ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM VAN BOEKEL ZEELAND B.V. Versie 3 d.d. 23 juni 2015
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
Inhoud 1
Algemeen................................................................................................................................. 3
2
Algemeen................................................................................................................................. 4
3
4
2.1
Bepalen grootte van het bedrijf m.b.t. CO2-uitstoot ............................................................... 4
2.2
Vaststellen van de organisatorische grens ............................................................................ 4
2.3
Energiebeleid ................................................................................................................... 5
2.4
Monitoren energieverbruik & CO2-uitstoot ............................................................................ 5
2.5
Factoren die het energieverbruik beïnvloeden ....................................................................... 6
Verkrijgen benodigde data ......................................................................................................... 7 3.1
Diesel en benzine verbruik ................................................................................................. 7
3.2
Gas en elektriciteit ............................................................................................................ 7
3.3
Woon-werkverkeer ............................................................................................................ 7
3.4
Scope 3 onderaannemers en leveranciers ............................................................................ 7
3.5
CO2-footprint .................................................................................................................... 8
3.6
Beheer ............................................................................................................................ 8
Plan van aanpak ....................................................................................................................... 9 4.1
Scope 1 & 2 ..................................................................................................................... 9
4.1.1
Scope 1 ........................................................................................................................ 9
4.1.2
Scope 2 ...................................................................................................................... 10
4.2
Scope 3 ......................................................................................................................... 10
4.3
Projecten met gunningsvoordeel ....................................................................................... 11
4.3.1
Kunstwerken Amersfoort .............................................................................................. 11
4.3.2
Onderdoorgang Tilburg ................................................................................................. 12
4.3.3
Geluidsmaatregelen Bunde en Geulle ............................................................................. 12
P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
2/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
1
Algemeen Duurzame antwoorden op uw vragen. Doordachte oplossingen die nu, maar ook in de verre toekomst nog doordacht en verantwoord blijken. Dat is waar Van Boekel voor staat. Een groep bedrijven met louter enthousiaste vakmensen. Dynamische mensen die - voortdurend op zoek naar innovatieve oplossingen - open staan voor nieuwe inzichten en opvattingen, die zich continu verdiepen in de nieuwste technieken en technologieën. Daar immers vinden we de middelen om op de juiste manier om te gaan met alle elementen van de natuur, waarmee we dagelijks te maken hebben. Respectvol, slim en efficiënt … dat is onze tweede natuur. Het hart van Van Boekel is een groen hart. Vanuit dat hart weet u zich te allen tijde verzekerd van de meest milieuvriendelijke, adequate én economische verantwoorde oplossing die voorhanden is. Dat maakt de keuze een stuk eenvoudiger; Van Boekel … natuurlijk! Dit document is onderdeel van het totale KAM-managementsysteem van Van Boekel Zeeland B.V.. Het KAM-managementsysteem omvat alle normen waarvoor van Boekel gecertificeerd is:
ISO 9001
ISO 14001
VCA**
SIKB BRL 7000
Groenkeur BRL Groenvoorzieningen
CO2-prestatieladder
De basis van het KAM-managementsysteem is de Demmingcircle (PDCA-cirkel). Dit betekent dat binnen de bedrijfsvoering ook voor CO2 continu wordt gezocht naar verbetermogelijkheden doormiddel van de audits, evaluaties, meldingen van verbeterpunten en afwijkingen, etc. In de jaarlijkse directiebeoordeling wordt de werking van het volledige managementsysteem van het afgelopen jaar besproken en worden actiepunten voor het nieuwe jaar bepaald.
P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
3/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
2
Algemeen In dit hoofdstuk wordt beschreven welke stappen er nodig zijn om tot een juiste bepaling te komen van het energieverbruik van Van Boekel conform het GHG-protocol en de CO2-prestatieladder methode. Hierbij gaan wij als volgt te werk: 1. Bepalen type bedrijf (klein, middel of groot) 2. Vaststellen van de “Organisatorische grens” 3. Energiebeleid 4. Monitoren energieverbruik & CO2 uitstoot (Footprint) 5. Beheer Ieder half jaar wordt de CO2 uitstoot berekend om goed beeld te krijgen van de werkelijkheid en de effectiviteit van de maatregelen. Hiermee kunnen we trendafwijkingen monitoren en indien nodig bijsturen en/ of verklaren. 1x per jaar het volledige energiemanagementsysteem beoordeeld op het functioneren daarvan. De verslaglegging vindt plaats in de directiebeoordeling.
