EXCLUSIVE
DESTINATION REPORT:
S
P
A
N
J
E
interview
Directeur Ana Román
Spaans Verkeersbureau
A
ls vakantieland heeft Spanje niets te klagen. Al zo’n 50 jaar is het één van de populairste vakantieoorden van Europa, waar jaarlijks ook talloze Nederlanders graag vertoeven. Ana Román, de nieuwe directeur van het Spaans Verkeersbureau, stelt zich graag voor en vertelt over haar geliefde Spanje.
Madrid in het aanbod en vlieg je met Ryanair naar het mooie Murcia. Vanaf oktober vliegt Ryanair ook naar Madrid en wordt Tenerife toegevoegd (beide vanaf Eindhoven).
Bekend en onbekend Spanje In deze Exclusive maken we een reis door Spanje en laten we het diverse aanbod zien. Sommige Nederlanders kennen Spanje al erg goed, maar ook voor hen zijn er altijd nog plekken die niet of minder bekend zijn. Wij presenteren hier in vogelvlucht een gevarieerde mix van mogelijkheden, van de
“Het toerisme in Spanje zit al jaren op een stabiel hoog
noordkust tot het zonnige zuiden, en van de badplaatsen in het
niveau, maar er blijkt nog altijd groei in te zitten. Vorig jaar
oosten tot het culturele westen van Spanje. Je krijgt diverse
ontvingen we – ondanks de economische crisis – ruim 2,6
leuke tips en meer informatie over de vele interessante routes.
miljoen Nederlandse toeristen, een groei van maar liefst 2,2 procent ten opzichte van 2012. Daarbij stegen ook de
Alhoewel ik deze zomer op de Balearen was, heb ik voor-
inkomsten uit het Nederlandse toerisme met 4,2 procent.
gaande jaren mijn vakantie doorgebracht in diverse delen
Ook 2014 is prima begonnen. Tot en met juni verwelkomden
van Spanje, waaronder Asturië, Galicië en de Middellandse
we maar liefst 1,1 miljoen Nederlanders, wat bijna 6 procent
Zeekust. Ook ben ik dol op Andalusië, waar mijn familie
meer is dan in dezelfde periode vorig jaar.
vandaan komt. En natuurlijk ook de Spaanse steden, zoals Madrid - waar ik vandaan kom -, Bilbao en Barcelona.
Nieuwe verbindingen
Spanje biedt voor ieder wat wils. Een citytrip, strand-
Dit jaar zijn er weer diverse nieuwe vliegverbindingen naar
vakantie, rondreis, actieve vakantie in de natuur, een
Spanje bijgekomen. Vanuit verschillende luchthavens heb je tal
culturele of culinaire reis... je kunt altijd in Spanje terecht.
van opties om naar alle delen van het land te vliegen. Zo vliegt nationale carrier Iberia – na 1,5 jaar te zijn weggeweest – weer
Gastland op Vakantiebeurs 2015
van Amsterdam naar Madrid, en kun je met KLM naar het
Nog meer in Spaanse sferen komen? Bezoek dan zeker de
culturele Bilbao. Vanaf Eindhoven heeft Transavia nu ook
Vakantiebeurs in januari, want Spanje is Gastland in 2015.”
Inhoud
www.spain.info/nl -
[email protected]
04 GROENE NOORDKUST
14 CANARISCHE EILANDEN
06 NOORDEN
15 BALEAREN
08 MIDDELLANDSE ZEEKUST
16 STEDEN
10 ZUIDEN
18 ROUTES
12 BINNENLAND
19 PRAKTISCHE INFORMATIE
SpanjeinNederland @SpanjeNederland
spanje
3
regio
De groene noordkust
D
e noordkust van Spanje wordt ook wel ‘España Verde’ genoemd: het Groene Spanje. Zowel Galicië, Asturië als Cantabrië zijn heerlijke regio’s voor wie wil genieten aan de Atlantische oceaan en vis wil eten in kleine haventjes. Uiteraard zijn er ook genoeg mooie zandstranden.
dorpjes waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan. Je ziet er middeleeuwse stra-
Picos de Europa
Rías Bajas
De bergketen Picos de Europa vormt het hoogste deel van het Cantabrisch
De zuidelijke baaien van Galicië staan bekend als de Rías Bajas.
gebergte, waar ’s winters sneeuw kan vallen. Hier bevindt zich tevens de
Doorgaans worden hier 4 baaien (ria’s) mee aangegeven: die van Muros y
2650 meter hoge Torre de Cerredo. De Picos de Europa werd al in 1918 tot
Noia, Arousa, Pontevedra en Vigo. Dit gebied kent een lange geschiedenis
Nationaal Park uitgeroepen en is tevens een Unesco Biosfeerreservaat. Je
en verschillende culturele invloeden, van onder andere de Kelten,
kunt er prachtige wandelingen en mountainbiketochten maken, waarbij je
Romeinen, Noormannen, Engelsen en Fransen. Maak een autorit om alle
onderweg diverse uitzichtpunten tegenkomt. Er zijn zowel korte (3 uur) als
Rías Bajas te bewonderen (200 km), en stop onderweg bij mooie strandjes.
langere routes (hoog door de bergen). De routes beginnen doorgaans vanaf
De Ría de Arousa is de breedste baai. Bezoek hier havenstad Vilagarcía,
een ‘centro de interpretación’. Ga vanuit Fuente Dé met de kabelbaan naar
eet er mosselen en rij vanuit El Grove over de brug naar het eiland A Toxa,
boven. In het park kun je overnachten in diverse berghutten (reserveren).
een natuurgebied met mooie accommodaties. In de Ría de Pontevedra
ten, huizen en bruggen, bezoekt er oude kerken en proeft er de heerlijke lokale keuken in kleine restaurantjes. Vanuit de ‘pueblos’ in het binnenland kun je mooie wandelingen door de bergen maken en in de kustplaatsjes loop je door de vissershaventjes en ontspan je aan de rustige stranden.
vind je het gezellige Sanxenxo, inclusief prachtig strand. De Ría de Vigo is
Pueblos Cantabria
de langste baai, met over het smalste stuk de Puente de Rande.
