EINDRAPPORT DEEL II ACTIEPLAN Parkstad Limburg: een proeftuin voor innovatieve producten en diensten
Inhoud
VOORWOORD..............................................................................................3 ACTIES STREEFBEELD 1: Parkstad Limburg is een economisch sterke regio .5 Doel 1.1 Parkstad Limburg bruist van bedrijfsmatige activiteiten in een sfeer van stimulering, ondersteuning en voeding van (kleine) bedrijven. ............................................. 5 Doel 1.2 Minstens 70% van de potentiële beroepsbevolking, 60% van de vrouwen en 50% van de ouderen tot 65 jaar participeert in het arbeidsproces. ............................................... 10 Doel 1.3 Onderwijs is afgestemd op de vraag uit de arbeidsmarkt en op het werkgelegenheidsperspectief................................................................................................ 14 Doel 1.4 Woningbouw, infrastructuur, mobiliteit en veiligheid zijn motoren van nieuwe economische ontwikkeling. .................................................................................................. 17 Doel 1.5 Ondernemerschap wordt ondersteund met instrumenten en wetenschap die bedrijfseconomische processen stimuleren. ......................................................................... 20
ACTIES STREEFBEELD 2: Parkstad Limburg is een sociaal sterke regio ......23 Doel 2.1 De burgers van Parkstad Limburg geven zelf vo rm en inhoud aan hun welzijn-, wonen- en zorgbehoeften. .................................................................................................... 23 Doel 2.2 Het beleid van overheden en instellingen steunt de burgers zo lang mogelijk zelf de regie over hun leven kunnen voeren. ............................................................................... 29 Doel 2.3 De instellingen voor welzijn, wonen, zorg en vrijwilligerswerk verlenen hun producten en diensten integraal en in samenwerking. .......................................................... 34 Doel 2.4 Ondernemersgericht denken van commerciële organisaties stimuleert de maatschappelijke cohesie. .................................................................................................... 42
ACTIES STREEFBEELD 3: Parkstad Limburg is een cultureel sterke regio ...44 Doel 3.1 De krachten op het terrein van kunst en cultuur zijn gebundeld. Cultuur is een motor van maatschappelijke vernieuwing. ........................................................................... 44 Doel 3.2 Cultuur in de zin van regionale identiteit draagt nieuwe vormen van maatschappelijke cohesie. .................................................................................................... 47 Doel 3.3 Zin- zoeken en zin- geven is een wezenlijk aspect van de cultuur in Parkstad Limburg. ............................................................................................................................... 49
ACTIES STREEFBEELD 4: Parkstad Limburg is een politiek-bestuurlijkambtelijk sterke regio ....................................................................................51 Doel 4.1 Geloofwaardigheid en primaat va n de politiek zijn hersteld. ................................ 51 Doel 4.2 Versterkte professionaliteit en loyaliteit van het ambtelijk systeem zijn gerealiseerd. .......................................................................................................................... 53 Doel 4.3 Parkstad Limburg heeft een sterke positie binnen de Euregio, de provincie en op landelijk niveau. ................................................................................................................... 54
Bijlage 1 Detaillering van acties (zie www.dederdeleeftijd.nl).........................57
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
2
VOORWOORD Dit is Deel 2, het Actieplan, van het Eindrapport van het Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg. De acties zijn ontworpen met de inzet van zeer veel personen. We hebben gewerkt ‘van buiten naar binnen en van onderop’. Met z’n allen hebben wij ook gebruik gemaakt van vele studies, rapporten en adviezen. Bij een groot aantal acties kunnen we daarom aangeven dat deze correleren met de agenda’s van Parkstad Limburg, van de provincie Limburg, van het kabinet1 , van de miljoenennota, en van de doelen die zijn vastgesteld in de VN-conferentie inzake vergrijzing in Madrid in 2002. In Deel 1 is al aangegeven dat het Eindrapport aansluit op Europese doelen zoals geformuleerd in Lissabon 2000, Stockholm en Göteborg 2001, en het Groenboek over migratie van 2005. Daar komt bij dat de Europese Commissie op 2 februari 2005 een aangescherpte Lissabonstrategie heeft gepubliceerd, gebaseerd op aanbevelingen van een High Level Group onder leiding van Wim Kok. Ons Actieplan correleert over de volle breedte met deze nieuwe ambitie van de Europese Commissie. U kunt op twee manieren dit Actieplan bestuderen: q Ofwel door de volgende pagina’s te lezen. De acties staan doorgenummerd achter elkaar, steeds gekoppeld aan he t subdoel dat u in (het hoofdschema van) Deel 1 kunt naslaan. q Ofwel door meteen naar de schema’s achterin te gaan. Dan ziet u per streefbeeld een totaaloverzicht van acties. Bij veel acties staat in de kleine lettertjes de tekst ‘zie bijlage’. Dat betekent dat die actie al geheel of gedeeltelijk is ingevuld. Maar dat omvat een zeer grote hoeveelheid pagina’s, teveel om te drukken. Die bijlagen kunt u echter wel raadplegen op www.dederdeleeftijd.nl. Daarin zijn ze gekoppeld aan het Actieplan. Elke actie die naar een bijlage verwijst is via een zogeheten hyperlink met die bijlage verbonden. Op die manier kunt u snel van actie naar bijlage en terug springen. Bij het overgrote deel van de acties hebben wij aangege ven wie naar ons idee verantwoordelijkheid en/of uitvoering zou moeten willen nemen. Deels hebben partijen al te kennen gegeven kanseigenaar te willen zijn. Dat geven we aan met het woord ‘aanvaard’. Waar dat nog niet is gelukt staat er het woord ‘voorstel’. Het is de bedoeling om het aantal kanseigenaren zo snel mogelijk uit te breiden. Het is namelijk niet een project of een proces van ‘de overheid’, maar van alle partijen die er iets mee te maken hebben. Overigens, wat die overheden betreft. Waar onder een actie staat ´Parkstad Limburg´ wil dat zeggen: ‘Dit is een actie die een overheid binnen Parkstad zou moeten willen adopteren, en, gemeenten of Wgr-regio, kies maar of het op uw weg ligt om dat te gaan doen.’
1
Wij hebben gebruik mogen maken van een conceptversie van januari 2005 van de kabinetsbrede visie op vergrijzing die de regering voornemens is medio maart 2005 te publiceren. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
3
Dit Actieplan is niet statisch. Het is niet ‘af’ en het zal ook nooit ‘af’ komen. Het is een weergave van de drive van de regio op dit moment; een fase in een proces waarin de regio zich wil verheffen uit zijn zwakke sociaal-economische omstandigheden, en de dreigende effecten van de toevallige vergrijzing, ontgroening en bevolkingsdaling als kans aangrijpt om die verheffing te realiseren. Waar Nederland in 2035 zal zijn daar bevindt Parkstad Limburg zich nu al.
Namens de Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg
Huub Meijers Burgemeester Onderbanken
Eke Zijlstra Voorzitter Raad van Bestuur GOZL/Atrium MC
Voorzitter Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg
Lid DB Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg
Heerlen, 21 februari 2005.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
4
ACTIES STREEFBEELD 1: Parkstad Limburg is een economisch sterke regio Doel 1.1 Parkstad Limburg bruist van bedrijfsmatige activiteiten in een sfeer van stimulering, ondersteuning en voeding van (kleine) bedrijven.
Subdoel 1.1.1: Parkstad Limburg heeft de strijd aangebonden met de overmaat aan regels, procedures en administratieve lasten die het sociaal-economisch klimaat teisteren. Actie 1.1.1.1 Laat de overheid zelf, in de vorm van een door die overheid in te richten en te bekostigen dienstencentrum, de verantwoordelijkheid en uitvoering nemen voor het afhandelen van alle regels en procedures die die overheid noodzakelijk vindt. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Rijks-, provinciale en lokale overheden (voorstel). [uitvoering: Rijks-, provinciale en lokale overheden (voorstel).
Actie 1.1.1.2 Bindt naar het model van het Kafkaplan van de Belgische federale overheid op dezelfde manier de strijd aan met de groeiende administratieve lasten. [deels ingevuld, zie bijlage 2 . [verantwoordelijkheid: Kamer van Koophandel Zuid-Limburg (voorstel). [uitvoering: Kamer van Koophandel Zuid-Limburg (voorstel). [correlatie: Miljoenennota 2005.
Subdoel 1.1.2: LIOF, KvK en VVV Zuid-Limburg hebben een gezamenlijke strategie ontwikkeld voor het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid. Actie 1.1.2.1 Creëer belastingfaciliteiten voor startende ondernemers en voor bedrijven (uit andere landen) die zich willen vestigen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Belastingdienst (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 1.1.2.2 Creëer een krachtige netwerkorganisatie voor bedrijven en instellingen, gericht op het verhogen van de kwaliteit van het vestigingsklimaat. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: LIOF, KvK, VVV Zuid-Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
2
Voor de goede orde merken wij nogmaals op dat de bijlagen alleen te raadplegen zijn in het Actieplan op de website www.dederdeleeftijd.nl. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
5
Actie 1.1.2.3 Ontwerp programma’s voor het regionaal, nationaal, Europees en mondiaal scouten van business potentials. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: LIOF, KvK, VVV Zuid-Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Subdoel 1.1.3: Kleinschalige bedrijfsontwikkeling in kleine kernen is de ruggengraat van de regionale economie 3 . Actie 1.1.3.1 Maak de raadsleden van de zeven deelnemende gemeenten bewust van hun eigen rol en taak om startende ondernemers te zoeken, te vinden en door alle moeilijkheden heen te helpen opdat ze van de grond komen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeenteraden (voorstel). [uitvoering: De zeven Raadscommissies economische zaken (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 1.1.3.2 Laat (meerdere) grote bedrijven een wijk adopteren. Dat gebied kan dan een showroom worden voor de nieuwste snufjes. Voordeel: 1) in het gebied wordt geï nvesteerd en 2) bedrijven kunnen klanten direct laten zien hoe het in de praktijk toe te passen is. Deze ‘snufjes’ worden in de directe omgeving uitgedacht/ge fabriceerd waardoor werkgelegenheid ontstaat. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Limburgse Werkgevers Vereniging (voorstel). [uitvoering: Limburgse Werkgevers Vereniging (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Subdoel 1.1.4: Meertaligheid in he t ondernemerschap in Parkstad Limburg is gerealiseerd. Actie 1.1.4.1 [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: idem.
Subdoel 1.1.5: Het economisch stimuleringsbeleid is omgebogen van ´meer van hetzelfde´ naar ondersteuning van baanbrekende initiatieven. Actie 1.1.5.1 Ontwikkel voor het bedrijfsleven een Parkstadbreed subsidieportal. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: KvK (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
3
De situatie is echter zorgelijk. In 2004 zijn 21.000 banen méér geschrapt dan in 2003, in totaal 111.000. De klappen vallen het hardst in de sectoren non-food en horecatoerisme. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
6
Actie 1.1.5.2 Bouw versneld en op grote schaal de activiteiten van de Stichting Mini-ondernemen en Jong Ondernemen uit. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Hogeschool Zuyd, KvK (voorstel). [uitvoering: Hogeschool Zuyd, KvK (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 1.1.5.3 Introduceer een systeem van ‘Dienstencheques’ naar Vlaams model, ter vervanging van de subsidieregeling ‘Witte Werksters’. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: standpunt Tweede Kamer (29544, nr. 13).
Actie 1.1.5.4 Introduceer digitale/interactieve televisie op wijkniveau naar Vlaams model. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 1.1.5.5 Een regiecentrum coördineert de activiteiten en biedt nieuwe kleinschalige dienstenbedrijven de mogelijkheid om via een geplaveid afzetkanaal diensten aan te bieden aan particuliere klanten om de arbeid/zorg taken te verlichten en/of om ouderen langer zelfstandig te laten wonen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Stichting Domestica / Licom (aanvaard). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Subdoel 1.1.6: Recreatie en toerisme zijn een integraal onderdeel van economische ontwikkelingsprogramma´s. Actie 1.1.6.1 Revitaliseer bestaande toeristische trekpleisters4 . [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: VVV Zuid Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 1.1.6.2 Koppel nieuwe verblijfsvoorzieningen aan grootschalige dagrecreatieve voorzieningen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Gemeenten (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
4
Het toerisme in Limburg loopt terug. Terwijl landelijk het aantal binnenlandse vakanties met 3% daalde was dat 12% voor Limburg. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
7
Actie 1.1.6.3 Maak samen met de bibliotheken in een van de kleine kernen een boekendorp naar Engels, Belgisch en Frans model. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: bibliotheken en betreffende gemeente (voorstel). [uitvoering: bibliotheken en betreffende gemeente (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 1.1.6.4 Ontwikkel Parkstadbreed een meerjarenkalender voor – alle – culturele en sportieve evenementen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeenten, betrokken instellingen (voorstel). [uitvoering: VVV Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 1.1.6.5 Zet voort achter de ontwikkeling van de Sigrano-groeve tot de grootste waterrecreatievcoorziening in Parkstad Limburg. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: nader invullen. [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Subdoel 1.1.7: De media hebben nieuwe informatie- en communicatiedragers ontwikkeld. Actie 1.1.7.1 Stimuleer de media in Parkstad Limburg om nieuwe informatie- en communicatiedragers te ontwikkelen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: dagbladen, L1 (voorstel). [uitvoering: dagbladen, L1 (voorstel).
Subdoel 1.1.8: Vernieuwende initiatieven worden beloond. Actie 1.1.8.1 Jaarlijks wordt “d’r Wiel Moer-prijs” uitgereikt voor het beste innovatieve product/dienst voor senioren. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: seniorenraden (voorstel). [uitvoering: seniorenraden (voorstel). [correlatie: thema provincie, Miljoenennota 2005.
Actie 1.1.8.2 Certificeer en/of patenteer vernieuwende producten van studenten. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: KvK, Hogeschool Zuyd (voorstel). [uitvoering: KvK, Hogeschool Zuyd (voorstel). [correlatie: thema provincie, Miljoenennota 2005.
Subdoel 1.1.9: Het bedrijfsleven heeft samen met de lokale en regionale overheid een sterke lobby georganiseerd in Den Haag en Brussel. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
8
Actie 1.1.9.1 Zet een krachtige lobby op in Den Haag en Brussel. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel).
Subdoel 1.1.10: Elke tien jaar organiseert Parkstad Limburg een event (vergelijkbaar met (Olympische Spelen) die als generator dient voor een ´Münchhausen´ effect. Alle sectoren richten daarop hun energie. Actie 1.1.10.1 Formeer een team met de opdracht over tien jaar de Parkstad Limburg Games te organiseren. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg (voorstel).
Subdoel 1.1.11: De toeristische sector in Parkstad Limburg benut de groeikansen die de seniorenmarkt biedt. Actie 1.1.11.1 Er worden toeristische maatwerkarrangementen ontwikkeld voor vitale senioren en niet-vitale senioren, opdat dezen hun geld zoveel mogelijk in Parkstad Limburg besteden. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Provincie Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 1.1.11.2 Verbeter voor niet- vitale ouderen de toegankelijkheid en bereikbaarheid van toeristische en recreatieve voorzieningen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Provincie Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 1.1.11.3 Werk gericht en gestructureerd aan het upgraden van de voorzieningen voor de doelgroep toeristische senioren. Verbeter voor niet- vitale ouderen de toegankelijkheid en bereikbaarheid van toeristische en recreatieve voorzieningen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Provincie Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 1.1.11.4 Werk gericht en systematisch aan deskundigheidsbevordering van de toeristische ondernemers in Parkstad Limburg. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Provincie Limburg (voorstel).
