EXCLUSIVE
destination report:
d u i t s l a n d
noordrijn-westfalen duitsland
Zo dichtbij en toch zo anders
E
en vakantie naar onze oosterburen is populair. De cijfers liegen er niet om. Vorig jaar kozen Nederlanders het vaakst voor een vakantie in Duitsland, met 3,4 miljoen vakanties in totaal. De meest bezochte regio’s zijn Noordrijn-Westfalen, Rijnland-Palts en Beieren. De citytrip naar Duitsland is het populairst, op de tweede plek kozen Nederlanders voor de natuur en een sportieve vakantie in Duitsland staat op de derde plek.
Thema 2016: Duitse natuurlandschappen Het Duitse landschap en de natuur zijn populair onder Nederlandse toeristen. Om te wandelen, te fietsen, te paardrijden of te varen over de plassen. Steeds meer Nederlanders geven hun vakantie een actieve invulling: van wandeltochten langs de rivieren tot het overwinnen van pittige mountainbiketrails. De 104 natuurparken, zestien nationale parken en vijftien UNESCO-natuurparken beslaan meer dan een kwart van het Duitse grondgebied. In 2016 worden de natuur en Duitse landschappen
Campagnes
door het Duits Verkeersbureau extra onder de aandacht gebracht.
Elk jaar lanceert het Duits Verkeersbureau een campagne rondom een ander thema. Dit jaar is het thema ‘Tradities en Gebruiken’.
Thema 2017: Luther – 500 jaar Reformatie De Luther-festiviteiten komen in 2017 tot een hoogtepunt, als het exact
Thema 2015: Tradities en Gebruiken
vijfhonderd jaar geleden is dat Maarten Luther zijn 95 stellingen op de kerk
Het thema Tradities en Gebruiken is opgedeeld in drie categorieën: culinair,
van Wittenberg spijkerde. Historisch niet bewezen, maar toch een verhaal
kunst & handwerk en levende tradities. Dat de tradities van Duitsland
dat verandering bracht. Het is een groot jubileum waar vooral in de
belangrijk zijn voor het toerisme benadrukken de cijfers. Tradities en
Luthersteden Wittenberg en Eisleben uitgebreid bij wordt stilgestaan. Maar
geschiedenis staan in de top tien van redenen voor Nederlanders om voor
door het hele het hele land worden evenementen met dit thema
een vakantie in Duitsland te kiezen. Denk bij culinair aan de heerlijke
georganiseerd. Bovendien lopen dwars door Duitsland acht Lutherroutes.
Schwarzwälder Kirschtorte, de currywurst (in Berlijn is een museum geheel
Deze routes gaan langs 36 authentieke plaatsen die van belang waren in
gewijd aan de worst) en het Beiers bier. Carnaval in Keulen, de Sorbische
het leven van Luther.
klederdracht en de meer dan tienduizend volksfeesten (onder andere het Oktoberfest) vallen onder de levende tradities. Bij kunst & handwerk kun
Top 100-app
je denken aan de koekoeksklok en de glasproductie in Beieren. Elke regio
Met haar Top 100-app biedt het Duits Verkeersbureau een overzichtelijke
en elk dorpje heeft zijn eigen tradities en gebruiken.
app die de top honderd meest populaire bezienswaardigheden in
(c) Andrew Corwin
2
duitsland
Luther (c) Moritz Kertzscher
Duitsland weergeeft. De app geeft korte beschrijvingen, openingstijden, prijzen en routes. Je vindt er kortingsvouchers voor tickets, wandelingen met gids, mogelijkheden voor huurauto’s en nieuws rondom events in Duitsland. De app is beschikbaar voor iOS en Android.
Toeristische routes Ook heeft het Duits Verkeersbureau meer dan 150 toeristische routes door Duitsland samengesteld. De routes zijn een ideale mogelijkheid om Duitsland met de auto, de motor of de fiets te ontdekken, steeds met een ander thema. Zo is er bijvoorbeeld de Duitse Alpenroute voor wie van Beierse tradities en de Alpencoulisse houdt, de Duitse Limesroute is geschikt voor geschiedenisliefhebbers.