Met de ‘pueblos Cantabria’, ook wel ‘pueblos con encanto’ genoemd, wor-
Hoogtepunten zijn hier Vigo, Playa América en het historische Baiona.
den de charmante dorpjes van Cantabrië verstaan. Wie met de auto de omgeving verkent, moet zeker uitstappen in Cucayo, Potes, Tudanca,
Cíes eilanden
Cabuérniga, Bárcena Mayor en Ramales de la Victoria in het binnenland, en
In Galicië bevinden zich tegenover de Ria de Vigo baai de bijna tropische
San Vicente de la Barquera, Comillas (met het ‘El Capricho’ gebouw van
Islas Cíes. Deze archipel, bestaande uit de eilanden Monteagudo, do Faro
Gaudí), Noja, Santoña en Castro Urdiales aan de kust; allemaal pittoreske
en San Martiño, vormt een prachtig natuurreservaat met witte zandstranden
xxxxxxxxxxxxx Playa de Mataleñas, Cantabrië
4
spanje
Santiago de Compostela, Galicië
xxxxxxx
(Rodas en Nosa Señora), helder turquoise water, duinen, bossen, kliffen en een meer (Los Niños). Je kunt er mooie wandelingen maken en het is tevens een goede vogelspotplek. De eilanden zijn onderdeel van het Islas Atlánticas National Park en massatoerisme is uit den boze; er worden maar zo’n 2000 toeristen per dag toegelaten. Wel bevinden zich er diverse restaurants en een camping. Vanuit Vigo gaan boten naar de Islas Cíes. Het bezoekerscentrum bevindt zich bij de overblijfselen van het San Estevo klooster.
Surfen
Arenas de Cabrales, Asturië
De Noord-Spaanse kust is een geliefde surfplek, waar je het hele jaar door sterke, grote en gevarieerde golfen mag verwachten. Populaire golfspots zijn Liencres, Suances, Santa Marina, San Vicente de la Barquera en Rodiles. Jaarlijks vinden in deze regio tevens diverse wedstrijden plaats, zoals de Ferrolterra Classic (Pantín, Gallicië) en de Gaonna Pro (Tapia, Asturië).
Pelgrimsroute naar Santiago de Compostela De pelgrimsroute Camino de Santiago loopt vanuit Frankrijk naar het graf van apostel Jacobus in de kathedraal van Santiago de Compostela (Galicië). Jaarlijks leggen zo’n 200.000 mensen deze route af, meestal te voet. Dit zijn lang niet altijd Christenen, je komt onderweg ook cultuurliefhebbers tegen, of simpelweg fanatieke wandelaars. De hoofdroute is de Camino Francés, maar de Camino del Norte is een alternatieve Jacobsweg, die vanaf Irún langs de Spaanse noordkust loopt. Je wandelt (of fietst, of rijdt) door een prachtig landschap, langs de Atlantische Oceaan en bezoekt onderweg kerken, kapelletjes en steden als San Sebastian, Bilbao, Santander en Oviedo. De route is gemarkeerd met een St. Jacobsschelp en onderweg vind je herbergen (refugios), waar je goedkoop kunt eten en overnachten.
Landelijke accommodaties Het mooie landschap en de authentieke dorpjes van Noord-Spanje maken het agroturisme (verblijf op het platteland) zeer bijzonder. Kies in Galicië bijvoorbeeld voor een ‘pazo’, een oud adellijk huis dat helemaal in stijl is gerestaureerd, maar wel volgens de eisen van de moderne tijd. In Asturië zijn de casonas een aanrader; kleine, charmante hotels, vooral gelegen in een natuurrijke omgeving. En in Cantabrië overnacht je in een ‘vivienda rural’ of ‘posada’. Deze landelijke accommodaties zijn tevens een goede uitvalsbasis voor wandeltochten, bijvoorbeeld in de Picos de Europa.
Tip: Descenso Internacional del Sella Al sinds 1930 wordt in Parres (Asturië) de Descenso Internacional del Sella gevierd. Op de eerste zaterdag van augustus wordt er door meer dan 1000 boten 15 kilometer over de rivier de Sella gekanood.
spanje
5
La Coruña, Galicië
San Sebastián, Baskenland
Hart van het noorden
H
et noorden van Spanje omhelst de interessante regio’s Baskenland, Aragón, Navarra en La Rioja. Moderne musea, oude cultuur, wijn en zelfs dinosaurussen is wat je hier vindt. Maar ook de imposante Pyreneeën mogen natuurlijk niet worden overgeslagen.
Wijn in La Rioja
Baskische steden
Wie een reis door Noord-Spanje maakt kan dan ook niet anders dan
Baskenland kent enkele indrukwekkende kuststeden van wereldformaat.
(regelmatig) te stoppen bij een wijnhuis om wat te proeven. Veel
Bilbao bijvoorbeeld, niet de hoofdstad, maar wel de grootste stad van
wijnboeren bieden in de bodega’s rondleidingen aan om meer te
Baskenland, met als hoogtepunt het Guggenheimmuseum. Maar je vindt
leren over de temperanillo druif en het wijnmaakproces. Rijd ook
in de stad ook vele oude gebouwen, gezellige pleinen, paleizen en kerken.
naar Haro, wijnhoofdstad van La Rioja, waar zich het Centro de
Bilbao is een volwaardige citytripbestemming, of ideaal als begin van
Interpretación del Vino bevindt (museum).
