Farmaceutische kengetallen Farmaceutische verstrekkingen Ambulante praktijk

RIJKSINSTITUUT VOOR ZIEKTE- EN INVALIDITEITSVERZEKERING DIENST VOOR GENEESKUNDIGE VERZORGING WETENSCHAPPELIJKE RAAD

Farmaceutische kengetallen Farmaceutische verstrekkingen Ambulante praktijk

2009 COMITE VOOR DE EVALUATIE VAN DE MEDISCHE PRAKTIJK INZAKE GENEESMIDDELEN September 2011

Farmaceutische kengetallen farmaceutische verstrekkingen ambulante praktijk

Comité voor de evaluatie van de medische praktijk inzake geneesmiddelen

Voorzitter: M. VERMEYLEN Ondervoorzitter: G. VERPOOTEN Secretaris: H. BEYERS

Leden: M. BAUVAL, G. BEUKEN, J. BOCKAERT, S. BOULANGER, A. BOURDA, D. BROECKX, P. CHEVALIER, M.-H. CORNELY, J. CREPLET, Ch. de GALOCSY, J. DE HOON, M. DE ROECK, Ph. EHLINGER, J. GERARD, F. JACOBS, P. LACOR, A. LECROART, C. LUCET, G. NIESTEN, F. PROFILI, G. PUTZEYS, J.-Y. REGINSTER, G. SCHRAEPEN, W. SCHROOYEN, N. SCHUHMANN, C. SMETS, F. SUMKAY, C. VAN DEN BREMT, R. VANDER STICHELE, O. VAN DE VLOED, P. VAN DURME, P. VAN HOORDE, B. VAN ROMPAEY, J. VOISEY, D. ZAMUROVIC.

De informatie uit deze handleiding mag niet overgenomen worden zonder toestemming van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering. Deze informatie mag in geen geval gebruikt worden voor publicitaire doeleinden. dertiende editie, september 2011 Verantwoordelijke uitgever: J. DE COCK, RIZIV, Tervurenlaan 211, 1150 Brussel

1. Inleiding Deze dertiende editie van de 'Farmaceutische Kengetallen van de Farmaceutische Verstrekkingen in de Ambulante Praktijk' gaat over de gegevens van het jaar 2009. Om de geneesmiddelen in te delen werd de internationaal aanvaarde rangschikking van geneesmiddelen (de Anatomical Therapeutic Chemical Classification - ATC) gebruikt. De volumegegevens werden uitgedrukt in Daily Defined Doses (DDD). Deze begrippen worden nader uitgelegd in de ‘Handleiding Farmanet – uniek spoor’ (zie RIZIV-website: http://www.riziv.fgov.be/drug/nl/statistics-scientificinformation/pharmanet/guide/index.htm )

De gegevens in dit verslag werden ingezameld via het Farmanet-systeem. Een belangrijke opmerking is dat de gegevens verzameld in het kader van Farmanet enkel betrekking hebben op het aflevering van terugbetaalde specialiteiten in de ambulante praktijk. Niet-terugbetaalbare geneesmiddelen, magistrale bereidingen en afleveringen in ziekenhuizen komen niet voor in de kengetallen. Sommige rusthuizen (ROB) en rust- en verzorgingstehuizen (RVT) worden bevoorraad door openbare apotheken. De gegevens over die geneesmiddelen zijn wel opgenomen in Farmanet. In welke ROB of RVT ze worden afgeleverd, kan niet worden nagegaan.

Vanaf 2004 bevat de Farmanet-databank naast gegevens die betrekking hebben op het voorgeschreven geneesmiddel en de voorschrijver, ook gegevens over de rechthebbende. Dit heeft ons voor het eerst toegelaten in de editie van de Kengetallen 2004 gegevens te publiceren over het aantal patiënten die met een bepaalde therapeutische klasse worden behandeld. Het schept ook de mogelijkheid om gelijktijdig gebruik van verschillende geneesmiddelen te bestuderen op patiëntenniveau.

Farmaceutische kengetallen 2009

blz. 1

2. De gegevensinzameling De gegevens van het jaar 2009 zijn voor 99,8% volledig. Als referentie werd gebruik gemaakt van de uitgaven bekend uit de boekhoudkundige gegevens (documenten C). De getallen vermeld in dit verslag, werden aangepast met een factor 1,002. Sinds de start van de gegevensinzameling is de volledigheid van Farmanet stelselmatig verbeterd (in 1997 was dit nog 97,0%) De gegevens hebben betrekking op alle voorschrijvers die geneesmiddelen hebben voorgeschreven die voor humaan gebruik bestemd waren en die geheel of gedeeltelijk in aanmerking kwamen voor een tegemoetkoming binnen de Belgische wetgeving. Binnen Farmanet werden de volgende aantallen voorschrijvers geregistreerd (zie ook bijlage 1):

Algemeen geneeskundigen (000 - 009): Specialisten in opleiding: Specialisten: Specialisten Inwendige Geneeskunde: (inclusief cardiologen, pneumologen, gastro-enterologen en reumatologen) Specialisten Pediatrie:

18.866 2.708

3.949

1.700

Specialisten Dermatologie:

802

Specialisten Gynaecologie:

1.638

Andere Specialisten:

Tandartsen:

Totaal:


15.725

8.354

53.742

blz. 2

3. Resultaten 3.1 Globale gegevens 3.1.1 De verdeling over de anatomische hoofdgroepen (ATC niveau 1) in 2009 (tabel 3.1.1) In deze tabel staat onderaan de kost en het totale volume van de ambulante voorschriften van alle voorschrijvers. In de eerste kolom wordt het brutobedrag (=nettobedrag of verzekeringstegemoetkoming + persoonlijk aandeel van de patiënt) in duizenden € weergegeven, in de tweede kolom het persoonlijk aandeel van de patiënt in de kost en in de derde kolom wordt het gebruik uitgedrukt in DDD per 1000 inwoners per dag (zie Handleiding). In 2009 is volgens de nettokost de top 4 van de 14 anatomische hoofdgroepen: 1. 2. 3. 4.

Hartvaatstelsel (Klasse C) (bloeddrukverlagers, cholesterolverlagers….) Zenuwstelsel (Klasse N) Antineoplastische en immunomodulerende middelen (Klasse L) Maagdarmkanaal en metabolisme (Klasse A)

64,4% van de geneesmiddelenuitgaven van de verzekering (nettobedrag) in ons land slaan op deze vier geneesmiddelengroepen. De antimicrobiële middelen voor systemisch gebruik bevinden zich op de vijfde plaats. Hiertussen vindt men hoofdzakelijk antibiotica terug. De daling in nettobedragen van deze klasse die men heeft kunnen waarnemen tot 2006 (daling in volume en gemiddelde kost) heeft zich niet meer voorgedaan (het volume is deze laatste 3 jaren gestegen).

De klasse L (cytostatica en immunomodulerende middelen) blijft een sterke stijging in nettokost kennen. In de rangschikking naar gebruik ziet de rangschikking er in 2009 als volgt uit: 1. Hartvaatstelsel (Klasse C) 2. Maagdarmkanaal en metabolisme (Klasse A) 3. Zenuwstelsel (Klasse N) 4. Ademhalingsstelsel (Klasse R) 7 De verschillen in deze twee rangschikkingen zijn uiteraard het gevolg van het verschil in behandelingskost per DDD.


blz. 3

Tabel 3.1.1 Voorschriften van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: verdeling over de anatomische hoofdgroepen in 2009 Anatomische hoofdgroep

1ste niveau ATC

Brutobedrag (duizenden EURO)

%

Nettobedrag (duizenden EURO)

%

Persoonlijk aandeel (duizenden EURO)

%

DDD/1000 inw/dag

%

A

MAAGDARMKANAAL EN METABOLISME

334.761

10,3%

278.967

10,4%

55.795

9,6%

138,9

11,9%

B

BLOED EN BLOEDVORMENDE ORGANEN

194.443

6,0%

167.431

6,2%

27.012

4,7%

82,0

7,0%

C

HARTVAATSTELSEL

811.334

24,9%

647.976

24,2%

163.358

28,2%

477,0

41,0%

D

DERMATOLOGICA

34.084

1,0%

27.203

1,0%

6.881

1,2%

6,5

0,6%

G

UROGENITALE STELSEL EN GESLACHTSHORMONEN

61.954

1,9%

31.049

1,2%

30.906

5,3%

75,2

6,5%

H

SYSTEMISCHE HORMOONPREP., GESLACHTHOR. UITGEZ.

81.412

2,5%

75.881

2,8%

5.532

1,0%

39,9

3,4%

J

ANTIMICROBIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK

324.854

10,0%

263.143

9,8%

61.711

10,6%

32,3

2,8%

L

ANTINEOPLASTISCHE EN IMMUNOMODULERENDE MIDDELEN

346.163

10,6%

343.816

12,8%

2.347

0,4%

11,6

1,0%

M

SKELETSPIERSTELSEL

132.839

4,1%

99.775

3,7%

33.063

5,7%

62,2

5,3%

N

ZENUWSTELSEL

556.533

17,1%

456.019

17,0%

100.514

17,3%

118,7

10,2%

P

ANTIPARASITAIRE MIDDELEN

1.115

0,0%

857

0,0%

258

0,0%

0,5

0,0%

R

ADEMHALINGSSTELSEL

313.710

9,6%

229.358

8,6%

84.351

14,5%

100,4

8,6%

S

ZINTUIGLIJKE ORGANEN

40.328

1,2%

32.368

1,2%

7.960

1,4%

18,6

1,6%

V

DIVERSE MIDDELEN

27.108

0,8%

26.887

1,0%

221

0,0%

0,4

0,0%

TOTAAL


3.260.638

100,0%

2.680.730

blz. 4

100,0%

579.908

100,0%

1.164,2

100,0%

3.1.2 Evolutie 2000-2009 van de anatomische hoofdgroepen (ATC niveau 1) (tabellen 3.1.2.a tot en met 3.1.2.e) In deze tabellen wordt de evolutie van de brutokost, van het voorgeschreven volume, van de kost per volume, van het percentage dat door de patiënt wordt betaald en van de persoonlijke aandelen weergegeven in de loop van de periode 2000 tot en met 2009. De gegevens van twee klassen worden verstoord door factoren die niet verbonden zijn met de medische praktijk en ze moeten dus met de nodige voorzichtigheid worden onderzocht: de klassen V 1 en G 2. We moeten bovendien opmerken dat de integratie van de zelfstandigen in de kleine risico’s een knik in de gegevensreeks voor 2008 teweeg brengt ; men schat de extra groei van de Farmanetgegevens door deze integratie op 5,4%. Qua volume stijgen praktisch alle klassen ieder jaar. Globaal gezien neemt het aantal afgeleverde DDD elk jaar toe met 5,7%. De belangrijkste toenames (zowel in % als in aantal DDD) vindt men terug bij de geneesmiddelen van het maagdarmkanaal en stofwisseling (A), bloed en bloedvormende organen (B) de cytostatica en immunomodulerende middelen (L) en het hartvaatstelsel (C). Enkel het urogenitaal stelsel en geslachtshormonen (G) neemt af maar dit resultaat is grotendeels het gevolg van een overheveling van vergoedbare contraceptiva naar niet-vergoedbare (wat ze uit onze statistieken doet verdwijnen. Qua kosten bedraagt de gemiddelde jaarlijkse groei 5,0%, maar de situatie varieert sterk van klasse tot klasse alsook van jaar tot jaar (dalingen in 2005 en 2006). In de eerste plaats vindt men bepaalde klassen terug waarvan de gemiddelde kost alsook het volume elk jaar stijgen, wat belangrijke groeipercentages van de totale brutokost met zich mee brengt: de cytostatica en immunomodulerende middelen (L), bloed en bloedvormende organen (B), de geneesmiddelen van het zenuwstelsel (N) en de geneesmiddelen voor de zintuiglijke organen (S). De klasse N stijgt met gemiddeld 29 miljoen euro per jaar. Twee belangrijke klassen (geneesmiddelen voor het hartvaatstelsel (C) en voor het maagdarmkanaal en stofwisseling (A)) kennen sinds jaren een dalende kost per eenheid. De daling is nog groter geworden in 2009. Het verschijnen van generieken en talrijke budgettaire maatregelen liggen aan de oorsprong van deze vermindering in kost per DDD. Dankzij die prijsverlagingen wordt de belangrijke groei in volume gedeeltelijk opgevangen en blijft het budget voor die klassen onder controle (C : +23 miljoen euro elk jaar, A : +12 miljoen euro). De klasse van de antimicrobiële middelen voor systemisch gebruik (J) heeft dalingen doorgemaakt zowel in volume als in gemiddelde kost. Vanaf 2005 gingen de volumes 1

De groei van de klasse V is in realiteit een artificiële groei als gevolg van de overgang van de aflevering van de gasvormige medische zuurstof van de magistrale bereidingen naar de farmaceutische specialiteiten; als gevolg van die overgang worden deze afleveringen voortaan geïdentificeerd in Farmanet, wat voorheen niet het geval was. 2 De plotse daling van de klasse G in 2005 is te wijten aan het dat jaar uit de terugbetaling wegnemen van een groot aantal contraceptiva. Deze daling weerspiegelt noch de therapeutische praktijk (de patiënten blijven immers deze geneesmiddelen nemen maar ze worden niet meer geregistreerd in Farmanet) noch de evolutie van de terugbetaling op lange termijn (het merendeel van de contraceptiva werd geleidelijk aan terug opgenomen in de terugbetaling in de loop van 2006).


blz. 5

en de gemiddelde kost weer de hoogte in (in deze klasse vindt men hoofdzakelijk antibiotica maar ook therapiemiddelen bij het HIV-virus of de vaccins). Voor 3 klassen is de voortdurende groei van de prijs per DDD enkel in de laatste jaren van de periode gestopt : de geneesmiddelen van het zenuwstelsel (N), van het ademhalingsstelsel (R) en van het skeletspierstelsel (M). De klasse N waarvan het verbruik in volume blijft groeien, is de klasse waarvan de absolute uitgaven het meest stijgen (+29 miljoen euro per jaar). De recente evolutie van de klasse B (Bloed en bloedvormende organen) werd sterk beïnvloed door de opname van aspirine in cardiovasculaire preventie in 2008 in de lijst van vergoedbare geneesmiddelen (belangrijke stijging in volume tegen een geringe kost per DDD). Het percentage dat door de patiënt wordt betaald, vertoont een daling (van 20,0% in 2000 naar 17,8% in 2009). Talrijke parameters spelen in (stijging of daling) op dat globale resultaat. De daling laat zich enerzijds verklaren door de prijsstijging van de verpakkingen binnen een klasse (de plafonds van de remgelden worden vaker bereikt). Anderzijds stijgen bepaalde beter vergoede klassen meer dan alle specialiteiten samen (bijvoorbeeld klasse L) 3. Omgekeerd werden enkele hogere plafonds gecreëerd die het percentage dat betaald wordt door de patiënt, doen stijgen (voor de grote verpakkingen in 2003, plafond “ATC-4” in 2005) . Bovendien kan het referentieterugbetalingssysteem in bepaalde gevallen een meerkost voor de patiënt met zich mee brengen (als de originele specialiteiten hun prijs niet laten zakken tot op het niveau van de vergoedingsbasis). De speciale plafonds « ATC4 » werden geschrapt in 2 fases (2008 en 2009) . In absolute waarde stijgt het persoonlijk aandeel van 421 tot 580 miljoen euro.

3

De belangrijke verschillen in percentages tussen de verschillende ATC-klassen zijn te wijten aan het feit dat ze meer specialiteiten bevatten die ofwel in categorie A (aandeel van de patiënt = 0) worden vergoed (bijv. de antineoplastische en immunomodulerende middelen (L)) ofwel in categorie B, C of Cx worden vergoed (bijv. urogenitale stelsel en geslachtshormonen (G)


blz. 6

Tabel 3.1.2.a Voorschriften van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Evolutie van het Brutobedrag 2000-2009 (in duiz. EURO)

1ste niveau ATC

Anatomische hoofdgroep

A


B


C

HARTVAATSTELSEL

D

DERMATOLOGICA

G


H


J


L

ANTINEOPLASTISCHE EN IMMUNOMODULERENDE MIDD.

M

SKELETSPIERSTELSEL

N

ZENUWSTELSEL

P


R

ADEMHALINGSSTELSEL

S


V

DIVERSE MIDDELEN TOTAAL :

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

222.942

247.034

261.920

281.311

300.236

293.668

286.423

294.891

339.906

334.761

4,6%

62.245

74.428

93.596

111.580

128.755

143.826

154.737

160.902

180.793

194.443

13,5%

604.852

649.129

679.009

701.761

738.585

712.574

688.360

723.918

794.538

811.334

3,3%

35.568

36.640

38.012

37.924

40.843

40.435

33.696

32.145

35.468

34.084

-0,5%

92.234

94.191

98.234

99.550

96.642

63.454

76.331

67.208

67.899

61.954

-4,3%

54.753

56.947

58.211

60.784

61.545

64.051

66.596

71.806

79.870

81.412

4,5%

290.722

273.622

268.392

271.962

258.713

263.372

242.340

269.934

330.109

324.854

1,2%

109.635

121.836

134.239

163.574

197.069

224.347

237.830

264.004

318.883

346.163

13,6%

113.790

109.887

130.771

146.532

150.103

136.448

129.173

132.780

141.666

132.839

1,7%

291.898

323.405

363.255

412.469

454.971

455.154

461.245

495.133

548.313

556.533

7,4%

905

896

895

908

908

871

887

934

1.076

1.115

2,4%

197.664

213.337

226.289

232.461

246.421

258.283

257.537

273.749

299.113

313.710

5,3%

22.392

25.081

26.144

30.470

32.807

34.535

34.515

34.949

38.866

40.328

6,8%

2.329

4.200

7.749

18.476

21.941

24.527

25.568

26.709

27.245

27.108

31,4%

2.101.930

2.230.632

2.386.714

2.569.762

2.729.538

2.715.546

2.695.239

2.849.063

3.203.743

3.260.638

5,0%

Opmerking : de gegevens van alle jaren zijn verw erkt op basis van de laaste link Geneesmiddel-ATC-DDD


Jaarlijkse evolutie in %

2000

blz. 7

Tabel 3.1.2.b Voorschriften van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Evolutie van het Volume 2000-2009 (in duiz. DDD)

1ste niveau ATC


A


B


C

HARTVAATSTELSEL

D

DERMATOLOGICA

G


H


J


L


M

SKELETSPIERSTELSEL

N

ZENUWSTELSEL

P


R

ADEMHALINGSSTELSEL

S


V


2001

2002

2003

2004

219.280

256.453

279.893

313.976

357.878

372.713

384.395

423.674

499.514

545.177

10,6%

50.079

55.066

51.918

60.921

69.088

75.089

77.763

83.967

140.041

321.880

23,0%

1.027.467

1.099.494

1.163.919

1.253.692

1.356.648 1.411.582 1.498.341 1.594.314 1.780.002 1.871.984

6,9%

24.926

24.752

25.174

24.741

25.666

25.514

24.146

23.117

25.648

25.502

0,3%

388.861

394.124

374.779

355.657

330.679

168.438

266.488

295.804

305.448

295.254

-3,0%

101.972

107.666

111.650

117.349

121.101

123.506

128.208

135.317

150.923

156.698

4,9%

103.700

98.853

99.890

102.015

98.095

104.628

104.160

110.981

122.405

126.777

2,3%

24.667

26.812

28.961

31.723

34.572

35.358

35.817

38.343

43.463

45.685

7,1%

178.636

174.915

194.358

210.401

221.229

212.746

210.960

219.812

241.162

243.940

3,5%

260.580

279.734

301.159

324.085

350.820

361.178

380.825

404.326

447.034

465.799

6,7%

1.245

1.250

1.256

1.287

1.349

1.345

1.384

1.497

1.739

1.853

4,5%

319.619

307.705

314.045

314.202

314.840

323.374

327.801

345.645

375.361

394.035

2,4%

64.158

66.969

66.919

70.662

71.210

71.430

69.941

70.585

74.770

73.042

1,5%

203

291

474

999

1.212

1.354

1.425

1.499

1.556

1.565

25,5%

2.765.392

2.894.084

3.014.395

3.181.710

3.354.388 3.288.256 3.511.653 3.748.882 4.209.066 4.569.191

5,7%



blz. 8

2005

2006

2007

2008

2009


2000

Tabel 3.1.2.c Voorschriften van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Evolutie van de ratio Brutobedrag/DDD 2000-2009 (in EURO/DDD)

1ste niveau ATC


2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009


A


1,02

0,96

0,94

0,90

0,84

0,79

0,75

0,70

0,68

0,61

-5,4%

B


1,24

1,35

1,80

1,83

1,86

1,92

1,99

1,92

1,29

0,60

-7,7%

C

HARTVAATSTELSEL

0,59

0,59

0,58

0,56

0,54

0,50

0,46

0,45

0,45

0,43

-3,3%

D

DERMATOLOGICA

1,43

1,48

1,51

1,53

1,59

1,58

1,40

1,39

1,38

1,34

-0,7%

G


0,24

0,24

0,26

0,28

0,29

0,38

0,29

0,23

0,22

0,21

-1,4%

H


0,54

0,53

0,52

0,52

0,51

0,52

0,52

0,53

0,53

0,52

-0,4%

J


2,80

2,77

2,69

2,67

2,64

2,52

2,33

2,43

2,70

2,56

-1,0%

L


4,44

4,54

4,64

5,16

5,70

6,34

6,64

6,89

7,34

7,58

6,1%

M

SKELETSPIERSTELSEL

0,64

0,63

0,67

0,70

0,68

0,64

0,61

0,60

0,59

0,54

-1,7%

N

ZENUWSTELSEL

1,12

1,16

1,21

1,27

1,30

1,26

1,21

1,22

1,23

1,19

0,7%

P


0,73

0,72

0,71

0,71

0,67

0,65

0,64

0,62

0,62

0,60

-2,1%

R

ADEMHALINGSSTELSEL

0,62

0,69

0,72

0,74

0,78

0,80

0,79

0,79

0,80

0,80

2,8%

S


0,35

0,37

0,39

0,43

0,46

0,48

0,49

0,50

0,52

0,55

5,2%

V

DIVERSE MIDDELEN

11,47

14,46

16,36

18,50

18,11

18,11

17,94

17,82

17,51

17,32

4,7%

0,76

0,77

0,79

0,81

0,81

0,83

0,77

0,76

0,76

0,71

TOTAAL :



blz. 9

-0,7%

Tabel 3.1.2.d Voorschriften van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Evolutie van het percentage dat door de patiënt wordt betaald 2000-2009 (in %)

1ste niveau ATC


A


B


C

HARTVAATSTELSEL

D

DERMATOLOGICA

G


H


J


L


M

SKELETSPIERSTELSEL

N

ZENUWSTELSEL

P


R

ADEMHALINGSSTELSEL

S


V


2000

2001

2002

2004

2005

2006

2007

2008

2009

14,3%

14,6%

15,2%

15,5%

15,3%

17,1%

19,1%

18,2%

17,5%

16,7%

21,0%

18,7%

13,0%

12,7%

12,7%

13,1%

14,9%

14,7%

14,3%

13,9%

18,7%

18,4%

18,3%

19,9%

19,8%

21,5%

22,8%

22,0%

21,1%

20,1%

17,6%

17,4%

17,4%

17,5%

17,4%

17,4%

21,5%

21,5%

20,7%

20,2%

53,1%

52,0%

48,2%

46,7%

43,6%

27,1%

40,5%

50,9%

50,7%

49,9%

9,7%

9,4%

9,3%

8,9%

8,7%

8,2%

7,8%

7,3%

7,2%

6,8%

21,7%

21,5%

21,6%

21,2%

20,6%

22,2%

22,2%

21,0%

18,9%

19,0%

0,4%

0,4%

0,4%

0,5%

0,6%

0,8%

0,8%

0,7%

0,7%

0,7%

21,9%

23,5%

25,6%

26,3%

23,8%

24,0%

25,2%

24,2%

24,0%

24,9%

19,8%

20,0%

20,1%

20,5%

20,3%

20,1%

19,9%

19,5%

19,0%

18,1%

23,2%

23,3%

23,3%

23,3%

23,3%

27,0%

25,2%

23,2%

23,2%

23,2%

25,8%

24,8%

26,0%

26,7%

25,9%

26,4%

26,8%

26,7%

26,8%

26,9%

22,0%

21,6%

21,1%

20,3%

19,7%

19,7%

20,6%

20,3%

20,1%

19,7%

11,2%

5,6%

3,0%

1,7%

1,7%

1,4%

1,0%

0,9%

0,9%

0,8%

20,0%

19,7%

19,5%

19,7%

18,9%

18,9%

19,8%

19,3%

18,5%

17,8%



2003

blz. 10

Tabel 3.1.2.e Voorschriften van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Evolutie van de persoonlijke aandelen 2000-2009 (in duiz. EURO) 1ste niveau ATC


