213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 1
Een uitgave van de Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland JAARGANG 23 NUMMER 2 FEBRUARI 2013
IN DIT NUMMER ONDER MEER:
Pagina 5
Veel belangstelling voor
Europabreed onderzoek naar onderlingen
Europees statuut voor onderlingen kan tot meer erkenning en begrip leiden
tool bestuurderstoetsing
Een speciaal Europees statuut voor onderlingen kan deze ondernemingsvorm beter Pagina 5
Onafhankelijke
op de kaart zetten. Vervolgens kan dat van pas komen als straks vooral sociale, op solidariteit gebaseerde ondernemingen nodig zijn, in een vergrijsde samenleving
begeleiding evaluatie
waaruit de overheid zich heeft teruggetrokken. Tot die slotsom komt drs. S.D. Broek,
functioneren RvC hoog
senior onderzoeker bij Panteia. Hij gaf leiding aan een onderzoek in opdracht van
gewaardeerd
de Europese Commissie naar juridische en governance-aspecten van onderlinge verzekeraars in Europa.
Pagina 5
Regionale voorjaarsbijeenkomsten Pagina 5
Werkcolleges interne beheersing Pagina 6
DNB-toezichtthema’s 2013 Pagina 8
Verandermanagement
Panteia in Zoetermeer is een onderzoeks-
ONDERZOEKSVRAGEN
bureau voor onder andere economisch en
Was het eerste onderzoek nog op zes landen
sociaal beleidsonderzoek en marktonderzoek.
gericht geweest, namelijk België, Frankrijk, Italië,
Met ongeveer 200 medewerkers is Panteia
Slovenië, Zweden en het Verenigd Koninkrijk,
een van de grootste onderzoeksbureaus van
het tweede onderzoek moest zich uitstrekken
Nederland. Senior onderzoeker Simon Broek
over dertig Europese landen, waaronder ook
heeft voor diverse opdrachtgevers van
Nederland. Met dit tweede onderzoek werd in
Panteia zeer uiteenlopende onderwerpen
het najaar van 2011 gestart en het werd in
onderzocht. Enkele jaren geleden werkte hij
november 2012 met een lijvig onderzoeks-
mee aan een onderzoek in opdracht van
rapport afgerond. ”In dit tweede onderzoek gaat
het Europees parlement naar de rol van
het om te beginnen over de definitie van
onderlingen in de 21e eeuw. In dat onderzoek
’mutuals’”, licht Simon Broek toe. ”Welke
ging het erom na te gaan hoe ’mutual
en coöperaties – een
societies’ – onderlinge verzekeraars, maar
effectieve combinatie?
bijvoorbeeld ook ziekenfondsen en andere organisaties die op een of andere manier
Pagina 11
Onderlinge Lek & IJssel
op basis van solidariteit en democratische governance-principes zijn georganiseerd –
in Lekkerkerk
door de crisis van 2008-2009 waren
”We merken dat grote
gekomen en voor welke uitdagingen zij zich
maatschappijen nu
gesteld zagen. Dit onderzoek bleek vervolgens
in onze vijver aan het
de opmaat naar een tweede onderzoek,
vissen zijn”
maar dan in opdracht van de Europese Commissie, waarin het eerste onderzoek moest worden meegenomen en dat daarnaast vooral de juridische en governanceaspecten van onderlingen in beeld moesten brengen.
Simon Broek.
De onderlinge
1
213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 2
juridische entiteiten bestaan er, welke
klein team uitgevoerd, om de begripsverwarring
verschillen zijn er en wat voor uitzonderings-
te voorkomen die was te verwachten als in alle
regimes zijn er? Hoe richt je ze op en welke
landen verschillende onderzoekers aan de slag
wettelijke eisen zijn eraan gesteld? Hoe zit het
zouden gaan. Het team, aangevuld met enkele
management in elkaar, welke rechten hebben
experts op dit specifieke onderzoeksgebied,
de leden en hoe is het stemrecht georgani-
heeft eerst de informatie verzameld die bij de
seerd? Is het voor onderlingen mogelijk
Europese en nationale koepelorganisaties
aandelen uit te geven? Hoe zit de nationale
voorhanden was. Vervolgens is op Europees en
markt in elkaar en welke interne en externe
nationaal niveau een grote hoeveelheid inter-
barrières hebben onderlingen? Kunnen ze
views afgenomen, met vertegenwoordigers van
bijvoorbeeld gemakkelijk over de grens werken?
onderlinge organisaties en ondernemingen,
Worden ze erkend in het beleid van de
maar bijvoorbeeld ook met medewerkers van
overheid en de toezichthouders of ligt de focus
toezichthouders, overheden en kennisinstel-
op andere typen verzekeraars en komen ze
lingen. De informatie vanuit deze interviews
eigenlijk niet aan bod? Dat zijn zo de belang-
werd geïnterpreteerd en gewogen en
rijkste vragen waarop we in dertig landen een
vervolgens zo goed mogelijk in één begrippen-
antwoord hebben gezocht.”
kader weergegeven, waarna de gegeven interpretaties ter beoordeling weer naar de
ACHTERSTANDSPOSITIE?
oorspronkelijke bronnen werden terug-
De onderliggende vraag bij zowel het eerste als
gekoppeld. Waar nodig werd dit proces meer
het tweede onderzoek komt voort uit het feit
dan één keer doorlopen. ”Aanvullend hebben
dat de onderlinge sector al enkele decennia
we een aantal interessante casussen bestu-
lang aangeeft een apart Europees statuut voor
deerd”, aldus Simon Broek. ”In Frankrijk bestaat
onderlinge verzekeraars wenselijk te achten.
er bijvoorbeeld een groepsstructuur voor onder-
Zo’n Europees statuut, dat al wel voor coöpe-
lingen. Het groeperen van onderlingen is
raties bestaat, kan tot een zekere erkenning
enigszins problematisch, omdat in een groeps-
leiden en kan bijvoorbeeld ook bruikbaar zijn
structuur de ene organisatie macht kan hebben
om onderlingen in Europese en nationale wet-
over de andere, en dat moet eigenlijk niet
en regelgeving een bepaalde status of een
kunnen omdat een onderlinge nu eenmaal van
bepaalde uitzonderingspositie te geven. Simon
de leden is. In Frankrijk is daar een oplossing
Broek: ”Dat debat loopt al behoorlijk lang en
voor gevonden en die hebben we bestudeerd.
met deze studie wil de Europese Commissie
In Zweden hebben we bekeken hoe en waarom
nagaan welke aanwijzingen er zijn dat onder-
een heel grote, oude onderlinge die gedemutu-
lingen echt tegen juridische problemen
aliseerd was, weer wordt gehermutualiseerd.
