Evaluatie-rapport pilot CJGV 2009-2011
Hoofdstuk 1: Inleiding en verantwoording
Hoofdstuk 2: Factsheet CJGV (resultaten, kwantitatief en kwalitatief)
Hoofdstuk 3 Conclusies en Aanbevelingen
januari 2011 werkgroep CJGV Stadskanaal/Vlagtwedde
Hoofdstuk 1: Inleiding en Verantwoording De pilot CJGV (Centrum voor Jeugd, Gezin en Veiligheid) is in maart 2009 gestart en juni 2011 afgerond. Vanaf juni 2008 is met de lokale en regionale (jeugd-) zorgaanbieders,het onderwijs e (jeugd-) politie gewerkt aan een gezamenlijke visie. Deze visie is gepresenteerd in twee startconferenties in 2008 en 2009 en geconcretiseerd in een klankbordgroep met alle relevante instanties. De betrokkenheid van alle partijen is tijdens de pilot onverminderd groot geweest. Het samenwerken in een kleine regio met korte lijnen is een groot voordeel gebleken. De gezamenlijke projectmatige aanpak van Stadskanaal en Vlagtwedde heeft daarbij voor veel draagvlak en daadkracht gezorgd (zie ook hoofdstuk 2 Samenwerking). Samenvatting visie en uitgangspunten CJGV Het CJGV is een laagdrempelig en herkenbaar servicepunt voor ouders, opvoeders, jongeren en professionals voor vragen over en ondersteuning bij opvoeden,opgroeien in een veilige omgeving. Het CJGV is gericht op het optimaliseren van de advisering en hulpverlening aan haar klanten. De basis voor het CJGV bestaat uit de lokale zorgstructuur. Door deze te versterken, uit te breiden en voorzieningen te bundelen op een (service) punt, wordt een front-office CJGV gerealiseerd die goed aansluit op de lokale zorgstructuur. Daar waar mogelijk worden vanuit dit punt, vragen en problemen zoveel mogelijk op lokaal niveau opgelost. Indien de problematiek dusdanig complex is, dan wel een kind in aanraking komt met justitie, dan wel gevaar dreigt voor de gezondheid van het kind worden de problemen op regionaal of provinciaal niveau opgelost. Het gaat dan meestal om residentiele vormen van hulpverlening (24-uurs-opvang). Het CJGV gebruikt Zorg voor Jeugd (provinciale verwijsindex) voor het vroegtijdig reageren op signalen uit het veld door middel van actieve zorgcoördinatie met als uitgangspunt: een gezin, een plan. Front-office en back-office -Het CJGV bestaat uit een front-office en een back-office. Een projectleider geeft dagelijks leiding aan het CJGV. De CJGV front-office medewerkers zijn verantwoordelijk voor de verschillende ingangen van het CJGV en afhandelen en doorgeleiden van vragen van klanten. Een CJGV maatschappelijk werker participeert in de front-office voor verdiepende gesprekken en doorgeleiding van complexe vragen. Front-office Het front-office bestaat uit een fysieke balie van het CJGV en een aparte telefonische en digitale ingang van het CJG en meldpunt Veiligheid en Zorg. De fysieke locaties in beide gemeenten zijn zo gekozen dat doelgroepen als ouders en jongeren zo weinig mogelijk drempels ervaren (bijv. front-office in consultatiebureau). Professionals en burgers (waaronder jongeren) kunnen het CJGV 24 uur (telefonisch/mail) bereiken. Alle binnenkomende vragen en signalen worden effectief geregistreerd en onmiddellijk of de volgende dag in behandeling genomen. Hiervoor is 0,8 fte front-office capaciteit beschikbaar voor beide gemeenten samen (verspreid over verschillende locaties en tijden, maar bereikbaar via een telefonische ingang. Het basisaanbod van de verschillende zorgaanbieders ligt “op de plank” in de front-office. Het is de plek voor alle informatie over opvoedingsonderwerpen.
