EVENEMENTEN DIE PASSEN BIJ EEN STAD DIE DURFT
Een onderzoek naar het Rotterdamse imago en de karakteristieke elementen van haar grootschalige publieksevenementen
Door
Jacqueline van den Berg In opdracht van
Lectoraat City Marketing & Leisure Management
25 mei 2009
Titel Evenementen die passen bij een stad die durft. Een onderzoek naar het Rotterdamse imago en de karakteristieke elementen van haar grootschalige publieksevenementen. Datum 25 mei 2009 Geschreven door Jacqueline van den Berg Studentnummer: 407245 E-mail:
[email protected] Telefoonnummer: 06 16 37 37 31 In opdracht van Lectoraat City Marketing & Leisure Management Contactpersoon: Robert Leeseman E-mail:
[email protected] Onderwijsinstelling Hogeschool INHolland School of Economics Rotterdam Hoger Toeristisch & Recreatief Onderwijs Afstudeerbegeleider Timo van de Lagemaat E-mail:
[email protected]
-1-
Voorwoord In september 2004 startte ik met de HBO opleiding Hoger Toeristisch & Recreatief Onderwijs op Hogeschool INHolland te Rotterdam. Tijdens de meeloopstage in het derde jaar maakte ik kennis met de evenementenbranche binnen het domein leisure. Geweldig om eindelijk in de praktijk werkzaam te zijn en voldoening voor het geleverde werk te krijgen. Toch heb ik daarna een specialisatieminor gekozen die hier totaal haaks opstond. In het vierde jaar heb ik ontwikkelingshulp in Uganda verleend aan kleine toeristische ondernemers, en hen kennis laten maken met ICT binnen hun werkveld. Wederom een geweldige ervaring die ik absoluut niet had willen missen. Toen brak ook het laatste traject van mijn opleiding aan: de afstudeerstage. Ik heb toen de voorkeur gegeven aan een afstudeerproject binnen de evenementenbranche. Het Lectoraat City Marketing & Leisure Management bood mij een afstudeeropdracht aan over de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam en het Rotterdamse imago. Als Rotterdamse en als bezoeker van deze evenementen vond ik het een enorme uitdaging om onderzoek te doen naar deze grootschalige evenementen. Ik wil dan ook graag het Lectoraat City Marketing & Leisure Management bedanken voor de stageplaats die zij mij gegeven hebben. Franca Tak, Angelique Lombarts, Jacques Vork en Robert Leeseman ben ik dankbaar voor de begeleiding vanuit het lectoraat. Zij stonden vele malen voor mij klaar. Ook mijn medestudent Frank van der Helm bedank ik voor de tips die wij elkaar gaven tijdens de telefoongesprekken als we het even niet meer zagen zitten. Mijn INHolland begeleider Timo van de Lagemaat ben ik dankbaar voor de begeleiding tijdens het afstudeertraject. Zonder zijn kritische blik was het niet mogelijk geweest om tot dit eindresultaat te komen. Ook wil ik afstudeercoördinator Hans van Strien bedanken voor de motivatie, begeleiding en adviezen tijdens het afstudeertraject. Deze scriptie had niet geschreven kunnen worden zonder de medewerking van acht stakeholders uit de Rotterdamse evenementenbranche. Daarom wil ik de volgende personen bedanken voor het verlenen van hun medewerking aan een interview: Jasper Scholte, Guus Dutrieux, Annemieke Loef, Reinier Weers, Carla van Bokhoven, Hans den Oudendammer, Frits van Elten en Marloes Beijer. Veel steun heb ik aan mijn huisgenoot en vriendin Jolien Grandia gehad. De kletsmomenten in de keuken gaven mij weer nieuwe energie om deze scriptie af te ronden. Tot slot bedank ik mijn vriend Job ten Bosch. Tegen hem kon ik aanpraten als ik het niet meer zag zitten. Zijn geduld is eindeloos op de proef gesteld tijdens het schrijven van deze scriptie. Ik bedank hem dan ook voor de tips en motivatie die hij mij gaf, die van grote waarde voor deze scriptie zijn geweest. Veel leesplezier! Jacqueline van den Berg Rotterdam, mei 2009 -2-
Inhoudsopgave
VOORWOORD .................................................................................................................................................... - 2 INHOUDSOPGAVE ............................................................................................................................................. - 3 SAMENVATTING ................................................................................................................................................ - 7 SUMMARY ........................................................................................................................................................ - 10 HOOFDSTUK 1: INLEIDING............................................................................................................................. - 13 -
§1.1 ACHTERGROND LECTORAAT CITY MARKETING & LEISURE MANAGEMENT .................................... - 13 §1.2 AANLEIDING ONDERZOEK .......................................................................................................... - 13 §1.3 DOELSTELLING ......................................................................................................................... - 14 §1.4 CENTRALE VRAAG EN DEELVRAGEN ........................................................................................... - 14 §1.4.1 Centrale vraag ................................................................................................................. - 14 §1.4.2 Deelvragen ...................................................................................................................... - 14 §1.5 RELEVANTIE VAN HET ONDERZOEK ............................................................................................ - 14 §1.5.1 Praktische relevantie ....................................................................................................... - 14 §1.5.2 Maatschappelijke relevantie ............................................................................................ - 15 §1.5.3 Theoretische relevantie ................................................................................................... - 15 §1.6 LEESWIJZER ............................................................................................................................. - 15 HOOFDSTUK 2: ONDERZOEKSTYPEN EN VERANTWOORDING VAN DE ONDERZOEKSMETHODE ..... - 16 -
§2.1 DESKRESEARCH ....................................................................................................................... - 16 §2.2 ENQUÊTE ONDER 35 RESPONDENTEN ........................................................................................ - 16 §2.3 DIEPTE-INTERVIEWS ................................................................................................................. - 16 §2.3.1 Geïnterviewden ............................................................................................................... - 18 §2.3.2 Beleidsmakers en organisatiebureaus ............................................................................ - 19 §2.4 ONDERZOEKSTYPEN PER DEELVRAAG........................................................................................ - 20 §2.5 DE ZEVENDE DEELVRAAG .......................................................................................................... - 20 HOOFDSTUK 3: ONDERZOEKSRESULTATEN ............................................................................................. - 21 -
§3.1 W AT IS EEN GROOTSCHALIG PUBLIEKSEVENEMENT? ................................................................... - 21 §3.1.1 Wat is een evenement? .................................................................................................. - 21 §3.1.2 Typen evenementen ....................................................................................................... - 22 §3.1.3 Soort & omvang van evenementen ................................................................................. - 22 §3.1.4 Definities publieksevenementen ..................................................................................... - 24 §3.2 W AT WORDT VERSTAAN ONDER HET IMAGO VAN EEN STAD? ........................................................ - 26 §3.2.1 Citymarketing .................................................................................................................. - 26 §3.2.2 Identiteit ........................................................................................................................... - 27 §3.2.3 Imago .............................................................................................................................. - 28 §3.3 W ELKE GROOTSCHALIGE PUBLIEKSEVENEMENTEN ZIJN ER IN ROTTERDAM? ................................ - 30 -3-
§3.3.1 Grootschalige publieksevenementen in Rotterdam ........................................................ - 30 §3.3.2 Grootschalige publieksevenementen in Rotterdam in de periode 2005 – 2008 ............. - 31 §3.3.2.1 Soort evenement ..................................................................................................................... - 33 §3.3.2.2 Aantal edities ........................................................................................................................... - 33 §3.3.2.3 Bezoekersaantal ...................................................................................................................... - 34 -
§3.3.3 Uitkomsten enquête ........................................................................................................ - 34 §3.3.4 Overige evenementen ..................................................................................................... - 34 §3.4 W AT IS HET GEWENSTE ROTTERDAMSE IMAGO VOLGENS DE STAKEHOLDERS? ............................. - 35 §3.4.1 ‘Rotterdam Durft’ & ‘RotterdamWorldPortWorldCity’ ...................................................... - 35 §3.4.2 Enquête over het Rotterdamse imago ............................................................................ - 36 §3.4.3 Het Rotterdams imago volgens de stakeholders ............................................................ - 36 §3.5 W AAROM IS HET ROTTERDAMSE IMAGO ONDERSCHEIDEND VOLGENS DE STAKEHOLDERS? ........... - 38 §3.5.1 Het ‘Rotterdamse model’ ................................................................................................. - 38 §3.5.2 SPORTSTAD ROTTERDAM ...................................................................................................... - 39 §3.6 W AT ZIJN DE KARAKTERISTIEKE ELEMENTEN VAN DE GROOTSCHALIGE PUBLIEKSEVENEMENTEN IN ROTTERDAM VOLGENS DE STAKEHOLDERS? ...................................................................................... - 40 §3.6.1 De 15 grootste evenementen .......................................................................................... - 40 §3.6.1.1 Fortis Marathon Rotterdam ...................................................................................................... - 41 §3.6.1.2 Zomercarnaval ......................................................................................................................... - 41 §3.6.1.3 Volvo Ocean Race ................................................................................................................... - 41 §3.6.1.4 Bavaria City Racing ................................................................................................................. - 41 §3.6.1.5 De Wereldhavendagen ............................................................................................................ - 42 §3.6.1.6 Internationaal Film Festival Rotterdam .................................................................................... - 42 §3.6.1.7 Red Bull Air Race .................................................................................................................... - 42 §3.6.1.8 Ortel Dunya Festival ................................................................................................................ - 42 §3.6.1.9 FFWD Fit For Free Dance Parade ........................................................................................... - 43 §3.6.1.10 Strand aan de Maas .............................................................................................................. - 43 §3.6.1.11 Concert DJ Tiësto, als onderdeel van de Volvo Ocean Race ................................................ - 43 §3.6.1.12 ABN AMRO World Tennis Tournament ................................................................................. - 43 §3.6.1.13 Winterplein ............................................................................................................................. - 43 §3.6.1.14 North Sea Jazz Festival ......................................................................................................... - 43 §3.6.1.15 Battle of Drums ...................................................................................................................... - 44 -
§3.6.2 De karakteristieke elementen van de 15 grootste evenementen .................................... - 44 §3.6.2.1 Infrastructuur ............................................................................................................................ - 44 §3.6.2.2 Multicultureel ............................................................................................................................ - 44 §3.6.2.3 Veiligheid ................................................................................................................................. - 45 §3.6.2.4 Vernieuwend & verankerd........................................................................................................ - 45 §3.6.2.5 Laagdrempelig ......................................................................................................................... - 46 §3.6.2.6 Sensationeel ............................................................................................................................ - 46 §3.6.2.7 Eigen bevolking & Bezoek van buitenaf ................................................................................... - 46 §3.6.2.8 Sportief .................................................................................................................................... - 47 -
§3.6.3 De karakteristieken per evenement ................................................................................ - 47 HOOFDSTUK 4: CONCLUSIES ....................................................................................................................... - 49 -4-
§4.1 DE ROTTERDAMSE WAARDEN .................................................................................................... - 49 §4.2 GEEN EENDUIDIG ROTTERDAMS IMAGO...................................................................................... - 49 §4.3 DE ACHT KARAKTERISTIEKE ELEMENTEN .................................................................................... - 50 §4.3.1 Infrastructuur ................................................................................................................... - 50 §4.3.2 Multicultureel ................................................................................................................... - 50 §4.3.3 Veiligheid ......................................................................................................................... - 51 §4.3.4 Vernieuwend & Verankerd .............................................................................................. - 51 §4.3.5 Laagdrempelig................................................................................................................. - 51 §4.3.6 Sensationeel.................................................................................................................... - 51 §4.3.7 Eigen bevolking & Bezoek van buitenaf .......................................................................... - 51 §4.3.8 Sportief ............................................................................................................................ - 51 §4.4 RANKING VAN ACHT KARAKTERISTIEKE ELEMENTEN .................................................................... - 52 HOOFDSTUK 5: AANBEVELINGEN ................................................................................................................ - 53 -
§5.1 DE KARAKTERISTIEKE ELEMENTEN VERALGEMENISEERD ............................................................. - 53 §5.1.1 ‘Infrastructuur’ wordt ‘Passen bij de ruimte in de stad’.................................................... - 53 §5.1.2 ‘Multicultureel’ wordt ‘Afspiegeling van de eigen bevolking’ ........................................... - 54 §5.1.3 ‘Veiligheid’ blijft ‘Veiligheid’ ............................................................................................. - 54 §5.1.4 ‘Vernieuwend & Verankerd’ blijft ‘Vernieuwend & Verankerd’ ........................................ - 54 §5.1.5 ‘Laagdrempelig’ wordt ‘Mate van toegankelijkheid’......................................................... - 54 §5.1.6 ‘Sensationeel’ wordt ‘Opmerkelijk & veel media-aandacht’ ............................................ - 54 §5.1.7 ‘Eigen bevolking & Bezoek van buitenaf’ wordt ‘Verschillende doelgroepen’ ................. - 55 §5.1.8 ‘Sportief’ wordt ‘Soort evenement’ .................................................................................. - 55 §5.2 AANBEVELINGEN VOOR LECTORAAT CITY MARKETING & LEISURE MANAGEMENT ......................... - 55 §5.3 AANBEVELINGEN VOOR GEMEENTE ROTTERDAM ........................................................................ - 56 §5.4 AANBEVELINGEN VOOR TOEKOMSTIG ONDERZOEK ...................................................................... - 56 BRONNENLIJST ............................................................................................................................................... - 58 -
LITERATUUR ..................................................................................................................................... - 58 WEBSITES........................................................................................................................................ - 59 BRONNEN ........................................................................................................................................ - 62 ILLUSTRATIEVERANTWOORDING ........................................................................................................ - 62 BRONNENLIJST BEZOEKERSAANTALLEN §3.3 ..................................................................................... - 63 BIJLAGEN ........................................................................................................................................................ - 68 -
BIJLAGE I: ENQUÊTE EVENEMENTENONDERZOEK ROTTERDAM ............................................................ - 69 BIJLAGE II: TOPICLIJST ...................................................................................................................... -72 BIJLAGE III: TRANSCRIPTIES VAN ACHT INTERVIEWS ............................................................................ -73 1: Jasper Scholte ......................................................................................................................... -73 2: Guus Dutrieux ......................................................................................................................... -81 3: Annemieke Loef ...................................................................................................................... -91 4: Reinier Weers........................................................................................................................ -100 -5-
5: Carla van Bokhoven .............................................................................................................. -107 6: Hans den Oudendammer ...................................................................................................... -117 7: Frits van Elten ....................................................................................................................... -126 8: Marloes Beijer ....................................................................................................................... -136 BIJLAGE IV: E-MAIL AAN GEÏNTERVIEWDEN ....................................................................................... -142 -
-6-
Samenvatting Steden organiseren steeds vaker evenementen om zichzelf beter op de kaart te zetten en meer doelgroepen aan te trekken. Te veel evenementen kunnen echter ook een negatief gevoel in de stad veroorzaken. ‘Als er altijd wat is’ in een stad krijgen de bewoners het gevoel dat de stad niet meer van haar is. Er moet daarom een balans zijn tussen bewoners, bedrijven en evenementen. Hierdoor ontstaat de vraag, hoe een stad in de toekomst om moet gaan met evenementen en welke bijdrage deze evenementen voor het imago van de stad hebben en wat de economische en sociaal-culturele bijdrage voor de stad is. Het lectoraat City Marketing & Leisure Management beantwoordt door middel van beroepsgerelateerd onderzoek deze vragen uit de markt, en vertaalt de resultaten van de onderzoeken terug naar het onderwijs. Dit evenementenonderzoek heeft als doel om in de toekomst een model te ontwikkelen waarbij een stad een afweging kan maken om een evenement juist wel of juist niet te organiseren. De bijdrage van het evenement aan het imago van de stad, de economische bijdrage en de sociaalculturele bijdrage voor de stad kunnen door middel van het te ontwikkelen model gemeten worden. Het onderzoek in deze scriptie heeft betrekking op het imago van de stad Rotterdam. In dit onderzoek wordt onderzocht of de grootschalige publieksevenementen die in Rotterdam georganiseerd worden bijdragen aan het gewenste Rotterdamse imago van een stad die ‘durft’, met als doel te bepalen welke karakteristieke elementen daaraan bijdragen. De centrale vraag in dit onderzoek luidt dan ook als volgt: Welke karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam sluiten aan bij het gewenste onderscheidende Rotterdamse imago? Om antwoord te kunnen geven op deze centrale vraag, is het onderzoek opgedeeld in zes deelvragen: 1. Wat is een grootschalig publieksevenement? 2. Wat wordt verstaan onder het imago van een stad? 3. Welke grootschalige publieksevenementen zijn er in Rotterdam? 4. Wat is het gewenste Rotterdamse imago volgens de stakeholders? 5. Waarom is het Rotterdamse imago onderscheidend volgens de stakeholders? 6. Wat zijn de karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam volgens de stakeholders? In dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van deskresearch en fieldresearch in de vorm van diepteinterviews. Deze diepte-interviews met acht Rotterdamse evenementenstakeholders nemen een prominente plaats in het onderzoek in. In dit onderzoek is er gestreefd om een diverse groep stakeholders te interviewen. Evenementenorganisatoren en beleidsmakers zijn geïnterviewd. Er dient opgemerkt te worden dat in dit onderzoek de Rotterdamse beleidsmakers op het gebied van evenementen helaas ondervertegenwoordigd zijn met als gevolg dat er een risico bestaat dat het
-7-
onderzoek een te eenzijdig beeld schetst. Daarentegen spelen de beleidsmakers die hun medewerking verleend hebben wel een leidende rol binnen het Rotterdamse evenementenbeleid. In de periode van januari 2005 tot en met december 2008 hebben er in Rotterdam vijfenvijftig verschillende grootschalige publieksevenementen plaatsgevonden welke minimaal 5.000 bezoekers trokken, maar niet meer dan een miljoen. De vijftien belangrijkste evenementen zijn geanalyseerd op hun bijdrage aan het Rotterdamse imago. Er is bewust voor de periode 2005-2008 gekozen omdat eind 2004 de campagne ‘Rotterdam Durft’ van start is gegaan. Het doel van deze campagne is om “het imago van Rotterdam in overeenstemming te brengen met de identiteit van de stad: Rotterdam is een jonge, internationale stad aan het water met een nuchtere en daadkrachtige mentaliteit”. Uit het onderzoek blijkt dat het Rotterdams imago niet eenduidig is. De Tweede Wereldoorlog is bepalend geweest voor het ‘niet lullen maar poetsen’ en ‘geen woorden maar daden’ imago. Dit traditionele imago is nog steeds kenmerkend voor Rotterdam, maar is in de loop der jaren aangevuld met andere imago elementen. Rotterdam is nu een jonge stad met een internationale haven. Deze haven heeft een belangrijke rol gespeeld in de transformatie naar de multiculturele stad die Rotterdam anno 2009 is, welke bekend staat om haar snelle besluitvorming. Hoewel de beelden van de stakeholders divers zijn, sluiten ze op elkaar aan en sluiten ze aan op hetgeen wat Rotterdam wil uitstralen. Namelijk een jonge, internationale stad aan het water met een nuchtere en daadkrachtige mentaliteit. Van de grootste vijftien evenementen zijn de elementen onderzocht die karakteristiek zijn voor Rotterdam. De elementen die karakteristiek zijn, moeten aansluiten bij de waarden die door de stad zijn geformuleerd. Door een grondige analyse van de interviews zijn acht karakteristieke elementen bepaald, namelijk: infrastructuur, multicultureel, veiligheid, vernieuwend & verankerd, laagdrempelig, sensationeel, eigen bevolking & bezoek van buitenaf, en sportief. Vervolgens is bepaald (door middel van een ranking) in welke mate de karakteristieke elementen het ‘Rotterdam Durft’ imago versterken. Het karakteristieke element ’sportief’ versterkt het Rotterdamse imago het meest. Het element ‘eigen bevolking & bezoek van buitenaf’ staat op de achtste plaats. Dit karakteristieke element sluit in mindere mate aan bij het gewenste Rotterdamse imago, voor het overgrote deel versterkt zij het imago niet. ‘Sensationeel’ deelt samen met ‘vernieuwend & verankerd’ de tweede plek op de ranking. Ook deze twee karakteristieke elementen sluiten aan bij het Rotterdamse imago, maar niet in de versterkende mate als ‘sportief’. ‘Multicultureel’ staat op de vierde plaats. ‘Infrastructuur’, ‘laagdrempelig’ en ‘veiligheid’ delen de vijfde plaats. Zij zijn net iets meer versterkend als het laatste element. In de aanbeveling voor het lectoraat City Marketing & Leisure Management zijn de acht elementen veralgemeniseerd,
zodat
ze
toepasbaar
zijn
voor
het
te
ontwikkelen
algemene
model.
Veralgemeniseerd zien de acht elementen er als volgt uit:
-8-
Passen bij de ruimte in de stad
Afspiegeling van de eigen bevolking
Veiligheid
Vernieuwend & Verankerd
Laagdrempelig
Opmerkelijk & veel media-aandacht
Verschillende doelgroepen
Soort evenement
Bovengenoemde elementen dienen te worden opgenomen in het te ontwikkelen model. Citymarketingafdelingen kunnen bij de toetsing van een evenement of het wel of niet in de stad moet plaatsvinden, meten in hoeverre het evenement deze imagoversterkende elementen in zich heeft. Voor de gemeente Rotterdam is dit onderzoek ook interessant. In de toekomst kan zij gebruik maken van het te ontwikkelen model, om te bepalen of een evenement bijdraagt aan het imago van de stad, aan de sociaal-culturele en de economische waarde voor de stad. De uitkomsten van dit imago onderzoek kunnen ook al direct door de gemeente Rotterdam gebruikt worden. De acht elementen zijn de succesfactoren van evenementen in Rotterdam. De ranking laat zien dat niet alle acht de elementen aansluiten bij de imagowaarden van de stad. De gemeente Rotterdam kan hierdoor wellicht besluiten om evenementen die niet aansluiten bij de imagowaarden niet meer te laten plaatsvinden. Hierdoor komen er minder evenementen in Rotterdam, en blijven alleen de succesvolste en dus de succesfactoren van Rotterdam over. Echter om dit te kunnen bepalen is het wel van belang om te onderzoeken of bewoners en bedrijven ook daadwerkelijk overlast ervaren van grootschalige publieksevenementen. Er wordt dan ook aanbevolen te onderzoeken welke evenementen voor welke groepen in Rotterdam voor overlast zorgen. In dat vervolgonderzoek dienen de uitkomsten van dit onderzoek, dus de acht karakteristieke elementen, te worden meegenomen.
-9-
Summary More and more often cities organise large-scale events to promote themselves more effectively and attract new people. Organising too many large-scale events can, however, also cause resentment among residents in a city. If there’s always something to do, residents don’t feel as if it is their city anymore. Therefore, there must always be a balance between residents, companies and events. The question arises how a city in the future must handle large-scale events, how these events contribute to the image of the city and what the economic and socio-cultural contribution is to the city. The research centre City Marketing & Leisure Management answers this question by doing profession-related research and translating these results back to the education system. The research into events is aimed at developing a model that helps a city decide whether or not to organise a certain event. The added value of the event in economic, image and socio-cultural terms can be measured by this model. The research in this thesis refers to the image of the city of Rotterdam. Specifically, in this thesis research has been done to answer the question whether large-scale events that have been organised in Rotterdam contribute to the desired image of the ‘Rotterdam Dares’ campaign. The aim is to define which characteristic elements contribute to that. The central question in this thesis is as follows: Which characteristic elements of large-scale public events in Rotterdam are in line with the desired distinctive image of Rotterdam? To answer this central question, this thesis is divided into six sub questions: 1. What is a large-scale public event? 2. What is meant by the image of a city? 3. Which large-scale public events are there in Rotterdam? 4. What is the desired image of Rotterdam according to the stakeholders? 5. Why is the image of Rotterdam distinctive according to the stakeholders? 6. What are the characteristic elements of large-scale public events in Rotterdam according to the stakeholders? For purposes of this thesis, both desk research and field research has been conducted. Field research came in the form of in-depth interviews with eight stakeholders of events in Rotterdam and has a prominent place in this thesis. Ample measures have been taken to ensure that a diverse group of stakeholders was interviewed. Event organisers and policy makers have contributed. Unfortunately policy makers in Rotterdam are underrepresented in this thesis. Therefore, the risk exists that this research presents a biased view. However, the policy makers that did contribute have a leading role within event policy in Rotterdam. From January 2005 to December 2008, fifty-five different large-scale public events have taken place in Rotterdam. Each attracted at least 5000 visitors; none more than a million. The fifteen most important events are analysed: what is their contribution to the image of Rotterdam? A conscious decision has - 10 -
been made for the time period 2005-2008. At the end of 2004 the campaign ‘Rotterdam Dares’ started. The stated aim of this campaign is “to bring the image of the city of Rotterdam in line with the identity of the city: Rotterdam is a young, international city on the river with a down-to-earth and energetic mentality”. The conclusion can be drawn from the research that the image of Rotterdam is unclear. World War II has been an important factor in establishing an image best summarised by two Dutch sayings: ‘niet lullen maar poetsen’ and ‘geen woorden maar daden’. An English saying which can serve as a rough translation holds that ‘you should not just talk the talk, but walk the walk’. This traditional image still characterises Rotterdam, but has been supplemented with other image elements. Rotterdam is a young city with an international port. This port has played a vital role in the transformation to a multicultural city which characterises Rotterdam in 2009 and which is known for quick decision-making. While the views of the stakeholders are diverse, they agree on how Rotterdam wants to present itself: a young international city on the river with a down-to-earth and energetic mentality. From the fifteen largest events, the elements have been analysed that are characteristic of Rotterdam. These elements have to be in line with the values that have been formulated by the city. Through a thorough analysis of the interviews, eight characteristic elements have been determined: infrastructure, multi-cultural, safety, innovative & established, accessible, sensational, own population & outside visitors, and sport. Next was determined (by a ranking) to what extent the elements reinforce the ‘Rotterdam Dares’ image. The characteristic element ‘sport’ reinforces the Rotterdam image the most. The element ‘own population & outside visitors’ ends up at last place. This element is to a lesser extent in line with the desired image of Rotterdam. It does not reinforce that image. ‘Sensational’ along with ‘innovative & established’ split second place on the ranking. These two characteristic elements are in line with the image of Rotterdam, but don’t reinforce it as much as ‘sport’. ‘Multi-cultural’ ends up on the fourth spot on the ranking. ‘Infrastructure’, ‘accessible’ and ‘safety’ split fifth place. They are slightly more reinforcing than the lowest ranked element. In the recommendations for the research centre City Marketing & Leisure Management the eight elements have been generalised, making them applicable to the general model that is to be developed. Generalised the eight elements are as follows:
Fitting in the available space of the city
Reflection of the population
Safety
Innovative & established
Accessible
Remarkable & lots of media attention
Various target groups
- 11 -
Type of event
The above listed elements are to be incorporated in the model which is in development. Organisations responsible for city marketing can decide whether an event should or should not take place in the city based on the extent to which it reinforces the image of the city. For the city of Rotterdam this research is interesting and relevant. In the future Rotterdam can use the model that will be developed to determine whether an event reinforces the image of a city and the socio-cultural and economic value for the city. The results of this particular research into image can already directly be applied to the municipality of Rotterdam. The eight elements are the factors of success of events in Rotterdam. The ranking shows that not all eight elements are in line with the image values of the city. The municipality of Rotterdam can hereby perhaps decide that events that are not in line with the image values, cannot take place anymore. This means that there will be fewer events in Rotterdam and only the most successful ones for Rotterdam remain. However to decide this, it must be determined whether residents and companies are actually inconvenienced by large-scale public events. Therefore it is recommended that research is done to establish which events for which groups in Rotterdam create a nuisance. In this follow-up research the results of this thesis – the eight characteristic elements – should be taken into consideration.
- 12 -
Hoofdstuk 1: Inleiding §1.1 Achtergrond Lectoraat City Marketing & Leisure Management Ruim vijfentwintig lectoraten van Hogeschool INHolland zijn onderverdeeld in zes Research and Innovation Centres (RIC). Het lectoraat City Marketing & Leisure Management valt onder het RIC Global City. Het lectoraat City Marketing & Leisure Management bestaat uit de lector Angelique Lombarts, associate lector Jacques Vork en een team deskundigen, waaronder docenten van Hogeschool INHolland. Door middel van beroepsgerelateerd onderzoek beantwoordt het lectoraat vragen uit de markt, en vertaalt de resultaten van de onderzoeken terug naar het onderwijs. Op deze manier levert het lectoraat een belangrijke bijdrage op het gebied van kennisverspreiding naar markt A
en samenleving (INHolland Lectoraat City Marketing & Leisure Management , 2008). In 2004 is het lectoraat Leisure Management ingesteld, met de komst van Angelique Lombarts in 2007 is het lectoraat omgedoopt tot City Marketing & Leisure Management. Omdat citymarketing tegenwoordig niet meer weg te denken is uit het beleid van steden, heeft het lectoraat de keuze genomen om ook citymarketing binnen het lectoraat te onderzoeken. Het lectoraat focust zich nu op de rol en invloed van leisure in een stad op zowel bewoners, bedrijven als bezoekers (INHolland B
Lectoraat City Marketing & Leisure Management , 2008). De vraag die de komende jaren centraal staat bij het lectoraat is dan ook: Welke rol speelt leisure in de citymarketing van de stad? (Lombarts, 2008:53). §1.2 Aanleiding onderzoek Om bovenstaande vraag te beantwoorden, voert het lectoraat sinds september 2008 een evenementenonderzoek uit in verschillende Nederlandse steden. Doel van dit evenementenonderzoek is om in de toekomst een model te ontwikkelen waarbij een stad een afweging kan maken om een evenement juist wel of juist niet te organiseren. De bijdrage van het evenement aan het imago van de stad, de economische bijdrage en de sociaal-culturele bijdrage voor de stad kunnen door middel van het te ontwikkelen model gemeten worden. Dit onderzoek is door het lectoraat opgezet doordat citymarketing een steeds belangrijker middel wordt om een stad aantrekkelijker te maken voor haar doelgroepen. Naast het ontwerpen van nieuwe logo’s en slogans, organiseren steden ook steeds vaker evenementen om zichzelf beter op de kaart te zetten en meer doelgroepen aan te trekken. Echter, te veel evenementen kunnen ook een negatief gevoel in de stad veroorzaken. Er groeien steeds meer geluiden dat er ‘altijd wat is’ in de stad en dat daardoor de stad niet meer van haar bewoners is (Concept Evenementenonderzoek, 2008). Volgens Annemieke Loef, directeur van De Wereldhavendagen, is het juist belangrijk dat “er een balans tussen bewoners, winkels en evenementen is”. Hierdoor ontstaat de vraag, hoe een stad in de toekomst om moet gaan met evenementen en welke bijdrage deze evenementen voor het imago van de stad hebben en wat de economische en sociaal-culturele bijdrage voor de stad is. Voordat bovenstaand model ontwikkeld wordt, dienen er tal van onderzoeken verricht te worden in verschillende Nederlandse steden naar drie verschillende aspecten: imago of merk van de stad, economische waarde en sociaal-culturele waarde van een evenement. Het onderzoek dat in deze scriptie beschreven wordt, heeft betrekking op het imago van de stad Rotterdam.
- 13 -
Rotterdam heeft door middel van een nieuwe slogan en tal van evenementen haar imago veranderd van ‘blue collar’ stad in een stad die ‘Durft’ (Concept Evenementenonderzoek, 2008). Ook in Rotterdam groeien de geluiden dat er te veel evenementen zijn en dat het centrum van de stad gedurende de zomer elk weekend afgesloten wordt voor een evenement. Vooral door grootschalige A
publieksevenementen ondervinden de bewoners van de stad hinder (Algemeen Dagblad , 2008). In 2005 is de campagne ‘Rotterdam Durft’ van start gegaan. Volgens de website www.rotterdamdurft.nl is het doel van deze campagne: “Het imago van Rotterdam in overeenstemming te brengen met de identiteit van de stad: Rotterdam is een jonge, internationale stad aan het water met een nuchtere en daadkrachtige mentaliteit” (Rotterdam DurftA, 2008). In dit onderzoek wordt onderzocht of de grootschalige publieksevenementen die in Rotterdam georganiseerd worden bijdragen aan het gewenste Rotterdamse imago van een stad die ‘Durft’, met als doel te bepalen welke karakteristieke elementen daaraan bijdragen. §1.3 Doelstelling Naar aanleiding van bovenstaande situatie is de volgende doelstelling geformuleerd:
Inzicht verkrijgen in grootschalige publieksevenementen die bijdragen aan het gewenste onderscheidende imago van Rotterdam, met als doel te bepalen wat de karakteristieke elementen zijn die bepalend zijn voor dit imago. §1.4 Centrale vraag en deelvragen Naar aanleiding van de doelstelling zijn de centrale vraag en deelvragen geformuleerd. §1.4.1 Centrale vraag Welke karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam sluiten aan bij het gewenste onderscheidende Rotterdamse imago? §1.4.2 Deelvragen 1.
Wat is een grootschalig publieksevenement?
2.
Wat wordt verstaan onder het imago van een stad?
3.
Welke grootschalige publieksevenementen zijn er in Rotterdam?
4.
Wat is het gewenste Rotterdamse imago volgens de stakeholders?
5.
Waarom is het Rotterdamse imago onderscheidend volgens de stakeholders?
6.
Wat zijn de karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam volgens de stakeholders?
§1.5 Relevantie van het onderzoek §1.5.1 Praktische relevantie Het lectoraat City Marketing & Leisure Management heeft belang bij de uitkomsten van dit onderzoek. Er is dan ook sprake van praktische relevantie. De uitkomsten van dit deelonderzoek worden gebruikt bij de ontwikkeling van een nieuw evenementenmodel. Door middel van dit model kan door een stad een afweging gemaakt worden om een evenement juist wel of juist niet te organiseren. De bijdrage - 14 -
van het evenement aan het imago van de stad, de economische bijdrage en de sociaal-culturele bijdrage voor de stad kunnen door middel van het te ontwikkelen model gemeten worden. Dit onderzoek heeft zich gericht op het aspect imago van een stad, en draagt hier dan ook aan bij. Daarnaast is het onderzoek ook voor de Rotterdamse stakeholders van belang, zoals Rotterdam Festivals, Chief Marketing Office, Ducos Productions enzovoorts. Zij kunnen in de toekomst gebruik maken van het model en op basis van die bevindingen besluiten om wel of niet een bepaald evenement te organiseren. Of besluiten om de uitgangspunten van het evenement aan te passen zodat het wel binnen het beleid van de stad past. §1.5.2 Maatschappelijke relevantie Naast de praktische relevantie is dit onderzoek ook maatschappelijk relevant. De Rotterdamse maatschappij heeft namelijk belang bij dit onderzoek. Per evenement kan nu gezien worden welke wel en welke niet aansluit bij het Rotterdamse imago. Hierdoor kan bepaald worden dat er wellicht te veel evenementen in Rotterdam georganiseerd worden, welke niet aansluiten bij het imago van de stad. Ook kan bepaald worden dat er wellicht te veel evenementen georganiseerd worden die te veel overeenkomsten met elkaar hebben. Uiteindelijk kan dit onderzoek (indirect) bijdragen tot een Rotterdamse evenementenprogrammering met hoofdzakelijk evenementen die aansluiten bij het Rotterdamse imago en daarmee een positieve bijdrage leveren aan het leefklimaat in de stad. §1.5.3 Theoretische relevantie Tot slot, heeft het onderzoek ook een theoretische relevantie. Met het onderzoek is er weliswaar geen nieuwe theorie ontwikkeld, maar de uitkomsten van dit onderzoek dragen wel bij aan het ontwikkelen van een nieuw model. Het lectoraat ontwikkelt dit model, waardoor dit onderzoek indirect ook theoretisch relevant is. §1.6 Leeswijzer Deze scriptie bestaat uit vijf hoofdstukken. In dit eerste hoofdstuk is de aanleiding van het onderzoek besproken. In hoofdstuk twee verantwoordt de onderzoeker zich voor de gekozen onderzoekstypen en onderzoeksmethode. Hoofdstuk drie bestaat uit de beantwoording en analyse van zes deelvragen. Allereerst wordt er beschreven wat een grootschalig publieksevenement is. De tweede deelvraag analyseert de begrippen ‘citymarketing’, ‘identiteit’ en ‘imago’. In deelvraag drie worden de grootschalige publieksevenementen die in Rotterdam georganiseerd worden besproken. De vierde deelvraag analyseert het gewenste Rotterdamse imago. Daarop volgt in deelvraag vijf een analyse over het onderscheidende Rotterdamse imago. Tot slot worden in deelvraag zes de elementen die karakteristiek zijn voor de Rotterdamse evenementen benoemd. In hoofdstuk vier geeft de onderzoeker concluderend antwoord op de centrale vraag. In het laatste hoofdstuk, hoofdstuk vijf, geeft de onderzoeker een aanbeveling aan de opdrachtgever over de toepassing van de karakteristieke elementen in het te ontwikkelen evenementenmodel. Na hoofdstuk vijf bevindt zich de bronnenlijst, gevolgd door vier bijlagen.
- 15 -
Hoofdstuk 2: Onderzoekstypen en verantwoording van de onderzoeksmethode Er is doorgaans sprake van twee typen onderzoek: kwantitatief en kwalitatief. In dit onderzoek is er hoofdzakelijk sprake van een kwalitatieve vorm van onderzoek. Door gebruik te maken van kwalitatieve dataverzamelingsmethoden heeft de onderzoeker een antwoord weten te formuleren op de centrale vraag. Hieronder wordt per dataverzamelingsmethode uitgelegd hoe deze in het onderzoek gebruikt wordt. §2.1 Deskresearch Allereerst heeft de onderzoeker gedurende het onderzoek zichzelf verdiept in het onderwerp om zo al deels enkele deelvragen te kunnen beantwoorden. Door het bestuderen van relevante en up to date literatuur, maar ook door gebruik te maken van bronnen op het internet is de onderzoeker relevante informatie tegengekomen. Deze informatie is waar mogelijk in de scriptie verwerkt bij de beantwoording van meerdere deelvragen. Het deskresearch is ook gebruikt als voorbereiding voor de afgenomen diepte-interviews. Voordat deze diepte-interviews afgelegd zijn, heeft de onderzoeker zichzelf eerst grondig verdiept in het onderwerp om zo een topiclijst te maken die als leidraad van de interviews fungeert. §2.2 Enquête onder 35 respondenten Om niet willekeurig enkele grootschalige publieksevenementen als studieobject in dit onderzoek te gebruiken, is er op de Rotterdamse weekmarkt op het Binnenrotteplein een korte enquête (zie bijlage I) afgenomen onder vijfendertig respondenten. De uitkomsten van deze enquête zijn onder andere gebruikt tijdens de interviews en ondersteunen tevens de uitspraken van de geïnterviewden. De ondervraagde respondenten van deze enquête zijn zeker geen representatieve steekproef van de Rotterdamse bevolking en/of evenementbezoeker. Ook dient benadrukt te worden dat dit kleinschalige kwantitatieve onderzoek geen statistische betrouwbaarheid en validiteit pretendeert. Het dient louter als extra input in dit onderzoek en zal hooguit de gedane uitspraken in de diepte-interviews extra kunnen bekrachtigen. §2.3 Diepte-interviews Bij kwalitatief onderzoek zijn er drie soorten dataverzamelingsmethoden die het meest gebruikt worden, namelijk: participerende observatie, het verzamelen van documenten, en open en topic interviews (Baarda, De Goede & Teunissen, 2001:88). Participerende observatie wordt toegepast als gedrag en interacties van personen in natuurlijke situaties wordt onderzocht (Baarda et al., 2001:94). Bij het verzamelen van documenten worden persoonlijke, niet persoonlijke of publieke documenten gebruikt, zoals dagboeken, brieven en notulen (Baarda et al., 2001:154). Open en topic interviews worden gebruikt om meningen, ideeën en opvattingen van betrokkenen te achterhalen (Baarda et al., 2001:94). Om de centrale vraag van dit onderzoek te kunnen beantwoorden kiest de onderzoeker ervoor om topic interviews af te nemen bij verschillende Rotterdamse stakeholders in de evenementenbranche. In de literatuur worden verschillende benamingen voor deze interviews gebruikt. In dit onderzoek is er sprake van diepte-interviews, ook wel ongestructureerde interviews genoemd. - 16 -
Voor dit onderzoek is het van belang om de meningen en opvattingen van de stakeholders te onderzoeken. Daarom is er voor diepte-interviews gekozen, omdat door deze kwalitatieve onderzoeksmethode een antwoord op de centrale vraag geformuleerd kan worden. Als er voor een andere kwalitatieve methode was gekozen dan had dat niet tot het verkregen resultaat geleid. Dit geldt ook voor kwantitatieve onderzoeksmethodes, zoals het afnemen van enquêtes op grootschalig niveau. Diepte-interviews hebben als kenmerk dat de onderzoeker met een topiclijst werkt. Voorafgaand aan de interviews is dan ook een topiclijst (zie bijlage II) opgesteld, welke als leidraad dient tijdens de interviews. Door gebruik te maken van een topiclijst liggen de onderwerpen vast die in elk interview terugkomen, maar doordat er geen vragenlijst van te voren is opgesteld loopt elk interview weer anders. De topiclijst met de van te voren vastgelegde onderwerpen zorgt dat de rode draad in alle interviews hetzelfde blijft (Verhoeven, 2007:126). Tijdens de interviews is er doorgevraagd en elke geïnterviewde heeft zijn eigen visie op de gestelde vragen gegeven, waardoor alle antwoorden uniek zijn. Door het stellen van open vragen wordt de geïnterviewde uitgenodigd om diep op het onderwerp in te gaan en veel informatie te geven. Als de onderzoeker voor enquêtes had gekozen, dan waren het merendeel van de vragen gesloten geweest. Hierdoor zou er geen mogelijkheid geweest zijn om diep op het onderwerp in te gaan en veel informatie te ontvangen. De interviews zijn opgenomen met een digitale voice-recorder, zodat ze na het interview uitgewerkt zijn in de vorm van een transcriptie. Er is gekozen om de interviews op te nemen, zodat deze woord voor woord uitgewerkt kunnen worden. Hierdoor is het mogelijk om de geïnterviewden te citeren in dit onderzoek. Als er geen gebruik was gemaakt van opnameapparatuur dan was dat waarschijnlijk niet mogelijk geweest. Ook is het erg moeilijk om tijdens het interview de uitspraken van de geïnterviewde te noteren, doordat dat erg afleidt. Er is aan de geïnterviewden gevraagd of de interviews opgenomen mochten worden en of hun uitspraken geciteerd mochten worden in het onderzoek. Geen van de geïnterviewden heeft daar bezwaar tegen. De transcripties van alle interviews bevinden zich in bijlage III. De transcripties zijn geanalyseerd door de onderwerpen van de topiclijst te categoriseren, dezelfde onderwerpen zijn in de transcripties gecodeerd. De verschillende elementen uit de transcripties met dezelfde codering zijn met elkaar vergeleken om zo tot een evenwichtig antwoord te komen op de betreffende deelvraag. De uitkomsten van de interviews die door de onderzoeker zijn uitgewerkt in transcripties bevatten voor de opdrachtgever belangrijke informatie. De opdrachtgever kan uit de uitkomsten belangrijke informatie winnen ter ondersteuning van het te ontwikkelen model. Wellicht zal de opdrachtgever in de toekomst publieksenquêtes afnemen naar aanleiding van het ontwikkelde model. Ook evenementenorganisatoren en beleidsmakers hebben belang bij het onderzoek. Deze stakeholders kunnen in de toekomst van het te ontwikkelen model gebruikmaken. Zij hebben namelijk input voor het model gegeven door mee te werken aan de interviews die de onderzoeker afgenomen heeft bij deze stakeholders.
- 17 -
§2.3.1 Geïnterviewden Er zijn in totaal dertien personen/organisaties benaderd met de vraag of zij medewerking wilden verlenen aan dit onderzoek door middel van een interview. Uiteindelijk hebben acht stakeholders hun medewerking verleend aan het afnemen van een interview. De stakeholders zijn allereerst benaderd per e-mail (zie bijlage IV). Bij het uitblijven van een reactie is er na een week telefonisch contact opgenomen met de personen/organisaties. Na eerst deskresearch te hebben verricht, waarin de Rotterdamse evenementenwereld grondig is geanalyseerd,
is
de
keuze
gemaakt
om
juist
deze
stakeholders
te
benaderen.
Deze
personen/organisaties zijn nauw betrokken bij de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam en/of zijn verantwoordelijk voor het Rotterdamse imago en evenementenbeleid. Hierdoor hebben zij belang bij het Rotterdamse imago en is vooraf de verwachting dat zij hierover waarschijnlijk informatie kunnen geven. Uiteraard is ook in overleg met de opdrachtgever besloten deze personen en organisaties te interviewen. In onderstaande lijst staan alle geïnterviewden vermeld met hun functie binnen de organisatie. Uit deze gegevens blijkt dat er organisatoren van de grootschalige publieksevenementen geïnterviewd zijn en dat organisaties die verantwoordelijk zijn voor het Rotterdamse evenementenbeleid hun medewerking aan het onderzoek hebben verleend.
1
JMR ; bureau voor creatieve stadsontwikkeling en eventmarketing Directeur: Jasper Scholte Organiseert:
o
Bevrijdingsfestival Zuid-Holland
o
Metropolis
o
Camping Rotterdam
o
FFWD Fit For Free Dance Parade
o
R'Uitmarkt
Ducos Productions; dé marktleider op het gebied van organisatie van grootschalige toonaangevende evenementen. Zakelijk directeur: Guus Dutrieux Organiseert:
o
Ortel Dunya Festival
o
Ortel Zomercarnaval
o
Get Hoekt!
Stichting Wereldhavendagen Rotterdam; jaarlijks driedaags evenement waarbij de haven met de Rotterdammer wordt verbonden. Directeur: Annemieke Loef
1
JMR staat voor Jasper, Mark en Robert. De drie directieleden en oprichters van JMR. - 18 -
Stichting Rotterdam Festivals; coördineert het festivalbeleid en activiteiten op het gebied van publieksverbreding in de culturele sector in Rotterdam.
Projectleider Rotterdamse Zomerfestivals: Reinier Weers
Ahoy Rotterdam; multifunctionele accommodatie voor beurzen, evenementen, concerten, congressen en vergaderingen. Corporate Affairs Executive: Carla van Bokhoven
Rotterdam Topsport; verbetert het topsportklimaat in Rotterdam. Directeur: Hans den Oudendammer
De Kuip; congres- en evenementencentrum. Event Director: Frits van Elten
Chief Marketing Office; versterkt het merk Rotterdam en vergroot het imago en de (inter)nationale uitstraling van de stad. Marketing Assistant: Marloes Beijer
§2.3.2 Beleidsmakers en organisatiebureaus Om een zo’n evenwichtig onderzoeksresultaat te krijgen, is het van belang dat diverse stakeholders geïnterviewd worden. De onderzoeker heeft daarom verschillende organisaties benaderd die grootschalige evenementen in Rotterdam organiseren en die verantwoordelijk zijn voor het Rotterdamse imago en evenementenbeleid. De onderzoeker heeft slechts één beleidsmaker geïnterviewd, de Chief Marketing Office. Wel hebben Rotterdam Festivals en Rotterdam Topsport ook hun medewerking aan een interview verleend. Deze beide organisaties zijn stichtingen en voor een groot deel financieel afhankelijk van de gemeente Rotterdam. Rotterdam Festivals staat tussen de gemeente Rotterdam en de evenementenorganisaties in, maar werkt wel in opdracht van het gemeentebestuur. Zij coördineren het Rotterdamse evenementenbeleid en voeren dus indirect het beleid van de Rotterdamse gemeente uit. Daarom kan Rotterdam Festivals ook gezien worden als beleidsmaker. Zij organiseren zelf geen evenementen, maar coördineren deze volgens de regels die door de gemeente zijn opgesteld. De onderzoeker heeft uiteraard niet alleen de Chief Marketing Office benaderd. Ook het OntwikkelingsBedrijfRotterdam, Rotterdam Marketing en Rotterdam Durft zijn meerdere malen en op verschillende manieren benaderd. Helaas hebben deze partijen te kennen gegeven dat zij of geen tijd of geen interesse in het onderzoek hadden. De onderzoeker heeft meerdere keren deze partijen benaderd, maar zij wilden helaas geen medewerking verlenen aan het onderzoek. In dit onderzoek zijn de beleidsmakers dus ondervertegenwoordigd wat als gevolg heeft dat dit onderzoek een te eenzijdig beeld kan schetsen.
- 19 -
§2.4 Onderzoekstypen per deelvraag In onderstaande tabel 2.1 is ter verduidelijking aangegeven welk onderzoekstypen per deelvraag gebruikt zijn: Deelvragen
Onderzoektypen
1. Wat is een grootschalig publieksevenement?
Deskresearch & Diepte-interviews
2. Wat wordt verstaan onder het imago van een
Deskresearch & Diepte-interviews
stad? 3. Welke grootschalige publieksevenementen zijn
Deskresearch
er in Rotterdam? 4.Wat is het gewenste Rotterdamse imago
Deskresearch & Diepte-interviews
volgens de stakeholders? 5.Waarom is het Rotterdamse imago
Diepte-interviews
onderscheidend volgens de stakeholders? 6.Wat zijn de karakteristieke elementen van de
Deskresearch & Diepte-interviews
grootschalige publieksevenementen in Rotterdam volgens de stakeholders? Tabel 2.1: Onderzoekstypen per deelvraag
§2.5 De zevende deelvraag Oorspronkelijk is in het onderzoeksvoorstel een zevende deelvraag opgenomen. Deze luidde als volgt: “Wat zijn karakteristieke elementen van grootschalige publieksevenementen?”. Gedurende het onderzoek is, na overleg met de opdrachtgever, besloten om deze deelvraag te schrappen. De onderzoeker heeft in de evenementenliteratuur geen antwoord op deze vraag kunnen vinden en voor de opdrachtgever is deze algemene deelvraag minder relevant. Het lectoraat City Marketing & Leisure Management heeft aangegeven dat het vooral van belang is om elementen te onderscheiden die karakteristiek zijn voor Rotterdam. Als deze elementen benoemd zijn, kunnen ze worden gekoppeld aan de waarden van stad. De elementen die karakteristiek zijn, moeten aansluiten bij de imagowaarden die door Rotterdam geformuleerd zijn. Deze karakteristieke elementen heeft de onderzoeker door het analyseren van de gehouden interviews met verschillende stakeholders bepaald.
- 20 -
Hoofdstuk 3: Onderzoeksresultaten In hoofdstuk drie staan de onderzoekresultaten vermeld van de zes deelvragen. De zes deelvragen tezamen vormen uiteindelijk de conclusies die in hoofdstuk vier worden getrokken. Voordat deze conclusies geformuleerd kunnen worden zijn de onderzoeksresultaten geanalyseerd. Deze onderzoekresultaten bestaan uit de diepte-interviews en de resultaten uit het deskresearch. Op basis van de conclusies geeft de onderzoeker in hoofdstuk vijf een aanbeveling aan de opdrachtgever over de input van de verworven onderzoeksresultaten voor het te ontwikkelen evenementenmodel. §3.1 Wat is een grootschalig publieksevenement? Allereerst is het voor het onderzoek van belang om een algemene definitie te geven van ‘grootschalig publieksevenement’. Daarna kan bekeken worden welke publieksevenementen in Rotterdam als grootschalig kunnen worden aangeduid. Om bovenstaande deelvraag in een nog breder kader te plaatsen geeft de eerste paragraaf antwoord op de vraag wat een evenement is. §3.1.1 Wat is een evenement? De viering van een nieuwe maan, de viering van het begin van een nieuw seizoen en de viering van kerkelijke feestdagen zijn evenementen die eeuwen terug al georganiseerd werden. Uiteraard niet op de professionele manier van nu, maar het laat wel zien dat evenementen altijd een belangrijke plaats in het leven van de mens hebben ingenomen. Men heeft altijd de belangrijke gebeurtenissen in het leven willen aangeven door deze te vieren door middel van een evenement (Bowdin, McDonnell, Allen & O’Toole, 2001:2). De kermis is een voorbeeld van een evenement welke een belangrijke plaats innam in het leven van de gelovige. De kermis werd georganiseerd tijdens een kerkelijke feestdag. Deze dag stond in het teken van eten, drinken en dansen. Tegenwoordig bestaat de kermis nog steeds, echter deze wordt niet meer georganiseerd vanuit de kerkelijke grondslag (Penseel, 2006:116). Beide kermissen hebben overigens wel het zelfde doel; de bezoekers een bijzondere ervaring en beleving bezorgen. De bezoeker van het evenement een onvergetelijke dag bezorgen is kenmerkend voor alle evenementen die georganiseerd worden. Een evenement wordt dus georganiseerd om de bezoeker te vermaken. Evenementen breken namelijk met het normale ritme van de bezoeker, waardoor de bezoeker even weg is van het normale leven en een bijzondere dag beleeft (Rippen & Bos, 2008:13). Hoewel het bezoeken van evenementen tegenwoordig ook een gewoonte lijkt te zijn. Het aanbod en de deelname aan evenementen is tegenwoordig zo hoog dat het helemaal niet meer bijzonder is om een evenement te bezoeken (Rippen & Bos, 2008:14). Tot slot stelt Kuiper (2008:17) dat “een evenement een georganiseerde gebeurtenis is waar een vooraf bepaalde inhoud op een doordachte wijze wordt aangeboden aan een uitgekozen publiek, dat daarmee deelnemer aan deze gebeurtenis is geworden”. Samenvattend kan gesteld worden dat een evenement een georganiseerde gebeurtenis is welke voor een bepaalde doelgroep toegankelijk is en als doel heeft de bezoeker te vermaken en een onvergetelijke dag te bezorgen.
