Enterprise Risk Management De theorie: De combinatie van berekeningen en gezond verstand De praktijk: Van projectmatig naar strategisch risicomanagement
“Enterprise Risk Management is meer dan wiskundige modellen” - prof. dr. Arjen Ronner
U I T G A V E
V A N
A O N
-
2
0
0
9
/
1
Het domino-effect v a n r i s i c o’s De financiële crisis laat zien hoe bedrijven en wereldwijde economieën met elkaar verbonden zijn. Waar de crisis zich in eerste instantie leek te beperken tot de Verenigde Staten, breidde het zich in korte tijd als een olievlek uit. De uitgave van onze Political Risk Map van 2009 toonde aan welke neveneffecten dit heeft gehad voor de politieke risico’s in de wereld. De kredietcrisis werkt als een domino-effect door, net als risico’s binnen een bedrijf een domino-effect kunnen hebben op de gehele bedrijfsvoering. De huidige problemen in de bouwsector zijn een goed voorbeeld van zo’n domino-effect. Doordat er minder liquiditeit is, is er minder ruimte om te investeren in bouwprojecten. Niet alleen architectenbureaus, projectontwikkelaars en bouwbedrijven merken dit, maar uiteindelijk ook de leveranciers van de bouwsector. Daardoor krijgen ook de producenten en de transporteurs van bouwmaterialen last van iets wat begon als een tekort aan liquiditeit in de bankensector. Zo is het ook bij ondernemingen. Net als de kredietcrisis voor de wereldwijde economie heeft gedaan, kan één enkele schade consequenties hebben voor het gehele bedrijf. Soms betreft het risico’s die van tevoren niet bekend waren, of waar geen goed risicoplan voor klaar lag. Bij ondernemen is het de kunst om verantwoorde risico’s te nemen. Dat begint bij het in kaart brengen van alle risico’s die mogelijk uw bedrijf kunnen schaden. Dit zorgt niet alleen voor duidelijkheid, de integratie van verschillende oplossingen om de risico’s het hoofd te bieden kan ook tot besparing leiden. Het maakt dat u prioriteiten kunt stellen. En dat u een beeld heeft van welke risico’s verantwoord zijn om te nemen. In deze INzicht leest u over de mogelijkheden en voordelen van onze Enterprise Risk Management (ERM) aanpak, bekeken vanuit de theorie en de praktijk. Mocht er onverhoopt een crisis toeslaan bij uw organisatie, dan is het raadzaam uw crisis- en communicatieplan al gereed te hebben. Aon’s dochterbedrijf COT heeft ruime ervaring hierin en kan u hiermee helpen.
Vo o r w o o r d
Ik wens u veel leesplezier. Lex Geerdes, CEO Aon Nederland
3
Inhoudsopgave
Risicomanagement
4
Inhoudsopgave
6
De Political Risk Map
8
Bedrijven verzanden in woud van terrorismemaatregelen Enterprise Risk Management: de theorie De combinatie van berekeningen en gezond verstand Enterprise Risk Management: de praktijk Van projectmatig naar strategisch risicomanagement
16
Meer tijd en steun nodig om pensioenbuffers te herstellen Aon Zuid-Afrika verzekeringsmakelaar van WK voetbal 2010 Kerstdonatie voor Stichting ‘De Opkikker’
18
WGA-premie: nul procent kan toch duur uitpakken
20
Natuurrampen in beeld met NatCat
22
Aon ontwikkelt verzekering tegen ‘verborgen gebreken’
Colofon
Redactiecommissie: R. de Bruin, voorzitter T.M. Colijn-Tel L.M. Fecken S. Groen M.H. Hensen-Oostwouder M. Hollestelle-van der Hoek J.B. Keizer Y.J.T. Lubbe-Lindsen H.M. Visser-Koppe Vormgeving en prepress: J.B. Keizer, S. Groen Externe fotograaf: Ad Bogaard Fotografie
Aon INzicht wordt kosteloos toegezonden aan relaties van Aon. Voor meer informatie over Aon of over een van de onderwerpen uit dit nummer kunt u contact opnemen met uw accountmanager.
Kwaliteitswaarborg
Voorwoord Lex Geerdes
14
Outsourcing
OVERSTROMINGEN
Gezond verstand Kredietcrisis
2
10
Enterprise Risk Management
Verborgen gebreken Va r i a b e l e g r o n d s t o f p r i j z e n
Terrorisme
Pensioenbuffers
Uw vragen en opmerkingen zijn welkom op ons redactieadres: Postbus 518 3000 AM Rotterdam T.a.v. Redactie INzicht e-mail naar:
[email protected] Mutaties in de adressering kunt u doorgeven aan: dhr. Th. van der Ent Aon Nederland Admiraliteitskade 62 3063 ED Rotterdam
Tekst: Sterk Werk Communicatie Groep Taalent Tekstschrijvers Eindredactie: Sterk Werk Communicatie Groep
4
Druk: Drukkerij G.B. ‘t Hooft bv
5
De Political Risk Map De zestiende Political Risk Map, het jaarlijkse benchmark overzicht van Aon, laat duidelijk de politieke gevolgen van de mondiale kredietcrisis zien.
De impact van de kredietcrisis ontwikkelt zich
De political risk Map geeft antwoord op
van een economisch probleem steeds meer
onder meer de volgende vragen: Welke
tot een politiek issue. Overheden hebben
interessante investeringslanden hebben een
minder middelen ter beschikking om andere
laag risicoprofiel? Welke ontwikkelingen zijn
problemen aan te pakken als ze ontstaan, wat
er gaande in de landen waar uw leveranciers
tot politieke instabiliteit kan leiden.
zijn gevestigd? En hoe zit het met de valutatransfer risico’s van betalingen van uw klanten
In onder meer Griekenland, IJsland en een
in het buitenland?
aantal Oost-Europese landen zijn de risico’s toegenomen. Ten opzichte van vorig jaar is
6
corporate
Heeft u de Political Risk Map 2009 nog niet ont-
van achttien landen het risico verhoogd.
vangen? Vraag hem dan aan bij uw account-
In veertien landen is het veiliger geworden.
manager of ga naar www.aon.nl/politicalrisk
7
Bedrijven verzanden in woud van terrorismemaatregelen
“AAN 9/11 LAG EEN UITGEWERKT PLAN TEN GRONDSLAG. DE MOORD OP THEO VA N G O G H WA S E E N INDIVIDUELE ACTIE.”
Te r r o r i s m e i s h é t o n d e r w e r p d a t d e l a a t s t e j a r e n d e s a m e n l e v i n g b e r o e r t . Ve r g a a n d e m a a t r e g e l e n v a n u i t de overheid moeten de samenleving weerbaar maken tegen dit risico. Maar die maatregelen blijken binnen Europa niet eenduidig. En dus is het lastig, zeker voor internationaal opererende bedrijven, om aan Over het terrorisme onderzoek
alle wetgeving en andere eisen te voldoen.
