EUCHARISTIEVIERING SINT-PAULUSKERK zondag u

EUCHARISTIEVIERING SINT-PAULUSKERK zondag 10.30 u PASTOOR Paul SCHEELEN Onthaal, pastoraal gesprek, doop, huwelijk, uitvaart [email protected] 0476/34 69 12 PAROCHIESECRETARIAAT Sint-Paulusstraat 22, 2000 Antwerpen 03/231 33 21 KERKFABRIEK SINT-PAULUS Voorzitter Walter Vrinssen PR, kerkgebouw en crypte 03/231 31 48 of 0477/50 01 90 [email protected] CONCERTEN EN EVENEMENTEN Leo Van achter 0473/97 83 36 [email protected] TOERISME EN RONDLEIDING Sint-Paulusvrienden: [email protected] Robert Vanherp 0495/57 02 92 Walter Geluyckens 0494/44 82 53

26ste jaargang nr. 1 april 2016

EUCHARISTIEVIERINGEN APRIL 2016 Zo 3 Zo 10 Zo 17 Zo 24

10.30u Koormis - voorganger Z.E.H. Michel Van Bostraeten 10.30u Koormis - voorganger pastoor Paul Scheelen, E.H. Verbeke, E.H. Franco 10.30u Orgelmis - voorganger pastoor Paul Scheelen 10.30u Orgelmis

Zondag 3 april om 10.30u eucharistieviering voorgegaan door Z.E.H. Michel van Bostraeten. Muzikale omlijsting door het koor “4-Tune” en een gastkoor uit Valencia (Spanje). Zondag 10 april om 10.30u plechtige eucharistieviering voorgegaan door pastoor Paul Scheelen in concelebratie met E.H. Peter Verbeke en E.H. Stefaan Franco. Muzikale omlijsting door het koor “Ars Musica” olv. Jo Suykerbuyk. Aan het orgel Nicolas De Troyer, titularis Zondag 24 april is tijdens de eucharistieviering van 10.30U een koor uit Deventer (Nederland) te gast voor de muzikale omlijsting.

LIEF EN LEED IN ONZE PAROCHIEGEMEENSCHAP Gedoopt

Anna Grubben 05.03.2016 Babette Buchheit 19.03.2016 Nathaniel Kmau 27.03.2016

Overleden

José Asselberghs

2

06.03.2016

PARIJS – BRUSSEL- GOLGOTHA Het was anders vieren dit jaar. De “messe in angustiis”van Haydn klonk indringender dan ooit. Velen vroeger de homilie van pastoor Paul Scheelen. Wij drukken ze hier af De grond daverde. Alles bewoog, alles trilde en werd uit zijn lood geslagen. Een kind schreeuwde in een donkere tunnel vol brandlucht. Diep menselijk drama. Dat doet terreur met een samenleving. De Goede Vrijdag van menselijke onzin in Parijs of Brussel of Golgotha. We hebben onze onschuld verloren, dachten alles onder controle te hebben. Sommigen roepen om geweld. Anderen willen koppen zien rollen. Een Franse president roept: “la France est en Guerre”. Maar is er geen diepere wijsheid? Het is waar. Er zit in de wereld een frustrerend mechanisme waardoor het goede moeizaam verdragen wordt en zich moet verschuilen om te kunnen overleven. Ooit hebben kunstenaars dit afgebeeld als “de schreeuw”. Is er weerklank voor machteloze pijn in dit heelal? Het is die schreeuw die ons brengt bij het hart van het paasmysterie. Ik beluister nog eens het evangelie. Na de terreurdaden van het Joodse en Romeinse monsterverbond tegen de nieuwe lente van de beweging rond Christus, wordt het vreemd stil. Leerlingen hurken ontredderd samen. Vrouwen doen wat vrouwen altijd doen: gebaren stellen van tederheid. Welriekende kruiden tegen de stank van lijken, balsemende olie. Er is geen engel die uitroept: “mirakel, mirakel!” Waar was je dan God? Alleen verstilling krijgt ruimte. Spontane hulp veert op. Deuren zwaaien open. God, je bent in de handen en harten van professionele hulpdiensten, gratis taxiservice en gaat de kruisweg mee van stervenden, gekwetsten. Je schrijft met krijt op het beursplein. 3

