Energie en armoede, deel 1 probleemverkenning.
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Recente onderzoeken en artikelen woon- en energielasten
•
Onderzoek naar noodzaak en mogelijkheden van woonlastenbeleid in de Metropoolregio. •
BuildDesk + Rigo, 2013; data-analyse, beschrijving huidige stand van zaken en ontwikkelingen
• Onderzoek naar energiearmoede in Amsterdam •
•
Woonlasten in Emmen •
•
BuildDesk 2012; corporatievoorraad, energielasten Emmen 2013; particuliere woningen
De draagbaarheid van energielasten in beeld •
de omvang van ‘fuel poverty’ in Nederland; Wisse Veenstra, RUG 2013:
• Tijdschrift voor de Volkshuisvesting • Woonlasten als basis voor herziening woningmarkt, mei 2013
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Onderwerpen
Verdieping probleem
1. Energie en armoede •
armoede
•
Kenschets probleem
2. Woonlasten: betaalbaarheid onder druk
Na de pauze:
3. Oplossingsrichtingen als aanzet voor discussie
25 juni 2013
Welke afdeling?
Huur, koop, gedrag
Woonlastenbeleid? Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Armoede
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Kans op armoede
Armoedesignalement 2012
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Armoede neemt toe, woonlasten vaak zware last
Armoedemonitor 2012: •
604.000 huishoudens onder lage inkomensgrens • (2011; +17,5% tov 2010)
•
22% huishoudens met laag inkomen heeft betalingsachterstanden
•
16% huishoudens met laag inkomen heeft betalingsachterstand huur/hypotheek • In 2008: 8%; • Betalingsachterstand energie : 13%
•
1/3 huishoudens met laag inkomen ervaart woonkosten als zware financiële last
Welke inkomstenbronnen?
Armoedesignalement 2012 25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Overige kenmerken
Lage inkomens vooral onder: •
Één ouder gezin (28%)
•
Alleenstaanden (19%)
•
Niet-westerse huishoudens(25%)
Lage inkomens: •
73% in huurwoning
•
27% in eigen koopwoning.
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Wat zijn woonlasten?
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Voorbeeld woonlasten Als voorbeeld van een woonlastenopbouw: een eengezins tussenwoning. Bouwjaar 1970, label F, bewoners: 3 personen, minimum inkomen
Woonlasten
1 label F woning 2012
totaal tijdvak
25 juni 2013
jaar
m aand
huur (bruto)
€
5.040,00
€
420,00
Huurtoeslag
€
2.228,75- €
185,73-
huur (netto)
€
2.811,25
€
234,27
servicekosten
€
60,00
€
5,00
energie (gas & electra)
€
2.300,00
€
191,67
w ater
€
212,04
€
17,67
rioolheffing
€
68,00
€
5,67
reinigingsheffing
€
120,00
€
10,00
w aterschapslasten
€
43,69
€
3,64
Totaal
€
5.614,98
€
467,91
belastbaar inkomen
€
15.000,00
€
1.250,00
huurquote
huur / netto inkomen
19%
energiequote
energielasten/neto inko men
15%
huur+energiequote (huur+energie) / netto inko men
34%
w oonlastenquote
37%
woo nlasten / netto inko men
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Woonlasten huur: bepalende factoren
BBSH ed
Corporatiebeleid
Bruto huur HTregels
Huurtoeslag -/-
Netto huur
Huishoudensamenstelling Huishoudinkomen gedrag
Energieprijs Energieprestatie woning+grootte
Energieprofiel bewoner
Energielasten Heffingen OPL +
Woonlasten Woonquote 5 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag woonlasten.
