Exameneisen en literatuurlijst. NIMA B Interne en Concerncommunicatie. Van toepassing op de examens vanaf januari 2014

Exameneisen en literatuurlijst NIMA B Interne en Concerncommunicatie Van toepassing op de examens vanaf januari 2014

INHOUDSOPGAVE I. II. III.

Inleiding Examenmethodiek Exameneisen

3 5 7

Exameneisen NIMA B Interne en Concerncommunicatie

8

1.

Geschiedenis en definities van communicatie

8

2.

Communicatietheorieën

9

3.

Analyse van de interne en externe omgeving

9

4.

Onderzoek

10

5.

Ontwikkelen van een communicatieplan

10

6.

Adviseren over communicatiebeleid

11

7.

Tekst en beeld

11

8.

Pers

12

9.

Digitale media

12

10.

Vaardigheden

12

IV.

Competenties 1. Maatschappelijke ontwikkelingen, media & cultuur 2. Uitvoeren en begeleiden van communicatie- en marktonderzoek 3. Ontwikkelen en uitvoeren van en adviseren over communicatiebeleid 4. Ontwikkelen communicatieplannen 5. Tekst, Beeld en Geluid 6. Conceptontwikkeling, mediakeuze en mediaplanning

13 13 13 14 14 14 15

Literatuurlijst NIMA B Interne en Concerncommunicatie

16

Bijlage: European Qualification Framework (EQF)

17

Exameneisen NIMA B Interne en Concerncommunicatie Juli 2013 2

I.

Inleiding

1.1

Inhoud van dit document

Dit document bevat de exameneisen voor het NIMA B Examen Interne en Concerncommunicatie (ICC B) die van toepassing zijn vanaf 1 januari 2014 en voor onbepaalde tijd geldig zijn. Het document heeft als doel de kandidaat te informeren over de eisen die NIMA stelt om met succes het NIMA B Examen Interne en Concerncommunicatie af te leggen. Deze eisen zijn een weergave van de inhoud en het niveau van het examen dat in een schriftelijke en een mondelinge module wordt afgenomen. In dit document staat beschreven wat het niveau van het diploma is, de methodiek van beide examenmodules, de exameneisen, de competentieschalen die van toepassing zijn voor het mondeling gedeelte van het examen en een literatuurlijst die als basis dient voor het NIMA B Examen Interne en Concerncommunicatie. 1.2

Niveau en positionering NIMA B Interne en Concerncommunicatie

Het NIMA B Examen Interne en Concerncommunicatie toetst of een kandidaat beschikt over de kennis en vaardigheden om binnen het domein van de interne en concerncommunicatie op managementniveau te kunnen opereren. Het ICC B examen vormt de basis voor beroepsrollen op het managementniveau (niveau 6) van het European Marketing kwalificatieraamwerk zoals die zijn vastgelegd in het European Qualification Framework (EQF)*. * Voor de bepaling van een EQF niveau wordt gekeken naar de inhoud van de exameneisen en de vorm waarin deze exameneisen worden getoetst. De niveaus in het raamwerk zijn te vergelijken met de bekende, reguliere opleidingsniveaus MBO, HBO en WO. In de bijlage is een overzicht met de beroepsrollen en niveaus in het EQF opgenomen. 1.3

Beroepenveld NIMA B Interne en Concerncommunicatie

De NIMA B ICC gediplomeerde werkt op het niveau van een interne communicatiemanager in een middelgrote organisatie en is te typeren als communicatiespecialist die op HBO niveau tactische werkzaamheden verricht in de communicatie. Hij houdt zich voornamelijk bezig met het aansturen van projecten maar is ook in staat strategisch communicatiebeleid vast te stellen en daarover te adviseren, ook als dat in grotere organisaties onder eindverantwoordelijkheid van een leidinggevende communicatiemanager valt. NIMA gediplomeerden werken in zowel kleine, middelgrote als grote ondernemingen. Dit kunnen commerciële als non-profit organisaties zijn die in verschillende (internationale) omgevingen opereren (consumenten, diensten, business-to-business). Maar zij kunnen ook als zelfstandig ondernemer werken. Belangrijk aandachtsgebied is het communiceren in lijn met de bedrijfsdoelstellingen, zowel intern als naar externe belangengroepen. 1.4

Beroepenveld NIMA B Interne en Concerncommunicatie (ICC B) in relatie tot het NIMA B Marketingcommunicatie (MC B)

Werkt de MC-B gediplomeerde als professionele communicatie deskundige vooral met externe doelgroepen die van belang zijn voor de commerciële doelstellingen van de organisatie, de ICC B gediplomeerde heeft de expertise om vooral de interne communicatie in goede banen te leiden. Interne communicatievraagstukken staan binnen ICC B centraal met inbegrip hoe de interne communicatie van invloed is en uitgewerkt wordt in het externe communicatiebeleid.