2
CJGV Veiligheid is als thema toegevoegd aan het CJG vanwege de integrale benadering om kinderen in problematische gezinnen en jongeren die afglijden vroegtijdig te signaleren en te helpen en vanwege het feit dat in de netwerkoverleggen van de OGGZ, Veiligheid en Zorg dezelfde partners betrokken zijn. Ook zijn alle projecten en voorzieningen rond woonoverlast, meldpunt huiselijk geweld en meldpunt anti-discriminatiebeleid, voorzieningen voor begeleid wonen ondergebracht in het CJGV. Hierdoor is een integrale benadering vanuit de hulpverlening ook echt goed mogelijk. Back-office In de back-office werkt de lokale/regionale zorg en de provinciale zorg samen onder regie van de projectleider CJGV . Een belangrijk motto daarbij is: een (1) gezin, een (1) plan. De gemeentebrede zorgnetwerken (buurtnetwerken, netwerk 12 plus en OGGZ werken en de schoolgebonden zorgnetwerken maken alle gebruik van Zorg voor Jeugd. Zorg voor Jeugd is de provinciale verwijsindex, waarin professionals die met kinderen en jongeren werken een signaal af kunnen geven al zij zich zorgen maken over de sociaal-emotionele ontwikkeling van een kind of jongere of opvoedingssituatie thuis. Om vroegtijdige signalering te bevorderen zijn veel vindplaatsen als scholen, peuterspeelzalen, kinderopvang, JGZ, maatschappelijk werk en anderen direct aangesloten op Zorg voor Jeugd. Bij urgente signalen en matches ( 2 of meer instellingen werken in hetzelfde gezin) wordt de zorg actief vanuit de backoffice gecoördineerd door de projectleider CJGV en de zorgcoördinatoren. Hoe is gemeten? Vlagtwedde en Stadskanaal zijn in de provincie vroeg gestart, het overgrote deel van de gemeenten hebben hun CJG’s eind 2010 of medio 2011 geopend. Alleen de stad Groningen is vergelijkbaar vroeg gestart. Bij de start is gekozen voor een pilot van 2 jaar waarbij de uitgangspunten niet meteen vertaald zijn in meetbare indicatoren; van een nulmeting is dan ook geen sprake geweest. Zowel in Den Haag, als bij VNG en andere instanties was in 2009 nog geen sprake van een eenduidige visie op het CJG, laat staan dat er benchmarks of specifieke normen beschikbaar waren. Voor de evaluatie van onze pilot betekent dit dat er op basis van halfjaarlijkse voortgangsrapportages van de projectleiders CJGV er evaluatiegegevens beschikbaar zijn. Daarnaast zijn er kwalitatieve data beschikbaar uit interviews, workshops en vragenlijsten die onder de professionals zijn verspreid (met name in 2011). Ook leveren de managementrapportages van Zorg voor Jeugd nu zo’n anderhalf jaar bruikbare data op. Voor de pilot, maar ook voor toekomstige rapportages, is gezocht naar een goed format waarbij de doelstellingen voor het CJGV vertaald kunnen worden in succesfactoren en meetbare indicatoren. Met de basisset van indicatoren zoals die door Deloitte in opdracht van het VNG samen met vertegenwoordigers uit het veld ontwikkeld zijn, hebben we een instrument en format gevonden voor een toekomstvaste rapportage die bestuurders en uitvoerders snel inzicht geven in de voortgang van het CJGV. Vanaf 2012 gaan we over deze indicatoren rapporteren, mogelijk worden de indicatoren bijgesteld op basis van de ervaringen.
Samenvatting indicatoren 1. Het percentage ouders en jongeren in alle wijken van een gemeente dat aangeeft dat ze het CJG weet te vinden en weet wat ze er kan halen op het gebied van opgroeien en opvoeden. 2. De mate van tevredenheid (beleving) van jeugdigen en hun ouders over het CJG per product van het CJG.
3
3. De mate waarin ouders en jeugdigen vermindering van de problematiek ervaren na ingezette ondersteuning in het CJG. 4. Samenwerkingsafspraken in de regio met alle kernpartners zijn opgesteld waarin afspraken en werkprocessen op alle niveaus SMART geformuleerd staan (wie wat doet met de ketenpartners) die sluitende zorg tussen partners borgen. 5. De gemiddelde kosten per productgroep van het CJG. 6. Het aantal en type bezoekers van het CJG. 7. Het soort contacten dat met het CJG heeft plaatsgevonden. 8. Het aantal en type vragen dat in het CJG, via alle kanalen, is gesteld. 9. Het aantal en soort signalen. 10. Het aantal en soort toeleidingen naar verschillende vormen van hulp binnen en buiten het CJG. 11. Het type ondersteuning (lokaal aanbod) dat in het CJG wordt aangeboden door het aantal vakdisciplines dat binnen het CJG werkzaam is. 12. Het aantal jeugdigen en gezinnen waarvoor professionele zorgcoördinatie en één gezin, één plan is geregeld (casusregisseur, vanaf twee betrokken disciplines). Deze pilotevaluatie brengt de indicatoren zo goed als mogelijk in beeld. Voor een deel van de indicatoren (vooral de indicatoren 1 t.m. 3) geldt echter dat de noodzakelijke data nog niet systematisch verzameld zijn tijdens de pilot en dat zoals gesteld van een nulmeting in maart 2009 nog geen sprake was. Daar waar data ontbraken wordt dit vermeld en wordt op basis van indrukken van direct betrokkenen een duiding gegeven.