aanlopen en welke acties moeten worden
Ook hebben we een grote hagelverzekeraar
ondernomen, gegeven de interne markt, om
bestudeerd. Deze verzekeraar is in diverse
deze problemen dan op te lossen. De ratio voor
Europese landen actief, wat natuurlijk voor een
deze studie was in feite de vraag of onderlingen
hagelverzekeraar vanuit het oogpunt van risico-
een achterstandspositie ten opzichte van
spreiding heel verstandig is, en we hebben daar
andere typen verzekeraars hebben. En zo
de juridische aspecten van onderzocht. Zo
gemakkelijk de vraag kan worden gesteld, zo
hebben we verschillende casestudies aan het
moeilijk was hij te beantwoorden.”
onderzoek toegevoegd. Als laatste fase hebben we toen nog een interviewronde bij de
2
De onderlinge februari 2013
AANPAK
Europese associaties en bij de Europese
Het onderzoek werd vanuit Panteia met een
Commissie gehouden, om na te gaan of we wel
213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 3
echt alles hadden gedekt en of er nog speci-
ringen die onderlingen daarbij zouden onder-
fieke thema’s aan de orde moesten komen.”
vinden, hetgeen vanuit de sector nogal eens is aangegeven. ”Dat er barrières zijn, is niet
DIVERSITEIT
helemaal waar”, zegt Simon Broek. ”Het is
Uit alle verzamelde informatie bleek eerst en
misschien zo vanuit het perspectief van de heel
vooral dat er per land enorme verschillen zijn,
grote onderlingen, die kunnen daar hinder van
op alle terreinen. Een eenduidige afbakening
ondervinden, maar bij kleinere onderlingen, die
van het begrip ’mutual’, bijvoorbeeld ten
vaak het beste floreren omdat ze dicht bij hun
opzichte van het begrip coöperatie, bleek zo
leden staan, speelt het probleem eigenlijk niet.
goed als ondoenlijk. Maar niet alleen in
Bovendien zijn er instrumenten die kunnen
juridische termen werden grote verschillen
worden ingezet om over de grens te werken.
geconstateerd. Ook zit er een grote diversiteit
Misschien kost het wat meer geld en moeite
in de culturele waarde die mensen aan onder-
om alle leden een stem te geven, maar dat
lingen hechten. In Nederland is die culturele
is geen belemmering waar de Europese
waarde gemiddeld genomen nogal gering – veel
Commissie iets mee moet. Juridische belemme-
mensen weten nauwelijks wat een onderlinge
ringen zijn er in ieder geval meestal niet.” Een
is, ook al zijn ze erbij verzekerd – terwijl in
tweede punt waar het onderzoeksteam op is
Frankrijk nagenoeg iedereen wel weet wat een
ingegaan, betreft de Solvency II-richtlijn. De
’mutualité’ is. Daarnaast zijn er grote verschillen
conclusie is dat deze richtlijn voor onderlingen
in wettelijke regels, bijvoorbeeld voor de
extra bezwarend is ten opzichte van andere
bestemming die aan het vermogen moet
typen verzekeraars. Simon Broek: ”Dat zit hem
worden gegeven wanneer een onderlinge wordt
in de structuur van de onderneming. De richtlijn
opgeheven. In Duitsland en Nederland is het
zegt dat er capabele mensen in de ’board’
uitgangspunt dat het geld van de leden is en
moeten zitten. Een onderlinge zal niet beweren
dus ook ten goede van de leden moet komen.
dat dit niet zo hoeft te zijn, maar voor bijvoor-
Het vermogen van een Franse onderlinge
beeld een agrarische onderlinge hoeven dat
echter, dat nogal eens voor een deel met
niet per se mensen met een financiële
staatssteun tot stand is gekomen, moet naar
opleiding te zijn. Daarnaast kunnen de kapitaal-
een soortgelijke organisatie worden over-
vereisten voor de kleinere verzekeraars lastig
geheveld. ”Maar dat er grote verschillen zijn, wil
zijn. De Europese Commissie is hiervan op de
niet zeggen dat er op basis van het onderzoek
hoogte en heeft uitzonderingen op de regels
geen algemene conclusies kunnen worden
geformuleerd, maar dan is het weer de vraag
getrokken”, aldus Simon Broek. ”Van belang
hoe je die uitzonderingen precies moet lezen.
voor de sector zelf is in ieder geval dat er nu
Bovendien is de uitvoering van die uitzonde-
een boekwerk ligt waarin is beschreven hoe
ringen een nationale aangelegenheid en daar
de onderlinge wereld in elkaar zit. Nu pas
ligt in verschillende landen misschien nog wel
kunnen dingen naast elkaar gelegd en met
het belangrijkste probleem, namelijk het gebrek
elkaar vergeleken worden. Dat is al een belang-
aan kennis van onderlinge verzekeraars bij de
rijke stap.”
regelgevers en de toezichthouders. Het is toegestaan om van Solvency II af te wijken,
CONCLUSIES
maar veel nationale overheden vinden dat er
Voor wat betreft de algemene conclusies is het
dan geen ’level playing field’ is en dat dus de
onderzoeksteam op een aantal thema’s
regels voor de grote ook voor de kleine moeten
ingegaan. Een daarvan is de grensoverschrij-
gelden. Dat legt dan een onevenredige druk op
dende verzekering en de eventuele belemme-
de kleine verzekeraars. De Europese Commissie De onderlinge februari 2013
3
213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 4
is daarom nu aan het bekijken hoe met die
en toezichthouders en uiteindelijk ook bij
uitzonderingen moet worden omgegaan.” Het
consumenten. ”En dat is wenselijk”, zegt hij.
scenario dat vaak te berde wordt gebracht, dat
”In het eerste onderzoek hebben we geconsta-
regelgevers en toezichthouders via Solvency II
teerd dat er in 2010 in Europa één vijfenzestig-
een schaalvergroting willen bewerkstelligen om
plusser op vier werkenden was en volgens de
zo het toezicht te vereenvoudigen, komt ook
prognoses zal er in 2050 één vijfenzestigplusser
Simon Broek bekend voor. ”Mogelijk vinden
op slechts twee werkenden zijn. Dit betekent
toezichthouders kleinere organisaties lastig en
dat het hele sociale zekerheidsstelsel en het
dat is jammer. Juist in de academische literatuur
pensioenstelsel onder druk komt te staan. Bij
is er een pleidooi voor een zo heterogeen
een terugtrekkende overheid komt er meer
mogelijke markt, dus met kleine en grote verze-
ruimte voor private initiatieven en je kunt je dan
keraars, omdat ieder type organisatie zijn eigen
afvragen welk type organisatie met een sociaal
voor- en nadelen heeft. Dat maakt de markt
geweten en met een solidariteitsgevoel je dan
juist resistent tegen fluctuaties; die heteroge-
wenselijk vindt. Dat zou natuurlijk heel goed de
niteit verbetert het functioneren van de markt.
onderlinge kunnen zijn.”