A


B


C

HARTVAATSTELSEL

D

DERMATOLOGICA

G


H


J


L


M

SKELETSPIERSTELSEL

N

ZENUWSTELSEL

P


R

ADEMHALINGSSTELSEL

S


V


2000

2001

2002

2004

2005

2006

2007

2008

2009


31.959

35.950

39.719

43.715

45.851

50.361

54.668

53.726

59.616

55.795

6,4%

13.061

13.891

12.183

14.152

16.362

18.802

22.999

23.629

25.891

27.012

8,4%

113.129

119.722

124.127

139.578

146.472

153.349

156.810

159.485

167.893

163.358

4,2%

6.256

6.360

6.611

6.632

7.097

7.032

7.242

6.897

7.326

6.881

1,1%

48.939

49.011

47.331

46.459

42.174

17.205

30.881

34.193

34.437

30.906

-5,0%

5.337

5.358

5.391

5.409

5.325

5.281

5.188

5.257

5.726

5.532

0,4%

63.004

58.866

57.843

57.729

53.269

58.374

53.899

56.642

62.478

61.711

-0,2%

385

460

585

864

1.113

1.729

1.920

1.927

2.208

2.347

22,3%

24.886

25.874

33.522

38.528

35.676

32.812

32.501

32.083

34.052

33.063

3,2%

57.931

64.593

73.097

84.615

92.350

91.453

91.574

96.622

104.235

100.514

6,3%

210

208

208

212

211

235

224

217

250

258

2,4%

50.904

52.956

58.759

62.101

63.898

68.152

68.898

73.142

80.306

84.351

5,8%

4.928

5.422

5.517

6.178

6.448

6.817

7.097

7.109

7.819

7.960

5,5%

261

235

234

308

366

355

258

238

240

221

-1,8%

421.188

438.906

465.127

506.480

516.613

511.959

534.159

551.167

592.476

579.908

3,6%



2003

blz. 11

3.1.3

Therapeutische hoofdgroepen leeftijdsklasse (tabel 3.1.3)

(ATC

niveau

2)

per

geslacht

en

In het algemeen stijgt het geneesmiddelenverbruik met de leeftijd en gebruiken de vrouwen meer geneesmiddelen (uitgedrukt in DDD) dan mannen (bijzonder in de leeftijdsklasse 21-40 jaar waar de contraceptiva een zeer belangrijk volume vertegenwoordigen). De maagzuurremmers (A02) worden voorgeschreven aan patiënten vanaf 20 jaar. Er wordt een stijgend gebruik in functie van de leeftijd waargenomen. Antidiabetica worden vooral voorgeschreven vanaf 40 jaar, met een zeer sterke toename tussen 40 en 80 jaar . Over het algemeen hebben mannen een groter verbruik van cardiovasculaire geneesmiddelen (C). Dit is vooral het geval bij cardiaca (C01) en cholesterolverlagende middelen (C10). Dit is ook tot 81 jaar het geval voor de verschillende geneesmiddelenklassen van antihypertensiva in hun geheel bekeken (C02+C03+C07+C08+C09). Van de verschillende bloeddrukverlagende geneesmiddelen verbruiken de mannen vooral meer in de klassen C08 (calciumantagonisten) en C09 (middelen aangrijpend op het renineangiotensinesysteem) terwijl de vrouwen een groter verbruik hebben van diuretica (C03) en bètablokkers (C07). Schildklierpreparaten worden meer aan vrouwen voorgeschreven. Zoals geweten komen schildklierziekten meer voor bij vrouwen. Vrouwen krijgen opvallend meer narcotische geneesmiddelen, analgetica en psychofarmaca (antidepressiva) voorgeschreven. Voor de luchtwegen vindt men bij mannen een opmerkelijke toename vanaf de leeftijd van 60 jaar in het gebruik van bronchodilatantia (BPCO). Tot deze leeftijd is er geen geslachtsverschil (astma). Zuurstof (V03) word ook meer verbruikt door mannen.


blz. 12

Tabel 3.1.3

Voorschriften van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Therapeutische hoofdgroepen per geslacht en ruime leeftijdsklasse van de patiënt: volume (DDD) per 1000 personen/dag - 2009

Pagina 1 Therapeutische Hoofdgroep

ATC A01 A02 A03 A04 A05 A06 A07 A09 A10 A11 A16 B01 B02 B05 C01 C02 C03 C07 C08 C09 C10 D01 D05 D06 D07 D10 D11 G01 G02 G03 G04 H01 H02 H03 H04 H05

MONDPREPARATEN MIDDELEN BIJ AANDOENINGEN DIE VERBAND HOUDEN MET MAAGZUUR MIDDELEN BIJ FUNCTIONELE GASTRO-INTESTINALE AANDOENINGEN ANTI-EMETICA EN MIDDELEN TEGEN NAUSEA GAL- EN LEVERTHERAPEUTICA LAXANTIA ANTIDIARRHOICA, ANTI-INFLAMMATOIRE/ANTIMICROBIELE DARMMIDDELEN DIGESTIVA, ENZYMEN INBEGREPEN ANTIDIABETISCHE MIDDELEN VITAMINEN OVERIGE PREPARATEN I.V.M. MAAGDARMKANAAL EN STOFWISSELING ANTITHROMBOTICA ANTIHEMORRAGICA BLOEDVERVANGINGSMIDDELEN EN PERFUSIEVLOEISTOFFEN CARDIACA ANTIHYPERTENSIVA DIURETICA BETA-BLOKKERS CALCIUMANTAGONISTEN MIDDELEN AANGRIJPEND OP HET RENINE-ANGIOTENSINESYSTEEM HYPOLIPEMIERENDE MIDDELEN ANTIMYCOTICA VOOR DERMATOLOGISCH GEBRUIK PSORIASISMIDDELEN ANTIMICROBIELE MIDDELEN VOOR DERMATOLOGISCH GEBRUIK DERMATOLOGISCHE CORTICOSTEROIDEN ACNEPREPARATEN OVERIGE DERMATOLOGICA GYNECOLOGISCHE ANTIINFECTIEUZE MIDDELEN EN ANTISEPTICA OVERIGE GYNECOLOGISCHE MIDDELEN GESLACHTSHORMONEN EN MODULATOREN VAN HET GENITALE STELSEL UROLOGICA HYPOFYSE- , HYPOTHALAMUSHORMONEN EN ANALOGEN CORTICOSTEROIDEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK SCHILDKLIER THERAPEUTICA PANCREASHORMONEN CALCIUMREGULERENDE MIDDELEN


0-20 jaar

0,160 5,680 0,941 0,003 0,069 0,000 0,350 0,506 2,460 0,052 0,001 0,554 0,055 0,007 0,052 0,018 0,178 0,636 0,172 0,395 0,273 0,877 0,066 0,034 1,194 1,085 0,157 0,570 0,204 92,494 0,480 1,123 1,609 1,983 0,004 0,009

21-40 jaar

0,086 29,903 2,831 0,002 0,138 0,008 2,257 0,335 7,825 0,191 0,001 5,839 0,134 0,013 0,421 0,664 4,611 10,344 3,116 8,067 4,843 2,284 0,273 0,213 1,927 1,207 0,104 2,993 0,602 263,350 0,503 0,339 7,770 21,698 0,003 0,077

Vrouwen 41-60 jaar

0,152 96,208 5,088 0,014 0,591 0,214 4,200 0,268 45,733 0,536 0,000 43,244 0,232 0,031 7,750 4,115 40,821 88,336 33,483 110,847 84,719 3,697 0,546 0,134 2,657 0,295 0,068 2,157 0,250 142,282 2,156 0,588 16,863 59,177 0,006 0,361

blz. 13

61-80 jaar

0,286 190,942 9,996 0,019 1,298 0,584 4,913 0,558 154,661 0,776 0,000 213,792 0,111 0,121 90,137 22,889 149,587 241,465 143,471 403,607 332,272 4,229 0,725 0,166 4,072 0,026 0,046 1,383 0,122 44,768 8,229 0,549 26,874 80,393 0,013 0,904

81 jaar en +

0,444 248,787 12,367 0,005 1,003 0,260 4,627 0,431 130,392 0,517 0,000 354,904 0,209 1,538 325,842 34,329 306,829 248,183 231,553 515,374 246,187 3,596 0,625 0,243 5,084 0,005 0,026 1,302 0,144 17,740 14,433 0,296 32,327 63,777 0,026 1,451

0-20 jaar

0,158 4,628 0,450 0,005 0,082 0,003 0,338 0,643 2,530 0,073 0,004 0,524 0,089 0,007 0,056 0,027 0,134 0,438 0,205 0,593 0,189 0,746 0,060 0,009 1,046 2,708 0,143 0,021 0,002 0,238 0,646 1,652 1,532 0,707 0,004 0,006

21-40 jaar

0,052 27,151 1,330 0,002 0,138 0,007 2,218 0,519 8,680 0,095 0,002 4,945 0,120 0,008 0,583 0,353 1,707 8,652 4,509 14,102 9,023 2,167 0,440 0,170 1,263 0,937 0,087 0,056 0,023 0,860 0,425 0,303 6,183 3,311 0,003 0,069

Mannen 41-60 jaar

0,088 81,244 2,745 0,010 0,294 0,528 4,181 0,607 64,470 0,277 0,000 71,106 0,226 0,024 15,658 5,147 21,305 76,424 53,148 162,396 145,861 3,296 0,871 0,106 2,098 0,173 0,063 0,070 0,073 1,144 2,594 0,472 14,597 11,883 0,007 0,229

61-80 jaar

0,208 151,298 5,075 0,024 0,657 1,024 5,533 1,116 188,593 0,702 0,000 308,862 0,204 0,094 134,342 19,578 105,273 205,733 186,754 469,968 380,997 4,208 1,102 0,300 3,710 0,067 0,054 0,065 0,116 1,884 25,917 0,595 31,211 23,346 0,014 0,365

81 jaar en +

0,324 191,601 5,823 0,007 0,768 0,537 4,560 0,651 132,838 0,702 0,000 399,482 0,409 0,569 353,165 22,355 244,589 193,091 220,919 479,737 263,122 3,487 0,796 0,557 5,147 0,012 0,053 0,078 0,122 3,279 40,110 0,367 41,098 24,568 0,019 0,655

Tabel 3.1.3

Pagina 2

ATC

Therapeutische Hoofdgroep

J01 J02 J04 J05 J06 J07 L01 L02 L03 L04 M01 M03 M04 M05 N01 N02 N03 N04 N05 N06 N07 P01 P02 R01 R03 R05 R06 S01 S02 S03 V01 V03 V04 V07 V08

ANTIBACTERIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK ANTIMYCOTICA VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK ANTIMYCOBACTERIELE MIDDELEN ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK SERA EN IMMUNOGLOBULINEN VACCINS CYTOSTATICA ENDOCRIENE THERAPIE IMMUNOSTIMULANTIA IMMUNOSUPPRESSIVA ANTI-INFLAMMATOIRE EN ANTIREUMATISCHE MIDDELEN SPIERRELAXANTIA JICHTMIDDELEN MIDDELEN VOOR DE BEHANDELING VAN BEENDERZIEKTEN ANESTHETICA ANALGETICA ANTI-EPILEPTICA PARKINSONMIDDELEN PSYCHOLEPTICA PSYCHOANALEPTICA OVERIGE MIDDELEN VOOR HET CENTRAAL ZENUWSTELSEL ANTIPROTOZOAIRE MIDDELEN ANTHELMINTHICA MIDDELEN VOOR NASAAL GEBRUIK MIDDELEN VOOR OBSTRUCTIEVE AANDOENINGEN VAN DE LUCHTWEGEN HOEST- EN VERKOUDHEIDSMIDDELEN ANTIHISTAMINICA VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK MIDDELEN VOOR OOGHEELKUNDIG GEBRUIK MIDDELEN VOOR OORHEELKUNDIG GEBRUIK OOG- EN OORHEELKUNDIGE MIDDELEN ALLERGENEN ALLE OVERIGE THERAPEUTISCHE MIDDELEN DIAGNOSTICA ALLE OVERIGE NIET-THERAPEUTISCHE MIDDELEN CONTRASTMIDDELEN

TOTAAL


0-20 jaar

20,492 0,497 0,076 0,124 0,020 0,700 0,103 0,191 0,071 0,469 7,407 0,097 0,014 0,016 0,000 0,223 2,576 0,028 0,782 5,195 0,163 0,078 0,003 8,891 25,443 2,423 14,031 1,729 0,000 3,449 0,000 0,011 0,000 0,000 0,000 209,755

21-40 jaar

Vrouwen 41-60 jaar

61-80 jaar

32,495 33,538 36,898 2,480 2,708 1,799 0,329 0,237 0,188 1,496 1,876 0,416 0,036 0,059 0,035 0,131 0,378 1,555 0,135 0,516 1,271 0,973 10,608 17,631 1,430 2,326 0,540 2,787 6,799 8,331 30,877 59,306 80,562 0,357 1,147 1,166 0,138 2,230 13,030 0,238 12,663 79,433 0,002 0,012 0,039 4,754 19,278 36,879 7,576 13,067 13,468 0,238 1,507 11,897 6,250 14,862 15,371 50,954 134,370 164,203 2,724 10,523 30,783 0,686 1,160 0,968 0,007 0,005 0,030 13,332 17,686 18,652 20,319 47,913 82,481 6,225 12,331 23,982 24,252 35,039 36,092 2,270 10,774 48,765 0,000 0,000 0,000 1,452 2,119 3,474 0,001 0,004 0,004 0,041 0,216 0,923 0,003 0,000 0,000 0,000 0,000 0,001 0,001 0,003 0,004 599,963 1.253,079 2.864,859

blz. 14

81 jaar en +

44,567 1,198 0,131 0,084 0,010 1,935 1,255 14,353 0,031 2,998 57,296 0,646 17,360 103,582 0,068 50,472 10,124 22,291 22,095 232,125 57,966 0,437 0,002 12,943 83,135 35,560 43,324 74,751 0,000 4,417 0,000 1,201 0,000 0,000 0,002 3.701,215

0-20 jaar

19,061 0,266 0,064 0,157 0,027 0,237 0,088 0,019 0,029 0,508 5,578 0,153 0,030 0,013 0,000 0,165 2,861 0,057 2,432 9,985 0,199 0,028 0,002 9,832 34,135 2,346 15,071 1,772 0,000 4,909 0,001 0,022 0,000 0,000 0,000 130,745

21-40 jaar

Mannen 41-60 jaar

61-80 jaar

21,892 25,950 35,133 1,124 1,514 1,811 0,286 0,282 0,364 1,581 3,673 1,150 0,018 0,025 0,033 0,084 0,292 1,457 0,102 0,418 1,672 0,004 0,582 15,434 0,752 1,173 0,424 2,634 6,102 7,969 24,993 45,818 56,936 0,609 1,160 1,629 1,250 16,423 45,662 0,170 1,620 7,700 0,001 0,008 0,030 3,840 14,345 21,802 8,520 14,294 15,914 0,457 2,335 16,155 11,156 15,049 11,486 27,428 64,404 79,926 2,102 5,967 16,109 0,134 0,304 0,378 0,003 0,017 0,005 10,430 15,256 20,585 18,649 45,067 133,608 4,728 10,872 38,567 15,688 20,304 24,103 2,241 10,259 43,848 0,000 0,000 0,000 1,172 1,723 3,163 0,002 0,005 0,004 0,052 0,301 1,659 0,000 0,000 0,000 0,000 0,001 0,000 0,001 0,002 0,003 262,598 1.068,960 2.863,711

81 jaar en +

41,485 1,497 0,311 0,163 0,023 1,829 2,441 53,865 0,148 2,881 42,952 0,659 38,746 13,547 0,059 23,612 12,019 26,867 13,871 126,744 36,318 0,281 0,000 16,872 166,468 68,262 32,637 76,023 0,000 4,529 0,001 2,322 0,000 0,000 0,002 3.443,028

3.1.4 Verdeling van de farmaceutische specialiteiten volgens hun statuut (tabel 3.1.4) Door de invoering van het systeem van de referentietegemoetkoming op 1 juni 2001, is het aandeel van de generieken in het gebruik van de geneesmiddelen gestegen. De gemiddelde arts schrijft in 2009 zo’n 25,3% (uitgedrukt in DDD) geneesmiddelen voor onder de vorm van een generiek. Merken we op dat, indien men rekening zou houden met de originele specialiteiten die in prijs gedaald zijn tot het niveau van de generieken (deze« goedkope originele specialiteiten » werden niet opgenomen in de tabel) men 41,3% van de voorschriften zou bekomen.


blz. 15

Tabel 3.1.4

Voorschriften van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Overzicht van farmaceutische specialiteiten volgens het statuut - volume (in DDD) Statuut

2001

ORIGINELE SPECIALITEITEN GENERIEKEN EN KOPIEËN TOTAAL

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2.772.608.158

2.815.142.178

2.897.252.576

2.949.125.521

2.704.839.149

2.735.414.346

2.883.488.447

3.200.023.674

3.413.071.950

121.475.848

199.252.622

284.457.240

405.262.283

583.416.738

776.239.115

865.393.091

1.009.042.798

1.156.118.965

2.894.084.006

3.014.394.800

3.181.709.816

3.354.387.804

3.288.255.887

3.511.653.461

3.748.881.538

4.209.066.472

4.569.190.915

Evolutie in DDD van specialiteiten per statuut 5.000.000.000 4.500.000.000 4.000.000.000 3.500.000.000 3.000.000.000

GENERIEKEN EN KOPIEËN

2.500.000.000 2.000.000.000

ORIGINELE SPECIALITEITEN

1.500.000.000 1.000.000.000 500.000.000 0

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % van specialiteiten per statuut 100% 90% 80% 70% GENERIEKEN EN KOPIEËN

60% 50% 40%

ORIGINELE SPECIALITEITEN

30% 20% 10% 0%

2001

2002


2003

2004

2005

2006

blz. 16

2007

2008

2009

3.1.5

New Chemical Entities (tabel 3.1.5)

Deze tabel geeft de verhouding weer tussen de nieuwe werkzame bestanddelen (NCE) ten opzichte van het totaal aantal geneesmiddelen uitgedrukt in DDD. 4 jaar na elkaar worden die geneesmiddelen beschouwd als nieuw en meegeteld in de teller. Voor 2009 bijvoorbeeld worden de geneesmiddelen die voor het eerst werden vergoed tussen 2006 en 2009 beschouwd als NCE’s. Bijlage 2 bevat de lijst van de moleculen die opgenomen werden gedurende de jaren 1997 t.e.m. 2009. Verschillende nieuwe geneesmiddelen worden bijna uitsluitend in het ziekenhuis gebruikt. De gegevens hierover zijn dus ook niet terug te vinden in de Farmanetgegevens. Het aandeel van de NCE is verdubbeld in 2009. Deze groei is hoofdzakelijk toe te schrijven aan aspirine in cardiovasculaire preventie, voor de eerste keer terugbetaald in 2008 en die daarom beschouwd wordt als NCE! Uitgedrukt in DDD vertegenwoordigt deze molecule een zeer belangrijk verbruik. De nieuwe preparaten die in 2009 verschenen, hebben een vrij bescheiden verbruik in DDD: 18 moleculen waaronder in het bijzonder de combinaties van perindopril met amlodipine en olmesartan medoxomil met amlodipine.

Opmerking: In de lijst van NCE’s wordt geen rekening gehouden met nieuwe indicaties voor reeds vergoedbare geneesmiddelen.


blz. 17

Tabel 3.1.5

Voorschriften van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Voorschrijven van New Chemical Entities volume (in DDD)

Geneesmiddelengroep

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

NEW CHEMICAL ENTITIES

221.554.804

215.816.547

208.680.763

287.461.439

209.722.214

151.302.526

109.159.192

141.279.572

2009 320.029.888

ANDERE SPECIALITEITEN

2.672.529.127

2.798.578.196

2.973.028.935

3.066.926.365

3.078.533.672

3.360.350.936

3.639.722.290

4.067.786.906

4.249.161.025

TOTAAL

2.894.083.931

3.014.394.743

3.181.709.698

3.354.387.804

3.288.255.887

3.511.653.461

3.748.881.482

4.209.066.477

4.569.190.913

Evolutie in DDD van New Chemical Entities 5.000.000.000 4.500.000.000 4.000.000.000 3.500.000.000 3.000.000.000


2.500.000.000 2.000.000.000


1.500.000.000 1.000.000.000 500.000.000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % van New Chemical Entities 100% 90% 80% 70% 60%


50% 40%


30% 20% 10% 0% 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Wordt beschouwd als New Chemical Entities gedurende het jaar T : een werkzaam bestanddeel dat voor de eerste keer terugbetaald werd in de loop van de laatste 4 jaar, zijnde gedurende de periode T-3 tot T; de lijst van de nieuwe terugbetalingen sinds 1997 vindt men terug in bijlage 2


blz. 18

3.2. Gegevens volgens voorschrijver 3.2.1 Verdeling van de voorschriften over de voorschrijvers in 2009 (tabel 3.2.1) Zoals in de voorbije jaren blijkt uit deze taartdiagrammen dat in 2009 het merendeel van het volume (83,7%) van de geneesmiddelen (DDD) voorgeschreven wordt door de algemeen geneeskundigen. Er is wel een toename van het voorschrijven door geneesheren-specialisten. Dit komt omdat nieuwe geneesmiddelen meestal ingeschreven worden met bijzondere vergoedingsvoorwaarden (hoofdstuk IV). De eerste diagnose wordt dan altijd gesteld door een geneesheer-specialist.


blz. 19

Tabel 3.2.1

Verdeling van de voorschriften over de voorschrijvers in 2009 Brutobedrag (duiz. EURO)

Tandartsen 14.217; Dentistes 0,4% 12.072 0,4%

Specialisten 818.825; Spécialistes 25,8% 717.104 24,7%

Généralistes 2.171.085 Huisartsen Huisartsen 74,9% 2.060.376 76,4%

2.335.451; 73,7%

Qualifications Onbekende specialisatie inconnues en et prescripteurs buitenlandseétrangers geneesheren : 8.990 : 22.063

Persoonlijk aandeel (duiz. EURO)

Tandartsen; 3.791; Dentistes; 0,7% 3.309;

Specialisten; Spécialistes; 99.910; 98.086; 17,5%

0,6%

17,3%

Généralistes; 465.341; Huisartsen 82,1% 424.389Huisartsen; 468.609; 83,4%

81,9% Onbekende specialisatie enprescripteurs buitenlandseétrangers geneesheren : 3.813 Qualifications inconnues et : 1.557

DDD / 1000 inw. / dag

Specialisten; 183,7;Spécialistes; 16,0% 162,5;

Tandartsen; Dentistes; 4,3; 3,3; 0,4% 0,3%

15,7%

Huisartsen Généralistes; 867,4; 768,4 84,0% 84,6% Onbekende specialisatie enprescripteurs buitenlandseétrangers geneesheren Qualifications inconnues et : 1,9 : 6,2


Huisartsen; 963,0; 83,7%

blz. 20

3.2.2 De anatomische hoofdgroepen (ATC niveau 1) volgens de voorschrijver (tabel 3.2.2) De gegevens in deze tabel worden opgesplitst volgens algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen. Algemeen geneeskundigen schrijven hoofdzakelijk (uitgedrukt in DDD) cardiovasculaire middelen voor (bijna de helft), gevolgd door geneesmiddelen voor het maagdarmkanaal en het metabolisme, geneesmiddelen voor het zenuwstelsel en geneesmiddelen voor het ademhalingsstelsel. De specialisten, een heterogene groep, zijn minder geconcentreerd op bepaalde klassen. Opmerkelijk is de klasse L, waarvan de zeer hoge behandelingskosten het aandeel in de uitgaven verheft tot meer dan een kwart. Tandartsen schrijven hoofdzakelijk anti-inflammatoire geneesmiddelen en antibiotica voor.


blz. 21

Tabel 3.2.2 Voorschriften van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: de anatomische hoofdgroepen volgens de voorschrijver

HUISARTSEN 1ste niveau ATC


SPECIALISTEN

TANDARTSEN

% Brutobedrag

% Persoonlijk aandeel

% DDD

% Brutobedrag


% DDD

% Brutobedrag


% DDD

A


11,2%

10,0%

12,0%

8,2%

8,1%

11,6%

2,2%

1,9%

2,9%

B


5,9%

4,5%

7,4%

4,0%

5,2%

5,5%

1,1%

0,8%

1,7%

C

HARTVAATSTELSEL

31,4%

31,5%

44,9%

8,7%

14,4%

22,0%

4,6%

3,8%

8,7%

D

DERMATOLOGICA

0,8%

0,8%

0,4%

1,9%

3,1%

1,4%

0,4%

0,3%

0,2%

G


1,6%

4,0%

4,7%

2,9%

11,7%

15,7%

0,6%

1,3%

2,5%

H


1,8%

0,8%

3,1%

4,5%

1,5%

4,8%

0,7%

0,3%

1,9%

J


9,0%

10,4%

2,6%

11,7%

9,0%

3,0%

66,7%

63,1%

39,0%

L

ANTINEOPLASTISCHE EN IMMUNOMODULERENDE MIDDELEN

3,7%

0,1%

0,5%

28,1%

1,9%

3,2%

1,2%

0,0%

0,1%

M

SKELETSPIERSTELSEL

4,7%

5,8%

5,4%

2,1%

4,4%

4,3%

16,4%

22,0%

36,3%

N

ZENUWSTELSEL

17,5%

16,7%

9,7%

16,8%

20,5%

13,0%

3,4%

3,3%

2,7%

P


0,0%

0,0%

0,0%

0,1%

0,1%

0,1%

0,3%

0,3%

0,3%

R

ADEMHALINGSSTELSEL

11,0%

14,9%

8,7%

6,6%

13,7%

8,3%

2,3%

2,9%

3,0%

S


0,4%

0,4%

0,5%

3,8%

6,1%

7,2%

0,2%

0,2%

0,6%

V

DIVERSE MIDDELEN

0,9%

0,0%

0,0%

0,7%

0,2%

0,1%

0,0%

0,0%

0,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

TOTAAL


blz. 22

3.2.3

Gegevens over de chemische ondergroepen (ATC niveau 4) - DU90%

In de volgende acht tabellen worden de chemische ondergroepen (vierde niveau van de ATC-rangschikking) besproken. Enkel de geneesmiddelen die tot het DU90%segment 4 behoren, worden weergegeven. De afgebeelde rangorde in 2009 is deze volgens het brutobedrag (eerste kolom).

