. Laïla Abid gestopt In september maakte Laïla Abid bekend dat ze ging stoppen als presentator van het NOS Journaal om als freelancer aan de slag te gaan. Eerste NTS Journaal gedigitaliseerd In de archieven van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid dook in oktober het allereerste NTS Journaal, de voorloper van het NOS Journaal, op. Het eerste NTS Journaal werd op 5 januari 1956 uitgezonden. Deze uitzending kwam tevoorschijn bij het digitaliseren van alle oude Journaalitems uit de jaren 50 en 60 en kan bekeken worden op de website van de NOS. NOS levert wereldwijd beelden proces Wilders Vanuit de gehele wereld was in het najaar van 2010 belangstelling voor het strafproces tegen Geert Wilders. Hij stond terecht wegens het aanzetten tot haat en discriminatie en voor groepsbelediging. Zowel uit Europa als daarbuiten meldden journalisten zich bij de rechtbank om verslag te doen van het proces. NOS Nieuws, dat (live) verslag deed via televisie, radio en internet, leverde voor tal van buitenlandse televisiestations het beeld vanuit de rechtszaal. Dat gebeurde via de grote internationale persbureaus als AP en Reuters en via de Eurovision New Exchange (EVN), de Europese uitwisseling van beelden van publieke omroepen. Laatste uitzending Gerard Arninkhof Op 14 december nam Gerard Arninkhof afscheid als presentator en eindredacteur van het NOS Journaal. Na bijna 30 jaar voor de NOS gewerkt te hebben ging hij op 1 januari 2011 met vervroegd pensioen. NOS Jeugdjournaal NOS Jeugdjournaal Magazine toegestaan Begin 2010 liet het Commissariaat voor de Media weten dat het NOS Jeugdjournaal Magazine een 22

toegestane nevenactiviteit van de NOS is. Het Commissariaat oordeelde dat “de licentievergoeding die

NOS Nieuws

uitgeverij Zwijsen betaalt voor het gebruik van de naam en het beeldmerk van het NOS Jeugdjournaal marktconform is. Afhankelijk van de bereikte oplage kan het vergoedingspercentage na twee jaar te laag blijken. Daarom wil het Commissariaat de nevenactiviteit van de NOS aan het eind van die periode opnieuw beoordelen.” Uitgeverij Zwijsen geeft het maandblad voor kinderen van acht tot twaalf jaar uit sinds oktober 2009 in samenwerking met het NOS Jeugdjournaal. NOS Jeugdjournaal in de Ochtend Uit onderzoek naar de behoefte aan een actueel NOS Jeugdjournaal in de ochtend onder leraren van groep 7 en 8, bleek dat ruim driekwart van de ondervraagde leraren (enigszins) enthousiast is over een kort Jeugdjournaal. De meesten dachten dit meerdere keren per week te bekijken met hun leerlingen. Sinds september is het NOS Jeugdjournaal dan ook in de ochtend te zien. De ochtendeditie wordt aan het begin van iedere schooldag om 08.45 uur op Z@PP (Nederland 3) uitgezonden. In de live-uitzending van vijf minuten komen het nieuws uit binnen- en buitenland, een vooruitblik op een gebeurtenis van die dag, het weer voor de pauzes en na schooltijd en een stelling die betrekking heeft op de actualiteit aan bod. De uitzending wordt zo snel mogelijk op de site van het Jeugdjournaal gezet, zodat dit ook later in de klas bekeken kan worden. Uit onderzoek dat Z@PP in december 2010 deed bleek dat het NOS Jeugdjournaal in de ochtend aanslaat; rond de 150.000 kinderen uit de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs kijken gezamenlijk in de klas naar het programma. Dat is een derde van alle leerlingen in Nederland uit de hoogste twee groepen van de basisschool. Nieuwe presentator Vanwege de komst van het NOS Jeugdjournaal in de ochtend is het presentatieteam uitgebreid van vier naar vijf personen. Siham Raijoul startte in januari 2011 als presentator van het journaal voor kinderen van 9-12 jaar. Kennismakingsinterview met premier Rutte In november was een extra lange uitzending van het Jeugdjournaal te zien over de nieuwe minister-president; Mark Rutte. Presentator Rozemarijn Moggré ging bij hem langs in zijn werkkamer in het torentje om namens het NOS Jeugdjournaal en de kijkers kennis te maken. Tijdens het interview gaf hij antwoord op vragen als ‘werd je vroeger wel eens gepest’? ‘Hoeveel broers en zussen heb je eigenlijk?’ ‘Hoe is het om met Geert Wilders samen te werken?’ en ‘Wat doe je eigenlijk allemaal als minister-president?’.

23

24

‘Samen met onze ouders kijken wij vaak naar het NOS Jeugdjournaal. Hierin wordt het nieuws goed en duidelijk uitgelegd’ Leerlingen van klas 2, kijkers NOS Jeugdjournaal

25

26

NOS Nieuws

NOS Journaal op de radio Radio 2 NOS Journaal Sinds 1 september 2010 verzorgd een aparte NOS redactie het nieuws op Radio 2. Deze redactie maakt nieuws op maat dat aansluit bij de doelgroep van Radio 2. Voor die tijd werd het nieuws op Radio 2 verzorgd door de centrale nieuwsredactie, maar sinds september is er een redactieruimte ingericht bij de studio van de radiozender. Deze redactie bestaat uit twee personen; een redacteur en de presentator. De bulletins van het Radio 2 NOS Journaal zijn op maandag tot en met vrijdag tussen 06.30 en 18.00 uur te horen en worden gepresenteerd door twee vaste nieuwslezers; ’s ochtends Carmen Verheul en ’s middags Clemens Peters. De ‘eigen’ NOS redactie was een lang gekoesterde wens van Radio 2 en één van de plannen die in de notitie van de hoofdredactie van de NOS werden genoemd. De NOS probeert via verschillende platforms zo veel mogelijk mensen te voorzien van nieuws. Een eigen redactie voor Radio 2 past goed bij deze gedachte. Het stelt de NOS in staat om effectiever luisteraars te bedienen met nieuws op maat en zo een groter bereik te realiseren. Avondeditie NOS Radio 1 Journaal vernieuwd In oktober maakte de NOS bekend dat Tim Overdiek de avondeditie van het NOS Radio 1 Journaal gaat presenteren. Na enkele weken solo als presentator te zijn warmgedraaid, doet hij dat sinds januari 2011 samen met Lucella Carasso. Sinds september 2008 kent de ochtenduitzending al duopresentatie door Lara Rense en Marcel Oosten. Omdat op deze duopresentatie veel positieve reacties van luisteraars komen, werd dit concept ook doorgevoerd in de avonduitzending. Het nieuwe presentatieduo gaat nog meer inzetten op contact en interactie met de luisteraar via de verschillende sociale media, omdat dat iets toevoegt aan de dynamiek van een uitzending. In de ochtendeditie van het NOS Radio 1 Journaal waren social media al een vast onderdeel van het programmaconcept. Politicus van het Jaar 2010 In december organiseerde het NOS Radio 1 Journaal in samenwerking met Radio 1 voor de achtste keer de ‘Politicus van het Jaar’-verkiezing. Tijdens een rechtstreekse uitzending vanuit de oude vergaderzaal in de Tweede Kamer werd Mark Rutte gekozen tot de beste politicus van 2010. De vakprijs ‘Politicus van het Jaar’ wordt jaarlijks toegekend door de vakdeskundigen bij uitstek: de Haagse journalisten.

27

Zij bepalen via een enquête welke politicus met de titel naar huis gaat. In aanmerking komen landelijke politici uit de Eerste en Tweede Kamer, alsook ministers en staatssecretarissen. De parlementaire pers verkoos daarnaast Kamerlid Wouter Koolmees (D66) tot het ‘Politieke Talent van 2010’. Voor deze prijs kwamen politici in aanmerking die na 9 juni 2010, de datum van de Tweede Kamerverkiezingen, voor het eerst actief werden in de landelijke politiek. De Politicus van het Jaar-verkiezing was rechtstreeks te volgen op Radio 1, via het digitale themakanaal Politiek24 en via internet. NOS Met Het Oog Op Morgen Primeur Dinsdag 16 en donderdag 18 februari was NOS Met het Oog op Morgen voor het eerst in de 34-jarige historie van het radioprogramma uitsluitend te beluisteren via internet. Het actualiteitenprogramma, steevast in de top 10 van beste nieuws en politieke podcasts in Nederland, maakte op beide data plaats voor NOS RadiOlympia dat rechtstreeks verslag deed van het Olympisch schaatstoernooi. Na de uitzending op NOS.nl was het programma te downloaden als podcast. Presentatiewisselingen Begin maart werd Joris Luyendijk de vaste stem van ‘het Oog’ op maandagavond. Hij volgde Lucella Carasso op die eerder naar de avondeditie van het NOS Radio 1 Journaal vertrok. Henk van Hoorn gestopt Op 30 juni presenteerde Henk van Hoorn NOS Met het Oog op Morgen voor de laatste keer. Van Hoorn werkte ruim 40 jaar bij zowel radio als televisie. Een groot aantal jaren daarvan was hij werkzaam bij de NOS, onder meer als hoofdredacteur van ‘het Oog’. Ook was hij één van de geestelijk vaders van het NOS Radio 1 Journaal. In 1986 presenteerde hij zijn eerste Oog-uitzending. Clairy Polak volgde Van Hoorn per 1 september op en neemt sindsdien iedere woensdagavond de presentatie voor haar rekening. 35 jaar Oog Op 5 januari 2011 bestond ‘het Oog’ 35 jaar. In aanloop naar de jubileumuitzending op 5 januari werd het radioprogramma vanaf eind december 2010 gepresenteerd door duo’s. Iedere huidige presentator kreeg gezelschap van een oud-presentator. Naast aandacht voor het actuele nieuws werd ook gesproken over een onderwerp uit de tijd van de oud-presentator, waar hij of zij een bepaalde herinnering aan koesterde. Oud-presentatoren die aanschoven waren Henny Stoel, Jan Lenferink, Berend Boudewijn, Ivo Niehe, Hanneke Groenteman, Annette van Trigt, Frits Spits en Joop van Zijl. 28

NOS Nieuws

NOS Headlines NOS Headlines is het jongerenplatform van de NOS. Dagelijks verzorgt deze redactie de bulletins op de radiozenders 3FM en FunX. Ook houden zij jongeren op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de wereld via www.nosheadlines.nl, teletekstpagina 401 en een weekoverzicht op Journaal 24. Een redactie van stagiairs en jonge nieuwsmakers maakt video-items, die op de website worden geplaatst. Social Media Na een eigen YouTube-kanaal en een Twitter-account is NOS Headlines sinds maart 2010 ook vertegenwoordigd op Facebook. Daarnaast kreeg de NOS Headlines-hyve de status van officiële programmahyve. Via social media als Hyves en Facebook wil de jongerentak van de NOS haar doelgroep nog beter bedienen en bereiken. Twitterbulletins Omdat onder de luisteraars van 3FM en FunX ook veel Twitteraars zijn biedt NOS Headlines sinds oktober 2010 via haar Twitteraccount ook ‘Twitterbulletins’ aan. Dat zijn speciaal gemaakte audionieuwsbulletins die via het Twitteraccount @NOSHeadlines te beluisteren zijn. Het was voor het eerst in Nederland dat audionieuws structureel via tweets werd verspreid. Al langer werden via Twitter audiolinkjes aangeboden om radiofragmenten terug te luisteren. Maar met het structureel aanbieden van speciaal voor Twitter gemaakt bulletins, sloeg NOS Headlines weer een nieuwe ‘communicatieweg’ in. De tweet met de ‘audio-nieuwsupdates’ wordt steeds op exact het hele uur verstuurd. Dagjournaals In maart maakte NOS Headlines haar eerste NOS Headlines Dagjournaal. De dagjournaals, waarin binnen vijf minuten meerdere nieuwsitems de revue passeren, verschenen vanaf dat moment dagelijks op de website van NOS Headlines. De vraag om zo’n dagjournaal kwam vanuit de bezoekers van de website en vanuit jongeren die de NOS spreekt op scholen. Daarnaast is het samenstellen van het dagjournaal een goede aanvulling op de ervaring die stagiairs nu al opdoen bij NOS Headlines. Het geeft een nog vollediger beeld van het werken als journalist voor de NOS. De jonge redactie gaat creatief te werk en maakt gebruik van de eenvoudige middelen die zij tot haar beschikking heeft. Zo fungeert een laptop als autocue en zorgt een groen decor met bouwlampen voor de juiste belichting. NOS Headlines gaat lokaal Sinds augustus zendt E-FM, de lokale omroep van Eindhoven, als eerste lokale omroep de nieuwsbulletins van NOS Headlines uit. De hoofdredactie van de zender is van mening dat de bulletins van NOS

29

Headlines beter passen bij hun doelgroep. Zij doelt vooral op de onderwerpkeuze in de nieuwsblokken en op het feit dat er in de Headlines-bulletins quotes worden gebruikt van de ‘hoofdrolspelers’ in het nieuws. De journalistieke, actuele uitstraling die de bulletins daardoor krijgen, spreekt de radio-omroep aan. Nieuw: NOS op 3 In de notitie ‘Publiek in de Toekomst’ kondigde de hoofdredactie van NOS Nieuws aan de organisatie van NOS Headlines en het NOS Journaal op 3 te herzien. In maart 2010 werd dan ook aangekondigd dat deze redacties zouden worden samengevoegd. Verschillende werkgroepen gingen aan de slag om de samenvoeging van de twee redacties voor te bereiden en zich te verdiepen in de nieuwe organisatie en de radio- en televisieformats. Sinds december 2010 is de samenwerking ook zichtbaar op de nieuwsvloer; toen zijn de redacties fysiek samengevoegd om de lancering in 2011 voor te bereiden. Nieuw platform Het nieuwe nieuwsplatform, dat in 2011 wordt gelanceerd en ‘NOS op 3’ zal gaan heten, onderscheidt zich van haar voorgangers door zich met één centrale redactie, met een geïntegreerde nieuwsvoorziening op web, radio en tv te richten op een brede, heterogene doelgroep. Het publiek laat zich niet definiëren aan de hand van leeftijd, maar op basis van kenmerken, interesses en leefstijl. NOS op 3 heeft een eigen, nieuwe redactionele formule, waarin een centrale rol is weggelegd voor internet: als medium binnen crossmediale nieuwsvoorziening, maar ook als interactieve ontmoetingsplaats voor redactie en publiek. NOS op 3 zoekt via sociale media actief de dialoog met het publiek om haar nieuwsvoorziening te evalueren en inzicht te geven in de journalistieke keuzes. NOS op 3 wil met de gecombineerde inzet van radio, tv en internet een meervoudig perspectief bieden op nieuwsgebeurtenissen dat het publiek verrast (Oh?) informeert (Ah!) en boeit (Wow!?). NOS Teletekst 30 jaar Teletekst NOS Teletekst vierde op 1 april zijn 30e verjaardag. Op die dag hadden de Teletektpagina’s 100, 101, 401, 601, 701 en 801 een speciale verjaardagslay-out. Kijkcijfercanon Ter gelegenheid van het 30 jarig bestaan van Teletekst heeft de NOS onderzoek laten doen naar het gebruik en de waardering van het medium. De resultaten waren indrukwekkend; NOS Teletekst is een 30

snel, actueel en betrouwbaar medium en wordt door ruim 81% van de Nederlandse bevolking gebruikt.

NOS Nieuws

De nieuwspagina 101 is met 10 miljoen gebruikers de populairste rubriek, gevolgd door het weer, de TVgids en Sport. De pagina die het laatste nieuws weergeeft (101) noteert met bijna 5 miljoen tevens het hoogste aantal dagelijkse bezoekers. De Eredivisierubriek is de winnaar als het om wekelijks terugkerend bezoek gaat. 4,1 Miljoen mensen willen iedere week weten hoe de voetbalcompetitie zich ontwikkelt. Van ‘vergrijzing’ van het medium Teletekst is geen sprake, gezien het feit dat het bereik onder jongeren tussen de 15 en 24 jaar relatief het hoogst is (92%). Een andere opvallende uitkomst is dat nog steeds de meeste mensen Teletekst raadplegen via de televisie (98%). NOS Weer Nieuwe weerleverancier De NOS heeft in 2010 in WeerOnline een nieuwe leverancier gevonden van weerdata en weercontent. Inhoudelijk veranderde er weinig, wel kreeg het weerbericht op televisie een nieuw jasje. Het projectiescherm in Studio 8, de studio van het NOS Journaal van 18.00 en 20.00 uur, werd vervangen door een hypermodern plasmascherm met touchscreen mogelijkheid. Het nieuwe scherm zorgt voor een meer dynamische vormgeving met 3D grafieken en afbeeldingen. Ook levert het een veel beter en scherper beeld. De presentatie van het weer bleef in handen van de vaste presentatoren van de NOS. Nieuwe weervrouw Sinds de zomer van 2010 maakt Willemijn Hoebert deel uit van het weerteam van de NOS. Zij kwam in de plaats voor Marjon de Hond, die de NOS op 1 augustus verliet. De overige vaste weerpresentatoren zijn Erwin Kroll, Marco Verhoef en Gerrit Hiemstra. Digitale Themakanalen NOS Nieuws zond ook in 2010 24 uur per dag uit op haar twee digitale televisiekanalen; Journaal 24 en Politiek 24. Beide kanalen kunnen via internet of digitale televisie worden bekeken. Live debatten, persconferenties etc. De digitale themakanalen zonden ook regelmatig (het vervolg van) debatten, perspresentaties of persconferenties live uit als daar geen ruimte (meer) voor was op de publieke zenders Nederland 1, 2 en 3. Dit gebeurde bijvoorbeeld bij het debat over de kabinetsformatie op 4 augustus. De NOS zond dit debat tot 17.20 uur live uit op Nederland 1. Daarna kon men het debat verder volgen op het politieke themakanaal Politiek24.

31

Haagse Museumnacht Een opvallende uitzending op Politiek 24 was ‘De Drie van Breda’, die tijdens de Haagse Museumnacht te zien was. Tussen 00.00 en 01.00 uur was de voorstelling over het historische Kamerdebat naar aanleiding van de mogelijke gratieverlening aan drie Duitse oorlogsmisdadigers, rechtstreeks te zien op het politieke themakanaal van de NOS. Nieuwsupdates in 60 seconden Iedereen die op de hoogte wil blijven van het laatste nieuws, heeft er sinds november 2010 een mogelijkheid bij om zich snel te laten bijpraten. Sindsdien bundelt de NOS vijf keer per dag (om 07.30, 09.30, 12.30, 15.30 en 17.30 uur) het nieuws in 60 seconden. In deze minuut wordt een totaalbeeld gegeven van het belangrijkste nieuws van dat moment. Handig voor iemand die op een zelf gekozen moment in een kort tijdsbestek het laatste nieuws wil weten. Multimediaal De videobulletins zijn van maandag tot en met vrijdag beschikbaar op www.nos.nl en via de mobiele website van de NOS, m.nos.nl. Volgers van de NOS op Twitter (@NOS) ontvangen een tweet als er een nieuwe ‘60 seconden-update’ op de site staat. Ook komt er een RSS-feed beschikbaar van het 60 seconden bulletin en ze zijn op onregelmatige tijden te zien op de digitale kanalen NOS Journaal 24 en 101.TV. De nieuwsupdates van 60 seconden passen in het beleid om de NOS om haar programma’s aan zoveel mogelijk mensen via zoveel mogelijk kanalen aan te bieden. Jaaroverzichten NOS Journaal Jaaroverzicht 2009 op DVD In januari verscheen het NOS Journaal Jaaroverzicht 2009 op dvd. Met de terugblik op 2009 is de dvdbox met NTS- en NOS-jaaroverzichten compleet. Deze box geeft in ruim 66 uur een historisch beeld van de jaren 50 tot en met 2009. Alle jaaroverzichten NOS Journaal online In december 2010 zette de NOS al haar jaaroverzichten en die van voorganger NTS online. Alle overzichten, van het allereerste uit 1956 tot en met het laatste van 2009, kunnen sindsdien ook worden bekeken via NOS.nl. Opgeteld gaat het om zo’n 75 uur televisie waarin een uniek nieuwsbeeld van de afgelopen 54 jaar wordt geschetst. Alle jaaroverzichten werden zoveel mogelijk in oorspronkelijke staat op de site geplaatst. Dat kon omdat veruit het meeste materiaal bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid bewaard is gebleven. Bij het 32

omzetten van film naar digitaal bleken soms de oorspronkelijke filmrollen of geluidsbanden te ontbreken.