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
9
[uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 1.1.11.5 Zet het toeristisch product Parkstad Limburg systematisch op de kaart. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Provincie Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 1.1.11.6 Stimuleer bedrijven die hun markpositie in het segment toeristische senioren willen versterken met specifieke financiële en andere prikkels. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Provincie Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Subdoel 1.1.12: Bedrijven in Parkstad Limburg ontwikkelen nieuwe producten en diensten voor de seniorenmarkt. Actie 1.1.12.1 Ontwikkel vernieuwende zorgconcepten waarin ICT-toepassingen een vooraanstaande rol spelen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Provincie Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 1.1.12.2 Zet een programma op waarin systematisch wordt gewerkt aan de commerciële spin off van deze concepten. Ontwikkel een marketingstrategie, gericht op senioren en bedrijfsleven, om de vernieuwende zorgconcepten waarin met ICT-toepassingen een vooraanstaande rol spelen in Parkstad Limburg en daarbuiten voor het voetlicht te brengen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Provincie Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 1.1.12.3 Maak Parkstad Limburg op één uniforme manier digitaal toegankelijk. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Provincie Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Doel 1.2 Minstens 70% van de potentiële beroepsbevolking, 60% van de vrouwen en 50% van de ouderen tot 65 jaar participeert in het arbeidsproces.
Subdoel 1.2.1: Jongeren worden vastgehouden voor de arbeidsmarkt. Er is een uitdagend bedrijfs- en werkklimaat voor ambitieuze jongeren. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
10
Actie 1.2.1.1 Organiseer in Parkstad Limburg jaarlijks een open bedrijvendag naar Vlaams model. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Limburgse Werkgevers Vereniging (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 1.2.1.2 Organiseer programma’s om vrouwen voor het arbeidsproces te behouden, dan wel hen te verleiden weer in het arbeidsproces terug te keren. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Limburgse Werkgevers Vereniging (voorstel). [uitvoering: Regionaal Platform Arbeidsmarkt (voorstel). [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005, Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.2.1.3 Allochtone en autochtone jongeren promoten Parkstad Limburg. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Spark Result (aanvaard).
Subdoel 1.2.2: Voor hoogopgeleiden (uit andere landen) bestaan aantrekkelijke programma’s en werkgelegenheidsvooruitzichten. Actie 1.2.2.1 Ontwerp een doelbewust en uitgebalanceerd immigratiebeleid voor het aantrekken van hoogopgeleide buitenlanders. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Kabinet (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, Miljoenennota 2005, Groenboek EU -commissaris Frattini januari 2005.
Subdoel 1.2.3: De regio regelt zelf de kinderopvang. Deze is zonodig ook beschikbaar in de vroege en late uren om mensen in staat te stellen werk in de dagranden te aanvaarden. Actie 1.2.3.1 Zet krasse bejaarden in voor kinderopvang, waarmee zij hun inkomen kunnen opkrikken. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: kinderopvang (voorstel). [uitvoering: kinderopvang (voorstel).
Actie 1.2.3.2 Breng een structurele samenwerking tot stand tussen de aanbieders van buitenschoolse opvangvoorzieningen en sportverenigingen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeenten (voorstel). [uitvoering: Huis voor de Sport (aanvaard).
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
11
Subdoel 1.2.4: Senioren in Parkstad Limburg zijn voor het arbeidsproces behouden of keren daarin terug en zij benutten, actualiseren en dragen hun kennis en vakmanschap over. Actie 1.2.4.1 Zorg binnen Parkstad Limburg voor a) financiële prikkels om vervroegd uittreden tegen te gaan, b) waarborgen dat werk loont (o.m. door anticumulatiebepalingen te schrappen), c) toegang tot scholing en levenslang leren, d) effectief arbeidsmarktbeleid, e) goede arbeidsomstandigheden, f) flexibele arbeidsregelingen (waaronder deeltijdwerk en loopbaanonderbrekingen) en g) zorgvoorzieningen. Zorg voorts voor a) beschikbaarheid en aantrekkelijkheid van banen, b) een stimulerend werkklimaat, c) diensten voor effectieve arbeidsbemiddeling, d) kinderopvang, e) zorg voor ouderen, en f) verhoging arbeidsparticipatie oudere vrouwen. Inventariseer CAO’s, pensioenregelingen en andere regels die betaald werken na het 65e jaar frustreren. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Provincie Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.2.4.2 Ontwikkel instrumenten waarmee bedrijven, organisaties en instellingen leeftijdsbewust personeelsbeleid kunnen voeren dat erop gericht is senioren voor het arbeidsproces te behouden. Voer experimenten uit waarbij de instrumenten worden getest, evalueer die experimenten en besluit of ze op grote schaal ingevoerd kunnen worden. Richt daarvoor een organisatie in die bedrijven, organisaties en instellingen opzoekt, en die hen ondersteunt in de toepassing van deze instrumenten: het Expertisecentrum ouderen, werk en leeftijdsbewust personeelsbeleid Parkstad Limburg. Help organisaties, bedrijven en instellingen bij het verwerven van de benodigde fondsen in het kader van de Stimuleringsmaatregel leeftijdsbewust personeelsbeleid 2004 om voorbeeldprojecten te ontwikkelen. Verhoog systematisch en structureel met behulp van de methodiek van de Eerder Verworven Competenties (EVC), het opleidingsniveau van werknemers van 40 jaar en ouder. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: WerkWijzer (aanvaard). [correlatie: thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.2.4.3 Ontwikkel programma´s voor leeftijdsbewust personeelsbeleid voor medioren, waarin leidinggevenden leren hoe ze medewerkers kunnen blijven motiveren, hoe ze hen leren tegenslagen in de werkomgeving te relativeren (de zingevingsvraag rondom arbeid) en hoe zij mensen kunnen revitaliseren.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
12
Ontwikkel innovatieve projecten en initiatieven waarmee specifieke regionale aspecten op dit terrein kunnen worden aangepakt, zodat medioren zonder de onderbreking door burnouts of langdurig ziekteverlof in het arbeidsproces blijven. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: McBrain (aanvaard). [correlatie: thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.2.4.4 Zet senioren die vertrouwd zijn met de praktijk van dienstverlening rondom financiële aspecten op de terreinen wonen, verzekeren, lijfrentes en andere aanvullende financiële oudedagsvoorzieningen in bij het onderwijs volgens het vernieuwde curriculum van de opleiding Consumentenzaken van de Hogeschool Zuyd. [geheel ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Hogeschool Zuyd (aanvaard). [uitvoering: Hogeschool Zuyd, Faculteit Facility Management (directie en profielcoördinator MCZ) (aanvaard). [correlatie: thema provincie, Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.2.4.5 Ontwikkel een set instrumenten waarmee bedrijven in de Metalelektro (en ook andere sectoren) inhoud kunnen geven aan demografisch veranderingsmanagement. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: Kenteq, Kenniscentrum voor technisch vakmanschap (voorstel). [correlatie: thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.2.4.6 Stimuleer mensen die ouder zijn dan 45 jaar om een eigen bedrijf te beginnen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.2.4.7 Maak de ervaringen uit Parkstad Limburg als proeftuin voor innovatieve producten en diensten toegankelijk en op maat toepasbaar voor de hele provincie Limburg. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005, Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.2.4.8 Sluit aan bij het convenant van de rijksoverheid met de brancheorganisaties van zorgaanbieders om jaarlijks 1,25% meer mensen in de zorg aan werk te helpen voor hetzelfde budget. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
13
Actie 1.2.4.9 Het Ministerie van OC&W stelt middelen ter beschikking conform de uitgangspunten van de reguliere onderwijsfinanciering, inclusief het stelsel van beurzen en leningen voor studie van oudere werknemers of herintreders op de arbeidsmarkt. Dit gebeurt op basis van een samenwerkingsconvenant met instellingen voor beroepsonderwijs en werkgeversorganisaties in Parkstad Limburg. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: onderwijsinstellingen (voorstel). [uitvoering: onderwijsinstellingen (voorstel). [correlatie: Miljoenennota 2005.
Doel 1.3 Onderwijs is afgestemd op de vraag uit de arbeidsmarkt en op het werkgelegenheidsperspectief. Subdoel 1.3.1: Ondernemerschap gestuurd onderwijs heeft het primaat. Actie 1.3.1.1 Ontwikkel aan de Hogeschool Zuyd een afstudeerrichting Ondernemerschap. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Hogeschool Zuyd (voorstel). [uitvoering: Hogeschool Zuyd (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, Miljoenennota 2005.
Subdoel 1.3.2: Het onderwijs in Parkstad Limburg heeft zijn verantwoordelijkheid genomen voor bevordering van de toegang tot de arbeidsmarkt. Actie 1.3.2.1 Creëer in het onderwijs de mentaliteit en de moge lijkheid om de verantwoordelijkheid voor succesvol doorstromen naar arbeid(splaatsen) niet te beperken tot het feitelijke opleidingsprogramma maar uit te breiden tot ver buiten de scholen: netwerk en lobby in arbeidsorganisaties om afgestudeerden aan een baan te helpen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Hogeschool Zuyd (voorstel). [uitvoering: Hogeschool Zuyd (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, Miljoenennota 2005.
Actie 1.3.2.2 Richt een stage- en werkbemiddelingsbureau op voor een sluitende instroom van stagiaires vanuit het beroepsonderwijs naar technische bedrijven en een doorstroom naar gegarandeerde banen in de techniek. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: onderwijsinstellingen en werkgevers in de techniek (voorstel). [uitvoering: Stagebureau van de Hogeschool Zuyd (voorstel).
Actie 1.3.2.3 Verhoog significant het aantal allochtone studenten dat zich inschrijft voor een HBOopleiding binnen de Hogeschool Zuyd. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Project MIDAS (projectleider) (aanvaard). [uitvoering: Project MIDAS (projectleider) (aanvaard). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
14
Actie 1.3.2.4 Verhoog significant het aantal allochtone studenten dat met goed gevolg een HBOopleiding voltooit aan de Hogeschool Zuyd. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Project MIDAS (projectleider) (aanvaard). [uitvoering: Project M IDAS (3 doorstroomcoördinatoren) (aanvaard). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 1.3.2.5 Verminder het analfabetisme onder (allochtone) volwassenen, met name onder vrouwen, en zorg voor toegang tot basis- en voortgezet onderwijs voor alle volwassenen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [correlatie:VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.3.2.6 Vakdocenten lopen stage in het bedrijfsleven. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.3.2.7 Ontwikkel een Literair paspoort. [ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: gezamenlijke Parkstad Limburg-bibliotheken (voorstel). [uitvoering: gezamenlijke Parkstad Limburg-bibliotheken (voorstel).
Actie 1.3.2.8 Bouw het Virtueel inburgeringsloket verder uit. [ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: gezamenlijke Parkstad Limburg-bibliotheken (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel).
Actie 1.3.2.9 Ontwikkel het project Leesbevordering Bazar. [ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: gezamenlijke Parkstad Limburg-bibliotheken (voorstel). [uitvoering: secties Nederlands van de VMBO-scholen (voorstel).
Actie 1.3.2.10 Roep een ´Leerstoel Parkstad Limburg´ aan de Open Universiteit Nederland in het leven en benoem een hoogleraar ‘Demografische krimp en welzijnsbevordering’. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Open Universiteit Nederland (voorstel).
Subdoel 1.3.3: Buitenlandse studenten zijn geworven die na hun opleiding worden begeleid in terugkeer naar het buitenland zodat er bruggenhoofden voor exportcontacten ontstaan. Actie 1.3.3.1 Nog geen actie geformuleerd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid:
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
15
[uitvoering:
Subdoel 1.3.4: Het bedrijfsleven financiert mee aan de infrastructuur voor het MBO, HBO en het technisch onderwijs. Het stelt ook kennis en infrastructuur ter beschikking. Actie 1.3.4.1 Werkgevers in de technische sector betalen mee aan de infrastructuur (machines, kennis, programma’s van met sluiting bedreigde noodzakelijke technische opleidingen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: werkgevers in de techniek (voorstel). [uitvoering: werkgevers en onderwijsinstellingen in de techniek (Hogeschool Zuyd en Arcus College) (voorstel). [correlatie: Miljoenennota 2005.
Subdoel 1.3.5: Door een systeem van ´opleidingsvo uchers´ kunnen werknemers hun kennis en bekwaamheid verbeteren en op peil houden. Actie 1.3.5.1 Onderwijs en werkgevers maken de pilot “Individuele Leerrekening” structureel operationeel ten behoeve van werknemers, die hun vakkennis op peil willen houden of verbeteren. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Arcus College (voorstel). [uitvoering: Kennisconnect/Arcus College (voorstel). [correlatie: Miljoenennota 2005.
Subdoel 1.3.6: Parkstad Limburg heeft een onderwijs- en kennisinstituut (MBO, HBO, WO) dat zich richt op de (para)professionele gezondheidszorg en paramedische zorg. Actie 1.3.6.1 Er komen onderwijs- en opleidingsprogramma’s voor mensen die werkzaam zijn in de gezondheidszorg, de maatschappelijke dienstverlening en verzorgers in de informele sector met betrekking tot de dienstverlening aan en verzorging van ouderen, met inbegrip van gerontologie en geriatrie. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.3.6.2 Er worden permanente onderwijsprogramma’s aangeboden voor mensen die werkzaam zijn in de gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening, teneinde te komen tot een integrale benadering van gezondheid, welzijn en zorg met betrekking tot ouderen alsmede van de sociale en psychologische aspecten van het ouder worden. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
16
Actie 1.3.6.3 Er worden meer studenten aangetrokken om het aantal gerontologen en geriaters te verhogen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.3.6.4 Ontwikkel in het MBO en HBO (nieuwe) beroepsprofielen die gericht zijn op het verwerven van competenties (kennis, houding en vaardigheden) die nodig zijn om te kunnen voldoen aan de ondersteuningsvraag van de niet-vitale oudere van de toekomst. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: idem. [correlatie: thema provincie.
Subdoel 1.3.7: Het onderwijs in Parkstad Limburg haalt de kennis en ervaring van ouderen in huis. Actie 1.3.7.1 Gebruik het potentieel en de expertise van ouderen volledig ten behoeve van het onderwijs. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.3.7.2 Stel ouderen in staat te fungeren als mentor, bemiddelaar en adviseur. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.3.7.3 Schep mogelijkheden binnen onderwijsprogramma’s voor het uitwisselen van kennis en ervaring tussen generaties, met inbegrip van het gebruik van nieuwe technologieën. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Doel 1.4 Woningbouw, infrastructuur, mobiliteit en veiligheid zijn motoren van nieuwe economische ontwikkeling. Subdoel 1.4.1: De noodzaak van een krimpscenario in de ruimtelijke ordening is vertaald in nieuwe kansen om verouderde woningbouw, bedrijfsgebouwen en infrastructuur te vervangen door nieuwe aan de behoefte van de toekomst aangepaste vormen.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
17
Actie 1.4.1.1 Voer een regionaal onderzoek uit naar alle verschijningsvormen van bouwvoorzieningen (in huis en in de openbare ruimte) die speciaal voor ouderen en gehandicapten zijn ontworpen en aangebracht. Transformeer de bevindingen van dat onderzoek tot beleid voor bouw en infrastructuur waarbij dat wat eerst een uitzondering was, nu regel wordt voor alle mensen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.4.1.2 Sluit aan bij de vraag naar gezamenlijke en multigenerationele woonvormen door daar bij het ontwerpen van woningen en openbare ruimten rekening mee te houden. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.4.1.3 Investeer in de lokale infrastructuur, zoals vervoer, gezondheid en veiligheid, ter ondersteuning van een multigenerationele samenleving. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Subdoel 1.4.2: Regelarm, en waar mogelijk regelvrij plannen, bouwen en volkshuisvesten is een motor voor nieuwe arbeid(sproductiviteit). Actie 1.4.2.1 1. Experimenteer met een bouwteam waarbij de overheidstoetsing niet aan de achterkant maar aan de voorkant plaatsvindt in de persoon van één ambtenaar die een bouwplan integraal kan overzien én het mandaat heeft om het groene licht te geven voor de start van het bouwproces. 2. Creëer een experimentele ruimte waarbij dat bouwen niet belast wordt met bezwaarschriftenprocedures. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: een team van relevante partijen binnen Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Weller (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 1.4.2.2 Bouw onder het motto ‘design for all’ IFD: industrieel, flexibel en demontabel. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05).