In opdracht van de Europese Commissie heeft het COT, samen met een aantal andere (internationale) instituten, onderzoek gedaan naar terrorisme. De specifieke eigenschappen van
Dat is een van de conclusies van onderzoek
daders op persoonlijk vlak liggen. “Ze hebben
actieplannen direct in werking te kunnen
zijn van elkaar afhankelijk. Het wegvallen van
Vervolgens adviseren ze scenario’s te ontwik-
naar het karakter van Europees terrorisme in
geldproblemen bijvoorbeeld, of er zijn moei-
stellen. “Dat betekent dat bedrijven hun plan-
elektriciteit of een aanslag op een toeleveran-
kelen die helpen deze risico’s het hoofd te
Europees terrorisme zijn in kaart gebracht,
opdracht van de Europese Commissie, uitge-
lijkheden in de relationele sfeer. Aan 9/11 lag
nen ook daadwerkelijk op de plank hebben
cier heeft een domino-effect. Denk ook aan
bieden. Ook is het volgens hen van belang
net als de maatregelen die elk van de lid-
voerd onder leiding van het COT, Instituut
een uitgewerkt plan ten grondslag. Er is jaren-
moeten liggen,” zegt Bron.
medewerkers die werkzaam zijn in gebieden
om continu op de hoogte te blijven van nieuwe
staten van de Europese Unie heeft genomen
voor Veiligheids- en Crisismanagement.
lang naartoe gewerkt, met een heel team. De
met een verhoogd terrorismerisico. Die moeten
maatregelen en die te (laten) vertalen naar de
om terrorisme te bestrijden. Ook de (econo-
“Organisaties willen terrorisme buiten de
moord op Theo van Gogh was een individuele
Lastig is echter, zo bleek uit het onderzoek, dat
hun werk geheel of gedeeltelijk stilleggen en
bedrijfsvoering. Tot slot moeten de medewer-
mische) effecten van terrorisme en de rol van
bedrijfspoort houden, maar weten nog steeds
actie, voornamelijk gebaseerd op persoonlijke
een uniform terrorismebeleid ontbreekt. De
zijn beperkt in vervoersmogelijkheden.”
kers goed geïnformeerd worden over de visie
de media zijn onderzocht. Daarnaast is het
niet goed hoe,” zeggen adviseurs Roland
redenen, zo bleek.”
maatregelen die in Nederland gelden, hoeven
en maatregelen van het bedrijf en ook zelf
effect van de Europese maatregelen onder de
niet in de andere lidstaten van de Europese
Bron en Petit merken dat bedrijven worstelen
alert blijven bij een eventuele terrorismedrei-
loep genomen. Op basis van de resultaten
Moeras van terrorisme
Unie op te gaan. Ook de definitie van
met de aanpak van terrorismerisico’s. “En dat
ging. “Het spreekt voor zich dat zij zich veilig
komen de onderzoekspartners met een advies
Bedrijven worden voortdurend geconfron-
terrorisme wordt door de verschillende lidsta-
is heel begrijpelijk. Om minder kwetsbaar te
moeten voelen in hun werkomgeving. Een
voor de Europese Commissie met verbeter-
9/11 als referentiekader
teerd met terrorisme, stellen Petit en Bron. Is
ten op eigen wijze ingevuld. “Gebrek aan een-
zijn voor een terroristische aanslag, kun je een
optimale veiligheidscultuur draagt hieraan
punten. Het wetenschappelijk onderzoek is
Uit het onderzoek komt onder meer naar
het niet in het kader van een concrete bedrei-
duidigheid werkt omslachtig voor bedrijven
muur van drie meter hoog optrekken rond je
bij,” aldus Petit en Bron.
gestart in 2006. Op 5 en 6 februari 2009 is
voren dat 9/11, en in vervolg daarop de aan-
ging, dan is het wel op het gebied van regel-
die in meerdere landen actief zijn. Bedrijven
bedrijf en prikkeldraad spannen, maar daarin
slagen in Londen en Madrid, hét referentieka-
geving vanuit de Europese Unie of vanuit de
raken door die diversiteit aan regelgeving
ligt natuurlijk niet de oplossing. Je wilt de
der is als over terrorisme wordt gesproken. “Bij
Nederlandse overheid. Zo moeten financiële
verward en verzanden in dit ‘moeras van ter-
continuïteit van je activiteiten bewaken. Want
elke maatregel vraagt men zich af: kunnen we
bedrijven openheid van zaken geven, bijvoor-
rorisme’,” zeggen Petit en Bron. “Wij pleiten in
stilstand betekent omzetverlies.”
hiermee een dergelijke terroristische aanslag
beeld
ons advies aan de Europese Commissie dan
voorkomen?” zegt Petit. En dat terwijl volgens
Organisaties uit vitale en kwetsbare sectoren
het onderzoek terrorisme in Europa niet één
moeten aangesloten zijn op het landelijke
op één te vergelijken is met terroristische
Alerteringssysteem Terrorismebestrijding. Dit
Terrorisme buiten de deur houden
“Het begint met het identificeren van die
acties in andere continenten. Karakteristiek
systeem is bedoeld om in geval van
Een terreuraanslag kan verstrekkende gevolgen
terrorismerisico’s die voor de organisatie realis-
voor Europese terroristische acties is volgens
terrorismedreiging alle benodigde personen
hebben, ook als een bedrijfspand niet direct
tisch zijn. Ook de toeleveranciers zijn van
Kijk ook op www.cot.nl en www.transnational-
Petit onder meer dat de motieven van de
en diensten te kunnen waarschuwen en zo
wordt getroffen. Petit: “Vooral de vitale sectoren
belang om mee te nemen in de risicoanalyse.”
terrorism.eu/conference.php
Bron en Fréderique Petit van het COT, dat sinds 2008 onderdeel is van Aon.
8
crisis management
over
hun
financiële
bronnen.
ook voor meer eenduidigheid.”
De onderzoekers zijn van mening dat bedrijven wel degelijk zelf stappen kunnen ondernemen.
het onderzoek afgesloten met een door het
Samen met het COT adviseert Aon organisaties hoe zij terrorisme buiten de deur kunnen houden. Heeft u interesse in een gesprek of wilt u meer weten over het onderzoek in opdracht van de Europese Commissie, neem dan contact op met uw accountmanager van Aon.
COT georganiseerde internationale conferentie waarin door de onderzoekers en prominente kopstukken uit de wereld van terrorismebestrijding over de resultaten werd gediscussieerd. Op dit moment wordt gewerkt aan een boekje met een samenvatting van de belangrijkste resultaten en aanbevelingen. Wilt u die ontvangen, neem dan contact op met uw accountmanager van Aon.
9
“ H O E K O M T H E T D AT H E T G E Z O N D V E R S TA N D E N D E W I S K U N D I G E M O D E L L E N Z O V E R VA N ELKAAR LOSGEKOPPELD ZIJN?”