1.5

Kerntaken gediplomeerde NIMA B Interne en Concerncommunicatie

Een NIMA B Interne en Concerncommunicatie gediplomeerde is in staat tot professionele uitvoering van taken op het gebied van de interne marketingcommunicatie. Hij heeft op HBO niveau aangetoond te beschikken over de kennis, houding en vaardigheden om als zelfstandig beroepsbeoefenaar invulling te geven aan complexe communicatieprojecten die binnen de gegeven corporate communicatiebeleidskaders vallen. In grotere organisaties ondersteunt hij de verantwoordelijk communicatiemanager bij het opstellen en uitvoeren van het geïntegreerde communicatiebeleid, gegeven de context van de organisatieprocessen. De ICC B gediplomeerde ICC B beschikt over een aantal beroepsspecifieke competenties die in dit document onder hoofdstuk IV. Competenties zijn opgenomen en nader omschreven. Samenhangende deeltaken van NIMA B Interne en Concerncommunicatie gediplomeerden zijn: Communicatie gerelateerde competenties  Assisteren in de ontwikkeling van een strategisch communicatieplan  Doen van voorstellen ten aanzien van een operationeel communicatieplan  Coördineren van communicatieprojecten  Opzetten, coördineren en uitvoeren van communicatieonderzoeken  Ontwikkelen van operationele communicatieactiviteiten  Opstellen van presentaties  Voeren van klantgesprekken  Het managen van relaties  Organiseren van verschillende evenementen, bijeenkomsten Sociale en communicatieve competenties  Samenwerking met interne en externe contacten  Schriftelijke en digitale communicatie  Deelnemen aan verschillende adviserende structuren Management en organisatorische competenties  Omgaan met verantwoordelijkheid en autoriteit  Plannen van activiteiten  Initiatief tonen  Omgaan met vertrouwelijke informatie Persoonlijke competenties  Omgaan met weerstand  Openstaan voor vernieuwing  Systematisch denken  In teamverband kunnen werken  Flexibele instelling  Evalueren en afstemmen eigen gedrag  Vragen om en ontvangen van feedback  Actualiseren van professionele kennis en bijhouden van ontwikkelingen in de eigen markt en ontwikkelingen in het vakgebied  Uitstekende beheersing van het Nederlands, zowel schriftelijk als mondeling


II.

Examenmethodiek

Het NIMA B Examen Interne en Concerncommunicatie bestaat uit twee modules: een schriftelijke module (B1) en een mondelinge module (B2). De schriftelijke B1 module neemt in totaal 240 minuten in beslag. De mondelinge B2 module duurt 60 minuten. Om in het bezit te komen van het NIMA B Diploma Interne en Concerncommunicatie moet je voor beide modules (B1 en B2) een voldoende resultaat (cijfer van 5,5 of hoger) hebben behaald. 2.1

NIMA B1 module Interne en Concerncommunicatie (schriftelijk)

De B1 module (totale tijdsduur 240 minuten) bestaat uit twee onderdelen: 

onderdeel 1 (tijdsduur 180 minuten): een praktijksituatie in de vorm van een case met bijbehorende open vragen. In de case worden vaardigheden getoetst om het proces van communicatieplanning toe te passen op een in principe ongestructureerde praktijksituatie. In dit onderdeel moet de kandidaat onder andere de kernproblemen/uitdagingen abstraheren en in de antwoorden tot uiting laten komen.



onderdeel 2 (tijdsduur 60 minuten): een artikel over een actueel onderwerp uit de communicatiepraktijk met bijbehorende open vragen.

De wegingsfactor van de onderdelen 1 en 2 bij het vaststellen van het eindcijfer voor de B1 module is 80% voor onderdeel 1 en 20% voor onderdeel 2. 2.2

NIMA B2 module Interne en Concerncommunicatie (mondeling)

De B2 module bestaat uit de volgende twee onderdelen: 

het schrijven van een operationeel communicatieplan door de examenkandidaat, dat wordt aangeleverd ten behoeve van het examen. Dit plan is door de kandidaat zelf geschreven en is gebaseerd op een bestaande organisatie. Hierbij gaat het om het systematisch uitwerken van een strategisch intern en/of concern communicatiebeleid naar een operationeel communicatieplan. Voor het ICC-B examen moet een communicatieplan worden geschreven met een oplossing en uitwerking voor een duidelijke probleemstelling. Die probleemstelling kan betrekking hebben op communicatie binnen het bedrijf (intern) of de communicatie waar de organisatie (het concern) zelf centraal staat en waar het om de representatie/reputatie van de onderneming gaat. De strategische kaders van waaruit het operationele interne communicatieplan wordt ontwikkeld, mogen dus als gegeven worden beschouwd, en zullen bij het NIMA B2 Examen Interne en Concerncommunicatie niet ter discussie worden gesteld.



het presenteren van het operationeel interne communicatieplan aan twee NIMA examinatoren, gevolgd door een criteriumgericht interview met de kandidaat om inzicht te verkrijgen in (het niveau van) de competenties die in de exameneisen en onder hoofdstuk IV. Competenties zijn opgenomen. Een competentie is de combinatie van kennis, vaardigheden, attitude en persoonskenmerken die je gebruikt om te functioneren als interne communicatieadviseur. De problematiek kan betrekking hebben op alle deelgebieden van de interne en concerncommunicatie.