4
Hoofdstuk 2 Factsheet CJGV 2011 In hoofdstuk 2 zijn alle beschikbare evaluatiegegevens in een factsheet samengevoegd. De factsheet beperkt zich tot 2011. De factsheet moet dan ook gezien worden als het rapportagemodel voor de komende jaren. Waar onvoldoende ‘harde’ gegevens beschikbaar waren is dit aangegeven. Factsheet CJGV Stadskanaal/Vlagtwedde 2011 Vergelijkingsratio Stadsk/Vlagtw = 2:1 Bereik Percentage jongeren en ouderen die CJGV benaderd hebben Aantal face to face contacten ( alleen balie CJGV’s) Telefoon Website unieke, lokale bezoekers per maand (gemiddeld) Email/anders Verwijzingen naar MW,BJZ,Lentis,VNN Aansluitingen Zorg voor Jeugd Aantal clienten zorgcoördinatie Gebruik verwijsindex (aantal signalen) Aantal besproken cliënten casusoverleg (aangebracht vanuit Aantal cliënten wooncoach (alleen Stadskanaal) Aantal Zorgnetwerken Aantal Netwerk 12 plus, Buurtnetwerken OGGZ netwerken ZAT's (Noorderpoort, Ubbo Emmius en RSG ter Apel) Standaardaanbod begeleiding/cursus (aantal producten) Overleg met burgemeesters en unitchef politie (wekelijks) Tevredenheid over dienstverlening CJGV (cliënten) Niveau advisering, toegankelijkheid, niveau aanbod Tevredenheid geboden service (cliënten) Kwaliteit afhandeling vragen, behandeltraject Bijdrage opvoedcompetenties ouders Tevredenheid professionals (gegevens 25 mei 2011) Aantal afgesloten casussen Doorlooptijd casussen Kwaliteit informatie en feedback Succesvolle interventie Ervaren vermindering problematiek door ouders/ jongeren Aantal succesvol verlopen trajecten * Probleemgroepen, Wooncoach,woonoverlast * Monitoren Jeugd * Begeleid Wonen (RIBW), 4 uurs coaching (aantal jongeren) * Doelmatigheid Kwaliteit samenwerkingsafspraken Helderheid processen en rollen professionals Effectiviteit inzet professionals (Tijd/Kosten) Versterking eigen kracht gezin
5
2011
2%-6,5% 30 110 400 165 105 95% 60 300 200 15 4 2 5
nog onvoldoende data nog onvoldoende data idem goed redelijkgoed redelijkgoed nog onvoldoende data goed zeer goed zeer goed 10 tot 20 goed redelijk goed nog onvoldoende data
* Data uit: Marap’s Welstad, Voortgangsrapoortages Elker, Lentis, project Woonoverlast Toelichting Factsheet: Bereik Het percentage jongeren en ouderen die CJGV benaderd hebben bedraagt zo’n 2% tot 6,5% van de doelgroep 14 tot 60 jarigen (voor Stadskanaal zijn dit 18042 personen). De 2% betreft de baliecontacten (fysiek,telefonisch,mail), de 6,5% is het gemiddelde aantal bezoeken aan de website per maand. deze cijfers betreffen dus puur het bereik van de balie CJGV en telefonische en digitale ingang CJGV! De bestaande balie’s van GGD/JGZ, WMO-loket, buurthuizen Welstad, Olde Ambt, jongenrencentra Erzijn en de Kwinne zijn hier niet meegerekend. Zij treden wel op als ambassadeurs van het CJGV en kunnen burgers en jongeren ook informatie verstrekken. Het bereik is nog laag, de meeste vragen betreffen vragen om hulp en vaak resulteert dit in nadere gesprekken of onderzoek en hulptrajecten. Het meldpunt Veiligheid en Zorg is verantwoordelijk voor zo’n 50% van de contacten met burgers, dit onderstreept het belang van de toevoeging van de V van Veiligheid aan het CJG concept. Een uniek concept waar steeds meer waardering voor komt, zowel provinciaal als landelijk. Conclusie: Burgers weten het CJGV als informatiepunt voor vragen over opvoeding in beperkte mate te vinden. Bestaande balie’s van GGD/JGZ, WMO-loket, Jongerencentra zijn in hun functie van ambassadeurs van het CJGV ook informatiepunt en dat kan nog verder uitgebreid worden. Voor de professionals in het veld ligt dit anders. Uit de factsheet 2011 blijkt duidelijk dat professionals in het veld via de verwijsindex problemen signaleren (300 signalen per jaar) en dat vervolgens voor 60 cliënten de zorgcoördinatie door de coördinatoren van GGD/JGZ en Bureau Jeugdzorg wordt gestart. Met de signalen die binnenkomen via de zorgnetwerken en andere bronnen (bijv. meldpunt Veiligheid en Zorg, wooncoach, directe melding projectleider CJGV, overleg politie/gemeente over jeugdgroepen etc.) worden in het casusoverleg tussen projectleiders CJGV en zorgcoördinatoren 200 dossiers per jaar besproken. De inbreng vanuit het OGGZ-overleg is relatief hoog, dit is te verklaren door de hogere sociale problematiek binnen onze regio. Ook het succesvolle beleid rond terugdringing woonoverlast en het goed monitoren van problematische groepen (bijv. rechtsradicalen) leidt tot vroegtijdige en succesvolle interventies. Voor 105 dossiers resulteert dit in vervolgacties voor verdiepend diagnostisch onderzoek voor verkrijging van indicaties richting specialistische zorgaanbieders als Lentis, VNN, BJZ en anderen. Uit de cijfers over bereik kan zonder meer geconcludeerd worden dat de functie van het CJGV als katalysator van de lokale en regionale jeugdhulpverlening goed functioneert en meerwaarde heeft. De gemeente heeft haar regierol vanuit het CJGV goed kunnen vormgeven. Tevredenheid Zoals in de inleiding aangegeven is over de tevredenheid bij de doelgroepen jongeren en ouders over de dienstverlening en geboden service van het CJGV geen of onvoldoende cijfermateriaal beschikbaar. Feit is wel dat van cliënten van het CJGV geen noemenswaardige klachten over dienstverlening en geboden service zijn binnengekomen. Van alle frontofficecontacten worden aantekeningen gemaakt, op basis van die aantekeningen kan