NOS Nieuws

Dat werd opgelost door bepaalde beelden opnieuw in te monteren of teksten deels opnieuw in te spreken. Hiervoor is gebruik gemaakt van de originele draaiboeken en teksten van de jaaroverzichten die op microfiches bewaard zijn. NOS Journaal Jaaroverzicht 2010 Aan het eind van 2010 keek het NOS Journaal traditiegetrouw terug op het jaar. In het NOS Journaal Jaaroverzicht 2010 vormden de Haagse gebeurtenissen de rode draad. Maar er gebeurde natuurlijk veel meer in 2010. Bijvoorbeeld een verwoestende aardbeving in Haïti, zware overstromingen in Pakistan, de vliegramp bij Tripoli, het WK Voetbal in Zuid-Afrika en de redding van de Chileense mijnwerkers. Op deze en andere gebeurtenissen werd ook uitgebreid teruggekeken. Daarnaast werd in vier ‘seizoensblokken’ het kleinere nieuws chronologisch weergegeven. NOS Jeugdjournaal Jaaroverzicht 2010 Ook het NOS Jeugdjournaal keek terug op 2010. Het programma zocht daarvoor kinderen op die dit jaar nauw betrokken waren bij groot en klein nieuws. Hoe hebben zij dat nieuws destijds ervaren en hoe kijken ze er nu op terug? Onderwerpen die onder meer langskwamen waren de vliegtuigramp in Tripoli, de komst van het nieuwe kabinet van Mark Rutte en het Wereldkampioenschap voetbal In Zuid-Afrika. In het NOS Jeugdjournaal Jaaroverzicht was ook aandacht voor positief nieuws: kinderen die heldendaden verrichtten en het opvallendste dierennieuws van 2010. NOS Net NOS Net is het netwerk van mensen uit het gehele land die veel weten op een bepaald gebied en door de NOS geraadpleegd worden. Zij zijn geen journalisten, maar deskundig omdat zij in het dagelijkse leven specialistische kennis en ervaring opdoen, door bijvoorbeeld hun beroep of politieke activiteiten. Deze ‘deskundigen’ vertellen de NOS wat zij weten over bepaalde onderwerpen, niet wat zij daarvan vinden. Via NOS Net wil de NOS weet krijgen van zaken die in het land spelen en die anders voor ons verborgen waren gebleven. Mede door dit netwerk wil de NOS nieuwe inzichten krijgen en naar nieuwe invalshoeken zoeken. Vragen Sinds de start van NOS Net in 2010 hebben talloze mensen gereageerd op vragen. Deze vragen werden gesteld door middel van oproepen op NOS.nl, maar ook via het Twitter-account van NOS Net, Facebook, Hyves en LinkedIn. Ze gingen over maatschappelijke onderwerpen als politiek, gezondheidszorg en huisvesting. De NOS neemt de kennis en tips niet één op één over, maar gaat er journalistiek mee aan de slag door ze

33

te toetsen, checken en hoor en wederhoor te plegen. Uiteindelijk maken de redacteuren van NOS Net er

34

een journalistiek verhaal van. Alle ‘deskundigen’ zijn opgenomen in een database, zodat gericht vragen kunnen worden gesteld. NOS Net in 2010 NOS Net bleek succesvol. In 2010 zijn met behulp van het netwerk van ‘deskundigen’ verschillende concrete verhalen ontstaan die anders niet (in deze vorm) gemaakt hadden kunnen worden. Verschillende mensen uit het netwerk kwamen terug in verhalen op NOS.nl. Ook in het NOS Journaal op televisie en het NOS Radio 1 Journaal waren ‘deskundigen’ te zien en te horen naar aanleiding van hun reacties. Enkele voorbeelden: • Gemeenteraadsverkiezingen NOS Net werd voor de eerste keer ingezet in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen. Lokale politici uit het hele land hielden het publiek op de hoogte van hun verkiezingscampagne door het schrijven van artikelen, die op NOS.nl werden gepubliceerd. • Correspondenten in het land De economieredactie had na de aardbeving in Haïti een lijst van gemeenten die geld hadden overgemaakt voor de slachtoffers, maar wist niet of die lijst wel compleet was. NOS Net werd ingeschakeld om de lijst te checken. Door een oproep aan het netwerk werd al snel de eerste gemeente gevonden die op de lijst ontbrak. De NOS bleek hiermee daadwerkelijk te beschikken over een netwerk dat niet alleen kennis aandraagt die de redactie zelf niet bezit, maar dat ook fungeert als een soort correspondentennetwerk in het hele land. • Fact-checking Tijdens de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni heeft NOS Net aan ‘fact-checking’ gedaan. Dat hield in dat beweringen van politieke partijen en hun vertegenwoordigers werden getest op waarheidsgehalte. Aan het publiek werd gevraagd te helpen bij het toetsen van uitspraken van politici op waarheid. Zij konden het de NOS laten weten over welke uitspraken van politici zij hun twijfels hadden. • Probleemlijst pensioenfondsen In augustus werd bekend dat veertien pensioenfondsen op dat moment in de problemen zaten, maar de overheid wilde de namen van deze fondsen niet bekendmaken. Door middel van een oproep van NOS Net konden toch alle namen van de veertien pensioenfondsen op de probleemlijst worden achterhaald. • Onderzoek naar lokale bezuinigingen 35

In november onderzocht de NOS Net in hoeverre mensen iets gaan merken van de bezuinigingen bij

gemeenten. Ruim de helft (226) van alle gemeenten leverden hun gegevens aan voor dit onderzoek. De resultaten kwamen aan bod in items op radio, televisie en internet. NOS Ooggetuige Via Ooggetuige roept de NOS kijkers, luisteraars en internetgebruikers die getuige zijn geweest van een nieuwsgebeurtenis op om hun nieuwswaardige foto’s en video’s in te sturen. Dat kunnen zij doen via de website www.nos.nl/ooggetuige of via het mailadres [email protected]. Nadat de ingestuurde beelden zijn gecontroleerd op relevantie en betrouwbaarheid worden zij beschikbaar gesteld voor alle NOS media. Ook in 2010 werd Ooggetuige regelmatig ingezet, bijvoorbeeld wanneer er rondom een nieuwsgebeurtenis een gebrek aan informatie was. Dit was onder meer het geval bij de vliegramp in Tripoli. Nadat een vliegtuig met veel Nederlanders aan boord was neergestort, was er lange tijd geen nieuwe informatie. Expat Chris Lemsom, die zich op tien minuten van de rampplek in Libië bevond, filmde daarom het neergestorte vliegtuig en reageerde op de oproep op NOS.nl. Zijn materiaal is vervolgens multimediaal ingezet. Eerst op internet, later vonden er kruisgesprekken met hem plaats in het NOS Journaal en op de radio. Nieuwseducatie Het project ‘NOS on Tour’ omvat alle activiteiten van de NOS op het terrein van nieuwseducatie. Het doel is tweeledig. Enerzijds wil de NOS jongeren ‘nieuwswijs’ maken door met hen te praten over het huidige medialandschap. Anderzijds gaat de NOS tijdens de ‘NOS on Tour’-bijeenkomsten met de jongeren in gesprek over de vraag ‘Wat doet de NOS goed in de nieuwsvoorziening en wat kan beter?’. Het nieuwswijs maken van jongeren beschouwt de NOS als één van haar maatschappelijke taken. Clinics Nieuwswijsheid Samen met Beeld en Geluid organiseerde NOS Nieuws in 2010 clinics rondom het thema ‘nieuwswijsheid’. Tijdens deze clinics belichtten NOS’ers de vele aspecten van het journalistieke vak. De aanwezige jongeren uit de bovenbouw van het voortgezet onderwijs konden ook vragen stellen. Zij raakten door die clinics bekend met verschillende disciplines die horen bij het maken van nieuwsproducties. Hierbij ging het niet om de inhoud van het nieuws, maar over de totstandkoming ervan. NOS’ers als televisiepresentator Jeroen Overbeek, radiopresentator Bart-Jan Cune en verslaggever Jeroen Wollaars lieten zien welke keuzes worden gemaakt tijdens dit proces en welke invloed dit heeft op de uiteindelijke nieuwsuitzending op radio, tv of internet. Daarnaast kregen de leerlingen een kijkje achter de schermen op de nieuwsvloer van de NOS. 36

NOS Nieuws

Meet & Greet NOS Jeugdjournaal Het NOS Jeugdjournaal organiseerde, ook in samenwerking met Beeld en Geluid, maandelijks een Meet & Greet met een presentator en een redacteur van het journaal voor kinderen. Deze Meet & Greets zijn bedoeld voor kinderen uit de bovenbouw van het basisonderwijs en geven een beeld van wat er zoal komt kijken bij het maken van nieuwsproducties als het Jeugdjournaal. Hierbij gaat het zowel over de inhoud van het nieuws, als over de totstandkoming ervan. De makers van het NOS Jeugdjournaal laten zien welke keuzes zij maken tijdens dit proces en welke invloed dit heeft op de uiteindelijke nieuwsuitzending op radio, tv of internet. NOS on Tour Ook bezocht de NOS in 2010 weer middelbare scholen om samen met leerlingen radio- en televisieonderwerpen te maken. Voor één dag geen natuurkunde, Frans of geschiedenis, maar in plaats daarvan aan het werk met camera’s en microfoons. Om zo professioneel mogelijk te werk te gaan, beginnen de workshops radio en televisie met een uitleg over wat nieuws eigenlijk is. Onze journalisten leggen de jongeren uit hoe je van een nieuwsfeit een goed radio- of televisieonderwerp maakt. Met de theorie in het achterhoofd gaan de scholieren op pad om radio- en televisieonderwerpen te maken. De jongeren gaan daarvoor op zoek naar hun eigen nieuws. De reportages staan allemaal op de website van ‘NOS on Tour’. Aan het einde van het schooljaar wordt door een vakjury onder leiding van de hoofdredacteur van NOS Nieuws Hans Laroes het beste radio en televisie-item gekozen. De winnende makers mogen een bezoekje komen brengen aan de redactie van NOS Nieuws in Hilversum. NOS Media Award De NOS Media Award is in 2009 in het leven geroepen om het werken in de media onder allochtone jongeren te stimuleren. De NOS Media Award is één van de ECHO Awards, die worden toegekend aan de ‘Meest Excellente Allochtone Studenten’ in het hoger beroepsonderwijs en het wetenschappelijk onderwijs. De winnaar van de Award vertrekt deze zomer naar Amerika om een volledig verzorgde ‘summer course’ te volgen aan de University of California Los Angeles (UCLA). Rachid Bouazzaoui won in 2010 de NOS Media Award. Hij werd door de jury beloond voor zijn passie voor het journalistieke vak en de authenticiteit waarmee hij dit laat zien. Met zijn presentatie overtuigde hij onder meer politicus en juryvoorzitter John Leerdam. Samenwerking met bibliotheken ‘Laat zoveel mogelijk mensen profiteren van het beste wat twee organisaties te bieden hebben.’ Vanuit

37

die gedachte slaan de NOS en de bibliotheken in Nederland de komende jaren op verschillende terreinen

de handen ineen. Dat maakten de NOS en de bibliotheken in november 2010 bekend tijdens de ‘ Week voor de Mediawijsheid’. Jongeren Het nieuwswijs maken van jongeren is een van de pijlers van de samenwerking. Hierbij kunnen mediacoaches bij bibliotheken een belangrijke rol vervullen. In 2010 liepen twee pilots waarin een aantal van deze coaches met kinderen en jongeren uit het basis- en voortgezet onderwijs aan de slag ging met het maken van nieuws. De mediacoaches werden hiervoor speciaal opgeleid door de NOS. De pilots bleken succesvol. Vanaf 2011 wordt dit project verder uitgebreid. Digitale themadossiers Ook wordt in 2011 een begin gemaakt met het project ‘digitale themadossiers’. Hierin wordt het nieuws van de NOS in de vorm van audio, video en tekst gekoppeld aan de digitale achtergrondinformatie van bibliotheken. Door deze bundeling van informatie en kennis ontstaat een verrijking van informatie over tal van onderwerpen. NOS Correspondenten Om betrouwbare en volledige berichtgeving over het buitenland te verzorgen heeft de NOS eigen correspondenten, die nieuwsgebeurtenissen in het buitenland met eigen, Nederlandse ogen bekijken. Om een frisse blik te houden, is het noodzakelijk om niet te lang op een plek te blijven zitten. Het uitgangspunt is na drie tot vijf jaar te rouleren. Daarnaast voert de NOS het beleid om correspondenten na een aantal jaren weer voor een bepaalde periode naar Nederland terug te halen. Op die manier ervaren zij ook de ontwikkelingen in de Nederlandse maatschappij. In 2010 hebben verschillende wisselingen onder de correspondenten van de NOS plaatsgevonden. Midden-Oosten Na zeven jaar correspondentschap in het Midden-Oosten gaat Mustapha Oukbih in 2010 aan de slag als buitenlandredacteur op de redactie van NOS Nieuws. Na het vertrek van Oukbih blijven twee multimediale correspondenten in het Midden-Oosten werkzaam: Nicole le Fever in Jordanië en Sander van Hoorn in Israël. Australië In 2010 kwam een einde aan de samenwerking tussen de NOS en Australiëcorrespondent Wabe Roskam. Robert Portier volgde hem op. Portier werkt sinds mei 2010 vanuit Sydney als crossmediaal correspondent in Australië. 38

NOS Nieuws

Zuid-Amerika In de zomer keerde ook Kees Elenbaas terug om aan de slag te gaan op de buitenlandredactie. Daarmee beëindigde hij zijn correspondentschap in Buenos Aires. Frankrijk In de zomer van 2010 stapte Saskia Dekkers, NOS correspondent in Parijs, over naar Nieuwsuur. Radiocorrespondent Roger Strijland werkte sinds Dekkers’ vertrek multimediaal, maar maakte in november zelf bekend te stoppen. Ron Linker volgt hen op. Hij verruilt Washington in de zomer van 2011 voor Parijs om de nieuwe multimediale NOS correspondent in Frankrijk te worden.

De correspondenten van de NOS

Verre Oosten In oktober werd bekend dat Wilma van der Maten heeft besloten haar correspondentschap voor de NOS per 1 juli 2011 te beëindigen. Zij wordt opgevolgd door Lucas Waagmeester. Duitsland Eind 2010 stopte Margriet Brandsma met haar NOS-werkzaamheden in Berlijn. Zij keert terug naar Nederland om vanaf mei 2011 weer deel uit te maken van de NOS-redactie. Haar taken worden overgenomen door Wouter Meijer, die sinds 2,5 jaar voor NOS radio in Berlijn zit. Tim de Wit gaat per 1 mei 2011 aan de slag als bureauredacteur op het Duitse NOS-bureau. Toekomstige wisselingen In maart werd bekend dat Rop Zoutberg, sinds 2004 correspondent in Spanje, vanaf 1 januari 2012 de 39

nieuwe NOS-correspondent in Italië wordt. Andrea Vreede, die al correspondent in Italië is, wordt zijn

40

rechterhand. Radiocorrespondent in Italië Bas Mesters keert in de zomer van 2012 terug naar de redactie in Hilversum. Correspondentendagen Donderdag 15 en vrijdag 16 april waren 28 correspondenten in het land voor de NOS Correspondentendagen 2010. Deze worden jaarlijks georganiseerd om de banden met de buitenlandposten aan te halen en om de visie op de buitenlandberichtgeving te toetsen en aan te scherpen. Een belangrijk thema van deze tweedaagse bijeenkomst was dan ook een inhoudelijk debat over de buitenlandkoers van de NOS in de komende jaren. Ook werd er gesproken over de ‘carrousel’ binnen het correspondentennetwerk en over de komst van Nieuwsuur en de rol die de NOS, de buitenlandredactie en de correspondenten in het nieuwe programma gaan spelen. Michel Maas gewond In mei, op het moment dat het Thaise leger het kamp van de roodhemden binnendrong, is correspondent Michel Maas door een kogel geraakt terwijl hij verslag deed van de toestand in Bangkok. Dit verslag was live te horen in het NOS Radio 1 Journaal. De kogel kwam in zijn schouder, op een onschadelijke plek terecht en is in juli verwijderd. Nieuwsvloer Publiek in de Toekomst Wat wil NOS Nieuws doen en wat wil NOS Nieuws zijn? Dat wordt beschreven in een nieuwe beleidsnotitie van de hoofdredactie, die in januari 2010 verscheen. In ‘Publiek in de Toekomst’ presenteert de hoofdredactie haar plannen rondom NOS Nieuws voor de komende jaren. Er wordt ingegaan op de keuzes die NOS Nieuws maakt, de onzekerheden van nu, hoe NOS Nieuws verbeterd kan worden, de verwachtingen van het publiek, het personeelsbeleid en crossmedialiteit. ‘Publiek in de Toekomst’ is verspreid onder de medewerkers van NOS Nieuws. De notitie is te vinden op de weblog van hoofdredacteur Hans Laroes. Wat kost het nieuws? In het kader van het streven naar transparantie gaf de hoofdredactie in januari openheid van zaken over het jaarbudget van NOS Nieuws. Hans Laroes laat weten wat het budget van Nieuws in 2010 was en hoe dat budget was verdeeld over vakredacties, correspondenten, rechten en techniek, faciliteiten en reportages.

41

Tim Overdiek treedt terug In september maakte adjunct-hoofdredacteur Tim Overdiek bekend terug te treden uit de hoofdredactie van NOS Nieuws. Hij blijft in dienst bij de NOS en presenteert sinds eind 2010 de avondeditie van het NOS Radio 1 Journaal. Debat over crossmediaal werken NOS Nieuws is bezig met de overschakeling van multimediaal naar crossmediaal werken; van simpelweg werken voor alle media die in huis zijn naar een werkwijze waarbij de verschillende uitzendplatforms elkaar aanvullen. Niet steeds hetzelfde verhaal op radio, televisie en internet, maar informatie toegesneden op een specifiek medium. In de notitie ‘Publiek in de Toekomst’ zet de hoofdredactie crossmediaal werken als een van de speerpunten van haar beleid neer. In een interne NOS Nieuws bijeenkomst werd dit streven tegen het licht gehouden; de voor- en nadelen van deze werkwijze, de hanteerbaarheid in de praktijk en de mogelijkheden.