De richtlijn voor de totale tijdsbelasting van de B2 module is ongeveer 160 uur.


Examenprocedure De procedure voor het schrijven en presenteren van het communicatieplan is als volgt:  

De kandidaat schrijft zelf aan de hand van de eisen een communicatieplan. Het communicatieplan dient authentiek werk te zijn. De kandidaat levert uiterlijk op de sluitingsdatum van inschrijving voor het examen (vier weken voor het examen) een communicatieplan in bij NIMA (1x digitaal en 2x in hardcopy). Dit plan bestaat uit minimaal 10 en maximaal 25 pagina’s, exclusief maximaal 5 pagina’s bijlagen.



Tijdsverdeling tijdens het mondelinge examen: 1. Presentatie (maximaal 15 minuten) De presentatie van de gekozen oplossing en de uitwerking daarvan. Hiervoor worden een laptop en een beamer ter beschikking gesteld. 2. Criteriumgericht interview (maximaal 25 minuten) De examinatoren ondervragen de kandidaat aan de hand van vastgestelde criteria. 3. Oordeelsvorming (maximaal 10 minuten) De examinatoren komen in overleg tot een oordeel over alle aspecten van het gepresenteerde operationele communicatieplan. Daarbij wordt het beoordelingsformulier ingevuld en hierop wordt de definitieve beoordeling vermeld. 4. Beoordeling en evaluatie (maximaal 10 minuten) De examinatoren geven hun oordeel met een toelichting.

Richtlijnen voor het communicatieplan Het operationeel communicatieplan bestaat uit minimaal 10 en maximaal 25 pagina’s (A4 en exclusief bijlagen). Het operationeel communicatieplan bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Voorblad (1 pagina) 2. Samenvatting (1 pagina) 3. Inhoudsopgave (1 pagina) 4. Inleiding (1 pagina) 5. Strategische en organisatorische uitgangspunten 6. Interne & externe analyse en communicatieprobleemstelling 7. Communicatiedoelgroepen en -doelstellingen 8. Communicatiestrategie 9. Inzet communicatiemix 10. Resultaatmeting en evaluatie 11. Budget en verantwoording 12. Literatuurlijst met bronvermelding (1 pagina) 13. Bijlagen Algemene opmerkingen:  het plan heeft een tijdsbestek van één tot maximaal drie jaar;  de onderbouwing van het plan is op onderzoek (deskresearch en/of fieldresearch) gebaseerd;  de kwaliteit van het plan bepalend is en niet de omvang.


III.

Exameneisen

De kennis op het gebied van communicatie zoals gedefinieerd voor de NIMA A Communicatie exameneisen, wordt als bekend verondersteld. De NIMA Examens worden aan de hand van de NIMA Exameneisen ontwikkeld. De exameneisen zijn de leerdoelen op basis waarvan de kandidaat wordt getoetst en geven het niveau aan waarop een NIMA B Interne en Concerncommunicatie gediplomeerde zou moeten functioneren. Het niveau van een leerdoel zijn vastgelegd in een zogenaamde taxonomie. Een taxonomie is een wetmatige indeling waarin een hiërarchische rangorde een rol speelt. De taxonomie die NIMA hanteert bestaat uit de volgende vier categorieën: - Feitelijke kennis (K): bijvoorbeeld een definitievraag. - Begripsmatige kennis (B): bijvoorbeeld uitleggen waarom een SWOT-analyse wordt gemaakt. - Reproductieve vaardigheden (RV): hebben betrekking op standaardprocedures of eenvoudige handelingen. Bijvoorbeeld vaststellen of in een gegeven situatie sprake is van een functionele of disfunctionele redundantie. - Productieve vaardigheden (PV): doen een beroep op de creativiteit van de lerende, het gaat om handelingen in nieuwe situaties. Bijvoorbeeld het formuleren van een probleemstelling op basis van een praktijksituatie. De volgorde van bovenstaande categorieën vertegenwoordigt een rangorde. De rangorde geeft aan dat een kandidaat pas iets kan toepassen (RV en PV) als hij begrijpt waarover het gaat (B) en daarvoor is het weer noodzakelijk dat de kandidaat kennis bezit (K). Een kandidaat kan het gedrag van een hogere rangeorde dus pas uitvoeren als hij het gedrag van een lagere rangorde beheerst. Dit betekent dat een exameneis op een lager niveau getoetst kan worden dan waarop deze eis is opgesteld. Bijvoorbeeld: wanneer een eis op RV niveau is opgesteld, kan deze eis ook op begripsniveau worden getoetst. Voorbeeldvragen Meerkeuze vraag Waar gaat het om bij positionering? a. De perceptie door de doelgroep b. Het kiezen van een vestigingsplaats c. De spot van een commercial in een blok d. Afstemming op de levenscyclus Open vraag (aan de hand van een case) Het bevorderen van de eenheid van Winkelhart Bolderen is slechts één van de aspecten als het gaat om de naamsbekendheid te vergroten en het imago te verbeteren. U maakt daarom een communicatieplan om dit doel te bereiken. Benoem drie van de belangrijkste doelgroepen en motiveer voor elk daarvan waarom deze tot de belangrijkste hoort.


