ESD

Verwijderen van grote poliepen in de dikke darm EMR/ESD

Afdeling maag- darm- leverziekten

1

Op.………..................... dag.………........................……. om .....................……. uur Verwachten wij u op: O afdeling 2B/223 MDL van Máxima Medisch Centrum, locatie Veldhoven Gegevens Als uw persoonsgegevens niet meer kloppen, kunt u uw nieuwe gegevens doorgeven bij de balie van de polikliniek, route 060. Bent u verhinderd? Kunt u niet op de afgesproken tijd aanwezig zijn voor het onderzoek, bel dan zo snel mogelijk met de polikliniek maagdarm- leverziekten, telefoonnummer (040) 888 6350 of met de secretaresse van de arts die het onderzoek heeft afgesproken. U bent opgenomen? Omdat de behandeling een belangrijke inwendige ingreep is, wordt u in het ziekenhuis opgenomen. Indien u al bent opgenomen en uw behandelend arts dit onderzoek heeft afgesproken gaat het als volgt: u krijgt van de verpleegkundige te horen wanneer het onderzoek plaatsvindt. Zij kan u een globale tijdsindicatie geven hoe laat u aan de beurt bent. Dit kan altijd wat eerder of later zijn. Op het moment dat u aan de beurt bent, wordt u naar het endoscopie behandelcentrum gebracht.

2

Inleiding Deze folder is een aanvulling op de folder coloscopie van Máxima Medisch Centrum. Deze folder gaat over het verwijderen van grote darmpoliepen die we nog goedaardig beschouwen, maar niet op de gebruikelijke, klassieke wijze via een endoscopische poliepectomie behandeld kan worden. De moderne technieken, waarmee de darmpoliepen verwijderd worden, noemen we Endoscopisch Mucosale Resectie (EMR) en Endoscopische Submucosale Dissectie (ESD). Er is met u een afspraak gemaakt voor een EMR of ESD. In deze brochure vindt u informatie over: • Wat is een EMR en ESD is; • Wanneer een EMR en/of ESD gedaan wordt; • Hoe u zich op het onderzoek voorbereid; • Hoe het onderzoek verloopt; • Eventuele complicaties. Poliepectomie Wanneer men in de dikke darm gaat met een speciale, flexibele slang (endoscoop) wordt dit coloscopie of endoscopie genoemd. Als de poliepen van binnenuit het maagdarmkanaal worden verwijderd, wordt dit poliepectomie genoemd. Bij een poliepectomie wordt de poliep volledig verwijderd om te voorkomen dat de poliep terugkeert of dat er vroeg of laat klachten en complicaties ontstaan. Aan elke ingreep zitten risico’s verbonden. In dit geval kan er een infectie of naadlekkage ontstaan, waardoor de ziekenhuisopname wordt verlengd. Door de ingreep kunnen er diarreeklachten optreden door de kortere darm.

3

Voor het onderzoek Spoelen van de darm Omdat de behandeling in de dikke darm plaatsvindt moet de hele darm schoon en leeg zijn. Een schone darm zorgt ervoor dat het onderzoek vlotter en veiliger verloopt. U moet daarom dezelfde voorbereiding treffen als voor een coloscopie (zie folder coloscopie). Meestal moet u Movi-prep of Colofort als voorbereiding gebruiken. Dit betekent dat u de avond voor de ingreep minimaal twee liter vocht binnen moet krijgen én nog twee liter op de ochtend van het onderzoek. Indien u opgenomen bent om voor te bereiden in het ziekenhuis kan de voorbereiding wat afwijken van wat beschreven staat in de folder coloscopie. Nuchter blijven Het onderzoek kan alleen goed uitgevoerd worden als de maag leeg is. Daarom mag u op de dag van het onderzoek vanaf 00.00 uur niet meer eten en drinken. Indien dit anders is, wordt dit tijdig met u besproken. Medicijnen • Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt moet u daarmee, in overleg met uw specialist, van tevoren mee stoppen. Ook aspirinehoudende middelen, zoals Acetylsalicylzuur/Acetosal of Ascal mag u vijf dagen van tevoren niet meer gebruiken om (na-) bloedingen te voorkomen. • Medicijnen voor suikerziekte (diabetes) moet u in overleg met uw specialist op de dag van het onderzoek niet, in een kleinere dosering of op een later tijdstip gebruiken. • Andere medicijnen kunt u met een kleine hoeveelheid water innemen (niet vlak voor het onderzoek). Kleding Tijdens het onderzoek is het prettig om gemakkelijke kleding te dragen.