Door een crisis valt dan niet iedereen om en vanuit dat perspectief kunnen toezichthouders
Het onderzoek van Simon Broek en zijn
juist beter hun werk doen.”
collega’s werd in november 2012 afgerond. De Europese Commissie heeft aangekondigd
BETER BEGRIP
eerst nog bij de organisaties van onderlingen
De hamvraag is natuurlijk of op basis van het
na te gaan welke wensen zij hebben, gegeven
onderzoek van Simon Broek en zijn collega’s
de nieuwe inzichten. Op basis daarvan zal de
het Europees statuut voor onderlingen wel of niet dichterbij is gekomen. ”Het is een beetje een vicieuze cirkel”, zegt hij. ”Om een Europees statuut na te streven, moet er enige uniformiteit zijn in wat een onderlinge is. Maar een Europees statuut kan dat juist ook definiëren. De discussie hierover moet eigenlijk op basis van ons onderzoek op Europees niveau gaan plaatsvinden, om via die weg tot een beter begrip van onderlingen te komen en dat dan in een Europees statuut te bestendigen. Dat is voor mij een van de kernpunten. Wat de onderlinge nu op Europees niveau doen, is soms wat eenzijdig. Ze hebben een belang te verdedigen en dat doen ze ook, maar hun argumentatie is niet altijd even scherp en betreft niet altijd alle typen onderlingen. Dat kan beter en daar kan deze studie bij helpen.” Volgens Simon Broek is een statuut op zich niet noodzakelijk, omdat het geen juridische barrières zal oplossen, maar wel kan het helpen om ten aanzien van onderlingen tot meer erkenning en begrip te komen, bij regelgevers 4
De onderlinge februari 2013
Commissie besluiten gaan nemen.
213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 5
F E D E R AT I E
Veel belangstelling voor tool bestuurderstoetsing
FOV-agenda
Tijdens de regionale ledenbijeenkomsten
Datum
die eind vorig jaar plaatsvonden, is de tool
6 maart
geïntroduceerd waarmee verzekeraars zich
Activiteit Wft-cursus compliance
kunnen voorbereiden op de toetsing of
19 maart
Regionale voorjaarsbijeenkomst Oudendijk
hertoetsing van beleidsbepalers bij DNB.
20 maart
Terugkomdag Nyenrode cursus
Deze tool, die mede door de FOV is
21 maart
Werkcollege interne beheersing (basic)
ontwikkeld, brengt het ondernemings-
27 maart
Werkcollege interne beheersing (non-basic)
profiel en het risicoprofiel in kaart, en stelt
28 maart
Wft-cursus klantbelang
de DNB-deskundigheidsmatrix op.
3 april
Regionale voorjaarsbijeenkomst Zeist
Op basis van deze informatie kan het
4 april
Werkcollege interne beheersing (non-basic)
profiel voor een individuele beleidsbepaler
5 april
Discussiebijeenkomst toekomst onderlingen
worden opgesteld en kan daar gericht op
8 april
Start 4-daagse Nyenrode cursus
worden geselecteerd. Inmiddels heeft een
10 april
Werkcollege interne beheersing (basic)
aantal FOV-leden van deze dienst gebruik
18 april
Regionale voorjaarsbijeenkomst Zwolle
6 mei
gemaakt en de ervaringen zijn positief,
16 mei
zowel wat betreft het proces als de
Training gespreks- en doorvraagtechnieken Algemene ledenvergadering Zeist
uitkomst van de toetsingsprocedures die zijn doorlopen. Informatie is te verkrijgen via de FOV.
Onafhankelijke begeleiding evaluatie functioneren RvC hoog gewaardeerd De Governance Principes Verzekeraars schrijven voor dat de jaarlijkse evaluatie
21.30 uur drie regionale voorjaarsbijeen-
provisie en andere verdienmodellen op
komsten plaats. Deze staan in het teken
een rij. Zijn presentatie bevat een update
van de volgende onderwerpen.
van actuele wetsontwikkelingen, ontwikkelingen ten aanzien van het
Toezichtseisen aan het Product Approval
intermediaire verdienmodel en een
and Review Proces (PARP)
overzicht van tarieven die in de praktijk
Sonja Lütticken en Marc van Efferen
worden gehanteerd.
van het functioneren van de Raad van
(AFM) geven een presentatie over de
Commissarissen één keer in de drie jaar
eisen die de AFM stelt aan het gebruik
Aanmelden is mogelijk via
onder onafhankelijke begeleiding moet
van het PARP-model waarover iedere
[email protected].
plaatsvinden. Deze onafhankelijke
verzekeraar dient te beschikken.
Werkcolleges interne beheersing
begeleiding biedt de FOV sinds kort als dienst aan. Er is al een aantal projecten
Verzekeringspakket voor leden van de FOV
Rogier van Ommeren (Schouten
De FOV heeft in samen-
een formele verplichting voldaan; de
Insurance International) geeft een
werking met ACS een
deelnemers ervoeren de onafhankelijke
uiteenzetting over het in ontwikkeling
werkcollege ’Interne beheersing voor
begeleiding zonder uitzondering als een
zijnde verzekeringspakket waarin
onderlinge verzekeraars’ ontwikkeld. Dit
waardevolle bijdrage aan het goed functio-
bedrijfs-, beroeps- en bestuurders-
werkcollege is een verkenning naar de
neren van het toezichtorgaan.
aansprakelijkheid zijn opgenomen,
kernrisico’s van onderlinge verzekeraars en
evenals een fraudeverzekering.
naar de wijze waarop die kernrisico’s
doorlopen. Daarmee werd niet alleen aan
Regionale voorjaarsbijeenkomsten
Ontwikkelingen ten aanzien van provisie
Op dinsdag 19 maart (Oudendijk),
en verdienmodel
woensdag 3 april (Zeist) en donderdag 18 april (Zwolle) vinden van 19.00 tot
worden beheerst.
donderdag 21 maart en woensdag
Jurjen Oosterbaan Martinus (Buro D&O)
10 april 2013 van 09.00 - 16.00 uur
zet een aantal marktontwikkelingen over
voor kleine (Basic) verzekeraars. De onderlinge februari 2013
5
213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 6
A C T U A L I T E I T E N
woensdag 27 maart en donderdag
DNB-toezichtthema’s 2013
ORSA
4 april 2013 van 09.00 - 17.00 uur voor
DNB heeft de toezichtthema’s voor 2013
DNB zal de Solvency II-verzekeraars vragen
niet-Basic verzekeraars.
bekend gemaakt. Herstel van financiële
om in de tweede helft van 2013 een
buffers, de toekomstbestendigheid van
vrijwillige ORSA uit te voeren.
