INFORMATION MEMO
CIFA Business Development Services A.M. Chumaceiro Boulevard 3
NIET FISCALE VOORDELEN VAN ONS RECHTSPERSONENRECHT door Henri Th. M. Burgers I Burgers & Fung-A-Loi Notarissen
Curaçao Tel: (599-9) 461-5371 Fax: (599-9) 461-5378 Email:
[email protected] Website: www.cifa-curacao.com
Belastingadviseurs zoeken voor hun clientèle altijd de fiscaal beste oplossing. Dankzij de gunstige ficale wetgeving van de Nederlandse Antillen en Nederland en de vele verdragen, die Nederland heeft gesloten ter voorkoming van dubbele belasting kon na de tweede wereldoorlog op Curaçao een ware off shore industry ontstaan met cliënten over de gehele wereld. Adviseurs zijn bij het kiezen van een jurisdictie geneigd in de eerste plaats te kijken naar de fiscale voordelen die de keuze oplevert en wanneer de fiscale voordelen van een land onvoldoende zijn, haakt dat land af. Er zijn echter ook niet-fiscale aspecten verbonden aan de keuze van een land als vestigingsplaats voor rechtspersonen, zoals het vennootschapsrecht. Het vennootschapsrecht van de EU-landen moet voldoen aan de EU-richtlijnen en daardoor wordt het vennootschapsrecht van die landen minder flexibel en minder aantrekkelijk. Dat geldt ook voor het Nederlandse vennootschapsrecht.
HET VENNOOTSCHAPSRECHT Wanneer we het Nederlandse en het Curaçaose vennootschapsrecht met elkaar vergelijken, dan blijkt dat het Curaçaose vennootschapsrecht vele voordelen oplevert, zodat de Nederlandse ondernemer niet moet nalaten het gebruik van een Curaçaose N.V. of B.V. te overwegen. Ik ga ervan uit, dat de onderneming feitelijk in Nederland is gevestigd en gewoon in Nederland vennootschapsbelasting betaalt. Fiscaal technisch is er dan geen nadeel-, noch voordeel aan het gebruik van een Curaçaose vennootschap. Stichting Administratiekantoor Wanneer een directeur/grootaandeelhouder aan estate planning denkt om zijn naamloze of besloten vennootschap naar de volgende generatie te loodsen zonder dat erfenisproblemen de vennootschap opbreken, dan wordt meestal gedacht aan een Stichting Administratiekantoor ("Stak"). De aandelen in zijn vennootschap worden overgedragen aan een Stak, die certificaten van aandelen uitgeeft aan de directeur/grootaandeelhouder. Het bestuur van de Stak oefent het stemrecht uit op de aandelen en heeft daarmee de zeggenschap en de toekomst van de vennootschap in handen. In de statuten wordt de opvolging van het bestuur van
de Stak geregeld op zo'n manier, dat de erfgenamen geen beslissende invloed hebben, doch wèl de economische voordelen genieten.
1
Een moeilijkheid bij het regelen van de opvolging in het bestuur is dat men meestal niet meer dan één generatie in de toekomst kan kijken.
Aandelen zonder stemrecht Een eenvoudig alternatief voor de Stak is het gebruik maken van de aandelen zonder stemrecht. In Nederland kent men geen stemrechtloze aandelen, wij op Curaçao wèl. De ondernemer, die aan één bepaald kind de zeggenschap in de vennootschap wil geven, zorgt ervoor dat deze aandelen met stemrecht krijgt, terwijl de andere kinderen ieder evenveel aandelen zonder stemrecht (verw)erven. De aandelen zonder stemrecht kunnen zelfs vrij overdraagbaar gemaakt worden (dit kan niet bij een Nederlandse B.V.), terwijl die mèt stemrecht desgewenst aan een blokkeringsregeling kunnen worden onderworpen of worden ondergebracht in een Curaçaose Stak. Aandelen zonder stemrecht kunnen ook worden gebruikt bij ter beurze genoteerde fondsen. Bij beursvennootschappen zijn de aandeelhouders niet geïnteresseerd in het stemrecht. Daardoor kan het zijn dat in een aandeelhoudersvergadering van zo'n beursvennootschap slechts 10% van de aandeelhouders op een vergadering verschijnt. Zou er een aandeelhouder zijn, die de macht in de vennootschap wil grijpen om daarna deze vennootschap uit te schakelen als concurrent of deze leeg te halen ("de overvaller" of "kaper"), dan hoeft hij maar een zéér gering percentage aandelen te verwerven. Met slechts een paar procent van de aandelen heeft hij de zeggenschap. 1
Nu is er wetgeving , waarbij de betreffende aandeelhouder, die 5% van de aandelen in een ter beurze genoteerde vennootschap bezit, dit percentage moet melden aan de directie van de Vennootschap, zodat de vennootschap maatregelen kan treffen ter bescherming van haar zelfstandigheid.
