Extended SDS Steven Van de Broeck adviseur essenscia
[email protected]
Wat is een uitgebreid VIB / extended SDS? Extended SDS = SDS + blootstellingsscenario’s (= exposure scenario’s = ES) Inhoud volgens annex II REACH • identificatie leverancier • indeling en etikettering • fys-chem eigenschappen • ... ! diverse wijzigingen tov (M)SDS: • registratienummer • geïdentificeerde en ontraden gebruiken • etiketteringselementen in rubriek 2 • andere gevaren
uitgewerkt voor geïdentificeerde gebruiken bevat voorwaarden veilig gebruik volledige levenscyclus: - operationele condities & risicobeheersmaatregelen - humaan & milieu - werknemers & consumenten gebaseerd op chemical safety assessment Zie slide CSA/CSR
(PBT, zPzB, stofvorming, ...)
• DNEL’s, DMEL’s, PNEC’s • ... ! Verschillende formats Zie slide format SDS
(extended) SDS = middel om te communiceren over het veilig gebruik van stoffen doorheen de keten 2
CSA / CSR : de oorsprong van het blootstellingsscenario • chemical safety assessment (CSA) is onderdeel van het registratieproces van stoffen overeenkomstig REACH: TECHNISCH DOSSIER
Identiteit producent of invoerder Identiteit stof Informatie productie en gebruik Indeling en etikettering Risico-beheersmaatregelen
Data intrinsieke eigenschappen stof Testvoorstellen (indien relevant)
Blootstellingsinformatie Stof geproduceerd / geïmporteerd in # > 10 T/J
Risico-beoordeling mens en milieu CSA / CSR
PBT- en zPzB beoordeling Stof gevaarlijk of PBT of zPzB
Blootstellingsbeoordeling en blootstellingscenario’s Risico-karakterisering
3
CSA / CSR : de oorsprong van het blootstellingsscenario Gevaarlijk of PBT/vPvB?
hazard assessment
- Stof PBT? - Stof vPvB? - Stof gevaarlijk ingedeeld?
JA exposure assessment
CHEMICAL SAFETY REPORT
Afleiden (no-)effectniveaus humaan: DNEL – DMEL milieu: PNEC
STOP
STOP
- types van down stream gebuiken - operationele condities gebruik - risicobeheersmaatregelen
=
EXPOSURE SCENARIO ’ S
blootstellingsniveaus (mens en milieu)
risk characterization
JA
NEE
blootstellingsniveau ≤ effectniveau?
(her)evaluatie hazardgegevens
verlagen blootstellingsniveaus oa. door risicobeheersmaatregelen
NEE
4
Wanneer extended SDS? Pas bij registratie van stoffen • meerdere stoffen hebben latere registratiedeadline (31/5/2013 en 31/5/2018) • voor ELINCS-stoffen: vanaf update volgende tonnagedrempel Niet voor • stoffen uitgezonderd van registratie • Intermediairen onder SCC • voor stoffen < 10 ton/jaar • ongevaarlijke stoffen maw niet voor alle stoffen zal een extended SDS opgemaakt worden! ! Anno Q1 2014 nog niet voor alle stoffen – waarvoor extended SDS moet opgesteld worden – reeds een extended SDS ter beschikking (check rubr. 15 SDS)
5
Inhoud exposure scenario’s? Niet (wettelijk) vastgelegd Veel gebruikt formaat:
• Identificatie van de stof of het mengsel • Sectie 1 – Titel − − − −
Korte titel van het blootstellingsscenario Lijst van gebruiksomschrijvingen Bijdragende milieuscenario’s Gezondheids bijdragende scenario’s
• Sectie 2 – Maatregelen ter beheersing van blootstelling − Operationele condities en risicobeheersmaatregelen
• Sectie 3 – Schatting van blootstelling en verwijzing naar bron • Sectie 4 – Leidraad voor downstream gebruiker om te evalueren of hij binnen de door het blootstellingsscenario gestelde grenzen werkt
6
Aan de slag met ES
leverancier A
extSDS
leverancier B
extSDS
Gebruik 1
Stof X
Gebruik 2
Toepassing X Toepassing Y
Toepassing Z leverancier C
extSDS
ES’s van alle leveranciers nakijken!
