Top secret Secret Internal use only Public
Ergonomie Metaalsector: focus op opleiding en werkpostaanpassing Kortrijk, 24 september 2015
Belang van Ergonomie ‐ Begrippen ‐ cao 104‐werkgelegenhiedsplan oudere werknemers : ½ van arbeiders is 45 + ‐ Leeftijdsbewust personeelsbeleid = werken aan inzetbaarheid: aanpak bevraging werkgoesting:
Beweging Roken Alcohol Voeding Ontspanning
‐ Problematiek: Job rotatie: aangepast werk – aangepast werkrooster: -
Factory Reform Plan:
25 acties: • Stabiliteit in aanwezigheid • Stabilitiet in levering onderdel • Stabiliteit in werking machinepark 2
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Praktische implementatie van ergonomie: Technische benadering: * bij ontwerp van nieuwe installaties * verbeteringen aan bestaande installaties Methode evaluatie ergonomie. Organisatorische benadering. Menselijke benadering.
3
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Technische aanpak ‐ Ergonomie bij ontwerp: Montagelijn R1: montage van toestellen op werkstukdrager.
4
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Technische aanpak ‐ Ergonomie bij ontwerp:
1732 mm
Assembling of High temperature heatpumps:
5
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Technische aanpak ‐ Bestaande werkposten: Voorbeeld: Afnemen van fins aan een fin‐pers:
Toepassing can Checklijst fysieke belasting:
6
Tillen en Dragen
Hand‐arm taken
Werkhoudingen
Beeldschermwerk
Lichaamstrillingen
Trekken en duwen
Energetische overbelasting
Gezondheidskalchten
Energetische onderbelasting
Knielen – bukken ‐ staan
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Manueel afnemen van fins:
7
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Evaluatie ergonomie bij bestaande werkposten: Ontwikkelen van methode om werkposten te beoordelen op het vlak van ergonomie in Daikin Europe NV – Eisen:
Uitdrukken in een nummerieke waarde Toepasbaar op alle werkposten – universeel Totaal beeld geven van de werkpost Ergonomische belasting op de verschillende lichaamsdelen kunnen weergeven Efficiënt – makkelijk toepasbaar zijn
Doel van de methode: Prioriteiten kunnen bepalen Juiste tegenmaatregelen uitwerken op technische en/of organisationeel vlak. Mogelijkheid bieden voor aanbieden van tijdelijk aangepast werk om medische redenen. Beoordeling voor en na verbetering
8
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Evaluatie ergonomie bij bestaande werkposten: Analyse met gebruik van:
Renault‐methode ISO11226 NEN‐EN‐1005‐4 + Saltsa Report Belgische wetgeving Internationale standarden Opinie van de werknemer
Objectieve
Subjectieve
Principe van bepaling nummerieke waarde: Gebruik van weegfactor: Fysische belasting krijgt hogere gewicht (score van 5 tot 10) Andere criteria – lagere gewicht (score = 1) Hoe hogere de score, hoe hoger de ergonomische belasting
Score van 16 criteria Score = som van waarden – procentueel omrekenen
9
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Score: 1‐4:
Werkplaatsdata:
Ideale situatie
%
Score: 5‐17:
Aanvaardbare situatie
Mogelijk risico
Verhoogd risico
Som: Variabel of tussen 1000 en 1300 mm
1. Werkhoogte Cfr. Renault
0 Tussen 0 – 300 mm
2. Reikwijdte Cfr. Renault
0 3. Statische lichaamshouding (cfr. ISO11226) duurtijd: meer dan 4 sec.
