ERKENNING STREEKTALEN IN HET NEDERLANDS TAALGEBIED CHARLOTTE REIJNGOUDT-GIESBERS

ERKENNING STREEKTALEN IN HET NEDERLANDS TAALGEBIED CHARLOTTE REIJNGOUDT-GIESBERS Een taal wordt vitaler door hem te gebruiken. Use it, don’t lose it!

LUTZ JACOBI LEGT EED IN FRIES AF http://www.youtube.com/watch?v=Vh7mYQeJm6E

“Dat unthjit ik”

Dissertatie  WGD  Streektaalfunctionaris Gelderland  Erkenning streektaal 

DISSERTATIE

ONDERZOEKSGEBIED

KLEVERLANDS DIALECTGEBIED

ONDERZOEKSPLAATSEN

CENTRALE ONDERZOEKSVRAAG

Vormt de staatsgrens een breuk in het Kleverlands dialectcontinuüm?

SCHEIDING TUSSEN DUITSLAND EN NEDERLAND:  Functioneel:

dialectgebruik en dialectattitude  Contactueel: huwelijken en huidig contact  Structureel: woordenlijst

KLEVERLANDSE DIALECTVORM Nederlands woord: mier Duits woord: Ameise Dialectwoord in Nederland: zeiklim(p) zeikdimpt Dialectwoord in Duitsland: zeikimpele zeikiemmelt

WGD

WOORDENBOEK VAN DE GELDERSE DIALECTEN (WGD)

STREEKTAALFUNCTIONARIS

ACTIVITEITEN (2009-2012) Tentoonstelling Gelders dialect  Digitalisering WGD  Talentenjacht Puur Gelderse Sound 

ERKENNING

TAALBELEID  Statusbeleid  Corpusbeleid  Acquisitiebeleid

STREEKTAALBELEID  Het

behouden van cultureel erfgoed van Europa en het hiermee versterken van een eenheid tussen alle aangesloten lidstaten van de Raad van Europa.

EUROPEES HANDVEST VOOR REGIONALE TALEN OF TALEN VAN MINDERHEDEN

 De

taal wordt van oudsher gesproken in Nederland.  De taal wordt getalsmatig gebruikt door een minderheid van de bevolking in Nederland.  De taal mag geen dialect van het Nederlands zijn.  De taal is geen migrantentaal.

STREEK- EN MINDERHEIDSTALEN  Beschermen  Promoten

in het openbaar leven en privédomein

RATIFICATIE EN ONDERTEKENING Ondertekend:  Nederland (Fries, Jiddisch, Romani, Limburgs, Nedersaksisch)  Duitsland (Dänisch, Sorbisch, Saterfriesisch, Romanes, Niederdeutsch)  Luxemburg (geen te erkennen talen) Niet ondertekend:  België  Frankrijk

DEEL II Nedersaksisch  Limburgs 

DEEL II Streektaal erkennen  Gebied eerbiedigen  Beschermen  Gebruik vergemakkelijken  Relaties behouden en ontwikkelen  In middelen voorzien  Voorzieningen voor niet-sprekers  Studie  Internationale uitwisseling 

DEEL III 

Het fries

DEEL III onderwijs  rechterlijke autoriteiten  bestuurlijke autoriteiten en diensten  media  culturele voorzieningen en activiteiten  economie en sociaal leven  internationale betrekking 

FRIES HOOGSTE NIVEAU ERKENNING Eed afleggen in Eerste of Tweede Kamer en provinciale staten en gemeenteraden in Fryslân;  de provincienaam gewijzigd in: Fryslân;  namen van waterwegen, verschillende gemeentenamen en straatnamen in Fryslân zijn officieel eentalig in het Fries vastgesteld;  in de rechtszaal mag in Fryslân Fries gesproken worden;  Friessprekende ambtenaren bij gemeenteloket en politie;  Op scholen in Fryslân wordt het vak Fries gegeven. 

DIALECTEN IN

NEDERLAND

STREEKTAAL IN

NEDERLANDS TAALGEBIED

STREEKTAAL IN NEDERLAND http://www.youtube.com/watch?v=zHmcVjMzS-I

Nedersaksisch taalgebied

NEDERSAKSISCH http://www.youtube.com/watch?v=9gRZUnuGyr0 3.035.000 inwoners  71 % spreekt Nedersaksisch  Gronings, Drenths, Twents, Sallands, Achterhoeks, Veluws, Stellingwerfs en WestOverijssels  1992 Deel II 

ACTIVITEITEN Streektaalfunctionaris  Cursussen Gronings, Twents  Lespakket voor de basisschool  Nedersaksisch op regionale zenders  Handboek Nedersaksische Taal en Letterkunde  Bureau Groninger Taal en Cultuur, Huus van de Taol, Twentse Welle, Stellingwerver Schrieversronte  Woordenboeken 

LIMBURGS TAALGEBIED

LIMBURGS 1.100.00 inwoners  99% passieve kennis  83% actief Limburgs spreker  Ripuarische dialecten, Ripuarische overgangsgebied, Oost-Limburgs, CentraalLimburgs, Kleverlands, Mich-kwartier  1995 Deel II 

ACTIVITEITEN Streektaalfunctionaris  Leerstoel Taalcultuur in Limburg  Spelling voor het Limburg  Limburgse radio en tv zender L1  Dien eige taal en wiejer in dien taal  Tweetalige plaatsnaamborden  Woordenboeken 

NIET ERKENDE STREEKTALEN IN NEDERLAND Hollands  Brabants  Zeeuws 

ACTIVITEITEN BRABANT Streektaalfunctionaris  Leerstoel Diversiteit in Taal en Cultuur in Brabant  Omroep Brabant  Dialectfestival  Woordenboeken 

ACTIVITEITEN ZEELAND Streektaalfunctionaris  Kerkje van Ellekesdiek  Tijdschrift Noe  Dictee  Dialectfestival  Goed gebekt in het Zeeuws Dialect  Woordenboeken 

MAATREGELEN EN UITGAVEN Groningen: 479.000 euro (34)  Drenthe: 359.000 euro (27)  Overijssel: 284.000 euro (26)  Gelderland: 231.000 euro (14) Totaal Nedersaksisch 1.353.000 (36) 

Limburg: 150.000 euro (20) Noord-Brabant: 120.000 euro (8)