Gemeente Diemen
EZ Agenda Beleid en aandachtspunten 2008-2010
oktober 2008
EZ AGENDA: beleid en aandachtspunten 2008-2010 Gemeente Diemen (Stadsregio Amsterdam)
Inhoud
SAMENVATTING
3
1
Inleiding
5
2
Hoofdlijnen economische structuur en ontwikkeling
6
Componenten economische structuur: 2.1 Kantorengebied Bergwijkpark 2.2 Bedrijventerreinen Stammerdijk, De Sniep en Verrijn Stuart 2.3 Detailhandel: winkelcentra Diemerplein en omgeving, Arent Krijtsstraat, Diemen Noord en Kruidenhof 2.4 Perifere Grootschalige Detailhandel (Bedrijventerrein de Sniep) 2.5 Overige bedrijvigheid (ontwikkeling Plantage de Sniep, overig) 2.6 Weekmarkt en standplaatsen 2.7 Toerisme en recreatie 3
Beleidskader en inbreng bedrijfsleven
12
3.1 Regionaal beleidskader 3.2 Inbreng vanuit het bedrijfsleven 3.3 Lokaal beleidskader, EZ prioriteiten en EZ financiën 4
EZ Agenda: beleid en aandachtspunten 2008-2010
17
Verbetering van het ondernemingsklimaat aan de hand van EZ prioriteiten: 4.1 Versterking van de relatie met het bedrijfsleven 4.2 Gebiedsgerichte aanpak voor kwaliteitsverbetering 4.3 Stimuleren van startende ondernemers 4.4 Inbreng bedrijfsbelangen bij beleidsvorming en herontwikkeling 4.5 Grotere aansluiting bij de regio 4.6 Verbetering van het imago van Diemen als vestigingsplaats Tot slot: studie Kamer van Koophandel “Diemen in economisch perspectief”
Bijlagen: Begrippenlijst en bronnen
25
2
SAMENVATTING “EZ AGENDA: BELEID EN AANDACHTSPUNTEN 2008-2010” Gemeente Diemen H.1 Deze EZ Agenda beoogt in hoofdlijnen de economische structuur van gemeente Diemen weer te geven, evenals aandachtspunten die daarbij spelen (H2). Feedback van het bedrijfsleven op het ondernemingsklimaat en het regionale en lokale beleidskader hebben hierbij geleid tot zes prioritaire aandachtsgebieden op economisch terrein gedurende deze collegeperiode (H3). De EZ prioriteiten zijn uitgewerkt in activiteiten en aandachtspunten voor de korte termijn in een “EZ Agenda: beleid en aandachtspunten 2008-2010” (H4). H.2 Diemen kent relatief veel bedrijvigheid met kantorenpark Bergwijkpark (dat deels zal worden herontwikkeld tot woon-werkgebied), de bedrijventerreinen Verrijn Stuart, Stammerdijk en De Sniep (met gedeelte woon- en doe het zelfwinkels) en bedrijven aan huis in de woonwijken. Daarnaast zijn er verschillende winkelconcentraties: Winkelcentrum Diemerplein (dat zal worden uitgebreid) en omgeving, winkelstraat Arent Krijtsstraat en de wijkwinkel-centra Diemen Noord en de Kruidenhof in Diemen Zuid. Ook heeft Diemen een weekmarkt in het centrum en een aantal standplaatsen. Tot slot is bij de realisering van woonwijk Plantage de Sniep in beperkte mate ruimte voor bedrijvigheid voorzien. H.3 Feedback van bedrijven op het ondernemingsklimaat houdt veelal verband met algemene verbetering van de kwaliteit van deelgebieden, in het bijzonder ten aanzien van de veiligheid(sbeleving), inrichting van de openbare ruimte, beheer en onderhoud, OV bediening, verlevendiging (door toevoeging van bijv. horeca) en communicatie met de gemeente. Het onderzoek Toekomst van de Zuidoostlob (van bedrijvenvereniging HID/VAZO) concludeert dat Diemen een weinig herkenbare uitstraling heeft waarbij de strategie er in eerste instantie op gericht moet zijn bedrijven te behouden: een beter intern imago zal vervolgens ook naar buiten uitstralen. Functiemenging op Bergwijkpark Noord zal volgens dit onderzoek een positieve weerslag hebben op Diemen als vestigingsplaats. Vanuit het gemeentebestuur wordt in het coalitieakkoord en collegeprogramma gevraagd om intensivering van de relatie met het bedrijfsleven, om beter op wensen van ondernemerszijde in te kunnen spelen. De ambities op economisch terrein kunnen worden samengevat met de volgende doelstelling: “het bevorderen en instandhouden van randvoorwaarden voor het behoud en kunnen aantrekken van een evenwichtig en divers aanbod aan bedrijvigheid (van kantoren, bedrijven, instellingen en detailhandel in de lokale winkelcentra), hetgeen leidt tot een plezierig woon- en werkklimaat en een goede uitgangspositie in de regio”. H. 3 en 4. Recente feedback van ondernemerszijde en het regionale en lokale beleidskader hebben geleid tot de hieronder genoemde 6 prioriteiten op economisch terrein. Daarbij is aangegeven met welke (grotendeels samen met andere afdelingen uitgevoerde) activiteiten en aandachtspunten hieraan invulling wordt gegeven in 2008-2010. 1. Versterking van de relatie met het bedrijfsleven Verdere ontwikkeling van communicatie en overleg met ondernemers (in samenwerking met bedrijvenvereniging HID en de winkeliersverenigingen), informatievoorziening aan ondernemers, bemiddeling tussen economische actoren om gewenste ontwikkelingen te stimuleren en oog voor beperking van administratieve en financiële lasten. 2. Gebiedsgerichte aanpak voor kwaliteitsverbetering: Verdere ontwikkeling van een gebiedsgerichte integrale aanpak gericht op algemene kwaliteitsverbetering, door samenwerking van gemeente met de bedrijven- of lokale winkeliersvereniging, lokale ondernemers, politie en brandweer in deelgebieden. Hierbij wordt o.a. gewerkt met het gebiedsgerichte Keurmerk Veilig Ondernemen (o.a. voor
3
Stammerdijk en de Sniep en Winkelcentrum Diemen Noord) en een Integrale Aanpak (voor bijv. Verrijn Stuart). Kwaliteitsverbetering richt zich met name op de veiligheidsbeleving, inrichting en onderhoud van de openbare ruimte, bedrijfsgerelateerde voorzieningen, verbetering van de OV bediening en de algemene uitstraling. Daarnaast gaat in dit kader de aandacht uit naar eventuele subsidies voor kwaliteitsverbetering, het volgen van lokale detailhandelsontwikkelingen, het lokaal inspelen op nieuwe ontwikkelingen (zoals functiemenging) en het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid. 3. Stimuleren van startende ondernemers Begeleiding van startende ondernemers door nauwere samenwerking met de Kamer van Koophandel, verdere ontwikkeling van informatievoorziening vanuit de Gemeente en – nadat bleek dat Diemense ondernemers hier zelf aankloppen - een pilot voor individuele startersbegeleiding door de Amsterdamse Ondernemershuizen Grootoost en Zuidoost; Bevordering van de ontwikkeling van kleinschalige kantoorruimten naast de grootschalige kantoren op Bergwijkpark door het met elkaar in contact brengen van partijen. 4. Inbreng bedrijfsbelangen bij beleidsvorming en herontwikkeling EZ werkt aan (de organisatie van) de inbreng van bedrijfsbelangen bij: Gemeentebrede beleidsvorming (zoals de eind 2008 op te stellen Structuurvisie met hoofdlijnen van het voorgenomen ruimtelijk beleid, waarbij vanuit EZ de ruimtelijke ontwikkeling ten goede moet komen van het vestigingsklimaat); Herontwikkelingsplannen (ten behoeve voorzieningen in Bergwijkpark Noord en Plantage de Sniep met toegevoegde waarde voor bedrijven en instellingen zoals bijv. een hotel). 5. Grotere aansluiting bij de regio Optimale benutting van regionale overlegstructuren zoals Stadsregio Amsterdam en Amstelland Meerlanden (AM) en deelname aan regionale projecten zoals Breednet; Versterking van regionale contacten in de regio zoals Stadsloods Amsterdam, regionale makelaars, ondernemingsverenigingen en de Kamer van Koophandel Amsterdam, Oog voor regionale ontwikkelingsplannen: streven naar betere benutting van de centrale ligging van Diemen bij de ontwikkeling van de as Almere-Amsterdam-Schiphol en naar grotere verbondenheid met de directe omgeving zoals Amsterdam Zuidoost, IJburg en Science Park Watergraafsmeer. 6. Verbetering van het imago van Diemen als vestigingsplaats Verbetering imago intern door aandacht voor behoud van gevestigde bedrijven en instellingen: de beste reclame is mond tot mond reclame van tevreden ondernemers; Betere communicatie over het bedrijfsleven door centrale registratie van bedrijven geïnteresseerd in vestiging en expliciete aandacht voor Diemen als vestigingsplaats voor bedrijven bij communicatie (en een eventuele imagostrategie) van de Gemeente; Verbetering imago extern door een bewustere presentatie van Diemen als dynamische randgemeente van Amsterdam met sterke economische sectoren en bijzondere maatschappelijke instellingen, interessante ontwikkelingsmogelijkheden en regionale trekpleisters (bijv. Diemerbos, conferentiefaciliteiten Horeca Centrum Diemervijver); betere benutting van regionale en landelijke vakbladen en contacten; Krachtige formulering economisch profiel vanuit regionaal perspectief naar aanleiding van een door de Kamer van Koophandel op te stellen EZ visie voor de langere termijn. Deze EZ Agenda 2008-2010 dient mede als input voor gemeentelijk beleid, voor regionaal beleid en voor een eind 2008/eerste helft 2009 door Kamer van Koophandel Amsterdam namens ondernemers op te stellen studie “Diemen in Economisch Perspectief”, welke van groot belang zal zijn voor het gemeentelijke EZ beleid voor de langere termijn.
