EINDVERSLAG WERKGROEP RESPIJTHUIS LELYSTAD Inhoud: 1. Inleiding 2. Samenstelling werkgroep 3. Verslag werkzaamheden 4. Scenario’s 5. Conclusie
1. INLEIDING Op 16 april 2014 is door de gemeente aan de werkgroep gevraagd een advies en business case op te stellen m.b.t. de mogelijke realisatie van een respijthuis in Lelystad. Basis van de opdracht is de volgende zin uit het coalitieprogramma 2014-2018: “Om mantelzorgers te ontlasten zal worden onderzocht of ook in Lelystad een respijthuis kan worden gerealiseerd.” De opdracht is als volgt geformuleerd: -
Uiterlijk 1 juli 2014 een advies en business case voor de gemeente m.b.t. een respijthuis Kaders zoals beschreven in de eerder verzonden verkennende notitie van de gemeente. Doelgroep is breder dan alleen ouderen, maar afbakening opnemen in advies. Meerdere scenario’s uitwerken: bijv. 2 voorzieningen: 1 woonhuis en 1 in verpleeghuis. Verwacht gebruik opnemen. Start: z.s.m. eventueel mogelijkheid tot maken van startkosten in 2015.
2. SAMENSTELLING WERKGROEP: - Onno Rutte (vervanger Lia van Vliet) , Wmo Cliëntenraad Lelystad - Michel Langereis, Stichting Welzijn Lelystad - Hessiële van Dam, Coloriet - Carolien de Wit, Woonzorg Flevoland - Albert Kok, initiatiefgroep Respijthuishuis Lelystad (verslag) 3. VERSLAG WERKZAAMHEDEN: De werkgroep heeft 3 keer vergaderd; op 1 mei, 27 mei en 23 juni 2014. Op 1 mei is besloten om een enquête te houden onder de mantelzorgers in Lelystad teneinde de behoefte aan een respijthuis in Lelystad te peilen.
De uitslag van de enquête luidt als volgt Welzijn Lelystad Aantal aangeschrevenen Respondenten
Denk u gebruik te maken van een Respijthuis?
Ja Nee
Hoe vaak denkt u hiervan gebruik te willen maken per jaar (gemiddeld)? Zou u meerdere nachten aaneengesloten gebruik willen maken van het respijthuis? Zo ja; hoeveel nachten? 1 of 2 nachten een week > 1 week Weet niet Welke van onderstaande locaties voor een respijthuis zou uw voorkeur hebben? In een verpleeghuis In een woonhuis in een wijk in Lelystad Geen voorkeur
Coloriet
WZF
Totaal
691 67
21 8
19 13
731 88
45 22
5 3
11 2
61 27
3
1
2
9 21 8 31
1 3 1
4 6 2 1
14 30 11 32
17
2
6
25
18 33
1 2
4 3
23 38
De werkgroep kwam tot de conclusie dat een respijthuis planbare zorg moet kunnen garanderen. De werkgroep heeft onderstaande informatie verzameld: 1. Rapport Axion uit 2006 genaamd Logeervoorzieningen in Flevoland (zie bijlage) 2. Onderzoeksverslag Respijtvoorzieningen in Flevoland CMO Flevoland uit 2013 (zie bijlage) 3. Overzicht vergoeding van respijtzorg door zorgverzekeraars (zie bijlage) 4. Mantelzorgconvenant gemeente Lelystad 5. Verslaglegging Expertmeeting Rotterdams Respijthuis (zie bijlage) 6. Memorandum gemeente Alkmaar over bekostiging Respijthuis Alkmaar (zie bilage) 7. Rapportbestuur Stichting Respijthuis Alkmaar dat zou kunnen dienen als een handleiding bij het oprichten van respijthuizen (http://www/2013/rapport-oprichting-respijthuis-alkmaar) 8. Prognose aantal mensen met dementie d.d. 23-01-2013 van Alzheimer-Nederland (zie bijlage) 9. Prognose aantal 80+ van provincie Flevoland mei 2013 (zie bijlage)
Tenslotte heeft de werkgroep 2 scenario’s uitgewerkt.