6
voorzichtig geconcludeerd worden dat de dienstverlening en geboden service door de cliënten gewaardeerd wordt. Over de tevredenheid van professionals valt meer te zeggen. Op 25 mei 2011 is met ruim dertig professionals uit alle betrokken zorginstellingen en onderwijs gesproken over de effectiviteit van het CJGV. De van te voren toegestuurde vragenlijst stelde de deelnemers in de gelegenheid om binnen hun eigen organisaties standpunten te verzamelen. Het aantal van te voren ingevulde formulieren (4 verschillende instanties) was te gering om conclusies aan te verbinden. Uit de bijeenkomst bleek echter wel dat de ruim 30 aanwezigen de resultaten konden onderschrijven. Het verslag van de bijeenkomst nemen we hierbij integraal over: 1. CJGV algemeen: Vragenlijst: Het CJGV is voor iedereen een plek waar je “gewoon” naar binnen kunt lopen: Eens 27% Oneens 36% Weet niet
27%
Het GJGV heeft een positieve bijdrage geleverd aan een tijdige, passende en doorlopende zorg: Eens 67% Oneens 17% Weet niet 17% De ervaringen met de Front-office van het CJGV zijn goed: Eens 50% Oneens 0%
Weet niet
50%
De openingstijden en bereikbaarheid van het CJGV zijn toereikend: Eens
36%
Oneens
27%
Weet niet
36%
De communicatie over en de bekendheid van het CJGV is voldoende: Eens 36% Oneens 55% Weet niet
9%
Het algemene serviceniveau van het CJGV is goed: Eens 62% Oneens 0%
Weet niet
38%
De inzet van de CJGV-maatschappelijk werkers in de Front-office is een meerwaarde: Eens 58% Oneens 8% Weet niet 33% Bijeenkomst: De “vindbaarheid” de CJGV locatie in Stadskanaal wordt bekritiseerd. Via de Tom Tom kom je er niet en het “bordje”zou te klein zijn. Daarnaast nodigt het op deze wijze niet uit om even binnen te lopen. Aanwezigen noemen een aantal verwachtingen van het CJGV: - Privé-kamer - ruimte voor zorgoverleg - openingstijden afstemmen op werkende mensen Genoemde ideeën voor het vergroten van de bekendheid van het CJGV: - Info geven op ouderavonden - Folders - Springkussen (naar voorbeeld CJG Assen) - Regio TV
7
Samenwerking keten: Vragenlijst: Door de oprichting van het CJGV zijn instellingen nu beter op de hoogte van elkaars methoden: Eens 58% Oneens 8% Weet niet 25% Professionals zijn tevreden over het concept CJGV: Eens 77% Oneens 15%
Weet niet
8%
Samenwerkingsafspraken in de keten zijn als gevolg van het CJGV beter georganiseerd: Eens 62% Oneens 23% Weet niet 15%
Bijeenkomst: Vanuit het Speciaal Onderwijs wordt aangegeven dat het CJGV nog te onduidelijk is en te ver weg. De schoolmaatschappelijk werker binnen het Speciaal Onderwijs is dichtbij. Welke functies kent het CJGV? Het is verstandig dit duidelijk te maken zodat men weet waarvoor men bij het CJGV terecht kan. Wel is het zo dat bepaalde zaken wellicht te lang binnen het interne hulpverleningscircuit blijven “hangen”. Geadviseerd wordt dan ook in een eerder stadium contact met het CJGV te zoeken. Door de steeds verdergaande decentralisatie van taken naar gemeenten, wordt het CJGV steeds meer een huisartsenpraktijk voor lokale jeugdzorg/OGGZ en Veiligheid. Doel van de evaluatie van de Pilot CJGV is om de werkwijze van het CJGV zoveel mogelijk aan te passen aan de huidige wensen. Vanuit Bureau Jeugdzorg wordt aangegeven, dat het verstandig is om de regiofunctionaris van BJZ nog eerder te raadplegen. Geconstateerd kan worden dat de meeste professionals het CJGV inmiddels goed weten te vinden. Onder de burgers is deze bekendheid een stuk lager. De ervaringen van de politie met het CJGV zijn uitstekend. De hulpverleningslijnen zijn erg kort en het verloop van deze trajecten is erg goed. Om de privacy en de samenwerking binnen alle overlegvormen onder de vlag van het CJGV te “regelen” is een CJGV-convenant. Dit convenant is door alle partijen ondertekend. Meldpunt Veiligheid en Zorg: Vragenlijst: De “V” van het Meldpunt Veiligheid en Zorg is een goede toevoeging op het CJGV-concept: Eens
85%
Oneens
0%
Weet niet
15%
Bijeenkomst: De aanwezigen geven aan dat het Meldpunt niet zichtbaar is. Er wordt een communicatieprobleem geschetst. Burgers weten niet dat het er is en wat je er kunt melden. Woningbouwcorporatie Acantus/Lefier en de politie hebben juist prima ervaringen.