Noord-Spanje staat ook bekend om de wijn. Navarra en La Rioja zijn de bekendste wijnregio’s, waarbij de wijnsoort rioja als de beste van Spanje wordt gezien. De wijnvelden van La Rioja bevinden zich aan de oevers van de Ebro.
een rondreis. De Baskische hoofdstad Vitoria is opvallend genoeg iets minder bekend. Terwijl het toch een aangename plek is voor een
Ook het museum van Vivanco en het Wijncultuur Museum in Briones
weekendje weg; Vitoria is groen, heeft een middeleeuws centrum en is
zijn aanraders. En bij lekkere wijnen hoor je goed te eten, iets waar je
een echte fietsstad. San Sebastian is het culinaire middelpunt van Basken-
vooral in Logroño geen genoeg van krijgt. Bestel bijvoorbeeld de
land (en wellicht van Spanje). Nergens anders vind je zoveel sterren-
patatas a la riojana, een aardappelgerecht met chorizo. Hoogtepunt van
restaurants per vierkante meter. Maar ook voor simpele, doch overheerlijke
het jaar in La Rioja zijn de oogstfeesten, vol druiventrappers, praal-
pintxos aan het strand moet je hier zijn. Het kleinere Zarautz tenslotte, is
wagens en proeverijen. Ga eind september naar Logroño, waar la
een rustige, historische plaats met een mooi strand en ideale surfplekken.
Vendimia gevierd wordt, en eind juni naar Haro, waar de jaarlijkse
Ook hier kun je genieten van Baskische specialiteiten.
Batalla del Vino (wijnstrijd) plaatsvindt.
6
spanje
regio
Pyreneeën Wie met de auto naar Spanje komt, passeert de Pyreneeën, het gebergte xxxx San Vicente de la Sonsierra, La Rioja
op de grens met Frankrijk, tussen de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. Een gebied van steile toppen, groene hellingen, uitgestrekte bomenmassa’s, ravijnen en valleien, waar je van oktober tot april vaak kunt skiën. De Pyreneeën van Navarra vormen met de mooie valleien het minst hoge deel. In Aragon daarentegen, vindt je de grote toppen en gletsjers en indrukwekkende ravijnen. De hoogste berg is de Aneto (3400 m). Vooral Navarra is geliefd in het najaar, wanneer de bomen rood, geel en oranje kleuren. Het uitgestrekte Woud van Irati is dan misschien wel de mooiste plek voor een wandeling of fietstocht. Je kunt het woud in via de Aezkoavallei (bij Orbaizeta) of via de Salazarvallei (bij Ochagavía).
Pelgrimsroute naar Santiago de Compostela De Camino de Santiago (pelgrimsroute naar Santiago) loopt vanuit Frankrijk naar het graf van apostel Jacobus in de kathedraal van Santiago de Compostela (Galicië). Over de Camino Francés, de Franse route, kom je bij Roncesvalles (in de Pyreneeën) Spanje binnen en loop je ook door La Rioja. De pelgrimsroute is dan van oudsher wel een christelijke route, ook vele cultuurliefhebbers volgen het pad, omdat je langs tal van erfgoed komt, zoals prachtige kastelen, kloosters en pelgrimsbronnen. In Pamplona bezoek je de indrukwekkende kathedraal, wandel in Puente la Reina door de mooie Calle Mayor en bezoek Estella, Logroño en Santo Domingo de la Calzada.
Dinosaurussen Terwijl de ouders zich in La Rioja vermaken met wijn, gaan de kinderen op zoek naar dinosaurussporen. Miljoenen jaren geleden waren in La Rioja deze dieren namelijk in grote getalen aanwezig. Er zijn overblijfselen gevonden in onder andere Munilla, Enciso, Cornago en Igea, onderweg hier naartoe zie je al enkele levensgrote modellen in het xxxx
landschap staan. In Enciso en Igea (Era del Peladillo) bevinden zich paleontologische centra waar je meer informatie vindt over de 40 vindplaatsen in de regio en hoe je de sporen moet interpreteren. Valdecevillo is één van de indrukwekkendste plekken en ook in Cornargo lijkt het – aan de voetafdruk te zien – alsof er zojuist nog een dinosaurus liep.
Tip: Ballonvaart Het mooie landschap van Noord-Spanje leent zich uitstekend voor een ballonvaart. Ook leuk als incentive of groepsuitje.
spanje
Guggenheim Museum, Bilbao, Baskenland xxxx
7
regio
Aan de kust
V
eel Nederlanders beleven een eerste kennismaking met Spanje aan de oostkust. Naast Barcelona trekt ook de prachtige Middellandse Zee jaarlijks miljoenen toeristen naar de regio’s Catalonië, Valencia en Murcia.
Stranden Van de Costa Brava tot de Costa Cálida; de Spaanse Middellandse Zeekust biedt niet alleen uitgestrekte zandstranden, maar ook kleine baaien, afgewisseld met bergen en pijnboombossen. Veel stranden dragen het blauwe vlag kwaliteitskeurmerk (criteria voor veiligheid, bereikbaarheid en milieuomstandigheden). In totaal telt Spanje dit jaar 681 stranden met een blauwe vlag; de meeste van alle Europese landen. De regio Valencia heeft maar liefst 120 ‘blauwe’ stranden. Een verkoelende duik is dus nooit ver weg.
Actief op zee In de verkoelende Middellandse Zee kun je naast zwemmen ook tal van andere watersporten beoefenen, zoals kite- of windsurfen, zeilen of duiken. De meeste grotere plaatsen bieden aan het strand vele activiteiten
©Miguel Raurich
aan. Wie liever kijkt naar professionals kan tijdens het hele seizoen één van de wedstrijden bijwonen. In diverse havens vinden bijvoorbeeld zeilwedstrijden plaats. Ook ónder de zeespiegel is er veel moois. Geliefde duikspots zijn onder andere de Medes eilanden (voor de kust van L’Estartit) en Cabo de Gata (Andalusië) en langs de hele kust vind je duikscholen.