Kaarsjes worden ontstoken voor getraumatiseerden in Brussel en wereldwijd. Iemand legt een bloem neer, beseffend hoe vlug ze verwelkt. Pianoklanken tillen de gevoelens op met ‘imagine’ van Lennon. “Quand on n’a que l’amour”. Het wordt stil. Pasen heeft niets te maken met een lijk dat plots uit de kast komt. De steen is weggerold en een jonge man in het wit zit naast de plaats waar Jezus dode lichaam werd neergelegd. “Kijk, Hij is niet hier!. Zoek Hem niet bij de doden” Dit feest van de Opstanding heeft alles te maken met een kantelmoment waardoor al het goede, in de grijnslach van de samenleving terecht gekomen, boven het onbegrip wordt uitgetild tegen de logica van de wereld in. Waar het leven meedogenloos tegen de muur werd gesmeten, wordt een nieuwe horizon geopend door een Liefde die sterker is dan de dood. In de nevels van hun vragen stond Hij opnieuw aan hun zijde: “Heb geen angst” En daar groeide zacht, als een broze krokus, het Godsverlangen dat sterker is dan alles wat het leven stuk maakt. Liefde die niet loslaat. In de Joods-Christelijke traditie is het woord liefde geen sentiment, geen zoete broodjes bakken met iemand die je bedreigt. Het is de ander steeds weer hetzelfde respect bieden dat je voor je zelf verwacht. Ooit klonken drie woorden op in onze humaniteit. “Liberté, égalité, Fraternité” Wonderlijk hoe die begrippen “elke mens is gelijk” en “broederlijke solidariteit” stilaan weggedeemsterd zijn in onze zo geprezen absolute waarden. We hebben onze onschuld verloren.

4

Pasen is een opdracht van opstandigheid tegen alles wat het leven vernedert. “Ga naar Galilea, de plek waar het leven pijn doet. Durf het kwaad aan te raken, leg uw handen op de kwetsuren van mensen, genees zieken ..’. De jonge man in het wit daagt ons uit. Pasen is niet, zoals iemand schreef, “het antwoord op onze vragen. Pasen is de vraag bij onze versteende antwoorden”. zalig paasfeest.

En in die hunkering naar Paaslicht mochten we Nathaniel onderdompelen in Gods liefde en onze betrokkenheid. Juist zeven jaar geworden, nog geen papieren wel veel vriendschap. Hij ontving een nieuwe naam: Timoty, ‘eerbied voor God” Pasen is de dag waarop we als gelovigen onze doopgelofte hernieuwen. Deze Paaszondag was een dag met een extra feestelijk tintje door de doop van Nathaniël. Onze kleine vriend, die tevens zijn zevende verjaardag vierde kreeg als doopnaam Timothy. Nathaniël werd vergezeld van zijn fiere mama Josphine, meter Caroline en peter Philippe. Jeanette Knoops

5

MAG HET IETS SUBTIELER? In vorig krantje schreef Bruno Segers: Vaak wordt ik overvallen door een gevoel van hopeloosheid en vermoeidheid door de vaak simplistische, oppervlakkige en achterhaalde manier waarop velen reageren op diep menselijke vragen. Ik schreef toen dat ik graag in een tweede deeltje het verschil wilde verduidelijken tussen moderniteit en postmoderniteit. Wij komen uit de moderniteit. Maar wat betekent dat, en zijn wij nog modern? De moderniteit is een gevolg van de Verlichting. Beiden beklemtoonden het belang van de rationaliteit om de wereld te bestuderen en aan te passen aan menselijke behoeften. Dat was een enorme stap voorwaarts voor wetenschap en techniek en voor het verbeteren van de leefomstandigheden van vele mensen. Deze vooruitgang was zo verbluffend en aanlokkend, dat ze sindsdien wereldwijd werd overgenomen. Maar iedere verandering heeft ook een keerzijde, zoals we ondertussen weten. Eén van de problemen was/is dat de rationaliteit zichzelf stilaan uitriep tot de enige vorm van geldige kennis, en zich geroepen voelde om te oordelen over wat redelijk en aanvaardbaar was/is, en vooral wat niet. De Franse filosoof Michel Foucault (1926 – 1984) merkte op dat de rationalistische denkers zeer sterk waren in het invoeren van categorieën waarin zij alles verdeelden: rationeel/irrationeel, gezond/ongezond, normaal/abnormaal, enz… Categorieën werden natuurlijk ook gebruikt om andere manieren van denken te beschrijven, en vaak vervolgens af te voeren. De rationaliteit werd daardoor despotisch, en alles wat beschouwd werd als niet-rationeel werd dus als infantiel gecatalogeerd, en vervolgens weggelachen. Men kwam meer en meer in een dogmatisch en gesloten systeem terecht.