Subdoel 1.4.3: Veiligheid is vergroot, bevordert de senioreneconomie en brengt geld in het laatje.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
18
Actie 1.4.3.1 Benader gepensioneerde politiefunctionarissen en zet hen in als voorlichter criminaliteitspreventie, als officiële vrijwilliger van de politie of zet ze in voor de handhaving op basis van hun enorme kennis en levenservaring. Kan worden gecombineerd met het wonen in Parkstad Limburg: ‘Een mooie oude dag’. [deel ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Burgemeesters Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Korpschef Politie Limburg-Zuid (voorstel). [correlatie: thema provincie, Miljoenennota 2005.
Actie 1.4.3.2 Neem de verschillende keurmerken die over veiligheid gaan (keurmerk veilig ondernemen, keurmerk veilig wonen) onverkort als uitgangspunt bij alle nieuwbouw. Leg de aansturing en controle hierop bij een Publiek Private Samenwerkingsconstructie. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Burgemeesters Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Korpschef Politie Limburg-Zuid (voorstel). [correlatie: thema provincie, Miljoenennota 2005.
Actie 1.4.3.3 Richt een veiligheidsfonds op. Elke deelnemer betaalt € 2 per maand, Parkstad Limburg doet daar € 1 bij. Van dat bedrag kán elke burger (het hoeft niet) 2 uur inzet van een beveiligingsmedewerker inkopen. Door met buurtverenigingen en seniorenraden te werken kan er zelfs structureel worden ‘ingekocht’, bijvoorbeeld elke vrijdagavond langs de hangplek of de garageboxen extra beveiligd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Burgemeesters Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Korpschef Politie Limburg-Zuid (voorstel). [correlatie: thema provincie, Miljoenennota 2005.
Actie 1.4.3.4 Sluit via een Publiek Private Samenwerkingsconstructie een contract met een beveiligingsorganisatie. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Burgemeesters Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Korpschef Politie Limburg-Zuid (voorstel). [correlatie: thema provincie, Miljoenennota 2005.
Actie 1.4.3.5 Zet burgervrijwilligers (niet te verwarren met vrijwillige ambtenaren van de politie) in op vrijwillige basis in niet-executieve functies van het politiewerk. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Burgemeesters Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Korpschef Politie Limburg-Zuid (voorstel). [correlatie: thema provincie, Miljoenennota 2005.
Actie 1.4.3.6 Pas de dagindeling van kwetsbare verkeersdeelnemers zodanig aan dat er minder verkeersslachtoffers zijn. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: scholen, bedrijven en openbaar vervoerbedrijven (voorstel). [correlatie: thema provincie, Miljoenennota 2005.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
19
Subdoel 1.4.4: De herinrichting van de openbare ruimte heeft nieuwe kansen gecreëerd voor het ontwikkelen van nieuwe concepten voor mobiliteit. Parkstad Limburg heeft een geï ntegreerd openbaar vervoerconcept, met gratis openbaar vervoer, waarbij alle vervoersmodaliteiten op elkaar zijn afgestemd, ook aansluitend op Duitsland, en richting Maastricht en Hasselt. Actie 1.4.4.1 Ontwerp een geï ntegreerd openbaar vervoerconcept voor Parkstad Limburg met specifieke en experimentele aandacht voor de openbaar vervoerbehoeften van ouderen. Creëer door herallocatie van budgetten voor specifieke doelgroepen gratis openbaar vervoer in Parkstad Limburg. Introduceer onder de vigeur van de EU en landelijk beleid bussen die rijden op basis van waterstof. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: scholen, bedrijven en openbaar vervoerbedrijven (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie, Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.4.4.2 Maak alle bussen toegankelijker voor ouderen en gehandicapten door bussen met een knielsysteem en met rolstoel/rollatortoegankelijkheid in te zetten. Sluit aan bij de Europese richtlijn terzake. Neem daarbij ook de bushaltes mee en gebruik daarvoor de Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer van een op te richten regionale vervoersautoriteit. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 1.4.4.3 Richt een regionale vervoersautoriteit op en voedt die met de Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie, kabinetsnot a ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005.
Actie 1.4.4.4 Ontwerp meer veilige wegen en ontwikkel nieuwe voertuigtypen die zijn aangepast aan de behoeften van ouderen en mensen met een handicap. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Doel 1.5 Ondernemerschap wordt ondersteund met instrumenten en wetenschap die bedrijfseconomische processen stimuleren.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
20
Subdoel 1.5.1: Parkstad Limburg beschikt over een bureau voor regionaal onderzoek en statistiek dat feiten en cijfers verzamelt over de (Eu)regionale economische, sociale en culturele ontwikkelingen, en de beleidsmatige sectorale vertaling daarvan. Actie 1.5.1.1 Richt een regionaal bureau op dat feiten en cijfers verzamelt over de (Eu)regionale economische, sociale en culturele ontwikkelingen, en dat zorgdraagt voor de beleidsmatige sectorale vertaling daarvan. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel).
Actie 1.5.1.2 Het regionaal bureau voor onderzoek en statistiek maakt de opgebouwde kennis toegankelijk voor alle Parkstad Limburgoverheden en private partijen door binnen het bureau een Parkstad Limburg Informatie Punt (PLIP) in te richten. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Bureau O&S gemeente Heerlen in samenwerking met de overige gemeenten (voorstel).
Subdoel 1.5.2: Instellingen met specifieke databanken (CBS/gezondheidsstatistiek, Universiteit Maastricht/ epidemologie, GGD-ZL/jeugd, zorgaanbieders/interventie-expertise) hebben hun databanken gekoppeld waardoor er een metaniveau van gezondheidskennis is ontstaan dat preventief en curatief beleid versterkt. Actie 1.5.2.1 Nog geen actie ingevuld. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: CBS, Universiteit Maastricht, GGD-ZL, zorgaanbieders (voorstel). [uitvoering: CBS, Universiteit Maastricht, GGD-ZL, zorgaanbieders (voorstel).
Subdoel 1.5.3: Er is een regionale SER opgericht. Actie 1.5.3.1 Gemeenten en sociale partners in Parkstad Limburg hebben een SER voor Parkstad Limburg opgericht, waarin doelstellingen en bevoegdheden zijn gelegitimeerd. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg (voorstel).
Subdoel 1.5.4: Parkstad Limburg weet waarom inwoners (ouderen, jongeren, afgestudeerden) de regio verlaten, bestrijdt de oorzaken van dat vertrek en probeert voormalige bewoners terug te halen. Actie 1.5.4.1 Verricht voortdurend exitonderzoek en doe aanbevelingen om de oorzaken van die exit te bestrijden. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: CBS, Universiteit Maastricht/E,til (voorstel). Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
21
[correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Subdoel 1.5.5: Voor het MKB, de ruggengraat van de economie, zijn voorzieningen getroffen om zijn bedrijvigheid te vergemakkelijken. Actie 1.5.5.1 Ontwikkel voor het MKB een interactieve eerste hulp voor vragen rondom ICT, contracten et cetera. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Directeur Expertisecentrum ICT/Hogeschool Zuyd (aanvaard). [uitvoering: Expertisecentrum ICT (aanvaard).
Subdoel 1.5.6: De Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg fungeert als een ‘StatenGeneraal van het Maatschappelijk Middenveld’. Actie 1.5.6.1 Profileer de rol en functie van de Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg in de richting van een lichaam dat principiële en fundamentele invloed uitoefent op de besluitvorming va n de betrokken overheden: een ‘Staten-Generaal van het Maatschappelijk Middenveld’ naar Vlaams model. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel).
Subdoel 1.5.7: Wij weten hoeveel cash geld ouderen in Parkstad Limburg beschikbaar hebben. Actie 1.5.7.1 Onderzoek hoeveel cash geld onder senioren in Parkstad Limburg beschikbaar is en ontwerp acties om die zowel voor die senioren als voor de economie zinvol te besteden. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: E,til (voorstel).
Subdoel 1.5.8: Wij weten hoeveel geld van allochtonen in Parkstad Limburg wordt getransfereerd naar het moederland. Actie 1.5.8.1 Onderzoek hoeveel geld jaarlijks door allochtonen in Parkstad Limburg wordt getransfereerd naar het moederland. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: E,til (voorstel). [correlatie: The European Policy Centre, Migratie en Ontwikkeling: Fabels en Feiten, EPC-KBF Migration Dialogues, 27 januari 2004.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
22
ACTIES STREEFBEELD 2: Parkstad Limburg is een sociaal sterke regio Doel 2.1 De burgers van Parkstad Limburg geven zelf vorm en inhoud aan hun welzijn-, wonen- en zorgbehoeften. Subdoel 2.1.1: De buurt/wijk is de omgeving waarin welzijn, wonen, zorg en vrijwilligerswerk worden georganiseerd. Actie 2.1.1.1 Onderzoek de mogelijkheid van het bouwen van een ‘seniorenstad’ in Parkstad Limburg. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 2.1.1.2 Creëer, o.a. voor dementerenden, kleinschalige woonvormen voor groepswonen waarin wonen en zorg zoveel mogelijk als in een gezinssituatie worden benaderd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Actieplan Vergrijzing.
Subdoel 2.1.2: De kwaliteit van leven (zinzoekend en zingevend) is bepalend. De lokale cohesie wordt ingevuld door sociale contacten en een zinvolle dagbesteding. Actie 2.1.2.1 Ontwikkel een aanpak voor een multiculturele samenleving op wijkniveau. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.1.2.2 Geef jeugd en jongeren een eigen stem, zodat duidelijk wordt wat hen in Parkstad bezighoudt en wat hun wensen zijn. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeent en Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Spark Result / Maecon Groep (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Subdoel 2.1.3: Door de keuze van het kabinet voor een selectieve verzorgingsstaat is eigen regie, zelfstandigheid en autonomie van burgers het vertrekpunt voor welzijn, wonen, zorg en vrijwilligerswerk.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
23
Actie 2.1.3.1 Help alle inwoners van Parkstad Limburg, jong en oud, met het opzetten van een levensloopregeling. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: Miljoenennota 2005.
Actie 2.1.3.2 Werk de achterstand weg die allochtonen en vluchtelingen hebben in de toegang tot informatie over zorgvoorzieningen en het gebruik van communicatiemogelijkheden om die informatie te verwerven. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: [uitvoering: Spark Result / Maecon Groep (aanvaard). [correlatie: Miljoenennota 2005.
Subdoel 2.1.4: Jongeren en ouderen geven in intergenerationele samenwerking inhoud aan het functioneren van de gemeenschap. Actie 2.1.4.1 Organiseer voorleesuurtjes of - middagen voor ouderen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: zorgcentra (voorstel). [uitvoering: Bibliotheken in Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: thema provincie, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.4.2 Laat studenten gratis wonen bij ouderen en in ruil daarvoor zorgtaken vervullen. Dat draagt ook bij aan het doel om ouderen zolang mogelijk in hun eigen woning te laten wonen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Hogeschool Zuyd (voorstel). [uitvoering: Hogeschool Zuyd, Zorgkantoor (voorstel). [correlatie: thema provincie, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.4.3 Start een communicatiecampagne om het publiek bewuster maken van het feit dat vergrijzing, ontgroening en bevolkingsdaling de hele samenleving aangaan. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg. [uitvoering: Uitvoeringsorganisatie project de 3e leeftijd. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.4.4 Toets beleid om te waarborgen dat de solidariteit tussen de generaties en daarmee ook de sociale cohesie wordt bevorderd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg. [uitvoering: Gemeenten. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
24
Actie 2.1.4.5 Organiseer bijeenkomsten voor alle leeftijdsgroepen om de betrekkingen tussen de generaties in lokale gemeenschappen in stand te houden en te verbeteren. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: jeugdraad, seniorenraden. [uitvoering: wijkorganisaties. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.4.6 Ontwikkel producten en diensten voor ouderen, gerelateerd aan de core business van het bibliotheekwerk in Parkstad. [ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburgbibliotheken (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburgbibliotheken, zorginstellingen, ouderenorganisaties en vrijwilligers (voorstel). [correlatie: thema provincie, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.4.7 50+ leest voor. [ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburgbibliotheken (voorstel) [uitvoering: Bibliotheekstichtingen (voorstel). [correlatie: thema provincie, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Subdoel 2.1.5: Vitaal verenigingsleven is een motor voor sociale cohesie. Actie 2.1.5.1 Bij ieder Topsportevenement in Parkstad Limburg worden side-events georganiseerd. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Huis voor de Sport (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.1.5.2 Benut de gemeentelijke, provinciale, landelijke en Europese subsidiemogelijkheden op het gebied van sport maximaal ter bevordering van de leefbaarheid. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Sportpunt Parkstad (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.1.5.3 Ontwikkel één loket voor alle zaken die te maken hebben met sport(voorzieningen). [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Huis voor de Sport (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.1.5.4 Ontwikkel een quick scan voor verenigingen waarmee zij hun huidig functioneren kunnen doorlichten en waarmee zij op basis van de uitkomsten een evenwichtig lange termijnbeleid kunnen ontwikkelen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Huis voor de Sport (aanvaard). Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
25
[correlatie: thema provincie.
Actie 2.1.5.5 Ontwikkel op het niveau van Parkstad Limburg een breedtesportbeleid. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Gemeenten (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.1.5.6 Ontwikkel in samenwerking met het onderwijs in Parkstad Limburg een reële basis voor kansrijke sporters om door te stoten naar de (sub)top in hun tak van sport. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: onderwijsinstellingen (voorstel). [uitvoering: Olympisch Steunpunt (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.1.5.7 Zorg ervoor dat sportactiviteiten integraal onderdeel worden van (al lopende) jeugdparticipatieprojecten. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Gemeenten (voorstel). [correlatie: thema provincie, Miljoenennota 2005.
Actie 2.1.5.8 Ontwikkel een Parkstadbreed (sport)accommodatiebeleid. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Huis voor de Sport (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.1.5.9 Ontwikkel samen met de onderwijsinstellingen een Parkstadbreed jeugdsportbeleid dat erop gericht is de bewegingsarmoede onder de jeugd in haar kern en structureel aan te pakken. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Huis voor de Sport (aanvaard). [correlatie: thema provincie, Miljoenennota 2005.
Actie 2.1.5.10 Parkstad Limburg organiseert jaarlijks een mega-sportcongres. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Huis voor de Sport (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Subdoel 2.1.6: Een schone, hele, veilige en gezellige leefomgeving stimuleert de sociale cohesie.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
26
Actie 2.1.6.1 Breng ouderen en jongeren met elkaar in contact en voer samen een wijkschouw uit, en laat de gemeente en andere betrokken instellingen de uitkomsten verwerken in actieplannen die samen met buurtbewoners tot uitvoer worden gebracht. [geheel ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: bewonersorganisaties (aanvaard). [uitvoering: projectleider van Spark Result (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.1.6.2 Zorg ervoor dat ouderen zich ook in fysieke zin vrijelijk en veilig kunnen bewegen in de leefomgeving waarvan zij deel uitmaken. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Gemeenten, beheerders (semi-)openbare ruimte (voorstel). [uitvoering: Diverse partijen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005.