Spa’s Wie naast een dagje strand eens ‘professioneel’ wil relaxen, bezoekt een moderne, luxe spa of traditionele balneario (kuuroord). Bij Lloret de Mar denk je misschien niet direct aan kuuroorden, maar je vindt ze er wel degelijk. Ga er bijvoorbeeld naar het 5-sterren hotel Guitart Monterrey. Het Mar Menor (Murcia) is eigenlijk één grote openluchtspa. Dit is namelijk een zeewatermeer met warm, zout water en een modder-/kleibodem, die therapeutische eigenschappen zou hebben. Aan La Manga del Mar Menor, de landstrook bij het meer, liggen diverse hotels met spa’s en balnearios.
Festiviteiten De Middellandse Zeekust biedt feesten en festivals voor jong en oud, waarbij je de tradities en cultuur van de regio leert kennen. In maart zijn er de bekende Fallas in de stad Valencia, en in verschillende plaatsen in de provincie Alicante wordt jaarlijks het feest van de Moros y Cristianos (Moren en Christenen) gevierd. Of beleef eens de Hogueras de San Juan (vreugdefeesten). De Spaanse zomer staat tevens bol van de (muziek)festivals. Van klassiek tijdens het Festival Castell de Peralada (bij Figueres, Catalonië) of zang op het Festival del Cante de las Minas (La Unión, Murcia) tot vele vormen van moderne muziek; in Spanje hoor je ’s zomers overal muziek.
8
spanje
©Andreu Llamas
Rosas, Catalonië
Tip voor jongeren De zomerfestivals aan de Spaanse kust zijn zeer geliefd onder jongeren, die hier dan ook massaal naartoe komen. Denk bijvoorbeeld aan FIB (juli, Benicàssim), Low Festival (juli, Benidorm) of reggae festival Rototom Sunsplash (augustus, Benicàssim).
FIB festival, Benicàssim, Valencia
regio
Benadalid, Andalusië
Altijd zonnig Zuid-Spanje
D
e zon schijnt er bijna altijd, je ziet er Arabische en Moorse invloeden en eet er de lekkerste ham. Andalusië is al jaren een populaire vakantiebestemming, zowel in de zomer als in de winter, en niet alleen aan de kust. Extremadura is wat minder bekend, maar ook zeker de moeite waard!
Costa de la Luz Het binnenland van de Costa de la Luz is heuvelachtig, staat vol olijfbomen en er is veel Romeins en Arabisch erfgoed. Ga onder andere naar Vejer de la Frontera – met de Arabische uitkijktoren voor een mooi uitzicht over de kust –, Arcala de los Gazules, Niebla (ommuurd stadje met veel bruggen) en het monumentale Medina Sidonia. In de driehoek Vejer -
Het binnenland van de Costa’s
Medina Sidonia - Alcalá de los Gazules, tref je veel restaurantjes met
De Costa del Sol en Costa de la Luz staan vooral bekend om de mooie
een heerlijke lokale keuken (gazpacho en veel wild). Probeer sowieso
stranden. Wie echter de zee en steden als Málaga, Marbella en Torremolinos
in elk dorpje een andere ham. Mooie wandelingen maak je in de Sierra
achter zich laat, komt in het mooie binnenland van Andalusië.
de Grazalema (Cádiz) en de Sierra de Aracena (Huelva).
Costa del Sol
Witte dorpen
Hoogtepunten in het binnenland van de Costa del Sol zijn onder andere
De pittoreske witte dorpen van Andalusië (pueblos blancos), bevinden zich
Mijas Pueblo, Comares, Vélez-Málaga en Casares. Het centrum van
in het noorden van de provincies Cádiz en Málaga, veelal in het Sierra de
Casares is van Arabische origine, net als de overblijfselen van het fort
Grazalema Natural Park. De witgeverfde huisjes werden in de 13e eeuw
en de Hedionda baden. Bezoek ook Algarrobo Pueblo – met de San
gebouwd door gevluchte Moren. De dorpjes hebben steile, smalle straatjes
Sebastián hermitage op het hoogste punt – en Torrox, een oud, Moors
en je hebt er een prachtig uitzicht over de bergen. Proef op een terrasje de
stadje, met steile, smalle straatjes en (naar het schijnt) het beste klimaat
lokale olijfolie en stoofpotjes. Maak een mooie rit langs de pueblos blancos:
van Europa. Klein Italië in Spanje? Ga naar de regio Axarquia, dat ook
begin in Arcos de la Frontera, en rij langs Grazalema, Ronda, Benaocaz,
wel het ‘Toscane van Spanje’ wordt genoemd, aangezien je hier
Zahara, Olvera, Algodonales, El Gastor, Ubrique, Benamahoma en Setenil.
omringd wordt door groene heuvels vol olijf- en amandelbomen.
In de omgeving, vol grotten en watervallen, kun je wandelen en fietsen.
10
spanje
Natuur Sierra Nevada Nationaal Park Sierra Nevada is gelegen in de provincies Granada en Almería in Andalusië. Hier bevinden zich de hoogste bergen van Spanje, maar ook over de glooiende heuvels kun je heerlijk wandelen en mountainbiken. ‘s Winters kun je in de Sierra Nevada skiën, op slechts 30 km van Granada. Er zijn veel faciliteiten (ook apres ski!) en de pistes zijn geschikt voor ieder niveau. Aan de zuidkant van Sierra Nevada ligt Las Alpujarras, een gebied vol natuurlijke bronnen en thermale wateren met therapeutische eigenschappen. Uit de meeste bronnen kan iedereen tappen, je kunt er op diverse plekken in baden en in de spa’s kun je specifieke behandelingen ondergaan, zoals in spacentrum Balneario de Lanjarón, de Balneario de San Nicolás (Alhama de Almería) of de Baños de Santiago (gratis, Guarros).
