Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers: het EDOMAH programma
De toepassing van de richtlijn “Ergotherapie aan huis bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers”
Post - HBO cursus 2012 Ergotherapie UMC St Radboud
Inleiding Ergotherapeuten die extramuraal werkzaam zijn met ouderen met dementie (en andere cognitieve stoornissen), krijgen vaak te maken met complexe problematiek. Veel ouderen met dementie wonen thuis dankzij de hulp van familie en mensen uit hun naaste omgeving. Bij de ergotherapie behandeling van de oudere met dementie is het daarom van essentieel belang de sociale omgeving te betrekken in de behandeling. De mantelzorger kan daarbij gezien worden in de rol van begeleider en cliënt. Op de afdeling ergotherapie van het Universitair Medisch Centrum Nijmegen werd een evidence based richtlijn ontwikkeld voor de ergotherapie diagnostiek en behandeling van oudere cliënten met lichte tot matige dementie, die eveneens in grote delen toepasbaar kan zijn bij cliënten met andere niet-ernstige cognitieve stoornissen. Deze ergotherapie richtlijn en het bijbehorende programma werden wetenschappelijk onderzocht en in een gerandomiseerd effectonderzoek effectief bevonden (Graff et al, 2006, 2007, 2008) en is daarmee een evidence based richtlijn en ergotherapieprogramma ( het EDOMAH programma) geworden. De behandeling vindt bij de oudere met dementie en mantelzorger aan huis plaats (op verwijzing van een huisarts, geriater, neuroloog, psychiater of andere specialist). Deze reden om aan huis te behandelen is enerzijds omdat ouderen met dementie en andere cognitieve stoornissen moeite hebben met het generaliseren van vaardigheden naar verschillende situaties en anderzijds vanwege de betere zichtbaarheid van beperkingen in het uitvoeren van dagelijkse activiteiten en daarmee de aandachtspunten voor therapie. Binnen de behandeling wordt ook de mantelzorger van de oudere met dementie betrokken. De oudere met dementie én de mantelzorger staan beiden centraal. Het EDOMAH-programma Ergotherapie bij Ouderen met Dementie en hun Mantelzorgers Aan Huis. Het boek waarbinnen het EDOMAH-programma is beschreven, is in juni 2010 uitgekomen. Het ergotherapieprogramma bestaat uit theoretische achtergronden en praktische toepassingen, waarbij per fase van de ergotherapie interventie (probleeminventarisatie- en analyse, doelbepaling en uitvoering plan van aanpak) de te volgen stappen beschreven worden. Bij de verschillende stappen zijn kaarten en ondersteunend materiaal(DVD) ontwikkeld, die gebruikt kunnen worden om de verkregen informatie te structureren. Verder zijn ook observatie- en interviewinstrumenten toegevoegd. Het EDOMAH programma omvat daarnaast een deel met theoretische achtergronden, die ten grondslag liggen aan deze praktische toepassing van het EDOMAH programma.
Doelgroep Ergotherapeuten die extramuraal vanuit instellingen (ziekenhuizen, GGZ instellingen en verpleeghuizen) of 1e lijnspraktijken werkzaam zijn met ouderen met dementie (en andere cognitieve stoornissen) en hun mantelzorgers.
Doel Het verkrijgen van kennis over de theoretische uitgangspunten van het “Ergotherapie programma voor de diagnostiek en behandeling aan huis van ouderen met dementie en hun mantelzorgers” (EDOMAH programma). Het ontwikkelen, verbreden en verdiepen van vaardigheden die nodig zijn voor het toepassen van dit EDOMAH programma.
Inhoud De ergotherapie diagnostiek en behandeling volgens de richtlijn en het EDOMAH programma is voor een groot gedeelte gebaseerd op het theoretisch concept van het Model of Human Occupation (MOHO). Daarnaast is het EDOMAH-programma gebaseerd op andere cliëntgerichte modellen, het narratief denken, het observeren van vaardigheden volgens de methode van de Assesment of Motor and Process Skills (AMPS), het Canadian Occupational Performance Model (COPM), theorieën op het gebied van de benadering van ouderen met dementie en andere cognitieve stoornissen, het adviesproces van de mantelzorger (over de consultvoering met en draagkracht van de mantelzorger), leertheorieën, geriatrische revalidatie en adaptatietheorieën theorieën. Deze theoretische uitgangspunten worden toegelicht tijdens de cursus. In de cursus wordt veel aandacht besteed aan het oefenen van vaardigheden van de ergotherapeut, gebaseerd op bovenstaande theorieën en gericht op de oudere met dementie en de mantelzorger, zoals: In de fase van probleeminventarisatie en analyse (diagnostiek): het voeren van een interview met een oudere met dementie, met behulp van het Occupational Performance History Interview (OPHI-II NL) het observeren van het dagelijks handelen van de oudere met dementie het observeren van de interactievaardigheden van de mantelzorger het afnemen van een etnografisch interview bij de mantelzorger In de fase van doelbepaling en plan van aanpak: het gezamenlijk opstellen van doelen met de oudere met dementie en de mantelzorger. In