Emissiereductieplan Stroomlijn Eelerwoude
Emissiereductieplan Stroomlijn Eelerwoude Definitief Versie 1
Opdrachtgever Eelerwoude Mossendamsdwarsweg 3 7472 DB Goor T 0547 26 35 15 F 0547 26 33 15 E
[email protected] I www.eelerwoude.nl
Projectgegevens: Projectnummer: CO2PRESTATIE Datum: 23-1-2015 Projectleider: Nop Otten Opgesteld: Sijtse Jan Roeters Gecontroleerd: Ronald Krabbenbos en Stefan Semmekrot © Eelerwoude 2015, niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van Eelerwoude bv. De opmaak van dit rapport gaat uit van dubbelzijdig afdrukken
INHOUD
1
INLEIDING ........................................................................................................... 4
1.1 1.2 1.3 1.4
Het project Stroomlijn, perceel 5, IJssel .............................................................. 4 Courant ................................................................................................................ 4 Invulling en verdeling van de opdracht ................................................................ 5 Scope ................................................................................................................... 5
2
EMISSIE .............................................................................................................. 6
2.1
Activiteiten waarbij CO2 wordt uitgestoten .......................................................... 6
3
DOELEN EN ACTIES .......................................................................................... 8
3.1 3.2
Doelen .................................................................................................................. 8 Acties ................................................................................................................... 9
Emissiereductieplan Stroomlijn
Definitief
3
1 INLEIDING 1.1
Het project Stroomlijn, perceel 5, IJssel
Het regent vaker en harder. Daardoor krijgen de Nederlandse rivieren vaker te maken met hoogwater. Bij hoogwater, als het water ook door de uiterwaarden gaat stromen, kan begroeiing de doorstroming van het water belemmeren. We hebben onderzocht hoe het water bij hoogwater door de uiterwaarden stroomt. Zo kunnen we voor elke uiterwaard bepalen welke ingreep in de begroeiing het grootste effect heeft op de waterstand. De werkzaamheden voert Rijkswaterstaat niet zelf uit. Dit doen vier gespecialiseerde bureaus, samen met eigenaren en beheerders. Zij voeren verschillende soorten ingrepen uit, op plekken waar het water bij hoogwater het hardste stroomt: de stroombaan. 1.1.1 Wat gaat er gebeuren? - Er wordt onderzocht welke begroeiing verwijderd kan worden. - Bomen en struiken worden uit de stroombaan verwijderd. - In dichtbegroeide rietlanden worden wilgen verwijderd. 1.1.2 Bijzondere aandacht voor natuur en cultuur Waardevolle heggen en monumentale bomen blijven behouden. Ook wordt rekening gehouden met beschermde dier- en plantensoorten, zoals de bever, kwartelkoning en stroomdalgrasland. Zo wordt gezorgd voor een veiliger rivierengebied, waarin ook de natuur de ruimte krijgt. 1.1.3 Vegetatielegger Om ook op lange termijn bij te dragen aan een veilig rivierengebied, is in de Vegetatielegger vastgelegd waar welk type begroeiing in de uiterwaarden is toegestaan. Met behulp van deze Legger regelt Rijkswaterstaat het onderhoud aan de begroeiing. 1.1.4 Samenhang met Ruimte voor de Rivier en Maaswerken Stroomlijn is niet het enige programma van Rijkswaterstaat dat gericht is op de veiligheid van bewoners in het rivierengebied. Met de programma’s Ruimte voor de Rivier en Maaswerken geven ze het water meer ruimte zodat de kans op overstromingen vermindert. De stroomlijnmaatregelen zijn meegenomen in de planvorming van deze programma's. Zo versterken ze elkaar. 1.1.5 Looptijd Het project loopt van half 2014 tot eind 2016 (inclusief offerte-fase).
1.2
Courant
Samen met Tauw en Bruins en Kwast vormt Eelerwoude projectbureau ‘Courant’. Een van de vier bureaus die aan de opdracht zoals beschreven in paragraaf 1.1 heeft gewerkt. Courant heeft op deze aanbesteding ingeschreven met een aangeboden CO 2-
4
Emissiereductieplan Stroomlijn Definitief
niveau. In dit geval niveau 4. Tauw en Bruins en Kwast waren ten tijde van inschrijving al in het bezit of bezig met de CO2-Prestatieladder. Tauw heeft niveau 4. Bruins en Kwast heeft onlangs niveau 5 gehaald. Eelerwoude heeft begin 2015 niveau 3 behaalt en is op moment van schrijven bezig met de laatste loodjes voor het behalen van niveau 4.