Locatie: ACS, Arnhemsebovenweg 40,
bedrijfsmodellen, beter risicobeheer,
3971 MK te Driebergen-Rijsenburg. Voor
aandacht voor bestuur en cultuur en
Kapitaalbeleid middelgrote en kleine
de dagen wordt een tegemoetkoming in
betere datakwaliteit blijven belangrijke
verzekeraars
de kosten gevraagd van € 325 per
onderwerpen waar DNB haar capaciteit in
Uit het lopende toezicht is gebleken dat
persoon voor het Basic werkcollege en
2013 op inzet. Daarnaast vindt veel
niet alle verzekeraars over een deugdelijk
€ 400 voor het niet-Basic werkcollege.
themagericht toezicht plaats, als aanvulling
kapitaalbeleid beschikken. Daarom wordt
op het instellings-specifieke toezicht.
het kapitaalbeleid uit de toezichtklasse T1
De toezichthouder zal ook sturing geven in
t/m T3 dit jaar aan een onderzoek onder-
Aanmelden via
[email protected].
de vorm van good practices en beleids-
worpen. Het kapitaalbeleid geeft inzicht
ONDERLINGEN
regels.
in de risicobereidheid van een instelling en
Bonno van der Wal overleden
Onderzoek WIA-verzekeringen
teitsnorm. Daarnaast beschrijft het kapitaal-
Eén van de onderzoeken die dit jaar
beleid welke maatregelen de instelling
Op zaterdag 16 februari is na een kort
worden uitgevoerd, betreft de winst-
onderneemt als de werkelijke solvabiliteit
ziekbed Bonno van der Wal op 58-jarige
gevendheid van (collectieve) inkomens-
onder de norm zakt.
de daarbij behorende interne solvabili-
Bonno van der Wal.
leeftijd overleden.
verzekeringen, met name van de arbeids-
Bonno was directeur
ongeschiktheidsverzekeringen in het kader
Sterk bestuur, integere cultuur
van Noord
van de WIA. Aanleiding voor dit onderzoek
DNB verwacht van besturen van financiële
Nederland Schepen-
vormen signalen over de sterke verslech-
instellingen dat zij deskundig, integer en
verzekering te
tering van de winstgevendheid van deze
effectief zijn. Zij moeten een cultuur
Heerenveen en
relatief nieuwe producten. Dit roept vragen
bevorderen waar de klant voldoende
actief lid van de
op over de wijze waarop deze producten
aandacht krijgt en waar schadelijke en
FOV-afdeling
in de markt zijn gezet. DNB wil weten hoe
onwettige praktijken niet worden getole-
schepenverzekering.
groot de verwachte verliezen zijn en of de
reerd. DNB gaat hier samen met de AFM
Hij wordt met
instellingen voldoende voorzieningen
onderzoek naar doen. Kernbegrippen
respect en
hebben getroffen.
zijn evenwichtigheid en consistentie van
sympathie herdacht.
besluitvorming, groepsdynamiek, leider-
De FOV wenst zijn familie, dierbaren en
Solvency II avant la lettre
collega’s veel sterkte in deze moeilijke
Nu Solvency II langer op zich laat wachten,
tijd.
schap, mindset en communicatie.
gaat DNB in 2013 stappen zetten richting
Rapportages
meer risico-gebaseerd en vooruitkijkend
De rapportages van financiële instellingen
toezicht. DNB stimuleert verzekeraars om
vormen de basis van het toezicht. DNB
bouwend op het huidige toezichtkader en
verwacht van financiële instellingen dat
waar mogelijk in de geest van Solvency II
hun rapportages juist, betrouwbaar en
hun risicobeheer verder te verbeteren,
tijdig zijn. In 2013 wordt onderzoek uit-
zodat zij in staat zijn om op basis van
gevoerd naar de betrouwbaarheid van de
risicogebaseerde maatstaven gemotiveerd
aangeleverde kwartaalstaten door verzeke-
aan te geven dat en op welke wijze solva-
raars. Bevindingen vanuit het toezicht
biliteit, kapitaal en risico’s goed op elkaar
geven aanleiding om nader te kijken naar
zijn afgestemd.
de juistheid van de aangeleverde kwartaalstaten en met name naar de wijze waarop
6
De onderlinge februari 2013
213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 7
de totstandkoming van deze rapportages
voort te zetten. ”Stappen in de richting van
matrix in het protocol geeft een overzicht
intern bij verzekeringsinstellingen is georga-
risicogebaseerd toezicht en goed risico-
in welke gevallen en onder welke
niseerd. De rapportages worden door DNB
beheer bij toezicht blijven nodig”, vervolgt
voorwaarden een automatische brand-
niet gezien als de verantwoordelijkheid van
DNB die er voorstander van is dat er toch
melding direct door een PAC aan de RAC
een enkele medewerker maar als een
een Solvency II-meting voor 2012 wordt
mag worden gemeld.
proces waar de instelling tot op het
uitgevoerd. Los hiervan gaat het zogeheten
hoogste niveau aan gecommitteerd is. Het
ORSA-onderzoek (Pijler 2) in de tweede
onderzoek omvat een steekproef onder
helft van dit jaar wel door. Verzekeraars
kleine, middelgrote en grote verzekeraars.
moeten hierbij aantonen hoe ze hun
Belastingdienst publiceert toerekeningsregels assurantiebelasting
risico’s in kaart brengen, beoordelen en
De Belastingdienst heeft de toerekenings-
Technische voorzieningen
managen. Dit onderzoek staat los van het
regels voor de vaststelling van assurantie-
DNB gaat dit jaar de modellen onder-
onlangs gestarte onderzoek door de
belasting over fee en servicevergoedingen
zoeken waarop verzekeraars de markt-
Europese toezichthouder EIOPA naar de
gepubliceerd. De regels waren in april
waarde van hun verzekeringsverplichtingen
langetermijngaranties die worden verstrekt
vorig jaar aangekondigd en geven een
baseren, met speciale aandacht voor de
door levensverzekeraars en waar maar een
richtlijn voor het per product toewijzen van
levensverzekeraars. Het onderzoek zal zich
klein aantal verzekeraars aan deelneemt.
assurantiebelasting over direct in rekening
vooral richten op verzekeraars die onder
EIOPA voert dit jaar ook weer een stress-
gebrachte diensten. Die hebben meestal
Solvency II de standaardformule gaan
test voor de Europese verzekeringsbranche
betrekking op meer dan een (niet-vrijge-
gebruiken.
uit, waarbij de Solvency-cijfers over 2012
stelde) schadeverzekering. Adviseurs en
het uitgangspunt zijn.
bemiddelaars die hun beloning recht-
DNB schrapt parallel run voor verzekeraars
streeks van de klant ontvangen, zijn aangifte- en afdrachtplichtig wat betreft de
aanloop van de Solvency II-richtlijnen niet
Protocol automatische doormelding brandmeldinstallaties definitief
langer deel te nemen aan de zogeheten
Brandweer Nederland heeft het protocol
intermediair te helpen met het per
parallel run. DNB schrapt de verplichting,
’Automatische Branddoormelding, via PAC
product vaststellen van de verschuldigde
waarbij Nederlandse verzekeraars een
naar RAC’ ontwikkeld. In dit protocol wordt
assurantiebelasting, heeft de Belasting-
vooraf vastgestelde set staten op Solvency
omschreven wanneer en onder welke
dienst toerekeningsregels gegeven.
