www.revarte.be
Etiologische factor
Etiologische factor
Etiologische factor
Etiologische factor
Etiologische factor
e.g. ICD10,
Omgeving- Exogeen
Intern
DSM-IV-R
Intern
Intern - Endogeen
Endogeen-Intern t In
P A last T Fy cuu icite IJD lo t – it -/O C Ve n hr Le ra to on re nd ge is n er ne ch in se g
Omgeving- Exogeen
structureel georganiseerde multidisciplinaire zorgcoördinatie
P Ac last Fy uu t icite l o – i t TI V -/O Ch - Le JD er nt ro r an og ni en de en sc rin es h g e
Etiologische factor
n er
Anatomisch niveau
Cel niveau
e.g. ICD10,
Omgeving- Exogeen
e.g. ICD10,
DSM-IV-R
Intern - Endogeen
LETSEL
Intern - Endogeen
LETSEL Endogeen-Intern
DISFUNCTIE
Intern Intern
Endogeen-Intern
DISFUNCTIE P A last T Fy cuu icite IJD lo t – it -/O C Ve n hr Le ra to on re nd ge is n er ne ch in se g
Omgeving- Exogeen
Omgeving- Exogeen
structureel georganiseerde multidisciplinaire zorgcoördinatie
Intern
t In
P A last T Fy cuu icite IJD lo t – it -/O C Ve n hr Le ra to on re nd ge is n er ne ch in se g
Omgeving- Exogeen
structureel georganiseerde multidisciplinaire zorgcoördinatie
Intern t In n er
Anatomisch niveau
Cel niveau
DSM-IV-R
n er
Anatomisch niveau
Cel niveau
Diagnostiek
Behandeling
Kennis uit de gedrags- en cognitieve neurowetenschappen moet toegepast worden binnen de revalidatie Brainstimulation / Neuromodulation
TMS Transcraniële Magnetische Stimulatie
• • • • •
TMS = transcraniële magnetische stimulatie NIET INVASIEF een magnetisch veld met hoge intensiteit boven een bepaald gebied in de hersenen hierbij wordt de spoel van de magneet tegen het hoofd geplaatst (verschillende vormen voor verschillende toepassingen) Inhiberend of exciterend (wekt actiepotentialen op)
TMS met neuronavigatie
tDCS Transcraniële Direct Current Stimulatie
• tDCS = transcraniële direct current stimulatie • NIET INVASIEF • een zwakke elektrische gelijkstroom (tussen .5 mA en 2 mA) die in de cortex wordt geleid via twee elektrodes, welke op het hoofd worden geplaatst
Toepassingen neuromodulatie na CVA: literatuur
Improved visual scanning after parietal tDCS Ko et al., 2008 • • •
15 patients with subacute neglect Anodal stimulation 2.0 mA x 20 minutes; sham controlled Right posterior parietal cortex stimulated
Line-Bisection
Shape-unstructured cancellation
Letter-structured cancellation
tD C S transcranial direct current stimulation
Therapeutic modulation of interhemispheric connections
Fregni & Pascual-Leone (2007)
Hiërarchie in herstel na afasie?
• Opnieuw activeren van gebieden in en rond het letsel links
• Opstarten of verfijnen van mogelijkheden tot taalverwerking in de rechter hemisfeer
• Dysfunctioneel activeren van bepaalde gebieden in de rechter hemisfeer die taalherstel negatief beïnvloeden
• Rationale voor neuromodulatie bij afasie:
Uit: Hamilton et al. Brain and Language (2011). Mechanisms of aphasia recovery after stroke and the role of noninvasive brain stimulation.
e.g. ICD10,
DSM-IV-R
Intern
Gedragsniveau
Intern - Endogeen
LETSEL
Endogeen-Intern
DISFUNCTIE
Omgeving- Exogeen
Intern t In
P A last T Fy cuu icite IJD lo t – it -/O C Ve n hr Le ra to on re nd ge is n er ne ch in se g
Omgeving- Exogeen
structureel georganiseerde multidisciplinaire zorgcoördinatie
N E RVUS VA G US S TIMULATIE
n er
Anatomisch niveau
Cel niveau
• sensorimotoriek • aandacht – niet-spatiaal – spatiaal
• geheugen • perceptie – Auditief, visueel, tactiel, reuk, smaak – (verbaal) lichaamsschema, – posturaal lichaamsschema
• • • •
praxis taal emotionele communicatie emotionele en uitvoerende gedragscontrole / executieve • intellectuele functies • persoonlijkheid • sociaal gedrag
www.diagnoseis.nl
Combinatie van sensorimotorische en cognitieve oefeningen benadert meer de eisen van het dagelijks leven
Combinatie van sensorimotorische en cognitieve oefeningen benadert meer de eisen van het dagelijks leven
Combinatie van sensorimotorische en cognitieve oefeningen benadert meer de eisen van het dagelijks leven
Bij elke vaardigheid zijn verscheidene cerebrale circuits in werking.