4

Het onderzoek De endoscopieverpleegkundige neemt u mee naar de onderzoekskamer. Hier wordt u gevraagd om losse gebitsdelen uit te doen en er wordt een infuusnaaldje in uw arm ingebracht om de medicijnen toe te dienen. Verder krijgt u een knijper op uw vinger om tijdens het onderzoek uw hartslag en het zuurstofgehalte in het bloed te controleren. Zonodig krijgt u een beetje extra zuurstof via een neusslangetje. Tijdens het onderzoek kunt u gewoon rustig doorademen, zowel door de mond als door de neus. U ligt op uw linkerzijde op de onderzoekstafel of bed. Om de zwakstroom die we gebruiken te geleiden krijgt u een plakplaat op het been geplakt (graag melden als een pacemaker of heupprothese heeft). Omdat de procedure langdurig is (60 minuten), wordt het onderzoek altijd met een slaapmiddel en pijnstilling verricht. Wanneer u in slaap bent gebracht zal de arts de endoscoop via de anus in de darm inbrengen. Wat houdt de EMR en/of ESD in? De poliep wordt in de darm opgezocht. Als er nog vocht aanwezig is van de darmspoeling wordt dit afgezogen om een schoon werkterrein te krijgen. De poliep wordt nogmaals (her-)beoordeeld of deze endoscopisch verwijderd kan worden. De binnenkant van de darm is ongevoelig. Het verwijderen van de poliep hoeft daarmee niet of nauwelijks pijn te doen. Wel kan het door ons ingeblazen lucht of CO2 een opgeblazen gevoel geven. Geef aan wanneer er teveel spanning in de buik zit. Het is geen bezwaar windjes te laten. Er wordt onder de poliep in de darmwand wat waterig vocht met een blauwe kleurstof ingespoten. Hierdoor kunnen de verschillende lagen van de darmwand van elkaar gescheiden worden. In de binnenste laag zit de poliep. Het doel is om de poliep volledig en het liefst in één stuk te verwijderen, maar door de grootte en positie van de poliep kan het nodig zijn om

5

deze in delen te verwijderen. Veiligheid zoals het voorkomen van perforatie of bloeding staat hierbij voorop. Met een klein elektrisch mesje wordt de poliep gekliefd, hierdoor wordt de poliep kleiner. De laag onder de poliep kan verder doorgenomen worden. Hierdoor krijgt het snaarinstrument beter grip om de poliep te verwijderen. De procedure is klaar wanneer de gehele poliep is verwijderd en er geen actief bloedverlies is. Afhankelijk van de locatie in de darm kan het wondbed met kleine clips worden gesloten om het risico op perforatie of nabloeding te verkleinen. Het poliepweefsel wordt naar het laboratorium gestuurd voor microscopische beoordeling. Omdat we gebruik maken van meerdere technieken neemt de behandeling meer tijd in beslag. De ervaring met de EMR- en ESD techniek maakt het mogelijk om ook bij (hele) grote poliepen de poliep volledig en vaker in een stuk te verwijderen. Omdat deze techniek ook wat meer risico’s me zich meebrengt ten opzichte van de klassieke poliepectomie wordt u extra geïnformeerd en wordt u ook opgenomen in het ziekenhuis. Na het onderzoek Omdat deze ingreep een uitgebreide procedure is, moet u na het onderzoek minstens een nacht ter observatie in het ziekenhuis blijven. De zaalarts en/of verpleegkundige vertelt wanneer u naar huis mag. Voeding Wanneer de behandeling goed is verlopen kan u na afloop, als u goed wakker bent, weer normaal drinken en eten. Wanneer u mag gaan eten of drinken zal dan ook aan u verteld worden.

6

De uitslag De arts die de behandeling heeft verricht zal na afloop de eerste bevindingen met u bespreken. De uitslag van het eventuele weefselonderzoek is echter niet meteen beschikbaar. Uw behandeld arts, die het onderzoek heeft aangevraagd, bespreekt met u de uitslag en verdere behandeling op een later tijdstip op de polikliniek. Risico en complicaties Omdat het gaat om een ingewikkelde procedure moeten wij u ook informeren over de risico’s van een dergelijke behandeling. Wanneer er géén behandeling wordt verricht, kan u zieker worden als de poliep groter wordt. Een grote poliep kan kwaadaardig worden, de darm afsluiten of bloedverlies veroorzaken. Er is natuurlijk ook een mogelijkheid om de poliep niet te verwijderen en daarmee de consequenties te accepteren. Dit kan een keuze zijn, als het risico van een operatie of behandeling levensbedreigend is. Afhankelijk van de lokalisatie en grote van de poliep en soms de conditie van de patiënt, wordt een keuze gemaakt hoe de poliep het beste behandeld kan worden. De huidige standaard is om door de chirurg een stuk darm te laten verwijderen, het liefst via een minimaal invasieve laparoscopische procedure. Soms is een stoma van de darm hierbij noodzakelijk. Het endoscopisch behandelen van kleine poliepen door de MDL-arts is over het algemeen veilig. Wanneer moderne technieken gebruikt worden, kunnen ook grotere poliepen veilig en zeker endoscopisch verwijderd worden. Daarmee is het verwijderen van goedaardige poliepen en soms kleine kwaadaardige poliepen een eerste keus geworden. Toch lukt het soms niet om de poliep veilig en zeker uit de darm te verwijderen, dan zal de chirurgische behandeling opnieuw overwogen en besproken worden.