De NIMA B Interne en Concerncommunicatie exameneisen volgen de stappen die de interne en concerncommunicatieadviseur of interne en concerncommunicatie manager doorloopt bij de uitvoering van het strategisch interne en concerncommunicatie planningsproces en het uitwerken van operationeel communicatieplannen. Het proces omvat de onderstaande tien stappen: 1. Geschiedenis en definities van communicatie 2. Communicatietheorieën 3. Analyse van de interne en externe omgeving 4. Onderzoek 5. Ontwikkelen van een communicatieplan 6. Adviseren over een communicatieplan 7. Tekst en beeld 8. Pers 9. Digitale media 10. Vaardigheden Bij elk van deze stappen volgen hierna de exameneisen.

Exameneisen NIMA B Interne en Concerncommunicatie De kandidaat kan… 1. 1.1

1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17

Geschiedenis en definities van communicatie beschrijven hoe de ontwikkeling in het denken over effecten van communicatie in de loop van de jaren is verlopen, aan de hand van verschillende theorieën (K): 1.1.1 de injectienaaldtheorie 1.1.2 two-step flow of communication theorie 1.1.3.multi-step flow theorie 1.1.4 uses-and-gratificationstheorie 1.1.5 agenda-setting theorie beschrijven wat de injectienaaldtheorie is (K) beargumenteren op welke manier de injectienaaldtheorie terugkomt in een case (PV). beschrijven wat de two-step flow of communication theorie inhoudt (K). beargumenteren op welke manier de two-step flow of communication theorie terugkomt in een case (PV) beschrijven wat de multi-step flow theorie inhoudt (K) beargumenteren op welke manier de multi-step flow theorie terugkomt in een case (PV). beschrijven wat de uses-and-gratificationstheorie inhoudt (K) beargumenteren op welke manier de uses-and-gratificationstheorie terugkomt in een case (PV) beschrijven wat de agenda-setting theorie inhoudt (K) beargumenteren op welke manier de agenda-setting theorie terugkomt in een case (PV). een definitie geven van propaganda (K) een definitie geven van public relations (K) een definitie geven van voorlichting (K) beschrijven wat het verschil is tussen propaganda, public relations en voorlichting (K) vaststellen of een communicatievorm of -uiting een voorbeeld is van propaganda, pr of voorlichting (RV) een definitie geven van geïntegreerde communicatie (K)


2. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 2.17 2.18 2.19 2.20 2.21 2.22 2.23 2.24

3. 3.1

Communicatietheorieën uitleggen waarom het gebruik van modellen uit de psychologie belangrijk is in het beoefenen van communicatie (B) beschrijven wat het model van Rokeach inhoudt (K) beschrijven wat het model van Fishbein en Azjen inhoudt (K) beschrijven wat de behoeftepiramide van Maslow inhoudt (K) beschrijven wat het communicatiekruispunt van Van Ruler inhoudt (K) beschrijven wat corporate communicatie is (K) beschrijven wat de relatie is tussen corporate communicatie en andere typen van communicatie (K) beschrijven wat interne communicatie is (K) 2.8.1 kunnen aangeven hoe interne communicatie zich verhoudt tot lijncommunicatie (B) beschrijven wat de relatie is tussen interne communicatie en andere typen van communicatie (K) beschrijven wat marketingcommunicatie is (K) beschrijven wat de relatie is tussen marketingcommunicatie en andere typen van communicatie (K) beschrijven wat arbeidsmarktcommunicatie is (K) beschrijven wat de relatie is tussen arbeidsmarktcommunicatie en andere typen van communicatie (K) beschrijven wat financiële communicatie is (K) beschrijven wat de relatie is tussen financiële communicatie en andere typen van communicatie (K) beschrijven wat public affairs is (K) beschrijven wat de relatie is tussen public affairs en andere typen van communicatie (K); beschrijven wat crisis communicatie is (K) beschrijven wat de relatie is tussen crisis communicatie en andere typen van communicatie (K); beschrijven wat voorlichting is (K); beschrijven wat de relatie is tussen voorlichting en andere typen van communicatie (K); beschrijven wat verandercommunicatie is (K) beschrijven wat de relatie is tussen verandercommunicatie en andere typen van communicatie (K) een of meer van de volgende modellen voor en typen van communicatie opnemen in de oplossing van een examencase: (PV) 2.22.1 corporate communicatie 2.22.2 interne communicatie 2.22.3 financiële communicatie 2.22.4 public affairs 2.22.5 crisis communicatie 2.22.6 voorlichting Analyse van de interne en externe omgeving een organisatieanalyse maken op basis van de volgende kenmerken: (PV) 3.1.1 het type organisatie 3.1.2 de rechtsvorm 3.1.3 de eventuele beursnotering 3.1.4 de missie en visie 3.1.5 de omvang qua personeelsleden 3.1.6 de medezeggenschap binnen de organisatie 3.1.7 een omschrijving van het besluitvormingsproces, en aan kunnen geven of het een bedrijf, een (semi)overheidsinstelling of een non-profit organisatie betreft 3.1.8 het type leiderschapsstijl(en) van het management 3.1.9 de organisatiecultuur