6

De Amerikaanse filosoof John D. Caputo (1936) vindt dit een verschraling van het begrip waarheid, dat geen recht doet aan de veelzijdigheid van het menselijk subject en aan het dynamisme van de werkelijkheid1. En de Britse auteur Michael Foley (….) citeert Oscar Wilde die reeds in de 19° eeuw stelde dat mensen tegenwoordig de prijs van alles weten, maar van niets de waarde.

elkaar moeten aanvullen.

In The Age of Absurdity. Why Modern Life Makes it Hard to be happy2 klaagt Foley deze verschraling van ons denken aan, omdat dit discours enkel gericht is op het nuttige, op categorieën en onderscheidingen, regels en procedures, en leeft van controles. Daardoor wordt volgens Foley de andere kant van ons denken, die gericht is op het onverwachte, ambigue en verrassende, en dat ook empatisch is en gericht op het creatieve en het spirituele, veronachtzaamd. Idealiter zouden beide vormen van denken

Als reactie op deze dwingende eenzijdigheid van de moderniteit ontstonden denkstromingen die men vaak aanduidt met de term postmodern of postmoderniteit. Deze denkrichting erkent de verwezenlijkingen van de moderniteit, en wil zeker niet terug! Wel wil ze een correctie aanbrengen op wat zij beschouwt als een dogmatische en verschraalde eenzijdigheid. De modernen beschouwden alles als één groot eerder ‘verticaal’ systeem, samengehouden door een centraal hoogste principe. De postmodernen denken eerder dat de werkelijkheid ’horizontaal’ of lateraal in elkaar zit: een wereldwijd web waarin het geen zin heeft te spreken over waar het begint en eindigt. Uniformiteit, het kernbegrip van de moderniteit, wordt door de John D. Caputo, Truth. Philosophy in Transit, Penguin Books, London, 2013. Caputo komt verder in dit artikel nog ter sprake. Verdere informatie, zie: Bruno Segers, Heeft het postmodernisme de waarheid in pacht? Streven, maart 2015. 2 Micheal Foley, Absurde overvloed. Waarom het zo moeilijk is om gelukkig te worden?, Atlas, Amsterdam, 2012. Zie: Bruno Segers, Wat het geluk in de weg staat, Streven, januari, 2014. 1

7

postmodernen vervangen door pluriformiteit. In feite is postmodernisme volgens Caputo meer een manier van denken dan een geheel van leerstellingen. Waarheid wordt hier vooral een gebeuren, veel meer dan iets statisch. Het is iets waarbinnen men tracht te leven, een inspiratie of denkhorizon. De Franse filosoof Paul Ricoeur (1913 – 2005) schreef: ‘j’espère penser dans la vérité’. Vaak wordt aan het postmodernisme verweten dat het een soort relativisme met zich meebrengt, een vorm van ‘ieder zijn waarheid’, die zou impliceren dat alle meningen evenwaardig zijn. Maar dat is niet wat wordt bedoeld. Het begrip ‘relatie’ wijst op het feit dat alles gebeurt in een context, en dat die context belangrijk is om te verstaan wat aan de hand is, waarover het gaat, en wat de waarde en betekenis van iets is, vroeger, maar ook nu. Natuurlijk is dat inzicht al vroeger ontstaan, en hoeft men geen postmodernist te zijn om context en relatie te integreren in een tekst of voordracht. Een mooi voorbeeld hiervan is hoe pastor Paul Scheelen gedurende enkele avonden het Lucas-evangelie toelicht. Het gaat niet over ‘dit staat daar, en dat staat hier’. Wel situeert hij de tekst in zijn historische context, binnen specifieke gemeenschappen, en in samenhang met de ontstaansgeschiedenis van de vier evangeliën. Daardoor kunnen we aanvoelen wat revolutionair was in de christelijke boodschap, en ook hoe de tekst tevens verwijst naar teksten en inzichten van de joodse cultuur van toen, binnen een hellenistische en Romeinse context. Deze avonden zijn geestverruimend en inspirerend. Ik gaf dat voorbeeld om te illustreren hoe alle verstaan gebeurt binnen een context en een interpretatiekader.