Tussen 800‐1000 mm of tussen 1300 en 1500 mm
Lager dan 800 mm of hoger dan 1500 mm
1,25
5
Tussen 300 en 500 mm
1,25 Van Toepassing
Meer dan 500 mm
3.6. Knieën
0 (indien niet extreem)
5 (indien extreem en dus niet aanvaardbaar
0 (indien niet extreem)
5 (indien extreem en dus niet aanvaardbaar
5 Niet Van Toepassing
3.1 Romp
4. Repeterende handelingen (cfr. NEN‐EN‐1005‐4 en
0
1,25
3,75
indien 100 % van de herstelperiode voldaan.
indien 75 % van de herstelperiode voldaan
indien 25 % van de herstelperiode voldaan
5
4.2. Romp
Indien < 25 % van de herstelperiode voldaan
4.3. Nek/hoofd 0
1,25
3,75
indien 100 % van de herstelperiode voldaan.
indien 75 % van de herstelperiode voldaan
indien 25 % van de herstelperiode voldaan
5
4.4. Schouder/bovenarmen 1,25
3,75
indien 100 % van de herstelperiode voldaan.
indien 75 % van de herstelperiode voldaan
indien 25 % van de herstelperiode voldaan
5
1,25
3,75
indien 100 % van de herstelperiode voldaan.
indien 75 % van de herstelperiode voldaan
indien 25 % van de herstelperiode voldaan
NEEN
JA
0
2,5
5
Indien Ok
Indien mogelijk risico
Indien verhoogd risico
0
2,5
5
Indien Ok
Indien mogelijk risico
Indien verhoogd risico
0
2,5
5
Indien Ok
Indien mogelijk risico
Indien verhoogd risico
0
2,5
5
Indien Ok
Indien mogelijk risico
Indien verhoogd risico
Indien < 25 % van de herstelperiode voldaan
3.4. Schouder (lijn door gewricht acromion‐cluvicula en humerus‐radius) 0
Niet Van Toepassing
Indien < 25 % van de herstelperiode voldaan
3.3. Nek (wanneer ook romp gebogen) 0
Van Toepassing
Saltsa rapport (Sluiter e.a. 2000)) (herhaling beweging om 90 sec)
4.1. Verzwarende omstandigheden
3.2 Nek
10
3.5. Voorarm en handen (verticale lijn tussen major en C7)
4.5. Ellebogen/onderarmen 5 Indien < 25 % van de herstelperiode voldaan
4.6. Polsen/handen
0
2,5
5
Indien OK
Indien mogelijk risico
Indien verhoogd risico
4.7. Benen
9. Trillingen Lichaamstrillingen Hand‐arm trillingen:
> 0,5 m/s²
> 1, >
0
2,5
5
> 2,5 m/s²
Indien OK
Indien mogelijk risico
Indien verhoogd risico
0
0,75
5. Vrije beenruimte bij staand werk
Van Toepassing
Vrije ruimte van 15 cm in de hoogte en 15 cm in de breedte Bij zittend werk: tafelbladdikte min 5,5 mm. Vrije ruimte van 80 cm diep en minstens 12 cm hoog.
6. Heffen en Tillen (frequent)
Niet Van Toepassing
OK = 0
NOK = 1
Thermische binnenklimaat (afh. Van lucttemperatuur, luchtvochtigheid en snelheid)
Binnen vooropgestelde range:
Luchtkwaliteit:
Binnen vooropgestelde range:
Niet Van
Buiten vooropgestelde rang
0
1 Buiten vooropgestelde rang
0
< 16 kg = 0
> 16 kg = 5
11. Afwisseling van binnen en buitenklimaat
Correcte houding = 0
Geen correcte houding = 5
Grote temperatuurverschillen (vanaf 4 – 6°C):
Correct gebruik manipulator = 0
Geen correct gebruik manipulator = 5
12. Verlichting werkpost Verlichtingssterkte:
Van Toepasssing
7. Trekken en duwen (frequent)
Van Toepassing
10. Klimaat
Binnen de grens‐ waarden
Niet Van Toepassing
1 à 1,5x grens‐ waarden
1 Van Toepassing
Binnen vooropgestelde range:
Niet Van
Buiten vooropgestelde rang
0
Binnen vooropgestelde range (interne normen): 0
1
Buiten vooropgestelde rang normen): 1
13. Aanwezigheid chemische produkten
> 1,5x grens‐ waarden
Geen: 0
Beperkt in aantal, beperkte blootstelling : 0,5
Meerdere produkten, aan‐z bloostelling,Dragen van PBM noodzakelijk : 1
14. Werk‐ en rusttijden 1
8. Lawaai
11
7,5
10
< 80 dB(A)
80 – 85 dB(A)
85 – 87 dB(A)
> 87 dB(A)
0
0,25
0,75
1
CBM en PBM voorhanden
Geen PBM, enkel CBM
Geen CBM, enkel PBM
Geen CBM of PBM
14.1.: Pauze : 15 minuten na 6 uur (enkel indien 14.2 niet van toepassing) OF 14.2. Staand werk volgens risico‐analyse rustzitplaatsen. Rusttijd bedraag 15 minuten per helft van de arbeidsdag, ten vroegste na 1,5 uur en ten laatste na 2,5 uur.