8
Zorg voor Jeugd/Verwijsindex: Vragenlijst: Ingezette zorgcoördinatie leidt tot succesvol verlopen trajecten: Eens 36% Oneens 28% Weet niet
36%
Signalering en Ondersteuning is op de vindplaatsen verbeterd door snellere schakels tussen professionals na invoering Zorg voor Jeugd: Eens 62% Oneens 23% Weet niet 15% Bijeenkomst: Er blijken wisselende ervaringen met de verwijsindex te zijn Aangegeven wordt dat men met name inhoudelijke Zorgcoördinatie mist en dat men niet goed wanneer men nu een signaal afgeeft in de verwijsindex en wanneer met rechtstreeks het AMK of BJZ moet benaderen. Verder geeft men aan het een gemis te vinden dat niet op gezin gezocht kan worden, maar alleen op naam. Hierdoor ontstaat geen goed beeld van eventuele problematiek binnen één gezin. Er is verwarring over de rollen van het CJGV en Zorg voor Jeugd Groningen (Verwijsindex). De verwachtingen van het veld m.b.t. de zorgcoördinatie is dat deze de gehele casus begeleid. “oppakken en afmaken”. In de praktijk blijkt dit anders te lopen. Aangegeven wordt dat het verstandig is om allemaal als ambassadeur voor het CJGV op te treden. Daarvoor is het echter noodzakelijk exact de verschillen en overeenkomsten tussen CJGV en Zorg voor Jeugd Groningen te weten. Het is dus belangrijk om goede informatie te verstrekken. Het Algemeen Maatschappelijk werk geeft aan dat met name veel scholen “bang” zijn om in de verwijsindex te melden. Er zijn al gevallen van bedreiging bekend, bijv. in gevallen van (v)echtscheidingen. Het CJGV is bezig om, o.a. voor dit onderdeel, een training te ontwikkelen voor alle medewerkers in het veld. De coördinatoren van het CJGV hebben in alle ZAT’s een presentatie gehouden. Dit heeft effect gehad. Er is duidelijk een verschuiving van signalen naar het CJGV te zien. Momenteel ligt de nadruk nog te veel op de signalering van ernstige gevallen in de verwijsindex .Dit is geen goede ontwikkeling omdat de laatste jaren juist benadrukt is dat vroegsignalering voor preventie belangrijk is. Men verwart melden nog te veel met signaleren en het gaat in ieder geval ook om dat laatste. Succesvolle interventie In het concept van het CJGV is een belangrijke rol voor de projectleider CJGV weggelegd. Zowel in Vlagtwedde als Stadskanaal zijn zij de spin in het web voor de lokale en regionale jeugdzorg. De projectleiders hebben de volgende taken: Projectleider CJGV Stadskanaal: - voorzitter van OGGZ-netwerk en Netwerk 12 plus, deelnemer overleg probleemgroepen met politie, projectleider woonoverlast en beheerder DAP-lijst (inventarisatie woonoverlast gevende drugs/alcohol verslaafden) en contactpersoon ZAT teams Onderwijs en lokale buurtnetwerken. Projectleider Vlagtwedde: - Voorzitter OGGZ-netwerk en lid ZAT-teams Onderwijs Beide zijn ook deelnemers aan het casusoverleg Zorg voor Jeugd (zorgcoördinatoren) en de gezamenlijke werkgroep CJGV van beide gemeenten. De werkwijze van de projectleiders
9
CJGV richting de aanbieders van Zorg (vele zijn vertegenwoordigd in de zorgnetwerken) is proactief en deze werkwijze bepaalt ook de interventie kracht om onderzoek en hulp richting clienten succesvol te laten lopen. Met de komst van de verwijsindex en zorgcoördinatie (Zorg voor Jeugd) is het goed afstemmen van de acties van de verschillende zorgaanbieders sterk vooruitgegaan. Het niveau van de interventies is door de rol en positie van de projectleider CJGV in de lokale zorgstructuur en de invoering van Zorg voor Jeugd zonder meer verbeterd. De beschikbare statistieken (voortgangraportages projectleiders CJGV en rapportages Zorg voor Jeugd) wijzen ook in die richting. Harde specifiek data ontbreken echter nog. Een aanvullende indicator voor de interventiekracht is het aantal contacten dat de maatschappelijk werkers in het front-office van CJGV hebben gehad n.a.v. vragen die via balie, mail of telefoon zijn binnengekomen. Door deze snelle en directe vorm van interventie, vroeg in het proces, is de interventiekracht van het CJGV ook toegenomen. Een van de belangrijkste succesfactoren van het CJGV is het effectief monitoren van jongeren in de problemen. Naast Zorg voor Jeugd en de zorgvuldige administratie van casus besprekingen in de zorgnetwerken en het casusoverleg is het 6 wekelijks overleg tussen projectleiders CJGV, beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid en politie over probleemgroepen effectief gebleken. Gesteld mag worden dat hierdoor vroegtijdig bijgestuurd kan worden. In onze regio zijn jongeren die dreigen af te glijden goed in beeld (bij naam en adres). Ook is het inventariseren van verslaafden (DAP-lijst) en het project Woonoverlast een goed instrument gebleken voor een directe en succesvolle aanpak. De positionering en rol van de projectleider en maatschappelijk werker in het front-office heeft bij de andere gemeenten veel navolging gekregen.
10
Financiën (Stadskanaal) Financieel/FTE's Stadskanaal Bezetting (fte's) Projectleider CJGV Fontoffice medewerker CJGV/Meldpunt Maatschappelijk medewerker CJGV Ondersteuning notuleren zorgnetwerken Zorgcoördinatie BJZ/JGZ totaal Financieel Stadskanaal Kosten fte's
2009 0,8
2010 0,8
2011 0,8
2012 0,8
0,6 0,25
0,6 0,25
0,6 0,25
0,6 0,25
0,15 0 1,8
0,15 0,4 2,2
0,15 0,4 2,2
0,15 0,4 2,2
138.300,00
Kosten verwijsindex/zorgcoördinatie Digitaal cjgv Bureaukosten
10.000,00
10.000,00
154.300,00
155.000,00
28.800,00
68.800,00 68.600,00
10.000,00
10.000,00 10.000,00
5.000,00 5.000,00
Applicaties PR/communicatie
141.800,00
5.000,00 5.000,00
10.000,00
10.000,00 10.000,00
10.000,00
10.000,00 5.000,00 15.000,00 15.000,00
Huisvesting Eenmalige projecten/aanbod € totaal 163.300,00
25.000,00 € 230.600,00
90.000,00 30.000,00 € € 363.100,00 298.600,00
Rijksmiddelen Reserve Rijksmiddelen
147.100,00
191.800,00
242.900,00 260.000,00 65.000,00
OGGZ middelen
82.400,00
85.014,00
Budget:
Schoolbegeleiding
20.000,00 € totaal 249.500,00
20.000,00 € 296.814,00
63.000,00 40.000,00
€ 370.900,00
€ 300.000,00
Tijdens de pilot is de begroting taakstellend vanuit het beschikbare budget opgesteld. De overweging daarbij is geweest dat de voorziening toekomstvast vormgegeven moet worden en structureel gefinancierd moet kunnen worden uit de daarvoor bestemde middelen (Brede Doeluitkering CJG (rijksgelden) en OGGZ-middelen). Dit is in lijn met de eisen die de Raad gesteld heeft bij de ombuigingsnota van 2011. De begroting voor Stadskanaal is toereikend om de dienstverlening in 2012 op hetzelfde niveau te houden als 2011. Voor de komende jaren zal het CJGV een zeer prominente plaats krijgen door de decentralisatie van de Jeugdzorg. Het aantal fte’s zal dan aangepast moet worden om het CJGV als het lokale- en regionale centrum voor de jeugdzorg te laten functioneren.