de fase van uitvoering van plan van aanpak (behandelen): het observeren van de strategieën van de oudere met dementie het verbeteren van de vaardigheden van de oudere met dementie met behulp van strategietraining of externe compensaties (in fysieke en sociale omgeving) het adviseren van de mantelzorger door middel van de consultmethode Werkwijze Het werken volgens dit EDOMAH programma en richtlijn doet een beroep op ergotherapie vaardigheden, die in deze cursus worden geoefend en nabesproken. De theoretische uitgangspunten van het EDOMAH-programma worden besproken waarna vaardigheden worden geoefend in rollenspelen met simulatiepatiënten. Van de cursisten wordt verwacht dat ze tussen de cursusdagen gaan oefenen met de ergotherapie vaardigheden, waarbij de oudere en mantelzorger centraal staan. Deze ervaringen worden aan de hand van zelf opgenomen beeldmateriaal nabesproken. Uitgangspunt hierbij is dat de cursisten zich georiënteerd hebben op de lesstof, zoals beschreven in de theoretische achtergronden en praktische toepassingen in het boek over het EDOMAH- programma. Duur en data De cursus omvat 3 dagen en vindt plaats op vrijdag 3 februari, 9 maart en 14 april 2012 De cursustijden zijn van 9.00 uur tot 17.00 uur. Studiebelasting Voorafgaand aan de tweede en derde studiedag wordt een tijdsinvestering voor zelfstudie verwacht van ongeveer acht uur. Daarnaast wordt er van de cursisten verwacht dat zij zowel voor de tweede als de derde bijeenkomst vaardigheden op de eigen werkplek oefenen en hiervan beeldmateriaal vervaardigen ter voorbereiding op de volgende bijeenkomst. Accreditatiepunten: 37 (voor ergotherapeuten) Aantal cursisten Minimaal 14 deelnemers. Maximaal 24 deelnemers. Bij onvoldoende aanmeldingen gaat de cursus niet door.
Locatie De cursus vindt plaats op de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). Op 5 minuten loopafstand van station Nijmegen Heyendaal. Docenten Mw. P. Verstraten, ergotherapeut in het UMC St. Radboud Mw. M. Thijssen, docent ergotherapie aan de HAN Mw. M. Josten, ergotherapeut in het UMC St. Radboud Kosten De kosten voor deelname bedragen € 795,--. Inbegrepen zijn koffie/thee, lunch en het boek: ‘ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers’ het EDOMHAH-programma
Algemene informatie Bewijs van deelname U ontvangt een bewijs van deelname, indien u aan tenminste 80% van de cursus heeft deelgenomen. Informatie Voor algemene informatie kunt u contact opnemen met N. Theunissen, secretaresse, telefoon 024-3614883 (op maandag en dinsdag), e-mail:
[email protected] Voor inhoudelijke informatie kunt u contact opnemen met mevrouw P. Verstraten, telefoon 024-3614892 (op dinsdag, donderdag en vrijdag). Inschrijving Door middel van het bijgevoegde aanmeldingsformulier per e-mail of per post. Plaatsing voor de cursus geschiedt op volgorde van ontvangst van de aanmeldingen. Annulering Uiterlijk vier weken voor aanvang van de cursus dient de schriftelijke annulering bij het secretariaat van de ergotherapie binnen te zijn. De annuleringskosten bedragen € 35,--. Bij annulering binnen vier weken voor aanvang van de cursus zijn wij genoodzaakt het volledige cursusgeld in rekening te brengen. Bent u onverhoopt verhinderd, dan dient u ons daarvan in kennis te stellen en kan een collega u vervangen. Bij onvoldoende aanmeldingen gaat de cursus niet door. Na het verstrijken van de aanmeldingstermijn krijgt u hiervan zo spoedig mogelijk bericht. Betalingen U ontvangt een factuur voor het cursusgeld via onze afdeling ergotherapie.
UMC St Radboud Ergotherapie 898 T.a.v. N. Theunissen-Nuijten Postbus 9101 6500 HB Nijmegen
6525 GC NIJMEGEN Tel. 024-3614892
Aanmeldingsformulier Cursus: “Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers aan huis: het EDOMAH programma”. O cursus : 3 februari / 9 maart / 13 april 2012 Naam: ……………………………………………………………………………………………………..M / V Voornaam: ……………………………………………………………………………………………. Adres: ………………………...…………………………………………………………………………. Postcode/ woonplaats: ………..………………………………………………………………. E-mailadres privé: …………………………………………………………………………………. Telefoonnummer privé: .……..……………………………………………………………… Geboortedatum: ………………………………………………………………………………….. ---------------------Werkgever: …………………………………………………………………………………………… Adres werkgever: …………………………………………………………………………………. Postcode/ woonplaats: …………………………………………………………………………. E-mailadres werk: ................................................................................... Telefoonnummer werk: ……………………………………………………………………….. Functie: ………………………………………………………………………………………………… Inschrijfnummer Kwaliteitsregister Paramedici:………………………………….. Met het verzenden van dit formulier gaat u akkoord met in de brochure vermelde toelatings- en betalingsvoorwaarden.
Datum:
Handtekening:
……………………
…………………………………
Aanmelden kan óf via mail:
[email protected] óf per post: UMC St Radboud Ergotherapie 898 T.a.v. N. Theunissen-Nuijten Postbus 9101 6500 HB Nijmegen
