Extreem duurzaam MDF voor buitentoepassingen BELANGRIJKSTE INNOVATIE IN DE LAATSTE DERTIG JAAR

INHOUT

36 juni 2012

Duurzaam hoeft niet duur te zijn BOUWEN MET 90% NAGROEIBARE GRONDSTOFFEN

Extreem duurzaam MDF voor buitentoepassingen BELANGRIJKSTE INNOVATIE IN DE LAATSTE DERTIG JAAR

Inspelen op de toegenomen vraag naar FSC JONGENEEL VOERT COMPLEET FSC-ASSORTIMENT

Deurwaarder Bouwgroep realiseert mega woningbouwproject ELK GEBOUW HEEFT EEN ANDERE LOOK & FEEL GEKREGEN

Van nature uniek

Dé generatie duurzame minerale wol Uniek zijn is geen keuze, dat ben je van nature. En als uniek & anders, synoniem staan voor succesvoller, volgen anderen vanzelf. ECOSE

Technology is het

enige minerale wol bindmiddel zonder formaldehyde

gebaseerd

op

duurzame

grondstoffen.

Geen

wonder dat anderen proberen hier een graantje van mee te pikken.Daar hebben we geen moeite mee. Daarnaast is onze glaswol eenvoudiger te verwerken; het is voelbaar zacht, geurloos en geeft weinig stof af. Vriendelijk voor de handen en vriendelijk voor het milieu. En ja, het is bruin. Van nature.

• Enige minerale wol met formaldehydevrij bindmiddel

• Bespaart 500x meer energie dan productie input

• Tot 78% gerecyclede grondstoffen & glas • Draagt bij aan duurzaamheid gebouw • Hoogste binnenluchtkwaliteit eisen (Eurofins gecertificeerd)

• Vriendelijke verwerkbaarheid; voelbaar zacht

Voor meer informatie, kunt u contact opnemen met Knauf Insulation via tel.: 0162-421245 of info@knaufinsulation.nl. www.knaufinsulation.nl

INHOUD

22 Floriade blinkt uit in duurzaamheid Jongeneel houdt vast aan haar groeistrategie Lees verder op pagina 4

11 NIEUWS › › ›

›

18 Extreem duurzaam MDF voor buitentoepassingen

6 Duurzaam hoeft niet duur te zijn

Nieuwe serie Profsessies Klaar voor de toekomst Jongeneel sponsort opleidingsbedrijf Houtstructuur en planknaden

26 PROJECTEN ›

›

Nieuwbouw strandpaviljoen Scheveningen Nieuwbouw kliniek Nijmegen

28 Deurwaarder Bouwgroep realiseert mega woningbouwproject Inhout is het relatiemagazine van Koninklijke Jongeneel. Het verschijnt vier keer per jaar. Redactie Henk ten Bouwhuis, Ramon Bus, Gertjan de Ruijter en Henk Fieggen Redactieadres Koninklijke Jongeneel, Afdeling Marketing & Communicatie, Postbus 49, 3500 AA Utrecht. Telefoon 030 2346347. [email protected]. www.jongeneel.nl Realisatie Mediabizz, Amersfoort. Fotografie Henk ten Bouwhuis Vormgeving Sok visueel management, Amsterdam Productie Grafisch Bedrijf Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

Jongeneel voert compleet FSC-assortiment Alle vestigingen van Jongeneel beschikken over een compleet assortiment FSC-gecertificeerd plaatmateriaal, naaldhout én hardhout. Lees verder op pagina 16 3

Jongeneel houdt vast aan haar groeistrategie ‘WE ZIJN ALTIJD DICHTBIJ EN KUNNEN OVERAL KOMEN’ Jongeneel heeft haar landelijke netwerk verder versterkt. Na de recente toevoeging van Steenwijk zijn weer drie loten aan de Jongeneel-stam ontsproten: Alphen aan den Rijn, Den Helder en Poeldijk. Deze uitbreiding is een gevolg van de overname van Jacob Sprey. We spreken erover met algemeen directeur Arnold Koomen.

O Algemeen directeur Arnold Koomen van Koninklijke Jongeneel: ‘Het een ideale aanvulling op ons landelijke netwerk’

4

ok in de huidige marktsituatie blijft Jongeneel aan haar groeistrategie vasthouden. Arnold Koomen: ‘Natuurlijk worden wij ook met de gevolgen geconfronteerd, maar wij zien nog voortdurend kansen om onze positie te versterken en de dienstverlening aan onze klanten verder te verbeteren. De overname van Jacob Sprey was zo’n kans. De economische omstandigheden en de financiële vooruitzichten waren voor hen onvoldoende om voortbestaan op lange termijn te garanderen. Door deze overname kan een belangrijk deel van de werkgelegenheid behouden blijven en kan de dienstverlening aan de klanten van Jacob Sprey worden voortgezet. Voor ons is het een ideale aanvulling op ons landelijke netwerk. Het gaat om dezelfde producten en dezelfde klanten. Geografisch valt het ook allemaal op zijn plaats. Net zoals we met onze nieuwe vestiging in Steenwijk hebben gedaan, zullen de vestigingen van

Jacob Sprey zo snel mogelijk tot Jongeneel-vestigingen worden omgebouwd, zodat de klanten van deze vestigingen ook van alle Jongeneelvoordelen kunnen profiteren.’ Arnold Koomen duikt even in de meer dan tweehonderdjarige geschiedenis van Jongeneel: ‘Ruim honderd jaar geleden hebben wij de eerste stap op weg naar een landelijk netwerk gezet. Toen hebben we in Amsterdam onze tweede vestiging geopend. Daarna hebben we in elk decennium één of meerdere overnames gedaan die allemaal nog in bedrijf zijn. Het bewijst dat we eigenlijk altijd al een op groei gerichte strategie hebben gehad. Met de vestiging in Steenwijk en deze drie nieuwe vestigingen komen we uit op een totaal van 45 vestigingen, verspreid over het hele land. We zijn dus altijd dichtbij.’

Deli Maatschappij We vragen Arnold Koomen naar de voordelen die Jongeneel aan haar klanten te bieden heeft: ‘Ik zei net al dat Jongeneel altijd dichtbij is. Dat is een voordeel voor onze lokale klanten, maar ook voor onze regionale klanten en de grote landelijk opererende bouwbedrijven. Er is dus altijd een Jongeneel-vestiging in de buurt voor het geval ze snel iets nodig hebben. Met onze nieuwe vestiging in Den Helder vullen we wat dit betreft overigens nog een lacune op. Daarnaast beschikken wij over een eigen wereldwijd inkoopnetwerk. Het stelt ons niet alleen in staat om met betrekking prijs versus kwaliteit de beste condities te bedingen, maar ook betrouwbaarheid van levering te garanderen. Dat laatste is een factor die de laatste tijd steeds belangrijker is geworden, specifiek daar waar het hout uit duurzaam beheerde bosgebieden betreft. In dit verband wil ik er ook op wijzen dat Jongeneel onderdeel is van de Deli Maatschappij. Tot deze onderneming behoren namelijk nog een aantal bedrijven die in de houtwereld actief zijn en samen staan we nog sterker. Over onze continuïteit hoeven onze klanten zich dus geen zorgen te maken. Een ander

voordeel dat wij te bieden hebben, is een logistiek systeem waarmee wij snel uit voorraad kunnen leveren en overal kunnen komen. Op het juiste moment en indien gewenst ook op maat via het servicepakket van onze Platerij en Painterij in Utrecht. Daar kan plaatmateriaal op elke mogelijke manier worden gezaagd, gefreesd, geboord en gegrond. Onze klanten kunnen er veel tijd en geld mee besparen.’