2.1
Bepalen grootte van het bedrijf m.b.t. CO2-uitstoot Middels de inventarisatie van energiestromen met als basisjaar 2011 hebben we bepaald dat Van Boekel Zeeland valt onder een klein bedrijf totale uitstoot CO2 van de kantoren en bedrijfsruimten ligt onder de 500 ton per jaar. Hierdoor vervalt voor Van Boekel de onderdelen 5A, 4C, 5C, 4D en 5D van de CO2-prestatieladder.
2.2
Vaststellen van de organisatorische grens Het vaststellen van de organisatiegrenzen is uitgevoerd op basis van het GHG-protocol en de laterale methode van de CO2-prestatieladder. Dit betekent dat op basis van onderling overleg is bepaald dat de CO2 prestatieladder uitsluitend zal worden toegepast op Van Boekel Zeeland BV. Alle overige activiteiten zijn uitgesloten. Op de volgende pagina staat het organisatieschema van Van Boekel Groep B.V. weergegeven met de onderlinge juridische verbanden. Binnen het rode kader is de organisatorische grens aangegeven. Vervolgens is op basis van de 80/20 methode (80% van de totale inkoop A aanbieders) bepaald welke concernleveranciers binnen de organisatiegrenzen opgenomen moeten worden. Jaarlijks wordt er een nieuw overzicht gegenereerd waaruit bekeken wordt of er, met betrekking tot de grenzen, aanpassingen moeten worden doorgevoerd.
P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
4/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
2.3
Energiebeleid In de beleidsverklaring (P0.2) is het onderdeel milieu in totaal opgenomen. Hierin wordt onder andere verwezen naar de CO2-uitstoot. In de praktijk wordt op de volgende manier invulling gegeven aan hat beleid:
Het opstellen van harde doelstellingen die jaarlijks door directie worden beoordeeld en herzien.
Het inspelen op grote energieverbruikers en/of gebieden, met name: o
Gericht op het energieverbruik in verband met de aanschaf van nieuwe apparatuur en materieel.
o
Gericht op het duurzaam inkopen van materieel en materiaal.
o
Door het toepassen van duurzame bouwconcepten met een aantoonbaar lagere milieuimpact.
Het transparant maken van het energieverbruik voor alle medewerkers en met hen overleggen en inventariseren hoe zij invloed kunnen uitoefenen op het energieverbruik, zonder enige vermindering van de kwaliteit en productiviteit.
Het motiveren van de medewerkers met het doen van voorstellen die kunnen bijdragen aan de vermindering van het energieverbruik.
2.4
Monitoren energieverbruik & CO2-uitstoot Als de organisatiegrenzen zijn bepaald is het belangrijk om alle energiestromen in beeld te brengen. Het bepalen hiervan is opgedeeld in drie criteria, genaamd scope 1, 2 en 3. Met betrekking tot de CO2-prestatieladder gebruiken wij de volgende scope indeling. Middels een inventarisatielijst opgesteld aan de hand van de CO2-prestatieladder scope-indeling, worden halfjaarlijks verbruikscijfers bepaald. Dit geldt dus voor ingekochte brandstoffen als gas, diesel en dergelijke vallend onder scope 1 en voor ingekocht elektriciteit, woon- werkverkeer en zakelijk vliegverkeer vallend onder scope 2 conform CO2-prestatieladder. P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
5/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
Naast scope 1 en 2 die de ‘direct beïnvloedbare’ energiestromen weergeven stelt Van Boekel jaarlijks de emissies op van scope 3. Scope 3 omvat de ‘ingekochte’ emissies die gerelateerd zijn aan toeleveranciers van Van Boekel of het gebruik van de diensten van Van Boekel. Van Boekel bepaald de scope 3 emissies door allereerst de meest geleverde diensten te bepalen (ongeveer 95% van de jaarlijkse omzet). Vervolgens wordt per meest geleverde dienst bepaald hoeveel emissies hieraan gekoppeld zijn.