4. SCENARIO’S: Scenario 1:
Respijthuis Groene Velden Algemeen Op een landelijk gelegen perceel aan de Groene Velden gaat Woonzorg Flevoland een woonzorglocatie voor mensen met dementie realiseren. Op dit perceel van bijna 10.000 m2 staat tevens een dubbel woonhuis waar gewenst respijthuis gerealiseerd kan worden. Het betreft dan een logeervoorziening voor zo’n 4 tot 6 mensen met een chronische zorgvraag waar alle zorg en ondersteuning die deze personen thuis ontvangen, gegeven kan worden. De logeervoorziening en de directe, landelijke omgeving ervan hebben een huiselijke sfeer en een prettige, louterende (vakantie) uitstraling waardoor mensen er graag willen verblijven. De locatie ligt in een landelijk gebied op een groot perceel waar mensen vrij kunnen wandelen in de mooi ingerichte, belevingsgerichte tuin en kunnen genieten van de dieren, planten en bloemen op het erf. Op het terrein ligt ook een kleinschalige woonvoorziening voor mensen met een psychogeriatrische zorgbehoefte waardoor, ook voor zwaardere zorgsituaties, alle faciliteiten, kennis en medische en verpleegkundige ondersteuning nabij zijn.
Faciliteiten Het bestaande woonhuis zal aangepast moeten worden voor de gebruik als respijthuis. Hoe grondig is afhankelijk van onze wensen. Hieronder worden twee uiterste bouwplannen geschetst. Uitgebreid bouwplan • Op de begane grond zijn twee appartementen met eigen badkamer, waarvan tenminste 1 geschikt is voor bedlegerige mensen. Op de begane grond is tevens een gezamenlijke woonkamer-open keuken. In de ruimte entree is een aangepast toilet en een gastentoilet. Via tuindeuren kom je in de tuin. • Met een rolstoellift komt men op de 1e verdieping. Daar zijn nog eens 4 appartementen met ieder een eigen douche en toilet. • De appartementen zijn gemiddeld zo’n 13 m2 en de badkamers zo’n 3,75 m2. • Op zolder is plaats voor logies en werkruimte personeel. • Rondom het huis zijn diverse terrassen en verder is het terrein ingericht voor recratie en tuindieren en vrij toegankelijk voor clienten. • De kamers zijn compleet ingericht met een in hoogte verstelbaar bed, inclusief linnengoed, opbergruimte, douchezitje, belsysteem, radio en televisie. Een tillift of een speciaal matras kan op aanvraag geregeld worden. Ook is er ruimte voor meegebrachte spullen van thuis als foto’s.
Beperkt bouwplan •
Op de begane grond is er een woonkamer en keuken. Een entree met aangepast toilet en een gastentoilet. Via tuindeuren kom je in de tuin. • Op de bovenverdieping zijn vier slaapkamers. Er is een badkamer met douche, toilet en wastafel. Verder is er een extra aangepast toilet. • Met een traplift komt men op de 1e verdieping. • Op zolder is plaats voor logies en werkruimte personeel. • Rondom het huis zijn diverse terrassen en verder is het terrein ingericht voor recratie en tuindieren en vrij toegankelijk voor cliënten. De kamers zijn compleet ingericht met een in hoogte verstelbaar bed, inclusief linnengoed, opbergruimte, douchezitje, belsysteem, radio en televisie. Een tillift of een speciaal matras kan op aanvraag geregeld worden. Ook is er ruimte voor meegebrachte spullen van thuis als foto’s.
Kostenoverzicht uitgaande van 4 plaatsen in woonhuis Groene Velden Uitgangspunten: 75% bezetting/kosten per jaar Investeringskosten Verbouwing light
€ 110.000,00
Verbouwing uitgebreid
€ 200.000,00
Stoffering en inrichting
Nader invullen
Inventaris
Nader invullen
Exploitatiekosten Kosten
Inkomsten
Cliënten € 40,00 pn/pp
€ 43.800,00
AWBZ/WLZ***
€ 36.135,00
Logé gebonden kosten *
€ 22.448,00
Algemeen (PR, kantoor)*
€ 21.900,00
2 coördinatoren*
€ 58.035,00
Huur woonhuis (pj) 4 of 6 plaatsen
€ 26.000,00
Zorg****
€
Totaal
€ 128.383,00
€ 79.935,00
* VB Alkmaar (inclusief kosten vrijwilligers **is inclusief gas/licht/water/elektra en onderhoud. *** in nabije toekomst gaat dit naar de WMO **** Cliënt neemt zelf zorg mee (thuiszorg). BIJDRAGE GEMEENTE AFGEROND: € 50.000 PER JAAR EXCLUSIEF KOSTEN VERBOUWING.