- 21 -
§3.1.2 Typen evenementen In de literatuur zijn verschillende typen evenementen te onderscheiden. Bowdin (2001:16) onderscheidt drie soorten evenementen:
Mega-events
Hallmark events
Major events
Torkildsen (2005:468) voegt daar een vierde aan toe:
Local events
Mega-events zijn evenementen zoals de Olympische Spelen, Europese en Wereldkampioenschappen voetbal en Wereldtentoonstellingen. Deze evenementen trekken meer dan een miljoen bezoekers, hebben een grote economische impact op het organiserende land en krijgen veel internationale media-aandacht (Bowdin, McDonnell, Allen & O’Toole, 2001:17). Het Carnaval in Rio de Janeiro, de Tour de France en het Oktoberfest in München zijn voorbeelden van hallmark events. Deze evenementen zijn kenmerkend voor de stad, regio of land waar deze georganiseerd worden. Op den duur worden de plaats en het evenement onafscheidelijk van elkaar. Guus Dutrieux, organisator van het Dunya Festival geeft aan dat dit festival “in nauwe samenwerking met Rotterdamse gemeenschappen wordt georganiseerd. Het is hun evenement, je kunt het niet meer afpakken”. Ook major events hebben positieve voordelen voor de economie, trekken een groot aantal bezoekers aan en krijgen veel nationale media-aandacht (Bowdin et al., 2001:17-18). Het ABN AMRO World Tennis Tournament in Rotterdam en Pinkpop zijn voorbeelden van major events (Penseel, 2006:117). Tot slot zijn er local events zoals een Sinterklaasoptocht, een lokaal sportevenement of een jaarlijkse braderie (Penseel, 2006:117). §3.1.3 Soort & omvang van evenementen Naast typen evenement deelt Penseel (2006:476) evenementen ook in naar soort. In onderstaande figuur 3.1 maakt hij ook duidelijk onderscheid tussen vakgerichte (zakelijk) en publieksevenementen. De vakgerichte evenementen zijn onder te verdelen in drie soorten: congressen & vergaderingen, bedrijfsevenementen en vakbeurzen. De bedrijfsevenementen onderscheiden zich weer van de andere, doordat deze drie verschillende doelen hebben: kennis, relatie en beleving. Een bedrijfsevenement kan als doel hebben het overdragen van kennis. Ook kan de relatie van het bedrijf met klanten en/of personeel versterkt worden door deel te nemen aan het evenement. Tot slot heeft een bedrijfsevenement als doel het creëren van een beleving voor de deelnemers. De publieksevenementen zijn onder te verdelen in zes soorten: muziek, sport, publieksbeurzen & tentoonstellingen, cultureel, traditioneel en manifestaties.
- 22 -
Figuur 3.1: Indeling vakgerichte en publieksevenementen (Penseel, 2006)
Kuiper (2008:19) stelt dat het verschil tussen publieks- en zakelijke evenementen ligt in de inhoud en de bezoeker van een evenement. Zakelijke evenementen worden vanuit de bezoeker georganiseerd. De opdrachtgever organiseert het evenement voor de bezoeker, omdat deze een (potentiële) klant of werknemer van de opdrachtgever is. De opdrachtgever heeft met deze doelgroep een relatie en wil deze versterken of wil er juist een opbouwen (Kuiper, 2008:21). Een zakelijk evenement heeft een interne of een externe communicatiedoelstelling. Een zakelijk evenement met een interne communicatiedoelstelling houdt in dat het evenement zich richt op het personeel. Een externe communicatiedoelstelling houdt in dat het evenement zich richt op de klanten van het bedrijf (Kuiper, 2008:22). Publieksevenementen worden echter georganiseerd vanuit de inhoud van het evenement. Een bepaald thema wordt gebruikt als aanleiding om een evenement te organiseren, zoals bijvoorbeeld een jazzconcert of een wielerronde. Uiteraard wordt dit evenement alleen georganiseerd als de organisator vooraf de verwachting heeft dat het evenement veel bezoekers zal trekken. Want als er veel publiek naar het evenement trekt dan genereert de organisatie veel aandacht en is de kans groot dat er nog vele edities van het evenement volgen (Kuiper, 2008:19). Kaarsgaren (2007:169) stelt dat er nog een belangrijk verschil tussen publieks- en zakelijke evenementen is. Bij publieksevenementen is een Algemene Plaatselijke Verordening vereist doordat het evenement voor ieder publiek toegankelijk is.
- 23 -
Penseel (2006:476) maakt ook een indeling naar omvang van het evenement:
Mega-evenementen
> 1 miljoen bezoekers in totaal
Grootschalig
> 5000 bezoekers per dag
Middelgroot
500 – 5000 bezoekers per dag
Kleinschalig
circa 500 bezoekers per dag
§3.1.4 Definities publieksevenementen Het Centrum voor Live Communication (CLC, 2008) hanteert de volgende definitie van een publieksevenement: “Een gebeurtenis met een begin- en einddatum, die op één of meerdere locaties plaatsvindt, verplaatsbaar is en waarbij de bezoekers specifiek voor de activiteiten komen”. Ook de gemeente Rotterdam hanteert een eigen definitie. Bureau Vergunningen (2008) verstaat onder een grootschalig evenement: “elk voor publiek toegankelijke verrichting van vermaak waarvan de aard of de publiekaantrekkende werking vanuit een oogpunt van openbare orde en veiligheid dusdanig grootschalig is dat daarin zonder nadere ordening niet kan worden voorzien. Het verwachte aantal bezoekers bij dit soort evenementen is ruim boven de 5000 en er is inzet nodig van diverse hulpdiensten om een veilig verloop te garanderen. Voorbeelden van grootschalige evenementen zijn de Danceparade, Zomercarnaval, Marathon en De Wereldhavendagen”. De gemeente Rotterdam noemt in deze definitie het getal 5000, maar vermeldt niet of dat per dag of het totale aantal bezoekers van een evenement is. Na contact opgenomen te hebben met de gemeente Rotterdam legt Natasja Gijsel, Senior Adviseur dS+V Team Horeca & Evenementen, deze definitie uit: “De gemeente verstaat onder 5000 bezoekers of het totaal aantal bezoekers per dag (dus bij eendaagse evenementen) of het totaal aantal bezoekers berekend over het aantal dagen van het evenement, als dat ook boven de 5000 ligt wordt dat ook gezien als een grootschalig evenement.”
Samenvattend kan gesteld worden dat uit bovenstaande analyse gebleken is dat een grootschalig publieksevenement de volgende algemene kenmerken heeft:
Alle
Het heeft minimaal 5000 bezoekers, maar niet meer dan een miljoen in totaal;
Het is publieksgericht;
Het is gericht op vermaak;
Het wordt georganiseerd vanuit een bepaald thema;
Het heeft een begin- en einddatum;
Het vindt op één of meerdere locaties plaats;
Een vergunning en/of een Algemene Plaatselijke Verordening (APV) is vereist. vormen
die
voldoen
aan
bovenstaande
algemene
kenmerken
zijn
publieksbeurzen,
tentoonstellingen, manifestaties, muziek-, sport-, culturele-, en traditionele evenementen. Deze soort - 24 -
evenementen zijn onderdeel van dit onderzoek. Voor dit onderzoek worden deze algemene kenmerken gehanteerd bij de selectie van grootschalige publieksevenementen waarover gesproken wordt bij de interviews. De Rotterdamse grootschalige publieksevenementen die in deelvraag 3.3 benoemd worden moeten dan ook aan deze criteria voldoen.
- 25 -
§3.2 Wat wordt verstaan onder het imago van een stad? Bij het gebruik van het begrip imago ontstaat er veelal verwarring doordat het begrip identiteit dan ook ter sprake komt. De begrippen identiteit en imago van een stad komen ook weer voor in de citymarketing termen. Om duidelijkheid te geven over deze drie begrippen wordt in deze paragraaf allereerst het begrip citymarketing uitgelegd. In de daaropvolgende paragrafen de begrippen identiteit en imago. §3.2.1 Citymarketing Als een stad haar positie wil versterken en onder de aandacht wil brengen bij haar bewoners, bezoekers en bedrijven dan wordt er steeds vaker gebruik gemaakt van marketingtechnieken. Deze marketingmethode wordt stadspromotie of citymarketing genoemd (Riezebos, 2007:2). Jean-Pierre Komans (2009) hanteert de volgende definitie van citymarketing: “Citymarketing is het marktgericht opereren van een gemeentelijke organisatie om alle stedelijke actoren (gemeente organisatie, bewoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen) zover te krijgen dat de stad zich als geheel naar buiten kan profileren”. Angelique Lombarts voegt daar aan toe dat citymarketing niet alleen gebruikt wordt voor het “neerzetten van een positief imago om specifieke doelgroepen te paaien”. Maar citymarketing richt zich op alle gebruikers van de stad: de bezoekers, bewoners en bedrijven “met ieder hun eigen wensen en behoeften” (Lombarts, 2008:9). Een handig hulpmiddel voor een stad om zich op een eenduidige manier naar buiten toe te profileren is een brandtag of slogan. Een brandtag of slogan is een handtekening. Door gebruik te maken van een handtekening wordt deze op den duur herkenbaar voor bewoners, bedrijven en bezoekers. Zij worden door de brandtag aangetrokken om de stad te bezoeken of zich daar te vestigen (Algemeen B
Dagblad , 2009). Niet alleen de gemeente en gemeentelijke instellingen maken gebruik van de handtekening, maar ook bedrijven en wellicht bewoners. Zo heeft Rotterdam sinds 2005 de ‘Rotterdam Durft’ campagne, en sinds eind 2008 de nieuwe brandtag ‘RotterdamWorldPortWorldCity’. Deze brandtag wordt sindsdien al door diverse bedrijven gebruikt om zichzelf als Rotterdams bedrijf neer te zetten in binnen en buitenland (Interview Marloes Beijer, 2009). Citymarketing wordt dus als instrument gebruikt om de identiteit van een stad uit te dragen. Men hoopt dat het imago dan overeenkomt met de identiteit die de stad wil uitdragen. Door gebruik te maken van promotie wordt een stad aantrekkelijker gemaakt voor haar bezoekers, bewoners en bedrijven (Broekhuizen, 2005:22). Een onderdeel van de promotie zijn onder andere evenementen. De Wereldhavendagen bijvoorbeeld is een evenement waarbij de Rotterdammer met de haven wordt verbonden. Het evenement is niet alleen nationaal, maar ook internationaal bekend. Om een duidelijk beeld te krijgen van de identiteit en het imago van een stad worden deze begrippen in de volgende paragrafen uitgelegd.
- 26 -
§3.2.2 Identiteit
Identiteit heeft met de uitstraling van een organisatie te maken. Michels (2006:71) definieert identiteit als “de persoonlijkheid van de organisatie, wat de organisatie is en wat zij uitstraalt”. Door middel van symboliek straalt een organisatie haar identiteit uit. Voorbeelden van symboliek zijn de huisstijl, het logo, de website en bedrijfskleding (Michels, 2006:48). De gemeente Rotterdam heeft ook haar eigen huisstijl. Een onderdeel van die huisstijl is onder andere onderstaand logo. Het logo toont een stevige en stoere ‘R’. De ‘R’ staat uiteraard voor Rotterdam waar de Maas sierlijk doorheen stroomt. Alle diensten van de gemeente Rotterdam gebruiken dit logo om zo eenheid in de communicatie uit te stralen (Rotterdam Huisstijl, 2009).
Figuur 3.2.1 Logo gemeente Rotterdam
Ook gebruikt de gemeente Rotterdam de ‘Rotterdam Durft’ campagne om daarmee haar identiteit uit te stralen. Onderstaande afbeelding gebruikt de gemeente Rotterdam op haar website bij de rubriek ‘werk en vacatures’ (Gemeente Rotterdam, 2009). Deze afbeelding laat het Rotterdamse symbool de Euromast zien. En het laat door het abseilen van de Euromast zien dat werken bij de gemeente Rotterdam niet saai is. Het is juist gewaagd om als ambtenaar aan de slag te gaan.
Figuur 3.2.2 Gemeente Rotterdam ‘Durft’
- 27 -
Laros & Bal (2003:10) definiëren identiteit als volgt: “Identiteit is wat de organisatie wezenlijk is, vooral qua cultuur en het daarin wortelende gedrag, zowel van alle tot de organisatie behorende mensen als van de organisatie zelf. De identiteit is op te splitsen naar gedrag, huisstijl en communicatie, die binnen een driehoekspanningsveld steeds met elkaar verbonden zijn.”
Identiteit is dus hetgeen wat een organisatie is en wil uitstralen. In het geval van dit onderzoek is identiteit hetgeen wat een stad naar buiten toe uitstraalt. Dat betekent niet per definitie dat de bewoners, bezoekers en bedrijven van de stad dat ook zo ervaren. Hieronder wordt besproken wat het beeld (imago) van de stad precies inhoudt. §3.2.3 Imago
Volgens Michels (2006:71) is imago het “beeld van een organisatie bij publieksgroepen”. Door ervaringen met een organisatie vormt zich een beeld van die organisatie. Het beeld dat gevormd wordt door deze ervaringen is het imago van de organisatie (Osch & Doorn, 2006:153). Het imago kan daardoor positief maar ook negatief zijn. Als het imago negatief is dan moet de organisatie zichzelf afvragen hoe de doelgroep het wenselijke imago wel ziet. De organisatie dient dan de identiteit aan te passen om aan het gewenste imago te kunnen voldoen (Osch et al., 2006:154). Het imago van een stad is dus het beeld wat bewoners, bezoekers en bedrijven van haar hebben. Het totaal aan beelden, associaties en ervaringen bepaalt het imago wat bewoners, bezoekers en bedrijven van een stad hebben (Van der Grinten, 2004:53). Uit de enquête (bijlage I) die de onderzoeker heeft afgenomen blijkt dat de respondenten Rotterdam als een moderne, multiculturele en jonge stad zien. Drie verschillende beelden die gevormd zijn door het contact die zij met de stad hebben of hebben gehad.
Birkigt en Stadler verduidelijken het verschil tussen imago en identiteit in figuur 3.2.3. De persoonlijkheid van een organisatie wordt gevormd door het gedrag van de organisatie, door de communicatie van de organisatie en door de symboliek van de organisatie. Deze drie activiteiten en de persoonlijkheid vormen de corporate-identiteitsmix. Het gedrag, de communicatie
en
de
symboliek
zijn
instrumenten waarmee de organisatie kan reageren op signalen vanuit de omgeving en om eventueel het imago aan te passen (Kennisportal, 2009).
Figuur 3.2.3: Corporate-identiteitsmix volgens m Birkigt & Stadler
- 28 -
Tot slot formuleert Angelique Lombarts (2008:19) het verschil tussen identiteit en imago als volgt: “Ofwel de identiteit van een stad is wat de stad werkelijk is, het imago is het beeld dat anderen van de stad hebben”.
Samenvattend kan gesteld worden dat de stad haar identiteit naar buiten uitstraalt door middel van symboliek naar haar bezoekers, bewoners en bedrijven. Deze bezoekers, bewoners en bedrijven hebben op hun beurt een bepaald beeld (imago) van een stad door ervaringen die zij opdoen. Dit beeld kan zowel negatief als positief zijn. Een stad wil graag dat het imago van haar stad in overeenstemming is met haar identiteit. Dat bewoners, bezoekers en bedrijven het beeld hebben dat de stad wil uitstralen.
- 29 -
§3.3 Welke grootschalige publieksevenementen zijn er in Rotterdam? In 2005 hebben ruim 5,7 miljoen mensen de Rotterdamse evenementen bezocht. Daarmee is het aantal evenementbezoeken sinds 2001 met drieëndertig procent gestegen. Het totaal aantal bezoeken aan vrijetijdsvoorzieningen in Rotterdam in 2005 is overigens ruim 17,5 miljoen 2
(OntwikkelingsBedrijfRotterdam, 2006:6) . Maar welke evenementen zijn door deze 5,7 miljoen mensen bezocht? In deze paragraaf worden alle grootschalige publieksevenementen vermeld die in Rotterdam in de periode van januari 2005 tot en met december 2008 georganiseerd zijn. Deze evenementen zijn geanalyseerd op het bezoekersaantal, het soort evenement en het aantal edities die tot en met 2008 hebben plaatsgevonden. Tevens worden de uitkomsten van de enquête die door de onderzoeker is afgenomen vergeleken met de uitkomsten van deze analyse. §3.3.1 Grootschalige publieksevenementen in Rotterdam
In paragraaf 3.1 is onderzocht wat een grootschalig publieksevenement is. Daaruit is gebleken dat een grootschalig publieksevenement de volgende algemene kenmerken heeft:
Alle
Het heeft minimaal 5000 bezoekers, maar niet meer dan een miljoen in totaal;
Het is publieksgericht;
Het is gericht op vermaak;
Het wordt georganiseerd vanuit een bepaald thema;
Het heeft een begin- en einddatum;
Het vindt op één of meerdere locaties plaats;
Een vergunning en/of een Algemene Plaatselijke Verordening (APV) is vereist. vormen
die
voldoen
aan
bovenstaande
algemene
kenmerken
zijn
publieksbeurzen,
tentoonstellingen, manifestaties, muziek-, sport-, culturele-, en traditionele evenementen. Deze soort evenementen zijn onderdeel van dit onderzoek. Voor dit onderzoek worden deze algemene kenmerken gehanteerd bij de selectie van grootschalige publieksevenementen die in Rotterdam georganiseerd zijn in de periode van januari 2005 tot en met december 2008. De evenementen uit deze periode worden geïnventariseerd omdat op 1 december 2004 de campagne ‘Rotterdam Durft’ is gestart. Het doel van deze campagne is om “het imago van Rotterdam in overeenstemming te brengen met de identiteit van de stad: Rotterdam is een jonge, A
internationale stad aan het water met een nuchtere en daadkrachtige mentaliteit” (Rotterdam Durft ,
2008). In hoofdstuk vier wordt onderzocht of deze evenementen bijdragen aan het gewenste Rotterdamse imago. Rotterdam Festivals heeft op haar website een evenementenkalender (Rotterdam Festivals, 2008) gepubliceerd, waarin alle evenementen zijn gepubliceerd waar een vergunning en/of een Algemeen Plaatselijke Verordening bij de gemeente Rotterdam voor is aangevraagd in het jaar 2008. Dienst Vergunningen van de gemeente Rotterdam heeft de kalenders van de jaren 2005, 2006 en 2007
2
Dit onderzoek is het meest recente wat door de gemeente Rotterdam gepubliceerd is. - 30 -
beschikbaar gesteld. Door middel van deze evenementenkalenders is een inventarisatie gemaakt van de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam in de periode van 2005 tot en met 2008. In tabel 3.3.1 staan de grootschalige publieksevenementen vermeld die in deze periode in Rotterdam georganiseerd zijn. Per evenement is het gemiddeld aantal bezoekers vermeld, het soort evenement, de locatie in Rotterdam en het aantal edities tot en met 2008. De evenementen zijn ingedeeld naar bezoekersaantal. Het evenement met het meeste aantal bezoekers staat bovenaan vermeld, het evenement met het minst aantal bezoekers staat onderaan vermeld3. §3.3.2 Grootschalige publieksevenementen in Rotterdam in de periode 2005 – 2008
Evenement
Gemiddeld aantal bezoekers per jaar 850.000 700.000 500.000 500.000 400.000
Soort evenement
Locatie
Sport Cultureel Sport Sport Cultureel
Parcours door stad Parcours door Centrum Maas en kades langs de Maas Parcours door Centrum Kop van Zuid in Centrum en havengebied Diverse bioscopen in Rotterdam
1 2 3 4 5
Fortis Marathon Rotterdam Zomercarnaval Volvo Ocean Race Bavaria City Racing De Wereldhavendagen
6
Internationaal Film Festival Rotterdam 4 Red Bull Air Race Ortel Dunya Festival
360.000
Cultureel
275.000 220.000
Sport Cultureel
FFWD Fit For Free Dance Parade Strand aan de Maas Concert DJ Tiësto, als onderdeel van de Volvo Ocean Race ABN AMRO World Tennis Tournament Winterplein (schaatsbaan) North Sea Jazz Festival 5 Battle of Drums North Sea Round Town Rotterdam Straatfestival Metropolis Concours Hippique International Officiel (CHIO) De Parade Wednesday Night Skate Heerlijk Rotterdam De Wereld Van Witte de With
200.000
7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Aantal edities t/m 2008 28 23 1 4 31 37
Muziek
Maas en kades langs de Maas Het Park bij de Euromast in Delfshaven Parcours door Centrum
2 31 12
200.000 150.000
Cultureel Muziek
Leuvehoofd in het Centrum Ponton in de Maas
6 1
100.000
Sport
Ahoy Rotterdam in Rotterdam-Zuid
35
80.000 70.000 60.000 55.000 50.000 50.000 50.000
Sport Muziek Muziek Muziek Cultureel Muziek Sport
Lloyd Multiplein in Delfshaven Ahoy Rotterdam in Rotterdam-Zuid Coolsingel in Centrum Binnen- en buitenlocaties in stad Parcours door Centrum Het Zuiderpark in Rotterdam-Zuid Kralingse Bos in Kralingen
6 33 3 20 20 60
40.000 40.000 35.000 30.000
Cultureel Sport Cultureel Cultureel
Museumpark in Centrum Parcours door stad Parklaan in Centrum Witte de Withstraat in Centrum
18 11 2 8
3
In de bronnenlijst op pagina 63 is een aparte bronvermelding ingevoegd welke refereert naar bronnen van het bezoekersaantal per evenement. 4 Bij de Red Bull Air Race dient opgemerkt te worden dat in 2008 het evenement 50.000 bezoekers heeft getrokken ten opzichte van 500.000 in 2005. 5 Het aantal edities van Battle of Drums is niet bekend. - 31 -
30.000
Muziek
25.000 25.000 25.000 25.000
Muziek Cultureel Cultureel Muziek
29
Bevrijdingsfestival Zuid-Holland Internationaal Shantyfestival Paradie Overschie Pleinbioscoop Dag van de Romantische muziek Het Havenfestival
25.000
Cultureel
30 31 32 33 34 35
World Cup Big Air Verborgen Tuinen Gergiev Festival Rotterdam Zuiderparkdagen Camping Rotterdam Chinees Cultureel Festival
25.000 25.000 22.000 20.000 20.000 19.000
Sport Cultureel Muziek Cultureel Cultureel Cultureel
36 37 38 39 40 41 42 43 44 45
Nieuwjaarsnacht Intocht Sinterklaas R’Uitmarkt Stad van Verlangen Rotterdamse Museumnacht Stadhuisplein On Ice Get Hoekt! Nelson Mandela Festival RET NK Tramtrekken World Hockey Champions Trophy Men Editie NL/editie Orange Babies 2007 Rotterdam Road Races: Fortis 1/2 Marathon Rotterdam & Rotterdam on Wheels Opening Brandgrens KoninginnedagFestival
15.000 15.000 15.000 15.000 12.000 10.000 10.000 10.000 8.000 8.000
Muziek Cultureel Cultureel Muziek Cultureel Sport Muziek Cultureel Sport Sport
8.000
Muziek
Erasmusbrug en Willemsplein in Centrum Oude Haven in Centrum Sidelingepark in Overschie Lloyd Multiplein in Delfshaven Het Park bij de Euromast in Delfshaven Leuvehaven, Wijnhaven en Oude Haven in Centrum Willemsplein in Centrum Diverse tuinen in stad De Doelen in Centrum Het Zuiderpark in Rotterdam-Zuid Noordereiland in Feyenoord Westersingel en Eendrachtsplein in Centrum Boompjes in Centrum Parcours door Centrum Schouwburgplein in Centrum Buitenlocaties in Zuid Diverse musea en galeries in stad Stadhuisplein in Centrum Strand Hoek van Holland Afrikaanderplein in Feyenoord Coolsingel in Centrum Hockey Club Rotterdam in Hillegersberg/Schiebroek Strand Hoek van Holland
8.000
Sport
Parcours door Rotterdam
5 & 11
7.000 7.600
Cultureel Muziek
Diverse locaties in Centrum Binnerotteplein in Centrum
1 1
Musica Republica Leontien's Ladies Ride Veerhavenconcert & Kidsconcert Fortis Bruggenloop Rotterdam adidas Ladiesrun 6 Kermis
6.000 5.000 5.000
Muziek Sport Muziek
Lloyd Multiplein in Delfshaven Parcours door Prins Alexander Veerhaven in Centrum
2 1 6&3
5.000
Sport
Parcours door Rotterdam
23
5.000 Niet bekend
Sport Cultureel
Parcours door Rotterdam Lloyd Multiplein in Delfshaven
2 40
24 25 26 27 28
46 47
48 49 50 51 52 53 54 55
15 7 2 23 22 25 2 8 13 14 6 2 2 57 9 1 7 3 2 5 1 1 1
Figuur 3.3.1: Grootschalige publieksevenementen in Rotterdam in de periode 2005 – 2008
6
Van de Kermis is het bezoekersaantal niet bekend. Zowel de gemeente Rotterdam als de organisator Bureau de Kermisgids hebben geen zicht in het bezoekersaantal. De gemeente Rotterdam ziet de Kermis echter wel als een grootschalig evenement, vandaar dat dit evenement wel in deze tabel is opgenomen. - 32 -
§3.3.2.1 Soort evenement
In
bovenstaande
tabel
3.3.1
staan
vijfenvijftig
Soort
Aantal
evenement
evenementen
%
evenementen welke in de periode van januari 2005 tot en
Muziek
17
31
met december 2008 in Rotterdam hebben plaatsgevonden.
Cultuur
22
40
Deze evenementen zijn ingedeeld naar soort evenement
Sport
16
29
(zie de indeling van Penseel op pagina 22). De evenementen die in Rotterdam georganiseerd zijn, zijn van
Figuur 3.3.2: Soort evenement
toepassing op drie van de zes soorten evenementen die
Penseel onderscheidt. In Rotterdam wordt er onderscheid gemaakt naar muziek, culturele en sportevenementen. Tabel 3.3.2 laat zien dat van de genoemde vijfenvijftig evenementen er 17 (31%) in de categorie muziek, 22 (40%) in de categorie cultuur, en 16 (29%) in de categorie sport vallen. Daaruit kan geconcludeerd worden dat de meeste grootschalige publieksevenementen die in Rotterdam georganiseerd worden een cultureel karakter hebben. Hoewel het verschil met de andere twee soorten sport en muziek erg klein is. Daardoor kan er opgemerkt worden dat het soort evenement bijna evenredig verdeeld is in Rotterdam. Echter, als er naar de vijftien grootste Rotterdamse evenementen gekeken wordt, dan blijkt dat de verhoudingen anders zijn. Sportevenementen (40%) staan dan bovenaan, gevolgd door cultureel (33%) en muziek (27%). §3.3.2.2 Aantal edities
Aantal edities
Tabel 3.3.3 laat in de periode 2005 tot en met 2008
Aantal
7
evenementen
%
vierenvijftig evenementen zien die één tot zestig keer in
1–4
21
38
Rotterdam hebben plaatsgevonden. Er is een indeling per
5–8
9
16
vier edities gemaakt.
9 – 12
4
7
Uit deze tabel kan opgemerkt worden dat er eenentwintig
13 – 16
3
6
grootschalige publieksevenementen zijn die één tot vier
17 – 20
3
6
keer in Rotterdam georganiseerd zijn. Deze eenentwintig
21 – 24
4
7
evenementen zijn in de periode 2005 tot en met 2008
25 – 28
2
4
georganiseerd. Er kan dan ook geconcludeerd worden dat
29 – 32
2
4
er in een tijdsbestek van vier jaar eenentwintig nieuwe
33 – 36
2
4
grootschalige publieksevenementen in Rotterdam zijn
37 – 40
2
4
41 – 44
0
0
45 – 48
0
0
49 – 52
0
0
53 – 56
0
0
57 – 60
2
4
bijgekomen. Dat is een toename van achtendertig procent. Ook dient opgemerkt te worden dat er in Rotterdam evenementen georganiseerd worden die al decennialang meegaan. Zo zijn er inmiddels van het Concours Hippique International Officiel zestig edities georganiseerd en van de Intocht van Sinterklaas zevenenvijftig.
Tabel 3.3.3: Aantal edities van 54 evenementen
7
Van Battle of Drums is het aantal edities niet bekend, en is daarom niet in deze tabel opgenomen. - 33 -
§3.3.2.3 Bezoekersaantal
Tabel 3.3.4 laat zien tot welke bezoekersindeling de
Indeling van aantal
Aantal
bezoekers
evenementen
%
vijfenvijftig evenementen behoren. Er is gekozen om
5.000 tot 50.000
36
65
de evenementen in drie klassen in te delen. Hieruit
50.000 tot 100.000
7
13
blijkt dat zesendertig evenementen (65%) tot de
100.000 tot 1.000.000
12
22
laagste klasse behoren. Twaalf evenementen (22%) tot de hoogste, en zeven evenementen (13%) tot de
Tabel 3.3.4: Indeling bezoekersaantal
middelste klasse. Hieruit kan opgemerkt worden dat twaalf
evenementen
de
meeste
impact
in
Rotterdam
hebben,
doordat
zij
de
hoogste
bezoekersaantallen trekken. Gemiddeld trekken deze evenementen tussen de honderdduizend en één miljoen bezoekers. §3.3.3 Uitkomsten enquête
Er is een kleinschalige enquête afgenomen onder vijfendertig respondenten. Aan hen is gevraagd om drie grootschalige evenementen in Rotterdam te benoemen. Vierentwintig procent van de respondenten noemt het Zomercarnaval op de eerste plaats. De FFWD Fit For Free Dance Parade staat op de tweede plaats met vijftien procent, gevolgd door de Bavaria City Racing met veertien procent. Op de vierde, vijfde en zesde plaats staan respectievelijk de Fortis Marathon (11%), de Red Bull Air Race (10%) en De Wereldhavendagen (8%)8. Al deze door de respondenten genoemde evenementen staan in de top tien van tabel 3.3.1. Deze zes evenementen zijn evenementen die een erg hoog bezoekersaantal hebben en daardoor ook veel media-aandacht genereren. Dit kan de reden zijn waarom de respondenten voor deze evenementen hebben gekozen en niet voor de kleinere, die wellicht bij een kleiner publiek bekend zijn. Deze grootschalige publieksevenementen zijn overigens ook over het algemeen de evenementen waarover de stakeholders spontaan begonnen te praten tijdens de interviews. §3.3.4 Overige evenementen
Volgens de definitie van grootschalig publieksevenement in Rotterdam die in dit onderzoek gehanteerd wordt, behoren alle evenementen die meer dan 5.000 bezoekers trekken en voor iedereen toegankelijk zijn tot deze definitie. Onder deze definitie vallen dan ook voetbalevenementen, zoals de voetbalwedstrijden van de Rotterdamse voetbalclubs Feyenoord, Sparta en Excelsior. Deze evenementen zijn echter niet in het onderzoek opgenomen, omdat ze uitmaken van een landelijk gecoördineerd voetbalbeleid. Deze voetbalwedstrijden in Rotterdam maken deel uit van een landelijke competitie, en soms ook van een internationale competitie. Ze zijn niet uniek voor Rotterdam. Het zijn periodiek terugkerende evenementen waar het Rotterdamse evenementenbeleid maar relatief weinig invloed op kan uitoefenen omdat het onderdeel uitmaakt van een landelijke competitie. Daarnaast zijn de meeste voetbalwedstrijden doorgaans alleen toegankelijk op vertoon van een persoonsgebonden seizoenskaart. Er is daardoor sprake van een persoonsgebonden lidmaatschap. Hierdoor zijn de voetbalwedstrijden voor een groot publiek niet toegankelijk.
8
De gehele uitslag van de enquête bevindt zich in bijlage I. - 34 -
§3.4 Wat is het gewenste Rotterdamse imago volgens de stakeholders? In deze paragraaf wordt allereerst beschreven wat Rotterdam als stad naar bewoners, bezoekers en bedrijven wil uitstralen. Daarna wordt gekeken welk beeld de stakeholders van het Rotterdamse imago hebben. Tot slot wordt de enquête die door de onderzoeker is afgenomen gelinkt aan het beeld dat de stakeholders van het Rotterdams imago hebben. §3.4.1 ‘Rotterdam Durft’ & ‘RotterdamWorldPortWorldCity’
‘Kil, koud en een werkstad’ is het beeld dat veel mensen van Rotterdam hebben in 2003 ten tijde van een imago-onderzoek naar de stad (Communicatie online, 2003). Om dit negatieve imago te verbeteren is in 2005 de campagne ‘Rotterdam Durft’ van start gegaan. Aan het imago van Rotterdam als kille, werkende stad gaat een stuk geschiedenis vooraf. Op 14 mei 1940 wordt Rotterdam gebombardeerd door de Duitse bezetter met als gevolg dat vanaf die dag de wederopbouw van Rotterdam is gestart. Bijna het gehele centrum wordt verwoest en moet herbouwd worden. De havenstad met zijn harde werkers en opgestroopte mouwen herbouwen Rotterdam tot een moderne, internationale stad aan het water. Althans, dat is wat de campagne van ‘Rotterdam Durft’ zegt. Zij willen met de campagne het imago van Rotterdam in overeenstemming brengen met de identiteit van de stad: “Rotterdam is een jonge, internationale stad aan het water met een nuchtere en daadkrachtige mentaliteit”. De ‘Rotterdam Durft’ campagne richt zich op de doelgroep jonge
hoogopgeleiden. Deze HBO/WO studenten hebben niet het beeld van Rotterdam als internationale stad aan het water. Terwijl deze doelgroep wel de toekomst van Rotterdam is. Zij moeten in de toekomst in Rotterdam gaan wonen en werken (Rotterdam DurftA, 2008). De ‘Rotterdam Durft’ campagne bestaat uit vier waarden:
Vernieuwend, trendsettend, spraakmakend;
Gewaagd, gedurfd, met lef;
Internationaal en/of multicultureel karakter;
Bijzonder, uniek (in Nederland).
Deze vier waarden worden gemeentebreed gebruikt om zo een eenduidig beeld van de campagne B
naar de bewoners, bezoekers en bedrijven uit te stralen (Rotterdam Durft , 2009). Deze campagne is in december 2004 gestart met als doel zich te richten op de Nederlandse bevolking. Vandaar dat de naam ook ‘Rotterdam Durft’ is, en er geen Engelstalige vertaling is ontwikkeld. De promotie van Rotterdam in het buitenland vindt dan ook niet plaats door middel van een campagne. In 2006 is daar echter verandering ingekomen met de oprichting van de Chief Marketing Office Rotterdam. Zij heeft als doel het merk Rotterdam te versterken in binnen en buitenland door samen te werken met andere partijen in de stad. Eind november 2008 heeft dat geresulteerd in een nieuwe Merkstrategie Rotterdam. ‘RotterdamWorldPortWorldCity’ is de nieuwe brandtag (handtekening) van de stad Rotterdam. De brandtag wordt niet alleen door gemeentelijke instellingen gebruikt, maar ook door externe partijen. Zo kan bijvoorbeeld een evenement als de FFWD Fit For Free Dance Parade er voor kiezen om in de promotie van het evenement ook gebruik te maken van de slogan. In overleg met de Chief Marketing Office wordt dan het woord ‘City’ vervangen door een ander woord dat kenmerkend is voor het evenement. In dit geval kan er gekozen worden - 35 -
voor bijvoorbeeld RotterdamWorldPortWorldEvent of RotterdamWorldPortWorldDance. De Chief Marketing Office vindt het belangrijk dat iedereen gebruik kan maken van de brandtag en dat de brandtag ook bij het bedrijf of de persoon past. Daarom is de brandtag een vorm van maatwerk, zodat er keer op keer een nieuwe vorm van ontstaat. De nieuwe merkstrategie is ontwikkeld door gebruik te maken van bestaande citymarketing tools in Rotterdam, waaronder de ‘Rotterdam Durft’ campagne. Daarom komen beide campagnes ook met elkaar overeen (Interview Marloes Beijer, 2009). ‘Rotterdam Durft’ heeft als doel “het imago van Rotterdam in overeenstemming te brengen met de identiteit van de stad: Rotterdam is een jonge, internationale stad aan het water met een nuchtere en daadkrachtige mentaliteit” (Rotterdam DurftA, 2008).
‘RotterdamWorldPortWorldCity’ heeft als doel “het versterken van het merk Rotterdam en het vergroten van het imago en de (inter)nationale uitstraling om daarmee méér bezoekers, bedrijven, bewoners
en
studenten
naar
de
stad
en
haven
te
trekken
en
ook
te
behouden”
(RotterdamWorldPortWorldCity, 2009). §3.4.2 Enquête over het Rotterdamse imago
De enquête waaraan vijfendertig respondenten hebben meegewerkt, geeft een beeld van het Rotterdamse imago. Aan de respondenten is gevraagd om het Rotterdamse imago in drie steekwoorden te omschrijven. Daar is de volgende top vijf uit voortgekomen: 1. Modern 2. Multicultureel 3. Jong 4. Vernieuwend 5. Ondernemend De Rotterdammer en de Rotterdamse bezoeker geven aan dat zij de stad als een moderne, multiculturele en jonge stad ervaren. Daarnaast is de stad vernieuwend en ondernemend9. §3.4.3 Het Rotterdams imago volgens de stakeholders
Is Rotterdam ook daadwerkelijk modern, multicultureel, jong, vernieuwend en ondernemend? Of is Rotterdam nog steeds de koude, kille havenstad? Deze vragen zijn aan de geïnterviewde stakeholders voorgelegd. In deze paragraaf volgt het beeld dat deze stakeholders van het Rotterdamse imago hebben. Jong, internationaal, nuchter, daadkrachtige mentaliteit, water en haven zijn de steekwoorden die in de campagnes van ‘Rotterdam Durft’ en ‘RotterdamWorldPortWorldCity’ naar voorkomen. Dit sluit ook grotendeels aan bij de bevindingen uit de enquête. Volgens de respondenten van deze enquête is Rotterdam namelijk een moderne, multiculturele, jonge, vernieuwende en ondernemende stad. Annemieke Loef (De Wereldhavendagen) omschrijft het Rotterdamse imago ook in een aantal steekwoorden als “een jonge, dynamische stad die heel erg in beweging is”. Zij geeft ook aan dat “Rotterdam best veranderd is”. Hiermee bedoelt zij dat het Rotterdamse imago sinds de Tweede
9
De gehele uitwerking van de enquête bevindt zich in bijlage I. - 36 -
Wereldoorlog een zeer grote verandering heeft ondergaan. Jasper Scholte (JMR) stelt dat Rotterdam “als zielig werd ervaren door de rest van Nederland” net na de Tweede Wereldoorlog. Door de
wederopbouw kreeg de stad het imago van “niet lullen maar poetsen, geen woorden maar daden” aldus Carla van Bokhoven van Ahoy Rotterdam. Jasper Scholte stelt dat de “handen uit de mouwen” e
nog steeds het Rotterdamse imago is, maar dat Rotterdam ook de “meest 21 eeuwse stad is”. Rotterdam is een jonge stad die ook steeds “multicultureler” wordt volgens Annemieke Loef, wat we ook voor een groot deel te danken hebben aan de “haven”. Want “geen andere stad heeft zoveel nationaliteiten als Rotterdam: maarliefst 174” voegt Marloes Beijer (Chief Marketing Office) hieraan
toe. Hans den Oudendammer van Rotterdam Topsport benadert het Rotterdams imago op een andere manier. Volgens hem staat Rotterdam bekend om haar “korte lijnen en snelle besluitvorming”. Frits van Elten (De Kuip) voegt daaraan toe dat “Rotterdam heel erg slagvaardig is in de vorm van het organiseren van grootschalige bijzondere evenementen, terwijl heel veel gemeentes zich nog weleens achter de oren krabben om te kijken of ze zo’n evenement wel willen hebben”. Dit ligt overigens ook in
het verlengde van het onderscheidende Rotterdamse imago. Meer daar over in paragraaf 3.5 op pagina 38.
Samenvattend kan gesteld worden dat de Rotterdamse stakeholders vinden dat Rotterdam niet een eenduidig imago heeft. De Tweede Wereldoorlog is bepalend geweest voor het ‘niet lullen maar poetsen, geen woorden maar daden’ imago en het ‘handen uit de mouwen’ imago. Dit oude imago is nog steeds kenmerkend voor Rotterdam maar heeft wel een verandering ondergaan. Rotterdam is nu een jonge stad met een internationale haven. Deze haven is enorm belangrijk voor de stad. Hierdoor is Rotterdam een multiculturele stad, welke bekend staat om haar snelle besluitvorming. Hetgeen wat Rotterdam wil uitstralen; een jonge, internationale stad aan het water met een nuchtere en daadkrachtige mentaliteit, is ook deels het beeld wat de stakeholders van Rotterdam hebben.
- 37 -
§3.5 Waarom is het Rotterdamse imago onderscheidend volgens de stakeholders? In de vorige paragraaf is vastgesteld wat het Rotterdamse imago is, namelijk een jonge, internationale stad aan het water met een nuchtere en daadkrachtige mentaliteit. In deze paragraaf beschrijft de onderzoeker op welke manier Rotterdam zich onderscheidt ten opzichte van andere steden. In de eerste paragraaf wordt beschreven welke rol het zogenaamde ‘Rotterdamse model’ hierin speelt. In de tweede paragraaf wordt de sportstad Rotterdam beschreven. §3.5.1 Het ‘Rotterdamse model’
Reinier Weers van Rotterdam Festivals geeft aan dat Rotterdam zich op het evenementenbeleid onderscheidt doordat zij het zogenaamde “Rotterdamse model” hanteren. De gemeente Rotterdam is niet verantwoordelijk voor het evenementenbeleid van de stad, maar besteedt dit uit aan Rotterdam Festivals. Zij hebben als opdracht om de “cultuurparticipatie van de Rotterdammers te bevorderen”. Jaarlijks zetten zij een aantal projecten uit, zoals de Rotterdamse Zomerfestivals. De Rotterdamse Zomerfestivals bestaan uit tal van evenementen die niet door Rotterdam Festivals georganiseerd worden, maar door externe partijen. Rotterdam Festivals legt samen met de gemeente Rotterdam de criteria waar de evenementen aan moeten voldoen vast om “vervolgens de creativiteit van de stad haar werk te laten doen”. Op deze manier coördineren ze het Rotterdamse evenementenbeleid in
samenwerking met de gemeente Rotterdam. Daarnaast is het Rotterdamse stadsbestuur ook erg belangrijk. Zij zijn diegenen die intensief lobbyen om evenementen, zoals de start van de Tour de France in 2010, binnen te halen. Zonder belangrijke personen, zoals een burgermeester en wethouders, is het binnenhalen van zulk soort evenementen bijna niet mogelijk. Kortom Rotterdam onderscheidt zich doordat Rotterdam Festivals de nieuwe evenementen aan de criteria van de stad toetst en het Rotterdamse stadsbestuur wat bij zeer bijzondere evenementen langdurig lobbiet. Hierdoor kan er “snel, slagvaardig, positief en constructief gehandeld worden. Daarmee onderscheidt Rotterdam zich enorm van andere Nederlandse steden” (Interview Reinier
Weers, 2008). Frits van Elten (De Kuip) geeft ook aan dat “Rotterdam zich onderscheidt door het laten plaatsvinden van spectaculaire evenementen”. “Zulk soort uitdagingen wil Rotterdam wel aan”. Andere steden zijn
veel terughoudender. Hij deelt ook de mening van Reinier Weers dat burgemeester en wethouders een erg belangrijke rol in het evenementenbeleid innemen. Frits van Elten geeft aan “dat de winst die Rotterdam maakt op evenementengebied” komt doordat het evenementenbeleid door de “gemeente Rotterdam veel professioneler wordt aangepakt dan ten opzichte van Amsterdam”. “Rotterdam is doordrongen van het feit dat evenementen belangrijk zijn voor de stad, belangrijk voor het imago”.
“Rotterdam onderscheidt zich door de korte lijnen, snelle beslismomenten en een burgemeester die altijd bereikbaar was”. “Je zou veronderstellen dat andere steden daar ook makkelijker in zouden worden. Maar dat doen ze niet. Daar ligt dus een kans voor Rotterdam”.
Volgens Mark Rouwenhorst (collega van Jasper Scholte van JMR) is het “onderscheidende karakter dat in Rotterdam heel veel plaats kan vinden”. “Een Rotterdams evenement is niet onderscheidend ten opzichte van evenementen in andere steden”. “Het onderscheidende is dat Rotterdam openstaat voor grootschalige evenementen”.
- 38 -
§3.5.2 Sportstad Rotterdam Dankzij het ‘Rotterdamse model’ onderscheidt Rotterdam zich ook als sportstad. Tabel 3.3.1 op pagina 39 laat zien dat zes sportevenementen tot de vijftien grootste evenementen van Rotterdam behoren tegenover vijf culturele en vier muziekevenementen. Hans den Oudendammer (Rotterdam Topsport) stelt dat Rotterdam zich als sportstad onderscheidt van andere steden. “Als het in Rotterdam niet lukt, dan lukt het nergens”. Hij geeft aan dat het grote sportevenement de Volvo Ocean
Race in 2006 in Rotterdam heeft plaatsgevonden. Amsterdam zou in eerste instantie stop-over worden, omdat daar het hoofdkantoor van ABN AMRO gevestigd is. Twee deelnemende schepen werden gesponsord door ABN AMRO. De gemeente Amsterdam heeft te lang gewacht met toestemming geven voor het evenement. De organisatie is toen naar Rotterdam uitgeweken. “Ze zijn bij ons terecht gekomen en wij zeiden: ja fantastisch”.
In de sportwereld heeft Rotterdam een uniek sportimago opgebouwd. “Rotterdam is absoluut onderscheidend op het gebied van sport”. “Niet alleen de Rotterdamse sportevenementen dragen hieraan bij, maar ook de topsportverengingen en het aantal accommodaties die in Rotterdam gevestigd zijn”. “We onderscheiden ons zeker als het gaat om moderne internationale sportaccommodaties”. Hans den Oudendammer doelt hier op het enige echte honkbalstadion van
Nederland dat in Rotterdam gevestigd is. Daarnaast bezit Rotterdam drie voetbalstadions en een internationale roeibaan wordt aangelegd. Rotterdam beschikt uiteraard ook over Sportpaleis Ahoy Rotterdam. Frits van Elten (De Kuip) sluit zich hier bij aan. Hij stelt ook dat “Rotterdam zich op het gebied van evenementen en sport enorm profileert”.
Samenvattend kan er gesteld worden dat het Rotterdamse imago zich onderscheidt van andere steden doordat het werkt volgens het ‘Rotterdamse model’ waarbij snelle en slagvaardige besluiten worden genomen en waar beleidsmatig ruimte wordt gegeven aan grootschalige evenementen. Door het ‘Rotterdamse model’ wordt er in Rotterdam een succesvol evenementenbeleid gevoerd. Mede hierdoor heeft zij zich als sportstad van Nederland kunnen profileren. Door de snelle besluitvorming en vasthoudendheid is Rotterdam uniek en onderscheidend in Nederland.
- 39 -
§3.6 Wat zijn de karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam volgens de stakeholders? Deze paragraaf behandelt de laatste deelvraag van dit onderzoek. In de laatste paragraaf van hoofdstuk drie wordt bepaald welke elementen van de grootschalige publieksevenementen karakteristiek zijn voor Rotterdam. Allereerst wordt er een selectie gemaakt van de vijfenvijftig grootschalige publieksevenementen die in paragraaf 3.3 benoemd zijn. Daarna worden elementen beschreven van de grootschalige publieksevenementen die karakteristiek zijn voor Rotterdam. Tot slot wordt per geselecteerd evenement de karakteristieke elementen aangegeven. §3.6.1 De 15 grootste evenementen
In tabel 3.3.1 op pagina 31 staan vijfenvijftig grootschalige publieksevenementen. Dit aantal is te groot om van elk evenement de karakteristieke elementen te bepalen. Het onderzoek heeft daarom betrekking op de eerste vijftien evenementen die in deze tabel voorkomen. Van de grootste vijftien evenementen worden de elementen onderzocht die karakteristiek zijn voor Rotterdam. Bij de beantwoording van de centrale vraag in hoofdstuk vier en de aanbeveling in hoofdstuk vijf staan deze vijftien grootste evenementen van Rotterdam dan ook centraal. De keuze om de eerste vijftien evenementen te onderzoeken, is genomen doordat deze evenementen de meeste impact in Rotterdam hebben. Het gemiddelde bezoekersaantal ligt tussen de 60.000 en de 850.000 bezoekers per evenement. Dat betekent dat voor het merendeel van deze evenementen een deel van de Rotterdamse stad afgesloten dient te worden tijdens het evenement. In de inleiding van dit onderzoek geeft de onderzoeker de overlast door grootschalige evenementen als een van de aanleidingen voor dit onderzoek aan. Ook hebben evenementen met zulke hoge bezoekersaantallen vaak een positieve economische impact op de stad Rotterdam. In onderstaande tabel 3.6.1 staan de vijftien grootste publieksevenementen in Rotterdam die in de periode van januari 2005 tot en met december 2008 georganiseerd zijn:
Evenement
1 2 3 4 5
Fortis Marathon Zomercarnaval Volvo Ocean Race Bavaria City Racing De Wereldhavendagen
6
Internationaal Film Festival Rotterdam Red Bull Air Race10 Ortel Dunya Festival
7 8
Gemiddeld aantal bezoekers per jaar 850.000 700.000 500.000 500.000 400.000
Soort evenement
Locatie
Sport Cultureel Sport Sport Cultureel
360.000
Cultureel
Parcours door stad Parcours door Centrum Maas en kades langs de Maas Parcours door Centrum Kop van Zuid in Centrum en havengebied Diverse bioscopen in Rotterdam
275.000 220.000
Sport Cultureel
Aantal edities t/m 2008 28 23 1 4 31 37
Maas en kades langs de Maas Het Park bij de Euromast in Delfshaven
2 31
10
Bij de Red Bull Air Race dient opgemerkt te worden dat in 2008 het evenement 50.000 bezoekers heeft getrokken ten opzichte van 500.000 in 2005. - 40 -
9 10 11
12 13 14 15
FFWD Fit For Free Dance Parade Strand aan de Maas Concert DJ Tiësto, als onderdeel van de Volvo Ocean Race ABN AMRO World Tennis Tournament Winterplein (schaatsbaan) North Sea Jazz Festival 11 Battle of Drums
200.000
Muziek
Parcours door Centrum
12
200.000 150.000
Cultureel Muziek
Leuvehoofd in het Centrum Ponton in de Maas
6 1
100.000
Sport
Ahoy Rotterdam in Rotterdam-Zuid
35
80.000 70.000 60.000
Sport Muziek Muziek
Lloyd Multiplein in Delfshaven Ahoy Rotterdam in Rotterdam-Zuid Coolsingel in Centrum
6 33
Tabel 3.6.1: De 15 grootste evenementen in Rotterdam
§3.6.1.1 Fortis Marathon Rotterdam
Fortis Marathon Rotterdam is een sportevenement. Het is reeds achtentwintig keer in Rotterdam georganiseerd. Het evenement trekt jaarlijks gemiddeld 850.000 bezoekers. Het evenement vindt plaats langs een parcours door de gehele stad. De start is op de Coolsingel, waarna de deelnemers via de Erasmusbrug naar Rotterdam-Zuid gaan. De andere helft van het parcours wordt in Kralingen en in het centrum afgelegd, om zo weer op de Coolsingel te finishen. Het eendaagse evenement vindt ieder jaar begin april op een zondag plaats. Voor bezoekers is het evenement gratis toegankelijk (Fortis Marathon Rotterdam, 2009). Onder de 21.000 deelnemers bevinden zich hardlopers uit de wereldtop (Eropuit, 2009). §3.6.1.2 Zomercarnaval
Het Zomercarnaval heeft inmiddels drieëntwintig keer plaatsgevonden in Rotterdam. Het culturele evenement beweegt zich ook over een parcours door stad, maar concentreert zich alleen op het centrum van de stad. Ook bij dit evenement staat de Coolsingel centraal, echter de start en finish zijn op het Leuvehoofd naast de Erasmusbrug. Het evenement vindt jaarlijks op een zaterdag in juli plaats. Gemiddeld trekt het Zomercarnaval 700.000 bezoekers. Het evenement is gratis toegankelijk. De uitbundige en kleurrijke Caribische parade beweegt zich dansend op het ritme van de muziek door de A
stad (Zomercarnaval , 2009). §3.6.1.3 Volvo Ocean Race
Dit sensationele evenement is eenmaal georganiseerd in Rotterdam. Rotterdam is in 2006 stopover geweest van de Volvo Ocean Race. Elke vier jaar varen gemiddeld acht schepen rond de wereld. Er zijn punten te verdienen bij de verschillende stopoversteden (Volvo Ocean Race, 2009). De schepen hebben van 6 juni tot en met 15 juni 2006 in de Veerhaven in het centrum gelegen. 500.000 mensen hebben dit gratis sportevenement bezocht (Volvo, 2009). §3.6.1.4 Bavaria City Racing
De Bavaria City Racing heeft in 2008 voor de vierde keer plaatsgevonden. Het sportevenement vindt jaarlijks op een zondag in augustus plaats. Gemiddeld trekt het sportevenement 500.000 bezoekers.