4
1. INLEIDING In het coalitieakkoord “Diemen 2006 – 2010, Kwaliteit voor Iedereen” hebben de fracties van de PvdA, VVD en Groenlinks van gemeente Diemen de belangrijkste thema´s voor deze vier jaar aangegeven, waar het College van Burgemeester en Wethouders invulling aan heeft gegeven in het collegeprogramma 2006-2010. Het coalitieakkoord en collegeprogramma vragen om intensivering van de relatie met het bedrijfsleven, om beter op wensen van ondernemerszijde in te kunnen spelen. De ambities op economisch terrein zijn samengevat in de volgende doelstelling: “Het bevorderen /instandhouden van randvoorwaarden voor het behoud en kunnen aantrekken van een evenwichtig en divers aanbod aan bedrijvigheid (van kantoren, bedrijven, instellingen en detailhandel in de lokale winkelcentra), hetgeen leidt tot een plezierig woon- en werkklimaat en een goede uitgangspositie in de regio”. Om hieraan meer aandacht te kunnen geven is een beleidsmedewerker Economische Zaken (tevens bedrijfscontactpersoon) aangetrokken. Deze EZ Agenda beoogt in hoofdlijnen de economische structuur van Diemen weer te geven, evenals economische aandachtspunten die daarbij spelen (H2). Het regionale en lokale beleidskader en feedback van het bedrijfsleven op het lokale ondernemingsklimaat hebben geleid tot een aantal prioritaire aandachtsgebieden op economisch terrein (H3). Aan de hand van deze prioriteiten is een EZ agenda opgesteld van beleid en aandachtspunten voor 2008-2010 (H4). H 1 tot en met H4 worden voorafgegaan door een Samenvatting. De EZ Agenda dient mede als input voor: Lokaal beleid: • Door de Kamer van Koophandel namens ondernemers op te stellen studie “Diemen in Economisch Perspectief” (die de economie verder in kaart brengt, in regionaal perspectief plaatst en ingaat op de langere termijn. De afronding is voorzien voor 2009, deze dient tevens als de in het collegeprogramma gevraagde bedrijvenmonitor), en voor overige contacten met ondernemers(vertegenwoordigers); • Structuurvisie gemeente Diemen (hoofdlijnen voorgenomen ruimtelijke ontwikkeling); • Programma Organisatieontwikkeling “Koers op Kwaliteit” (waaronder de projecten Strategische visie, uitwerking Dienstverleningsconcept, Digitaliseringsprojecten. Organisatieontwikkeling en Regiediscussie) • Overig gemeentelijk beleid dat van belang is voor het bedrijfsleven zoals Herontwikkelingsplannen, Veiligheid, Vergunning en Handhaving, Wijkgericht werken, Inrichting en Onderhoud, Reïntegratie en Duurzaamheid. Regionaal beleid: • Regionaal overleg en beleidsvorming in het kader van met name de Amstelland Meerlanden gemeenten, Stadsregio Amsterdam en Metropoolregio Amsterdam.
5
2. HOOFDLIJNEN ECONOMISCHE STRUCTUUR EN ONTWIKKELING Componenten economische structuur Op 1 januari 2006 had Diemen 23.834 inwoners, voor ruim een vijfde bestaande uit niet westerse allochtonen. Diemen behoort met 26.500 banen (nb: incl. deeltijdbanen) tot enkele gebieden in de Noordvleugel van de randstad waar het aantal arbeidsplaatsen hoog is in verhouding tot de eigen beroepsbevolking (CBS rapport Gemeente op maat 2006). Als randgemeente van Amsterdam ligt gemeente Diemen direct aan de ring A10 en aan de A1 (en tussen de ruit A10, A1, A2 en A9), centraal in de as Schiphol – Amsterdam – Almere en in het gebied dat als Metropoolregio Amsterdam wordt aangemerkt. Diemen heeft twee treinstations, Diemen en Diemen-Zuid (waarvandaan directe verbinding met Schiphol in minder dan 20 minuten), en is onderdeel van het Amsterdamse metro-, bus en tramnetwerk. Diemen kent de volgende concentraties van bedrijvigheid: • Kantorenpark Bergwijkpark • Bedrijventerreinen Verrijn Stuart, Stammerdijk en het (deels aan perifere grootschalige detailhandel gewijde) bedrijventerrein De Sniep • De winkelcentra Diemerplein, Arent Krijtsstraat, Diemen Noord en de Kruidenhof 2.1 Kantorengebied Bergwijkpark In kantorengebied Bergwijkpark zijn ten zuiden van de Gooiseweg (Bergwijkpark- Zuid) met name hoofdkantoren van multinationals gevestigd (o.a. Randstad, Generali, International Card Services/Visa). Ten noorden van de Gooiseweg (in Bergwijkpark Noord) zijn naast hoofdkantoren ook vele middelgrote en kleinere ondernemingen gevestigd, evenals maatschappelijke instellingen en een conferentiecentrum (Horeca Centrum Diemervijver). Terwijl Bergwijkpark zich bij de bouw in de jaren 80 als vanzelf vulde heeft de huidige regionale leegstand ook hier gevolgen gehad, in het bijzonder oudere gebouwen worden hierdoor geraakt. Herontwikkeling Bergwijkpark Noord Eind 2006 is de herinrichting van de openbare ruimte in Bergwijkpark afgerond waardoor de uitstraling van het gebied is verbeterd. De leegstand en het bijbehorende gevoel van onveiligheid is daarmee echter nog niet verholpen. Mede op verzoek van het bedrijfsleven heeft de Gemeenteraad in juni 2007 besloten dat herontwikkeling van Bergwijkpark Noord van monofunctioneel kantorengebied tot gemengd gebied wenselijk is, met een combinatie van wonen en werken en bijbehorende voorzieningen. Activiteiten en aandachtspunten EZ (samen met andere afdelingen) • aanhalen van contacten met het bedrijfsleven en economische actoren in de regio (makelaars, kantoren- en stadsloods Gemeente Amsterdam etc.); • verbetering van de veiligheid door samenwerking van de Gemeente (Veiligheid, EZ) met ondernemers, de politie, brandweer en bedrijvenvereniging HID in de Werkgroep Veiligheid Bergwijkpark, en stuurgroep, gericht op het behalen van een Keurmerk Veilig Ondernemen. Hierbij komen ook maatregelen die de algemene beleving en uitstraling verbeteren aan de orde. Een van de aandachtspunten is verbetering van de bewegwijzering naar en op Bergwijkpark;. • Inbreng EZ belangen bij herontwikkeling: nieuwe voorzieningen in Bergwijkpark Noord moeten kantoren op Bergwijkpark Noord èn Zuid versterken. Mede in dit kader wordt bijv. gekeken naar mogelijkheden voor hotelontwikkeling. Eventuele
6
• • • • •
ontwikkeling van detailhandel in Bergwijkpark Noord moet bezien worden in relatie tot de ontwikkeling van wijkwinkelcentrum de Kruidenhof in Diemen Zuid; Bergwijkpark Zuid wordt behouden als kantorengebied, echter ook hier is de leegstand punt van zorg en moet gekeken worden naar het aantrekken van bedrijvigheid (mogelijk door broedplaats of startersgebouw en horeca); Verbetering van vestigingsklimaat door deelname aan het regionale project “Breednet” dat glasvezel toegankelijk moet maken voor het MKB; Blijvende aandacht voor verbetering van het Venserpoldergebied (incl. metrostation) grenzend aan Bergwijkpark Zuid in Amsterdam Zuidoost; Aanhaken op herontwikkeling van Daalwijkdreef en omgeving in Amsterdam Zuidoost, en inzet voor een blijvend goede ontsluiting van Bergwijkpark; Deelname aan studie om ontwikkelingsmogelijkheden in beeld te krijgen van een verlaagde Gooiseweg en pilot ten aanzien van reclameborden.
2.2 Bedrijventerreinen Stammerdijk, De Sniep en Verrijn Stuart Terwijl de regio kampt met een overschot aan kantoorruimte, wordt regionaal ten aanzien van bedrijventerreinen een tekort verwacht. Metropoolregio Amsterdam moedigt (via het Platform Bedrijven en Kantoren Plabeka) gemeenten aan tot het behoud en optimaal benutten van bestaande bedrijventerreinen, om te voorkomen dat meer groene ruimte in de regio voor bedrijventerreinen moet wijken. De Diemense bedrijventerreinen Verrijn Stuart, De Sniep en Stammerdijk bieden ondernemingen in uiteenlopende milieucategorieën de mogelijkheid tot vestiging “onder de rook van Amsterdam” en worden dankzij hun ligging en ontsluiting door het bedrijfleven als zeer waardevol ervaren. Voor de toekomst van de terreinen als duurzame bedrijventerreinen zijn een aantal kwesties van belang: Herziening bestemmingsplan bedrijventerreinen In het najaar van 2008 wordt gestart met de herziening van het Bestemmingsplan Bedrijventerreinen (voorheen bestemmingsplan Verrijn Stuart/Stammerdijk, dit betreft ook De Sniep). De herziening is in principe consoliderend van aard, dat wil zeggen dat de bestemming als bedrijventerreinen voor de vestiging van lichte en middelzware industrie wordt gehandhaafd. Hierbij gaat het om industriële bedrijven, groothandelsbedrijven, transportbedrijven en bedrijven voor facilitaire dienstverlening (hieronder vallen bijv. ook architectenbureaus) en bepaalde vormen van detailhandel, met daaraan ondergeschikt bijbehorende kantoren, bedrijfskantines, showrooms en dienstwoningen. Bedrijventerrein De Sniep is daarnaast deels tevens bestemd voor Perifere Detailhandels Vestingen (zie 2.4). Een zelfstandige kantoorfunctie wordt in dit bestemmingsplan in principe uitgesloten, omdat deze gevestigd kunnen worden in het naastgelegen Bergwijkpark en elders in de regio. De gemeente wordt regelmatig geconfronteerd met de vraag of maatschappelijke voorzieningen (zoals horeca, kerken, partycentra, fitness, kinderopvang, onderwijs) zijn toegestaan. In dit kader is het memo Vestigingbeleid bedrijventerreinen opgesteld, waarin aan de ene kant wordt beoogd ruimte te houden voor bedrijven, maar aan de andere kant ruimte te bieden om – onder beperkende voorwaarden – bedrijfsgerelateerde voorzieningen zoals kinderopvang, sportvoorzieningen en horeca toe te staan. Dit heeft tot doel de bedrijventerreinen aantrekkelijker te maken voor bedrijven en werknemers door met aanvullende faciliteiten de levendigheid (en daarmee veiligheid) te vergroten. Keurmerk Veilig Ondernemen Stammerdijk en De Sniep (KVO) In reactie op klachten vanuit het bedrijfsleven over onveiligheid zijn betrokken partijen (gemeente, politie, brandweer, de HID en initiatiefnemer Proost en Brandt onder leiding van een procesbegeleider) eind 2006 begonnen met een Keurmerk Veilig Ondernemen, dat in
7