Enterprise Risk Management: de theorie
De combinatie van berekeningen en gezond verstand R i s i c o ’s a l s b r a n d , s t a k i n g e n , w i s s e l k o e r s o n t w i k k e l i n g e n , r e n t e s c h o m m e l i n g e n e n v a r i a b e l e g r o n d s t o f p r i j z e n b e d r e i g e n o n d e r n e m i n g e n . Te g e l i j k e r t i j d o n t l e n e n o n d e r n e m i n g e n e r h u n b e s t a a n s r e c h t a a n d o o r d a t m e t h e t n e m e n v a n r i s i c o ’s betere rendementen kunnen worden behaald. Zijn risico’s kansen of bedreigingen? P r o f . d r. A r j e n R o n n e r p l e i t v o o r e e n i n t e g r a l e b e n a d e r i n g v a n h e t b r e d e p a l e t a a n r i s i c o ’s w a a r a a n o r g a n i s a t i e s w o r d e n b l o o t g e s t e l d .
Ooit verzorgde Arjen Ronner een college over
metristen als het gezond verstand van de
de Verenigde Staten uitbrandt en het
kwaliteitsmanagement aan de Rijksuniversiteit
vrouw van de toneelschool nodig.
Nederlandse moederbedrijf heeft een brandpolis in euro’s maar er moet in, op dat
Groningen. Onder de aanwezige econometristen was ook een vrouw van de toneel-
Wat betekent ERM precies?
moment, dure dollars worden geïnvesteerd,
school. Zij was een volstrekte alfa, maar wilde
“ERM biedt een organisatiebrede aanpak voor
dan lopen de brand- en valutarisico’s door
graag meer weten over economie en dit
het risicomanagementproces. Elke organisatie
elkaar. Met ERM breng je op een consistente manier alle risico’s van de organisatie in kaart.”
onderwerp leek haar interessant. Toen Ronner
heeft te maken met een scala aan risico’s. Veel
de studenten met een praktijkcase aan het
organisaties hebben de risico’s gesplitst in aan-
werk zette, gingen de econometristen reke-
dachtsgebieden. Verschillende mensen zijn
Hoe doe je dat?
nen terwijl zij begon te filosoferen. De econo-
verantwoordelijk voor verschillende risico’s,
“Vaak wordt pas nagedacht over risico’s op
metristen maakten een rekenfout en sloegen
zoals beveiliging, valutarisico’s, renterisico’s en
het moment dat er iets mis gaat. Na de
de plank volledig mis. De vrouw van de
verzekerbare risico’s. Ieder doet dat op zijn
Enron-affaire in de Verenigde Staten is men
toneelschool kwam met haar gezond verstand
eigen manier, waardoor op al die gebieden
wakker geworden. Er is allerlei regelgeving
en associatieve vermogens sneller tot een
weliswaar risicomanagement wordt bedreven,
gekomen, zoals de Sarbanes-Oxley wet waaraan aan de Amerikaanse beurs genoteerde
betere
10
risk management
van
maar niet op een consistente wijze. Er zijn alle-
management, en zeker bij Enterprise Risk
oplossing.
Bij
elke
vorm
maal losse pijlers die niet goed met elkaar zijn
bedrijven moeten voldoen. Het door het
Management (ERM), zijn volgens Ronner
verbonden, terwijl risico’s vaak met elkaar te
Committee of Sponsoring Organizations
zowel de wiskundige modellen van de econo-
maken hebben. Als bijvoorbeeld een fabriek in
ontwikkelde managementmodel COSO biedt
11
Prof. dr. Arjen Ronner is als econometrist gepromoveerd aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij heeft als riskmanager gewerkt bij Philips en bij Zürich Verzekeringen en als hoogleraar financiële econometrie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Momenteel werkt hij als director bij Aon Risk Services en is hij als hoogleraar Enterprise Risk Management (ERM) verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij binnen de Amsterdam Business School verantwoordelijk is voor de universitaire opleiding ERM. De afgestudeerden mogen zich Master of Science noemen (MSc.).
organisaties een uniform en gemeenschappe-
over risico’s vraagt dan ook om een vrije
hen samen aan de ontwikkeling van nieuwe
lijk referentiekader ter ondersteuning en
geest. Eigenlijk maak je een soort scenarioana-
modellen om organisaties nog beter vanuit
verbetering van het gehele interne beheer-
lyse. Daarvoor kun je het beste brainstorm-
het
singssysteem. Dit waarborgt de betrouwbaar-
sessies organiseren die worden geleid door
Accountants redeneren veelal vanuit financiële
heid van de financiële informatievoorziening.
een outsider, die zorgt voor een ontspannen
rapportagemodellen, terwijl Aon in haar
ERM-idee
te
kunnen
adviseren.
COSO wordt vaak door auditors gebruikt bij
sfeer zodat men bereid is creatief te zijn. Want
bestaan een schat aan praktijkervaring heeft
hun onderzoek. Bij risicomanagement gaat
filosoferen over wat er allemaal kan gebeuren
opgedaan. Dat geeft ons een belangrijke
het echter niet alleen om controle, maar ook
en wat dat kan betekenen voor de organisatie,
voorsprong op het gebied van advisering.”
om het in kaart brengen van de risico’s voor
is meer dan wiskundige modellen uitrekenen.
“ VA A K W O R D T PA S NAGEDACHT OVER RISICO’S OP HET M O M E N T D AT E R I E T S M I S G A AT ” teruggedaan en zich afgevraagd waarin men nu eigenlijk investeert. De vrouw van de
het bedrijf aanwezig, zij zijn de experts. In die
Hoe heeft, ondanks alle regelgeving en risicoanalyses, de kredietcrisis kunnen optreden?
sessies moet je niet alleen kijken naar de
“In de Verenigde Staten zijn op grote schaal te
gezond verstand en de wiskundige modellen
de toekomst. Daarbij is het van groot belang
In de hoofden van de mensen is veel kennis
dat het risicomanagementproces wordt
van het eigen bedrijf en de organisatie van
gedragen door de top van de organisatie. Als de leiding niet uitstraalt dat het nadenken
toneelschool zou zichzelf die vraag zeker wel gesteld hebben. Hoe komt het dat het
over risico’s belangrijk is, dan kun je het
bedreigingen, maar ook naar de mogelijk-
hoge hypotheken verstrekt ten opzichte van
zover van elkaar losgekoppeld zijn? Dat is een
vergeten. Dus eerst moet de toon worden
heden en de kansen. Met deze sessies begin je
de waarde van de huizen en de inkomens van
vraag die mij fascineert. De directe link tussen
gezet, voordat de risico’s geanalyseerd
bij de top van het bedrijf en dan daal je af naar
de huizenkopers. De risico’s zijn in de vorm
het te nemen risico en de gevolgen daarvan
kunnen worden. Naast kennis van zaken heeft
de werkvloer. Vervolgens breng je de risico’s op
van ingewikkelde financiële producten door-
was ontkoppeld en werd vertroebeld. Grote
risicomanagement in eerste instantie heel veel
een gestructureerde manier in kaart. Wat zijn
verkocht aan andere investeerders die op hun
banken
met communicatie te maken.”
de risico’s? Wat is de impact van de risico’s?
beurt de risico’s ook weer doorverkochten.
econometristen ingehuurd om modellen uit
Hoe waarschijnlijk is het dat we daadwerkelijk
Hierdoor heeft de crisis haar tentakels uit
te rekenen, maar hebben te weinig op hun
met deze risico’s worden geconfronteerd?
kunnen slaan in de gehele financiële wereld.
gezond verstand vertrouwd. Je kunt je niet laten leiden door puur financiële drijfveren.”
hebben
de
laatste
Als je de leiding eenmaal mee hebt, hoe vindt dan vervolgens de risicoanalyse plaats?