Doñana Een bijzonder Andalusisch Nationaal Park – deels Unesco biosfeerreservaat – is Doñana. Dit is namelijk dé plek om tijdens een wandeling vogels te spotten. Het park is gelegen aan de Atlantische Oceaan, aan de monding van de Guadalquivir. Doñana bestaat uit een vlak landschap met duinen en lagunes. Er leven veel watervogels en trekvogels komen hier op adem.
Monfragüe In Extremadura kun je genieten in Nationaal Park Monfragüe. In dit rustgevende Mediterrane bos maak je mooie wandelingen en zijn er diverse fietsroutes. Er leven veel (roof)vogels, waardoor het tevens een geliefde plek is voor vogelspotters. Het park ligt in de driehoek van de steden Cáceres (werelderfgoed!), Plasencia en Trujillo. Het bezoekerscentrum (en entree) bevindt zich in Villarreal de San Carlos (via de EX-208).
Zilverroute De Zilverroute doorkruist Spanje van zuid naar noord en was één van de belangrijkste Romeinse wegen. Deze ‘Ruta de la Plata’ begint in Sevilla en heeft Gijón (Asturië) als eindpunt. Onderweg kom je langs prachtige erfgoedsteden vol oude bruggen, kathedralen en imposante paleizen. Steden als Zafra, Almendralejo, Mérida (het Spaanse Rome), Cáceres en Plasencia vormen enkele hoogtepunten onderweg. De route heeft overigens niets met zilver te maken, de naam komt van ‘balata’ (geplaveide weg).
Tip: Hamroute Liefhebbers van Iberico ham volgen één van de Rutas de Jamon. Bijvoorbeeld die door Extremadura, langs 33 plaatsen in de provincie Badajoz, waar je genoeg kunt proeven (beginpunt: Azuaga). In Jerez de los Caballeros en Monesterio worden jaarlijks hamfeesten gehouden.
regio
Historisch binnenland
D
e Spaanse hoofdstad Madrid ligt ingeklemd tussen de regio’s Castilië en Leon en Castilië-La Mancha, dé plek voor cultuurliefhebbers. Ontdek het talrijke erfgoed en proef goede wijnen in het land van Don Quichot.
erfgoedlijst: Salamanca, Avila en Segovia. Salamanca is de oudste (1134) en tevens één van de belangrijkste universiteitssteden van Spanje en staat ook bekend om de vele Spaanse taalcursussen die buitenlanders hier volgen. Het barokke Plaza Mayor is er adembenemend. Avila wordt nog vrijwel volledig omringd door de middeleeuwse stadsmuur en heeft vele Romaanse
Castilië en Leon
en Gotische kerken. Ook het Joodse erfgoed is in Avila prachtig bewaard
Castilië en Leon is de grootste regio van Spanje en wordt tevens gezien als
gebleven. Het multiculturele Segovia is een oude stad met tal van historische
het grootste openluchtmuseum van het land. Er zijn vooral veel Romeinse
gebouwen, waaronder katholieke kerken en synagogen. Het bijna 30 meter
overblijfselen, maar je kunt er ook een reis door 2000 jaar Christelijke
hoge aquaduct, op het Plaza del Azoguejo, is de eyecatcher van de stad
cultuur maken. Hoofdstad Valladolid is een mooi beginpunt. Hier bezoek
en is één van de belangrijkste Romeinse bouwwerken van Spanje.
je onder andere het college van San Gregorio, dat nu het Museo Nacional de Escultura huisvest. Ook León kan niet ontbreken; een middeleeuwse
Castilië-La Mancha
stad met een gezellige Joodse wijk met smalle straatjes waar je heerlijk kunt
Ook in Castilië-La Mancha is er genoeg Werelderfgoed. Hoofdstad Toledo
eten. Overnacht er in de Parador van San Marcos, vroeger een klooster.
bijvoorbeeld, is een stad vol kerken, paleizen, forten, moskeeën en synago-
Burgos is een derde must see; een prachtige oude stad waar je de indruk-
gen en staat bekend als de ‘stad van drie culturen’ omdat de Christenen,
wekkende Santa Mariakathedraal (met graf van El Cid) en het kartuizer-
Arabieren en Joden hier eeuwen vreedzaam samenleefden. Ook Cuenca is
klooster van Miraflores bezoekt. Net buiten Burgos bevindt zich de unieke
een bezoek waard. Dit schilderachtig stadje is bekend om de ‘hangende
archeologische vindplaats Atapuerca, in oude kalksteengrotten (Unesco
huizen’ (casas colgadas) op de rots, boven een ravijn. Overnacht hier in
Werelderfgoed). Twee andere aanraders zijn het middeleeuwse Almazán
de Parador de Cuenca en geniet van de heerlijke Castiliaanse keuken.
(aan de oever van de Duero) en Pedraza.
Cultureel erfgoed
Wijn Wat betreft hoeveelheid hectare wijngaarden is Castilië-La Mancha de
Het binnenland van Spanje herbergt een schat aan cultureel erfgoed. In
grootste wijnbouwregio ter wereld. Tijdens een rondreis door dit gebied
Castilië en Leon staan 3 historische binnensteden op de Unesco Wereld-
kun je wijntraditie leren kennen en het lekkerste van de regio proeven.