2.5
Factoren die het energieverbruik beïnvloeden In dit energie audit verslag wordt het energieverbruik gerelateerd aan factoren die het energieverbruik waarschijnlijk hebben beïnvloed. Het voordeel van het beschouwen van het specifieke energieverbruik is dat het verbruik op deze manier als het ware wordt gecorrigeerd voor allerlei invloeden. De factoren die voor van Boekel die energiegebruik beïnvloeden zijn:
Omzet;
Soort projecten (met name inzet materieel);
Aantal FTE;
Reisafstanden;
Inzet van uren;
Uitbestede werkzaamheden.
P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
6/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
3
Verkrijgen benodigde data Ten behoeve van het opstellen van de halfjaarlijkse footprint is input nodig van de verschillende afdelingen. Hieronder is beschreven waar de verschillende informatie vandaan komt en in welke hoedanigheid dit moet worden aangeleverd.
3.1
Diesel en benzine verbruik Omstreeks begin juli en begin januari worden door de planningsfunctionaris de factuuroverzichten opgevraagd van de leveranciers van de brandstoffen. Het brandstofverbruik (zowel benzine als diesel) voor de leaseauto’s dient dit opgevraagd te worden bij:
Multitankcard
Q8 (bij administratie opvragen)
Van den Broek Olie
Het dieselverbruik voor het materieel dient te worden opgevraagd worden bij de volgende bedrijven:
3.2
Shell
Van den Broek Olie
RWZ (volgt uit crediteurenoverzicht)
Gas en elektriciteit Voor gas en elektriciteit worden de overzichten opgevraagd bij de afdeling administratie:
3.3
Gas aan de hand van jaarafrekening.
Projecten middels uitdraai uit pluriform
Kantoor middels maandelijkse facturen.
Woon-werkverkeer Administratie stelt halfjaarlijks een overzicht op van het woon-werkverkeer aan de hand van de personeelslijst en de kilometervergoedingen.
3.4
Scope 3 onderaannemers en leveranciers Per half jaar wordt vanuit administratie een crediteurenoverzicht aangeleverd welke vanuit administratieve programma wordt gegenereerd. De gegevens die minimaal op het overzicht moeten staan zijn:
Naam van het bedrijf
Debetbedrag
Kostensoort
Projectpost
Grootboekrekening
Boekstuknummer
Aantal
Eenheid
Vanuit deze lijst wordt de organisatorische grens zoals beschreven in paragraaf 2.2 en de 95% grens bepaald zoals beschreven in paragraaf 2.4. Aan de hand van kengetallen wordt per onderdeel de CO2-uitstoot bepaald. De complete lijst wordt opgenomen in het document Footprint Ketenanalyse als apart tabblad met de naam Uitgaven 20xx. Vanuit deze uitgavenlijst worden de totale uitstoten per onderdeel in de Footprint Ketenanalyse opgenomen.
P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
7/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
3.5
CO2-footprint De verkregen data wordt verwerkt in het document “CO2 Footprint”. Hierin staan de footprints van ieder half jaar en hierin zijn de trends weergegeven.
3.6
Beheer Het beheer van het Van Boekel Energiemanagementsysteem valt onder verantwoording van de KAM-coördinator. Deze zal gezamenlijk en in nauw overleg met de directie van Van Boekel de activiteiten uitvoeren.
P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
8/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
4
Plan van aanpak In het document “Status doelstellingen” (bijlage 1 van dit document) zijn alle reductiedoelstellingen opgenomen inclusief per jaar de stand van de doelstelling, de maatregelen en de actiehouders. In de navolgende paragraven wordt aan de hand van de meest significante energiestromen de doelstellingen toegelicht. Doordat de inventarisatie van significante energiestromen hierin is opgenomen, is het energie auditverslag komen te vervallen.
4.1
Scope 1 & 2 In onderstaand cirkeldiagram is af te lezen dat het significante deel van het energieverbruik in het dieselverbruik van het materieel en de leaseauto’s zit. Vanuit scope 2 zit het siginificantie energieverbruik in de stroom grijs (stroom projecten).