Zijn de risico’s echt wel zo groot of managen
Er zijn banken die voor tien miljard dollar in
we ze goed? Aon helpt klanten met het
dit soort producten hebben geïnvesteerd.
“Risico’s liggen in de toekomst. Het inschatten
identificeren van risico’s. Per segment heeft
Doordat de producten waren voorzien van
Kijk ook op www.aon.nl/erm en
ervan is een fictief gebeuren. Het nadenken
Aon specialisten in huis. Ik werk nauw met
een keurmerk, heeft niemand een stapje
www.abs.uva.nl/emerm
12
risk management
jaren
vele
13
B e d r i j f s r i s i c o ’s z i j n e r i n v e l e s o o r t e n e n m a t e n . “ M e t h e t o n d e r k e n n e n e n h e t i n d e k k e n t e g e n d e v e r s c h i l l e n d e r i s i c o ’s b e n j e e r n i e t , ” m e e n t J e r o e n K i n d e r s Vr o k l a g e , R i s k M a n a g e r b i j S a n o m a M a g a z i n e s i n A m s t e r d a m . S a n o m a M a g a z i n e s legde samen met Aon Global Risk Consulting een ingewikkeld maar lonend Enterprise Risk Management (ERM) traject af.
Enterprise Risk Management: de praktijk
Va n p r o j e c t m a t i g naar strategisch risicomanagement “Pas als je verbanden weet aan te tonen tussen
analyse van de strategische risico’s van
strategisch risicomanagement eigenlijk één.
risico’s op verschillende niveaus in de organisa-
Sanoma Magazines uitgevoerd.”
Kinders Vroklage: “Bovendien geeft weging van individuele projecten inzicht in de kosten en de
tie, kun je gaan managen op bedrijfsstrategisch niveau en zo risicomanagement verheffen tot
De resultaten zijn aan de directie gepresen-
kans van optreden van bepaalde risico’s. Van
ERM,”
teerd. Daaruit bleek dat een belangrijk verbe-
daaruit kan een link worden gelegd naar strate-
stelt
Kinders
Vroklage.
Sanoma
Magazines wordt op divisieniveau aange-
terpunt lag in de relatie tussen de beheersing
gisch risicomanagement. Als ik daar voorbeel-
stuurd. De titels zijn echter lokaal georiënteerd,
en de besturing. Kinders Vroklage: “Op het
den van heb, dan kan ik de discussie met het
waardoor beleid ook op lokaal niveau wordt
gebied van risicobeheersing zijn we al heel ver.
hogere management aangaan om bepaalde
bepaald. “Het geïntegreerd managen van
Nu is het van belang om de koppeling tussen
risico’s ook in het strategisch plan op te nemen.”
risico’s op divisieniveau wordt er daarmee niet
risico’s en strategiebepaling te verbeteren.”
Pas als je in staat bent projectrisico’s en strategische risico’s te integreren, kun je echt ERM
eenvoudiger op,” geeft Kinders Vroklage aan. “Daarom heb ik het omgedraaid en ben ik
Projectrisicomanagement
bedrijven, vindt Kinders Vroklage. “We zijn al
eerst gaan kijken naar de behoefte van de
Aon Global Risk Consulting heeft Sanoma ook
een aardig eind op weg. Bij elke stap van het
lokale bedrijfsonderdelen. Wat hebben ze
ondersteund bij het optimaliseren van project-
traject weet Aon steeds de juiste onderdelen van
nodig, kan ik aantonen dat ze op elkaar lijken
risicomanagement. “We hebben samen een
en verdiepingen in risicomanagement aan te
en is een geïntegreerde aanpak zinvol?”
model ontwikkeld waarmee risico’s benoemd
reiken en dat is voor ons een grote meerwaarde.”
en gewogen kunnen worden,” vertelt senior
Beheersing en besturing
consultant
Pas als de hoofdrisico’s op strategisch niveau
“Afhankelijk van de complexiteit en het belang
duidelijk zijn, kan worden bepaald welke risico’s
van een project voor de organisatie wordt risi-
op de werkvloer er echt toe doen. Kinders
comanagement expliciet binnen het project-
Sanoma Magazines
Vroklage zocht naar een partij die hem kon
management opgepakt. Voor de projectmana-
Sanoma Magazines is de internationale tijdschrif-
Sonja
Janićijević
van
Aon.
helpen om het risicomanagement naar een
gers van de projectorganisatie binnen Sanoma
tendivisie van het Finse mediaconcern Sanoma.
hoger plan te tillen. “Op verzekeringsgebied
hebben we een training over het ontwikkelde
Met meer dan 300 tijdschriften in 13 landen is
zijn we al enkele jaren klant bij Aon. In 2005
model verzorgd. Hiermee hebben we de
Sanoma Magazines een van de grootste uitgeverij-
heeft Aon Global Risk Consulting een risico-
projectmanagers handvatten gegeven waar-
en van publiekstijdschriften in Europa. Daarnaast is
analyse uitgevoerd om de verzekeringsporte-
mee ze hun projecten beter kunnen managen.”
risk management
Sanoma Magazines ook sterk vertegenwoordigd op het gebied van digitale media. In Nederland geniet
feuille van Sanoma te toetsen en te optimali-
14
Kijk ook op www.aon.nl/erm of op www.aon. nl/agrc
seren. Van daaruit zijn we in gesprek geraakt
Via projectrisicomanagement kan de risico-
de divisie bekendheid door publieksbladen als
over de overige bedrijfsrisico’s en de wijze
gedachte organisatiebreed worden uitgezet.
Libelle, Margriet, Donald Duck, Story en VT Wonen.
waarop Sanoma daarmee om kan gaan. Op
Projecten worden immers uitgevoerd om de
Op het gebied van digitale media is Sanoma
basis van het voorwerk dat ik al had gedaan
strategie van de onderneming te ondersteunen.
Magazines vertegenwoordigd met onder meer
en de expertise van Aon hebben we een
Zo gezien zijn projectrisicomanagement en
NU.nl, Startpagina.nl, Kieskeurig.nl en Ilse.nl.