1.3
Invulling en verdeling van de opdracht
Elke participant van Courant neemt een eigen specifiek onderdeel van de opdracht voor haar rekening. Voor Bruins en Kwast betreft het de uitvoering. Voor Tauw hoofdzakelijk het omgevingsmanagement, ecologisch onderzoek en de huisvesting met daarbij behorende hardwarematige ict. Eelerwoude staat aan de lat voor het rentmeesterswerk, cultuurhistorie, het ontwerp en de digitale infrastructuur.
1.4
Scope
Dit emissiereductieplan richt zich op het deel van de werkzaamheden van Eelerwoude. Tauw en Bruins & Kwast hebben beide een eigen plan opgesteld.
Emissiereductieplan Stroomlijn
Definitief
5
2 2 EMISSIE 2.1
Activiteiten waarbij CO2 wordt uitgestoten
Tauw en Eelerwoude bereiden de werkzaamheden voor. Voor Eelerwoude betreffen de werkzaamheden met name kantoorwerk en afspraken met de opdrachtgever en rechthebbenden (o.a. bewoners) in het gebied. Hieronder worden de activiteiten opgenoemd waarbij CO2 bij wordt uitgestoten. 2.1.1 Overleggen met opdrachtgever (Scope 1) Er zijn minimaal tien overleggen geraamd met de opdrachtgever (Rijkswaterstaat, gevestigd in Utrecht). Gemiddeld wordt verwacht dat hier drie personen vanuit Courant bij aanwezig moeten zijn waarvan minimaal 1 van Eelerwoude. 2.1.2 Overleggen met rechthebbenden (Scope 1) Door de rentmeesters van Eelerwoude wordt (op locatie) gesproken met meer dan 200 rechthebbenden. Per rechthebbende zijn circa drie gesprekken gepland. Dit gaat dus om meer dan 600 afspraken en even zoveel potentiële ‘reizen’. 2.1.3 Interne overleggen (Scope 1) Om alle informatie van de verschillende raakvlakken bij de juiste personen te krijgen is regelmatig overleg nodig tussen de rentmeesters en ontwerpers van Eelerwoude en de overige raakvlakken. Omdat de meeste werknemers van Courant in Deventer op kantoor zitten is dit de meest logische locatie om hierover te overleggen. De schatting is dat in een werksituatie zoals standaard bij Eelerwoude er wekelijks overleg nodig is tussen de tien collega’s van Eelerwoude en de overige collega’s. 2.1.4 Energieverbruik kantoren (Scope 2) Het projectbureau van Courant bij Tauw in Deventer bestaat voor circa 3 personen uit personeel van Eelerwoude. Verder werken er nog circa 450 personeelsleden van Tauw op dezelfde vestiging. Het energieverbruik van het onderdeel van Eelerwoude binnen dit project is dus nihil. Voor de werkzaamheden die Eelerwoude op eigen vestiging uitvoert geldt eenzelfde verhaal. 2.1.5 Woon-werkverkeer (Scope 3) Voor wat betreft woon-werkverkeer de vestigingslocatie voor collega’s (op sommige dagen) anders. Namelijk in Deventer in plaats van Goor of Diever. Het aantal kilometers kan hierdoor zowel hoger als lager zijn dan met de reguliere woon-werkroute. Omdat de
6
Emissiereductieplan Stroomlijn Definitief
locatie in Deventer een stuk beter bereikbaar is met het openbaar vervoer liggen hier ook kansen. 2.1.6 Voorlopig en definitief ontwerp (Scope 3) Net als bij het opstellen van VO’s en DO’s bij de reguliere werkzaamheden van Eelerwoude geldt dat bij de ontwerpen die worden opgesteld voor Courant ook invloed is uit te oefenen op de emissie van het project. Het onderdeel dat deze werkzaamheden uitmaakt van de totale emissie van het project is echter zeer laag.