E-commerce We zijn benieuwd naar de speerpunten in de groeistrategie van Jongeneel. Arnold Koomen noemt er twee: ‘Infrastructuur en E-commerce. Bouwbedrijven die infrastructurele projecten realiseren, waren een paar jaar geleden nog onvoldoende bekend met de producten en diensten die wij hen kunnen leveren. We werken er hard aan en hebben al een aantal aansprekende successen geboekt. Zo zijn wij als leverancier onder meer betrokken geweest bij de bouw van de tweede Coentunnel onder het Noordzeekanaal en de bouw van een imposante fly-over bij het centraal gelegen verkeersknooppunt Kerensheide in Zuid-Limburg. We zijn ook trots op onze betrokkenheid bij de aanleg van de spectaculaire, dubbeldekse tunnel die de A2 bij Maastricht moet gaan vervangen. Het feit dat wij een kapitaalkrachtige partij zijn die kwalitatief hoogwaardige producten op maat en op tijd kan leveren en eventuele problemen snel kan oplossen, heeft bij de verwerving van deze opdrachten een cruciale rol

gespeeld. Op het gebied van E-commerce hebben wij al flink wat stappen gezet. Via onze webwinkel kunnen onze klanten het hele inkoopproces al op elk gewenst moment digitaal laten verlopen. Ze kunnen de gegevens in hun eigen calculatiesysteem downloaden en met de prijzen werken die wij specifiek met hen zijn overeengekomen. We realiseren ons dat online bestellen steeds belangrijker zal worden en zijn dan ook continu bezig om onze service ook op dit gebied uit te breiden. Sinds kort kunnen we onze facturen aanbieden via Z-factuur, de online facturenservice die op initiatief van Bouwend Nederland voor de gehele bouwketen is ontwikkeld.’ <

Jongeneel was als leverancier onder meer betrokken bij de bouw van de imposante fly-over bij het verkeersknooppunt Kerensheide in Zuid-Limburg

5

Edwin Smit tekent ook voor het ontwerp van het bijzonder fraaie Groene Paviljoen op het terrein van het Bomencentrum in Baarn

6

Duurzaam hoeft niet duur te zijn BOUWEN MET 90% NAGROEIBARE GRONDSTOFFEN Sinds zijn jeugdjaren heeft Edwin Smit van MIII architecten een fascinatie voor duurzaamheid. De toepassing van hout als oneindige grondstof speelt daarbij een prominente rol. We zijn benieuwd naar de keuzes die hij tegenwoordig maakt.

E

dwin Smit vertelt zijn verhaal in de Cedar Room op het hoofdkantoor van Jongeneel in Utrecht. Heel toepasselijk naar zal blijken: ‘Net als andere kinderen was ik in mijn jeugdjaren gebiologeerd door cowboys en indianen. Het respect waarmee opperhoofden van indianenstammen over hun natuurlijke leefomgeving spraken, intrigeerde mij het meest. Het heeft me nooit meer losgelaten en toen ik zo’n tien jaar geleden in de gelegenheid was om een aantal weken door British Columbia te reizen en verschillende documentatiecentra te bezoeken, viel het allemaal op zijn plaats. De indianen hebben altijd in evenwicht met de natuur geleefd en hun natuurlijke leefomgeving op een duurzame wijze beheerd. Niet voor niets noemden zij de Western Red Cedar hun levensboom. Hij gaf hen vrijwel alles wat ze in hun leven nodig hadden. Zij wisten heel goed hoe je met natuurlijke grond-

Architect Edwin Smit van MIII Architecten: ‘Ik verdiep mij graag in alle mogelijke materialen en technieken’

stoffen moest omgaan en daar kunnen wij nog het nodige van leren.’ Na de middelbare school heeft Edwin Smit eerst als leerling-timmerman in de bouw gewerkt voordat hij architectuur is gaan studeren: ‘Ik kwam bij een renovatiebedrijf terecht dat veel Amsterdamse School-projecten deed. In die periode heb ik vrij aardig leren timmeren. Mijn passie voor hout als bouwen constructiemateriaal is in die periode ontstaan. Als we onze bossen goed beheren, is hout een oneindige grondstof. Er is geen bouwmateriaal dat met zo weinig energie beschikbaar kan worden gemaakt en het is het enige constructiemateriaal met een positieve CO2-balans.’

Volhouten verdiepingsvloer Edwin Smit is sinds 1989 partner in een eigen bureau, MIII Architecten in Rijswijk: ‘Op een gegeven moment raakte ik betrokken bij een onderzoek dat door het toenmalige Ministerie van VROM werd ingesteld naar de vraag hoe je duurzaam bouwen dichter bij de consumenten kunt brengen. Toen dacht ik onmiddellijk: niet door het duurder te maken. Duurzaam bouwen was namelijk synoniem voor duurder bouwen geworden en daarmee win je ze niet. Je moet ze niet voor duurzaamheid laten betalen. Het is de basisvoorwaarde voor de bouwmethodiek die we vervolgens hebben ontwikkeld, het Q-concept: construeren in hout en isoleren met natuurlijke, eveneens nagroeibare grondstoffen waarbij steenwol of glaswol worden vervangen door vlas of schapenwol. Eén van de grootste uitdagingen was om een alternatief te vinden voor de kanaalplaatvloer, de meest economische oplossing voor de verdiepingsvloer. In de gangbare houtskeletbouw wordt met een balkenvloer gewerkt die al snel uit 150 onderdelen bestaat. Ze moeten allemaal aan elkaar worden geschroefd. Veel han7

delingen; dus niet erg economisch. Als alternatief hebben we in samenwerking met Heko Spanten in Ede een volhouten verdiepingsvloer ontwikkeld, maar die bleek te duur. Via het onderzoek dat we vervolgens door de TU Delft hebben laten verrichten, kwamen we uiteindelijk bij een innovatieve fabrikant in het Duitse Mannheim terecht. Zij bieden een volhouten verdiepingsvloer aan die een opmerkelijk geringe hoogte heeft en uit planken van hoogwaardig Europees vuren is opgebouwd. Deze planken worden niet verlijmd maar samengevoegd door middel van beukenhouten deuvels. Ze zijn volledig vrij van schadelijke oplosmiddelen en dus ook gezonder.’

Passie voor hout ‘Verder beschikken deze verdiepingsvloeren over goede geluidsisolerende kwaliteiten en dankzij kleine sponningen kan het kabelwerk er gemakkelijk in worden verwerkt. Ze voldoen aan alle voorwaarden en zijn ook nog eens goedkoper dan de kanaalplaatvloer die ze financieel – bij wijze van spreken – moesten verslaan. Kalkzandsteen met steenwolisolatie was onze financiële referentie voor het binnenspouwblad. Als alternatief maken we gebruik van een hsb-wand waarin de isolatielaag is geïntegreerd. De isolatielaag wordt dus niet voor de wand geplaatst, maar zit erin verwerkt. Bij dezelfde buitenmaat beschik je daardoor over meer binnenruimte. Voor de gevel blijft het halfsteens metselwerk de meest economische oplossing. Wel gebruiken we schelpkalkmortel in plaats van cement. Dat is veel milieuvriendelijker en in Nederland ruim verkrijgbaar.’ Edwin Smit steekt zijn passie voor hout niet onder stoelen of banken: ‘Hout is een grondstof waarmee ik intuïtief graag werk. Je haalt iets uit de natuur en maakt er bijvoorbeeld een huis van. Over zo’n dertig jaar is de hoeveelheid hout die je daarvoor hebt gebruikt, weer nagegroeid. Bomen hebben vooral in hun groeiperiode een enorme opbrengst in fotosynthese. Als je een boom na zijn groeiperiode laat staan, dan wordt die opbrengst minder. Je zou daar een zekere voorbestemming in kunnen zien. Wij bouwen met 90% nagroeibare grondstoffen. Dat staat in schril contrast met de traditionele bouwwijze waarbij veel van beton gebruik gemaakt wordt. De hiervoor benodigde grondstoffen worden steeds schaarser en kunnen niet worden teruggewonnen, nog afgezien van het hoge energieverbruik bij de productie. Maar daar had ik al op gewezen.’