Scenario 2:
Vier respijtzorg appartementen in de Laarstaete of Hanzeborg Hanzeborg Algemeen In de Hanzeborg heeft Woonzorg Flevoland 129 plaatsen voor verschillende vormen van verpleeghuiszorg. Deze voorzieningen zijn onderdeel van de multifunctionele accommodatie de Hanzeborg waarin diverse organisatie, waaronder Welzijn Lelystad hun diensten leveren. In de toren van het gebouw heeft Woonzorg Flevoland diverse ruime appartementen waar zij verpleeghuiszorg biedt. Deze appartementen bestaan uit een ruime woonkamer met keuken, badkamer en twee slaapkamers. De appartementen bevatten ale faciliteiten die nodig zijn voor het bieden van zware) verpleeghuiszorg. In de Hanzeborg zijn diverse voorzieningen zoals het grand café, een winkel, kapper, tandarts, zwembad en een restaurant waar tweemaal daags vers gekookte warme maaltijden geserveerd worden waarbij mensen kunnen kiezen uit drie menu’s. Verder is verzorgend en (para)medisch personeel aanwezig. De Hanzeborg ligt op steenworp afstand van centrum en station. In de Hanzeborg kunnen we 2 a 3 appartementen in de toren inzetten voor 4 a 6 plaatsen respijtzorg. Dit betekent dan twee plaatsen per appartement. Iedere gast heeft dan een eigen slaapkamer en doet samen met de woon- en badkamer. De begeleiders verblijven in de woonkamer. Omdat de appartementen in de toren zijn gesitueerd, heeft men niet het idee in een verpleeghuis te verblijven.
Laarstaete Laarstaete is een modern verpleeg- en behandelcentrum nabij het centrum van Lelystad. Het gebouw heeft vier verdiepingen, een royaal atrium en een gespecialiseerd behandelcentrum. Een gebouw waarin een combinatie van wonen, behandeling en kortdurend verblijf geboden wordt. De kamer Tijdelijk in Laarstaete verblijven, betekend de beschikking hebben over een eigen eenpersoonskamer van 16 m2. Deze kamer is gestoffeerd en er is ruimte om enkele vertrouwde meubelstukken te plaatsen. Zo kan een eigen sfeer creëert worden. In het hele gebouw is wifi aanwezig zodat men eenvoudig kunt internetten. De huiskamer met keukenblok kan worden gedeeld met acht medebewoners. Atrium In het atrium op de begane grond is ruimte voor ontmoeting. Er is onbeperkt koffie of thee en bij de servicebalie is de mogelijkheid een kleine snack of versnapering kopen. Restaurant en winkel In het naastgelegen gebouw Laarhof vindt u een restaurant. Hier kunt u terecht voor een lunch of een kopje koffie. In de winkel vindt u uw dagelijkse boodschappen. Er is ook een kapsalon om uw haar te laten verzorgen.
Kostenoverzicht uitgaande van 4 plaatsen in Woonzorgcentrum Hanzeborg of Laarstaete Uitgangspunten: 75% bezetting/kosten per jaar Investeringskosten Stoffering
Nader invullen
Inrichting
Nader invullen
Exploitatiekosten Kosten
Inkomsten
Cliënten € 40,00 pn/pp
€ 43.800,00
AWBZ/WLZ***
€ 36.135,00
Logé gebonden kosten *
€ 22.448,00
Algemeen (PR, kantoor)*
€
21.900,00
2 coördinatoren*
€
58.035,00
Huur 4 intramurale plaatsen (4 plaatsen)**
€
50.000,00
Zorg****
€
-
Totaal
€ 152.383,00
* VB Alkmaar (inclusief kosten vrijwilligers) **is inclusief gas/licht/water/elektra en onderhoud. *** in nabije toekomst is dit Zorgverzekeringswet **** Cliënt neemt zelf zorg mee (thuiszorg).