De nieuwsvloer

Redactievergadering nieuwe stijl Sinds maart 2010 wordt de algemene redactievergadering van NOS Nieuws om 13.15 uur in een nieuwe stijl gehouden. De ervaring leerde dat nieuwkomers de vergadering zagen als een bijeenkomst van ‘usual suspects’ die elkaar de bal toespeelden. Daarom nam de hoofdredactie de opzet van de vergadering onder de loep. In de nieuwe stijl worden alle deelredacties van Nieuws bij de vergadering betrokken door hen meerdere keren per week een onderwerp van de dag te laten kiezen. Ook leidden zij het debat. Het resultaat van deze nieuwe opzet was al snel merkbaar tijdens de vergadering; meer deelnemers en meer betrokken42

heid van medewerkers. Ook komen er meer en meer verrassender onderwerpen aan bod.

NOS Nieuws

BBC presentator geeft masterclass Maxine Mawhinney, presentator bij de BBC, gaf in 2010 een masterclass aan presentatoren, verslaggevers en producers van de NOS. In de masterclasses vertelde zij onder meer over de manier waarop een nieuwsuitzending nog meer indruk kan maken op het publiek. Presentatie is belangrijk voor een nieuwsuitzending. Mawhinney gaf tips over hoe beeld en verslag op televisie zo goed mogelijk overkomen. Deze tips varieerden van de houding van de presentator in de studio tot de kleding van de verslaggever. Koninklijk paar bezoekt NOS Nieuws Prins Willem Alexander en prinses Máxima brachten in september een werkbezoek aan de redactie van NOS Nieuws. Het initiatief voor het bezoek is genomen om de kroonprins en de prinses nieuwe initiatieven en nieuw denken te laten zien. Met de nadruk op de digitale wereld en het werken voor jongere doelgroepen. Week van de Diversiteit In november organiseerde NOS Nieuws op de redactievloer de ‘Week van de Diversiteit’. Het doel was de berichtgeving van de NOS te verbeteren. Voor een publieke organisatie als de NOS is het belangrijk dat nieuwsverhalen uit de hele samenleving worden gebracht en dat die verhalen iedereen bereiken. Ook heeft NOS Nieuws nog steeds het doel de redactie diverser te laten worden. Daarbij ging het niet alleen om het aantrekken van nieuwe mensen, maar ook om de mensen die al bij de NOS werken; redacteurs moeten zich bewust worden van automatismen en zorgen dat hun kennisniveau in de pas loopt. Tijdens de ‘Week van de Diversiteit’ werd iedere dag een nieuwscollege over een specifiek onderwerp verzorgd door een deskundige van buiten. Ook was er dagelijks tijdens de redactievergadering een discussie over een diversiteitsthema. Aan het eind van de week werd een ontmoeting met het publiek gearrangeerd. Met ongeveer tien kijkers, luisteraars en/of gebruikers werd gesproken over wat zij vinden van de NOS uitzendingen.

43

44

‘Door de NOS word je altijd op de hoogte gehouden van het laatste nieuws’ Monique Vlak, kijker NOS Nieuws

45

46

NOS Nederland kiest

Met de gemeenteraadsverkiezingen in maart, de val van kabinet Balkenende IV, de daarop volgende Tweede Kamerverkiezingen en een langdurige kabinetsformatie, stond 2010 voor een groot deel in het teken van de politiek. Gemeenteraadsverkiezingen Via diversen radio- en televisieuitzendingen en via internet werd Nederland op de hoogte gehouden van de verkiezingscampagnes en het laatste nieuws rondom de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart. Ook werden door NOS Nieuws en NOS Evenementen verschillende verkiezingsuitzendingen gemaakt. Debatten In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen werden twee verkiezingsdebatten georganiseerd, waarin landelijke politici met elkaar discussieerden over actuele lokale en landelijke thema’s. Het eerste debat werd georganiseerd door het NOS Radio 1 Journaal en vond plaats op 7 februari. Fractievoorzitters van partijen uit de Tweede Kamer debatteerden over lokale en landelijke thema’s. Op maandag 15 februari was het de beurt aan NOS televisie. Dit debat werd live uitgezonden op Nederland 1 en Poltiek 24. Op het digitale themakanaal Politiek 24 ging het debat bovendien een half uur langer door. In dit extra gedeelte mocht een groep studenten van de Haagse Hogeschool vragen stellen aan de aanwezige politici. Verkiezingsuitzending Op 3 maart 2010, de dag dat de gemeenteraden werden gekozen, was het programma NOS Nederland Kiest de hele avond live op Nederland 1 en Politiek 24. De kijker werd geïnformeerd over de laatste ontwikkelingen aan de hand van uitslagen, interviews en live schakelingen naar de diverse partijlocaties. De avond werd afgesloten met een slotdebat tussen de politiek leiders van VVD, CDA, D66, PvdA, GroenLinks en SP. Touchscreen Tijdens de verkiezingsuitzending op 3 maart werd de touchscreen functie van het nieuwe plasmascherm voor het eerst gebruikt. Presentator Herman van der Zandt kon met dit scherm de verkiezingsuitslagen 47

op een dynamische manier laten zien. Het scherm viel op, en kreeg zowel tijdens (via Twitter) als na de

uitzending veel aandacht van pers en publiek. Zo ontstond tijdens de uitzending op Twitter enige twijfel over het scherm; werd dat wel ter plekke live bestuurd of was het vooraf geprogrammeerd? Deze vraag werd in de uitzending aan Herman van der Zandt voorgelegd door Jeroen Wollaars, die real time de ontwikkelingen rond de verkiezingen via verschillende sociale media volgde. Van der Zandt reageerde vervolgens live in de uitzending op die vraag en liet zien hoe hij het scherm bediende en ter plekke het tempo bepaalde. Tweede Kamerverkiezingen In de nacht van 19 op 20 februari viel het kabinet Balkenende IV over de kwestie Uruzgan. Nieuwe Tweede Kamerverkiezingen werden uitgeschreven en ook nu konden de laatste politieke ontwikkelingen multimediaal worden gevolgd op radio, televisie, NOS Teletekst en via NOS.nl. Nederland Kiest op YouTube Voor de Tweede Kamerverkiezingen werd een speciaal YouTube-kanaal met de naam ‘Nederland Kiest’ gelanceerd. Via dit kanaal kon men vragen stellen aan politici door een kort filmpje te uploaden. De gestelde vragen werden voorgelegd aan politici en hun antwoorden werden op het kanaal geplaatst. De beste vragen kregen een plaats in het NOS lijsttrekkersdebat en maakten kans op gebruik bij videochats met lijsttrekkers en in de radio- en televisie-uitzendingen. De NOS vindt het zinvol om te experimenteren met sociale media om het publiek bij de nieuwsvoorziening te betrekken. Dossier Op NOS.nl bestond het speciale Nederland Kiest-dossier voor het laatste verkiezingsnieuws, alles over de belangrijkste verkiezingsonderwerpen, de laatste tweets van de Haagse politici en nog veel meer. Hoe sociaal zijn politici? NOS-verslaggever Jeroen Wollaars deed onderzoek naar hoe ‘sociaal’ politici zijn. Uit de resultaten bleek onder meer dat sommige politici Twitter slechts gebruiken om te zenden, maar niet of nauwelijks antwoord gaven. Radio Tussen 25 mei en 8 juni spraken verslaggevers van het NOS Radio 1 Journaal iedere dag met een lijsttrekker. Voor het gesprek zochten de verslaggevers de lijsttrekkers op in het land, op de locatie waar ze dat moment campagne voerden. Op 9 juni was het programma Nederland Kiest te beluisteren op Radio 1. In deze live uitzending kwamen onder meer een exitpoll over de landelijke voorkeur en (live) schakelingen naar partijbijeenkomsten in het land aan bod. 48

NOS Nederland kiest

Debatten Opnieuw organiseerde de NOS meerdere verkiezingsdebatten. Het NOS Verkiezingsdebat op de televisie stond traditiegetrouw aan de vooravond van de verkiezingen geprogrammeerd. Het NOS Radio 1 Verkiezingsdebat, dat oorspronkelijk voor zondag 16 mei stond geprogrammeerd, werd uitgesteld. De politieke partijen hadden namelijk besloten tot een tijdelijke ‘campagnestop’ uit piëteit met de nabestaanden van het tragisch vliegtuigongeluk in Tripoli. In overleg met de betrokken partijen werd het radiodebat verplaatst naar vrijdag 21 mei. NOS Jeugdjournaal maakt verkiezingsuitzending Tijdens de NOS Jeugdjournaal Verkiezingsuitzending werden de lijsttrekkers van de zes grootste politieke partijen - Jan Peter Balkenende (CDA), Job Cohen (PvdA), Femke Halsema (Groen Links), Emile Roemer (SP), Mark Rutte (VVD) en Geert Wilders (PVV) - door 75 kinderen aan de tand gevoeld over politieke én persoonlijke zaken. Deze ‘grote zes’ gingen ook met de aanwezige kinderen in gesprek over actuele onderwerpen en thema’s die de kiezers van de toekomst zouden raken en bezighouden. Politiek 24 De debatten en verkiezingsuitzendingen werden ook rechtstreeks uitgezonden op Politiek 24. Daarnaast had het digitale themakanaal een eigen, aanvullende programmering via welke de (voorbereidingen op) de landelijke verkiezingen konden worden gevolgd. Zo werd op Poltiek 24 verslag gedaan van partijbijeenkomsten. Samenwerking NOS, RTL Nieuws en ANP Op initiatief van de NOS sloegen de NOS, RTL Nieuws en het ANP vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen de handen ineen door een gezamenlijke exitpoll te organiseren. Onderzoeksinstituut Synovate werd gevraagd op 9 juni bij het sluiten van de stemlokalen een exitpoll te leveren, die een indicatie gaf van de te verwachten verkiezingsuitslag. Daarnaast leverde Synovate gedurende de verkiezingsdag tussenstanden van de opkomst en publiceerden de NOS, RTL Nieuws en ANP samen een onderzoek waarvoor kiezers naar hun oordeel is gevraagd over actuele kwesties. De samenwerking tussen de drie nieuwsorganisaties was uniek. Bij voorgaande verkiezingen trokken NOS en ANP al wel gezamenlijk op. Verkiezingsuitzending Op 9 juni werd een multimediale en interactieve uitslagenavond verzorgd. Aan bod kwamen onder meer een exitpoll en (live) schakelingen naar partijbijeenkomsten in het land. Ook de reacties op verschillende sociale netwerken werden realtime gevolgd. De uitslagen werden door Herman van der Zandt gepresenteerd met behulp van het ‘touchscreen’. Ferry Mingelen maakte bij zijn duiding gebruik van een volledig

49

nieuwe functionaliteit van het scherm; een 3D projectie van de Tweede Kamer waarop de mogelijke zetelverdeling en coalities gedurende de avond werden geprojecteerd. Slotgesprek van de baan Na NOS Nederland Kiest stond op 9 juni een slotgesprek gepland. Doordat de verkiezingsuitslagen pas ver na middernacht bekend werden en Geert Wilders de enige was die aanschoof bij presentator Paul Witteman, is het gesprek verplaatst naar donderdag 10 juni. Uiteindelijk kwam het gesprek ook de 10e te vervallen. De animo bij de politieke leiders bleek te gering. NOS Headlines & verkiezingen Ook NOS Headlines, het jongerenplatform van de NOS dat onder andere de bulletins op 3FM verzorgt, deed in 2010 op verschillende manieren verslag van de gemeenteraads- en Tweede Kamerverkiezingen. Gemeenteraadsverkiezingen: Raad van Elf NOS Headlines presenteerde in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen de ‘Raad van Elf’. Deze raad bestond uit elf jonge, ambitieuze kandidaat-raadsleden, tussen de 18 en 26 jaar, die allemaal verkiesbaar waren. De kandidaten werden intensief gevolgd tijdens hun campagne, op de dag van de verkiezingen en als zij werden gekozen ook tijdens hun start in de gemeenteraad. Gemeenteraadsverkiezingen: Verkiezingssite Via de verkiezingssite www.NOSHeadlineskiest.nl werd de lokale politiek onder de aandacht van jongeren gebracht. ‘De Raad van Elf’ speelde een belangrijke rol op deze website. Gemeenteraadsverkiezingen: NOS Headlines Road Potlood NOS Headlines organiseerde op woensdag 3 maart de NOS Headlines Road Potlood, een 24 uur durende verkiezingstour door Nederland. De tour ging onder meer langs bij de ‘Raad van Elf’. NOS Headlines ging met hen mee naar de stembus, blikte met hen vooruit op de verkiezingsuitslag en sprak over hun plannen en ideeën als ze uiteindelijk gekozen zouden worden. De verslaggevers ‘on tour’ waren de hele dag te volgen via de verkiezingssite en Twitter. Ook op radio 3FM en FunX waren bijdragen te horen. Tweede Kamerverkiezingen: NOS Nieuws Team Dertig jongeren tussen de 16 en 25 jaar deden in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen vanuit hun eigen netwerk verslag voor de NOS. Samen met vijf ‘echte’ NOS-journalisten vormen de ‘embedded’ verslaggevers het NOS Nieuws Team. Dat team ging op zoek naar wat hun ‘social media vrienden’ bezighield in de periode voor de verkiezingen op 9 juni. Al hun verhalen, tips en video’s werden verzameld op 50

de Facebook-pagina van het NOS Nieuws Team. Vanuit deze online ‘newsroom’ vond alle communicatie

NOS Nederland kiest

plaats tussen de vijf NOS-journalisten, de dertig jongeren en het publiek. Geïnteresseerden konden alle berichten volgen en erop reageren. Zo ontstond een interactief platform met (nieuwe) verhalen en ervaringen waar de NOS uit kon putten. Het project NOS Nieuws Team was één van de experimenten waarmee de NOS direct in contact trad met het publiek, op zoek naar informatie die niet boven water zou zijn gekomen via de traditionele journalistieke kanalen. Tweede Kamerverkiezingen: Bestemming Binnenhof Voor de landelijke verkiezingen volgden NOS Headlines en het NOS Journaal op 3 tien jonge politici die graag voor hun partij de Tweede Kamer in zouden willen. Zij waren te zien en te horen in diverse reportages op radio en televisie. Ook via de website www.bestemmingbinnenhof.nl konden de ontwikkelingen worden gevolgd. Op deze website werden bovendien de open brieven (in tekst of als filmpje) van Nederlandse jongeren aan het nieuwe kabinet gepubliceerd. Om een beeld te krijgen van de agenda van jong Nederland betrok de NOS zes verschillende jongerenorganisaties bij dit project. Iedere organisatie schreef een brief aan het kabinet waarin zij haar wensen voor de toekomst uitsprak en duidelijk maakte wat de aandachtspunten zouden moeten zijn van een volgend kabinet. Tweede Kamerverkiezingen: Debat In mei organiseerden NOS Headlines en het NOS Journaal op 3 een verkiezingsdebat tussen jonge kandidaat-Kamerleden. De tien jonge politici die werden gevolgd bij ‘Bestemming Binnenhof’ gingen met elkaar in debat over onderwerpen die jongerenorganisaties met het kabinet wilden bespreken. Kabinetsformatie Na de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni volgde een lange formatieperiode, waarvan multimediaal verslag werd gedaan. Tijdens een formatiecongres op zaterdag 2 oktober in Arnhem stemden de leden van het CDA over het concept regeer- en gedoogakkoord. Dit congres kon op voorhand als ‘historisch’ worden bestempeld omdat de partij voor het eerst in de geschiedenis een onderhandelingsresultaat aan de leden voorlegde. De NOS zond het formatiecongres van het CDA van begin tot einde live uit via Nederland 1, Radio 1, nos.nl en het politieke themakanaal Politiek 24. Historische cijfers De belangstelling van het publiek voor het CDA-congres was enorm. Op het hoogtepunt, tijdens de

51

stemmingen na 17.00 uur, lag het aantal kijkers rond de 1,4 miljoen. Nooit eerder in de geschiedenis van

52

NOS Nederland kiest

de Nederlandse televisie keken zoveel mensen overdag naar een live verslag van een politiek partijcongres. Gemiddeld keken 740.000 Nederlanders van 6 jaar en ouder naar de NOS-uitzending. Het marktaandeel, dat is het percentage van het totale publiek dat naar de televisie keek, was gemiddeld 45%. Cijfers Gemeenteraadsverkiezingen Kijkers van 6 jaar en ouder NOS Nederland Kiest woensdag 3 maart 2010: Hoogtepunt om 22.48 uur

2.200.000

Gemiddeld

1.300.000

Tweede Kamerverkiezingen Kijkers van 6 jaar en ouder NOS Verkiezingsdebat 2010, deel 1 (met drie kleine partijen) 8 juni 2010: Gemiddeld

1.025.000

Kijkers van 6 jaar en ouder NOS Verkiezingsdebat 2010, deel 2 (met grote partijen) 8 juni 2010: Hoogtepunt om 21.55 uur

3.240.000

Gemiddeld

2.690.000

Kijkers van 6 jaar en ouder NOS Nederland Kiest woensdag 9 juni 2010: Hoogtepunt tegen 23.00 uur)

3.800.000

(toespraak Geert Wilders) Gemiddeld

2.300.000

Bezoekers NOS.nl De website van de NOS noteerde op 9 juni, de dag van de Tweede Kamerverkiezingen, in totaal 1,1 miljoen unieke bezoekers en meer dan 14 miljoen opgevraagde pagina’s. Hiermee stond deze verkiezingsdag op dat moment genoteerd als het meest bezochte etmaal van het NOS-domein. Tot 9 juni 2010 was dat de dag na de crash van het Turkish Airlines-toestel op Schiphol (1 miljoen unieke bezoekers), gevolgd de ‘day-after’ de aanslag op de koninklijke familie tijdens de Koninginnedagviering in Apeldoorn in 2009 (988.000 unieke bezoekers).

53

54

De NOS is dé omroep van Nederland met veel informatie en veel sport.

Florian Smits (l), Thomas Kruithof (m), Rafael Stoker (r), kijkers NOS Sport

55

De samenvattingen van de eredivisiewedstrijden werden in 2010 bij de NOS door gemiddeld ruim 2,5 miljoen mensen bekenen.