Actie 2.1.6.3 Ruim obstakels in de openbare ruimte op, die de mobiliteit en toegankelijkheid belemmeren. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Gemeenten (voorstel). [uitvoering: Gemeenten (voorstel). [correlatie: Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.6.4 Ontwerp een programma voor valpreventie van ouderen, zowel in de openbare ruimte als in instellingen. Streef naar een halvering van het aantal ziekenhuisopnamen als gevolg van een val. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: zorgverzekeraars (voorstel). [uitvoering: diverse partijen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05).
Actie 2.1.6.5 Ontwikkel in de thuiszorg nieuwe producten en diensten die zowel inhoudelijk, als in de manier waarop ze worden aangeboden, aansluiten bij de wensen en behoeften van allochtone ouderen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Thuiszorg (voorstel). [uitvoering: Thuiszorg (voorstel).
Subdoel 2.1.7: Lokale wensen en behoeften van burgers bepalen vorm en inrichting van servicewinkels, een fysieke plek waar producten en diensten van overheden, instellingen en commerciële bedrijven worden aangeboden. Actie 2.1.7.1 Ontwikkel een locale- en regionale Sociale Structuurschets op basis van een leefbaarheidsmonitor. [geheel ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeenten (voorstel). [uitvoering: Spark Result (aanvaard).
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
27
Subdoel 2.1.8: Ouderen worden met respect behandeld op basis van een algemene erkenning van autoriteit, wijsheid productiviteit en andere belangrijke bijdragen (nu en in het verleden) aan de samenleving. Actie 2.1.8.1 Moedig oudere vrijwilligers aan om hun vaardigheden in te zetten op allerlei gebieden, met name op het gebied van informatietechnologie. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Vrijwilligerscentrale (voorstel). [uitvoering: Buurtorganisaties (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.8.2 Er worden programma’s ontwikkeld met het oog op het uitbannen van vooroordelen en verkeerde ideeën over ouderen, op basis van een erkenning van de bijdragen van ouderen in het verleden en het heden. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Seniorenraden (voorstel). [uitvoering: Seniorenraden (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.8.3 De regionale media besteden in hun berichtgeving en programmering actief aandacht aan de positieve beeldvorming omtrent ouderen, met inbegrip van ouderen met een handicap, door de aandacht te vestigen op hun wijsheid, sterke punten, bijdragen, moed en vindingrijkheid. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Regionale media (voorstel). [uitvoering: Regionale media (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.8.4 Ouderenorganisaties nemen een actieve rol door via de media hun activiteiten in beeld brengen, alsmede hun punten van zorg. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Seniorenraden (voorstel). [uitvoering: M edia (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.8.5 Een positieve beeldvorming wordt bevorderd omtrent de bijdragen van oudere vrouwen, teneinde hen een positiever zelfbeeld te geven. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Seniorenraden (voorstel). [uitvoering: Seniorenraden (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Subdoel 2.1.9: In Parkstad Limburg leeft geen enkele oudere onder het bestaansminimum. Actie 2.1.9.1 Zorg ervoor dat ouderen financieel voldoende zijn toegerust om een zelfstandig leven te leiden ook als arbeid geen bron van inkomsten meer is. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
28
[nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Gemeenten (voorstel). [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.9.2 Er wordt rekening gehouden met de behoeften van ouderen bij het formuleren van beleid in het kader van de armoedebestrijding. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Gemeenten (voorstel). [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.9.3 Er komt een armoedemonitor met armoede- indicatoren. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Regionaal bureau Onderzoek en Statistiek (voorstel). [uitvoering: Regionaal bureau Onderzoek en Statistiek (voorstel). [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.1.9.4 De mogelijkheden om te komen tot een premievrij pensioenstelsel en premievrije arbeidsongeschiktheidsverzekering worden onderzocht. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: ABP (voorstel). [uitvoering: p ensioenfondsen (voorstel). [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Doel 2.2 Het beleid van overheden en instellingen steunt de burgers zo lang mogelijk zelf de regie over hun leven kunnen voeren. Subdoel 2.2.1: Op basis van één integrale visie op het gebied van welzijn, wonen, zorg en ruimtelijke ordening is vanuit de bestaande middelen een ontschot integraal budget gegenereerd ter realisering van projecten onder gezamenlijke regie. Actie 2.2.1.1 Laat de zorgaanbieders samen een aantal projecten ontwerpen die zij onder integrale regie met een integraal ontschot budget uitvoeren, op basis van een soort algemene vergunning die in de plaats treedt van vigerende regels. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Minister VWS, M inister VROM (voorstel). [uitvoering: Instellingen welzijn, wonen en zorg Parkstad Limburg (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.2.1.2 Laat de regionale woningcorporaties onderhandelen met de regering over versnelling van de afspraken om beschikbare subsidies op basis van het Besluit Locatiegebonden Subsidies ter beschikking te stellen om het regionale woningtekort voor senioren terug te dringen tot 1%. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: VROM (voorstel). [uitvoering: Woningcorporaties (voorstel). [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
29
Actie 2.2.1.3 Breng een koppeling aan tussen betaalbare huisvesting en sociale ondersteuning, teneinde de integratie te waarborgen van levenswijze, langdurige zorg en mogelijkheden voor sociale interactie. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Woningcorporaties, buurtorganisaties (voorstel). [uitvoering: nader invullen. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Subdoel 2.2.2: Parkstad Limburg faciliteert het proces van Welzijn, Wonen, Zorg en Vrijwilligerswerk per wijk/buurt, stuurt op onderlinge samenhang, en op die zaken waarvoor de schaal van de wijk/buurt te klein is. Actie 2.2.2.1 Met de ideeën zoals ze door de Stichting Wijkbeheer Aarveld Douveweien zijn uitgewerkt, wordt voor Parkstad Limburg een volledig dekkend systeem vastgesteld voor wijkactiviteiten, voorzieningen en diensten. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Stichtingen Wijkbeheer en buurtorganisaties, gemeenten en instellingen (voorstel). [uitvoering: Stichtingen Wijkbeheer en buurtorganisaties, gemeenten en instellingen (voorstel).
Subdoel 2.2.3: Krachtige regionale belangen- en cliëntorganisaties worden op de schaal van Parkstad Limburg in staat gesteld om het leerproces van de wijken te ondersteunen. Actie 2.2.3.1 Geef hen een stem; bevorder en versterk de participatie van allochtone huurders in huurdercommissies. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Verhuurders, wijkorganisaties (voorstel). [uitvoering: Weller (voorstel).
Actie 2.2.3.2 Laat ouderenbonden, -raden en –centrales zich organiseren op de schaal van Parkstad Limburg. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Centrale koepel van alle ouderenbonden/raden in Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: nader invullen.
Actie 2.2.3.3 Breng in een kort tijdsbestek de aanb ieders op het terrein van wonen, welzijn en zorg, de betrokken ambtenaren en bestuurders op de hoogte van de actuele ontwikkelingen en veranderingen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Spark Result / Maecon Groep (aanvaard).
Actie 2.2.3.4 Breng ambtenaren en bestuurders van gemeenten, van de diensten Welzijn, Zorg en Ruimtelijke Ordening op de hoogte van actuele ontwikkelingen en veranderingen in Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
30
wet- en regelgeving ten aanzien van de regiefunctie van de gemeenten op de terreinen van wonen, welzijn en zorg. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Spark Result / Maecon Groep (aanvaard).
Actie 2.2.3.5 Ontwikkel een checklist waarmee gemeenten op snelle en eenvoudige wijze inzicht kunnen krijgen in de voortgang van de invoering WMO in hun organisatie. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Spark Result / Maecon Groep (aanvaard).
Actie 2.2.3.6 Organiseer de belangenbehartiging van de cliënten van huisartsen c.q. de gebruikers van de eerstelijnszorg in één consumentenorganisatie die werkt op de schaal van Parkstad Limburg. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Regionale huisartsenvereniging (voorstel). [uitvoering: Huis voor de Zorg (voorstel).
Subdoel 2.2.4: Lokale overheden creëren servicewinkels per wijk/buurt, een ‘model’ van integraal aanbod van diensten en producten van overheden, instellingen en bedrijven. Het ‘model’ is geen eenheidsworst. Actie 2.2.4.1 Het initiatief van de Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg tot de inrichting van 23 servicewinkels wordt uitgebouwd tot een sluitend netwerk van servicewinkels in Parkstad Limburg, dat aansluit bij de opzet van buurtstructuren zoals ontwikkeld door Aarveld Douveweien. [nog geen actie ingevuld. [verantwoordelijkheid: Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg. [uitvoering: IBC, buurtorganisaties.
Actie 2.2.4.2 Ontwikkel de bibliotheek tot een platform voor verenigingen en amateurkunst. [ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburgbibliotheken (voorstel). [uitvoering: Bibliotheekstichtingen (voorstel).
Subdoel 2.2.5: De lokale overheden bieden hun informatie en diensten aan op de schaal van de buurt, in de servicewinkels. Als het niet anders kan, dan virtueel: e-government. Actie 2.2.5.1 Er komt een loket waar ouderen terecht kunnen voor advies en begeleiding met betrekking tot alle aspecten van sociale veiligheid/sociale zekerheid. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Servicewinkels (voorstel). [uitvoering: Diverse partijen. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
31
Subdoel 2.2.6: Oudere (eigenaars-)bewoners kunnen zolang mogelijk in hun eigen huis of omgeving blijven wonen. Actie 2.2.6.1 Tref bouwkundige voorzieninge n die het mogelijk maken dat oudere (eigenaar-) bewoners zo lang mogelijk in hun eigen huis wonen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: (Eigenaars-)bewoners, Gemeenten (voorstel). [uitvoering: Gemeenten (voorstel). [correlatie: thema provincie, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.2.6.2 Zet in het kader van Parkstad Limburg als testing ground voor innovatieve producten en diensten in het Atrium MC een afdeling op, in samenwerking met de farmaceutische industrie en gespecialiseerde wetenschappers, die nieuwe medicijnen ontwikkelt en test in de strijd tegen ouderdomsziekten. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Atrium MC en farmaceutische industrie (voorstel). [uitvoering: Atrium M C (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 2.2.6.3 Realiseer woonvoorzieningen waar ouderen van allochtone afkomst hun eigen leven kunnen leiden. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Woningbouwcorporaties, allochtonenorganisaties (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.2.6.4 Breng de voor- en nadelen van verschillende woonvormen voor ouderen, met inbegrip van ouderen die bij hun familie of zelfstandig wonen, in verschillende culturen en omgevingen, in beeld. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Regionaal bureau voor Onderzoek en Statistiek (voorstel). [uitvoering: Regionaal bureau voor Onderzoek en Statistiek , woningcorporaties, allochtonenorganisaties (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.2.6.5 Versterk en verbreed de inzet van domotica. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Woningbouwcorporaties ( voorstel). [uitvoering: Woningbouwcorporaties, zorginstellingen (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.2.6.6 Bouw de (eerste) ervaringen met het fenomeen Onplanbare Zorg (met pilots) verder uit. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: thema provincie.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
32
Actie 2.2.6.7 Ontwikkel de Bibliotheek aan huis. [ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburgbibliotheken (voorstel). [uitvoering: Bibliotheekstichtingen (voorstel). [correlatie: thema provincie, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Subdoel 2.2.7: Naast de traditionele zorginstellingen kent de regio een netwerk van goed geoutilleerde zorgboerderijen en zorghotels. Actie 2.2.7.1 Pas het concept van de Zorgboerderij op grote schaal toe. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: St ichting Ouderenzorg Novum (aanvaard). [correlatie: thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05).
Actie 2.2.7.2 Laat de zorgsector en de toeristische sector (commerciële) arrangementen ontwikkelen die erop gericht zijn de beschikbare zorg- en dienstverlening en/of revalidatie optimaal (commercieel) te benutten. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Zorginstellingen en toeristische sector (voorstel). [uitvoering: Zorginstellingen en toeristische sector (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Subdoel 2.2.8: ICT-technologieën hebben de zelfstandigheid van ouderen verhoogd. Actie 2.2.8.1 Waarborg dat nieuwe technologieën, met name informatie- en communicatietechnologieën, ten goede komen aan de gehele bevolking, daarbij rekening houdend met de behoeften van oudere vrouwen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.2.8.2 Ontwikkel speciale alfabetiserings- en computercursussen voor ouderen (met een functiebeperking). [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Seniorenraden (voorstel). [uitvoering: Arcus College (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.2.8.3 Stimuleer het ontwerpen van computertechnologieën, gedrukt materiaal en audiomateriaal, waarin rekening wordt gehouden met de afnemende lichamelijke capaciteit en het verminderde gezichtsvermogen van ouderen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Zorgverzekeraars (voorstel). [uitvoering: iRV (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
33
Actie 2.2.8.4 Bevorder de inzet van technologie en revalidatiediensten die zijn ontwikkeld om een zelfstandig bestaan te ondersteunen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Zorgverzekeraars (voorstel). [uitvoering: iRV (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.2.8.5 Ontwikkel arbeidsbesparende technologieën voor de zorg- en dienstverlening, zowel in de thuiszorg als in de zorginstellingen, en voor de ondersteuning van mantelzorgers. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Zorgverzekeraars (voorstel). [uitvoering: iRV (voorstel). [correlatie: thema provincie, VN Actieplan Vergrijzing Madrid..
Doel 2.3 De instellingen voor welzijn, wonen, zorg en vrijwilligerswerk verlenen hun producten en diensten integraal en in samenwerking. Subdoel 2.3.1: Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid. Actie 2.3.1.1 Onze passie; nieuw elan voor vrijwilligersorganisaties. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: SBI training & advies (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.2 Netwerken; naar een nieuwe ondersteuningsinfrastructuur. [volledig ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: in eerste instantie SBI training & advies (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.3 Op de kaart gezet: imagoversterking vrijwilligerswerk [volledig ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Campagnecoördinator, aan te stellen namens de ondersteuningsorganisaties. In eerste instantie SBI training & advies (aanvaard). [correlatie: thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05).