4

Er zijn in ons land meer dan 6.000 verschillende terugbetaalde verpakkingen in de handel. In sommige andere landen van Europa is er meer verscheidenheid (Frankrijk, Duitsland), in andere landen minder (de Scandinavische landen). Elke voorschrijver schrijft maar een deel van dit aantal voor. De huisarts schrijft in principe een groot deel van die specialiteiten voor omdat hij met allerlei pathologieën in contact komt. Bij de specialisten is dit aantal kleiner en toegespitst op het vakgebied. Op nationaal niveau zorgt een klein deel van de specialiteiten voor het grootste deel van het verbruik. Een groot aantal weinig gebruikte geneesmiddelen vormen samen maar een fractie van het totale verbruik. Internationaal is voorgesteld om een scheidingslijn te trekken tussen het voornaamste segment van de geneesmiddelen - die 90 % van het verbruik uitmaken, dit is de DU 90 % of "DRUG UTILISATION 90 %" - en het minder belangrijke segment, die slechts 10 % van het verbruik uitmaken.


blz. 23

3.2.3.1

DU90% voor alle voorschrijvers (tabel 3.2.3.1)

De afgebeelde rangorde is deze volgens het brutobedrag. Voor het gebruik in DDD wordt eveneens een rangorde opgesteld. De cholesterolsynthetaseremmers (HMG-CoA-reductaseremmers) vertegenwoor-digen 8,0% van het brutobedrag en staan op de eerste plaats in het gebruik. De geneesmiddelen die het meest vooruitgegaan zijn binnen de rangschikking zijn : - De klasse J05AR “Antivirale middelen voor therapie van hiv-infecties, combinatieprep.” (bv. Truvada) - De klasse R01AD “Corticosteroiden” (bv. Nasonex) - De klasse A10BX “Overige hypoglykemierende middelen met uitzondering van insulines” (bv. Novonorm) - De klasse L03AX “Overige immunostimulantia” (bv. Copaxone 20 mg/ml) - De klasse R03DC “Leukotrieenreceptorantagonisten” (bv. Singulair) - De klasse R06AX “Overige antihistaminica voor systemisch gebruik” (bv. Aerius) Enkele nieuwe klassen komen de lijst van DU90% vervoegen: - De klasse C10BA “Hmg coa reductaseremmers (statines) met andere hypolipemierende midd.” (bv. Inegy) - De klasse J05AG “Niet-nucleoside reverse transcriptaseremmers” (bv. Stocrin) De klassen die in 2009 het meest dalen in de rangschikking, zijn : - De klasse J07BM « Papillomavirusvaccins » - De klasse J05AF “Nucleoside en nucleotide reverse transcriptaseremmers” (bv. Viread) - De klasse G03AA “Progestagenen met oestrogenen in vaste verhouding” (bv. Desorelle) - De klasse B02BD “Bloedstollingsfactoren” (bv. Kogenate) - De klasse M05BB “Bisfosfonaten, combinatiepreparaten” (bv. Fosavance)


blz. 24

Tabel 3.2.3. 1 Voorschriften van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: DU 90% Plaats 2009 (bedrag)

Plaats 2008 (bedrag)

ATC code

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

1 2 5 3 4 6 8 9 7 10 11 13 12 14 15 19 17 21 22 23 20 27 26 25 24 32 16 28 29 33 31 37 18 42 38 39 36 41 43 40 62 34 30 45 49 48 51 46 50 56 54 55 52 44 57 53 58 61 63 64 60 47 66 69 67 65 75 59 68 73 70 72 71 77 82 74 79 76 78 81 * 83 86 85 84 88 89 * 80 90

C10AA A02BC L04AB R03AK N06AB N06AX B01AC C09CA C09AA C07AB C08CA N05AH B01AB L03AB C09DA N03AX N02AX N05AX R03BB J01CR C01DX J01MA N06DA L04AD M05BA R03DC B02BD M01AB L02AE J01CA J02AC R03BA J07BM R01AD C09BA A10AD R06AE N02AB V03AN J01FA J05AR L02BG G03AA H02AB A10AE A10AB H01AC M01AC H01CB R06AX J07BB L04AA M01AE M05BB J07BH A10BB R05CB J05AE S01EE N04BA C07BB J05AF S01ED A10BA C10AX N04BC A10BX A02BA N03AG C03CA C08DB C01BC R03AC C10AB L03AX C03DA A07EC C07AG C07AA N07CA C10BA C03EA C02AC J01AA D01BA H03AA N05AL J05AG L02BB N02AE

Chemische ondergroep

HMG-CoA REDUCTASEREMMERS (STATINES) INHIBITOREN VAN DE PROTONPOMP TUMORNECROSEFACTOR-ALFA (TNF-ALFA) REMMERS SYMPATHICOMIMETICA MET ANDERE MIDD. VOOR OBSTRUCT. LUCHTWEGAANDOENING. SELECTIEVE SEROTONINE-HEROPNAMEREMMERS OVERIGE ANTIDEPRESSIVA TROMBOCYTENAGGREGATIEREMMERS, HEPARINE UITGEZONDERD ANGIOTENSINE-II-ANTAGONISTEN, ENKELVOUDIG ACE-REMMERS, ENKELVOUDIG BETA-BLOKKERS, SELECTIEVE DIHYDROPYRIDINEDERIVATEN DIAZEPINEN, OXAZEPINEN, THIAZEPINEN EN OXEPINEN HEPARINEGROEP INTERFERONEN ANGIOTENSINE-II-ANTAGONISTEN MET DIURETICA OVERIGE ANTI-EPILEPTICA OVERIGE OPIOIDEN OVERIGE ANTIPSYCHOTICA (NEUROLEPTICA) PARASYMPATHICOLYTICA COMBINATIEPREPARATEN VAN PENICILLINES, INCL. BETALACTAMASE-REMMERS OVERIGE VASODILATANTIA BIJ HARTZIEKTEN FLUOROCHINOLONEN CHOLINESTERASEREMMERS CALCINEURINEREMMERS BISFOSFONATEN LEUKOTRIEENRECEPTORANTAGONISTEN BLOEDSTOLLINGSFACTOREN AZIJNZUURDERIVATEN EN VERWANTE STOFFEN GONADORELINE-ANALOGEN PENICILLINES MET BREED SPECTRUM TRIAZOLDERIVATEN GLUCOCORTICOIDEN PAPILLOMAVIRUSVACCINS CORTICOSTEROIDEN ACE-REMMERS MET DIURETICA INSPUITB. INSULINES EN ANALOGEN, MIDDELLANGWERKENDE MET SNELWERKENDE PIPERAZINEDERIVATEN FENYLPIPERIDINEDERIVATEN MEDICINALE GASSEN MACROLIDEN ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR THERAPIE VAN HIV-INFECTIES, COMBINATIEPREP. ENZYMREMMERS PROGESTAGENEN MET OESTROGENEN IN VASTE VERHOUDING GLUCOCORTICOIDEN INSPUITBARE INSULINES EN ANALOGEN, LANGWERKEND INSPUITBARE INSULINES EN ANALOGEN, SNELWERKEND SOMATROPINE EN SOMATROPINEAGONISTEN OXICAMDERIVATEN ANTIGROEIHORMOON OVERIGE ANTIHISTAMINICA VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK INFLUENZAVACCINS SELECTIEVE IMMUNOSUPPRESSIVA PROPIONZUURDERIVATEN BISFOSFONATEN, COMBINATIEPREPARATEN ROTAVIRUSDIARREEVACCINS SULFONYLUREUMDERIVATEN MUCOLYTICA PROTEASE-INHIBITOREN PROSTAGLANDINEANALOGEN DOPA EN -DERIVATEN SELECTIEVE BETA-BLOKKERS MET THIAZIDEN NUCLEOSIDE EN NUCLEOTIDE REVERSE TRANSCRIPTASEREMMERS BETA-BLOKKERS BIGUANIDEN OVERIGE HYPOLIPEMIERENDE MIDDELEN DOPAMINE-AGONISTEN OVERIGE HYPOGLYKEMIERENDE MIDDELEN MET UITZONDERING VAN INSULINES H2-RECEPTORBLOKKERENDE MIDDELEN VETZUURDERIVATEN SULFONAMIDEN BENZOTHIAZEPINEDERIVATEN ANTI-ARITMICA (KLASSE IC) SELECTIEVE BETA-2-SYMPATHICOMIMETICA FIBRATEN OVERIGE IMMUNOSTIMULANTIA ALDOSTERONANTAGONISTEN MESALAZINE EN VERWANTE VERBINDINGEN ALFA- EN BETA-BLOKKERS BETA-BLOKKERS, NIET-SELECTIEVE ANTIVERTIGO PREPARATEN HMG CoA REDUCTASEREMMERS (STATINES) MET ANDERE HYPOLIPEMIERENDE MIDD. DIURETICA DIE WERKEN OP DE DISTALE TUBULUS MET KALIUMSPARENDE MIDDELEN IMIDAZOLINE-RECEPTORAGONISTEN TETRACYCLINES ANTIMYCOTICA VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK SCHILDKLIERHORMONEN BENZAMIDEN NIET-NUCLEOSIDE REVERSE TRANSCRIPTASEREMMERS ANTI-ANDROGENEN ORIPAVINEDERIVATEN

TOTAAL

% brutobedrag

8,0% 5,2% 4,0% 3,7% 3,0% 2,8% 2,6% 2,2% 2,2% 2,1% 2,0% 1,9% 1,8% 1,7% 1,7% 1,5% 1,4% 1,3% 1,2% 1,2% 1,2% 1,1% 1,0% 1,0% 1,0% 1,0% 0,9% 0,9% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 90,0%


254.888 165.785 126.286 119.175 94.615 89.274 81.201 69.009 68.979 67.368 63.368 60.989 56.882 54.038 53.700 47.151 44.492 42.188 39.521 38.142 37.360 33.448 32.192 31.983 31.789 30.935 28.976 28.303 26.438 26.271 26.076 26.071 26.013 24.861 24.582 23.961 23.529 23.478 22.534 22.524 22.144 21.955 21.779 21.245 20.765 20.630 19.568 19.467 19.064 18.261 18.158 17.992 17.591 17.525 16.385 16.322 15.634 14.923 14.574 14.181 13.146 13.118 12.915 12.811 12.665 12.601 12.455 12.445 11.701 11.194 11.159 10.944 10.665 10.273 10.215 9.847 9.776 9.653 9.629 9.476 9.351 8.571 8.393 8.333 8.177 8.098 7.951 7.878 7.843 7.841 2.865.667

Aantal DDD (duiz.) 382.005 244.596 3.119 87.516 156.512 89.116 265.135 128.031 315.692 176.450 184.668 15.847 27.662 3.002 58.075 15.552 37.336 12.632 32.862 34.005 91.313 9.962 12.172 2.666 34.477 19.147 108 54.211 6.901 27.819 5.575 21.688 207 54.812 41.812 23.185 56.437 7.445 984 10.324 1.320 5.666 169.880 51.124 12.106 19.569 1.020 35.950 508 35.959 1.724 2.720 51.244 18.298 227 51.520 50.824 1.100 19.118 8.883 51.073 1.270 25.710 76.735 8.957 3.380 14.272 48.902 11.722 73.505 21.099 13.757 22.735 34.462 374 19.127 10.060 14.996 37.450 33.415 4.898 49.012 24.353 8.288 6.660 93.473 3.684 882 2.238 1.125 4.007.436

% DDD

Plaats 2009 (DDD)

Plaats 2008 (DDD)

8,4% 5,4% 0,1% 1,9% 3,4% 2,0% 5,8% 2,8% 7,0% 3,9% 4,1% 0,3% 0,6% 0,1% 1,3% 0,3% 0,8% 0,3% 0,7% 0,7% 2,0% 0,2% 0,3% 0,1% 0,8% 0,4% 0,0% 1,2% 0,2% 0,6% 0,1% 0,5% 0,0% 1,2% 0,9% 0,5% 1,2% 0,2% 0,0% 0,2% 0,0% 0,1% 3,7% 1,1% 0,3% 0,4% 0,0% 0,8% 0,0% 0,8% 0,0% 0,1% 1,1% 0,4% 0,0% 1,1% 1,1% 0,0% 0,4% 0,2% 1,1% 0,0% 0,6% 1,7% 0,2% 0,1% 0,3% 1,1% 0,3% 1,6% 0,5% 0,3% 0,5% 0,8% 0,0% 0,4% 0,2% 0,3% 0,8% 0,7% 0,1% 1,1% 0,5% 0,2% 0,1% 2,1% 0,1% 0,0% 0,0% 0,0% 88,3%

1 4 123 13 8 12 3 9 2 6 5 57 40 124 16 59 30 66 38 36 11 73 67 127 34 51 229 19 87 39 97 48 216 18 27 45 17 84 162 71 150 95 7 22 68 50 161 32 186 31 138 126 21 54 214 20 24 158 53 79 23 151 42 14 78 117 62 26 69 15 49 63 46 35 198 52 72 60 29 37 100 25 44 81 89 10 111 167 131 157 -

1 3 125 12 7 13 11 8 2 6 4 64 40 120 16 66 31 63 37 36 9 75 69 123 34 56 221 17 88 41 98 47 203 20 28 46 18 87 162 74 167 91 5 21 70 52 163 29 188 38 138 124 23 50 215 26 25 156 55 78 24 134 42 14 79 112 65 19 67 15 48 62 45 33 201 51 73 59 30 35 * 22 44 80 89 10 110 * 133 153 -

* Afwezig DU90%


blz. 25

3.2.3.2

DU90% voor de algemeen geneeskundigen (tabel 3.2.3.2)

De statines en de inhibitoren van de protonpomp blijven op kop van de DU90% van de algemeen geneeskundigen. De top 10 bevat dezelfde klassen van het voorgaande jaar, maar hun rangschikking is lichtjes gewijzigd.

De geneesmiddelen die het meest vooruitgegaan zijn in de rangschikking zijn : -De klasse A10BX “Overige hypoglykemierende middelen met uitzondering van insulines” (bv. Novonorm) -De klasse A10AE “Inspuitbare insulines en analogen, langwerkend” (bv. lLntus) -De klasse R01AD “Corticosteroiden” (bv. Nasonex)

Drie nieuwe klassen vervoegen de lijst van de DU90% : -De klasse C10BA “Hmg coa reductaseremmers (statines) met andere hypolipemierende midd.” (bv. Inegy) -De klasse C09DB “Angiotensine-ii-antagonisten met calciumantagonisten” (bv. Exforge) -De klasse L04AD “Calcineurineremmers” (bv. Prograft)

De klassen die in 2009 het meeste dalen in de rangschikking zijn : -De klasse J07BM « Papillomavirusvaccins » -De klasse J01DC “Cefalosporines van de tweede generatie” (bv. Zinnat) -De klasse M05BB “Bisfosfonaten, combinatiepreparaten” (bv. Fosavance) -De klasse C08DB “Benzothiazepinederivaten “(bv. Tildiem) -De klasse D01BA “Antimycotica voor systemisch gebruik” (bv. Lamisil)


blz. 26

Tabel 3.2.3. 2 Voorschriften van de algemeen geneeskundigen: DU 90% Plaats 2009 (bedrag)


ATC code

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81

1 2 3 4 7 5 8 6 9 10 11 12 14 16 15 17 20 19 23 18 21 27 22 25 13 28 24 29 26 33 32 31 36 30 35 42 39 41 38 37 34 44 43 46 45 40 47 49 51 50 53 48 54 55 69 63 57 56 52 61 64 59 66 58 60 65 62 67 68 * 70 71 77 75 * 78 * 79 73 72 74

C10AA A02BC R03AK N06AB B01AC N06AX C09CA C09AA C07AB C08CA C09DA N02AX B01AB N05AH C01DX R03BB N03AX J01CR J01MA M05BA N06DA R03DC M01AB L03AB J07BM C09BA B02BD N05AX J01CA N02AB V03AN R06AE R03BA L02AE J01FA R01AD A10AD J07BB J02AC M01AC M05BB H02AB A10BB R06AX M01AE G03AA C07BB L02BG H01CB R05CB A10BA A02BA C10AX N04BA A10BX A10AE C03CA A10AB C08DB J07BH C10AB C01BC N04BC R03AC C03DA N03AG C07AG N07CA C07AA C10BA C03EA C02AC N02AE M04AA C09DB H03AA L04AD A07EC C01DA J01DC D01BA


HMG-CoA REDUCTASEREMMERS (STATINES) INHIBITOREN VAN DE PROTONPOMP SYMPATHICOMIMETICA MET ANDERE MIDD. VOOR OBSTRUCT. LUCHTWEGAANDOENING. SELECTIEVE SEROTONINE-HEROPNAMEREMMERS TROMBOCYTENAGGREGATIEREMMERS, HEPARINE UITGEZONDERD OVERIGE ANTIDEPRESSIVA ANGIOTENSINE-II-ANTAGONISTEN, ENKELVOUDIG ACE-REMMERS, ENKELVOUDIG BETA-BLOKKERS, SELECTIEVE DIHYDROPYRIDINEDERIVATEN ANGIOTENSINE-II-ANTAGONISTEN MET DIURETICA OVERIGE OPIOIDEN HEPARINEGROEP DIAZEPINEN, OXAZEPINEN, THIAZEPINEN EN OXEPINEN OVERIGE VASODILATANTIA BIJ HARTZIEKTEN PARASYMPATHICOLYTICA OVERIGE ANTI-EPILEPTICA COMBINATIEPREPARATEN VAN PENICILLINES, INCL. BETALACTAMASE-REMMERS FLUOROCHINOLONEN BISFOSFONATEN CHOLINESTERASEREMMERS LEUKOTRIEENRECEPTORANTAGONISTEN AZIJNZUURDERIVATEN EN VERWANTE STOFFEN INTERFERONEN PAPILLOMAVIRUSVACCINS ACE-REMMERS MET DIURETICA BLOEDSTOLLINGSFACTOREN OVERIGE ANTIPSYCHOTICA (NEUROLEPTICA) PENICILLINES MET BREED SPECTRUM FENYLPIPERIDINEDERIVATEN MEDICINALE GASSEN PIPERAZINEDERIVATEN GLUCOCORTICOIDEN GONADORELINE-ANALOGEN MACROLIDEN CORTICOSTEROIDEN INSPUITB. INSULINES EN ANALOGEN, MIDDELLANGWERKENDE MET SNELWERKENDE INFLUENZAVACCINS TRIAZOLDERIVATEN OXICAMDERIVATEN BISFOSFONATEN, COMBINATIEPREPARATEN GLUCOCORTICOIDEN SULFONYLUREUMDERIVATEN OVERIGE ANTIHISTAMINICA VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK PROPIONZUURDERIVATEN PROGESTAGENEN MET OESTROGENEN IN VASTE VERHOUDING SELECTIEVE BETA-BLOKKERS MET THIAZIDEN ENZYMREMMERS ANTIGROEIHORMOON MUCOLYTICA BIGUANIDEN H2-RECEPTORBLOKKERENDE MIDDELEN OVERIGE HYPOLIPEMIERENDE MIDDELEN DOPA EN -DERIVATEN OVERIGE HYPOGLYKEMIERENDE MIDDELEN MET UITZONDERING VAN INSULINES INSPUITBARE INSULINES EN ANALOGEN, LANGWERKEND SULFONAMIDEN INSPUITBARE INSULINES EN ANALOGEN, SNELWERKEND BENZOTHIAZEPINEDERIVATEN ROTAVIRUSDIARREEVACCINS FIBRATEN ANTI-ARITMICA (KLASSE IC) DOPAMINE-AGONISTEN SELECTIEVE BETA-2-SYMPATHICOMIMETICA ALDOSTERONANTAGONISTEN VETZUURDERIVATEN ALFA- EN BETA-BLOKKERS ANTIVERTIGO PREPARATEN BETA-BLOKKERS, NIET-SELECTIEVE HMG CoA REDUCTASEREMMERS (STATINES) MET ANDERE HYPOLIPEMIERENDE MIDD. DIURETICA DIE WERKEN OP DE DISTALE TUBULUS MET KALIUMSPARENDE MIDDELEN IMIDAZOLINE-RECEPTORAGONISTEN ORIPAVINEDERIVATEN MIDDELEN MET REMMENDE WERKING OP DE URINEZUURPRODUKTIE ANGIOTENSINE-II-ANTAGONISTEN MET CALCIUMANTAGONISTEN SCHILDKLIERHORMONEN CALCINEURINEREMMERS MESALAZINE EN VERWANTE VERBINDINGEN ORGANISCHE NITRATEN CEFALOSPORINES VAN DE TWEEDE GENERATIE ANTIMYCOTICA VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK

TOTAAL

% brutobedrag

9,8% 6,1% 4,4% 3,3% 3,1% 2,9% 2,7% 2,7% 2,6% 2,5% 2,1% 1,7% 1,7% 1,6% 1,5% 1,4% 1,3% 1,3% 1,2% 1,2% 1,1% 1,0% 1,0% 1,0% 1,0% 1,0% 1,0% 0,9% 0,9% 0,9% 0,9% 0,9% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,7% 0,7% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 90,0%


229.472 143.131 104.014 77.523 72.981 67.770 63.451 62.369 61.985 58.159 49.815 39.287 39.093 37.313 34.528 33.324 31.336 30.583 27.807 27.455 26.599 24.144 23.981 23.137 22.983 22.858 22.738 22.071 21.654 21.202 20.360 19.973 19.789 19.223 18.717 18.668 17.759 17.611 17.411 16.683 15.243 15.196 14.999 14.799 13.549 13.356 12.571 11.940 11.716 11.715 11.375 11.057 10.921 10.814 10.242 10.168 10.160 10.143 10.069 9.957 9.450 9.401 9.111 8.999 8.904 8.828 8.774 8.686 8.574 8.123 8.047 7.605 7.007 6.939 6.643 6.590 6.475 6.428 6.412 6.322 6.235 2.112.498