56

NOS Sport

2010 was met verschillende grote sportevenementen een sportjaar bij uitstek. NOS Sport was dan ook volop aanwezig in de programmering van de publieke zenders met programma’s rondom de Olympische Spelen in Vancouver, het WK voetbal in Zuid-Afrika en de Tour de France. Deze ‘superevenementen’ komen verderop in dit jaarverslag uitgebreid aan bod. Ook de reguliere uitzendingen van NOS Sport warn natuurlijk te zien in 2010. Het NOS Sportjournaal en NOS Studio Sport deden in 2010 zowel op televisie als radio en internet uitgebreid verslag van veel verschillende sporten. Dat gebeurde live, in samenvattingen of door middel van reportages. Te volgen waren verschillende wieler- en schaatswedstrijden, het EK en WK turnen, het EK judo, de marathon van Rotterdam, Roland Garros, de marathon op natuurijs en nog veel meer sportgebeurtenissen. Daarnaast was ook een aantal opmerkelijke journalistieke producties te zien. Twee voorbeelden die in 2010 het nieuws haalden: Hangen en Opstaan In 2009 bekende turner Yuri van Gelder, na een positieve test tijdens het NK turnen, cocaïne te hebben gebruikt. Hij werd een jaar geschorst. NOS-verslaggever Vlado Veljanoski volgde Van Gelder gedurende dat jaar acht maanden en deed exclusief verslag van de voorbereidingen van de ringenspecialist op zijn comeback. De NOS-ploeg en Van Gelder reisden terug naar de Schotse verslavingskliniek, waarin hij drie maanden lang werd behandeld voor zijn - zoals hij het zelf noemt - ‘misstappen’. Ook was de NOS erbij tijdens enkele van de vele honderden trainingsuren die Van Gelder maakte in een door hem zelf gehuurde sporthal. In de week vóór de rentree van Van Gelder bij het WK turnen in Rotterdam stond Nederland op zijn kop toen de turner ‘om medische redenen van persoonlijke aard’ uit het WK-team werd gezet. Er werd volop gespeculeerd over een eventuele terugval naar cocaïne. De documentaire van Veljanoski met de titel ‘Hangen en Opstaan’ en de maker zelf kregen veel aandacht van de media. Op de dag van de uitzending werd de sportdocumentaire aangepast door een inleiding en een nawoord van Tom Egbers toe te voegen, verder bleef de documentaire ongewijzigd. 57

Gretha Smit Ook NOS-verslaggever Bert Maalderink ‘scoorde’ in het nieuws. Hij bracht eind 2009 de omkooppogingen van schaatster Gretha Smit en haar team tijdens de Olympische Spelen van Turijn (2006) aan het licht. Smit en haar coach Ingrid Paul ontkenden echter. Daarom hebben het NOC*NSF en de KNSB een onafhankelijke commissie ingesteld die de affaire onderzocht. Uit dit onderzoek bleek dat de NOS gelijk had en Smit en haar team inderdaad geld hebben geprobeerd Katarzyna Wójcicka om te kopen. Zowel Smit als haar coach Ingrid Paul werden in 2010 tot en met de Olympische Winterspelen van 2014 geschorst.

NOS Sport domineert Kijkcijfer Top 25 In de top 25 van meest bekeken uitzendingen van 2010 kwamen 24 uitzendingen van de NOS voor. De top 25 wordt aangevoerd door de WK-finale tussen Spanje en Nederland met ruim 8,51 miljoen kijkers (marktaandeel: 90,1%). Op de tweede plek staat de halve finale van het WK tussen Uruguay en Oranje met 8,50 miljoen kijkers (marktaandeel: 86,2%), gevolgd door de groepswedstrijd Kameroen-Nederland op de derde plek met 7,19 miljoen kijkers (marktaandeel: 82,5%). De meest bekeken uitzending die niets met het WK voetbal te maken heeft staat op de negende plaats; de 10 km schaatsen tijdens de Olympische Spelen in Vancouver. Dat was de afstand van ‘de wissel’ van Sven Kramer. Verder komen onder meer de overige WK-wedstrijden van Oranje, Olympische schaatswedstrijden en de reuzenslalom snowboarden waarbij Nicolien Sauerbreij goud won, in de top 25 voor. Het enige niet NOS-programma in de lijst (KRO’s Boer zoekt vrouw) staat op de 13e plaats.

Voetbal De voetbalcompetities die men in 2010 bij de NOS op radio en televisie kon volgen, waren de Eredivisie en de UEFA Champions League. Op de radio waren daarnaast ook live flitsen van de UEFA Europa League en de KNVB bekerwedstrijden te horen. Eredivisie Ook in 2010 kon men ‘met het bord op schoot’ naar samenvattingen van de Eredivisiewedstrijden kijken in NOS Studio Sport Eredivisie. Later op de avond volgde een uitgebreide analyse van deze wedstrijden en de ontwikkelingen in de voetbalwereld in NOS Studio Voetbal. UEFA Champions League Op speeldagen (dinsdag en woensdag) werd live verslag van één van de Champions Leaguewedstrijden. De wedstrijd die werd uitgezonden was journalistiek het meest interessant. Deze wedstrijd werd omlijst door een uitgebreide voor- en nabeschouwing en naderhand waren samenvattingen van de overige 58

gespeelde duels te zien.

NOS Sport

In het seizoen 2009-2010 wijzigde de UEFA de competitieopzet van de Champions League, waardoor de zestien wedstrijden van de knock-out ronde waren verspreid over acht speeldagen in plaats van vier. De NOS zond in deze fase vier Champions Leaguewedstrijden rechtstreeks uit. Op de avonden dat er geen live wedstrijd was, waren wel de samenvattingen van de die avond gespeelde wedstrijden te zien in een extra uitzending. Tour de France NOS Sport volgde in 2010 het Tour de France-peloton weer op de voet. Voor maar liefst ruim 285 uur live televisie, radio, internet en NOS Teletekst konden wielerliefhebbers van vrijdag 2 tot en met zondag 25 juli bij de NOS terecht. Live verslagen van de etappes en programma’s als het NOS Tourjournaal, NOS Studio Sportzomer De Avondetappe, NOS Radio Tour de France en NOS Langs de Lijn De Avondetappe waren in 2010 opnieuw te zien en/of te horen. Website In 2010 was de speciale Toursite weer in de lucht. Op deze site kon men onder meer terecht voor live-streams, reportages, interviews en de rubriek ‘Vraag het Ducrot’, waar websitebezoekers vragen kunnen stellen aan commentator en oud-wielrenner Maarten Ducrot. Ook op de mobiele site waren (live) beelden van de koers te zien. De Toursite van de NOS fungeerde ook als ‘tweede scherm’ in de huiskamer. Dit speelt in op de trend dat steeds meer mensen tijdens het televisiekijken op internet zoeken naar extra informatie. Tijdens de ritten kon men dan ook op de site terecht voor een ‘slider’ waarmee onder meer afstanden en tijdsverschillen tussen kopgroep en peloton zichtbaar waren, overzichten van teams en statistische informatie. Teletekst NOS Teletekst publiceerde tijdens de Tour ruim 25 extra pagina’s waarop nieuws, uitslagen, wedstrijdverslagen en altijd oproepbare achtergrondinformatie en standen gelezen konden worden. 40 jaar NOS Radio Tour de France Voor de NOS had de Tour in 2010 een feestelijk tintje; NOS Radio Tour de France vierde zijn 40e verjaardag. Behalve de vaste onderdelen als nieuws en interviews uit de karavaan, de Tour-flits, de Tour-artiest en aandacht voor de ‘couleur locale’ met reportages van Jeroen Wielaert, waren iedere dag bijdragen over de historie van dit ‘radiofenomeen’ te horen. Voormalig verslaggevers en nagenoeg alle oud-presentatoren kwamen naar de studio om achter de microfoon plaats te nemen. Ook waren er reportages te horen waarin werd ingezoomd op bijvoorbeeld het ontstaan van de befaamde finishtune en legendarische voormalige medewerkers als Theo Koomen en Gerrie Knetemann.

59

Vakantieliefde Ter gelegenheid van de 40e verjaardag van NOS Radio Tour de France is onderzoek gedaan naar de beleving van dit radioprogramma. Dit onderzoek wees onder meer uit dat het programma voor de helft van de luisteraars voelt als een ‘vakantieliefde’. Het publiek is bovendien bijzonder trouw: bijna 40% luistert al meer dan twintig jaar en 5% heeft de afgelopen veertig jaar nog geen editie gemist. De belangrijkste redenen voor de ondervraagde luisteraars om op het programma af te stemmen zijn de Tour zelf (92%). De sfeer (41%) en de muziek (27%) komen op respectievelijk de tweede en derde plaats als voornaamste drijfveren om te luisteren. De luisteraars geven de ‘jarige job’ met een 8,0 een mooi rapportcijfer. Een uitschieter voor wat betreft de waardering van de verschillende programmaonderdelen is er voor de Tour-flits (8,2). Nieuwe stemmen NOS Sport op de radio kreeg twee nieuwe ‘stemmen’ tijdens de Tour in 2010; Dione de Graaff en Jeroen Stomphorst. De Graaff nam, samen met Tom van ’t Hek, de presentatie van de middaguitzending van NOS Radio Tour de France voor haar rekening, terwijl Stomphorst het dagelijkse avondprogramma NOS Langs de Lijn De Avondetappe op Radio 1 presenteerde. Sport 24 Tijdens het zomerreces in Den Haag veranderde het digitale themakanaal Politiek 24 voor het tweede achtereenvolgende jaar deels in Sport 24. Op dit tijdelijke themakanaal deed NOS Sport live verslag van de Diamond League (atletiek), de Champions Trophy (hockey) en het EK zwemmen. De NOS heeft toestemming gekregen van het Ministerie van OCW om binnen de domeinen van de themakanalen te testen met sportuitzendingen. Minder zendtijd NOS Langs de Lijn Met ingang van het nieuwe radio- en televisieseizoen kreeg NOS Langs de Lijn minder zendtijd in het weekend. In de nieuwe programmering, die op 1 september van start ging, start de zaterdaguitzending om 16.30 uur en loopt tot 18.00 uur. In de oude situatie zond NOS Langs de Lijn iedere zaterdag uit tussen 14.00 en 17.00 uur en tussen 19.00 en 23.00 uur. Op zondag verschoof alleen de begintijd van 12.15 naar 14.00 uur. De eindtijd van 18.00 uur bleef evenals de avondprogrammering ongewijzigd. Bij belangrijke sportevenementen kan zowel op zaterdag als op zondag de ‘oude‘ zendtijd geclaimd worden. Andere Tijden Sport Voorafgaand aan de twee grote sportevenementen van 2010, de Olympische Winterspelen en het WK voetbal, zond NOS Sport in samenwerking met de NPS (nu: NTR) en de VPRO twee nieuwe series van Andere Tijden Sport uit. In de vierdelige winterserie stond het Olympisch schaatsen in de jaren ‘60, ‘70, ’80 en 60

’90 centraal. Er waren programma’s over hoe Yvonne van Gennip eindelijk de Oostduitse vrouwen wist te

NOS Sport

verslaan, de Zwitserse cultheld Franz Krienbühl, de gouden schaatsmeiden van de jaren zestig (Stien Kaiser, Carry Geijssen en Ans Schut) en De wonderbaarlijke wederopstanding van Gerard van Velde. In aanloop naar het WK voetbal in Zuid-Afrika waren vier afleveringen te zien over voetbalhistorische onderwerpen. De eerste aflevering ging terug naar het WK van 1982, toen de Duitse doelman Toni Schumacher de Franse international Patrick Battiston met een zware overtreding blesseerde. In deel twee stond eenmalig international Willi Lippens centraal. De Duitssprekende Nederlander wordt onder aanvoering van Rinus Israel en Wim van Hanegem uit de Oranjeselectie gepest en mist het succesvol verlopen WK 1974. Deel drie van het vierluik ging over de Oranjeperiode 1996-1998, toen Guus Hiddink het Nederlands elftal, na het compleet mislukte EK van 1996, uiteindelijk naar de halve finale van het wereldkampioenschap in Frankrijk leidde. De vierde en laatste episode ging op zoek naar de absurde feiten rond de gestolen wereldcup van 1966, die werd teruggevonden door een hond met de naam Pickles. Nieuw gezicht Sinds begin oktober neemt Aïcha Marghadi een aantal dagen per week de presentatie van de luncheditie van het NOS Sportjournaal voor haar rekening. Gouden schaatstrio schuift aan bij NOS In oktober werd bekend dat tijdens het schaatsseizoen 2010-2011 Anni Friesinger-Postma, Erben Wennemars en Rintje Ritsma, allen meervoudig gouden medaillewinnaars, afwisselend aan tafel zitten bij presentatoren Mart Smeets en Dione de Graaff om de wedstrijden te analyseren. Erben Wennemars was tijdens de Olympische Spelen in Vancouver ook al werkzaam voor de NOS, namelijk als speciale reporter. Terugblik In december blikte NOS Sport terug op de twee grote grote sportevenementen van 2010; de Olympische Spelen en het WK voetbal. In NOS Studio Sport Jaaroverzicht Olympische Spelen 2010 vormden de mooiste beelden van de Nederlandse hoofdrolspelers van de Olympische Winterspelen in Vancouver én hun herinneringen de hoofdmoot van deze terugblik. Onder andere de vier gouden medaillewinnaars Sven Kramer, Nicolien Sauerbreij, Mark Tuitert en Ireen Wüst keken terug op ‘hun’ spelen. Samen met Wesley Sneijder keek verslaggever Bert Maalderink, ruim zes jaar de vaste ‘Oranjewatcher’ van de NOS, terug op het WK voetbal in NOS Studio Sport Jaaroverzicht WK Voetbal 2010. De nabeschouwing op de Oranjesuccessen door de ogen van Sneijder, topscorer van het WK en genomineerd door de titel ‘beste voetballer van de wereld’, vormt de ‘oranje draad’. In een uur kwam nog één keer alles over het reilen en zeilen van het Nederlands elftal in Zuid-Afrika, inclusief de mooiste voetbalbeel-

61

den en de ontknoping, voorbij.

62

NOS Sport

NOS/NOC*NSF Sportgala in een nieuw jasje Op 14 december 2010 vond het NOS/NOC*NSF Sportgala voor de 60e keer plaats. De NOS maakte een live uitzending rondom het evenement waar de sportman, sportvrouw, sportploeg, gehandicapte sporter en coach van het jaar werden verkozen. Winnaars en genomineerden schoven afwisselend aan bij tafelheer Mart Smeets, terwijl collega Dione de Graaff in de zaal de presentatie van de verkiezingen voor haar rekening nam. Nieuw in 2010 was dat de nominaties in de verschillende categorieën werden gedaan door een vakjury onder leiding van meervoudig Olympisch medaillewinnaars Pieter van den Hoogenband en Leontien van Moorsel. Voorheen was deze taak weggelegd voor de vaderlandse sportpers. Namens de media namen in 2010 John Volkers (sportjournalist bij de Volkskrant) en Ewoud van Winsen (adjunct-hoofdredacteur van NOS Sport) plaats in de vakjury. Een ander novum was dat de sporters reeds voor het begin van het gala bepaalden wie in hun ogen recht had op een prijs. Daarvoor werd een stembureau ingericht, compleet met echte stemhokjes en rode potloden. Tot en met 2009 gebeurde het stemmen ‘live’ in de uitzending. Jurgen van den Berg weg bij NOS Sport In december nam presentator Jurgen van den Berg afscheid van NOS Sport. Hij zag niet langer kans zijn werkzaamheden voor NOS Langs de Lijn te combineren met zijn werk bij de NCRV. Met ingang van januari 2011 volgden Dione de Graaff en Henry Schut hem op als vaste presentatoren van het Sportforum van NOS Langs de Lijn op zaterdagmiddag. Koninklijk bezoek Op 26 november bracht kroonprins Willem-Alexander als lid van het IOC een werkbezoek aan NOS Sport. Na een rondleiding over de sportvloer wisselde hij met algemeen directeur Jan de Jong en hoofdredacteur Maarten Nooter van gedachten over de organisatorische en journalistieke rol van de NOS bij sportevenementen. In Memoriam Op 1 september overleed oud-wielercommentator Jean Nelissen. ‘De Neel’, zoals zijn bijnaam luidde, werkte tussen 1969 en 2006 als wielercommentator voor NOS Studio Sport en stond bekend om zijn grote kennis van de wielersport.

63

‘De NOS betekent in de winter op zondag schaatsen kijken en in de zomer alle sporten die langskomen’ Liza Saris en haar vrienden, kijkers NOS sport

64

65

66

Olympische Winterspelen Vancouver

Van vrijdag 12 februari tot en met zondag 28 februari vonden in het Canadese Vancouver de Olympische Winterspelen plaats. Uiteraard deed de NOS uitgebreid en multimediaal verslag van dit sportevenement via radio, televisie, teletekst en vooral via een speciaal voor deze spelen gebouwde website. Televisie en radio Bij deze editie van de Winterspelen hadden we te maken met een nadelig tijdsverschil. In Canada is het negen uur vroeger dan in Nederland. Een sportdag in Vancouver begon meestal rond 19.00 uur Nederlandse tijd. Op Nederland 1 werd dan direct geschakeld naar de Olympic Oval, het centrale punt van de NOS in Vancouver. ’s Ochtends zond de NOS vervolgens tussen 07.00 en 09.00 uur een samenvattingsprogramma uit. Het NOS Journaal van 20.00 uur verhuisde tijdens deze periode tijdelijk naar Nederland 2. De Radio 1-luisteraar kon de schaatswedstrijden in Vancouver volgen door middel van live flitsen. In de ochtend werd in het Radio 1 Journaal eveneens uitgebreid aandacht besteed aan de nachtelijke ontwikkelingen in de Olympische stad. Belangrijke rol website De NOS website over de Olympische Winterspelen (www.nos.nl/os2010) vormde de belangrijkste basis in de communicatie en de programmering. Gezien het tijdsverschil bood de website de mogelijkheid om 24 uur per dag achtergrondinformatie, reacties en reportages over de Winterspelen te vinden. Daarnaast konden de laatste ontwikkelingen via de live streams én on demand op de website worden (terug-) gekeken. Sportliefhebbers konden dus zelf bepalen wanneer ze hun favoriete sport of favoriete fragment terug wilden zien als zij dat ’s avonds of ‘s nachts gemist hadden. Afstandgemist.nl Via www.afstandgemist.nl konden schaatsliefhebbers tijdens de Olympische Winterspelen ‘s ochtends rustig kijken naar de afstand die de nacht ervoor verreden was, zonder dat ze daarbij het risico liepen om op de uitslag te stuiten.

67

HD Vrijwel alle NOS-programma’s rondom de Olympische Spelen werden in High Definition (HD) uitgezonden. De enige uitzondering was het schaatsen. Bij de schaatswedstrijden werden namelijk extra Standard Definition-camera’s (SD-camera’s) geplaatst waarmee eigen NOS-materiaal werd toegevoegd aan de HDbeelden die vanuit de centrale organisatie beschikbaar werden gesteld. Met deze camera’s is uiteindelijk ook het unieke beeldverslag gemaakt van ‘de wissel’, de communicatiestoornis tussen Gerard Kemkers en Sven Kramer op de 10 kilometer, die Kramer de gouden medaille kostte. Wennemars ‘special reporter’ Tijdens het kwalificatietoernooi voor Vancouver eind vorig jaar kwalificeerde Erben Wennemars zich niet voor de Olympische Winterspelen in Vancouver. Voor de NOS reisde hij alsnog naar Canada, maar dan in de hoedanigheid van ‘special reporter’ voor televisie, radio en internet. Hele wereld ziet schaatsen via NOS In opdracht van het Internationaal Olympisch Comité was de NOS tijdens de Spelen in Vancouver als ‘host broadcaster’ verantwoordelijk voor de registratie van het schaatstoernooi. De regie was in handen van Astrid Wisman. Zij regisseerde een team van in totaal 40 mensen, die de verrichtingen van de schaatsers volgden met maar liefst 29 camera’s. Huldiging Ook van de ontvangst en huldiging van de Olympische sporters na afloop van de Spelen deed de NOS rechtstreeks en multimediaal verslag. Op 2 maart woonden de atleten enkele festiviteiten in Haarlem bij en 3 maart ontving demissionair minister-president Jan Peter Balkenende hen in de Ridderzaal in Den Haag. Van de feestelijke bijeenkomsten waren op televisie en via NOS.nl ook samenvattingen te zien. Nederland in de ban van de Spelen Dat de Olympische Winterspelen miljoenen Nederlanders gedurende twee weken in de greep hebben gehouden bleek uit de kijkcijfers. De 21e editie van het evenement is gevolgd door in totaal 13,6 miljoen Nederlanders. Dat betekent dat 90% van de mensen van zes jaar en ouder minimaal vijf minuten van de Spelen heeft gezien. De absolute piek van 6,7 miljoen kijkers werd op dinsdag 23 februari om 22.48 uur geregistreerd, vlak na de dramatische rit van Sven Kramer op de tien kilometer. Deze afstand gaat met gemiddeld 4,3 miljoen kijkers de boeken in als meest bekeken Olympische uitzending van deze Olympische Spelen.