1
Ook wanneer andere grenzen van het bezit aan aandelen worden overschreden moet er melding plaatsvinden van die overschrijding. Zouden de ter beurze genoteerde aandelen stemrechtloze aandelen zijn, dan heeft men dit probleem van de vijandelijke overname al bij voorbaat voorkomen. Ook bij een joint venture kunnen aandelen zonder stemrecht uitkomst bieden voor zeggenschapsproblemen. Zouden de partijen bij een joint venture het stemrecht op 50-50 basis willen regelen, terwijl hun kapitaalinbreng en de gerechtigdheid tot het vermogen niet 50-50 is, dan kan men dit bereiken door deze partijen evenveel aandelen met stemrecht te geven en een ongelijk aantal zonder stemrecht. Deze mogelijkheid speelt ook bij fusies van vennootschappen.
Certificaathouders In Nederland hebben de houders van met medewerking van de vennootschap uitgegeven certificaten van aandelen het recht om opgeroepen te worden tot de algemene vergadering van aandeelhouders en om daarin het woord te voeren. Stemrecht hebben ze niet. De houders van certificaten van aandelen van een Curaçaose vennootschap hebben dat recht niet. Bij vennootschappen met veel certificaathouders kan dat veel gezeur en kosten voorkomen.
Wie benoemt de directie van de vennootschap? In Nederland benoemt de algeme vergadering de directeuren en commissarissen van de vennootschap. Bij grote besloten en naamloze vennootschappen is er sprake van het zgn. structuurregime, waarbij een Raad van Commissarissen verplicht is en die Raad van Commissarissen de directeuren benoemt. De leden van de Raad van Commissarissen voorzien in de vacatures in de Raad van Commissarissen. Andere mogelijkheden zijn er niet.
De Landsverordening Zeggeschap in ter Beurze genoteerde vennootschappen (P.B. 19)
2
In het Curaçaose recht is het zowel bij kleine als bij grote naamloze en besloten vennootschappen mogelijk te bepalen, dat iemand anders dan de algemene vergadering één of alle directeuren benoemt. Dit is praktisch bij structuren van holdings met (klein)dochtervennootschappen. Veelal zal de uiteindelijke aandeelhouder de directie van de kleindochtermaatschappijen van de holding willen benoemen en dat kan dan in de statuten geregeld worden. Bij grote N.V.'s in Curaçao is er een verplichte Raad van Commissarissen. Bij overheids B.V.'s in Curaçao zou men kunnen bepalen dat een bepaalde instantie één of meer directeuren benoemt. Te denken valt aan een orgaan, dat niet met de politiek is verbonden. Ook kan in de statuten worden bepaald dat in plaats van de algemene vergadering van aandeelhouders, de houders van een bepaalde soort aandelen één of meer of alle directeuren en commissarissen benoemen.
De kapitaalbescherming Het Nederlandse vennootschapsrecht kent een zeer gecompliceerde regeling ter handhaving van een minimum vermogen voor de N.V.'s en B.V.'s. Deze regeling ziet er op toe dat door uitkeringen, inkoop van aandelen en andere overeenkomsten tussen de aandeelhouder en de vennootschap (al dan niet reeds opgericht; "nachgründung") het vermogen niet daalt onder de wettelijke grenzen. Ook wanneer er bv. sprake is van een opwaardering van de activa, moet er een niet uitkeerbare herwaarderingsreserve aangehouden worden. Wanneer het kapitaal van een Nederlandse vennootschap wordt verminderd, dan gebeurt dat middels een maandenlange kapitaalverminderingsprocedure (o.m. met advertenties in de dagbladen). Dit alles, althans in theorie, ter bescherming van de belangen van derden, die met de N.V. of B.V. handelen. Bij de invoering van Boek 2 BW in 2004 heeft de Antilliaanse wetgever die kapitaalbeschermende bepalingen niet overgenomen, omdat zij in feite toch geen enkele bescherming bieden aan de derden.