Actie 2.3.1.4 Om de eer; prijsvragen voor vrijwilligersorganisaties en ondernemers. [volledig ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Ondersteuningsorganisaties (voorstel). [uitvoering: In eerste instantie SBI training & advies (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.5 Van stiefkind tot oogappel; financiële adoptieprojecten in het vrijwilligerswerk. [volledig ingevuld, zie bijlage. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
34
[verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Inzet van externe expertise is noodzakelijk (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.6 Present; makelaar tussen naastenhulp en teambuildingsactiviteiten. [volledig ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Afhankelijk van de benoemde projecteigenaren. Supervisie berust in eerste instantie bij SBI training & advies (voorstel/aanvaard). [uitvoering: SBI training & advies is trekker, totdat een projecteigenaar is aangesteld (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.7 De bijspringer; het aanbod schept de vraag. [volledig ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Professionele ondersteuningsorganisatie wordt gevraagd als projecteigenaar (voorstel). [uitvoering: SBI training & advies is trekker, totdat projecteigenaar is aangesteld (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.8 Tel uit je winst; nieuwe wegen om vrijwilligerswerk te belonen. [volledig ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Professionele ondersteuningsorganisatie wordt gevraagd als projecteigenaar (voorstel). [uitvoering: SBI training & advies is trekker, totdat een projecteigenaar is aangesteld (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.9 Vrijwilligersacademie; gebruikmaken van menselijk kapitaal door gratis kennisdelen [geheel ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Professionele ondersteuningsorganisatie wordt gevraagd als projecteigenaar (voorstel). [uitvoering: SBI training & advies is trekker, totdat een projecteigenaar is aangesteld (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.10 Betrokken burgers; actief vormgeven aan je directe leefomgeving. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Buurtorganisaties (voorstel). [uitvoering: Gemeenten, woningbouwcorporaties, buurtorganis aties (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.11 Het visioen; masterclasses over verantwoord burgerschap en vrijwillige inzet. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Buurtorganisaties (voorstel). [uitvoering: Buurtorganisaties (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.12 Maak bij subsidieaanvragen voor culturele en sportieve evenementen alle uren van vrijwilligers zichtbaar, en reken die uren in een financiële paragraaf om naar interne verrekentarieven. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Iedere organisatie zelf (voorstel). [uitvoering: Tracee (voorstel). Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
35
[correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.13 Professionaliseer de lokale ondersteuningsorganisaties en train hen in het toepassen van kwaliteitsinstrumenten zoals het INK-model. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Vrijwilligersorganisaties (voorstel). [uitvoering: Vrijwilligerscentrale (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.1.14 Investeer in de maatschappelijke participatie van laagopgeleide ouderen door middel van cursussen, trainingen in relatie tot die terreinen die voor de samenleving als geheel van belang zijn zoals in de sport en de zorg. Sluit aan op de mogelijkheden die het Fonds voor Patiënten-, Gehandicaptenorganisaties en Ouderenbonden daarvoor te bieden heeft. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Cliëntenorganisaties , seniorenraden (voorstel). [uitvoering: Cliëntenorganisaties , seniorenraden (voorstel). [correlatie: thema provincie, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05).
Actie 2.3.1.15 Benut de kansen die de veranderingsgevoelige jaren bij mensen tussen 50 en 55 jaar kunnen opleveren ten behoeve van de sociaal- maatschappelijke ‘markt’ (vrijwilligerswerk) als substantieel deel van de arbeidsmarkt. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Spark Result / Maecon Groep (aanvaard). [uitvoering: Spark Result / Maecon Groep (aanvaard). [correlatie: thema provincie, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Subdoel 2.3.2: Alle producten en diensten worden in beginsel aangeboden op de schaal van de wijk/buurt, in die wijk/buurt. Actie 2.3.2.1 Ontwikkel kant en klare producten die door de diverse servicewinkels kunnen worden afgenomen. [ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburgbibliotheken (voorstel). [uitvoering: Bibliotheek Kerkrade (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Actie 2.3.2.2 Promoot en versterk de functie van de bibliotheek als huiskamer. [ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburgbibliotheken (voorstel). [uitvoering: Bibliotheekstichtingen Heerlen, Kerkrade, Brunssum, Landgraaf, Voerendaal, Simpelveld en Onderbanken (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Subdoel 2.3.3: Aangeboden producten en diensten faciliteren het proces van de eigen regie en zelfredzaamheid van burgers.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
36
Actie 2.3.3.1 Geef tijdige en concrete informatie en adviezen aan ouderen, hun familie en mantelzorgers over de woonvormen die voor hen beschikbaar zijn. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Gemeenten, woningbouwcorporaties (voorstel). [uitvoering: nader invullen. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.3.2 Ontwikkel Parkstadbreed in de thuiszorg diensten die recht doen aan de culturele achtergrond van de allochtone zorgvragers. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg, Platform Allochtone Zorgvragers (voorstel). [uitvoering: Zorggroep Thuis (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.3.3 Richt een Leerbedrijf Consumenten Services in, in het bijzonder t.b.v. senioren, waarin diensten worden verleend door studenten en senioren binnen de werkvelden Wonen en Financiële Dienstverlening. Bouw dit Leerbedrijf op termijn uit tot een volwaardig Kenniscentrum Consumentengedrag. [geheel ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Hogeschool Zuyd. (aanvaard). [uitvoering: Hogeschool Zuyd, Faculteit Facility Management (directie en profielcoördinator MCZ). (aanvaard). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.3.4 Ontwerp een programma dat allochtonen leert hun weg te zoeken door het (nieuwe) zorgstelsel. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Platform Allochtone Zorgvragers (voorstel). [uitvoering: Zorgaanbieders (voorstel). [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05).
Actie 2.3.3.5 Ga na of het zinvol is om in huisartsenpraktijken met grote populaties allochtonen te werken met allochtone zorgconsulenten. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Platform Allochtone Zorgvragers (voorstel). [uitvoering: Huisartsen (voorstel). [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05).
Actie 2.3.3.6 Versterk de positie van de huisartsen in de aanpak van de zorg voor chronisch zieken. . [deels ingevuld. [verantwoordelijkheid: Regionale huisartsenvereniging (voorstel). [uitvoering: Idem (voorstel).
Subdoel 2.3.4: Welzijn en Wonen zijn ingesteld op de schaal van de wijk/buurt. Zorg en Vrijwilligerswerk zijn aanvullend.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
37
Actie 2.3.4.1 Nog geen actie geformuleerd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: [uitvoering:
Subdoel 2.3.5: De WeWoZoVr-instellingen bewaken de kwaliteit en samenhang van hun producten en diensten. Actie 2.3.5.1 De WeWoZoVr-instellingen ontwikkelen kwaliteitsnormen voor hun sectorale en integrale producten en diensten. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Subdoel 2.3.6: Alle vormen van verwaarlozing en mishandeling van en het gebruik van geweld tegen ouderen behoren tot het verleden. Actie 2.3.6.1 Onderzoek de aard en mate van ouderenmishandeling, de verschijningsvormen van ouderenmishandeling (lichamelijk en/of psychisch geweld, verwaarlozing, financiële uitbuiting of schending van het recht op zelfbeschikking), en ontwerp een programma ter bestrijding daarvan. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.6.2 Ontwikkel campagnes om burgers in het algemeen bewust te maken van het bestaan van ouderenmishandeling en het herkennen van de verschijningsvormen ervan. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.6.3 Zowel professionele zorgverleners als vrijwilligers (bijvoorbeeld mantelzorgers) worden getraind in het herkennen van ouderenmishandeling. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.6.4 Creëer een informatie/meldpunt waar slachtoffers, zorgverleners en anderen die met ouderenmishandeling te maken krijgen of concrete gevallen daarvan vermoeden, terecht kunnen en informatie krijgen over nazorgprogramma’s. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
38
[uitvoering: nader invullen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.6.5 Ontwikkel programma’s voor gedragsbeï nvloeding van plegers van ouderenmishandeling zodat wordt voorkomen dat zij in herhaling vallen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Subdoel 2.3.7: De kans op ziekten, waardoor een afhankelijkheidssituatie ontstaat, is aanzienlijk afgenomen. Actie 2.3.7.1 Armoede wordt met een Parkstadbrede aanpak bestreden om de gezondheidsstatus van met name arme en gemarginaliseerde ouderen te verbeteren. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05).
Actie 2.3.7.2 Er worden programma’s ontwikkeld om de voornaamste bekende risico’s die voortvloeien uit een ongezond voedingspatroon, gebrek aan lichaamsbeweging en ander ongezond gedrag, zoals roken, overmatig en oneigenlijk medicijngebruik en alcoholmisbruik, terug te dringen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid, kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05).
Actie 2.3.7.3 Er worden juridische maatregelen getroffen en voorlichtingscampagnes gevoerd, om mensen zowel in hun jeugd als tijdens de rest van hun leven minder bloot te stellen aan verontreinigende stoffen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.7.4 Ontwikkel programma’s voor duurzame en arbeidsgerelateerde gezondheidszorg met de nadruk op preventie, teneinde mensen in staat te stellen te blijven werken. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Subdoel 2.3.8: De zorgbehoeftige ouderen in Parkstad Limburg kunnen rekenen op een integraal zorgaanbod. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
39
Actie 2.3.8.1 Stel een consultatiebureau voor ouderen in. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.8.2 Initieer vergelijkend onderzoek naar zorgsystemen in verschillende culturen en contexten. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.8.3 Ontwikkel op het gebied van interculturele zorg een krachtige communicatie met de doelgroep. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Platform Allochtone Zorgvragers (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.8.4 Werk aan efficiëntere werk- en communicatieprocessen zodat de coördinatie tussen primaire gezondheidszorg, langdurige zorg, sociale en maatschappelijke voorzieningen, en andere gemeenschapsvoorzieningen wordt verbeterd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.8.5 Het brede scala van diensten in het kader van een integrale gezondheidszorg, met inbegrip van preventie en gezondheidsbevordering, gespecialiseerde gerontologische diensten, primaire gezondheidszorg, spoedeisende hulp, revalidatie, langdurige en palliatieve zorg, wordt bevorderd en gecoördineerd, zodat de middelen flexibel kunnen worden ingezet om aan de uiteenlopende en veranderende gezondheidsbehoeften van ouderen te voldoen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Subdoel 2.3.9: Ouderen sporten volop (in georganiseerd verband). Actie 2.3.9.1 Stimuleer ouderen zo lang mogelijk fit en gezond te blijven. Sluit daarbij aan op het beleid van de in 2003 opgerichte Taskforce 50+Sport en Bewegen. Neem daarbij als maat: minimaal vijf maal per week een half uur matig intensief bewegen. [nog niet ingevuld. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
40
[verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005.
Actie 2.3.9.2 Organiseer in 2007 de ‘Seniorgames Parkstad Limburg.’ [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005.
Actie 2.3.9.3 Richt de openbare ruimte meer in met het oog op gezond bewegen door en voor ouderen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005.
Actie 2.3.9.4 Ontwerp een programma, meer in het bijzonder ook voor allochtone mannen en vrouwen, voor bewegen en gezonde voeding. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05), Miljoenennota 2005.
Subdoel 2.3.10: De voorwaarden, om mantelzorg als onmisbare schakel in de zorgverlening volledig te laten bloeien, zijn ingevuld. Actie 2.3.10.1 Breng de aard en de omvang van de werkbelasting van de mantelzorgers in kaart. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05).
Actie 2.3.10.2 Tref bijzondere ondersteuningsmaatregelen voor mantelzorgers, die tegelijkertijd de zorg dragen voor zowel hun ouders, hun kinderen als hun kleinkinderen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.10.3 Ondersteun mantelzorgers door middel van opleiding, voorlichting en psychologische, economische, sociale en juridische mechanismen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
41
Actie 2.3.10.4 Ontwikkel Parkstadbreed de interculturele familiezorg (mantelzorg). [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: St eunpunt Mantelzorg (voorstel). [correlatie: VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Actie 2.3.10.5 Ondersteun vitale ouderen die bereid zijn zorg- en dienstverlening te bieden aan de groep niet- vitale ouderen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: thema provincie.
Doel 2.4 Ondernemersgericht denken van commerciële organisaties stimuleert de maatschappelijke cohesie. Subdoel 2.4.1: De kleine kernen lopen niet leeg. Commerciële producten en diensten (van financiële instellingen, winkels, klussendiensten, bezorgdiensten et cetera) worden op het niveau van de wijk/buurt aangeboden. Actie 2.4.1.1 Deel de ervaringen van het project Buurteconomie Heerlen met de andere gemeenten in Parkstad Limburg. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Gemeenten Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Subdoel 2.4.2: Commerciële diensten vergroten door samenhang met andere diensten de kwaliteit van de leefomgeving. Actie 2.4.2.1 Introduceer een systeem waarbij mensen op een eenvoudige manier gebruik kunnen maken van gemaksdiensten. Richt een commercieel bedrijf op dat vraag (gemaksdiensten) en aanbod (bedrijven die deze diensten aanbieden) bij elkaar brengt. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Deelnemers Advanced Management Course/Bedrijf in oprichting (aanvaard). [uitvoering: Deelnemers Advanced Management Course/Stichting Werkcorporatie Kerkrade/ deelnemende bedrijven (aanvaard). [correlatie: thema provincie.
Subdoel 2.4.3: Commerciële diensten worden gebruikt om het concept van wijkeconomie te ontwikkelen en te vernieuwen. Actie 2.4.3.1 Nog geen actie geformuleerd. [nog niet ingevuld. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
42
[verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen.
Subdoel 2.4.4: Commerciële diensten worden via servicewinkels aan de man gebracht. Actie 2.4.4.1 Nog geen actie geformuleerd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen.
Subdoel 2.4.5: De in Limburg bekende coöperatieve vorm is nieuw leven ingeblazen om het wegvallen van voorzieningen te compenseren. Actie 2.4.5.1 Nog geen actie geformuleerd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
43
ACTIES STREEFBEELD 3: Parkstad Limburg is een cultureel sterke regio Doel 3.1 De krachten op het terrein van kunst en cultuur zijn gebundeld. Cultuur is een motor van maatschappelijke vernieuwing. Subdoel 3.1.1: De culturele krachten zijn gebundeld. In Parkstad Limburg is een centrale regiefunctie voor kunst en cultuur ontwikkeld. Actie 3.1.1.1 Organiseer producenten, aanbieders, uitvoerders (beeldende kunstenaars, acteurs, dansers, schrijvers) in één Raad voor Kunst en Cultuur Parkstad Limburg als dé gesprekspartner voor overheden, sponsors en maatschappelijk veld. Laat deze Raad een cultureel imago voor Parkstad Limburg ontwikkelen. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Professionele en niet-professionele cultuurinstellingen (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 3.1.1.2 Stel als gemeenten van Parkstad Limburg één cultuurintendant (CI) in, stort de gemeentelijke budgetten voor kunst en cultuur in één pot en geef het beheer daarvan aan de CI. Laat de CI met producenten, aanbieders en uitvoerders één cultureel programma voor Parkstad Limburg ontwikkelen zodat er een cultureel imago Parkstad Limburg ontstaat. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Gemeenten (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 3.1.1.3 Organiseer een spreekbuis/klankbord van enkele maatschappelijke zwaargewichten voor het afdwingen van een beleid incl. financiële middelen, gericht op het ontstaan van een Parkstad Limburg imago. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Professionele en niet-professionele cultuurinstellingen (voorstel). [uitvoering: Cultuur Intendant (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 3.1.1.4 Ontwikkel een Parkstadbreed actieprogramma Cultuurbereik in plaats van per gemeente een beleidsnota Cultuur dat de basis vormt voor de ontwikkeling van cultuur als motor voor maatschappelijke vernieuwing. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Cultuur Intendant (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
44
Subdoel 3.1.2: Vernieuwende culturele initiatieven krijgen alle kans. Actie 3.1.2.1 Ontwikkel in Parkstad Limburg een kwantitatief en kwalitatief hoogwaardig aanbod van (interdisciplinair bruikbare) locaties als broedplaatsen voor vernieuwende kunst en cultuur. Kunstenaars zijn geen kraakwachten. Voortdurend verkassen is dodelijk voor het culturele klimaat. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Gemeenten, woningcorporaties ( voorstel). [uitvoering: Woningbouwcorporaties ( voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 3.1.2.2 Ontwikkel een woonwerkproject voor kunstenaars in een niet-stedelijke omgeving. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Kunstenaars, Gemeente Onderbanken en Weller (voorstel). [uitvoering: Weller (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 3.1.2.3 Ontwikkel op grote schaal Digitale ontdekplekken. [ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburgbibliotheken (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburgbibliotheken (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Actie 3.1.2.4 Ontwikkel de Digitale bibliotheek thuis. [ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburgbibliotheken (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburgbibliot heken (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Subdoel 3.1.3: Ook voor culturele activiteiten is de schaal van Parkstad Limburg het referentiekader Actie 3.1.3.1 Voeg in de aanduiding van bestaande culturele activiteiten/ festivals (WMC, Parade, Pinkpop, Cultura Nova) steeds toe ‘Parkstad’; dus WMC Parkstad, et cetera. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Gemeenten (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg en evenementenbureaus (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Subdoel 3.1.4: In het kunstonderwijs blaast Parkstad Limburg een serieuze partij mee. Actie 3.1.4.1 Bied in Parkstad Limburg kunstonderwijs aan op het niveau van beroepsonderwijs. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Hogeschool Zuyd (voorstel). [uitvoering: Hoges chool Zuyd (voorstel).