15
Meer tijd en steun nodig om pensioenbuffers te herstellen
Aon Zuid-Afrika verzekeringsmakelaar van WK voetbal 2010 Aon Zuid-Afrika is aangewezen als verzekeringsmakelaar voor het
De Zuid-Afrikaanse overheid investeert iets meer dan
Wereldkampioenschap voetbal van 2010. Voor dit enorme
50 miljard dollar in infrastructuur. Denk aan
sportevenement, het grootste ter wereld, strijden in totaal 200
luchthavens, de eerste ondergrondse spoorlijn
elftallen uit de hele wereld om de 32 WK-tickets. Tijdens het WK
van het land, wegen en stadions. Zoals China
wordt in de negen speelsteden vier weken lang gevoetbald om
de wereldhandel heeft gestimuleerd met de
wereldkampioen Italië op te volgen.
Olympische Spelen in Peking, zo is
Het vorige wereldkampioenschap voetbal, in 2006 in Duitsland, geldt
een
als het best bekeken evenement in de televisiegeschiedenis. Dit
economische boost
evenement trok ruim 26 miljard niet-unieke kijkers.
geworden.
voetbal in Zuid-Afrika
Door Rajish Sagoenie, Actuaris AG en Executive Director van Actuarial Services, onderdeel van Aon Consulting Door de financiële crisis zijn veel pensioenfondsen door hun (veilig-
De finale werd bekeken door meer dan 715,1
heids)buffers heen. Bij sommige fondsen is de dekkingsgraad zelfs gedaald
miljoen mensen. De 20 miljoen naar Duitsland
tot een niveau van 85%. Gevolg: het uitblijven van (volledige) indexatie en
toegestroomde supporters in die periode zijn
mogelijke premieverhogingen. De Nederlandsche Bank (DNB) en de
daarbij niet eens meegerekend.
belangrijke
Ministeries van Financiën en Sociale Zaken moeten pensioenfondsen meer
Miljardeninkomsten
De toewijzing van het
Een dergelijk evenement zorgt wereldwijd niet alleen voor enorme
evenement is een historische
aantallen kijkers, het is voor het gastland ook nog eens goed voor
overwinning
buffers van de fondsen te verlengen van drie naar vijf jaar. Een andere optie
miljardeninkomsten. Volgens de Duitse voetbalbond heeft het vorige
Recreation & Entertainment Global
is om ook pensioenfondsen aanspraak te laten maken op de garantie-
WK de toeristenindustrie 339 miljoen dollar opgeleverd. De omzet van
Practice Group van Aon.
regeling van Minister Bos om (uitsluitend) de vereiste solvabiliteitsbuffers
de detailhandel bedroeg 2,66 miljard dollar. Het organiserende comité
op peil te brengen. Dit voorkomt dat de fondsen gedwongen worden tot
kon rekenen op een totale opbrengst van 186,2 miljoen dollar.
tijd gunnen om hun buffers te herstellen. Dat kan door bijvoorbeeld de verplichte herstelperiode voor de minimum
voor
de
Sport,
www.aon.nl/sre
contra-productieve maatregelen. Bij ongewijzigde marktomstandigheden of bij verder dalende beurskoersen en marktrente, ontkomt een groot aantal pensioenfondsen er niet aan premies te verhogen, indexatieverhogingen van pensioenen achterwege te laten of, in het ergste geval, te korten op de toegezegde (nominale) pensioenuitkeringen. In het kader van ‘level playing field’ zou de overheid daarom ook de pensioenfondsen uit de wind moeten houden. Als er niets wordt gedaan, kunnen de maatregelen van pensioenfondsen leiden tot een flinke koopkrachtvermindering voor een grote groep mensen. En daarmee doet de economie opnieuw een stap achteruit en zal het pensioenstelsel aan kracht inboeten.
Kerstdonatie voor Stichting ‘De Opkikker’ Ook dit jaar heeft Aon er voor gekozen om geen kerstkaart of geschenk
actuarial services
organisatie die dicht bij de mensen staat en zich inzet voor zowel zieke kinderen als het gehele gezin.
te sturen naar relaties en de gereserveerde kosten hier voor te doneren aan een goed doel.
16
We hebben dit keer gekozen voor Stichting De Opkikker, een gevestigde Nederlandse
Stichting ‘De Opkikker’ Stichting De Opkikker verzorgt Opkikkerdagen voor langdurig zieke kinderen en hun families. Ze biedt ontspanning op kwalitatief hoog niveau aan gezinnen waarvan een van de kinderen
Er vinden gesprekken plaats tussen het Ministerie van Sociale Zaken en
langdurig onder behandeling is in een met de Stichting samenwerkende instelling. Door
DNB. Daarna zal worden aangegeven of er naar aanleiding van deze
een dag te bieden waar men naar toe kan leven en plezier beleeft, wordt voor even de
gesprekken aanvullende maatregelen zijn te verwachten.
dagelijkse, harde realiteit vergeten. Het hele gezin geniet er nog dagen van na.
www.aon.nl/actuarialservices
Kijk voor meer informatie op www.opkikker.nl
corporate
17
WGA-premie:
O%
Nul procent kan toch duur uitpakken
B i j h e t U W V k a n d e p r e m i e , w a n n e e r i n h e t v e r l e d e n g e e n s p r a k e w a s v a n WA O - o f WGA-instroom, nihil zijn. Het is echter de vraag of dat nu werkelijk zo voordelig
i s . H e t o n d e r w e r p ‘ e i g e n r i s i c o d r a g e r s c h a p v o o r d e W G A’ g a a t i m m e r s v e r d e r d a n de premielasten alleen.
Door Maikel van der Breggen, consultant Corporate Wellness bij Aon Consulting
gedifferentieerde
vast
premie houdt de verzekeraar hier rekening
gedifferentieerde premie van 0,11 procent
Door de premiesystematiek van het publieke
toekomstige risico’s en de financiële gevolgen
(omslagstelsel). Dit doet men door te kijken
premie
opnieuw
mee. Bovendien zijn de risico’s als gevolg van
voor 2009. De directie van dit bedrijf is nieuws-
bestel neemt de gedifferentieerde premie
daarvan.
naar een zogenaamde ‘referente periode’. Het
de instroom volledig afgedekt, ook na beëin-
gierig of er wellicht voordeel te behalen valt
jaarlijks toe. De premie die de verzekeraar
UWV neemt de gemiddelde schadelasten en
diging van de verzekeringsovereenkomst. Het
door eigen risicodrager te worden. Aangezien
vraagt blijft gelijk.
Het overgrote deel van het Nederlandse bedrijfs-
loonsommen van de afgelopen vijf jaar.
premieniveau in de private markt is daarom
ze een redelijk ’schoon’ bedrijf is, verwacht de
leven moet aan het UWV of een verzekeraar
Omdat aan het begin van ieder jaar het UWV
stabieler dan bij het UWV.
directie een lage premie vanuit de verzeke-
Overheidsmaatregelen
het eigen risicodragerschap dienen meerdere
Om een goed inzicht te krijgen in toekomstige risico’s en een juiste beslissing te nemen over
premie betalen voor het WGA risico. Bij het UWV
niet kan beschikken over het actuele cijferma-
ringsmarkt. Na het opvragen van een aantal
Door de Wet Verbetering Poortwachter wordt
scenario’s te worden uitgewerkt. Door een
kan de premie flink dalen als er geen instroom is,
teriaal, begint men twee jaar in het verleden.