8

De kunst is een onderscheid te maken tussen een geschikt interpretatiekader en een minder geschikt. Het is dus geen kwestie van absolute zekerheid versus relativisme, maar een kwestie van een meer doordachte en gemotiveerde interpretatie tegenover een minder doordachte. Verstaan vraagt inspanningen, intellectueel maar ook emotioneel, en is steeds verstaan binnen een veranderende horizon van tijd en plaats. Belangrijk is ook dat een doordacht en gemotiveerd standpunt of interpretatie ook kan/moet verdedigd worden, liefst in alle openheid en respect. Een goede interpretatie is geen muur tussen de werkelijkheid en ons maar een raam in de muur, een punt van waarop we de werkelijkheid kunnen waarnemen. In het volgend Sint-Pauluskrantje wordt uitgelegd waarom strikte tegenstellingen, zoals gelovige/atheïst achterhaald en verschralend zijn. Bruno Segers

N.B: Een boeiend artikel van Bruno verschijnt kortelings in Streven. In hun inhoudstafel vat de redactie dit werkstuk zo samen: ”Vertrekkend van zijn jarenlange vrijwilligerswerk als toezichter en toelichter in de prachtige Sint Pauluskerk te Antwerpen, vertelt de auteur wat hem daar beroert en verontrust. Gevoelig voor onze culturele en spirituele traditie, maar geconfronteerd met de teloorgang van deze erfenis door het onbegrip ervan, geeft hij aan wat hij als essentieel en inspirerend ziet.” Van Streven zal een exemplaar ter inzage gelegd worden in het vrijwilligerslocaal. Ook mogen enkele nummers te koop aangeboden worden in de balie aan het gunsttarief van 5 € i.p.v. 9€.

9

PALMZONDAG EN KINDEREN MET PALMPASEN

Ze liepen fier tussen al die grote kapelheren toen de palmwijding gebeurde in de calvarietuin. Verwoed staken ze de buxus de hoogte in zoals de vrienden van Jezus toen hij op een eenvoudig ezeltje de stad Jerusalem betrad. De grote mensen konden echt niets anders dan hun voorbeeld volgen. Omhoog die palmtakjes. Hosanna. De buren zullen het geweten hebben. Tijdens de nevendienst kropen ze dicht bij elkaar. Jawel, ze zouden ook wel hun ezeltje uitgeleend hebben aan Jezus. Er was enige twijfel rond het jasje dat op de weg diende gespreid. Wat zou mama zeggen? Maar kom, er moest gewerkt worden aan de stokken die het kruis voorstelden. Vlug de haan bovenaan bevestigen. Je weet wel, die van Petrus. Toch niet mooi dat Petrus zei: “ik ken Jezus niet”. Daarom kraaide die haan drie keer. En Hiroko had die haan gebakken. 10

Er waren ook dertig snoepjes, die allemaal zilverlingen van Judas waren. Misschien was er wel een zilverling gesneuveld onderweg of in een mondje verdwaald. Wie maalt erom? Maar ook alle kleuren van rode en bruine en gele en blanke mensen hebben we gehangen aan het kruis van Jezus. Vrede op aarde, zo hadden de engelen dat ook al een keer gezongen. En kijk eens toen kwamen we weer in de kerk, wij allemaal met ons Palmpasen. Kijk maar naar de foto bovenaan. Zo stonden we daar. Toen het Onze Vader werd gebeden hielden we opnieuw rond de priester onze Palmpasen naar boven. Nu maar wachten op de volgende kindernevendienst. Werkgroep kinderliturgie: Ambra en Dirk

VOORSTEL Steeds vertellen jonge koppels ons dat ze het fijn zouden vinden indien er wat meer gerichte aandacht zou besteed worden aan de kinderen tijdens de viering. Daarom hebben we gekozen voor een nevendienst die eindigt na de homilie van de voorganger. Mama’s en papa’s die geïnteresseerd zijn om mee te werken aan de kinderliturgie die om de twee maanden plaats heeft, zijn van harte welkom met hun talenten rond muziek, vertellen, dansen, creatief verwerken. Gezinnen die graag op de hoogte worden gebracht van de vieringen sturen we op voorhand een mail met tekeningen of tips voor de kinderen.

