Kwaliteitsmanagement in perspectief
INK model 2004 Medewerkers
Strategie en beleid
• Ambachtelijke kwaliteit • Persoonlijke kwaliteit
Bestuur en financiers
Management van processen
leiderschap
Management van medewerkers
Klanten en leveranciers
HRM en Kwaliteit Maatschappij
Management van middelen
organisatie
Industriële revolutie • Productkwaliteit • Proceskwaliteit • Organisatiekwaliteit
resultaat
1930 1950 1960
structuur en cultuur!
• Ketenkwaliteit • Totale kwaliteit
Verbeteren en vernieuwen
1980 1990
Blad 1
Blad 2
Procesgerichtheid
Procesgerichtheid
mensen
Input
Throughput
Output
mensen & middelen
proces
goederen & diensten
mensen
org.regelingen informatie
product
proces
management
product
management
middelen
middelen proces org.regelingen informatie Maakstroom
Blad 3
Blad 4
Ist
Soll
Wetgeving Maatschappij
Markt
mensen
Denkstroom Output
proces
goederen & diensten
Maakstroom
Technologie
Concurrentie Arbeidsmarkt
Blad 5
middelen proces org.regelingen
product
Throughput
management
Input mensen & middelen
informatie
Blad 6
1
Persbericht: TNT Express wint INK Kwaliteitsprijs
21 April 2005 - INK reikt voor het eerst sinds acht jaar de prijs weer uit De Nederlandse tak van TNT Express, de toonaangevende leverancier van wereldwijde express diensten voor de zakelijke markt, heeft vandaag de hoogste Nederlandse onderscheiding op het gebied van kwaliteit ontvangen. Minister van Economische Zaken Mr. Laurens Jan Brinkhorst reikte vanmiddag de prijs uit aan algemeen directeur Jan Schipper van TNT Express Benelux in de voorname ambiance van het Wassenaarse Kasteel ‘De Wittenburg’.
Er kunnen er maar 1467 de beste zijn
Blad 7
Persberichten
Blad 8
Case Smeerolie BV
TNT: nettowinst 2004 onder IFRS EUR 752 mln 27 April 2005 TNT schrapt ruim duizend banen bij postsorteercentra 10 april 2006 HOOFDDORP (ANP) - TNT gaat in de komende twee jaar 1000 tot 1100 banen schrappen bij de sorteercentra van TPG Post. Het gaat om omgeveer een derde van het totaal aantal arbeidsplaatsen bij dit onderdeel van de postdivisie. Dat heeft TNT maandag bekendgemaakt.
Bespreek case Smeerolie en beantwoord de volgende vragen: 1. Wat zijn de (eerste) noodzakelijke stappen om te kunnen bepalen wat we met het personeelsmanagement van “Smeerolie B.V.” moeten doen? Denk bij het personeelsmanagement ook aan zaken als motivatie, competenties, beloning en werkgelegenheid. 2. Waar ligt de koppeling van de voorgaande vraagstukken met Kwaliteitsmanagement?
Blad 9
Antwoorden
Blad 10
Antwoorden
1. Vorm een beeld van nieuwe markten en onderzoek potentie 2. Bepaal welke middelen nodig zijn en welke competenties 3. Breng het totale voortbrengingsproces in kaart in de “SOLL- situatie” 4. Breng ook de processen in kaart van de “ISTsituatie” 5. Neem hierin de kwaliteitsaspecten expliciet mee 6. Ken de noodzaak tot verandering om een cultuuraanpassing mogelijk te maken Blad 11
7. Werk het beleid verder ook, ook financieel 8. Bepaal of het zittende MT de verandering kan doorvoeren 9. Creëer een “kraamkamer” waar de nieuwe organisatie naast de oude draait 10.Verander via chaos 11.Zorg voor veiligheid voor de medewerkers 12.Ingrijpen/afslanken van organisatie snel doorvoeren 13.Blijf overblijvend personeel boeien en binden ondanks slechte boodschap
Blad 12
2
Koppeling met kwaliteitsmanagement? • • • • •
strategie (formuleren en realiseren)
Nieuwe situatie stelt andere eisen aan product en proces. Dit leidt tot herdefiniëring van …. Wat is de kwaliteit van personeelszaken om deze verandering te ondersteunen HRM heeft rol in competentie-ontwikkeling (sturende rol in competentie-management) QA kan processen meetbaar maken QA fungeert als “navigator”
personeelsmanagement (HRM) (beleid èn uitvoering)
Blad 13
Blad 14
Waarheen?
Personeelsmanagement De aanpak van personele aangelegenheden (vraagstukken, verschijnselen, problemen, kansen en dergelijke).
Het betreft die activiteiten die voortkomen uit het aangaan, instandhouden en beëindigen van arbeidsrelaties; activiteiten die zich zowel intern als extern arbeidsorganisaties voordoen.