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
45
Subdoel 3.1.5: Public-private-partnership is ook in de culturele sector meer regel dan uitzondering. Actie 3.1.5.1 Nog geen actie geformuleerd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Subdoel 3.1.6: Bedrijven en instellingen erkennen het belang van cultuur als belangrijk element in het vestigingsklimaat en investeren daarin, inclusief het adopteren van broedplaatsen. Actie 3.1.6.1 Laat het bedrijfsleven in Parkstad Limburg scholen adopteren om vorm en inhoud te geven aan kunst- en cultuuronderwijs. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 3.1.6.2 Het bedrijfsleven biedt de inwoners van Parkstad Limburg in 2006 het eerste openlucht Midzomer nachtconcert aan en herhaalt dat vervolgens jaarlijks. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Bedrijfsleven (voorstel). [uitvoering: VVV Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 3.1.6.3 Bedrijven met internationale contacten propageren via hun (internationale) huismedia de culturele en toeristische kwaliteit van Parkstad Limburg. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Bedrijfsleven (voorstel). [uitvoering: VVV Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 3.1.6.4 Financiële instellingen met hun hoofdzetel in Parkstad Limburg investeren in luxueuze vakantiecomplexen in de wellnesssfeer, stellen deze in het bijzonder open voor hun (pensioen)gerechtigden en laten zo zien hoe gelden worden belegd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Banken, verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen (voorstel). [uitvoering: Banken, verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
46
Doel 3.2 Cultuur in de zin van regionale identiteit draagt nieuwe vormen van maatschappelijke cohesie. Subdoel 3.2.1: Besturen van verenigingen zijn voorbereid en toegerust op hun taak. Actie 3.2.1.1 Ontwikkel draaiboeken waarmee de expertise die is opgedaan met de organisatie van grootschalige sportieve en culturele evenementen beschikbaar komt voor alle Parkstadgemeenten en belanghebbende organisaties. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeenten (voorstel). [uitvoering: SBI (voorstel).
Actie 3.2.1.2 Regel op Parkstadniveau de beschikbaarheid van materialen die nodig zijn bij de organisatie van evenementen (dranghekken, borden, afzetlinten, vlaggen et cetera) en zorg dat deze ook buiten kantooruren kunnen worden afgehaald. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Directeuren Openbare werken Parkstad Limburggemeenten (voorstel).
Actie 3.2.1.3 Onderzoek de haalbaarheid van een Omni-sportvereniging in Parkstad Limburg. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeente Simpelveld (voorstel). [uitvoering: Voetbalvereniging Sportclub Bocholtz (voorstel).
Subdoel 3.2.2: Professionele en amateur cultuur- en sportbeoefening heeft een tweeledig doel: sociale cohesie en talentontwikkeling. Actie 3.2.2.1 Nog geen actie geformuleerd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen.
Subdoel 3.2.3: Voor de amateur cultuur- en sportbeoefening is een meerjarig en consistent subsidiebeleid ontwikkeld. Actie 3.2.3.1 Alle betrokken overheden, instellingen en organisaties maken een overzicht van regels die belemmerend werken op de organisatie van evenementen, bijvoorbeeld rondom de bewegwijzering, de inzet van vrijwilligers et cetera. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Directeuren Welzijn / Burgerzaken van de Parkstad Limburggemeenten (voorstel).
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
47
Actie 3.2.3.2 Maak met subsidiegevers afspraken dat de organisaties niet langer gesubsidieerd worden in exploitatietekorten op evenementen, maar dat zij meerjarige startpremies ontvangen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Directeuren Financiën Parkstad Limburggemeenten (voorstel).
Subdoel 3.2.4: Kennis en inzicht in de historie van deze regio draagt bij aan het versterken van het zelfrespect van de inwoners van Parkstad Limburg. Actie 3.2.4.1 Richt een museum of oudheidskamer in met Limburgse klassiekers op he t vlak van literatuur, sculptuur, schilderijen, film, sport, natuur, architectuur, het mijnverleden, et cetera. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Gemeente van vestiging (voorstel).
Actie 3.2.4.2 Ontwikkel een Meerjarenprogramma Art of History waarin de historische gebouwen (kerken, kloosters, abdijen) in de regio worden opgeknapt, toegankelijk worden gemaakt en van een uitstekende bewegwijzering worden voorzien. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen.
Actie 3.2.4.3 Ontwikkel weer de oude Limburgse ambachten en organiseer jaarlijks een grote oude ambachtenmarkt. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Betreffende gemeente, beroepsorganisaties (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Subdoel 3.2.5: Ontmoeting en uitwisseling van verschillende culturen draagt bij aan de sociale cohesie. Actie 3.2.5.1 Nog geen actie geformuleerd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen.
Subdoel 3.2.6: De aanwezigheid van andere culturen wordt met respect ingepast in onze gemeenschap. Actie 3.2.6.1 Nog geen actie geformuleerd. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
48
Doel 3.3 Zin-zoeken en zin-geven is een wezenlijk aspect van de cultuur in Parkstad Limburg. Subdoel 3.3.1: Er is bewust en systematisch geï nvesteerd in het opbouwen van begrip en respect voor elkaar, in het herkennen van slijtvaste waarden en normen. Actie 3.3.1.1 Introduceer ‘Het Dierbare Dingen Doosje’. [geheel ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Pastorale School (aanvaard). [uitvoering: Pastorale School (aanvaard).
Actie 3.3.1.2 Zet in op ‘The International for Young People’. [geheel ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: De school of jeugdproject samen met de jongeren, buurt- en wijkorganisaties (voorstel). [uitvoering: De Award-begeleider voor Limburg, de consulente van het PGCJ, centrum voor levensbeschouwelijk jeugd- en jongerenwerk (voorstel).
Actie 3.3.1.3 Zet een ‘Politiek Café’ op. [geheel ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Pastorale School (aanvaard). [uitvoering: Pastorale School (aanvaard).
Actie 3.3.1.4 Ontwikkel Parkstadbreed op grote schaal binnen scholen en sportvereniging projecten Sportiviteit en respect. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen.
Actie 3.3.1.5 (Be)grijp me. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: nader invullen. [uitvoering: nader invullen.
Actie 3.3.1.6 Richt een vereniging op voor allochtone studenten. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Studenten HBO en WO, leerlingen MBO en VO (voorstel). [uitvoering: Vereniging in oprichting (voorstel).
Subdoel 3.3.2: Voor alle levenbeschouwelijke en religieuze gezindten is een hoogwaardige kwaliteit van levensbeëindiging, stervensbegeleiding, begrafenis en rouwverwerking gegarandeerd. Actie 3.3.2.1 Rust vrijwilligers binnen en aan de rand van de parochies, mantelzorgers, begrafenisondernemers, mensen in werkgroepen en stichtingen die Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
49
stervensbegeleiding en rouwverwerking aanbieden toe bij de vormgeving van avondwakes, afscheid en rouwverwerking. [geheel ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Pastorale School (aanvaard). [uitvoering: Pastorale School (aanvaard).
Actie 3.3.2.2 Ontwikkel een Parkstadbrede visie op ´omgaan met het afscheid van het leven´. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Alle burgers in Parkstad Limburg (n.v.t.). [uitvoering: Pastorale School (aanvaard). [correlatie: kabinetsnota ouderenbeleid (concept jan05).
Actie 3.3.2.3 Ontwikkel een Parkstadbrede visie op het inrichten van islamitische begraafplaatsen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeenten (voorstel). [uitvoering: Gemeenten, allochtone inwoners van Parkstad Limburg en hun belangenorganisaties (voorstel).
Subdoel 3.3.3: Er is ruimte voor spiritualiteit en zingeving. Actie 3.3.3.1 Bouw de Pastorale School uit tot een centrum voor Spiritualiteit en Zingeving. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Pastorale School (aanvaard). [uitvoering: Pastorale School (aanvaard).
Actie 3.3.3.2 Communiceer open, eerlijk en gericht over morele dilemma’s: waarden en normen als bouwstenen voor maatschappelijke participatie. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: De consulente van het PGCJ, eventueel in samenwerking met anderen (als dat nodig blijkt) (voorstel). [uitvoering: De consulente van het PGCJ (voorstel).
Actie 3.3.3.3 Er worden gesprekspodia georganiseerd, waaraan vertegenwoordigers van de kerken deelnemen en vertegenwoordigers van alle andere levensbeschouwelijke en religieuze groeperingen, op zoek naar het antwoord op de vraag wat ons leven zinvol en de moeite waard maakt. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Bisdom Roermond (aanvaard). [uitvoering: Kerken, religieuze en levensbeschouwelijke organisaties (aanvaard).
Actie 3.3.3.4 Kerken en religieuze en levensbeschouwelijke organisaties presenteren en profileren zich nadrukkelijk als plekken van bezinning en als plaatsen waar het leven gevierd kan worden in zijn cruciale momenten. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Bisdom Roermond (voorstel). [uitvoering: Kerken, religieuze en levensbeschouwelijke organisaties (voorstel).
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
50
ACTIES STREEFBEELD 4: Parkstad Limburg is een politiek-bestuurlijkambtelijk sterke regio Doel 4.1 Geloofwaardigheid en primaat van de politiek zijn hersteld. Subdoel 4.1.1: Parkstad Limburg is voor iedereen het referentiekader in plaats van de eigen gemeente. Politieke besluitvorming vindt regionaal plaats met respect voor de eigenheid van de kleine kernen. Actie 4.1.1.1 Creëer een systeem van duo-benoemingen voor bestuurders en ambtenaren. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Colleges van BenW en Gemeenteraden (voorstel). [uitvoering: Gemeentesecretarissen en Griffiers (voorstel).
[correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 4.1.1.2 Laat elk beleidsdocument een paragraaf ‘Parkstad Limburg’ bevatten. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Colleges van BenW en Gemeenteraden (voorstel). [uitvoering: Gemeentesecretarissen en Griffiers (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 4.1.1.3 Stem de beleidsvoorraadagenda’s van de gemeenten op elkaar af. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeenteraden (Presidia) (voorstel). [uitvoering: Griffiers (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 4.1.1.4 Onderzoek en evalueer alle beleidsinitiatieven jegens senioren die inmiddels door de zeven gemeenten van Parkstad Limburg in gang zijn gezet, en beoordeel die op hun sterke en zwakke kanten. Neem de sterke over en voer die Parkstadbreed in. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Colleges van BenW van de gemeenten (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel).
Actie 4.1.1.5 Voorzie plaatsnaambordjes van het opschrift Parkstad Limburg. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg, ANWB (voorstel). [uitvoering: Overlegplatform Verkeer en Vervoer (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 4.1.1.6 Ontwikkel politieke en bestuurlijke kennis- en kwaliteitskringen en relateer dat aan de beleidsvoorraadagenda’s. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Burgemeesterskring (voorstel). [uitvoering: Griffiers (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
51
Actie 4.1.1.7 Besteed meer aandacht aan beheer en onderhoud van de openbare ruimte. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeenteraden (voorstel). [uitvoering: Wijk- en buurtraden (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 4.1.1.8 Harmoniseer de heffingsgrondslag, de tarieven, de invorderingsprocedure, en de beroeps- en bezwaarprocedures van gemeentelijke belastingen. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeenteraden (voorstel). [uitvoering: Portefeuillehouders Financiën (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 4.1.1.9 Organiseer een introductiecursus over de regionale aspecten van het raadslidmaatschap / werken als raadslid voor (nieuwe) raadsleden. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Griffiers (voorstel). [uitvoering: Directeur/secretaris Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Actie 4.1.1.10 Laat Parkstad Limburg periodiek de afzonderlijke gemeenteraden bezoeken en informeren. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Directeur/secretaris Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie:
Actie 4.1.1.11 Formeer een groep van jonge raadsleden in Parkstad Limburg, die actief de intergemeentelijke samenwerking bevordert. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Enkele raadsleden die zich voor deze actie willen inzetten (aanvaard). [uitvoering: Enkele raadsleden die zich voor deze actie willen inzetten (aanvaard). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Subdoel 4.1.2: Politieke partijen zijn niet meer met zichzelf bezig, maar weer ingesteld op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Actie 4.1.2.1 Laat raadsleden systematisch en planmatig contact zoeken en onderhouden met jongeren. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeenteraden (voorstel). [uitvoering: Griffiers (voorstel).
Actie 4.1.2.2 Maak een budget vrij voor de scholing van aanstormende politici. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Directeur/secretaris Parkstad Limburg (voorstel).
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
52
Actie 4.1.2.3 Ontwikkel een proef in de hoogste groepen van het basisonderwijs met voorlichtingsactiviteiten of lesmateriaal over de inrichting en werking van de gemeente en de totstandkoming van jeugd- en jongerenbeleid. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeente Voerendaal (voorstel). [uitvoering: Ambtenaar onderwijs Voerendaal (voorstel).
Subdoel 4.1.3: Het politieke besluitvormingsproces is democratisch gelegitimeerd, transparant en controleerbaar. Burgers hebben weer vertrouwen in hun volksvertegenwoordigers. Actie 4.1.3.1 Organiseer rechtstreekse verkiezing van het Algemeen Bestuur van de Wgr-regio Parkstad Limburg. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Parkstad Limburg (voorstel).
Subdoel 4.1.4: Kwaliteitsverbetering is een hoofddoel in het functioneren van bestuurders en bestuurlijke organen. Actie 4.1.4.1 Richt de relatie tussen burgers en overheid interactief in. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeenteraden (voorstel). [uitvoering: Griffiers (voorstel). [correlatie: Miljoenennota 2005.
Subdoel 4.1.5: Parkstad Limburg kent een bijzondere verantwoordelijkheid jegens regio´s in ontwikkelingslanden, die een zo mogelijk nog grotere mate van vergrijzing kennen. Actie 4.1.5.1 Er komt een fonds ‘vergrijzing in ontwikkelingslanden’, dat gevoed wordt door netto 1% van alle in het kader van het project ‘de 3e leeftijd’ verkregen subsidies. De middelen worden besteed aan nader te bepalen projecten in nader te bepalen regio’s in derde wereldlanden. [geheel ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Commissie ‘Vergrijzing in Ontwikkelingslanden’ (voorstel). [correlatie: Miljoenennota 2005, VN Actieplan Vergrijzing Madrid.
Doel 4.2 Versterkte professionaliteit en loyaliteit van het ambtelijk systeem zijn gerealiseerd. Subdoel 4.2.1: Door opschaling van ambtelijke activiteiten op dienst-, project- of organisatieniveau is de kwaliteit van het regionale overheidsproduct verbeterd.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
53
Actie 4.2.1.1 Organiseer een ambtenarencarrousel. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeentesecretarissen (voorstel). [uitvoering: Hoofden P&O (voorstel).