3.2 3.3

3.4 3.5 3.6 3.7 3.8

3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14

4. 4.1

4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8

5. 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8

in kaart brengen welke consequenties de organisatieanalyse heeft voor communicatie (PV) een omgevingsanalyse maken op basis van de volgende kenmerken: (PV) 3.3.1 de publieke opinie 3.3.2 het imago van de organisatie 3.3.3 de directe en indirecte concurrentie beargumenteren welke consequenties de omgevingsanalyse heeft voor het communicatiebeleid van de organisatie (PV) een definitie geven van monitoring (K) een definitie geven van trendwatching (K) beschrijven wat het vijfkrachtenmodel is (K) een doelgroepanalyse maken op basis van de volgende kenmerken: (PV) 3.8.1 mediagedrag 3.8.2 psychologische kenmerken 3.8.3 normen en waarden beschrijven welke gevolgen het type organisatiecultuur heeft voor de uitvoering van beleid (K) een definitie geven van een issue (K) benoemen wanneer een issue risico oplevert (K) beschrijven wat issuemanagement is (K) beschrijven wat kernwaarden van een organisatie zijn en hoe die samenhangen met de identiteit van de organisatie (B) beschrijven wat het onderscheid is tussen identiteit, imago en positionering van een organisatie (B) Onderzoek een beschrijving geven van verschillende soorten communicatieonderzoek: (K) 4.1.1 imago-onderzoek 4.1.2 cultuuronderzoek 4.1.3 doelgroeponderzoek 4.1.4 lezersonderzoek 4.1.5 medewerkertevredenheidsonderzoek 4.1.6 klanttevredenheidsonderzoek beschrijven wat het verschil is tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek (K) beschrijven wat het verschil is tussen pre-testen en post-testen (K) een opdracht voor een communicatieonderzoek formuleren (PV) een begroting voor een communicatieonderzoek opstellen (PV) een briefing schrijven voor een onderzoeksbureau (PV) de keuze voor een geschikte onderzoeksmethode beargumenteren op basis van het onderzoeksdoel (PV) de resultaten uit een communicatieonderzoek vertalen naar concrete punten voor het communicatiebeleid (PV) Ontwikkelen van een communicatieplan op basis van de gegevens in een examencase een SWOT-analyse opstellen (PV) een communicatiedoelstelling voor een communicatieplan formuleren (PV) minimaal een doelgroep selecteren bij het ontwikkelen van een communicatieplan (RV) een communicatiestrategie voor een communicatieplan formuleren (PV) een communicatieboodschap die voortkomt uit de communicatiedoelstelling formuleren (PV) beargumenteren welke communicatiemiddelen geschikt zijn voor de situatie in een examencase (PV) op basis van de analyse van een examencase de keuze voor de samenstelling van de communicatiemix voor een specifieke doelgroep beargumenteren (PV) vaststellen of een communicatiemiddel geschikt is voor intern en/of extern gebruik (RV)