11
Het aantal edities van Battle of Drums is niet bekend. - 41 -
Formule 1 wagens bewegen zich over een parcours door de binnenstad. Het Hofplein, de Coolsingel, de Blaak en de Willemsbrug staan daarbij centraal. Het evenement is gratis toegankelijk. Naast Formule 1 auto’s nemen ook raceauto’s en karts deel aan het evenement. Ook is er een familieplein ingericht waar kinderen en volwassenen deel kunnen nemen aan videogames, bandenwissels en racesimulatoren (Bavaria City Racing, 2009). §3.6.1.5 De Wereldhavendagen
De Wereldhavendagen trekken gemiddeld 400.000 bezoekers per jaar. In 2008 heeft de eenendertigste editie van het culturele evenement plaatsgevonden. Het evenement wordt elk jaar begin september op vrijdag, zaterdag en zondag georganiseerd. Centraal staan de Kop van Zuid in het centrum en het gehele havengebied van Rotterdam. Bezoekers kunnen tegen een kleine bijdrage van vijf euro deelnemen aan een excursie naar bijvoorbeeld een bedrijf wat gevestigd is een van de vele havens. De andere activiteiten zoals demonstraties op het water zijn gratis toegankelijk (De Wereldhavendagen, 2009). §3.6.1.6 Internationaal Film Festival Rotterdam
Al zevenendertig jaar vindt in Rotterdam het Internationaal Film Festival plaats. Het culturele evenement trekt gemiddeld 360.000 bezoekers. Het evenement is niet gratis toegankelijk. Een filmticket bedraagt 6 euro of 9 euro per film. Gedurende twee weken, van eind januari tot begin februari, worden er in verschillende Rotterdamse bioscopen diverse films vertoond. Speelfilms, documentaires, korte films, tentoonstellingen en performances uit de hele wereld zijn tijdens dit evenement te zien (IFFR, 2009). §3.6.1.7 Red Bull Air Race
Twee keer heeft de Red Bull Air Race in Rotterdam plaatsgevonden. In 2005 heeft het sportevenement 500.000 bezoekers getrokken, in 2008 slechts 50.000. Het evenement is in 2005 gratis toegankelijk geweest, in 2008 diende de bezoeker tussen de 15 euro en 42,50 euro te betalen (De Weekkrant, 2009). Het tweedaagse evenement vindt plaats op een zaterdag en zondag in juli. De Red Bull Air Race vindt plaats boven de Maas waar de vliegtuigjes spectaculaire stunts uitvoeren. De toeschouwers staan op kades langs de Maas. Het evenement maakt deel uit van een reeks internationale wedstrijden die in verschillende landen plaatsvinden. De tien beste piloten ter wereld strijden om het Wereldkampioenschap Air Racen. Tijdens elke wedstrijd zijn er punten te verdienen C
(Rotterdam Durft , 2009). §3.6.1.8 Ortel Dunya Festival
Het Ortel Dunya Festival vindt jaarlijks eind mei op een zondag plaats bij het Park bij de Euromast. Het culturele evenement heeft al eenendertig keer in Rotterdam plaatsgevonden. Het trekt jaarlijks gemiddeld 220.000 bezoekers. Het evenement is gratis toegankelijk. Meer dan vijftig verschillende optredens zijn verdeeld over zes podia. Bands, zangers, verhalenvertellers, dansers en dichters treden tijdens dit multiculturele eendaagse evenement op (Dunya Festival, 2009).
- 42 -
§3.6.1.9 FFWD Fit For Free Dance Parade
Twaalf keer is de FFWD Fit For Free Dance Parade in Rotterdam georganiseerd. Gemiddeld trekt het evenement 200.000 bezoekers. Het eendaagse muziekevenement vindt op een zaterdag in augustus plaats. Het evenement beweegt zich over een parcours door de binnenstad, waar het Eendrachtsplein, de Blaak en de Willemsbrug centraal staan. Het evenement is gratis toegankelijk (Fit For Free Dance Parade, 2009). Een parade van veertig trucks trekt door de stad, terwijl de beste DJ’s verschillende vormen van dancemuziek laten horen (Rotterdam, 2009). §3.6.1.10 Strand aan de Maas
Strand aan de Maas opent elk jaar in eind mei haar deuren om vier maanden later weer te sluiten. Het Leuvehoofd in het centrum van de stad wordt omgebouwd tot strand inclusief paviljoen. Dit culturele evenement organiseert diverse activiteiten zoals salsalessen, muziekavonden en feesten. De toegang van het evenement is gratis, in het paviljoen zijn eten en drinken te koop. Gemiddeld trekt het evenement elk jaar 200.000 bezoekers. De zesde en laatste editie van Strand aan de Maas heeft in 2008 plaatsgevonden. Door de slechte zomers van 2007 en 2008 is het voor de organisatie niet meer rendabel om ook in 2009 open te gaan (Weekblad Delta, 2009). §3.6.1.11 Concert DJ Tiësto, als onderdeel van de Volvo Ocean Race
Op zaterdag 10 juni 2006 heeft DJ Tiësto een optreden gegeven op de Maas. Een ponton midden in de Maas fungeerde als podium. Het gratis muziekevenement is door 150.000 bezoekers bezocht. Het evenement is eenmalig in Rotterdam georganiseerd als onderdeel van de Volvo Ocean Race (Rotterdams, 2009). §3.6.1.12 ABN AMRO World Tennis Tournament
In 2008 is het ABN AMRO World Tennis Tournament voor de vijfendertigste keer georganiseerd. Gemiddeld trekt het zevendaagse evenement 100.000 bezoekers. Het wordt jaarlijks in februari georganiseerd. Sinds 2004 is Richard Krajicek toernooidirecteur. Het sportevenement is niet gratis toegankelijk. De toegangsprijzen variëren tussen de 10 euro en 48 euro (ABN AMRO World Tennis Tournament, 2009). §3.6.1.13 Winterplein
Het Winterplein is een overdekte schaatsbaan op het Lloyd Multiplein in Delfshaven. Het sportevenement wordt elk jaar door gemiddeld 80.000 bezoekers bezocht. De schaatsbaan is van eind november tot en met eind januari geopend. Er zijn inmiddels zes edities van het evenement georganiseerd. De toegangsprijs bedraagt 3 euro of 4,50 euro. Het evenement verhuurt schaatsen en het biedt schaatslessen aan (Winterplein, 2009). §3.6.1.14 North Sea Jazz Festival
Het North Sea Jazz Festival heeft inmiddels al drieëndertig keer plaatsgevonden. Sinds 2006 is het driedaagse festival van Den Haag naar Ahoy Rotterdam verhuisd. Het muziekevenement trekt gemiddeld 70.000 bezoekers. Het evenement vindt jaarlijks in een weekend in juli plaats. De toegangsprijzen variëren. Een dagkaart kost 75 euro, een driedagenkaart 179 euro. Voor een all-in kaart wordt 335 euro betaald. Met deze kaart heeft de bezoeker toegang tot alle optredens. Tijdens - 43 -
het festival treden 1300 musici op, zij brengen diverse muziekgenres ten gehore (North Sea Jazz Festival, 2009). §3.6.1.15 Battle of Drums
Battle of Drums is ooit begonnen als opwarmertje voor het Zomercarnaval. Het is nu uitgegroeid tot een muziekevenement wat door 60.000 mensen bezocht wordt. Battle of Drums is een wedstrijd waaraan verschillende brassband deelnemen. Op een podium op de Coolsingel strijden zij voor de titel Beste Brassband Zomercarnaval. De wedstrijd vindt op een vrijdagavond plaats voorafgaand aan B
het Zomercarnaval op zaterdag (Zomercarnaval , 2009). §3.6.2 De karakteristieke elementen van de 15 grootste evenementen
Het belangrijkste doel van dit onderzoek is het bepalen van elementen van de grootschalige publieksevenementen die karakteristiek zijn voor Rotterdam. De elementen die karakteristiek zijn, moeten aansluiten bij de waarden die door de stad zijn geformuleerd. Om zo uiteindelijk in hoofdstuk vier te bepalen welke evenementen aansluiten bij de waarden van de stad en welke niet. In de volgende subparagrafen worden acht elementen die karakteristiek zijn voor de Rotterdamse evenementen beschreven. Deze karakteristieke elementen zijn bepaald door een grondige analyse van de interviews met acht stakeholders. Door het categoriseren van de interviews zijn uitspraken van de stakeholders met elkaar vergeleken. De kenmerken die met elkaar overheen komen zijn voorzien van een ‘naam’ en geïllustreerd door citaten uit de interviews. §3.6.2.1 Infrastructuur
De grootschalige publieksevenementen in Rotterdam vinden op een unieke locatie plaats: in de binnenstad van Rotterdam. Door de infrastructuur van Rotterdam is het mogelijk om grootschalige evenementen met bezoekersaantallen van bijna een miljoen in de binnenstad plaats te laten vinden. Guus Dutrieux van Ducos Productions stelt dat “er geen stad in Nederland is met een wegeninfrastructuur zoals Rotterdam. Als je het (Zomercarnaval) in Den Haag, Utrecht of Amsterdam neerzet loopt de stad vast”. Hans den Oudendammer (Rotterdam Topsport) geeft aan dat Rotterdam
“de ruimte heeft” en Amsterdam “de grachten”. “De Bavaria City Racing kan alleen in Rotterdam omdat zij brede wegen heeft en veiligheid biedt”. Wat ook uniek is aan de infrastructuur is de stadsas.
Die start bij het Hofplein, gaat dan over de Coolsingel en de Erasmusbrug, langs Rijn- en Maashaven, om zo bij Zuidplein te eindigen. Volgens Carla van Bokhoven (Ahoy Rotterdam) wordt er “langs die stadsas enorm veel georganiseerd”. “Vanuit de slagader (de Coolsingel) van de stad wordt alles georganiseerd; alleen de Wereldhavendagen hebben betrekking op de rivier”. §3.6.2.2 Multicultureel
Het merendeel van de Rotterdamse evenementen hebben een multicultureel karakter. Rotterdam Festivals heeft als opdracht om de cultuurparticipatie van de Rotterdammer te bevorderen. Zij zien erop toe dat de evenementen aansluiting hebben bij de Rotterdamse bevolking. Deze Rotterdamse bevolking bestaat uit maar liefst 174 nationaliteiten. De evenementen die georganiseerd worden, moeten dan ook interessant zijn voor de gehele Rotterdamse bevolking. Carla van Bokhoven (Ahoy Rotterdam) geeft aan dat het multiculturele karakter van de evenementen komt door “de samenstelling
- 44 -
van de diversiteit van de bevolkingsgroepen”. “De evenementen richten zich daar op”. Guus Dutrieux
(Ducos Productions) noemt multiculturele evenementen ‘stadsevenementen’. “Stadsevenementen zijn evenementen waarbij de hele stad betrokken is”, “het zijn locatie gebonden evenementen”. Hij bedoelt
daarmee dat een evenement zoals het North Sea Jazz Festival ook prima in een andere stad georganiseerd kan worden, omdat het niet afhankelijk is van de bevolkingsdeelname. Het Zomercarnaval is wel een stadsevenement. Dit evenement is verankerd in de Rotterdamse samenleving. §3.6.2.3 Veiligheid
Bij de organisatie van een evenement is een van de hoofddoelen de deelnemers een onvergetelijke dag te bezorgen. Echter moet er een zeer belangrijk aspect van een evenement niet over het hoofd gezien worden: de veiligheid. Nu staat niet alleen in Rotterdam de veiligheid bij evenementen hoog in het vaandel, maar uiteraard ook in andere steden. Wat volgens Frits van Elten (De Kuip) wel kenmerkend voor Rotterdam is, is de regelgeving met betrekking tot de veiligheid. Het beleid dat de gemeente voert ziet toe op strikte controle bij de uitvoering van de evenementen waardoor de veiligheid gewaarborgd blijft. De gemeente Rotterdam heeft de keuze gemaakt om evenementen op het gebied van veiligheid te ondersteunen en dit samen met de organisatoren uit te voeren. Doordat de stad alle middelen inzet tijdens de evenementen kunnen in Rotterdam evenementen georganiseerd worden die erg ver gaan qua extreemheid. Daardoor zijn er in Rotterdam veel extreme evenementen mogelijk, terwijl die in andere steden zouden afvallen. Hierdoor is het mogelijk om zulke bijzondere en grootschalige evenementen in Rotterdam te laten plaatsvinden, zoals een Red Bull Air Race en Bavaria
City
Racing,
terwijl
“de
bezoekers
zich
veilig
voelen”.
Annemieke
Loef
(De
Wereldhavendagen) legt uit dat haar evenement “in 2006 opeens ontruimd moest worden door het slechte weer”. Als directrice draagt zij samen met de gemeente de verantwoordelijkheid voor een
veilig evenement. Door de bijzondere manier waarop de gemeente Rotterdam omgaat met de veiligheid tijdens evenementen is ‘veiligheid’ niet alleen een randvoorwaarde maar ook een selectiecriterium bij de toetsing van een evenement. §3.6.2.4 Vernieuwend & verankerd
Grootschalige evenementen dienen een bijzonder karakter te hebben om succesvol te zijn. Zeker als het evenementenaanbod in een stad erg hoog is. Wil een evenement aanslaan bij het grote publiek en nog vele edities organiseren, dan is het van belang dat het evenement vernieuwend is. Guus Dutrieux (Ducos Productions) geeft aan dat “we innovatief moeten blijven door te vernieuwen, door te ontwikkelen”. De Bavaria City Racing toont aan dat dit innovatieve evenement zich prima staande
houdt in Rotterdam. Het trekt veel bezoekers terwijl er slechts vier edities van hebben plaatsgevonden. Echter niet alleen innovatieve evenementen zijn van belang, ook verwortelde evenementen zijn erg belangrijk in een stad. Voor evenementen die al decennialang plaatsvinden in Rotterdam kan het moeilijk zijn om innovatief te blijven of is het helemaal niet van belang om dit te zijn. Ze hebben inmiddels de status ‘traditioneel’ bereikt. Het evenement kan niet meer los gezien worden van een stad en haar bevolkingsgroepen. Guus Dutrieux stelt dat “mensen trots zijn op hun Zomercarnaval en
- 45 -
op hun Dunya Festival”. Guus Dutrieux geeft ook aan dat festivals bijdragen aan een goed cultureel
klimaat in Rotterdam. “Ik bied een goed cultureel klimaat in de stad, ik bied cohesie in de stad”. Verwortelde en vernieuwende evenementen zijn kenmerkend voor Rotterdam. §3.6.2.5 Laagdrempelig
Om deelname aan de grootschalige evenementen aantrekkelijk te maken voor bezoekers dient het evenement laagdrempelig te zijn. Een evenement wordt aantrekkelijk voor een bezoeker als er voor de toegang een klein bedrag betaald dient te worden of juist geheel gratis is. Annemieke Loef (De Wereldhavendagen) geeft aan dat de “excursieganger vijf euro betaalt, want je moet laagdrempelig blijven”. Tevens is de locatie van het evenement ook van belang. De meeste evenementen worden in
de buitenlucht in het centrum van Rotterdam georganiseerd. Er kan gezegd worden dat de evenementen naar de bezoekers toekomen. Voor de meeste evenementen hoeft er niet afgereisd te worden naar een evenemententerrein aan de rand van de stad. Ook door de goede openbaarvervoersmogelijkheden zijn de meeste evenementen in Rotterdam erg gemakkelijk bereikbaar. §3.6.2.6 Sensationeel
Een deel van de grootschalige publieksevenementen die in Rotterdam georganiseerd worden kunnen als sensationeel bestempeld worden. Het thema van de evenementen en de locatie waar het evenement plaatsvindt, zijn dusdanig bijzonder dat ze kenmerkend zijn voor Rotterdam. De evenementen stralen durf, lef en spanning uit. Marloes Beijer (Chief Marketing Office) geeft aan dat “de Red Bull Air Race typerend is voor Rotterdam, we doen het hier gewoon”. Dat ‘gewoon doen’ geeft blijk van een stad die open staat voor de organisatie van sensatievolle grootschalige evenementen. Volgens Frits van Elten (De Kuip) zijn “de Bavaria City Racing, Fortis Marathon Rotterdam, de Red Bull Air Race en het Zomercarnaval spectaculaire, grote evenementen”. “De Bavaria City Racing is stoer, een stad heeft lef als je zoiets organiseert” stelt Jasper Scholte van JMR. Reinier Weers
(Rotterdam Festivals) legt uit dat je als stad “spectaculaire, spraakmakende en het liefst internationale evenementen” wilt hebben. De Red Bull Air Race is een evenement welke zich afspeelt boven de
Maas en de Erasmusbrug. Op spectaculaire wijze vinden er vliegtuigstunts plaats voor de ogen van de toeschouwers langs de Maaskades. Ook de Bavaria City Racing straalt lef en durf uit. De formule 1 racewagens bewegen zich over een parcours door het centrum van de stad met zeer hoge snelheid. §3.6.2.7 Eigen bevolking & Bezoek van buitenaf
Kenmerkend voor Rotterdam is dat haar evenementen niet alleen haar eigen inwoners bedienen, maar ook enorm veel bezoekers van buitenaf trekken. Zo vindt Reinier Weers (Rotterdam Festivals) het “belangrijk dat met de FFWD Fit For Free Dance Parade de jongerencultuur gevierd wordt”. Dit evenement bedient de jongerencultuur in Rotterdam, maar trekt ook tienduizenden jongeren van buiten Rotterdam aan. Annemieke Loef geeft aan dat haar evenement, De Wereldhavendagen, “voor iedereen is”. Het evenement richt zich op alle bevolkingsgroepen. Carla van Bokhoven (Ahoy
Rotterdam) geeft aan dat het North Sea Jazz Festival de doelgroep hoogopgeleiden, HBO/WO, bedient. Deze bezoekers komen niet alleen uit Rotterdam, maar ook uit de rest van Nederland.
- 46 -
§3.6.2.8 Sportief
Tot slot het laatste element welke zo karakteristiek is voor Rotterdam: sportief. In tabel 3.6.1 staan zes sportevenementen tegen vijf culturele en vier muziekevenementen van een totaal van vijftien. Dat betekent dat sportevenementen in Rotterdam een hoog bezoekersaantal trekken en dus erg in trek zijn bij bewoners, bezoekers en bedrijven. Marloes Beijer (Chief Marketing Office) zegt ook “we hebben heel veel sport” in Rotterdam. Hans den Oudendammer van Rotterdam Topsport beweert dat
“Rotterdam de sportstad van Nederland is”. “In de sportwereld wordt Rotterdam als uniek gezien. Als het in Rotterdam niet lukt, dan lukt het nergens”. Het binnenhalen van de start van de Tour de France
in 2010 en de Volvo Ocean Race in 2006 kunnen als bijzonder en uniek gezien worden. Hans den Oudendammer geeft ook aan dat het ABN AMRO World Tennis Tournament “het grootste indoortennistoernooi ter wereld is, met de meeste toeschouwersaantallen”. §3.6.3 De karakteristieken per evenement
In onderstaande tabel 3.6.2 zijn van de vijftien grootste publieksevenementen in Rotterdam, de elementen die karakteristiek zijn voor Rotterdam schematisch vermeld. Deze indeling is tot stand gekomen door het analyseren van de uitspraken van de geïnterviewde stakeholders en door het bestuderen van websites en artikelen over de evenementen. Er dient opgemerkt te worden dat deze indeling niet door de stakeholders getoetst is, en dus een analyse is van de onderzoeker. In hoofdstuk vijf, op pagina 47, wordt ook aanbevolen om dit in een vervolgonderzoek wel te toetsen.
Verankerd Verankerd
X X
Vernieuwend Vernieuwend Verankerd Verankerd
X X X
X X
X
X X X
X X
Vernieuwend Verankerd
X X
X
X
X
Vernieuwend
X
X
X
Vernieuwend
X
3 4 5 6
Volvo Ocean Race Bavaria City Racing De Wereldhavendagen Internationaal Film Festival Rotterdam
X X X
7 8
Red Bull Air Race Ortel Dunya Festival
X
9
FFWD Fit For Free Dance Parade
X
10
Strand aan de Maas
Beide Vooral lokaal Beide Beide Beide Beide, vooral HBO/ WO Beide Vooral, lokaal Beide, vooral jonger en Beide
- 47 -
Sportief
Laagdrempelig
X X
Eigen bevolking & Bezoek van buitenaf
Vernieuwend & Verankerd
X
Fortis Marathon Rotterdam Zomercarnaval
Sensationeel
Multicultureel
X X
1 2
Veiligheid
Infrastructuur
Evenement
X
X X
X
ABN AMRO World Tennis Tournament
13 14
Winterplein (schaatsbaan) North Sea Jazz Festival
15
Battle of Drums
X
X
Verankerd
X
X
X
X
Vernieuwend Vernieuwend
X
Verankerd
X
Beide, vooral jonger en Beide, vooral HBO/ WO Lokaal Beide, vooral HBO/ WO Beide
Tabel 3.6.2: Acht karakteristieke elementen van de 15 grootste evenementen in Rotterdam
- 48 -
Sportief
Vernieuwend
Eigen bevolking & Bezoek van buitenaf
Veiligheid X
Sensationeel
12
X
Laagdrempelig
Concert DJ Tiësto, als onderdeel van de Volvo Ocean Race
Vernieuwend & Verankerd
11
Multicultureel
Infrastructuur
Evenement
X
X
Hoofdstuk 4: Conclusies De centrale vraag die in dit onderzoek centraal staat luidt als volgt: “Welke karakteristieke elementen van
de
grootschalige
publieksevenementen
in
Rotterdam
sluiten
aan
bij
het
gewenste
onderscheidende Rotterdamse imago?”. Deze vraag wordt in dit hoofdstuk beantwoord. Allereerst
worden in de eerste twee paragrafen de Rotterdamse waarden en haar imago kort beschreven. Waarna in de derde paragraaf aangegeven wordt welke karakteristieke elementen wel en welke niet het Rotterdamse imago versterken. Tot slot bestaat paragraaf vier uit een ranking van de acht karakteristieke elementen in relatie tot het Rotterdamse imago. §4.1 De Rotterdamse waarden Evenementen die in Rotterdam plaatsvinden worden als grootschalig bestempeld als zij minimaal 5.000 bezoekers trekken. Het bezoekersaantal mag de één miljoen niet overschrijden. In totaal zijn er in de periode van januari 2005 tot en met december 2008 vijfenvijftig verschillende grootschalige publieksevenementen georganiseerd. De onderzoeker heeft bewust voor de periode van januari 2005 tot en met december 2008 gekozen, omdat sinds eind december 2004 de nieuwe campagne ‘Rotterdam Durft’ van start is gegaan. Met deze nieuwe campagne wil Rotterdam haar imago in overeenstemming brengen met de identiteit van de stad: “Rotterdam is een jonge, internationale stad aan het water met een nuchtere en daadkrachtige mentaliteit”.
Naast deze campagne heeft de Chief Marketing Office Rotterdam sinds eind november 2008 ook een nieuwe slogan: ‘RotterdamWorldPortWorldCity’. ‘RotterdamWorldPortWorldCity’ heeft als doel “het versterken van het merk Rotterdam en het vergroten van het imago en de (inter)nationale uitstraling om daarmee méér bezoekers, bedrijven, bewoners en studenten naar de stad en haven te trekken en ook te behouden”. Jong, internationaal, nuchter, daadkrachtige mentaliteit, water en haven zijn de
steekwoorden die in deze beide campagnes van ‘Rotterdam Durft’ en ‘RotterdamWorldPortWorldCity’ tot uiting komen. De ‘Rotterdam Durft’ campagne bestaat uit vier waarden. Deze waarden vatten de beide campagnes samen in enkele steekwoorden:
Vernieuwend, trendsettend, spraakmakend;
Gewaagd, gedurfd, met lef;
Internationaal en/of multicultureel karakter;
Bijzonder, uniek (in Nederland).
§4.2 Geen eenduidig Rotterdams imago De geïnterviewde stakeholders vinden dat Rotterdam niet een eenduidig imago heeft. De Tweede Wereldoorlog is bepalend geweest voor het ‘niet lullen maar poetsen’ en ‘geen woorden maar daden’ imago. Dit traditionele imago is nog steeds kenmerkend voor Rotterdam, maar is in de loop der jaren aangevuld met andere imago elementen. Rotterdam is nu een jonge stad met een internationale haven. Deze haven heeft een belangrijke rol gespeeld in de transformatie naar de multiculturele stad die Rotterdam anno 2009 is, welke bekend staat om haar snelle besluitvorming. Hoewel de beelden van de stakeholders divers zijn, sluiten ze op elkaar aan en sluiten ze aan op hetgeen wat Rotterdam - 49 -
wil uitstralen. Namelijk een jonge, internationale stad aan het water met een nuchtere en daadkrachtige mentaliteit. §4.3 De acht karakteristieke elementen Van de vijftien grootste Rotterdamse evenementen zijn de elementen die karakteristiek zijn voor Rotterdam bepaald. Na een analyse van de uitspraken van de geïnterviewde stakeholders zijn er acht karakteristieke elementen bepaald. Voor het onderzoek is het van belang om de relatie tussen de karakteristieke elementen en het gewenste imago in kaart te brengen. Hieronder in tabel 4.1 worden de vier Rotterdamse waarden afgezet tegen de acht karakteristieke elementen. Zo kan er bepaald worden welke karakteristieke elementen het Rotterdamse imago erg versterken, welke het imago niet versterken en welke in mindere mate het imago versterken. Er dient opgemerkt te worden dat deze indeling tot stand is gekomen door het analyseren van de uitspraken van de geïnterviewde stakeholders en de imagowaarden van Rotterdam. De stakeholders hebben spontaan tijdens de interviews typeringen genoemd. De onderzoeker heeft deze onderverdeeld in acht elementen die karakteristiek zijn voor Rotterdam. De vier imagowaarden zijn door de onderzoeker afgezet tegen de karakteristieke elementen. Er is dus achteraf niet getoetst of de stakeholders ook deze analyse delen.
Rotterdamse waarden Karakteristieke elementen Infrastructuur Multicultureel Veiligheid Vernieuwend & Verankerd Laagdrempelig Sensationeel Eigen bevolking & Bezoek van buitenaf Sportief
1
2
3
4
Vernieuwend, trendsettend, spraakmakend
Gewaagd, gedurfd, met lef
Internationaal en/of multicultureel karakter
Bijzonder, uniek (in Nederland)
Niet Niet Niet Sterk Niet Sterk Niet
Niet Niet Sterk In mindere mate Niet Sterk Niet
Niet Sterk Niet Sterk Sterk In mindere mate In mindere mate
Sterk In mindere mate Niet Sterk Niet Sterk Niet
Sterk
Sterk
Sterk
Sterk
Tabel 4.1: Mate waarin de karakteristieke elementen imagoversterkend werken
§4.3.1 Infrastructuur
De bijzondere Rotterdamse ‘infrastructuur’ versterkt de imagowaarde ‘bijzonder, uniek (in Nederland)’. De beschikbare ruimte in Rotterdam waar grootschalige evenementen georganiseerd worden, is uniek en bijzonder in vergelijking met andere steden. Infrastructuur versterkt de andere drie imagowaarden niet. §4.3.2 Multicultureel
Het element ‘multicultureel’ versterkt de Rotterdamse imagowaarde ‘multicultureel karakter’. De multiculturele evenementen weerspiegelen duidelijk de Rotterdamse bevolking. Ze versterken in mindere mate ook de imagowaarde ‘bijzonder, uniek (in Nederland)’. Doordat deze evenementen zo - 50 -
sterk aan Rotterdam verbonden zijn, is het moeilijk voor te stellen dat ze in andere steden georganiseerd worden. De andere twee imagowaarden worden niet versterkt door het element multicultureel. §4.3.3 Veiligheid
Het karakteristieke element ‘veiligheid’ versterkt de imagowaarde ‘gewaagd, gedurfd, met lef’. Doordat de gemeente Rotterdam zeer strikt de veiligheid waarborgt en hierin veel eigen middelen beschikbaar stelt is het mogelijk om extreme evenementen te organiseren zoals de Red Bull Air Race. Deze evenementen stralen gewaagd, gedurfd en lef uit. De andere drie imagowaarden worden niet versterkt door het element veiligheid. §4.3.4 Vernieuwend & Verankerd
Het karakteristieke element ‘vernieuwend & verankerd’ versterkt alle vier de Rotterdamse imagowaarden. De Rotterdamse evenementen zijn vernieuwend en versterken daardoor de waarde ‘vernieuwend,
trendsettend,
spraakmakend’.
De
‘verwortelde’
evenementen
versterken
het
‘multiculturele karakter’ van de stad. Zowel de vernieuwende als de verwortelde evenementen zijn ‘bijzonder en uniek (in Nederland)’. Tot slot versterken de vernieuwende evenementen in mindere mate de imagowaarde ‘gewaagd, gedurfd, met lef’. §4.3.5 Laagdrempelig
Het element ‘laagdrempelig’ versterkt de imagowaarde ‘multicultureel karakter’. Doordat de evenementen laagdrempelig zijn, zijn ze voor iedereen toegankelijk. Dat heeft als gevolg dat ze voor alle 174 nationaliteiten waaruit de Rotterdamse bevolking bestaat, toegankelijk zijn. De andere drie imagowaarden worden niet versterkt door het element ‘laagdrempelig’. §4.3.6 Sensationeel
Alle vier de imagowaarden worden versterkt door het element ‘sensationeel’. Evenementen zoals de Bavaria City Racing, Red Bull Air Race en Volvo Ocean Race zijn ‘vernieuwend, trendsettend en spraakmakend’. Ook stralen ze ‘gewaagd, gedurfd, met lef’ uit. De evenementen worden nergens anders in Nederland georganiseerd, en zijn daarom ‘bijzonder en uniek (in Nederland)’. In mindere mate versterkt ‘sensationeel’ ook het ‘internationale karakter’ van Rotterdam. De Volvo Ocean Race en de Red Bull Air Race zijn evenementen die ook in andere buitenlandse steden georganiseerd worden. §4.3.7 Eigen bevolking & Bezoek van buitenaf
Het element ‘eigen bevolking & bezoek van buitenaf’ versterkt in mindere mate het ‘multiculturele karakter’ van Rotterdam. De Rotterdamse evenementen bedienen niet alleen de eigen bevolking, maar zijn ook interessant voor bezoekers van buiten de stad. De overige drie imagowaarden worden niet versterkt door dit karakteristieke element. §4.3.8 Sportief
Het laatste karakteristieke element ‘sportief’ versterkt alle vier de imagowaarden van Rotterdam. Sportevenementen zoals de Bavaria City Racing hebben een ‘vernieuwend, trendsettend en - 51 -
spraakmakend’ karakter. Een Red Bull Air Race straalt ‘gewaagd, gedurfd, met lef’ uit. Evenementen zoals de Volvo Ocean Race en het ABN AMRO World Tennis Tournament hebben een ‘internationaal karakter’. Ook zijn deze evenementen ‘bijzonder en uniek in Nederland’. §4.4 Ranking van acht karakteristieke elementen Naar aanleiding van bovenstaande tabel 4.1 is er een ranking gemaakt van de karakteristieke elementen. Onderstaande tabel 4.2 laat zien dat het karakteristieke element ‘sportief’ het Rotterdamse imago het meest versterkt. Het element ‘eigen bevolking & bezoek van buitenaf’ staat op de achtste plaats. Dit karakteristieke element sluit in mindere mate aan bij het gewenste Rotterdamse imago, voor het overgrote deel versterkt zij het imago niet. ‘Sensationeel’ deelt samen met ‘vernieuwend & verankerd’ de tweede plek. Ook deze twee karakteristieke elementen sluiten aan bij het Rotterdamse imago, maar niet in de versterkende mate als ‘sportief’. ‘Multicultureel’ staat op de vierde plaats. ’Infrastructuur’, ‘laagdrempelig’ en ‘veiligheid’ delen de vijfde plaats. Zij zijn net iets meer versterkend als het laatste element.
1 2 2 4 5 5 5 8
Sportief Sensationeel Vernieuwend & Verankerd Multicultureel Infrastructuur Laagdrempelig Veiligheid Eigen bevolking & Bezoek van buitenaf
Sterk
In mindere mate
Niet
4 3 3 1 1 1 1 0
0 1 1 1 0 0 0 1
0 0 0 2 3 3 3 3
Tabel 4.2: Ranking van de acht karakteristieke elementen
- 52 -
Hoofdstuk 5: Aanbevelingen In dit laatste hoofdstuk wordt beschreven hoe de opdrachtgever, het lectoraat City Marketing & Leisure Management, de uitkomsten van dit onderzoek kan gebruiken bij de ontwikkeling van het evenementenmodel. Door middel van dit model kan een stad in de toekomst een afweging maken om een evenement juist wel of juist niet te organiseren. De bijdrage van het evenement aan het imago van de stad, de economische bijdrage en de sociaal-culturele bijdrage voor de stad kunnen door middel van het te ontwikkelen model gemeten worden. In dit onderzoek staat het imago van de stad Rotterdam centraal. In de volgende paragraaf wordt beschreven hoe de karakteristieke elementen die kenmerkend zijn voor Rotterdam, bruikbaar zijn voor het evenementenmodel van de opdrachtgever. In de daarop volgende paragrafen worden voor de opdrachtgever, de gemeente Rotterdam en voor toekomstig onderzoek aanbevelingen gedaan. §5.1 De karakteristieke elementen veralgemeniseerd Uit dit onderzoek is gebleken dat er in Rotterdam acht elementen zijn die karakteristiek zijn voor haar grootschalige publieksevenementen. Er is gebleken dat deze acht elementen in meer en mindere mate aansluiten bij het Rotterdamse imago. Voor de opdrachtgever is het van belang dat deze elementen in het ontwikkelde model terugkomen. Er kan dan gemeten worden welke elementen van het evenement wel, en welke elementen niet aansluiten bij het imago van de betreffende stad. Echter, deze elementen hebben nu nog te veel betrekking op de stad Rotterdam en haar evenementen. Daarom dient er een vertaalslag gemaakt te worden, om zo deze elementen te veralgemeniseren, zodat ze bruikbaar zijn voor het te ontwikkelen evenementenmodel van de opdrachtgever. In onderstaande tabel 5.1 staan de acht elementen vertaald naar algemene termen:
Rotterdamse benaming
Algemene benaming
Infrastructuur
Passen bij de ruimte in de stad
Multicultureel
Afspiegeling van de eigen bevolking
Veiligheid
Veiligheid
Vernieuwend & Verankerd
Vernieuwend & Verankerd
Laagdrempelig
Laagdrempelig
Sensationeel
Opmerkelijk & media-aandacht
Eigen bevolking & Bezoek van buitenaf
Verschillende doelgroepen
Sportief
Soort evenement
Tabel 5.1: Rotterdamse & Algemene benaming van karakteristieke elementen
§5.1.1 ‘Infrastructuur’ wordt ‘Passen bij de ruimte in de stad’
‘Infrastructuur’ is kenmerkend voor Rotterdam. Rotterdam heeft veel ruimte en kan daardoor in de binnenstad grootschalige evenementen organiseren. ‘Infrastructuur’ is te vertalen naar ‘passen bij de ruimte in de stad’. De grootte van het evenement moet passen bij de ruimte die beschikbaar is in de
- 53 -
stad. Als een stad niet zoveel ruimte heeft, kunnen er ook geen grootschalige evenementen georganiseerd worden. Maar een stad heeft dan wel ruimte voor kleinschalige evenementen. Deze evenementen passen dan wel bij de beschikbare ruimte in de stad. Een stad die vooral knusheid wil uitstralen kan dus prima uit de voeten met kleinschaligere evenementen die het imago versterken. Bij de toetsing van een evenement, dient de grote van het evenement afgestemd te zijn op de beschikbare ruimte in de betreffende stad. §5.1.2 ‘Multicultureel’ wordt ‘Afspiegeling van de eigen bevolking’
De Rotterdamse evenementen hebben een ‘multicultureel’ karakter. De evenementen zijn een afspiegeling van de Rotterdamse bevolking. ‘Multicultureel’ is dan ook te vertalen naar ‘afspiegeling van de eigen bevolking’. Bij de toetsing van een evenement, is het van belang dat een publieksevenement een afspiegeling is van de samenstelling van de bevolking van de betreffende stad. §5.1.3 ‘Veiligheid’ blijft ‘Veiligheid’
‘Veiligheid’ is kenmerkend voor de Rotterdamse evenementen. ‘Veiligheid’ blijft veralgemeniseerd ook ‘veiligheid’. Bij de toetsing van een evenement dient beoordeeld te worden of een stad de veiligheid en de minimale overlast kan waarborgen tijdens het evenement, in het bijzonder bij de organisatie van extreme evenementen. Rotterdam stelt haar veiligheidsmiddelen in zeer hoge mate ter beschikking aan evenementorganisatoren en kan daardoor extremere evenementen aantrekken dan andere steden. Als een stad ook deze beleidskeuze heeft gemaakt, kunnen zij ook extreme evenementen aantrekken. Extreme evenementen zijn bijvoorbeeld een Bavaria City Racing en een Red Bull Air Race in Rotterdam. §5.1.4 ‘Vernieuwend & Verankerd’ blijft ‘Vernieuwend & Verankerd’
Karakteristiek voor Rotterdam zijn de ‘vernieuwende & verankerde’ evenementen. De evenementen zijn ‘vernieuwend’ omdat ze uniek zijn voor Nederland, en ze zijn ‘verankerd’ omdat ze niet meer los gezien kunnen worden van de bevolkingsgroepen van de stad. ‘Vernieuwend & verankerd’ blijft vertaald ook ‘vernieuwend & verankerd’. Bij de toetsing van een evenement dient beoordeeld te worden of het evenement ‘vernieuwend’ of ‘verankerd’ is. §5.1.5 ‘Laagdrempelig’ wordt ‘Mate van toegankelijkheid’
Kenmerkend voor Rotterdam is dat de evenementen ‘laagdrempelig’ zijn. Ze zijn meestal gratis toegankelijk en vinden plaats op een erg eenvoudig te bereiken locatie. ‘Laagdrempelig’ blijft vertaald ook ‘laagdrempelig’. Bij de toetsing van een evenement is het van belang dat er beoordeeld wordt of het evenement laagdrempelig is. §5.1.6 ‘Sensationeel’ wordt ‘Opmerkelijk & veel media-aandacht’
‘Sensationeel’ is karakteristiek voor Rotterdam. De Rotterdamse evenementen zijn gewaagd en trekken daardoor ook veel media-aandacht. ‘Sensationeel’ wordt veralgemeniseerd ‘opmerkelijk & veel media-aandacht’. Bij de toetsing van een evenement dient beoordeeld te worden of het te organiseren evenement opmerkelijk is en media-aandacht genereert en dus imagoversterkend werkt.
- 54 -
§5.1.7 ‘Eigen bevolking & Bezoek van buitenaf’ wordt ‘Verschillende doelgroepen’
Kenmerkend voor de Rotterdamse evenementen is dat ze niet alleen de ‘eigen bevolking’ bedienen, maar ook veel ‘bezoek van buitenaf’ aantrekken. ‘Eigen bevolking & bezoek van buitenaf’ is te vertalen naar ‘verschillende doelgroepen’. Bij de toetsing van een evenement dient beoordeeld te worden of het evenement voor de eigen bevolking georganiseerd wordt en toegankelijk is voor bezoek van buitenaf. §5.1.8 ‘Sportief’ wordt ‘Soort evenement’
‘Sportief’ is kenmerkend voor Rotterdam. ‘Sportief’ past binnen het Rotterdamse imago. Veralgemeniseerd is ‘sportief’ als ‘soort evenement’ uit te drukken. Bij de toetsing van een evenement, dient het soort evenement te passen binnen het imago van de betreffende stad. Een zakelijk evenement is daar ook een voorbeeld van en kan bijvoorbeeld ook prima binnen het imago van de betreffende stad passen. Zo heeft Den Haag het ‘recht en vrede’ imago. Het organiseren van een congres past dan prima binnen dit imago. §5.2 Aanbevelingen voor Lectoraat City Marketing & Leisure Management De hoofdaanbeveling voor de opdrachtgever zijn de hierboven beschreven veralgemeniseerde elementen die zij in het model dienen op te nemen. Deze elementen kunnen worden aangevuld met elementen die uit andere deelonderzoeken naar voren zijn gekomen. Naast deze hoofdaanbeveling zijn er ook nog een aantal andere aanbevelingen voor de opdrachtgever. Een gemeente of organisatiebureau toetst, in de toekomst, een te organiseren evenement op elementen uit het ontwikkelde evenementenmodel, om zo te bepalen of het evenement van waarde is voor de betreffende stad. Het evenement wordt niet alleen getoetst op de bijdrage aan het imago van de stad, maar ook op de sociaal-culturele en economische bijdrage voor de stad. Het lectoraat City Marketing & Leisure Management ontwikkelt in de toekomst dit evenementenmodel. Voor de ontwikkeling van dit model worden er in verschillende Nederlandse steden deelonderzoeken uitgevoerd. Naast Rotterdam is ook het imago van de steden Almere en Den Haag onderzocht. De uitkomsten van dit onderzoek, dus de karakteristieke elementen, dienen door het lectoraat verwerkt te worden in het te ontwikkelen model samen met de uitkomsten uit de andere onderzoeken. Al deze uitkomsten tezamen genomen, vormen de basis voor het imagomodel. Er dient opgemerkt te worden dat dit onderzoek uitgevoerd is in dé evenementenstad van Nederland. Rotterdam heeft een grote evenementengeschiedenis. En is de afgelopen acht jaar drie keer uitgeroepen tot “Evenementenstad van het jaar” en de andere keren op de tweede plaats geëindigd (Nationale
Evenementen
Prijzen,
2009).
Er
worden
al
decennialang
grootschalige
publieksevenementen georganiseerd die zo succesvol zijn dat ze elk jaar terugkeren. Er zijn echter ook steden die evenementen nog niet als promotiemiddel gebruiken of geen citymarketingbeleid hebben. Deze steden dienen anders met het te ontwikkelen model om te gaan. Zij hebben nog geen citymarketingbeleid waarin het gewenste imago van de stad is vastgelegd. Er wordt dan ook aanbevolen dat voordat deze steden van het te ontwikkelen model gebruik kunnen maken, zij eerst een imago onderzoek uitvoeren. Als het gewenste imago bekend is, kunnen de evenementen wel getoetst worden aan de karakteristieke elementen.
- 55 -
§5.3 Aanbevelingen voor gemeente Rotterdam De overlast door grootschalige publieksevenementen wordt in de inleiding van deze scriptie als aanleiding van dit onderzoek gegeven. Ook in Rotterdam ondervinden bewoners van de stad hinder door deze grootschalige publieksevenementen (Algemeen DagbladA, 2008). Voor de gemeente Rotterdam is dit onderzoek dan ook interessant. In de toekomst kan zij gebruik maken van het te ontwikkelen model, om te bepalen of een evenement bijdraagt aan het imago van de stad, aan de sociaal-culturele en de economische waarde voor de stad. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen ook al direct door de gemeente Rotterdam gebruikt worden. De acht elementen zijn de succesfactoren van evenementen in Rotterdam. Echter niet alle acht de elementen sluiten aan bij de imagowaarden van de stad. De ranking die in de conclusie beschreven wordt laat zien dat ‘sportief’ het imago het meest versterkt. ‘Eigen bevolking & bezoek van buitenaf’ werkt juist veel minder imago versterkend. De gemeente Rotterdam kan hierdoor wellicht besluiten om evenementen die niet aansluiten bij de imagowaarden niet meer te laten plaatsvinden. Hierdoor komen er minder evenementen in Rotterdam, en blijven alleen de succesvolste en dus de succesfactoren van Rotterdam over. Echter om dit te kunnen bepalen is het wel van belang om te onderzoeken of bewoners en bedrijven ook daadwerkelijk overlast ervaren van grootschalige publieksevenementen. Er wordt dan ook aanbevolen te onderzoeken welke evenementen voor welke groepen in Rotterdam voor overlast zorgen. In dat vervolgonderzoek dienen de uitkomsten van dit onderzoek, dus de acht karakteristieke elementen, te worden meegenomen. §5.4 Aanbevelingen voor toekomstig onderzoek De Rotterdamse karakteristieke elementen zijn tot stand gekomen door de uitspraken van de geïnterviewde stakeholders te analyseren. Deze acht elementen zijn dus tot stand gekomen door overeenkomstige spontaan genoemde typeringen door de geïnterviewden te clusteren tot een karakteristiek element. De uiteindelijke lijst van acht karakteristieke elementen in relatie tot de vijftien grootste Rotterdamse evenementen zijn in dit onderzoek achteraf niet meer getoetst bij de geïnterviewden. Er is dus niet meer onderzocht of de stakeholders ook de mening van de onderzoeker delen, dat deze acht elementen voorkomen in de vijftien grootste evenementen. Het kan zijn dat de stakeholders een afwijkend beeld hebben. Zij geven wellicht aan dat er ook nog andere elementen zijn die juist zo karakteristiek zijn voor de vijftien grootste evenementen. Of dat niet alle, door de onderzoeker, benoemde acht elementen juist karakteristiek zijn voor Rotterdam. Kortom, het inzicht wat nu verkregen is, is tot stand gekomen op basis van de analyse door de onderzoeker. Aanbevolen wordt dan ook om de karakteristieke elementen in een vervolgonderzoek aan de verschillende geïnterviewde Rotterdamse stakeholders voor te leggen. De huidige lijst, in combinatie met hun eventuele aanvullingen en opmerkingen, zal uiteindelijk leiden tot een lijst van karakteristieke elementen die breed gedragen wordt door de stakeholders in de Rotterdamse evenementenwereld. Ook dient er opgemerkt te worden dat niet van alle evenementen die in de top vijftien staan de organisatoren geïnterviewd zijn. Ook zijn niet alle evenementen uit deze top vijftien in de interviews besproken. Hierdoor heeft de onderzoeker wellicht niet alle juiste informatie over de evenementen - 56 -
verkregen. De onderzoeker heeft zich een beeld van de evenementen gevormd door het bestuderen van websites en artikelen over de evenementen. Zo is bepaald welke eigenschappen de evenementen hebben, om uiteindelijk te bepalen welke elementen van de grootschalige publieksevenementen karakteristiek zijn. Soort evenement, bezoekersaantal, locatie, editie en doel van het evenement vallen onder deze eigenschappen. Voor een vervolgonderzoek is het dan ook interessant om de vijftien grootste evenementen aan de stakeholders voor te leggen. Zij kunnen dan informatie geven over de eigenschappen van de evenementen. Er kan ook nog een stap verder gegaan worden. Van alle vijfenvijftig grootschalige publieksevenementen kunnen in een vervolgonderzoek de eigenschappen onderzocht worden. Als dit allemaal juist en volledig in kaart is gebracht, kunnen ook van deze evenementen de karakteristieke elementen bepaald worden.
- 57 -
Bronnenlijst Literatuur Baarda, D.B., Goede, M.P.M, de & Teunissen, J. (2001). Basisboek Kwalitatief Onderzoek. Praktische handleiding voor het opzetten en uitvoeren kwalitatief onderzoek. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Bowdin, G.A.J., McDonnell, I., Allen, J. & O’Toole, W. (2001). Events Management. Oxford: Butterworth-Heinemann. Broekhuizen, J.(2005). Doctoraalscriptie. Het imago van Enschede als keep-factor: Belangrijk of niet?. Universiteit Twente. Grinten, J, Van der. (2004). Mind the Gap. Stappenplan identiteit & imago. Amsterdam: Boom Onderwijs. Kaarsgaren, L. (2007). Zakelijke en publieksevenementen. Pearson Education. Kuiper, G. [red.]. (2008). Basisboek Eventmanagement. Van concept naar realisatie. Bussum: Coutinho. Laros, S. & Bal, I. (2003). Huisstijlonderzoek. Deventer: Kluwer. Lombarts, A. (2008). Lectorale rede. De hunkerende stad. Bewoners - bedrijven - bezoekers en hun onderlinge interactie en spanningsvelden.
Michels, W.J. (2006). Communicatie handboek. Groningen: Wolters-Noordhoff. Osch, D, Van. & Doorn, A, Van. (2006). Communicatiekunde. Inleiding tot het beroep van communicatiekundige. Amsterdam: Boom Onderwijs.
Penseel, H. & Janssen, F. (2006). Basisboek entertainmentmarketing. Muziek, film, games, media, sport en evenementen. Bussum: Coutinho.
Rippen, J. & Bos, M. (2008). Events & Beleven. Het 5 Wheel Drive-concept. Amsterdam: Boom Onderwijs. Torkildsen, G. (2005). Leisure and Recreation Management. 5th edition. Abingdon: Routledge. Verhoeven, N. (2007). Wat is onderzoek? Praktijkboek methoden en technieken voor het hoger onderwijs. Amsterdam: Boomonderwijs.
- 58 -
Websites ABN AMRO World Tennis Tournament. ABN AMRO World Tennis Tournament. [http://www.abnamrowtt.nl]. 12 mei 2009. A
Algemeen Dagblad . Centrum: Evenementen beter spreiden. [http://www.ad.nl/rotterdam/stad/2362947/Centrum_Evenementen_beter_spreiden.html]. 24 november 2008. Algemeen DagbladB. Splinternieuw beeldmerk nu al onder vuur. [http://www.ad.nl/rotterdam/2603815/Splinternieuw_beeldmerk_nu_al_onder_vuur.html]. 26 februari 2009. Bavaria City Racing. Bavaria City Racing. [http://www.bavariacityracing.nl]. 12 mei 2009. Bureau Vergunningen Gemeente Rotterdam. Evenementvergunning grootschalig. [http://www.rotterdam.nl/smartsite229.dws?Menu=265831&goto=261957&style=2125&substyle=2511 06]. 15 oktober 2008. Centrum voor Live Communication. Publieksevenementen. [http://clc-web.com/index.php?option=com_content&task=view&id=331&Itemid=70]. 23 oktober 2008. Communicatie online. Imago Rotterdam. [http://www.communicatieonline.nl/nieuws/bericht/nieuwe-campagne-voor-beter-imago-rotterdam/]. 13 januari 2008. De Weekkrant. Red Bull Air Race. [http://www.deweekkrant.nl/artikel/2008/mei/21/kaartverkoop_red_bull_air_race_van_start].
12
mei
2009. De Wereldhavendagen. De Wereldhavendagen. [http://www.wereldhavendagen.nl/]. 12 mei 2009. Dunya Festival. Dunya Festival. [http://www.dunya.nl/nl/Dunya]. 12 mei 2009. ErOpUit. Rotterdam Marathon. [http://eropuit.blog.nl/sport-gezondheid/2009/04/03/fortis-rotterdam-marathon-2009]. 27 april 2009.
- 59 -
Fit For Free Dance Parade. Fit For Free Dance Parade. [http://www.fitforfreedanceparade.nl]. 12 mei 2009. Fortis Marathon Rotterdam. Fortis Marathon Rotterdam. [http://www.fortismarathonrotterdam.nl/] .21 april 2009. Gemeente Rotterdam. Werk en vacatures. [http://rotterdam.nl/smartsite.dws?id=267355&Menu=267355&MainMenu=267355]. 20 maart 2009. IFFR. International Film Festival Rotterdam. [http://www.filmfestivalrotterdam.com/en/IFFR-2009/tickets.aspx]. 12 mei 2009 A
INHolland Lectoraat City Marketing & Leisure Management . Kennisontwikkeling en onderzoek. [http://www.inholland.nl/Voor+bedrijven+en+organisaties/Kennisontwikkeling+en+onderzoek/frontpage .htm]. 1 oktober 2008. INHolland Lectoraat City Marketing & Leisure ManagementB. Kennisontwikkeling en onderzoek. RIC Global City: Leisure Management & City Marketing.