15. Werkinstructies: (duidelijk en toereikend)
OK: 0
OK : 0
NOK: 1
Evaluatie ergonomie bij bestaande werkposten:
45,00%
Voorbeeld: score van montagelijn:
40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00%
Prioriteiten: Score > 20‐25 %: tegenmaatregelen noodzakelijk (job rotatie – technische maatregelen). (Pareto : 20‐80 regel) Score < 20 %: ruimte voor verbeteringen (nice to have)
12
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Voorbeeld: isoleren van oil seperator: Voorbeeld R2X : 1. 2. 3. 4. 5.
13
Nemen van oil seperator van toevoerlijn Plaatsen in jig Isoleren van buizen aan oil separator Nemen van oil separator uit jig Plaatsen in toestel voor montage
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Werkpost
Toelichting
R2X isoleren – oil seperators/assy uit jig halen en op conveyor plaatsen (rechtover Opzet)
Met jobrotatie (2*2u/shift) Methode Daikin: ‐
Oil seperator uit jig halen
‐
‐
Statische belasting: ‐ Mogelijk risico: schouders/bovenarmen Tilgewicht cfr. Daikin regel (16 kg– 40 kg) ‐ Maar: geen optimale hanteerbaarheid ‐ Geen manipulator voorzien Fysische klachten
Score > 25%: verhoogd risico
Oil seperator op conveyor plaatsen
Werkpost
Toelichting
R2X isoleren – assy uit jig halen – recht tegenover opzet
Met jobrotatie (2*2u/shift) Methode Daikin: ‐
Geen repetitieve of statische belasting, die een risico vormt
Score: 3,57% Besluit: OK
Initiële score: 25,24% tillen maximaal gewicht Installatie balancer
Opzetten van warmtewisselaar op montagelijn:
16
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Montage van zijplaten op R2 montagelijn:
17
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Organisationele Aanpak: Jobrotatie tussen werkposten ifv ergonomisch belasting van het lichaamsdeel: Visualisatie van de lichaamsbelasting via kleuren : Grijs : lichaamsbelasting maar geen ergonomisch probleem (score < 25) Oranje : ergonomisch risico Bij posten met oranje : rotatie om de 4 uur. Zoeken naar een technische oplossing om het risico weg te nemen.
18
Powerpoint style update ‐ Internal use only
ergonomisch
Organisationele Aanpak: Jobrotatie tussen werkposten:
19
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Menselijke Aanpak: ‐ ‐
Opleiding heffen en tillen voor medewerkers. 4 SAP en risicotekeningen: ‐ ‐
‐ ‐
20
4 SAP (4 stappen Accident Preventie) Doel: bewustwording, inzien dat de mees voor de hand liggende risico’s niet altijd het gevaar bepalen! 1X/maand In groepjes van 4
Powerpoint style update ‐ Internal use only
Menselijke Aanpak: ‐
21
Specifieke acties:
Powerpoint style update ‐ Internal use only
EINDE
22
Powerpoint style update ‐ Internal use only