5.9 5.10 5.11 5.12 6. 6.1 6.2

6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8

7. 7.1

7.2 7.3

op basis van voor- en nadelen beargumenteren welke communicatiemiddelen in de situatie in een examencase moeten worden ingezet (waarbij ook de voor- en nadelen van enkele niet gekozen communicatiemiddelen worden benoemd) (PV) beargumenteren via welke media en met welke frequentie de communicatiemiddelen worden gecommuniceerd in de situatie in een examencase (PV) een tijdsplanning als onderdeel van een communicatieplan opstellen, waarbij is opgenomen welke communicatiemiddelen via welke media en op welke momenten worden gecommuniceerd (PV) een begroting voor een communicatieplan opstellen (PV) Adviseren over communicatiebeleid een beargumenteerd advies geven over een communicatievraagstuk (PV) adviseren hoe het communicatiebeleid aangepast kan (of moet) worden op basis van: (PV) 6.2.1 politieke of bestuurlijke ontwikkelingen 6.2.2 economische ontwikkelingen 6.2.3 technologische ontwikkelingen 6.2.4 sociaal-culturele ontwikkelingen 6.2.5 demografische trends 6.2.6 juridische ontwikkelingen 6.2.7 organisatorische ontwikkelingen 6.2.8 bedrijfseconomische ontwikkelingen 6.2.9 psychologische ontwikkelingen 6.2.10 ecologische ontwikkelingen 6.2.11 ethische ontwikkelingen het verschil tussen imago en identiteit beschrijven (K) een beargumenteerd advies geven over het verbeteren van het imago van een organisatie (PV) beschrijven wat reputatiemanagement is (K) een beargumenteerd advies geven over het verbeteren van de reputatie van een organisatie (PV) een beargumenteerd advies geven over de inzet van communicatie bij organisatieveranderingen, waarbij rekening wordt gehouden met weerstand (PV) een of meer van de volgende modellen opnemen in een advies over de inzet van communicatie bij organisatieveranderingen (PV): 6.8.1 innovatietheorie van Rogers 6.8.2 het zeven S-model van McKinsey 6.8.3 de spinnenwebmethode van Bernstein 6.8.4 situationeel leiderschapsmodel van Hersey en Blanchard 6.8.5 kleurendrukmodel van De Caluwé en Vermaak 6.8.6 rouwcurve van Kübler-Ross (fasen in persoonlijk veranderingsproces) Tekst en beeld een beschrijving geven van verschillende soorten externe experts op het gebied van communicatie die een organisatie kan inhuren: (K) 7.1.1 een vormgever 7.1.2 een reclamebureau 7.1.3 een tekstschrijver 7.1.4 een PR-bureau 7.1.5 een onderzoeksbureau 7.1.6 een internet-, online of socialmediabureau 7.1.7 een webdesigner op basis van gegevens in een case een advies geven over de inzet van externe bureaus (PV) een definitie geven van portretrecht (K)


7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9 7.10 7.11 7.12 7.13 8. 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9 9. 9.1 9.2 9.3

op basis van de gegevens in een examencase een advies formuleren over de inzet van een fotograaf of filmproducent (PV) op basis van de gegevens in een examencase een advies formuleren over het wel of niet afkopen van het portretrecht (PV) op basis van de gegevens in een examencase een advies formuleren over het gebruik van foto’s en/of film in de communicatiemiddelen (PV) een definitie geven van auteursrecht (K) op basis van de gegevens in een examencase een advies formuleren over de inzet van een tekstschrijver (PV) beschrijven wat een pitch inhoudt (K) een briefing schrijven voor professionals die een opdracht op het gebied van tekst en/of beeld gaan uitvoeren (PV) beargumenteren of een vormgeving past bij een boodschap (PV) een doelgroepgerichte tekst schrijven (PV) een tekst inhoudelijk en taalkundig redigeren (RV) Pers beschrijven wat nieuws is (K) beschrijven wat nieuwsgaring is (K) een definitie geven van een persbericht (K) een persbericht schrijven waarin de vijf W’s (wie, wat, waar, waarom en hoe) staan uitgeschreven (PV) een definitie geven van een persconferentie (K) een definitie geven van een perscommuniqué (K) op basis van gegevens in een case een advies formuleren over de omgang met de pers (PV) op basis van de gegevens in een examencase een advies formuleren voor een proactief of reactief persbeleid (PV) beschrijven wat ‘framing’ is en waar het voor wordt ingezet (K) Digitale media een definitie geven van social media (K) op basis van de gegevens in een examencase een advies formuleren welke online media (zoals een website, App, Facebook, Twitter, LinkedIn, Yammer of YouTube) geschikt zijn om in te zetten (PV) op basis van kennis van online media benoemen wat de inzet van een digitaal medium voor gevolgen heeft voor het imago van een organisatie (PV)

10. 10.1

Vaardigheden een presentatie verzorgen waarin de volgende onderdelen zijn aangebracht: (PV) 10.1.1 een inleiding met een probleemstelling 10.1.2 een kern met argumenten 10.1.3 een slot met een advies 10.2 visuele hulpmiddelen gebruiken ter ondersteuning van een presentatie (PV) 10.3 tijdens een presentatie zelfvertrouwen uitstralen met non-verbaal gedrag zoals lichaamstaal en houding (PV) 10.4 verstaanbaar en duidelijk spreken tijdens een presentatie en/of in een bespreking (PV) 10.5 de essentie van een communicatieplan kernachtig formuleren (PV) 10.6 een eigen mening onderbouwen met argumenten en/of feiten (PV) 10.7 tijdens een presentatie adequaat reageren op signalen van de toehoorders (PV) 10.8 kort, bondig en duidelijk vragen beantwoorden (PV) 10.9 een afweging maken tussen alternatieven (PV) 10.10 op basis van argumenten in discussie gaan met de toehoorders (PV) 10.11 onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken (PV) Exameneisen NIMA B Interne en Concerncommunicatie Juli 2013 12

IV.