[http://www.inholland.nl/Voor+bedrijven+en+organisaties/Kennisontwikkeling+en+onderzoek/RIC+Glo bal+City/Leisure+Management/Het+lectoraat/frontpage.htm]. 1 oktober 2008. Jean-Pierre Komans. Wat is citymarketing? [http://www.citymarketingonline.nl/index.php?s=definities]. 28 januari 2009. Kennisportal. Identiteit en imago; een introductie. Het verschil tussen identiteit en imago. [http://www.kennisportal.com/main.asp?ChapterID=3280]. 5 maart 2009. Nationale Evenementen Prijzen. Winnaars. [http://www.evenementenprijzen.nl]. 22 mei 2009. North Sea Jazz Festival. North Sea Jazz Festival. [http://www.northseajazz.com]. 12 mei 2009. Rotterdam. Fit For Free Dance Parade. [http://www.rotterdam.info/TRD/evenementen/festivals_en_manifestaties/40839.asp]. 12 mei 2009. Rotterdams. Concert DJ Tiësto. [http://rotterdams.punt.nl/?r=1&id=283890]. 12 mei 2009.
- 60 -
RotterdamWorldPortWorldCity. Rotterdam een sterk internationaal merk. [http://www.pagegangster.com/p/Rqy1c/]. 28 januari 2009. Rotterdam DurftA. Doel campagne. [http://www.rotterdamdurft.nl/OverRotterdamDurft/Doelcampagne/tabid/2528/Default.aspx]. 1 oktober 2008. B
Rotterdam Durft . Merkwaarden. [http://www.rotterdamdurft.nl/OverRotterdamDurft/Merkwaarden/tabid/1906/Default.aspx].
20
maart
2009. Rotterdam DurftC. Red Bull Air Race. [http://www.rotterdamdurft.nl/Nieuws/Ditisdurf/RedBullAirRacenaarRotterdam/tabid/2037/Default.aspx] 12 mei 2009. Rotterdam Festivals. Evenementenkalender. [http://www.rotterdamfestivals.nl/read/6890?sublist=6792&parent2=6869&submenu=6869]. 23 oktober 2008. Rotterdam Huisstijl. Wat is de huisstijl? [http://www.rotterdamhuisstijl.nl/de_huisstijl/wat_is_de_huisstijl/]. 5 maart 2009. Volvo. Volvo Ocean Race. [http://www.volvocars.com/nl/footer/NewsEventsSponsoring/NewsEvents/Nieuws/Pages/default.aspx?i tem=46]. 12 mei 2009. Volvo Ocean Race. Volvo Ocean Race. [http://www.volvooceanrace.org/about-the-race/history/2005-2006]. 12 mei 2009. Weekblad Delta. Strand aan de Maas. [http://www.echo.nl/ro-hv/buurt/lees/842730/geen.nieuwe.editie.strand.aan.de.maas]. 12 mei 2009. Winterplein. Winterplein. [http://www.vicksbluewinterplein.nl/read/IJsbaan]. 12 mei 2009. ZomercarnavalA. Zomercarnaval. [http://www.zomercarnaval.nl/]. 27 april 2009. ZomercarnavalB. Battle of Drums. [http://www.zomercarnaval.nl/nl/Wat_is_de_Battle_of_Drums]. 12 mei 2009.
- 61 -
Bronnen OntwikkelingsBedrijf Rotterdam. Plezierige zaken in Rotterdam 2006. Vrijetijdseconomie in cijfers. Riezebos, R. (2007). Citybranding; zin of onzin? Brand Capital, EURIB. [http://www.eurib.org/webfiles/EuribNL/files/CityBrandingRR.pdf]. 29 januari 2009. Rotterdam Festivals. Jaarverslag 2007. Document Concept Evenementenonderzoek, verstrekt door het Lectoraat City Marketing & Leisure Management op 4 augustus 2008. Illustratieverantwoording Voorpagina
Bavaria City Racing. [http://www.bavariacityracing.nl/]. 29 januari 2009.
De Wereldhavendagen. [http://www.wereldhavendagen.nl/]. 29 januari 2009.
FFWD Fit For Free Dance Parade. [http://www.fitforfreedanceparade.nl/]. 29 januari 2009.
Fortis Marathon Rotterdam. [http://www.fortismarathonrotterdam.nl/]. 29 januari 2009.
Zomercarnaval. [http://www.zomercarnaval.nl/]. 29 januari 2009.
Pagina 1
Lectoraat City Marketing & Leisure Management.
[http://www.inholland.nl/Voor+bedrijven+en+organisaties/Kennisontwikkeling+en+onderzoek/R IC+Global+City/Leisure+Management/]. 29 januari 2009. Pagina 23
Indeling vakgerichte en publieksevenementen.
Penseel, H. & Janssen, F. (2006). Basisboek entertainmentmarketing. Muziek, film, games, media, sport en evenementen. Bussum: Coutinho. Pagina 476.
Pagina 27
Logo gemeente Rotterdam.
[http://www.rotterdamhuisstijl.nl/de_huisstijl/wat_is_de_huisstijl/]. 16 maart 2009.
Gemeente Rotterdam ‘Durft’.
[http://www.rotterdam.nl/smartsite.dws?id=267355&Menu=267355&MainMenu=267355]. 16 maart 2009. Pagina 28
Corporate-identiteitsmix volgens Birkigt & Stadler.
[http://www.kennisportal.com/main.asp?ChapterID=3280]. 5 maart 2009.
- 62 -
Bronnenlijst bezoekersaantallen §3.3 ABN AMRO World Tennis Tournament. [http://wtt.ahoy.nl/index.cfm?C_ID=247&site_id=1&main_id=247]. 19 januari 2009. adidas Ladiesrun. Telefonisch contact op 6 april 2009 met Reitske Smith van Bureau Vergunningen van de gemeente Rotterdam. Battle of Drums. [http://www.goodtimes.org/2006/07/29/eternity-brass-wint-battle-of-drums-zomercarnaval/]. 19 januari 2009. Bevrijdingsfestival Zuid-Holland. [http://www.jmr.nl/read/sponsoringbevrijdingsfestival]. 19 januari 2009. Camping Rotterdam. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 54. Chinees Cultureel Festival. Jaarverslag Rotterdam Zomerfestivals 2006. Pagina 65. Concert DJ Tiësto, als onderdeel van de Volvo Ocean Race. [http://www.top010.nl/html/festivals_rotterdam.htm]. 19 januari 2009. Concours Hippique International Officiel (CHIO). E-mailcontact op 11 maart 2009 met Tim Raemakers van Stichting CHIO Rotterdam. Dag van de Romantische muziek. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 55. De Parade. Jaarverslag Rotterdam Zomerfestivals 2006. Pagina 47. De Wereldhavendagen. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 56. De Wereld Van Witte de With. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 59.
- 63 -
Editie NL/editie Orange Babies. [http://www.nujij.nl/editie-orange-babies-trekt-8000-bezoekers.944999.lynkx?tab=stemmers]. 19 januari 2009. FFWD Fit For Free Dance Parade. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 55. Fortis Bruggenloop Rotterdam. Telefonisch contact op 6 april 2009 met Reitske Smith van Bureau Vergunningen van de gemeente Rotterdam. Fortis Marathon Rotterdam. [http://www.erasmusmc.nl/47378/51026/102064/102067/115333/MON0704pag.20-21eerste.hul1.pdf?version=1]. 1 februari 2009. Gergiev Festival Rotterdam. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 58. Get Hoekt Live. [http://www.ducos.com/usr-data/general/Ducos%20Folder.pdf]. 1 februari 2009. Heerlijk Rotterdam. [www.zomerfestivals.nl/download_persitem.php?id=33]. 19 januari 2009. Het Havenfestival. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 57. Internationaal Film Festival Rotterdam. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 68. Internationaal Shantyfestival. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2006. Pagina 51. Intocht Sinterklaas. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2006. Pagina 60. KoninginnedagFestival. [http://www.stadskrant.mediarotterdam.nl/onderdeel.php?id=817&editieID=70]. 19 januari 2009.
- 64 -
Leontien’s Ladies Ride. E-mail contact met Nicole Folkers van Leontien Total Sports op 13 maart 2009. Metropolis. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2006 & 2007. Pagina 48 & 53. Musica Republica. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 52. Nelson Mandela Festival. [http://www.ad.nl/rotterdam/stad/article1478515.ece]. 19 januari 2009. Nieuwjaarsnacht. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 67. North Sea Jazz Festival. [http://www.northseajazz.com/nl/news/northseajazzfestival_divers_en_succesvol.aspx].
19
januari
2009. North Sea Round Town. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 53. Opening Brandgrens. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 70. Ortel Dunya Festival. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 52. Paradie Overschie. [http://www.overschie-in-beweging.nl/default.asp]. 19 januari 2009. Pleinbioscoop. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 55. Red Bull Air Race. [http://www.leefbaarrotterdam.nl/index.php/weblog/comments/evaluatie_red_bull_air_race/]. 19 januari 2009.
- 65 -
Rotterdam Road Races. Telefonisch contact op 6 april 2009 met Reitske Smith van Bureau Vergunningen van de gemeente Rotterdam. Rotterdam Straatfestival. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2006. Pagina 51. Rotterdamse Museumnacht. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 69. R’Uitmarkt. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 58. Stad van Verlangen. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 70. Stadhuisplein on Ice. E-mailcontact op 11 maart 2009 met Stadhuisplein on Ice. Strand aan de Maas. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 52. Veerhavenconcert + Kidsconcert. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 56. Verborgen Tuinen. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2006. Pagina 64. Veronica Sunset Grooves. [http://www.engineerzofsoul.nl/joshua/frames/nieuws.html]. 19 januari 2009. Volvo Ocean Race. [http://www.erasmusmc.nl/47378/51026/102064/102067/115333/MON0704pag.20-21eerste.hul1.pdf?version=1]. 19 januari 2009. Wednesday Night Skate. [http://www.ad.nl/rotterdam/article1531672.ece]. 20 januari 2009. Winterplein. E-mail contact op 11 maart 2009 met Lotte Valkenburg van Stichting Winterplein.
- 66 -
World Cup Big Air. [http://www.wintersport.nl/news.asp?pCatID=1&CatID=17032&artikel=13739&style=2&ppCatID=&zoo mstyle=Archief&men=]. 20 januari 2009. World Hockey Champions Trophy Men. Evenementenkalender 2008 van de gemeente Rotterdam. Zomercarnaval. Jaarverslag Rotterdam Festivals 2007. Pagina 54. Zuiderparkdagen. [http://www.rotterdamindex.nl/news/show/1894/zonovergoten-zuiderparkdagen]. 19 januari 2009.
- 67 -
Bijlagen
- 68 -
Bijlage I: Enquête evenementenonderzoek Rotterdam
Vraag 1: Bent u woonachtig in Rotterdam?
Woonachtig in Rotterdam
Nee 43% Ja 57%
Vraag 2: Wat is uw leeftijd?
Leeftijd 26 3%
14 3% 27 6% 21 23%
25 20%
22 11% 24 23%
23 11%
- 69 -
Vraag 3: Noem drie grootschalige evenementen in Rotterdam
Grootschalige evenementen in Rotterdam L= 2%
N= O= 1% 1%
P = 1%
M = K = 3% 2%
A = Bavaria City Racing B = Red Bull Air Race A = 14%
C = Nieuwjaarsnacht D = FF Dance Parade
J = 11%
E = Zomercarnaval
G = 1%
F = Wereldhavendagen
B = 10%
I = 1%
G = Koninginnedag
H = 2%
H = Dunya Festival
C = 4%
I = North Sea Jazz
F = 8%
J = Fortis Marathon K = Strand aan de Maas
D = 15% E = 24%
L = Internationaal Film Festival M = ABN AMRO Tennis Tournament N = Camping Rotterdam O = Opzoomeren P = Musicals in Ahoy
Vraag 4: Omschrijf in drie steekwoorden het Rotterdamse imago Modern (stad) (skyline)
12
Vooruitstrevend
2
Multicultureel
8
Druk
2
Jong
6
Sportstad
2
Vernieuwend
5
Zakelijk
2
Ondernemend
4
Ongezellig en hard werken
2
Durft (anders te zijn)
3
(vooral door de haven)
Levendig
3
Hard werkend
1
Hip
3
Alternatief
1
Groot(stedelijk)
3
Energiek
1
Haven
3
Saai
1
Divers
3
Crimineel
1
Stoer
2
Actief
1
Architectuur (moderne)
2
Zakelijk
1
- 70 -
Realistisch
1
Duurzaam
1
Rauw
1
Metroplain
1
Haven
1
Studentenstad
1
Shoppen
1
Overal betaald parkeren
1
Arbeid
1
Ambitie
1
Dynamisch
1
Werken
1
Skyline
1
Evenementenstad
1
Toeristisch
1
Gezellig
1
Alles te bieden
1
Werkstad
1
Nuchter
1
Uitgaansstad
1
Niet lullen maar poetsen
1
Entertaining
1
Gezellig
1
Bekend
1
Internationaal
1
Antilliaans
1
Verspreid
1
Geen centrum
1
Brutaal
1
Lelijke stad, niet 'gezellig'
1
Feyenoord
1
71
Bijlage II: Topiclijst Inleiding Doel interview en doel onderzoek Toestemming interview in onderzoek verwerken Wel of niet anoniem Tijdsduur interview Algemene informatie geïnterviewde Organisatie Werkzaamheden (functie, afdeling, taken en opleiding) Rotterdams imago Omschrijf Rotterdams imago Wat vindt u van het Rotterdams imago (goed/slecht)
Lukt het met het uitdragen van dit imago naar de inwoners, bezoeker, bedrijven?
Ja, hoe dan
Nee, wat moet er gebeuren om dit wel te laten slagen
Rol organisatie in Rotterdams imago Rotterdam Durft campagne Is dit het gewenste Rotterdamse imago Wat bepaald dat het Rotterdamse imago onderscheidend/anders is? Is het wel onderscheidend? Lukt het Rotterdam om zich te onderscheiden
Ja, hoe dan
Nee, hoe dan wel?
Sluit dit aan bij het imago? Komen bezoekers naar evenementen omdat het echt Rotterdams is? Karakteristieke elementen Welke factoren zijn van belang om een evenement te laten slagen? Welke evenementen sluiten aan bij het imago Waarom sluiten andere evenementen (absoluut) niet aan bij het imago? Worden evenementen vanuit het imago gezien ontwikkelt Zijn er kenmerken die overeenkomen tussen de verschillende evenementen Is een evenement succesvol als het aansluit bij het imago of is het bijvoorbeeld succesvol als het veel bezoekers trekt? Welke elementen zijn noodzakelijk om aan te sluiten bij het Rotterdamse imago Welke elementen bepalen het onderscheidende Rotterdamse imago Noem drie typisch Rotterdamse elementen
- 72 -
Bijlage III: Transcripties van acht interviews
A: Is onderzoeker Jacqueline van den Berg
B: Is geïnterviewde
1: Jasper Scholte
Directeur JMR bureau voor creatieve stadsontwikkeling en eventmarketing, 26 november 2008 A: Ik heb jou een e-mail gestuurd met als doel waarom ik dit interview graag wilde. Ik ben eigenlijk benieuwd waarom je mee wilde werken. B: Waarom ik dat altijd doe is, omdat ik het interessant vind. Het onderzoek is interessant. Wij vragen zelf ook veel aan studenten van hogescholen en universiteiten. We doen ook gastcolleges en gaan naar symposia en congressen. A: Ook voor INHolland? B: Ja, ook voor INHolland, enkele studenten zijn hier afgestuurd. A: Mijn onderzoek is een deelonderzoek van een groot onderzoek van het lectoraat City Marketing & Leisure Management. Angelique Lombarts is lector en heeft dit samen met Jacques Vork opgezet. Ze ontwikkelen een model welke in de toekomst bruikbaar is om te meten om juist wel of juist niet een evenement te organiseren. Het bestaat uit drie delen: imago, sociaal-cultureel en economische bijdrage voor een stad. Mijn onderzoek heeft betrekking op Rotterdam en haar imago. Kan je mij vertellen wat het precieze imago is van Rotterdam? B: Nee, het zijn verschillende imago’s. Net na de WOII, werd Rotterdam door de rest van Nederland als zielig ervaren. Tien jaar later was het duidelijk de stad met de opgerolde mouwen en de haven. Nog steeds havenstad, maar Rotterdam is ook de meest 21
e
eeuwse stad geworden. Het is een jonge stad,
jongerenprofiel en ik denk dat evenementen en uitgaansleven. Ik denk dat Now&Wow, Dance Parade absoluut bijdragen aan het imago van de stad als een jonge, hippe 21e eeuwse stad. A: De campagne van Rotterdam Durft luidt ook als volgt: Rotterdam is een jonge, internationale stad aan het water met een nuchtere en daadkrachtige mentaliteit. B: Ja dat komt overeen. Het is langzaamaan veranderd. Eerst was Rotterdam zielig, daarna werd het de stad waar de handen uit de mouwen werden gestoken. En nu niet alleen meer handen uit de mouwen, ook leuk. Dynamische stad, stadje. Vergelijk met metropolen is het klein. A: Een stad in Nederland. B: Een stad in Nederland ja, maar een groot dorp als je het afzet tegen grote wereldsteden. A: Een groot dorp met grote evenementen. A: Ik ben voor mijn onderzoek ook opzoek naar karakteristieke elementen van grootschalige publieksevenementen. Ik heb JMR benaderd omdat jullie Bevrijdingsfestival, Dance Parade, Camping Rotterdam organiseren. In het verleden ook de Bavaria City Racing. B: Klopt, wij hebben City Racing opgezet. Drie jaar lang gedaan. Op een gegevenmoment, verschillen van inzicht, manier van werken stond JMR niet aan. Toen gestopt, geen zin meer in. We doen dingen die we leuk vinden. Het was leuk om het op te zetten. A: Zijn deze evenementen typische Rotterdamse evenementen. Wat is een Rotterdams evenement. B: Bevrijdingsfestival in 12 provincies en de hoofdstad. Ik denk dat Rotterdam, het beleid, dat kan alleen in Rotterdam, dat zijn Dance Parade en Camping Rotterdam. A: Waarom niet in Den Haag of Amsterdam? - 73 -
B: Is wel geprobeerd in het verleden. Camping Rotterdam, daar moet je te veel uitleggen. Vinden ze te veel gedoe (de gemeente). Hier eerst ook een nee van Opstelten. We hebben een evenementenvergunning en een kampeer/camping vergunning gekregen. Om zo toch het evenement op te zetten. Dat kan alleen in Rotterdam, qua durf, het is een evenementenstad, evenementenbeleid. Duidelijk gericht op de economie, duidelijk toeristenbeleid, om mensen hier heen te trekken. A: Den Haag zegt nee, Amsterdam zegt nee bij een evenement zoals Camping Rotterdam? B: Ja, misschien kan het wel, maar dan moet je met privaat geld komen en dat is lastig. A: En het Zomercarnaval in andere steden? B: Is typisch Rotterdams doordat havenstad, veel verschillende kleuren, groot aandeel Antilianen tot ZuidAmerikanen. De infrastructuur van Rotterdam leent zich er voor. Een grote boog rond oud Amsterdam zou je ook kunnen doen. A: De infrastructuur leent zich er voor. In het weekend worden de wegen afgesloten. B: Het bombardement heeft de stadsvernieuwing nieuw leven in geblazen. In Den Haag, Amsterdam stikt het van de steegjes, zo ook voorheen in Rotterdam. Een Zomercarnaval is hier al dertig jaar. Je kan je bijna niet meer voorstellen dat het ergens anders plaatsvindt. A: Op de markt heb ik een korte enquête gehouden onder 35 mensen. Noem drie evenementen in Rotterdam. De uitslag daarvan is dat op nummer 1 het Zomercarnaval staat en op nummer 2 de Bavaria City Racing. B: Niet de Dance Parade? A: Ja, maar die staat op plaats 3, waar ook Camping Rotterdam, Dunya festival, Marathon in voorkomen. B: Wij komen er qua bekendheid goed uit met onderzoeken. B: Met de Marathon werden er vroeger records gelopen, met als gevolg dat de toppers hier ook wilden zijn. A: Deze evenementen zijn typische Rotterdamse evenementen. Kan je dan een paar elementen noemen van de evenementen die zo typisch Rotterdams zijn? Waarom is het zo typisch Rotterdams? B: Nee, dat kan je niet zeggen. A: En dat heb ik juist wel voor mijn onderzoek nodig! B: Ja, dat zal wel. Ik denk dat toeval en de bereidwilligheid van de organisatoren daar toe bijdragen. Je hebt organisatoren die willen wat en dat kan dan in Rotterdam. Of dat dan typisch Rotterdams is? A: Is Rotterdam dan gewoon heel makkelijk als evenementenstad? B: Nee, het feit dat Rotterdam zich wil profileren als evenementenstad maakt dat dit soort initiatieven hier wellicht sneller kunnen dan in andere steden. Wat je ook ziet is dat andere steden als Almere, Tilburg en Den Haag die kopiëren allemaal het evenementenbeleid van deze stad, omdat ze zien dat het imagotechnisch wat oplevert. Maar in principe kan iedereen dit wel. A: Als we dan naar het imago kijken: lef, Rotterdam Durft. Deze evenementen passen/sluiten dan toch wel bij dit imago aan? B: Ja, maar deze evenementen waren er eerder voordat die stomme labels er aan werden gehangen. A: Dus eigenlijk is het imago aangepast aan de evenementen? De Red Bull Air Race is hier ook naar toe gehaald, is een evenement met veel lef. B: Ja, maar dat is een toys-for-boys mentaliteit van Opstelten. Die ook twee keer het NK-Wielrennen hier naartoe heeft gehaald. Met als kroon op z’n werk de opening van de Tour de France in 2010. A: Past zo’n evenement dan niet bij het imago?
- 74 -
B: Passen bij het imago…..Ik denk dat het een voort vloeit uit het ander, dus je creëert een bepaalde omgeving waarin verschillende dingen mogelijk zijn en mensen haken daarop aan. Als je kijkt naar het ontstaan van het Internationale Filmfestival, had een een of andere gek, Huub Bals, die had een passie voor film. Hij kletste met een wethouder, iedereen was tegen, maar de wethouder drukte door. En daarom is het ooit in het Lantaren Venster ontstaan en werd het steeds groter tot wat het nu is. Volhoudendheid is hier dus sprake van. Maar dat is bijvoorbeeld ook zo met het Oerol Festival of met andere dingen. Ik ben het eens dat sommige dingen niet echt toeval zijn en mede gestuurd door het gunstige klimaat, maar dat wil niet zeggen dat dat echt Rotterdams is. Nee dat is gewoon het beleid geweest. Het is niet. Een stad en een omgeving is een organisch ding, dus ik durf niet te zeggen dat dit voorgeprogrammeerd is. A: Dus er zijn geen evenementen ontwikkeld naar aanleiding van het Rotterdamse imago? We hebben nu de Rotterdam Durft campagne, dus laten wij nieuwe evenementen ontwikkelen… B: Nee, dat geloof ik niet. Pfff….Rotterdam Durft….. waardeloze campagne. Ik vind ‘Rotterdam sterker door strijdt’, ooit door Wilhelmina gezegd tijdens de wederopbouw. Het staat onder het wapen van Rotterdam. Dat vind ik stoerder dan Rotterdam Durft. I Amsterdam, ik ben niet zo van zulk soort kretologie. Ik vind ook niet dat je dat van jezelf moet zeggen. Uiteindelijk, ja, City Racing is stoer, de stad heeft lef als je zoiets organiseert, ja inderdaad ja. Maar Moskou doet dat ook. Monaco is pas echt stoer, want daar is het een echte race en geen demonstratiedag. Alles is betrekkelijk. Ik zou een beleidsambtenaar zijn als ik zou zeggen: ‘Kijk eens we hebben zo en zo geschreven, dit waren de doelstellingen en allemaal gehaald’. Is natuurlijk gelul. Vaak heeft een waarheid twee kanten. A: Is het Rotterdams imago dan wel onderscheidend? Van andere steden bijvoorbeeld. B: Ja, voor zo ver je kan spreken van een eenduidig imago. Rotterdam heeft verschillende doelgroepen die verschillende levens leiden. De Dag van de Romantische Muziek is geweldig. De ene dag heb je mensen die helemaal uit hun dak gaan met superveel energie, tot aan maffe mongolen die zich volgooien met drugs. Veel herrie zoals de Dance Parade. De volgende dag heb je klassieke muziek. Die tegenstelling is geweldig! Maar past dat in een imago? Ja, misschien wel dat je verrast, verwonderd, dat er verschillende dingen mogelijk zijn. Dat is een petri-schaaltje waar alles kan opbloeien. Is dat het imago van Rotterdam? De stelling van Rotterdam Durft is passend. Maar je hebt het niet over een identiteit, je hebt het over een hele boel verschillende identiteiten die samen wel…. Als je het heel algemeen houdt dan kan het. A: Dus is Rotterdam onderscheidend van andere steden? B: Ja, Amsterdam heeft Gay Pride, 538 met Koninginnedag op museumplein en de Uitmarkt. Zeker niet zoveel als hier in Rotterdam. Maar Amsterdam heeft wel van huis uit die miljoen toeristen, en dat heeft Rotterdam niet. En Rotterdam heeft een heel gesegmenteerd stadscentrum waar geen cohesie is te onderscheiden, dus dat is de rede dat ze met open plezier staan tegenover leuke, gekke, nieuwe initiatieven. Wat was de vraag ook alweer? A: Is het Rotterdamse imago onderscheidend van andere steden? Wat bepaald dan dat het zo onderscheidend is? Zijn dat de evenementen? B: Nee, dat is een stapje terug. Het is een bepaald beleid dat dingen mogelijk maakt. Maar dat is ook op sociaal-maatschappelijk niveau, het Opzomeren is niet voor niets in Rotterdam ontstaan in de achterstandswijken. A: Is dat eigenlijk ook naar andere steden gegaan? B: Ja dat is ook naar Sint Jorissen in Antwerpen, Denemarken tot in Canada… A: En in Nederland, Den Haag toch wel. - 75 -
B: De Schilderswijk waarschijnlijk wel. Maar het is echt wel iets wat weer in Rotterdam is ontstaan. Ik denk wel weer dat dat komt doordat het mogelijk was, ja door het beleid. Wat daar voor ligt en wat dat afstraalt op je imago. A: Is Rotterdam dan zo’n makkelijke stad. B: Waarschijnlijk zijn ze heel slim geweest. Zo iemand als Peper, die heeft het sociaal-maatschappelijke…. A: Dat is dan eigenlijk de laatste tien jaar dat de evenementen zo zijn opgekomen in Rotterdam? B: Nee, 15 jaar geleden, in de tijd van Peper, in 1993, toen is het evenementenbeleid. Eerst was het zo, bij wijze van spreke, het Metropolisfestival kon samenvallen met Dunya en nog een ander groot evenement. Daar is een stokje voor gestoken, ze hebben zegmaar. Rotterdam Festivals is geboren 15 jaar terug. In dezelfde periode als JMR is ontstaan. Eerst zat het bij de RKS (Rotterdamse Kunst Stichting). Die ging er voor zorgen dat er niet alleen een agenda werd bijgehouden in de zomer, elk weekend is er iets te doen, (Zomer Festivals) maar ook ging Rotterdam Festivals het evenementenpotje beheren. Die schiepen voorwaarden waaraan dingen moesten voldoen. Wat de kernpunten waren qua beleid vanuit Rotterdam: jong en dynamisch, veel voor jongeren, origineel, duidelijke signatuur. Op Rotterdam Festivals.nl staan al deze doelstellingen. Zo zijn er dingen ontstaan, er is een grote bereidwilligheid om het een en te doen in Rotterdam. Je hebt de themajaren waar zo nu en dan…… Jongerenjaar A: Doen jullie daar nog iets speciaals mee? Passen jullie evenementen daarop aan? B: Nou, het merendeel van de evenementen zijn voor jongeren. Wij dachten wij gaan een groot plan dingen voor een megaspektakel in de zomer. Dat was te duur, de durferigheid, bereidwilligheid vanuit de organisatie van Jongerenstad stelden mij wat teleur. Vind het nu vooral een grote snikpit, dat diet verder niks af aan Rotterdam zelf. A: Hoe wordt dit jaar geopend? B: Tijdens de jaarwisseling, met het vuurwerkfeest en de bandjes. A: Koninginnedag, bevrijdingsfestival zijn evenementen die in heel het land georganiseerd worden. Niet echt puur Rotterdams. B: Nee, maar het Bevrijdingsfestival in Rotterdam was eerst op het grote kerkplein, daarna naar voet Erasmusbrug, het nieuwe Rotterdam. Qua imago klopte dat wel. En dat kan dan wel. Rotterdam werkt wel mee, de diensten werken wel mee om dingen mogelijk te maken. A: In andere steden is dit allemaal veel moeilijker? Amsterdam is toch veel moeilijker? B: Ja, het Amsterdamse beleid is heel erg gesegmenteerd. Je hebt de centrale overheid, het stadhuis, die iets vinden, maar een deelraad kan in Amsterdam overrulen. Bij ons dit dat niet zo, bij ons als het centrale beleid, het stadhuis, zegt dit gaan we doen dan overrulen zij een deelgemeente. Vind ik ook logisch. Want dat centrale beleid is over nagedacht vanuit de visie van de stad, dus dan moet je daar wel mee inschikken. Anders kunnen bepaalde dingen niet. Dat gebeurt dus wel in Amsterdam. In Rotterdam heb je het vooral buiten, is het zichtbaar, heel erg aan de oppervlakte. In Amsterdam is het allemaal inpandig, in musea, theaters, in filmhuizen. In culturele instellingen, praathuizen, debatzalen, De Rooie Hoed en dergelijke. Er veel meer ontwikkeld in Amsterdam, heeft weet ik veel hoeveel theaters. Rotterdam heeft er nu 10-12 (voor de oorlog veel meer). Amsterdam stuk of 60-70. Dat geldt ook voor de musea. A: Wat maakt het dat een evenement succesvol is? B: Je hebt een aantal graadmeters:
De gezonde begroting
- 76 -
Staat er een programma/evenement dat goed is opgepikt door de pers. Niet alleen lokaal en regionaal, maar ook nationaal en eventueel internationaal. (Dance Parade en Marathon internationaal). Drie volle boeken vol van wat er over Dance Parade geschreven is. Idemdito voor Zomercarnaval. Hoeveel mediabereik je hebt op tv. Je hebt een aantal van die dingen. Het ligt ook aan de doelstellingen. Sommige evenementen willen gewoon wijkgericht zijn. Is ook prima.
Goede communicatie marketing
Je publieksdoelstellingen, hoeveel mensen wil je laten komen. Komt het juiste publiek erop af.
Dit zijn een aantal graadmeters. Plus wat ook belangrijk is, is het weer, vooral voor een buitenevenement. A: Ik heb inderdaad tijdens de Dance Parade in de regen gestaan. B: Dat is helemaal ruk. A: Dat schrikt mensen toch niet echt af? B: Jawel, drie geleden. Om 11 uur begonnen we bij café Arie op de Mathenesserlaan. Indraaien, 12 uur rijden en meteen begon het te storten van de regen. Ik denk dat wij misschien een kwart tot een derde van de normale hoeveelheid bezoekers hadden. Dat scheelt echt wel aanzienlijk. A: Maar een evenement is dus niet succesvol als het bij het Rotterdams imago aansluit? Jullie hanteren een andere index. B: Tenzij je juist een Rotterdam profilerings evenement hebt. Ik denk Rotterdam dat meer moet met themajaren, zoals architectuurjaar, culturele hoofdstad, het waterjaar (roemloos ten onder gegaan, een Amsterdams bureau dat dat georganiseerd heeft). A: Wanneer was dat Waterjaar? B: In 2002. Om het jaar. A: Je zegt nu dus. De grootschalige publieksevenementen die er zijn in Rotterdam zijn er al zo’n geruime tijd dat ze wellicht iets aansluiten bij het imago, maar eigenlijk is het imago later ontwikkeld (de Rotterdam Durft campagne is van 2005). Er is dus geen groot verschil in evenementen sinds de campagne. B: Welnee, het is helemaal niet anders. Die koppeling is er niet. Ik denk dat ARA, die heeft het toen de Durft campagne in basis verzonnen, die hebben toen wel gekeken naar wat er allemaal was. En op basis daarvan hebben ze dat ding gemaakt. Nee. Rotterdam heeft bepaald beleid uitgestippeld. We zijn een gastvrije evenementen stad en we willen na dat 2001 dat de krachtige punten van Rotterdam belicht worden. Dat kan zijn het Architectuur jaar. In Amsterdam hele mooie architectuur, richting Panama, het Muziekgebouw, de nieuwe bibliotheek. Je hebt allemaal dingen aan het Ij. Daar kunnen wij nog een puntje aanzuigen. Hier worden leuke dingen gebouwd. A: Maar niet zoals in Amsterdam? B: Amsterdam hoeft niet zo nodig te zeggen wij zijn Architectuurstad. Maar Rotterdam vindt van zichzelf dat ze dat wel moeten doen. Wij vinden dat verder prima, wij varen er in principe bij. Om aan te sluiten bij de thema’s kan je je evenement weer groter maken. Wij gebruiken die tools wel om dingen op te krikken. Je hebt nu op Rotterdam Zuid ‘Pact op Zuid’. Bijna een miljard wordt er uit gegeven in tien jaar om de stad op te laten bloeien op verschillende niveaus. A: Kom je zelf wel eens op Zuid? Je woont hier ook? B: Ik kom er zelden, ik woon in Noord. Ik hoop dat de campagne ‘Pact op Zuid’ wel eraan bijdraagt dat het leefbaarder, leuker wordt. Dat er veel gesloopt wordt en er veel nieuwe dingen neergezet gaan worden. Vroeger was Amsterdam Noord over het IJ, ons Rotterdam Zuid. Door er veel in te investeren trek je het
- 77 -
omhoog. Dat zie je ook aan de Kop van Zuid, met INHolland en het Nieuwe Luxor. Zo ook Katendrecht, waar de loopbrug komt. Jammer dat het slechts een loopbrug is. A: Mijn centrale vraag: Welke karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam sluiten aan bij het gewenste onderscheidende Rotterdamse imago? B: Dat zijn deels op jongeren gericht, deels dynamisch, deels uniek. Het liedje ‘Dat kan alleen in Rotterdam, daar weten ze van wanten’, dat is dat opgestroopte mouwending. Dat kan alleen in Rotterdam, omdat je de tweede stad van Nederland bent. Het Calimero complex. Dat onderscheidend vermogen is altijd erg belangrijk in Rotterdam. Soms vind ik het onwijs gebakken lucht, dan zeggen ze de we willen met de Rotterdamse identiteit. Rotterdam Festivals heeft een beleid 2010-2015 willen ze daar dingen meedoen. We vertellen het verhaal van Rotterdam. Doen wij dat dan niet ???????????????????????????????? Zoals alles altijd maar vernieuwend moet zijn. Maar vernieuwd in de zin van herijkend, dus elke keer opnieuw bepalen is dit nog de moeite waard of niet of ja of nee, dus twee kanten op te slaan. Daar ben ik het helemaal mee eens. Iets kan uitgewerkt zijn, formule kan klaar zijn. Mar vernieuwend in de zin van ja het moet anders, je hebt 100.000 bezoekers de kranten staan er mee vol, je zit in alle journaals, maar ja het is niet meer vernieuwend, ja waar hebben we het over, lekker boeiend. Ik dat dat een heel lastig gegeven is en daarom zeg ik je dat niet zomaar …………. Zeggen. Ook al zouden we willen iedereen wil orde brengen in de chaos. Dat snap ik, maar dat kan niet. Dat is onmogelijk. Mensen zijn namelijk niet geordend. het hangend en zittend leven van toevalligheden en van geplande dingen hangt wat aan elkaar. Ook hoe je je leven leidt, kan verschillende kanten op. Of aan de top of in de goot terrecht komen, of de hele grote brede laag ertussen in. Ik dat bepaald beleid er wel toegeleid heeft dat dingen hier zo zijn geworden en beter zijn geworden, maar die hele erge stelligheid……….. A: Er is geen verschil tussen nu en voor 2005, voor de Rotterdam Durft campagne? B: Nee, nee, nee. Ik denk wel, ze hebben een aantal leuke dingetjes gedaan hoor. Leuke computerspelletjes, een modegoeroe aan het werk gezet, maar…….. Collega Marc (directeur NVA???) komt binnen: B: Marc, welke karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam sluiten aan bij het gewenste onderscheidende Rotterdamse imago? B: Het Zomercarnaval en het Dunya, de organisatie daar van, Guus Dutrieux, daar moet je wel mee praten. A: Die zie ik morgen. B: Ok, want dat is onze collega van de grote evenementen, die heeft tegenwoordig, omdat de evenementen al lang bestaan, ik bouw aan tradities. Je kan niet meer zeggen vernieuwend, omdat ze al zo lang bestaan. Dan wil je het vernieuwende karakter ontwijken, door te zeggen dat je bouwt aan tradities. Ik ben benieuwd wat hij daarvan zegt. C: Het onderscheidende karakter is dat hier een hele boel plaats kan vinden. Het Zomercarnaval kan je ook in Amsterdam doen, maar daar zijn de straten niet breed genoeg. Dat vind ik vooral pakkend aan Rotterdam, ze staan open voor dit soort evenementen en laat het dan ook gebeuren. Dat is volgens mij in andere steden heel erg moeilijk, maar echt ……. Ik vind een evenement in Rotterdam niet echt onderscheidend ten opzichte van andere steden. Alleen in zover dat bepaalde evenementen hier gewoon heel goed kunnen plaatsvinden en in andere steden niet. Vooral door de ruimte, maar ook doordat Rotterdam heel wil. Het was hiervoor vooral een hele saaie, grauwe stad en dat daardoor gewoon de poort grootschalig openging.
- 78 -
B: Ja, vroeger had je hier misschien paar 10 duizenden tot paar 100 duizenden toeristen, bezoekers. Dat is echt wel opgekrikt. Mede door het beleid, wat er hier allemaal gebeurt. Het Rotterdam filmfonds die allemaal, bijna communistisch, vanuit de Rotterdamse Productiemaatschappij voorang geeft om te filmen, en dan krijg je geld. Om Rotterdam te laten zien, in spotjes, films etc. dat draagt allemaal bij aan het beeld van Rotterdam, Erasmusbrug werd zichtbaar. De stadvernieuwing, Riek Bakker en Van de Helden, ook plaatsgevonden waar INHolland is gevestigd. De brug overgaan naar Zuid heeft Riek Bakker verzonnen, zet die brug neer en breng welvaart op Zuid. C: Heel belangrijk geweest, zelf wereldwijd is dit ………..het was nog nooit gebeurd om een stadscentrum te verbinden doormiddel van een brug met het achterland. Om een heel deel erbij te betrekken voor de ontwikkeling. Dit heeft model gestaan voor heel veel steden wereldwijd. B: Riek Bakker is een goede visionair. Misschien ook leuk om te interviewen. A: Weten jullie nog andere personen die ik kan interviewen? B: Riek Bakker. Rem Koolhaas. Winnie Maas. Allemaal architecten, hebben wel een interessante visie op de stad. Ik ben dus van mening dat evenementen, die zijn de begratie van beleid, maar ook bij gratie van hoe ziet een stad eruit, wat past er in een stad, wat past er niet in een stad. wij zijn niet voor niets, nadat wij Strand aan de Maas en Winterplein op Leuvehoofd en Blaak, bureau voor creatieve stadsontwikkeling genoemd, omdat wij eigenlijk waar niets gebeurde een evenement/recreatief/creatiefs achtigs/ organiseren. In ene keer ging het leven, daarvoor leefde er niets. Creatieve stadsontwikkeling. A: Blaak wordt nu ook echt weer leuk. B: Ja, dat is er na gekomen. A: Dus nu zeg je eigenlijk: een stad is dood, er komt een evenement en het leeft op. B: Ja, maar het kan ook zijn, dat er komt een culturele elite, tussen haakjes, of er komen kunstenmakers, er komen creatievellingen, er komen copywriters, reclamejongens, en die bekijken een gebied op een andere manier dan alleen maar ge- of misbruiken en dan ontstaat er iets. Er komt creativiteit, en dan denken de trendvolger en de saaie middenmoot, wow, hier zitten de mensen die ons leven leuk maken, ons leven kleur geven aan de grijze muizen. Daardoor kunnen er weer dingen ontstaan en zo en dan, het zijn tijdelijke vluchtig dingen, maar ze dragen ook bij aan zo’n imago. En dat zit wel aan de creatieve kant. Maar, Riek Bakker (stadsontwikkelaar) en architecten denken daar ook over na. Voor dit onderzoek is dat wel interessant. Zij zullen meer met een meer verdiepende antwoord komen, dan ik, hoewel ik wel zeg…………. Ik zelf vind het ook wel interessant als hobby acrchitectuur volger. Maar zo heb je ook, Johan Janssens. Hij is directeur Opzomer Mee. Vooral de sociaal-maatschappelijk hoek. Daar hebben we vroeger veel starters en slotmanifestaties voorgedaan. En je kan zeggen, dat ik je hebt gestuurd. Dat vindt ie ook wel leuk. Hij heeft een andere kijk vanuit sociaal-maatschappelijk oogpunt en hoe je dan wijken vanuit eerst samen wat doen in plaats van iedereen individualistisch samen dingen doen, samen feestje geven, op microniveau in je wijk of in je straat. En er is meer sociale cohesie, mensen zijn meer betrokken dan vroeger. Interessant ook voor……Rotterdam Durft is maar dat ene vehicle dat ooit bij OBR, later bij Rotterdam Marketing is gestald. Die proberen daar nu………..maar dat is een heel dun laagje. Als je die centrale vraag ziet, dan is het veel interessanter, breder, als je andere erbij betrekt, in plaats van alleen de evenementen makers. Daarom zeg Johan Janssens van Opzomer Mee, die heeft ook evenementen geprobeerd om alle wijken weer samen te brengen en een soort Rotterdam gevoel mee te geven. Uiteindelijk stukje bij beetje werkt dat allemaal waarschijnlijk wel. A: We zijn dan toch allemaal Rotterdam. - 79 -
B: Hij had ook een van de campagnes: We zijn allemaal Rotterdammer. Ik denk het goed is voor zo’n onderzoek. Je zit morgen bij Guus. Met wie nog meer? A: Reinier Weers van Rotterdam Festivals. Mag je jouw naam noemen in mijn scriptie? B: Ja, dat mag. Leuk, Reinier gaat over het beleid. Leuk, wel erg de evenementen kant. Reinier van de koepel, het beleid. Chantal Mies van Rotterdam Durft en Bert……..Beekmans voert het uit. Het is een wollige vraag (de centrale vraag). Wij als evenementenmakers dragen er aan toe bij, aan het onderscheidende Rotterdamse imago. Wie het bepaald? Ooit in de gemeenteraad is het plan ……ja we zijn evenementenstad. Laten beleid………..Rotterdam Festivals, maar ook Rotterdam Marketing. Je hebt de CMO, Mai Elmar. A: Nieuwe slogan: Worldportcity….vooral op buitenlandse toerist gericht. B: Ja, je hebt Rotterdam marketing, die de buitenlandse toerisme industrie bewerken. En zo met Oad, Toerkoop etc. en dan buitenlandse operators. A: Is dat ook gercicht op het evenementenbeleid. Worden de Rotterdamse evenemnetn ook gepromoot in het buitenland? B: Jawel, bij aanbieders van arrangementen. Boek nu een drie daagse vliegreis Rotterdam en bezoek de Kunsthal, het Van Gog Jaar en het Zomercarnaval, Dance Parade etc. Dat gebeurd dus wel. A: Dank je wel…..
- 80 -
2: Guus Dutrieux
Zakelijk directeur Ducos Productions, 27 november 2008 A: Ik heb je gemaild over het doel van het interview en het doel van mijn onderzoek. Waarom wil je hieraan meewerken? B: Er komen er eigenlijk honderden. We hadden het er vanmiddag nog over dat we langzamerhand de deur dicht moeten doen, er zijn er zoveel, kost zoveel tijd. A: Mijn begeleider vanuit school, Franca Tak, heeft ook ooit eens interview met je gehad, zo’n vijf jaar geleden ofzo. B: Er komen er zoveel langs. We zeggen meestal ook nee hoor, het is onvoorstelbaar. Als die hogeschool als gekken.., ze komen ongevraagd met domme adviezen. A: Dat klopt, vaak vanuit fictieve projecten…… A: Het onderzoek is een grootschalig onderzoek, welke op dit moment door het lectoraat Leisure Management & City Marketing wordt uitgevoerd in verschillende steden in Nederland. Ik voer het in Rotterdam uit, een andere jongen in Den Haag, een meisje in Almere. Mijn onderzoek is puur gericht op het imago van de stad. Het gehele onderzoek is gericht op het imago van een stad, het sociaal-culturele aspect van een evenement op een stad, en de economische bijdrage van een evenement op een stad. Het is te groot om dit alleen te onderzoeken, vandaar dat ik het imago onderzoek in Rotterdam en de grootschalige publieksevenementen. Hopelijk kan er in de toekomst een model ontwikkelt worden waarmee gemeten kan worden organiseer je wel of geen evenement in een stad. Maar dat is pas in de verre toekomst en dat is aan het lectoraat om dat model te ontwikkelen. Wij als studenten hebben daar een kleine bijdrage aan, en kunnen dan mooi afstuderen op een leuk onderwerp. Voor mijn onderzoek ben ik benieuwd wat het echte Rotterdamse imago is. En wat de karakteristieke elementen van de publieksevenementen zijn in Rotterdam, die bijdrage aan het imago. Sluit het aan, sluit het niet aan. Vandaar dat ik Ducos benaderd heb, omdat jullie het Zomercarnaval en het Dunya Festival organiseren. Dus wat is in jou ogen het Rotterdams imago? B: Je moet je voorstellen, Rotterdam heeft natuurlijk na de WOII heel veel tijd gespendeerd aan het investeren van de infrastructuur. De hardware en dat begint langzaamaan voltooid te worden en dan gaat zo’n stad investeren in de software, de identiteit van een stad. En daar liep ze achter op Amsterdam en Den Haag, dus Rotterdam heeft er voor gekozen om evenementen te gebruiken om zichzelf te positioneren als culturele attractieve stad. In die functie vervullen evenementen ook. Langzamerhand komen er ook autoraces bij en vliegtuigjes bij, dus je moet afvragen of je daarmee niet vervuiling krijgt van je boodschap. A: Maar is dat dan niet wat aansluit bij het imago. Omdat we de Rotterdam Durft campagne hebben sinds 2005. B: Ja, het probleem is alleen en dat is…….Rotterdam ontbeert 1 boodschap, er zijn vele boodschappen en volgend jaar is Rotterdam Jongerenjaar en volgend jaar is Rotterdam Unicefstad en volgens mij ook iets met Milieu. En je hebt de campagne van Rotterdam Marketing van lef etc. Je hebt dan zo’n diversiteit aan boodschappen dat ik me afvraag…….Als je het dan hebt over marketing/publiciteit van een stad, over positionering van een stad, dan moeten ze zorgen voor een meer eenduidige boodschap. Dus als evenementen jouw middel zijn, zijn die effectief, als je boodschap eenduidig is. En dat is ie niet. En dat gaat over onze evenementen, Rotterdam is natuurlijk ook een multiculturele stad, jonge stad, wat dat betreft is het de enige stad die ………..???????. En Dunya en Zomercarnaval zijn typisch nieuwe culturele tradities die - 81 -
veel kleurigheid aan culturen in de stad positioneren/presenteren en zoals verworteling. De evenementen zorgen ervoor dat een stad ook betrokken is bij de evenementen, verwortelt is. Mensen zijn trots op hun Zomercarnaval op hun Dunya. A: Hoeveel jaren bestaan deze evenementen? B: Zomercarnaval 25 jaar, Dunya 32 jaar. Ze zijn verankerd. Zomercarnaval ook meer nationaal dan lokaal, zelfs internationaal. Het zijn ook evenementen eerst gericht op culturele identiteit van een stad, dus wat dat betreft is het toch een voortrekkersrol, en daarnaast zijn het evenementen die door hun uniekheid, dat geldt voor het Zomercarnaval iets meer dan voor het Dunya, Rotterdam positioneren. Het is een uniek product, en Rotterdam heeft het. A: Is het echt Rotterdams? Het zou niet in een andere stad plaats kunnen vinden (Amsterdam, Den Haag, Utrecht)? B: Er is geen stad in Nederland met een wegeninfrastructuur zoals Rotterdam. Als je het in Den Haag, Utrecht, Amsterdam neerzet, loopt de stad vast. A: En de Bavaria City Racing is ook niet te doen in andere steden? B: Nee, Rotterdam heeft 1 voordeel het is gebombardeerd. Had het oude wegennet er nog gelegen, waren de grachten er nog geweest, dan had het ook niet gekund. A: Ik heb gisteren bij JMR gezeten, bij Jasper Scholte, dat was ook wat hij zei, dankzij de oorlog is dit mogelijk. B: Overigens, lagen de plannen er wel al. Het is een Havenstad, om de stad aan te passen waren wel al plannen voor. Hitler heeft het iets versneld. A: Wat is het gewenste Rotterdamse imago? B: Ja, wie ben ik om dat te bepalen. Je hebt een economisch belang, Rotterdam is primaire doorvoerhaven. Je kan hoog of laag springen, maar de ??????? draait op de haven van Rotterdam. A: Maar ze willen niet meer die arbeiders zijn. B: Nee, maar de haven is ook al lang geen………….het is goed opgeleid kader wat er zit, het is geen stukgoed meer. Het was een arbeidersstad, maar de hele arbeidersstad verdwijnt ook, erger nog we hebben er een tekort aan. We kunnen niet eens meer huizen bouwen zonder mensen uit Oost-Europa. Dus Rotterdam is primaire een havenstad. En de havenstad is een stad waar veel culturen bij elkaar komen, dat is de kracht van Rotterdam vind ik. En Rotterdam is een cultureel-innovatieve stad. Er gebeurt erg veel op media gebied, op muziekaal gebied. Redelijk vroeg in deze stad, is ook een voortrekkersrol. Die positie moet je zien te claimen, maar god…..de Big Apple New York is ook veel meer dan 1 stad. Alleen men heeft het kunnen behappen in een symbool. En de Nederlanders en Europeanen zitten wat meer in de communicatie van verschillende doelen, en we hebben dan Rotterdam Durft, maar wat durft Rotterdam? Met wie, waarheen? Is ook logisch. Rotterdam is na de wederopbouw een zeer jonge stad. Dus ze is zoekende naar een identiteit. En zoekende naar identiteit is het moeilijk zichzelf te profileren. Op dat moment zijn evenementen niet alleen middelen om te communiceren, het zijn zelfs elementen die het mede inhoud geven. Wat dat betreft is het niet alleen maar een communicatiemiddel, maar ook ontwikkelingspoot. A: Wat is nou een echt typisch Rotterdams festival? B: Het Dunya Festival, het Zomercarnaval, De Dag van de Romantische Muziek. A: Ik heb het op de markt gevraagd. Aan zo’n 50 mensen. Het Zomercarnaval en de Bavaria City Racing, op nummer drie Dance Parade, Dunya etc.