Aantal DDD (duiz.) 344.423 212.013 77.274 129.054 235.876 68.744 117.895 286.253 162.632 169.135 53.906 33.212 19.243 9.637 84.538 26.097 10.284 27.630 8.184 29.895 10.068 15.565 45.399 1.232 183 38.782 94 7.797 23.166 6.731 890 48.393 17.582 4.770 8.698 41.344 17.273 1.672 3.788 30.639 15.911 36.852 47.260 29.165 39.784 106.280 48.827 3.025 311 47.874 68.006 44.307 7.724 7.159 12.458 5.949 66.555 9.714 19.080 135 31.691 12.002 2.385 19.105 17.252 8.871 13.662 30.743 33.466 4.260 45.859 22.178 989 32.669 6.156 76.519 555 6.784 15.425 5.823 5.138 3.437.901

* Afwezig DU90%


blz. 27

% DDD

Plaats 2009 (DDD)

Plaats 2008 (DDD)

9,1% 5,6% 2,0% 3,4% 6,2% 1,8% 3,1% 7,5% 4,3% 4,5% 1,4% 0,9% 0,5% 0,3% 2,2% 0,7% 0,3% 0,7% 0,2% 0,8% 0,3% 0,4% 1,2% 0,0% 0,0% 1,0% 0,0% 0,2% 0,6% 0,2% 0,0% 1,3% 0,5% 0,1% 0,2% 1,1% 0,5% 0,0% 0,1% 0,8% 0,4% 1,0% 1,2% 0,8% 1,0% 2,8% 1,3% 0,1% 0,0% 1,3% 1,8% 1,2% 0,2% 0,2% 0,3% 0,2% 1,8% 0,3% 0,5% 0,0% 0,8% 0,3% 0,1% 0,5% 0,5% 0,2% 0,4% 0,8% 0,9% 0,1% 1,2% 0,6% 0,0% 0,9% 0,2% 2,0% 0,0% 0,2% 0,4% 0,2% 0,1% 90,5%

1 4 11 7 3 13 8 2 6 5 16 30 42 64 10 38 60 37 69 35 61 50 22 130 202 26 219 71 40 77 142 18 45 88 68 24 46 125 93 34 49 27 20 36 25 9 17 101 179 19 14 23 72 74 56 81 15 63 44 210 32 57 112 43 47 66 53 33 29 91 21 41 137 31 80 12 161 76 51 82 85 -

1 3 11 6 10 15 7 2 5 4 16 31 45 70 9 38 66 36 71 35 63 54 22 130 181 27 211 67 40 79 143 20 44 86 69 24 49 122 92 30 48 28 26 37 23 8 19 103 179 21 14 18 72 75 59 81 13 62 42 210 33 58 111 43 46 65 53 34 29 * 17 41 134 32 * 12 * 76 47 77 82 -

3.2.3.3

DU90% voor de tandartsen (tabel 3.2.3.3)

De voorschriften van tandartsen bestaan bijna uitsluitend uit antibiotica (J01) en nietsteroïdale ontstekingswerende middelen (M01). De voorgeschreven kleine hoeveelheden van de andere klassen zijn waarschijnlijk voor persoonlijk of familiaal gebruik. Net zoals in de vorige jaren, vertoont de rangschikking weinig veranderingen.


blz. 28

Tabel 3.2.3. 3 Voorschriften van de tandartsen: DU 90% Plaats 2009 (bedrag)


ATC code

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

1 2 4 3 5 6 8 7 9 10 12 11 14 13 15 16 20 19 * 17 18 21 22

J01CA J01CR J01FF M01AE J01FA M01AB C10AA J01AA J02AC A02BC N02AX M01AC J01MA N06AB R03AK N06AX H02AB C07AB L03AB J01DB C09AA B01AB R06AE


PENICILLINES MET BREED SPECTRUM COMBINATIEPREPARATEN VAN PENICILLINES, INCL. BETALACTAMASE-REMMERS LINCOSAMIDEN PROPIONZUURDERIVATEN MACROLIDEN AZIJNZUURDERIVATEN EN VERWANTE STOFFEN HMG-CoA REDUCTASEREMMERS (STATINES) TETRACYCLINES TRIAZOLDERIVATEN INHIBITOREN VAN DE PROTONPOMP OVERIGE OPIOIDEN OXICAMDERIVATEN FLUOROCHINOLONEN SELECTIEVE SEROTONINE-HEROPNAMEREMMERS SYMPATHICOMIMETICA MET ANDERE MIDD. VOOR OBSTRUCT. LUCHTWEGAANDOENING. OVERIGE ANTIDEPRESSIVA GLUCOCORTICOIDEN BETA-BLOKKERS, SELECTIEVE INTERFERONEN CEFALOSPORINES VAN DE EERSTE GENERATIE ACE-REMMERS, ENKELVOUDIG HEPARINEGROEP PIPERAZINEDERIVATEN

TOTAAL

% brutobedrag

20,7% 20,3% 13,1% 13,1% 7,9% 2,0% 1,6% 1,4% 1,3% 1,2% 1,0% 1,0% 0,7% 0,7% 0,6% 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 90,2%


Aantal DDD (duiz.)

2.956 2.905 1.879 1.867 1.130 292 234 200 190 178 143 139 96 95 92 69 67 63 59 59 58 57 57 12.883

3.011 2.317 351 5.237 485 558 325 259 31 262 117 234 31 149 67 68 168 161 3 24 258 27 134 14.279

* Afwezig DU90%


blz. 29

% DDD

Plaats 2009 (DDD)

Plaats 2008 (DDD)

17,9% 13,8% 2,1% 31,2% 2,9% 3,3% 1,9% 1,5% 0,2% 1,6% 0,7% 1,4% 0,2% 0,9% 0,4% 0,4% 1,0% 1,0% 0,0% 0,1% 1,5% 0,2% 0,8% 84,9%

2 3 6 1 5 4 7 9 43 8 20 12 42 16 25 24 14 15 120 48 10 45 19 -

2 3 6 1 5 4 7 8 42 12 19 10 40 15 24 23 14 13 * 45 11 43 18 -

3.2.3.4

DU90% voor alle specialisten (tabel 3.2.3.4)

Het groot aantal ondergroepen heterogeniteit van deze groep.

in

het

DU90%-segment

weerspiegelt

de

Op de eerste plaats qua brutobedrag komen Tumornecrosefactor-alfa (tnf-alfa) remmers, hoewel ze pas op de 55ste plaats staan qua verbruik. Deze middelen worden door een beperkt aantal voorschrijvers voorgeschreven voor patiënten met reumatoïde polyartritis. Het verschil tussen de rangschikkingen in brutokost en in volume is opmerkelijk voor veel geneesmiddelenklassen die zich in het bovenste gedeelte van de DU90% van de specialisten situeren (Interferonen, Calcineurineremmers, enz.). Het is een fenomeen dat hier meer voorkomt dan bij de DU90% van de algemeen geneeskundigen. De geneesmiddelen die het meest vooruitgegaan zijn in de rangschikking zijn : -De klasse R03BA “Glucocorticoiden” (bv. pulmicort) -De klasse J05AR “Antivirale middelen voor therapie van HIV-infecties, combinatieprep. “(bv. Truvada) -De klasse R06AX “Overige antihistaminica voor systemisch gebruik” (bv. Aerius) -De klasse J01FA “Macroliden” (bv. Zitromax) -De klasse A10BX “Overige hypoglykemierende middelen met uitzondering van insulines” (bv. Novonorm) Nieuwe klassen die de lijst van de DU90% vervoegen: -De klasse J05AX “Overige antivirale middelen” (bv. Isentress) -De klasse D11AH “Middelen voor atopische dermatitis, corticosteroiden uitgezonderd” (bv. Elidel) -De klasse N04BD “Mao-remmers type b” (bv. Azilect) -De klasse S01EC “Koolzuuranhydraseremmers” (bv. Azopt) De klassen die in 2009 het meeste zakken in de rangschikking zijn : -De klasse L01XE “Proteinekinaseremmers” (bv. Glivec) -De klasse B02BD “Bloedstollingsfactoren” (bv. Kogenate) -De klasse L02BA “Anti-oestrogenen” (bv. Nolvadex)


blz. 30

Tabel 3.2.3. 4 Voorschriften van de specialisten: DU 90% Plaats 2009 (bedrag)


ATC code

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86

1 2 3 5 7 4 6 12 10 11 22 13 17 16 18 19 20 23 25 24 15 14 26 21 30 29 27 34 28 32 44 8 35 40 33 38 31 41 43 36 39 45 46 42 48 37 47 49 51 52 56 54 53 55 65 59 57 58 50 61 62 68 66 64 73 60 * 72 70 9 69 67 71 81 74 75 79 78 63 * 77 * * * 83 86

L04AB L03AB L04AD C10AA N05AH A02BC N06AX N05AX B01AB N06AB J05AR H01AC N03AX R03AK L04AA S01EE J05AE S01ED A10AE A10AB L02BG J05AF J02AC G03AA B01AC H01CB L02AE R03DC C09AA J07BH R03BA B02BD A10AD L03AX R03BB R01AD H02AB J05AG N06DA J01MA C09CA C07AB C08CA N02AX J01CR M05BA J05AB M01AB D10BA J01AA R05CB C09DA R06AE N04BC R06AX N04BA G03DA A07EC J07BM N03AG N06BA N05AL V03AE C01DX J01FA M01AC J05AX D05AX G03DB L01XE M05BB N02AB L02BB A10BX M01AE V03AN J06BA A09AA L02BA D11AH D01BA N04BD S01EC C10AX C09BA S01CA


TUMORNECROSEFACTOR-ALFA (TNF-ALFA) REMMERS INTERFERONEN CALCINEURINEREMMERS HMG-CoA REDUCTASEREMMERS (STATINES) DIAZEPINEN, OXAZEPINEN, THIAZEPINEN EN OXEPINEN INHIBITOREN VAN DE PROTONPOMP OVERIGE ANTIDEPRESSIVA OVERIGE ANTIPSYCHOTICA (NEUROLEPTICA) HEPARINEGROEP SELECTIEVE SEROTONINE-HEROPNAMEREMMERS ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR THERAPIE VAN HIV-INFECTIES, COMBINATIEPREP. SOMATROPINE EN SOMATROPINEAGONISTEN OVERIGE ANTI-EPILEPTICA SYMPATHICOMIMETICA MET ANDERE MIDD. VOOR OBSTRUCT. LUCHTWEGAANDOENING. SELECTIEVE IMMUNOSUPPRESSIVA PROSTAGLANDINEANALOGEN PROTEASE-INHIBITOREN BETA-BLOKKERS INSPUITBARE INSULINES EN ANALOGEN, LANGWERKEND INSPUITBARE INSULINES EN ANALOGEN, SNELWERKEND ENZYMREMMERS NUCLEOSIDE EN NUCLEOTIDE REVERSE TRANSCRIPTASEREMMERS TRIAZOLDERIVATEN PROGESTAGENEN MET OESTROGENEN IN VASTE VERHOUDING TROMBOCYTENAGGREGATIEREMMERS, HEPARINE UITGEZONDERD ANTIGROEIHORMOON GONADORELINE-ANALOGEN LEUKOTRIEENRECEPTORANTAGONISTEN ACE-REMMERS, ENKELVOUDIG ROTAVIRUSDIARREEVACCINS GLUCOCORTICOIDEN BLOEDSTOLLINGSFACTOREN INSPUITB. INSULINES EN ANALOGEN, MIDDELLANGWERKENDE MET SNELWERKENDE OVERIGE IMMUNOSTIMULANTIA PARASYMPATHICOLYTICA CORTICOSTEROIDEN GLUCOCORTICOIDEN NIET-NUCLEOSIDE REVERSE TRANSCRIPTASEREMMERS CHOLINESTERASEREMMERS FLUOROCHINOLONEN ANGIOTENSINE-II-ANTAGONISTEN, ENKELVOUDIG BETA-BLOKKERS, SELECTIEVE DIHYDROPYRIDINEDERIVATEN OVERIGE OPIOIDEN COMBINATIEPREPARATEN VAN PENICILLINES, INCL. BETALACTAMASE-REMMERS BISFOSFONATEN NUCLEOSIDEN EN NUCLEOTIDEN, EXCL. INHIB. VAN HET REVERSE TRANSCRIPTASE AZIJNZUURDERIVATEN EN VERWANTE STOFFEN RETINOIDEN VOOR ACNE TETRACYCLINES MUCOLYTICA ANGIOTENSINE-II-ANTAGONISTEN MET DIURETICA PIPERAZINEDERIVATEN DOPAMINE-AGONISTEN OVERIGE ANTIHISTAMINICA VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK DOPA EN -DERIVATEN PREGN-4-EEN DERIVATEN MESALAZINE EN VERWANTE VERBINDINGEN PAPILLOMAVIRUSVACCINS VETZUURDERIVATEN SYMPATHICOMIMETICA MET CENTRALE WERKING BENZAMIDEN MIDDELEN BIJ HYPERKALIEMIE OF HYPERFOSFATEMIE OVERIGE VASODILATANTIA BIJ HARTZIEKTEN MACROLIDEN OXICAMDERIVATEN OVERIGE ANTIVIRALE MIDDELEN OVERIGE LOKALE PSORIASISMIDDELEN PREGNADIEENDERIVATEN PROTEINEKINASEREMMERS BISFOSFONATEN, COMBINATIEPREPARATEN FENYLPIPERIDINEDERIVATEN ANTI-ANDROGENEN OVERIGE HYPOGLYKEMIERENDE MIDDELEN MET UITZONDERING VAN INSULINES PROPIONZUURDERIVATEN MEDICINALE GASSEN NORMAAL HUMAAN IMMUNOGLOBULINE ENZYMPREPARATEN ANTI-OESTROGENEN MIDDELEN VOOR ATOPISCHE DERMATITIS, CORTICOSTEROIDEN UITGEZONDERD ANTIMYCOTICA VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK MAO-REMMERS TYPE B KOOLZUURANHYDRASEREMMERS OVERIGE HYPOLIPEMIERENDE MIDDELEN ACE-REMMERS MET DIURETICA CORTICOSTEROIDEN MET ANTIMICROBIELE MIDDELEN

TOTAAL

% brutobedrag

15,2% 3,7% 3,1% 3,1% 2,9% 2,7% 2,6% 2,4% 2,2% 2,1% 2,0% 2,0% 1,9% 1,8% 1,8% 1,5% 1,4% 1,3% 1,3% 1,3% 1,2% 1,1% 1,0% 1,0% 1,0% 0,9% 0,9% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,8% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 90,1%


125.186 30.842 25.464 25.182 23.650 22.476 21.436 20.108 17.733 16.997 16.631 16.532 15.785 15.069 14.568 12.713 11.174 10.673 10.586 10.474 10.000 9.159 8.476 8.388 8.170 7.343 7.208 6.763 6.552 6.426 6.258 6.232 6.194 6.186 6.179 6.150 5.982 5.849 5.580 5.546 5.508 5.321 5.160 5.063 4.655 4.317 4.169 4.031 4.012 4.011 3.908 3.847 3.500 3.484 3.427 3.360 3.348 3.338 3.016 2.865 2.851 2.849 2.833 2.821 2.677 2.644 2.546 2.537 2.530 2.519 2.275 2.264 2.261 2.206 2.176 2.170 2.130 2.110 2.098 1.966 1.929 1.774 1.757 1.733 1.702 1.675 741.293

Aantal DDD (duiz.) 3.092 1.767 2.107 37.256 6.203 32.321 20.305 4.831 8.392 27.309 987 863 5.259 10.176 2.106 16.682 819 20.139 6.151 9.842 2.637 886 1.756 63.343 29.037 196 2.129 3.565 29.181 92 4.086 14 5.904 244 6.748 13.368 14.104 647 2.100 1.746 10.046 13.657 15.390 4.007 4.058 4.562 245 8.254 2.579 3.554 2.907 4.129 7.910 994 6.723 1.719 7.248 3.266 24 2.842 2.281 1.303 374 6.748 1.141 5.077 79 647 4.008 23 2.380 710 649 1.806 6.223 94 68 1.155 3.215 345 1.512 637 2.693 1.226 2.995 3.221 553.115

% DDD

Plaats 2009 (DDD)

Plaats 2008 (DDD)

0,4% 0,2% 0,3% 5,1% 0,9% 4,5% 2,8% 0,7% 1,2% 3,8% 0,1% 0,1% 0,7% 1,4% 0,3% 2,3% 0,1% 2,8% 0,8% 1,4% 0,4% 0,1% 0,2% 8,7% 4,0% 0,0% 0,3% 0,5% 4,0% 0,0% 0,6% 0,0% 0,8% 0,0% 0,9% 1,8% 1,9% 0,1% 0,3% 0,2% 1,4% 1,9% 2,1% 0,6% 0,6% 0,6% 0,0% 1,1% 0,4% 0,5% 0,4% 0,6% 1,1% 0,1% 0,9% 0,2% 1,0% 0,5% 0,0% 0,4% 0,3% 0,2% 0,1% 0,9% 0,2% 0,7% 0,0% 0,1% 0,6% 0,0% 0,3% 0,1% 0,1% 0,2% 0,9% 0,0% 0,0% 0,2% 0,4% 0,0% 0,2% 0,1% 0,4% 0,2% 0,4% 0,4% 76,3%

55 82 72 2 30 3 7 36 21 6 113 119 34 16 73 10 120 8 31 18 62 117 83 1 5 174 71 49 4 200 42 243 32 167 27 14 12 129 74 85 17 13 11 45 43 37 166 22 65 50 57 41 23 112 28 87 24 51 234 58 68 99 152 26 106 35 204 130 44 236 66 124 127 81 29 198 215 103 53 155 95 131 60 100 56 52 -

68 87 77 2 34 3 7 37 20 4 124 119 38 16 79 9 120 6 32 17 48 99 84 1 23 171 70 58 5 203 45 218 30 166 28 13 11 129 75 82 15 12 10 42 40 36 159 19 62 49 56 44 22 112 33 90 24 53 227 55 66 104 150 25 111 31 * 125 46 175 63 118 133 98 26 202 214 110 39 * 97 * * * 57 54 -

* Afwezig DU90%


blz. 31

3.2.3.5

DU90% voor de specialisten in de inwendige geneeskunde en gelijkgestelden (tabel 3.2.3.5)

Zoals de voorgaande jaren nemen de tumornecrosefactor-alfa (tnf-alfa) remmers (Enbrel, Humira) veruit de eerste plaats in qua uitgaven. Onder de belangrijkste klassen die door dit type van voorschrijvers gebruikt worden, vinden we dikwijls dure geneesmiddelen met een relatief laag volume (rangschikking volgens DDD). De geneesmiddelen die het meest vooruitgegaan zijn in de rangschikking zijn : -De klasse R03DX “Overige systemische middelen voor obstruct. aandoeningen vd luchtwegen” (bv. Xolair) -De klasse J05AR “Antivirale middelen voor therapie van HIV-infecties, combinatieprep.” (bv. Truvada) -De klasse H05BX “Overige antiparathyroide stoffen” (bv. Mimpara) -De klasse L04AX “Overige immunosuppressiva” (bv. Imuran)

De nieuwe klassen zijn : -De klasse J05AX “Overige antivirale middelen” (bv. Isentress) -De klasse R05CB “Mucolytica” (bv. Acetylcysteine) -De klasse C09BA “ACE-remmers met diuretica” (bv. Preterax)

De klassen die het meeste zakken in de rangschikking zijn : -De klasse L01XE “Proteinekinaseremmers” (bv. Glivec) -De klasse J02AC “Triazolderivaten” (bv. Diflucan)


blz. 32

Tabel 3.2.3. 5 Voorschriften van de specialisten gelijkgestelden: DU 90% Plaats 2009 (bedrag)


ATC code

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47

1 3 11 5 7 8 9 10 6 14 12 17 15 20 16 21 18 23 25 24 27 19 26 22 * 29 30 33 28 34 39 35 46 32 37 36 44 43 40 2 31 45 41 47 50 * *

L04AB L04AD J05AR A02BC C10AA L04AA R03AK J05AE J05AF J05AG L03AB B01AC C09AA R03BB H01CB C09CA J05AB C07AB A07EC C08CA R03DC B01AB V03AE H02AB J05AX C09DA C01DX V03AN M05BA A10AE H05BX A10AB R03DX N06AB A10AD J01MA L04AX R03BA N02AX L01XE J02AC C01BC N06AX C10AX R01AD R05CB C09BA


TUMORNECROSEFACTOR-ALFA (TNF-ALFA) REMMERS CALCINEURINEREMMERS ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR THERAPIE VAN HIV-INFECTIES, COMBINATIEPREP. INHIBITOREN VAN DE PROTONPOMP HMG-CoA REDUCTASEREMMERS (STATINES) SELECTIEVE IMMUNOSUPPRESSIVA SYMPATHICOMIMETICA MET ANDERE MIDD. VOOR OBSTRUCT. LUCHTWEGAANDOENING. PROTEASE-INHIBITOREN NUCLEOSIDE EN NUCLEOTIDE REVERSE TRANSCRIPTASEREMMERS NIET-NUCLEOSIDE REVERSE TRANSCRIPTASEREMMERS INTERFERONEN TROMBOCYTENAGGREGATIEREMMERS, HEPARINE UITGEZONDERD ACE-REMMERS, ENKELVOUDIG PARASYMPATHICOLYTICA ANTIGROEIHORMOON ANGIOTENSINE-II-ANTAGONISTEN, ENKELVOUDIG NUCLEOSIDEN EN NUCLEOTIDEN, EXCL. INHIB. VAN HET REVERSE TRANSCRIPTASE BETA-BLOKKERS, SELECTIEVE MESALAZINE EN VERWANTE VERBINDINGEN DIHYDROPYRIDINEDERIVATEN LEUKOTRIEENRECEPTORANTAGONISTEN HEPARINEGROEP MIDDELEN BIJ HYPERKALIEMIE OF HYPERFOSFATEMIE GLUCOCORTICOIDEN OVERIGE ANTIVIRALE MIDDELEN ANGIOTENSINE-II-ANTAGONISTEN MET DIURETICA OVERIGE VASODILATANTIA BIJ HARTZIEKTEN MEDICINALE GASSEN BISFOSFONATEN INSPUITBARE INSULINES EN ANALOGEN, LANGWERKEND OVERIGE ANTIPARATHYROIDE STOFFEN INSPUITBARE INSULINES EN ANALOGEN, SNELWERKEND OVERIGE SYSTEMISCHE MIDDELEN VOOR OBSTRUCT. AANDOENINGEN VD LUCHTWEGEN SELECTIEVE SEROTONINE-HEROPNAMEREMMERS INSPUITB. INSULINES EN ANALOGEN, MIDDELLANGWERKENDE MET SNELWERKENDE FLUOROCHINOLONEN OVERIGE IMMUNOSUPPRESSIVA GLUCOCORTICOIDEN OVERIGE OPIOIDEN PROTEINEKINASEREMMERS TRIAZOLDERIVATEN ANTI-ARITMICA (KLASSE IC) OVERIGE ANTIDEPRESSIVA OVERIGE HYPOLIPEMIERENDE MIDDELEN CORTICOSTEROIDEN MUCOLYTICA ACE-REMMERS MET DIURETICA

TOTAAL

% brutobedrag

33,3% 5,8% 4,5% 4,2% 4,1% 3,9% 3,3% 3,0% 2,5% 1,6% 1,5% 1,4% 1,1% 1,1% 1,0% 1,0% 0,9% 0,9% 0,9% 0,9% 0,9% 0,9% 0,8% 0,8% 0,7% 0,7% 0,6% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 90,1%

in

de

inwendige


108.032 18.733 14.504 13.478 13.286 12.596 10.776 9.846 8.103 5.056 4.909 4.633 3.580 3.479 3.287 3.232 3.034 3.004 2.892 2.867 2.857 2.756 2.604 2.588 2.379 2.128 1.964 1.702 1.579 1.560 1.540 1.498 1.427 1.372 1.366 1.314 1.297 1.277 1.217 1.208 1.175 1.164 1.148 1.011 931 859 847 292.091

Aantal DDD (duiz.) 2.669 1.504 859 18.872 19.535 1.884 7.002 723 780 560 210 17.034 15.927 2.188 88 5.914 154 7.623 2.786 8.513 1.885 1.399 338 6.105 73 2.292 4.707 73 1.652 910 118 1.409 32 2.091 1.312 368 3.474 1.343 980 11 114 1.304 1.054 715 2.030 1.457 1.533 153.603

* Afwezig DU90%


geneeskunde

blz. 33

en

% DDD

Plaats 2009 (DDD)

Plaats 2008 (DDD)

1,3% 0,7% 0,4% 9,1% 9,4% 0,9% 3,4% 0,3% 0,4% 0,3% 0,1% 8,2% 7,7% 1,1% 0,0% 2,8% 0,1% 3,7% 1,3% 4,1% 0,9% 0,7% 0,2% 2,9% 0,0% 1,1% 2,3% 0,0% 0,8% 0,4% 0,1% 0,7% 0,0% 1,0% 0,6% 0,2% 1,7% 0,6% 0,5% 0,0% 0,1% 0,6% 0,5% 0,3% 1,0% 0,7% 0,7% 73,8%

15 29 55 2 1 22 7 62 59 66 93 3 4 18 118 9 97 6 14 5 21 37 78 8 124 17 10 123 24 52 106 36 152 19 39 75 12 38 50 188 107 40 48 63 20 34 28 -

19 39 67 2 1 25 7 66 44 68 85 10 3 20 112 8 94 5 14 4 28 24 80 6 * 17 9 130 18 56 113 35 172 15 38 71 13 37 51 104 99 41 50 65 22 * * -

3.2.3.6

DU90% voor de gynaecologen (tabel 3.2.3.6)

Het aantal geneesmiddelen in het DU90%-segment van de gynaecologen is beperkt in vergelijking met algemeen geneeskundigen en internisten. De meest voorgeschreven klassen zijn die van de contraceptiva (G03A) met de helft van de DDD.