december 2007 is behaald. Mede op basis van een enquête van lokale ondernemers worden gemeenschappelijke maatregelen ten aanzien van veiligheid en kwaliteitsverbetering in het algemeen (waaronder inrichting en onderhoud) voorgesteld die in de komende jaren uitgevoerd moeten worden. Integrale aanpak Verrijn Stuart Bedrijventerrein Verrijn Stuart blijkt (onlangs de relatief recente herinrichting in 1999) vanwege het intensieve gebruik alweer aan groot onderhoud toe. Daarom wordt de herinrichting van de Weesperstraat en Visseringweg, voorzien voor 2009/2010, aangegrepen om te komen tot een integrale aanpak voor kwaliteitsverbetering van het bedrijventerrein in het algemeen. Daarvoor is een HIRB subsidie (ten behoeve van de herstructurering van bedrijventerreinen) bij Provincie Noord Holland aangevraagd, met het doel om de opwaardering van de openbare ruimte over het hele bedrijventerrein uit te rollen en de aanlooproute naar metrostation Verrijn Stuartweg te verbeteren. Hierbij worden de contacten met het lokale bedrijfsleven aangehaald om te komen tot de wenselijke inrichting, onderhoud van de openbare en private buitenruimte, het tegengaan van zwerfvuil en verbetering van de veiligheid. Daarnaast is Verrijn Stuart een van de 4 pilots in een regionaal onderzoek onder leiding van de Kamer van Koophandel, uitgevoerd door adviesbureau INBO, naar het behoud en verbeteren van de waarde van oudere bedrijventerreinen. Activiteiten en aandachtspunten: • aandachtspunten die samenhangen met het bestemmingsplan: Uitsluiting van “zelfstandige kantoorfunctie” (ook in bedrijfs-verzamelgebouwen) moet helder worden gedefinieerd en gecommuniceerd naar makelaars, ontwikkelaars en nieuwe bedrijven; Ook moet het bestemmingsplan antwoord geven op mogelijkheden voor een nieuwe categorie: internetbedrijven; Beperkte mogelijkheid voor bedrijfsgerelateerde voorzieningen (ihb horeca) lijken het ondernemingsklimaat ten goede te komen, het verdient aandacht te kijken in hoeverre deze ook geboden kunnen worden op Plantage de Sniep (bijv. kinderopvang); Opheffen bouwverbod langs Venserweg om ontwikkelingsmogelijkheden te verruimen. • Vanuit de gemeente (Veiligheid en EZ) bevorderen van de samenwerking met ondernemers ten behoeve van de veiligheid en beleving van het gebied op zowel Stammerdijk en de Sniep als op Verrijn Stuart (start KVO voorzien in 2009); • Bevorderen van duidelijke bewegwijzering (o.a. naar Bedrijventerrein de Sniep en voorkoming van verwarring met Plantage de Sniep); • In het kader van de integrale aanpak Verrijn Stuart maatregelen optimaal te combineren (in samenwerking met de wijkcoördinator) en volgen HIRB subsidie-aanvraag. • Verbetering van vestigingsklimaat door deelname aan het regionale project “Breednet”; • De Stadsregio OV visie 2020 heeft aanleiding gegeven tot nader onderzoek naar het (vanuit EZ gewenste) doortrekken van tram 9 naar een NS Station, waarbij deze met een lus tussen Verrijn Stuart en De Sniep naar Diemen Zuid of de Bijlmer zou kunnen gaan. 2.3 Detailhandel: winkelcentra Gemeente Diemen heeft een gevarieerd detailhandelsaanbod verspreid over 4 winkelcentra. Winkelcentrum Diemerplein en omgeving Het hoofdwinkelcentrum van Diemen is winkelcentrum Diemerplein, dat ruimte biedt aan een 40-tal winkels en enkele horecagelegenheden, grotendeels in eigendom van Delta Lloyd. Hierin bevinden zich twee supermarkten (AH en C1000) en enkele filialen van landelijke ketens in combinatie met vele lokale winkels. Door toename van de bevolking is DiemenCentrum “onderbewinkeld” en zijn er grote potenties voor uitbreiding en verbetering van de
8
kwaliteit van het winkelcentrum (onderzoek “Actualistatie brancheringsmogelijkheden Winkelcentrum Diemerplein”,nov.2005). Door uitvoering van het “Centrumplan” zal winkelcentrum Diemerplein worden gerenoveerd en uitgebreid, en zal meer horeca worden toegevoegd. Het centrumplan moet leiden tot levendiger centrum, dat recent al is verrijkt met de vernieuwde Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) en Rabobank aan het Wilhelminaplantsoen. Daarnaast zijn er meerdere winkels en andere vormen van bedrijvigheid (waaronder horeca) in de directe omgeving op o.a. de Ouddiemerlaan en Burg. Kievietstraat, en zijn er recent meerdere bijgekomen in de plint van het nieuwe appartementencomplex Diemerburgh. Winkelstraat Arent Krijtsstraat en omgeving De Arent Krijtsstraat bestaat uit een aantal winkels (met name speciaalzaken en een dagmarkt), afhaaleetgelegenheden en andere bedrijvigheid zoals makelaars en een drukkerij. Ook de winkeliersvereniging kent dit gemengde karakter. Winkelcentrum Diemen Noord Winkelcentrum Diemen Noord is een wijkwinkelcentrum bestaande uit een vijftiental winkels. Vanuit de winkeliersvereniging werd enige zorg getoond over de toekomstige positie van het winkelcentrum, mede met het oog op de komende uitbreiding van winkelcentrum Diemerplein. Een in 2007 afgeronde rapport “Diemen Noord, positie van een wijkwinkelcentrum” (uitgevoerd door het Hoofdbedrijfschap Detailhandel HBD) doet aanbevelingen ter versterking van het winkelcentrum. Daarnaast is het traject ingezet voor een Keurmerk Veilig Ondernemen, waarbij de winkeliersvereniging, eigenaar/beheerder Verwelius, buurtregisseur van de politie, brandweer en gemeente samenwerken onder leiding van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel aan verbetering van de kwaliteit en uitstraling. Winkelcentrum Kruidenhof (Diemen Zuid) Winkelcentrum Kruidenhof is een wijkwinkelcentrum gebouwd in 1982. In 2001 is het volledig gerevitaliseerd met verlegging van de ingang van de winkels naar de andere kant. De Kruidenhof bestaat uit een 16-tal ondernemingen, voor ongeveer de helft bestaande uit winkeliers (supermarkt Super de Boer en speciaalzaken) en voor de andere helft uit horecagelegenheden. Hoewel meerdere zaken goed lopen en Kruidenhof klanten trekt uit zowel de buurt als van kantorengebied Bergwijkpark, heeft de revitalisering nog niet bijgedragen aan grotere omzet die werd verwacht. Daarnaast zijn er enkele andere problemen zoals overlast van hangjongeren en te beperkte bereidheid tot medewerking aan de (her)oprichting van een winkeliersvereniging. Hierdoor is er geen gesprekspartner voor de Gemeente om zaken af te stemmen of samen te organiseren. Daarom heeft de gemeente het “Projectplan Kruidenhof” opgesteld, gericht op een integrale aanpak om de leefbaarheid en de aantrekkingskracht van de Kruidenhof (mede gelet op de komende uitbreiding van winkelcentrum Diemerplein) te vergroten. Dit project moet leiden tot gedegen toezicht, bevordering van bijzonder gebruik van de openbare ruimte (door bijv. standplaatsvergunning), eenduidige regels ten aanzien van uitstallingen en reclame-uitingen en bevordering van gezamenlijke activiteiten van de winkeliers. Activiteiten en aandachtspunten: • Jaarlijks bestuurlijk overleg van de wethouder EZ met de winkeliersverenigingen en snelle follow up op actiepunten. • Bevordering van de ontwikkeling van winkeliersverenigingen: is heroprichting voor de Kruidenhof mogelijk? Is het wenselijk dat er een mogelijkheid voor winkeliers in het centrum buìten winkelcentrum Diemerplein komt zich ergens aan te kunnen sluiten?
9
• • • • •
Gemeentelijke inzet bij het traject voor het Keurmerk Veilig Ondernemen winkelcentrum Diemen Noord; Overleg met winkeliers(verenigingen) over gemeentelijke regelgeving (bijv. mbt koopzondagen); Bemiddeling bij contacten van het Platform Criminaliteitsbeheersing Amsterdam Amstelland (PCAA) bij acties van het PCAA voor winkeliers. Verwijzing van startende winkeliers naar winkeliersverenigingen en beheerders. (formeel heeft de Gemeente niets in te brengen over branchering, wel is het wenselijk daar over mee te denken met winkeliersverenigingen en beheerders). Bij eventuele detailhandelsontwikkeling bij de herontwikkeling van Bergwijkpark Noord of bij de ontwikkeling van Plantage de Sniep moet men oog houden voor de kwetsbare posities van de wijkwinkelcentra de Kruidenhof en Diemen Noord.
2.4 Perifere Detailhandelsvestigingen (Bedrijventerrein De Sniep) Een deel van bedrijventerrein de Sniep is bestemd voor Perifere Detailhandels Vestigingen (PDV). Dat wil zeggen detailhandel in bepaalde branches (bouwmarkten, wooninrichting, keukens, sanitair, kampeer- en zwerfsport en tuincentra) met een minimum oppervlakte. In Diemen betreft dit winkels gericht op wonen (bouwmarkten en verlichting). Ook zit er een McDonald´s. Volgens de ondernemers oefent het PDV gebied in toenemende mate aantrekkingskracht uit op de regio waaronder IJburg. Activiteiten en aandachtspunten: • Begin 2008 is voor dit PDV gebied een apart koopzondagen-regime vastgesteld. • Het betrekken van de PDV ondernemers (samen met de andere ondernemers) bij de uitvoering van maatregelen in het kader van het in 2007 behaalde Keurmerk Veilig Ondernemen voor de Sniep en Stammerdijk. 2.5 Overige bedrijvigheid (ontwikkeling Plantage de Sniep, overig) Plantage De Sniep • In deze nieuwe woonwijk, waarvan de eerste fase van de bouw in de loop van 2008 begint, wordt ook ruimte voor bedrijvigheid voorzien (klein bedrijventerrein van max. 7000 m2 en commerciële ruimten in de plint van woonflats van max. 3300 m2). De invulling hiervan moet nog ontwikkeld worden door ontwikkelaar Rabo Vastgoed in overleg met de Gemeente. De Brede Hoed (Huisartsen Onder Een Dak) • dit betreft de ontwikkeling van een Huisartsenpost, een Ouder-Kind Centrum, het Centraal Service Punt in Diemen Centrum; Berkenstede • Tussen de Venserkade en Beukenhorst worden senioren flats met een zorgcentrum ontwikkeld met restaurant, Grand Café, paramedisch centrum en wasserette. Bedrijf aan huis, praktijkwoningen; • Verspreid over Diemen vindt men bedrijven aan huis (die onder bepaalde voorwaarden in elke woning mogen worden gestart), praktijkwoningen zijn er in beperkte mate in Diemen centrum en Diemen Noord. Activiteiten en aandachtspunten: • Het is wenselijk vanuit de gemeente een visie op de meest wenselijke bedrijvigheid op Plantage de Sniep op te stellen. Hierbij kan men denken aan voorzieningen die tevens toegevoegde waarde hebben voor werknemers van de bestaande bedrijventerreinen;
10
•
•
•
Bij eventuele mogelijkheden voor nieuwe detailhandel moet rekening worden gehouden met de bestaande detailhandelsstructuur, daar het hoofdwinkelcentrum en de wijkwinkelcentra Diemen Noord en de Kruidenhof (zeker na realisering van het Centrum Plan) afhankelijk zijn van een voldoende groot afzetgebied, In Diemen is beperkte bedrijvigheid in de woonwijken, hier en daar is wel beroep aan huis. Alleen in Diemen Centrum zijn enkele bedrijven in de woonwijk. Bij herontwikkeling is het gewenst om te bezien of kleinschalige bedrijvigheid kan worden toegevoegd; Centrale registratie van ondernemingen en instellingen met interesse voor vestiging in Diemen: op dit moment wordt bij elke ontwikkeling ad hoc overlegd met geïnteresseerde ondernemers voor die specifieke locatie, en wordt voor geïnteresseerde ondernemers zonder voorkeur ad hoc gekeken naar eventuele mogelijkheden. Geïnteresseerde partijen voor vestiging in Diemen dienen centraal te worden geregistreerd, zodat zij eventueel later op andere of nieuwe mogelijkheden kunnen worden gewezen.