Strakke kantorenmarkt Het Q-concept is inmiddels uitgegroeid tot een compleet bouwsysteem dat voor iedereen bereikbaar is. Om de bouw van deze duurzame, gezonde en betaalbare woningen mogelijk te maken, is de coöperatieve vereniging Q opgericht. Bij deze vereniging hebben zich een groot 8

aantal verschillende bedrijven aangesloten, van projectontwikkelaars tot en met leveranciers van bouwmaterialen en zelfs een bank. Ze hebben de uitgangspunten van Q allemaal onderschreven. Edwin Smit: ‘Het gaat daarbij niet alleen om bouwkundige, maar ook om procesmatige uitgangspunten. Belangrijk als er meerdere partijen bij betrokken zijn die elk hun eigen expertise inbrengen. Je kunt dit het beste vergelijken met de bouwteam-aanpak. Je gaat in een vroegtijdig stadium met elkaar om de tafel zitten en zet de grote lijnen uit. Dat gaat steeds beter naarmate je elkaar beter leert kennen. Zelf zit ik er niet alleen in als een architect die uitsluitend in vormgeving is geïnteresseerd. Ik verdiep mij graag in alle mogelijke materialen en technieken. Dat heeft met mijn karakter te maken, maar ook met mijn voortdurende zoektocht naar de meest economische oplossing. Ik zei het al eerder: duurzaam hoeft niet duur te zijn. Als ik een alternatief aan het onderzoeken ben, wil ik ook alles over de kostenopbouw weten. Ik wil er in ieder geval zoveel van weten dat ik er met de andere partijen in de keten over kan communiceren. We hebben het vandaag vooral over woningen gehad, maar met de bouw van het nieuwe hoofdkantoor van IRDETO in Hoofddorp hebben we bewezen dat je met deze bouwtechniek ook in de strakke kantorenmarkt uit de voeten kunt.’<

Het ontwerp van deze opvallende Q-stadsvilla is van Edwin Smit. Als Q-adviseur was hij betrokken bij de Q-woning op de linkerpagina. Het ontwerp is van Lenders + Morselt Green Architecture. Beide Q-woningen staan in de nieuwe, Amsterdamse wijk IJburg

9

Gezonder leven met FERMACELL greenline Schapenwol heeft een reinigende werking. Die reinigende kracht vindt u nu terug in de FERMACELL greenline gipsvezelplaat. Deze plaat voor binnenwanden en vloeren bindt schadelijke stoffen uit de omgevingslucht. De luchtkwaliteit binnen leef- en werkruimtes wordt op die manier verbeterd. Met greenline wordt wonen en werken dus gezonder voor iedereen.

Kijk voor meer informatie op: www.fermacell.nl of www.fermacell-greenline.de (Duitstalig)

NIEUWS

Focus op verbouwen en renoveren NIEUWE SERIE PROFSESSIES PROFsessies zijn praktijkgerichte bijeenkomsten waarop de klanten van Jongeneel worden bijgepraat over de laatste ontwikkelingen in de bouwwereld. Er worden ook producten gepresenteerd en gedemonstreerd.

Programma Profsessies na de bouwvak 11 september Nijmegen 12 september Zwaagdijk 13 september Bergen op Zoom 18 september Terneuzen 19 september Deventer 26 september Sneek 27 september Den Haag 4 oktober Enschede 10 oktober Schiedam 11 oktober Dordrecht Aanmelden: www.jongeneel.nl

Z

e worden verspreid over het hele land georganiseerd in de vestigingen van Jongeneel. Op 8 mei ging een nieuwe serie PROFsessies van start. Jongeneel Leiden had de primeur. Het onderwerp van deze nieuwe serie is verbouwen en renoveren. Er wordt nuttige informatie gegeven over vergunningsvrij bouwen en het nieuwe Bouwbesluit dat op 1 april van dit jaar in werking is getreden. Daarnaast wordt gedemonstreerd hoe je slimmer, sneller en lichter kunt verbouwen met speciale aandacht voor daglicht in aanbouwen, droge vloerelementen met een hoge contact- en isolatiewaarde, dakdekken zonder brandgevaar en het na-isoleren van zolders en muren. Op de PROFsessies kunnen de klanten van Jongeneel ook in contact komen met de leveranciers van Jongeneel. In deze nieuwe serie zijn dat onder andere AG Plastics met Skylux Window, Bostik met gevelplaatverlijming, Bruynzeel Deuren, Eternit, Faay, Fermacell, Jackon Insulation, Knauf en Knauf Insulation, Opstalan, RET Bouwproducten met Agnes One Step en Fibo-Trespo, Theuma Deuren, Trespa, Van Vuuren Deuren en Weekamp Deuren. Ze geven informatie over hun producten en de juiste verwerking ervan.

en geen gevaar opleveren voor de veiligheid en gezondheid van de bewoners en gebruikers. Daarom moet een vergunning worden aangevaagd. Vroeger heette dit een bouwvergunning. Tegenwoordig wordt het een omgevingsvergunning genoemd omdat hij ook voor de milieuvergunning in de plaats is gekomen. In veel gevallen is zo’n omgevingsvergunning evenwel niet meer vereist. Als het om een dakkapel, zonnepanelen of een schutting gaat, zijn de nieuwe regels vrij eenvoudig toepasbaar. Bij het realiseren van een aanbouw of een bijgebouw wordt het iets ingewikkelder. Vergunningsvrij bouwen betekent overigens niet regelvrij bouwen. In dit verband is het van belang om de consequenties van het nieuwe bouwbesluit te kennen. Ook hiervan geeft Joost Hartman in zijn presentatie een helder overzicht. <

Vergunningsvrij bouwen De aftrap in Leiden maakte duidelijk dat PROFsessies in een behoefte voorzien. Dat geldt ook voor de bijdrage van Joost Hartman van Bouwstudio PelserHartman uit ’s-Hertogenbosch. In zijn presentatie legt hij heel precies uit in welke gevallen vergunningsvrij kan worden gebouwd. Bouwwerken moeten in hun omgeving passen Leveranciers van Jongeneel geven informatie over hun producten en de juiste verwerking ervan. Er wordt gedemonstreerd hoe je slimmer, sneller en lichter kunt verbouwen

11

NIEUWS KLAAR VOOR DE TOEKOMST

HOUTSTRUCTUUR EN PLANKNADEN In de Amsterdamse houthavens, waar een eeuw geleden boomstammen uit de hele wereld werden gelost, verrijst een opmerkelijk kantoorpand. Het wordt gerealiseerd door Heijwaal, het ontwikkelingsbedrijf van de Uijtewaal Groep uit Woerden, die ook als bouwer en beheerder optreedt. In het gebouw dat heel toepasselijk Mediahaven is gedoopt, komen twee televisiestudio’s van 2.200 m2 en loftachtige kantoren van nog eens 3.300 m2. Deze vierkante meters zijn verdeeld over vier bouwlagen en het pand beschikt ook over een ruime parkeergarage. Omdat de architect houtstructuur en planknaden in de betonnen plafonds terug wil zien, worden de vloeren op steigerhout gestort. Jongeneel Woerden kreeg de opdracht om deze partij te leveren. Hiervoor moest een zagerij worden gevonden die nog met bandzagen werkt. Het benodigde hout wordt steeds just-in-time op de bouwplaats afgeleverd. Bij het schrijven van dit bericht is de eerste verdiepingsvloer gestort. In een volgend nummer, als het gebouw gereed is, komen we uitgebreid op dit bijzondere project terug, mede gelet op de maatregelen die op het gebied van duurzaamheid zijn genomen. <

De Amsterdam Arena wordt op dit moment uitgebreid en gemoderniseerd. Naast het verbeteren van de toegankelijkheid en de veiligheid van het hoofdgebouw gaat het daarbij onder meer om het upgraden van de hospitality ruimten. In het stadion komen ook 700 videoschermen te hangen waarop beelden en achtergrondinfo zullen worden getoond. Op termijn zal dit systeem van een draadloos netwerk worden voorzien, waarmee deze content eveneens op de smartphones van de bezoekers kan worden bekeken. Het project moet komende zomer worden opgeleverd. NVM Fireproofing levert maatwerk op het gebied van bouwkundige brandpreventie. Zij kregen de opdracht om de stalen liggers en kolommen brandwerend te bekleden. Ze hebben dit project samen met Promat en Jongeneel Amsterdam gecalculeerd. In totaal wordt maar liefst 4.000 m2 Promatect H verwerkt. Promatect H is een mineraal gebonden stoomverharde calciumsilicaatplaat die niet alleen 120 minuten brandwerend is, maar ook vochtongevoelig en brandbestendig. Deze platen zijn snel en eenvoudig te monteren. <