II-basis moesten indienen, omdat de wette-
voorwaarden een brandmelding die
Idealiter zou de werkelijk bestede tijd per
lijke basis hiervoor ontbreekt. De Own Risk
afkomstig is van een brandmeldinstallatie
schadeverzekering bepalen over welk deel
and Solvency Assessment (ORSA) gaat wel
als geverifieerd kan worden beschouwd.
van fee of servicevergoeding assurantie-
door. De parallel run richtte zich op de
Het protocol beoogt het aantal loze
belasting is verschuldigd. ”In de meeste
eerste pijler van de Solvency II-richtlijn.
meldingen en nodeloze uitrukken als
gevallen is een administratie hiervoor
Nederlandse verzekeraars die onder de
gevolg hiervan te laten afnemen. Met deze
echter onvoldoende ingericht, zodat deze
reikwijdte van de richtlijn gaan vallen,
actieve verificatiemethode door de Particu-
methode in die gevallen zou leiden tot
waren verplicht hun financiële positie te
liere Alarmcentrale (PAC) is er een hoge
een grote verzwaring van administratieve
berekenen conform de verwachte uitgangs-
mate van zekerheid dat een melding geen
lasten.” De Belastingdienst heeft daarom
punten van Solvency II en hierover te
nodeloos alarm is. Onder de condities van
enkele forfaitaire toerekeningsregels
rapporteren aan DNB. ”Als gevolg van het
het (vrijwillige) protocol ontstaat een voor
benoemd, ”die in beginsel naar vrije keuze
uitstel van Solvency II gaat de parallel run
alle partijen optimale situatie. Het protocol
kunnen worden toegepast”. Ten eerste kan
niet door, omdat de wettelijke basis
omschrijft de voorwaarden waaraan moet
de belasting op klantniveau worden toege-
hiervoor ontbreekt”, aldus DNB in haar
worden voldaan om een brandmelding die
rekend op basis van het aantal (relevante)
laatst verschenen nieuwsbrief. De toezicht-
bij de PAC binnenkomt door te kunnen
schadeverzekeringen in verhouding tot het
houder geeft tegelijkertijd aan de voor-
melden aan de Regionale Alarm Centrale
totaal aantal verzekeringen. Daarnaast kan
bereiding op Solvency II met verzekeraars
(RAC) van de brandweer. Een beslissings-
– eveneens op klantniveau – worden
Nederlandse verzekeraars hoeven dit jaar in
assurantiebelasting over de voor schadeverzekeringen verleende diensten. Om het
De onderlinge februari 2013
7
213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 8
uitgegaan van de verhouding tussen het
Banking Review een artikel van het in Zeist
gisch doel, de governance structuur als de
premievolume van de voor de belasting
gevestigde organisatieadviesbureau
cultuur van de organisatie.
relevante schadeverzekeringen en het
Magnitude Consulting. Dit bureau is
totale premievolume waarop de fee of
gespecialiseerd in strategie, besturing en
servicevergoeding betrekking heeft. Ten
grootschalige verandertrajecten en heeft
ledenbelang wordt als hoogste goed
derde kan op kantoorniveau worden
ruime ervaring in de begeleiding van
binnen coöperaties beschouwd. Dit
gekeken naar het aandeel van het premie-
zowel coöperatieve als niet-coöperatieve
vertaalt zich in het strategisch doel van
volume voor niet-vrijgestelde schade-
financiële instellingen bij diverse organi-
een coöperatieve financiële instelling:
verzekeringen in het totale premievolume
satievraagstukken.
het maximaliseren van het welzijn van
voor schadeverzekeringen. De Belasting-
Het artikel steekt van wal met de onweer-
de leden. Binnen coöperaties gaat het
dienst accepteert ook een toerekening op
sproken stelling dat financiële instellingen
niet om winstmaximalisatie, maar draait
kantoorniveau, gemaakt op basis van
genoodzaakt zijn zich continu aan te
het om de continuïteit van de
aantallen verzekeringen.
passen aan de steeds (sneller) verande-
organisatie en het lange termijn belang
rende marktbehoeften, klantwensen en
van de leden. Eventuele winst blijft in
Teeven steekt verzekeraars helpende hand toe
nieuwe wet- en regelgeving. Coöperatieve
de onderneming, om hiermee de
instellingen vormen hierop geen uitzon-
continuïteit van de onderneming te
Staatssecretaris Fred Teeven gaat samen
dering. Hierop volgt de constatering dat
waarborgen of om terug te geven aan
met het Openbaar Ministerie de belem-
het coöperatieve organisatiemodel
de leden.
meringen opheffen die verzekeraars
momenteel weer volop positief in de
ervaren bij het verhalen van de schade op
schijnwerpers staat, onder andere
financiële instellingen verschillen van
daders. Teeven heeft deze toezegging
vanwege relatief goede prestaties tijdens
andere organisatievormen doordat de
gedaan in een brief aan de Tweede Kamer
de financiële crisis. Toch worden volgens
leden vanwege hun eigenaarschap
over het slachtofferbeleid. In de brief
de auteurs van het artikel dikwijls vraag-
directe invloed uitoefenen.
benoemt Teeven vijf beleidsdoelstellingen
tekens gezet bij het verandervermogen
Besluitvorming over fundamentele
die de komende vier jaar het speerpunt
van coöperaties. Aan de hand van inter-
organisatorische aspecten, waaronder
vormen in het slachtofferbeleid. Ten
views bij zes van de grootste tien coöpera-
grootschalige verandertrajecten, ligt bij
aanzien van schadeloosstelling en herstel
tieve financiële instellingen is onderzocht
de leden van coöperaties.
hanteert de staatssecretaris het uitgangs-
wat de invloed is van het coöperatieve
punt dat de dader betaalt. Teeven erkent
organisatiemodel op het proces van groot-
gelijkheid en solidariteit zijn belangrijke
dat het voor verzekeraars lastig kan zijn
schalige organisatieveranderingen.
waarden binnen coöperatieve financiële
om de schade te verhalen en werkt
Alvorens op de bevindingen in te gaan,
instellingen. Deze waarden uiten zich in
daarom met het Openbaar Ministerie aan
schetsen de auteurs van het artikel een
een cultuur waar de focus ligt op het
het opheffen van belemmeringen die
helder beeld van het verschil tussen
welzijn van alle leden, maar ook op dat
verzekeraars in dit opzicht nog ervaren. Als
coöperatieve financiële instellingen en
van medewerkers en maatschappelijk
de dader niet kan betalen, bijvoorbeeld
niet-coöperaties - iets waar coöperaties
verantwoord ondernemen.
omdat hij niet bekend is, kan het Schade-
zelf nogal eens mee worstelen:
Strategisch doel: Het dienen van het
Governance structuur: Coöperatieve
Waarden & Cultuur: Democratie,
Eenvoudige aansluiting bij organisatie-
fonds Geweldsmisdrijven in de optiek van de staatssecretaris een tegemoetkoming
Coöperatieve grondslag
doelstelling
uitkeren.