Nieuwe locatie voor bedrijvigheid buiten woonwijken? Een aantal ondernemingen heeft de Gemeente laten weten op de huidige locatie(s) uit hun voegen te barsten, maar graag in Diemen te blijven. Activiteiten en aandachtspunten: • Deze optie verdient serieuze aandacht bij het opstellen van de Structuurvisie: de gemeente wil bedrijven graag in Diemen houden maar kan op de bedrijventerreinen niet voldoende ruimte bieden, biedt Diemen hiervoor nog andere mogelijkheden? 2.6. Weekmarkt en standplaatsen Diemen heeft een goedlopende weekmarkt van food en non-food op woensdag op het Wilhelminaplantsoen naast winkelcentrum Diemerplein. Het verzoek om een weekmarkt in Diemen Noord (van winkeliersvereniging Diemen Noord) werd door het Hoofdbedrijfschap Detailhandel afgeraden voor een wijkwinkelcentrum. Wel kan de aantrekkingskracht van wijkwinkelcentra verhoogd worden met eenmalige markten zoals een kerstmarkt en met behulp van standplaatsen (bijv. een visboer). Er zijn meerdere standplaatsen verspreid over Diemen, het standplaatsenbeleid is in 2007 vastgelegd in de nota straathandel. 2.7 Toerisme en recreatie Toerisme en recreatie winnen aan aandacht mede dankzij de herontwikkeling van het Diemerbos tot een recreatiegebied van vijfmaal de grootte van het Vondelpark (met beperkte mogelijkheid voor horeca en eventueel een hotel), de in 2006 opgestelde cultuurhistorische fietsroute en de komende renovatie en openstelling van Fort. Daarnaast besteed de Stadsregio in toenemende mate aandacht aan toerisme en recreatie. Activiteiten en aandachtspunten • Vanuit EZ wordt gestreefd Diemen optimaal te betrekken bij regionale projecten van Stadsregio Amsterdam op het gebied van hotelontwikkeling en promotie van conferentie faciliteiten (met het oog op Horeca Centrum Diemervijver op Bergwijkpark), en bij projecten gericht op recreatie voor zover relevant voor Diemen (zoals de begin 2008 voltoooide fietsknooppuntbewegwijzering).
11
3. BELEIDSKADER EN INBRENG BEDRIJFSLEVEN Deze EZ Agenda heeft tot doel het gemeentelijke EZ beleid en aandachtspunten aan te geven ter verbetering van het vestigingsklimaat, om diverse bedrijvigheid (kantoren, bedrijven, maatschappelijke instellingen en een aantal lokale winkelcentra) te behouden en aan te kunnen trekken. Voor het kader waarbinnen deze EZ Agenda tot stand komt zijn van belang: 3.1 Regionaal beleidskader Voor het regionaal beleidskader is met name Stadsregio Amsterdam (samenwerkingsverband van 16 gemeenten in de regio Amsterdam) van belang, met als uitgangspunten voor de regionale economie:
•
• •
•
Van Regio naar Metropool: beleidsagenda economie van de Stadsregio Amsterdam: december 2007 stemde de regioraad in met deze verdere invulling van het Ontwikkelingsplan Economie Regio Amsterdam (Opera, dec.2004). De Stadsregio zet in op “verstandige” economische groei, welke wordt nagestreefd in combinatie met andere kwaliteiten van de regio zoals landschap en een grote sociale stabiliteit. Centrale thema’s zijn een verantwoord ruimtegebruik (door beperking van kantoorruimten, optimale benutting van bestaande bedrijventerreinen en plaatsing van winkels zoveel mogelijk in bestaand stedelijk gebied); nieuwe logistieke concepten (minimaliseren van negatieve effecten van groeiend vrachtverkeer); stimuleren van innovatie (het stimuleren van vernieuwing, organiseren van samenwerking en bieden van de ruimtelijke condities: in dit kader geeft de Stadsregio vorm aan het regionale project Breednet dat glasvezelaansluiting toegankelijker moet maken voor het MKB); toerisme (o.a. bevordering ontwikkelingsmogelijkheden voor nieuwe hotels) en selectieve groei (invulling geven aan duurzame economische groei).; Stadregio OV visie 2020 bevat als actiepunt een onderzoek naar het doortrekken van tramlijn 9 in Diemen tot een OV knooppunt (bijv. station Diemen Zuid); Regionaal Detailhandelsbeleid 2006 – 2010: Selectieve Dynamiek. Het regionale detailhandelsbeleid is gericht op aansluiting van ontwikkelingen bij de bestaande fijnmazige detailhandelsstructuur en het houden van toezicht op de regionale detailhandelsstructuur, in het bijzonder op ontwikkelingen met bovenlokaal effect. Bij evaluatie werd overeengekomen dat de Stadsregio gemeenten stimuleert over een eigen (lokale) detailhandelsvisie te beschikken, op basis waarvan afwegingen worden gemaakt omtrent ontwikkelingen die geen bovenlokale effecten zullen hebben; Masterplan Toerisme: In het Masterplan Toerisme heeft de Stadsregio Amsterdam samen met de Kamer van Koophandel en de Amsterdam Tourist Board een aantal projecten benoemd die het toerisme bevorderen en het toerisme meer over de regio verspreiden. Hierbij gaat de aandacht o.a. uit naar het vergroten van de hotelcapaciteit, omdat onderzoek van 2006 uitgewezen heeft dat er in de Stadsregio Amsterdam tot 2015 marktruimte is voor 10.000 – 13.000 hotelkamers (ongeveer 100 hotels).Een actieprogramma heeft tot doel aan te geven welke maatregelen de Stadsregio en gemeenten kunnen treffen om aan de vraag-aanbod discrepantie het hoofd te bieden. Hierbij zouden goed bereikbare locaties aan de rand van Amsterdam onder de aandacht gebracht moeten worden. Diemen heeft in dit kader gewezen op mogelijkheden voor hotelontwikkelingen op Bergwijkpark, in het Diemerbos en op de Arent Krijtsstraat (voormalig AVVL gebouw).
Daarnaast wordt vanuit Stadsregio ook in een bredere context samengewerkt in de Noordvleugel (de as Schiphol, Amsterdam, Almere – Utrecht):
12
•
•
Platform Bedrijven en Kantoren (PLABEKA): Op de 4e Noordvleugelconferentie in februari 2005 is besloten een platform op te richten met het doel te komen tot een optimale afstemming tussen vraag en aanbod van bedrijfslocaties. Hierbij wordt uitgegaan van een te verwachten overschot aan kantoren en een tekort aan bedrijfsterreinen. De uitvoeringsstrategie richt zich op het maken van afspraken over het reduceren van de planvoorraad kantoren, en het optimaal gebruik en tijdig realiseren van bedrijfsterreinen. Diemen heeft geen harde toezeggingen gedaan ten aanzien van de reductie van kantoren. Maar de beoogte herontwikkeling van Bergwijkpark van monofunctioneel tot gebied met functiemenging wordt door de regio met grote interesse gevolgd. Ten aanzien van de bedrijventerreinen werkt Diemen – conform de Plabeka doelstellingen - aan optimaal en duurzaam gebruik van de bestaande bedrijventerreinen. Metropoolregio Amsterdam: Op de 7e Noordvleugelconferentie (2007) is besloten de netwerkstad Noordvleugel (van de Randstad) te herbenoemen tot Metropoolregio Amsterdam, en deze te ontwikkelen tot volwaardige Europese metropool. Hiertoe moeten inspanningen geleverd worden ten aanzien van intensivering en transformatie van verstedelijkte en tot 2030 te verstedelijken gebieden, verbetering van de bereikbaarheid, realisatie van groenblauwe kwaliteiten en duurzame en klimaatbestendige ontwikkeling
3.2 Inbreng vanuit het bedrijfsleven Als inbreng vanuit het bedrijfsleven voor deze EZ agenda wordt geput uit de vele feedback over het lokale ondernemingsklimaat van:
• •
• •
• •
Bedrijvenvereniging HID: halfjaarlijks overleg met bedrijvenvereniging HID (Handels en Industriegemeenschap Diemen) en jaarlijkse kwaliteitscheck van de bedrijventerreinen; Groot Bedrijvenonderzoek “De toekomst van de Zuidoostlob”: dit betreft onderzoek van bedrijvenvereniging Amsterdam Zuidoost, Diemen en Ouder-Amstel (VAZO/HID/OVOA) en andere partners in 2007. Op basis van een enquete naar 2000 bedrijven en studie van dit gebied worden aanbevelingen gedaan hoe de Zuidoostlob vanuit economisch perspectief de toekomst het beste tegemoet kan treden. Winkeliersverenigingen: jaarlijks bestuurlijk en indien nodig ad hoc overleg; Werkgroepen Keurmerk Veilig Ondernemen voor verschillende gebieden; Individuele ondernemers op thema-bijeenkomsten (bijv. mbt herinrichting), bij bedrijfsbezoeken van bestuurders, individuele contacten of brieven aan de Gemeente; TNSO Nipo rapport Ondernemingsklimaat Gemeente Diemen (2003)
Hierbij komt een positieve houding naar voren ten aanzien van functiemenging op Bergwijkpark Noord en het behoud van kantorengebied Bergwijkpark Zuid en de bedrijventerreinen, waarbij beperkte mogelijkheden voor verlevendiging door bijv. horeca. worden verwelkomd. Thema’s die terugkeren houden veelal verband met een algemene kwaliteitsverbetering van een gebied (schoon, veilig en heel). Dit betreft o.a. punten ter verbetering van de veiligheid (sbeleving), het beheer en onderhoud van de openbare ruimte (in het bijzonder van het groen), inrichting (waaronder bewegwijzering, in het bijzonder naar Bedrijventerrein De Sniep en op Bergwijkpark), bereikbaarheid via openbaar vervoer en beleving van de stations, blijvend goede ontsluiting over de weg, communicatie met de gemeente (zoals goede ontvangst van gemeentelijke informatie en de behoefte aan persoonlijke begeleiding bij bijv. Vergunningsaanvragen) en het voorkomen van een variëteit aan gemeentelijke heffingen. Bij winkelcentra betreft de feedback nadere afstemming ten aanzien van regelgeving (ten aanzien van het gebruik van openbare ruimte en bijv. koopzondagen), goed beheer en