NEURALE TAAKAFHANKELIJKHEID voor eenzelfde aspect (bv. richting van de oriëntatie) zal de verwerking in verschillende gebieden gebeuren naargelang de vereisten gesteld door de aard van de taak. dwz. bij 1 taak kunnen verschillende cerebrale circuits geactiveerd worden op basis van wat respectievelijk bij die taak moet doen
Visuospatiale exploratie taak 1
Voorbeeld : Visuospatiale exploratie Taak 1 visueel scannen visuospatiale perc. kleurdiscriminatie categoriseren structurering werkgeheugen
Voorbeeld : Visuospatiale exploratie Taak 1 - Taak 2 visueel scannen visuospatiale perc. kleurdiscriminatie categoriseren structurering werkgeheugen
Visuospatiale exploratie taak 2
Voorbeeld : Visuospatiale exploratie Taak 1 - Taak 2 - Taak 3 visueel scannen visuospatiale perc. kleurdiscriminatie categoriseren structurering werkgeheugen
Visuospatiale exploratie taak 3
Voorbeeld : Visuospatiale exploratie Taak 1 - Taak 2 - Taak 3 - Taak 4 visueel scannen visuospatiale perc. kleurdiscriminatie categoriseren structurering werkgeheugen
Visuospatiale exploratie taak 4
Visuospatiale exploratie taak 4
Voorbeeld : Visuospatiale exploratie Taak 1 - Taak 2 - Taak 3 - Taak 4 - Taak 5 visueel scannen visuospatiale perc. kleurdiscriminatie categoriseren structurering werkgeheugen
Visuospatiale exploratie taak 5
Visuospatiale exploratie taak 5
Serious games
Patterngenerator en tredmill
Patterngenerator en tredmill
Exoskeleton en robotica applicaties
Kennis uit de gedragsneurowetenschappen moet toegepast worden binnen de revalidatie
Constrained Induced Therapy
Learned Non-Use = Aangeleerde functionele suppressie aangeleerde ‘hulpeloosheid’
Learned Non-Use / aangeleerde ‘hulpeloosheid’
FORCED USE CONSTRAINT-INDUCED MOVEMENT THERAPY CONSTRAINT-INDUCED APHASIA THERAPY CONSTRAINT-INDUCED COGNITIVE THERAPY
CONSTRAINT-INDUCED MOVEMENT THERAPY (CIMT)
FORCED-USED SPEECH THERAPY
Learned Non-Use / aangeleerde ‘hulpeloosheid’
FORCED USE CONSTRAINT-INDUCED MOVEMENT THERAPY CONSTRAINT-INDUCED APHASIA THERAPY CONSTRAINT-INDUCED COGNITIVE THERAPY
Kennis uit de gedragsneurowetenschappen moet toegepast worden binnen de revalidatie
Mental Imagery
Mental Imagery Frontal areas
Parietal and temporal areas
Parietal and occipital areas
image perception image perception image perception representation representation representation
S. Kosslyn (Harvard) discorvered that mental imagery and images that we actually see are largely processed in the same areas of the brain. Above are averaged-out fMRI’s of the brains of 15 people
Gedragsneurowetenschapp en
Mental Imagery
Mental Imagery
Denken aan het uitspreken van woorden
Hoge functionele interconnectiviteit tss regio’s
Bewegen
Lezen
• NB. Opmerkingen ontogenese – Wiring: Cells that fire together, wire together
Mapping van de representatie van een geobserveerde of ingebeelde actie op de motorische representatie van diezelfde actie (cfr. mirror neuron system)
Somatotopic activation of motor systems reflects aspects of the meaning of the language elements under processing
Gedragsneurowetenschapp en
Balonnen – storm licht
Gewicht – magneet zwaar
Kennis uit de gedragsneurowetenschappen moet toegepast worden binnen de revalidatie
Leren door observatie
mirror neuron system
mirror neuron system
Imitation based on the neonate's capacity to represent visually and proprioceptively perceived information in a form common to both modalities. Observations in six newborns- one only 60 minutes old - suggest that the ability to use intermodal equivalences is innate (Meltzoff and Moore 1977)
Naarmate de frontale lobben groeien wordt dit meer en meer onderdrukt … hoewel
OBSERVATIONEEL LEREN -> toepassingen in de revalidatie
Kennis uit de gedrags- en cognitieve neurowetenschappen moet toegepast worden binnen de revalidatie Sensorimotorische spiegeltherapie
Voorbeelden :
– ReRe-wiring (na amputaties, transplantaties)
Amputaties / transplantatie
ReRe-wiring (na amputaties, transplantaties)
Figure A : The representation of the body in the brain is reversed. The image on the left shows the activations in the left primary motor cortex (M1), which controls the movements of the right hand, and vice versa in the image on the right. The activations obtained during the examination prior to transplantation are shown in red, and those six months after are shown in blue. The areas of overlap between the two examinations are shown in green.