Competenties

Het schriftelijke examen geeft inzicht in kennis en het toepassen van deze kennis in gegeven situaties. Het mondeling examen heeft de vorm van een criteriumgericht interview (ondervraging aan de hand van vooraf vastgestelde criteria) om inzicht te verkrijgen in de competentie(s) en het niveau van deze competentie(s). De schaal voor de meting van deze competenties is een graadmeter met betrekking tot deze competenties. Met behulp van criteria en kritische punten wordt aangegeven hoe iemand scoort in een bepaalde competentie. Er is bij het beschrijven van de competenties een onderverdeling aangehouden tussen professionele en beroepscompetenties enerzijds en persoonlijke competenties anderzijds. De kandidaat is in staat tot… 1. Maatschappelijke ontwikkelingen, media & cultuur Het herkennen en analyseren van sociaal-culturele, ethische, economische, technologische, politiek-bestuurlijke en internationale ontwikkelingen in de samenleving in relatie tot het communicatievak en deze af te stemmen in het beleid. 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9

het herkennen van issues uit (internationaal) politiek-bestuurlijke ontwikkelingen het herkennen van issues uit (internationaal) economische ontwikkelingen het herkennen van issues uit de (internationaal) technologische ontwikkelingen het herkennen van issues uit (internationaal) sociaal-culturele en ethische ontwikkelingen het herkennen van ontwikkelingen in de geschiedenis van de media het afleiden en analyseren van issues uit (nationaal) politiek-bestuurlijke ontwikkelingen en het verwerken van de resultaten in het communicatiebeleid het afleiden en analyseren van issues uit (internationaal) economische ontwikkelingen en het verwerken van de resultaten in het communicatiebeleid het afleiden en analyseren van issues uit de (internationaal) technologische ontwikkelingen en het verwerken van de resultaten in het communicatiebeleid het afleiden en analyseren van issues uit (internationaal) sociaal-culturele en ethische ontwikkelingen en het verwerken van de resultaten in het communicatiebeleid

2. Uitvoeren en begeleiden van communicatie- en marktonderzoek Het (doen) uitvoeren, begeleiden, analyseren en evalueren van onderzoek ten behoeve van communicatievraagstukken. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12

het beschrijven van verschillende soorten onderzoek het definiëren van een probleemstelling, doelstelling en vraagstelling voor een onderzoek het kiezen voor een geschikte onderzoeksmethode naar aanleiding van het onderzoeksdoel het interpreteren van onderzoeksresultaten en deze te gebruiken voor het beantwoorden van een communicatievraagstuk het betrekken van ontwikkelingen van sociologische aard, trends op sociaal cultureel gebied, demografie en publieks- en consumentengedrag in onderzoek het opzetten en uitvoeren van een kwalitatief onderzoek het opzetten en uitvoeren van een kwantitatief onderzoek het opzetten en begeleiden van een onderzoek het begeleiden en uitbesteden van een onderzoek en het beoordelen van een offerte met betrekking tot een onderzoek het beoordelen, analyseren en interpreteren van onderzoeksresultaten in het belang van een opdracht of vraagstuk het interpreteren en verwerken van onderzoeksresultaten als input voor beleidsvorming op tactisch niveau het interpreteren en verwerken van onderzoeksresultaten als input voor beleidsvorming op operationeel niveau


3. Ontwikkelen en uitvoeren van en adviseren over communicatiebeleid Het invulling geven aan het interne en/of externe communicatiebeleid, daarover te rapporteren en adviseren op tactisch en operationeel niveau, alsmede de activiteiten die uit dat beleid voortvloeien uit te voeren en daarbij de financiële en juridische consequenties te beoordelen. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14

het formuleren van een communicatiedoelstelling het maken van onderscheid tussen hoofd- en subcommunicatiedoelstellingen het beschrijven van concepten en begrippen uit de theorie van massacommunicatie en interpersoonlijke communicatie het opsporen, analyseren en interpreteren van een communicatieprobleem het toepassen van concepten en begrippen uit de theorie van massacommunicatie en interpersoonlijke communicatie op een creatieve en geïntegreerde mix van communicatieinstrumenten en deze goed te beargumenteren het in kaart brengen van communicatiekanalen en informatiestromen binnen een organisatie het maken van een weloverwogen en beargumenteerde keuze uit de verschillende communicatiemiddelen en deze in te zetten op strategisch niveau het maken van een weloverwogen en beargumenteerde keuze uit de verschillende communicatiemiddelen en deze in te zetten op tactisch en operationeel niveau het opzetten van een adequate communicatiestrategie het interpreteren van concepten en begrippen uit de vakdomeinen psychologie, filosofie, bedrijfsethiek en deze om te zetten naar een realistische en adequate communicatiestrategie het adviseren op tactisch en operationeel niveau het adviseren op strategisch niveau over het communicatiebeleid het onderhouden van klantrelaties (accountmanagement) het kunnen interpreteren van een financieel jaarverslag