13
onderhoud van de openbare ruimte, verbetering van de veiligheid (in het bijzonder vermindering van de overlast van hangjongeren) en verbetering van de algemene uitstraling. Het Grootbedrijvenonderzoek noemt als belangrijkste reden om eventueel uit Diemen te vertrekken de groei van het bedrijf (zonder lokale uitbreidingsmogelijkheden), en als tweede (de beleving van) onveiligheid. Tegelijkertijd constateert het onderzoek dat – met name al lang gevestigde – bedrijven Diemen zeer trouw zijn. Het onderzoek concludeert dat de gemeente zich erop moet richten om bedrijven te behouden en minder om op dit moment nieuwe bedrijven aan te trekken. Het Imago moet in eerste instantie intern verbeteren, als dit imago goed is zal Diemen dit ook naar buiten kunnen uitstralen. Verwacht wordt dat de herontwikkeling van Bergwijkpark aantrekkingskracht op nieuwe bedrijven zal uitoefenen. Het rapport van de bedrijvenverenigingen geeft de volgende analyse van Diemen: Sterk Gunstige ligging ten opzichte van Amsterdam, Schiphol, A1/A10/A9/A2 Goede bereikbaarheid door ligging nabij NS station en metrohaltes Aanwezigheid enkele bekende hoofdkantoren Zichtlocatie langs metro- en (deels) treinspoor Aanwezigheid groen/blauwstructuur en park Lager huurniveau dan in Amsterdam Zwak Relatief hoge leegstand Monofunctioneel en eentonig kantorengebied Gedateerde bebouwing (jaren 70/80) Imago Diemen (het is geen Amsterdam) Onoverzichtelijke en gescheiden infrastructuur Kansen Verbetering levendigheid en functiemenging Toevoegen van voorzieningen Lage waardering openbare ruimte Imago kan verbeterd worden Onderkenning probleem door verschillende partijen Bedreiging Overaanbod kantorenmarkt Prijsdaling kantoren omliggende gebieden Toename structurele leegstand verouderde kantoorpanden door verschuiving van groeimarkt naar vervangingsmarkt Ontwikkeling van nieuwe kantoorlocaties Bron: De toekomst van de Zuidoostlob (VAZO/HID/OVOA, juli 2007) Het TNSO Nipo rapport uit 2003 doet verslag van telefonische interviews van 125 ondernemers over de tevredenheid over de gemeentelijke dienstverlening en het ondernemersbeleid. In dit rapport kreeg Gemeente Diemen een 6,7 voor het gemeentelijk ondernemingsklimaat, vergelijkbaar met het gemiddelde rapportcijfer van andere gemeenten (6,6). Ten aanzien van de gemeentelijke dienstverlening scoorde Diemen boven het gemiddelde met 6, 4 ten opzichte van 5,9. Gemeente Diemen scoorde tov de benchmarkgemeenten beter ten aanzien van bereikbaarheid, dienstverlening, gemeentelijke organisatie en communicatie, en minder goed ten aanzien van ruimtelijk aanbod, aanbod recreatieve voorzieningen en bedrijvenacquisitiebeleid. Deze EZ agenda beoogt follow up te geven op de vele feedback van het bedrijfsleven via bovengenoemde kanalen gedurende de afgelopen paar jaar.
14
3.3 Lokaal beleidskader, EZ prioriteiten en EZ financiën Het Coalitieakkoord “Diemen 2006 – 2010, Kwaliteit voor Iedereen” van mei 2006 en Collegeprogramma 2006-2010 vragen om intensivering van de samenwerking met het gevestigde bedrijfsleven (en maatschappelijke instellingen) om beter op de behoeften in te kunnen spelen, en aandacht voor het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid. Daarbij wordt o.a. aandacht gevraagd voor versterking van de middenstand en dienstensector, voor veiligheid en voor OV bediening van de werkgebieden, voor bevordering van (passende) werkgelegenheid en reïntegratie en voor versterking van Diemen in de regio. Hierbij wordt het belang onderstreept van goede dienstverlening, klantgericht werken, duurzaamheid en “wijkgericht werken” (volgens een integrale aanpak van een deelgebied). De ambities op economisch terrein zijn samengevat in de volgende doelstelling: ¨Het bevorderen/instandhouden van randvoorwaarden voor het behoud en kunnen aantrekken van een evenwichtig en divers aanbod aan bedrijvigheid (van kantoren, bedrijven, instellingen en detailhandel in de lokale winkelcentra), hetgeen leidt tot een plezierig woon- en werkklimaat en een goede uitgangspositie in de regio”. Belangrijke uitgangspunten zijn hierbij: •
Doelstelling Strategisch Beleidsplan : door samen met de vertegenwoordiging van het bedrijfsleven aan terreinbeheer en management te doen wordt getracht de juiste bedrijven aan te trekken en de concurrentiepositie van de Diemense bedrijfslocaties te versterken (Strategisch beleidsplan 2001-2010 Gemeente Diemen);
•
Kantorengebied Bergwijkpark Noord (aan station Diemen Zuid) wordt herontwikkeld tot woonwerkgebied met kantoren, woningen en voorzieningen, Bergwijkpark Zuid blijft kantorengebied (Raadsbesluit inzake herontwikkeling van Bergwijkpark dd 7 juni 2007);
•
Bedrijventerreinen Stammerdijk, De Sniep en Verrijn Stuart worden behouden voor bedrijven (voorontwerp bestemmingsplan bedrijventerreinen, eind 2008);
•
Detailhandel: hoofdwinkelcentrum Diemerplein wordt gerenoveerd en uitgebreid, de winkelcentra Diemen Noord en de Kruidenhof behouden hun functie als wijkwinkelcentra. Hiermee moet rekening worden gehouden bij de eventuele ontwikkeling van (beperkte) detailhandel op nieuwbouwwoonwijk Plantage de Sniep en Bergwijkpark Noord. De Arent Krijtsstraat mag “verkleuren” met andere bedrijvigheid (Centrumplan, update distributie planologisch onderzoek 2005, Detailhandelsnota “Diemen en detail” IMK1996);
•
Visie op integrale veiligheid Diemen 2007-2010: De Raad vab Diemen wil meetbare verbetering van de objectieve en subjectieve veiligheid van burgers en bedrijven, o.a. door inrichting, beheer en onderhoud van de openbare ruimte structureel op een hoger plan te brengen.
•
Ontwerpactieplan Klimaatbeleid 2008-2010 met acties gericht op ondersteuning van het bedrijfsleven bij klimaatbeleid, energiebesparing bij bestaande en nieuwbouw en herontwikkeling en het verbeteren van collectief vervoer;
•
Overige beleidsdocumenten: Nieuwbouwproject Plantage de Sniep; marktverordening en standplaatsenbeleid (2007), herontwikkeling Diemerbos en de (oudere) studies”Diemen in Economisch Perspectief” van de Kamer van Koophandel (1992 en update 1995).
15
EZ prioriteiten 2008 - 2010 Het regionale beleidskader (3.1), feedback van het bedrijfsleven (3.2) en het lokale beleidskader hebben geleid tot de volgende economische prioriteiten voor de periode 2008-2010.
1. Versterking van de relatie met het bedrijfsleven om beter op de wensen van ondernemers in te spelen.
2. Gebiedsgerichte aanpak voor kwaliteitsverbetering van de bedrijventerreinen, het kantorengebied en de winkelcentra. Dit gebeurt o.a. met behulp van het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) en een integrale aanpak. Hierbij gaat het met name om: • veiligheid(sbeleving); • inrichting en onderhoud openbare ruimte; • bedrijfsgerelateerde voorzieningen; • OV bediening; • algemene uitstraling. 3. Stimuleren van startende ondernemers
4. Inbreng van bedrijfsbelangen bij gemeentelijk beleidsvorming (ihb de Structuur-visie) en herontwikkelingsplannen (zoals Bergwijkpark Noord en Plantage de Sniep).
5. Grotere aansluiting bij de regio (o.a. door deelname Breednet) 6. Verbetering van het imago van Diemen als vestigingsplaats. In hoofdstuk 4, EZ Agenda: beleid en aandachtspunten 2008-2010, wordt nader ingegaan op de activiteiten en aandachtspunten om invulling te geven aan deze prioriteiten. Deze EZ agenda beoogt aanknopingspunten te bieden om gewenste ontwikkelingen te stimuleren en initiatieven van externe partijen te toetsen. EZ financiën Het reguliere EZ budget is rond de 18.500 Euro per jaar. Dit wordt o.a. besteed aan Ondernemersbijeenkomsten, deelname aan de jaarlijkse Startersdag van de Kamer van Koophandel en publicaties. Tevens is hiervan een pilot gedaan met startersbegeiding door Ondernemershuis Amsterdam (5000 Euro in 2007 en in 2008). Daarnaast is uit het reguliere budget de eerste bijdrage voor de cofinanciering van Breednet gedaan (7400 Euro in 2007). Daarnaast zijn er de volgende aanvullende EZ budgetten: Breednet: de resterende bijdragen van de totale cofinanciering van 32.000 Euro worden uit een aanvullend EZ budget gefinancierd (resp. 14000 in 2008 en 4520 Euro in 2009) en door personele inzet (van de EZ beleidsmedewerker voor 3200 Euro); Startersbegeleiding door Ondernemershuis Amsterdam: een vervolg op de pilot uit 2007/2008 wordt met een aanvullend EZ budget gefinancierd (max. 10.000 Euro in 2009). Nb: in het coalitieakkoord en collegeprogramma wordt voor 2008 een bedrijvenmonitor gevraagd. Vanwege meerdere enquêtes over het ondernemingsklimaat waarmee bedrijven in 2006-2008 zijn belast (o.a. in het kader van het Groot Bedrijvenonderzoek, de Scorecard Veilig Ondernemen en het Keurmerk Veilig Ondernemen) en de vele feedback die de gemeente recent van ondernemers heeft ontvangen, is het vanuit EZ wenselijk in 2008 hier eerst follow up aan te geven met behulp van genoemde prioriteiten. Deze prioriteiten worden meegenomen bij een door de Kamer van Koophandel op te stellen studie “Diemen in Economisch Perspectief” namens lokale ondernemers (-verenigingen)
16
voor langere termijn. Met de in 2009 af te ronden KvK studie wordt voldaan aan het verzoek tot een bedrijvenmonitor.