Daarom is er voor Curaçaose naamloze en besloten vennootschappen geen minimum kapitaal vereist. Het Antilliaanse (nu Curaçaose) vennootschapsrecht is daarmee sterk vereenvoudigd en de vennootschap kan praktisch zijn gehele vermogen uitkeren aan de aandeelhouders. Op eenvoudige wijze kan het eigen vermogen van de Curaçaose vennootschap worden verminderd, te weten door een inkoop van aandelen, door extra uitkeringen te doen en door vermindering van de nominale waarde van de aandelen tot bijna nihil ("afstempeling"). Dit gaat binnen een paar dagen, zonder dat er publicaties in de dagbladen nodig zijn. Om voornamelijk Angelsaksische cliënten tegemoet te komen is de mogelijkheid gecreëerd om aandelen zonder nominale waarde uit te geven. Wanneer een vennootschap enkel aandelen zonder nominale waarde heeft uitstaan, kan zelfs het gehele eigen vermogen worden uitgekeerd, mits het eigen vermogen maar niet negatief wordt. Indien een Curaçaose vennootschap in Nederlands actief is en zich laat inschrijven in het Nederlandse handelsregister, is er eenmalig een accountantsverklaring vereist, inhoudende dat het eigen vermogen van de vennootschap minimaal € 18.000,= is.
Kapitaal in andere valuta De Nederlandse ondernemers mogen hun boekhouding in vreemde valuta voeren, maar moeten de balansposten herleiden naar Euro's tegen de koers op de balansdatum. De Curaçaose vennootschappen kunnen hun kapitaal in andere valuta laten luiden en de boekhouding en verslaggeveing in die andere valuta voeren. Dit kan van praktisch belang zijn ingeval de vennootschap internationaal opereert (bv. de oliehandel), dan wel een houdstermaatschappij is van buitenlandse vennootschappen.
3
Zelfs kan één Curaçaose vennootschap haar kapitaal verdelen over aandelen in verschillende valuta's. Dat gebeurt bij beleggingsfondsen, die beleggingen hebben in verschillende valuta's. De beleggingen in dollars zijn gekoppeld aan een kapitaal in dollars, evenals de reserverekeningen en de winstuitkeringen. De beleggingen in Euro's worden apart geadministreerd en gekoppeld aan een kapitaal in Euro's, reserverekeningen in Euro's en uitkeringen in Euro's.
Oprichting, statutenwijziging en omzetting van rechtspersonen De oprichting van een Curaçaose vennootschap gaat betrekkelijk snel, omdat er geen "verklaring van geen bezwaar" vereist is. Hetzelfde geldt voor de statutenwijziging en omzetting. Bij een oprichting met inbreng in natura is er geen accountantsverklaring vereist (wel een eenvoudige oprichtingsbalans) en wanneer het geplaatste kapitaal in geld word volgestort is er geen bankverklaring vereist. Door het ontbreken van de kapitaalbeschermende bepalingen kan een omzetting van een N.V. of B.V. eenvoudiger gebeuren dan bij Nederlandse vennootschappen.
Fusies en splitsingen Wanneer twee vennootschappen uit verschillende Europese landen met elkaar willen fuseren, dan levert dat tal van problemen op doordat zij niet gelijkluidende kapitaalbeschermende bepalingen hebben en verschillende verslaggevingsregels. Ook zullen er over en weer vertalingen nodig zijn van de statuten, de fusievoorstellen en de daarbijbehorende documenten. Door omzetting van beide vennootschappen in Curaçaose vennootschappen kan op Curaçao de fusie plaatsvinden, waarna de overblijvende vennootschap wordt omgezet in een vennootschap van één van de Europese landen.
De Curaçaose fusieregeling is gebaseerd op de Nederlandse fusieregeling, maar doordat er meestal geen verplichte publicatie van de jaarrekeningen hoeft plaats te vinden en er geen kapitaalbeschermende bepalingen zijn, kan een fusie in Curaçao betrekkelijk eenvoudig (dus goedkoper) worden uitgevoerd. Hetzelfde geldt voor de splitsing van rechtspersonen. De taal van de statuten De statuten van een Curaçaose vennootschap mogen luiden in het Nederlands, Spaans of Engels en elke andere taal, die door de notaris wordt verstaan (dit laatste mits een vertaling aan de akte wordt gehecht). Het hoeft geen betoog dat dit een belangrijk voordeel is voor buitenlandse cliënten.