Ondersteuning Heb je hulp of advies nodig bij het samenstellen van een reis, schroom dan niet om contact op te nemen met het Duits Verkeersbureau. Ze geven daar waar mogelijk ondersteuning bij productontwikkeling, informatie over de toeristische voorzieningen in Duitsland, organiseren studiereizen, bieden posters, promotiemateriaal en een gratis fotodatabase (www.deutschland-motive.de). Meer informatie vind je op www. germany.travel. Via de webshop zijn tevens handige brochures te bestellen. Dit zijn onder andere ‘Duitsland per fiets ontdekken’ , ‘Duitsland Wandelland’, ‘Levendige steden’, ‘UNESCO Reis door de Tijd’, ‘Een kwart eeuw herenigd’, ‘Campings in Duitsland’ en ‘Luther – 500 jaar Reformatie’.
Contact voor de reisbranche Voor touroperators: Henning Rüder, 020 – 311 39 24,
[email protected]
Voor reisagenten: 020 – 691 29 95,
[email protected]
COLOFON Duitsland, Exclusive by Travelution Uitgever: XIST! www.xist.nl Redactieadres: Rokkeveenseweg 24, 2712 XZ Zoetermeer. Tel. +31 (0)79 593 93 13 Druk: Van Tongeren Grafimedia bv, Haarlem Vormgeving: Winni Boetje-Verdoold, Xist! Fotografie: Cover: xxx. Overig: Deutsche Zentrale für Tourismus, Oberstaufen Tourismus, Stuttgart Marketing GmbH, Wetzlar Tourist-Information, GrimmHeimat NordHessen, Tourismus-Marketing GmbH Baden-Württemberg, Hochschwarzwald Tourismus GmbH, Chiemsee-Alpenland Tourismus, TourismusMarketing Niedersachsen GmbH, Tourismus Marketing Brandenburg GmbH , Alpenwelt Karwendel Tourismus, Tourismus Zentrale Saarland GmbH.
2015, Xist!
Nedersaksen aspergeland (c) Svetlana Kolpakov
Nedersaksen
G
een andere regio in Duitsland heeft zoveel klederdrachttradities en culturele verenigingen als de deelstaat Nedersaksen. Ook culinaire tradities zijn er in overvloed aanwezig en kun je terugvinden van de regio Harz tot aan de Noordzee.
Traditionele dranken Nedersaksen kent moderne brouwerijen, zoals Jever, Lüneburg en Braunschweig én traditionele brouwerijen in bijvoorbeeld Hannover. Veel van deze brouwerijen openen graag hun deuren voor bezoekers. De Jägermeisterfabriek in Wolfenbüttel biedt rondleidingen aan voor
Culinair
iedereen die de productie van deze likeur wil bekijken.
Niedersächsische Milchstraße Voor vakanties met kinderen is de Niedersächsische Milchstraße
Levende tradities
(Melkweg) aan te raden. De route is nog geen honderd kilometer lang
Heideblütenfest
en in delen te fietsen. Onderweg fiets je langs vele melkboerderijen.
Een voorbeeld van een levende traditie is het Heideblütenfest in Amelinghausen (vlakbij de stad Lüneburg). Dit gebeurt al meer dan
Aspergeland
zestig jaar. Eén weekend lang worden er in de omgeving feestoptochten
Nedersaksen is aspergeland, wat blijkt uit de aspergeroute die maar liefst
met praalwagens, theaterevenementen en concerten georganiseerd.
750 kilometer lang is en de belangrijkste aspergevelden met elkaar verbindt. Een deel van de route is prima per fiets af te leggen.
Schützenfest Eén van de grootste parades van Duitsland vindt niet plaats tijdens
Fruit plukken
carnaval, maar tijdens het Schützenfest in Hannover. Elk jaar staat de
Mundraub is een initiatief dat duidelijk in kaart brengt waar gratis fruit
Schützenplatz tien dagen in het teken van draaimolens, muziek, lachen
mag worden geplukt. Nedersaksen kent zo’n gebied langs de rivier de
en drinken. Jaarlijks trekt dit feest tienduizenden locals en toeristen.