Men telt 4 nieuwe klassen in de DU90% : -De klasse J05AR antivirale middelen voor therapie van HIV-infecties, combinatieprep.” (bv. Truvada) -De klasse J05AE “Protease-inhibitoren” (bv. Kaletra) -De klasse B02AA “Aminozuren” (bv. Exacyl) -De klasse J05AG “Niet-nucleoside reverse transcriptaseremmers” (bv. Stocrin)


blz. 34

Tabel 3.2.3. 6 Voorschriften van de gynaecologen: DU 90% Plaats 2009 (bedrag)


ATC code

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36

1 2 3 4 6 5 8 9 11 10 12 13 14 15 7 16 * 18 20 21 24 17 22 27 25 * 26 23 30 33 28 31 32 29 * *

G03AA L02BG J02AC G03DA G03DB J07BM M05BA G03CA G03HB L02BA M05BB G03AB B01AB G01AF L02AE G03XC J05AR C10AA J01CR A02BC D06BB G03GA J01FA J05AF G03GB J05AE N06AB G03FB J01MA J01XX G03DC J06BB M01AB G02CA B02AA J05AG


PROGESTAGENEN MET OESTROGENEN IN VASTE VERHOUDING ENZYMREMMERS TRIAZOLDERIVATEN PREGN-4-EEN DERIVATEN PREGNADIEENDERIVATEN PAPILLOMAVIRUSVACCINS BISFOSFONATEN NATUURLIJKE EN SEMISYNTHETISCHE OESTROGENEN, ENKELVOUDIG ANTI-ANDROGENEN MET OESTROGENEN ANTI-OESTROGENEN BISFOSFONATEN, COMBINATIEPREPARATEN PROGESTAGENEN MET OESTROGENEN, SEQUENTIELE PREPARATEN HEPARINEGROEP IMIDAZOLDERIVATEN GONADORELINE-ANALOGEN SELECTIEVE MODULATOREN VAN DE OESTROGEENRECEPTOREN ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR THERAPIE VAN HIV-INFECTIES, COMBINATIEPREP. HMG-CoA REDUCTASEREMMERS (STATINES) COMBINATIEPREPARATEN VAN PENICILLINES, INCL. BETALACTAMASE-REMMERS INHIBITOREN VAN DE PROTONPOMP VIRUSTATICA GONADOTROPINEN MACROLIDEN NUCLEOSIDE EN NUCLEOTIDE REVERSE TRANSCRIPTASEREMMERS SYNTHETISCHE OVULATIESTIMULERENDE MIDDELEN PROTEASE-INHIBITOREN SELECTIEVE SEROTONINE-HEROPNAMEREMMERS PROGESTAGENEN MET OESTROGENEN, SEQUENTIELE PREPARATEN FLUOROCHINOLONEN OVERIGE ANTIBACTERIELE MIDDELEN ESTREENDERIVATEN SPECIFIEKE IMMUNOGLOBULINEN AZIJNZUURDERIVATEN EN VERWANTE STOFFEN SYMPATHICOMIMETICA, WEEENREMMENDE AMINOZUREN NIET-NUCLEOSIDE REVERSE TRANSCRIPTASEREMMERS

TOTAAL

% brutobedrag

17,9% 11,9% 7,6% 7,3% 5,6% 4,9% 3,2% 3,0% 2,7% 2,7% 2,4% 2,2% 2,0% 1,7% 1,6% 1,0% 1,0% 1,0% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0,4% 90,1%


7.553 4.989 3.217 3.072 2.370 2.072 1.358 1.283 1.118 1.117 1.031 918 851 720 682 438 432 428 311 311 293 292 281 270 238 238 232 226 218 208 206 204 203 179 178 166 37.902

Aantal DDD (duiz.) 57.373 1.314 603 6.712 3.749 17 1.443 10.223 7.475 1.875 1.071 4.873 385 1.076 139 390 25 587 256 454 106 942 99 27 1.835 18 358 1.531 85 28 1.690 5 392 61 74 19 107.307

* Afwezig DU90%


blz. 35

% DDD

Plaats 2009 (DDD)

Plaats 2008 (DDD)

49,5% 1,1% 0,5% 5,8% 3,2% 0,0% 1,2% 8,8% 6,4% 1,6% 0,9% 4,2% 0,3% 0,9% 0,1% 0,3% 0,0% 0,5% 0,2% 0,4% 0,1% 0,8% 0,1% 0,0% 1,6% 0,0% 0,3% 1,3% 0,1% 0,0% 1,5% 0,0% 0,3% 0,1% 0,1% 0,0% 92,6%

1 12 18 4 6 100 11 2 3 7 14 5 25 13 40 24 86 19 32 20 45 16 47 83 8 96 28 10 55 80 9 137 23 63 59 95 -

1 14 18 4 6 87 11 2 3 7 16 5 24 15 29 21 * 19 31 23 42 13 45 83 9 * 25 8 53 79 10 134 22 58 * * -

3.2.3.7

DU90% voor kinderartsen (tabel 3.2.3.7)

De klasse R03BB « Parasympathicolytica » wordt het meeste voorgeschreven in termen van volume. Het geheel aan klassen voor de behandeling van astma (R03) bezetten trouwens een uitgelezen plaats in het arsenaal van de kinderartsen (37,5% van de DDD). Men vindt 4 van deze klassen tussen de eerste 8 van de DU90%. De tweede familie qua volume is deze van de antibiotica (J01). De andere klassen aan het hoofd van de DU90% zijn klassen die minder belangrijk zijn in verbruik maar waarvan de hoge kosten van de behandeling hun rangschikking verklaart : - de klasse H01AC “Somatropine en somatropineagonisten” (bv. Genotonorm, Humacton, enz. gebruikt bij groeivertragingen); - de klasse B02BD “Bloedstollingsfactoren” (bv. Kogenate, Advate, enz.); - de klasse R05CB “Mucolytica“ (bv. Mistabron en acetylcysteïne).


blz. 36

Tabel 3.2.3. 7 Voorschriften van de kinderartsen: DU 90% Plaats 2009 (bedrag)


ATC code

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

1 2 3 4 6 5 7 8 10 11 12 14 13 15 16 17 19 18 9 22 20 21 25 27 23 26 33 30 28 31 29 32 34

H01AC J07BH B02BD R03BA R03DC R05CB R03BB R03AK A09AA J01GB A10AB L04AD A02BC J01CA J01FA R03AC J01CR A10AE J07BM J06BA J01XB R01AD S03AA J05AR R06AE H01BA J02AC N03AX J05AE L02AE A02BA R06AX L04AA


SOMATROPINE EN SOMATROPINEAGONISTEN ROTAVIRUSDIARREEVACCINS BLOEDSTOLLINGSFACTOREN GLUCOCORTICOIDEN LEUKOTRIEENRECEPTORANTAGONISTEN MUCOLYTICA PARASYMPATHICOLYTICA SYMPATHICOMIMETICA MET ANDERE MIDD. VOOR OBSTRUCT. LUCHTWEGAANDOENING. ENZYMPREPARATEN OVERIGE AMINOGLYCOSIDEN INSPUITBARE INSULINES EN ANALOGEN, SNELWERKEND CALCINEURINEREMMERS INHIBITOREN VAN DE PROTONPOMP PENICILLINES MET BREED SPECTRUM MACROLIDEN SELECTIEVE BETA-2-SYMPATHICOMIMETICA COMBINATIEPREPARATEN VAN PENICILLINES, INCL. BETALACTAMASE-REMMERS INSPUITBARE INSULINES EN ANALOGEN, LANGWERKEND PAPILLOMAVIRUSVACCINS NORMAAL HUMAAN IMMUNOGLOBULINE POLYMYXINES CORTICOSTEROIDEN ANTIMICROBIELE MIDDELEN ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR THERAPIE VAN HIV-INFECTIES, COMBINATIEPREP. PIPERAZINEDERIVATEN VASOPRESSINE EN VERWANTE VERBINDINGEN TRIAZOLDERIVATEN OVERIGE ANTI-EPILEPTICA PROTEASE-INHIBITOREN GONADORELINE-ANALOGEN H2-RECEPTORBLOKKERENDE MIDDELEN OVERIGE ANTIHISTAMINICA VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK SELECTIEVE IMMUNOSUPPRESSIVA

TOTAAL


% brutobedrag

21,9% 11,0% 8,4% 7,4% 5,1% 4,7% 3,2% 2,6% 2,1% 1,7% 1,7% 1,6% 1,5% 1,5% 1,4% 1,3% 1,2% 1,1% 1,1% 1,0% 1,0% 1,0% 0,9% 0,8% 0,8% 0,7% 0,6% 0,6% 0,6% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 90,2%


12.508 6.257 4.788 4.202 2.915 2.673 1.821 1.483 1.173 981 974 922 855 827 781 722 657 652 623 569 558 544 504 480 449 393 336 324 321 304 278 272 270 51.418

Aantal DDD (duiz.) 655 90 10 2.136 1.083 243 3.794 1.102 650 33 948 76 1.147 775 286 1.618 449 374 5 18 46 1.227 670 31 998 162 30 95 22 78 450 496 23 19.820

% DDD

Plaats 2009 (DDD)

Plaats 2008 (DDD)

2,5% 0,3% 0,0% 8,2% 4,1% 0,9% 14,5% 4,2% 2,5% 0,1% 3,6% 0,3% 4,4% 3,0% 1,1% 6,2% 1,7% 1,4% 0,0% 0,1% 0,2% 4,7% 2,6% 0,1% 3,8% 0,6% 0,1% 0,4% 0,1% 0,3% 1,7% 1,9% 0,1% 75,9%

12 43 121 2 7 24 1 6 13 69 9 47 5 10 22 3 16 18 146 95 58 4 11 74 8 29 75 41 90 46 15 14 85 -

11 40 121 2 9 24 1 5 12 72 8 47 7 10 22 3 16 18 124 102 61 4 13 85 6 29 78 41 84 46 15 14 88 -

blz. 37

3.2.3.8

DU90% voor de dermatologen (tabel 3.2.3.8)

De klasse L04AB “Tumornecrosefactor-alfa (TNF-alfa) remmers » (Humira) bezet in 2009 de eerste plaats. Bovendien merken we het verschijnen van de klasse J06BA “Normaal humaan immunoglobuline” (bv. Vivaglobin) in deze DU90%.


blz. 38

Tabel 3.2.3. 8 Voorschriften van de dermatologen: DU 90% Plaats 2009 (bedrag)


ATC code

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

1 2 3 4 5 6 * 8 12 11 9 10 13 14 15 16 17

L04AB D10BA J01AA D05AX L04AD J02AC D11AH D01BA D06BB R06AX R06AE D07AC D07AD D05BB D07AB D01AC H02AB


TUMORNECROSEFACTOR-ALFA (TNF-ALFA) REMMERS RETINOIDEN VOOR ACNE TETRACYCLINES OVERIGE LOKALE PSORIASISMIDDELEN CALCINEURINEREMMERS TRIAZOLDERIVATEN MIDDELEN VOOR ATOPISCHE DERMATITIS, CORTICOSTEROIDEN UITGEZONDERD ANTIMYCOTICA VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK VIRUSTATICA OVERIGE ANTIHISTAMINICA VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK PIPERAZINEDERIVATEN STERK WERKZAME CORTICOSTEROIDEN (GROEP III) ZEER STERK WERKZAME CORTICOSTEROIDEN (GROEP IV) RETINOIDEN VOOR PSORIASIS MATIG STERK WERKZAME CORTICOSTEROIDEN (GROEP II) IMIDAZOL- EN TRIAZOLDERIVATEN GLUCOCORTICOIDEN

TOTAAL

% brutobedrag

34,9% 9,3% 8,1% 5,4% 5,3% 5,1% 4,4% 3,9% 2,5% 2,3% 2,0% 1,9% 1,7% 1,1% 0,9% 0,9% 0,8% 90,6%


Aantal DDD (duiz.)

14.427 3.829 3.349 2.236 2.178 2.122 1.834 1.599 1.035 943 833 795 704 447 365 364 332 37.390

356 2.464 2.814 572 228 771 321 1.252 375 1.824 1.835 842 649 172 762 821 845 16.905

* Afwezig DU90%


blz. 39

% DDD

Plaats 2009 (DDD)

Plaats 2008 (DDD)

1,6% 11,0% 12,6% 2,6% 1,0% 3,5% 1,4% 5,6% 1,7% 8,2% 8,2% 3,8% 2,9% 0,8% 3,4% 3,7% 3,8% 75,7%

16 2 1 13 20 9 17 5 15 4 3 7 12 24 10 8 6 -

24 2 1 12 18 10 * 5 16 4 3 6 13 22 8 9 7 -

3.3 Gedetailleerde gegevens over bepaalde therapeutische klassen Hierna volgen gegevens over een aantal specifieke geneesmiddelengroepen. 3.3.1

Geneesmiddelen gebruikt bij astma en COPD (tabellen 3.3.1. a tot en met d)

Het volume voorgeschreven geneesmiddelen voor het ademhalingsstelsel is ongeveer stabiel gebleven gedurende de laatste 3 jaren. In de verschillende klassen is er een stabilisatie van de zuivere inhalatiecorticoïden, maar we zien een nieuwe verhoging van de vaste geneesmiddelencombinaties (hoofdzakelijk sympathicomimetica + corticoïden). De geobserveerde daling van de xanthinen is volgens de richtlijnen verantwoord. In 2009 kregen ongeveer 1.293.000 patiënten een behandeling met één of meer middelen tegen astma en COPD. De patiënten werden ingedeeld volgens leeftijd in de volgende categoriën: 0-16 jaar, 16-45 jaar, en meer dan 45 jaar. De eerste groep wordt verondersteld de kinderen met astma te omvatten, de tweede groep de volwassen astmatici en de laatste groep vooral de patiënten met COPD. Er zijn duidelijke verschillen merkbaar in de behandelingswijze van deze patiënten. De kinderen worden vooral behandeld met anticholinergica en andere middelen waaronder de orale leukotrieenreceptorantagonisten. Bijna de helft van de kinderen onder behandeling krijgen inhalatiecorticoïden. Bij de volwassen astmalijders krijgt ongeveer één derde zuivere inhalatiecorticoïden. Diegenen die een langwerkende beta2-agonist in aerosol met enkel dat geneesmiddel nemen, zijn veel minder talrijk (verhouding van 1 op 20) dan diegenen die een aerosol met een combinatie van een corticoïde met een LABA (Long-Acting Beta-Agonist) gebruiken. Die keuze van een vaste combinatie maakt het moeilijker om de behandeling regelmatig aan te passen in functie van de behandelingsfase van astma (vroegere step-up en step-down). Bij de patiënten die verondersteld worden hoofdzakelijk te lijden aan COPD eerder dan aan astma worden de inhalatiecorticoïden geassocieerd aan een LABA vaker voorgeschreven dan zuivere inhalatiecorticoïden. Dit voorschrift van een vaste combinatie van CSI met een LABA moet volgens de geldende richtlijnen (GOLD) voorbehouden worden voor de ernstige en zeer ernstige graden van CPOD (GOLD III en IV) met herhaalde exacerbaties. Het aantal gevallen dat deze behandeling in vaste combinatie volgt, overschrijdt ruim het aantal patiënten dat volgens de recentste epidemiologische schattingen aan CPOD GOLD III-IV lijdt.


blz. 40

Tabel 3.3.1. a Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Geneesmiddelen gebruikt bij astma en COPD – Volume (in DDD)


blz. 41

Tabel 3.3.1. b Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Aantal patiënten dat een geneesmiddel tegen astma en COPD gebruikt

ATC

Geneesmiddelengroep

R03 Middelen voor obstructieve aandoeningen van de luchtwegen R03BB Parasympathicolytica R03BA Glucocorticoïden R03AK06 en/of R03AK07 Salmeterol + Formoterol gecombineerd met andere middelen R03AC12 en/of R03AC13 Salmeterol en/of Formoterol zie lijst onderaan Andere geneesmiddelen tegen astma en COPD waarvan Salmeterol en/of Formeterol zonder Glucocorticoïde die ook zuurstof gebruik en (V03AN01) % van het totale aantal patiënten dat een geneesmiddel tegen astma en COPD gebruiken R03 Middelen voor obstructieve aandoeningen van de luchtwegen R03BB Parasympathicolytica R03BA Glucocorticoïden R03AK06 en/of R03AK07 Salmeterol + Formoterol gecombineerd met andere middelen R03AC12 en/of R03AC13 Salmeterol en/of Formoterol zie lijst onderaan Andere geneesmiddelen tegen astma en COPD waarvan Salmeterol en/of Formeterol zonder Glucocorticoïde die ook zuurstof gebruik en (V03AN01) Medicamenten behorende tot "Andere geneesmiddelen tegen astma en COPD" : ATC

Hoofdbestanddeel

R03AC02

SALBUTAMOL

R03AK03

FENOTEROL MET ANDERE MIDD. VOOR OBSTRUCT. AANDOENINGEN VD LUCHTWEGEN

R03AK04

SALBUTAMOL MET ANDERE MIDD. VOOR OBSTRUCT. AANDOENINGEN VD LUCHTWEGEN

R03BC01

CROMOGLICINEZUUR

R03CC02

SALBUTAMOL

R03CC03

TERBUTALINE

R03CC04

FENOTEROL

R03CC11

TULOBUTEROL

R03DA04

THEOFYLLINE

R03DC01

ZAFIRLUKAST

R03DC03

MONTELUKAST

R03DX05

OMALIZUMAB


blz. 42

Jonger Van 16 Meer dan Totaal dan 16 tot 45 jaar 45 jaar jaar 340.791 320.410 632.728 1.293.929 181.972 24.998 143.421 350.391 164.319 97.505 171.897 433.721 33.802 125.323 294.236 453.361 2.972 6.312 30.099 39.383 226.415 175.463 346.130 748.008 698 147

3.365 957

14.656 19.838

18.719 20.942

100,0% 53,4% 48,2% 9,9% 0,9% 66,4%

100,0% 7,8% 30,4% 39,1% 2,0% 54,8%

100,0% 22,7% 27,2% 46,5% 4,8% 54,7%

100,0% 27,1% 33,5% 35,0% 3,0% 57,8%

0,2% 0,0%

1,1% 0,3%

2,3% 3,1%

1,4% 1,6%

Tabel 3.3.1. c Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Geneesmiddelen gebruikt bij astma en COPD (R03) volgens toedieningswijze – volume (in DDD) Toedieningswijze

2001

DOSIS AEROSOL EN POEDERINHALATOR

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

152.843.167

142.691.256

130.745.574

124.174.013

126.902.706

127.189.107

131.529.802

139.701.702

144.020.009

VERSTUIVERS

32.216.995

27.764.711

23.043.353

21.892.860

23.099.402

21.641.557

22.112.516

22.603.186

22.205.549

TABLETTEN, SIROOP, INJECTIES

29.772.357

28.522.776

27.474.821

26.844.775

25.220.011

24.259.778

24.440.054

26.296.572

28.390.455

214.832.519

198.978.743

181.263.748

172.911.648

175.222.120

173.090.441

178.082.372

188.601.460

194.616.013

TOTAAL

Evolutie in DDD volgens toedieningswijze 250.000.000

200.000.000 TABLETTEN, SIROOP, INJECTIES 150.000.000

VERSTUIVERS

100.000.000


50.000.000

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % volgens toedieningswijze 100% 90% 80% 70%

TABLETTEN, SIROOP, INJECTIES

60%

VERSTUIVERS

50% DOSIS AEROSOL EN POEDERINHALATOR

40% 30% 20% 10% 0% 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

blz. 43

2008

2009

Tabel 3.3.1. d Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Corticoïden gebruikt bij astma en COPD volgens toedingswijze – volume (in DDD) Soort geneesmiddel DOSIS AEROSOL EN POEDERINHALATOR VERSTUIVERS TOTAAL

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

57.632.028

58.452.708

59.561.784

58.542.562

56.933.472

54.839.757

56.453.476

60.770.518

63.701.603

6.949.325

4.285.423

1.193.292

1.174.436

1.231.719

1.107.401

1.162.717

1.303.565

2.118.179

64.581.353

62.738.131

60.755.076

59.716.999

58.165.191

55.947.158

57.616.193

62.074.083

65.819.782

Evolutie in DDD volgens toedieningswijze 70.000.000 60.000.000 50.000.000 VERSTUIVERS 40.000.000 DOSIS AEROSOL EN POEDERINHALATOR

30.000.000 20.000.000 10.000.000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % volgens toedieningswijze 100% 90% 80% 70%

VERSTUIVERS

60% 50%


40% 30% 20% 10% 0% 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

2008

blz. 44

2009

3.3.2 Antibiotica (tabellen 3.3.2. a tot en met c) De globale evolutie, in DDD uitgedrukt, toonde ons in 2004 een significante vermindering, een overeenkomstige stijging in 2005, vervolgens een lichte daling in 2006 en daarna weer een duidelijke stijging in 2007, 2008 en 2009.

Als we de evolutie van de laatste jaren bekijken per antibioticaklasse dan zien we een constante verhoging in het voorschrijven van amoxicilline, wat overeenstemt met de aanbevelingen. De hoeveelheid voorschriften van amoxicilline in vergelijking met het geheel amoxicilline-clavulaanzuur + amoxicilline blijft gelijk aan dit van 2008 maar zou nog moeten verbeteren. Na een duidelijke vermindering in 2004, steeg het voorschrijven van macroliden (en verwante middelen) terug in 2005, bleef stabiel in 2006 maar is terug gestegen in 2007, 2008 en 2009. Het blijft belangrijk bij kinderen (12,6 tot 13,2% volgens de leeftijdscategorie indien voorgeschreven door een huisarts en een beetje meer indien het wordt voorgeschreven door een kinderarts). Zo’n veelvuldige keuze strookt niet met de voorschrijfaanbevelingen.