11
Financiën Vlagtwedde
CJGV gemeente Vlagtwedde 2009 begroot Lasten coördinator ( vanaf 15 feb 09) R. Koning maatschappelijk werk (vanaf 1 maart 09) MDO Bellingwolde baliemedewerker (vanaf 1 maart 09) W. van Dijk baliemedewerker centraal meldpunt v. en z. (vanaf 1 maart 09) bureaukosten notulist pr en materiaal Lokale ped. Hulpverl. Deelname verwijsindex- systeemkosten Deelname verwijsindex- personele kosten totaal
Baten Bijdrage Oggz gemeente Groningen (incl.) Rijksbijdrage CJG (excl. OVA)
2008 2009 2010 2011
2010 2011 Totaal begroot begroot begroot
52.000
52.000
52.000
156.000
18.000 12.000
18.000 24.000
18.000 24.000
54.000 60.000
12.000 12.500 7.500 10.000
12.000 12.500 7.500 10.000
12.000 12.500 7.500 10.000
36.000 37.500 22.500 30.000
10.000
134.000
10.000 7.000 6.000 159.000
10.000 7.000 6.000 159.000
30.000 14.000 12.000 452.000
-82.000 *
-32.000
-40.000 -154.000
-84.801
-35.788 -65.011 -201.423
-35.788 -65.011
-182.799
-116.622 -116.801 -156.622 -456.222
Saldo uit het betreffende jaar
-48.799
42.199
Mutatie vooruitontvangen
48.799
-42.199
0
0
Saldo eind 2011
2.378
-4.222
2.378
2.378
De begroting van Vlagtwedde is volgens dezelfde uitgangspunten als Stadskanaal opgezet. Een kleinere gemeente moet met substantieel minder budget zien rond te komen, de basisformatie en voorziening kunnen van de beschikbare middelen betaald worden, maar de extra’s. Binnen de samenwerking kunnen kosten gedeeld worden, waardoor in de regio toch meer mogelijk is (bijv. cursus/informatie aanbod CJGV, website CJGV, communicatiebeleid en noodzakelijke applicaties.
12
Hoofdstuk 3 Conclusies en aanbevelingen Visie Het concept van het CJGV is tijdens de pilot effectief gebleken en is voor andere gemeenten een inspiratie. Een integrale benadering van jongeren en gezinnen vanuit de disciplines jeugdhulpverlening, gezondheids-voorlichting en -zorg, openbare orde en veiligheid, wonen, opleiding en werken is binnen dit concept succesvol gebleken. Met name de goede monitoring van jongeren in problemen en het gericht aanpakken van woonproblemen (wooncoach) zijn daar voorbeelden van. Het onder een telefoonnummer en balie brengen van verschillende telefonische ingangen (CJG en Meldpunt Veiligheid en Zorg) is voor de burgers geen enkel probleem gebleken. Conclusies: • •
•
Het pilot-concept CJGV is een goede basis om de decentralisatie van de jeugdzorg verder gestalte te geven De integrale benadering vanuit jeugdzorg, openbare orde en veiligheid, werk en inkomen, school en wijkaanpak zal door de drie decentralisaties nog nadrukkelijker vorm krijgen in de doorontwikkeling van het CJGV Door de pilot is de zorgkant van het CJGV zeer goed tot ontwikkeling gekomen, daar is ook vanuit de visie de prioriteit aangegeven. In onze regio functioneert de backoffice van het CJGV nu al als de katalysator van de regionale en lokale jeugdzorg
Aanbevelingen: •
•
•
De vormgeving van het front-office en de bezetting (inclusief de maatschappelijk werker CJGV en administratieve ondersteuning) kan voor 2012 onveranderd gecontinueerd worden Met de toename van taken komt de capaciteit van de projectleider en de front-office medewerker toenemend onder druk te staan, voor 2013 is capaciteits-uitbreiding een aandachtspunt De verdere doorontwikkeling van het CJGV kan volgens hetzelfde participatie- model verlopen als in de pilot is toegepast, namelijk: - een gezamenlijke brede werkgroep van Stadskanaal en Vlagtwedde van beleidsambtenaren en projectleiders CJGV voor doorontwikkeling en beheer - een klankbordgroep met vertegenwoordigers uit alle direct betrokkenen instanties (van politie tot onderwijs, van maatschappelijk werk tot bureau jeugdzorg) - een stuurgroep van bestuurders van gemeenten en managers van instanties - regelmatige werkconferenties en professionalisering voor de werkers in het veld - gebruiken van de bestaande overleg- en zorginfrastuctuur - cjgv.nl, gemeentesites en lokale bladen inzetten voor communicatie
Samenwerking regio Vlagtwedde/Stadskanaal Vlagtwedde en Stadskanaal vormen samen een van de acht jeugdzorgregio’s in de provincie Groningen. Vanaf 2008 is in een gezamenlijke ambtelijke werkgroep gewerkt aan de ontwikkeling van het CJGV concept en de invoering van Zorg voor Jeugd. De samenwerking heeft er voor gezorgd dat in deze regio er van Alteveer tot Ter Apel volgens dezelfde uitgangspunten gewerkt wordt. Voor cliënten en professionals een belangrijk winstpunt. Hierdoor is een groot draagvlak ontstaan en een positief veranderklimaat, waar gemeente en aanbieder van jeugdzorg goed samenwerken. Beleidsmatig en uitvoerend is steeds gezocht