Consuegra, Castilië-La Mancha
12
spanje
La Mancha biedt een breed aanbod aan wijnen, van goede rode tot mousserende witte. Over het algemeen zijn de wijnen vrij fruitig en licht van kleur. En bij een goed glas wijn eet je natuurlijk lokale manchego kaas. Mooie wijndorpen die je aan kunt doen zijn: Alcázar de San Juan, Pedro Muñoz, Socuéllamos, Tomelloso, Villarrobledo, Campo de Criptana en San Clemente. Ook de provincie Valladolid in Castilië en León staat bekend om de goede wijnen, dus bezoek ook hier enkele wijngaarden. Veel restaurants passen hun gerechten aan aan de lokale wijn. Ga ook eens naar een wijn-spa of gastronomisch festival of loop een dag mee met een wijnboer. In het wijnmuseum van het kasteel van Peñafiel kun je een proeverij boeken.
Routes De uitgestrekte Castilië regio’s lenen zich uitstekend voor een mooie rondreis. Er zijn diverse themaroutes die je kunt volgen, zoals die van Don Quichot. Castilië-La Mancha werd immers wereldberoemd door het boek van Miguel de Cervantes over deze ridder. Tijdens de culturele Don Quichot route kom je op alle plekken die in het verhaal voorkomen, waaronder uiteraard de bekende windmolens van La Mancha. Een andere optie voor een route is de Camino del Cid, die je te voet, per fiets of met de auto kunt volgen. Je treedt hiermee in de voetsporen van Rodrigo Díaz de Vivar, oftewel El Cid, de bekende middeleeuwse ridder. De route begint in Vivar (vlakbij Burgos) en eindigt in Valencia. Wie de oorsprong van de Spaanse taal wil leren kennen, volgt de taalroute. Omdat het Spaans oorspronkelijk de taal was van Castilië, wordt de taal in Spanje zelf meestal aangeduid met Castiliaans. Eén van de oudste Spaanse teksten bevindt zich in het klooster van Santo Domingo de Silos in Burgos. Ook de universiteiten van Salamanca en Valladolid speelden een belangrijke rol in de ontwikkeling van het Spaans.
2015: Heilige jaar van Santa Teresa Om de stadsheilige Teresa te eren worden in Avila jaarlijks (oktober) de Fiestas de Santa Teresa gehouden met talloze evenementen én heerlijk eten rondom de Plaza Mayor. Op 15 oktober, de dag van Santa Teresa de Jesús, vindt er een mis plaats, gevolgd door een processie door de stad. Ter ere van de 500e verjaardag van deze heilige mystica heeft Avila 2015 uitgeroepen tot het heilige jaar van Santa Teresa, waarbij er het hele jaar activiteiten en evenementen plaatsvinden.
Tip: Windmolens van La Mancha Zoveel windmolens als in de tijd van Don Quichot zijn er helaas niet meer, maar bij de heuvels van Mota del Cuervo zijn een aantal typische windmolens bijgebouwd. Ook in Consuegra staan 12 (gereconstrueerde) windmolens.
Atienza, Castilië-La Mancha
regio
Vegueta, Las Palmas de Gran Canaria
Genieten op de eilanden
W
as Spanje al niet genoeg gezegend met een mooi landschap en een kust vol uitgestrekte zandstranden, de Canarische Eilanden en Balearen doen er nog een schepje bovenop. Een vakantie op de Spaanse eilanden stelt nooit teleur.
Teide, met 3718 meter de hoogste berg (vulkaan) van Spanje. San Cristóbal was lange tijd de hoofdstad van Tenerife en werd bedacht en ontwikkeld voor de vrede, zonder muren en met een bijzonder stadsplan. De vele gebouwen in mudéjarstijl (zowel islamitische- als christelijke invloed) zijn prachtig. De enorme Teide is ook voor de ‘gewone’ toerist toegankelijk.
Canarische Eilanden
Ga met de kabelbaan Teleférico naar het bovenste bergstation voor een spec-
Voor de kust van Zuid-Marokko liggen de 7 Spaanse Canarische Eilanden:
taculair uitzicht. Er zijn tevens diverse (gemakkelijke) wandelroutes uitgezet.
Tenerife, Gran Canaria, Fuerteventura, Lanzarote (meest oostelijk), La Palma, La Gomera en El Hierro (kleinst en meest westelijk). Het zijn vul-
Gran Canaria ligt ten oosten van Tenerife en heeft Las Palmas als
kanische eilanden, met op sommige plekken ook zwarte zandstranden. Door
hoofdstad. De populairste badplaatsen, waaronder Maspalomas en Playa
de zuidelijke ligging kun je hier het hele jaar een zonvakantie doorbrengen.
del Inglés, bevinden zich in het zuiden van het eiland. Alleen maar strand op de Canarische Eilanden? Beslist niet. Het binnenland van alle eilanden
Tenerife is het grootste eiland, heeft Santa Cruz als hoofdstad en kent
biedt verrassende natuurgebieden, ideaal om te wandelen, fietsen of
uitgestrekte bananenplantages. Het grootste en mooiste (gouden) zandstrand
bergbeklimmen. De meest opvallende landschappen zijn onder andere
is Playa de las Teresitas, bij San Andrés. Tenerife heeft maar liefst twee
de vulkanische delen van Lanzarote, de duinstranden van Fuerteventura
noteringen op de Werelderfgoedlijst: San Cristóbal de La Laguna en de
en de groene bossen van La Palma en La Gomera.
14
spanje
Balearen
Menorca
Ten oosten van het Spaanse vasteland bevinden zich in de Middellandse
Menorca is het kleine zusje van Mallorca en ideaal voor een vakantie met
Zee de Balearen. Deze eilanden vormen één van de belangrijkste
het gezin. Kinderen kunnen zich vermaken op de vele stranden, terwijl de
Europese vakantiebestemmingen.
ouders genieten van de rust op dit vrij vlakke eiland (hoogste berg Toro is 357 m). De langste afstand tussen twee punten bedraagt niet meer dan 50 km
Mallorca
en er zijn slechts 8 gemeenten; Maó is de grootste. Menorca heeft de meeste
Mallorca is het grootste eiland van de Balearen en heeft alles in zich
stranden van de Balearen, waarvan de mooiste in het zuiden liggen.
voor een complete vakantie; van drukke uitgaanscentra tot rustige natuurgebieden. Dit eiland ontvangt dan ook de meeste toeristen.