Hase. Bezoekers mogen hier gratis fruit plukken van ongeveer tweeduizend appel-, kersen-, peren- en pruimenbomen.
4
duitsland
Voor meer informatie: www.vakantieland-nedersaksen.nl
Natuurpark Schorfheide
Brandenburg
D
e tradities en gebruiken uit de deelstaat Brandenburg zijn al eeuwenoud. Van jagen in natuurpark Schorfheide, eten uit kommen tot concertreeksen in een klooster.
Natuurpark Schorfheide
Jachtslot Hubertusstock Vlakbij de tentoonstelling Jagd und Macht ligt het Jagdschloss Hubertusstock, dat tegenwoordig als hotel dienstdoet. Hier logeerden Erich Honecker en zijn gasten. Het hotel ligt op slechts tien minuten van de Werbellinsee, één van de mooiste meren in Brandenburg.
Een uur rijden ten noorden van Berlijn ligt het bosgebied Schorfheide, al eeuwen een populair jachtgebied voor de hooggeplaatsten. Je vindt
Levende tradities
hier bizons, otters, lynxen en wolven. Zelfs de Duitse keizer Wilhelm II
Choriner Musiksommer
(1859-1941) ging hier op jacht. Voor een goed uitzicht over het gebied
Wie op zoek is naar cultuur, mag het nabijgelegen klooster Chorin niet
bezoek je het uitzichtpunt Biorama. Voor kinderen en actievelingen is
missen. De bouw van het klooster stamt uit 1270. Tegenwoordig wordt
outdoorpark Kletterwald Schorfheide aan te raden.
het klooster voor klassieke concerten gebruikt. Elke zomer vindt de Choriner Musiksommer plaats, een concertreeks met een lange traditie.
Kunst en Handwerk Tentoonstelling Jagd und Macht
Brandenburger zomerconcerten
Tot 1945 was het jachtgebied in handen van de nazi’s. In latere jaren schoten
De Brandenburger zomerconcerten kennen een lange geschiedenis.
oud-staatsraadsvoorzitter van de DDR Erich Honecker en zijn prominente
Deze zomer vonden ze voor de 25e keer plaats. Tijdens de zomerconcerten
gasten op herten en wilde zwijnen. Over deze tijden is de tentoonstelling
zijn er in heel Brandenburg muzikale evenementen op historische
Jagd und Macht geopend in het Jagdschloss Groß Schönebeck. Daarnaast
locaties in dorpen, kerken, kastelen en kloosters. In de gemeente
is het station Kaiserbahnhof in de stad Joachimsthal het bezoeken waard.
Luckau wordt een groot feestconcert gehouden.
Dit station werd speciaal voor de Duitse keizer gebouwd en is onlangs gerestaureerd.
Voor meer informatie: www.vakantie-in-brandenburg.nl
duitsland
5
duitsland
Noord-Hessen
N
oord-Hessen, gelegen in de deelstaat Hessen, staat het meest bekend om de gebroeders Grimm: twee broers en schrijvers van de sprookjes Hans en Grietje, Roodkapje en Repelsteeltje. Je komt de verhalen overal tegen.
Culinair Ahle Wurscht Ahle Wurscht (‘oude worst’) is een lange, gerijpte, rauwe worst van varkensvlees en een traditioneel product. Aanrader is het “Ahle Wurscht”-Museum van plattelandsslagerij Koch in Kassel-Calden.
Kunst en Handwerk GRIMMWELT Deze zomer heeft GRIMMWELT de deuren geopend op de Weinberg in Kassel. Hier worden alle aspecten van het leven en het werk van de gebroeders Grimm belicht. Je vindt hier originele werken van de gebroeders Grimm en voor kinderen zijn er leuke activiteiten. Wetzlar
Leica In het begin van de twintigste eeuw werd in de Hessische stad Wetzlar de eerste werkende kleinbeeldcamera geproduceerd. De camera’s van Leica worden tegenwoordig nog steeds in Wetzlar gemaakt. Het moederbedrijf van Leica heeft onlangs in de stad een nieuwe fabriek gebouwd, inclusief museum.