- 82 -
B: Het gaat er om hoe ver je kijkt. Als je kijkt naar internationale positionering denk ik het Internationale Filmfestival. A: Jazeker, maar het Zomercarnaval toch ook? B: Maar op internationaal niveau scoort Film festival veel hoger dan het Zomercarnaval. Is ook logisch. A: En de Bavaria City Racing? B: Ik vraag me af……kijk als wij dood gaan is het Zomercarnaval er nog steeds…..traditie….En Dunya zal z’n functie kunnen verliezen, dat het niet meer nodig is. Voorlopig nog niet hoor. Maar het Zomercarnaval, net zoals New Orleans had geen …???.carnaval, maar is nu traditie daar. Ik twijfel of de City Racing de 25 jaar haalt. Het is meer een hype, dan een culturele traditie. Ik geloof niet de Bavaria City Racing de 10 jaar haalt. Goed evenement, en ik heb respect voor de jongens die het organiseren. Maar het is geen nieuwe traditie. Haalt geen 10 jaar. A: Dan spreken we over 10 jaar nog een keer! Dan kijken we wat het geworden is. B: Ik heb meer zien komen en gaan. A: Welke evenementen zijn er de afgelopen tien jaar geweest, waarvan de planning was die gaan we elk jaar organiseren. B: O, zo veel, te veel om op te noemen. Heb er honderden zien komen, en honderden zien gaan. Het verschil is ook, je hebt evenementen die neergezet worden en je hebt evenementen die verwortelen. Dunya wordt georganiseerd in nauwe samenwerking met al die gemeenschappen. Het is hun evenement, je kan het niet meer afkappen. Het Zomercarnaval wordt niet van bovenaf georganiseerd en dat gebeurd in zowel binnen en buitenland met als die gemeenschappen. Dat is verankerd, dat zijn tradities. We hadden ook een carnaval kunnen neerzetten door het inkopen van allerlei groepen uit Brazilië enzovoorts, dan zet je een evenementje neer, dat verankerd niet. Het is hun traditie en daarom heb je een nieuwe traditie die altijd blijft. Ook een Dance Parade zal de 25 jaar niet halen, omdat die muziekvorm tijdsgebonden is. en ik dacht dat het Zomercarnaval ook zou verdwijnen omdat het de generatie die het hiernaartoe gebracht heeft afsterft, maar het blijkt juist dat de nieuwe generaties het juist als bewuste culturele traditie willen behouden. De hele jonge doelgroep gaat er nu in. A: Hoe is het Zomercarnaval ooit ontstaan? B: Het komt uit Curaçao vandaan. In feite zijn de christenen gaan handel drijven met de slaven, in het postkoloniale tijdperk. Vervolgens hebben die daar het carnaval in Zuid-Amerika gebracht, heeft zich daar ontwikkeld en is daar een deel van hun cultuur geworden en toen ze hier terugkwamen, in het postkoloniale tijdperk hebben ze dat mee terug genomen. A: Hoe is het in Rotterdam ontstaan, toentertijd? B: Omdat hier heel veel Antillianen zitten. Eerste keer in Utrecht en daarna in Rotterdam. Inmiddels zijn het niet eens meer de Antillianen zij zijn in de minderheid. Het zijn meer Surinamers, Kaapverdianen, Brazilianen, Bolivianen, noem maar op. Ze hebben hun eigen ……… meegenomen, en die is geadopteerd. A: Wat is nou het gewenste Rotterdamse imago? Wat wil Rotterdam nou echt uitstralen? B: Moet je niet aan mij vragen. Ik sta voor de evenementen die wij doen en die positioneren vooral de nieuwe culturele traditie en op het moment dat nieuwe culturen binnenkomen veranderd ook de culturele identiteit van je stad, en Dunya en Zomercarnaval symboliseren dat. Dat element communiceer ik met mijn evenementen, maar nogmaals ik doe het niet om de stad te positioneren, ik doe het omdat ik geloof in die evenementen, de kracht die ze hebben, vervolgens gebruikt de stad ze. En als ik wil verankeren, moet ik ook - 83 -
verankeren naar boven en dus dat betekent dat ik me ook conformeer aan belangen van de stad, zodat de stad ook belang heeft bij het voortbestaan van het Zomercarnaval, waardoor zij het kunnen gebruiken als een marketingtool. En ik daardoor weer beter geworteld ben bij het stadhuis, bij Rotterdam Marketing. Maar mijn primaire doel is niet het communiceren van het belang/doelstelling of identiteit van de stad, mijn belang is het gene wat ik organiseer. A: Jij wilt een leuk evenement neerzetten en succesvol. B: Niet alleen leuk, maar ook een goeie, verankerde traditie. En daarmee vul ik een deel van de identiteit van de stad in. In 2001, toen Rotterdam Culturele Hoofdstad was, was het thema Vele Steden, dat was ook correct. Dat geldt ook voor elke stad. Je moet wel de ziel vangen in 1 symboliek, die we gezamenlijk kunnen oppakken, zoals de Big Apple. Maar die hebben we nog niet. A: Hoe moet dat dan gaan heten? B: Er komt een heel groot beeld naast de Erasmusbrug. 12 of 13 meter hoog beeld. Dat wordt het nieuwe symbool van de stad. Dat moet je aan Rotterdam Marketing vragen, hoe dat gaat heten enzo… A: Is het Rotterdams imago wel onderscheidend. Van andere steden bijvoorbeeld? B: Ja, als je het nationaal bekijkt denk ik wel. Als je internationaal bekijkt dan zijn we een dorpje. A: Je zegt nu precies hetzelfde wat Jasper Scholte mij gisteren vertelde. B: Moet je jezelf vergelijken met Parijs, Berlijn, New York etc… A: Maar binnen Nederland? B: In Nederland is Rotterdam op dit moment innovatief, zeer ondernemend. A: Want als je het vergelijkt met andere steden, Den Haag, Amsterdam dan worden veel minder van dit soort evenementen georganiseerd. B: Ja, Den Haag verliest heel veel terrein. ????????????? En Amsterdam heeft natuurlijk de Wet van de Remmende Voorsprong. Het is heel de culturele pleisterplaats van Nederland geweest, en men dacht we zijn het nu wel, maar ze zijn ingehaald. A: Hoe komt dat dan? B: Dat is de Wet van de Remmende Voorsprong, op dat moment als je een leidinggevende positie bent, ben je niet gouw geneigd om over jezelf heen te kijken en dan wordt je heel vaak ingehaald. Het is een wetmatigheid. En Rotterdam moet opletten. Het denkt nu stad nummer 1 te zijn, maar Den Haag investeert op dit moment heel veel om die plek over te nemen. En Rotterdam reageert daar niet goed op. Dus het is dezelfde Wet van de Remmende Voorsprong. Ik schat in dat als Den Haag zo doorgaat, ook internationaal haalt Den Haag ook al meer prijzen dan Rotterdam, dan schat ik in dat Den Haag Rotterdam inhaalt. Het gevaar zit hm in het hebben van zo’n rol, en je vraag was precies? A: Of het imago onderscheidend is? B: Rotterdam, is op dit moment nog steeds een stad die een zeer goede voedingsbodem is voor jong talent en innovatie. Alleen Rotterdam weet het slecht te organiseren. En daarom gaat zo’n Jongerenjaar waarschijnlijk lelijk op z’n bek. En daarom zijn de afgelopen twee jaren ook op hun bek gegaan. A: Het is niet zo dat jullie als organisatiebureaus benaderd worden door de gemeente: we hebben het Jongerenjaar, organiseer daar iets mee. B: Rotterdam is een held om alle themajaren, ik heb sinds 2001 alle themajaren meegemaakt. En Rotterdam is een held in het houden van themajaren en daarbij de Rotterdamse organisatoren niet te betrekken. A: Dat zou je niet verwachten. B: Nee, maar dat gebeurt elk jaar weer. - 84 -
A: Ben ik wel verbaast over. B: Ja, wij ook. Nou ja, we zijn nu niet meer verbaast. Het is gewoon de situatie. Rotterdam is een beetje een verdeel en heer stad en creëert daar geen goede voedingsbodem voor de krachten die in de stad aanwezig zijn. A: Zonde. B: Ja, erg zonde. A: De andere belangrijke vraag in mijn onderzoek, is wat de karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen zijn. Wat bedoel ik daar mee. Welke elementen zijn noodzakelijk van een evenement om aan te sluiten bij het Rotterdamse imago. Moet een evenement….. B: Daar ben ik niet meebezig. En het interesseert me ook geen……. Kijk ik ben bezig met ……..Parkpop in Den Haag is een typisc Haags evenement. A: Omdat? B: Omdat Den Haag een hele oude pop historie heeft en daar is ontstaan en volgens ook …..De Hagenezen zijn er trots op. Het is ook echt verankerd met Den Haag. En die moet je niet in het Zuiderpark in Rotterdam zetten, maar gewoon daar houden. Het hoort daar. En Amsterdam Roots hoort in Amsterdam en het Mondial hoort in Tilburg, en Dunya en Zomercarnaval horen hier. A: En het North Sea Jazz Festival dan? Wat voorheen in Den Haag georganiseerd werd? B: Het North Sea Jazz is een niet locatie gebonden evenement. Je kan het ook in Dortmund neerzetten. Het is gewoon een commercieel evenement dat heel goed georganiseerd wordt, met een hele goede programmering. Ik heb het over stadsevenementen. En North Sea Jazz kan je oppakken en ergens anders neerzetten. Goede programmering, goede ambiance dan gaat het ergens anders gewoon door. Dat is niet geworteld in de stad. Het is gewoon een product. Er is een verschil tussen stadsevenementen en andere typen evenementen. Ik vind de marathon ook typisch een stadsevenement, waarbij de hele stad betrokken is. Al die mensen die lopen mee. A: Wel typisch Rotterdams? B: Nee, Amsterdam heeft hm ook. En Den Haag de City-Pier-Cityloop. Ik vind het zo prehistorisch om Rotterdams te denken of Den Haags te denken. Je moet je voorstellen dat een stad als Londen, dat moet je vergelijken met de driehoek Utrecht-Den-Haag-Rotterdam-Amsterdam. Dan heb je die ?????????. Als Nederland zich wil positioneren als cultureel evenementen gebied, dan moet je zorgen dat Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht (die telt een klein beetje mee maar), dat die een gemeenschappelijk evenementen beleid hebben. Ik ben sneller hiervan naar Amsterdam, dan van Londen-Oost naar LondenWest. Dus Rotterdam is zo’n gehuchie, dus wil jij internationaal positie claimen dan moet niet door je stad doen, dan verlies je altijd. A: Wordt er wel samengewerkt tussen de steden? B: Ja, dat gebeurd wel al op ????????????????manier, maar niet bruikmatig. Ik vind eigenlijk dat een evenementen planning moet komen die niet per stad, maar die gewoon in de randstad, je moet het wel als 1 stad pakken, dan kan je pas de Europese markt concurreren. Doe je dat niet dan blijft….We zijn in feite een provinciaal stadje. Dus daarom doen we Parkpop in Den Haag en Zomercarnaval in Rotterdam. Zo moet je denken. Ons denken overstijgt die stad, ik ben dus niet met Rotterdam bezig. Ik haal wel geld uit Rotterdam, maar je moet je voorstellen ik bied ook een goed cultureel klimaat in de stad, ik bied cohesie in de stad (mensen zijn betrokken en gemotiveerd) en ik genereer 20 miljoen omzet in deze stad. Dus de stad verdient er aan, dus die paar ton die ik krijg is terecht. Want ik geef er een hoop voor terug. Maar wat ik al zeg, als je - 85 -
naar Zomercarnaval kijkt dan lopen er Bolivianen mee, die komen Frankrijk, Duitsland, Belgie, die hebben geen landsgrenzen, die hebben culturele grenzen. Waar hebben we het dan over, dus de stad Rotterdam…..Ik ben gewoon bezig met mn evenementen, die staan ergens voor en op sommige momenten is Rotterdam…Dunya is typisch, dat hoort gewoon in deze stad thuis, omdat al die gemeenschappen in al die wijken erbij betrokken zijn. Dat zou dan wel een typisch Rotterdams element kunnen zijn. Maar is wel 10 keer gekopieerd. We moeten dus wel innovatief blijven, door te vernieuwen, door te ontwikkelen. A: Waarom maakt het elk jaar weer anders? B: Omdat Dunya al 10 keer gekopieerd is. Voor je het weet heb je de Wet van de Remmende Voorsprong en als je je unieke positie en voortrekkers rol wil blijven vervullen moet je????? Blijven stilstaan als achteruitgaan. A: Dunya in andere steden, kan je daar voorbeelden van geven? B: Festival Mundial is een kopie, Amsterdam Roots is een kopie. Er zijn er een stuk of 10-20 in het land. Allemaal kopieen. A: Kan je nog iets over Ducos zelf vertellen. Jullie organiseren ook Get Hoekt, ben ik zelf niet zo bekend mee B: Het is nieuw. Het is nu twee keer geweest. Over een jaar of tien als we elkaar weer spreken is het er nog steeds. De doelstelling is om van Hoek van Holland een culturele badplaats te maken. We hebben daar een paar evenementen gedaan. Veronica ook. Zo gaat er veel meer gebeuren. Het trekt weer nieuwe partijen aan. Maar het kan pas echt als de sneltram er ligt. Als het wegennet aangepast is. Om naar Hoek van Holland te gaan en een feest te organiseren, stel dat je daar 100.000 man hebt. Passen niet in de trein, passen niet in de auto’s (de dijk is vol). Dus het is tevens een manier om de infrastructuur van Hoek van Holland te verbeteren. Dat kost wel een aantal jaren. A: Mag ik Get Hoekt een groot strandfeest noemen? Is het vergelijkbaar…. B: We halen nu voornamelijk de soul (thematiek) terug en we zetten er een programmering neer die je nergens anders ziet. Die nog nooit ergens anders gestaan heeft. En de doelstelling is dat het een cultureel strand wordt. Dat er de gehele zomer culturele dingen gebeuren, met elke maand 1 hoogtepunt, dat is de doelstelling. A: En nu is Get Hoekt, hoe ik het nu begrepen heb, eenmalig een concert. B: Twee dagen. De bedoeling is dat het periodes zijn, met steeds hoogtepunten in de zomermaanden. A: Kan je het vergelijken met de zomerfestivals in Rotterdam? B: Nee, beter zelfs. Daar is 1 beleid, de zomerfestivals zijn niet meer dan een verzameling van individuele evenementen, er is een heel verschil. Achter Gekt Hoekt zit een visie achter, een bepaalde lijn. En Zomerfestivals is niet meer dan een kalender die……. A: Ik dacht zelf namelijk dat het te vergelijken was met Concert at Sea, wat jaarlijks op de Brouwersdam georganiseerd wordt. B: Nee, Get Hoekt bevindt zich nu in de bouwperiode. Het kost een aantal jaren, ook voordat de sponsoren komen. We hebben twee jaren slecht weer gehad, je hebt een aantal jaren nodig om te zien of er potentie is. A: Wordt dit wel in samenwerking met de gemeente ontwikkeld, de deelgemeente? B: Ja, met de deelgemeente. De deelgemeente heeft ons gevraagd dit plan te ontwikkelen. We hebben een meerjaren plan ontwikkelt en die voeren we nu uit. A: Ik heb al wel al veel informatie ontvangen. Om toch achter het echte Rotterdamse imago te komen, moet ik toch naar Rotterdam Marketing - 86 -
B: Of Mai Elmar, zij is de CMO, zij staat boven alle partijen. Ik weet niet wat je wilt bereiken. Rotterdam stoeit al sinds de oorlog met haar imago. Dus wie bent jij dat je denkt dat je hem kunt pakken. Maar Rotterdam zoekt nog, er is niet 1 imago. Rotterdam is een hele jonge stad, ook al bestaan we 700 jaar bijna. Het is helemaal overnieuw begonnen na de oorlog. Nieuwe bevolkingsgroepen enzovoort. A: Maar er is niet echt een evenementenimago? B: Evenement is een middel om je zelf te positioneren en voor ons is een evenement een doel, wij hebben een doel met de evenementen en we stemmen het wel met Rotterdam af, omdat Rotterdam evenementen nodig heeft om zichzelf te positioneren. Maar Rotterdam is een evenementenstad, Den Haag is een evenementenstad, Amsterdam is een evenementenstad. Amsterdam gooit er veel meer geld in. A: Maar zijn waarschijnlijk wel weer moeilijker om iets te besluiten, doen we het wel, doen we het niet. B: In Den Haag doe ik sneller zaken als hier. Amsterdam is moeilijker, omdat Amsterdam een gesloten stad is, ze sluiten moeilijk mensen van buitenaf binnen. A: Ervaren de bezoekers dat ook zo? B: Nee, Amsterdam scoort hoog hoor. Amsterdam scoort mediatechnisch heel hoog, omdat je vlak bij het gooi zit. Maar Den Haag, en ook wel andere steden kan ik meer doen dan in Rotterdam. Rotterdam is evenementenstad, Rotterdam wint nog steeds die prijs, die eigenlijk weinig voorstelt. Wordt door een klein groepje mensen die elkaar allemaal kennen besloten. Dat heb je met zoveel prijzen. Behalve de Prins Claus prijs. A: Hahaha, wanneer hebben jullie die gewonnen? B: ……We winnen zoveel prijzen, die vergeten we dan weer op te halen…het wordt een gewoonte he. Ik ben overigens in hart en nieren Rotterdammer, ik vind Rotterdam een hele mooie stad. Absoluut. Alleen Rotterdam is nog een beetje……ik woon op de Mullepier naast de Euromast. Ik woon en midden in de stad en heel rustig. Maar ik vind het een mooie stad. ben er geboren en getogen, maar het woord stad is een beetje overtrokken. A: In Nederland gezien zijn we een stad, we zijn geen New York. B: Klopt, en Europees gezien zijn we niet onbelangrijk. We hebben de grootste havensteden ter wereld en economisch van groot belang. Cultureel nog zoekend naar z’n identiteit. Het is ook logisch, we hebben tot de jaren ’80 ’90 keihard steden neergezet en toen dachten we oja er leven ook mensen, nu moeten we wat aan cultuur gaan doen. Daar heeft Amsterdam veel langere tijd voorgehad, dus het is logisch dat Rotterdam nog zoekt. Het feit dat je een zoekende stad bent, betekent dat je innoverende stad bent. Dus Rotterdam is vooral een innovatieve stad. en in een innovatieve fase ben je ook erg chaotisch. Rotterdam Festivals gaat die kant op, Rotterdam Marketing gaat de andere kant op, en de CEO rent de andere kant op. Dus weinig gestructureerd, maar dat heeft ook z’n voordeel dat innovatie z’n kans krijgt, dus die chaos is ook goed. Dus als je aan mij vraagt, chaos en innovatie in Rotterdam. A: Dus wat een typisch Rotterdams element kan zijn van de evenementen is wellicht ook innoveren, constant blijven innoveren om aan de behoefte te voldoen en ook voort blijven zetten om aan de traditie te voldoen. B: Ja, ja, ja. Je moet je lust, je ziel niet vergeten. En ik denk dat Rotterdam ook op die manier moet kijken, maar er zijn te veel partijen die te veel manifestatie drang hebben. En wat typisch Rotterdams is, als je succesvol bent, dan wordt je kop er af gehad. Dat is typisch Rotterdams. Op het moment dat je succesvol bent, dan gaat subsidie eerst daar heen of hier heen, dan vinden ze je te machtig worden. En dat is typisch Rotterdams. Als je succesvol……ik heb collega’s gezien die om die reden gestopt zijn, die waren het zat. - 87 -
Dus Rotterdam koestert niet zijn kader. Maar dat heef te maken met het feit dat het nog steeds een rommelige, chaotische stad is. En dan al die themajaren die overal opnieuw het wiel uitvinden. Ik zit al 30 jaar in het vak, ik zie elke keer nieuwe partijen opnieuw het wiel uitvinden, daar gaan miljoenen in. Ik denk dan ow wat zonde. A: Waarom vragen ze dan geen advies aan je? B: Omdat je een te machtige partij bent. En dat is nou typisch Rotterdams. A: Terwijl in Amsterdam ze wellicht wel advies zouden vragen? B: Ik word meer gevraagd voor adviezen buiten de stad dan binnen de stad. Maar ik lig er niet wakker van. Ik doe mijn ding en ben er trots op. Dus Rotterdam is een zoekende, rommelige, maar innovatieve stad. ……………….. A: Dit interview wil ik uiteraard gebruiken voor mijn onderzoek. Ik mag je gewoon bij naam noemn in mijn scriptie? B: Ja hoor. Je mag me citeren ook. Al worden ze boos, interesseert me geen hol. A: Ik typ dit uit. Weet je nog andere personen die ik kan benaderen. B: Wie heb je al gehad? A: Jasper Scholte van JMR, Reinier Weers staat gepland. B: Wat was ook al weer je doelstelling? A: Achter zien te komen wat het gewenste onderscheidende Rotterdamse imago is en wat de karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen zijn en of deze met elkaar in verband zijn. Is er een link tussen, sluiten ze aan, of juist niet. B: Ja, daar zijn vele meningen over mogelijk. Wellicht handig om ook in de kunstsector te kijken. De directeur van de Kunsthal bijvoorbeeld. Is ook een belangrijke partij in deze stad, is geen evenement. Zijn tentoonstellingen vind ik evenementen overigens. Havenbedrijf. Het Havenfestival, als je er 1 keer geweest bent liggen volgend jaar dezelfde schepen er weer. Het is wel 1 van de weinig evenementen die een brug slaat tussen de bevolking en de haven. En de haven is toch economisch gezien, daar draait heel Nederland op. Rotterdam verdient het, Den Haag beslist erover en Amsterdam geeft uit. Dat is zo’n beetje de volgorde in dit land. Renee Hansens van het OBR, die is de brug tussen OBR en evenementen. Rotterdam Festivals valt weer onder het OBR en dat is weer Andre of Johan Janssens. Wethouder Harbers! Evenementen vallen onder hem. A: Zouden we een evenementen wethouder moeten hebben? Den Haag heeft dat volgens mij wel? B: Welnee, ben je gek. A: Een citymarketing wethouder? B: Allemaal flauwekul. Nee, Den Haag ook niet. Het valt onder…..hij is Amsterdam. Frits Hoefnagel, hij is Amsterdammer. Evenementen zijn kunst&cultuur, samenleving&harmonie (eenwording van de samenleving (maatschappelijk functie)), en mijn functie is economie&marketing. Dat zijn…..het valt onder verschillende portefeuilles, dat kan je niet behappen onder 1 wethouder. Dus ik moet met de drie wethouders praten, en soms met de burgemeester, omdat het de wethouders overstijgt. Ik ben een oude rot, ik ken ze allemaal, ik zit er langer dan hun, je ziet ze komen en gaan. Het is niet te behappen, als die functies vervullen we ook. En die moeten we ook allemaal vervullen, om hetzij de samenhang ervoor zorgt dat je een gezond evenement hebt en een lang bestaansrecht hebt. Daarom zeg ik ook, de Bavaria City Race is een gecreëerd evenement die niet als die belangen dient en op een bepaalt moment heeft het zijn functie gehad. Daarmee is het niet een minder mooi evenement, maar het heeft z’n functie gehad. - 88 -
A: En de Red Bull Airrace? B: Puur gemes????, komt er volgend jaar niet meer. Opstelten is een lieve man, ik mag hem heel graag, alleen hij slaat door. Want je moet je ook voorstellen er zijn zoveel evenementen in Rotterdam, er vindt een punt van verzadiging plaats, de bevolking kan het niet meer aan. En hij had maar van “alles moet kunnen in deze stad”, en bij de Red Bull Air Race heeft hij duidelijk de grens overschreven. Er zijn zoveel klachten gekomen. A: Ik woon bij het Vasteland, ik kon niet eens recht door gaan richting het water, ik had geen pas. B: Nee, dat kan dus niet. Ik ben er ook op tegen. Als je evenementen op de openbare weg doet, dan kan je ze niet afschermen, want je leefgedeelte wordt opeens afgezet, dat kan dus niet vind ik. Men heeft het Opstelten nog 1 keer gegund, en nu komt het niet meer. A: Waar staat de naam Ducos eigenlijk voor? B: Vroeger had je Duto Company Services, en Company Services betekent dat je infeite, je gaat niet voor het een, je gaat niet voor het andere, je pakt het totaal voor je op. Alleen dat is wel een hele brede manier van denken en op zich doen we nog steeds het zelfde alleen op smaller vakgebied. Maar ik begon mijn bedrijf in 1986, ben wel langer bezig. Het begrip company services kent men in Amerika wel, kent men hier niet. Het is een manier van denken die men hier niet kent. Als je een bedrijf begint, wil je breed, maar uiteindelijk kom je er achter dat veel smaller en directer aan de gang moet. Ducos is blijven hangen, iedereen kende dat al. Het heeft niets meer te maken met de originele omschrijving. A: Wat is jouw achtergrond, wat heb je gestudeerd? B: Ik ben organisatieagoog, dus ik ben gespecialiseerd in veranderprocessen in bedrijven, ik heb twee gestudeerd ?????????? meso en macroniveau, is een universitaire opleiding. En ik heb jarenlang als adviseur gefunctioneerd en was in Den Haag bezig met jongerencultuur en toen leefde in Den Haag het gevecht nog: Den Haag was 1, popstad nummer 1, toen heb ik het Den Haag Popcircuit opgericht, wat later Den Haag ?????????geworden is. Ik heb het openlucht theater hergeopend, de openluchtschool gekraakt, dat is een muziekcentrum geworden. We hebben het vergunningen beleid aangepakt binnen de Haagse Popmaand??, waardoor alle kroegen in Den Haag livemuziek mogen doen. En om het Pop klimaat in Den Haag te verbeteren hebben we Parkpop gecreëerd om het nationaal te positioneren. En toen dacht ik bij me zelf goh laat ik me vaak er maar van maken. Toen ik begon bestond het vak nog niet. Je hebt nu zelf opleidingen voor, was toen ook nog niet zo. Mijn generatie is de eerste generatie. Diegenen die nu komen, krijgen het veel moeilijker. Nederland is een hele kleine markt. Overigens zit ik ook in allerlei internationale netwerken. Internationaal is het netwerk ook zo klein, het zijn een paar duizend man en dan is het gebeurd. Wereld een paar duizend man en dan heb je ze gehad. Het zijn minder mensen dan die bij mij in de wijk wonen, die wereldwijd die markt hebben. A: Ok, dank je wel. Mag ik je mailen als ik nog een vraag heb? B: Ja hoor. A: Ik stuur de transcriptie naar je toe, en mijn scriptie ook maar dat is pas in februari gereed. B: Iemand van de EDBR moet je ook pakken. Die houdt zich echt bezig met de identiteit van de stad. Jasper Tuitel, is ook voorzitter van Raad van Bestuur van Hogeschool Rotterdam. Die zit ook in de EDBR, is ook socioloog, dus die babbelt ook lekker. A: Ken je Angelique Lombarts en Jacques Vork? B: Als ik ze zie wel. A: Ze is directeur van het Congres Centrum geweest. - 89 -
B: Ja, functie en naam, ik ken haar. A: Dank je wel! B: Graag gedaan!
- 90 -
3: Annemieke Loef
Directeur De Wereldhavendagen, 16 december 2008 A: Ik doe dus een onderzoek naar de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam. Bent u bekend met de naam Angelique Lombarts, zij is lector Leisure Management & City Marketing. B: Nee A: Zij heeft dit onderzoek opgezet. Een grootschalig onderzoek, te groot voor 1 student om dit uit te voeren. Verschillende studenten nemen dus deel aan dit onderzoek. Ik onderzoek Rotterdam met betrekking tot het imago. Wat is nou het echte Rotterdamse imago en wat zijn nou de karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen, is er een verband, is er geen verband. Daarom heb ik verschillende stakeholders benaderd. Waaronder JMR van de Dance Parade, Ducos van Zomercarnaval, en de Wereldhaven. Omdat dit wel het echte Rotterdamse evenement is. B: Ja, vorig jaar is er een onderzoek gedaan in Rotterdam, grootschalig onderzoek, onder 8000 mensen geloof ik. Daar hebben ze gekeken naar wat is het grootste, belangrijkste, culturele gebeurtenis, gebouw, evenement in Rotterdam. Daar kwamen wij als eerste uit, met kop en schouders mogen we wel stellen. En dat is onder de grote regio Rotterdam gehouden. We worden dus door het Rotterdamse publiek op handen gedragen. Dat heeft ook een onderzoek, omdat wij een heel breed evenement zijn, wij komen altijd heel goed uit enquêtes en zulk soort zaken. A: Ik kan mij inderdaad herinneren dat ik als klein meisje ook al naar de Wereldhavendagen ging, ik was een jaar of 10. Het zijn zoveel kleine evenementen die samen het grote evenement maakt. B: Je hebt gelijk daarmee de kenmerken van de Wereldhavendagen te pakken. Wij scoren altijd zo goed, omdat wij zijn een evenement waar hoogopgeleid, laagopgeleid, jong, oud, nieuwe Rotterdammer, oude Rotterdammer, allochtoon versus autochtoon. Alles is bij ons aanwezig en vindt het een gezellig evenement. Dus als er gevraagd wordt bij een enquête wat vind je het leukste, dan roepen altijd heel veel mensen Wereldhavendagen. Terwijl als je kijkt naar een Zomercarnaval, of vooral een FF Dance Parade is veel meer gericht op bepaalde groep jongeren, die ook nog een bepaalde opleiding….. A: Gaat u naar de Dance Parade? B: Nee, dus daarom scoor je gelijk zo heel breed. Terwijl andere evenementen vaak heel erg gesegmenteerd bezig zijn, en de Wereldhavendagen is voor iedereen. En dat merk je dan ook altijd in onderzoeken. A: Hoe zijn de Wereldhavendagen ooit ontstaan? Het was de 31e editie in 2008? B: Ja, de 31e. Het is ontstaan vanuit een initiatief vanuit het Havenbedrijf. Die had de behoefte om met een breder publiek te communiceren over de haven. A: Het is dus heel kleinschalig, als een eenmalig evenement begonnen? B: Ja, heel kleinschalig, is een keer van laten we iets doen. Het is een evenement dat primair is voor de bevolking van de grote regio Rotterdam Rijnmond. Waarom, het heeft een boodschap. De boodschap is om te laten zien, de haven is milieu bewust, werkt duurzaam. De kreten zijn nu wat veranderd, we hebben het over duurzaamheid, sustainability. Maar milieubewustheid speelde toen ook al. We zijn veilig, het is goed om hier te wonen, je hoeft niet bang te zijn als je in Rozenburg woont. A: Of Pernis B: Of Pernis. En het is een hele goede plek om te werken. En dat zijn eigenlijk de boodschappen die al die jaren erin gezeten hebben, en die nog steeds worden uitgedragen en die zijn zegmaar vertaald in een aantal kernactiviteiten. Die worden zo aantrekkelijk mogelijk gepresenteerd aan het publiek. We zeggen het nooit - 91 -
zo heel erg hard naar buiten, we zijn zuiver een educatief evenement. Als je dat heel hard roept komt niemand. Daarvoor zijn we er, voor de mensen die direct in dit gebied wonen, dat er naast de primaire doelgroep, dat er heel veel mensen van buiten Rotterdam erop afkomen. Zelfs mensen uit het buitenland zien we met een toenemende stroom. A: En toch ook wel vanuit binnen Nederland? B: Jazeker, en dat gaat van Groningen tot Limburg. We zien nu het laatste jaar een toenemende stroom uit het buitenland. En dat is eigenlijk vrij nieuw. A: Is het te vergelijken met een andere Nederlands evenement? B: Nee, misschien Sail Amsterdam A: Het idee wat ik bij Sail Amsterdam heb, is dat het mooie luxe schepen zijn en niet dat je een haven kan bezoeken, met een excursie. B: Nee, Sail Amsterdam doet dat wel een beetje. Amsterdam is het ook een beetje aan het oppakken. We hebben verschillende steden in Nederland die inmiddels ook een havendag, of havendagen hebben. A: De Vlaggetjesdagen! B: Ja, haha. Maar het is niet te vergelijken met wat wij doen. En dat is dus inderdaad begonnen vanuit het Havenbedrijf, aantal jaren hebben ze het zelf georganiseerd, toen hebben ze gezegd…Het groeit, het enthousiasme was vrij groot ervoor, al in het begin. Het groeide en groeide. Op een gegeven moment hebben ze gezegd, van we moeten…het behoort niet tot onze kernactiviteiten. Het is onze kernactiviteit om te communiceren met de massa, maar niet om ons met de evenementen organisatie bezig te houden. Toen hebben ze het uitbesteed en is de stichting zelfstandig geworden. Wij zijn natuurlijk wel heel afhankelijk van het Havenbedrijf. Zij zorgen ervoor dat elk jaar de Wereldhavendagen in minimale vorm doorgang kan vinden, met financiële middelen. Ook overigens het OBR doet dat. Zo gaan we gezellig door als stichting. Het heet een zelfstandige stichting, tussen aanhalingtekens, want het Havenbedrijf is natuurlijk wel leading in wat ze willen en dat doen wij dan ook opvolgen. Maar er zijn meerdere belangen die je probeert onder te brengen. Het heeft overigens, die zelfstandigheid, ook te maken met het feit dat je als evenement heel veel risico loopt en het is beter dat als er iets gebeurd, je hebt 400.000 mensen die allemaal als kippen zonder koppen rondlopen, er kan heel makkelijk wat gebeuren. En dan is het beter dat dat bij een stichting ligt dan bij het Havenbedrijf. A: Spelen jullie ook in op het Rotterdams imago? B: Ja, wij doen dat… A: Ik neem aan dat elk jaar het thema van de Wereldhavendagen veranderd. B: Ja, we hebben elk jaar een nieuw thema. Dat thema is in principe havengerelateerd. Wij verkopen niet de stad, maar wij verkopen de haven. Maar de haven en stad zijn wel 1, en die moeten dus ook ergens inelkaar….. A: Volgens mij als je aan iemand vraagt omschrijf Rotterdam, dan noemen ze als eerste de haven. B: Ja, dus het hoort ook ergens met elkaar verbonden te zijn en je wilt ook met name de mensen die hier in de stad wonen die vroeger de haven in het centrum hadden, en die haven is inmiddels 56 kilometer weg, die hebben geen idee wat zich daar afspeelt. Die zijn wel trots op hun haven, maar ze kennen hun haven niet meer. En dat is natuurlijk het verbindende element wat je als Wereldhavendagen wilt leggen. Wat we wel doen is altijd goed kijken naar de jaar thema’s van de stad. En op het moment dat die inpasbaar zijn en te implementeren bij ons zelf, dan nemen we het mee. Volgend jaar is het bijvoorbeeld Jongerenjaar, ons thema is ‘Rotterdamse haven, nieuwe energie’. Komend jaar nieuwe energie van jonge mensen die in de - 92 -
haven zouden kunnen gaan werken, en nieuwe energie geven. Maar ook nieuwe energie die met windmolens, co2 uitstoot, het hele duurzaamheids, het hele energieverhaal… A: Mooi dubbelthema B: Ja, mooi dubbelthema. En daar zijn we altijd redelijk goed in, om meerdere dingen onder het thema onder te brengen. Op de een of andere manier in te spelen op het jaarthema van de stad, maar tegelijkertijd ook onze haven kunnen promoten als het ware. Dus dat is het….de bedoeling van..Het heeft natuurlijk meerdere redenen, een jaarthema is zo groot, je kunt nooit alles vangen. Dus het is best leuk om bepaalde dingen voor het voetlicht te brengen en dat kun je natuurlijk heel goed met een jaarthema doen. A: Voor mijn onderzoek ben ik opzoek naar het Rotterdams imago. Wat is het Rotterdams imago? B: Vind ik heel moeilijk, omdat Rotterdam best veranderd. Het oude imago van vroeger ‘Niet lullen maar poetsen’. Ik lang in de haven gewerkt en als een buitenlander op bezoek kregen, gaven we ze altijd een havenoverhemd, een werk overhemd met opgerolde mouwen. Zo van, zo gaat het hier in Rotterdam. Man aan man, boord aan boord. We maken een deal, het hoeft niet allemaal vastgelegd te worden. We kijken elkaar in de ogen en het wordt geregeld, het wordt gedaan. Korte lijnen, snelle beslissingen. Dat is een beetje het imago waar we ook als Rotterdam willen vasthouden. Het was het imago, ik blijf te betwijfelen of dit het imago nog steeds is. Het heeft natuurlijk toch te maken, dat Rotterdam heel erg in verandering is. Dat Rotterdam verjongd, jongen mensen hebben andere manieren. Ik wil niet zeggen dat dat slechter is, dat dat beter is. Maar het is anders, en dat is de dynamiek van de stad. Dat hoort er ook een beetje bij, maar die zorgen er wel voor veranderingen in de cultuur en uitstraling. En we worden dus veel multicultureler, en als je kijkt naar de Wereldhavendagen, dan is dat best wel grappig. Een jaar of vijf geleden, toen keek ik rond op mijn evenement en dacht ik, hoe kan dat nou? Wij zijn een evenement primair voor de Rotterdammers, en ik heb een totaal wit evenement. Als iemand met een hoofddoek langs loopt dan vallen we helemaal ondersteboven. Hoe dat nou zeiden we. Blijkbaar sprak het toen onze nieuwe Rotterdammer niet aan. En dat heeft natuurlijk een stukje geschiedenis, de mensen kwamen hier werken, de Turkse vaders. Vele jaren geleden, de eerste generatie kwam, ging in de haven werken. Kregen vies, vuil, zwaar en onderbetaald werk. En melden vervolgens aan zijn kinderen, die haven moet je niet zijn. Je moet gaan leren de handel in gaan, van alles en nog wat doen, maar komt maar niet in die haven. Want dat is vies, vuil, zwaar en onderbetaald werk. De tweede generatie keek ook niet naar de haven, die had zoiets van, laat maar liggen. Mijn vader heeft daar ervaring in, daar moet ik niet zijn. Pas met de derde, vierde generatie komt daar heel langzaam een stuk interesse en die komen nu pas. Het gaat opeens wel versneld. Dat komt ook, omdat we samenwerken met scholen. Een jaar of vijf geleden zijn we begonnen om meer intensief aandacht te besteden aan jonge mensen. En dan ga je eerst iets organiseren. Dat was erg apart, we hadden op een gegeven moment, Marokko bestond zoveel jaar, aan de Veerhaven hadden we heel Marokkaans feest, wat allemaal haven gerelateerd was, handelsbetrekkingen met Marokko gingen per schip. Dan zag je dus de nieuwe Rotterdammer kwam zo naar het evenement (rechtdoor), boog niet links af, boog niet rechts af, en ging (rechtdoor) weer terug. A: Maar jullie hebben dus wel geprobeerd om in te spelen op het multiculturele imago van de stad. B: Ja, daar zijn we de afgelopen jaren meebezig met verschillende dingen, met dat Marokkaanse feest bijvoorbeeld. Dat was 1 van de eerste dingen en hebben dus met verbijstering gekeken dat men kwam, maar….We zijn de discussie/interactie met scholen aangegaan. We doen veel richting scholen. Scholen hadden op een gegeven moment stageplekken nodig, want er was een golf dat er geen stageplekken waren voor leerlingen. Die gingen dus ook naar de haven kijken, leerlingen komen dus de haven in en al met al - 93 -
krijg je dus een veranderende tendens bij jonge mensen en de nieuwe Rotterdammer is toch jong, hoe je het ook went of keert. Dus wij zien onze evenementen gelukkig mulitcultureler worden, we zien jongeren meer interesse krijgen in de Wereldhavendagen. En zo veranderd ons evenement ook. Zo hadden we vroeger daar helemaal geen moeite mee. Er kwamen kinderen tot en met twaalf jaar aan het handje van pappa en mamma naar het evenement toe. Dan gingen ze nog een paar jaar met vriendjes of vriendinnetjes er alleen naartoe. Met vijftien waren ze weg, dan werd de Wereldhavendagen opeens oubollig, en dan kwamen ze terug met hun vriendin of achter de kinderwagen als ze een jaar of 25 waren. Dus die leeftijdsgroep van 1525 jaar die was er niet, en dat stoorde ons ook niet echt, want we hadden genoeg…….de haven had geen arbeidsmarkt problemen en geen tekorten, alles was prima in orde. Dus vijf jaar geleden gingen we voorzien dat we nu weleens tekorten zouden kunnen krijgen in de haven en dan is het een heel lang proces, voordat je daar resultaten inziet, en dat gebeurt nu dus wel. We hebben nu wel die groep van 15-25 die weer terugkomen. En die geïnteresseerd zijn, en die voor een job de haven in overweging nemen. Je ziet dat het evenement ook veranderd. Dus als je zegt was is de uitstraling, wat is het imago, dan…. A: Als ik het zo hoor, sluit deze verandering aan bij het Rotterdamse imago van Rotterdam Durft, jonge internationale stad aan het water. Deze verandering dan, om de 15-25 jarige er bij te gaan betrekken. B: Ja, 48% van de bezoekers is inmiddels in deze leeftijdscategorie. A: Zo, dat is best veel, de helft! B: Maar het heeft ook…het kost wel de nodige energie. A: Maar met zo’n resultaat.. B: Ja, daarom we zijn daar ook erg blij mee. Je moet ook wel oppassen dat je niet te veel door slaat. Dat je niet te veel aandacht aan jongeren…. A: En de bezoekersaantallen zijn ook echt gestegen? B: Nee, wij hebben een stabiele bezoekersaantal en….. A: Hoeveel bezoekers hebben jullie? B: Normaal hebben we een stabiele groep van 400.000, is het heel slecht weer zoals op de zondag dat er geen hond is, dan zak je gelijk naar de 325.000 – 300.000. Is het heel mooi weer dan zijn het er een paar meer, maar het is een stabiele groep van ongeveer 400.000 mensen. Daar hebben we de laatste jaren niet in verhoogd. Dat is een discussie punt in Rotterdam, door de pers wordt dat ingegeven. A: Maar als je al 400.000 bezoekers binnenhaalt dan… B: Ja, maar de pers belt en die zegt wat zijn de incidenten en hoeveel bezoekers. We hebben geen incidenten gehad (wij zijn een heel braaf feestje, er gebeurd nauwelijks iets, geen alcohol). Hoeveel zijn er geweest? 400.000. O, dus het was geen succes? Jawel, het was wel een succes. Ja, maar het zijn er niet meer dan vorig jaar. Ja, maar er zijn wel 400.000 mensen gekomen. Ja, maar dan is het in het water gevallen. Nee, het is niet in het water gevallen, het is een succesvol evenement geweest. A: Volgens mij waren dit jaar bijna alle kaartjes uitverkocht voor de rondleidingen in de haven. Mijn vriend kon moeilijk aan kaartjes komen. B: Maar dat is dus een beetje de insteek van de pers, waardoor vaak beginnende evenementen en evenementen die sterk afhankelijk zijn van sponsoring, dus maar elke keer meegaan in een paar duizend meer of 10.000 meer dan vorig jaar, want dan ben je succesvol. En dan ga je ook me ???? A: In een paar steekwoorden het Rotterdams imago omschrijven: B: Een jonge dynamische stad, die heel erg in beweging is. A: Is het onderscheidend het imago? Onderscheid het zich van andere steden? - 94 -
B: Ja, maar ik vind dat niet per se positief. Het nadeel van Rotterdam is, dat als je kijkt naar de economie en het verhaal dat jonge mensen, brengen wel die dynamiek en energie. Aan de andere kant….Het nadeel is dat we een domme stad zijn. We houden de kennis niet vast, de kennis loopt weg (de jongeren). En het gemiddelde blijft achter en dat is nooit goed. Dus dat vind ik het nadeel van het verhaal. Als je zegt het is leuk dat we jong en dynamisch zijn, het is leuk dat we de enige stad in het land zijn die verjongt. Daar moeten we ook wat mee, en daar moeten we op inspelen. Zelfs het oubollige Wereldhavendagen evenement, om zo maar te zeggen……Gelukkig veranderd dat imago nu, je ziet dat wij ook mee gaan in die jeugdigheid van de stad, daar op in spelen, dat we dus ook zeggen, ja dat vinden we leuk de dynamiek die daar uit voort komt. Maar we vinden wel jammer dat we niet in staat zijn om zegmaar kennis te behouden in Rotterdam, dat vind ik heel erg jammer. En dat heb je nodig, wil je op een gegeven moment met die dynamiek ook iets structureels doen. Want dynamiek opzich is heel leuk maar, je moet ook er opgegeven moment ook wat mee bereiken. A: Wat is nou typisch Rotterdams aan de Wereldhavendagen? B: De haven, ja de haven A: En aan het Zomercarnaval en de FF Dance Parade? B: Ik vind het Zomercarnaval echt een enorm voorbeeld van multicultureel Rotterdam, ik vind de Dance Parade een dynamisch, jong Rotterdam. En Wereldhavendagen is de roots van de haven, en de connectie van als we geen haven zouden hebben, dan zouden we een dorp aan de rivier zijn. Die trots op de haven zit er wel heel erg in Rotterdam. A: Sluiten al deze evenementen dan ook weer aan bij het Rotterdams imago? B: Ja, hoewel ik weleens vind dat je heel veel voor jeugd hebt. En de stad bestaat niet alleen uit jeugd. De stad bestaat ook uit andere partijen. A: Ja, want dan blijft er niet zo heel veel over, als je kijkt naar de zomermaanden met grootschalige evenementen, dan gaat naar het Zomercarnaval iedereen, maar de Dance Parade absoluut niet. B: Je hebt een heleboel voor specifieke groeperingen en jongeren. De Dance Parade trekt weer hele andere jongeren dan de Fast Forward. Dat zijn dus…..ze bedienen de verschillende groeperingen en jongeren in Rotterdam, maar ik vind alleen ….. Gelukkig is er een dag van de Poezie. Je ziet dat daar de Rotterdammer die dus niet jong is, er op grote getale op afkomt. Je hebt de Wereldhavendagen, je ziet dus dat de Rotterdammer die niet jong is daar echt op grote getale opafkomt. En je ziet dus daar niet gek veel meer. Bavaria zou je ook kunnen zeggen is voor jong en oud, maar wel heel specifiek, motorsport. A: Maar dan bedient de Wereldhavendagen eigenlijk alle doelgroepen. Misschien multicultureel nog niet helemaal… B: En dat is dus waarom… doordat je jonge mensen trekt, trek je multiculturele jongeren. Jong is multicultureel, het staat gelijk aan. En dat vind ik weleens jammer. Als je zegt van behoefte vullen van..of je moet willen kijken naar het culturele, maar dan kijk je buiten evenementen. Cultureel biedt Rotterdam natuurlijk wel wat aan oudere groepen, maar in evenementensfeer vind ik het niet. A: Je kan de tentoonstellingen in de musea wel zien als een evenement maar die zijn niet zo grootschalig als de zomerevenementen. B: Dat is hele gerichte interesse die je moet hebben. Als je naar de Doelen gaat is dat een gerichte interesse en de Kunsthal ook. En Wereldhavendagen komt ook weer iedereen op af, en hoef je dus niet cultureel in geïnteresseerd te zijn, je hoeft geen architectuur gestudeerd te hebben of je hoeft niet van symfonieën te houden, je komt gewoon voor een stukje gezelligheid en daar bedien je dus een heel breed scala mensen - 95 -
mee. Dat is dus wat ik zeg, van we moeten voorzichtig zijn en niet te veel doorslaan naar jongeren, want die andere groep is heel erg belangrijk, die willen we zeker ook houden. A: Hoe kan je dan een ouderen evenement neerzetten? B: Ik vind het juist leuk als alles er komt. Ik zou niet alleen voor een ouderen evenement gaan, want dat zie je aan de dag van Poëzie (Romantische muziek), daar zit alleen maar de zelfde leeftijdsgroep bij elkaar en dat is 35-45 plus of iets dergelijks. Heel leuk, maar is daar mee ook wel…in een middag is het genoeg. Dus ik denk dat je moet zoeken naar een mix van dingen, waarbij iedereen zich tot aangesproken voelt. En de haven is toevallig dat centrale ding waar iedereen voor komt, dus aanspreekt. Waar je jong, oud, wat dan ook, alles vindt dat leuk. Wat ik wel heel grappig vind, hebben we vorig jaar weer gezien. We doen altijd enquêtes en dan vraag je aan een oud iemand waarom kom je naar de Wereldhavendagen: beetje nostalgie, en informeren wat er tegenwoordig gebeurd, ik heb vroeger zelf in de haven gewerkt en voor de demonstraties. Familie met kinderen, waarom komen jullie naar de Wereldhavendagen: heerlijk veel te doen voor de kinderen, tegelijkertijd zien ze hoe de haven in elkaar zit, vriendelijk evenement en voor de demonstraties. En de jongeren: waarom kom jij naar het evenement? Even informeren, een baan of stageplek, gewoon is kijken wat er aan de hand is en voor de demonstraties. Grappig is dat, je hebt zoveel verschillende dingen, maar ze komen allemaal voor de demonstraties. A: De demonstraties zijn ook wel uniek. Wellicht dat je het met de landmachtdagen kunt vergelijken. B: Ja misschien wel, dit is wel ons ding van Rotterdam de haven. De haven is ons ding. En er is blijkbaar genoeg voor jong en oud wat trekt. En als je dus een grootschalig evenement zou willen hebben, dan zou je zo’n zelfde mix moeten vinden, waar zegt alles vindt het leuk. A: Maar hoe onderscheid Rotterdam zich nou van andere steden? Door de evenementen of juist niet door de evenementen? B: Ik denk wel dat Rotterdam…Rotterdam heeft zich wel enorm geprofileerd met z’n evenementen en met z’n houding van jongens alles kan hier. A: Ja, dat heb ik bij mijn twee eerdere interviews ook gehoord inderdaad. Door het beleid kan alles. B: Een gemeentebestuur, een burgermeester, die zegt Red Bull Air Race moet kunnen. Bavaria City Racing moet kunnen. Kom je met een goed plan, is het goed onderbouwd, natuurlijk moet het voldoen aan voorwaarden, maar alles kan in principe. Er wordt niet nee gezegd. Er wordt in principe ja gezegd. Maar voldoen aan een aantal voorwaarde. Het is ….iedereen zet z’n schouders eronder en dat is natuurlijk wel die Rotterdamse mentaliteit van aanpakken, we gaan voor iets. En we zetten onze schouders eronder en dan kan het ook. A: Ik neem aan dat er niet meer evenementen bij kunnen komen, de grens is behaald. In de zomermaanden is er nu elk weekend een evenement. B: Dat is wel een beetje het probleem. Ik denk dat een stad, maar daar ga ik niet over. Ik denk dat een stad een balans moet zien te vinden tussen de mensen die er wonen en je evenementen die je doet. Want we merken natuurlijk wel dat het publiek zich aan het verharden is. Konden we vroeger alles maken, zo zijn mensen veel eerder geneigd om toch moeilijker te gaan doen. A: Maar als je naar de Red Bull Air Race kijkt, waar een gedeelte van stad werd afgeschermd met zwarte doeken, dan ga je eigenlijk wel te ver. B: Het heeft impact voor je winkeliers. Aan de ene kant besteden de mensen veel geld in de stad als ze voor er voor een evenement zijn, maar aan de andere kant zijn gedeeltes van de stad totaal onbereikbaar, en zijn er zelfs winkeliers die hun winkels gooien. Want die zeggen hier heb ik helemaal geen zin in. Een weekend - 96 -
omzet mislopen is niet leuk. Er moet een balans zijn tussen bewoners, winkels, evenementen. Je hebt een aantal succesformules hier in huis, kijk daar goed naar en zeg niet iedere keer kom er maar bij, kom er maar bij, kom er maar bij. Daar is de gemeente nu wel mee bezig. Daar zijn ze wel aan het kijken, we hebben 1 mega evenement wat er per jaar bij kan komen naast de bestaande en niet meer en niet minder. En dat in de aanloop er nog wel eens vanaf wordt geweken dat begrijp ik ook wel, maar er is dus wel, wordt er nu zo langzamerhand wel beleid op gemaakt, er wordt ook beleid opgemaakt van hoe moeten die evenementen…aan welke voorwaarden moeten ze voldoen, en hoe moet het nou precies lopen. Dat maakt het wat moeilijker om een evenement neer te zetten, maar je krijgt daardoor wel wat meer structuur denk ik. A: Wat maakt de evenementen zo typisch Rotterdams? Zomercarnaval zei u is echt multicultureel, Dance Parade echt op jongeren gericht. En de Wereldhaven daar komen eigenlijk alle bevolkingsgroepen bijeen. B: En die heeft de haven centraal staan. A: Ik wil graag nog iets over uzelf weten. Hoe bent u hier beland? B: Ik heb vele jaren in Duitsland gewerkt in de automobielindustrie in de communicatie. Ik heb altijd communicatie gedaan. Uiteindelijk teruggekomen naar Nederland. Ik ben gewoon Rotterdamse. Terug in Nederland in de haven gaan werken bij van Swarto, inmiddels EBS. Daar gaan werken als een van de eerste vrouwen die iets meer deden dan alleen een secretaresse baan. Ik was daar accountmanager en communicatie... Heel erg leuk. In Duitsland was men gewend, men vond het enig, hartstikke leuk als er vrouwen bij waren. In Nederland daarentegen! In het begin even wennen, daarna een van de jongens en wordt je op handen gedragen. Erg leuke tijd gehad, knuffelkind van iedereen. Later bij Imtech gaan werken. Kind gekregen, zelfstandig geworden ook in de communicatie, tekstproducties en evenementen. Vanuit die invalshoek als freelancer bij de Havendagen terecht gekomen en daar gingen ze hoe langer hoe meer aan me trekken. Toen ging de directeur weg, en heb ik zijn functie overgenomen. Zeven jaar geleden. A: Is het een fulltime functie? B: Ja we zijn een hele kleine groep, we zitten met…ik heb nog een collega Sabine, die is verantwoordelijk voor nautische demonstraties en de excursies. En we hebben een secretaresse en we doen in de wintermaanden nog wat andere dingen, maar we starten echt weer heel flink op per 1 februari uiterlijk. En dan gaan we al weer heel snel in productie. Je hebt 25.000 mensen die met 200 excursies meegaan. Al die bedrijven moeten geacqurieerd worden, moeten allemaal meedoen. Je hebt een 100 bedrijven hier aan de kade, die moeten ook allemaal geacquireerd worden. Dan heb je alleen de busschema’s waar je helemaal gek van wordt. Je gaat van zo’n organisatie die wij zijn, naar 250 mensen die werken ten tijde van het evenement voor je. Dus er moet ook..het hele personeelsverhaal moet kloppen. Daarbij komt ook altijd dat je een jaarthema hebt, dat bepaalde dingen onder de voet legt, dat zijn nu de wintermaanden waarin we echt aantrekken en proberen andere voor ons karretje te spannen en zeggen je moet gestalte geven aan het thema. En dat is leuk voor jullie, gaan jullie mee doen. En dat kan alleen gestalte geven aan een jongeren programma, vrijdag wordt nu echt de studentendag, dat was het al een beetje. Maar dat gaan we nu dus ook helemaal invullen. Dat kost gewoon tijd, zul soort dingen, om naar partijen, gelden, acquisitie. We moeten natuurlijk ook geld binnen zien te halen. A: Hoe halen jullie geld binnen? Van het OBR neem in aan. B: We hebben twee vaste partijen, daarnaast zitten er nog een paar losse kleinere sponsoring aanvast. Deelnemers moeten betalen voor een beurs/stand. De excursieganger betaald 5 euro. Alles is weliswaar niet kostendekkend, maar het genereert wel inkomsten. En alles bij elkaar, gesponsorde gelden, plus inkomsten…. - 97 -
A: De 5 euro is voor een bezoeker nog een redelijk bedrag. B: Ja, moet laagdrempelig blijven. Er wordt een heel callcenter opgericht, er is verkoop. A: Waar zijn jullie als Wereldhavendagen gelokaliseerd? B: Met z’n drieën zitten we hier, in dit gebouw. Als de productie start gaan we extern. Maar dat is pas in de laatste week voor het evenement. Er zijn een heleboel goede mensen die er voorzorgen dat het slaagt. In de laatste week doe ik eigenlijk vrij weinig, want dan geef ik het uit handen aan de productie. Die moeten dan echt, de laatste puntjes op de i. Maar ik heb het dan niet meer druk. A: Wat is uw rol dan tijdens die drie dagen? B: Algemene leiding. Vorig jaar moest er opeens ontruimd worden, door het slechte weer. En dan is er maar 1 die kan besluiten nu is het genoeg geweest. Je hebt de algemene verantwoordelijkheid voor alle mensen die op je terrein zijn en voor al je personeel wat er op je terrein is. En voor je deelnemers natuurlijk, waar je een soort van commerciële functie naartoe hebt. De dagen zelf, is gewoon de verantwoordelijkheid en op het juiste moment op de juiste plek zijn om in te grijpen mocht er iets gebeuren. En er is er eigenlijk maar 1 die daar over kan beslissen. A: En dat is een mooie functie. B: Ja, dus in principe, als het goed is, heb ik het heel rustig tijdens die dagen. Ik moet mijn neus laten zien bij mijn deelnemers en ik moet natuurlijk m’n neus laten zien bij al die mensen die voor ons werken en waar we catering ect. voor hebben. Maar daar hoort het dus eigenlijk mee op te houden, tenzij er dus iets gebeurd en dan moeten er andere dingen gebeuren. A: Dank je wel voor dit gesprek. Ik mag dit verwerken in mijn scriptie. B: Jazeker, vind het wel leuk om het nog te zien. A: Ik typ dit interview uit. De transcriptie stuur ik je toe. Mijn scriptie zelf is in februari klaar. Wat is uw emailadres? B: Ik zal je mijn kaartje geven en ons kick-off boekje van vorig jaar. A: Erg leuk! B: En ik mail je het digitale kick-off boekje van dit jaar. Ik hoop dat je er iets aangehad hebt. Het ligt volgens mij wel in lijn met de andere evenementen. We denken er allemaal wel hetzelfde over. A: Jullie kennen elkaar ook allemaal. Guus Dutrieux, Jasper Scholte zijn al geweest. Reinier Weers morgen, Carla van Bokhoven donderdag. Rotterdam Topsport ook. B: Topsport is een overkoepelende organisatie die zelf eigenlijk niets doet, behalve….het is een lege doos om het maar zo te zeggen. A: Is Rotterdam Festivals dat dan ook? B: Ja, maar die doen wel meer dan Topsport. Nou nee, anders. Rotterdam Festivals is meer bezig met het inderdaad ondersteunen van evenementen. Waarbij de grote evenementen natuurlijk erg goed voor zichzelf kunnen zorgen. Met name het hele kleinere spul daar zorgen ze voor dat die zomerweken echt gehypt worden. Dan gebeurt het, dan is het. Ze proberen ook daadwerkelijk ondersteuning te bieden qua info en allerlei andere vlakken. Dat is het sterke punt van Rotterdam Festivals. Dus dat ze de pot verdelen, wat voor alle evenementen erg belangrijk is. Rotterdam Topsport is veel meer commercieel, veel meer richting sponsors vinden. A: Ik neem aan dat zij wel ook deels de marathon organiseren?