Voor het geheel van de algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen is de algemene tendens dus een verhoging in aantal voorgeschreven DDD’s antibiotica in 2009 ten opzichte van 2008, voor alle klassen antibiotica behalve de “overige betalactam-antibiotica” (= andere dan de “penicillines”, t.t.z. hoofdzakelijk cefalosporines). We moeten de nadruk leggen op de blijvende groei van de voorschiften van aminoglycosiden en vooral deze van chinolonen.


blz. 45

Tabel 3.3.2. a Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Antibiotica – volume (in DDD) ATC J01A J01B J01C uitgezonderd J01CA04 J01CA04 J01D J01E J01F J01G J01M J01X

Chemische subgroep

2001 11.018.201 128.631

2002 9.983.666 110.556

2003 8.622.984 105.105

2004 7.828.414 89.247

2005 7.426.701 91.494

2006 7.061.088 79.536

2007 7.572.569 85.696

2008 8.567.951 77.590

2009 8.332.847 45.410

BETALACTAM-ANTIBIOTICA, PENICILLINES uitgezonderd Amoxicilline

21.885.315

22.875.948

26.253.995

25.895.747

27.626.768

27.358.873

30.149.077

33.933.408

35.956.342

AMOXICILLINE OVERIGE BETALACTAM-ANTIBIOTICA SULFONAMIDEN EN TRIMETHOPRIM MACROLIDEN, LINCOSAMIDEN EN STREPTOGRAMINEN AMINOGLYCOSIDEN CHINOLONEN OVERIGE ANTIBACTERIELE MIDDELEN Totaal

13.220.705 11.922.561 1.840.324 12.471.072 28.821 9.785.825 6.599.035 88.900.490

13.432.689 12.755.176 1.674.117 12.156.591 33.871 10.117.885 6.698.938 89.839.438

13.660.960 12.705.719 1.464.263 11.227.390 47.257 10.450.067 6.668.208 91.205.947

14.090.504 11.929.686 1.351.877 8.849.067 70.935 9.351.219 6.948.173 86.404.869

17.578.886 11.546.652 1.317.900 9.515.581 61.367 9.352.452 7.548.619 92.066.420

20.013.307 9.818.320 1.339.034 9.383.931 59.923 9.000.400 7.867.843 91.982.253

22.324.538 9.135.215 1.415.712 10.028.658 54.855 8.784.823 8.502.713 98.053.855

26.536.642 7.885.384 1.487.455 10.786.902 53.984 9.424.722 9.201.750 107.955.787

27.951.500 7.059.351 1.423.080 11.466.670 53.050 10.143.178 9.581.998 112.013.426

TETRACYCLINES AMFENICOLEN

Evolutie in DDD van therapeutische subgroepen van antibiotica OVERIGE ANTIBACTE RIELE MIDDELEN

120.000.000

CHINOLONEN 100.000.000

AMINOGLYCOSIDEN MACROLIDEN, LINCOSAMIDEN EN STREPTOGRAMINE N SULFONAMIDEN EN TRIMETHOP RIM

80.000.000 60.000.000

OVERIGE BETALACTAM-ANTIB IOTICA

40.000.000

AMOXICILLINE

20.000.000

BETALACTAM-ANTIB IOTICA, PENICILLINES uitgezonderd Amoxicilline AMFENICOLEN

0

TETRACYCLINES 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % van therapeutische subgroepen van antibiotica OVERIGE ANTIBACTE RIELE MIDDELEN 100% CHINOLONEN

90% 80%

AMINOGLYCOSIDEN

70%

MACROLIDEN, LINCOSAMIDEN EN STREPTOGRAMINE N SULFONAMIDEN EN TRIMETHOP RIM

60% 50%

OVERIGE BETALACTAM-ANTIB IOTICA

40% AMOXICILLINE

30%

BETALACTAM-ANTIB IOTICA, PENICILLINES uitgezonderd Amoxicilline AMFENICOLEN

20% 10% 0%

TETRACYCLINES 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

2008

blz. 46

2009

Tabel 3.3.2. b Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Verband tussen amoxicilline-clavulaanzuur en amoxiciline ATC Chemische subgroep J01CR02 AMOXICILLINE MET ENZYMREMMER J01CA04 AMOXICILLINE Totaal

2001 20.212.215 13.220.705 33.432.920

J01CR02 AMOXICILLINE MET ENZYMREMMER J01CA04 AMOXICILLINE Totaal

60,5% 39,5% 100,0%

2002 2003 21.255.087 24.733.591 13.432.689 13.660.960 34.687.776 38.394.550 In % van totaal 61,3% 64,4% 38,7% 35,6% 100,0% 100,0%

2004 24.496.784 14.090.504 38.587.288

2005 26.274.678 17.578.886 43.853.565

2006 26.030.305 20.013.307 46.043.611

2007 28.884.117 22.324.538 51.208.656

2008 32.530.387 26.536.642 59.067.028

2009 34.571.310 27.951.500 62.522.811

63,5% 36,5% 100,0%

59,9% 40,1% 100,0%

56,5% 43,5% 100,0%

56,4% 43,6% 100,0%

55,1% 44,9% 100,0%

55,3% 44,7% 100,0%

Evolutie in DDD van amoxicilline-clavulaanzuur en amoxicilline 70.000.000 60.000.000 50.000.000 40.000.000 AMOXICILLINE 30.000.000 AMOXICILLINE MET ENZYMREMMER

20.000.000 10.000.000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % van amoxicilline-clavulaanzuur en amoxicilline 100% 90% 80% 70% 60% AMOXICILLINE

50% 40%

AMOXICILLINE MET ENZYMREMMER

30% 20% 10% 0% 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

blz. 47

2008

2009

Tabel 3.3.2. c Voorschriften van officieel erkende algemeen geneeskundigen en kinderartsen: Vergelijking van het voorschrijven van antibiotica aan kinderen door algemeen geneeskundigen en kinderartsen – volume (in DDD)

ATC05-4

Therapeutische subgroep

Officieel erkende huisartsen - Volume (in DDD) 0 tot 5 jaar

J01A J01B J01C J01D J01E J01F J01G J01M J01X Totaal

TETRACYCLINES AMFENICOLEN BETALACTAM-ANTIBIOTICA, PENICILLINES OVERIGE BETALACTAM-ANTIBIOTICA SULFONAMIDEN EN TRIMETHOPRIM MACROLIDEN, LINCOSAMIDEN EN STREPTOGRAMINEN AMINOGLYCOSIDEN CHINOLONEN OVERIGE ANTIBACTERIELE MIDDELEN


in %

960 3.133 2.409.269 145.224 62.710 381.526 102 2.845 16.354 3.022.122

0,0% 0,1% 79,7% 4,8% 2,1% 12,6% 0,0% 0,1% 0,5% 100,0%

blz. 48

6 tot 10 jaar 4.091 1.166 1.573.015 111.302 34.648 269.071 365 3.755 33.336 2.030.748

in % 0,2% 0,1% 77,5% 5,5% 1,7% 13,2% 0,0% 0,2% 1,6% 100,0%

Kinderartsen - Volume (in DDD) 0 tot 5 jaar 70 5.221 885.348 113.218 36.085 135.033 4.123 3.435 47.854 1.230.385

in % 0,0% 0,4% 72,0% 9,2% 2,9% 11,0% 0,3% 0,3% 3,9% 100,0%

6 tot 10 jaar 645 1.405 165.604 37.739 9.030 56.893 5.942 4.114 23.780 305.151

in % 0,2% 0,5% 54,3% 12,4% 3,0% 18,6% 1,9% 1,3% 7,8% 100,0%

3.3.3

Antidepressiva (tabellen 3.3.3. a en b)

Het aantal DDD van antidepressiva, terugbetaald door het RIZIV, blijft groeien, in het bijzonder voor de selectieve serotonine-heropnameremmers maar vooral voor de nieuwe geneesmiddelen die men terugvindt in de tweede groep van de classificatie volgens het BCFI (“Overige antidepressiva” in de tabel, soms ook atypische antidepressiva genoemd). De terugbetaling van de niet-selectieve monoamineheropnameremmers (de tricyclische antidepressiva) blijft gelijk en deze van de nietselectieve mao-remmers stijgt opnieuw sinds 2008. Het aantal personen dat minstens één verpakking van een antidepressivum terugbetaald kreeg, blijft stabiel (ongeveer 1,1 miljoen personen). 22,6% van dit aantal is beperkt tot één enkele terugbetaalde verpakking op een jaar.


blz. 49

Tabel 3.3.3. a Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Antidepressiva – volume (in DDD) ATC N06AA N06AB N06AF N06AG N06AX

Chemische subgroep NIET-SELECTIEVE MONOAMINE-HEROPNAMEREMMERS SELECTIEVE SEROTONINE-HEROPNAMEREMMERS NIET-SELECTIEVE MAO-REMMERS MAO-REMMERS TYPE A OVERIGE ANTIDEPRESSIVA Totaal

2001 19.407.542 100.556.115 1.244 1.235.139 36.274.084 157.474.125

2002 18.515.602 110.353.034

2003 17.725.608 119.957.893

992.720 42.083.349 171.944.705

834.260 45.355.369 183.873.130

2004 17.674.127 130.879.830 680 704.697 50.685.596 199.944.930

2005 16.469.320 134.062.259 627 572.242 52.793.425 203.897.874

2006 15.547.795 138.624.381 451 496.526 58.960.012 213.629.165

2007 15.347.658 142.873.278 251 439.887 68.015.192 226.676.265

2008 15.916.115 156.332.854 225 433.659 79.046.193 251.729.046

2009 15.848.606 157.013.055 326 385.894 89.307.613 262.555.495

Evolutie in DDD van de chemische subgroepen bij de antidepressiva 300.000.000 250.000.000

OVERIGE ANTIDEPRESSIVA

200.000.000

MAO-REMMERS TYPE A NIET-SELECTIEVE MAO-REMMERS

150.000.000

SELECTIEVE SEROTONINE HEROPNAMEREMMERS

100.000.000

NIET-SELECTIEVE MONOAMINEHEROPNAMEREMMERS

50.000.000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % van de chemische subgroepen bij de antidepressiva 100% 90% OVERIGE ANTIDEPRESSIVA 80% 70%

MAO-REMMERS TYPE A

60% NIET-SELECTIEVE MAO-REMMERS

50% 40%

SELECTIEVE SEROTONINE HEROPNAMEREMMERS

30% 20%

NIET-SELECTIEVE MONOAMINEHEROPNAMEREMMERS

10% 0% 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

blz. 50

2008

2009

Tabel 3.3.3. b Verdeling van de patiënten die een antidepressivum hebben genomen – volume (in DDD)

Gebruik van antidepressiva in 2009 1. 2. 3. 4. 5.

Minder dan 30 DDD Van 30 tot 59 DDD Van 60 tot 89 DDD Van 90 tot 365 DDD Meer dan 365 DDD TOTAAL

Aantal patiënten

waarvan : patiënten die slechts één verpakking genomen hebben

139.195 149.141 90.255 526.595 230.973 1.136.159

129.277 102.297 16.880 8.365 0 256.819

* Er zijn onder de anti-depressiva beschikbaar in 2009 enkele grote verpakkingen waarvan de DPP (het aantal DDD per verpakking) groter is dan 89. Voorbeelden : - Fluoxone Divule compr. sec. 100 x 20 mg - Citalopram EG compr. 98 x 20 mg


blz. 51

3.3.4

Middelen tegen Alzheimer (tabel 3.3.4)

Het aantal patiënten dat een terugbetaling van een geneesmiddel tegen Alzheimer gekregen heeft, blijft stijgen en situeert zich rond de 43.745 personen in 2009 (tegenover 40.070 personen in 2008) met een waarschijnlijk toereikende therapietrouw (ongeveer 310 DDD gemiddeld per jaar). 33% van de patiënten die met deze geneesmiddelen behandeld worden, hebben één of meerdere neuroleptica voorgeschreven gekregen : 21,5% van het aantal patiënten dat aan Alzheimer lijdt, hebben een atypisch neurolepticum voorgeschreven gekregen, 7,3% een klassiek neurolepticum (voor gemiddeld kortere periodes, wat strookt met de aanbevelingen) en 6% beide types van neuroleptica over het jaar gespreid.


blz. 52

Tabel 3.3.4

Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Aantal patiënten dat een anti-Alzheimermiddel (N06D) neemt

Geneesmiddelen (1)

Geneesmiddelen anti-Alzheimer (N06D)

Aantal patiënten (2)

In % van de patiënten die een antiAlzheimermiddel nemen (3)

Volume (DDD) (4)

Gemiddeld volume per patiënt (5)=(4)/(2)

43.745

100,0%

13.549.401

309,7

Aantal patiënten dat bovendien een neuroleptica gebruikt : Atypische neuroleptica alleen (N05AH + N05AX)

9.443

21,6%

730.928

77,4

Klassieke neuroleptica alleen (N05 uitgezonderd N05AH en N05AX)

3.182

7,3%

102.978

32,4

Combinatie van klassieke en atypische neuroleptica

2.017

4,6%

450.059

223,1

14.642

33,5%

1.283.965

87,7

Totaal :


blz. 53

3.3.5

Anti-epileptica (tabel 3.3.5)

Natriumvalproaat blijft het meest voorgeschreven vergoedbare anti-epilepticum (28%) in alle leeftijdscategorieën (van 0 tot 65 jaar), vóór pregabaline (19,8%) en gabapentine (18,7%). Carbamazepine staat op de vierde plaats (14,3%). Bij de 65-plussers zijn gabapentine en pregabaline de meest gebruikte vergoedbare anti-epileptica, voor valproaat. Primidon is ook een anti-epilepticum dat verhoudingsgewijs ook meer wordt terugbetaald in deze leeftijdscategorie. Deze vaststelling doet vragen rijzen over de indicatie waarvoor deze geneesmiddelen het meest worden voorgeschreven bij 65-plussers.

Bij de heel jonge kinderen (0 tot 5 jaar) en bij de oudere kinderen (6 tot 15 jaar) zijn valproïnezuur en carbamazepine de vergoedbare anti-epileptica die het meest worden afgeleverd, gevolgd door vigabatrine bij de heel jonge kinderen en topiramaat bij de oudere kinderen.


blz. 54

Tabel 3.3.5

ATC N03AA03 N03AB02 N03AB52 N03AD01 N03AF01 N03AF02 N03AG01 N03AG04 N03AG06 N03AX09 N03AX10 N03AX11 N03AX12 N03AX13 N03AX14 N03AX16

Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: eerste voorschriften van een anti-epilepticum (N03A) – Aantal patiënten tijdens het 2de semester van 2009

Hoofdbestanddeel PRIMIDON FENYTOINE FENYTOINE, COMBINATIEPREPARATEN ETHOSUXIMIDE CARBAMAZEPINE OXCARBAZEPINE VALPROINEZUUR VIGABATRINE TIAGABINE LAMOTRIGINE FELBAMAAT TOPIRAMAAT GABAPENTINE FENETURIDE LEVETIRACETAM PREGABALINE TOTAAL

6 tot 15 jaar

0 tot 5 jaar 1 4 1 4 50 333 23 12

3 4 13 100 15 530

9 2

69 1 79 16

18 2 409

57 4 811

16 tot 64 65 jaar en jaar meer 409 426 105 5 3.338 28 7.107 4 1 1.345 1 2.637 3.477 2 893 3.941 22.615

1.182 354 78 1 1.753 4 2.279 3 1 228 129 3.338 3 653 3.281 12.739

Totaal 1.595 788 184 23 5.241 47 10.249 30 2 1.654 2 2.854 6.833 5 1.621 7.228 36.574

% van het totale aantal patiënten 4,4% 2,2% 0,5% 0,1% 14,3% 0,1% 28,0% 0,1% 0,0% 4,5% 0,0% 7,8% 18,7% 0,0% 4,4% 19,8% 100,0%

Opmerking : een aantal patiënten ontvangt direct meer dan één werkzaam bestanddeel vanaf het eerste voorschrift ; ze zijn slechts éénmaal in het totaal verrekend


blz. 55

3.3.6

Hartvaatstelsel (tabellen 3.3.6. a tot en met f)

Ook in 2009 heeft de stijgende trend in het voorgeschreven volume zich doorgezet. De stijging doet zich zowel voor bij de bloeddrukverlagende middelen als de hypolipemiërende middelen. De «andere cardiovasculaire middelen» kennen een lichte daling in het gebruik (in deze klasse zitten de hartglycosiden, de anti-aritmica en molsidomine). Alle klassen van bloeddrukverlagers zien hun volume stijgen. Binnen de bètablokkers blijft het gebruik van atenolol verder dalen. Binnen de groep van geneesmiddelen die de werking van angiotensine remmen is er een stijging in volume van zowel de ACEremmers als de angiotensine-receptorblokkers (sartanen). De ACE-remmers zijn goedkoper doordat er generische alternatieven ter beschikking zijn in tegenstelling tot de sartanen. Bij de calciumantagonisten blijft het voorgeschreven volume van de afgeleiden van de dihydropyridines zoals amlodipine, nifedipine, e.a. stijgen. In 2009 waren bijna 2.400.000 patiënten in behandeling met één of meer antihypertensiva. Van de meeste klassen varieerde het voorgeschreven volume van 200 tot 300 DDD’s per jaar. Een uitzondering hierop vormen de geneesmiddelen die werken op het renine-angiotensine-systeem. Van deze groep werden gemiddeld 471 DDD’s per patiënt en per jaar voorgeschreven. Een gedetailleerde analyse van het volume dat per patiënt aan sartanen werd voorgeschreven toonde aan dat van deze subklasse in de helft van de gevallen meer dan één DDD per dag werd voorgeschreven. Met andere woorden de verpakkingen met dubbele dosis werden meer voorgeschreven dan die met de enkele dosis. Het feit dat de meeste grote verpakkingen van sartanen in 2009 enkel beschikbaar zijn voor de dubbele dosis is hier wellicht niet vreemd aan. Het aandeel van de statines binnen de hypolipemiërende middelen blijft sinds een tiental jaren stijgen. Het jaar 2009 is echter gekenmerkt door een lichte verhoging van het aandeel van de andere hypolipemiërende middelen zoals de associaties (Inegy is sinds 1/08/2007 vergoedbaar) maar waarvan het globale aandeel echter bescheiden blijft (3% van het totaal van de hypolipemiërende middelen.


blz. 56

Tabel 3.3.6. a Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Cardiovasculaire geneesmiddelen – volume (in DDD) ATC

groep

2001

C02 + C03 + C07 + C08 + C09 GENEESMIDDELEN TEGEN HOGE BLOEDDRUK C10 HYPOLIPIDEMIERENDE MIDDELEN C01

ANDERE CARDIOVASCULAIRE MIDDELEN TOTAAL

2002

749.135.064 169.308.456

2003

806.156.563 182.201.519

2004

876.885.005 204.870.084

2005

944.287.716 238.384.339

2006

981.583.557 262.298.769

1.037.124.745 298.960.684

2007 1.100.167.978 336.033.503

2008 1.225.592.789 393.886.176

2009 1.285.087.528 431.874.178

181.049.661

175.560.695

171.935.987

173.972.912

167.698.521

162.255.077

158.110.513

160.491.767

155.021.230

1.099.493.180

1.163.918.777

1.253.691.076

1.356.644.968

1.411.580.847

1.498.340.507

1.594.311.993

1.779.970.732

1.871.982.937

Evolutie in DDD van de groep cardiovasculaire geneesmiddelen 2.000.000.000 1.800.000.000 1.600.000.000 1.400.000.000 ANDERE CARDIOVASCULAIRE MIDDELEN

1.200.000.000 1.000.000.000

HYPOLIPIDEMIERENDE MIDDELEN 800.000.000 600.000.000

GENEESMIDDELEN TEGEN HOGE BLOEDDRUK

400.000.000 200.000.000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % van de groep cardiovasculaire geneesmiddelen 100% 90% 80% 70%

ANDERE CARDIOVASCULAIRE MIDDELEN

60% HYPOLIPIDEMIERENDE MIDDELEN

50% 40%

GENEESMIDDELEN TEGEN HOGE BLOEDDRUK

30% 20% 10% 0% 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

blz. 57

2008

2009

Tabel 3.3.6. b Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Bloeddrukverlagers (C02, C03, C07, C08 en C09) – volume (in DDD)

ATC C02 C03 C07 uitgezonderd Atenolol C07AB03 + C07CB03 + C07FB03 + C07DB01 C08 uitgezonderd C08CA C08CA C09A + C09B C09C + C09D C09X

Chemische subgroep ANTIHYPERTENSIVA DIURETICA BETA-BLOKKERS ZONDER ATENOLOL

2001 16.724.592 156.784.675 171.919.864

2002 17.937.410 157.907.473 178.846.755

2003 19.088.272 161.135.875 187.969.148

2004 20.756.876 166.908.927 200.249.462

2005 22.542.010 168.016.365 207.361.006

2006 23.692.402 170.625.823 217.995.910

2007 24.247.299 172.378.222 229.899.101

2008 25.983.874 182.420.356 250.524.757

2009 26.407.537 182.486.737 261.003.267

ATENOLOL, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD

58.836.176

56.929.382

55.201.549

53.870.746

50.878.954

48.517.938

45.684.078

44.879.266

41.433.390

21.743.649 102.742.697 146.841.229 73.542.182 0 749.135.064

22.166.418 109.753.261 152.788.496 109.827.368 0 806.156.563

22.805.649 118.010.378 182.332.375 130.341.760 0 876.885.005

23.903.964 130.260.900 204.899.647 143.437.194 0 944.287.716

24.226.176 134.624.115 223.035.916 150.899.015 0 981.583.557

24.362.923 145.829.713 247.896.370 158.203.665 0 1.037.124.745

24.358.370 160.485.577 274.963.628 168.151.703 0 1.100.167.978

25.416.076 180.445.065 325.269.995 189.885.011 791.020 1.225.615.420

24.807.307 185.406.369 365.692.971 193.683.990 4.165.960 1.285.087.528

CALCIUMANTAG. UITGEZONDERD AFGELEIDEN VAN DIHYDROP. AFGELEIDEN VAN DIHYDROPYRIDINES ACE-REMMER, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD SARTANEN, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD OVERIGE MIDDELEN AANGRIJPEND OP HET RENINE-ANGIOTENSINESYSTEEM Totaal

Evolutie in DDD van de groep bloeddrukverlagers

OVERIGE MIDDELEN AANGRIJPEND OP HET RENINEANGIOTENSINESYSTEEM SARTANEN, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD

1.400.000.000 1.200.000.000

ACE-REMMER, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD

1.000.000.000

AFGELEIDEN VAN DIHYDROPYRIDINES

800.000.000

CALCIUMANTAG. UITGEZONDERD AFGELEIDEN VAN DIHYDROP.

600.000.000


400.000.000

BETA-BLOKKERS ZONDER ATENOLOL

200.000.000

DIURETICA ANTIHYPERTENSIVA

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % van de groep bloeddrukverlagers

OVERIGE MIDDELEN AANGRIJPEND OP HET RENINEANGIOTENSINESYSTEEM SARTANEN, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD

100% 90%

ACE-REMMER, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD

80% 70%


60%

40%

CALCIUMANTAG. UITGEZONDERD AFGELEIDEN VAN DIHYDROP. ATENOLOL, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD

30%

BETA-BLOKKERS ZONDER ATENOLOL

50%

20% DIURETICA

10%

ANTIHYPERTENSIVA

0% 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

blz. 58

2008

2009

Tabel 3.3.6. c Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Bloeddrukverlagers (C02, C03, C07, C08 en C09) – totale kost per DDD ATC

Chemische subgroep

C02 C03 C07 uitgezonderd Atenolol C07AB03 + C07CB03 + C07FB03 + C07DB01 C08 uitgezonderd C08CA C08CA C09A + C09B C09C + C09D C09X

ANTIHYPERTENSIVA DIURETICA BETA-BLOKKERS ZONDER ATENOLOL

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

0,47 0,25 0,48

0,51 0,24 0,46

0,53 0,24 0,46

0,54 0,23 0,45

0,47 0,22 0,43

0,39 0,21 0,39

0,37 0,20 0,37

0,36 0,20 0,38

0,34 0,19 0,37


0,38

0,34

0,33

0,32

0,31

0,31

0,31

0,31

0,30

CALCIUMANTAG. UITGEZONDERD AFGELEIDEN VAN DIHYDROP. AFGELEIDEN VAN DIHYDROPYRIDINES ACE-REMMER, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD SARTANEN, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD OVERIGE MIDDELEN AANGRIJPEND OP HET RENINE-ANGIOTENSINESYSTEEM Totaal

0,60 0,80 0,58 0,85

0,60 0,77 0,55 0,75

0,61 0,72 0,46 0,67

0,60 0,60 0,44 0,65

0,59 0,45 0,40 0,65

0,54 0,37 0,34 0,66

0,52 0,35 0,33 0,66

0,53

0,51

0,48

0,46

0,42

0,39

0,38

0,50 0,35 0,32 0,67 0,68 0,38

0,48 0,34 0,27 0,67 0,61 0,36

Evolutie van de totale kost per DDD

0,90

ANTIHYPERTENSIVA

0,80

DIURETICA 0,70 BETA-BLOKKERS ZONDER ATENOLOL 0,60 ATENOLOL, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD 0,50

CALCIUMANTAG. UITGEZONDERD AFGELEIDEN VAN DIHYDROP.