4. Ontwikkelen communicatieplannen Het opstellen van communicatieplannen zowel op het gebied van corporate communicatie, interne en externe communicatie als marketingcommunicatie en daarover te rapporteren. 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9

het beschrijven van verschillende communicatiemiddelen het bepalen van communicatiemiddelen welke, wat betreft effectiviteit, voor intern dan wel extern gebruik geschikt zijn het bepalen van doelgroepen en publieksgroepen voor een communicatieplan het opzetten en verwerken van een communicatiestrategie en een communicatieplan het begeleiden, interpreteren en beoordelen van conceptontwikkeling het aangeven van de juridische implicaties bij de conceptontwikkeling het aangeven van de financiële implicaties bij de conceptontwikkeling het maken van een evaluatie van de uitvoering van een communicatieplan het begroten en het beheersen van de kosten van een project

5. Tekst, Beeld en Geluid Het beoordelen hoe tekst, beeld en geluid binnen een concept effectief ingezet worden voor de realisatie van marketing- en communicatiedoeleinden. 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6

het herkennen van functionele vormgeving het beoordelen van de vormgeving passend binnen een concept het beoordelen van mediaproducten op hun communicatieve mogelijkheden het briefen van en opdracht geven aan professionals op het gebied van tekst, beeld en geluid het produceren van een basistekst voor verschillende communicatiedoeleinden en verschillende media het redigeren van een tekst om uiteenlopende doelgroepen te bereiken


5.7 5.8

het herkennen van verschillende technieken, trends en ontwikkelingen op het gebied van audio, visueel en tekst het beheersen van het Nederlands in woord en geschrift en daardoor in staat te zijn tot het beoordelen van teksten op spelling en stijl en tot het geven van effectieve mondelinge presentaties

6. Conceptontwikkeling, mediakeuze en mediaplanning Het ontwikkelen van mediaconcepten en het analyseren en beoordelen van ontwikkelingen rondom en mogelijkheden van oude en nieuwe media op criteria die voor de realisatie van marketing- en communicatiedoelen gericht op een specifieke doelgroep het meest doeltreffend zijn. 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.10

het kunnen maken van onderscheid tussen bestaande en nieuwe media het kunnen maken van een beargumenteerde keuze uit de verschillende media het kunnen beschrijven van de mogelijkheden van de verschillende media het doelgericht hanteren van de verschillende media het begeleiden van het proces van grafische vormgeving, productdesign en omgevingsdesign het coördineren van de totstandkoming van audiovisuele middelen, digitale middelen en print het opzetten van basisnavigatie voor een website het kunnen schrijven voor sites het kennen van de basisprincipes van zoekmachines en zoekmachinemarketing het hebben van inzicht in de werking van internet als ontmoetingspunt voor relatiegroepen, formeel of informeel, fora, communities, et cetera


Literatuurlijst NIMA B Interne en Concerncommunicatie De kennis voor het NIMA B Examen Interne en Concerncommunicatie is in literatuur maar ook online beschikbaar. De onderstaande literatuurlijst wordt door de Examencommissie als basis gebruikt voor het ontwikkelen van de examens maar is niet allesomvattend; de exameneisen (= leerdoelen) in dit document zijn altijd leidend. Koeleman, H. Interne communicatie als managementinstrument. Kluwer, 6e druk, 2012, ISBN 978-90-130-7727-8 Riel, C.B.M. van, The alignment factor. Academic Service, 1e druk 2012, ISBN 978-90-526-1923-1 Vos, M., Schoemaker, H. Accountability van communicatiebeleid. Boom Lemma Uitgevers, 2e druk 2012, ISBN 978-90-593-1823-6 Floor, J.M.G., Raaij, W.F. van. Marketingcommunicatiestrategie. Noordhoff Uitgevers, 6e druk, 2010, ISBN 978-90-207-3333-4 Winkelaar, K.A. De communicatieadviseur op een strategische positie in de organisatie. Leporello, 2e druk 2013, ISBN 978-90-796-2407-2

Algemeen naslagwerk Waarts, E., Lamperjee, N., Peelen, E., Koster, J.M.D. NIMA Marketing Lexicon. Noordhoff Uitgevers, 4e druk 2004, ISBN 978-90-016-5234-0 Tijdschrift voor Marketing Tijdschrift Communicatie Adformatie

Online www.communicatieonline.nl www.kittyhawk.nl (over online) www.marketingfacts.nl (interactieve communicatie) www.dutchcowboys.nl www.adformatie.nl


Bijlage: European Qualification Framework (EQF)


Exameneisen en literatuurlijst. NIMA B Interne en Concerncommunicatie. Van toepassing op de examens vanaf januari 2014

Recommend Documents