N
W
Fase B
O
Z
Entree Leerstijlen
Versie 0.1: januari 20]3
© 2013 Stichting Entreprenasium
Inleiding Inleiding_________________ 2 Indeling__________________ 4 Strategie_________________ 6
2 L ee r s t i j l
Ieder mens heeft zijn eigen leerstijl. Deze natuurlijke voorkeur ligt min of meer vast, maar dat wil niet zeggen dat de leerstrategieën niet uit te breiden zijn. Bij ondernemend leren is het heel belangrijk dat de leerling zijn of haar eigen leerstijl ontdekt maar ook gaat toepassen. Hierdoor wint het algehele leerproces aanzienlijk aan effectiviteit.
Productief
Entrepreneurs moeten in begrijpelijke bewoordingen aan anderen hun ideeen uitleggen. Ideen die het resultaat zijn van een ontwikkelingsproces. Delegeren betekent dus eigenlijk dat het leerproces alleen maar wordt versterkt. Men legt namelijk de eigen ideeen uit door er bewust een praktische betekenis aan te geven. Let wel het gaat om eigen ideeen, dus het zelf geven van een eigen draai aan hetgeen men heeft geleerd. Deze effectieve strategie van leren past van nature bij een ondernemer. Een entrepreneur heeft zodoende een productieve leerstijl.
SLIM
Leerlingen met een productieve leerstijl leren slim als ze die leerstrategie mogen inzetten. Uit hersenonderzoek blijkt namelijk dat je beter leert door creatie. Als een leerling zelf zaken uitzoekt en ordent ontdekt hij of zij betekenisvolle relaties tussen deze zaken. Omdat de leerling verder uit eigen nieuwsgierigheid zaken uitzoekt vanuit een zelf opgelegde druk, heeft ie een innerlijke toestand die het leren effectief ondersteunt. Daarnaast is een entreprenasiast gericht op realistische leerdoelen die men zelf heeft bepaald en zelf koppelt aan hetgeen men al heeft geleerd.
3 O n d e r bel i c h t
De productieve leerstijl is een onbelichte manier van leren. Jan Vermunt, een van de bekendste deskundigen op dit gebied, noemt deze leervoorkeur bijvoorbeeld niet in zijn opsommingen. Dat kan komen omdat deze leerstijl mede de betekenisgerichte en toepassingsgerichte omarmt. Het creëren is ook niet wat het onderwijs van nature toejuicht.
Kenmerk
Ondernemend Ondernemende mensen nemen initiatief en willen
het graag zelf bedenken en zelf bepalen. Met andere woorden, zullen een productieve leerstijl bezitten. Op het entreprenasium wordt daarom vooral aandacht besteed aan het ontwikkelen en toepassen van productieve leerstrategieen maar dan wel alleen toegepast bij de ondernemende leerling, want voor die leerling is dit passend en daarmee effectief.
Succesvol
Door deze specifieke aandacht en de specifieke toepassing, zal het entreprenasium meer succes hebben dan andere onderwijsvormen die eveneens uitgaan van keuzevrijheid voor de leerling, creativiteit, samenwerking met andere leerlingen en de ontwikkeling van zelfstandigheid en zelfverantwoordelijkheid. Al deze onderwijsvormen doen namelijk, als je er goed naar kijkt, een beroep op het nemen van initiatief. Het entreprenasium ziet deze vaardigheid als slechts bij enkele leerlingen van nature aanwezig en ontwikkelt dit daarom bij hen.
Indeling
4
Groepering
De leerstijlen zijn bijvoorbeeld te groeperen in een voorkeur om te willen • onthouden (reproductiegericht); • toepassen (toepassingsgericht); • doorgronden (betekenisgericht); • bedenken (productiegericht).
Ongericht Sommige mensen maken zelden of nooit stelselmatig
gebruik van bepaalde leerstrategieën (een ongerichte leerstijl). Uit onderzoek blijkt dat studenten met een ongerichte leerstijl blijken de minst effectieve lerenden te zijn.
Zelfregulerend Welke indeling in leerstijlen je ook kiest,
het blijkt de praktijk maakt niet uit als het maar helpt wel bij het verkennen van je eigen leren. Met het inzicht dat je daarmee verkrijgt kun je effectief je bagage vergroten. Men noemt dit zelfregulerend leren.