17
4. EZ AGENDA: BELEID EN AANDACHTSPUNTEN 2008-2010 De eerder globaal beschreven economische structuur en ontwikkeling, het beleidskader en de feedback van het bedrijfsleven hebben geleid tot de eind H.3 genoemde EZ prioriteiten. In deze EZ Agenda wordt aangegeven hoe deze prioriteiten zijn vertaald naar - grotendeels samen met andere afdelingen uitgevoerde - activiteiten en aandachtspunten (welke in H2 al grotendeels per gebied zijn genoemd). 4.1 VERSTERKING VAN DE RELATIE MET HET BEDRIJFSLEVEN De gemeente beoogt op het gebied van economische zaken (samen met andere afdelingen) de relatie met het bedrijfsleven te versterken om beter op de wensen van ondernemers in te spelen. Hierbij gaat de aandacht uit naar: 4.1.1. Betere communicatie met het bedrijfsleven, met behulp van: • Reguliere contacten met het georganiseerd bedrijfsleven: voortzetting van het reguliere overleg met bedrijvenvereniging HID (halfjaarlijks en ad hoc bestuurlijk overleg, jaarlijkse kwaliteitscheck bedrijventerreinen) en de winkeliersverenigingen (jaarlijks bestuurlijk en ad hoc overleg), en stimulering tot verhoging van de organisatiegraad van ondernemers; • Ondernemersbijeenkomsten en bedrijfsbezoeken: voortzetting van themabijeenkomsten en individuele bedrijfsbezoeken; • Ontwikkeling van Contactgroepen per gebied ism de HID: verdere ontwikkeling van de Werkgroep Veiligheid Bergwijkpark en ontwikkeling van Contactgroepen met ondernemers per bedrijventerrein, voor snelle informatieuitwisseling en om in overleg te werken aan kwaliteitsverbetering per gebied. Deze dienen tevens als klankbord voor de lokale werkgroepen van gemeente, politie, brandweer, HID en enkele ondernemers die sturing geven aan de trajecten voor het Keurmerk Veilig Ondernemen; • Verbetering van het inzicht in NAW gegevens: streven naar centraal overzicht van contactgegevens van bedrijven en instellingen, contactpersonen, eigenaars en beheerders en zicht op de komst of het vertrek van bedrijven (daar de huidige deelbestanden geen totaaloverzicht bieden). Ook de politie heeft hier behoefte aan. Goed beheer vraagt administratieve capaciteit; • Vergroting toegankelijkheid gemeente: het moet duidelijk zijn waar een ondernemer terecht kan. De eventuele ontwikkeling van een “Vergunningenloket voor ondernemers” kan hieraan bijdragen, waarbij helder moet zijn waar hij/zij voor overige vragen terecht kan. Persoonlijk contact is hierbij van groot belang. 4.1.2 Informatievoorziening o Verdere ontwikkeling van informatie voor ondernemers de Gemeentelijke website www.diemen.nl; de Diemen Info, mailings aan Contactgroepen ism de HID, berichtgeving in de april jl gestarte krant Diemer Nieuws en met behulp van de ontwikkeling van een map Standaardinfo voor nieuwe ondernemers in Diemen. 4.1.3 Bemiddeling o Bemiddeling tussen economische actoren: het met elkaar in contact brengen van ontwikkelaars, makelaars, beheerders en ondernemers, coöperaties etc ter bevordering van gewenste ontwikkelingen (voor bijv. een hotel, startershuis..); o Reïntegratie trajecten: Vanuit EZ wordt bij bedrijfscontacten gevraagd of werkgevers mogelijkheden hebben voor leerwerktrajecten en/of stages. 4.1.4 Beperking van lasten
18
o Heldere regelgeving en het voor zover mogelijk voorkomen van extra administratieve of financiële lasten voor het bedrijfsleven en instellingen;
o Terughoudendheid bij lokale èn regionale verzoeken aan ondernemers (incl. winkeliers) tot het meewerken aan onderzoeken en enquêtes, deze moeten beperkt zijn en voelbaar tot resultaten leiden; o Expliciete aandacht voor bedrijfsleven als doelgroep binnen het Gemeentelijke Programma Koers op Kwaliteit (met o.a. de projecten Regiediscussie, Strategische Visie, Publieksbalie, Digitaliseringsprojecten en verbeteren gegevensbeheer). 4.2 GEBIEDSGERICHTE AANPAK VOOR KWALITEITSVERBETERING De gemeente streeft naar duurzaam gebruik van de bedrijventerreinen, kantoorlocaties (incl. het tot woon-werkgebied te herontwikkelen Bergwijkpark Noord) en winkelgebieden. Hierbij gaat de aandacht in eerste instantie uit naar het bieden van een duurzaam kwalitatief goede bedrijfsomgeving aan het gevestigde bedrijfsleven, daarnaast naar het aantrekken van nieuwe bedrijven en instellingen. 4.2.1 Gebiedsgerichte aanpak Een gebiedsgerichte (“wijkgerichte”) of integrale aanpak van een gebied, gericht op kwaliteitsverbetering door samenwerking tussen gemeente, bedrijven- of winkeliersvereniging, individuele ondernemers en eigenaars/beheerders, politie en brandweer. Gezamenlijk wordt gekeken welke maatregelen bijdragen aan kwaliteitsverbetering, waarbij alle partijen hun eigen verantwoordelijkheid dienen te nemen. Een belangrijk instrument hierbij is het Keurmerk Veilig Ondernemen: een werkwijze voor gezamenlijke ter verbetering van de veiligheid(sbeleving) en algemene uitstraling van een gebied. Uitgangspunt is duurzame samenwerking tussen ondernemers en ondernemersvereniging, gemeente, politie, brandweer en andere betrokken organisaties. In dit kader lopen lokale trajecten voor: • Bergwijkpark: • Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) Bergwijkpark (gestart) • Bedrijventerreinen: o KVO Stammerdijk en De Sniep (eind 2007 behaald, uit te voeren) o Integrale aanpak Verrijn Stuart (voorbereiding 2008, start uitvoering 2009) • Detailhandel: o KVO Winkelcentrum Diemen Noord (najaar 2008 te behalen) o Projectplan Winkelcentrum de Kruidenhof (start najaar 2008). • Herontwikkelingsplannen: o Hoewel het om een veel verdergaand ingrijpen gaat in samenwerking met ontwikkelaars, kunnen tot lopende trajecten voor gebiedsgerichte kwaliteitsverbetering ook worden gerekend de herontwikkeling Bergwijkpark Noord, Nieuwbouwwijk Plantage de Sniep en het Centrumplan (winkelcentrum Diemerplein). 4.2.2 Kwaliteitsverbetering De Keurmerken blijken dikwijls de kapstok voor samenwerking van partijen voor algemene kwaliteitsverbetering, ten aanzien van maatregelen met betrekking tot: • Veiligheid(sbeleving): Hierbij gaat het om verbetering van de objectieve veiligheid (bijv. door gezamenlijke camerabewaking) en de subjectieve veiligheid (veiligheidsbeleving), dit laatste hangt mede samen met onderstaande punten. • Inrichting en onderhoud van de openbare ruimte: Hier gaat het om verlichting, parkeren, groenvoorziening, markering van de scheidslijn tussen openbare en eigen terrein, afvalinzameling etc. Tevens betreft dit verbetering van de bewegwijzering, in het bijzonder naar bedrijventerrein De Sniep en op Bergwijkpark;
19
•
•
•
• •
Bedrijfsgerelateerde voorzieningen: Dit betreft faciliteiten die de beleving van het terrein door ondernemers en werknemers verbeteren zoals horeca, hieraan wordt – in beperkte mate – tegemoet gekomen. Dit verhoogt tevens de levendigheid en daarmee veiligheidsbeleving. Verbetering OV bediening Dit betreft de als onprettig ervaren weg naar en kwaliteit van de stations vanaf met name Bergwijkpark Zuid (hetgeen heeft geleid tot de inzet van pendelbusjes) en de beperkte bereikbaarheid van de bedrijventerreinen met openbaar vervoer (metrostation Verrijnstuartweg en enkele bussen). Het doortrekken van tram 9 naar station Diemen Zuid of de Bijlmer wordt in 2009 regionaal kader bestudeerd en kan deze situatie verbeteren. Algemene uitstraling Hier gaat het om uiterlijk van zowel de openbare ruimte als van de bedrijven en kantoren met eigen terrein, en om winkels. Ook leegstand doet afbreuk aan de algemene uitstraling. Kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte moet tevens ondernemers stimuleren om indien nodig het eigen bedrijfsterrein aan te pakken. Intensivering van de contacten Versterking van de relatie van de gemeente met het bedrijfsleven per bedrijventerrein over de directe bedrijfsomgeving (zie 4.1); Breednet: Deelname aan het regionale project ter bevordering van goedkopere glasvezelaansluitingen en innovatieve diensten voor het midden- en kleinbedrijf en instellingen.