Reorganisatie na amputatie
SOMATOSENSORISCHE PROJECTIEGEBIEDEN Somatotopische organisatie Motoriek
Gevoel
Toepassingen : Mirror therapy
Intern
n er
Participatieniveau Empowerment
structureel georganiseerde multidisciplinaire zorgcoördinatie
Activiteitenniveau Omgeving- Exogeen
Omgeving- Exogeen
Intern
t In
Gedragsniveau
Anatomisch niveau
LETSEL e.g. ICD10,
Endogeen-Intern DISFUNCTIE
P A last T Fy cuu icite IJD lo t – it -/O C Ve n hr Le ra to on re nd ge is n er ne ch in se g
Cel niveau
Intern - Endogeen
DSM-IV-R
• • • • • • • • •
leren en toepassen van kennis algemene taakuitvoering communicatie mobiliteit zelfverzorging huishouden tussenmenselijke interacties belangrijke levensgebieden maatschappelijk, sociaal en burgerlijk leven
Implementatie nieuwe technologische ontwikkelingen
Serious games and virtual reality
Serious games and virtual reality
Serious games and virtual reality
Virtuele realiteit
Virtuele realiteit
Assistive en Adaptive Technology
E-Health And Ambient Assisted Living
Mind Control
Mind Control
Mind Control
Mind Control
Mind Control
Mind Control
Gedragsneurowetenschap pen Ingrijpen in het brein
Mind Control
Nieuwe ontwikkelingen
Sturing en visuele prothese
Psychologische en Pedagogische condities
Intern
Intern
t In
n er
structureel georganiseerde multidisciplinaire zorgcoördinatie OmgevingExogeen
Participatieniveau Empowerment
Gedragsniveau
Omgeving- Exogeen
Activiteitenniveau
Anatomisch niveau
LETSEL e.g. ICD10,
DSM-IV-R
Endogeen-Intern DISFUNCTIE
P A last T Fy cuu icite IJD lo t – it -/O C Ve n hr Le ra to on re nd ge is n er ne ch in se g
Cel niveau
Intern - Endogeen
PRESENTIEBENADERING
INTERVENTIEBENADERING Psychologische en Pedagogische condities
Intern
n er
Participatieniveau Empowerment
structureel georganiseerde multidisciplinaire zorgcoördinatie
Activiteitenniveau Omgeving- Exogeen
Omgeving- Exogeen
Intern
t In
Gedragsniveau
Anatomisch niveau
LETSEL e.g. ICD10,
P A last T Fy cuu icite IJD lo t – it -/O C Ve n hr Le ra to on re nd ge is n er ne ch in se g
Cel niveau
Intern - Endogeen
Endogeen-Intern DISFUNCTIE
DSM-IV-R
PRESENTIEBENADERING Vraaggestuurd Vraaggericht INTERVENTIEBENADERING Psychologische en Pedagogische condities
Intern
n er
Participatieniveau Empowerment
structureel georganiseerde multidisciplinaire zorgcoördinatie
Activiteitenniveau
Gedragsniveau
Omgeving- Exogeen
Omgeving- Exogeen
Intern
t In
Anatomisch niveau
LETSEL e.g. ICD10,
DSM-IV-R
Endogeen-Intern DISFUNCTIE
P A last T Fy cuu icite IJD lo t – it -/O C Ve n hr Le ra to on re nd ge is n er ne ch in se g
Cel niveau
Intern - Endogeen