Actie 4.2.1.2 Creëer rond een of meer diensten een ambtelijke organisatie bestaande uit medewerkers van de zeven gemeenten van Parkstad Limburg. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeentesecretarissen (voorstel). [uitvoering: Hoofden P&O (voorstel).
Subdoel 4.2.2: Ambtenaren onderhouden een open en vruchtbare relatie met het bedrijfsleven en met het maatschappelijk middenveld. Actie 4.2.2.1 Leer beleidsambtenaren wat interactieve beleidsontwikkeling is. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Gemeentesecretarissen (voorstel). [uitvoering: Hoofden P&O (voorstel).
Actie 4.2.2.2 Organiseer voor ambtenaren kwaliteitskringen rondom economische, sociale en culturele vraagstukken. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Burgemeesters (voorstel). [uitvoering: Gemeentesecretarissen (voorstel).
Doel 4.3 Parkstad Limburg heeft een sterke positie binnen de Euregio, de provincie en op landelijk niveau.
Subdoel 4.3.1: Parkstad Limburg heeft een sterke lobby in Europa, Den Haag en de provincie. Actie 4.3.1.1 Zet een structurele lobby op met Europa en met de Euregio Maas-Rijn. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Burgemeester Heerlen (voorstel). [uitvoering: Lobbyist (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 4.3.1.2 Zet samen met de steden in Zuid-Limburg een structurele lobby op in Den Haag. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Burgemeester Heerlen (voorstel). [uitvoering: lobbyist (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 4.3.1.3 Zet een structurele lobby op bij de provincie Limburg. [deels ingevuld, zie bijlage. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
54
[verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: lobbyist (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg.
Subdoel 4.3.2: Internationale ontwikkelingen worden opgepakt met de regio Aachen, Hasselt, Lille, Leipzig en Gdansk. Actie 4.3.2.1 Organiseer een InterregIIIC programma met de stedelijke agglomeraties Aachen, Hasselt, Lille, Leipzig en Gdansk. Gezamenlijk worden Europese subsidies aangevraagd. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Directeur/secretaris Parkstad Limburg (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Subdoel 4.3.3: Contacten tussen de burge rs uit de Euregio maken deel uit van het Parkstad Limburgprogramma. Actie 4.3.3.1 Bundel de contacten die de diverse organisaties nu al hebben met zusterorganisaties in Aachen, Lille, Leipzig, Hasselt en Gdansk. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Directeur Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg (voorstel).
Subdoel 4.3.4: Regels, procedures en structuren die Euregionale samenwerking op het vlak van grensoverschrijdende arbeid, zorg, opleiding en bedrijfsactiviteiten belemmeren, zijn weggenomen. Actie 4.3.4.1 Er wordt een Europese groepering voor grensoverschrijdende samenwerking (EGGS) opgericht. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Commissie ter voorbereiding van de EGGS (voorstel). [correlatie: thema provincie.
Subdoel 4.3.5: Euregionale grensoverschrijdende arbeid wordt niet langer stiefmoederlijk behandeld, maar is geaccepteerd als regulier onderdeel van de economie. Actie 4.3.5.1 Zet een breed Euregionaal informatie- en adviescentrum op voor alles wat te maken heeft met grensoverschrijdende arbeid. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Euregio Maas-Rijn (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
55
Actie 4.3.5.2 Ontwikkel dubbel-erkende opleidingen in de zorg. [deels ingevuld, zie bijlage. [verantwoordelijkheid: Arcus College en Hogeschool Zuyd (voorstel). [uitvoering: Arcus College en Hogeschool Zuyd (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Actie 4.3.5.3 Herstel het aanzien van de oude ambachten naar Duitse voorbeeld en verzorg opleidingen die worden afgerond met een Gesellenprüfung en / of Meisterprüfung, en doe dat in samenwerking met opleidingsinstellingen in de Euregio. [nog niet ingevuld. [verantwoordelijkheid: Parkstad Limburg (voorstel). [uitvoering: Handwerkskammer Aachen (voorstel). [correlatie: beleidsplan Parkstad Limburg, thema provincie.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
56
Bijlage 1 Detaillering van acties (zie www.dederdeleeftijd.nl) Subdoel 1.1.1
Actie 1.1.1.2 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Parkstad Limburg heeft de strijd aangebonden met de overmaat aan regels, procedures en administratieve lasten die het sociaal-economisch klimaat teisteren. Bindt naar het model van het Kafkaplan van de Belgische federale overheid op dezelfde manier de strijd aan met de groeiende administratieve lasten. De ernst van de groeiende administratieve lasten in alle takken van het maatschappelijke leven en vooral ook in het sociaal-economische, hoeft geen nadere bewijsvoering. Ondanks alle Haagse inspanningen neemt die last alleen maar toe. Met soms absurde situaties tot gevolg. De Belgische federale overheid heeft een staatssecretaris aangesteld, direct verbonden aan de minister-president, die in een jaar tijd zodanige resultaten heeft bereikt in het terugdringen van administratieve lasten dat de Belgische overheid daarvoor eind 2004 een compliment heeft ontvangen van de Wereldbank, en op 2 februari 2005 ook nog eens van de Europese Commissie bij het lanceren van de aangescherpte Lissabonstrategie. Minder administratieve lasten onder het Belgische motto: ‘Eenvoud Maakt Macht’.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Kamer va n Koophandel Zuid-Limburg.
Uitvoering
Kamer van Koophandel Zuid-Limburg.
Geallieerden
Alle instanties die zich aangesproken voelen.
Al lopende acties Te raadplegen
www.kafka.be
Evaluatie v Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
57
Subdoel 1.1.3 Actie 1.1.3.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Kleinschalige bedrijfsontwikkeling in kleine kernen is de ruggengraat van de regionale economie 5 . Maak de raadsleden van de zeven deelnemende gemeenten bewust van hun eigen rol en taak om startende ondernemers te zoeken, te vinden en door alle moeilijkheden heen te helpen opdat ze van de grond komen. In de loop der jaren is de volksvertegenwoordigende rol en taak langzaam uitgehold. Naar het spiegelbeeld van de Tweede Kamer zijn ook lokale gekozen vertegenwoordigers veelal bezig met ‘meebesturen’ en is de visie, de strategie en het instrumentarium op vertegenwoordiging geërodeerd. Mede in de context van het proces van dualisering zoeken raden naar een hervinding van hun vertegenwoordigende taak. Door als raad samen een strategie te ontwikkelen om zelf, dus met de eigen persoonlijke inzet, minstens 5 startende ondernemers (al dan niet met een WAO-achtergrond) van de grond te trekken laat men zien waarvoor men gekozen is. In elke gemeente staat de gemeenteraad ervoor garant dat minstens 5 startende ondernemers van de grond zijn gekomen.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
Zie www.eim.nl. Het EIM verricht sociaal-economisch beleidsonderzoek voor overheden, beleidsinstanties en organisaties in het bedrijfsleven. Het voert onderzoek uit over de hele breedte van het bedrijfsleven met als bijzondere specialisatie het midden- en kleinbedrijf (MKB).
Evaluatie
5
De situatie is echter zorgelijk. In 2004 zijn 21.000 banen méér geschrapt dan in 2003, in totaal 111.000. De klappen vallen het hardst in de sectoren non-food en horeca-toerisme. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
58
v Subdoel 1.1.5 Actie 1.1.5.5 terug
Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen Middelen: Menskracht
Het economisch stimuleringsbeleid is omgebogen van ´meer van hetzelfde´ naar ondersteuning van baanbrekende initiatieven. Een regiecentrum coördineert de activiteiten en biedt nieuwe kleinschalige dienstenbedrijven de mogelijkheid om via een geplaveid afzetkanaal diensten aan te bieden aan particuliere klanten om de arbeid/zorg taken te verlichten en/of om ouderen langer zelfstandig te laten wonen. Eén telefoonnummer is beschikbaar om op afroep verschillende soorten gemaksdiensten af te nemen. Achter het telefoonnummer gaat een organisatie schuil die alle ongemakken uit handen neemt van de vrager van gemaksdiensten. De organisatie regelt en controleert de gevraagde diensten. Of dit nu schoonmaakwerkzaamheden, kinderopvang, boodschappenservice of tuinonderhoud is. Verlichten van de combinatie arbeid/zorg voor werkenden Zorg dragen dat door het verrichten van allerhande werkzaamheden in en om de eigen leefomgeving men langer in staat is om in de eigen leefomgeving te blijven wonen en/of na een verblijf in een verzorgingsinstelling (sneller) terug kan keren in de eigen leefomgeving. Oprichten van Parkstad breed service center.
Geld
Meerdere bedrijven die diensten kunnen verrichten, bezetting van een call-center achtige omgeving, mensen die controle op uitgevoerde werkzaamheden kunnen verrichten. Eenmalige investering van ca. € 200.000 opstartkapitaal.
Apparatuur
Niet specifiek.
Ruimte
Kantoor- en werkruimte.
Tijdpad
Start na de zomer 2005.
Verantwoordelijke Uitvoering
Stichting Domestica / Licom.
Geallieerden
Parkstad Limburg, Maecon Groep, Vebego, diverse servicebedrijven.
Al lopende acties
Businessplan wordt op dit moment vorm gegeven.
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 1.1.6
Recreatie en toerisme zijn een integraal onderdeel van
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
59
Actie 1.1.6.4 terug. Toelichting
Beoogd resultaat
economische ontwikkelingsprogramma´s. Ontwikkel Parkstadbreed een meerjarenkalender voor – alle – culturele en sportieve evenementen. Veel informatie over culturele en sportieve evenementen is versnipperd bij veel verschillende partijen voorhanden en niet of nauwelijks op voorhand toegankelijk voor derden. Inwoners van Parkstad Limburg en de belangstellende buitenwacht weten wat er speelt in de regio. Er is een meerjarenkalender voor cultuur- en sportevenementen.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Starten van de voorbereiding per direct. Eerste kalender verschijnt voorjaar 2006. Zeven gemeenten en betrokken instellingen.
Uitvoering
VVV Parkstad Limburg
Geallieerden Al lopende acties
Uitzoeken
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 1.1.8 Actie 1.1.8.1 terug Toelichting
Vernieuwende initiatieven worden beloond. Jaarlijks wordt de ‘Wiel Moer-prijs’ uitgereikt voor het beste innovatieve product/dienst voor senioren.
Beoogd resultaat
in 2007 is de omzet in de seniorenmarkt toegenomen met 10% ten opzichte van 2004
Tussendoelen Middelen: Menskracht
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
60
Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Seniorenraden.
Uitvoering
Seniorenraden.
Geallieerden
Provincie Limburg
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 1.1.11 Actie 1.1.11.1 terug Toelichting
De toeristische sector in Parkstad Limburg benut de groeikansen die de seniorenmarkt biedt. Er worden toeristische arrangementen ontwikkeld voor vitale senioren en niet-vitale senioren. De volgende aspecten zijn in dit verband van belang: 1. Het besteedbaar inkomen van alle 65-plussers samen in Parkstad Limburg was in 2000 ongeveer 542 miljoen euro. Dat is 20,4% van het totale besteedbare inkomen van alle inwoners van Parkstad Limburg samen. Het aantal 65-plussers van Parkstad Limburg was in 2000 gelijk aan 16,1% van de bevolking. Omdat personen onder de 18 jaar nauwelijks of geen besteedbaar inkomen hebben is het aandeel van de 65-plussers in het totaal van de genoemde 20,4% bestedingen groter dan het aandeel in de genoemde 16,1% in de bevolking. Het aandeel van 65-plussers in de bevolking stijgt van 16,1% in 2000 via 17,5% in 2005 naar 21,3% in 2015 en bereikt een top van ruim 32% tegen 2040. 2. In 2000 gingen de bestedingen van 65-plussers in Nederland (en daarmee globaal ook voor Parkstad Limburg) voor 42% naar de woning, voor 26% naar ontwikkeling, ontspanning en verkeer, voor 17% naar voeding, voor 7% naar hygiëne en geneeskundige verzorging van ouderen, voor 6% naar kleding en schoeisel en voor 3% naar de rest. 3. Al zouden alle ouderen arm zijn en arm blijven, als het aantal ouderen stijgt in de regio dan stijgt ook de consumptie door die ouderen evenredig. In 2035 wonen er in de regio 50% meer ouderen dan nu. Alleen al door die stijging van het aantal stijgen de regionale bestedingen door ouderen met 50%. Ouderen zorgen daarmee voor
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
61
Beoogd resultaat
groei van het aantal arbeidsplaatsen (en dragen daarmee bij aan de zogeheten Lissabon 2000 en Stockholm 2001 doelen) bij de productie van goederen en diensten voor ouderen, een groei van ongeveer 50%. Deze 50% geldt overigens alleen bij gelijkblijvende arbeidsproductiviteit van werkenden en gelijkblijvende welvaart van ouderen. Vooralsnog stijgen beide echter. Per saldo zal de groei van het aantal arbeidsplaatsen ten behoeve van ouderen 50% of meer kunnen zijn. De zorgsector is een belangrijk onderdeel van de consumptie van ouderen. In november 2004 publiceerde het CPB het rapport Vier vergezichten op Nederland, Productie, arbeid en sectorstructuur in vier scenario’s tot 2040. Pag. 66: ‘De grootste groei in de werkgelegenheid treedt op bij de bedrijfstak zorg. Het aandeel in de totale werkgelegenheid groeit van 10,5% in 2001 naar 16,5% tot 18,5% in 2040.’ Dat is dus een groei, in heel Nederland, van meer dan 50%. In Parkstad Limburg met zijn sterkste en vroegste vergrijzing en een geringere groei van de totale werkgelegenheid zal het aandeel van de zorgwerkgelegenheid hoger uitvallen en sneller worden bereikt. in 2007 is het aantal vakantieovernachtingen in Limburg door senioren (50 jaar en ouder) toegenomen met 25% ten opzichte van 2004
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Parkstad Limburg
Uitvoering
Parkstad Limburg
Geallieerden
Provincie Limburg
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v
Subdoel 1.2.1
Jongeren worden vastgehouden voor de arbeidsmarkt. Er is een
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
62
Actie 1.2.1.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
uitdagend bedrijfs- en werkklimaat voor ambitieuze jongeren. Organiseer in Parkstad Limburg jaarlijks een open bedrijvendag naar Vlaams model. Tijdens de open bedrijvendag naar Vlaams model openen alle bedrijven en instellingen hun deuren om gasten een kijkje in de keuken te gunnen. Het biedt jongeren de kans om kennis te maken met de sfeer en het klimaat in zo’n bedrijf en het geeft een bedrijf de gelegenheid een oogje te laten vallen op mogelijke nieuwe medewerkers. Het is ook van belang voor onderwijs dat zich steeds wil vernieuwen om aan te blijven sluiten bij de behoeften van de arbeidsmarkt. Meer inzicht in de variëteit van bedrijvigheid en werkgelegenheid in de regio, plus de mogelijkheid om een baan te vinden.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Limburgse Werkgevers Vereniging
Uitvoering
Parkstad Limburg
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
De Provincie Limburg heeft in september 2004 een specifiek beleid ontworpen onder de titel Jong zijn in Limburg. Zie www.limburg.nl. Zie ook het Sociaal rapport Zuid-Limburg, PBOO, Maastricht mei 2004.