0,40


0,30

ACE-REMMER, ENKELVOUDIG EN GECOMBINEERD OVERIGE MIDDELEN AANGRIJPEND OP HET RENINE-ANGIOTENSINESYSTEEM

0,20

0,10

0,00 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

2008

blz. 59

2009

Tabel 3.3.6. d Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Bloeddrukverlagers (C02, C03, C07, C08 en C09) – volume (in DDD) en aantal patiënten

ATC05-3

Aantal patiënten

Therapeutische hoofdgroep

C02

ANTIHYPERTENSIVA

C03

DIURETICA

C07

BETA-BLOKKERS

C08

CALCIUMANTAGONISTEN

C09

MIDDELEN AANGRIJPEND OP HET RENINE-ANGIOTENSINESYSTEEM

TOTAAL ANTIHYPERTENSIVA*

Aantal patiënten in % van het Volume (DDD) totaal aantal patiënten

Volume/ Kost/DDD Kost/patiënt patiënt

91.476

3,8%

26.352.503

8.995.390

288,1

0,34

98,3

723.321

29,7%

182.107.393

35.372.150

251,8

0,19

48,9

1.455.916

59,9%

301.809.182

108.271.989

207,3

0,36

74,4

615.236

25,3%

209.776.816

75.453.646

341,0

0,36

122,6

1.195.507

49,2%

562.383.354

231.270.746

470,4

0,41

193,4

2.431.504

100,0%

1.282.429.248

459.363.921

527,4

0,36

188,9

*Bepaalde patiënten ontvangen antihypertensiva van verschillende therapeutische hoofdgroepen ; ze zijn slechts éénmaal in rekening gebracht in het totaal


Totale kost

blz. 60

Tabel 3.3.6. e Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Verdeling van de patiënten die een sartaan (C09C) hebben gebruikt volgens het volume van behandeling (in DDD)

Gebruik van sartanen in 2009

Aantal patiënten

waarvan : patiënten die slechts één verpakking genomen hebben

1. Minder dan 100 DDD

23.498

22.294

2. Van 100 tot 365 DDD

152.058

13.587

3. Van 366 tot 730 DDD

207.805

19

65.749

0

449.110

35.900

4. Meer dan 730 DDD TOTAAL


blz. 61

Tabel 3.3.6. f Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Cholesterolverlagende middelen (C10) – volume (in DDD) ATC

Chemische subgroep

C10AA C10AB C10AC + C10AD + C10AX + C10BA

2001

HMG-CoA REDUCTASE - REMMERS (STATINES) FIBRATEN

2002

107.786.574 61.066.153

ANDERE HYPOLIPEMIERENDE MIDDELEN Totaal

2003

112.875.154 68.900.770

2004

136.558.641 67.894.445

2005

193.189.141 44.066.362

231.591.803 26.918.242

2006

260.221.489 33.126.411

2007

294.475.606 33.692.996

2008

347.558.773 34.433.014

2009

383.072.630 34.587.622

455.728

425.595

416.998

1.128.836

3.788.724

5.612.784

7.864.901

11.900.474

14.213.926

169.308.456

182.201.519

204.870.084

238.384.339

262.298.769

298.960.684

336.033.503

393.892.261

431.874.178

Evolutie in DDD van hypolipemiërende middelen 500.000.000 450.000.000 400.000.000 ANDERE HYPOLIPEMIERENDE MIDDELEN

350.000.000 300.000.000

FIBRATEN 250.000.000 200.000.000

HMG-CoA REDUCTASE - REMMERS (STATINES)

150.000.000 100.000.000 50.000.000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % van hypolipemiërende middelen 100% 90% 80% ANDERE HYPOLIPEMIERENDE MIDDELEN

70% 60%

FIBRATEN

50% HMG-CoA REDUCTASE - REMMERS (STATINES)

40% 30% 20% 10% 0% 2001

2002


2003

2004

2005

2006

blz. 62

2007

2008

3.3.7

Middelen gebruikt bij diabetes (tabellen 3.3.7.a et 3.3.7.b)

In 2009 namen 534.451 patiënten (=100%) minstens één terugbetaalde verpakking van een anti-diabetes geneesmiddel, wat in absolute eenheden een stijging is met circa 25.000 patiënten op één jaar tijd. Buiten deze groep waren er nog talrijke diabetici die enkel dieetmaatregelen volgden in 2009. In deze groep van meer dan een half miljoen patiënten waren er 401.596 diabetici die een oraal antidiabeticum innamen met uitsluiting van insuline-injecties maar met inclusie van met incretinomimetica behandelde patiënten (zie verder). Verder bestond de totale groep van 534.451 medicamenteus behandelde diabetici in 2009 nog uit een subgroep van 68.954 diabetici uitsluitend behandeld met insulinepreparaten, evenals een subgroep van 63.901 patiënten behandeld met een combinatie van insulinepreparaten plus orale antidiabetica. De aantallen van deze subgroepen diabetici stijgen jaarlijks in belangrijke mate in ons land, ook voor het jaar 2009. De cijfers van insuline-gebruik tonen ook een belangrijk aandeel van behandelingen met analoge insulines aan, dus niet met humane insulines. Zo is het aantal patiënten behandeld met insuline glargine (LANTUS) gestegen tot bijna 40.000 of met andere woorden, circa 1 op 3 insuline-patiënten in dit land; dit is een veelvoud van de voorziene aantallen op moment van begroting in 2004. Behandelingen met insulineanalogen hebben een (veel) hogere kostprijs, terwijl we niet over voldoende bewijzen beschikken dat zo’n keuze een grotere benefit op lange termijn oplevert bij type 2 diabetes. Bij de orale antidiabetica blijft metformine veruit het meest terugbetaalde geneesmiddel, wat overeenstemt met de aanbevelingen voor diabetes type 2. Het gaat om meer dan 370.000 diabetici, die metformine innemen in monotherapie of in vrije combinatie met andere orale antidiabetica, exenatide of insulinotherapie. Dit brengt ons op het signaleren van een nieuw geïntroduceerde klasse van incretinomimetica. Immers, sinds 1.1.2008 is BYETTA exenatide vergoedbaar in tritherapie, en sinds 1.7.2010 is VICTOZA liraglutide 1x/dag toe te dienen vergoedbaar in tritherapie. De andere moleculen uit deze klasse albiglutide, dulaglutide en taspoglutide zijn nog in onderzoek. Het tweede jaar van vergoedbaarheid van exenatide BYETTA, wordt zoals verwacht gemakkelijk een aantal patiënten van quasi 2.500 bereikt, blijft het aantal behandelde patiënten met BYETTA onder de verwachte 9.300 patiënten. Een hypothese is dat de gliptines (per os) een aantrekkelijk alternatief aanbieden zowel voor BYETTA als voor het in opspraak geraakte rosiglitazon. Rosiglitazon zal mondiaal teruggetrokken worden in 2010. Van de personen die orale antidiabetica nemen (± exenatide injecties), hadden 49% een statine ontvangen en 6% een fibraat. Bij de diabetici die insuline (analogen) innemen zonder andere hypoglycemiërende farmaca liggen deze cijfers gelijkelijk: 45 % en 3 % respectievelijk. We stellen vast dat de penetratie van statines toegenomen is vergeleken met deze vorig jaar, en dat de penetratie van fibraten gelijk gebleven is.


blz. 63

Tabel 3.3.7a Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen Patiënten die enkel insuline of een gelijksoortig middel nemen (A10A) Geneesmiddelen (1) Insulines (A10A) Antitrombotische middelen (B01) Statines (C10AA) Fibraten (C10AB) Andere cholesterolverlagers (C10AC+C10AD+C10AX)

Aantal patiënten (2) 68.954 29.863 31.113 2.388 1.224

In % van de patiënten die insuline nemen (3)

Volume (DDD) (4)

100,0% 43,3% 45,1% 3,5% 1,8%

32.028.188 10.258.899 10.471.330 655.785 337.710

Gemiddeld volume per patiënt (5)=(4)/(2) 464,5 343,5 336,6 274,6 275,9

Patiënten die enkel een hypoglykemiërend geneesmiddel nemen (A10B) Geneesmiddelen (1) Hypoglykemiërende middelen (A10B) Antitrombotische middelen (B01) Statines (C10AA) Fibraten (C10AB) Andere cholesterolverlagers (C10AC+C10AD+C10AX)

Aantal patiënten (2) 401.596 155.692 198.054 24.596 4.768

In % van de patiënten Gemiddeld Volume (DDD) die een volume per (4) hypoglykemiërend patiënt (5)=(4)/(2) middel nemen (3) 100,0% 119.278.132 297,0 38,8% 52.480.699 337,1 49,3% 64.583.520 326,1 6,1% 6.886.579 280,0 1,2% 1.391.925 291,9

Patiënten die insuline of een gelijksoortig middel (A10A) nemen en een hypoglykemiërend geneesmiddel (A10B) Geneesmiddelen (1) Insulines (A10A) Hypoglykemiërende middelen (A10B) Antitrombotische middelen (B01) Statines (C10AA) Fibraten (C10AB) Andere cholesterolverlagers (C10AC+C10AD+C10AX)


Aantal patiënten (2) 63.901 63.901 35.677 41.697 4.933 1.268

In % van de patiënten Gemiddeld Volume (DDD) die insuline en een volume per (4) hypoglykemiërend patiënt (5)=(4)/(2) middel nemen (3) 100,0% 28.295.263 442,8 100,0% 22.744.274 355,9 55,8% 13.371.368 374,8 65,3% 15.029.717 360,5 7,7% 1.469.329 297,9 2,0% 360.515 284,3

blz. 64

Tabel 3.3.7.b Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen Geneesmiddelen tegen diabetes A10AB01 A10AB04 A10AB05 A10AB06 A10AC01 A10AD01 A10AD04 A10AD05 A10AE04 A10AE05 A10A A10BA02 A10BB01 A10BB07 A10BB08 A10BB09 A10BB12 A10BD02 A10BD03 A10BD08 A10BG02 A10BG03 A10BH01 A10BH02 A10BX02 A10BX04 A10B

A10

HUMANE INSULINE (fast-acting) INSULINE LISPRO (fast-acting) INSULINE ASPART (fast-acting) INSULINE GLULISINE (fast-acting) HUMANE INSULINE (intermediate-acting) HUMANE INSULINE (intermediate+fast-acting) INSULINE LISPRO (fast-acting) INSULINE ASPART (intermediate+fast-acting) INSULINE GLARGINE (long-acting) INSULINE DETEMIR (long-acting) INSULINES EN ANALOGEN aantal hiervan dat geen hypoglykemiërende middelen gebruikt METFORMINE GLIBENCLAMIDE GLIPIZIDE GLIQUIDON GLICLAZIDE GLIMEPIRIDE METFORMINE MET SULFONYLUREUMDERIVATEN METFORMINE MET ROSIGLITAZON METFORMINE EN VILDAGLIPTINE ROSIGLITAZON PIOGLITAZON SITAGLIPTINE VILDAGLIPTINE REPAGLINIDE EXENATIDE HYPOGLYKEMIERENDE MIDDELEN MET UITZONDERING VAN INSULINES Aantal hiervan dat geen insulines en analogen gebruikt

ANTIDIABETISCHE MIDDELEN

Aantal hiervan dat insulines en analogen en hypoglykemierende middelen gebruikt


Aantal patiënten 2009 25.472 5.805 32.502 3.957 25.714 43.558 3.082 23.041 39.609 9.324 132.855 68.954 371.639 10.814 3.174 38.586 102.103 22.804 16.231 755 327 10.971 1.534 10.689 3.244 49.667 4.646 465.497 401.596

534.451 63.901

blz. 65

3.3.8

Maagzuurremmers (tabellen 3.3.8. a en b)

Het globale volume van de maagzuurremmers voor het jaar 2009 blijft toenemen met een uitzonderlijke dip in het “hervormingsjaar” 2005 waarin voor de eerste maal sprake was van terugbetaling volgens aanbevelingen (hoofdstuk II). De doorslaggevende factor in het toegenomen gebruik van maagzuurremmers is het toegenomen gebruik van generieke protonpompinhibitoren (PPI Over verloop van het voorbije decennium (2001-2009) is de som van generieke + originele PPI volume zowat viervoudigd en dit omwille van de generieke PPI. De “schrik” voor een a posteriori controle bij voorschrift van een generiek PPI is weggeëbd, zoals we de vorige 2 jaren reeds meldden. De toename van het volume PPI’s gaat gepaard met een stagnatie van gebruik van H2 antihistaminica, wat enigszins verrassend voorkomt omwille van het vergoedbaar gebruik van deze groep maagzuurremmers bij lichte en matige klachten van reflux. Dit soort klachten zijn frequent in de populatie. De data wijzen op een méérgebruik van PPI’s ten koste van H2-antihistaminica en mogelijks ten koste van antacida (buiten de ziekteverzekering). Over verloop van het voorbije decennium (2001-2009) is het volume van de H2 antihistaminica toch nog met + 50 % gestegen. De kost per DDD van originele PPI’s is in 2009 opvallend gedaald, wat te verklaren valt door de komst van generieken van pantoprazol en de opname van de originele specialiteit in het referentieterugbetalingssysteem datzelfde jaar.


blz. 66

Tabel 3.3.8. a Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Maagzuursecretieremmers (A02B) – volume (in DDD) 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

A02BA - originele specialiteiten ANTIHISTAMINICA H2 - originele specialiteiten

ATC

Chemische subgroep

20.019.381

22.577.848

18.452.209

17.296.415

19.155.957

21.797.409

22.888.065

24.149.107

22.567.839

A02BA - generieken

26.807.770

11.927.685

19.507.581

14.918.605

12.796.752

19.518.516

28.840.717

28.086.059

28.440.202

A02BC - originele specialiteiten PROTONPOMPREMMERS - originele specialiteiten

ANTIHISTAMINICA H2 - generieken

61.801.700

67.046.646

63.549.474

52.959.578

48.806.399

47.082.657

47.756.560

53.231.486

36.565.474

A02BC - generieken A02BB + A02BX

58 5.909 93.754.732

1.201.927 6.161 110.340.163

43.427.349 5.170 140.352.808

88.663.011 5.442 171.721.198

94.107.623 4.197 181.592.691

86.113.844 3.225 183.837.851

113.218.369 3.842 211.952.895

156.926.102 3.751 262.750.649

210.186.676 2.526 296.130.286

PROTONPOMPREMMERS - generieken PROSTAGLANDINES + ANDERE PREP. TEGEN ULCERA PEPT. EN REFLUX Totaal

Evolutie in DDD van maagzuursecretieremmers 350.000.000 300.000.000

PROSTAGLANDINES + ANDERE PREP. TEGEN ULCERA PEPT. EN REFLUX

250.000.000

PROTONPOMPREMMERS - generieken

200.000.000

PROTONPOMPREMMERS - originele specialiteiten

150.000.000 ANTIHISTAMINICA H2 - generieken 100.000.000 ANTIHISTAMINICA H2 - originele specialiteiten 50.000.000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % van maagzuursecretieremmers 100% 90% 80%

PROSTAGLANDINES + ANDERE PREP. TEGEN ULCERA PEPT. EN REFLUX

70%

PROTONPOMPREMMERS - generieken

60% PROTONPOMPREMMERS - originele specialiteiten

50% 40%


30% ANTIHISTAMINICA H2 - originele specialiteiten

20% 10% 0% 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

blz. 67

2008

2009

Tabel 3.3.8. b Voorschriften van algemeen geneeskundigen, specialisten en tandartsen: Maagzuursecretieremmers (A02B) – gemiddelde kost per DDD ATC

Chemische subgroep

A02BA - originele specialiteiten A02BA - generieken A02BC - originele specialiteiten A02BC - generieken A02BB + A02BX

ANTIHISTAMINICA H2 - originele specialiteiten ANTIHISTAMINICA H2 - generieken PROTONPOMPREMMERS - originele specialiteiten PROTONPOMPREMMERS - generieken PROSTAGLANDINES + ANDERE PREP. TEGEN ULCERA PEPT. EN REFLUX Totaal

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

0,92 0,64 1,92

0,83 0,60 1,88 0,83 1,18 1,43

0,75 0,57 1,89 0,76 1,16 1,25

0,69 0,56 1,89 0,73 1,12 1,07

0,66 0,51 1,85 0,66 1,11 0,96

0,50 0,36 1,78 0,65 1,09 0,88

0,34 0,23 1,62 0,63 1,07 0,77

0,34 0,23 1,61 0,58 1,09 0,73

0,31 0,21 1,41 0,55 1,08 0,61

1,16 1,54

Evolutie van totale kost per DDD 2,50

2,00

ANTIHISTAMINICA H2 - originele specialiteiten 1,50


PROTONPOMPREMMERS - originele specialiteiten

PROTONPOMPREMMERS - generieken 1,00 PROSTAGLANDINES + ANDERE PREP. TEGEN ULCERA PEPT. EN REFLUX

0,50

0,00 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

2008

blz. 68

2009

3.3.9

Niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (tabel 3.3.9)

Na een daling in 2005 en 2006 stijgt het volume in DDD van de NSAID weer in 2008 en in 2009. Deze stijging is te wijten aan een verhoging van het aantal voorschriften van azijnzuurderivaten en verwante stoffen (hoofdzakelijk diclofenac) en de propionzuurderivaten (hoofdzakelijk ibuprofen) alsook aan het opnieuw vergoedbaar worden van sommige COXIB’s. De overige NSAID (M01AX: nabumeton, nimesulide, nifluminezuur enz.) werden duidelijk veel minder voorgeschreven in 2008 maar verhogen weer in 2009.


blz. 69

Tabel 3.3.9

Voorschriften van algemeen geneeskundigen, geneesmiddelen (M01A) – volume (in DDD)

ATC M01AA M01AB M01AC M01AE M01AH M01AX

Chemische subgroep

2001

PYRAZOLINONDERIVATEN AZIJNZUURDERIVATEN EN VERWANTE STOFFEN OXICAMDERIVATEN PROPIONZUURDERIVATEN COXIBS OVERIGE NIET-STEROIDE ANTIINFLAMMATOIRE/ANTIRHEUMATISCHE MIDDEL Totaal

151.580 35.467.323 39.752.010 40.388.468 332.979 10.143.982 126.236.340

2002 141.847 37.985.872 41.177.640 39.586.983 14.984.792 10.740.877 144.618.011

specialisten en tandartsen:

2003 133.357 39.784.736 42.266.299 40.157.953 16.930.491 10.019.604 149.292.441

2004 121.816 39.773.031 41.471.151 40.244.038 20.380.585 10.331.493 152.322.115

2005 108.140 39.837.606 39.944.233 41.119.592 8.106.766 10.963.726 140.080.063

Niet-steroïdale anti-inflammatoire

2006 104.884 41.137.476 39.131.508 41.897.232 28 11.369.225 133.640.352

2007 103.494 42.791.810 37.371.979 44.037.058 2.220.501 10.502.028 137.026.871

2008 27.430 54.501.476 38.682.297 50.990.590 3.436.321 1.600.719 149.238.834

2009 55.060.741 36.251.258 52.257.818 3.713.217 3.729.255 151.012.289

Evolutie in DDD van de niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen

160.000.000 140.000.000 OVERIGE NIET-STE ROIDE ANTIINFLAMMATOIRE/ANTIRHE UMA TISCHE MIDDELEN COXIBS

120.000.000 100.000.000

PROPIONZUURDERIVA TE N

80.000.000

OXICAMDERIVATEN

60.000.000

AZIJNZUURDERIVATEN EN VERWANTE STOFFEN

40.000.000

PYRAZOLINONDERIVATE N 20.000.000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Evolutie in % van de niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen 100% 90% OVERIGE NIET-STE ROIDE ANTIINFLAMMATOIRE/ANTIRHE UMA TISCHE MIDDELEN COXIBS

80% 70% 60%

PROPIONZUURDERIVA TE N

50%

OXICAMDERIVATEN

40%

AZIJNZUURDERIVATEN EN VERWANTE STOFFEN

30%

PYRAZOLINONDERIVATE N

20% 10% 0% 2001

2002


2003

2004

2005

2006

2007

2008

blz. 70

2009

5. CONCLUSIE EN PERSPECTIEVEN In deze dertiende uitgave van de 'Farmaceutische Kengetallen van de Farmaceutische Verstrekkingen in de Ambulante Praktijk' heeft u kennis gemaakt met een beperkt gedeelte van de informatie die in het jaar 2009 werd ingezameld in het kader van Farmanet. Nieuw voor deze uitgave is ook dat, naast gegevens met betrekking tot het voorgeschreven geneesmiddel en de voorschrijver, gegevens over de patiënt beschikbaar zijn. Dit heeft ons ondermeer toegelaten om het aantal patiënten te berekenen die in België in behandeling is voor diabetes. Tevens hebben wij in diezelfde patiëntengroep kunnen tonen hoeveel patiënten worden behandeld met lipidenverlagende middelen. Deze enkele voorbeelden die wij geven in de huidige uitgave van de Kengetallen moeten aantonen dat wij in België beschikken over een uniek gegevensbestand met betrekking tot het geneesmiddelenvoorschrift. Om dit bestand optimaal te exploiteren, stelt het RIZIV gegevens ter beschikking van wetenschappelijke organisaties met het oog op het verrichten van onderzoek op het gebied van op het gebied van farmaco-epidemiologie en farmaco-economie 5. Als wij naar de kost kijken, valt onmiddellijk op dat zowel bij algemeen geneeskundigen als specialisten de volgende klassen geneesmiddelen een belangrijke plaats innemen, met name de cholesterolverlagende geneesmiddelen, de antihypertensiva (met de selectieve bètablokkers, de calciumantagonisten, de ACEremmers en de sartanen), de antidepressiva van het type serotonine-heropnameremmers en de protonpompremmers. Het Comité voor de Evaluatie van de Medische Praktijk inzake Geneesmiddelen in samenspraak met de Minister en het RIZIV organiseert dan ook twee maal per jaar een consensus conferentie. Deze bijeenkomsten hebben tot doel om de voorschrijver therapeutische richtlijnen aan te reiken die enerzijds gestoeld zijn op wetenschappelijke evidentie maar tevens gericht zijn op de Belgische praktijk. Van de volgende consensusvergaderingen is het verslag van de jury beschikbaar op http://www.riziv.fgov.be/drug/nl/statistics-scientific-information/consensus/index.htm • De plaats van geneesmiddelen bij chronisch perifeer arterieel lijden • De plaats van geneesmiddelen in de behandeling van arteriële hypertensie • Doelmatig gebruik van antibiotica bij acute infecties van neus-keel-oren en de onderste luchtweg in de ambulante praktijk. • Het doelmatig gebruik van geneesmiddelen bij astma. • Het doelmatig gebruik van antibiotica bij acute enteritis en bij acute urogenitale infecties in de ambulante praktijk. • Het doelmatig gebruik van de hypolipemiërende geneesmiddelen • Het doelmatig gebruik van niet-gefractioneerde heparines, heparines met laag moleculair gewicht en orale anticoagulantie bij de preventie en behandeling van veneuze trombo-embolische aandoeningen. • Het doelmatig gebruik van zuurremmers bij gastro-oesofagale reflux en dyspepsie • Het doelmatig gebruik van de orale antidiabetica 5

Meer informatie over een aanvraag van Farmanetgegevens is te vinden op de RIZIVwebsite: http://www.riziv.fgov.be/drug/nl/statistics-scientific-information/pharmanet/request/index.htm


blz. 71

• • • • • • • • • • • • •

Doelmatige behandeling van gecompliceerde hypertensie Het doelmatig gebruik van niet-steroïdale anti-inflammatoire farmaca De doelmatige behandelingen voor de preventie van breuken ten gevolge van osteoporose Het doelmatig gebruik van geneesmiddelen bij de behandeling van dementie bij ouderen Het doelmatig gebruik van antidepressiva bij de behandeling van depressie Het doelmatig gebruik van geneesmiddelen bij de behandeling van stabiele angor Het doelmatig gebruik van antidepressiva in de behandeling van andere indicaties dan stemmingsstoornissen Het doelmatig gebruik van geneesmiddelen bij de behandeling van pijn in de ambulante zorg Het doelmatig gebruik van insulines, als monotherapie of als combinatietherapie met orale antidiabetica, bij de behandeling van diabetes Het doelmatig gebruik van geneesmiddelen bij hartfalen in de ambulante behandeling Het doelmatig gebruik van geneesmiddelen bij de preventie van cardiovasculaire aandoeningen Het doelmatig gebruik van geneesmiddelen bij de behandeling van migraine Doelmatig gebruik van medische interventies bij de aanpak van influenza in de ambulante sector

Van de volgende recente consensusvergaderingen zullen de verslagen eerstdaags beschikbaar zijn : • •