Levende tradities Roodkapje Het sprookje van Roodkapje vindt zijn oorsprong hoogstwaarschijnlijk in de stad Alsfeld en daarom wordt het gebied rondom deze stad Roodkapjeland (Rottkäppchenland) genoemd. Hier droegen jonge vrouwen een rood kapje als onderdeel van de Schwälmer klederdracht. Getrouwde vrouwen droegen groene of paarse kapjes en weduwen zwarte. In Alsfeld geeft een gids in historische klederdracht rondleidingen.
Festival Hessentag Het festival Hessentag is een begrip in de deelstaat Hessen en omgeving. Het festival vindt sinds 1961 plaats, steeds in een andere stad in Hessen en trekt jaarlijks meer dan één miljoen bezoekers. Als onderdeel van dit jaarlijkse feest presenteren de regio’s van Hessen culturele presentaties en tentoonstellingen. In 2016 vindt de Hessentag plaats in de stad Herborn van 20 tot 29 mei.
Voor meer informatie: www.hessen-toerisme.nl
6
duitsland
Festival Hessentag
noordrijn-westfalen duitsland
Baden-Württemberg
M
et het Zwarte Woud en de Bodensee is de deelstaat Baden-Württemberg een geschikte bestemming voor een fiets- of wandelvakantie. Ook voor cultuur en ontspanning ben je hier aan het goede adres.
Levende tradities Gräfliche Feste In het uiterste zuidwesten van Duitsland ligt het eiland Mainau direct aan de Bodensee. Elke zomer vinden er op Mainau de Gräflichen Feste (Gräfliches Inselfest en Gräfliches Schlossfest) plaats. Tijdens het
Culinair
kasteelfeest wordt het barokke Mainau-kasteel tijdelijk geopend voor
Maultaschen
bezoekers. Je kunt er van 1 tot en met 4 oktober sieraden, mode en
Het regionale gerecht van het gebied Schwaben in Baden-Württemberg
accessoires bewonderen en kopen. Op het programma staan concerten,
wordt Maultaschen genoemd. Volgens het verhaal is het gerecht ontdekt
historische modeshows en een kennismaking met de nieuwe hoeden-
in Maulbronn, een vrijwel volledig bewaard gebleven klooster uit de
creaties van gravin Diana. Wandel of fiets daarnaast op bloemeneiland
middeleeuwen. Op een dag kreeg een monnik uit het klooster onverwacht
Mainau tussen de grote verscheidenheid aan bloemen, bomen en struiken.
een groot stuk vlees aangeboden. Aangezien het vastentijd was, mocht hij niet eten. Daarom hakte hij het stiekem klein en verstopte het in
Wellness
pastadeeg, waardoor de Maultaschen ontstonden. Het klooster staat op
In de stad Baden-Baden kunnen vakantiegangers die willen ontspannen
de UNESCO Werelderfgoedlijst en is geopend voor rondleidingen.
terecht in kuuroorden, thermen en wellnesshotels. Dat kent een lange traditie, want de Romeinen waren al dol op de warmwaterbronnen in
Kunst en Handwerk
Baden-Baden. Uit een diepte van tweeduizend meter borrelt hier heet
Koekoeksklok
bronwater omhoog naar de twaalf baden in de stad. Het moderne
De koekoeksklok heeft een traditie die teruggaat tot de achttiende
Caracalla Therme en het historische Romeinse Friedrichsbad zijn er
eeuw. De klok is hét product van het Zwarte Woud, waar de klokken
twee van. Het water, dat tot 68 graden Celsius warm wordt, wordt
nog altijd met de hand uit hout worden gesneden. In het kloostermuseum
gebruikt voor verschillende therapieën ter bestrijding van hart- en
St. Märgen gaan bezoekers op reis door de tijd. De tentoonstelling laat
vaatziekten, reuma, gewrichtsklachten of luchtwegaandoeningen.
niet alleen klokken uit het heden en het verleden zien, bezoekers ontdekken ook waarom er überhaupt een koekoek in de klok zit.