Jerry Brekelmans van NVM Fireproofing aan het werk in de Amsterdam Arena

JONGENEEL SPONSORT OPLEIDINGSBEDRIJF

Inkoopspecialist Adri Wallenberg en manager national accounts Jörgen Hermsen van Koninklijke Jongeneel en Marcel Koerts van Opleidingsbedrijf VSB bij de officiële overhandiging van de steigerdelen

Opleidingsbedrijf VSB leidt steigermonteurs op. Dat gebeurt in de vorm van een zogenaamde Beroeps Begeleidende Leerweg, kortweg BBL. De leerlingen gaan twee weken per kwartaal naar school en werken de rest van het jaar fulltime als leerling-monteur bij een steigerbouwbedrijf of een onderaannemer. Na afronding van de opleiding beschikken ze over het MBO-diploma Monteur Steigerbouw en hebben ze de mogelijkheid om de MBO-opleiding eerste Monteur Steigerbouw te volgen. Tijdens deze opleidingen worden de leerlingen vertrouwd gemaakt met diverse steigerproducten en steigersystemen, waaronder uiteraard ook houten steigerdelen. Hiervoor heeft Jongeneel kosteloos Stern steigerdelen ter beschikking gesteld. Ze worden volledig in eigen beheer vervaardigd en voldoen in alle opzichten aan de voorwaarden van de Richtlijn Steigers. De kramplaten die op de steigerdelen worden aangebracht om inscheuren van de koppen te voorkomen, kunnen gepersonaliseerd worden. Om de samenwerking met opleidingsbedrijf VSB tot uitdrukking te brengen, werden ze van de opdruk ‘Jongeneel/VSB’ voorzien. < 13

Vergroot uw klus met Skantrae! =LYNVV[\^RS\ZLUWYVÄ[LLY]VSVW :RHU[YHL5LKLYSHUKZNYVV[Z[LS\_LIPUULUKL\YLUSL]LYHUJPLY Z[LS[\PUZ[HH[KL^HHYKL]HU\^KL\YLUHMOHUNRS\ZÅPUR[L ]LYNYV[LU
RVS schuifsysteem :[LLKZ]HRLYRPLZ[KLJVUZ\TLU[]VVYZJO\PMKL\YLUPU KL^VUPUN.L^VVUVTKH[OL[LLUJOPX\L \P[Z[YHSPUNOLLM[VMVTKH[OL[Y\PT[LILZWHYLUKPZ :RHU[YHLIPLK[LLUWYHJO[PNUPL\^KLZPNU9=: ZJO\PMZ`Z[LLT]VVYOHHYIPUULUKL\YLU+P[YHPSZ`Z[LLT +,3;(NLOL[LUPZZWLJPHHSILKVLSKHSZ¸]VVYKL^HUK TVU[HNL¹>LUZ[\^RSHU[KLZJO\PMKL\YLUPUKL^HUK NLTVU[LLYKKHUIPLK[:RHU[YHLOPLY]VVYOL[(3-( ZJO\PMZ`Z[LLT(SSLIPUULUKL\YLULUKLJVWYVK\J[LU TL[\P[aVUKLYPUN]HUSHTIYPZLYPUNaPQUKPYLJ[\P[ ]VVYYHHKSL]LYIHHY

Lambrisering /L[HZZVY[PTLU[SHTIYPZLYPUN^VYK[IPUULULURLSL^LRLUVW ILZ[LSSPUNNLSL]LYK
:RHU[YHL)=4LNH 23AL]LUHHY;LSLMVVU!^^^ZRHU[YHLJVT

Samen de vraag stimuleren 77% VAN DE VVNH-IMPORT IS DUURZAAM GEPRODUCEERD De Koninklijke Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH) en de Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten (NBvT) zijn een campagne gestart om een forse impuls aan de vraag naar duurzaam geproduceerd hout te geven. Het gebruik van verantwoord hout moet in Nederland de norm worden. porteerde hout te kunnen aantonen. Ze zijn beide internationaal geaccepteerd. Het FSC-keurmerk is bij iedereen bekend. PEFC is een overkoepelende organisatie voor nationale systemen zoals bijvoorbeeld het Canadese CSA. Wereldwijd is 146 miljoen hectare bosgebied in 79 landen met het FSC-keurmerk gecertificeerd en 241 miljoen hectare in 27 landen met het PEFC-keurmerk. Met uitzondering van het Maleisische PEFC/MTCS heeft de Nederlandse overheid beide keurmerken geaccepteerd. Een belangrijke ontwikkeling want de overheid is niet alleen een grote afnemer. Ze vervult ook een belangrijke voorbeeldfunctie voor de rest van de markt.’

Duurzame grondstof

Directeur Paul van den Heuvel van de VVNH: ‘Daar waar enkele jaren geleden het aanbod het grote knelpunt vormde, is het nu de vraag die achterblijft’

W

e schuiven aan bij Paul van den Heuvel. Hij is directeur van de VVNH en vertelt ons vers van de pers dat 77% van al het hout dat in 2011 door de leden van de VVNH is geïmporteerd, duurzaam is geproduceerd: ‘Daarmee hebben we de stijgende lijn op weg naar het realiseren van onze doelstelling opnieuw kunnen doortrekken. In 2015 moet 100% van het naaldhout, 85% van het plaatmateriaal en 50% van het tropische hardhout dat door onze leden wordt geïmporteerd, aantoonbaar afkomstig zijn uit duurzaam beheerde bosgebieden. Dat komt uit op 85% van het totaal. We maken daarbij geen onderscheid tussen het FSC-keurmerk en het PEFC-keurmerk. Wij beschouwen deze keurmerken niet als doelen op zich, maar als middelen om de duurzaamheid van het geïm-

Nu het aanbod is toegenomen, wordt het tijd om de vraag te stimuleren. Paul van den Heuvel bevestigt deze ontwikkeling: ‘Daar waar enkele jaren geleden het aanbod het grote knelpunt vormde, is het nu de vraag die achterblijft. Daarom zijn we samen met de NBvT de campagne Bewust met Hout gestart. Met deze campagne willen we een forse impuls geven aan de vraag naar duurzaam geproduceerd hout en de toepassing ervan in Nederland tot de norm verheffen. Hiervoor hebben we een actieplan opgesteld dat ervoor moet zorgdragen dat boseigenaren ook in deze tijden van economische teruggang worden gestimuleerd om hun bossen duurzaam te gaan en blijven beheren. We zetten daarbij in op het mobiliseren van alle branches in de houtketen, de bouwketen en de meubelketen. Al negen brancheorganisaties hebben zich als supporter bij deze campagne aangesloten. Zij infomeren hun leden over het belang van duurzaam geproduceerd hout en begeleiden ze bij de overstap. Ze nemen ook deel aan de Task Force Bewust met Hout die de praktische belemmeringen bij de overstap gaat aanpakken en dragen bij aan een eenduidige en daardoor krachtiger communicatiestroom. Alleen indien alle schakels hun verantwoordelijkheid nemen en consequent om duurzaam geproduceerd hout vragen, kunnen we het verschil maken en hout als duurzame grondstof veiligstellen.’ < 15

Inspelen op toegenomen vraag naar FSC-gecertificeerd hout JONGENEEL VOERT COMPLEET FSC-ASSORTIMENT Voor naaldhout geldt dat het aanbod PEFC-gecertificeerd hout groter is dan het aanbod van FSC-gecertificeerd hout. Voor de vraag geldt juist het omgekeerde. Daarom moeten bedrijven als Jongeneel dubbele voorraden aanhouden en dubbele administraties voeren. We gaan op bezoek bij directeur Bert van Veldhuizen van FSC Nederland.