4.2.3 Ondersteuning door subsidies: • HIRB subsidie Voor de integrale aanpak van Verrijn Stuart is in augustus 2008 een subsidie aangevraagd onder de Provinciale regeling Herstructurering en Innovatief Ruimtegebruik op Bedrijventerreinen HIRB. Diemen is hierbij ondersteund door een “Aanjager Herstructurering” van de Stadsregio; • Zwerfafval Daarnaast is subsidie ontvangen voor de aanpak zwerfafval; • Keurmerk Veilig Ondernemen De bovengenoemde trajecten voor een Keurmerk Veilig Ondernemen worden begeleid door een door het rijk gesubsidieerde procesbegeleider. 4.2.4 Volgen van lokale detailhandelsontwikkelingen: • Meedenken: de gemeente heeft geen zeggenschap over de branchering zolang dit in het bestemmingsplan past. Wel streeft de gemeente samen met winkeliers(verenigingen), de beheerder en eventueel bewoners over wenselijke branches mee te denken; • Complimentariteit: streven naar samenhang tussen winkelcentra en het voorkomen van toevoeging van detailhandel die de (wijk)winkelcentra verder onder druk zet: • Regionale ontwikkeling detailhandel: volgen van ontwikkelingen in de regio en beleidsvorming van de Regionale Commissie Winkelplanning over nabije uitbreiding. 4.2.5 Inspelen op nieuwe ontwikkelingen: • Functiemenging: faciliteren van de behoefte aan revitalisering door functiemenging zoals in Bergwijkpark Noord, waarbij nieuwe voorzieningen ook Bergwijkpark Zuid als kantorengebied moet versterken; • Kleurverandering: het volgen van tendensen zoals (gedeeltelijke) vervanging van de maakindustrie door kleinschalige bedrijvigheid en dienstverlening en “verkantorisering”
20
op bedrijventerreinen. Gezamenlijk moet de dynamiek in goede banen worden geleid met bijpassende infrastructuur en voorzieningen. 4.2.6 Aantrekken van nieuwe bedrijvigheid door bijzondere aandacht voor: • Het voorkomen van leegstand, door ontwikkeling van: o Meer inzicht in ontwikkeling leegstand door onderzoek van makelaarsrapporten etc. (leegstandcijfers lopen uiteen zonder toelichting van definities); o Intensivering van contacten met makelaars en regionaal actieve actoren: het aantrekken van bedrijven door gericht contact met de regionaal en landelijk actieve makelaars en andere regionale actoren (zoals Stadsloods, broedplaatsen en hotelloods Amsterdam etc, ) om Diemen in de aandacht te houden en te horen hoe de uitstraling kan verbeteren, in het bijzonder ten behoeve van Bergwijkpark; • Specifieke instellingen of sectoren: o Maatschappelijke organisaties: recentelijk blijken steeds meer maatschappelijke organisaties hun weg naar Diemen te vinden (zoals de Stichting Centrum 40-45 in Bergwijkpark Noord): in kaart brengen van verschillende maatschappelijke sectoren en als aparte doelgroep gaan zien; o Hotelontwikkeling: actieve deelname aan Stadsregio project gericht op hotelontwikkeling in de regio Amsterdam en onderhouden van contact met op dit vlak actieve partijen; o Toerisme en recreatieve sector: inspelen op landelijke tendensen door toenemende aandacht voor bijv. Wellness centra, paardensport etc. en Stadsregioprojecten; o Bepaalde sectoren (bijv. creatieve bedrijven, ict bedrijven, zorginstellingen). 4.3 STIMULEREN VAN STARTENDE ONDERNEMERS 4.3.1 Begeleiding van startende ondernemers met behulp van: o Samenwerking met de Kamer van Koophandel (KvK): doorverwijzing van startende ondernemers naar de Kamer van Koophandel, deelname aan de jaarlijkse KvK Startersdag (in AM verband) en streven naar deelname aan het KvK project om KvK Startersinfo te ontsluiten via de gemeentelijke website. o Begeleiding door Ondernemershuis Amsterdam: In de afgelopen jaren hebben tientallen Diemenaren zich op eigen initiatief gemeld bij Ondernemershuis Amsterdam Grootoost (mede gefinancierd door Gemeente Amsterdam), dat in aanvulling op de Kamer van Koophandel verdergaande individuele coaching biedt. Gemeente Amsterdam kan echter niet alle Diemenaren subsidiëren, terwijl de coaching nuttig en gewenst lijkt. In najaar 2007 en in 2008 houdt de gemeente een pilot waarbij Diemenaren begeleiding kunnen ontvangen bij de Ondernemershuizen Groot Oost en Zuidoost (nb: dit geldt voor starters die niet uit een WWB uitkering starten: hiervoor heeft de Gemeente een eigen traject). Dit wordt vervolgd in 2009. o Informatievoorziening vanuit de Gemeente (zoals brochure info voor ondernemers). 4.3.2 Bevordering van de ontwikkeling van kleinschalige kantoorruimten Door Gemeente Amsterdam (vanuit de Ondernemershuizen en aantal studies) wordt een tekort aan kleinschalige kantoorruimten gesignaleerd. Ook Diemense starters vragen regelmatig naar kleinschalige en betaalbare kantoorruimte. Diemen kan op dit tekort inspelen door bevordering van contacten van partijen die kunnen zorgen voor de transformatie van leegstaande kantoorruimte tot kleine units (met gezamenlijke voorzieningen) op Bergwijkpark, waar tot nu toe met name grootschalige ruimte wordt geboden. Voorbeelden zijn activiteiten van de Stichting tegen leegstand van Startgoed (een samenwerkingsverband van woningcorporatie Eigen Haard en Gemeente
21
Amsterdam). Op de Diemense bedrijventerreinen zijn kleinschalige bedrijfsruimten, en meerdere plannen voor nieuwe bedrijfsverzamelgebouwen voorzien.
4.4 INBRENG BEDRIJFSBELANGEN BIJ BELEIDSVORMING EN HERONTWIKKELING EZ draagt bij aan de (organisatie van de) inbreng van het bedrijfsleven bij gemeentelijke beleidsvorming en herontwikkeling, zoals: 4.4.1 Structuurvisie Gemeente Diemen: De economische positie van Diemen zal een plek krijgen in een eind 2008 op te stellen “Structuurvisie” met hoofdlijnen van het voorgenomen ruimtelijk beleid. In dit kader worden de volgende deelvragen gesteld (welke verband houden met de EZ prioriteiten): • Welke wensen bestaan bij het bedrijfsleven? • Waar liggen mogelijkheden voor bedrijven in Diemen? • Welke kansen biedt de herontwikkeling van Bergwijkpark Noord en wat betekent dit voor het economisch vestigingsklimaat? • Welke functies willen we toelaten op bedrijventerreinen? • In welke mate willen we “werken” toelaten in woongebieden? • Hoe kunnen we de bedrijventerreinen beter ontsluiten middels openbaar vervoer? • In hoeverre willen en kunnen wij de potentie van de as Almere-Amsterdam-Schiphol benutten? 4.4.2 Herontwikkkeling o Herontwikkeling Bergwijkpark Noord: Streven naar voorzieningen die Diemen ook als vestigingsplaats voor kantoren en bedrijven versterken (zoals een hotel); o Visieontwikkeling bedrijvigheid Plantage de Sniep: Hoewel de grond aan de ontwikkelaar wordt verkocht, streven naar meedenken over de wenselijke invulling van de max. 7000 m2 te ontwikkelen bedrijfsruimte en max. 3300 m2 commerciële ruimte op Plantage de Sniep. Hiertoe behoort ook de vraag of de Plantage voorzieningen kan bieden ter versterking van de bedrijventerreinen (zoals kinderopvang en horeca). Aan de Kamer van Koophandel wordt gevraagd deze punten mee te nemen bij een najaar 2008/eerste helft 2009 op te stellen studie “Diemen in Economisch Perspectief” (bezien vanuit ondernemers) voor de (middel)lange termijn in najaar 2008/eerste helft 2009. 4.5 GROTERE AANSLUITING BIJ DE REGIO De gemeentebrede inzet voor grotere aansluiting bij de regio geldt ook voor EZ, door middel van: 4.5.1 Optimale benutting van regionale overlegstructuren: blijvend actieve deelname in het overleg van Amstelland Meerlanden (AM) en Stadsregio Amsterdam en aan programma’s ter versterking van de regionale economie, zoals: o Fietsknooppuntbewegwijzering (voltooid in voorjaar 2008); o Breednet (ter vergroting van de toegankelijkheid van glasvezelaansluitingen voor bedrijven en instellingen, vraagbundelingscampagne in Diemen in najaar 2008); o Hotelmonitor, waarbij wordt beoogt het tekort aan hotelbedden in Amsterdam in de directe omgeving op te vangen door hotelontwikkeling in randgemeenten. Ondernemers op Bergwijkpark pleiten voor een hotel, dat een regionale functie kan vervullen;
22
o
Een gemeenschappelijke benadering van de MICE markt (Meetings, Incentives, Congresses and Events), gericht op promotie van Stadsregio Amsterdam als locatie voor nationale en internationale conferenties.
4.5.2 Versterking van regionale contacten: (verder) aanhalen van contacten met personen en organisaties die een rol spelen in de regio Amsterdam, zoals: o Stads- en Kantorenloods, Hotelloods en Broedplaatsenloods en Ontwikkelingsbedrijf van de Gemeente Amsterdam, Kamer van Koophandel Amsterdam en regionale makelaars; o Ondernemingsorganisiaties (HID als partner van VAZO in Zuidoost, VNO-NCW en MKB Amsterdam, Hoofdbedrijfschap Detailhandel, Koninklijke Horeca..), Amsterdam Toerisme en Congres Bureau (mede wegens congresfaciliteiten Horeca Centrum Diemervijver); o Regionale projecten voor specifieke sectoren die ook in Diemen zijn gevestigd zoals de creatieve industrie, Kenniskring Amsterdam, programma’s ter stimulering van economische clusters (bijv. Gaan voor Goud programma voor de creatieve industrie, logistieke sector, financiële en zakelijke dienstverlening en toeristische sector van de Kamer van Koophandel). 4.5.2 Oog voor regionale ontwikkelingsplannen: o actieve inzet om Diemen een plaats te geven in regionale ontwikkelingsplannen zoals het “Ontwikkelingsbeeld 2040”(een ruimtelijk plan voor de metropool Amsterdam waarin groen blauw wordt onderkent als belangrijke strategische opgave. Hoe kan Diemen hierop inspelen door betere benutting van het water en aangrenzende IJmeer?), de as Schiphol – Amsterdam – Almere, de Diemerscheg (overkoepelende visie op Diemerbos, Diemer Vijfhoek en Diemerpark bij IJburg), en het vergroten van de verbondenheid met de directe omgeving (Amsterdam Zuidoost, IJburg, Science Park Watergraafsmeer); 4.6 VERBETERING VAN HET IMAGO VAN DIEMEN ALS VESTIGINGSPLAATS Gemeente Diemen profiteert niet optimaal van haar centrale ligging in Metropoolregio Amsterdam en optimale ontsluiting via de weg, trein (met directe verbinding naar Schiphol) en het Amsterdamse metro- en tramnet. Sterke kanten verdienen grotere bekendheid. Hierbij kan bewust aandacht worden gevraagd voor hetgeen al in Diemen te vinden zoals de van oudsher sterke sector commerciële dienstverlening (vele hoofdkantoren van multinationals op Bergwijkpark) en bekende ondernemingen in de industrie, bouw, logistieke en distributie. Ook kan de aandacht worden gevestigd op bijv. de ondernemingen in de creatieve sector zoals uitgevers, productiebedrijven en ontwerpbureaus. Daarnaast neemt Diemen een bijzondere plek in met een grote sociale werkplaats (van Pantar) en een toenemend aantal maatschappelijke instellingen. Tevens kan het aantrekken van specifieke bedrijven en instellingen die de naamsbekendheid vergroten zoals een hotel aan de uitstraling bijdragen. Verbetering van de uitstraling van Diemen wordt (impliciet) mede bereikt door de eerdergenoemde versterking van de relatie met het bedrijfsleven, gebiedsgerichte kwaliteitsverbetering, inbreng van bedrijfsbelangen bij beleidsvorming en herontwikkeling, stimuleren van startende ondernemers en grotere aansluiting bij de regio (4.1-4.5). Daarnaast wil EZ (samen met andere afdelingen) expliciet bijdragen aan het imago als vestigingsplaats door: 4.6.1 Verbetering imago in Diemen • Gevestigde bedrijven en instellingen behouden Door het College en de HID/VAZO (in haar onderzoek “De toekomst van de Zuidoostlob”) wordt onderschreven dat de strategie er met name op gericht moet zijn bedrijven in Diemen te behouden en het interne imago te verbeteren (bijv. door verdere verbetering van sociale veiligheid). Daarnaast moet de aandacht uitgaan naar het aantrekken van
23
nieuwe bedrijven en instellingen, maar dit wordt geholpen door “orde op zaken in huis”: de beste promotie is mond op mond reclame van gevestigde tevreden ondernemers!