Voor meer informatie: www.tourism-bw.com
Klooster Maulbronn
8
duitsland
Weihnachtsmarkt Freiburg
Het Zwarte Woud
D
e bewoners van het Zwarte Woud houden hun tradities in ere. Bijna elk dal heeft zijn eigen opmerkelijke tradities, zoals kerstmarkten, feesten en klederdracht.
Freiburg Op de kerstmarkt in Freiburg ligt de nadruk op oude ambachten. Van hoogwaardig keramiek tot fonkelende sieraden. Glasblazers en stroschoenenbinders tonen hun oude vaardigheden aan bezoekers. Als
Kunst en Handwerk
milieuvriendelijk project worden er portemonnees gemaakt van oude
Bollenhut
vrachtwagenbanden, hoeden van koffiezakken en oorbellen van blikjes.
De ‘Bollenhut’ is een hoed met rode of zwarte pompoenen. Deze is onlosmakelijk verbonden met het Zwarte Woud. De Bollenhut werd
Hoge Zwarte Woud
oorspronkelijk in drie gemeentes gedragen: Gutach, Wolfach-Kirnbach
De romantische, afgelegen kerstmarkt in de Ravenna-vallei ligt ongeveer
en Hornberg-Reichenbach. Hij is erg kostbaar en steeds zeldzamer
twintig kilometer ten oosten van Freiburg. Elk jaar staan hier meer dan
omdat er nog maar weinig naaisters en hoedenmakers zijn die ze
veertig houten kraampjes onder het verlichte viaduct van de Höllental-
kunnen maken. Ze worden alleen gedragen en getoond met speciale
spoorlijn. Ze tonen ambachten, cadeau-ideeën en regionale lekkernijen.
gelegenheden.
De kerstmarkt is geopend tijdens de vier weekenden voor Kerst.
Levende tradities
Carnaval
Karlsruhe
Het behoud van de carnavalstradities is erg belangrijk voor het Zwarte
De stad Karlsruhe trekt rond de feestdagen talloze bezoekers vanwege
Woud. Op 6 januari start het carnaval. Dan worden de ‘Häs’, de
de vele markten, de openluchtijsbaan en de versierde winkelstraten.
traditionele carnavalskostuums, uit de kast gehaald. Het feest, inclusief
Vooral de kerstmarkt is uitnodigend. De markt staat op Friedrichsplatz,
vele activiteiten, duurt zes dagen.
het plein dat is omringd door klassieke gebouwen. De eyecatcher van de kerstmarkt is de glühweinpiramide van zeventien meter.
Voor meer informatie: www.blackforest-highlights.com
duitsland
9
Chiemsee
Chiemsee-Alpenland
C
hiemsee-Alpenland, in de deelstaat Beieren, is met zijn eigen meer, de Chiemsee, een populaire bestemming voor actievelingen en gezinnen. Een rondje om het meer is in één dag te doen.
Evenementen De Beierse gebruiken en tradities spelen een grote rol tijdens evenementen. Klederdrachtfestivals trekken veel bezoekers. Daarnaast is het optuigen van de meiboom in het eerste weekend van mei een drukbezocht evenement. In de herfst zijn traditionele boerenmarkten een hoogtepunt,
Kunst en handwerk
net als oogstfeesten en optochten waarmee heiligen worden geëerd.
Museum Chorherrenstift Nonnen en monniken waren de eersten die in de regio rondom de Beierse
Kuuroord Bad Aibling
Chiemsee woonden. Al in de zevende eeuw woonden zij op de eilanden
Een aanrader is het oeroude veenkuuroord Bad Aibling. De natuurlijke
achter dikke kloostermuren; de nonnen op het eiland Fraueninsel en de
geneeskrachtige middelen zoals veen en jodiumzout en de heilzame
monniken op Herreninsel. Tegenwoordig wonen er nog steeds Benedictijnse
modderbaden zorgen ervoor dat kuurbezoekers al decennia lang naar
vrouwen in het klooster. Het mannenklooster Chorherrenstift is daarentegen
deze regio aan de rand van de Alpen reizen. Om te relaxen en te zwemmen
een museum geworden met diverse werken van de Chiemsee-schilders, die
is het Prienavera Erlebnisbad in Prien de moeite waard.
tweehonderd jaar geleden het meer als inspiratie gebruikten.