Gelieve te mailen naar: Dirk Van Gogh ([email protected]); Ambra Van Thielen ([email protected]) 11

EEN ONVERWACHTE ONTMOETING Het is overbekend van televisie: de paus die van uit het raam van zijn werkkamer van de Sint-Pietersbasiliek iedereen de zegen geeft. Dit gebeurd elke zondag om 12.00u ’s middags, behalve als âus Franciscus in het buitenland is. Het geheel is via grote TV-schermen te volgen. De paus houdt ook een wekelijkse audiëntie op woensdag in het Paulus VI auditorium of op het SintPietersplein. Wie zien we daar verschijnen? Onze parochianen Mathy Meuris en zijn ouders Marc en Jeannine. Niet zo maar een verre, vluchtige ontmoeting, maar een hartelijk, persoonlijk contact tussen twee warme personen: paus Franciscus en Mathy. Verder valt er maar alleen te zeggen: “Beelden zeggen meer dan woorden”. Blijkbaar waren Mathy en zijn ouders toen niet de enige SintPaulusfans op het Sint-Pietersplein, al hebben ze elkaar niet ontmoet: Stan Geel, oud parochiaan en lid van de Rozenkranskapel.

Met dank aan Wilfried Van den Brande die ons opmerkzaam maakte over dit prettig gebeuren. Erwin Vandecauter 12

Sint-Paulus binnen de muren 2015 De wat rare naam voor een jaarboek van de Sint-Paulusvrienden refereert naar Sint-Paulus buiten de muren bij Rome waar de apostel Paulus zou begraven zijn, een woordspeling. Wat speelt zich af binnen de muren van onze kerk. Heel veel, we staan er zelf versteld van. Om onze leden een overzicht te geven van een aantal activiteiten gedurende het voorbije jaar en te bedanken voor hun steun stelden we een jaarboek samen. We vragen onze leden ook om hun e-mailadres, zo kunnen we in de loop van het jaar berichten over nieuwe activiteiten. De betrokkenheid wordt groter, het is de bedoeling onze leden regelmatig uitnodigen op diverse evenementen . Het jaarboek 2015 heeft het o.a. over de Onze-lieve-Vrouw van Goed Succes, over onze facebookpagina en audiogidsen, de restauratie van het dubbelpaneel de Rozenkrans allegorie, tal van voorbije activiteiten, Antoon van Ysendyck , de terugkeer van ontvreemde schilderijen…. Op de voorpagina een aquarel van Samuel Read uit 1864 met de hoofdingang van de SintPauluskerk, met rechts een piepklein huisje dat tegen de kerkgevel aanleunde. In 1888 huisde er een snoepverkoper G Van Hest en tot vlak voor de afbraak van het huisje in 1896 woonde en werkte er een bakker. Wie lid is van de SintPaulusvrienden ontvangt automatisch dit jaarboek. Ben u geïnteresseerd in een lidmaatschap ( 15-30 of 60 euro) dan graag een mailtje naar [email protected] U steunt onze werking en werkt zo mee tot behoud en herstel van ons historisch patrimonium.

Walter Geluyckens

Sint-Paulus binnen de muren 2015

13

VRIJWILLIGERS DAG Vrijdag kwamen zo’n 26 medewerkers naar de vrijwilligersdag. In de voormiddag maakten we praktische afspraken en vertelden we aan de medewerkers wat er volgend toeristisch seizoen zoal op het programma staat. Dat programma is niet niks, wie op de kalender van de parochie kijkt www.sint-paulusparochie.be merkt dat er bijna om de drie dagen een activiteit in de kerk plaats heeft. Belangrijk is dit jaar onze medewerking aan het 800 jarig jubileum van de Dominicanen. We eindigden met een korte bezinning rond het schilderij “ de kruisdraging” van Anton Van Dijck. Nadien aten we samen een broodmaaltijd in de crypte , om 14 uur stonden we aan de Sint-Jacobskerk. Een andere prachtige monumentale kerk in deze stad. Onze gids Jos Aerts gaf een schitterende rondleiding. Voor alle duidelijkheid geen familie van Bruno Aerts de pastoor van de SintJacobskerk. Als toemaatje mochten we van de eigenaars van het restaurant Bernadin, de Sint-Jacobskerk bekijken vanuit hun tuin en het 5 ringensteegje ontdekken. De eigenaars van restaurant Bernardin lieten de vervallen huisjes rond de kerk als B&B opknappen. We sloten af in het lokaal van de Sint-Jacobkerk met taart en Cava, als traktatie voor....mijn 65 ste verjaardag. Wie zin heeft om onze groep enthousiaste medewerkers te komen vervoegen en enkele namiddagen per maand mee het onthaal wil verzorgen is steeds welkom. Wil je lid worden van de Sint-Paulusvrienden en zo op de hoogte wil blijven van wat er allemaal in de SintPauluskerk gebeurd stuur dan een mailtje naar: [email protected] Walter Geluyckens 14

