Externe validering van een chronic obstructive pulmonary disease (COPD) diagnostische vragenlijst Daniel Kotz Maastricht University Department of General Practice School for Public Health and Primary Care (CAPHRI) CAHAG Utrecht, 9 november 2007 D. Kotz, 2007-11-08
1
Externe validering van een chronic obstructive pulmonary disease (COPD) diagnostische vragenlijst
2007 Oct 24 [Epub ahead of print]
D. Kotz, 2007-11-08
2
Achtergrond • Onderdiagnostiek van COPD. • Effectiviteit van vroegdiagnostiek van COPD zou verbeterd kunnen worden m.b.v. vragenlijsten. • "COPD diagnostic questionnaire" werd ontworpen om patiënten op te sporen met een hoog risico op luchtwegobstructie: – Price et al. Respiration, 2006; 73: 285-295 – Price et al. Chest, 2006; 129: 1531-1539.
• Vragenlijst geïmplementeerd in de richtlijn van de International Primary Care Airways Group (IPAG). D. Kotz, 2007-11-08
3
Items vragenlijst 1.
2.
3.
Leeftijdsgroepen, jaren 40-49
0
50-59
4
60-69
8
>69
10
Body Mass Index <24.0
5
24.0-29.7
1
>29.7
0
4.
Weer is invloed op hoesten (ja)
3
5.
Slijm ophoesten zonder verkoudheid (ja)
3
6.
Slijm ophoesten ‘s ochtends (nee)
3
7.
Piepende ademhaling (ja)
4
8.
Last (gehad) van allergieën (nee)
3
Totaal:
0-38
Pack-years <15
0
15-24
2
25-49
3
>49
7
D. Kotz, 2007-11-08
Risco categorieën: < 16.5 = 16.5 – 19.5 = > 19.5 =
laag matig hoog
4
Sensitiviteit & specificiteit COPD (totaalscore >16.5)
Vragenlijst
(FEV1/FVC<0.70)
ja
nee
ja
125
282
407
nee
30
381
411
155
663
818
Berekeningen gebaseerd op: Price et al. Chest, 2006 D. Kotz, 2007-11-08
5
Sensitiviteit & specificiteit Sensitiviteit (terecht +) SN=125/155=80.6%
COPD (totaalscore >16.5)
Vragenlijst
(FEV1/FVC<0.70)
ja
nee
ja
125
282
407
nee
30
381
411
155
663
818
Berekeningen gebaseerd op: Price et al. Chest, 2006 D. Kotz, 2007-11-08
6
Sensitiviteit & specificiteit Sensitiviteit (terecht +) SN=125/155=80.6%
COPD (totaalscore >16.5)
Vragenlijst
(FEV1/FVC<0.70)
ja
nee
ja
125
282
407
nee
30
381
411
155
663
818
Specificiteit (terecht -) SP=381/663=57.5%
Berekeningen gebaseerd op: Price et al. Chest, 2006 D. Kotz, 2007-11-08
7
Sensitiviteit & specificiteit Sensitiviteit (terecht +) SN=125/155=80.6%
COPD (totaalscore >16.5)
Vragenlijst
(FEV1/FVC<0.70)
ja nee
ja
nee
125
282
407
Specificiteit (terecht -) SP=381/663=57.5% 1-Specificiteit (fout +) 1-SP=282/633=42.5%
30
381
411
155
663
818
Berekeningen gebaseerd op: Price et al. Chest, 2006 D. Kotz, 2007-11-08
8
ROC-curve
.0 1 =
RO
C U CA
.5 0 =
RO
D. Kotz, 2007-11-08
Om te discrimineren tussen wel/geen COPD moet een diagnostische test een hoge sensitiviteit combineren met een hoge specificiteit.
UC A C
Price et al: ROCAUC=0.82
9
Doelstelling • Bepalen van de externe validiteit van de COPD diagnostic questionnaire onder huidige rokers (>= 10 pack-years) uit de algemene populatie van Nederlands en Belgisch Limburg. • Onderdeel van een RCT over vroeg opsporen van COPD en stoppen-met-roken. [ISRCTN 64481813] • Gouden standaard: spirometry volgens ATS/ERS criteria. COPD = post-bd. FEV1/FVC<0.70.
D. Kotz, 2007-11-08
10
Kenmerken samples Originele sample§ n=818
Validatie sample n=676
Leeftijd in jaren, gemiddelde (SD)
58.2 (11.2)
52.3 (7.3)
Geslacht man, N (%)
403 (49.3)
397 (58.7)
Body Mass Index, kg/m2, gemiddelde (SD)
28.3 (5.7)
25.4 (4.2)
Huidige roker, N (%)
364 (44.5)
676 (100)
Pack years, gemiddelde (SD)
25.6 (24.3)
40.4 (19.3)
niet vermeld
4.5 (1.4)
FEV1 post-bd., gemiddelde (% pred.)
94.4 (17.0)
88.2 (16.4)
FVC post-bd., gemiddelde (% pred.)