H Directeur Bert van Veldhuizen van FSC Nederland: ‘De lagere prijzen van de producenten die hun bossen vernietigen, zie ik als oneerlijke concurrentie’

ij wil met iedereen die zich voor duurzaam bosbeheer inzet een gesprek aangaan, maar staat vanzelfsprekend pal voor de principes van FSC: ‘Dankzij onze unieke drie kamerstructuur hebben wij niet alleen oog voor de ecologische en economische aspecten van duurzaam bosbeheer, maar vinden wij de sociale aspecten minstens zo belangrijk: People, Planet en Profit. Je vindt het terug in de samenstelling van ons bestuur. Hierin zijn niet alleen de milieuorganisaties en het bedrijfsleven vertegenwoordigd, maar ook de vakbonden en de ontwikkelingsorganisaties. Bij de besluitvorming heeft elke partij een gelijke stem. Tegenwoordig is er geen discussie meer over de vraag of duurzaam bosbeheer een noodzaak is. Tien jaar geleden was het dat nog wel. Er is dus al heel veel bereikt. Het is goed om daar even

bij stil te staan. Nu is het tijd om bepaalde barrières te slechten. Eén van deze barrières is het verschil tussen vraag en aanbod van PEFC- en FSC-gecertificeerd naaldhout en de hier aan gekoppelde dubbele voorraden en dubbele administraties. Zoals bekend staat het FSC systeem mengen van FSC-gecertificeerd hout met niet-gecertificeerd hout al toe, ervan uitgaande dat het bijgemengde hout voldoet aan de eisen van FSC Controlled Wood. Sinds kort kan PEFCgecertificeerd hout onder bepaalde voorwaarden ook naar FSC Controlled Wood worden omgezet. In dat geval zijn de dubbele voorraden en dubbele administraties dus van de baan en kan beter tegemoet gekomen worden aan de toegenomen vraag naar FSC-gecertificeerd hout. Bij die voorwaarden gaat het om het uitvoeren van een risicoanalyse, onder meer met betrekking tot illegale kap en de schending van mensenrechten. Dat risico is laag voor de meeste Europese gebieden en hoog voor alle tropische gebieden. Omzetting en bijmenging zal dus vooralsnog alleen met naaldhout plaatsvinden.’

Oneerlijke concurrentie Volgens Bert van Veldhuizen is er op het gebied van duurzaam bosbeheer al heel veel bereikt, maar kunnen we nog lang niet tevreden zijn: ‘In Europa moet je inderdaad erg je best doen om nog ergens een partij naaldhout te vinden die niet gecertificeerd is, maar in het Amazonegebied, in Afrika en in Zuidoost Azië gaat de ontbossing nog stevig door. Gelukkig zijn er enkele hoopgevende initiatieven. Zo zet onze oud-voorzitter Jesse Kuijper zich in voor The Borneo Initiative dat beoogt om de komende jaren zo’n 3 tot 4 miljoen hectare extra natuurlijk bos in Indonesië te certificeren. Voor het Amazonegebied en Afrika heeft dit initiatief inmiddels navolging gekregen. Met The Amazone Alternative hoopt men 2,5 miljoen hectare extra FSC-gecertificeerd bos in Brazilië, Bolivia en Peru erbij te krijgen en 16

bij het Congo Basin Programm gaat het om 4 miljoen hectare extra FSC-bos in CentraalAfrika.’ We brengen de hogere prijs voor gecertificeerd hout ter sprake. Bert van Veldhuizen heeft er een duidelijke mening over: ‘Het gaat om hetzelfde product, of het nu wel of niet duurzaam is geoogst. Je betaalt dus voor de extra kosten die aan duurzaam bosbeheer zijn verbonden en dat zijn dezelfde kosten die ervoor zorgen dat onze bossen behouden blijven waardoor hout een oneindige grondstof wordt, een grondstof die ook nog eens CO2-neutraal is. De lagere prijzen van de producenten die hun bossen vernietigen, zie ik tegen deze achtergrond dan ook als oneerlijke concurrentie. Als iedereen verantwoordelijk met zijn omgeving zou omgaan en met de mensen die daarbij betrokken zijn, dan zou er geen duurzaamheidsprobleem zijn.’

Succesvolle campagne We vragen manager inkoop Ramon Bus van Koninklijke Jongeneel naar een reactie op de mogelijkheid om PEFC- en FSC-gecertificeerd hout te mogen mengen: ‘Dat is inderdaad een positieve ontwikkeling, waardoor we niet meer op alle vestigingen dubbele voorraden hoeven aan te houden en ook geen gescheiden administraties meer hoeven te voeren. Aan de andere kant zien we dat de vraag naar FSC-gecertificeerd hout sterk is toegenomen. Eenzelfde ontwikkeling zien we bij het aanbod uit de Europese herkomstgebieden. Wereldwijd is de verhouding met PEFC-gecertificeerd hout 1 staat tot 2, maar in Europa is dat nu al 1 staat tot 1 en in volume gemeten komen daar veel van onze producten vandaan. Denk maar eens aan Pellos en Interplex, maar ook aan spaanplaat, OSB en MDF. De toegenomen vraag naar FSC-gecertificeerd is mijns inziens een direct gevolg van de succesvolle campagne die FSC de laatste jaren met name in de richting van gemeenten, woningcorporaties, projectontwikkelaars en de grote nationaal opererende bouwbedrijven heeft gevoerd. Om beter op deze toegenomen vraag te kunnen inspelen heeft Jongeneel besloten om een compleet FSC-assortiment te gaan voeren. Binnenkort is het zover. Dan kan Jongeneel via al haar vestigingen een compleet assortiment FSC-gecertificeerd plaatmateriaal, naaldhout én hardhout aanbieden. Bij het tropische hardhout is de beschikbaarheid nog enigszins gelimiteerd. Daar laat het aanbod nog het nodige te wensen over. In dit verband kijken we ook naar alternatieven zoals het chemisch gemodificeerde Accoya-hout en het Tricoya-plaatmateriaal.’ <

De partners van Jongeneel in het Jongeneel/WNF/FSCgolftoernooi geven ook acte de présence op de Floriade

17

Extreem duurzaam MDF voor buitentoepassingen BELANGRIJKSTE INNOVATIE IN DE LAATSTE DERTIG JAAR Door zijn fijne structuur is MDF vooral bekend als gemakkelijk te bewerken plaatmateriaal voor binnentoepassingen. Als de voortekenen ons niet bedriegen, dan komt daar snel verandering in. Met behulp van het acetylatieproces is een extreem duurzame variant van MDF voor buitentoepassingen op de markt gebracht.

H

et product wordt geproduceerd door Medite, één van de kernleveranciers van Jongeneel. Meer dan voldoende reden om deze Ierse producent weer eens met een bezoek te vereren. In het vliegtuig naar Dublin licht strategisch inkoper Michiel Verbraak van Jongeneel een tipje van de sluier op. Hij is verantwoordelijk voor de inkoop van het spaanplaat en vezelplaat dat Jongeneel in haar assortiment heeft: ‘Jullie hebben mogelijk al eens van Accoya gehoord, het gemodificeerde naaldhout waarvan die architectonisch bijzonder fraaie bruggen in Sneek zijn gemaakt. Met behulp van het acetylatieproces is de moleculaire structuur van dat hout zodanig veranderd dat het extreem duurzaam is geworden. Onderzoek heeft uitgewezen dat het daardoor een levensduur van maar liefst zestig jaar heeft gekregen. Het gaat hierbij om de naaldhoutsoort Radiata Pine die veel voorkomt in Nieuw-Zeeland en Zuid-Amerika. Het acetyleren

18

gebeurt overigens in Arnhem, in een fabriek van Accsys Technologies. Dit inmiddels Britse bedrijf is er voor het eerst in geslaagd om geacetyleerd hout commercieel te exploiteren. Niet zonder reden wordt het hightech hout genoemd. Het kan ook de steeds schaarser wordende tropische houtsoorten vervangen. Naast dit extreem duurzame Accoya hout is er nu ook extreem duurzaam MDF. Het wordt onder de naam Medite Tricoya op de markt gebracht. Medite is licentiehouder voor Ierland, Engeland en Nederland. We zullen zo wel horen dat het productieproces bij Tricoya iets anders verloopt dan bij Accoya. Dat heeft te maken met het feit dat het hierbij niet om massief hout gaat, maar om plaatmateriaal dat uit houtvezels is opgebouwd.’