- 98 -
B: Nee, dat doet Mario Kariks??? Die is van de marathon, daar heeft Rotterdam Topsport niks over te zeggen. Maar Mario is de man van Marathon, wheelers, ladiesrun. Grote evenementen in Rotterdam; dan heb je het over Ducos, JMR, Mario met z’n…… (Einde gesprek, recorder verdwijnt in mijn jaszak en lopen naar de lift).
- 99 -
4: Reinier Weers
Projectleider Rotterdamse Zomerfestival van Rotterdam Festivals, 18 december 2008 B: De verhalen hebben wij natuurlijk wel ook paraat in ons hoofd, maar ik zal je ook nog wel het een en ander nasturen. Want er zijn vanuit de stad ook gewoon uitgangspunten die je ook kan lezen en gebruiken in je werk. Heb je mensen van het OBR gesproken? A: Nee, helaas nog niet, ben ik mee in contact. B: Bij het OBR hebben ze het erg druk, de bezetting is beperkt. Wij zijn eigenlijk ook een uitvoeringsorganisatie en coördineren het evenementenbeleid. Dus het verhaal wat wij vertellen is eigenlijk ook het verhaal van het OBR. Ik heb een aantal folders voor je: het jaarverslag 2007, hierin staan ook vooral de opdrachten die wij vervullen in de stad en als je het hebt over citymarketing instrument, wat festivals ook zijn dan moet je vooral de zomerfestivals lezen. A: Die hebben het meeste impact in Rotterdam, zijn toonaangevend. B: Klopt ja. Het project van de verlichting van de brandgrens van vorig jaar heeft dat ook. Die is ook vanuit die gedachte gemaakt. Dit is een folder die gaat over onze middelen die wij beschikbaar stellen voor het vergroten van publieksbereik. Eigenlijk meer organisatorisch. Dit zijn, we doen ook wat losse projecten, in samenwerking met instellingen. Een van die dingen is de Erasmusmanifestatie. Dit is de samenvatting van de het onderzoek cultuurparticipatie, die we samen met WKC en het COS hebben gedaan. E dit is de laatste editie van de DIMI, jongerenmagazine. A: Jullie zijn de eerste die mij allemaal folders geven! B: Ga jij vragen stellen of zal ik eerst even van wal steken? A: Ga je gang! B: Dan vertel ik eerst wat onze opdracht in de stad is. Dat is eigenlijk kort samengevat het, hebben wij als opdracht om de cultuurparticipatie van de Rotterdammers te bevorderen. A: Alleen de Rotterdammers, of ook mensen uit de omgeving? B: In eerste instantie de Rotterdammers. Rotterdam Festivals is in 1993 ontstaan toen de gemeente Rotterdam zich realiseerde dat je evenementen als ambtenaar een gemeente niet zelf moet gaan organiseren. Maar dat daar professionals voor zijn en toentertijd hebben de mensen die Rotterdam Festivals (RF) in elkaar hebben getimmerd hebben gezegd wat je moet doen is: de identiteit van de stad als basis nemen en vervolgende de creativiteit van de stad z’n werk te laten doen en daar kan je allemaal kaders voor verzinnen, criteria voor verzinnen. Maar zo moet het, zo ademt een evenementenstad ook goed, en zit je ook niet zo vast aan zegmaar dat wat in gemeenteland ook vaak dat evenementen vaak als instrument, met een incident tot stand komen. Wat we doen is een aantal project uitzetten ieder jaar, waarvan de Rotterdamse Zomerfestivals de meeste impact landelijk en regionaal hebben. Maar een ander ding is en dat is meer, dat heeft meer een artistieker profiel dat is September in Rotterdam, de opening van het culturele seizoen. Waarbij je de Uitmarkt hebt, het Gergiev Festival, de Wereld van de Witte With, de internationale keuze van de Schouwburg en nog een aantal activiteiten. Die hebben echt een kunst en cultuur profiel. De Rotterdamse Zomerfestivals zijn laagdrempelig voor een breed publiek en dat je ook aan de sfeer en de toon die de evenementen en festivals vaak hebben. Wat wij doen is, de Zomerfestivals moeten gaan over de stad, over de karaktereigenschappen die Rotterdam heeft. Internationale stad aan het water, multicultureel, jong. Mensen die creatief bezig zijn verzinnen er ook wat. Dat zijn eigenlijk de uitgangspunten, maar goeie plannen… - 100 -
A: Is dat ook het imago van Rotterdam? B: Dat is wel wat de gemeente wil uitstralen. Architectuur, AV-sector, creatieve industrie. Dat zijn de thema’s waarmee de stad graag naar buiten treed. En wat vaak ook gewoon, als die thema’s op een goede manier worden uitgewerkt in festivalconcepten dan… A: Gebeurt dat ook nu? B: Ja, denk het wel. We mogen onze… A: De Wereldhavendagen is misschien juist weer een festival wat afwijkt…. B: Rotterdam als wereldhaven is zegmaar de grootste USP van de stad, de grootste ader naar de internationale wereld toe. De Wereldhavendagen zijn heel succesvol, al jarenlang, om te zeggen dat het een cultureel festival is eigenlijk niet, maar er liggen wel…ze kunnen bogen op enorme bekendheid, ook onder een groep die we normaal gesproken onder culturele evenementen minder snel zullen vangen. We hebben vorig jaar, is er een merkenonderzoek gedaan naar de culturele merken binnen Rotterdam, nou blijkt de Wereldhavendagen het sterkste culturele merk te zijn. A: Annemieke Loef vertelde het gisteren inderdaad, in de regio Rijnmond. B: Het gaat dus over; hoe hard is het merk Wereldhavendagen, hoeveel vertouwen straalt het uit, hoe duurzaam is dat merk. Dat staat er heel goed op. Dat is voor ons ook een aanleiding om te denken ze trekken zowel veel ouderen als gezinnen met kinderen. Dat zijn net 2 groepen die je met andere evenementen minder snel trekt. Maar je zou wel kunnen denken van, en de Wereldhavendagen hebben een soort van internationaal profiel en de uitstraling in ieder geval. Het gaat over internationale bedrijven die hier in de haven gevestigd zijn, mobiliteit tussen Rotterdam en andere steden in de wereld. En je zou dat ook als aanleiding kunnen gebruiken om juist dat thema ‘De Haven’ en ‘Internationaal’ daaraan gekoppeld, kunnen uitbouwen met culturele programmering. Dat is een denkrichting waarmee we nu bezig zijn. Meer internationale potentie van die evenementen, meer gaan uitnutten. Wat wij doen is, ik zal het proces van de Zomerfestivals beschrijven. Die vinden plaats van eind mei tot begin september. Beginnen met het Dunya Festival t/m de Wereldhavendagen. Voor 1 september van 2008 hebben organisatoren de kans gekregen om plannen voor 2009 bij ons aan te melden. Daarvoor hebben we allerlei criteria…. A: Staat ook jullie website. B: Ja, daar zie je ook weer die thema’s; internationaal, multicultureel, jong etc staan. A: De criteria worden door de gemeente aan jullie geleverd? B: De stad levert ze aan. Wij zijn ook een onderdeel….ja je kan zeggen…wij zijn geen onderdeel van de gemeente, wij zijn een onafhankelijke stichting. Maar we worden 100% gefinancierd door de gemeente in Rotterdam. Ons werk vindt ook in nauw overleg met die gemeente plaats. Maar we kunnen ons voordeel doen, omdat we op afstand opererende partij zijn. Gemeente is ook vaak beperkt in z’n bewegingsvrijheid en wij hebben die bewegingsvrijheid wel. Maar we zijn wel op armlengte van die gemeente. Dus als je zegt heeft de gemeente jullie opdracht gegeven? In formele zin in principe wel, maar die thema’s die zijn vrij duidelijk verbonden met de stad Rotterdam. Daarom noem ik het ook de stad. Het is niet zo dat we nu de historische binnenstad van Rotterdam willen accentueren met evenementen. Nee die is er niet. De thema’s van Rotterdam worden eigenlijk heel breed gedragen, zowel door de buitenwacht, mensen buiten Rotterdam als Rotterdam, als Rotterdamse bedrijven als de gemeente. In periode september, november worden die plannen, zijn er meestal 50-60, door een speciale adviescommissie beoordeeld en tegen elkaar afgewogen. Vervolgens komt er aan het einde van die periode - 101 -
een soort concept programma van de Rotterdamse Zomerfestivals van het jaar erna. Wat je ziet is dat we vaak dezelfde evenementen zien terugkomen, dat willen we ook graag. We noemen ze gewoon bij ons intern, de pijlers van de Rotterdamse zomer. Dan heb je het over het Zomercarnaval, de Wereldhavendagen, het Metropolisfestival, Dunya, Dance Parade. Dat zijn wel de 5 die zo’n enorme impact hebben op de stad en ook uitstraling naar buiten toe dat wij het liefste zien dat die gewoon nog een tijdje doorgaan. Aan de andere kant gebruiken we wel het instrument van die adviescommissie om zoveel mogelijk vernieuwingen binnen die festivals te stimuleren. Daarnaast is er een aantal zoals in elke stad een aantal evenementen die plaatsvinden waar nieuwe initiatieven aandienen en kleinere dingetjes die de stad levendig en aantrekkelijk maken. Dat is eigenlijk de opdracht die we hebben, een stedelijk verblijfsklimaat creëren voor de stad Rotterdam in de zomer. En dat komt voort uit de noodzaak die in jaren 80 en begin 90 heel duidelijk werd, dat het nogal een dooie boel was in deze grijze stad van Nederland. Dat is enorm veranderd. A: Wij als jongeren kunnen ons dat bijna niet meer voorstellen. Wij vinden het normaal om elke zomer…. B: Je bent heel erg verwend met de gratis evenementen hier ook in de stad. Het Zomercarnaval is ook heel erg gegroeid. Het begon in de Antilliaanse cultuur en is langzamerhand zo groot geworden. A: En nu een evenement voor iedereen. B: Dan kom je ook op het citymarketing aspect, het stadsmarketing aspect, waar jij je ook mee bezig bent. Wat in de stad gelukt is, en dat doel hebben we denk ik wel bereikt, is dat de waarde die Rotterdam vertegenwoordigd via die festivals op een goede manier gecommuniceerd worden naar buiten. En daarmee een miljoenen publiek trekken in de zomer naar de stad. 2 miljoen bezoekers totaal. A: De Marathon, niet in de zomer, trekt het meeste publiek en het Zomercarnaval B: Ja, en die wedijveren altijd voor het meeste publiek. Het lastige is dat het publiek voor een gratis evenement met name evenementen die zich door de stad bewegen, heel moeilijk te tellen is. Wij relativeren die cijfers wel altijd een beetje. Er zit een soort van wedstrijd in, wie het meeste trekt. Dat heeft ook te maken met het belang van de organisator die weer sponsors aan zich wil binden etc. Wij noemen het altijd veel. Wat wil je nog meer weten? A: Ik wil graag weten wat het Rotterdams imago is? B: Je hebt meerdere imago’s. Als stad willen we iets uitstralen, dus daar proberen we ons zoveel mogelijk aan te houden, aan die thema’s. Wat het werkelijke imago van de stad is, is moeilijk te zeggen. Want het is ook vrij individueel, we hebben nu de afgelopen periode van studenten van het NHTV die hebben onderzoek gedaan naar de evenementen en met name gaan ze ons helpen om meer instrumentarium te ontwikkelen om juist de beleving van de evenementen door de bezoekers interessanter nog te zijn. Daarmee probeer je ook de kwalitatieve ontwikkeling van die evenementen een versnelling te geven. En je merkt wel, het zijn buitenstaanders, ook studenten die dan weer een ander beeld hebben van Rotterdam dan wij zelf hier. En wij zijn ook door ons beroep vrij gedeformeerd, en daar ontkom je niet aan. Maar goed zulke, de stad verruwebolsen en blanke pit, en doorzetten en naar voren ipv naar achterom kijken, toch ook het second city syndroom wat we binnen…wat altijd een beetje aan de stad kleeft, dat komt telkens wel weer terug. Maar dat is niet waar wij op inzetten, wij zetten in op positieve uitstraling creëren. Dat is eigenlijk een gemeentebreed en stadsbreed formulering. Wat dat betreft is het ook interessant als je met Rotterdam Marketing en de CMO zou gaan praten. A: Ja die heb ik benaderd. B: CMO opereert in opdracht van de burgemeester, benader Kitty Tang. - 102 -
A: Het onderzoek doe ik voor Angelique Lombarts. (Algemeen verhaal over onderzoek). B: In de stad heb je een soort platform die het ‘Platform stad als belevenis’, dat zijn de mensen die in de vrijetijdssector opereren en dat zijn ook de personen die jij net noemt. Die kennen elkaar allemaal. Rotterdam Topsport en wij zijn vergelijkbar organisaties. Alleen wij doen alles behalve sport, en zij doen alleen sport. We zijn allebei uitvoeringsorganisaties. Maar zij worden ook weer vanuit de gemeente gefinancierd en gestimuleerd om zoveel mogelijk leuke dingen in de stad te doen. De Grand depart van de Tour de France is er een goed voorbeeld van. De Tour de France is een heel goed voorbeeld van omgaan met een identiteit van een stad. De stad wil groener zijn, wil meer mensen op de fiets hebben, je wil spectaculaire, spraakmakende het liefst internationale evenementen hiernaartoe halen, en je wil ook de waarde van de stad daarmee communiceren. Dat is wat ze doen. Het RCI erin verwerken, dat fietsten verwerken, mensen activeren om te fietsen en andere kant, het wordt in 150 landen uitgezonden de Tour de France, in 1 klap heb je Rotterdam in de kijker. Dus de Tour de France is natuurlijk zo’n enorm hard werk, het grootste sportevenement ter wereld. In 1 klap heb je Rotterdam nog eens extra op de kaart. Dat is heel interessant, ook voor ons, want wij hebben dan, zullen dan waarschijnlijk in dat evenement een rol krijgen om een aantal dingen in de randprogrammering te doen. Onze rol zal dan zijn de verbinding door de evenementen met dat grote evenement te maken, voor de mensen die hier in de stad wonen, en de mensen in de regio en het liefst ook nationaal. Dus dat de hele stad op z’n kop staat. A: Onderscheid Rotterdam zich ook ten opzichte van andere steden? B: Sowieso. Internationaal is het lastig. A: Wij zijn slechts een dorpje. B: Rotterdam staat, Johan Moerman onze directeur, maakt onderdeel uit van een groot internationaal netwerk. Zowel wereldwijd als binnen Europa. In 2010 is hij ook voorzitter van de IFEA (International federation of event association). Dat is een wereldwijde club waarbij vooral veel Amerikanen en Aziaten goed aangesloten zijn en je hebt een Europese afdeling. Rotterdam staat heel goed op de kaart, omdat ons model goed werkt. Het model wat ik vertelde, dat niet de burgemeester alleen maar dingetjes organiseert… A: Dan hadden we hier alleen de Red Bull Aire Race gehad. B: Ja, met de nieuwe burgemeester zal het zeker gaan veranderen. De rol van een stadsbestuur is altijd belangrijk en dat realiseren wij ons ook. Zonder een stadsbestuur dat gewoon langdurig en intensief lobbiet voor evenement zoals die Tour de France, kun je dit allemaal niet krijgen. Je hebt gewoon zwaargewichten hiervoor nodig. Wat dat betreft komen wij in de kielzog daarvan. Aan de andere kant is de kracht van het evenementenmodel in Rotterdam dat er organisaties zijn zoals wij en topsport die toch op afstand opereren, die waardes van die stad als basis nemen en vervolgens ook telkens als er plannen komen toetsen kopt dat bij wat we met het verhaal dat we met de stad willen vertellen. En aan de andere kant heb je een gemeente Rotterdam die met alle gemeentelijke diensten en de Roteb en RET erg goed ingericht is op die evenementen. Dus er kan snel, slagvaardig en positief, constructief gehandeld worden. En daarmee onderscheiden we ons enorm van Nederlandse steden. A: Amsterdam ook? B: Amsterdam is niet zo slagvaardig met die evenementen. Amsterdam heeft natuurlijk heel veel van zichzelf al. In Rotterdam hebben we het zelf moeten creëren. A: Heeft Amsterdam dan niet van die grootschalige evenementen?
- 103 -
B: De Sail is een heel groot evenement, de Gay Pride. Er gebeuren van nature, omdat er ontzettend veel kunst en cultuur in de stad Amsterdam is al veel evenementen. En dat is misschien, zij onderscheiden zich ook dat zij ook wel in de kunstinstellingen zelf plaatsvinden. En hier doen we het vooral buiten op straat. A: Is het imago dan ook onderscheidend? B: Ja, maar het imago van Amsterdam is per definitie heel anders. Die heeft een natuurlijke aantrekkingskracht op het gebied van kunst en cultuur. De hoofdstad die ook qua vorm al aantrekkelijk is ook voor toeristen. Ze hebben rond de 4 miljoen hotelovernachtingen per jaar. Waarbij wij als stad wel een enorme inhaalslag hebben gemaakt, maar dan zit je op 1 miljoen. A: Komt dat dan ook door onze thema jaren? B: Ja, in het beste geval wel. Het architectuurjaar heeft een, is een toch wel geprofileerd jaar geweest wat met name professionals, architectuur geïnteresseerde getrokken heeft en aan de andere kant de Rotterdammer bekend heeft gemaakt, of nog eens extra bekend heeft gemaakt dat de stad zoveel verschillende architectuur heeft. Het werkt dus aan meerdere kanten. Dat architectuur jaar hebben we ook samen met Rotterdam Marketing gedaan, waarbij Rotterdam Marketing voor de communicatie, publiciteit en dus ook het halen van toeristen naar de stad verantwoordelijk was, en dat heeft goed gewerkt. Daarmee heeft de stad toch wel meer internationale, zowel internationaal goed in de pers en media gekomen als, ook gewoon toeristen getrokken. En zij werken ook met heel veel beurzen en dat soort dingen, en trekken daar ook een hoop hotelovernachtingen mee. A: De grootschalige evenementen hier in Rotterdam, voor mijn onderzoek moet ik er ook achter zien te komen wat de karakteristieke elementen zijn. Wat is nou typisch Rotterdams aan deze evenementen? B: Met de grootschalige evenementen communiceren we Rotterdam als evenementenstad. Ieder weekend wat te doen en vaak gratis ook. Dat is onze pay-off. Bijna alles is gratis, north sea jazz niet bijvoorbeeld. Maar voor mensen met een kleine portemonnee is er altijd iets te doen. Dat willen we ook voortzetten. Ik denk dat het beeld van evenementenstad vooral ook door de Dance Parade en het Zomercarnaval in de zomer en de marathon wordt bevestigd. Daarmee kunnen we het beste Rotterdam als evenementenstad communiceren. Rotterdam is de grootste sportstad van Nederland. De Wereldhavendagen zijn ook landelijk bekend, daar doen zij ook heel erg hun best voor. In 2007 bestond het Havenbedrijf 75 jaar. Dan krijg je de dat de NOS ook het hele evenement uitzend. Dat gebeurt ook met het Zomercarnaval, Dance Parade vooral op de radio. Het komt meestal wel in het NOS Journal, maar dan vanwege de negatieve effecten. Dat is wel weer jammer. Met de Dance Parade is het wel een probleem. Het is een heel goed evenement, het zou eigenlijk veel meer positief in de publiciteit moeten komen. Daar ligt een taak voor ons en voor de organisatie. Er zijn honderdduizenden mensen die nog steeds een heel leuk evenement beleven. En juist de randverschijnselen door drugs en alcohol… Wij vinden het belangrijk dat met zo’n evenement de jongerencultuur gevierd wordt. Maar zo’n evenement is ook makkelijk voor bewoners, bedrijven, die er toch echt wel praktische hinder van ondervinden. Want het is zichtbaar en dat moet je erkennen. De stad erkent het ook en wordt steeds strenger opgehandhaafd. Maar dat neemt niet weg dat het van grote waarde van de stad is. En ook grote waarde van de jongeren in de stad en de dancecultuur van de stad is. A: Hoe spelen jullie daarop in? Het wordt elk jaar wel aangepast als er echt veel overlast is. B: Het is vooral een beheersding. Wij zijn voor de stimulering van evenementen en juist de kwaliteit daarin bevorderen. Het gaat erg over de inhoud. Het beheersgedeelte ligt voornamelijk bij de gemeente Rotterdam. Dus veiligheidsafdeling, vergunningenafdeling, politie. Met zulke evenementen doen we heel nauw optrekken met die partijen. En eigenlijk is de boodschap, je wil door blijven gaan. Maar juist ook positieve - 104 -
uitstraling naar buiten heeft. We doen er alles aan om het door te laten gaan en juist de kernkwaliteiten van die evenementen weer naar voren te schuiven. Soms moeten organisatoren daar ook bij geholpen worden. A: Wat gaan jullie met het jongerenjaar doen? B: De nationale nieuwjaarsnacht is de kick-off van Your World. Wij hebben de opdracht vanuit Your World de opdracht gekregen om een aantal spraakmakend zomerevenementen te coördineren. Die vinden met name plaats in de maand juli. Zowel kleinschalig als grootschalig. Een van de dingen die al naar buiten is gekomen is dat het TMF Awards festival naar Rotterdam komt. Langs de Maas bij de boompjes gaat dat plaatsvinden. Het wordt echt een festival, met 3 podia etc. Het moet ook echt een festival worden, voorheen waren het de uitreikingen van de Awards. Interesse in de uitreiking van de awards is wat dalende, de beleving van de bezoeker staat nu centraal. Dat is leuk. Landelijke bekendheid. Het leeft enorm onder de jongeren, met name de jonge jongere. 16-17 jarige waar wijs als RF ook blij mee zijn, omdat je specifiek voor die doelgroep heel lastig evenementen kunt organiseren. En zij slaan erg aan op het aanbod van TMF. En zo zijn er nog een aantal die ook groot en spraakmakend worden, maar waar ik nog niets over kan zeggen. We hebben ook in juli 1 weekend waarin we juist de jongerencultuur van de stad naar boven willen laten komen. Er vinden hier veel initiatieven met name op het gebied van urban, r&b, hiphop, straatsport, straatcultuur plaats, e
die krijgen de volle ruimte in het 3 weekend van juli tot bloei te komen. Maar ze zijn niet groot genoeg om op zichzelf staand een enorm publiek te genereren, maar bij elkaar wel. Dat zijn we nu aan het organiseren. Verder heb je natuurlijk Northr Sea Jazz, North Sea Round Town programmering. Jazz in aller breedste vorm is ook voor jongeren. Dus daar gaan we nu ook extra aandacht aan besteden. A: Je hebt nu Wouter Hamel. e
B: Ja, dat spreekt jongeren aan. Maar ook soul en r&b. Het 4 weekend van juli is het Zomercarnaval, en de battle of the drums. A: Doen jullie daar nog iets speciaals mee? B: Battle of the drums is echt een jongeren afgeleide van het Zomercarnaval. Daar wordt extra op ingezet. En nog wat meer programma onderdelen waarmee we nu bezig zijn. Het is de bedoeling dat we Rotterdam als jongerenstad van Nederland communiceren en dat daar zoveel mogelijk jongeren op afkomen. Waarbij de jongerencultuur van Rotterdam een goeie plek krijgt. Maar je moet ook een goeie internationale ster naar de stad halen. A: Het jongerenjaar gaat dus wel succesvol worden? JMR en Ducos gaven mij namelijk andere indrukken. Die waren vooral mopperig. B: Je hebt een verschil tussen het jongerenjaar en de evenementen. En de evenementen zijn wij mee bezig, omdat we ons ook verantwoordelijk voelen voor het evenementenaanbod. Het jongerenjaar weten we niet zo, daar hebben we wel onze meningen over maar…… A: Wie is dan de organisatie van het jongerenjaar? B: Dat is stichting Rotterdam Youth Capital. Een aparte instelling, die is in het leven geroepen in opdracht van de gemeente Rotterdam. Die staan onder het bewind van de wethouder cultuur. Het is een beetje lastig dat ze in het begin heel veel doelstellingen hebben bedacht. Waaraan men moet voldoen dit jaar, dat maakt het heel lastig. Wat ik persoonlijk ook wel heel goed vind, is dat de doelstelling vooral, in de uitwerking weet ik niet hoe het gaat lukken. Maar dat de jongerenparticipatie, de actieve jongerenparticipatie een grote belangrijke rol krijgt. Dat proberen we ook te versleutelen in de evenementen die wij coördineren. Volgend jaar hebben we ook een Brazilië manifestatie. Die loopt ook door de zomer heen. Het is zo dat vier kunstinstellingen, het foto-instituut, de kunsthal, booijmans en het NAI de krachten gebundeld hebben met - 105 -
een Brazilië manifestatie die van mei tot september loopt. Ons is gevraagd om daar om heen randprogrammering te verzorgen en ook een soort koepel promotie campagne. Mensen die op bezoek zijn naar de evenementen erop attendeert dat ze ook naar de kunstinstellingen kunnen. En waar de mensen die in de kunstinstellingen zijn ook meer Brazilië beleving in de stad kan laten krijgen. Zeker ook gericht op jongeren. Het is een Rotterdam brede manifestatie in samenwerking met het Havenbedrijf, Rotterdam Marketing, Northe Sea Round Town. Het is moeilijk in de zomer naast de Zomerfestivals, maar zo’n grote stad moet het aankunnen vinden wij. Je hebt verschillende doelgroepen voor de verschillende manifestaties. Je kunt aan de ene kant een goede tentoonstelling in musea ontwikkelen, op het moment dat je het wat breder trekt en een bredere groep ook bekend maakt met die thema’s, zeker als het thema ook te maken heeft met de stad. Brazilië is een aandachtsland voor de economische betrekkingen die de stad heeft. Er zijn mensen vanuit het stadhuis die continu heen en weer vliegen naar Sao Paulo en Rio enzo, veel via ambassades ook, veel via de economie hier in de haven draaiend houdend, gezellige gesprekken met elkaar te voeren. Op het moment dat je als stad zegt, wij incorporeren dat thema Brazilië dan geef je ook een boodschap af, wij zijn een open internationale stad, je bent welkom, we ontvangen je graag (Rotterdam Durft), zo doe je dat. A: Hoe ben jij hier beland bij RF? B: 2 jaar geleden. De jaren tellen hier dubbel hoor! Ik was hiervoor beleidsmedewerker/adviseur bij de gemeente Delft. Ik ben eigenlijk een kunst en cultuur iemand. Ik ben leraar Nederlands. NVT Er zijn altijd kansen die zich hier voor doen en de stad is er op ingericht dat die kansen ook vorm kunnen krijgen, wat heel positief is. NVT Wij zijn ook een hands-on organisatie. Je doet en je onderzoekt, die 2 lopen gelijk op. NVT A: Het resultaat krijg je toegestuurd, de deadline is 9 februari. B: Heb je nog vragen, een open eindje, mail het ons dan. Het liefst op basis van dit gesprek. A: Ik typ het letterlijk uit, en stuur het je toe. B: Wellicht heb ik nog aanvullingen, en kan ik het Johan ook laten lezen om het compleet te maken het verhaal. NVT Heel veel succes. Mail mij bij vragen.
- 106 -
5: Carla van Bokhoven
Corporate Affairs Executive van Ahoy Rotterdam, 18 december 2008 A: Ik heb van Angelique Lombarts jouw gegevens gekregen. B: Ja, via via heb ik contact gehad met Angelique, en dat komt door het CLC lidmaatschap van de Ahoy. Het ging over een onderzoek, we kwamen er achter dat we er te laat op in hadden gehaakt. Er was een middag of avond, het kwam later tot mij. Toen is het voorstel gedaan om via Angelique met een van de studenten in contact te komen om iets over een economische spinn-off, want daar gaat het over geloof ik. Als ik het goed heb. A: Onder andere ja. B: Ik had begrepen met name een economische spin-off, gebiedsontwikkeling, belang van de stad voor een voorziening als deze. En dan ben je bij mij op het goeie adres. A: Wat is jouw functie binnen de Ahoy? B: Mijn functie is corporate affairs executive, om het zo maar te zeggen. Corporate affairs wil zeggen dat je je eigenlijk bezig houdt met van alles en nog wat en dat het te maken heeft met algemene bedrijfsvoering. Dus heel veel zaken die door andere afdelingen, die meer commercieel gericht zijn of facilitair of financieel, alles wat boven komt drijven. Het kan van vergunningen gaan, tot gebiedsontwikkeling. Allerlei onderzoeken naar economische spin-off, alles wat daar verband mee houdt. Juridisch ook heel veel zaken. Corporate communicatie met name. Het is een hele brede taak. Ik kan ook zeggen het is en soort vergaarbak, maar dat gen wat samenkomt. Wat andere niet kunnen oppakken, daar weinig kaas van gegeten hebben ofzo…. A: Hoe ben je hier beland? B: Ik werk hier per januari 12 jaar, hiervoor heb ik bij de Kuip gezeten. Jaren daarvoor bij de voetbalclub zelf. Ik zat dus al een beetje in de wereld van de evenementen, beurzen en dergelijke. M’n achterland is al vanaf ik werk eigenlijk mijn wereld. A: Wat voor opleiding heb je gedaan? B: Ik heb geen opleiding gedaan in die richting. Want bij HRO was het pas een jaar op 6-8 geleden dat die opleidingen gestart zijn, vrijetijdsmanagement. Dat studeer jij ook? A: Ik studeer op INHolland, HTRO. (Algemeen verhaal) B: Vroeger was het er nog niet, je groeit er van zelf in door ervaring etc…… NVT A: NVT B: Waarin ben jij gespecialiseerd? A: Ik heb twee differentiatieminors gekozen: Zakelijk reizen en Ontwikkelingshulp. NVT En nu ben ik aan het afstuderen. Weet je precies wat het onderzoek inhoud? B: Nee, helemaal niet. A: Heb je Angelique wel of niet zelf gesproken? B: Ik heb haar gesproken, misschien een 5 minuten….. A: Het doel van het onderzoek……. (algemene uitleg over het onderzoek). Uiteindelijk komt er een rapport van dit grootschalige onderzoek. B: En dat rapport krijgen wij ook? A: Jazeker, dat krijgt de Ahoy ook. Je krijgt ook mijn scriptie. Dus ik wil eigenlijk weten wat het gewenste Rotterdamse imago is? Jullie hebben hier zakelijke en publieksevenementen. Hoe ligt de verhouding?
- 107 -
B: Ik denk dat consumentenportefeuille het groots is. Het zakelijke component is minder. Als je het moet verdelen is het 75, 25. A: De evenementen die hier georganiseerd worden zijn grootschalig, komen boven de 5000 bezoekers uit. En er moet een toegangsprijs betaald worden. Voor de consumentenmarkt. B: Ja, absoluut. A: Dat is wel weer een verschil met de grootschalige evenementen die hier in het centrum van de stad georganiseerd worden. B: Ja, vrijwel alle evenementen zijn op basis van een toegangsbewijs. Ook eigenlijk de vakbeurzen die we hebben, maar die zijn meer op uitnodiging. En de kaartverkoop is wat minder belangrijk, dan zegmaar bij de consument gerichte evenementen/beurzen en dergelijke. A:
De
evenementen
die
hier
georganiseerd
worden,
ik
ben
echt
alleen
opzoek
naar
de
publieksevenementen, zijn dat echte Rotterdamse evenementen? B: Nee regionale evenementen. Het kan lokaal zijn, denk aan jeugdland. Jeugd vakantieland is echt een heel lokaal evenement, gericht op de jeugd van 4-12 jaar die in de vakantie iets leuks te doen hebben hier. Het was eerst een paar dagen, nu gaat het langzamerhand uitgerold worden naar een dag of 10. Het is gewoon om de jeugd, met name de jeugd niet op vakantie gaat, en dat zijn er best heel veel. Als je nou kijkt in Rotterdam, er zijn heel veel allochtonen kinderen, die zijn vakantie niet gewend. Maar je krijgt ook steeds meer arme gezinnen. Dit is gewoon dan een enorme kans om die kinderen iets leuks te bieden, waar ze zich heel de dag kunnen vermaken. Vroeger was Jeugd vakantieland echt nog een beetje met autootjes rijden en poppen aankleden en spelletjes doen, maar nu is het echt ook heel erg interactief met computers. Ze kunnen zelf DJ zijn, plaatjes opnemen van alles en nog wat is er. Het is echt wel op deze tijd gericht en kinderen vinden dat helemaal geweldig, zelf optreden. Dat is eigenlijk zeer lokaal. Dan hebben we ook, dat is wel een consumentenbeurs, Skills masters arbeidsbeurs. Dat is eigenlijk ook heel lokaal voor de leerlingen van VMBO, MBO en de vakgerichte onderwijs en eventueel hoe je je verder kan bekwamen. Maar er staan tegelijkertijd ook werkgevers, CBI, Rotterdamse werkgevers om een match te maken tussen werkzoekende en werkbiedende. Alles wordt erbij betrokken, gemeente, haven etc. Het is een belangrijke partner. Dat zijn echt puur lokale. Je hebt dan ook regionale. De kring rond Rotterdam die daar op af komen. Nationaal zijn echt de grote concerten in het Sportpaleis. Regionaal is ook het Kerstcircus wat er nu is. Ze komen niet uit Amsterdam, daar hebben ze hun eigen Carre. Kerstcircus is vrij regionaal. De Zegdaagse is ook regionaal, erg sterk lokaal. ABN Tennistoernooi is vooral nationaal. A: Is toch ook een deels zakelijk evenement? B: Ja, deels zakelijk. Dat moet je zien dat een aantal hallen omgeturnd worden tot een hospitality dorp met alles erop en er aan. Dan heb je een tennisplaza, sportplaza. Allemaal heel erg toegankelijk voor het publiek. In het sportpaleis heb je enerzijds degene die op de tribunes zitten, dat zijn de consumenten, en de zakelijke consumenten zitten in de loges erom heen. Het is dus eigenlijk een mengvorm van zakelijk en publiek evenement. Zoals de Zegdaagse……… A: Dat is dan wel uniek aan de Ahoy om die combinatie te maken? Want dat is bijna niet mogelijk bij de evenementen die in de openlucht plaatsvinden in de stad. B: Ja, er zijn wel VIP lounge bij die evenementen, maar je kan het niet vergelijken. Het is natuurlijk op straat, buiten. Dat zijn eigenlijk de mengvormen, van zakelijk met publieks. Het zijn onze eigen evenementen overigens. - 108 -
A: Hoe organiseren jullie die dan? In samenwerking met Topsport bijvoorbeeld? B: Je moet het zo zien, we organiseren zelf. Maar de kennis huren we in. Richard Krajicek is toernooi directeur, die weet alles van de tenniswereld. En die contacteert de spelers, maar wij zorgen ervoor dat het hele circus wat er om heen georganiseerd moet worden. En we hebben wel contact met Rotterdam Topsport. In het komende jaar in 2009 krijgen we WK Judo, jaar erop Tafeltennis, en het jaar erop nog een WK. Dat is een topsport evenement en dat is dan in samenwerking met Rotterdam Topsport. Want daar staat topsport voor. Het WK turnen. In 2010 ook in samenwerking met de gemeente Rotterdam de Grand Depart van de Tour de France. Wij zijn er ook bij betrokken, het internationale perscentrum wordt hier gehuisvest. Het gebied hieromheen wordt gebruikt, en wij worden ingezet om onderdak te geven als perscentrum. A: Mooi evenement voor de stad! B: Ja, dat is imago he. En dat zijn van die dingen, een mooi voorbeeld. Daar heeft de burgemeester zichzelf echt sterk voor gemaakt. A: Dit kan alleen een burgemeester doen volgens mij. B: Ja, dit soort dingen wel. Er is nog een ander voorbeeld, en dat is het North Sea Jazz festival. Daar heeft ook de burgemeester samen met de algemeen directeur van Ahoy en nog een toenmalig wethouder, Wim van Sluis, zich enorm sterk gemaakt om dat enorme evenement van Den Haag hierna toe te halen. In Den Haag hadden ze geen kans meer om te overleven, omdat de hal daar werd afgebroken, ze konden geen goeie vervangende accommodatie vinden. Toen heeft Den Haag de slag verloren, doordat Rotterdam opdat moment het kon doorpakken en deze accommodatie had, de Ahoy. En Rotterdam heeft denk ik het imago van doorpakken, maar dan moet je dat wel blijven houden. Rotterdam Durft ja, maar er gaan heel veel stemmen op die nu langzamerhand gaan zeggen, Rotterdam durft niet. En dat niet heeft te maken denk ik met de enorme regelgeving die er is. Aan de ene kant wordt het heel erg gepropageerd om een evenement hiernaartoe te halen, net als het North Sea Jazz. Maar de andere kant van de stad is dat de vergunningen moeten worden verleend voor het evenement en zodra hier ook maar een toon (in de Ahoy) te luid is krijg je heel de buurt over je heen. Ene kant zegt gemeente Rotterdam North Sea Jazz kom maar, andere kant zegt de gemeente Rotterdam, ja Ahoy als je te veel geluid produceert kan het wel eens zo zijn dat je je vergunningen verliest. A: Dat is wel heel erg tegenstrijdig. B: Ja, heel erg tegenstrijdig. A: Ik heb met Jasper Scholten van JMR gesproken. Die zei hier in Rotterdam is eigenlijk alles mogelijk puur door het beleid. Het kan door het beleid. B: Ja, het kan inderdaad. Maar wat je dan niet hoort….in het centrum zijn er al heel lang klachten van mensen die daar wonen. Over de Bavaria City Racing, Dance Parade. Maar goed het is ook maar een middag. Dat is dus de keerzijde. Het imago van Rotterdam Durft en er kan alles, en tegelijkertijd hebben we bewegingen gaande dat het niet kan. A: Is Rotterdam Durft wel het echt imago van Rotterdam? B: Ja, dat hoor je heel veel. Als ik dan hoor dat Amsterdam eerst zeker moet weten of het kan en dan zo lang aarzelt dat het niet meer kan, is Rotterdam anders. Die zegt van kom op en we gaan het wel oplossen. Maar we willen het graag voor onze stad en het is belangrijk. A: En de evenementen sluiten die dan aan bij dat Rotterdamse imago? B: Denk ik wel aan ja. Red Bull Air Race, Bavaria City Racing, de Wereldhavendagen. - 109 -
A: Hoe past het North Sea Jazz hier dan in? B: Er was een enorme afwachtende houding moet ik zeggen, Den Haag was al 30 jaar……. A: Wat is de doelgroep van het North Sea Jazz? B: De gemiddelde leeftijd zal zijn tussen de 30 en 40 jaar, algemeen hoogopgeleid, allemaal HBO WO opgeleid. Lezen over het algemeen de betere bladen en kranten. Maar komen in deze stad ook vanuit alle richtingen. Dat was mooi, eerste keer dat het hier was, zag je ook dat het gekleurd was het festival. De bevolkingsgroep, we hebben in Rotterdam een enorme mengeling van culturen en dergelijke. Vanuit die multi-culti beweging komt er ook veel op af. Het is ook wel een multicultureel evenement. Kijk maar naar de artiesten die erop treden, de doelgroep, achtergronden. Het heeft ook te maken met het thema van het festival. De ene keer is het meer latijns-amerikaanse jazz. Dan zie je gewoon dat er heel veel gekleurde mensen op afkomen. Maar je ziet dus ook. De ene kant is geweldig, het kan allemaal, andere kant moet je ontzettend oppassen dat je niet struikelt over wetten en regelgeving. A: Want dan wordt je afgemaakt? Dan kan het niet meer. B: Ja, dan wordt je afgemaakt. Kijk maar naar volgend jaar is het jongerenjaar 2009, wat ze gaan huisvesten. Als je dan ziet ook de angst, je hebt wellicht de discussie gevolgd over de poppodia in Rotterdam. ?????????? Er is ook zo dat er veel weg gaat naar Amsterdam en elders in het land. Met name die dance feesten, jongerencultuur van toen nog Now&Wow en Ted Langenbach en dergelijke. Die waren echt vernieuwers, maar door alle gedoe, want Rotterdam was echt jong en hip. Ze kwamen zelfs uit Amerika om hier naar Now&Wow te gaan. Dus die jongerencultuur hebben ze en beetje als ondergeschoven kindje behandeld. Langzamerhand hebben we ook gezien dat er heel veel uit Rotterdam vertrekt naar Amsterdam en wat dan ook. Er is pas ook een rapport geschreven ook over de muziek industrie in Rotterdam. Daar is ook echt gezegd, Rotterdam let op uw zaak want als je niet uitkijkt dan verdwijnt alles. A: Wat is daar de oorzaak van? B: Ik denk dat ze daar niet scherp genoeg op zijn. Als je kijkt naar de Kuip. 10 jaar geleden had je daar weet ik niet hoeveel concerten, is er niet meer, is weg. Maar er is nooit iets aangedaan vanuit de gemeente om het te behouden. A: Zijn ze allemaal naar de Arena gegaan? B: Ja, of het Gelredome. Terwijl de Kuip echt geweldig is. Maar het is weg. De gemeente had ook waakzaam kunnen zijn, door te zorgen van we moeten het behouden, laten we onze infrastructuur aanpakken etc. Ik denk, wat ik zo begrijp is dat ze heel veel dingen niet gedaan om er voor te zorgen dat het er wel bleef. Er is natuurlijk ook een hele hoeveelheid jongeren in deze stad, met allerlei multi-culti, de urban situatie ontstaat. Waar geen huisvesting voor is. Al dat vernieuwende, dat urban, dreigt allemaal weg te gaan omdat ze hier geen podium vinden, geen oefenruimte. Ja en dat ligt toch aan de basis van wat hier allemaal gebeurt in Rotterdam, het beleid. In Amsterdam hebben ze ook een kleinere muziekzaal zoals de HMH, die hadden we hier ook kunnen hebben jaren geleden. A: Die is kleiner dan het sportpaleis? B: Ja, die is 5.000 en wij hebben tot 11.000. Maar er is ook een markt voor tot 5.000. Er zijn iets minder bekende groepen, die gaan niet in het sportpaleis zitten, maar die kan je wel in een iets kleinere zaal zetten. A: En de Kuip is weer veel groter. B: Ja, tot 50.000 net als de Arena. Er komt in Amsterdam ook een vergelijkbaar sportpaleis dat iets groter is. In dat zelfde gebied heb je de HMH, de Music Dome en de Arena, en nog een aantal kleinere poppodia erom heen. Wat krijg je dan; een enorme aanzuigende beweging dat alles daar heen gaat en niet meer hier - 110 -
blijft. Dat is onze grote vrees dat Rotterdam dadelijk te weinig leuke dingen krijgt. En dat is belangrijk voor het imago van de stad, maar nog belangrijker voor een stukje economische spin-off voor de stad. Dat veroorzaakt wordt door hotelovernachtingen, ze gaan als ze wat langer blijven de attracties bezoeken, de horeca, de winkels, de taxi’s etc. gebruik maken van het openbaar vervoer. Dat ga je allemaal missen. En met name door evenementen zoals het North Sea Jazz festival, ons tennis toernooi, ook de bavaria city racing etc. hebben we een bepaald imago opgebouwd, in Rotterdam kan alles, het mag allemaal. Maar kijk uit. A: Ziet de gemeente dit zelf ook zo? B: Dat weet ik eigenlijk niet, ik hoop dat ze dat besef wel een beetje gaan krijgen. Maar het is ook zo dat de verdraagzaamheid in het centrum van de stad, met name door al die evenementen…..het houdt een keer op. Het verlengde van dit park, het Zuiderpark, zijn ze bezig om een groot evenemententerrein te creeren, ook omdat de stad…..waar een x aantal evenementen per jaar plaats mogen vinden? A: Mogen daar dan ook concerten met muziek plaatsvinden? B: Het mag wel, maar je moet dus wel weer uitkijken. Het is in een natuurlijke omgeving…..Je had de Mullerpier (bij de Euromast), maar die wordt niet meer zo gebruikt. Voor Dunya wordt dat gebied ook te klein. Er kunnen maar een beperkt aantal evenementen per jaar plaatsvinden omdat je te maken hebt met een ecologische omgeving. Op een park in een grasveld, je kan het niet te lang door laten gaan, heel die bodem. Het moet herstellen. De beweging is om dit soort grotere dingen vanuit de stad hierheen te trekken, maar er is ook weer een tegenbeweging van, als je het uit onze stad trekt zeggen de horeca ondernemers, de winkeliers, van we gaan een heleboel economische spin-off missen. Of inkomsten wat goed is voor de stad en dergelijke het verblijf. En dan is het hier natuurlijk wel leuk, maar er is verder niets te doen. Tenzij je winkelcentrum Zuidplein, maar daar wordt je ook niet vrolijk van. Dus als de 1 roept heeft het weer gevolgen voor de ander. A: Is Rotterdam dan ter vergelijken met een andere stad Den Haag, Amsterdam? B: Nee denk het niet. A: Is Rotterdam dan echt uniek? B: Rotterdam is denk ik toch wel een stad waar gezegd wordt jongens we gaan het doen, niet lullen maar poetsen, geen woorden maar daden. Want dat imago es er echt wel. A: En onderscheid Rotterdam zich dan ook? B: Ja en dat heeft Rotterdam denk ik ook wel zeker door deze burgemeester. Ik ben heel benieuwd hoe de andere burgemeester zal zijn. A: Was het met Peper dan ook anders? B: ???????Met name met deze burgemeester hebben we heel veel kunnen doen en kunnen schakelen. Dit soort dingen voor Ahoy en voor Rotterdam heel erg belangrijk te maken. A: Onderscheid Rotterdam zich dan echt door middel van evenementen, door het imago? B: Ja, het imago is best onderscheidend. Maar door de accommodaties die ze hebben, maar die ze ook moeten behouden kunnen ze dat imago verder uitbouwen. A: Er moet dus een max. 5.000 bezoekers hal bijkomen. B: Ja, willen wij graag natuurlijk, niet alleen dat. Ik denk dat het gewoon goed is voor de stad, ook voor de jongerencultuur. Natuurlijk is de vraag…… A: Hoeveel personen kunnen er dan in de Now&Wow (Maassilo)? - 111 -
B: Dat heeft meerdere zalen, met maximale capaciteit van 2.000 -3.000 ongeveer. Als we het over dance feesten hebben, die mogen wij ook accommoderen, die we ook weer onder die vergunning voor een speciale ontheffing. Anders gaat de buurt klagen, het maakt te veel herrie. We hebben dan 4 dance events zoals we dat noemen tot 7 uur ’s morgens, 4 tot 4 uur ’s nachts, en dan hebben we nog een bepaalde evenementen waaronder North Sea Jazz die ook weer aan een vergunning hangt, omdat dat dan na 23-24 uur is, en dan geldt het als nachtelijke vergunning. Zodra het nachtwerk wordt heb je een speciale vergunning nodig, max. 12 op jaarbasis. Verder kan je niks doen tenzij je in een bunker gaat zitten. Maar wij zeggen ook als je in een stad wil wonen, moet je dat ook kunnen aanvaarden dat er iets in de stad is of wordt georganiseerd. Een stad moet ook goed zorgen voor z’n burgers, maar ook voor het bedrijfsleven wat daar mee te maken heeft. Aantrekkelijk te maken, bepaalde voorzieningen te hebben. En dan ga je toch kijken naar andere steden door je te onderscheiden wat een andere stad niet heeft, moet jij juist wel hebben. Wij zijn begonnen al met die Kuip concerten, en uiteindelijk is het weggetrokken. Rotterdam was heel uniek en dan probeer je toch wat andere evenementen…… A: Wat is nu echt uniek aan Rotterdam? Wat Rotterdam wel heeft en misschien ooit wegtrekt, wat nu niet in andere steden is? B: Ik denk die hele grote evenementen. Ik kan me niet…..Amsterdam heeft wel iets de Gay Pride. Maar niet zulke….. A: Klopt het dan dat Amsterdam een meer culturele stad is, meer theaters etc. B: Ja, kleinschalige podia. A: Maar niet die evenementen van meer dan 5.000 bezoekers? B: Sail, maar dat is niet elk jaar. Maar elk jaar heb je de Wereldhavendagen waar enorm veel mensen op af komen, North Sea Jazz is dan nieuw. A: Het is er toch al een aantal jaar? e
B: In 2009 is het er voor het 4 jaar. Maar het heeft Rotterdam geen windeieren gelegd. Een leuk voorbeeld van een evenement wat ook door de hele stad wordt gedragen. Het is eigenlijk vanuit een olievlek in het centrum ontstaan, de winkeliers in het centrum die hebben ook gezegd we gaan het oppakken en willen er iets mee gaan doen. En dat is eigenlijk in de loop van een paar jaar uitgespreid naar Rotterdam Zuid. In de periode van het Nort Sea Jazz festival zijn er ook heel veel initiatieven binnen de diverse deelgemeenten die dan ook de straat opgaan met allemaal bandjes, of zich helemaal aankleden in de sfeer van het Jazz Festival. Eigenlijk langzamerhand gaat heel die stad mee doen, en dat maakt het zo leuk. A: Het is dan nu wel al een echt Rotterdams evenement. B: Ja. A: Was dat voorheen in Den Haag ook zo? B: Nee, Den Haag zat het echt in het Wereld Forum, het congres centrum. Het zat een beetje in een verre weg gebied in Den Haag. Dat zat niet echt in een gebied….ook wel een beetje buiten Rotterdam, maar wij zitten ook echt in een stedelijk gebied. A: Jullie hebben hier nog een metro, winkelcentrum erbij. B: Ja, dit hele grote gebied heb je een ziekenhuis, scholen, winkelcentrum, het grootste openbaarvervoersknoop van Nederland op een busstation, zwembad, deelgemeente kantoor, wij zitten er, er is een evenemententerrein, we hebben een park. Als je dat helemaal beschouwd is het een enorm uniek gebied. Er is van alles en nog wat. Dat maakt ons gebied behoorlijk uniek. Waar waren we ook al weer? - 112 -
A: Dat in Rotterdam het festival opgepakt is door de lokale deelgemeentes/bevolking, en in Den Haag is dat niet gebeurd. B: Den Haag, ik denk dat dat te weinig samenhang had met de stad. Wij zijn eigenlijk een stad in een stad. Ik ben er een aantal keer geweest. Ik denk dat dat World Forum iets te ver van de stad zit, om er een link mee te leggen. Hier zit je vanuit de metro zo in de stad. En vanuit de metro was het ook al een heel feest gebied hier naartoe. Het is hartstikke leuk. A: De evenementen hier in Rotterdam, wat is daar nou echt Rotterdams aan. Ik ben opzoek naar de karakteristieke elementen van deze grootschalige publieksevenementen. Wat is echt typisch Rotterdams aan deze evenementen? Waarom is het niet Amsterdams… B: Het heeft ook wel een beetje met de cultuur van de stad te maken. Niet de cultuur met een grote C, maar de cultuur, de mensen die er wonen. Den Haag is een heel ander type mens, behalve de Schilderswijk dan. Je hebt er een heel ander type mens, en die, als je ook kijkt in die buurten, die mensen zijn allemaal heel netjes aangekleed, en die gaan echt uit. Het is een ander publiek. Hier is het meer de samenstelling van de diversiteit van de bevolkingsgroepen. Over het algemeen, is Rotterdam ook iets lager opgeleid als je kijkt naar andere steden. Dat is ook zo. Veel jongeren trekken ook weg, tegelijkertijd probeert Rotterdam ook de mensen ook weer binnen te trekken. Door al die aantrekkelijke flats te bouwen in de omgeving van de Maas, Kop van Zuid. Heel veel te doen met oude panden om ook echt de hoger opgeleide toch naar Rotterdam te trekken en ze ook hier te houden. Ik denk dat het toch te maken heeft met de samenstelling van de bevolking dat daar ook de evenementen op gericht zijn. Want een Zomercarnaval, ik weet niet hoe je dat in Amsterdam moet doen, is ontzettend multicultureel. De Bavaria City Racing zou misschien in Amsterdam kunnen? A: Waar dan? Over de grachten? B: ??????????? A: Heeft Rotterdam ook het voordeel dat zij een infrastructuur hebben die het mogelijk maakt. B: Ja, denk het wel. We hebben ook echt een stadsas. Vanaf de Coolsingel naar de Erasmusbrug langs Rijn- en Maashaven. Het is eigenlijk 1 rechte weg en dan kom je hieruit. We hebben 1 lange stadsas en binnen die stadsas wordt enorm veel georganiseerd, omdat er ook enorm veel is. En langs die stadsas, noemen ze soms ook de culturele as, die loop eigenlijk meer richting Witte de With straat, daar is, was jaren geleden ook een gebied waar je niet graag kwam. Het is heel lang een gebied geweest daar moet je niet komen. Het kan ook van nature ontstaan. Je kan niet zeggen, we gaan even wat leuke bedrijfjes neerzetten en het moet maar lukken. Want dat is met Kop van Zuid, dat begint nu pas leuk te worden. Maar een aantal jaren geleden is er ook van alles en nog wat neergezet in de hoop van dat gaat wel wat worden. Maar er was ook een heel stuk in het Entrepotgebied, waar allemaal hele leuke trendy cafeetjes en dergelijke zaten. Alleen hadden ze niet naar gekeken, het lag gewoon ergens in the middle of nowhere, het had geen enkele aansluiting met de rest van het gebied. Dus als je het niet weet dan kom je er ook niet. Dat gebied is toen ter ziele gegaan. Maar langzamerhand door al die verbindingen te maken, verbindingen heel belangrijk. Door die te maken is er juist wel de loop in het gebied gekomen. En nu wordt het hartstikke leuk. Luxor zit er, de cruise terminal, las palmas, hotel NY zit er al wat langer. Je ziet steeds meer aansluiting met het gebied. Je moet wel zorgen. Wat lastig is bij Rotterdam, je hebt de Oude Haven, is een kluster. Dan heb je ergens in de stad het stadhuisplein als uitgaansgebied, ook een cluster. Er zit niet echt een, zat misschien nu wel meer verbinding in. Amsterdam is dat anders.