BIJDRAGE GEMEENTE AFGEROND € 75.000 PER JAAR.
€ 79.935,00
5. CONCLUSIE: Als gevolg van landelijk beleid zal de komende jaren een grote verschuiving van formele naar informele zorg plaatsvinden. Het beroep op mantelzorg zal in dit verband sterk stijgen. Op grond van de Wmo hebben de gemeenten tot taak om mantelzorgers te ondersteunen. In dit kader is een respijthuis een goede mogelijkheid om hen in staat te stellen om hun taken langere tijd goed te vervullen. Vooral voor zwaarbelaste mantelzorgers is het essentieel om af en toe afstand te kunnen nemen. Voorwaarden zijn dan wel dat goede zorg gegarandeerd blijft en dat het moment van er-even tussen-uit planbaar is. Voorts dient de respijtvoorziening zo laagdrempelig mogelijk te zijn. Naar de mening van de werkgroep wordt aan deze voorwaarden in beide scenario’s in grote mate voldaan. Indien mogelijk (de bezettingsgraad zal niet altijd 100% zijn) zal ook een beroep op het respijthuis mogelijk zijn bij onverwachte situaties (plotselinge noodzaak voor mantelzorger bijv. door ziekte of sociale verplichtingen ziekenhuisbezoek etc). De werkgroep heeft de behoefte gepeild. De respons op de enquête was laag. Dit pleit er voor om nader onderzoek te verrichten. Zie hiervoor het voorstel van CMO-Flevoland, welke in de loop van volgende week beschikbaar zal komen. Anderzijds kan de realisatie van een respijthuis gezien worden als een noodzakelijkheid om mantelzorgers te ondersteunen en zo de informele zorg beter mogelijk te maken. Het aanbod zal vanzelf de vraag en behoefte creëren. In deze redenering is een nader behoefte-onderzoek overbodig. De werkgroep laat het aan de gemeente om hierin een keuze te maken. Beide scenario’s hebben hun eigen voor- en nadelen Het voordeel van scenario 2 is dat er nauwelijks moet worden geïnvesteerd, echter de jaarlijkse exploitatiekosten zijn hoger. Het voordeel van scenario 1 ligt met name in de locatie die ook voor de patiënt een echt vakantiegevoel zal oproepen. Nadeel is dat er nog een bestemmingsplanprocedure moet worden doorlopen en dat er grotere afstanden moeten worden overbrugd. In beide scenario’s is sprake van een optimale achterwacht betreffende specialistische intensieve zorg. In Laarstaete en Hanzeborg zijn multidisciplinaire behandelteams in het pand aanwezig voor de al aanwezige groepen. Bij de Groene Velden is er wel sprake van een specialistische behandeling, maar deze is in een beperkte vorm in omvang op afroep beschikbaar. De werkgroep is van mening dat de doelgroep zo weinig mogelijk moet worden afgebakend, omdat dat ten koste zal gaan van de vraag. In de planning kan rekening gehouden worden dat moeilijk verenigbare doelgroepen niet tegelijkertijd in het respijthuis logeren. Tevens zal een besluit moeten worden genomen over de juridische structuur. Wordt het respijthuis gerealiseerd door een zorgaanbieder of wordt de voorziening gerealiseerd door een zelfstandige stichting in nauwe samenwerking met de zorgaanbieder? Anticiperend op de laatste mogelijkheid heeft de initiatiefgroep besloten een stichting op te richten. Op 14 juli 2014 heeft de werkgroep nog een gesprek met Achmea. Over de inhoud van dit gesprek zullen wij u nog nader informeren. Wij vertrouwen u met dit eindverslag van dienst geweest te zijn. Graag zijn wij bereid een nadere toelichting te geven of uw vragen te beantwoorden.
Uw reactie zien wij met belangstelling tegemoet.
Lelystad, 2 juli 2014.