Innovatie Bij Medite worden we met de bekende Ierse gastvrijheid ontvangen door operations director Pat

Beardmore en product manager Medite Tricoya Peter Clifton. Pat Beardmore vertelt dat MDF nog niet zo’n oud product is: ‘Het werd in de jaren zeventig van de vorige eeuw per ongeluk uitgevonden. Pas nadat een meubelmaker in de staat New York het geleverd kreeg en er meer van wilde hebben, werd het in productie genomen. Daarna heeft het een spectaculaire groei doorgemaakt. Hier bij Medite produceren we het sinds 1983. We zijn begonnen met standaard MDF, maar om te kunnen blijven concurreren heeft innovatie altijd hoog bij ons in het vaandel gestaan. Daardoor hebben we in de loop der tijd steeds weer nieuwe varianten kunnen introduceren. Het extreem duurzame Medite Tricoya past perfect in deze strategie. In 2006 zijn wij onderdeel geworden van Coillte Panel Products dat op haar beurt weer onderdeel is van Coillte, het Ierse staatsbosbeheerbedrijf dat 440.000 hectare bosgebied beheert. We hebben het dan over 7 procent van de totale oppervlakte van Ier-

land. Het grootste voordeel van MDF is en blijft dat het je een welhaast ongelimiteerde ontwerpvrijheid biedt. Het materiaal is immers gemakkelijk te bewerken. Dat zou je voor buitentoepassingen ook willen, maar daar was het tot dusverre minder geschikt voor. In 1989 hebben we Medite Exterieur op de markt gebracht, maar daarbij moet je je aan behoorlijk wat verwerkingsvoorschriften houden. Met Medite Tricoya hebben we nu een product dat 100% ‘idiot proof’ is, zoals ze dat tegenwoordig zo fijntjes weten uit te drukken.’

Je eigen fantasie is de enige beperking als het om mogelijke toepassingen van Medite Tricoya gaat

Garantie Peter Clifton steekt zijn enthousiasme niet onder stoelen of banken: ‘We hebben het hier over de belangrijkste innovatie die de houtwereld in de laatste dertig jaar heeft gezien. Het zal een revolutie in de vezelplaatindustrie teweegbrengen en ook nieuwe markten voor ons openen. Door het acetylatieproces wordt het product niet alleen extreem duurzaam, maar ook extreem stabiel. Medite Tricoya werkt niet of nauwelijks. Hierdoor slijt de coating veel minder snel hetgeen vanzelfsprekend een gunstig effect heeft op de onderhoudskosten. Dat is bijvoorbeeld een sterk argument voor woningcorporaties. Hieraan hebben de eerste leveringen al plaatsgevonden.’ Peter Clifton wijst in dit verband op nog een voordeel: ‘De coating beïnvloedt de eigenschappen van Medite Tricoya niet. Hij heeft bij toepassing op dit product een puur decoratieve functie en dient dus niet om het materiaal te beschermen. Mocht zich toch een probleem met de coating voordoen, dan kan hij gewoon worden verwijderd en opnieuw worden aangebracht. Het feit dat je het plaatmateriaal dan niet hoeft te vervangen, beperkt uiter-

Product manager Peter Clifton van Medite Tricoya: ‘Medite Tricoya zal een revolutie in de vezelplaatindustrie teweegbrengen en ook nieuwe markten voor ons openen’

19

aard de overlast voor de bewoners. Ook dat is een sterk argument. Op de levensduur van het plaatmateriaal geven wij met een gerust hart een garantie van vijftig jaar en als het om Medite Tricoya gaat, geven de coatingleveranciers een langere garantie op hun producten.’ We begrijpen dat Medite Tricoya in samenwerking met Accsys Technologies is ontwikkeld. Het geacetyleerde hout wordt vanuit Arnhem bij Medite aangeleverd. Daar wordt het op ingenieuze wijze vervezeld. De vezels worden vervolgens in het voor MDF gebruikelijke productieproces tot platen verwerkt. Tijdens de rondleiding door de fabriek zien we geen verschil in het productieproces.

Fantasie Tijdens de rondleiding door de fabriek zien we geen verschil in het productieproces

Operations director Pat Beardmore van Medite Tricoya: ‘Innovatie heeft bij ons altijd hoog in het vaandel gestaan’

20

Het blijkt het geheim van de smid te zijn, de bijdrage die Medite zelf aan de ontwikkeling van het productieproces van Medite Tricoya heeft geleverd. Er is inmiddels ook onderzoek gedaan

naar de geschiktheid van het Ierse naaldhout voor het acetylatieproces. Dat heeft eveneens een positief resultaat opgeleverd, zodat Medite in de toekomst hout uit haar eigen bosgebieden kan gebruiken. Bij terugkomst in Nederland brengen we een bezoek aan Accsys Technologies. Daar wordt ons uitgelegd hoe het acetylatieproces in zijn werk gaat. Bij deze techniek worden de celwanden waterafstotend gemaakt. Daartoe wordt het hout behandeld met een extract uit azijnzuur en dat verandert de moleculaire structuur. Wat er gebeurt, is dat de zogenaamde hydroxylgroepen, die in overvloed in het hout aanwezig zijn, worden omgezet in zogenaamde acetylgroepen. Dat klinkt ingewikkeld, maar verklaart veel. Afhankelijk van de weersomstandigheden absorberen die hydroxylgroepen namelijk water of geven dat juist af en dat is nu precies de reden waarom hout uitzet of krimpt. Deze hydroxylgroepen zijn ook de voedingsbodem voor houtaantastende schimmels. Acetyl is ongevoelig voor water en geeft de houtaantastende schimmels geen kans. Na het acetyleren wordt het azijn weer uit het hout getrokken. Dat heeft als bijkomend voordeel dat de hars het hout daarbij ook verlaat, waardoor het beter te verven is. Tegen het einde van het gesprek krijgen we aantal voorbeelden te zien van mogelijke nieuwe toepassingen van Medite Tricoya, waaronder een aantrekkelijke serie badkamertegels. De voorbeelden maken duidelijk dat je eigen fantasie de enige beperking vormt als het om mogelijke toepassingen van Medite Tricoya gaat. <

Strategisch inkoper Michiel Verbraak van Jongeneel bij een partij geacelyteerde planken: ‘Naast het extreem duurzame Accoya is er nu ook extreem duurzaam MDF’

Nadat de planken tot houtsnippers zijn verwerkt, worden ze op ingenieuze wijze vervezeld

21

Floriade blinkt uit in duurzaamheid FACILITAIRE GEBOUWEN IN COPRODUCTIE MET JONGENEEL PROJECTEN Arcadis tekent voor het ontwerp en de complete aanleg van het basispark. Daarmee hebben ze tevens de basis gelegd voor de eindbestemming: Venlo GreenPark, een business park waar kennis en innovatie in de groene sector bij elkaar wordt gebracht.

D

Project manager Peter Lobbezoo van Arcadis: ‘Het ontwikkelen en realiseren van duurzame oplossingen zit bij wijze van spreken in ons DNA’

e Floriade werd op 4 april officieel geopend. Deze wereldtuinbouwtentoonstelling wordt elke tien jaar georganiseerd, deze keer voor het eerst buiten de Randstad in Venlo. Hij duurt tot en met 7 oktober. Op een terrein van 66 hectare is een landschapspark ingericht dat uit vijf verschillende themavelden is opgebouwd. Ze worden door bos van elkaar gescheiden en hebben elk een eigen decor en eigen activiteiten. Daarnaast zijn er meer dan honderd tuinen en paviljoens uit binnen- en buitenland. De paviljoens uit Noord-Korea en ZuidKorea liggen opvallend dicht bij elkaar, alsof er tussen deze twee landen geen spanningen bestaan. Coca-Cola is ook één van de deelnemers. Zij stellen de bezoekers in de gelegenheid om kennis te maken met hun zogenaamde PlantBottle. Deze fles is 100% recyclebaar en bestaat voor een kwart uit plantenextracten. Het is beslist niet het enige groene project op de Floriade. Zo wordt Villa Flora het groenste kantoor van Nederland genoemd. Het is een imposant glazen gebouw van ruim dertig meter hoog dat hele-

maal volgens de principes van cradle-to-cradle is ontworpen en gebouwd. Tijdens de Floriade wordt er een wisselende bloemen- en plantententoonstelling georganiseerd. Na afloop van de Floriade zal het samen met de markante, zeventig meter hoge Innovatoren, die als toegangspoort tot de Floriade fungeert, onderdeel gaan uitmaken van Venlo GreenPark, een business park dat als doelstelling heeft om kennis en innovatie in de groene sector bij elkaar te brengen. We brengen een bezoek aan de Floriade en maken kennis met project manager Peter Lobbezoo van Arcadis, het bedrijf dat voor het ontwerp en de complete aanleg van het basispark heeft gezorgd. Het blijkt niet de eerste keer te zijn dat zij bij de Floriade zijn betrokken: ‘We doen het nu voor de tweede keer op rij en hebben ons ook kandidaat gesteld voor de volgende keer in 2022. Onze meerwaarde zit hem in het integraal uitvoeren van multidisciplinaire opdrachten waarbij projectmanagement, landschapsontwerp en duurzaamheid onze speerpunten zijn’