Gebruik 3 eigen bedrijf
Per stof per leverancier alle gebruiken nakijken – intern en bij DU 7
Wat bij ontvangst van een extended SDS? Gebruiker heeft specifieke wettelijke verplichtingen:
• Art. 37-4° REACH indien gebruik niet iom blootstellingsscenario opgenomen in extSDS: DU stelt een CSR op (tenzij vrijstelling voorzien) • Art. 37-5° REACH: DU past risicobeheersmaatregelen toe cfr. SDS, eigen CSR of andere info In praktijk betekent dit: ontvangst extSDS met registratienr.
• Is er een ES waarbinnen gebruik wordt geëvalueerd? Stap 1 • Wordt stof gebruikt in overeenstemming met operationele condities? Stap 2
Stap 3
• Worden aangegeven RBM’s toegepast? 8
Evalueer overeenstemming SDS/ES stap 1: nagaan of gebruik gevat wordt door een ES Screening op basis van ES-titel en use description
• (vertaal gebruik(en) naar use-descriptoren*) • Check ES-titels en gekoppelde combinaties van use-descriptors
• Zijn er duidelijke afwijkingen (bvb. relevante SU nergens vermeld)? Opmerking: • Het ontbreken van een bepaalde PROC betekent niet automatisch dat deze niet afgedekt is. Bepaalde PROC’s kunnen andere mee omvatten.
→ steeds te bekijken met leverancier * Gestandariseerd systeem voor communicatie mbt gebruiken SU Sector of Use Waar wordt de stof gebruikt? PC Product Category Type product waarin stof wordt gebruikt PROC Proces Category Hoe wordt de stof gebruikt AC Article Category Type voorwerp waarin stof verwerkt is ERC Environmental release Cat. Hoe komt stof in het milieu • elke categorie picklist • Gecodeerde manier om gebruiken te omschrijven • Gebruikt in het registratiedossier 9
Evalueer overeenstemming SDS/ES stap 1: nagaan of gebruik gevat wordt door een ES
10
Evalueer overeenstemming SDS/ES stap 2: nagaan of gebruik i.o. is met operationele condities
Zijn toepaste OC’s in overeenstemming met ext-SDS? • Humaan + milieu • OC’s: - verbruik stof X (dagbasis, jaarbasis) - blootstellingsduur - temperatuur - druk - fysische toestand stof X - ...
• OC’s ext-SDS stap voor stap overlopen
11
Evalueer overeenstemming SDS/ES stap 2: nagaan of gebruik i.o. is met operationele condities
Blootstelling van werknemers – relevante aspecten* • • • • • •
level of containment (PROC) concentratie van de stof in een mengsel indoors vs outdoors industrial vs professional duur van de activiteit (blootstelling) procestemperatuur (impact op dampdruk)
Duration
Modifying factor
Listed as
> 4 hours
1
Not applicable (default)
1-4 hours
0,6
Avoid carrying out operation for more than 4 hours [OC12]
15 min – 1 hr
0,2
Avoid carrying out operation for more than 1 hour [OC11]
< 15 min
0,1
Avoid carrying out operation for more than 15 minutes [OC10] * Ecetoc TRA
12
Evalueer overeenstemming SDS/ES stap 2: nagaan of gebruik i.o. is met operationele condities
Blootstelling naar milieu – relevante aspecten* • gebruikte hoeveelheid van de stof (jaar- of dagbasis) • vrijgezette hoeveelheid • aantal emissiedagen • verdunningsfactor in het milieu gebruikte #
PLANT vrijgezette #
Effluent to WWTP
WWTP
Emissie na behandeling
Fraction going to sludge
PEClocal
PEClocal
Amount ReleaseFraction 1 STPefficiency Dilution Flow discharge * EUSES
PECregional 13
Evalueer overeenstemming SDS/ES stap 3: nagaan of RBM’s worden toegepast
Zijn toepaste RBM’s in overeenstemming met ext-SDS? • Humaan + milieu • RBM’s: - afzuiging - afvalwaterzuivering + rendement - PBM’s - ….