7

Tijdens de ingreep kan een bloeding optreden die normaal gesproken tijdens diezelfde procedure gestopt kan worden. Wanneer er een gaatje in de darm ontstaat door het verwijderen van de poliep (perforatie) probeert men dit zo snel mogelijk te sluiten. Soms wordt preventief het wondbed met clips gesloten. Wanneer de perforatie pas later aan het licht komt, omdat er buikpijn is ontstaan na afloop van de endoscopie, zal met röntgenonderzoek (buikfoto of CT-scan) de buik verder in kaart worden gebracht. Wanneer er sprake is van een buikinfectie kunnen de bacteriën niet alleen in de buik, maar ook in de bloedbaan komen. Aanvullend wordt daarom antibiotica en een vochtinfuus gegeven. Een chirurgische ingreep kan nodig zijn om het gaatje te sluiten. Alternatieven Wanneer de endoscopische procedure niet lukt of de poliep komt terug op dezelfde plaats is uiteindelijk een chirurgische operatie noodzakelijk om de poliep definitief te verwijderen. Wanneer de poliep is verwijderd wordt het weefsel van de poliep onder de microscoop door de patholoog onderzocht. Hierbij wordt een definitieve beoordeling van de poliep gemaakt. Een goedaardige poliep kan weinig of veel onrust (matig of ernstige dysplasie) bevatten. Een goedaardige poliep geeft over het algemeen geen uitzaaiingen. Er wordt dan geen verder onderzoek gedaan, behalve endoscopische controle van het litteken na enkele maanden tot een jaar. Een kwaadaardig poliep (dikke darmkanker) kan soms uitzaaiing geven. Daarom wordt hiernaar onderzoek gedaan middels CT- of MRI-scans. Wanneer de kwaadaardige poliep niet volledig is verwijderd zal een aanvullende chirurgische operatie overwogen en besproken worden.

8

Follow-up van dikke darmpoliepen Er is een nationale richtlijn voor het verdere vervolg van poliepen in de dikke darm, wanneer deze allen zijn verwijderd. Afhankelijk van u leeftijd, het aantal, de soort en de grootte van de poliepen wordt wel of een verdere controle coloscopie geadviseerd na drie of vijf jaar. Het vaak voorkomen van darmkanker in de familie of een genetische afwijking heeft hierop ook invloed. U behandelend arts zal dit op de polikliniek met u bespreken. Heeft u vragen? Deze brochure is bedoeld als aanvulling op de informatie die u van uw maag- darm- leverarts heeft ontvangen. De specialist zal u ook uitgebreid mondeling voorlichten. Heeft u vragen, stel deze dan gerust aan uw specialist of de verpleegkundige van de verpleegafdeling 223/2B of endoscopie behandelcentrum. Wilt u direct contact opnemen als de volgende klachten optreden: • plots toenemende pijn; • koorts; • grote hoeveelheden bloedverlies via de anus of het bloedverlies zich in korte tijd herhaalt. Belangrijke telefoonnummers • Polikliniek maag- darm- leverziekten (040) 888 63 50 • Endoscopie behandelcentrum, Veldhoven (040) 888 63 50 • Röntgen polikliniek, locatie Veldhoven (040) 888 90 00 Bovenstaande afdelingen zijn tijdens kantoortijden (8.30 uur tot 16.45 uur) bereikbaar. Onderstaande afdelingen zijn 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar. • •

Spoedeisende hulp, locatie Veldhoven Verpleegafdeling MDL/chirurgie

9

(040) 888 88 11 (040) 888 94 10

Notities Heeft u vragen over uw behandeling? We raden u aan ze hier op te schrijven. Zo weet u zeker dat u ze niet vergeet.

10

Hoe tevreden bent u over uw arts, specialist of ziekenhuis? Geef uw mening over MMC op ZorgkaartNederland.nl

Máxima Medisch Centrum www.mmc.nl Locatie Eindhoven: Ds. Th. Fliednerstraat 1 Postbus 90 052 5600 PD Eindhoven

Locatie Veldhoven: de Run 4600 Postbus 7777 5500 MB Veldhoven

De informatie in deze folder is van algemene aard en is bedoeld om u een beeld te geven van de zorg en voorlichting die u kunt verwachten. In uw situatie kunnen andere adviezen of procedures van toepassing zijn. Deze folder is dan ook slechts een aanvulling op de specifieke (mondelinge) voorlichting van uw specialist of behandelaar. © MMC.115.216_10_15