Als we beide stelsels naast elkaar zetten dan
offertes komt naar voren dat de scherpste ver-
het steeds lastiger om afscheid te nemen van
grondige inventarisatie van de aan de organi-
maar uiteindelijk toch duur uitpakken. Wanneer
Een uitkering in de WGA telt voor maximaal
lijkt publiek verzekeren goedkoper dan privaat
zekeraar een premie offreert van 0,25 procent.
arbeidsongeschikte medewerkers. Tegelijkertijd
satie toegerekende arbeidsongeschikten, het
er namelijk wel sprake is van instroom, wordt de
tien jaar mee in de vaststelling van de gediffe-
verzekeren. De vraag is of dit ook daadwerke-
is er een verbetering in de wetgeving ontstaan
huidige bestand van zieke werknemers en de
premie naar boven bijgesteld. En dat kan werk-
rentieerde premie.
lijk zo is.
gevers duur komen te staan. Dit artikel gaat in op de verschillen tussen
In eerste instantie lijkt het voor dit bedrijf
met betrekking tot de kosten voor reïntegratie.
toekomstige ontwikkelingen in de organisatie
onvoordelig om eigen risicodrager te worden.
Begin 2008 heeft de Eerste Kamer een wet aan-
en daarbuiten, is Aon Consulting in staat een
Door een aantal gebeurtenissen daalde de
Het UWV baseert de premie op de instroom in
Echter, als er toch sprake is van instroom kan
genomen die het voor (overheids)werkgevers
drietal scenario’s uit te werken. Deze scenario’s
gedifferentieerde premie de afgelopen jaren.
het verleden. Het belang van het UWV is
dit snel veranderen.
of het UWV makkelijker maakt om de gemaakte
vormen het juiste fundament voor de beslis-
reïntegratiekosten te verhalen.
sing om eigen risicodrager te worden.
verzekeren bij het UWV en verzekeren bij een
Zo zijn er minder werknemers arbeidsonge-
beperkt. Haar aandacht ligt vooral bij de con-
private verzekeraar. Centraal hierbij staat de
schikt verklaard dan verwacht, zodat het
trole op de invulling van de wettelijke
vraag hoe de verschillende premies nu tot
gemiddelde
percentage
verplichtingen (Poortwachter-toets) door de
De overheid doet aan de ene kant de deur
Bijkomend voordeel is dat meteen ook een
stand komen en, belangrijker, hoe deze al dan
omlaag kon. Daarnaast zijn de WAO lasten
werkgeversrisico
werkgever. Verzekeraars daarentegen kijken
wat dichter, maar aan de andere kant biedt zij
waardevol inzicht wordt verkregen over de
niet kunnen fluctueren.
voor de vaststelling van de gedifferentieerde
naar hoe risico’s kunnen worden verminderd
werknemers en werkgevers meer mogelijkhe-
financiële risico’s die verbonden zijn aan
premie over de afgelopen jaren afgebouwd.
of voorkomen. En dit is ook in het belang van
den. In het speelveld van een op de langere
arbeidsongeschiktheid. Het kan bevestigen dat
Premie UWV
Werkgevers kunnen in theorie inmiddels zelfs
de werkgevers. Werkgevers die eigen risico-
termijn steeds krapper wordende arbeids-
het huidige verzuim en wellness beleid doet
Grofweg stelt het UWV de gedifferentieerde
een nul procent premietarief krijgen.
drager willen worden, doen er daarom goed
markt en het gegeven dat het financiële
wat het moet doen binnen de organisatie en
aan te zoeken naar een partij die niet alleen
belang van verzuim en arbeidsongeschiktheid
risico’s goed worden beheerst, of het kan de
Premieberekening Verzekeraars
het risico draagt maar ook een aanvulling kan
vanuit de overheid steeds meer bij de werk-
katalysator zijn om het beleid nog eens goed
gemiddelde van alle bedrijven in Nederland
Een verzekeraar werkt volgens het zogenaam-
bieden op het verzuim- en preventiebeleid
gever wordt neergelegd, moeten de mogelijk-
tegen het licht te houden. Een onderzoek naar
die bij het UWV verzekerd zijn. Dit leidt uitein-
de rentedekkingsstelsel. Bij instroom in de
van de onderneming.
heden van ‘eigen risico dragen’ in een bredere
het WGA eigen risicodragerschap geeft u
delijk tot een korting of een opslag op de
WGA maakt de verzekeraar een reservering ter
rekenpremie.
hoogte
premie vast door te kijken of een bedrijf meer of minder instroom heeft veroorzaakt dan het
Jaarlijks stelt het UWV de parameters van de
18
corporate wellnes
In bovenstaand grafiek stromen vijf werk-
context worden geplaatst. Een premievergelij-
belangrijke en waardevolle stuurinformatie en
toekomstige
Als voorbeeld nemen we een werkgever met
nemers in de WGA, gezien over een periode
king tussen het UWV en een verzekeraar op
is dus ongeacht de uitkomst altijd nuttig.
verplichtingen tijdens de maximale uitkerings-
een gemiddelde loonsom van zo’n 18 miljoen
van drie jaar. Te zien is wat dit betekend voor
basis van de huidige variabelen en rekenregels
periode van tien jaar. In de hoogte van de
euro, een lage instroom in de WGA en een
de verschillende premies.
is te eenzijdig. Het gaat nadrukkelijk ook om
van
de
mogelijke
Kijk ook op www.aon.nl/wga
19
Natuurrampen in beeld met NatCat
Ondanks alarmerende geluiden over stijgende schadecijfers als gevolg van brand, wordt de wereldwijde ‘schaderanglijst’ al jarenlang aangevoerd door natuurrampen zoals stormen, overstromingen en aardbevingen. In tegenstelling tot brand kan natuurgeweld meerdere vestigingen en leveranciers in een groot gebied treffen. Het is daarom goed om inzicht in d e a a r d e n i m p a c t v a n d i e r i s i c o ’s t e h e b b e n .