Ibiza
Hoofdstad Palma, tevens hoofdstad van de Balearen, is een gezellige stad
Ibiza is dé trendy hotspot van Europa. Celebrities en andere leden van de
met tal van horeca en winkels. De kathedraal (La Seu) is er de blikvanger.
Europese beau monde, komen hier jaarlijks of hebben er eigen huizen.
De belangrijkste badplaatsen zijn Playa de Palma, El Arenal, Santa
Maar niet alleen voor de feesten in de Pacha; Ibiza heeft ook een andere
Ponsa, Cala d’Or (allen zuiden) en Alcudia (noorden). Hoewel Mallorca
kant. De vele rustige baaitjes, waar je een strand voor jezelf hebt, zijn
bekend staat om ‘zon, zee, strand’, kent het eiland door zijn omvang
geliefd bij rustzoekers en ‘moderne hippies’. Wie tevens geïnteresseerd
ook een interessant binnenland en vele pittoreske dorpjes, waar massa-
is in cultuur, neemt de tijd om Eivissa (Ibiza stad) te ontdekken, de
toerisme ver weg lijkt. En er wordt heerlijke wijn gemaakt!
hoofdstad van Ibiza die is uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed.
Ibiza
steden
Citytrips
M
inimaal één keer per jaar een citytrip Spanje, dat zou iedereen moeten doen. Er zijn zoveel mooie steden, dat het gewoon moeilijk kiezen is. Een weekendje Spanje staat voor cultuur, winkelen, fietsen en vooral heel veel lekker eten…
Madrid De Spaanse hoofdstad is een drukke metropool, maar toerist voel je je er niet. Kunstliefhebber word je er wél, want kunst en cultuur nemen
Sevilla
een belangrijke plaats in in Madrid. Het Prado museum is één van de bekendste musea, maar ook Museum Thyssen-Bornemisza en Museum Reina Sofía zijn de moeite waard. De liefde voor schoonheid toont zich ook op straat; de Madrilenen zijn goed gekleed. Shoppen doen ze aan de Gran Vía en de Calle de José Ortega y Gasset. Uitrusten en afkoelen (Madrid is ’s zomers heet!) kan in het Retiro park, om vervolgens heerlijke tapas te eten in de Mercado San Miguel of in de wijken Huertas en La Latina.
Barcelona Voor velen vormt Barcelona de eerste kennismaking met het Spaanse stadsleven, vaak tijdens een vakantie aan de Costa Brava. De combinatie van stad en strand (Barceloneta) maakt deze stad extra geliefd. En ook Gaudí is onlosmakelijk met Barcelona verbonden; bekijk ‘zijn’ Sagrada Familia, Park Güell, Casa Batlló en Casa Milá (ga hier het dak op). Flaneer over de Ramblas en geniet in de wijken Eixample en Sant Gervasi in de tapasbars. Proef ook de Catalaanse specialiteit cava in een speciale cavabar.
Valencia Valencia ligt ten zuiden van Barcelona en is iets rustiger dan de grote broer. Goudgele stranden, barokke kerken en futuristisch gebouwen maken van Valencia een bijzondere bestemming. Als toerist bekijk je al het moois vanaf de fiets, die hier overal te huur zijn. Fiets door de Turia Tuinen, naar het Plaza de la Virgin, de gezellige wijk Ruzafa, de Torre de la Música, het moderne La Ciudad de las Artes y las Ciencias en naar het trendy havengebied Marina Real Juan Carlos I. In de geboorteplaats van de paella is het diner (of lunch) niet moeilijk te kiezen.
Sevilla Heet in de zomer, heerlijk in de winter, maar het hele jaar een prachtige Andalusische citytripbestemming. De stad van de flamenco heeft een groot historisch centrum en de vele Moorse invloeden, het prachtige koninklijk paleis (Alcázar) en de gezellige wijk Santa Cruz zijn slechts enkele hoogtepunten. ’s Avonds eet je de heerlijkste tapas, geserveerd door chique oudere heren in wit overhemd met zwarte strik.
16
spanje
Jardín del Turia, Valencia
Grupo Ciudades Patrimonio Maar liefst 15 Spaanse steden staan op de Unesco Werelderfgoedlijst (zie kaart p.2). Om deze steden goed te kunnen onderhouden en beschermen is de Spaanse Grupo de Ciudades Patrimonio de la Humanidad opgericht. Op www.ciudadespatrimonio.org vind je voor elke Unesco-stad een wandeling langs de mooiste plekken.
Barcelona
routes
Mirador de Los Roques, La Gomera, Canarische Eilanden
Op ontdekkingstocht door Spanje
Z
o’n groot land, zoveel mogelijkheden. Ga je met de auto, per fiets of te voet, kies je voor een regio of volg je liever een thema; wie tijdens één reis veel wil zien, trekt van plek naar plek. Hier enkele ideeën en suggesties om het land te ontdekken.