Energiestromen scope 1 & 2 2011 1%
1% 7% 0%
Diesel Diesel (gasolie rood) 39%
52%
Energiestromen scope 1 & 2 2014 1%0% 4%
Diesel
2% 9%
Diesel materieel
20%
Benzine
Benzine
Gas
Gas
Stroom grijs
Stroom grijs
64%
Stroom groen
Stroom groen
vlieg kilometers
Als hoofddoelstelling voor scope 1 & 2 is gesteld om een jaarlijkse reductie te realiseren van 2%. Deze doelstelling is opgedeeld in doelstellingen m.b.t. scope 1 en scope 2 in de navolgende paragraven. 4.1.1 Scope 1 Directe emissies van bronnen in eigendom of in beheer van de rapporterende organisatie zoals emissies van aardgasgebruik en emissies van eigen voertuigen. SCOPE 1 Activiteit
Type
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Diesel materieel
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Diesel
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Benzine
Brandstof verbruik t.b.v. verwarming
Gas
Energieverbruikers Diesel materieel: Eigen materieel, de uitstoot is toe te kennen aan de projecten. Diesel: Bedrijfsbussen, bedrijfsauto’s en leaseauto’s. Het dieselverbruik is toe te kennen aan de projecten. Benzine: Leaseauto’s. Het benzineverbruik is toe te kennen aan de projecten.
P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
9/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
Doelstelling De meest significante energiestromen in deze scope zijn vervoer lease voertuigen diesel en diesel materieel. De doelstellingen worden gerelateerd aan het aantal auto’s en aan het aantal stukken groot materieel. 4.1.2 Scope 2 Indirecte emissies als gevolg van de opwekking van energie die wordt afgenomen door de rapporterende organisatie zoals elektriciteit, warmte en stoom. SCOPE 2 Activiteit
Type
Elektriciteit projecten
Stroom grijs
Elektriciteit kantoor
Stroom groen
Zakelijk vliegverkeer
Vlieg kilometer
Energieverbruikers Elektriciteit: Verlichting, kantoorapparatuur, keukenapparatuur, airconditioning, verwarming Zakelijk vliegverkeer: Vliegverkeer naar projecten in het buitenland. De uitstoot is toe te kennen aan projecten. Doelstelling De meest significante energiestroom in deze scope is elektriciteit projecten (stroom grijs). De doelstelling voor de projecten is gerelateerd aan het aantal projecten. De doelstelling van het kantoor is het percentage van de absolute getallen. 4.2
Scope 3 In deze optionele categorie opgenomen emissies vinden plaats als gevolg van de activiteiten van de rapporterende organisatie maar komen voort uit bronnen in eigendom of in beheer van een andere organisatie. Scope 3 omvat de ‘ingekochte’ emissies die gerelateerd zijn aan toeleveranciers of het gebruik van de diensten. SCOPE 3 Activiteit
Type
Woon-werk verkeer personeel
Auto kilometers
Inhuur materieel
Diesel
Woon-werk afstand ingehuurd personeel
Diesel
Stort
Stort
Asfalt
Asfalt
Bakstenen
Bakstenen
Kunststof riool
Kunststof riool
Staal
Staal
Bulk
Bulk
Beton CEM III/A
Beton CEM III/A
Beton CEM III/B
Beton CEM III/B
P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
10/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
Doelstelling De doelstelling in scope 3 zijn bepaald aan de hand van een ketenanalyse. Uit de CO2 footprint van 2014 blijkt dat binnen scope 3 er twee energie-intensieve materialen grootschalig worden ingekocht: straatbakstenen en asfalt. Met name straatbakstenen hebben een stevige groei doorgemaakt. In 2011 was dit aandeel nog 3% van de totale voetafdruk (Scope 1-3); in 2014 is dit gegroeid tot ruim 20%. Daarom is gekozen voor het analyseren van de keten van straatbakstenen. De doelstellingen zijn terug te vinden in bijlage 1. 4.3
Projecten met gunningsvoordeel De energiestromen op de projecten is een afgeleide van de energiestromen op bedrijfsniveau. Op ieder project is sprake van brandstof leaseauto’s. Alle andere energiestromen zijn afhankelijk van het soort project. In de volgende paragraven zijn de energiestromen in kaart gebracht van de projecten die zijn gegund op basis van het certificaat CO2-prestatieladder. De doelstellingen van de projecten is terug te vinden in bijlage 1.