Veengebieden
Levende tradities
In het noorden en het zuiden van de Beierse zee liggen uitgestrekte
Fietstocht
veengebieden. Bovendien is de Eggstätt-Hemhofer Seenplatte een
Wie de regio en de bewoners wil leren kennen, kan de fietstocht
mooi natuurgebied. In het noorden ligt de Sterntaler Filzn, een klein
‘Chiemsee, koning en kanonnen’ volgen. De tocht is onder leiding van
ontdekkingsparadijs en speelpark voor kinderen.
een gids en is veertig kilometer lang. Deelnemers ontdekken onderweg alles over Beierse tradities en over koning Ludwig II van Beieren.
10
duitsland
Voor meer informatie: www.chiemsee-alpenland.de
Karwendel
E
en groot deel van het jaar draait alles in het Beierse Alpenpark Karwendel om dieren en herders. Hier kun je als bezoeker een hoofdrol spelen bij het verzorgen van het vee, de ‘Schafscheid’ en het kiezen van de mooiste geit.
Kunst en handwerk Vioolbouw De traditie van de Mittenwaldse vioolbouwkunst gaat terug tot in de achttiende eeuw. De Mittenwaldse vioolbouwer Matthias Klotz (16531743) had hier een belangrijk aandeel in. Hij bracht ambachtelijk meesterschap en inspiratie mee vanuit Italië naar zijn geboorteplaats. Het vioolbouwmuseum, het Geigenbaumuseum, bevindt zich in één van de mooiste en oudste huizen van de stad.
Levende tradities Bauernwochen De Bauernwochen (boerenweken) worden op 5 september 2015 ingeluid door de berggeiten van Mittenwald. Ze keren terug van hun zomerweiden, samen met honderden schapen, koeien en paarden. Na deze ‘Goaßabtrieb’ kiest een jury de mooiste geit. Vanaf 12 september draait alles om schapen. Het mooiste schaap krijgt eveneens een oorkonde, nadat herders hun luidruchtige kudde door het dorp hebben geleid. De volgende ochtend vindt de traditionele ‘Schafscheid’ plaats, waarbij elk dier wordt overgedragen aan zijn eigenaar. Dit is een groot lokaal dorpsfeest, maar zeker leuk om als toerist eens mee te maken.
Krüner Feestdagen De Krüner Feestdagen, van 17 tot 19 september 2015, staan volledig in het teken van herders, boeren en hun rundvee. In Mittenwald trekken ze door het dorp en daarna worden met vreugde in het dal begroet. Pas als vaststaat dat alle dieren de zomer hebben overleefd, worden ze prachtig versierd, ook wel ‘aufgekranzt’ genoemd. Daarbij vindt een traditioneel Beiers feest plaats met alphoornspelers. Het bier komt uit Mittenwald, van de hoogstgelegen privé brouwerij van Duitsland. Tijdens het plechtige slotfeest is de lokale bevolking gekleed in klederdracht.
Klederdracht De lederhose en de dirndljurk raken in Beieren nooit uit de mode. De authentieke kleding wordt veel gedragen tijdens traditionele feesten, bruiloften, verjaardagen en jubilea. In het Geigenbaumuseum in Mittenwald, het voormalig woonhuis van vioolbouwer Matthias Klotz, wordt tevens aandacht besteed aan klederdracht.
Voor meer informatie: www.alpenwelt-karwendel.de/en
Fascinerende tradities
Feesten in klederdracht, ambachtelijke producten bewonderen of lokale gerechten op je tong laten smelten: in Duitsland hebben de overgeleverde tradities ook na vele eeuwen nog niets van hun magie verloren. Start je ontdekkingsreis op www.germany.travel/tradition en doe mee! #JoinGermanTradition