Vías Verdes De Vías Verdes (groene wegen) vormen een netwerk van zo’n 2000 km, op de plek van oude spoorwegen (spoor is weggehaald). De paden zijn alleen toegankelijk voor fietsers en wandelaars en het ‘spoor’ leidt je door de mooiste Spaanse landschappen. De trajecten zijn vrij vlak en
Fietsen en wandelen
ook geschikt voor rolstoelen of mindervaliden. Er zijn zo’n 100
Spanje is een paradijs voor wandelaars en fietsers. Het landschap is divers,
verschillende routes, verdeeld over heel Spanje, van verschillende
het klimaat is altijd aangenaam en er is veel natuur waar je vrijwel geen
lengtes (vanaf 10 km). Op de voormalige stations kun je nu fietsen
andere toeristen tegenkomt. Van langeafstandsroutes tot tochtjes over smalle
huren (vaak ook aangepaste fietsen) of is een hotel, restaurant of toerisme-
natuurweggetjes, zowel op het vasteland als op de eilanden; Spanje biedt
kantoor gevestigd. www.viasverdes.com
iets op ieder niveau. Extra interessant is om een themaroute te volgen, waarvan er veel zijn in Spanje; denk aan de route naar Santiago de Compostela
Wijnroutes
(p.5 en 7), de Zilverroute (p.11), de Taalroute of de route van El Cid of Don
Spanje is één van de grootste wijnlanden, dus wie het land wil ontdekken
Quichot (alle drie p.13). Ga voor alle wandel- en fietsroutes (die je vaak
én van een glaasje houdt, laat zich leiden door de wijngaarden. Elke
(deels) ook met de auto kunt volgen) naar www.spain.info (bij ‘Wat wil je’).
regio heeft zijn eigen wijnroute – verkrijgbaar bij lokale toeristenbureaus – en in elke regio proef je iets nieuws. Je kunt wijngaarden bezoeken,
Vía Augusta
rondleidingen krijgen en wijnproeven, vaak in combinatie met lokale
Wie de zee dichtbij wil hebben, volgt de Vía Augusta, een Romeinse route
hapjes. Aanraders: de regio Rioja Alavesa (Baskenland), El Penedés
van 1500 km, van de Pyreneeën tot Cádiz. Onderweg kom je langs monu-
(tussen Barcelona en Tarragona), Somontano (Aragón), Rías Baixas
mentale bruggen, triomfbogen en Romeinse theaters (bv. Sagunto). Wie
(Galicië), Ciudad Real (Castilië-La Mancha), Montilla-Moriles
een deel wil afleggen, kan kiezen voor de route Sevilla - Carmona (35 km).
(Andalusië) en Jumilla (Murcia).
18
spanje
Praktische informatie Hoe er te komen
Per schip (cruceros)
Per vliegtuig
Spanje is een echte wereldmacht in de cruisemarkt, met een aanbod
Vanaf Schiphol kun je met diverse maatschappijen dagelijks naar de
voor iedereen, het hele jaar door. Barcelona is bijvoorbeeld wat
grote Spaanse steden vliegen. Er zijn wekelijks zo’n 450 vluchten naar
betreft het aantal passagiers de grootste cruisehaven van Europa en
Spanje, dus zo’n 60 vluchten per dag (bijna elk half uur stijgt er een
de vijfde ter wereld. Er zijn 24 cruisebestemmingen in Spanje.
vliegtuig op naar Spanje). Nationale airline Iberia, maar ook KLM, Transavia, Ryanair, Vueling, Air Europa en Corendon vliegen vanaf
Paradores
verschillende Nederlandse airports naar diverse Spaanse bestemmingen.
Eens iets anders dan een camping of hotel? Verblijf in een Parador;
www.aena-aeropuertos.es
een oud kasteel, paleis of ander monumentaal gebouw, omgetoverd tot luxe accommodatie. Er zijn 94 Paradores in Spanje (het vaste-
Per trein
land), op de Canarische Eilanden en in de Spaanse enclaves Ceuta en
Spanje heeft een uitgebreid (internationaal) spoorwegennet, dus je kunt
Melilla. Je komt op deze manier meer te weten over het erfgoed, de
met de Renfe het hele land door. De Spain Pass is een treinticket speciaal
natuur, de folklore en de geschiedenis van Spanje. Zeker in de
voor internationale toeristen. Met de hogesnelheidstrein AVE rij je naar
Spaanse werelderfgoedsteden is een verblijf in een Parador onverge-
23 steden. www.renfe.com en www.avexperience.es
telijk. www.parador.es
Per bus
Spaans Verkeersbureau
Met diverse busmaatschappijen kun je goedkoop vanuit verschillende
Ga voor meer informatie over evenementen naar www.spain.info. De
Nederlandse (en Belgische) steden met de bus naar Spanje. De reis kan
volledige festiviteitenkalender en algemene informatie zijn op te vragen
door de vele stops lang duren, maar je komt zo wel in het centrum van
bij het Spaans Verkeersbureau via
[email protected].
tientallen Spaanse steden, van Bilbao tot Sevilla. Voor info: infolahaya@ tourspain.es
Per auto Van oudsher wordt de kern van het wegennet in Spanje gevormd door de wegen die vanuit Madrid straalsgewijs uiteen waaieren over het land. Tegenwoordig zijn dit allemaal snelwegen (autopistas), waarop in veel gevallen tol wordt geheven (autopistas de peaje, AP). Belangrijk is ook de Autopista del Meditarráneo, die de hele oostkust volgt. Andere
COLOFON Spanje, Exclusive by Travelution
hoofdverbindingen zijn de autowegen (autovías) en nationale wegen
Uitgever: XIST! www.xist.nl
(carreteras nacionales) met 2 of 4 rijstroken. Secundaire wegen vormen
Redactieadres: Rokkeveenseweg 24, 2712 XZ Zoetermeer. Tel 31-(0)79 5939 313
een goed alternatief voor de nationale wegen, die vaak te lijden hebben
Druk: Boom & van Ketel, Haarlem
van druk vrachtverkeer.
Vormgeving: Stephanie van de Velde, Xist! Fotografie: Turespaña. Cover: stadhuis Madrid, Turismo Madrid
2014, Xist!
Gran Canaria, Canarische Eilanden
spanje
19