13
naar een integrale benadering. Beleidsambtenaren van Jeugd, Onderwijs, Gezondheidszorg en Openbare Orde en Veiligheid hebben met de projectleiders CJGV de pilot ingericht en uitgevoerd. GGD/JGZ, Bureau Jeugdzorg en Welstad waren daarbij onmisbare partners. Naast de inhoudelijke voordelen van de samenwerking zijn er ook efficiencyvoordelen tijdens de pilot ontstaan op het gezamenlijk exploiteren van de website www. cjgv.nl, communicatie en p.r. en inhuren van externen. Zonder de samenwerking was het CJGV-concept niet van de grond gekomen. Conclusies: •
De gezamenlijke ontwikkeling van het CJGV (vanaf 2008) vanuit beide gemeenten is zowel inhoudelijk als ook beheersmatig effectief gebleken (een visie, een proces, gezamenlijke inrichting front-Office (telefonische ingang, website, basisaanbod, communicatiebeleid etc.)
Bereik en cliënttevredenheid De indicatoren geven aan dat specifiek doelgroepbeleid richting ouders en jongeren zeer gewenst is. Direct na de pilot is het project Jimmy’s gestart, waarin een soort alternatief CJGV voor pubers vanuit de Kwinne gestart is. De pilot Jimmy’s is een voorbeeld van een een laagdrempelige en preventieve aanpak, in dit geval betreft het jongeren die vanuit de Kwinne zelf aan het werk gaan om informatie te verzamelen over werk, school, gezondheid, hulp, vrije tijdsbesteding. Ze worden daarbij begeleid, maar zijn zelf verantwoordelijk en actief. Voor de ouders in na de pilot in 2011 gericht aanbod ontwikkeld of ingekocht. een goed voorbeeld hiervan is: de cursus kinderen en scheiding.
Conclusies: • • •
•
De indicatoren leveren nog onvoldoende harde data over het bereik van het CJGV en de cliënttevredenheid Duidelijk is dat cliënten door directe benadering vanuit CJGV en hulpverleners en vanwege directe zorgvragen in contact komen met het CJGV Het doorontwikkelen van specifiek aanbod voor de doelgroepen ouders en pubers is gewenst. Extra cursusaanbod, foldermateriaal, maar ook alternatieve aanpakken als Jimmy’s dienen in 2012 prioriteit te krijgen Grootschalige mediacampagnes hebben tot nu toe niet geleid tot toename in directe contacten van ouders en jongeren aan de balie en telefoon van het CJGV
Aanbevelingen: • •
•
•
•
Aan het SGBO wordt de opdracht gegeven om het CJGV jaarlijks in de WMO monitor mee te nemen, voor 2012 geldt hun onderzoek als eerste reguliere nulmeting Voor de informatieve en preventieve taken van het CJGV moet een nieuwe strategie ontwikkeld worden. Mogelijk dat de pilot Jimmy’s (doelgroep jongeren) en de contacten met Passend Onderwijs hier bouwstenen voor leveren De baliefunctie van het CJGV verdient bijzondere aandacht, de cliënt kiest duidelijk voor de telefonische of digitale ingang of getrapt via de professional. Professionals weten het CJGV goed te bereiken Verdere integratie en/of afstemming van de front-office met andere ‘front-offices’ rond WMO en Passend onderwijs worden bij de doorontwikkeling nadrukkelijk meegenomen De locatie Stadskanaal is te krap gehuisvest en als inlooppunt minder geschikt, voor de huisvesting op lange termijn is het MFA Maarsstee en Maarsveld een goed alternatief
14
•
Om bereik te verbeteren is het openen van een balie of spreekuur Musselkanaal een optie. Een goede locatie daarvoor kan mogelijk het multifunctioneel centrum in Musselkanaal zijn
Tevredenheid professionals en interventiekracht Conclusies: • • • •
• • • •
•
•
• •
Professionals weten zowel het CJG als Meldpunt Veiligheid en Zorg goed te vinden De zorgnetwerken hebben door de komst van Zorg voor Jeugd en zorgcoördinatie/individueel casusoverleg een andere functie gekregen Individuele casuïstiek wordt met ingang van 2011 in het CJGV casusoverleg besproken met als vaste leden de projectleiders CJGV en zorgcoördinatoren GDD/JGZ en BJZ. De zorgnetwerken richten zich vanaf augustus 2011 op onderwerpen die gericht zijn op het optimaal samenwerken binnen de keten en versterken van de professionaliteit en dienstverlening, voor individuele casuïstiek is het casusoverleg Instellingen moeten hun aanbod voor het CJGV vraaggerichter gaan ontwikkelen, standaardaanbod voldoet vaak niet Monitoring van jongeren en gezinnen in de problemen is zeer goed op orde (woonoverlast, OGGZ en Zorg voor Jeugd) Het signaleren en registeren van jongeren in problemen