68

Olympische Winterspelen Vancouver

Website Met 2,7 miljoen unieke bezoekers, ruim 37 miljoen pageviews en in totaal 13,9 miljoen bekeken videostreams - waarvan 4,6 miljoen live en 9,3 miljoen on-demand - is de verwachting uitgekomen dat www. nos.nl/os2010 een belangrijke rol zou spelen in de multimediale berichtgeving.

Enkele opvallende internetcijfers: • De meeste bezoekers - een half miljoen - trok de website op woensdag 24 februari, de dag na ‘de wissel’ van Sven Kramer. • De meeste video’s werden teruggekeken op zondag 21 februari, nadat Mark Tuitert diep in de nacht goud had gewonnen op de 1500 meter. In totaal werden er die dag 1,2 miljoen video’s teruggekeken. Via de speciale pagina Afstandgemist.nl werd de gouden rit van Tuitert meer dan 400.000 keer teruggekeken, in verschillende lengtes (integraal, samenvatting, in 36 seconden). • De meest bekeken individuele video is al sinds de eerste dag van de Spelen de fatale crash van de Georgische rodelaar Koemaritasjvili (320.000 keer). • De meest geraadpleegde pagina’s van de site waren het overzicht van alle Nederlandse deelnemers (715.000 keer) en de speciale schaatspagina (873.000 keer).

69

70

‘Wat mij het meest is bijgebleven van de NOS in 2010 is het radiogesprek met Günter Walraff, de undercoverjournalist die zich vermomde als Turkse gastarbeider.” Roy te Slaa, luisteraar NOS

71

Met bijna 12,3 miljoen kijkers gaat de live uitzending van de halve finale van het WK tussen Nederland en Uruguay de boeken in als meest bekeken televisieprogramma ooit.

72

WK Voetbal Zuid-Afrika

NOS Sport deed van 11 juni tot en met 11 juli van de eerste tot en met de laatste speelminuut multimediaal, via radio, televisie, internet en Teletekst verslag van het WK voetbal in Zuid-Afrika. Op weg naar Zuid-Afrika In de maanden voorafgaand aan het WK telde de NOS af richting het mondiale voetbalevenement met het programma NOS Op Weg Naar Zuid-Afrika. Hierin werd aandacht besteed aan de wereldkampioenschappen uit de periode 1970-2006, de tegenstanders van Oranje en Oranje zelf. In de laatste aflevering maakte de NOS bekend welk doelpunt tot ‘mooiste goal ooit’ is verkozen door de ruim zestien miljoen bondscoaches die ons land telt. De grote winnaar van deze internetverkiezing via nos.nl was het doelpunt van Dennis Bergkamp in het halve finaletreffen met Argentinië tijdens het wereldkampioenschap van 1998. Deze goal was goed voor 26% van de ruim vijfduizend stemmen. Televisie Naast de live uitzendingen van de wedstrijden waren dagelijks het NOS WK Journaal en het speciale WKavondprogramma NOS Studio Sportzomer te zien op Nederland 1. NOS WK Journaal Ten opzichte van eerdere toernooien was het WK Journaal in 2010 met een programmaduur van ruim vijftig minuten langer dan ooit. In het dagelijkse WK-bulletin, uitgezonden vanuit Hilversum, hadden de samenvattingen van de middagwedstrijden een groot aandeel. Verder beschouwden presentator Henry Schut en zijn ‘sidekick’ Hugo Borst met een steeds wisselende analist de middagwedstrijden na. Vaste onderdelen waren ‘De dag van Oranje’, een live-gesprek met Tom Egbers vanuit Johannesburg en reportages van de NOS-verslaggevers ter plekke. Dagelijks keerde ook de ‘Big 5’ terug, een top vijf van voetbalfragmenten, samengesteld door bekende en onbekende Nederlanders. NOS Studio Sportzomer NOS Studio Sportzomer vormde ook in 2010 de traditionele afsluiting van een WK-dag bij de NOS. In de NOS-studio in Melrose Place, een sfeervolle guest lodge in Johannesburg, schoven dagelijks drie promi73

nente gasten aan van binnen en buiten de voetbalwereld. Gastheer Jack van Gelder sprak uitgebreid met hen over Oranje en over actuele gebeurtenissen van die dag. Analistenpoules Vanwege de afstand en reiskosten heeft de NOS gekozen om te werken met poules van analisten en gasten, die gedurende een week een aantal keer als analist en/of gast aanwezig waren in de uitzendingen van NOS Studio Sportzomer. Onder meer de ex-internationals Mario Been, Danny Blind, Winston Bogarde, Ronald de Boer, Rene Eykelkamp, Erwin en Ronald Koeman, Youri Mulder, Kenneth Perez, Ronald Waterreus en Boudewijn Zenden maakten deel uit van het team van analisten. Ook (ex-) bondscoaches Dick Advocaat, Foppe de Haan en Guus Hiddink waren als deskundige aanwezig. Vuleka School Tijdens het WK gebruikte NOS Sport een houten tuinhuisje op de parkeerplaats van Melrose Place als regieruimte voor NOS Studio Sportzomer. Dit houten huisje heeft de NOS na afloop van het WK geschonken aan de Vuleka School in Johannesburg. Deze basisschool groeide in tien jaar tijd van 225 naar 617 kinderen en kon de extra ruimte dus goed gebruiken. HD 56 van de in totaal 64 WK-duels waren in High Definition-kwaliteit (HD) te zien. Alleen op de dagen dat twee wedstrijden tegelijk geprogrammeerd stonden – bij de laatste groepswedstrijden – waren vier van de acht wedstrijden in ‘normale’ SD-kwaliteit (Standard Definition) te volgen. Dit had te maken met het feit dat er in Hilversum maar één HD-studio beschikbaar is. Naast de reguliere registratie, verzorgd door de FIFA, had de NOS tijdens de duels van het Nederlands elftal de beschikking over vijf eigen camera’s. Op die manier hoefden de Nederlandse voetballiefhebbers niets te missen van de acties en duels van de spelers van Oranje en de fans op de tribunes. Radio NOS Langs de Lijn deed op Radio 1 live verslag van alle duels van het WK. De middagwedstrijden waren via flitsen in de lopende programmering te horen. ’s Avonds stond tussen 20.00 uur en 23.00 uur een speciaal WK-programma geprogrammeerd, met daarin onder meer een integraal verslag van de avondwedstrijd. Daarnaast waren ook interviews en reportages te horen, werden de duels voor- en nabeschouwd en was iedere avond een analist of gast in de studio aanwezig. Na het WK werd het radiocommentaar van Jack van Gelder en Bas Tichelerbij de wedstrijden van Oranje vastgelegd in een dichtbundel. 74

WK Voetbal Zuid-Afrika

WK-bulletins in NOS Radio 1 Journaal Tijdens het NOS Radio 1 Journaal verzorgde NOS Sport zowel ’s ochtends als ‘s middags een speciaal WK-bulletin van een half uur. Hierin was onder meer aandacht voor het laatste nieuws, analyses van de gespeelde wedstrijden en interviews met direct betrokkenen. Website Een speciale website voor het WK werd ontwikkeld en ging in mei online. Hier kon men beelden terugzien, de wedstrijden live volgen en achtergrondinformatie lezen, beluisteren en bekijken. WKduelgemist.nl Voetballiefhebbers die een wedstrijd hadden gemist en de uitslag nog niet wilden weten, konden terecht op een speciaal gedeelte van de site waar de duels geheel of in samenvatting konden worden teruggekeken. Op dit deel van de WK-site werd de uitslag bewust niet direct getoond en waren ook geen (nieuws-) berichten te zien waaruit de afloop van de duels zou kunnen blijken. Tweedescherm.nl De website kon ook functioneren als ‘tweede scherm’ in de huiskamer. Op de site kon men realtime statistische informatie - op zowel team- als spelersniveau - raadplegen van de ploegen die op dat moment tegen elkaar speelden. Hierbij valt te denken aan zaken als het percentage balbezit van een ploeg, maar ook het aantal corners, overtredingen, gele en rode kaarten en de virtuele stand in de groepen. Virtueel stadion tijdelijk vol Voor aanvang van de eerste groepswedstrijd van Oranje tegen Denemarken waarschuwde de NOS voor een trager internet in het hele land als Nederlanders massaal op hun werk of onderweg naar de live streams zouden kijken. Daarom kon aan maximaal 120.000 streams tegelijk plaats worden geboden. Gedurende de wedstrijd is door de NOS continu het aantal streams en het dataverkeer gemonitord, zodat indien nodig het bordje ‘uitverkocht’ op de deur gehangen kon worden. Vlak na de 2-0 van Dirk Kuyt was dat het geval. Op het hoogtepunt werden ruim 120.000 gelijktijdige live streams ‘uitgeserveerd’. WK 2010 ook volop in het NOS Journaal en NOS Radio 1 Journaal In samenwerking met NOS Sport werd ook in het NOS Journaal en het NOS Radio 1 Journaal veel aandacht besteed aan het WK. Behalve de vaste NOS-correspondenten in Zuid-Afrika - Lucas Waagmeester en Tim de Wit - zijn ook verslaggevers Kees van Dam (televisie), Roel Pauw (radio) en Kees Broere (radio en televisie) afgereisd naar Zuid-Afrika. Het NOS Radio 1 Journaal maakte daarbij ook gebruik van Nederlandssprekende ‘gelegenheidscorrespondenten’ uit de andere 31 deelnemende landen. Zij bericht-

75

ten op de dag dat ‘hun’ land speelde over de sfeer in het thuisland en de prestaties van de nationale

76

WK Voetbal Zuid-Afrika

ploeg. De berichtgeving van NOS Nieuws spitste zich toe op de algemene nieuwsvoorziening, die niet direct met het voetbalspel te maken had. Zo waren items te zien over veiligheid, kaartverkoop en andere organisatorische aspecten. Ook NOS Jeugdjournaal in het spoor van Oranje Voor het NOS Jeugdjournaal deden presentator Pepijn Crone en verslaggever Tako Rietveld door een ‘kinderbril’ dagelijks verslag van het WK in het algemeen en de activiteiten van Oranje in het bijzonder. De NOS Jeugdjournaalequipe was bij trainingen en wedstrijden en sprak met de Oranjespelers. Ook werd in de vorm van reportages aandacht besteed aan het leven van kinderen in Zuid-Afrika. NOS neemt maatregelen tegen vuvuzela Veel televisiekijkers lieten weten zich te ergeren aan het harde gezoem van de vuvuzela’s tijdens de uitzendingen van de WK-wedstrijden. Daarom werd besloten maatregelen te nemen tegen de ‘vuvuzelaterreur’. De regisseurs en geluidstechnici zetten het geluid uit het stadion zachter, zodat het stadiongeluid - inclusief de herrie van de vuvuzela’s - minder indringend de Nederlandse huiskamers in kwam. De mix tussen commentaar en stadiongeluid werd vervolgens scherp in de gaten gehouden en waar nodig direct bijgesteld. Marathonuitzending op finaledag Op de dat het Nederlands elftal de finale speelde werd op Radio 1 een marathonuitzending rondom deze finale verzorgd. Er waren bijdragen te horen van verslaggevers van het NOS Radio 1 Journaal en NOS Langs de Lijn vanuit verschillende locaties in Nederland en vanuit Zuid-Afrika en Spanje. Ook via televisie, NOS Teletekst en de speciale WK-site werd uitgebreid verslag gedaan van de finaledag en natuurlijk van de finale zelf. Huldiging live Samen met de KNVB en SBS bracht de NOS de huldiging van het Nederlands elftal in Amsterdam in beeld. De NOS nam de gehele registratie van het evenement voor haar rekening en zette de beelden één op één door naar SBS. Deze uitzending werd in slechts drie dagen tijd opgezet. Tijdens de boottocht door de grachten voer een ‘neutrale’ voetbalverslaggever van KNVB TV mee om spelers en staf te interviewen voor de NOS en SBS 6. Radio vanaf het Museumplein Op Radio 1 werd de hele dag rechtstreeks verslag gedaan van festiviteiten en gebeurtenissen rondom de huldiging van het Nederlands elftal vanuit het Concertgebouw in Amsterdam. Lara Rense en Marcel

77

Oosten, presentatoren van het NOS Radio 1 Journaal, zaten tot 14.00 uur aan tafel in het Concertge-

bouw met diverse gasten en schakelden met verslaggevers tussen het publiek op het Museumplein en op de boot die de spelers volgde door de grachten. ‘s Middags presenteerden Dione de Graaff en Tom van ’t Hek NOS Langs de Lijn eveneens vanuit het Concertgebouw.

Kijkcijferrecords Het wereldkampioenschap voetbal in Zuid-Afrika heeft letterlijk miljoenen Nederlanders in de greep gehouden. Na 31 WK-dagen met zo’n 100 uur live voetbal, 36 edities van het NOS WK Journaal en 32 afleveringen van NOS Studio Sportzomer, bleek dat het WK voetbal op televisie (geheel of gedeeltelijk) is gevolgd door in totaal 14,7 miljoen Nederlanders. Dit houdt in dat maar liefst 97,2% van de mensen van zes jaar en ouder minimaal vijf minuten heeft gezien.

Meest bekeken televisieprogramma ooit Met in totaal bijna 12,3 miljoen kijkers ging het WK-treffen tussen het Nederlands elftal en Uruguay de boeken in als meest bekeken televisieprogramma ooit. De finale was goed voor ruim 12,2 miljoen Nederlanders en daarmee het op één na meest bekeken televisieprogramma in de geschiedenis. Radio Radio 1 profiteerde zichtbaar van de WK- en Oranjegekte. Zeker omdat het Nederlands elftal drie van de zeven wedstrijden ’s middags op een doordeweekse dag speelde, was het aantal luisteraars op die momenten ruim boven de één miljoen. Maar ook tijdens de andere vier wedstrijden stemden vanwege het WK meer mensen dan normaal af op Radio 1. De meest beluisterde wedstrijd van dit WK was de groepswedstrijd van Oranje tegen Slowakije (maandag 28 juni, 16.00 uur) met 1,4 miljoen luisteraars. Internet Met in totaal 6,1 miljoen unieke bezoekers, ruim 66 miljoen pageviews en in totaal 25,3 miljoen opgevraagde streams - waarvan 10,5 miljoen live en 14,8 miljoen on-demand - is een speciale themasite als nos.nl/w2010 niet meer weg te denken uit de multimediale berichtgeving van de NOS. De drukste dag op de WK-site was maandag 14 juni, de dag van Nederland-Denemarken (758.070 unieke bezoekers). Het experiment met het ‘tweede scherm’ voorzag ook in de behoefte. Tweedescherm.nl noteerde 655.740 unieke bezoekers en 1.198.519 opgevraagde pagina’s. N.B. De internetcijfers hebben betrekking op de periode 1 juni tot en met 13 juli.

78

Sportrechten

In 2010 sloot de NOS contracten over uitzendrechten van het schaatsen, het Six Nations Championship Rugby, de Marathon van Rotterdam en het EK voetbal in 2012. EK voetbal 2012 In 2010 bemachtigde de NOS ook de uitzendrechten van het Europees kampioenschap voetbal in 2012, dat van 8 juni tot en met 1 juli in Polen en Oekraïne plaatsvindt. Van de 31 wedstrijden zijn er 27 rechtstreeks in HD te volgen op televisie, en daarnaast ook op radio, internet en mobiel. Over het uitzenden van de overige vier ontmoetingen, die gelijktijdig worden gespeeld, is de NOS nog in gesprek met de UEFA. Nieuw, in vergelijking met voorgaande EK-eindrondes, is dat de duels live en on-demand worden uitgezonden via internet en mobiel. Nog vier jaar schaatsen bij NOS In februari hebben de NOS en de KNSB een nieuw vierjarig contract gesloten voor het exclusief en multimediaal uitzenden van de verschillende schaatsevenementen van de bond. Tot en met de Olympische Spelen van 2014, die in februari van dat jaar in het Russische Sotsji worden gehouden, doet de NOS via internet, mobiel, televisie, radio en Teletekst verslag van het Nederlandskampioenschap allround, het NK afstanden, het NK sprint, het Olympisch kwalificatietoernooi (OKT) en de World Cupwedstrijden. Ook het nationaal kampioenschap marathonschaatsen op natuur- en kunstijs zijn live te volgen bij de NOS. Nieuw in de overeenkomst is dat ook aandacht wordt besteed aan ‘inlineskaten’, het NK shorttrack en het NK kunstrijden. Six Nations Championship rugby Het Six Nations Championship rugby is tot en met 2014 te zien bij NOS Studio Sport. In 2010 kocht de NOS de uitzendrechten van dit internationale rugbytoernooi, waaraan Engeland, Frankrijk, Ierland, Italië, Schotland en Wales jaarlijks deelnemen.

79

80

Marathon van Rotterdam Rotterdam Marathon B.V. en de NOS hebben in november het contract voor het uitzenden van de marathon verlengd. In het nieuwe contract is vastgelegd dat de Marathon van Rotterdam van 2012 tot en met 2016 live gevolgd kan worden bij de NOS via televisie, radio en internet. Het vorige contract liep tot en met de editie van 2011. City Pier City In het contract met Rotterdam Marathon B.V. is voor het eerst ook de City Pier City loop opgenomen. De NOS zendt een ruime samenvatting uit van de loop, die vier weken voor de Rotterdamse marathon plaatsvindt.

81

De meest bekeken uitzending van NOS Evenementen in 2010 is Koninginnedag met ruim 2,5 miljoen kijkers.