Met haar gematigd klimaat en gunstige
Uiteindelijk wordt alles in een overzichtelijke
locaties, waarden en kansen voor blootstelling
geologische ligging is het in Nederland moei-
matrix gezet.”
aan natuurrampen. De uitkomsten zijn bruikbaar voor verschillende doeleinden. Op corpo-
lijk voor te stellen, maar de impact van
Tsunami’s
rate niveau om strategische beslissingen te
vatbaar. Zo reageert onze regering op de
De bekende ‘Schaal van Richter’ om de zwaarte
nemen en vestigingsplaatsen te onderbou-
vermeende klimaatveranderingen met de
van aardbevingen aan te duiden, wordt niet
wen, met name ten aanzien van de kritische
mogelijke aanname van een nieuwe Deltawet.
gebruikt. Het aardbevingsrisico wordt inge-
bedrijfsonderdelen. De NatCat Analyse kan
deeld op een schaal met betrekking tot ‘Peak
ook input geven voor de risicoparagraaf van
Exotische oorden
Ground Acceleration’ (PGA). “Dit is een neutra-
het jaarverslag. Ten aanzien van risicofinancie-
In deze tijd van outsourcing en internationali-
lere eenheid gebaseerd op de versnellingen die
ring kan met de analyse worden geëvalueerd
sering hebben internationaal opererende
zich in de bodem voordoen,” zegt Vos. “De
of de risico’s voldoende zijn afgedekt.
bedrijven vaak grote belangen in exotische
risicogebieden op de kaarten van beide syste-
Ook kan een NatCat onderzoek de relatie
oorden met een minder gunstige ligging dan
men komen overigens grotendeels overeen.”
beheersing-reductie van de totale risicokosten
lijke eigen vestigingen, maar ook die van toe-
Voor stormen zijn er vergelijkbare frequentie-
verbetering van de verzekerbaarheid, reductie
natuurrampen is enorm. Ook Nederland lijkt
in kaart brengen, wat weer kan leiden tot
Nederland. Niet alleen in de vorm van mogeleveranciers. De afdeling Risk Control van Aon
kaarten en zwaarteindelingen als de PGA-
van de schadeverwachting en optimale verze-
Global Risk Consulting (AGRC) heeft met de
schaal. “Denk aan Saffir Simpson, bekend van
keringsvoorwaarden. ”De analyse kan daar-
NatCat Analyse een methode ontwikkeld om
de indeling van orkanen in de Verenigde
naast aanleiding geven om aanvullende tech-
de waarde van een object, waar ook ter wereld,
Staten,” zegt Vos. Minder eenduidig is het voor
nische maatregelen te treffen op een locatie,”
te koppelen aan risico’s van de geografische
de indeling van overstromingen. Dat komt
zegt Vos. “Het is immers vaak niet financieel
ligging.
doordat van oudsher per land een verschil-
aantrekkelijk bedrijven te verplaatsen.”
lende wijze van vastlegging geldt. “Voor ”NatCat staat voor Natural Catastrophes,
Nederland kennen we bijvoorbeeld veiligheids-
Als recent voorbeeld van het nut van een
ofwel rampen veroorzaakt door de natuur,”
gebieden omgeven door dijkringen, terwijl de
NatCat onderzoek, noemt Vos een bedrijf dat
zegt Dick Vos, senior consultant bij AGRC en
VS de ‘Federal Emergency Management
verspreid over meerdere landen diverse vesti-
verantwoordelijk voor de ontwikkeling van
Agency’-schaal (FEMA) hanteert,” legt Vos uit.
gingen bleek te hebben die op dezelfde breuk-
deze service. “Voor een NatCat Aanalyse
“Daarnaast is het ook mogelijk om gebieden
lijn liggen. ”Dan is het goed om de locaties te
worden van alle vestigingen de geografische
aan te geven die gevoelig zijn voor tsunami’s,
heroverwegen en de verzekerde limiet voor
coördinaten in het systeem gebracht. Dat
stormvloeden en vulkanische uitbarstingen. In
aardbeving, waar mogelijk, aan te passen.”
wordt gekoppeld met wereldwijd erkende
het uiterste geval moet individueel per locatie
data omtrent frequentie en zwaarte van
worden bekeken wat het risico is.”
20
risk control
Neem voor meer informatie contact op met Dick Vos, tel. 010 448 7652, e-mail dick_vos@
natuurgevaar. Zo ontstaat een beeld van het risico naar locatie. De volgende stap is het
Matrix
aon.nl of met Han Dieben, tel. 010 448 7639, e-mail
[email protected]
inbrengen van waarden. Dit kunnen simpele
NatCat zorgt allereerst voor inzicht. De NatCat
herbouwwaarden zijn, maar ook bedrijfseco-
Analyse plaatst de polisgegevens en de risico’s
nomische belangen of verzekeringslimieten.
van een locatie overzichtelijk in een matrix met
Kijk ook op www.aon.nl/agrl
21
Aon ontwikkelt verzekering tegen ‘verborgen gebreken’ Aanbesteders als projectontwikkelaars of woningbouwcorporaties worden geacht toezicht t e h o u d e n o p d e b o u w p r o j e c t e n w a a r v o o r z i j o p d r a c h t g e v e n . Wa n n e e r n a d e o p l e v e r i n g een materiële schade door een ‘verborgen gebrek’ of ontwerpfout wordt geconstateerd, k u n n e n z i j d a a r v o o r ( m e d e ) v e r a n t w o o r d e l i j k w o r d e n g e s t e l d . D e ‘ Ve r b o r g e n G e b r e k e n Ve r z e k e r i n g ’ ( V G V ) d e k t d i t r i s i c o a f e n v e r b e t e r t d a a r n a a s t d e b o u w k w a l i t e i t . LOCATIE: DE BOUWPLAATS IN VLEUTEN VAN DE VERBREDING VAN HET SPOOR VAN VLEUTEN NAAR UTRECHT. DEZE SPOORVERBREDING WORDT GEDEKT DOOR DE VERBORGEN GEBREKEN VERZEKERING. V.L.N.R.: FRITS BRANDJES VAN AON EN GER VAN DER WAL VAN PRORAIL.
De vraag om de VGV komt uit de markt.
tiebureaus die erkend zijn door verzekeraars.
uitvoering van bouwprojecten in België. Op
expertisebureaus een dergelijke erkenning
de opdrachtnemer van het bouwwerk. Dat
ProRail, opdrachtgever van de bouw van
In Frankrijk en een aantal andere landen is
basis van die ervaringen hebben we contac-
konden verkrijgen,” zegt Brandjes. Inmiddels
geeft een reductie in de premie. De opdracht-
onder andere spoorbruggen, viaducten en
deze handelswijze zelfs in de wetgeving vast-
ten gelegd in de co-assurantiemarkt om ook
is een zestal zogenaamde Technisch Inspectie
nemer wordt daarnaast de gelegenheid gebo-
tunnels, ervoer het als bezwaarlijk dat ze
gelegd. De procedures hebben onder andere
voor Nederlandse bouwprojecten dergelijke
Servicebureaus (TIS’en) door in Nederland
den dit regres eventueel tegen premie af te
teveel betrokken was bij de kwaliteitsborging
betrekking op het signaleren van ontwerpfou-
procedures te ontwikkelen. Daardoor konden
operende verzekeraars erkend. Deze moeten
kopen bij verzekeraars.
van
voldoen aan een fors eisenpakket dat is opge-
ProRail-specialisten
ten door toetsing van het ontwerp, het
de financiële gevolgen van eigen gebreken na
hielden hier het toezicht op. Daardoor kon
elimineren van fouten in de uitvoering en van
de oplevering verzekerbaar worden.”