4.3.1 Kunstwerken Amersfoort SCOPE 1 Activiteit
Type
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Diesel materieel
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Diesel
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Benzine
Energieverbruikers Diesel materieel: Eigen materieel. Diesel: Bedrijfsbussen, bedrijfsauto’s en leaseauto’s. Benzine: Leaseauto’s. SCOPE 2 Activiteit
Type
Elektriciteit
Stroom grijs
Energieverbruikers Elektriciteit: (Bouw)verlichting, kantoorapparatuur, keukenapparatuur, airconditioning, verwarming, elektrisch gereedschap. Doelstelling
Doelstelling op elektriciteit projecten sinds 2015 ingevoerd. Aangezien dit project bijna is afgerond, geldt deze doelstelling niet. SCOPE 3 Activiteit
Type
Inhuur materieel
Diesel
Woon-werk afstand ingehuurd personeel
Diesel
Stort
Stort
Staal
Staal
P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
11/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
Bulk
Bulk
Beton CEM III/A
Beton CEM III/A
Beton CEM III/B
Beton CEM III/B
4.3.2 Onderdoorgang Tilburg SCOPE 1 Activiteit
Type
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Diesel materieel
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Diesel
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Benzine
Energieverbruikers Diesel materieel: Eigen materieel. Diesel: Bedrijfsbussen, bedrijfsauto’s en leaseauto’s. Benzine: Leaseauto’s. SCOPE 2 Activiteit
Type
Elektriciteit projecten
Stroom grijs
Energieverbruikers Elektriciteit: (Bouw)verlichting, kantoorapparatuur, keukenapparatuur, airconditioning, verwarming, elektrisch gereedschap.
Doelstelling op elektriciteit projecten sinds 2015 ingevoerd. Aangezien dit project bijna is afgerond, geldt deze doelstelling niet. SCOPE 3 Activiteit
Type
Inhuur materieel
Diesel
Woon-werk afstand ingehuurd personeel
Diesel
Stort
Stort
Asfalt
Asfalt
Bakstenen
Bakstenen
Kunststof riool
Kunststof riool
Staal
Staal
Bulk
Bulk
Beton CEM III/A
Beton CEM III/A
Beton CEM III/B
Beton CEM III/B
4.3.3 Geluidsmaatregelen Bunde en Geulle SCOPE 1 P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
12/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
Activiteit
Type
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Diesel materieel
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Diesel
Vervoer eigen/ lease voertuigen
Benzine
Energieverbruikers Diesel materieel: Eigen materieel. Diesel: Bedrijfsbussen, bedrijfsauto’s en leaseauto’s. Benzine: Leaseauto’s. SCOPE 3 Activiteit
Type
Inhuur materieel
Diesel
Woon-werk afstand ingehuurd personeel
Diesel
Stort
Stort
Bulk
Bulk
P0.6 - Energiemanagementsysteem
versie 3: 23-06-2015
13/14
P0.6 - ENERGIEMANAGEMENTSYSTEEM
Bijlage 1 – Status doelstellingen
OVERZICHT CO2 DOELSTELLINGEN 2015 BEDRIJFSBREED
Scope & onderdeel
2015
2016
2017
2018
Doel Kental Stand Doel Kental Stand Doel Kental Stand Doel Kental Stand Maatregelen
Actiehouder
Deadline
Status
Opmerkingen
Scope 1 Brandstof leaseauto's
1%
1%
1%
1%
Cursus het nieuwe rijden Nieuwe tankpassen
P. Kempen P. Kempen
Monitoren en bewustwording brandstofverbruik P. Kempen Brandstof materieel Scope 2
1%
1%
3%
1%
Straatbaksteen Betoninkoop Totaal scope 1 & 2
50%
1% 10% 2%
P0.6 - Energiemanagementsysteem
1%
5% 10% 2%
1%
5% 10% 2%
Continu Lopend
P. Kempen
Onderzoek van de mogelijk van toepassen van zonnepanelen. Subsidie aanvragen
P. Kempen
31-12-2015 Lopend
1%
Groene stroom toepassen
L. van Blijderveen
31-12-2015 Lopend
Gerelateerd aan aantal projecten
1%
Onderzoek naar mogelijkheden toepassen andere (lichtere) straatbakstenen
M. Kers
31-12-2015
Gerelateerd aan m2 straatbaksteen
10% 2%
Inkoopbeleid beton opstellen en invoeren
versie 3: 23-06-2015
M. Kers
1-1-2015
Gerelateerd aan aantal groot materieel
Aanschaf nieuwe kranen
Stroom kantoor Stroom projecten Scope 3
Gerelateerd aan aantal 1-8-2013 Afgerond leaseauto’s 1-6-2013 Afgerond
Jaarlijkse doelstelling beton 1-6-2013 Afgerond CEMIII/B t.o.v. CEMIII/A
14/14