95.8 (15.5)
101.4 (15.8)
FEV1/FVC post-bd., gemiddelde (% pred.)
98.2 (9.7)
89.5 (11.9)
COPD, N (%)
155 (19.0)
278 (41.1)
Kenmerken
FTND, gemiddelde (SD)
§ data
geëxtraheerd uit Price et al., Respiration 2006; 73:285-295
D. Kotz, 2007-11-08
11
Kenmerken samples Originele sample§ n=818
Validatie sample n=676
Leeftijd in jaren, gemiddelde (SD)
58.2 (11.2)
52.3 (7.3)
Geslacht man, N (%)
403 (49.3)
397 (58.7)
Body Mass Index, kg/m2, gemiddelde (SD)
28.3 (5.7)
25.4 (4.2)
Huidige roker, N (%)
364 (44.5)
676 (100)
Pack years, gemiddelde (SD)
25.6 (24.3)
40.4 (19.3)
niet vermeld
4.5 (1.4)
FEV1 post-bd., gemiddelde (% pred.)
94.4 (17.0)
88.2 (16.4)
FVC post-bd., gemiddelde (% pred.)
95.8 (15.5)
101.4 (15.8)
FEV1/FVC post-bd., gemiddelde (% pred.)
98.2 (9.7)
89.5 (11.9)
COPD, N (%)
155 (19.0)
278 (41.1)
Kenmerken
FTND, gemiddelde (SD)
§ data
geëxtraheerd uit Price et al., Respiration 2006; 73:285-295
D. Kotz, 2007-11-08
12
Kenmerken samples Originele sample§ n=818
Validatie sample n=676
Leeftijd in jaren, gemiddelde (SD)
58.2 (11.2)
52.3 (7.3)
Geslacht man, N (%)
403 (49.3)
397 (58.7)
Body Mass Index, kg/m2, gemiddelde (SD)
28.3 (5.7)
25.4 (4.2)
Huidige roker, N (%)
364 (44.5)
676 (100)
Pack years, gemiddelde (SD)
25.6 (24.3)
40.4 (19.3)
niet vermeld
4.5 (1.4)
FEV1 post-bd., gemiddelde (% pred.)
94.4 (17.0)
88.2 (16.4)
FVC post-bd., gemiddelde (% pred.)
95.8 (15.5)
101.4 (15.8)
FEV1/FVC post-bd., gemiddelde (% pred.)
98.2 (9.7)
89.5 (11.9)
COPD, N (%)
155 (19.0)
278 (41.1)
Kenmerken
FTND, gemiddelde (SD)
§ data
geëxtraheerd uit Price et al., Respiration 2006; 73:285-295
D. Kotz, 2007-11-08
13
Resultaten Externe validatie sample:
D. Kotz, 2007-11-08
14
Resultaten Externe validatie sample: ROCAUC=0.65
SN (terecht +) = 89.2% SP (terecht -) = 24.4% 1-SP (fout +) = 75.6% 1-SN (fout -) = 10.8% (voor afkappunt 16.5)
D. Kotz, 2007-11-08
15
Resultaten Externe validatie sample: ROCAUC=0.65
SN (terecht +) = 89.2% SP (terecht -) = 24.4% 1-SP (fout +) = 75.6% 1-SN (fout -) = 10.8% (voor afkappunt 16.5)
D. Kotz, 2007-11-08
16
Discussie • Verschil in rookstatus: 100% huidige rokers (Price et al. 45% huidig, 55% ex). • Acute effecten van roken: piepen, kortademigheid, hoesten, slijm ophoesten [Langhammer, J Epidemiol Community Health, 2000]
• Vragenlijst discrimineert waarschijnlijk tussen huidige/ex-rokers i.p.v. tussen wel/geen COPD. D. Kotz, 2007-11-08
17
Conclusie In een hoog risico populatie (huidige rokers op middelbare leeftijd met meer dan 10 pack years) is de COPD diagnostic questionnaire waarschijnlijk geen bruikbaar diagnostisch instrument om patiënten te identificeren met een verhoogd risico op luchtwegobstructie.
D. Kotz, 2007-11-08
18
Aanbevelingen • Gebruik vragenlijst heeft op dit moment geen meerwaarde. • Her-analyse van de originele data, wel separaat onder huidige en ex-rokers (split sample). • Algemeen: – een diagnostisch instrument voor COPD zou ontworpen moeten worden in huidige en ex-rokers afzonderlijk – een diagnostisch instrument zou altijd extern gevalideerd moeten worden vóór implementatie in (inter)nationale richtlijnen en in de dagelijkse praktijk. D. Kotz, 2007-11-08
19
Dankwoord Participerende onderzoekers en assistenten: C.P. van Schayck, G.J. Wesseling, M.J.H. Huibers, K. van der Meer, A. van de Voorde, E. de Goeij, et al.
Sponsoren:
www.daniel-kotz.de
[email protected] D. Kotz, 2007-11-08
20