ProRail bij een verborgen gebrek of ontwerp-
fouten in de te gebruiken materialen door
fout
(Uniforme
controles en herstel ervan. Wanneer het pro-
Administratieve Voorwaarden – geïntegreerde
ject bij de oplevering voldoet aan de criteria
contracten) (mede)verantwoordelijk worden
van het inspectiebureau, wordt een goed-
gesteld. Denk aan de constatering van scheur-
keuringscertificaat afgegeven. Dit is dan
vorming in een viaduct met instortingsgevaar
tevens de basis voor een ‘Verborgen Gebreken
bouwprojecten.
volgens
de
UAV-gc
als gevolg, soms tot enige jaren na de opleve-
Verzekering’ (VGV), wanneer de opdracht-
ring ervan.
gever de afsluiting daarvan wenst.
Dit probleem werd voorgelegd aan Aon en
Optimale kwaliteitsborging
verzekeraar Allianz, vooral om ProRail te
“Bij ProRail was de primaire behoefte om een
kunnen vrijwaren van aansprakelijkheid na de
optimale kwaliteitsborging te kunnen verkrij-
steld door CROW (Centrum voor Regelgeving
Ook specifieke aspecten, zoals het risico van
en Onderzoek in de Grond, Water- en
lekkages die zich na enige jaren in tunnels
“Verder hebben we eraan meegewerkt dat
Wegenbouw en de Verkeerstechniek). Op de
kunnen voordoen, kunnen expliciet worden
ook Nederlandse ingenieurs-, constructie- en
naleving van de procedures van de TIS’en bij
meeverzekerd. Dit geldt ook voor de gebouw-
de uitvoering van hun inspectie- en controle-
gebonden technische installaties. “We heb-
E E N O P T I M A L E K WA L I -
werkzaamheden, wordt toezicht gehouden.
ben inmiddels enige jaren goede ervaringen
Verzekering
flink aantal complexe bouwprojecten,” vertelt
VERANTWOORDELIJK TE
Op basis van de procedures rond de goedkeu-
Brandjes. “We zijn nu zover dat we de VGV
ringscertificaten van de TIS’en, ontwikkelde
met samenhangende procedures ook kunnen
Aon verschillende dekkingsconstructies voor
aanbieden aan andere opdrachtgevers of
TEITSBORGING ZONDER
ZIJN VOOR VERBORGEN GEBREKEN
opgedaan met ProRail en verzekeraars bij een
de verzekering van materiële schade, of drei-
aanbesteders van min of meer complexe
gende schade door eigen gebreken, zowel ten
bouwprojecten, zoals overheidsdiensten, projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties.”
constatering van een verborgen gebrek. In
gen, zonder (mede)verantwoordelijk te zijn
gevolge van ontwerp-, uitvoerings- en/of
goed overleg tussen Ger van der Wal van
voor onverhoopte verborgen gebreken,”
materiaalfouten, die zich tot tien jaar na de oplevering kunnen voordoen.
ProRail, Frits Brandjes van Aon en Freek
vertelt Frits Brandjes. “Toen raakten we al snel
Schipper van Allianz is een oplossing gecreëerd
betrokken bij het vinden van een oplossing
voor ProRail. Hiervoor dienden al bestaande
hiervoor. Vanaf het begin trokken we op met
Een apart aspect van de VGV is de mogelijk-
e-mail
[email protected] en Theo van
oplossingen uit België, Duitsland en Engeland
Allianz, gezien hun internationale ervaringen
heid om daarin ‘regres’ (de verhaalbaarheid
Eijmeren, tel. 010 448 7466, e-mail theo_
als voorbeeld. In deze landen is het in veel
met deze verzekeringsvorm. Daarbij kwamen
van schade) wel of niet op te nemen. Een
[email protected].
gevallen gebruikelijk om volgens strikt nage-
we al snel in contact met het Belgische
opdrachtgever kan kiezen om, na schadeloos
leefde procedures complexe bouwwerken te
inspectiebureau SECO dat als onafhankelijk
te zijn gesteld, verzekeraars de mogelijkheid
laten begeleiden door onafhankelijke inspec-
bureau al tientallen jaren erkend is bij de
te geven de schade wel of niet te verhalen op
22
construction
Aanvullende informatie kan worden verstrekt door Frits Brandjes, tel. 020 430 5615,
Kijk ook op www.aon.nl/vgv
Globale procedure ten aanzien van VGV: - de opdrachtgever schakelt rechtstreeks een erkende TIS in; - aan de hand van verkregen technische informatie toetst de TIS het ontwerp; - de TIS adviseert via Aon de verzekeraars omtrent de verzekerbaarheid van het project; - Aon onderhandelt vervolgens met verzekeraars over de te hanteren premie en condities; - de opdrachtgever laat het bouwproject uitvoeren door de aannemer volgens zijn programma van eisen; - de TIS voert vervolgens planningcontroles uit op de realisatie met betrekking tot onder andere de constructieve delen; - bij oplevering geeft de TIS, wanneer alle bevindingen positief zijn, een goedkeuringscertificaat af; - de opdrachtgever verkrijgt een VGV op basis van het goedkeuringscertificaat; - het goedkeuringscertificaat is bij verkoop van het desbetreffende gebouw overdraagbaar, waarbij de VGV bij de nieuwe eigenaar blijft bestaan.
23
AMSTERDAM
Paalbergweg 2-4, 1105 AG Amsterdam-Z.O. Postbus 12250, 1100 AG Amsterdam-Z.O. tel: 020 430 55 00 DEN BOSCH
Europalaan 18, 5232 BC ‘s-Hertogenbosch Postbus 387, 5201 AJ ‘s-Hertogenbosch tel: 073 620 56 30 DEN HAAG
COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement B.V. - an Aon-company Koninginnegracht 26, 2514 AB Den Haag tel: 070 312 20 20 GRONINGEN
Laan van de Vrede 1, 9728 CA Groningen Postbus 121, 9700 AC Groningen tel: 050 521 55 21 HENGELO
Beursstraat 1a, 7551 HP Hengelo Postbus 109, 7550 AC Hengelo tel: 074 256 06 10 MAASTRICHT
Parkweg 25, 6212 XN Maastricht Postbus 1470, 6201 BL Maastricht tel: 043 351 11 11 NIJMEGEN
Kerkenbos 1061, 6546 BB Nijmegen Postbus 6575, 6503 GB Nijmegen tel: 024 324 85 24 NOORDWIJK
Bonnikeplein 18-26, 2201 XA Noordwijk Postbus 59, 2200 AB Noordwijk tel: 071 364 31 00 PURMEREND
Wielingenstraat 89 1441 ZN Purmerend tel: 0299 470 615 ROTTERDAM
Admiraliteitskade 62, 3063 ED Rotterdam Postbus 518, 3000 AM Rotterdam tel: 010 448 89 11 ZALTBOMMEL
Hogeweg 7-G, 5201 LB Zaltbommel Postbus 2017, 5300 CA Zaltbommel tel: 0418 66 76 10 ZWOLLE
www.aon.nl
5412aa
Dr. van Deenweg 34, 8025 BA Zwolle Postbus 70, 8000 AB Zwolle tel: 038 456 30 00