Van oudsher zijn coöperatieve financiële
Iedere grootschalige organisatieverandering
instellingen als consumenten-coöperaties
begint met het vaststellen van het doel
Verandermanagement en coöperaties – een effectieve combinatie?
ontstaan, waarbij de klant zowel lid als
van deze verandering en de aansluiting
eigenaar is van de coöperatie. Tegen-
hiervan op de organisatiedoelstellingen.
woordig is dit bijzondere ledenaspect nog
Aangezien coöperatieve financiële instel-
Onder deze titel verscheen in de winter-
steeds duidelijk zichtbaar. De coöperatieve
lingen een scherp en helder beeld hebben
editie 2012/2013 van het tijdschrift
grondslag is zowel te zien in het strate-
van hun doel (dienen van het leden-
8
De onderlinge februari 2013
213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 9
belang), is deze toets relatief eenvoudig te
gevoel van ’verloren tijd’ in de plannings-
en besturing zo in dat ik mijn leden
maken. Bijkomend voordeel is dat coöpe-
fase wordt door deze vliegende start in de
voldoende betrek, maar ook voldoende
ratieve financiële instellingen, door hun
implementatie meer dan goedgemaakt.
slagvaardig ben?’ Ondanks de terugver-
nauwe banden met hun leden, altijd goed
dientijd in het tweede deel van het veran-
weten wat de exacte behoeften en
Effectief verandermanagement
derproces gaat het betrekken van leden
wensen zijn.
Dat organisatieverandering binnen coöpe-
vaak ten koste van de snelheid waarmee
ratieve financiële instellingen een bijzon-
coöperatieve financiële instellingen hun
Veel aandacht voor stakeholder-
dere dynamiek met zich meebrengt, is
koers kunnen wijzigen. Uitgebreide
management
zeker. Bovenstaande wijst echter uit dat
afstemming en toetsing met leden maakt
Leden hebben directe invloed bij groot-
het tijd is niet langer te kijken naar de
coöperaties enerzijds stabiel en behoedt
schalige verandertrajecten omdat zij
beperkingen die verandermanagement
hen voor het nemen van overhaaste
hiervoor toestemming moeten verlenen.
binnen de coöperatieve context met zich
beslissingen. Anderzijds kan dit coöpera-
Om de slagingskans voor die toestemming
mee brengt. De focus kan beter
tieve financiële instellingen belemmeren
te vergroten, is het essentieel bij alle
verschoven worden naar de mogelijk-
om snel in te spelen op veranderende
stakeholders draagvlak te creëren door ze
heden die dit bijzondere organisatiemodel
markteisen en -wensen. Als oplossing voor
bewust te maken van het nut en het
biedt. Het gedegen voorbereiden en
het dilemma van slagvaardigheid kiezen
belang van de verandering. Dit proces
plannen van een verandering, die te allen
veel instellingen er voor om aan de ’gover-
wordt van buiten af vaak bestempeld als
tijde aansluit bij het strategisch doel van
nance-knop’ te draaien en wijzigingen in
moeizaam en langdurig. De term
de organisatie, zit bij coöperatieve instel-
hun besturing door te voeren. Zo zien we
’moeizaam proces’ is hierbij echter een
lingen verweven in het DNA. De vraag
topcoöperaties en coöperatieve NV-struc-
relatief begrip, omdat de meeste coöpera-
’Verandermanagement en coöperaties:
turen onstaan. De algemene ledenverga-
tieve financiële instellingen gewend zijn
een effectieve combinatie?’ kan dan ook
dering wordt ook geregeld vervangen door
om uitgebreid met hun stakeholders af te
volmondig met ’ja’ worden beantwoord,
een ledenraad.
stemmen. De term ’langdurig proces’ is
aldus de auteurs. Als coöperatieve finan-
wel op zijn plaats. Door de invloed van de
ciële instellingen ergens goed in zijn, dan
Door aan de governance-knop te draaien
leden op de besluitvorming rondom een
is het in het effectief doorvoeren van
wordt een coöperatieve financiële
verandering is de planningsfase noodzake-
organisatieveranderingen. Zij zullen niet
instelling slagvaardiger. Veranderingen
lijkerwijs tijdsintensief.
vaak betrapt worden op het terugdraaien
kunnen eenvoudiger geïnitieerd worden
of halverwege radicaal omgooien van
en afstemming met de selecte groep
Tijdsinvestering leidt tot tijdswinst
reeds in gang gezette plannen, doordat ze
’direct stemgerechtigde’ stakeholders gaat
De ruime tijdsbesteding tijdens de
organisatieveranderingen altijd grondig
makkelijker. Ook wordt door selectieve
planningsfase wordt echter terugverdiend
afstemmen op het strategisch doel en met
samenstelling van de ledenraad de
in het vervolgtraject. Dit begint al met de
hun leden.
’expertise-gap’ tussen management en
formele besluitvorming die, vanwege de
leden (gedeeltelijk) gedicht. Keerzijde is,
goede doordachtheid van het plan en
De uitdaging: betrokkenheid vs.
dat een groot deel van de leden meer op
afstemming met alle stakeholders, vaak
slagvaardigheid
afstand komt te staan en het gevoel van
niets meer dan een formaliteit is. ”Slechts
Betekent dit nu dat het coöperatieve
betrokkenheid afneemt. Uitsluitend
1 op de 100 voorstellen die wij voor-
model als schoolvoorbeeld dient om
wijzigen van de besturingsstructuur lost
leggen aan onze ledenraad wordt
vanuit een veranderkundig perspectief de
het dilemma dus niet op.