Feestjaar voor Sint-Paulus als Dominicaner kerk Het 800 jarig jubileum van de Dominicaner gemeenschap zal een belangrijk hoogtepunt kennen in onze Sint-Pauluskerk met een slotviering, voorgegaan door de Algemene Overste van deze Internationale orde op 10 september 2016. Zestien banieren van beroemde Dominicanen uit de vroege maar ook hedendaagse geschiedenis zullen tijdens de zomermaanden naar de Sint-Pauluskerk komen. Teksten en een interessante brochure als info zal de spiritualiteit doorheen de eeuwen voelbaar maken. De Sint-Paulusvrienden zullen een brochure samenstellen met al de Dominicaanse heiligen waarvan een afbeelding in de kerk te vinden is. De bedoeling is om tijdens het Dominicusjaar aan groepen en scholen een rondleiding over en rond Dominicus aan te bieden Drie Dominicanen geven een lezing in onze kerk. Evenveel Sint-Paulusvrienden vertellen op 9 juni over de Dominicanen van de Sint-Pauluskerk. Emilio Platti o.p. 31 maart 2016 Islam tussen vertrouwen en vrees. Mark Butaye o.p. 28 april 2016 Over teksten en de realiteit, kerk en migratie Marc De Caluwe o.p 19 mei 2016 Het charisma van de Dominicaanse regel. Sint-Paulusvrienden 9 juni 2016 Dominicanen in de Sint-Pauluskerk van Antwerpen De lezingen starten telkens om 19 uur en gaan door in de SintPaulusstraat, ingang Sint-Paulusstraat. Na de lezing wordt er een drankje voorzien. Inschrijving vooraf noodzakelijk, bijdrage 5 euro per lezing (leden Sint-Paulusvrienden, gratis) 15

ROZENKRANSSONATES - BIBER Heinrich Ignaz Franz von Biber werd in 1644 geboren in Wartenberg (nu Stráž Pod Ralskem, Bohemen, Tsjechië) en gedoopt op 12 mei als ‘Hennericus filius Martini e[t] Mariae Piebers’. Over zijn studies en opleidingen is niets concreets geweten. Behalve dat hij aan een Jezuïeten gymnasium zou gestudeerd hebben is er meermaals gesuggereerd dat hij vioolopleiding zou gevolgd hebben bij, of Antonio Bertali en/of Heinrich Schmelzer in Wenen. Na achtereenvolgens gewerkt te hebben bij prins Johan Seyfried Eggenberg in Graz en bisschop Karl Liechtenstein-Castelkorn in Kroměříž, vertrok hij in 1670, insalutato hospite (zonder voorafgaandelijke toestemming), naar Salzburg (toendertijd een onafhankelijke staat binnen het Oostenrijks-Habsburgse keizerrijk) om in dienst te treden van prinsaartsbisschop Maximilian Gandolph von Khuenberg. In 1690 werd hij door Keizer Leopold I in de adelstand verheven. Hij overleed op 3 mei 1704 in Salzburg en werd op het kerkhof van Sankt Peter begraven. Zijn graf is echter zoek. De achttiende-eeuwse musicoloog Charles Burney zei over hem: “Of all the violin players of the [17th] century, Biber seems to have been the best and his solos are the most difficult and most fanciful of any music I have seen of the same period.” Hij staat bekend als een muzikale duizendpoot. Hij was een uitstekend violist en componeerde de meest uiteenlopende muziek. Zijn oeuvre bevat zowel opera’s, cantates, missen als instrumentale composities. Hij geniet vooral bekendheid om zijn werken voor viool. Zijn bundel De Rozenkranssonates voor viool en continuo bevat vijftien composities gevolgd door een aansluitende passacaglia voor vioolsolo (ook wel Schutzengel Sonate genoemd). In het oorspronkelijke manuscript, waarvan de titelpagina verdwenen is, wordt elk van deze werken begeleid door een afbeelding van één van de vijftien mysteries van de Rozenkrans. De 16