Doelmatige behandeling van allergische aandoeningen (rhinoconjunctivitis, astma, anafylaxie op hymenopteragif), anafylaxie en angio-oedeem Doelmatige behandelingen van benigne en maligne prostaatpathologieën


blz. 72

BIJLAGE 1: Hergroepering van de voorschrijvers volgens hun erkenningscodenummer

Groep

Omschrijving van de groep

Hergroepering

1008 1010 1011 1015 1020 1025

Geneesheren ingeschreven na 31 december 2004 Algemeen geneeskundigen Geneesheren ingeschreven vóór 31 december 2004 Algemeen geneeskundigen in opleiding Bijgeschoolde algemeen geneeskundigen Bijgeschoolde algemeen geneeskundigen met een erkenning voor revalidatie Stagedoend geneesheren Specialisten voor anesthesiologie Specialisten voor heelkunde of voor heelkunde met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor neurochirurgie of voor neurochirurgie met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor plastische heelkunde Specialisten voor gynaecologie Specialisten voor oftalmologie of voor oftalmologie met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor oto-rhino-laryngologie of voor ORL met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor urologie of voor urologie met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor orthopedie of voor orthopedie met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor dermato-venereologie Specialisten voor inwendige geneeskunde of voor inwendige geneeskunde met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor pneumologie of voor pneumologie met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor gastro-enterologie Specialisten voor kindergeneeskunde of voor kindergeneeskunde met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor cardiologie of voor cardiologie met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor neuropsychiatrie, voor neurologie, voor psychiatrie met of zonder erkenning voor revalidatie

Huisartsen Huisartsen Huisartsen Huisartsen Huisartsen Huisartsen

Erkenningscodenummer 1000 1.001+1.002 1.009 1.005+1.006 1.003+1.004 1.007+1.008

Specialisten Specialisten Specialisten

1.0xx 1.100 1.140+1.153

2.708 1.998 1.639

Specialisten

1.170+1.174

195


1.210 1.340 1.370+1.374

248 1.638 1.197

Specialisten

1.410+1.414

723

Specialisten

1.450+1.454

435

Specialisten

1.480+1.494

1.078

Specialisten Specialisten

1.550 1.580+1.584

802 1.416

Specialisten

1.620+1.624

494

Specialisten Specialisten

1.650 1.690+1.694

670 1.700

Specialisten

1.730+1.734

1.118

Specialisten

1.760+1.770+1.780+ 1.764+1.774+1.784

2.697

Specialisten

1.790+1.794

251

Specialisten

1.830+1.834

530

Specialisten

1.860+1.862

680


1.870 1.930 1.960+1.964

301 1.598 220

Specialisten

1.970+1.9710 tot 1.995+1.793+1.965+ 1.996+1.997 1.180+1.183+1.581+ 1.586 1.583 1.573 1.660 1.xxx 3.004

1100 1110 1121 1122 1123 1130 1140 1150 1160 1170 1180 1191 1192 1193 1200 1210 1220

1231 1232 1240 1250 1261 1262 1270

1124 1186 1185 1960 1280 1310 1311 1312 1320 TOTAAL :

Specialisten voor reumatologie of voor reumatologie met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor fysische geneeskunde of voor fysische geneeskunde met een erkenning voor revalidatie Specialisten voor klinische biologie of voor klinische biologie met een erkenning voor revalidatie Specialisten in de pathologische anatomie Specialisten in de röntgendiagnose Specialisten voor radio- en radiumtherapie of voor radio- en radiumtherapie met een erkenning voor revalidatie Specialisten in de nucleaire geneeskunde of specialisten met een dubbele erkenning waarvan één de nucleaire geneeskunde is Specialisten in geriatrie Specialisten in endocrino-diabetologie Specialisten in de geriatrie en endocrino-diabetologie Specialisten voor medische oncologie Andere specialisten Doctors in de geneeskunde die daarbij licenciaat in de tandheelkunde zijn Tandartsen Tandartsen gespecialiseerd in parodontologie of ortodontie (en in opleiding) Specialisten voor stomatologie


Bijlage 1

Specialisten Specialisten Specialisten Specialisten Specialisten Tandartsen Tandartsen Tandartsen Tandartsen

3.001+3.002+3.003 3.006 + 3.060+3.007+3.070 1.520+3.005

Aantal voorschrijvers 324 1.812 715 376 15.637 2

341

310 236 16 200 1.083 85 7.318 504 447 53.742

blz. 73

BIJLAGE 2: werkzame bestanddelen per jaar van opname – jaren 1994-2009 Pag. 1 ATC A02BC03 A04AA03 B01AB10 D01BA02 D07AC14 J01CR05 J01MA08 J05AF02 L03AA03 N06AG02 R03BA03 C01DA14 C07BB07 C09AA07 C09BA06 C10AD06 D03AX24 D07AC13 D07XA01 G01AF15 G03FB06 J01DE01 J01FA10 J01FA13 J05AF03 J07AG01 J07AG52 L01CD01 L03AA10 M05BA02 N03AX09 R03AC12 R03BA05 S01EX01 V03AF04 V08CA03 C07FB02 D03AX31 G03FB01 G03FB05 H05BA04 M01AX17 N02AX02 N02CC01 N05AX08 R05CB13 S01CA07 S01ED06

Werkzaam bestanddeel

jaar van aanneming

LANSOPRAZOL

1994

TROPISETRON

1994

TINZAPARINE

1994

TERBINAFINE

1994

METHYLPREDNISOLON ACEPONAAT

1994

PIPERACILLINE MET ENZYMREMMER

1994

FLEROXACINE

1994

DIDANOSINE

1994

MOLGRAMOSTIM

1994

MOCLOBEMIDE

1994

FLUNISOLIDE

1994

ISOSORBIDEMONONITRAAT

1995

BISOPROLOL MET THIAZIDEN

1995

BENAZEPRIL

1995

QUINAPRIL MET DIURETICA

1995

ACIPIMOX

1995

Comfeel plaques

1995

MOMETASON

1995

HYDROCORTISON

1995

BUTOCONAZOL

1995

MEDROXYPROGESTERON MET OESTROGENEN

1995

CEFEPIME

1995

AZITROMYCINE

1995

DIRITHROMYCINE

1995

ZALCITABINE

1995

HAEMOPHILUS INFLUENZAE B, GEZUIVERD ANTIGEENCONJUGAAT

1995

HAEMOPHILUS INFLUENZAE B, COMBINATIEPREP. MET PERTUSSIS EN TOXOIDEN

1995

PACLITAXEL

1995

LENOGRASTIM

1995

CLODRONINEZUUR

1995

LAMOTRIGINE

1995

SALMETEROL

1995

FLUTICASON

1995

GUANETHIDINE

1995

CALCIUMLEVOFOLINAAT

1995

GADODIAMIDE

1995

METOPROLOL EN OVERIGE ANTIHYPERTENSIVA

1996

Duoderm

1996

NORGESTREL MET OESTROGENEN

1996

NORETHISTERON MET OESTROGENEN

1996

ELCATONINE

1996

NIMESULIDE

1996

TRAMADOL

1996

SUMATRIPTAN

1996

RISPERIDON

1996

DORNASE ALFA (DESOXYRIBONUCLEASE)

1996

FLUORMETHOLON MET ANTIMICROBIELE MIDDELEN

1996

BEFUNOLOL

1996


Bijlage 2

blz. 74

Pag. 2 ATC A02BC02 C09BA05 C09BA08 C09BA09 C09CA01 C10AA04 D01AC13 D05AX02 D07AC17 G01AF16 J01DH02 J01FA11 J05AE01 J05AE02 J05AE03 J05AF04 J05AF05 J07CA02 L01BB05 L01CD02 L03AB08 M01AC06 M05BA05 N02AB03 N03AX10 N05AH02 N06AX16 P01AX06 S01AX17 S01BC03 S01BC05 S03AA07 V08AB10 A02BA07 A16AB01 B01AD07 C09AA10 C09CA03 C09CA04 C10AA05 D01AC14 J01GB11 J01MA10 J05AB09 J05AE04 J05AG01 L01BA03 L02BB03 L03AB07 L04AA05 L04AA06 M01AB16 M05BA04 R06AX22 R06AX26 S01BA13 S01CC01 V08AB11


jaar van aanneming

PANTOPRAZOL

1997

RAMIPRIL MET DIURETICA

1997

CILAZAPRIL MET DIURETICA

1997

FOSINOPRIL MET DIURETICA

1997

LOSARTAN

1997

FLUVASTATINE

1997

OMOCONAZOL

1997

CALCIPOTRIOL

1997

FLUTICASON

1997

OMOCONAZOL

1997

MEROPENEM

1997

MIOCAMYCINE

1997

SAQUINAVIR

1997

INDINAVIR

1997

RITONAVIR

1997

STAVUDINE

1997

LAMIVUDINE

1997

DIFTERIE - KINKHOEST - POLIOMYELITIS - TETANUS

1997

FLUDARABINE

1997

DOCETAXEL

1997

INTERFERON BETA-1B

1997

MELOXICAM

1997

TILUDRONINEZUUR

1997

FENTANYL

1997

FELBAMAAT

1997

CLOZAPINE

1997

VENLAFAXINE

1997

ATOVAQUON

1997

LOMEFLOXACINE

1997

DICLOFENAC

1997

KETOROLAC

1997

CIPROFLOXACINE

1997

JOMEPROL

1997

RANITIDINEBISMUTCITRAAT

1998

ALGLUCERASE

1998

RETEPLASE

1998

TRANDOLAPRIL

1998

VALSARTAN

1998

IRBESARTAN

1998

ATORVASTATINE

1998

SERTACONAZOL

1998

ISEPAMICINE

1998

RUFLOXACINE

1998

FAMCICLOVIR

1998

NELFINAVIR

1998

NEVIRAPINE

1998

RALTITREXED

1998

BICALUTAMIDE

1998

INTERFERON BETA-1A

1998

TACROLIMUS

1998

MYCOFENOLZUUR

1998

ACECLOFENAC

1998

ALENDRONINEZUUR

1998

EBASTINE

1998

FEXOFENADINE

1998

RIMEXOLON

1998

DICLOFENAC MET ANTIMICROBIELE MIDDELEN

1998

IOBITRIDOL

1998


Bijlage 2

blz. 75

Pag. 3 ATC A10BB12 C02AC05 C08CA13 C09CA02 C09CA06 C09CA07 C09DA01 C09DA03 C09DA04 C10AA06 D05AX04 G02CB03 G03GA05 G03GA06 H01CB03 J04AB04 J05AB11 J05AF30 L01XX14 L02BA02 L02BG03 L02BG04 L03AB03 N03AX11 N03AX12 N04BC04 N05AH03 N06AX18 N07XX02 R01AD08 R03AC13 R03AK04 R03DC01 R06AX25 V03AF05 A07EA06 A07EC04 A10AB04 A16AA04 B01AB09 B01AC30 B02BD09 D03AX09 G03DB04 J01MA12 L03AB09 L03AC01 M01AB55 N03AG06 N04BC05 N04BX02 S01EE01 V08AB09


jaar van aanneming

GLIMEPIRIDE

1999

MOXONIDINE

1999

LERCANIDIPINE

1999

EPROSARTAN

1999

CANDESARTAN

1999

TELMISARTAN

1999

LOSARTAN MET DIURETICA

1999

VALSARTAN MET DIURETICA

1999

IRBESARTAN MET DIURETICA

1999

CERIVASTATINE

1999

TACALCITOL

1999

CABERGOLINE

1999

FOLLITROPINE ALFA

1999

FOLLITROPINE BETA

1999

LANREOTIDE

1999

RIFABUTINE

1999

VALACICLOVIR

1999

COMBINATIEPREPARATEN

1999

TRETINOINE

1999

TOREMIFEN

1999

ANASTROZOL

1999

LETROZOL

1999

INTERFERON GAMMA

1999

TOPIRAMAAT

1999

GABAPENTINE

1999

ROPINIROL

1999

OLANZAPINE

1999

REBOXETINE

1999

RILUZOL

1999

FLUTICASON

1999

FORMOTEROL

1999

SALBUTAMOL MET ANDERE MIDDELEN VOOR OBSTRUCTIEVE LUCHTWEGAANDOENINGEN

1999

ZAFIRLUKAST

1999

MIZOLASTINE

1999

AMIFOSTIN

1999

BUDESONIDE (RECTAAL)

2000

BALSALAZIDE

2000

INSULINE LISPRO

2000

MERCAPTAMINE

2000

DANAPAROID

2000

COMBINATIEPREPARATEN

2000

NONACOG ALFA

2000

CRILANOMEER

2000

NOMEGESTROL

2000

LEVOFLOXACINE

2000

INTERFERON ALFACON-1

2000

ALDESLEUKINE

2000

DICLOFENAC, COMBINATIEPREPARATEN

2000

TIAGABINE

2000

PRAMIPEXOL

2000

ENTACAPON

2000

LATANOPROST

2000

JODIXANOL

2000


Bijlage 2

blz. 76

Pag. 4 ATC A02BC04 A10BX02 B01AC04 C07AB12 C09DA06 G03XC01 J05AG03 L01AX03 L02BG06 M01AH01 M01AH02 N06AX11 N07BB03 R01AD09 R03AK06 R03DC03 V08CA08 A02BC05 A10AB05 A10BG02 A10BG03 C08CA12 C09BA04 D05AX03 D06BB10 J01FA15 J01MA14 J05AE05 J05AE06 J05AF06 L01BC06 L01BC53 L01XD02 L01XX28 L03AB10 L03AX13 L04AA10 L04AA11 L04AA13 M05BA07 N03AF02 N03AX14 N05AH04 N05AL05 N05AL10 N06DA02 N06DA03 N06DA04 R03AK07 R06AE09 R06AX27 S01EA05 S01EC03 S01EC04 S01EE04 V03AE02

Werkzaam bestanddeel RABEPRAZOL

jaar van aanneming 2001

REPAGLINIDE

2001

CLOPIDOGREL

2001

NEBIVOLOL

2001

CANDESARTAN MET DIURETICA

2001

RALOXIFEN

2001

EFAVIRENZ

2001

TEMOZOLOMIDE

2001

EXEMESTAAN

2001

CELECOXIB

2001

ROFECOXIB

2001

MIRTAZAPINE

2001

ACAMPROSAAT

2001

MOMETASON

2001

SALMETEROL MET ANDERE MIDDELEN VOOR OBSTRUCTIEVE LUCHTWEGAANDOENINGEN

2001

MONTELUKAST

2001

GADOBEENZUUR

2001

ESOMEPRAZOL

2002

INSULINE ASPART

2002

ROSIGLITAZON

2002

PIOGLITAZON

2002

BARNIDIPINE

2002

PERINDOPRIL MET DIURETICA

2002

CALCITRIOL

2002

IMIQUIMOD

2002

TELITHROMYCINE

2002

MOXIFLOXACINE

2002

AMPRENAVIR

2002

LOPINAVIR

2002

ABACAVIR

2002

CAPECITABINE

2002

TEGAFUR, COMBINATIEPREPARATEN

2002

VERTEPORFINE

2002

IMATINIB

2002

PEGINTERFERON ALFA-2B

2002

GLATIRAMER ACETAAT

2002

SIROLIMUS

2002

ETANERCEPT

2002

LEFLUNOMIDE

2002

RISEDRONINEZUUR

2002

OXCARBAZEPINE

2002

LEVETIRACETAM

2002

QUETIAPINE

2002

AMISULPRIDE

2002

Levosulpuride

2002

DONEPEZIL

2002

RIVASTIGMINE

2002

GALANTAMINE

2002

FORMOTEROL MET ANDERE MIDD. VOOR OBSTRUCT. AANDOENINGEN VD LUCHTWEGEN

2002

LEVOCETIRIZINE

2002

DESLORATADINE

2002

BRIMONIDINE

2002

DORZOLAMIDE

2002

BRINZOLAMIDE

2002

TRAVOPROST

2002

SEVELAMER

2002


Bijlage 2

blz. 77

Pag. 5 ATC A10AD05 A10BD02 C09DA07 C10AA07 D05AC01 D05AX05 D11AX15 G04BD07 J02AC03 J05AB14 J05AF07 L03AB11 M01AE12 N02AX52 N02BE01 N06AB10 N06DX02 S01EE03 A10AE04 A10BD03 A16AB03 A16AB04 A16AB05 B05XB02 C02KX01 C09CA08 C10AX09 D11AX14 H01AX01 J05AF08 J05AX07 L01XD03 L03AA13 L04AA17 M01AH03 M01AH05 N01AX13 N02AA03 N04BA03 N06BA04 N06BA07 N06DX01 N07BA02 R03BB04 L01XX35 N05AX12 B05AA L01XX32 G03HB01 V03AC02 J05AF09 C09DA02 L04AA18 J05AE07 L01AD05 M05BA06 A10AE05 L01XD05 V08DA05


jaar van aanneming

INSULINE ASPART

2003

METFORMINE MET SULFONYLUREUMDERIVATEN

2003

TELMISARTAN EN DIURETICA

2003

ROSUVASTATINE

2003

DITRANOL

2003

TAZAROTEEN

2003

PIMECROLIMUS

2003

TOLTERODINE

2003

VORICONAZOL

2003

VALGANCICLOVIR

2003

TENOFOVIR DISOPROXIL

2003

PEGINTERFERON ALFA-2A

2003

OXAPROZINE

2003

TRAMADOL, COMBINATIEPREPARATEN

2003

PARACETAMOL

2003

ESCITALOPRAM

2003

GINKGO BILOBA

2003

BIMATOPROST

2003

INSULINE GLARGINE

2004

METFORMINE MET ROSIGLITAZON

2004

AGALSIDASE ALFA

2004

AGALSIDASE BETA

2004

LARONIDASE

2004

ALANYLGLUTAMINE

2004

BOSENTAN

2004

OLMESARTAN MEDOXOMIL

2004

EZETIMIB

2004

TACROLIMUS

2004

PEGVISOMANT

2004

ADEFOVIR DIPIVOXIL

2004

ENFUVIRTIDE

2004

METHYLAMINOLEVULINAAT

2004

PEGFILGRASTIM

2004

ADALIMUMAB

2004

VALDECOXIB

2004

ETORICOXIB

2004

STIKSTOFOXIDE

2004

HYDROMORFON

2004

LEVODOPA MET DECARBOXYLASEREMMER EN COMT-REMMER

2004

METHYLFENIDAAT

2004

MODAFINIL

2004

MEMANTINE

2004

BUPROPION

2004

TIOTROPIUM BROMIDE

2004

ANAGRELIDE

2005

ARIPIPRAZOL

2005

BLOEDVERVANGINGSMIDDELEN EN PLASMA-EIWITFRACTIES

2005

BORTEZOMIB

2005

CYPROTERON MET OESTROGENEN

2005

DEFERIPRON

2005

EMTRICITABINE

2005

EPROSARTAN MET DIURETICA

2005

EVEROLIMUS

2005

FOSAMPRENAVIR

2005

FOTEMUSTINE

2005

IBANDRONINEZUUR

2005

INSULINE DETEMIR

2005

TEMOPORFINE

2005

ZWAVELHEXAFLUORIDE

2005


Bijlage 2

blz. 78

Pag. 6 ATC A07EA07 A10AD04 A16AA05 D05AX52 H05AA02 J05AE08 J05AE09 J06BB16 J07BH01 L01XC06 M05BB03 N03AX16 N04BD02 N04BX01 N06AX21 R03DX05 A10AB06 A16AB07 B01AE06 C09BB05 C09DA08 C09DB01 C10BA02 G01AF12 G04BD08 G04BD10 G04BE03 H05AA03 H05BX01 J01AA12 J05AE10 J05AF10 J07BM01 L01XE04 L01XE05 L01XE06 L01XX25 L03AX11 L04AA23 M01AH06 M01AX01 M05BX03 N02AA05 N05AE03 S01LA03 S01LA04 S01XA17 V03AC03 V03AE03 V03AF02 V03AF08


jaar van aanneming

BECLOMETASON

2006

INSULINE LISPRO

2006

CARGLUMINEZUUR

2006

CALCIPOTRIOL, COMBINATIEPREPARATEN

2006

TERIPARATIDE

2006

ATAZANAVIR

2006

TIPRANAVIR

2006

PALIVIZUMAB

2006

ROTAVIRUS, LEVEND, VERZWAKT

2006

CETUXIMAB

2006

ALENDRONINEZUUR MET COLECALCIFEROL

2006

PREGABALINE

2006

RASAGILINE

2006

TOLCAPON

2006

DULOXETINE

2006

OMALIZUMAB

2006

INSULINE GLULISINE

2007

ALGLUCOSIDASE ALFA

2007

BIVALIRUDINE

2007

RAMIPRIL MET FELODIPINE

2007

OLMESARTAN MEDOXOMIL MET DIURETICA

2007

VALSARTAN MET AMLODIPINE

2007

SIMVASTATINE MET EZETIMIB

2007

FENTICONAZOL

2007

SOLIFENACINE

2007

DARIFENACINE

2007

SILDENAFIL

2007

PARATHYROIDHORMOON

2007

CINACALCET

2007

TIGECYCLINE

2007

DARUNAVIR

2007

ENTECAVIR

2007

PAPILLOMAVIRUS (TYPES 6, 11, 16, 18)

2007

SUNITINIB

2007

SORAFENIB

2007

DASATINIB

2007

BEXAROTEEN

2007

TASONERMINE

2007

NATALIZUMAB

2007

LUMIRACOXIB

2007

NABUMETON

2007

STRONTIUMRANELAAT

2007

OXYCODON

2007

SERTINDOL

2007

PEGAPTANIB

2007

RANIBIZUMAB

2007

LOMEFLOXACIN

2007

DEFERASIROX

2007

LANTHAANCARBONAAT

2007

DEXRAZOXAN

2007

PALIFERMINE

2007


Bijlage 2

blz. 79

Pag. 7 ATC A04AA05 A10BH01 A10BX04 A16AB08 A16AB09 B01AC06 B03XA03 C01EB17 C02KX03 C09XA02 H01AC03 J02AC04 J05AX08 J05AX09 J07BM02 L01BB06 L01BB07 L01XC07 L01XC08 L01XE08 L01XX23 L02BA03 L04AX04 M05BC01 N07BA03 R01AD12 V08CA06 V08CA11 A06AH01 A10BD08 A10BH02 B01AE07 B01AX06 C02KX02 C09BB02 C09BB04 C09DB02 C09XA52 G02CB04 G04BD11 J01DH04 J02AX06 J05AG04 J05AR03 J05AR06 J07AJ52 L01CX01 M05BB04 N01BB02 N05AX13 R06AX28 V09IB01


jaar van aanneming

PALONOSETRON

2008

SITAGLIPTINE

2008

EXENATIDE

2008

GALSULFASE

2008

IDURSULFASE

2008

ACETYLSALICYLZUUR

2008

METHOXY-POLYETHYLEENGLYCOL-EPOETINE BETA

2008

IVABRADINE

2008

SITAXENTAN

2008

ALISKIREN

2008

MECASERMINE

2008

POSACONAZOL

2008

RALTEGRAVIR

2008

MARAVIROC

2008

PAPILLOMAVIRUS (TYPES 16, 18)

2008

CLOFARABINE

2008

NELARABINE

2008

BEVACIZUMAB

2008

PANITUMUMAB

2008

NILOTINIB

2008

MITOTAAN

2008

FULVESTRANT

2008

LENALIDOMIDE

2008

DIBOTERMINE ALFA

2008

VARENICLINE

2008

FLUTICASON FUROAAT

2008

GADOVERSETAMIDE

2008

GADOFOSVESET

2008

METHYLNALTREXONBROMIDE

2009

METFORMINE MET VILDAGLIPTINE

2009

VILDAGLIPTINE

2009

DABIGATRAN ETEXILAAT

2009

RIVAROXABAN

2009

AMBRISENTAN

2009

ENALAPRIL MET LERCANIDIPINE

2009

PERINDOPRIL MET AMLODIPINE

2009

OLMESARTAN MEDOXOMIL MET AMLODIPINE

2009

ALISKIREN MET HYDROCHLOORTHIAZIDE

2009

QUINAGOLIDE

2009

FESOTERODINE

2009

DORIPENEM

2009

ANIDULAFUNGIN

2009

ETRAVIRINE

2009

TENOFOVIR DISOPROXIL EN EMTRICITABINE

2009

EMTRICITABINE, TENOFOVIR DISOPROXIL EN EFAVIRENZ

2009

PERTUSSIS, GEZUIVERD ANTIGEEN, MET TOXOIDEN

2009

TRABECTEDINE

2009

RISEDRONINEZUUR MET CALCIUM EN COLECALCIFEROL, SEQUENTIEEL

2009

LIDOCAINE

2009

PALIPERIDON

2009

RUPATADINE

2009

INDIUM (111 In) PENTETREOTIDE

2009


Bijlage 2

blz. 80

Farmaceutische kengetallen Farmaceutische verstrekkingen Ambulante praktijk

Recommend Documents