is goed op orde De interventiekracht (snelheid van handelen professionals en mate van succes) is toegenomen door effectieve monitoring/signalering en meer sturing op behandeltrajecten Ook de projecten gericht op bijzondere doelgroepen (woonoverlast, probleemgroepen, rechtsradicale jongeren, gericht randgroepjongerenwerk Musselkanaal, preventiebeleid leerplicht, begeleid wonen) hebben interventiekracht vergroot Het goed integreren van OGGZ- en Veiligheidsbeleid binnen CJGV is ook effectief gebleken (vb: Meldpunt Veiligheid en Zorg, goede OGGZ registratietools, beleid exgedetineerden) Het aanstellen van een projectleider die integraal verantwoordlijk is voor front-office en backoffice (inclusief zorgnetwerken) is essentieel gebleken Instanties hebben vanaf de voorbereiding constructief samengewerkt met de gemeente, het draagvlak voor de pilot is groot gebleken
Aanbevelingen: •
•
•
Het gebruik van de verwijsindex (Zorg voor Jeugd) is in 2011 goed op gang gekomen, niet alle aangesloten scholen en instellingen maken efficiënt gebruik van de verwijsindex, gericht benaderen van organisatie die weinig of geen signalen geven heeft in 2012 prioriteit De afstemming tussen de taken van de projectleiders CJGV en zorgcoördinatoren wordt in 2012 verder aangescherpt door regelmatig afstemmingsoverleg tussen gemeenten, BJZ en GGD/JGZ Relatie met onderwijs (ZAT’s) en passend onderwijs is in 2011 versterkt, voor 2012 worden de processen van steunpunt Passend Onderwijs en CJGV 100% op elkaar afgestemd, samenwerking geoptimaliseerd (mogelijk vanuit een integrale visie)
15
Doelmatigheid Conclusies: •
•
•
• •
De brede doeluitkering CJG (Rijksgelden) aangevuld met (deel-) van het OGGZ-budget is toereikend gebleken voor het realiseren van het pilot-ontwerp (locatie, formatie, aanbod). Het pilotontwerp is voor 2012 ook de norm (financieel en inhoudelijk). Vastgesteld moet wel worden dat de openingstijden van de balie en de bezetting van de FrontOffice minimaal is en capaciteit van de projectleider onder druk staat. Voor 2012 is er geen ruimte voor uitbreiding, maar met het toenemen van de taken door de decentralisatie van de jeugdzorg moet geïnvesteerd worden in de preventieve en coördinerende functie van het CJGV Door de positionering van de projectleiders (dagelijkse leiding front- en backoffice) en voorzitters zorgnetwerken is het sturend vermogen op de praktijk van signaleren en aanbieden van zorg toegenomen (spin in het web). Gemeenten kennen de probleemgroepen beter, samenwerking tussen instanties is norm geworden en is afdwingbaar Samenwerking tussen zorg en onderwijs heeft door functie CJGV een impuls gekregen, voorbeeld hiervan is afstemmen processen Passend Onderwijs en CJGV Met invoering van zorg voor Jeugd en registratiesysteem voor OGGZ, casusoverleg is inzicht in wie waar mee bezig is en wat er in trajecten aan behandeling plaats vindt inzichtelijker geworden
16
Perspectief De meest recente beleidsnotitie van het ministerie benadrukken de vrijheid die gemeenten hebben bij het zelf vormgeven van het CJG. Onze keuze om de V toe te voegen hoort daarbij.
Duidelijke is dat met uitzondering van de langdurige curatieve zorg (bovenregionale 24-uurs voorzieningen of specialistische onderzoeks- en behandelcentra) de jeugdzorg zo lokaal en regionaal ingevuld moet worden. Volgens Den Haag vormt het CJG het fundament van het nieuwe stelsel van de jeugdzorg. CJG’s bevorderen de algemene gezondheid en het welzijn, een optimale opvoeding binnen het gezin en een brede ontwikkeling van alle jeugdigen. Vanuit het uitgangspunt van het versterken van de eigen kracht en sociale netwerken (0de lijn) gaan onder regie van de gemeenten organisaties wijkgericht en integraal werken. Deze ontwikkelingen dienen afgestemd en complementair te zijn aan het CJGV. Via de CJGV’s zal daarnaast waar nodig snel brede nabije en gespecialiseerde zorg worden ingeschakeld. Dat dient in samenhang met de zorgstructuur in het onderwijs te gebeuren, waarbij integrale zorgtoewijzing het uitgangspunt is. Hoe groot de budgetruimte en de vrijheid in beleid wordt die bij de gemeente komt te liggen, wordt in 2012 pas echt duidelijk.
Kortom: Het CJGV in onze regio als het KindZorgCentrum met: informatieve, preventieve en consultatieve taken, diagnostische,indicerende, eerste hulp taken en een toewijzings- en doorgeleidings-bevoegdheid naar gecertificeerde zorgaanbieders binnen onderwijs, zorg en welzijn.
17