4.6.2
Verbetering imago buiten Diemen door communicatie over het bedrijfsleven Gemeentebreed: • Ontwikkeling van een (intern) overzicht “loodsaanvragen” van ondernemingen en instellingen met interesse voor vestiging of verhuizing in Diemen (naar voorbeeld van Gemeente Amsterdam): centrale registratie en periodieke bespreking draagt eraan alle alternatieven om potentieel interessante partijen in Diemen te plaatsen te benutten. • Expliciete opname van bedrijfsleven in algemene imago en communicatiestrategie De in dit hoofdstuk genoemde punten dienen te worden meegenomen bij het door de Gemeenteraad gevraagde Strategisch Communicatieplan. Betrokkenen in de imagodiscussie zijn het erover eens dat het huidige imago niet krachtig is. In de opzet voor het imago-onderzoek ter uitvoering van de motie “blij met Diemen” wordt aangegeven dat Diemen sterker staat, naarmate meer partners de ambitie en het imago delen en uitdragen, reden om samenwerking te zoeken met het bedrijfsleven, bewoners, instellingen en verenigingen. Kwalitatief onderzoek naar het huidige imago is o.a. gebeurd onder bewoners (Burgermonitor 2008) en kwalitatieve gespreksrondes met stakeholders waaronder ondernemers. Het college-programma ziet de “mission statement” als uitgangspunt voor het gewenste imago: • Diemen is een vitale gemeente met plezierig woon- en werkklimaat en veel voorzieningen; • Gemeentebestuur is herkenbaar en laagdrempelig; • Hoofdpunten beleid: bereikbaarheid, veiligheid en dienstverlening. Het bedrijfsleven verdient expliciete aandacht in deze strategie. Extern: • Bewustere presentatie van bedrijven, instellingen en regionale trekpleisters Betere presentatie van het grote en diverse aanbod aan ondernemingen en maatschappelijke instellingen in Diemen, van onderscheidende sectoren (in bijv. zakelijke dienstverlening, industrie, IT, creatieve sector of zorgsector met moderne seniorenflats met domotica in Berkenstede), van regionale trekpleisters zoals het Diemerbos (als buitengebied van Amsterdam met horeca en evt hotel); conferentiefaciliteiten van het Horeca Centrum Diemervijver (met cursusdeelnemers uit het hele land), en van regionaal interessante ontwikkelingen zoals de herontwikkeling van Bergwijkpark-Noord; • Betere benutting van regionale en landelijke media en contacten: Gemeenten worden veelvuldig uitgenodigd om (kostenloos) informatie over de eigen kantoor- en bedrijventerreinen te plaatsen op regionale en landelijke websites en in publicaties (bijv. Provinciale Bedrijvenmonitor, Locatiemonitor bedrijventerreinen, Gemeenteboek etc). Dit vraag veel tijd maar is toch een relatief eenvoudige bijdrage aan de verbetering van het imago van Diemen. Ook intensivering van contacten en betere informatievoorziening aan regionale actoren of “influentials” die dit positieve imago uit kunnen dragen (zoals de in 4.5 genoemde regionale contacten) draagt hieraan bij. 4.6.3 Formulering economisch profiel In het HID/VAZO rapport “De Toekomst van de Zuidoostlob” wordt gesteld: “Een minderheid van de bedrijven in Diemen vindt dat Diemen een goed imago heeft. De bedrijven weten dat dit imago soms niet strookt met de realiteit. Natuurlijk is Diemen geen A locatie langs de Zuid-as, maar het heeft de potentie zich te onderscheiden. De strategie moet er op gericht zijn om bedrijven te behouden en minder gericht op om nieuwe bedrijven aan te trekken op dit moment. Het imago moet in eerste instantie intern verbeteren, als dit imago weer goed is zal Diemen dit ook naar buiten kunnen uitstralen. Wanneer Bergwijkpark weer beter
24
functioneert zal dit z’n positieve weerslag moeten hebben op de aantrekkingskracht van Diemen als woongebied en zeker ook als vestigingsgebied voor bedrijven” Gemeente Diemen heeft ondanks haar centrale ligging en goede ontsluiting geen helder economisch profiel (niet zozeer een verkeerd maar een gebrek aan profiel). Deze EZ agenda gaat in op activiteiten en aandachtspunten op de korte termijn ter vervulling van de economische ambities, met name gericht op “orde op zaken”. Vanuit de gemeente is behoefte aan een vanuit regionaal perspectief krachtige formulering van het economisch profiel van Diemen, die gebruikt kan worden in een algemene communicatie en imago strategie. De volgende pluspunten kunnen hierin een rol spelen: o Randgemeente van Amsterdam; o Aanwezigheid divers aanbod aan bedrijvigheid (kantoren en maatschappelijke instellingen, bedrijven en detailhandel); o (her)ontwikkelingsmogelijkheden Bergwijkpark-Noord en Plantage de Sniep; o goede ontsluiting via de weg, het spoor (met directe verbinding naar Schiphol) en onderdeel van het Amsterdamse tram- en metro- en busnet; o Goede parkeermogelijkheden; o Relatief redelijke toegang tot werknemers; o Korte lijnen met de gemeente; o voor een deel van de ondernemers, in bijzonder winkeliers: het dorpse karakter en de kleinschaligheid (grootstedelijk dorp); o geen erfpacht. Tot slot: Kamer van Koophandel studie “Diemen in economisch perspectief” Mede op basis van deze EZ agenda voor de korte termijn zal in najaar 2008/eerste helft 2009 door de Kamer van Koophandel Amsterdam namens ondernemers een studie “Diemen in Economisch Perspectief” worden opgesteld voor de middellange tot lange termijn (actualisatie van KvK studies uit 1992 en 1995). In deze KvK studie zal o.a. worden gekeken naar de (ontwikkeling van) de lokale economie en Diemen als vestigingsplaats voor bedrijven en instellingen vanuit regionaal perspectief. Daar de Kamer van Koophandel ook input zal geven voor economische aspecten van de lokale Structuurvisie (met de in 4.4.1. genoemde deelvragen), wordt gestreefd de input van de Kamer voor de studie en Structuurvisie zoveel mogelijk te combineren. Daarbij vraagt de gemeente tevens aandacht voor de formulering van het economische profiel (zie 4.6.3). De studie van de Kamer van Koophandel zal na afronding een grote rol spelen bij de formulering van gemeentelijk EZ beleid voor de langere termijn, en het te zijner tijd opstellen van een lokale detailhandelsvisie (ter actualisering van de visie Diemen en Detail uit 1996).
25
Begrippenlijst en bronnen AM: Amstelland Meerlanden, samenwerkingsverband van 6 gemeenten ten zuiden van Amsterdam (Aalsmeer, Amstelveen, Diemen, Haarlemmermeer, Ouder-Amstel, Uithoorn) Breednet: regionaal project van 3 provincies en 14 gemeenten (met zwaartepunt op Amsterdam en omgeving) ter bevordering van goedkope glasvezelaansluiting en innovatieve dienstverlening voor het midden- en kleinbedrijf en maatschappelijke instellingen. HID: Handel- en Industriegemeenschap Diemen, de bedrijvenvereniging voor Diemen dat gelieerd is aan de VAZO. KVO: Keurmerk Veilig Ondernemen, traject tot het nader structureren van de samenwerking van ondernemers, politie, brandweer en gemeente onder leiding van een procesbegeleider ten behoeve van vergroting van de veiligheid en een betere uitstraling van een gebied. Metropoolregio Amsterdam: het project Ontwikkelingsbeeld 2040 van de noordvleugel van de randstad werd gekozen deze term voor de doorgroei van regio Amsterdam te hanteren. Plabeka: Platform Bedrijven en Kantoren van de noordvleugel van de randstad gericht op afstemming tussen vraag en aanbod van bedrijfs- en kantorenlocaties. Stadsregio Amsterdam : Gemeente Diemen is onderdeel van Stadsregio Amsterdam, een samenwerkingsverband van 16 gemeenten dat werkt aan verbetering van de bereikbaarheid, leefbaarheid en economische ontwikkeling van het gebied. De gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Beemster, Diemen, Edam-Volendam, Haarlemmermeer, Landsmeer, Oostzaan, Ouder-Amstel, Purmerend, Uithoorn, Waterland, Wormerland, Zaanstad en Zeevang vormen samen Stadsregio Amsterdam. VAZO: Bedrijvenvereniging Amsterdam Zuidoost met samenwerkingsverband met de HID. Bronnen • • • • • • • • • • • • •
• • •
o.a. Strategisch Beleidsplan Diemen 2001-2010 Coalitieakkoord Diemen 2006 – 2010 Kwaliteit voor Iedereen Collegeprogramma 2006-2010 Raadsbesluit inzake Herontwikkeling Bergwijkpark Noord (juni 2007) Voorontwerp bestemmingsplan bedrijventerreinen Diemen (2008) De Toekomst van de Zuidoostlob (Groot bedrijvenonderzoek VAZO/HID juli 2007) Ondernemingsklimaat Gemeente Diemen (TNSnipo juli 2003) Selectieve Dynamiek, Regionaal detailhandelsbeleid 2006-2010 (Stadsregio Amsterdam) Diemen Noord, Functioneren en Perspectief wijkwinkelcentrum (HBD mei 2007) Distributieplanologisch Onderzoek Diemerplein (WPM Consultants 2005) Diemen en Detail, Winkelen in Diemen, nu en in de toekomst (Gemeente Diemen dec. 1996) Visie integrale veiligheid Diemen 2007-2010, De lijn getrokken de koers bepaald (april 2007) Van Regio naar Metropool: beleidsagenda economie van de Stadsregio Amsterdam (2007) Uitvoeringsstrategie Platform Bedrijven en Kantoren (6e Noordvleugelconferentie 2006) Aanbod kleinschalig vastgoed in Amsterdam (Gemeente Amsterdam, BHH april 2007) Diemen in Economisch Perspectief (Kamer van Koophandel, 1992 en actualisering 1995) ***
26