82

NOS Evenementen

Ook in 2010 maakte NOS Evenementen uitzendingen en documentaires rondom (inter-) nationale evenementen. Onderwerpen waren het Koninklijk Huis, verschillende herdenkingen, 65 jaar bevrijding, de Paralympics, muziekevenementen en andere gebeurtenissen die veel Nederlanders bezighouden. Ook zond NOS Evenementen verschillende documentaires uit en werden twee jaaroverzichten gemaakt. Koninklijk Huis NOS Evenementen is binnen de NOS verantwoordelijk voor de verslaggeving rondom het Koninklijk Huis. In 2010 werd voorafgaand aan het 30-jarig jubileum van koningin Beatrix een drieluik over haar leven als Koningin der Nederlanden uitgezonden. In de portretreeks stonden haar reizen, de Koninginnedagen en het koningschap centraal. Op 30 april werd traditiegetrouw live verslag gedaan van Koninginnedag. Ook deed NOS Evenementen in 2010 verslag van het staatsbezoek dat koningin Beatrix aan Noorwegen bracht en namen zij de Kersttoespraak van de koningin op. Op internet hielden zij de website met nieuws en beeldmateriaal over het koningshuis bij. Ook het Zweedse koninklijk huis kwam aan bod; in juni werd het huwelijk van kroonprinses Victoria en Daniel Westling uitgezonden. Herdenkingen Verschillende ingrijpende gebeurtenissen werden in 2010 herdacht: de aanslag tijdens Koninginnedag in 2009 in Apeldoorn, Nationale Dodenherdenking op de Dam, de herdenking van de vliegramp in Tripoli, 15 jaar na de val van Srebrenica en de Nederlandse Veteranendag. 65 jaar Bevrijding 2010 stond voor een deel ook in het teken van 65 jaar bevrijding. De herdenkingen van de bevrijding van de concentratiekampen Auschwitz en Westerbork werden rechtstreeks én in samenvatting uitgezonden. Op 5 mei vierde de NOS Bevrijdingsdag met een extra lange uitzending onder andere vanuit de vrijheidstrein die door Nederland reed. ’s Avonds werd live verslag gedaan van het Concert op de Amstel, waarmee de ‘Nationale Viering van de Bevrijding’ ieder jaar wordt afgesloten. Op 9 mei werd verslag gedaan van het eerbetoon van de inwoners van Apeldoorn aan de Canadese soldaten die 65 jaar geleden de 83

stad bevrijdden. Ook rondom ‘65 jaar na de atoombom op Hiroshima’ en de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië maakte de NOS programma’s. Harry Mulisch Op 30 oktober overleed Harry Mulisch. NOS Evenementen registreerde de herdenkingsdienst voor de laatst overgebleven schrijver van ‘de Grote Drie’ en zond deze rechtstreeks uit op de televisie. Nederland NOS Evenementen maakt ook programma’s over andere thema’s die veel Nederlanders bezighouden. Daarbij kan gedacht worden aan Prinsjesdag, maar in 2010 werd bijvoorbeeld ook een programma rondom het 125-jarig bestaan van de VVV gemaakt. In samenwerking met de NPS werd de viering van het 50-jarig bestaan van het Anne Frank Huis uitgezonden en in augustus kon iedereen de openingsdag van SAIL Amsterdam 2010 uitgebreid volgen via een live uitzending rondom het grootste publieksevenement van Nederland. Ook werd een programma gemaakt rondom de staatkundige herindeling van de Nederlandse Antillen als land op 10/10/2010. Documentaires Naast live registraties en samenvattingen van evenementen werden in 2010 ook verschillende documentaires gemaakt. In maart werd rondom de verschijning van het boek van Annejet van der Zijl over de jeugd van prins Bernhard in Duitsland de documentaire Bernhard, het verhaal van een Duitser uitgezonden. Aan de vooravond van de herdenking van 65 jaar bevrijding Westerbork zond de NOS een portret uit van de enige Nederlandse vrouw die de verschrikkingen van het vernietigingskamp Sobibor in Polen overleefde: Selma Engel-Wijnberg. Aansluitend aan de Indiëherdenking in augustus werd het misbruik van de ‘troostmeisjes’ door de Japanse bezetters nogmaals onder de aandacht gebracht in de documentaire Omdat wij mooi waren. In december was Fokking Hell, een documentaire van NOS-journalist Peter ter Velde over de militaire missie in Uruzgan die hij voor het NOS Journaal volgde, te zien. Ook de documentaire ‘Het gaat slecht, verder gaat het goed…’, over het leven van advocaat, schrijver en dichter Chris Veraart, die sinds 1980 weet dat hij multiple sclerose (MS) heeft, werd in december uitgezonden. Concerten en festivals Ieder jaar doet de NOS op Nieuwjaarsdag verslag van het Nieuwjaarsconcert van de Wiener Philharmoniker, zo ook in 2010. Later in januari bracht NOS Evenementen samen met de NPS en de Hogeschool voor de Kunsten een uitverkocht Noorderslag in beeld. Daar werd onder andere de Popprijs 2009 uitgereikt. In 2010 werd tevens aandacht besteed aan Dance4Life en het internationale circustheaterfestival Circo Circolo, waar een eigentijdse combinatie van traditionele circuskunsten, theater, moderne dans en 84

muziek te zien was.

NOS Evenementen

Paralympics In samenwerking met NOS Sport heeft NOS Evenementen in 2010 een uitgebreide special over de tiende editie van de Winter Paralympics gemaakt. Tweevoudig Paralympisch medaillewinnares Annette Roozen reisde voor de NOS naar Vancouver om als speciale reporter verslag te doen van het evenement, waar de Nederlandse zitskiër Kees-Jan van der Klooster aan deelnam. Jaaroverzichten Aan het einde van 2010 maakte NOS Evenementen twee jaaroverzichten. In het NOS Oranje Jaaroverzicht werd aan de hand van oude én nieuwe beelden teruggeblikt op de belangrijkste gebeurtenissen waar koningin Beatrix en haar familie bij waren betrokken. Nieuw in de serie jaaroverzichten van de NOS was NOS Over de Doden. In dit programma werd stilgestaan bij de verhalen over bekende en onbekende mensen uit binnen- en buitenland die in 2010 zijn overleden. Deze mensen hebben allen iets bijzonders gedaan of gepresteerd. Er werd onder meer stil gestaan bij bekende namen als Jan Blokker, Corneille, Hans Dijkstal, Laurent Fignon, Anton Geesink, Miep Gies, Antonie Kamerling, Hans van Mierlo, Harry Mulisch, Conny Mus, Jean Nelissen en Edgar Vos. Convenant 4 en 5 mei In november werd bekend dat nog tot en met 2015 uitzendingen worden gemaakt rondom de herdenkingen op 4 en 5 mei. De NOS, NPO en het Nationaal Comité 4 en 5 mei hebben daarvoor een convenant ondertekend.

NOS Bevrijdingsdag 2010: Ellen ten Damme treedt op in de Vrijheidstrein

85

NOS voor 555

Voor de landen Haïti en Pakistan was 2010 een dramatisch jaar; in januari werd Haïti zwaar getroffen door een aardbeving en Pakistan werd in augustus geteisterd door grote overstromingen. De NOS deed verslag van het actuele nieuws uit de getroffen gebieden, maar zette zich ook op andere manieren in om de slachtoffers én Giro 555, het gironummer van de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO), onder de aandacht te brengen. Nederland helpt Haïti Onder de naam ‘Nederland helpt Haïti’ sloegen de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO), de Publieke Omroep, RTL en SBS6 de handen ineen. De zenders verzorgden op 21 januari een gezamenlijke inzamelingsactie voor Haïti op radio, televisie en internet. NOS Evenementen coördineerde deze hulpactie namens de publieke omroep en hielp bij de totstandkoming van de uitzending. Ook maakte NOS Evenementen in samenwerking met de SHO radio- en televisiespotjes waarin bekende Nederlanders mensen vroegen geld te doneren. NOS veilt VIP-behandeling Op de website www.veiling555.nl boden bekende én onbekende Nederlanders en organisaties bijzondere activiteiten aan om geld in te zamelen voor Haïti. De NOS veilde twee bezoekjes aan de redactie in Hilversum; een speciale VIP-rondleiding met lunch én een ochtend meekijken met het Radio 1 Journaal met een rondleiding door het NOS-gebouw. De opbrengst van de veiling ging niet alleen naar Giro 555, maar ook naar de Orde van Moeder Teresa, die op Haïti kinderen en andere kwetsbare mensen opving en verzorgde. Jeugdjournaal ook op commerciële zenders Het NOS Jeugdjournaal stond 21 januari volledig in het teken van de aardbeving in Haïti. Naast de uitzending op Z@PP (Nederland 3), werd het programma ook rechtstreeks uitgezonden op de jeugdkanalen Disney Channel en Nickelodeon. Nooit eerder was het Jeugdjournaal op een commerciële zender uitgezonden, maar het belang en de aard van het programma heeft de verschillende jeugdkanalen doen besluiten om samen te werken. 86

In de extra lange uitzending kwam het laatste nieuws van die dag aan bod en werd gesproken met

correspondent Ron Linker over de kinderen in Haïti. De Jeugdjournaalbus bezocht verschillende scholen waar kinderen acties hadden georganiseerd om geld in te zamelen voor de slachtoffers. In actie voor Pakistan De overstroming van het noordwesten van Pakistan was de grootste humanitaire ramp uit de geschiedenis van het land. Voor de slachtoffers opende de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) opnieuw Giro 555. In samenwerking met de SHO maakte NOS Evenementen radio- en televisiespotjes waarin bekende Nederlanders mensen vroegen geld te doneren.

Verlofuren voor 555 Medewerkers van de NOS konden de slachtoffers van de aardbeving steunen door hun verlofuren te doneren. De tegenwaarde van die uren werd door de NOS overgemaakt naar Giro 555.

Televisieactie Op 26 augustus werd samen met de andere publieke omroepen in een extra televisie-uitzending op Nederland 2 stilgestaan bij de ramp in Pakistan. Ook hier was NOS Evenementen betrokken bij de totstandkoming van de uitzending. Het programma vanuit Beeld en Geluid in Hilversum was vooral informatief van karakter. Verschillende gasten gingen in op de omvang van de ramp, de gevolgen ervan en de hulp die op korte en lange termijn nodig is. Ook werd stilgestaan bij de scepsis die er deels leefde onder de Nederlandse bevolking als het gaat over Pakistan. Want kwam het geld in zo’n land wel goed terecht? En werden de echte slachtoffers wel bereikt? Deze scepsis kwam voort na de hulpactie voor Haïti. Na de actie bleek dat veel geld niet bij Haïtianen terecht is gekomen wegens corruptie, slecht bestuur en elkaar in de weg zittende hulporganisaties.

87

Met de hele familie kijken wij graag naar het NOS Journaal en het NOS Jeugdjournaal Roël, Sherida en Roshefa Dunand, kijkers NOS Nieuws

88

89

90

Nieuwsuur

Sinds 6 september zenden de NOS en de NTR gezamenlijk het nieuwe, dagelijkse programma Nieuwsuur uit. Nieuwsuur is een actualiteitenrubriek waarin nieuws, sport en achtergronden, zonder onderbreking door reclame, één geheel vormen. Het programma onderscheidt zich door op onafhankelijke en onpartijdige wijze achtergronden en context te geven bij het dagelijkse nieuws. Nieuwsuur is uniek in haar soort, omdat het als enige nieuwsprogramma van de publieke omroep wordt gemaakt door twee taakgebonden omroepen. Nieuw, onafhankelijk programma In januari 2010 kondigde de NPO aan te gaan investeren in onderzoeksjournalistiek, buitenland en financieel-economisch nieuws. Dat moest gedaan worden in een nieuw, onafhankelijk actualiteitenprogramma op Nederland 2 waarvoor de NOS en de NTR zouden gaan samenwerken. In het programma zou ook een belangrijke rol worden weggelegd voor ‘Den Haag’ en ‘Brussel’. Het zou niet het nieuwe NOVA of een verlengd NOS Journaal van 20.00 uur worden, maar tussen deze twee in staan. De accenten zouden ergens anders komen te liggen en het programma zou een andere uitstraling krijgen. Het NOS Journaal van 22.00 uur, NOVA en het late NOS Sportjournaal kwamen te vervallen met de komst van Nieuwsuur, zoals het nieuwe programma zou gaan heten. Sport Met de komst van Nieuwsuur ging ook een wens van NOS Sport in vervulling; weg van Nederland 3, terug naar de oorspronkelijke plaats. In plaats van het op zichzelf staande NOS Sportjournaal wordt het sportnieuws namelijk te midden van het overige nieuws uitgezonden. Daarnaast is in Nieuwsuur een prominente plek weggelegd voor achtergrondreportages over sportonderwerpen. Hierdoor wint NOS Sport aan impact en relevantie. Voorbereidingen Omdat Nieuwsuur bij aanvang van het nieuwe televisieseizoen in september op de televisie moest verschijnen was er enige haast bij de voorbereidingen. In de zomermaanden van 2010 werkten verschillende werkgroepen (bestaande uit afgevaardigden van NOS Nieuws, NOS Sport en NOVA) onderwerpen als het 91

format, de website, het decor en de vormgeving uit. Ook werd de overlegstructuur tussen de verschil-

lende redacties bepaald en op de redacties van de NOS werden ‘Nieuwsuur-coördinatoren’ aangewezen. Eindredacteuren liepen met elkaar mee om inzicht te krijgen in elkaars werk. Proefuitzendingen In augustus kreeg Nieuwsuur echt vorm; na de oplevering van het decor kon aan het eind van die maand een reeks proefuitzendingen opgenomen worden. Een groep potentiële kijkers keek naar deze proefuitzendingen. Zij gaven hun mening over het format, specifieke programmaonderdelen, de presentatie en de vormgeving. Op basis van deze oordelen hebben de makers het programma nog op enkele punten aangepast. Presentatie In juni werd bekend dat Mariëlle Tweebeeke het NOS-gezicht van Nieuwsuur zou worden. Zij werd dit in plaats van de eerder benoemde Eva Jinek, die besloot bij NOS Nieuws te blijven werken. Tweebeeke presenteert Nieuwsuur afwisselend met Twan Huys (NTR). De presentatie van de zondaguitzending is in handen van Joost Karhof (ook NTR). Correspondenten Nieuwsuur maakt gebruik van het correspondentennetwerk van de NOS. Daarnaast heeft het programma twee ‘eigen’ correspondenten. Saskia Dekkers maakt reportages in heel Europa, met als standplaats Brussel. Willem Lust, de voormalige NOVA-correspondent in de Verenigde Staten, werkte tot 1 januari 2011 voor Nieuwsuur. Hij werd opgevolgd door Tom Kleijn. Europa Saskia Dekkers, oud-correspondent van de NOS in Parijs, is op 1 augustus aan de slag gegaan voor Nieuwsuur als Europacorrespondent. Zij maakt reportages in heel Europa, met als standplaats Brussel. Verenigde Staten Willem Lust, de voormalige NOVA-correspondent in New York, werkte tot 1 januari 2011 voor Nieuwsuur. Op 1 januari volgde Tom Kleijn hem op als Nieuwsuur-correspondent in de Verenigde Staten. Interviews op locatie Voormalig NOVA-presentator Clairy Polak werd bij Nieuwsuur aangesteld als interviewer op locatie. Zij interviewde spraakmakende gasten die normaal gesproken niet naar de studio zouden komen. In oktober 2010 maakte Polak bekend over te stappen naar NOS Met het Oog op Morgen. 92

NOS Nieuws

Website De website van Nieuwsuur is nadrukkelijk gekoppeld aan het programma. Reportages die uitzendklaar zijn worden bijvoorbeeld alvast op de site geplaatst en tijdens de televisie-uitzending ziet de kijker die op de laptop mee kijkt de site bewegen: de informatie op de site verandert namelijk mee met de wisseling van de onderwerpen op televisie. Kijker weet Nieuwsuur goed te vinden De cijfers tonen aan de Nederlandse kijker de nieuwe actualiteitenrubriek van de NOS en NTR goed weet te vinden. Kijkcijfers 2010 Vergeleken met de kijkcijfers van haar ‘voorgangers’ blijkt Nieuwsuur een waardige opvolger. In de eerste vier maanden (september t/m december 2010) trok Nieuwsuur van maandag tot en met zaterdag gemiddeld 728.000 kijkers per aflevering, met een marktaandeel van 11,5%. Het publiek beloonde de afleveringen met een waarderingscijfer van 7,3 gemiddeld. De verkorte uitzendingen op zondagavond, met een overzicht van het belangrijkste (sport-)nieuws trokken gemiddeld 505.000 kijkers met een marktaandeel van 7,3%. Het meest bekeken zijn de uitzendingen op donderdagavond met 822.000 kijkers gemiddeld en een marktaandeel van 13%. Ter vergelijking In dezelfde periode in 2009 (september tot en met december, maandag t/m zaterdag) trokken het NOS Journaal van 22.00 uur en NOVA samen gemiddeld 585.000 kijkers met een marktaandeel van 9,4%. Het NOS Journaal van 22.00 uur was goed voor gemiddeld 574.000 kijkers (marktaandeel 8.6%) en NOVA Den Haag Vandaag voor gemiddeld 589.000 kijkers (marktaandeel 9,7%). Het ‘late’ NOS Sportjournaal trok in deze periode gemiddeld 345.000 kijkers met een marktaandeel van 5,9%. Dit betekent dat de sport in Nieuwsuur minstens twee keer (en soms drie keer) zoveel kijkers trekt als in het voormalige ‘late’ NOS Sportjournaal, dat destijds tegenover NOVA stond geprogrammeerd op Nederland 3.

93

NOS.nl telde in 2010 per maand gemiddeld bijna 4 miljoen unieke bezoekers van 13 jaar en ouder.