Reflectie
We kennen naast de indeling die het ondernemend leren hanteert en die afgeleid en aangevuld is met de ILS (inventarisatie leerstijlen) door Vermunt, een andere bekende namelijk die van Kolb. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat dit model net als de meeste anderen die we hierna noemen niet erg betrouwbaar te zijn en slecht te gebruiken om leervoorkeuren te categoriseren. Het helpt dus niet sterk bij het verkennen van de leerstijl maar daarentegen wel goed bij het kiezen van leerstrategieen als het gaat om reflectie.
K o lb
Aangezien reflectie het hoogste cognitieve leerdoel is, cognitie dominant is in het regulier onderwijs en de productieve leerstijl bij reflectie goed past, is het verdiepen in Kolb bij het bepalen van leerstrategieen zinvol. David Kolb onderscheidt de doener, de dromer, de denker en de beslisser en als men die petten cyclisch afwisselt, als stappen in een leerproces, dan verdiept men de reflectie en produceert men nieuwe inzichten.
5 NLP
NLP of Neuro-Linguïstisch Programmeren is een methodiek waarin onder andere wordt geadviseerd om te leren door experts te bestuderen. De NLP onderscheidt drie stijlen om van deze experts te leren namelijk door ze te bekijken, door naar ze te luisteren of door ze na te doen. Er is geen wetenschappelijk basis voor de methodiek zelf. De bruikbaarheid erin ligt er vooral in om jezelf te bestuderen, door in dit geval te kijken of je van nature leert door veel naar anderen te kijken.
Strategie
6
L ee r s t r at eg i e
Een leerstrategie is een verzameling vaardigheden, leeractiviteiten en leermiddelen, die op een logische en systematische wijze bij elkaar horen. Veelal zal een leerling op intuïtieve wijze een strategie kiezen. Het is de vraag of dat de meest optimale leerstrategie is. Het entreprenasium helpt de leerling om een slimme leerstrategie te gaan volgen. Welke leerstrategie bij welke leerdoel leerdoelen het beste uit de verf zal komen, is afhankelijk van zowel het soort leerdoel en als de persoonlijke leerstijl.
Leren
Het verwerven van de effectieve leerstrategieën vormt een voornaam onderdeel van leren leren (ook wel metacognitie genoemd). Leerstrategieën geven namelijk richting aan de wijze waarop een leerling op optimale wijze kennis selecteert, bewerkt, (re)organiseert, integreert en onthoudt. Bovendien is er met wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat er tussen leerstrategieën en leerresultaten een duidelijke samenhang bestaat.
Ondernemend
In het ondernemend leren is het uiteindelijk de leerling die voor een bepaalde leerstrategie kiest. De docent kan hierbij helpen door samen met de leerling bewust in te schatten wat de gevolgen van een bepaalde keuze zijn. Bewustwording is de sleutel om bestaande onwillekeurige voorkeuren tegen het licht te houden en zo weloverwogen voor een eventueel alternatief te kiezen.
Soorten Leerstrategieën kan men onderverdelen in cognitieve,
metacognitieve en affectieve leerstrategieën. Bij een cognitieve leerstrategie spelen activiteiten in het hoofd, zoals onthouden, analyseren en structureren, de voornaamste rol. Wanneer leeractiviteiten een beroep doen op emoties, zoals motiveren, waarderen en inspannen, dan spreekt men van een affectieve leerstrategie. Wanneer kennis over het leren zelf het belangrijkste ingrediënt van de uit te voeren leeractiviteiten is, zoals bijvoorbeeld bij plannen, toetsen of reflecteren, dan spreekt men van een metacognitie. Een slimme leerling combineert deze verschillende soorten tot een optimale mix.
7 Begrip
Met leertactieken wordt bedoeld losse technieken om effectief te leren in bepaalde leersituaties. Een leerstrategie is dan een plan om bepaalde leerdoelen te bereiken met daarin een doordachte samenstelling van verschillende leertactieken.
Training
Tactiek
Bij het ontwikkelen van eigen leerstrategieën helpt het daarom om het repertoire aan leertactieken te verhogen bij leerlingen. Daarnaast moet men getraind worden in het selecteren en combineren van leertactieken in een leerstrategie.
COLOFON Publicatie van de Stichting Entreprenasium Inhoud en vormgeving Rob Slagter
Uitgave Januari 2013
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, or otherwise, without the prior written permission of the publisher. Entreprenasium ® © Copyright Stichting Entreprenasium, 2013