passacaglia is voorzien van een gravure met een engel en kind. Vandaar worden de sonates, waarvan de oorspronkelijke naam niet gekend is, ook wel De Mysteriesonates of De Kopergravuresonates genoemd. Biber ging erg ver in zijn experimenten en technische kunststukjes. Bijzonder aan deze sonates is het gebruik van scordatura, het verstemmen of wijzigen van de normale stemming van de viool om zo nieuwe mogelijkheden tot samenklanken en kleuren te creëren (Een viool heeft vier snaren die normaal gestemd zijn als G-D-A-E (sol-re-la-mi). Wanneer die stemming gewijzigd wordt tot bijvoorbeeld G-D-A-Es spreken we van scordatura. Een bekend voorbeeld daarvan is de solo-viool in het begin van de Danse Macabre van Camille Saint-Saens, waar de viool gestemd is als G-D-A-Es. Een ander voorbeeld is te vinden in het werk Ein Heldenleben van Richard Strauss waarin de G-snaar van alle violen verstemd is tot Ges). Er worden maar liefst 15 verschillende stemmingen gehanteerd, waardoor een bijzonder spectrum aan klankkleuren op de viool wordt gegenereerd. Voor de passacaglia wordt echter de gewone vioolstemming gebruikt. Elke sonate heeft betrekking op een gebeurtenis uit het leven van Jezus of de maagd Maria en hoewel gebruik wordt gemaakt van gestileerde dansvormen en variatiereeksen, probeert ieder daarvan een bepaalde devotiestemming op te roepen en soms ook een bepaalde scène te creëren, zoals de fladderende vleugels uit de Eerste sonate (Die Verkündigung) of de opgaande zon in nr. 11 (Die Auferstehung). Hij heeft het Rozenkransgebed op zuiver instrumentaal-muzikale wijze vormgegeven en daarmee het mysterie van het Christelijke geloof, zoals dat in het leven van Christus en Zijn ‘aardse moeder’, de Heilige Maagd Maria tot uitdrukking komt, verklankt. Erwin Vandecauter 17

18

PAROCHIALE COÖRDINATIEKALENDER April

Zo 3 Ma 4 Do 7 Zo 10 Wo Vr Zo Zo

13 15 17 24

Do 28 Zo 30

Mei

10.30u 14.00u 14.00u 10.30u 16.00u 14.00u 20.00u 10.30u 10.30u 12.00u 15.00u 19.00u 11.00u

Koormis - voorganger Michel Van Bostraeten Dagelijks bestuur “Muziekkapel” Kerkraad Koormis Benefietconcert - org. Hospitaalridders Parochieteam Concert “Utopia” Orgelmis Koormis Erfgoeddag Benefietconcert org. Fleur De Lys Conferentie “800j Dominicanen” Doopviering Mattis De Kerf

Orgelmis Na de mis jaarvergadering Rozenkranskapel O.H. Hemelvaart - Koormis voorganger Paul Scheelen Orgelmis Doopviering Daniel De Geyter Slot bedevaart Broederschap van Scherpenheuvel in het “Kerkschip” Vrij concert door “Elionira chamber choir” Stockholm(Zweden) Pinksteren - Orkestmis - voorganger Paul Scheelen Conferentie “800j Dominicanen” Concert “Requiem voor Luna” Concert “Requiem voor Luna” Koormis Concert “Requiem” van W.A. Mozart Doopviering Amelie Yermaux Sacramentsdag - Orkestmis

Zo

1

10.30u

Do

5

10.30u

Zo

8

10.30u 12.00u 17.00u

Vr 13 Zo Do Vr Za Zo

15 19 20 21 22

Za 28 Zo 29

10.30u 19.00u 10.30u 15.00u 11.00u 10.30u

Teksten en afbeeldingen werden opgenomen zoals door de auteurs aan de redactie bezorgd Verantwoordelijke uitgever: P. Scheelen, Sint-Paulusstraat 22, 2000 Antwerpen Foto’s: W. Geluyckens, B. Segers, Fam. Meuris, A. Bernard, J. Knoops, Wikipedia Redactie: P. Scheelen, L. Van achter, M-P Verhoeven, E. Vandecauter

19

20