14
Evalueer overeenstemming SDS/ES stap 3: nagaan of RBM’s worden toegepast
Blootstelling van werknemers – relevante aspecten*
• Risicobeheersmaatregelen • luchtverversing ruimte (natuurlijk – gedwongen) • aanwezigheid van lokale afzuiging + rendement • gebruik van ademhalingsbescherming + rendement
* Ecetoc TRA
15
Evalueer overeenstemming SDS/ES stap 3: nagaan of RBM’s worden toegepast
Blootstelling naar milieu – relevante aspecten*
• Risicobeheersmaatregelen • Behandeling emissies + rendement • Voor afvalwater: on site waste water treatment + municipal waste water treatment
* EUSES
16
Wat na evaluatie overeenstemming SDS/ES? EVALUEER OVEREENSTEMMING MET SDS EN ES
ontvangst ext-SDS met registratienr.
gebruik is i.o.m. SDS en ES
OK
gebruik is NIET i.o.m. SDS en ES
12 MAANDEN MOGELIJKE OPTIES :
OVERLEG MET LEVERANCIER (HER)EVALUATIE GEBRUIK
IMPLEMENTEER VOORSCHRIFTEN SDS / ES PAS (INDIEN MOGELIJK) SCALING TOE VERANDER VAN LEVERANCIER 6 MAANDEN
STOPZETTEN GEBRUIK ZELF CSR OPSTELLEN = DU-CSA check uitzonderingen art.37 -4
GEBRUIK MELDEN AAN
ECHA
totaal gebruik < 1T/j en/of enkel gebruik voor PPORD 17
Scaling • OC/RMM in ES garanderen RCR<1, m.a.w. blootstelling < DNEL of PNEC • Scaling : • • • • •
andere set van condities met zelfde niveau van blootstelling op basis van algoritme meegegeven in ES van leveranciers binnen vastgelegde grenzen expert judgement vaak nodig contacteer leverancier voor ondersteuning
• Diverse aspecten mbt scaling zijn nog onder discussie • Mag scaling leiden tot een RCR > dan RCR vermeld in ES? • Wat met gebruik van metingen?
• Moet aanpassing van een determinant steeds gecompenseerd worden? 19
Scaling • Voorbeelden van “scalable” parameters inzake blootstelling naar milieu* • • • •
gebruikte hoeveelheid – aantal emissiedagen vrijgezette hoeveelheid rendement / gebruik van zuiveringstechnieken verdunningsfactor in het milieu
* EUSES
20
Scaling
Input parameter
Generic ES
DU ES compliance check
Amount used
<1 tonnes/day
2 tonnes/day
Effectiveness on-site sewage treatment plant (STP)
>60% (<40% losses to water)
>90% (<10% losses to water)
Dilution
10
OK
Effluent flow discharge
2000 m3/d
OK
21
Conclusie ES lezen en begrijpen is een team effort
Kan aanpassing bedrijfsvoering vereisen, bv aankoop, eigen OC/RMM Documenteer evaluatie van ext –SDS’s Vraag advies aan leverancier in geval van twijfel, bv eigen gebruik, scaling, DU-CSR
Disclaimer Alle gegevens op dit document worden door essenscia vzw/essenscia vlaanderen met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. Voor deze informatie worden enkel betrouwbare bronnen aangewend. Ondermeer door de snelle evolutie van de behandelde materie blijft de mogelijkheid bestaan dat de gegevens toch niet volledig accuraat zijn, daarom wijst essenscia vzw/essenscia vlaanderen elke aansprakelijkheid voor fouten of onvolkomenheden af.