Emissiereductieplan Stroomlijn
Definitief
7
3 3 DOELEN EN ACTIES 3.1
Doelen
Voor wat betreft de doelen voor dit project wordt aangesloten op de doelen van Eelerwoude voor zover van toepassing binnen dit project. Dit betreft de volgende doelen: - Besparen op energieverbruik is voor dit project niet anders dan voor de reguliere werkzaamheden van Eelerwoude. - Voor wat betreft het papierverbruik geldt dat papierverbruik zoveel mogelijk wordt geminimaliseerd. Een referentieproject dat binnen de orderportefuille van Eelerwoude het dichts bij komt is Tennet. Hierbij vondt een vergelijkbaar overlegtraject plaats bij een vergelijkbare hoeveelheid rechthebbenden. Voor al deze afzonderlijke rechthebbenden waren papieren dossiers. Het doel voor Courant is om alle informatie per rechthebbende te digitaliseren en hiermee een enorme papierwinkel te voorkomen. - Het concreet besparen van emissie op reiskilometers, zowel voor werk-werk verkeer (scope 1) als voor woon-werk verkeer (scope 3). Voor dit project geldt dezelfde doelstelling als bij Eelerwoude van 5% besparing op de CO2 emissie. Omdat hier geen historisch referentiejaar is wordt de gemiddelde uitstoot per reiskilometer van Eelerwoude in 2014 gehanteerd voor het zakelijke verkeer. Voor woon-werkverkeer wordt een vergelijking gemaakt met het gemiddelde van het jaar 2015. Dit betreft dus zowel doelen met betrekking op niveau 1, 2, 3 als 4. - Het tweede doel voor wat betreft niveau 4 is om tijdens de vo-do fase de emissie van ontwerponderdelen inzichtelijk te maken. Het doel dat hier is gesteld is dat wordt gekeken naar de emissie van enkele maatregelen die in het kader van dit project worden getroffen en of er alternatieven zijn die minder CO2-emissie betreffen.
8
Emissiereductieplan Stroomlijn Definitief
3.2
Acties
3.2.1 Overleggen met opdrachtgever (Scope 1) Naast het beperken van het aantal overleggen is gekozen voor de overleggen met de opdrachtgever in Utrecht te reizen met het openbaar vervoer in plaats van auto zoals bij Eelerwoude normaal is. Het gaat om circa 10 overleggen. De CO2 uitstoot per kilometer van de auto van de betrokken medewerker is 113 gram CO2 per kilometer. Voor treinkilometers is dit 30 gram per km. Bij een afstand (retour) van 176 kilometer betreft de uitstoot met volledig reizen met de auto zo’n twee ton CO 2. Bij 80% treinen blijft hier 0,8 ton CO2 van over. Dit is een besparing van bijna 60%. 3.2.2 Interne overleggen (Scope 1) Binnen Courant wordt door een goed datamanagementsysteem veel dat normaal op papier gebeurd, digitaal afgehandeld. Dit bespaart niet alleen veel papieren dossiers maar ook een hoop overlegmomenten. Normaliter was ongeveer wekelijks overleg nodig geweest tussen de ontwerpers en rentmeesters en andere raakvlakken binnen het project. Doordat nu alles digitaal wordt vastgelegd blijft dit overleg uit. Hiermee wordt niet alleen een enorme hoeveelheid tijd bespaart maar inherent daaraan ook een grote hoeveelheid reiskilometers en CO2 bespaart. Het gaat om een jaar lang elke week overleggen met ongeveer tien man van Eelerwoude. Dit zijn circa 450 (persoons)reizen, á 70 kilometer (retour). Stel dat per auto twee personen rijden (het is soms mogelijk om te carpoolen, maar dit is niet altijd praktisch) wordt op dit punt dus circa 15.750 km bespaart. Met een gemiddelde uitstoot van 150 gram CO2 per auto (gemiddelde van de privé-auto’s van Eelerwoude) gaat het om ruim 23 ton CO2 voor het jaar 2015. 3.2.3 Overleggen met rechthebbenden (Scope 3) Voor de overleggen met Rechthebbenden is gekozen voor rentmeesters met een woonplaats in het gebied. Daarnaast worden zo veel mogelijk afspraken gecombineerd. Ten opzichte van afzonderlijke afspraken worden hiermee veel kilometers bespaart. Vanwege de complexiteit is gekozen geen specifieke acties voor dit onderdeel op te stellen bovenop de standaard doelstellingen van Eelerwoude. 3.2.4 Woon-werkverkeer (Scope 3) Voor de doelstellingen met betrekking tot het voorlopig en definitief ontwerp wordt verwezen naar de doelstellingen en acties zoals geformuleerd voor Eelerwoude in het algemeen. Omdat de acties hiervoor pas begin 2016 worden geformuleerd is een actie geconcretiseerd voor deze opdracht. Dat is het beschikbaar stellen van een NSbusinesscard voor de medewerkers die regelmatig in Deventer werken aan het betreffende project. Er wordt al regelmatig met het openbaar gereisd. Omdat dit nog niet via een NS-business card gebeurt is dit slecht tot niet aantoonbaar / traceerbaar. Dit wordt eind 2015 geregeld. 3.2.5 Voorlopig en definitief ontwerp (Scope 3) Voor de doelstellingen met betrekking tot het voorlopig en definitief ontwerp wordt verwezen naar de doelstellingen en acties zoals geformuleerd voor Eelerwoude in het algemeen.
Emissiereductieplan Stroomlijn
Definitief
9