Als het je niet kan schelen waar je naartoe gaat, dan maakt het ook niet uit welke weg je gaat
Blad 15
Blad 16
Strategie
Definitie: “Strategie is de tot uitdrukking en gelding gebrachte collectieve aspiratie van een organisatie”
Blad 17
Uitdrukking
= expliciet gekozen en gecommuniceerd
Gelding
= bewust gekozen en gecoördineerde stappen die gericht zijn op kwalitatief resultaat
Collectief
= betrokkenheid van de gehele organisatie
Aspiratie
= (het streven naar) de gekozen identiteit en positie
Blad 18
3
commercieel plan financieel plan
ondernemingsplan
ICT-plan
* gekozen producten/ diensten, markten/ doelgroepen en activiteiten
strategie
* omzetdoelstellingen (totaal, relatief, stijging, marktaandeel e.d.)
kwaliteitsplan
* resultaten (ROS, ROI, winst; shareholdersvalue, tevredenheid, maatschappelijke resultaten).
personeelsplan
* samenhang * consistentie
* condities realiseren
ondernemingsplan
* gaat om: doelen en middelen Personeels-/HRmanagement
Blad 19
Blad 20
Strategiebenaderingen Ø ‘Strategy as fit’: het op elkaar afstemmen van interne en externe omgeving (huidige businessdefinitie, pmc’s, swot)
Strategie
Ø ‘Strategy as stretch’: het creëren van een eigen toekomst (strategische intentie, nieuwe concurrentieruimte)
Organisatiestructuur
Organisatiecultuur
Blad 21
Blad 22
“as fit”
“as stretch”
Arbeidsverhoudingen
strategie-ontwikkeling Strategie PM-matrix
kerncompetenties
Competenties van mensen
Personele organisatie en formatie (omvang en kwaliteit); arbeids- en samenwerkingsrelaties
interne analyse
Organisatie- 2 structuur
externe analyse
Kerncompetenties
Arbeidsmarkt Maatschappelijke verhoudingen
1
4
1
Organisatie- 3 cultuur
Ondernemings- 5 doelstellingen Personele organisatie & formatie
Arbeidsmarkt
Sterkte-/ Zwakte- (interne) 1 analyse Arbeidsinhoud
6 7
Productiviteit
PERSONEELSMANAGEMENT
Blad 23
Blad 24
4
unit functioneel
wel/niet integrerend leidinggeven
basisconfiguratie en besturingsmodel
organisatiecultuur
kernbezetting
arbeidsverhoudingen
Personeelsbezetting
schillen
diverse contractvormen zelf doen, inhuren, uitbesteden
Personele organisatie & formatie
differentiatie Toepassing kosten- en bestuursmotieven
specialisatie
HR- of Personeelsplan o.b.v. vergelijking nu en straks
arbeidsinhoud
afdelingsvorming
hiërarchiesering
arbeidsvoorwaarden
communicatie- en overlegstructuren
zelfsturing en coördinatie
Blad 25
Blad 26
Van organisatiestrategie naar organisatieorganisatieuitkomsten (via HRM)
HR-/personeelsplan doorstroom (vertikaal/horizontaal) mobiliteit
realisatie HR-/P-plan m.b.v. methoden, technieken en instrumenten
instroom uitstroom
Organisatiestrategie
HRMpraktijken
HRMuitkomsten
Organisatieuitkomsten
Differentiatie (innovatie)
Selectie Training Beoordeling Beloning Taakontwerp Participatie
Motivatie Commitment Samenwerking Flexibiliteit Verloop Conflict
Productiviteit Kwaliteit Winst Return on investment Klanttevredenheid
inhuur
Focus (kwaliteit)
personeelsontwikkeling (loopbaan, opleiding, MD)
Kostprijs organisatie-ontwikkeling
(kostenreductie)
stimuleren prestaties (arbeidsvoorwaarden, beoordeling, beloning) Blad 27
Blad 28
INK model 2004
INK Managementmodel en HRM
Management van processen
leiderschap
Strategie en beleid
Klanten en leveranciers
Maatschappij
Management van middelen
organisatie
Bestuur en financiers
Medewerkers
Management van medewerkers
resultaat
Verbeteren en vernieuwen
Blad 29
Blad 30
5
Toegevoegde waarde
Valkuilen • • • • • • • • • • •
• legt verbinding tussen plan, actie en resultaat • geeft overzicht en samenhang in aanpak • leidt tot verbeterpunten en hun prioriteit • schept gezamenlijk denkraam en kaders • creëert draagvlak • leidt tot betere kennis van eigen organisatie • leidt tot positiebepaling: meetbaar en reproduceerbaar • geeft inzicht in gewenste ontwikkelingsrichting • dwingt tot systematiek in aanpak • biedt sturingsmogelijkheden
Blad 31
Discussie
Blad 32
Conclusies
Welke rol is weggelegd voor HRM en voor QA bij – Strategiebepaling – Doelrealisatie Hoe worden deze rollen nu ingevuld? – Vergelijk de eigen organisatie met andere: •
snelle veranderingen in beleid draagvlak bij leiding afhankelijkheid van competentieniveau deelnemers drang om snel te scoren reorganisaties: leiden aandacht af cyclus niet voltooien iedereen er bij betrekken te instrumenteel inzetten beperkt meten onvoldoende openheid en luisterbereidheid zelfoverschatting
Waar spelen HRM en QA wel een rol, waar niet? En waarom?