- 113 -
A: Ik was zelf pas ook in Amsterdam, ik vond dat zo gezellig. Midden in de nacht liep ik op straat, veel mensen waren buiten. Het is er veel knusser, het is er kleiner. Er is heel veel op 1 plek geconcentreerd. B: En dat is hier niet. Rotterdam heeft diverse. De Witte de Witstraat is hot, nieuwe binnenweg begint steeds meer aan te trekken. Je krijgt het langzamerhand wel, maar je kan niet in eens zeggen, jongens we gaan er voor en het is er. Het gebied moet je ontwikkelen. A: Je loopt niet even van de Witte de With naar de Oude Haven, het is geen leuk stuk om daar naar toe te lopen. B: Dat maakt Rotterdam anders, als je kijkt naar Utrecht met het centrum daar waar alles concentreert zit. Als je kijkt naar Den Haag heb je dat ook, Amsterdam ook. Rotterdam heeft overal clustertjes, niet alles aan elkaar…. A: Is dat nou voordelig of juist nadelig? B: Beide, denk ik. Moeilijk te zeggen. We kunnen Johan Kruif wel aanhalen; ieder voordeel heb z’n nadeel, of andersom. Dat onderscheid je juist weer. Het hoeft niet altijd een nadeel te zijn ten opzichte van de andere steden. Het maakt het wel meer mogelijk. De evenementen zijn wel meer in het stadshart passen, zoals de Marathon en dergelijke. Waar kan dat? In Amsterdam is het niet echt in het stadshart, zoals het hier in de Coolsingel is. En overal gaat alles door de slagader van de stad, dat is de Coolsingel. Daar wordt alles vanuit georganiseerd. De Wereldhavendagen zitten meer aan de rivier. A: Ook een erg mooi festival. Ik heb dinsdag met Annemieke Loef, de directrice gesproken. B: Ja dat kan alleen in Rotterdam. Het moet ook draagvlakken hebben met wat er binnen de stad is. Dan zeg ik ook, de bedrijvigheid die er is, de mensen die er wonen. Ik denk dat het daar toch mee te maken heeft dat Amsterdam anders is dan Rotterdam. A: Wat wil jij nog over het…….. B: Ik heb zelf ook een onderzoek laten doen naar de economische waarde van Ahoy voor de stad Rotterdam. Misschien is het goed om te weten dat wij sinds juli 2008 als exploitatie zijnde. Wij exploiteren Ahoy, maar het gebouw is bezit van de gemeente. En de gemeente heeft ooit tegen ons gezegd, we zijn zo blij met jullie, maar dan moet je wel dat blijven doen wat je altijd hebt gedaan. We zijn nu een eigen onderneming via een management by-out. Sinds juli 2006 overgegaan naar de exploitatie van Ahoy. De exploitatie wil dus zeggen dat we hier de beurzen, evenementen accommoderen, faciliteren. Maar dat we ook evenementen zelf organiseren. De gemeente heeft gezegd jullie zijn zo belangrijk voor ons door die economische spin-off, maar ook voor de werkgelegenheid. We willen dat jullie je ding blijven doen, maar wel onder bepaalde voorwaarde. Dus die diversiteit van al die evenementen, maar je moet ook accepteren dat er wat maatschappelijke evenementen georganiseerd moeten worden. Ik noemde dus al Jeugdland is er een van. Skillsmasters, we hebben ook het gehandicapte carnaval. Dat zijn dingen die niet bekend zijn, die hebben niet zo veel commerciële waarde maar wel maatschappelijke waarde. A: Welke sponsoren zijn er? Jeugdland wordt gesponsord door… B: Vanuit de gemeente neergezet, dat moet ook wel. Het is wel moeilijk om sponsors voor zo iets te vinden, omdat het allemaal ook een hele snelle wereld is en dergelijke met allemaal speelgoed of wat ze allemaal hebben, computers. Dat zijn, zoals wij dat noemen, maatschappelijke evenementen. En die moeten er zijn om ook de bevolking iets te geven waar ze wat aan hebben. Niet alleen de culturele of de commerciële evenementen. A: Maar alle lagen van bevolking…
- 114 -
B: Ja, het heeft een bepaalde maatschappelijke waarde voor de stad. Dat was van belang en dat doen we dus ook. A: Ik ben van de zomer naar de racesalon geweest. Wat voor waarde is dat, welke doelgroep? B: Het is publieksgericht en de autowereld en dergelijke. We hebben ook 100% tuning, pimp my car. Daar is enorme belangstelling voor onder een doelgroep jongeren van 18-24 jaar die het helemaal geweldig vinden om aan auto’s te sleutelen. NVT We propageren het openbaar vervoer. A: De parkeerkaarten zijn ook wel prijzig bij jullie… B: Ja, al 10 euro. In principe staat ook op onze website, dat we aanraden om zoveel mogelijk met het openbaar vervoer te komen. Maar hebben we nationale evenementen dan wordt het lastiger, want de aansluiting met de trein, als jij in Groningen woont, en je komt naar een concert, dan ga je liever met de auto, omdat je dan zeker weet dat je thuis kan komen. Er zijn zo veel dingen waar je afhankelijk bent van de overheid, met de spoorwegen die op tijd rijden. Een metro, de laatste gaat om half 1. Hebben we en dance event dan moet je toch met de RET om tafel, om te kijken dat ze metro’s vroeger laten rijden dan anders. Zo ga je maar door. Het staat op de site probeer zoveel mogelijk met het openbaar vervoer te komen. Dat doen ze met name met het north sea jazz, is erg opvallend, ook heel veel op de fiets. Het is lekker weer. Maar ook heel veel openbaar vervoer. Ik denk dat alles toch met elkaar samenhangt. Het imago van de stad ook van de exposure die een stad heeft ook door een evenementen die hier plaatsvinden dat het op de kaart wordt gezet. Dat televisie komt, of wereldwijd verspreid wordt. Het maakt allemaal uit voor de naam van de stad aantrekkelijkheid, om z’n bevolking vast te houden, om iets te organiseren, zorgen dat ook bedrijfsleven hier in geïnteresseerd blijft. Dat heeft allemaal met dat soort aspecten te maken. Maar ook met veiligheid, dat is een ook belangrijk iets voor een stad. Om te zorgen dat veiligheid voor z’n burgers heel erg hoog in z’n vaandel staat. En dat staat bij dit college, en het vorige college ook als 1 van de prioriteiten benoemd om de stad veilig te maken met stadsmariniers, gebiedsmanagers. Er voor te zorgen dat iedereen zich prettig voelt in de stad. Heel belangrijk ja. En daar zorg je ook voor door voor brood en spelen, noemde ze dat vroeger in de tijd van de Romeinen. Dan zorg je er ook voor dat er in ieder geval brood op de plank was voor je burgers, maar dat ze ook nog iets leuks hadden. Dat deden de Romeinen in het Collosseum, en nu heb je de Kuip of weet ik veel wat. Vermaak want dat hoort er bij. Het hoort erbij voor een stad, voor z’n bevolking. Om het voor iedereen prettig te maken. Het heeft allemaal te maken met bedrijvigheid en werkgelegenheid. Waar je voor bestaat eigenlijk. Als je het niet zo zou doen als gemeente, zou je je echt wel voor je kop kunnen slaan. Want dan heb je alleen maar een wegtrekkende beweging uit je stad. Dat kan niet de bedoeling zijn. A: Ok, dank je wel. Jullie als Ahoy zijn dus ook geïnteresseerd in dit onderzoek B: Ja, NVT. Wij willen ook graag weten wat er gegenereerd, geïnvesteerd omdat je een evenement in de stad hebt. En dat gebeurt eigenlijk door de bezoekers die komen, en die hier iets gaan uitgeven. De economische betekenis is ook dat je de bedrijvigheid hier naar toe trekt. Het North Sea Jazz trekt natuurlijk een heleboel toeleveranciers naar ons toe. Er moet bijvoorbeeld een enorme biervoorraad zijn. De aankleding, hoe je het pand verbouwt, voor dat moment tijdelijk. Er zijn allemaal bedrijfjes die in die cirkel………Alles wat bij een evenement hoort, moet ingekocht worden. Dat moeten bedrijven leveren. En die bedrijven bestaan weer dankzij de evenementen die hier gehouden worden. Dus je kan het niet los van elkaar zien. Enorme bedrijvigheid is niet alleen wat er besteedt wordt door de bezoekers, maar ook wat er - 115 -
vanuit het bedrijfsleven geleverd moet worden, waardoor er weer naar je stad gekeken wordt. Bedrijfjes vestigen in de omgeving. Het is echt een cirkel. Evenementen zijn dus heel belangrijk. A: Ok. Dank je wel. 9 februari is de deadline. NVT.
- 116 -
6: Hans den Oudendammer
Directeur Rotterdam Topsport, 7 januari 2009 A: Ik zit nu in mijn laatste jaar en ben aan het afstuderen. Ik doe een onderzoek naar de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam. Wat is het echte Rotterdamse imago, wat zijn de karakteristieke elementen van die grootschalige publieksevenementen. Sluit het wel, sluit het niet bij elkaar aan. Vandaar dat is verschillende organisatoren van de evenementen heb benaderd. JMR, Ducos, Wereldhavendagen, Rotterdam Festivals en Ahoy Rotterdam. Waarom bent u bereid mee te werken aan dit interview? B: Vooral omdat mijn agenda in januari nogal blank was, en meestal ligt het eraan hoe mijn pet staat. Op een gegeven moment kost het te veel tijd. We hebben een overeenkomst met het NHTV, veel stagiaires hebben we hier van. Ook veel stagiaires van hogeschool Rotterdam. Hogeschool Rotterdam is ook sponsor van mijn organisatie. INHolland was dat, maar is daar mee gestopt vorig jaar (2007). Er willen heel veel studenten afstuderen en daar hebben wij eerlijk gezegd geen behoefte aan. We hebben liever handjes nodig. A: Mijn onderzoek is een deelonderzoek van een grootschalig onderzoek. In de toekomst wil het lectoraat een model ontwikkelen waarmee gemeten kan worden, organiseren wel of geen evenementen. Op basis van drie punten: de economische bijdrage, de sociaal-culturele bijdrage en wat doet het evenement voor het imago van de stad. Ik onderzoek het imago in Rotterdam. Zo zijn er meer studenten in verschillende steden. En daarom ben ik hier beland. B: Je bent van harte welkom, brand maar los! A: Ik wil graag weten wat het Rotterdamse imago is. B: Nou, dat is een hele eenvoudige vraag. A: Nou, u bent de eerste die dat zo zegt! B: Er is niet 1 imago, en dat is dus het punt. Waardoor je dus elk antwoord is goed, zegmaar. Iets waar de stad al jarenlang naar op zoek is of bereiken is, zo kan je het ook zien. We hebben van origine natuurlijk……ik ben van een generatie waarbij, uit Rotterdam (ben geboren in Rotterdam), net na de oorlog is opgegroeid en die natuurlijk werd gemerkt door de schouders eronder. De opgestroopte mouwen, hard werken, veel arbeiders in de stad, omdat er een het een havenstad is. heel veel immigranten uit Brabant, die begin van de vorige eeuw naar Rotterdam Zuid kwamen omdat hier veel werk is. Traditioneel laaggeschoolde stad, maar een stad die door het bombardement helemaal moest worden opgebouwd. Dat is alweer ruim 60 jaar geleden, daar kan je niet meer op teren op dat imago van opgestroopte mouwen en harde werkers. Maar het opvallende is, bijvoorbeeld afgelopen maandag toen de nieuwe burgemeester werd geïnstalleerd, toen hadden alle woordvoerders van de gemeenteraad, de commissaris van de koningin, maar ook de nieuwe burgermeester zelf het over Rotterdam is een stad van harde werkers, het zijn doeners. Hij zegt niet het is een stad van denkers, want dat zou wel erg vervelend zijn. Maar dat imago is dus ongelooflijk sterk. En dat heeft ook met Geen woorden maar daden te maken, met de club hiernaast (Feyenoord). Dus als je het denk ik, een willekeurige vraagt (die geïnteresseerd is in dit soort zaken) wat is het imago van Rotterdam dan is dat het imago. Niet lullen maar poetsen, aan de slag, niet te veel ouwehoeren. Das eigenlijk het Amsterdams imago, er wordt meer geouwehoerd dan dat er gewerkt wordt. Er komt niets van de grond in Amsterdam. Noem al dat soort vooroordelen van die stad. stad van kunstenaars en denkers, maar niet van doeners. Alles duurt daar lang. En hier (in Rotterdam) hebben we
- 117 -
toch het imago van korte lijnen, snelle besluitvorming. In de praktijk klopt dat niet altijd, maar dat is wel het imago. Er is altijd verschil tussen werkelijkheid en imago. A: Is Rotterdam dan nog wel de jonge stad aan het water? B: Daarom zeg is dus als je kijkt naar het imago waarmee we aan het werk zijn. Want we willen af van dat we een havenstad zijn, en harde werkers en domme mensen, lage inkomens, laag opleidingsniveau. We zijn op zoek naar een nieuw imago wat aansluit bij deze tijd. En dan kijk je naar wat hebben we nu: we hebben heel veel jongeren. Het jongerenjaar is niet voor niets gekozen. A: Maar de jongeren trekken wel weer weg als ze afgestudeerd zijn. B: Ja, dat is waar. En dat heeft ook voor een deel met het imago van de stad te maken. Al is dat wel…er wordt wel hard aan gewerkt om het zo maar te zeggen. Omdat te veranderen, te verbeteren. De constatering dat er veel jongeren, relatief veel jongeren in de stad wonen, we zijn de jongste stad van Nederland, moet je daar iets mee, als je je imago wilt veranderen van werkstad, havenstad, arbeidersstad. En je gaat dus nu opzoek naar een identiteit die van met verschillende karakters. Dus niet alleen maar jongerenstad, architectuurstad, evenementenstad, sportstad. Maar eigenlijk een mengvorm van een stad waar je…een dynamische stad waar veel jonge mensen wonen aan de maas. Dat soort dingen waarbij je eigenlijk aangeeft, het is een stad waar veel gebeurd. En waar veel dingen kunnen en waar mensen die wat willen, wat kunnen bereiken. Jonge mensen de kans krijgen om te studeren, en uiteindelijk ook een baan en een huis moeten vinden. Dat laatste wordt…is gewoon lastig, maar wordt wel heel hard aangewerkt. A: Het wordt nu wel iets makkelijker voor jongeren om een woning te vinden, Stadswonen doet hier ook veel aan met de starterwoningen. B: Ja, in Rotterdam is het het minst problematisch om als student huisvesting te vinden. Als je werk hebt en je hebt het hier naar je zin…mijn kinderen groeien ook allemaal hier op in deze stad en die hebben het geweldig naar hun zin. Er is zoveel te doen. Het is gewoon een geweldige stad als student. Leuk uitgaansleven, leuk eten, relatief een makkelijk en betaalbaar huis te vinden in vergelijking met Amsterdam. Nu nog werk en een starterswoning als je uit je studentenkamertje komt. Er moet heel erg in starterswoningen geïnvesteerd worden, zodat je niet 600-800 euro hoeft te betalen. Maar we hebben een oud imago wat heel sterk is, waarvan er ook wel krachten zijn die zeggen we moeten het houden. A: Je kan het ook niet zomaar verwerpen. B: Nee, je kan het moduleren, en dat gebeurd dus op dit moment. A: De haven positief benaderen…. B: Tuurlijk, het imago van de haven is….waarom willen jonge mensen niet in de haven werken. het is hard werken, vuil werken, verontreiniging etc.. Terwijl dat al lang niet meer aan de orde is in de haven. Er lopen geen kerels meer met zakken en dozen te sjouwen, en balen rijst. Dat was heel vroeger wel het geval. Het type werk in de haven, en dat is heel hardnekkig dat beeld, omdat havenbedrijven veel moeite hebben om mensen te werven. Omdat het imago van de haven dat heeft. Daar werkt de haven en het Havenbedrijf daar geweldig aan. Omdat imago van het werken in de haven, omdat om te buigen. A: Annemieke Loef van de Wereldhavendagen zei ook dat het eerste doel van het evenement is, een educatief evenement zijn. Als je zo zelf naar buiten promoot dan komen er niet veel jongeren op af. Nu is het succesvol omdat men het andere beeld van de haven ziet.
- 118 -
B: Andere partijen ook de gelegenheid geven, het Havenbedrijf gelegenheid geven om mensen te ontvangen, de Mariniers wat ook een bedrijfstak is die veel in de haven werkt. Om een positief imago te krijgen solliciteer bij defensie, een bepaalde doelgroep jongeren. De stad is voordurend bezig met z’n imago, wil een beetje af van het oude imago. Maar dat oude imago is nog geweldig sterk, en in elke nieuwjaarsreceptie, elke speech die je hoort van politie etc…..in Rotterdam zijn we van aanpakken, elke keer komt dat thema Geen woorden maar daden, opgestroopte mouwen, hardwerken. Dat komt heel sterk terug. Of dat bij de jonge generatie ook zo is….in ieder geval bij een deel zit dat heel diep en dat is op zich geen slecht imago. Wij werken in de sportbranche, de topsportbranche en wij beweren en heel veel zijn het met ons eens, dat we de sportstad van Nederland zijn. Om verschillende redenen. A: Amsterdam heeft toch Topsport Amsterdam. B: Ja, maar dat is niet vergelijkbaar met de impact van onze organisatie. Dat is kleinere en veel minder succesvol. A: Hoe komt dat dan? In mijn vorige interviews heb ik ook gehoord dat de infrastructuur in Rotterdam tijdens de oorlog verwoest is en alles helemaal opnieuw opgebouwd is. Is er hier heel veel mogelijk. Je kan hier een Dance Parade houden, een Marathon door de stad laten gaan, echt midden is het centrum. In Amsterdam is dat minder goed mogelijk. B: Er is in Amsterdam meestal meer verzet er tegen. Dat heeft voor een deel te maken, niet zo zeer met het bombardement of iets dergelijks. Het heeft te maken met het feit dat Rotterdam een aantrekkelijke stad wil zijn en wil worden. En voor een deel al heel erg is. Maar toen ik in deze stad opgroeide was er helemaal niks. A: Dat kan ik me heel moeilijk voorstellen. Ik ben opgegroeid met alle zomerevenementen. B: Er was dus helemaal niks. Er was wat wielrennen, door de stad wat wielertours, wat amateurwedstrijdjes. Het tennis in de 70 jaren, het ABN AMRO Tennis toernooi. De Zegdaagse die er nu ook weer is. Het voerballen is ook heel groot geweest in Rotterdam. Het is altijd wel een stad die de sport gebruikt heeft om mensen te amuseren, drie betaald voetbal clubs. Er is maar 1 stad die dat heeft. De volksclub Feyenoord trok toch in die 60-er jaren 65.000 mensen, die konden er toen nog in. A: En hoeveel nu? B: Door al die regels nog maar iets van 47.000. Er mogen geen staanplaatsen meer. In deze vorm niet. In Engeland zie je nog wel staanplaatsen, maar die zijn anders geconstrueerd. Als je een 5-sterren status wil hebben, voor internationale wedstrijden etc.. UEFA CUP. Sport heeft altijd…Rotterdam is altijd een voetbalstad geweest, veel voetbalwedstrijden van het Nederlands voetbal de afgelopen 40 jaar. We hebben de Euro 2000 finale hier gehad en niet in Amsterdam. Waar nooit iemand rekening mee had gehouden. Dus waarom in Rotterdam wel en Amsterdam niet, dat heeft niet zo zeer met het verleden te maken maar meer met dat Rotterdam al meer sportgeoriënteerd was. Als het over sportevenementen gaat. En je moet niet vergeten dat Amsterdam heeft natuurlijk van nature een aantrekkingskracht op heel veel mensen. Het is een toeristenstad. En daar zijn Amsterdammers op een gegeven moment wel een beetje zat van. Want het is hun stad niet meer. In het weekend stroomt zo’n stad vol met Engelsen, Fransen, Belgen. Allemaal hasjiesj halen, naar de Wallen etc. Op een gegeven moment als je als lokale Amsterdammer in de binnenstad woont, er wonen heel veel mensen in de binnenstad, het is niet meer een stad van je zelf.
- 119 -
A: Ik ben dit weekend in Praag geweest, vergeleken met de zomer viel het mee met de drukte. Ik dacht toen nog, ik ben blij dat wij deze toeristendrukte niet in Rotterdam hebben. Het is niet te vergelijken met hoe het daar is. B: Bij ons is het heel erg verdeeld. Er zijn veel groepen die in Rotterdam komen. Heel veel Spanjaarden komen naar Rotterdam, is heel opvallend. Maar het is niet het massatoerisme. Er komen wel 1,6 miljoen mensen naar de dierentuin (Blijdorp). Das best veel, maar die komen dus niet de stad in. Dat is ook een beetje het verwijt naar de dierentuin toen, die maken reclame: kom een dagje naar de dierentuin, en zeggen niet kom een dagje naar Rotterdam. Ga ook eens naar Booijmans of blijf een weekendje. ‘We liggen hier heel veilig’ staat volgens mij ook op hun site. Daar hebben ze heel veel kritiek op gekregen. Omdat ze daar het imago mee versterken je kan beter bij ons komen, daar is het nog net veilig, veilig parkeren. Maar voor de rest hoef je de stad dan niet in. Dat is iets waar veel kritiek op is geweest. En waar ook Rotterdam Marketing tegen geageerd heeft. Dat kan natuurlijk niet. Ze krijgen een forse financiële steun vanuit de gemeente. Dat kan dus niet. Mensen zeggen we gaan niet naar Rotterdam, want Rotterdam…dus… A: Maar zo crimineel is het hier niet. B: Niet meer hoor. A: Ik weet ook wel waar je ’s avonds niet hoort te komen. B: Precies. A: Is het Rotterdams imago onderscheidend. Onderscheid het zich van Amsterdam, Den Haag, Utrecht, andere steden? B: Ik vind de laatste 10 jaar zeker wel. A: En hoe dan? Door de evenementen? B: Daar dragen evenementen absoluut aan bij. Je moet soms een onderscheid maken tussen het publiek. De Nederlander of de Rotterdammer, en de mensen die in een bepaalde branche werkzaam zijn. In de sportwereld worden wij, wordt de stad, worden wij echt gezien als uniek. Als het in Rotterdam niet lukt, dan lukt het nergens in Nederland. Dat imago hebben we opgebouwd in de wereld van de sport. Dan moet je denken aan ministeries, aan collega steden denken die sport in hun portefeuillie hebben. A: Ook internationaal? B: Langzamerhand ook internationaal. Dat heeft te maken door met grote internationale evenementen die wij al hebben en in de toekomst komen (Tour de France). Wij hebben een 3-tal WK’s, we hebben een 3-tal EK’s, de komende 4-5 jaar. De Tour de France, het ABN Tennis toernooi. A: Dat is toch altijd in Rotterdam geweest? B: Ja, het is het grootste indoortennistoernooi ter wereld, met de meeste toeschouwersaantallen. Niet vergelijken met Wimbeldon etc, dat zijn geen indoor. Voor indoortoernooien, in de wintermaanden is Rotterdam de grootste. Het heeft ook een hele hoge status, je kan veel punten verdienen. A: De topspelers van de wereld komen er ook naartoe. B: Ja, Nadal komt dit jaar, de nummer 1 van de wereld. De grote 4 spelers uit de top 10 komen. Als je hebt over onderscheidend, dan is Rotterdam als het gaat om sport absoluut onderscheidend. Over evenementen, maar ook gewoon een aantal topsportverenigingen die we in de stad hebben. Het aantal accommodaties die we in de stad hebben. En daar kijken andere steden in Nederland jaloers naar. A: Er zijn meer topsportaccommodaties hier, dan in Amsterdam. B: Amsterdam heeft er meer, maar allemaal wat verouderd. Wij hebben dus nog wel een inhaalslag te maken. - 120 -
A: De Arena en de Kuip, wie heeft dan een voorsprong? B: Het voordeel van de Arena..kijk van voetbal kan je alleen niet meer leven als stadion. Je hebt dus gewoon die concerten nodig. A: Wat is de rede dat er bijna geen concerten meer in de Kuip zijn? B: Omdat er geen dak opzit. Je ziet dat Vitesse met een gesloten dak (het Gelredome) veel wat kleinere concerten krijgt. A: Een concert in een stadion is niet echt leuk. Ik zit veel liever in de Ahoy. Ik had gelukkig bij beide staanplaatsen, maar als je achterin in een hoekje zit is het niet leuk. B: Klopt, ik heb hier (De Kuip) nog wel de grote concerten meegemaakt, zoals de Rolling Stone, Marco Borsato. Het geeft wel sfeer met goed weer. Qua voetbalstadion is het nog het beste stadion van Nederland. Dat zegt ook bijna iedereen. Er is sfeer, traditie, historie. Dat gevoel zal de Arena nooit krijgen. Het heeft een slecht imago vanwege de grasmat. Als het over voetbal gaat is dat toch wel een erg belangrijk onderdeel van het spelletje. De faciliteiten worden hier wel wat minder. Vergelijk je je zelf met nieuwe stadions is dit toch jezelf behelpen in de Kuip. A: Maar goed er komt een nieuwe Kuip aan de Maas. B: We hebben een hockeystadion, heeft Amsterdam ook, maar wij hebben een heel modern. De grootste club van Nederland die hier zit. We hebben het Topsportcentrum naast de Kuip, wat nu 2 keer zo groot gemaakt wordt (er wordt nu gebouwd). Waarin we ons in Nederland ook echt onderscheiden is dat we het enige echte Honkbalstadion in Nederland hebben. We hebben drie voetbalstadions. We zijn bezig met een internationale roeibaan, welke de Bosbaan in Amsterdam doet vergeten. Hij wordt aangelegd bij de Zevenhuizenpas, aan de oostkant van de stad. We hebben Ahoy als de indoor-sport-accommodatie het Sportpaleis. Het heet niet voor niets Sportpaleis. We hebben de 6-daagse nu aan de gang in de Ahoy (wielrennen). We onderscheiden ons zeker als het gaat om moderne internationale sportaccommodaties. En je ziet dus ook in de strijd tussen Amsterdam en Rotterdam dat heel veel toch in Rotterdam terecht komt. Dat wij het winnen van Amsterdam. Het is niet altijd een strijd tussen Amsterdam en Rotterdam. Bij de Tour de France was het Utrecht. A: Waarom heeft Rotterdam toen gewonnen? Toch niet alleen door Opstelten.. B: Nee dat zou geen recht hebben gedaan aan onze inzet. A: Er wordt vaak gezegd: Opstelten, alles kan. B: Ja, dat is ook zo. Maar daardoor is het voor ons makkelijker werken als wij ons volledig gesteund voelen door het gemeentebestuur, dan is dat wel even een verschil . A: Gaat het nu veranderen met de nieuwe burgermeester? B: We hopen van niet… A: Maar?? B: De lieve van de sport blijkt niet uit de afgelopen jaren bij Aboutaleb. We hebben de collega’s in Amsterdam gebeld en het gevraagd. Dat is dus wel een slecht teken. Maar vanavond komt hij wel naar de sluiting van de 6-daagse. Maar goed hij is nog een beetje blanco in het geheel. Opstelten zette zich voor alles in, maar werkte ook 24 uur per dag. A: Het is imago is dus onderscheidend. De evenementen die hier georganiseerd worden, zouden die ook in andere steden georganiseerd kunnen worden? De Marathon? B: Tuurlijk. A: Maar een Dance Parade? - 121 -
B: Het moet wel passen in een beleid van de gemeente. Er zijn slechte ervaringen met het overplaatsen van bestaande evenementen naar een andere stad. Vaak groeit zoiets in de infrastructuur van zo’n stad. Bij jongeren, jongerencultuur, bij clubs, de discotheken, de experimentele muziek centra. Ja daar ontstaat zoiets uit, en dat wordt opgepakt door een organisatiebureau en dan gebeurd dat in Rotterdam en de partijen sluiten zich daarbij aan. Dus als je dat ontbreekt in Deventer, Arnhem dan komt het als het ware als een UFO, en iedereen dekt wat krijgen we nou? Dus dat is niet zo verstandig, in principe kan het wel, maar het moet wel enige grond hebben. Grond hebben waarin het eigenlijk is ontstaan. Marathon bestaat al heel erg e
lang, de 31 keer dit jaar. En dat is ook gegroeid om Rotterdam over het voetlicht te brengen. Heel veel acties, heel veel evenementen zijn ondernomen, maak Rotterdam aantrekkelijk. Zorg dat mensen de stad inkomen. Laat ze de andere kant van Rotterdam zien, dan het beeld wat we altijd hebben gehad van de stad. Daar heeft het zeker bij toe bijgedragen. De hele wederopbouw van de stad, de hele architectuur is voor die doelgroep, die van architectuur houdt, die van wederopbouw houdt heel interessant. Er zullen ongetwijfeld dagelijks mensen in de stad lopen die voor dat doel naar Rotterdam zijn gekomen. Buitenlanders ook. En er komen ook veel Nederlanders naar de typische evenementen zoals we die kennen, zoals Dance Parade, Zomercarnaval. Dat zijn niet direct de evenementen die groot internationale aantrekkingskracht hebben. Dat hebben maar weinig evenementen. Het North Sea Jazz wel. Marathon is als topsportevenement een internationaal evenement, maar het trekt wat Belgen en Duitsers, wat Fransen die meewillen doen, omdat het een snelle marathon is. Maar het trekt geen grote, massale publieksstromen naar de stad uit het buitenland. Het is zijn heel veel evenementen die nationaal of regionaal een rol spelen en kijk naar een evenement als Feyenoord, elke keer zitten er ongeveerd 47.000 mensen in de Kuip. Die komen niet alleen uit Rotterdam, maar uit heinde en ver, uit het hele land. Feyenoord trekt heel veel toeschouwers uit heel het land. Het is niet alleen typisch Rotterdams. Amsterdam heeft een hele kleine fanclub in de zin van veel Amsterdammers. Rotterdam heeft relatief veel Rotterdamse supporters. Amsterdam heeft vooral veel supporters van buiten Amsterdam. De verhoudingen zijn volstrekt anders. Wij halen ze uit heel het land. Amsterdam uit de regio rond de stad. De evenementen dragen wel degelijk bij aan het imago van de stad. Van een stad waar veel kan, er gebeuren ook evenementen waar andere steden zeggen: over my death body. A: De Red Bull Air Race zal nooit meer in Nederland plaatsvinden. B: Nee, ik was er ook geen voorstander van. Maar zo’n Bavaria City Racing dat is iets wat nu definitief in Rotterdam is gevestigd. En dat kan alleen maar in Rotterdam omdat je daar de ruimte hebt. In Amsterdam heb je dat gewoon niet, omdat je daar de grachten hebt. Dat is wel typisch Rotterdams. Dat kan ook alleen in Rotterdam omdat je daar de ruimte hebt, de infrastructuur hebt, de brede wegen, de veiligheid. A: Dat is dan echt typisch Rotterdams? B: Ja de marathon is niet typisch Rotterdams omdat je die overal kan houden. Maar hier trekt het ongelooflijk veel mensen. De Rotterdammers komen hun huis uit, het gebeurt letterlijk voor hun deur. Men vindt het ook leuk om ernaar te kijken. Mensen aan te moedigen, die dat doen. In Amsterdam is het een goede marathon maar staan er heel weinig langs de kant. A: Erg jammer als je hardloper bent en er zo weinig mensen staan om je aan te moedigen. B: Ja, en de Amsterdammers denken van zucht is die binnenstad weer afgesloten, kunnen we weer niet….. A: Ja, maar die geluiden zijn hier in Rotterdam ook dat de binnenstad elk weekend afgesloten is in de zomermaanden.
- 122 -
B: Ja, daarom moeten we voorzichtig zijn met de kwaliteit en de hoeveelheid van de evenementen. Want we kunnen niet voor elk evenementje maar weer die Coolsingel afsluiten. A: Guus Dutrieux van Ducos zei tegen mij: ik bouw aan traditie, en dat is echt Rotterdams. Het Zomercarnaval, het Dunya Festival bestaan al 25-30 jaar….. B: Ja, en dat kan je dus niet overplaatsen naar een andere stad…. A: Precies, hele wijken in Rotterdam worden betrokken bij de organisatie van die evenementen. B: De topsportevenementen, dan zie je dus dat in Rotterdam makkelijker ja gezegd wordt tegen….kijk evenementen die binnen plaatsvinden is nooit zo’n probleem. De Ahoy..is relatief makkelijk te organiseren. Maar alles wat in de buitenruimte gebeurd is veel ingrijpender. Zo’n Tour de France is echt…dan weet je dat heel de stad een week lang overhoop ligt. Maar dan weet je dat de Rotterdammers dat fantastisch vinden dat het in hun stad gebeurd. Ze zijn trots erop. A: En er is niet alleen nationale aandacht, dit gaat de gehele wereld over. B: Ja, en dan merk je dus ook echt….dat is misschien ook de reden dat Rotterdam gewonnen heeft, ook vanwege de ervaring met hele grote evenementen, dat wat Utrecht dus niet heeft. De wijze waarop Ivo Opstelten heeft geopereerd, maar ook de medewerkers van hier van Rotterdam Topsport die zijn 6 jaar lang aan het lobbyen geweest. En met de rug dekking van de gemeente. A: Zonder steun van de gemeente kan het sowieso niet plaatsvinden. B: Nee, dan gaat het niet. De stad staat dus open voor dit soort dingen en heeft er dus ook veel voor over. Zowel financieel als materieel. De stad moet je afsluiten, politie inzetten, dat soort zaken. Daar zijn ze toe bereidt en dat is bijzonder. Wij hebben hier in de stad evenementen gehaald die oorspronkelijk in Amsterdam waren bedoeld. A: Welke waren dat? B: De Volvo Ocean Race bijvoorbeeld. In 2006, een groot internationaal evenement voor het eerst in Nederland. ABN Amro deed toen met 2 schepen mee, doordat 2 Nederlandse schepen mee deden hadden ze bij de organisatie bedongen dat een Nederlandse havenstad een stop-over kreeg. Hun voorkeur ging uit naar Amsterdam waar het hoofdkantoor van ABN AMRO gevestigd is. Maar het is dus niet gelukt. De organisatie, zowel van ABN AMRO als van de Volvo Ocean Race, is het niet gelukt om in een bepaalde periode antwoord te krijgen van het Amsterdamse gemeentebestuur. Toen zijn ze vanuit armoede naar Rotterdam gegaan. Ze zijn bij ons terecht gekomen en wij zeiden ja fantastisch. We zijn naar de burgemeester gegaan die zei gelijk laat ze maar komen. Terwijl ze al maanden in Amsterdam in gesprek zijn geweest. A: Dat kan je eigenlijk niet begrijpen… B: Nee en zo zijn er nog meer evenementen waar dat ook gebeurd is. De organisatoren wilde het graag in Amsterdam organiseren, en het uiteindelijk in Rotterdam hebben…heeft plaatsgevonden. Omdat hier, en dat is dan wel het oude imago, korte lijnen, snelle beslissingen en voor elk goed plan is er geld. Ik ben een geweldige chauvinist. Als degene iets in Amsterdam willen organiseren uiteindelijk hier in Rotterdam een heel succesvol evenement hebben georganiseerd, dat zijn wel onze ambassadeurs die in het vervolg tegen wie dan ook zullen zeggen, Amsterdam……Die is dan ook weer een ambassadeur voor ons, positieve. Er zijn maar weinig initiatiefnemers die zich hier gemeld hebben die met een goed plan, dat niet kan hier. Wij zijn soms ook een sluis, er komt een initiatiefnemer die wil iets en wij denken dan wat moeten we hier in godsnaam mee. Het past niet in wat we met deze stad willen bedoelen…wat leeft het nou eigenlijk op, het kost een hoop geld en we doen het dus niet. Dan zijn wij al degene namens de gemeente zeggen - 123 -
daar gaan we dus niet aanmeewerken. Ze kunnen altijd nog langs de wethouder, maar die hebben wij al lang ingeseind van doe het maar niet. Er dus wel veel vertrouwen in onze organisatie. A: Hoe groot is jullie organisatie? B: We zijn met z’n 13-en. Klein maar fijn. Kleine groep maar hardwerkende mensen. Een mooi opgebouwd team. Veel stagiaires. A: Hoe bent u hier ooit terecht gekomen? Hoe lang bestaat topsport al? B: Bijna 20 jaar. Ik heb een politiek verleden in de stad. Ik ben vier jaar wethouder geweest en heb tien jaar in de gemeenteraad gezeten, wethouder onderwijs in Rotterdam geweest. Ik heb een echt Rotterdam hart, heb veel voor de stad gedaan. En is dit wellicht mijn laatste klus. De afgelopen 10 jaar die ik hier nu zit hebben we een enorme groei meegemaakt met grote evenementen, binnengehaald ook. En het komt ook doordat ik natuurlijk heel dicht bij het gemeentebestuur sta. Ik ken iedereen in Rotterdam, iedereen kent mij, dat is een absoluut voordeel. Niet om op te scheppen hoor, maar dat werkt gewoon in je voordeel. Deuren gaan voor mij makkelijker open dan voor welke willekeurige directeur dan ook die niemand kent. Dus dat is een groot voordeel. En veel vertrouwen in de organisatie, want we hebben gewoon veel goede klussen gedaan. Nog voor mijn tijd. Het evenement van voor jou tijd. (wijst naar posters in de kamer). In 1996 het Nederlands Volleybalteam werd in dat jaar Olympisch kampioen. A: Er is geen top volleybal team meer in Nederland. B: Nee, maar komt wel weer. Dit was de finale van de World league volleybal finals WLF, georganiseerd in Ahoy, uitverkocht! Met een heel goed Nederlands team, dus die werd ….voor het eerst wonnen ze dat toernooi van Italië. Italië was toen al jarenlang de wereldkampioen, de europees kampioen, Olympisch kampioen. Dus in Rotterdam hebben ze een hele speciale band mee, met volleybal. En ze zijn toen in een heel diep dal terecht gekomen en zijn er nu weer uit. Volgend jaar spelen ze weer in WLF, de beste 12 landen ter wereld zitten daar in. Wederom in Ahoy, spelen ze tegen de VS die Olympisch kampioen is geworden. Dat gaat weer komen. De thuishaven van het team is hier in het Topsportcentrum. Alle topwedstrijden worden ook hier in Ahoy gespeeld. Internationaal gezien hebben we dus echt grote evenementen gehad waarmee we dus Rotterdam ook internationaal als sportstad hebben neergezet. Daar werken we nu ook hard aan. Om ons meer in het buitenland te profileren. A: Kan je je al vergelijken met andere buitenlandse steden? B: Met België niet, die heeft geen sportcultuur. Duitsland wel, Stuttgart en München hebben het karakter van een sportstad. Daar vinden relatief grote evenementen plaats. Parijs uiteraard. A: Hoe Rotterdam in de wereld gezien als topsportstad. B: We staan niet bovenaan. Australische steden, Amerikaanse steden staan boven aan. De Amerikaanse sporten zijn niet te vergelijken met onze sporten, honkbal, American Footbal is de grootste sport in Amerika. Ze zijn overal heel goed in, maar de grootste publiekstrekker is Honkbal en Basketbal. Grote atletiekevenementen kent Amerika niet. A: Hebben wij hier in Rotterdam eigenlijk een groot zwembad? B: Nee, het staat op ons wensen lijstje in een stadion. A: Mooi als dat af is voor de Olympische spelen. B: Ja, in 2028. A: Ok, dank je wel! De tijd is om. Ik typ dit uit, ik stuur het toe. Ook mijn scriptie, maar is de deadline 9 februari van. Die laat nog even op zich wachten. Bij vragen mag ik dan bellen en mailen? - 124 -
B: Ja, zeker. A: Dank je wel! B: Graag gedaan.
- 125 -
7: Frits van Elten
Event director De Kuip, 14 januari 2009 A: Kan je iets over jezelf vertellen? B: 53 jaar. Op 17 jarige leeftijd met de politieopleiding opbegonnen. Daar ben ik zo’n 12,5 jaar bijgebleven. A: Welke functies heb je daar gehad? B: Eerst wordt je agent, ga je in uniform de straat op. Na 3 jaar zou je als je wil in aanmerking kunnen komen voor een speciale tak van dienst. Na vier jaar zou ik naar de motorbrigade gaan maar werd niet toegelaten. Daarna door naar de recherche, daar heb ik 6-7 jaar gezeten. Eerst van afdelingsrecherche, de huis/tuin en keuken inbraken. En daarna ook weer gespecialiseerd in zware criminaliteit. Georganiseerde misdaad, is ook leuk, als je aan de goede kant zit. In ieder geval heel erg interessant. Vervolgens ben ik via kennissen in het particuliere bedrijfsleven terecht gekomen. Bij en bedrijf die marktkramen verhuurt, en organiseren heel veel braderieën. A: Totaal wat anders! B: Het is dienstverlening. Na een aantal maanden bedrijfsleider geworden, naast de marktkramen deden ze ook in catering op evenementen. Uiteindelijk zijn we het grootste publieks cateringbedrijf van Nederland geworden. Met de Marathon Rotterdam, Bavaria City Racing, Parkpop…. A: Hoe heet het bedrijf? B: Ron Koebrugge catering. De start van de Tour de France. Door heel Nederland grootschalige publieksevenementen. A: Dus een bedrijf dat gespecialiseerd is in de catering van grootschalige publieksevenementen. B: Ja, met patatwagens, alles mobiel, met grote vrachtwagens overal naartoe. Met deze partij kwam ik ook binnen de hekken van de Kuip. Sinds 1993 loop ik dus al in dit stadion rond, eerst vanuit de cateraar. In 1999 ben ik door het stadion benaderd met de vraag of ik voor ze wilde komen werken als manager horeca. Toen ben ik hier in de Kuip begonnen als manager horeca. De commerciële afdeling zou ik er niet bij doen, maar die kwam stap voor stap wel steeds dichter bij mij te zitten. Ik had zowel de commerciële en de operationele kant. Toen ben ik commercieel manager geworden en hield ik mij alleen bezig met sales. Marketing was er geen onderdeel van. De marketing is er toen bij geïntegreerd. Een van de speerpunten van het stadion zou moeten zijn dat je weer grootschalige evenementen hier op de lijst kan krijgen. En dan bedoel ik meer de contacten onderhouden met de MOJO’s en de Marco Borsato’s en al die andere grootschalige evenementen organisatoren. Dat moest iemand gaan doen die en kennis van de materie heeft, maar ook het netwerk heeft om zegmaar zich daarin te bewegen. Als die mensen kende ik al, in het verleden met het vorige bedrijf heb ik al met MOJO gewerkt. De commercie ben ik toen uitgestapt om in een zelfstandige afdeling te gaan doen, die door 1 persoon wordt gerund en dat ben ik zelf. 1,5 jaar geleden ben ik daar mee begonnen. De eerste resultaten die we geboekt hebben om er voor te zorgen dat wij vorig jaar weer een viertal concerten hebben gehad: Kane, 2x Doemaar, en het feest van de Eeuw. ??????? (helaas niet verstaanbaar) Rotterdam Topsport heeft ook heel veel invloed op de evenementen die naar Rotterdam komen. en stimuleren daardoor het evenementen beleid van Rotterdam. Ik doe eigenlijk precies hetzelfde. Ik probeer zoveel mogelijk contact te onderhouden met de promotors of organisatoren van grootschalige evenementen. En ik probeer hen weer te bereiken om grootschalige dingen weg te gaan zetten. A: Want deze grootschalige evenementen zijn wel een tijd weggeweest in de Kuip.