Accountantscontrole en publicatieplicht van jaarcijfers In Nederland geldt er voor iedere N.V. en B.V. een uitgebreide publicatieplicht en de jaarrekening moet zijn voorzien van een accountantsverklaring. Voor Curaçaose B.V.'s en N.V.'s die niet "groot" zijn, is er geen verplichte accountantscontrole, noch een publicatieplicht. Voor grote N.V.'s (dit is meer dan 20 werknemers èn meer dan Naf. 5.000.000 aan activa èn een jaaromzet van meer dan Naf. 10.000.000) is er wel een accountantscontrole verplicht en een beperkte plicht tot publicatie van de jaarrekening. Wanneer een Curaçaose N.V. of B.V. geen werkelijke band heeft met Curaçao en (nagenoeg) geheel in Nederland actief is, zal zij overeenkomstig de Nederlandse Wet Formeel Buitenlandse Vennootschappen haar boeken moeten laten controleren door een accountant en haar jaarstukken moeten publiceren overeenkomstig de Nederlandse wet.
4
Stichting Particulier Fonds Voor inwoners van Nederland is de stichting particulier fonds om fiscale reden uit de gratie. Wanneer iemand zijn vermogen geheel of gedeeltelijk afzondert en overdraagt aan een trust of een stichting particulier fonds, wordt voor fiscale doeleinden deze afzondering geacht niet te hebben plaatsgevonden. Sinds 1 januari 2010 heeft die afzondering geen gevolgen voor de inkomstenbelating, schenk- en erfbelasting, vennootschaps- en dividendbelasting in Nederland. Dus om fiscale redenen zou het geen zin hebben voor een inwoner van Nederland om gebruik te maken van een stichting particulier fonds. Echter, om civielrechtelijke redenen kan het wèl zin hebben voor een inwoner van Nederland om van een stichting particulier fonds gebruik te maken. Alle beroepsbeoefenaars, die persoonlijk aansprakelijk zijn voor hun handelingen (artsen, notarissen, apothekers, advocaten), zouden een deel van hun vermogen (bv. hun beleggingen of woning) kunnen afzonderen in een stichting particulier fonds en hun kinderen als begunstigden (al dan niet onder zekere voorwaarden) kunnen aanwijzen. Dit onderbrengen in een stichting particulier fonds is niet belast met schenkbelasting. Civielrechtelijk behoort het afgezonderde vermogen niet tot het vermogen van de beroepsbeoefenaar.
Het voordeel is echter, dat het vermogen civielrechtelijk reeds bij het leven van de particulier is afgezonderd van zijn overige vermogen, zodat daarop zijn privéschulden niet verhaald kunnen worden en dat de particulier op deze wijze bepaalde vermogensbestand-delen kan doen overgaan op één of meer afstammelingen. De namen van de enige aandeelhouder van een Nederlandse N.V. of B.V. moeten worden bekend gemaakt bij het handelsregister. Daardoor kan het blad "Quote" in Nederland een schatting van iemands vermogen maken en dit publiceren. Particulieren, die liever niet bekend willen worden via het blad "Quote", kunnen hun aandelen onderbrengen in één of meer stichtingen particulier fonds en daardoor onbekend blijven. Naast dit voordeel blijft de stichting particulier fonds een praktisch instrument in het kader van de -niet-fiscaleestate planning.
Henri Burgers I Burgers & Fung-A-Loi Notarissen
Een particulier, die verscheidene beleggingen heeft, kan deze beleggingen groeperen en onderbrengen in één of meer stichtingen particulier fonds, waarvan één of meer kinderen de begunstigden zijn. De schenking aan de stichting particulier fonds is niet belast met schenkbelasting en wanneer de uitkering door de stichting aan het betreffende kind wordt gedaan, dan wordt dat kind geacht de schenking van zijn vader te hebben ontvangen. Per saldo wordt er niet meer schenk- of erfbelasting betaald dan bij een rechtstreekse schenking of vererving.
5