– Trek conclusies
1. Er zijn grote verschillen tussen organisaties Deze verschillen komen voort uit: - Branche verschillen - Volwassenheid van de organisatie - Al dan niet onderhevig zijn aan marktwerking - Focus op productie of dienstverlening 2. Bij verbeteren en opbouw is er meer inbreng van QA, bij afbouw is er meer inbreng van HRM 3. Bij productiebedrijven is er meer inbreng van QA, bij dienstverlenende bedrijven is er meer inbreng van HRM
Blad 33
Conclusies
Blad 34
Conclusies
4. Er zijn organisaties zonder QA-manager. Daar is kwaliteit verantwoordelijkheid van de lijn. 5. Bij zorginstellingen speelt HRM zowel op operationeel als strategisch vlak een rol, QA alleen op operationeel (vooral inrichting kwaliteitsysteem- protocollering) 6. QA en HRM worden vooral geïnformeerd over strategische zaken, die impact hebben op operationele aangelegenheden
Blad 35
7. in sommige gevallen vervullen HRM en QA een rol in strategie ontwikkeling, maar welke is zeer verschillend per organisatie (daar komt bij dat strategie-ontwikkeling met een lage frequentie plaatsvindt) 8. QA fungeert op strategisch niveau alleen als klankbord 9. HRM speelt een rol op strategisch niveau bij veranderingsprocessen
Blad 36
6
Integrale benadering systeem-technisch (structuur)
Operationeel
Strategisch
Integrale benadering
sociaal-dynamisch (cultuur)
- controles - kwaliteitssysteem - taken verantwoordelijkheden bevoegdheden - discipline
- overleg - communicatie - commitment - motivatie - teamvorming
- plannen - budgetten - evalueren - management taken
- waarden/normen - dynamische besluitvorming - leiderschap
"standard-driven"
systeem-technisch (structuur)
Operationeel
Strategisch
- controles - kwaliteitssysteem - taken verantwoordelijkheden bevoegdheden - discipline
- overleg - communicatie
- plannen - budgetten - evalueren - management taken
- waarden/normen - dynamische besluitvorming - leiderschap
- commitment QA - motivatie aandachts-- teamvorming gebied
"standard-driven"
"people-centred"
sociaal-dynamisch (cultuur)
"people-centred"
Blad 37
Blad 38
Integrale benadering systeem-technisch (structuur)
Operationeel
Strategisch
Integrale benadering
sociaal-dynamisch (cultuur)
- controles - kwaliteitssysteem - taken verantwoordelijkheden bevoegdheden - discipline
- overleg - communicatie - commitment - motivatie - teamvorming
- plannen - budgetten - evalueren - management taken
- waarden/normen - dynamische besluitvorming - leiderschap
Niet verbetergericht
Niet normgericht
HRM aandachtsgebied
"standard-driven"
Verbetergericht
Ex
Normgericht
it plo
er e
Ex
n
n ere r o pl
"people-centred" Blad 39
Blad 40
INK PDCA
Maatschappij
Management van middelen
organisatie
Medewerkers
beleid & strategie
DO
Maatschappij
Management van middelen
resultaat
organisatie
Verbeteren en vernieuwen
Klanten en leveranciers
Bestuur en financiers
Klanten en leveranciers
QA en HRM incidenteel betrokken
leiderschap
Strategie en beleid
Bestuur en financiers
Management van processen
leiderschap
Management van medewerkers
Medewerkers
PLAN
Management van processen
Management van medewerkers
INK PDCA
QA en HRM resultaat betrokken
Verbeteren en vernieuwen
Blad 41
Blad 42
7
INK PDCA Management van medewerkers
Maatschappij
Management van middelen
Strategie en beleid
Klanten en leveranciers
QA en HRM betrokken
Maatschappij
Management van middelen
Bestuur en financiers
Klanten en leveranciers
Medewerkers
Management van processen
beleid & strategie
leiderschap
QA enCHECK HRM betrokken
Bestuur en financiers
Medewerkers
Management van processen
leiderschap
Management van medewerkers
INK PDCA
ACT organisatie
organisatie
resultaat
Verbeteren en vernieuwen
resultaat
Verbeteren Verbeterenen envernieuwen vernieuwen
Blad 43
Blad 44
8