Vuursalamander We spreken met Peter Lobbezoo in het eigen paviljoen dat alleen toegankelijk is voor de relaties van Arcadis en de partners, waaronder Jongeneel, die de bouw ervan mogelijk hebben gemaakt. Het wordt Inspirience genoemd, een samentrekking van de begrippen Inspiration en Experience: ‘Op deze plek laten we onze relaties zien waarvoor we staan en wat we kunnen. Tegelijkertijd fungeert het als een inspiratiebron. De inspiratie die onze gasten hier opdoen, krijgt een plaats op de lemen wand in de openbare tuin van het paviljoen. Zo vormen ze op hun beurt weer een inspiratiebron voor de bezoekers van de Floriade.’ Arcadis is een wereldwijd opererende onderneming met meer dan 20.000 medewerkers die uit de Nederlandse Heidemaatschappij is voortgekomen. De naam Arcadis is afgeleid van Arcadia, volgens de Griekse mythologie de prettigste plek op aarde om te leven. Het beeldmerk 22

Het voorterrein van de Floriade met de kassa’s. De markante, zeventig meter hoge Innovatoren dient als toegangspunt

23

$GY[PPY%LQGG

van Arcadis is de vuursalamander, een diertje dat alleen in een ecologisch stabiele omgeving kan leven. Het zegt veel over de ambities van deze aan de beurs genoteerde onderneming. Peter Lobbezoo: ‘Wij willen een bijdrage leveren aan de kwaliteit van onze woon- en werkomgeving en focussen daarbij op het duurzame karakter. Het voor onze opdrachtgevers ontwikkelen en realiseren van duurzame oplossingen zit bij wijze van spreken in ons DNA. Het heeft ook bij dit project centraal gestaan. We tekenen niet alleen voor het basispark maar ook voor een aantal paviljoens, waaronder het glazen paviljoen van Azerbeidjaan dat tot één van de landmarks van deze Floriade is uitgegroeid, en het paviljoen van de Raad voor de Boomkwekerij dat op een doorsnede van een boomstam is gebaseerd en helemaal uit natuurlijke materialen is opgebouwd. We zijn als bedrijf trots op het eindresultaat waarmee we tevens de basis hebben gelegd voor de eindbestemming van dit gebied, het Venlo GreenPark. We zijn er ook trots op dat we de klus op tijd en binnen budget hebben weten te klaren.’

Plato Wood Een bezoek aan de Floriade is zonder meer een aanrader. We krijgen een rondleiding samen met business unit manager Paul Oerlemans van Jongeneel Projecten. Hij wijst ons op de facilitaire gebouwen: ‘Het zijn er in totaal 35 en daarbij gaat het onder meer om de kassa’s, de kiosken en de toiletten. We hebben ze in coproductie met Verhoeven Timmerfabriek uit Venray gerealiseerd. Directeur-eigenaar Peter Verhoeven is een goede relatie van ons.’ Peter Lobbezoo vult aan: ‘Omdat het in principe om tijdelijke gebouwen gaat, hebben we ons eerst bij leveranciers van modulaire bouwsystemen georiënteerd. Toen die veel te duur bleken, hebben we besloten om deze facilitaire gebouwen zelf te ontwikkelen. In Peter Verhoeven en Jongeneel Projecten hebben we goed meedenkende en bijzonder gedreven partners gevonden. Qua ontwerp mochten deze gebouwen niet domineren, maar ze moesten wel herkenbaar zijn. Voorwaarde was dat ze duurzaam moesten worden geproduceerd en na het

evenement kunnen worden hergebruikt.’ We bellen met Peter Verhoeven: ‘Samen met Jongeneel Projecten hebben we voor de buitenkant Plato Wood voorgesteld. Dat is een thermisch gemodificeerde houtsoort die niet belastend is voor het milieu. Aan de binnenkant is alleen gecertificeerd hout en plaatmateriaal toegepast. In de coproductie met Jongeneel Projecten hebben wij het casco vervaardigd en hebben zij de volledige buitenkant voor hun rekening genomen. Die hebben ze niet alleen geleverd, maar ook op de bouwplaats gemonteerd inclusief het zeer ingenieuze knikluik. Als ze dicht zijn, dan zie je bijna niet dat er een luik zit. In samenwerking met andere partijen hier in de buurt hebben we uiteindelijk ook het grondwerk, de fundering, de dakbedekking, de installaties, de beglazing en de vloerbedekking gedaan. De samenwerking met Jongeneel is ons goed bevallen. We hebben ze er in een vroeg stadium bij betrokken en zowel Arcadis als de architect in een gezamenlijke presentatie van onze aanpak kunnen overtuigen. <

Aan de buitenkant van de facilitaire gebouwen is Plato Wood toegepast. Op de foto rechts onder een impressie van het ingenieuze knikluik

Er zijn meer dan honderd tuinen en paviljoens waaronder het Rijkspaviljoen en het paviljoen van Arcades (Inspirience)

25

Project Nieuwbouw Strandpaviljoen De Kwartel Scheveningen Architect DAVL Studio Den Haag Bouwbedrijf AvS Stompwijk Stompwijk Arno van Santen Eigenaar (foto links) Aandeel Jongeneel Pellos Floor in white wash Pellos Floor in black wash Meranti sponningschroten Noord Europees geschaafd vuren Vuren kraaldelen Vuren met velling geschaafd geploegd Jongeneel Leiden Pieter Koevoets Vertegenwoordiger (foto rechts) 26

PROJECTEN

Project Nieuwbouw kliniek Nijmegen Opdrachtgever GGZ Nijmegen Architecten BogermanDill Amsterdam SBH Architecten Arnhem Bouwbedrijf Wijnen Bouw Horst Horst Ron van den Hombergh Projectleider Hans Hegmans Uitvoerder Hans Kessels Werkvoorbereider Aandeel Jongeneel Rockpanel Colours in combinatie met Accoya hout HSB-elementen Houten kozijnen Geleverd en Gemonteerd. Accoya hout gebogen en getordeerd Jongeneel Projecten Afdeling Zuid Martien Lormans Projectleider Bas Bastiaans Werkvoorbereider 27

Deurwaarder Groep realiseert megaproject ELK GEBOUW HEEFT EEN ANDERE LOOK & FEEL GEKREGEN In een architectonisch opvallend en veelzijdig project in Haarlem leeft de naam van de dichter Slauerhoff voort. Met haar drie piramidevormige gebouwen werd het in de categorie Beste Bouwproject genomineerd voor de Cobouw Awards. Het is ons bezoek dus meer dan waard.