- 126 -
B: Ja, Marco Borsato was hier de laatste. Als Marco weer grote shows gaat doen, zoals ie gezegd heeft, voor zo’n 45.000 mensen en in de zomer, dan zou ie dat weer hier komen doen. A: Een voorwaarde voor de Kuip is dat het alleen in de zomer kan plaatsvinden, omdat er geen dak is. B: Ja, er is geen dak. Je bent beperkt vanwege je weersinvloeden, maar ook vanwege je licht en geluid. Nog niet zozeer geluid, maar wel licht. Je kan jezelf voorstellen dat als iemand een hele leuke show wil gaan organiseren en je wilt wat op 21 juni gaan doen, dan moet je wel doorgaan tot half 11, 11 uur voordat je de eerste lamp aan kan gaan steken. We zijn nu bezig met de ontwikkeling van een nieuw stadion. Dat zijn wel een aantal randvoorwaarden, het dank, geluid. A: De grasmat kan er hier niet uit, in de Arena ook niet. In de nieuwe Kuip wel? B: Dat is wel een wens voor ons in de toekomst. Het is een ontwikkeling waarmee wij heel erg druk zijn. Verder doe ik heel veel aan netwerken en lobbytrajecten. Zowel in het kader van de nieuwbouw van het stadion als voor het netwerk op gebied van evenementen organisatoren. A: Je hebt vorige week een gastcollege gegeven op INHolland… B: Klopt, in het gastcollege heb ik wat verteld…met name…ik moest een link naar veiligheid leggen. En ik heb de link geprobeerd te maken tussen waar begint hospitality en waar begint veiligheid. En hoe loopt dat in elkaar over en hoe kijk ik daartegen aan. Ik heb geprobeerd met wat praktijkvoorbeelden..ik heb aangegeven hoe werkt dat nou in zo’n stadion. Wat voor soort evenement, omdat al die mensen die daar aanwezig waren, alleen maar dames, 17…….. Daar hebben we het met name overgehad, en een van mijn speerpunten, en dat had ik ook tegen de docent gezegd, heb ik aangegeven van wat vind ik nou belangrijk voor iemand die van school komt en die deze opleiding heeft gevolgd. En dat is natuurlijk en dat vind ik zelf met name, je onderzoek en analyse van wat voor evenement heb je nou eigenlijk en hoe vlieg je het aan. Waar ga je beginnen. Iedereen vindt het hartstikke leuk om in een afdeling evenementen omgeving te werken, want dan is het lekker knallen en lekker met Marco Borsato op de foto en dat soort dingen. A: Zo werkt het niet. B: Inderdaad zo werkt het niet. Ik probeer ook de meest sexy dingen van het werk aan te geven. Het hele droge werk is het analyseren van het evenement dat je moet gaan doen. Want je kunt niet zomaar zeggen van ik trek een boek uit de muur en dan hebben we onze voorwaarden, we veranderen de datum en het is klaar. A: Was het maar zo makkelijk! B: Ieder evenement is weer anders… A: Dat maakt ze juist weer zo uniek. B: Ja, maar ik vind wel dat als je in een leerproces zit dan is het niet…..is het hartstikke grappig om met Kane en Doemaar dingen te gaan doen, maar het voortraject is het meest elementaire wat belangrijk is voor zoiets. Daarmee kun je….en heb ik wat voorbeelden voor gegeven over hoe wij hier evenementen gehad hebben. Met weersinvloeden, met verschillende doelgroepen, met Guns and Roses heb je een ander soort publiek dan met Marco Borsato. Met Andre Rieu…. A: Is hij ook hier geweest? B: Nee, maar daar ben ik al een tijd mee bezig en die gaat ooit wel komen. Hij wil hier een keer graag optreden. Zij hebben vanuit de ticketverkoop, kunnen zijn concluderen welke postcode verkocht is. Zij zien gewoon dat als zij in de Arena optreden dat de cirkel rondom Amsterdam aangetrokken wordt. In het Gelredome daarvandaan. Maar er komen dan mensen vanuit Rotterdam naar Amsterdam of het Gelredome. - 127 -
Dus die groep, Zeeland, Noord-Brabant willen ze ook graag een keer hebben. We zijn wel heel serieus met elkaar in gesprek. Eigenlijk zouden we voor 2009 al iets gedaan hebben. Nu wordt het waarschijnlijk 2010. A: Hoe groot is de concurrentie tussen jullie en de Ahoy. B: Minder groot, omdat hun hebben een doelgroep van zo’n 10.000 mensen en wij….onze doelgroep begint van boven de 20.000. Je kan zeggen dat doe je 6x 10.000 is ook 60.000, maar dat is toch anders. Je bent concullega. A: Jullie werken ook wel samen? B: We kennen elkaar, praten wel eens met elkaar, maar werken niet samen. A: Ik heb met Carla van Bokhoven gesproken. B: Ja, Carla is de secretaresse van de directeur, van Jos van der Vegt. Die zal ongeveer het zelfde gezegd hebben als ik. Het voordeel is dat Carla hier vroeger ook gewerkt heeft. En Jos van der Vegt hier ook. Hij is hier ook directeur geweest, en daar was zij ook zijn secretaresse. Zij is mee verhuisd. Wij zouden schaalvergroting kunnen krijgen wanneer we wat meer elkaar zouden samenwerken. Aan de andere kant…..als hij de Idols zou kunnen krijgen, en hij zou 3 keer de show…..Ahoy uitverkopen, en ik doe het dan maar 1 keer. We zijn aan de ene kant wel elkaars concurrenten en aan de andere kant ook weer niet. A: Jullie gunnen het elkaar meer dan, dat je het de Arena zou gunnen. B: Ja, dat is wel zeker ja. A: Tijdens je politietijd, bij welk korps was je werkzaam? B: Rotterdam, ben geboren en getogen Rotterdammer. A: Voor mijn onderzoek ben ik opzoek naar het Rotterdams imago? A: Wat is het Rotterdams imago? B: Zeggen wat je doet, en doen wat je zegt. Dat is een beetje Rotterdam. Rotterdam is uiteraard de stad van niet lullen maar poetsen. En ik denk dat voor mij, als ik op het gebied van evenementen kijk, dan is het de professionaliteit, de flexibiliteit, de loyaliteit van organisaties en afdelingen. En dan moet ik ook absoluut de gemeente er bij schrijven, dat die altijd wel een gewillig oor hebben om naar nieuwe ideeën te luisteren en zich ook daadwerkelijk willen inspannen op het gebied van met name sport en grote muziekevenementen. Ik ben met name ook vaak met sport en recreatie aan het kijken of we een grote manifestatie hier kunnen laten eindigen of hier kunnen laten beginnen. A: Moet ik dan aan de Dance Parade etc denken? B: Ja, maar ook wielrennen bijvoorbeeld. Om hier op de middenstip, een starthok te bouwen en dan grasmat af te dekken met een goede onderlaag waarbij de wielrenners zo het stadion uit kunnen fietsen. A: Voor de Tour de France? B: Daar ben ik onder andere met bezig geweest. Maar de Tour de France zal niet gaan lukken meer. Maar we krijgen wel natuurlijk de Eneco tour. Daar zou het een optie kunnen zijn. Zulk soort dingen….dat doen we dan met Rotterdam Topsport. Rotterdam Topsport komt hier ook vaak weer met hun relaties, met name vanuit de relatie marketing is stadion Feyenoord wel een gewillige plek. Als zij met ofwel nationale of internationale bestuurders zijn, doen ze vaak een beroep op ons. Van joh kan je nog extra dingen regelen om bijvoorbeeld met die mensen naar een wedstrijd te komen. En zo doen zij weer voor ons als wij weer bij hun evenementen zij doen weer acquisitie voor het netwerk. Ik zal je voorstellen aan die en die, misschien heb je er wat aan in de toekomst. Rotterdam is wat mij betreft heel erg slagvaardig in de vorm van het organiseren van grootschalige bijzondere evenementen. Neem de Bavaria City Racing, neem de Marathon - 128 -
van Rotterdam, neem de Red Bull Air Race, het Zomercarnaval. Het zijn wel allemaal spectaculaire, grote evenementen. Heel veel gemeentes denk ik, zouden zich nog wel eens achter de oor krappen om te kijken of ze zo’n evenement willen hebben. Maar Rotterdam onderscheiden zich daarin, zulk soort uitdagingen willen wij wel aan. Dat heeft er wel mee te maken hoe het college en met name ook de burgermeester in dit soort zaken zit. Even afwachten of de nieuwe burgemeester het beleid wat de vorige burgemeester op dat gebied ingezet heeft, of hij dat ook op dezelfde manier voortzet of dat hij een andere mening daar over heeft. Aan de andere kant kan je ook stellen dat er heel veel kosten worden gemaakt door ondersteunde diensten van politie en brandweer en GGD. Dat zijn wel zeker in deze tijd, zijn dat wel, zeker de politie, dat hoog in het vaandel moet staan, meer blauw op straat. Dat mensen zich veilig moeten voelen. Doe je wel bij grootschalige evenementen, doe je wel constant een beroep op dezelfde politie, dat ze daar ook weer manschappen voor moeten leveren. Ik denk dat, er zit heel veel rek in, maar ik denk dat je wel naar een juiste balans moet zoeken. Daarmee wil ik niet zeggen dat ik daardoor minder grote evenementen wil, daarmee snij ik mezelf in de vingers. Maar ik vind wel dat er goed gekeken moet worden, naar een juiste balans in het juiste verhaal. A: Zijn er dan nu te veel evenementen als je bijvoorbeeld naar de zomer kijkt? B: De druk op de binnenstad en het centrum is enorm. Daarvan komen er ook wel wat klachten vanuit de winkeliers, vanuit het centrum van Rotterdam. Omdat die natuurlijk altijd te maken hebben met verkeersmaatregelen. En of afsluiting van wegen. Dus ik kan me eigenlijk wel iets bij voor stellen aan de andere kant is het ook weer zo, dat door name van die toeristische attracties vanwege het feit dat er evenementen zijn, komen er ook meer mensen naar het centrum van Rotterdam. Dat wil niet zeggen dat ze ook op die dag besteden, maar ze komen wel naar Rotterdam. A: Ze maken kennis met de stad en komen wellicht terug. B: Ja, en ze komen mogelijk op een andere tijdstip wanneer er geen evenementen zijn terug komen. Dat is ook moeilijk meetbaar natuurlijk. Maar ik denk dat het voor je positioneren van je stad dat het heel belangrijk is om door te gaan met grootschalige evenementen. A: Je zei ook iets over het imago. Ik heb je niet echt horen zeggen dat het een jonge internationale stad aan het water is. Klopt dit dan niet? B: Ik weet niet of we nou dat imago hebben van die jonge bruisende stad aan het water. Ik weet niet of dat bruisende, jonge nou zo’n imago vind. En of je daar naar toe wil werken om dat dan maar per se te willen uitstralen. Waar ik wel volledig achtersta is dat Rotterdam zich op het gebied van evenementen en sport enorm profileert. Maar om daar dan aan te koppelen dat dat bruisend en jong is. Tuurlijk zijn er heel veel jonge deelnemers, maar ik zie ook als ik naar de Wednesday Night skate kijk als voorbeeld, dat is niet per se jong en bruisend. Er is een hele grote doelgroep die van buiten Rotterdam komen, ook om hier dit evenement mee te maken. Voor mezelf, maar ik kom veel te weinig in het centrum en ik ben ook niet de doelgroep denk ik. Is er voor de jongeren nou zoveel gedaan en wordt er nou zoveel gedaan voor die jongeren om te concluderen dat Rotterdam een jonge, bruisende stad is. Ik vind van niet. Ik ben nu wel met een evenement bezig, bewust voor jongeren. Ik ben dus met en dance event bezig. In het weekend van 27 juni en dan loop je voor de eerste keer…..we doen het in het kader van het jongeren jaar, onze doelgroep is echt tussen de 16 en 25 jaar. Want wij zijn bezig om de beste DJ van de wereld hier naartoe te halen. Dan moet jij weten wie dat is… A: Armin van Buren.. B: Nee… - 129 -
A: Dan DJ Tiesto B: Ja, Tiesto. Hij is dit jaar weer de beste van de wereld uitgeroepen. Een week geleden ongeveer. Wij hebben het initiatief genomen, wij hebben tegen de organisatie gezegd van wij kunnen jullie een imago evenement brengen. Alleen er zit 1 beperking aan: een nacht vergunning. En dan merk je gewoon dat dat dermate veel los maakt, dat men in het kader van het jongerenjaar niet in staat is snel te schakelen. A: Wat houdt de evenementenvergunning precies in? B: Dat je tussen 23:00 en 07:00 uur geen overlast mag veroorzaken. En als je…Als je het hele jaar door braaf aan alle regels houdt moet je je afvragen….of je voor die ene keer geen uitzondering kan maken. Het is in het kader van het jongerenjaar. Het is niet een een of andere Mickey Mouse optreden, het is gewoon de beste van de wereld. En wat ik dan gewoon niet begrijp en dat is……daar heb ik binnenkort ook een afspraak met de wethouder over. Is dat zo’n organisatie dan niet met 2 handen zo’n evenement omarmd en je had al 2 maanden geleden had je al naar dat hoogte punt kunnen toewerken. Dus je imago in je stad, en je imago op het voortborduren op deze naam daar kun je zo verschrikkelijk veel gebruik van maken. En men laat nu een kans voor open doel liggen. Ik denk dat er misschien pas eind februari een beslissing over gemaakt gaat worden. Dan heb je nog maart, april, mei en juni is het al. Dan heb je nog maar vier maanden. Het jongerenjaar duurt een jaar…… A: Eigenlijk hadden alle festivals van het jongerenjaar al lang gepresenteerd moeten worden. B: Ja, maar het jongerenjaar heeft nog geen spetterende evenement….. A: Ja, de nieuwjaarsnacht, maar dat was naar mijn idee gewoon hetzelfde als het jaar daar voor. B: Knippen en plakken noemen ze dat. A: Ik weet wel dat Rotterdam Festivals bezig is om de TMF Awards naar Rotterdam te halen, en dan in de vorm van een festival. B: Ja, die komt 3 en 4 juli. Dan hadden ze de gedachte om dat op het terrein van de markt te doen, op de Blaak. Ik zei direct dat gaat je nooit lukken. Daar staan 400 kleine ondernemers en in de zomer is het daar de top. Als jij wil gaan verplaatsen dan is het kansloos. Nu willen ze weer naar de Boompjes, terwijl wij hebben gezegd, maak nou gebruik van de Kuip. Dan zeggen ze, er komen maar 10.000 man naar de TMF Awards. Als je dat nou al weet dat er maar 10.000 man komen, hoe mooi is dan die kans om er voor te zorgen dat er ipv 10.000 20.000 komen. Maar dan moet je nu al vertellen dat het komt, en dat er spectaculaire artiesten komen en dat het vanwege de omvang in de Kuip wordt gedaan, omdat we rekenen op een massale toeloop. Kom er bij, wees er bij, de kaartverkoop begint volgende week. Dat zijn allemaal…. A: Het is zeker een erg aantrekkelijke evenement zeker voor de jongere jongeren. Ik als klein meisje ging ook naar zulk soort evenementen. B: Er zijn wel kansen, en dat merk ik…..ik vind sommige organisaties in deze stad is te log. Doen we veel langer over als een particuliere organisatie die gewoon snel moeten schakelen en snel dingen moeten voorbereiden en dat merk je gewoon in alles. A: Ik heb Guus Dutrieux en Jasper Scholte ook geïnterviewd, zij zeiden dat ook ongeveer. Wij hebben een plan ingediend bij het Jongerenjaar om iets leuks doen, maar daar wordt ook zo traag op gereageerd… en hebben het dus voorbij laten gaan. Er zonde. Je gebruikt zo’n themajaar om je stad te profileren. B: Ja. Je moet je dus afvragen of het de communicatie tussen alle betrokkenen in het Jongerenjaar wel zo lopen als ze zouden moeten lopen. De vraag is of je dat al voor die tijd had kunnen onderkennen. Ik zeg ja. Want dit is niet voor de eerste keer dat het zo loopt. A: Er zijn vaker strubbelingen? - 130 -
B: Niet alleen met het themajaar. Ik denk dat het sowieso in iedere vorm van……wat doen een aantal organisaties, die doen elk jaar bijna hetzelfde. En als ze dan opeens snel moeten schakelen is het opeens moeilijk. Dan duurt het allemaal lang. A: Als je het vergelijkt met Amsterdam? B: Met name grootschalige organisatoren zeggen ook van…..er zijn evenementen daar denken ze van hoe leuk het ook zou zijn om het in de hoofdstad te doen, die doen we absoluut niet in de hoofdstad, omdat we daar niet door heen komen. Hier zegt men vaak, de ambtelijke molen mbt het verstrekken van vergunningen, hier door de gemeente veel professioneler worden aangepakt dan ten opzichte van Amsterdam. Ik denk dat dat ook zo is. Dat dat met name de winst is die wij in Rotterdam maken op dat gebied. A: Anders hadden wij hier in Rotterdam niet zo veel evenementen gehad. B: Nee, wij hebben hier een hele professionele afdeling vergunningen, horeca en vergunningen. En die…daar zitten wel wat ervaren mensen en daar hoeft het geen dag te duren hoor of je ergens binnenkomt om een afspraak te maken of weet ik wat. Ik denk dat dat typisch het voorbeeld en het voordeel is van Rotterdam tov andere steden. Ook Den Haag is niet makkelijk als wij. Ik bedoel niet makkelijk in de zin van ‘ow dat verlenen we wel’, ze zijn absoluut wel kritisch op onze aanvragen. Maar zij zijn wel doordrongen van het feit, van dit is belangrijk voor de stad, belangrijk voor het imago. Het heeft economische belangen voor de spinn-off. Op basis daarvan is men heel vakkundig en deskundig bezig om het zegmaar in Rotterdam plaats te laten vinden. Daar doen ze alles voor. A: Als je kijkt naar het feest met Tiesto wat je zojuist zei. Dat is een feest wat prefect in de Kuip kan. Eigen treinstation, niet de hele stroom mensen die de Coolsingel door moeten. De Kuip geeft dus eigenlijk rust voor de binnenstad. B: Ja. En wij kunnen ook met geluid sturen. Tegenwoordig is de apparatuur van dermate kwaliteit dat je heel makkelijk je geluids…..overlast krijg je altijd. Laat ik niet zeggen van het is niks, nee…maar je kan de overlast tot een minimum beperken. En wat je met name moet doen, is je moet veel doen in je communicatie. Een van de onderdelen van je vergunning en een van de onderdelen…..en ook een van mijn stokpaardjes is ook weer op vergunningengebied: communiceer. Zorg er voor dat de mensen die last, dan wel gemak van jou hebben. Zorg dat ze weten wat er gebeurd, zorg dat ze weten wat er speelt. Je haalt de helft van het aantal eventuele klachten haal je al weg, als het van te voren meldt. Mensen liggen in bed en horen een bepaald geluid, gedreun. Weten niet waar voor het is en gaan bellen. Terwijl als je ze een aantal dagen van te voren een envelop in de brief doet. Vertelt wat er gaat plaatsvinden en dat ze bij vragen contact kunnen opnemen. Dan haal je al zo veel gekheid weg. En dan is de grap, hebben we met Kane geconstateerd. We kregen klachten uit Bleiswijk en Berschenhoek. Geluid gaat omhoog, komt tegen het wolkendek, wordt door de wolken een stukje meegenomen en komt weer terug. Bij een dance event hoor je wel steeds de beat, en dat gaat aan een stuk door. Bij een artiest is het anders, daar wordt een nummer gezongen, applaus, zacht nummer, hard nummer. A: Is dit dan de eerste keer dat er dance event plaats gaat vinden in de Kuip? B: We hebben er hier 1 gehad, en dat was tot half 12 ’s avonds. Daar hebben we toen niet veel klachten overgehad. Je moet ook dan denk ik de instelling hebben om….dan is het niet van belang hoe zit het er van binnen uit, mede ook belangrijk. Maar mijn speerpunt zou dan zijn zorg ervoor dat je de overlast en de communicatie naar buiten je stadion tot in de perfectie uitvoert. A: Want je wil in de toekomst nogmaals zo’n event organiseren.
- 131 -
B: Nou, kijk wij willen nu een eenmalig iets doen. Maar als iedereen nou zegt, politie, bewoners, organisaties. Zeggen van we hebben het zo goed georganiseerd, waarom kunnen we het volgende jaar niet nog een keer doen. Het is niet onze basis doelstelling op dit geval. Maar als nou iedereen blij wordt van dit evenement. Waarom zou je het dan niet doen. A: Onderscheid Rotterdam zich? Je zei het al eerder in het gesprek. Rotterdam onderscheid zich wel, maar ook echt door die evenementen? B: Ja, vind ik wel, en door het imago. Amsterdam heeft een heel ander imago als Rotterdam. Amsterdam heeft een uitgaansimago, meer culturele instellingen. Je merkt ook dat een aantal artiesten die willen eigenlijk toch het liefst in Amsterdam optreden. A: Omdat? B: Omdat het de hoofdstad is, en omdat ze daar over heel de wereld over horen. En dat heeft misschien dan we iets minder positief, maar dat heeft wel te maken met het makkelijk verhandelen van drugs en dat soort dingen. Amsterdam heeft in mijn ogen toch een beetje het imago van je kan daar heel makkelijk dat soort dingen krijgen. Zo staat het dus wel wereldwijd…. A: Maar staat heel Nederland niet zo bekend? Zelfs toen ik in Afrika was, werd er gevraagd of wij drugs gebruikten, het bij ons hadden etc.. B: Hahaha. Zelfs daar staan we dus bekend als drugsland, maar dan denk ik met name Amsterdam. De Rolling Stones hebben hier een paar keer opgetreden. 8 of 9 keer. Dan slapen ze in Amsterdam. Er gebeurd ook…..in augustus komt er een interland voetbal, Nederland – Engeland. Op verzoek van de informatiedienst van de voetbalpolitie die hebben geadviseerd om die wedstrijd in de Arena te laten spelen. Omdat de Engelsen van oudsher als ze naar Nederland komen voor een wedstrijd, altijd naar Amsterdam komen om te bivakkeren. En dan eventueel naar de wedstrijd in Rotterdam gaan en dan hup naar Amsterdam, want daar is het uitgaansleven. Daar is sfeer en gezelligheid. A: Bij ons heb je meer clusters. Je hebt de Witte de With, de Oude Haven, het Stadshuisplein. B: Ja, hier is het versnipperd en daar is het zegmaar. Het centrum loopt rond het Leidse Plein en daar wil men dan….men slaapt en men gaat uit en men geeft geld uit in Amsterdam. En men komt hier de wedstrijd bezoeken en gaat weer terug. Daarmee, als je dan praat over wat zijn dan de verschillen tussen andere steden. Dan pak ik in dit geval, dit voorbeeld. Heel bijzonder eigenlijk. A: Voor mijn onderzoek ben ik ook opzoek naar de karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen. Wat is nou echt typisch Rotterdams…aan die evenementen? B: Ik denk niet dat het een specifiek Rotterdams evenement is. Behalve misschien de Rotterdam Marathon, ook omdat ie zo heet. Tegenwoordig heet ie overigens de Fortis Marathon, maar dat zal uiteraard ook gaan veranderen. Dat zal dan wel De Stad Rotterdam Marathon worden. En alle andere evenementen die wel zo hier, dan wel in het centrum plaatsvinden. In principe kunnen die evenementen overal in Nederland überhaupt in de wereld plaatsvinden. De Red Bull Air Race is een internationaal groot evenement. Maar je hebt ook de marathon van New York, van Amsterdam. Je hebt zoals je hier Dunya hebt, zal je in het buitenland ook wel iets hebben. A: Maar kan het Zomercarnaval ook in Amsterdam plaatsvinden? B: Ja, want je hebt daar ook…. A: Als Guus Dutrieux dit zou horen, dan zou hij zeggen van: nee, want ik bij aan traditie. Het is een traditioneel Rotterdams evenement wat absoluut niet plaats zou kunnen vinden…
- 132 -
B: Ja, het is absoluut een traditioneel Rotterdams evenement wat plaatsvindt in het park bij de Parkkade. En absoluut dat het voor Rotterdam een meerwaarde heeft op het multiculturele gedeelte. Maar de Uitmarkt van Amsterdam kun je ook hier organiseren. Het optreden van het filharmonische wat op dat water daar plaatsvindt kan ook hier plaatsvinden. Ik zou zo 1,2,3……. A: Wellicht heeft de Dande Parade het voordeel dat wij hier in Rotterdam de Coolsingel hebben. We hebben een as door stad. En hier hebben wij niet de Amsterdamse grachten. B: De Gay Pride over de grachten kan daar misschien beter, maar ik vind het niet een evenement wat nou typischs niet voor Rotterdam zou zijn. A: Behalve de Wereldhavendagen dan? B: Ja, daar noem je wat op. De Wereldhavendagen dat kan eigenlijk alleen, dat kan ook in Vlissingen, IJmuiden Neem nou de botenshow, de Hiswa te water, die ken je net zo goed hier doen. Dat vind ik zo moeilijk omdat heel vinden worden natuurlijk ook gekopieerd. Er is maar een Kuip en dat heeft met name te maken met de bouw van het stadion en het geluidsniveau en de geluidskwaliteit die wij hier hebben. A: Is het hier veel beter dan…. B: Ja, het is hier vele malen beter dan in de Arena. Maar voor U2 maakt het nier uit. Een heel simpel voorbeeld daarvan is. Phil Collins staat bij mij op een voetstuk omdat ik zijn muziek goed vind. Die man komt 3, 4 maanden naar Nederland om de musical Tarzan te begeleiden. Hij vindt dat als zijn naam er aanhangt en zijn muziek wordt gespeeld, dan moet het kwalitatief het beste van het beste zijn. Een perfectionist. En even zo vrolijk speelt hij dan 2 maanden later met z’n bang Genessis in de Amsterdam Arena. Weet je dan val je voor mij toch van een bepaalt voetstuk af. Waar gaat het dan over? Het gaat gewoon over geld. A: Want in de Arena kunnen meer mensen…. B: Ja in de Arena kunnen 4.000 mensen meer. A: Nou zeg.. B: Ja, maar 4.000 mensen meer, maal 80 euro. Plus dat ze daar meer geluid aan het dak en licht kunnen hangen…..Het scheelt misschien 4 ton of hier of in de Arena optreden. Je hoeft geen bedrijfseconoom te zijn om te zien dat we het meeste geld pakken. Zo gaat het met U2, met iedereen. Het interesseert ze geen reet of de muziek wel of niet goed klinkt. A: Is MOJO dan jullie tussen schakel? B: MOJO is de promotor. Vroeger was het zo dat een artiest kreeg een deel van de kaartverkoop. Tegenwoordig is het zo dat een band zegt ik wil wel naar Nederland, maar ik wil dan wel een miljoen hebben. Het is dan aan hun waar ze het miljoen het snelste terug kunnen verdienen en waar ze er het meest aan over kunnen houden. A: Dan ga je voor een groot stadion. B: Ja, dan ga je voor een groot stadion. Daar hoef je niet kwaad over te worden, dat is gewoon een bedrijfseconomische reden en een terechte reden. Maar dat houdt wel in dat als wij een nieuw stadion gaan bouwen, dat wij een stadion gaan bouwen, waar wij absoluut meer capaciteit hebben als een ander. A: Hoeveel groter gaat het nieuwe stadion worden? B: Wij gaan naar 80.000 en nu is 47-48.000. A: Is het altijd uitverkocht met de thuiswedstrijden? B: Op dit moment niet. Maar dan ga je met een heel ander prijsbeleid werken. Nu is het zo dat je een seizoenskaart koopt voor een paar honderd euro, de goedkoopste. En worden er weleens aan scholieren gratis kaartjes gegeven. Dat zijn de kindervakken. En dan ga je zulk soort dingen veel meer doen. Je - 133 -
sponsor mogelijkheden zijn nu beperkt want je hebt op dit moment maar 39 van die businessboxen en dat wordt allemaal veel groter. De business mogelijkheden zijn alleen nog maar hier op de tweede verdieping. Dat kan allemaal veel beter. (we worden onderbroken door Ramon Sluiter) B: Vroeger tenniste hij nog. A: Heb jullie weleens tenniswedstrijden hier gehad? B: Het is wel een evenement waar ik vroeger weleens mee bezig bent geweest. Om te kijken of we hier een Davis Cup kunnen afwerken. Maar dat is net…… A: Maar dan ook hier in de Kuip zelf? B: Ja, zou kunnen. Je hebt op de Mulle pier ooit eens Nederland – Amerika gehad. Ook daarmee kun je…..dat was een mega groot evenement. Er werd een speciale tennisbaan aangelegd. Ook dat kan hier. Alle praktische dingen zijn op te lossen. Een kunstgrasbaan ergens neerleggen kost gewoon veel geld. Dan haal je de grasmat eruit en koop je later weer een nieuwe. Ja, kost wel geld, maar je hoeft geen tribunes te bouwen. Je hele infrastructuur staat er. Alleen ik vind, als je een wedstrijd speelt dan moet je voor een nagenoeg uitverkocht huis staan. A: Ja, heel belangrijk. B: De vraag is of je met Davis Cup tennis op een niveau waarop op dit moment onze huidige tennisspelers zijn of je 40.000 man kan vullen. Nee dan moet je eerlijk zijn. In de tijd dat Sluiter speelde, en stel je voor dat Krajicek nog gespeeld had, in die periode had het wel gekund…. Heb ik je vraag nou beantwoord? A: Ik vroeg wat is nou typisch Rotterdams? B: Ik denk met name op het gebied van evenementen….Waardoor openbaard zich die durf en lef, dat is met name door die korte lijnen en beslis momenten. De burgemeester was altijd bereikbaar voor……dat zijn…..daarmee onderscheid Rotterdam zich van de rest. En daardoor….doordat dat ook steeds meer bekend werd, zou je veronderstellingen dat andere steden daar ook makkelijker in zouden worden. Maar dat doen ze niet. Daar ligt een kans. Of sommigen willen geforceerd wat doen en dan gaat het goed mis. Neem Utrecht waar ze een evenement hadden waar die mensen aan de kade stonden en een trap naar beneden pletterde. A: Vreselijk. B: Ja, en dat brengt iedereen weer terug op z’n plaats. Volendam met z’n brand op ze oudejaarsnacht. Dus al die regelgevingen werden hier al, en worden hier zo stringent gecontroleerd. Dus iedereen weet hier waar hij aan toe is. En dat is denk…. A: Het is wel het ergste wat er kan gebeuren: jij organiseert een evenement en er gebeurt een dodelijk ongeval. B: Dat zijn dingen van buitenaf die je niet in de hand hebt. Ik moet het afkloppen, maar we hebben hier in het stadion gelukkig nog nooit geen gekkigheid gehad. Maar er zal een gek iemand neerschieten ofzo. Dan ben je gelijk ook klaar met je imago. Je moet als organisatie in de spiegel kijken en zeggen heb ik er alles aangedaan om dit te voorkomen. En als je dat hebt, dan kun je je zelf niet veel verwijten en dan zijn het invloeden van buitenaf waar je geen invloed op hebt. A: Het blijft het risico van het vak. NVT (Algemeen verhaal over opleiding HTRO en het nut van gastcolleges) B: Het nadeel van een stadion is dat je maar een beperkte periode hebt. - 134 -
A: De voetbal zomerstop begint in juni? B: Afhankelijk van de resultaten. NVT (Algemeen verhaal over het slechte presteren van Feyenoord) A: De concerten kunnen dan alleen in de zomermaanden plaatsvinden, want je bent afhankelijk van de voetbalclub. B: In het nieuwe stadion willen we ook snelheid maken mbt het opbouwen van het stadion waar het concert plaatsvindt. Nu moeten er tribunes weggehaald worden. We willen in het nieuwe stadion vandaag voetballen, over 3/4 dagen een concert en 1 dag opruimen. Dat kan alleen als je je grasmat buiten je stadion kan rijden, zoals in het Gelredome. Dat is een van de voorwaarden die we willen hebben. Ook de Arena kan ook alleen maar na de voetbal competitie dingen doen. Wij willen ons onderscheiden door het klimatologisch te beheersen met verwarming, zodat we ook in de winter, tijdens de winterstop, er zijn ook weken waar 2 of 3 weken achterelkaar niet thuis gevoetbald wordt. Dat je daarmee grote acts naar Rotterdam haalt. Waarmee je je weer kan onderscheiden. A: Wanneer is de nieuwe Kuip af? B: Ik denk dat in 2016, 2017. A: Welke functie heb je dan? B: Ik hoef niet mee……Als de overgang van oud naar nieuw vloeiend en vlekkeloos verloopt, dan ben ik tevreden. Dan ben ik 61, en vind ik het goed. A: NVT (Algemeen verhaal over evenementen onderzoek) Einde interview.
- 135 -
8: Marloes Beijer
Marketing Assistant Chief Marketing Office Rotterdam, 26 januari 2009 B: Dus je hebt wel al een aantal interviews gehad? Ik hoop dat ik nog nieuwe info kan geven. A: Vast wel. Alle partijen die ik nu geïnterviewd heb, waren ook allemaal uniek met hun antwoorden. Ik zal eerst uitleggen wat het doel van het onderzoek is. (Algemeen verhaal over het onderzoek). Angelique Lombarts is lector City Marketing & Leisure Management. B: Ja, haar naam kom ik weleens tegen. Mijn collega’s kennen haar wel. Leerzaam project. Woon je zelf ook hier? A: Ja, ook in Rotterdam. Jij ook? B: Ja voor dit werk vind ik wel dat je zoveel mogelijk feeling moet hebben. Hoewel er zijn ook collega’s die net buiten de stad wonen. A: Ja, betrokkenheid is wel erg belangrijk, zeker ook bij de gemeentelijke afdelingen. B: Ja, als je er woont maak je juist weer andere dingen mee in zo’n stad, waar je ook…het geeft je wel een volledig plaatje van Rotterdam. Zal ik iets over Chief Marketing Office (CMO) vertellen? A: Graag. B: CMO bestaat nu 3 jaar bijna. Opgezet op advies van het EDBR (Economic Development Board). Opgezet in februari 2006. Op advies van het EDBR. Mai Elmar is als Chief Marketing Officer aangesteld en er zijn nog zes collega’s. We zijn met een klein team. Brand Manager, Marketing Director, drie Marketing assistants, waarvan ik er 1 van ben en een assistent van de Chief Markting Officer. Het voornaamste doel is om Rotterdam als merk te versterken. Dat doen we meer op een beleidsmatige en strategisch niveau dan echt uitvoerend. We zien Rotterdam, we benaderen Rotterdam echt als merk. Met daaronder deelmerken. Net als Unilever die heeft allemaal deelmerken als Calve etc. Wij kunnen het merk Rotterdam alleen niet versterken daar hebben we de deelmerken voor nodig, want die maken deel uit van de stad. Die willen we graag mee hebben. We vragen ook altijd merkt u met ons mee. We misten ook iets visueels, ook wat je internationaal kunt toepassen. Rotterdam Durft is een nationale campagne. Dat is ook echt gestart als een nationale campagne…. A: Er is ook geen Engelse vertaling voor. B: Nee, je kan het Rotterdam Dares noemen, maar dat slaat eigenlijk nergens op. Dat vonden wij, was iets een van de belangrijkste dingen om aan te passen. Het wordt nog wel gebruikt, Rotterdam Durft. Maar het moet wel een beetje langzaam in elkaar overvloeien. A: De Rotterdam Durft campagne loopt toch nog wel? B:
Jawel,
maar
niet
meer
heel
actief
wordt
het
gebruikt.
Wel
in
wervingsadvertenties,
personeelsadvertenties. Dat wel. Daar vinden wij hem ook nog het meest passend zegmaar. Af en toe zie je vlaggen in de stad met Rotterdam Durft. Maar het is niet meer heel actief wordt het naar buiten gebracht. Maar het loop nog wel officieel. Wij hebben september vorig jaar een nieuwe merksignatuur ontwikkeld. Centraal daarin staat ook heel concreet de brandtag. RotterdamWorldPortWorldCity. We vinden de combinatie van de haven en de stad heel sterk is. Dat werd altijd een beetje angstvallig gescheiden gehouden. Haven is toch grauw en vies. A: Dat was het vroeger, nu niet meer.
- 136 -
B: Nee, het heeft een heel ander karakter gekregen, plus het hoort gewoon bij Rotterdam. Het is de grootste e
e
haven van Europa en heeft de 2 of 3 plek ter wereld. Dus het is heel lang de grootste haven ter wereld geweest. Het heeft ook invloed gehad op cultuur van de Rotterdammers. Het zit echt een beetje…het rauwe, het doen, het handen uit de mouwen is toch een beetje karakteristiek voor Rotterdam. Dat hebben we deels aan de haven te danken. A: Is dat ook het Rotterdamse imago? B: Ja haven, het is wel iets wacht terugkomt, het is wel echt iets typisch Rotterdams. Het doen, de opgestroopte mouwen, niet lullen maar poetsen. Dat is wel typisch Rotterdams. Dat wel iets wat we over hebben gehouden en nog steeds speelt aan de haven. Vandaar die combinatie van WorldPortWorldCity. We zijn een sterke haven en we zijn een sterke stad. Die combinatie maakt het gewoon heel sterk. Dus dat hebben we ontwikkeld. Een merkstrategie (= een boekje). Het is vooral een compilatie van plannen die er al lagen, die hebben we gecompileerd en met deze strategie willen we eigenlijk dat iedereen die werkt voor Rotterdam, voor de stad Rotterdam op dezelfde manier communiceert over de stad. Als de een zegt we zijn de gateway to Europe en de ander zegt we zijn…….We willen graag dat iedereen op dezelfde manier communiceert. En daarin speelt de merksignatuur, de brandtag een rol. En ook weer het samenwerken, samen merken komt er duidelijk in naar voren. Het is een basis van waarop we gezamenlijk over Rotterdam communiceren. Voor de merksignatuur hebben we ook een aantal tools ontwikkeld. Want we merkten dat bedrijven bijvoorbeeld heel erg behoefte hadden aan Rotterdam mee te nemen in hun eigen communicatie. Dat is fantastisch! Maar we hadden nooit wat, er was nooit echt iets wat daar heel geschikt voor was. Kort, krachtig en iets wat ze mee konden nemen. We hebben de brandbox ontwikkeld. Er zitten wat tools in. Een cd-rom met een kort Rotterdam filmpje, een PowerPoint presentatie format, een inspiratie boekje ter inspiratie om me te merken. Doormiddel van voorbeeld laten we zien hoe je bij kan dragen aan het merk Rotterdam. Op verschillende manieren, Herman den Blijker staat er ook in. Hij is….. A: Marlies Dekkers staat er ook in volgens mij. B: Dat zijn goede Rotterdam ambassadeurs. Ze hebben hart voor Rotterdam, vooral Herman den Blijker. Marlies Dekkers spreekt het misschien minder uit, maar ze is wel een heel bekende persoon in de fashion wereld. Zij heeft haar roots hier wel in Rotterdam. A: Herman den Blijker zag je vorige week nog op tv, en je zag Rotterdam, Las Palmas en de haven. B: Ja, en hij zegt ook overal…..in een tv programma…toen was hij in Zuid Afrika, op een supermooie plek op het water in bootje, en dan zegt hij “Ja, hartstikke leuk hoor, maar het is niks vergeleken bij de Maas”. Hahahaha. Maar zulke mensen is wel hartstikke goede exposure voor de stad. Zulke mensen heb je hard nodig om dat uit de dragen. Hij doet dat heel goed en helemaal uit zichzelf. We hebben goed contact met hem, omdat we voelen omdat hij echt wel een groot Rotterdam hart heeft. En juist omdat hij echt heel oprecht hart voor de stad heeft, is dat juist heel mooi. Maar je kan in je bedrijfsnaam Rotterdam opnemen. A: Kan je wat voorbeelden geven hoe de brandtag nu al gebruikt wordt, sinds september? B: Op de tram hebben we tag gehad. Nu met het filmfestival hebben we op betonnen bakken (aan de onderkant) van vlaggenmasten een hoes erover heen en daarop de tag. Je kan er verschillende thema’s aan koppelen. Het lint is….we noemen het geen logo…het is een lint. Die staat dan onderaan op die vlaggenhoes en er staat dan ook RotterdamWorldFilm. Je kan hem helemaal toepassen. A: RottedamWorldPort komt altijd wel terug? B: In ieder geval wel 1 keer RotterdamWorldPortWorldCity. Die brandtag zoals we die hebben kan je ook doen met de laatste uitgang WorldsEvents bijvoorbeeld, die hebben we ook. Die wordt ook toegepast. De - 137 -
Doelen heeft bijvoorbeeld de tag met Events op z’n briefpapier. Helemaal uit eigen initiatief. Die waren enthousiast, ze wilden er iets mee. Zo worden we steeds meer benaderd….. A: Het is veel moeilijker voor een bedrijf om zo iets zelf te ontwikkelen. B: Ja, en veel organisaties en bedrijven vinden ook dat Rotterdam weer hun eigen merk versterkt die willen ook graag uitdragen dat ze in Rotterdam zitten. A: Hebben andere steden ook zo’n brandtag of juist niet? B: Amsterdam heeft I Amsterdam, maar dat wel iets anders….dit is ook wel voor de business wereld makkelijker toe te passen os. I Amsterdam heeft veel weg van I love NY, en het is iets informeler, wat je als bedrijf waarschijnlijk niet zal gaan gebruiken. Het is wel uniek dat je een combinatie hebt met de tools als ondersteuning daarvan. Het is een start, het is allemaal gemaakt op basis van bestaand materiaal, de film ook. Het kan ook uitgebreid worden en dat gaan we ook in de toekomst doen. Eind dit jaar waarschijnlijk. Dat is wat wij afgelopen drie jaar vooral gedaan hebben, en dit is heel zichtbaar al gelijk…we zijn elke dag bezig met het leggen van dwarsverbanden. Netwerk aan elkaar koppelen, dat is gewoon een heel belangrijke taak. Dat mensen met elkaar in contact gebracht worden. Dat niet iedereen alleen met ons samenwerkt, maar ook met elkaar. Dat proberen we zoveel mogelijk duidelijk te maken.
We organiseren weinig zelf, maar
bijvoorbeeld een bijeenkomst ‘Samenwerken aan Rotterdam’, die organiseren we ongeveer drie keer per jaar voor communicatie mensen van de gemeente Rotterdam.
Het zijn ongeveer 120 mensen die wij
uitnodigen en met verschillende thema’s. Die willen we bij elkaar brengen, dat ze elkaar leren kennen, dat de lijnen kort blijven. Bewustwording samen moeten we het toch doen. Tuurlijk heb je je eigen doelstelling, maar we doen het uiteindelijk allemaal voor de stad Rotterdam. Dat is belangrijk. A: De evenementen die hier georganiseerd worden gaan die hier ook gebruik van maken? B: Het Film festival wel al. Daarin hebben we ook een samenwerking, los van de vlaggenhoezen dat is meer in samenwerking met het bedrijf dat de vlaggen maakt. Zo kan je natuurlijk ook prima samenwerken met het festival. Met het festival zelf hebben we op de uitnodiging bijvoorbeeld van een diner wat georganiseerd is voor die filmindustrie mensen. Op de uitnodiging staat de brandtag. Ze hebben de film getoond bij een feest afgelopen zondag met duizend mensen. Het filmpje hebben ze laten zien. Zo zijn we wel in gesprek met de marathon bijvoorbeeld. A: De Tour de France volgende jaar. B: Ja, dat soort….dat is fantastisch, dat gaat voor heel veel exposure zorgen. Dat is echt super. We hebben het nu gelanceerd en we zijn nu met heel veel mensen in gesprek om het toe te passen. Iedereen is eigenlijk enthousiast. Er zijn er altijd wel bij die iets hebben van ja god, waarom. Wat krijg ik er dan voor terug ofzo. Dat heb je natuurlijk altijd, maar de meeste mensen die zien wat het idee is en die zien, die kijken net iets verder dan hun eigen wereld. Wij proberen ook uit te leggen, hoe sterker Rotterdam als merk is hoe meer positieve associaties de stad trekt en dus hoe meer toeristen, bewoners, ondernemers…iedereen heeft daar baat bij. Dus ja dat kost wel tijd. A: Het is ook vooral een internationaal merk. Hoe promoten jullie dit in het buitenland? B: We promoten Rotterdam in het buitenland, gebeurt met name door de diensten zelf, de gemeentelijke diensten. Wij zijn, Mai Elmar, is ook persoonlijk in het buitenland met een delegatie weleens. De directe contacten zijn ook voornamelijk door de gemeentelijke diensten. Het OBR gaat vaak naar het buitenland, daar is een afdeling Internationale acquisitie en relatiebeheer, die gaan eigenlijk voornamelijk veel naar vakbeurzen en dat soort dingen. En de bestuursdienst, daar valt het college onder die hebben ook heel veel
- 138 -
delegatiereizen, en die gaan het ook allemaal meenemen. De burgemeester zegt het in elke speech die hij houdt, RotterdamWorldPortWorldCity. Pers natuurlijk….zo….. A: Het is wel een succes zo te horen, doordat het in september gestart is. B: Ja, het is wel een groot succes. We kunnen altijd veel meer mensen er wat mee doen. We hebben een website opgestart, daar kun je je registeren om de tools te gebruiken. We hebben al een paar honderd nieuwe registraties, van mensen die wij ook helemaal niet kenden. Maar die wel hebben aangegeven van….Ook kleine bedrijven. Klein verzekeringskantoor, er zit van alles tussen. Zelfs een bewoner die had zich geregistreerd, die vond het zo leuk. Die wilde de film ergens op een school laten zien ofzo. Dat is wel erg leuk. Dan lees je ook, mensen geven aan bij de registratie wat ze met de tools doen. Dat is wel leuk om te zien. Echt wel een bedrijf, ik laat de film zien bij een buitenlandse reis aan onze klanten. Dat gaat heel goed. A: Voorheen was dit er dus gewoon niet? B: Nee, dit is echt nieuw. A: Werd er dan gebruik gemaakt van de Rotterdam Durft campagne? B: In het buitenland niet. Nee eigenlijk niet. Er was een film ‘How do you Rotterdam?’, maar die duurde heel lang, was in het Engels. A: Hoe lang is deze film dan? B: Ja, echt maar 1,5 minuut ofzo. Heel kort, snelle beelden, snelle muziek. Die oude film duurde een kwartier ofzo. Eigenlijk het enige wat er was, verder maakte iedereen een beetje van z’n eigen dingen gebruik. Rotterdam Topsport een sportfilm. Echt algemeen Rotterdam was geen goed materiaal van. Maar nu wel. A: Wat is volgens jou het Rotterdamse imago? B: Volgens mij, het staat ook wel in de boekjes. Het is een jonge, internationale stad aan het water. Ook deels de Rotterdam Durft campagne. Rotterdam Durft, puur de stempel, is iets waarvan we zoiets hebben van het werkt niet helemaal altijd en overal. A: Was dat ook vooral op jongeren gericht? B: Ja, weet ik niet. Ik denk dat het wel breder getrokken kan worden. Het spreekt jongeren wel aan. Er lagen wel een aantal kernwaarden aan ten grondslag aan die campagne. Die hebben we ook helemaal over genomen, want dat klopt ook gewoon. De kernwaarden van Rotterdam, betrokkenheid, verandering, ambitie. Dat klopt allemaal gewoon. Dat hebben we hier in laten staan. De achterliggende gedachte van Rotterdam Durft van de campagne, goede fotografie hebben we allemaal laten staan. Alleen het stempel, dat is gewoon wat we veranderd hebben. A: Het is een stuk aantrekkelijker geworden. B: Ja, dat is ook zo. De verschillende termen kom je ook steeds, zie je steeds terug. Ambitieus, jong, dynamisch. Dat zijn wel dingen die we naar buiten brengen. En dan aan het water ook en…..We willen dat zoveel mogelijk mensen op die manier over stad communiceren. Als je dit leest zie je ook wel steeds die termen terugkomen. A: Onderscheid Rotterdam zich? Van andere steden? B: Jazeker ja, ik denk dat je Rotterdam met geen elke andere stad…..noem maar een stad waar je Rotterdam mee zou vergelijken. Met de architectuur, de Maas, de haven. Dat is geen enkele stad….misschien Antwerpen die heeft ook een haven, maar dat is weer heel historisch. Kijk en dat mist Rotterdam, maar sommige mensen vinden dat jammer maar andere mensen vinden juist de architectuur daardoor, die daardoor in de plaats is gekomen……Het is een hele…..het is een mooi contrast van oud en - 139 -
nieuw. De architectuur is heel erg aanwezig. En dan heb je haven op korte afstand, de hebt het water wat noord en zuid weer verbindt. Je kan dat…… A: De Erasmusbrug is ook uniek. Twee stadsdelen met elkaar verbinden. B: Ja, er was wel een verbinding via het Noorder-Eiland. De Erasmusbrug is ook in de korte tijd dat ie er is, echt een icoon geworden. A: Gebruiken jullie de Erasmusbrug als icoon in de Merkstrategie? B: Meer als landmarks, de iconen van de stad. Dat is op zich wel…de skyline is sowieso wel bijzonder. De brug, de Euromas zijn zo’n beetje wel de iconen van de stad. De brug wordt vaak gebruikt. A: Het Witte Huis wellicht ook? De eerste flat in Europa. B: Ja, maar internationaal weet men niet wat het is als je een foto laat zien. Men weet niet dat het Rotterdam is. De brug vaak wel. De brug staat er relatief kort en toch is heeft het al heel….spreekt het echt al tot de verbeelding, ook internationaal. A: Rotterdam onderscheid zich dus. Alleen door de stad zelf, door de architectuur, door de haven, maar ook door middel van de evenementen die ze hier organiseren? B: Ja, kijk maar naar de Red Bull Air Race, Volvo Ocean Race. In Amsterdam gaat dat niet. Het gaat daar gewoon niet, ze willen het niet, het is lastig. Met de toestroom van mensen. Het is wel een uitdaging. Rotterdam heeft gewoon zoiets van hartstikke leuk, gewoon doen. Dat doen gewoon……daar heeft Opstelten ook wel een grote rol in gespeeld. Die had altijd zoiets van joh doen! De Red Bull Aire Race bijvoorbeeld heeft ook heel veel exposure opgeleverd. Ook weer typerend voor Rotterdam, gewoon doen. Dat zeggen ook veel mensen van de buiten de stad. A: Zijn wij dan eigenlijk de enige stad met zulke grootschalige evenementen? Dance Parade, Zomercarnaval, Bavaria City Racing. B: Ja, North Sea Jazz niet te vergeten. Wat jaren in Den Haag geweest is. Dat doet Rotterdam gewoon heel goed. En dat…. A: Waarom doen andere steden dat dan niet goed? B: Zij zijn daar denk ik bang voor, zien de risico’s. Natuurlijk klagen bewoners hier ook wel, waar de route dan langs gaat. Maar die zijn ook wel weer stiekem van hier kan het wel weer allemaal. Uiteindelijk klagen ze wel, maar zijn ze ook wel weer trots dat het hier kan. A: Trots op hun stad. B: Ja, ik denk dat Rotterdam zich op heel veel gebieden onderscheid van andere steden. Geen andere stad heeft zoveel nationaliteiten. 174 nationaliteiten. A: Rotterdam is dus onderscheidend… B: Hier staan ook de 10 unique buying points in. Internationaal……….haven, goede ligging in Holland. We zien het ook in een breder Holland plaatje. Het is een goeie ligging qua haven, logistiek….en in principe is het dichtbij Brussel. Vliegveld hier in Rotterdam. A: Het vliegveld willen ze veranderen van Rotterdam in Rotterdam-Den Haag Airport. Wat vinden jullie daarvan… B: Ja, dat is ter sprake inderdaad. Zolang Rotterdam er maar in blijft staan vinden we het prima. Als Rotterdam eruit gehaald wordt….eerst heette het Zestienhoven en nu Rotterdam Airport. Wij zijn niet zo bang voor andere steden. Heel vaak worden we ene beetje uitgedaagd. Amsterdam heeft dit, en wat vinden jullie daarvan. Wij zijn er altijd ook heel duidelijke in, bedoel je kan elkaar allemaal maar versterken als stad. Als Randstad sta je gezamenlijk ook weer sterk in het buitenland. Wij hoeven niet de concurrentie met - 140 -
Amsterdam aan te gaan. Dat Amsterdam, je kan het niet vergelijken. Amsterdam is ook een hele mooie stad. Wij zijn niet jaloers op Amsterdam ofzo. A: Het zijn twee unieke steden. Amsterdam met een historisch centrum en Rotterdam met de moderne architectuur. B: Ja, relatief voor buitenlandse begrippen wat is nou, wat zal het zijn 60-70 kilometer, van elkaar vandaan, goede verbindingen met trein en…dus je kan elkaar alleen maar versterken. A: Je zij dat het belangrijk is om elkaar te versterken, zeker ook internationaal gezien. Is Rotterdam nou echt wel een stad of een dorp internationaal gezien? B: Ik weet niet precies hoe een buitenland tegen Rotterdam aankijkt. Als je hebt over een toerist, als je het een toerist vraagt of een investeerder vraagt, die hebben allemaal een andere visie. Ik denk dat….wij benaderen het ook wel vaak vanuit zakelijk oogpunt. We willen ook graag dat investeerders en ondernemers hier naar toe komen. En die trekken ook steeds meer naar de stad toe. Er is een goed ondernemersklimaat, relatief lage kantoorprijzen, lager dan de rest van de Randstad. Als je kijkt naar de Randstad dat Amsterdam …..die heeft ook heel veel toerisme en heeft ook zo z’n ding. Maar ik denk niet dat Rotterdam nou een minder grote stad is dan Amsterdam. A: Totaal twee verschillende steden. B: Ja, zeker. Als je roept Amsterdam, iedereen weet waar het ligt. Bij Nederland roept iedereen Amsterdam. Is ook logisch is de hoofdstad. Rotterdam is qua naamsbekendheid weer wat onbekender dan Amsterdam. A: Ik ben ook opzoek naar de karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen. Kan jij een karakteristiek elementen noemen? Wat is nou echt typisch Rotterdams aan deze evenementen? B: We hebben veel sport natuurlijk. Wat bijzonder is, zijn evenementen als de Red Bull Air Race, Bavaria City Racing. Heeft wel weer met sport te maken. Heel uniek, grootschalig. Multicultureel met Zomercarnaval, Dunya Festival. Wereldhavendagen trekt een heel breed publiek. Een Zomercarnaval en Dunya is wel erg leuk, dat brengt gewoon heel veel culturen bijelkaar. A: Ga je zelf ook naar al deze evenementen? B: Ja, naar de meeste wel. Zo zie je hoe je er zelf tegen aankijkt. A: Wil je nog iets over jezelf vertellen. Sinds wanneer ben je hier werkzaam? B: Ik ben hier gekomen een paar maanden nadat het CMO opgestart is, daarvoor werkte ik bij de Euromast, daar deed ik de marketing-communicatie. Vijf jaar gedaan, en daarna was ik toe aan iets anders. Ook marketing, maar dan wel voor een stad. A: Welke opleiding heb je gedaan? B: NHTV A: Leuk, ik doe HTRO. Dank je wel! B: Graag gedaan!
- 141 -
Bijlage IV: E-mail aan geïnterviewden Betreft: Aanvraag interview Geachte heer/mevrouw, In het kader van mijn studie, Toerisme & Recreatie aan Hogeschool INHolland te Rotterdam, schrijf ik momenteel mijn afstudeerscriptie. Voor Angelique Lombarts, lector City Marketing & Leisure Management, voer ik een onderzoek uit naar de grootschalige publieksevenementen in Rotterdam. Het doel van het onderzoek is om te bepalen wat de karakteristieke elementen van de grootschalige publieksevenementen zijn die bepalend zijn voor het gewenste onderscheidende Rotterdamse imago. Bovenstaand onderzoek is een deelonderzoek van een grootschalig evenementenonderzoek welke het Hogeschool INHolland lectoraat City Marketing & Leisure Management op dit moment uitvoert in verschillende Nederlandse steden. Doel van dit onderzoek is om in de toekomst een model te ontwikkelen waarbij een stad een afweging kan maken om een evenement juist wel of juist niet te organiseren. De bijdrage van het evenement aan het imago van de stad, de economische bijdrage en de sociaal-culturele bijdrage voor de stad kunnen door middel van het te ontwikkelen model gemeten worden. Door middel van interviews met betrokken personen hoop ik een beeld te krijgen van het gewenste onderscheidende
Rotterdamse
imago
en
de
karakteristieke
elementen
van
de
grootschalige
publieksevenementen. Middels deze e-mail wil ik vragen of iemand binnen uw organisatie medewerking wil verlenen aan een interview. Reden van benaderen organisatie/persoon. Ik hoop dat iemand binnen uw organisatie medewerking wil verlenen aan een interview. Voor het maken van een afspraak, voor vragen en/of opmerkingen kunt u mij bereiken via e-mail:
[email protected] of per telefoon: 06 16 37 37 31. Bij voorbaat dank voor uw reactie! Met vriendelijke groet, Jacqueline van den Berg Student Toerisme & Recreatie Hogeschool INHolland Tel: 06 16 37 37 31 E-mail:
[email protected]
- 142 -