afgekeurd”, aldus één van de geïnter-
’ideale’ organisatie in te lichten? Die vraag
viewden. De goede voorbereiding betaalt
wordt ontkennend beantwoord. Naast de
Helder doel en coöperatieve cultuur
zich ook terug in de start van de imple-
grote voordelen van een coöperatief
Coöperatieve financiële instellingen
mentatie. Vaak is hier weinig weerstand
model is er tevens het dilemma waar veel
moeten de oplossing voor het dilemma
merkbaar en zijn hooguit kleine aanpas-
coöperatieve financiële instellingen mee
’betrokkenheid versus slagvaardigheid’ dan
singen nodig in het veranderplan. Het
worstelen: ’Hoe richt ik mijn organisatie
ook niet alleen zoeken in de governance. De onderlinge februari 2013
9
213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 10
S L O TA R T I K E L
Omzet (mln €)
FTE’s
Leden
Verzekering
19.650
19.302
6.900.000
Bank
13.378
59.670
1.862.000
VGZ
Verzekering
10.555
10.555
3.405.618
4
CZ Group
Verzekering
7.065
7.065
2.696.720
5
Menzis
Verzekering
4.998
4.998
1.687.510
6
ONVZ
Verzekering
853
350
320.000
7
Univé
Verzekering
426
1.000
905.720
8
DELA
Verzekering
383
1.293
3.204.571
9
TVM
Verzekering
280
401
5.200
PGGM
Pensioenen
240
1.066
553.000
Naam
Sector
1
Achmea
2
Rabobank
3
10
10 grootste coöperatieve instellingen in Nederland
Bron: NCR, 2012
Krimpenerwaard De Onderlinge Lek & IJssel werd op 22 april 1908 opgericht door een aantal agrariërs in de Krimpenerwaard. De belangrijkste plaatsen in het werkgebied zijn Ouderkerk aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel, Krimpen aan de Lek en Lekkerkerk. De Onderlinge Lek & IJssel is de meest westelijk gelegen onderlinge die bij de SOBH is aangesloten. Het premie-inkomen bedraagt ongeveer € 650.000 en de variaopbrengsten ongeveer € 250.000 per jaar. Er werken zeven medewerkers
De sleutel zit hem in het effectief
dialoog met ze
op 5,7 fte; zij bedienen circa 3.000
toepassen van alle drie de elementen
aan te gaan over
klanten, van wie er 2.250 lid van de
waarmee een coöperatie zich onder-
het reilen en
onderlinge zijn. In de jaren tachtig
scheidt: strategisch doel, waarden &
zeilen van onze
besloot het bestuur van de onderlinge
cultuur én governance. Leden hoeven niet
organisatie’. Door
in het centrum van Lekkerkerk, waar
bij alle besluitvorming betrokken te
digitale ontwikke-
een groot woonhuis werd gesloopt, een
worden om hun belang te borgen en een
lingen, zoals het
nieuw kantoor te laten bouwen. Ook de
gevoel van betrokkenheid te creëren.
inzetten van social
Rabobank aasde op het bouwperceel,
Governance is slechts een middel. Indien
Wannes Remmers
media of online
maar de onderlinge wist het te
een instelling haar strategisch doel helder
(Magnitude), mede-
ledenpanels, is dit
bemachtigen met een bod dat 500
voor ogen heeft en een interne cultuur
auteur.
steeds eenvou-
gulden hoger lag. Het pand van de
creëert die tot in de haarvaten gericht is
diger. En als dat
onderlinge bestaat uit zes units,
op het waarmaken van dit doel, kan het
niet afdoende is, zoek ze dan zelf actief
waarvan er twee in eigen gebruik en
gros van de besluiten overgelaten worden
op.
vier verhuurd zijn. Deze investering is in
aan het management en de ledenraad.
de loop der jaren zeer rendabel
Geef hierbij het management duidelijke
Tot slot
gebleken. In 2012 werden de twee
kaders en verantwoordelijkheden en geef
Helaas bestaat er geen ideale verander-
kantoorunits ingrijpend vernieuwd,
de leden de mogelijkheid haar hier op af
managementformule voor het invullen van
waardoor de onderlinge in ieder geval
te rekenen. Op welke manier kan dan
de drie elementen doel, governance en
qua huisvesting weer helemaal klaar
tussentijds de betrokkenheid van de leden
cultuur. Geen enkele instelling is hetzelfde.
voor de toekomst is.
worden gewaarborgd? Hoe voelsprieten
Het besef dat alle drie de elementen
onder de leden behouden, ter controle dat
doordrongen dienen te zijn van het coöpe-
een instelling continu in het belang van de
ratieve gedachtegoed en in samenhang
leden handelt? Dat is voor een groot deel
gemanaged dienen te worden, is het
cultuur. Blijf continu in gesprek met de
belangrijkste. Uitsluitend dan zullen coöpe-
leden. Zoals een respondent aangaf:
ratieve financiële instellingen erin slagen
’Ledenbinding en ledenbemoeienis is
hun leden betrokken te houden en zowel
essentieel voor onze organisatie. Wij
effectief als slagvaardig de toekomstige
proberen dit te realiseren door continu de 10
De onderlinge februari 2013
veranderingen succesvol te realiseren.
213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 11
Onderlinge Lek & IJssel in Lekkerkerk
”We merken dat grote maatschappijen nu in onze vijver aan het vissen zijn” De Onderlinge Lek & IJssel gaat doortastend en creatief de concurrentie met
hebben natuurlijk nog andere conse-
de grote maatschappijen aan. Aldus blijkt uit een gesprek met de directeur
quenties voor de onderlinge. ”We merken
van de onderlinge, Ron Norder. Hij kwam in 1994 bij de onderlinge in
heel goed dat de grote maatschappijen
Lekkerkerk werken, als boekhouder-systeembeheerder, en werd in 2005
momenteel ook in onze vijver aan het
gevraagd er leiding aan te geven.
vissen zijn”, zegt Norder. ”De levenmarkt levert niet veel meer op, dus die
”Wil je een eerlijk antwoord?” zegt Ron
mische recessie en alle uitwassen daarvan.
inkomsten missen ze, en daarom hebben
Norder, als reactie op de vraag of het nog
”Als je hoort hoe onze mensen hier aan
ze hun focus verlegd naar de simpele
wel leuk is om leiding aan een onderlinge
de balie soms door klanten worden
schadeverzekeringen, die vroeger onder
te geven. Zijn wedervraag doet vermoeden
behandeld… Mensen hebben het
hun niveau waren. Wij zitten klem tegen
dat er aangenamere tijden zijn geweest.
moeilijker, financieel, en denken dan: ik
Rotterdam aan en merken daarom de
Norder moppert, net als velen van zijn
ga het wel bij de verzekeringen halen.
concurrentie van tussenpersonen en
collega’s, over de administratieve
Als ze het dan niet krijgen, is het hier te
maatschappijen heel goed.” De Onderlinge
rompslomp die hem wordt opgelegd en de
hoog, te laag en te klein. Wij doen alleen
Lek & IJssel zoekt daarom naar mogelijk-
wetten en regels die hem van het eigenlijke
maar ons best en meer kunnen we niet
heden om premies te verlagen, om de
werk afhouden, namelijk marketingacties
doen. Heel sporadisch komt iemand nog
concurrentie aan te kunnen, maar niet
opzetten, nieuwe producten bedenken,
eens een taart brengen omdat we een
alleen daarom. Ron Norder: ”Er staan hier
kosten besparen, zaken bijsturen, met
schade goed hebben afgewikkeld. Dan
ook mensen aan de balie die al dertig jaar
maatschappijen over premies discussiëren
stuiteren we als het ware van onze stoel en
bij ons verzekerd zijn, maar die nu onder
en wat dies meer zij. ”Dat vind ik namelijk
hebben we zoiets van: het kán dus nog.”