W

e ontmoeten hoofduitvoerder Ad Vriend van de J.M. Deurwaarder Bouwgroep die dit megaproject bouwt. Ad vertelt ons dat de onderneming zo’n 45 jaar geleden werd opgericht door Jan Deurwaarder: ‘Hij begon zijn carrière als classificeerder van boten in de Amsterdamse haven en kwam langzaam maar zeker in de bouw terecht. Eerst als onderaannemer gespecialiseerd in metselwerk, daarna als hoofdaannemer. Boven het Noordzeekanaal waren wij de grootste onderaannemer van metselwerk en die passie voor het metselen is altijd gebleven. Zoals jullie straks zullen zien, wordt dat met dit project ook weer bewezen. Inmiddels heeft zijn zoon Lukas Deurwaarder de leiding van de onderneming overgenomen. Wij zijn op verschillende terreinen actief: projectontwikkeling, nieuwbouw, renovatiebouw en kleinbouw. Onze Bouwgroep beschikt ook over een eigen materieeldienst. De meeste projecten realiseren wij in de woningbouw voor corporaties. Uit die wereld kwam onze eerste opdrachtgever als hoofdaannemer. Dit project bouwen wij voor Pré Wonen, een Haarlemse corporatie waarvoor wij al jaren opdrachten uitvoeren. Ze weten dus wat ze aan ons hebben en dat heeft ongetwijfeld een rol gespeeld bij de verwerving van deze opdracht. In geld is het de grootste klus die wij ooit hebben aangepakt. Het gaat om een aanneemsom van 36 miljoen. Het project bestaat uit drie piramidevormige gebouwen waarin in totaal 210 woningen worden opgeleverd. In een combinatie van sociale woningbouw met vrije sector woningen zijn er maar liefst 37 verschillende typen, verdeeld over 160 appartementen en 50 eengezinswoningen 28

met een tuin. Daarnaast is er een groot afgesloten binnenterrein en een parkeergarage. Bijzonder is het gemeenschappelijke woondek op de eerste verdieping. Het is gemaakt van hardhouten delen en kan door de bewoners zelf worden ingericht. In één van de drie gebouwen die zijn genoemd naar gedichten van Slauerhoff, zijn ook een Albert Heijn, een Gall en Gall en enkele kleinere winkels gevestigd.’

Drie verschillende taartjes Het meest opvallende aan de gebouwen zijn de gevels. Aan de buitenkant springt het fraai uitgevoerde metselwerk in het oog. Er zijn drie verschillende grootformaat gevelstenen toegepast, waardoor elk gebouw een andere look & feel heeft gekregen. Hetzelfde geldt voor de binnenkant. Die is in drie verschillende accentkleuren Hoofduitvoerder Ad Vriend van de Deurwaarder Groep: ‘Het project bestaat uit drie piramidevormige gebouwen waarin maar liefst 37 verschillende woningtypen zijn gerealiseerd’

met Colorpan bekleed: beige, blauw en rood. Colorpan is een product van Werzalit. Het is een materiaal op de natuurlijke basis van hout. Het zijn houtvezels vermengd met hoogwaardige kunstharsen waarop de kleur wordt aangebracht in de vorm van een acrylaatlaag die zich volledig met de ondergrond verbindt. Ad Vriend was aanvankelijk sceptisch: ‘Het was voorgeschreven door het gerenommeerde architectenbureau van Vera Yanovshtchinki uit Den Haag. Zij heeft haar ontwerp met drie verschillende taartjes vergeleken. Ze zei: ‘Aan de buitenkant lijken ze op elkaar, maar ze hebben elk een eigen smaak’. De toepassing van Colorpan in die drie verschillende accentkleuren draagt daar sterk aan bij. Aanvankelijk dacht ik dat het houten delen waren en

dan maak je je natuurlijk direct zorgen over de levensduur en de onderhoudskosten, maar dat bleken nu juist de sterke punten van dit betrekkelijk nieuwe materiaal te zijn. Ik ben volledig omgeturnd. We zijn als bedrijf enorm trots dat we deze opdracht mogen uitvoeren. Vooral in deze tijd is het fijn dat je zoveel mensen werk kunt bieden. Het was een hele uitdaging. Geen enkele verdieping was hetzelfde. Door de uitstekende gevels hadden ze elk een aparte onderstempeling nodig. De totale bouwtijd bedraagt ongeveer tweeënhalf jaar. De officiële oplevering is gepland in juni van dit jaar. Ik kan mij nog goed herinneren dat we destijds met een vertraging van drie weken begonnen. Het heien veroorzaakte in het nabijgelegen woonwagenkamp

Het meest opvallende aan de gebouwen zijn de gevels met fraai metselwerk aan de buitenkant en Colorpan aan de binnenkant

29

namelijk zoveel overlast dat we moesten stoppen en eerst elders aan de slag moesten gaan. Gelukkig hebben we deze vertraging kunnen inlopen en hebben we alles onder controle.’

Betrokkenheid

Regiomanager Henk Kroes van Jongeneel Projecten: ‘Ik denk dat ik wel kan stellen dat deze samenwerking door beide partijen als zeer positief is ervaren’

De binnenkant is in drie verschillende accentkleuren met Colorpan bekleed: beige, blauw en rood

30

We vragen Ad Vriend naar zijn ervaringen met Jongeneel: ‘Jongeneel is al jaren onze huisleverancier. Mijn contactpersoon is Jeroen Ruiter van Jongeneel Zaandam. Ik ken hem al 20 jaar. Het eerste woord dat me te binnen schiet als ik aan Jongeneel denk, is betrokkenheid. Om het maar eens recht voor z’n raap te zeggen: Jeroen laat je niet barsten en dat is vooral belangrijk als je een probleem hebt en er snel iets geregeld moet worden. Wat voor mij ook een rol speelt, is dat Jongeneel gespecificeerd kan aanleveren: op het juiste moment, in de juiste maten en in de juiste volgorde. Jij vraagt en zij draaien. Voor het aanbrengen van het Colorpan van Werzalit heeft Jeroen Ruiter Jongeneel Projecten ingeschakeld. Dit onderdeel van Jongeneel is in feite als onderaannemer opgetreden. Zij hebben het materiaal

niet alleen geleverd maar ook volgens de richtlijnen van Werzalit gemonteerd. Het was bepaald geen sinecure. Van de buitenkant lijkt het - bij wijze van spreken - op een schrootjeswand die je er even tegenaan zet, maar zo eenvoudig is het absoluut niet.’ Henk Kroes die namens Jongeneel Projecten bij het gesprek aanwezig is, beaamt het: ‘Je hebt er ervaren vaklui voor nodig die tevoren goed moeten nadenken hoe ze het aanpakken. En die tijdens de uitvoering blijven nadenken, want anders kom je niet goed uit. Het luistert veel nauwer dan bij metselwerk. Stenen hebben in de voeg een speling van 5 mm maar bij Colorpan is dat maar 2 mm. We hebben tevoren proefstukken laten maken. Dat was een verstandig besluit. Het leerde ons onder meer dat we de plaats van de kozijnen aan de werkende breedte van de Colorpan-delen moesten aanpassen. Om het allemaal perfect passend te maken, heeft Werzalit nog een apart pasdeeltje gemaakt. Ik denk dat ik wel kan stellen dat deze samenwerking door beide partijen als zeer positief is ervaren.’ Ad Vriend is het er roerend mee eens. <

LINES2 R A B A T D E L E N

Extra breed voor extra efficiëntie en werkcomfort Met Lines2 introduceert ROCKPANEL® een uitgebreid assortiment rabatdelen dat het klassieke concept uitbreidt met nieuwe, onmogelijk geachte eigenschappen. Wat dacht u van een ‘Lines’ die bijna dubbel zo breed is en sneller dan ooit te monteren en demonteren? Een ‘Lines’ voorzien van een innovatieve bevestigingsclip voor een zekere montage? Een ‘Lines’ die beschikbaar is in een diepdonkere RAL kleur? Mooi, u heeft ROCKPANEL Lines2 ontdekt! Kijk op www.rockpanel.nl voor meer informatie of vraag de assortimentsgids aan.

®

steni

TIBE Drammen

Architect: Ector Hoogstad Architecten

Photo: door Sigrid Schaap

Architect: ZEEP Architecten

Architect: Archiles

Architect: EGM Architecten

Architect: Conix Architects Photo: Sigrid Schaap

steni panelen

- flexibel in vorm, kleur en formaat www.steni.nl

steni Benelux b.v Helftheuvelweg 11, 5222 AV ‘s-Hertogenbosch Tel: +31 (0)73 844 02 50 Fax: +31 (0)73 844 02 51 E-mail: [email protected]

Extreem duurzaam MDF voor buitentoepassingen BELANGRIJKSTE INNOVATIE IN DE LAATSTE DERTIG JAAR

Recommend Documents