94

NOS Nieuwe Media

De NOS streeft ernaar (sport-)nieuws en evenementen via zoveel mogelijk kanalen te brengen, waarbij radio, televisie en internet traditioneel erg belangrijk zijn. Maar de NOS is ook aanwezig op allerlei andere kanalen en apparaten, zoals sociale netwerken, de mobiele telefoon en spelcomputers. NOS Podcast Buitenland Om de bijdragen van de NOS-correspondenten over de hele wereld onder de aandacht te brengen heeft de buitenlandredactie van NOS Nieuws sinds begin 2010 haar eigen podcast. Via deze podcast kunnen elke zaterdag de vijf opmerkelijkste reportages van de afgelopen week beluisterd worden. De podcast is te downloaden via iTunes. Daarnaast kan hij gevonden worden op de website van de NOS via de link http://feeds.nos.nl/nospodcastbuitenland. NOS.nl geschikt voor iPad NOS.nl is vrij eenvoudig te optimaliseren voor nieuwe platforms en mobiele apparaten en kon door de afdeling Nieuwe Media dus snel geschikt gemaakt worden voor de iPad. Ook de portal Tweedescherm. nl en de NOS-applicaties die beschikbaar zijn voor de iPhone (NOS Teletekst, NOS Journaal -met onder andere Journaal en Politiek 24- en NOS Jeugdjournaal) draaien op de het apparaat. Onder andere de live streams van de etappes van de Tour de France en de Champions Leaguewedstrijden kon men in 2010 op de iPad volgen. De streams waren te bereiken door in de browser (Safari) naar NOS. nl te gaan. Op de NOS-website stond een knop die doorverwees naar de streams. iGoogle In mei lanceerde NOS Nieuwe Media een iGoogle-gadget. Hiermee kunnen op de persoonlijke iGooglestartpagina de recentste nieuwsvideo’s worden bekeken. In de gadget worden de vijf nieuwste video’s getoond en kunnen ze direct worden afgespeeld. De iGoogle gadget maakt gebruik van de nieuwe technische infrastructuur van de NOS, die ervoor zorgt dat de uitzendingen van bijvoorbeeld het NOS Journaal, losse reportages en samenvattingen eenvoudi95

ger worden hergebruikt voor nieuwe toepassingen zoals widgets, mobiele websites, televisies met een internetverbinding of andere nieuwe platforms. Het ontwikkelen van nieuwe widgets en gadgets kost daardoor ook minder geld. Teletekst ook voor Nokia Sinds september is ook voor Nokiatoestellen een eigen NOS Teletekst applicatie beschikbaar. Deze applicatie was al langer beschikbaar voor de iPhone, Android-toestellen en de Blackberry en blijft onverminderd populair. Op de mobiele telefoons van Nokia was NOS Teletekst eerder alleen beschikbaar als onderdeel van de NOS Mobiel applicatie. Met de nieuwe applicatie is het onder andere mogelijk een standaard openingspagina en favoriete pagina’s in te stellen. NOS UEFA Champions League multimediaal Bij aanvang van het seizoen 2010-2011 is de Champions League-website van de NOS vernieuwd. Voetballiefhebbers konden terecht op nos.nl/championsleague voor het laatste nieuws, het volledige programma en alle statistieken van de belangrijkste Europese voetbalcompetitie. Ook de wedstrijd die rechtstreeks op Nederland 3 werd uitgezonden kon hier live worden bekeken. Na afloop van de duels kwamen er video’s met onder andere reacties op de site te staan. Mobiel Ook op de mobiele site m.nos.nl/voetbal waren live tussenstanden, uitslagen, de stand in de groepen en het programma van de Champions League te vinden. Daarnaast wordt de wedstrijd die op Nederland 3 wordt uitgezonden ook hier live gestreamd. N.B. In verband met de rechten waren de wedstrijdbeelden van de Champions League op internet, de mobiele telefoon en de iPad alleen in Nederland te bekijken. Platform voor co-creatie In september presenteerde NOS Nieuwe Media het idee om het publiek een platform te bieden voor cocreatie, het creëren van content op het web door samenwerking met andere gebruikers. Door co-creatie kan informatie interessanter worden voor bepaalde doelgroepen en het is een manier om content zo breed mogelijk te verspreiden. Naast NOS.nl wil de NOS een platform bieden voor co-creatie. Een voorbeeld hiervan is dat iemand die in de Nederlandse politiek is geïnteresseerd een website of mobiele applicatie kan maken waarin hij de politieke berichtgeving van de NOS combineert met de handelingen van de Tweede Kamer en de 96

politieke programma’s van andere omroepen. NOS-materiaal wordt op deze manier ‘hergebruikt’ en aan

NOS Nieuwe Media

een breder publiek tentoongespreid. De content, zoals video, audio en tekst wordt beschikbaar gesteld via een API, een database waar iedereen het NOS-materiaal uit kan halen. Roeland Stekelenburg weg bij NOS In november 2010 maakte hoofd Nieuwe Media van de NOS Roeland Stekelenburg bekend dat hij de NOS zou gaan verlaten. Per 1 januari 2011 ging hij aan de slag bij een nieuw bedrijf op het gebied van Nieuwe Media. Stekelenburg wordt opgevolgd door Lara Ankersmit. Zij werkte voorheen bij de Telegraaf Media Groep (TMG) in een vergelijkbare functie. Beeld en Geluid Award voor tweedescherm.nl In januari 2011 sleepte de NOS een Beeld en Geluid Award in de wacht met de website www.tweedescherm.nl. Via deze website konden onder andere tijdens het WK en de Tour de France statistieken over het verloop van de wedstrijd en informatie over de sporters opgezocht worden. Het Tweede Scherm, ontwikkeld door de afdeling Nieuwe Media van de NOS, werd unaniem door de jury gekozen als winnaar in de categorie Multimedia. “Televisiekijken verrijken op twee schermen voor diegene die dat wil is een prachtige nieuwe vondst. En daarmee is het begin van een ontwikkeling gemarkeerd waarvan de jury nog veel verwacht”, aldus het juryrapport.

97

‘De NOS betekent voor mij vooral ‘het weer’: kan ik hooien of moet ik sneeuwruimen?’ John Snelderwaard, kijker

98

99

Input 2010

In oktober vond Input 2010 plaats. Door samenwerking van de NOS, NPO en Beeld en Geluid had het documentairefestival dit jaar een bredere opzet dan in voorgaande jaren. Input 2010 bood de 356 bezoekers in vijf verschillende ruimtes tegelijk veel variatie en volop gelegenheid om inspiratie op te doen. De nieuwste documentaires, dramaproducties en TV-formats waren te zien en de makers lichtten hun film toe. Het festival was onderverdeeld in vijf categorieën: I News Input Bij News Input werden aan de actualiteit gebonden documentaires uit de hele wereld getoond. Zijn de verhalen die wij kennen uit het nieuws echt wat ze lijken? Na afloop van iedere film kon het publiek onder leiding van NOS Journaalpresentator Rik van de Westelaken discussiëren met de maker of met een andere relevante gast. II Human Input Het dagelijks leven van mensen, met hoogte- en dieptepunten, staat centraal in fictieve en levensgetrouwe documentaires die in deze zaal worden vertoond. Ook hier kon het publiek na afloop van de films discussiëren met de maker of een andere relevante gast. III BenG Input Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (BenG) was de gastheer van Input 2010. Het instituut stelde verschillende zalen beschikbaar en gaf daarmee de samenstellers van dit documentairefestival van NOS en NPO de ruimte om breed te programmeren. Beeld en Geluid leverde in 2010 ook een inhoudelijke bijdrage aan het festival met ‘BenG Input’, waarbij een belangrijke rol was weggelegd voor materiaal uit het eigen archief. Onder leiding van NOS Journaalpresentator Jeroen Overbeek gingen Nederlandse documentairemakers in op het fenomeen archief en het creatief gebruiken van archiefmateriaal.

100

IV Format Input Bij Format Input werden de nieuwste formats van de MIP beurs in Cannes getoond. Aan de hand daarvan en van andere voorbeelden uit binnen- en buitenland gingen programmamakers met hun publiek in discussie om tot nieuwe ideeën en wellicht een nieuw programmaformat te komen. V Sport Input De categorie ‘sport’ was nieuw bij Input. Hier was onder andere een sneak preview van ‘Hangen en Opstaan’, de NOS documentaire over de comeback van turner Yuri van Gelder, te zien. Tom Egbers, presentator van NOS Studio Sport, trad bij dit onderdeel op als moderator.

Hangen en Opstaan: Vlado Veljanoski in de montageruimte

101

102

NOS Medewerkers

Werkbelevingsonderzoek In het najaar van 2010 heeft 58% van de medewerkers meegedaan aan het werkbelevingsonderzoek (WBO). Het doel was nieuwe verbeterpunten signaleren en het monitoren van de speerpunten en aandachtspunten die in het WBO 2008 naar voren waren gekomen. In het onderzoek is - net als in 2008 - gekeken naar de balans tussen energiebronnen en werkstressoren. Een teveel aan werkstressoren in het werk kan opgeheven worden door voldoende energiebronnen en andersom. Uit het WBO 2010 blijkt dat bij de NOS een juiste balans aanwezig is. Medewerkers scoren hoog op werktevredenheid (7,7) en zijn betrokken bij de organisatie. De uitkomsten laten ook zien wat binnen de NOS beter kan.

Op basis van de uitkomsten heeft de directie, in overleg met hoofdredacties en stafhoofden, de volgende speerpunten geformuleerd: • (Motiverend) Leiderschap (de mate waarin een leidinggevende weet te motiveren en te stimuleren) • Sociale onveiligheid (ongewenst gedrag) • Ontwikkelingsmogelijkheden (de ruimte die iemand heeft om zichzelf te ontwikkelen, bijvoorbeeld door cursussen te doen).

Deze speerpunten zijn dezelfde als de speerpunten die naar aanleiding van het WBO in 2008 waren geformuleerd. Dat betekent dat dit belangrijke aandachtspunten blijven en dat ondanks dat hier de afgelopen twee jaar veel aandacht aan is besteed, de scores nog niet het niveau hebben bereikt dat wenselijk

Academie

is. De uitkomsten op leiderschap en loopbaanontwikkeling laten een verbetering zien ten opzichten van twee jaar geleden. De uitkomsten op sociale onveiligheid laten geen verbetering zien en vallen juist minder gunstig uit in vergelijking met de cijfers van 2008. (s)

jezelf!

(S)Ken jezelf! In 2010 is begonnen met de eerste contouren voor het uitwerken van een passend loopbaaninstrument om medewerkers in de gelegenheid te stellen stil te staan bij hun ontwikkeling en loopbaan. De afdeling Personeel, Organisatie en Ontwikkeling (PO&O) heeft in de zomer van 2010 een aantal gespecialiseerde 103

partijen uitgenodigd om met een voorstel te komen voor een traject wat aansluit bij de wensen.

104

NOS Medewerkers

Daaruit zijn twee bureaus gekozen waarmee een samenwerkingsverband is afgesloten. Vervolgens is nagedacht over de implementatie van de trajecten. In totaal worden er vier trajecten aangeboden met een verschillende aanpak. De uitkomst van de trajecten is voor iedereen gelijk, een plan van aanpak waarmee de medewerker aan de slag kan gaan. In nauwe samenwerking met hoofdredacties en een werkgroep bestaande uit leidinggevenden en medewerkers is gekozen om de trajecten onder de naam (S)Ken jezelf! aan te bieden. Ook leidinggevenden krijgen te maken met de resultaten van (s)Ken jezelf! Om hen erop voor te bereiden is in klein verband uitleg gegeven over de bedoeling van het traject en de manier waarop er invulling aan moet worden gegeven. Sinds januari 2011 kunnen medewerkers zich aanmelden voor een van de trajecten. In de loop van 2011 wordt vooral aandacht besteed aan de uitkomsten van de actieplannen en het vervolg van de individuele trajecten. Klachtencommissie Uit het werkbelevingsonderzoek bleek dat medewerkers het gedrag van collega’s zo nu en dan als ongewenst ervaren. Het aantal vertrouwenspersonen is in 2010 uitgebreid van één naar vier, het onderwerp is intern bespreekbaar gemaakt en de klachtenregeling is op papier gezet. Om de klachten over ongewenste omgangsvormen te onderzoeken is eerder al een klachtencommissie in het leven geroepen. Als een medewerker geconfronteerd wordt met ongewenst gedrag, kan een gesprek met een vertrouwenspersoon een eerste stap zijn. Zij adviseren over mogelijke vervolgstappen. Eén daarvan is het schriftelijk indienen van een klacht bij de klachtencommissie. Deze commissie adviseert over mogelijk te nemen vervolgstappen naar aanleiding van de klacht. De klachtencommissie bestaat uit twee medewerkers; een externe deskundige en een voormalig NOS medewerker als voorzitter. Werkgroep ‘Fluitend naar je werk’ Na het WBO van 2008 is de werkgroep ‘Fluitend naar je werk’ opgericht. Deze werkgroep, die bestaat uit medewerkers van verschillende redacties en afdelingen, kreeg de opdracht met plannen en ideeën te komen om het werken bij de NOS interessant, gezond en positief te houden. In overleg met de directie zijn in 2010 verschillende voorstellen van de werkgroep gerealiseerd. Zo kwamen er meer en beter beveiligde parkeerplekken, is er een bedrijfsfitnessregeling en werd in april een ‘gezondheidsweek’ georganiseerd. Daarnaast zijn nog verschillende plannen in uitvoering. Op verzoek van de directie blijft de werkgroep actief meedenken over hoe het werken bij de NOS nóg leuker gemaakt kan worden. Inmiddels is de naam veranderd in ‘NOS Connect’.

105

106

‘Ik ben eigenlijk  de ultieme zapper, maar het NOS Journaal laat ik staan’ Jan Roest, kijker NOS Nieuws

107

108

Ondernemingsraad

De ondernemingsraad (OR) van de NOS overlegt namens de medewerkers met de directie over het beleid en de personeelsbelangen. Ook in 2010 hebben de OR-leden zich ingespannen voor en namens de medewerkers. Zo was de OR het afgelopen jaar onder meer druk met de wisseling in de directie, het werkbelevingsonderzoek, het correspondentenbeleid en de structurele plek van de afdeling Nieuwe Media. Hieronder zijn enkele onderwerpen die in 2010 bij de OR aan bod kwamen verder uitgelicht. Directie en topstructuur In april kwam de Raad van Toezicht met een voorgenomen besluit om Jan de Jong te benoemen tot algemeen directeur, nadat Gerard Dielessen had aangekondigd de NOS te gaan verlaten. De OR heeft daar positief over geadviseerd. Na de benoeming van De Jong is naar de indeling van de top van de NOS gekeken en gaf de OR onder andere een positief advies over het plan om de directie van drie naar twee leden in te krimpen. Bezuinigingen De ondernemingsraad bereidde zich in 2010 voor op mogelijke consequenties van de bezuinigingen. De OR steunt de directie in haar standpunt dat de proportionaliteit van de bezuinigingen voor de NOS van tafel moet. De NOS is de grootste partij in het bestel, maar moet niet het hardst geraakt worden. Want wat de NOS doet is de essentie van het publieke bestel. Als de bezuinigingen gaan leiden tot een reorganisatie moet de directie de OR om advies vragen. Hoewel de bezuinigingen nog niet aan de orde zijn heeft de OR al nagedacht over een toetsingskader waaraan het voorgenomen besluit volgens hen moet voldoen. Namelijk: professionele standaarden behouden, huidige platforms moeten overeind blijven, gedwongen ontslagen dienen te worden voorkomen en de werkdruk moet acceptabel zijn. Werkbelevingsonderzoek 2010 Voor het NOS-brede werkbelevingsonderzoek dat in 2010 werd gehouden werkte de OR samen met de afdeling Personeel, Organisatie en Ontwikkeling (PO&O). Wat de OR betreft zijn de manier van leidinggeven en het ongewenst gedrag de belangrijkste punten uit dit onderzoek. De OR-leden gaan hier dan ook 109

in 2011 samen met PO&O verder mee aan de slag.

Nieuwsuur De ondernemingsraad liet weten een voorstander te zijn van het programma Nieuwsuur, waarin meerdere afdelingen samenwerken. Bij de totstandkoming van Nieuwsuur is ook de OR om advies gevraagd over het samenwerkingsverband tussen de NOS en de NTR. Is bij de NTR de hoofdredactie eindverantwoordelijk, bij de NOS kan de directie in een uiterst geval een onderwerp nog tegenhouden. Er zijn werkafspraken gemaakt: de directie van de NOS kan op een aantal dossiers ‘ingrijpen’ en krijgt meer invloed bij benoemingen. Redactiecommissie Sport Op initiatief van de OR en de hoofdredactie van NOS Sport is er een bijeenkomst geweest met een nieuwe Redactiecommissie Sport als resultaat. De redactiecommissie is een gesprekspartner van de hoofdredactie voor programma-inhoudelijke zaken. In 2009 wees intern onderzoek uit dat de medewerkers van NOS Sport behoefte hadden aan de terugkeer van een redactiecommissie. NOS Nieuws beschikte al over een redactiecommissie. Bike to Work In het kader van de NOS gezondheidsweek organiseerde de OR ‘Bike to Work’. Hiervoor gingen de ORleden en andere NOS’ers uit Utrecht en Amsterdam op de fiets naar hun werk in Hilversum. Ondernemingsraad NOS De ondernemingsraad van de NOS bestond in 2010 uit Marc Hamer, Robbert Dijkhuizen, Robin Ellemers, Jeanne Beurskens, Joop Vernooy en Gerard Brouwer (ambtelijk secretaris).

110

Ombudsman

Na een succesvolle proef van ruim een jaar kreeg de functie van ombudsman in 2009 een vaste plek binnen de NOS. In 2010 zette Guikje Roethof haar werkzaamheden als onafhankelijke ombudsman van de NOS voort. In augustus nam zij echter afscheid van de NOS en werd de ombudsfunctie neergelegd bij de Commissie van Deskundigen. Klachten De NOS Ombudsman behandelde in 2010 verschillende klachten van het publiek. Haar uitspraken publiceerde zij in overleg met de indiener op haar blog www.nos.nl/ombudsman. Tijdens de Olympische Spelen in Vancouver ontving de Ombudsman bijvoorbeeld meerdere klachten over het schaatsen dat niet in HD-kwaliteit werd uitgezonden. Ook publiceerde zij haar uitspraak dat de NOS ten onrechte aangaf dat de Spelen in HD-kwaliteit zouden worden uitgezonden. Intern was namelijk al duidelijk dat de NOS niet over de faciliteiten beschikte om het schaatsen in HD-kwaliteit te kunnen brengen. Debat: nieuwe media, nieuwe pers In mei organiseerde de Ombudsman samen met de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling een debatavond over journalistiek, politiek en nieuwe media. Tijdens dit debat in het Museum voor Communicatie in Den Haag werd ingegaan op de vraag ‘wat betekenen de nieuwe media voor de traditionele rol van de journalistiek als ‘waakhond’?’ Guikje Roethof was een van de sprekers bij het debat over de rol van de journalistiek in het huidige internettijdperk. Hoofdredacteur van NOS Nieuws Hans Laroes zat in het panel en ging met de andere panelleden en het publiek in discussie over de betekenis van de opkomst van nieuwe media voor de rol van de pers. Op haar blog publiceerde Roethof een uitgebreid verslag van het debat. Guikje Roethof vertrekt Wegens verschil van inzicht over de inhoud en de invulling van de functie Ombudsman hebben de NOS en Guikje Roethof besloten om de samenwerking per 1 augustus 2010 te beëindigen. De NOS was van mening dat het afleggen van verantwoording aan het publiek over de wijze waarop zij journalistiek be111

drijft, niet optimaal functioneerde. De onafhankelijke NOS Ombudsman vormde een belangrijke schakel in het verantwoordingsproces. Guikje Roethof vervulde sinds 2009 op parttime basis de rol van NOS Ombudsman. Zij vond dat de NOS er een fulltime functie van zou moeten maken met een vaste plek in de programmering. Omdat de NOS directie veel waarde hecht aan publieksverantwoording, heeft zij zich beraden op het aanbrengen van verbeteringen en besloten de Ombudsman niet te vervangen, maar de ombudsfunctie neer te leggen bij de Commissie van Deskundigen. In geval van een klacht die volgens de klager niet afdoende beantwoord is door de hoofdredactie, kan de klager zich wenden tot de directie. Die beslist of de Commissie van Deskundigen wordt geraadpleegd. De commissie adviseert en de directie besluit of het advies wordt overgenomen of niet. In de huidige organisatiestructuur van de NOS is de directie eindverantwoordelijk voor de inhoud.

112

Meer NOS...