11
Huur: hoge woonquote bij lage inkomens
Woon2012
Betaalbaarheid onder druk
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Woonlasten per doelgroep in Metropoolregio
primaire doelgroep
secundaire doelgroep
€ 309
primaire doelgroep
26%
10%
€ 117 € 568 secundaire doelgroep
24%
6% 30%
€ 120 € 429
€ 451
36%
huurquote
netto huur middeninkomens
hogere inkomens
€ 462
€ 511
€ 121 € 582
energie middeninkomens
21%
€ 145 € 656hogere inkomens
€ 0 € 100 € 200 € 300 € 400 € 500 € 600 € 700
15% 0%
10%
Primaire doelgroep : tot huurtoeslaggrens (20.700/29.900) Secundaire doelgroep: tot 34.000 Middeninkomens: tot 43.000 25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
energiequote
5% 26%
4% 19% 20%
30%
40%
50%
Onbetaalbaarheid woonlasten vlgs Nibud normen
Primaire doelgroep Na overige uitgaven onvoldoende over voor huidige woonlasten
Secundaire doelgroep
87%
34%
Midden inkomens 15%
Hoge inkomens 1%
Dit is ook scheefwonen……..
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
totaal
53%
Potentiële betalingsproblemen part.eigenaren Emmen
Figuur 3.1: Percentage huishoudens in koopwoningen in Emmen met een woonquote hoger dan 43%.
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Toename aantal minima met hoge energiequote (>10%)
Amsterdam: Aantal minima-huishoudens in corporatiewoningen met energiequote > 10%
Energiequote = deel van het besteedbare inkomen dat aan energielasten wordt besteed 25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Energiearmoede
Definities: •
“A fuel poor household is one that cannot afford to keep adequately warm at reasonable cost. (UK 2001)
•
> 10% inkomen voor energie;
•
EU/Nibud: fuel costs > net household income – housing costs – minimum living costs (MIS: Minimum income standard) Gemiddelde energiequotes Nederland
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Aandeel energie (in klassen) van het besteedbare hh inkomen
Effect: groei betalingsachterstanden
Veenstra, 2013 25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Oorzaken
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Woonlasten huur: bepalende factoren
BBSH ed
Corporatiebeleid
Bruto huur HTregels
Huurtoeslag -/-
Netto huur
Huishoudensamenstelling Huishoudinkomen gedrag
Energieprijs Energieprestatie woning+grootte
Energieprofiel bewoner
Energielasten +
Woonlasten
5 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag woonlasten.
21
Stijging woonlasten
250
ontwikkeling energie‐, huurprijs en inflatie
Indexering
200
150 index huur index energie
100
index CPI (inflatie)
50
Jaar
Bezuiniging huurtoeslag
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Afname goedkope woningen (huur)
huurklasse
toelichting, huur
goedkoop
tot kwaliteitskortingsgrens
29,1%
22,6%
betaalbaar
tot aftoppingsgrens
63,3%
65,5%
duur
tot huurtoeslaggrens
6,2%
9,5%
geliberaliseerd
boven huurtoeslaggrens
1,4%
2,4%
100,0%
100,0%
Bron: CfV
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
2005
2010
Bezuinigingen op de huurtoeslag
2011: percentages boven aftoppingsgrens 75% -> 65%; 50% -> 40% 2012, 2013: korting huurtoeslag
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Toekomstverwachting energieprijs?
Verschillende onzekere factoren • Beschikbare voorraden
•
•
•
Politiek-regionale ontwikkeling
•
Technologische ontwikkeling •
Winning onconventionele voorraden
•
Duurzame energie
Vraagontwikkeling •
Economische ontwikkeling?
•
IEA: in 2035 vraag + 49%
politieke ontwikkelingen •
Klimaat /CO2-heffing
•
Protectionisme •
•
480 miljard fossiele subsidie
belangen / beïnvloeding •
25 juni 2013
IEA: consequent te lage prijzen voorspeld
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
IMF wil subsidies voor vuile brandstoffen de wereld uit Volkskrant Redactie − 28/03/13, 14:30 − bron: IPS
Prijsscenario BuildDesk 2011
Bron: Notitie prijsontwikkeling leveringskosten energie (BuildDesk, 2011).
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
Nadere informatie:
[email protected] 026-3537272
25 juni 2013
Bert Weevers, kennismiddag energie en armoede
www.builddesk.nl