de schuldsanering vallen en daarom bij
wel leuk om te doen!” geeft hij stellig aan.
ons weg moeten – terwijl ze dat eigenlijk
Het is echter niet alleen de uit zijn voegen
PREMIES VERLAGEN
niet willen – als ze voor twee tientjes op
gegroeide papierwinkel die hem parten
De economische recessie en de verschil-
jaarbasis bij een internetverzekeraar
speelt. Nog vervelender vindt hij de econo-
lende crises die eraan voorafgingen,
goedkoper terecht kunnen. Die mensen zeggen dat ze over onze service niet te klagen hebben, maar wel ieder dubbeltje moeten omdraaien. Daarom bekijken we nu wat we aan onze eigen premies kunnen doen. We kunnen sowieso niet met alle stuntprijzen mee, maar we zijn wel al maanden aan het rekenen tot hoever we kunnen zakken om aan de leden tegemoet te komen en toch de brandportefeuille nog rendabel te houden. Weggeven is geen optie, want je bent er voor de leden en dat betekent ook dat je continuïteit moet hebben, maar we zullen daar de bekende gulden middenweg in
Ron Norder.
moeten vinden.” De onderlinge februari 2013
11
213.0133 FOV Februari nw:212.0891 FOV Januari
04-03-2013
08:10
Pagina 12
TOTAALPAKKETTEN
hebben daar ook wel oren naar en
over gesproken, maar dat wil nog niet
De gegeven situatie vergt doortastendheid
daarom wordt nu bekeken in welke mate
zeggen dat we over een maand al zover
en creativiteit en dat is de Onderlinge Lek
daar animo voor is en wat er mogelijk is.
zijn. Wij zouden graag sneller willen gaan,
& IJssel wel toevertrouwd. Enkele decennia
Onze leden hebben behoefte aan een
niet te snel want dan maak je fouten,
terug was zij een van de eerste onder-
pakket met daarin onze opstal-inboedel-
maar we moeten niet wachten totdat alles
lingen in Nederland die haar leden varia-
verzekering of alleen inboedel bij
om ons heen al is veranderd. Nu hebben
verzekeringen ging aanbieden. Nu nog
huurhuizen, aansprakelijkheid, door-
we nog vlees op de botten en kunnen we
biedt de onderlinge de leden een volledig
lopende reis en doorlopende annulering
eventueel kosten maken voor een trans-
pakket financiële diensten aan, inclusief
inclusief werelddekking en wintersport, en
formatieproces.” De onderlinge in
hypotheken en pensioenen. Alleen collec-
rechtsbijstand zonder fiscaal vermogen.
Lekkerkerk wil zich nu nog niet aansluiten
tieve pensioenen moest de onderlinge
Daarvoor willen we een vaste prijs per
bij de collega-onderlingen in Reeuwijk,
enige tijd geleden afstoten, omdat zij
maand voor onze leden maken. Van de
Montfoort, Kamerik, Soest en Cothen, die
vanwege haar omvang niet aan het
SOM verwachten we dan, vanwege de
op termijn onder een coöperatieve paraplu
wettelijk minimumaantal contracten kon
toegenomen productie, een extra korting,
gezamenlijk willen verdergaan. ”Maar wie
voldoen. Ook nu weer echter toont de
zodat het ten opzichte van de concurrentie
weet”, zegt Ron Norder. ”Als het een hoop
onderlinge haar ambitie en onderne-
nog enigszins acceptabel is. Want voor
administratieve rompslomp richting De
mingslust. Ron Norder: ”Ik heb bij de SOM
de klanten die helemaal willen worden
Nederlandsche Bank en de trammelant
aangegeven dat ik totaalpakketten wil gaan
ontzorgd, mag het best een paar euro
van het zelf verzekeraar zijn wegneemt en
aanbieden, tegen nettoprijzen en met
meer kosten, maar natuurlijk geen
als je je eigen gezicht richting de leden
een vast bedrag per maand voor onze
driehonderd euro per jaar. Dus daarom
behoudt… Maar zolang we nog rendabel
dienstverlening. Daarmee heb je dan
wordt er nu stevig gerekend, door ons,
zijn, willen we zelfstandig blijven.”
eigenlijk al een overgang naar een
door andere onderlingen en door de
abonnementsvorm. Andere onderlingen
SOM.”
Is het nog leuk om leiding aan een onderlinge te geven? Uiteindelijk wil Ron Norder
SAMENWERKING
de vraag toch bevestigend beantwoorden.
COLOFON
Met een aantrekkelijk pakket producten en
”De mensen in de dorpen hier gunnen
De onderlinge is een uitgave van de FOV (Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland) en verschijnt 10 keer per jaar in een oplage van 1.000 exemplaren. Leden van de FOV zijn gratis geabonneerd op De onderlinge.
diensten, tegen acceptabele prijzen,
ons de omzet en willen dat we de zaken
probeert de Onderlinge Lek & IJssel de
voor hen regelen. Ook hebben we een
economische malaise het hoofd te bieden.
leuke groep medewerkers, die allemaal
Een zelfstandig voortbestaan is daarbij het
al jarenlang voor de onderlinge werken.
hoofddoel. De onderlinge koestert die
We weten wat we aan elkaar hebben
zelfstandigheid al 104 jaar en is in al die
en de boog hoeft niet acht uur per dag
jaren ook maar één keer met een andere
gespannen te staan. Nee, gelukkig zijn
onderlinge gefuseerd, namelijk drie jaar
er nog heel veel leuke kanten aan dit
Redactiecommissie:
Chris van Toor
Met medewerking van: Peter van Steen, Geldermalsen en Hester Heleen Fotografie, Amerongen Redactiesecretariaat:
Productie en druk:
Loes Malherbe Postbus 148 3700 AC Zeist T 030 - 656 71 60 F 030 - 656 75 04 E
[email protected] I www.fov.nl Drukkerij De Eendracht, Schiedam
© Overname van (gedeelten van) artikelen is toegestaan mits de bron wordt vermeld. ISSN 0927-6173
12
De onderlinge februari 2013
geleden, met de kleinere onderlinge in Ouderkerk aan den IJssel. Ondanks de hang aan autonomie sluit de onderlinge een intensievere samenwerking met andere onderlingen niet uit. ”Ik denk dat we daar niet aan kunnen ontkomen”, zegt Ron Norder. ”Bij de SOBH heb ik al verschillende keren aan de bel getrokken of we niet wat meer samen kunnen doen, bijvoorbeeld op marketinggebied en op het gebied van ict. Daar wordt ook wel
werk!”