Nachtcarrousel De NOS ontwikkelde in 2010 een serie filmpjes voor de zogeheten ‘nachtcarrousel’ op Nederland 1, 2 en 3, de publieke televisiezenders. In de filmpjes zijn de afdelingen NOS Nieuws, NOS Sport en NOS Evenementen en het innovatieve karakter van de omroep in beeld gebracht. De NPO nam het initiatief voor het ontwikkelen van de nieuwe serie ‘promo’ filmpjes. In eerdere reeksen lag de nadruk op de programma’s; in de nieuwe serie was het de bedoeling dat juist de NOS als geheel in beeld werd gebracht. De boodschap is dat de NOS, als grootste nieuwsorganisatie van Nederland, 24/7, onafhankelijke en betrouwbare verslaggeving biedt op het gebied van nieuws, sport en evenementen. NOS promo’s op YouTube Sinds november 2010 worden alle promo’s van de NOS ook op YouTube geplaatst. Daarvoor is het YouTube-kanaal ‘NOSCommunicatie’ in het leven geroepen. De promo’s, die tot dan toe alleen op radio en televisie te zien en te horen waren, worden via deze weg beschikbaar gesteld voor een breder publiek. Sinds november kan iedereen dan ook naar de promo’s op YouTube linken in bijvoorbeeld tweets en de programma-informatie over de NOS uitzendingen. Contract Technicolor In 2010 tekenden de NOS en Technicolor een nieuw contract, waarin staat dat de NOS nog tot en met medio 2013 gebruik maakt van de diensten van het facilitaire bedrijf. Het nieuwe contract is niet alleen substantieel goedkoper ten opzichte van het vorige, maar er werd ook in opgenomen dat de NOS per 1 januari 2011 negen technici afkomstig van Technicolor in dienst neemt. De IT techniek achter radio, televisie, internet en teletekst raakt steeds meer met elkaar verbonden. Dit maakt het noodzakelijk dat er één partij is die het overzicht heeft, de kwaliteit waarborgt en de continuïteit bewaakt. Daarom komt de regie en de kennis van het technische proces en onderaannemers in handen van de NOS. Dit verhoogt de kwaliteit van de dienstverlening en levert, naast de besparing van het nieuwe contract, een aanzienlijke structurele kostenbesparing op. Het grootste deel van de technici (ongeveer 92% van de 100.000 uur op jaarbasis) blijft echter variabel en wordt ingehuurd via Technicolor. Dat zijn bijvoorbeeld editors, geluidstechnici, beeldtechnici, camera113

mensen en lichttechnici.

Nieuwe mobiele telefoonprovider In de zomer van 2010 hebben de NOS en de NTR een Europese aanbesteding uitgeschreven om een nieuwe leverancier te vinden voor mobiele telefonie. Vodafone bleek, gezien de wensen en eisen, de best passende aanbieder. De keuze is onder meer gebaseerd op kwaliteit van dienstverlening, een substantieel lagere prijs en de voordelige (buitenland)dekking. In november hebben de NOS en Vodafone een contract gesloten voor de duur van tweeënhalf jaar, met optie tot verlenging. Het contract ging op 1 februari 2011 in. Hiermee kwam een einde aan de ‘mobiele’ samenwerking met KPN. Voor de vaste telefonie blijft KPN wel provider. NOS Media Cloud De IT/Broadcast-afdeling van de NOS ontwikkelde in 2010 een nieuw, innovatief platform om de uitwisseling van (sport-)nieuwsmateriaal te vergemakkelijken, de ‘NOS Media Cloud’. Met deze portal kregen redacteuren via één systeem toegang tot een groot aanbod van nieuwsfragmenten van onder andere verschillende persbureaus. Het materiaal is op één en dezelfde locatie te bekijken en uit te wisselen. Na de ingebruikname bij de NOS in november 2010 werd de portal verder ontwikkeld, met de bedoeling dat de NOS een centrale rol gaat vervullen als uitwisselplatform voor nieuws- en sportmateriaal. Begin 2011 kregen de regionale omroepen ook toegang tot de portal; de uitwisseling van materiaal tussen de NOS en de regionale omroepen in Nederland vindt sindsdien via de Media Cloud plaats. Het platform is uniek in Europa en een toonaangevend voorbeeld van hoe landelijke en regionale (publieke) omroepen efficiënter kunnen samenwerken door gebruik te maken van elkaars content. De techniek en functie van de Media Cloud heeft dan ook de interesse gewekt van (publieke) omroepen in andere Europese landen. De NOS ziet het als haar publieke taak om verworven inzichten te delen en deze kennis beschikbaar te stellen aan andere organisaties die daar hun voordeel mee kunnen doen.

114

Media Park

Convenant Media Park ondertekend De gemeente Hilversum en de grondeigenaren op het park, de NPO, TCN en de NOS, hebben in juni de Samenwerkingsovereenkomst Media Park ondertekend. In deze overeenkomst zijn onder meer afspraken gemaakt over de bereikbaarheid en infrastructuur van het Media Park, over de waterhuishouding van het terrein en over duurzaamheid. Media Academie officieel in Heideheuvel De Media Academie blijft ook na overname door opleidingsinstituut Twice gevestigd in gebouw Heideheuvel I. Dit staat in het contract dat in december 2010 is ondertekend door het instituut en de NOS, die eigenaar van het gebouw is.

Het NOS-gebouw op het Media Park in Hilversum

115

‘De NOS is voor mij voetbal. Toen ze er een jaar tussenuit waren, vond ik dat waardeloos. Toen koos ik ervoor om helemaal geen sport op tv te kijken’ Arco van der Plas, kijker NOS Sport

116

117

Zendtijd

Televisie De NOS zond in 2010 ruim 2762 uur uit op de televisie. Inclusief alle herhalingen was de NOS ruim 5861 uur op de televisie te zien. Hieronder wordt de zendtijd per afdeling van de NOS weergegeven. Zendtijd televisie NOS afdeling

Aantal uur

Aantal uur incl. herhalingen

NOS Nieuws

1257,5

3556

NOS Sport

1332,5

NOS Evenementen

144

Overige



Totaal NOS



28,75 2762,75

2072

156,5

76,75 5861,25

Radio Op de radio zond de NOS in 2010 meer dan 4650 uur uit. Hieronder is te zien hoe de zendtijd is verdeeld over de verschillende radiozenders van de publieke omroep. Zendtijd radio Radiozender

Aantal uur

Radio 1 Radio 2 3FM



331 348,5

Radio 4



165,75

Radio 5



316



292

Radio 6 Totaal

118

3197,5



4650,75

Kijk-, luister- en internetcijfers

In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kijk- en luistercijfers van de reguliere NOS uitzendingen in 2010. Per uitzending wordt het gemiddelde aantal kijkers en het marktaandeel genoemd. Wat is een ‘marktaandeel’? Het marktaandeel geeft procentueel aan welk deel van het totale kijkerspubliek op dat moment voor de televisie zat, naar de NOS uitzending heeft gekeken. Naast de kijk- en luistercijfers werd ook gemeten hoeveel unieke bezoekers het NOS domein op internet in 2010 had.

NOS Nieuws NOS Journaal in de ochtend

Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %

07.00 uur

121.000

22,7

08.00 uur

186.000

21,6

09.00 uur

193.000

28,0

NOS Journaal van 18.00 uur

Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %



1.124.000

31,8

NOS Journaal van 20.00 uur

119



Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %



1.860.000

30,9

NOS Journaal van 22.00 uur*

Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %



741.000

11,3

* Deze cijfers hebben betrekking op de periode 1/1/2010 tot en met 5/9/2010. Het NOS Journaal van 22.00 uur werd tot 6 september 2010 uitgezonden. Op die datum ging Nieuwsuur, het nieuwe actualiteitenprogramma van de NOS en de NTR, van start. NOS Journaal op 3

Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %



236.000

4,4

NOS Jeugdjournaal

Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %

08.45 uur*

54.000**

8,5

18.45 uur

306.000

7,3

* Deze cijfers hebben betrekking op de periode 6/9/2010 tot en met 31/12/2010. Het NOS Jeugdjournaal wordt sinds 6 september 2010 ook in de ochtend uitgezonden. **Het werkelijke aantal kijkers ligt hoger, omdat het NOS Jeugdjournaal in de ochtend veelal op scholen, in groepsverband, wordt gekeken. Scholen worden echter niet meegenomen in het panel van Stichting KijkOnderzoek (SKO).

NOS Sport Sportjournaal

Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %

NOS Sportjournaal

834.000

20,2

386.000

6,9

vroege editie op Nederland 1 NOS Sportjournaal late editie op Nederland 3* * Deze cijfers hebben betrekking op de periode 1/1/2010 tot en met 5/9/2010. De late editie van het NOS Sportjournaal werd tot 6 september 2010 uitgezonden. Op die datum ging Nieuwsuur, het nieuwe actualiteitenprogramma van de NOS en de NTR, van start.

120

Kijk-, luister- en internetcijfers

NOS Studio Sport

Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %



819.000

20,2



Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %

Zaterdag

1.534.000

27,3

Zondag

2.533.000

44,3



Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %



929.000

18,6

NOS Studio Sport Eredivisie

NOS Studio Voetbal

NOS Evenementen Meest bekeken uitzending van NOS Evenementen in 2010: Koninginnedag

Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %



2.561.000

69,6



Gemiddeld aantal kijkers in 2010

Marktaandeel in %



728.000

11,3

Nieuwsuur*

* Deze cijfers hebben betrekking op de periode 6/9/2010 tot en met 31/12/2010. Nieuwsuur wordt sinds 6 september uitgezonden in plaats van het NOS Journaal van 22.00 uur, NOVA en het late NOS Sportjournaal.

121

Radio NOS Radio 1 Journaal

Gemiddeld aantal luisteraars



in 2010

Marktaandeel in %

06.00-09.30 uur (ma-vr)

375.000

12,1

07.00-08.30 uur (za)

300.000

19,8

12.00-12.15 uur (dagelijks)

294.000

6,6

13.00-13.15 uur (dagelijks)

327.000

7,8

16.30-18.30 uur (ma-Vr)

221.000

8,2



Gemiddeld aantal luisteraars

Marktaandeel in %



in 2010

16.30-18.00 uur (za)

121.000

6,1

19.00-23.00 uur (za)

95.000

9,7

14.00-18.00 uur (zo)

255.000

11,9

22.00-23.00 uur (zo-vr)

104.000

13,5



Gemiddeld aantal luisteraars

Marktaandeel in %



in 2010



269.000

34,8



Gemiddeld aantal luisteraars

Marktaandeel in %



in 2010

13.00-13.15 uur (ma-vr)

476.000

10,5

18.00-18.15 uur (ma-vr)

209.000

9,4

NOS Langs de Lijn

NOS Met het Oog op Morgen

NOS Headlines

N.B. De uitzendingen van NOS Headlines op werkdagen rond 13.00 en 18.00 uur duren ongeveer vijf minuten. De luistercijfers kunnen echter minimaal per kwartier gemeten worden, waardoor de cijfers van NOS Headlines zijn gebaseerd op kwartiercijfers.

122

Kijk-, luister- en internetcijfers

Internet Het NOS domein op internet werd in 2010 gemiddeld door bijna 4 miljoen unieke Nederlanders van 13 jaar en ouder bezocht. Dat is 28,9 % van de totale Nederlandse bevolking van 13 jaar en ouder. NOS.nl Gemiddeld aantal bezoekers van 13 jaar

Gemiddeld maandbereik (%)

en ouder per maand in 2010 3.979.917

28,9

De website van Nieuwsuur werd in 2010 door ruim 45 duizend unieke bezoekers bezocht. Dat is 0,3 % van de totale Nederlandse bevolking van 13 jaar en ouder. Nieuwsuur.nl Gemiddeld aantal bezoekers van 13 jaar

Gemiddeld maandbereik (%)

en ouder per maand in 2010 45.583

0,3

Bronnen kijk-, luister en internetcijfers NOS Jaarverslag 2010 Kijkcijfers • De kijkcijfers in dit jaarverslag zijn afkomstig van MediaOnderzoek & Advies (MO&A) van de NPO en Stichting KijkOnderzoek (SKO). • De kijkcijfers van het WK voetbal in Zuid-Afrika (pagina 78) zijn afkomstig van aanvullend onderzoek door Intomart GfK in opdracht van de NOS, NPO, Ster en SKO. Luistercijfers • De luistercijfers in dit jaarverslag zijn afkomstig van Continu LuisterOnderzoek (CLO). • De radio-bereikcijfers van het WK voetbal op Radio 1 (pagina 78) zijn afkomstig zijn van aanvullend onderzoek in het Media Appreciatie Panel van Intomart GfK in opdracht van de afdeling Kijk- en Luisteronderzoek (NPO). Internetcijfers • De internetcijfers in dit jaarverslag zijn afkomstig van Stir. 123

124

Formatiecijfers

Samenstelling personeel

2010



2009

Aantal FTE

618





614

Aantal Medewerkers

663

668

Aantal medewerkers per afdeling

2010







2009

Nieuws

379

377

Sport

150

150

Evenementen

19

18

Overig*

115

123

Totaal

663

668

* DocuMedia, Digitale Nieuwe Media en stafafdelingen

Kern-/flexposities in clusters

2010

% Bandbreedte

2009

Aantal FTE Kernposities

554

90%

535

87%

Aantal FTE Flexposities

64

10%

79

13%

Totaal

618

100%

614

100%



125

% Bandbreedte

Leeftijdverdeling man/vrouw

2010



Leeftijd

Man

Vrouw Totaal



Man

Vrouw Totaal

<=25

9

7

16

7

10

17

26 - 30

33

32

65

37

34

71

31 - 35

65

40

105

65

39

104

36 - 40

60

54

114

76

60

136

41 - 45

94

49

143

88

51

139

46 - 50

57

38

95

51

29

80

51 - 55

51

18

69

51

21

72

56 - 60

25

23

48

19

21

40

60>

6

2

8

7

2

9

Totaal

400

263

663

De gemiddelde leeftijd in 2010 is 42 jaar (was in 2009 41 jaar)





2009

401

267

668









Aantal medewerkers per salarisklasse Schaal

2010



2009

A - D

0

0

E

15

21

F

76

77

G

231

239

H

226

220

J

95

90

K

6

6

L

10

11

M

4

4

Totaal

663

668



126





Formatiecijfers

Beoordeling

2010



2009

Ver onder de norm (0%)

0,34%





1,07%

Te ontwikkelen (1,25%)

2,86%

3,05%

Conform de norm (2,5%)

88,22%

86,12%

Boven de norm (3%)

6,90%

7,47%

Ver boven de norm (4%)

1,68%

2,29%

Totaal

100%

100%

Bedrijfsregelingen

2010



2009

Fietsplan

35





25

Bedrijfsfitnessregeling

15

nvt

Instroom, uitstroom

2010







2009

Instroom (aantal medewerkers)

35

60

Instroom (percentage)

5,28%

8,98%

Uitstroom (aantal medewerkers)

39

65

Uitstroom (percentage)

5,88%

9,73%

Instroom per salarisklasse



Schaal

2010



2009

A - D

0

0

E

1

4

F

9

15

G

16

22

H

8

14

J

1

3

K

0

2

L

0

0

M

0

0

Totaal

35

60





127

Aantal dienstjaren

2010

0 - 10

351







2009 402

11 - 20

258

219

21 - 30

40

37

31 - 40

14

10

> 40

0

0

Duur dienstverband uitdienst getreden medewerkers





2010







2009

0 - 4

23

38

5 - 9

7

11

10 -14

7

12

15 - 19

0

2

20 - 24

0

0

>=25

2

2



39

65

Motivatie einde dienstverband

2010







Eigen verzoek

12

18

Einde tijdelijk contract

11

24

(Tijdelijk) ouderdomspensioen

3

7

Overlijden

0

0

Overig

13

16



39

65



128

2009

Formatiecijfers

Verdeling voltijd / deeltijd

2010





2009



Man

Vrouw Totaal



Man

Vrouw Totaal

Voltijd

343

128

471

338

128

466

Deeltijd

57

135

192

63

139

202

Totaal

400

263

663

401

267

668

Ziekteverzuimpercentage*

2010









2,55%

20091

2,53% 3,79%

* Deze cijfers zijn exclusief zwangerschap en WAO 1

Nieuwe berekeningswijze; wordt rekening gehouden met de deeltijdfactor

2

Geen rekening gehouden met de deeltijdfactor





129

20092



130

Financieel Jaarverslag Hieronder ziet u de de exploitatierekening en de balans van de NOS over 2010. Het volledige financiële jaarverslag vindt u op NOS.nl Exploitatierekening (bedragen x 1.000 euro)



2010

2009

Baten Media-aanbod

173.001

150.472

Opbrengst overige nevenactiviteiten

2.942

3.161

Som der bedrijfsopbrengsten

175.943

153.633

Lasten Lonen en salarissen

37.326

36.243

Sociale lasten

9.740

9.012

en materiële vaste activa

5.098

5.042

Directe productiekosten

111.320

91.687

Afschrijvingen op immateriële

Overige bedrijfslasten

8.611

10.378

Som der bedrijfslasten

172.095

152.363

Rentebaten en inkomsten uit beleggingen

-

13

Rentelasten en soortgelijke kosten

-2.294

-1.650

Exploitatiesaldo



1.554

-366



131

BALANS

Activa

31 december 2010

31 december 2009*

Vaste Activa Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen & terreinen Inventaris en inrichting

42.885

43.224

487

698

Andere vaste bedrijfsmiddelen

4.879

6.261

Materiële vaste activa in uitvoering

5.357

3.670

Niet aan bedrijfsuitoefening dienstbaar

2.520

2.631



56.128

56.484

Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk

16.945



36.677

16.945

36.677

Vorderingen Handelsdebiteuren Overige vorderingen

2.787

2.666

15.968

15.072



18.755

17.738

Liquide middelen

257



620

257

620



92.085



111.519

* aangepast in verband met stelselwijziging en vermogensaanpassing

132







Financieel Jaarverslag

Passiva

31 december 2010

31 december 2009*

Eigen vermogen Algemene Reserve

10.962

10.962

Bestemmingsreserve Superevenementen

3.895

12.081

Reserve voor Media-aanbod

4.017

-5.723



18.874

17.320

Voorzieningen Voorzieningen voor pensioenen

1.177

1.342

Overige voorzieningen

2.284

1.578



3.461

2.920

Langlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen

22.327



23.721

22.327

23.721

Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden aan kredietinstellingen Overige schulden

20.316

24.685

2.249

2.284

20.286

35.874

4.572

4.715



47.423



92.085



67.558 111.519

* aangepast in verband met stelselwijziging en vermogensaanpassing

133







Samenstelling directie en hoofdredacties in 2010 NOS Directie

NOS Sport

Tot 1 mei 2010

Maarten Nooter, hoofdredacteur

Gerard Dielessen, algemeen directeur

Pim Marks, adjunct-hoofdredacteur

Jan de Jong, mediadirecteur

Ewoud van Winsen, adjunct-hoofdredacteur

Geert Hofman, zakelijk directeur

Selma Schuurman, adjunct-hoofdredacteur

Vanaf 1 mei 2010 Jan de Jong, algemeen directeur Geert Hofman, zakelijk directeur Raad van Toezicht Henk Hagoort, voorzitter Ruurd Bierman Cees Vis NOS Nieuws Hans Laroes, hoofdredacteur Marcel Gelauff, plaatsvervangend hoofdredacteur Tim Overdiek, adjunct-hoofdredacteur (gestopt op 27 september 2010) Giselle van Cann, adjunct-hoofdredacteur

134

NOS Evenementen Peter Kloosterhuis, hoofd

Contactgegevens NOS

135

Adres:

NOS



Postbus 26600



1202 JT Hilversum

Bezoekadres:

Media Park



Sumatralaan 45



1217 GP Hilversum

e-mail:

Publieksreacties: [email protected]



Persberichten NOS Nieuws: [email protected]



Persberichten NOS Sport: [email protected]

Telefoonnummer:

035 – 677 92 22

Colofon

136

Tekst en productie:

NOS

Fotografie:  

Stefan Heijdendael, ANP en NOS

Concept en vormgeving:

AC+M, Maarssen

Drukwerk:

Tailormade, Buren