Evaluatie v Subdoel 1.2.1 Actie 1.2.1.3 terug Toelichting
Jongeren worden behouden voor de arbeidsmarkt. Er is een uitdagend bedrijfs- en werkklimaat voor amb itieuze jongeren. Allochtone en autochtone jongeren promoten Parkstad Limburg. Parkstad Limburg moet op de kaart gezet worden. Mensen moeten Parkstad Limburg zien als een prettige regio om te wonen, werken en leven. Naast gemeenten en bedrijven willen we dat inwoners zelf meewerken aan de promotie van hun eigen regio. In dit project richten we ons specifiek op allochtone en autochtone jongeren die hun regio
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
63
we ons specifiek op allochtone en autochtone jongeren die hun regio gaan promoten. Er wordt een promotiecampagne ontwikkeld voor en door jongeren, waarin zij laten zien wat Parkstad Limburg jongeren te bieden heeft. Daarnaast willen we met dit project allochtone en autochtone jongeren dichter bij elkaar brengen doordat ze een gezamenlijk doel nastreve n, namelijk de promotie van Parkstad Limburg. Primaire doelgroep: . Allochtone en autochtone jongeren binnen en buiten Parkstad Limburg
Beoogd resultaat
Secundaire doelgroep: . Limburgse bevolking. . Parkstad Limburg gemeenten en bedrijven. Na de promotiecampagne: . zijn jongeren enthousiast over het wonen, werken en leven in Parkstad Limburg, . weten jongeren wat er allemaal te doen is in Parkstad en zien zij kansen en mogelijkheden voor zichzelf, . staan allochtone en autochtone jongeren dichter bij elkaar, . hebben de inwoners van Parkstad Limburg een positief beeld over de jongeren in hun regio.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld
Jongeren en consultants van Spark Result op het gebied van PR & Communicatie en Jongeren. Budget voor promotiecampagne. Uitzoeken.
Apparatuur Ruimte Tijdpad
Binnen een tijdsbestek van circa een jaar moeten de eerste resultaten waarneembaar zijn.
Verantwoordelijke Uitvoering
Spark Result.
Geallieerden Al lopende acties
Te raadplegen
Deze actie sluit aan bij de huidige activiteiten die Spark Result onderneemt op het gebied van Jong zijn in Limburg en Interculturalisatie. Spark Result
Evaluatie
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
64
v Subdoel 1.2.3
Actie 1.2.3.1 terug Toelichting
De regio regelt zelf de kinderopvang. Deze is zonodig ook beschikbaar in de vroege en late uren om mensen in staat te stellen werk in de dagranden te aanvaarden. Zet krasse bejaarden in voor kinderopvang, waarmee zij hun inkomen kunnen opkrikken. Dit zou ouders een luttel bedrag mogen kosten, waardoor kinderopvang door senioren gestimuleerd wordt. Voordelen: overdracht normen waarden, cultuur, historisch besef, economische voordelen voor senioren en ouders.
Beoogd resultaat Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Kinderopvang.
Uitvoering
Kinderopvang.
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 1.2.3
Actie 1.2.3.2 terug Toelichting Beoogd resultaat
De regio regelt zelf de kinderopvang. Deze is zonodig ook beschikbaar in de vroege en late uren om mensen in staat te stellen werk in de dagranden te aanvaarden. Breng een structurele samenwerking tot stand tussen de aanbieders van buitenschoolse opvangvoorzieningen en sportverenigingen.
Door de samenwerking van de kinderopvang, het onderwijs (brede
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
65
scholen) en de sportvereniging hebben buitenschoolse opvangorganisaties een breed aanbod van sportieve activiteiten ontwikkeld. Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Eind 2005 gereed.
Verantwoordelijke
Zeven gemeenten.
Uitvoering
Huis voor de Sport.
Geallieerden
Gemeenten in Parkstad Limburg, onderwijsinstellingen, provincie Limburg, Min. van VWS, organisaties voor buitenschoolse opvang.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 1.2.4
Actie 1.2.4.1 terug
Toelichting
Senioren in Parkstad Limburg zijn voor het arbeidsproces behouden of keren daarin terug en zij benutten, actualiseren en dragen hun kennis en vakmanschap over. Zorg binnen Parkstad Limburg voor a) financiële prikkels om vervroegd uittreden tegen te gaan, b) waarborgen dat werk loont (o.m. door anticumulatiebepalingen te schrappen), c) toegang tot scholing en levenslang leren, d) effectief arbeidsmarktbeleid, e) goede arbeidsomstandigheden, f) flexibele arbeidsregelingen (waaronder deeltijdwerk en loopbaanonderbrekingen) en g) zorgvoorzieningen. Zorg voorts voor a) beschikbaarheid en aantrekkelijkheid van banen, b) een stimulerend werkklimaat, c) diensten voor effectieve arbeidsbemiddeling, d) kinderopvang, e) zorg voor ouderen, en verhoging arbeidsparticipatie oudere vrouwen. Inventariseer CAO’s, pensioenregelingen en andere regels die betaald werken na het 65e jaar frustreren. In dit verband zijn de volgende aspecten van belang: 1. De Europese Raden van Lissabon 2000 en Stockholm 2001 hebben vastgesteld dat voor behoud van de welvaart een werkgelegenheidsgraad van circa 70% van de bevolking in de
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
66
werkende leeftijd nodig is, boven de 60% voor vrouwen en 50% voor oudere werknemers (55-64) 6 . Tenzij er werkgelegenheidscijfers kunnen worden bereikt die boven het algemene streefcijfer van 70% liggen en de productiviteit aanzienlijk kan worden verbeterd, zal de gemiddelde toename van het bruto nationaal product per hoofd van de bevolking in de EU tussen 2010 en 2030 aanmerkelijk afnemen7 . De nu te lage arbeidsparticipatie van oudere werknemers betekent niet alleen een verspilling van individuele levensmogelijkheden, maar ook een toenemend gevaar voor afnemende economische welvaart, belastinginkomsten en sociale zekerheidsstelsels, inclusief de pensioenen. Daarom verlangen Lissabon en Stockholm dat in 2010 de helft van de bevolking tussen 55-64 jaar aan het arbeidsproces deelneemt. Onder meer door stoppen met werken geleidelijk met circa 5 jaar op te trekken. 2. In het licht van de vergrijzing en de komende inkrimping van de beroepsgeschikte bevolking is er besef nodig dat juist oudere werknemers een sleutelrol vervullen bij het duurzaam houden van de zorg c.a. Vandaar de eis aan de EU- lidstaten om een brede strategie te ontwerpen voor actieve vergrijzing, gericht op langere deelname van ouderen aan het arbeidsproces. Die strategie omvat financiële prikkels om vervroegd uittreden tegen te gaan, te waarborgen dat werk loont, toegang tot scholing en levenslang leren, effectief arbeidsmarktbeleid, goede arbeidsomstandigheden, flexibele arbeidsregelingen (waaronder deeltijdwerk en loopbaanonderbrekingen) en zorgvoorzieningen.
Beoogd resultaat
Vergroot de arbeidsparticipatie van ouderen in de zorg. Vergroot de arbeidsparticipatie van ouderen bij de overheid. Circa 50% van de potentiële beroepsbevolking tussen 55-64 jaar heeft een baan in Parkstad Limburg en levert daarmee een bijdrage aan de doelen van Lissabon en Stockholm.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte 6
Raad van de Europese Unie, SOC 111, Ecofin 85, Gezamenlijk verslag van de Commissie en de Raad, Vergroting van de arbeidsparticipatie en bevordering van beroepsactiviteit op oudere leeftijd, Brussel 8 maart 2002, p. 5. Nota bene: in Nederland was in 2001 het percentage ouderen tussen 55-64 in het arbeidsproces nog slechts 39%. In 2003 is dat inmiddels gestegen tot 44,8%. Er zijn extra inspanningen nodig om tegen 2010 de door Lissabon beoogde 50% te halen. 7 Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s, Langere deelname aan en latere uittreding uit het arbeidsproces van oudere werknemers, Brussel 3 maart 2004. p. 4. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
67
Tijdpad Verantwoordelijke
Provincie Limburg.
Uitvoering
Parkstad Limburg.
Geallieerden
De gemeenten in Parkstad Limburg, instellingen voor arbeid, onderwijs en zorg, seniorenraden.
Al lopende acties Te raadplegen
De nota Vergrijsd maar niet verzilverd, Inzetbaarheid en behoud van vijftigplussers in het onderwijs, Onderwijsraad december 2002. De nota Grijs geeft kleur aan de werkvloer, Najaarscongres 2004 van de Raad voor Werk en Inkomen (zie met name ook het uitgebreide literatuuroverzicht in bijlage 1 van die nota). De Taskforce Ouderen en Arbeid (inmiddels opgeheven maar materiaal beschikbaar bij Sociale Zaken).
Evaluatie v Subdoel 1.2.4
Actie 1.2.4.2 terug
Toelichting
Senioren in Parkstad Limburg zijn voor het arbeidsproces behouden of keren daarin terug en zij benutten, actualiseren en dragen hun kennis en vakmanschap over. Ontwikkel instrumenten waarmee bedrijven, organisaties en instellingen leeftijdsbewust personeelsbeleid kunnen voeren dat erop gericht is senioren voor het arbeidsproces te beho uden. Voer experimenten uit waarbij de instrumenten worden getest, evalueer die experimenten en besluit of ze op grote schaal ingevoerd kunnen worden. Richt daarvoor een organisatie in die bedrijven, organisaties en instellingen opzoekt, en die hen ondersteunt in de toepassing van deze instrumenten: het Expertisecentrum ouderen, werk en leeftijdsbewust personeelsbeleid Parkstad Limburg. Help organisaties, bedrijven en instellingen bij het verwerven van de benodigde fondsen in het kader van de Stimuleringsmaatregel leeftijdsbewust personeelsbeleid 2004 om voorbeeldprojecten te ontwikkelen. Verhoog systematisch en structureel met behulp van de methodiek van de Eerder Verworven Competenties (EVC), het opleidingsniveau van werknemers van 40 jaar en ouder. In de provincie Limburg werkt van de mensen in de leeftijdscategorie 50-54 jaar nog slechts 66%. In de leeftijdscategorie 55–59 jaar is dit 47% en van de me nsen boven 60 jaar is dat nog slechts 14%. Uit onderzoek blijkt dat in de komende 20 jaar het aantal ouderen in deze regio drastisch zal toenemen. Tegelijkertijd daalt het aantal jongeren dramatisch. De Lissabondoelen (minstens 50% van de ouderen tussen 55-64 tegen 2010 in het arbeidsproces) dreigen niet gehaald te worden.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
68
Daarmee is de vergrijzing en ontgroening een van de grootste problemen op de arbeidsmarkt. Daar komt het volgende bij. De verwachting is dat ongeacht de economische conjunctuur de vergrijzing de komende decennia zal leiden tot krapte op de arbeidsmarkt. Over een aantal jaren verlaten de ‘babyboomers’ de arbeidsmarkt en zal de vraag naar nieuwkomers (verva ngingsvraag) flink toenemen. Opgebouwde kennis en ervaring dreigen daarmee verloren te gaan. Tegelijk zijn door de ontgroening minder jongeren beschikbaar en kunnen openvallende vacatures niet vervuld worden. De arbeidsmarktproblemen die hierdoor ontstaan hebben grote gevolgen. Het is hoog tijd voor een omslag in het denken over ouderen en werk, niet alleen vanuit economische motieven, maar ook om ouderen meer mogelijkheden te geven zich te blijven ontwikkelen in werksituaties. In deze visie staat het leeftijdsbewust personeelsbeleid centraal. Er zullen grote inspanningen moeten worden gedaan om de rijksoverheid en werkgevers ertoe te bewegen betere mogelijkheden te creëren voor zowel oudere werkzoekenden als werkenden. De centrale overheid stimuleert krachtig het voeren van leeftijdsbewust personeelsbeleid. Zij ondersteunt dat met fondsen in het kader van de Stimuleringsregeling leeftijdsbewust personeelsbeleid 2004. Die regeling is bedoeld als aanjager om een omslag te realiseren in het denken over ouderen en werk. De regeling is niet eenvoudig toepasbaar. Voor het gebruik ervan zullen m.n. bedrijven in het MKB extra ondersteuning nodig hebben. Om een bijdrage te leveren aan de oplossing van de gevolgen van vergrijzingsproblematiek voor de arbeidsmarkt is PSW arbeidsmarktadvies al in 1999 gestart met het experimentele project WerkWijzer in Breda. De belangrijkste opdracht van WerkWijzer was een omslag te realiseren in het denken over ouderen en werk door het op regionaal niveau verstrekken van voorlichting en advies en het uivoeren van concrete voorbeeldprojecten met sectoren en branches. Doelgroep van WerkWijzer zijn de werkende en werkloze ouderen zelf, maar vooral ook werkgevers.
Beoogd resultaat
De formule van het project WerkWijzer waarbij met concrete activiteiten op regionaal niveau zichtbaar wordt gemaakt wat werkgevers en werknemers concreet kunnen doen, blijkt een succes. De landelijke ‘Taskforce Ouderen en Arbeid’ heeft WerkWijze r geadopteerd als ‘good practice’ en ook op Europees niveau is dit project erkend als succesvolle methode. Op dit moment wordt in 4 regio’s in Nederland (Breda, Eindhoven, Enschede, Heerenveen) een project WerkWijzer uitgevoerd. Begin 2005 gaan ook projecten in de provincie Zeeland, en in de gemeenten ’s-Hertogenbosch en Tilburg van start. 1. Er is een Expertisecentrum ouderen, werk en leeftijdsbewust personeelsbeleid Parkstad Limburg. 2. Tien bedrijven, organisaties of instellingen hebben ervaring opgedaan met leeftijdsbewust personeelsbeleid.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
69
met leeftijdsbewust personeelsbeleid. 3. Er is een mentaliteitsverandering opgetreden rond de participatie van ouderen in het arbeidsproces. 4. Er is een basis gelegd om leeftijdsbewust personeelsbeleid tot common sense te maken in Parkstad Limburg.
Tussendoelen
5. Meer ouderen tussen 55-64 jaar zijn (cfm. de Lissabondoelen) behouden voor het arbeidsproces. Concept-projectplan WerkWijzer ombouwen tot projectplan.
Middelen: Menskracht
Projectleider te leveren door WerkWijzer.
Geld
Eerste raming € 250.000.
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
Twee jaar
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties
Parkstad Limburg. WerkWijzer. Bedrijven, organisaties en instellingen in Parkstad Limburg, MKB Limburg, gemeenten, provincie Limburg, organisaties van werknemers. Uitzoeken.
Te raadplegen Evaluatie
Nader in te vullen.
v Subdoel 1.2.4
Senioren in Parkstad Limburg zijn voor het arbeidsproces behouden of keren daarin terug en zij benutten, actualiseren en dragen hun kennis en vakmanschap over.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
70
Actie 1.2.4.3 terug
Toelichting
Ontwikkel programma´s voor leeftijdsbewust personeelsbeleid voor medioren, waarin leidinggevenden leren hoe ze medewerkers kunnen blijven motiveren, hoe ze hen leren tegenslagen in de werkomgeving te relativeren (de zingevingsvraag rondom arbeid) en hoe zij mensen kunnen revitaliseren. Ontwikkel innovatieve projecten en initiatieven waarmee specifieke regionale aspecten op dit terrein kunnen worden aangepakt, zodat medioren zonder de onderbreking door burnouts of langdurig ziekteverlof in het arbeidsproces blijven. Op steeds jongere leeftijd lopen medewerkers vast in hun werk. De oorzaken zijn vaak veelzijdig: gebrek aan uitdaging, stroef verlopende contacten met collega´s en/of leidinggevenden, of door afnemende werklust als gevolg van problemen in de privésfeer die doorwerken op de werkvloer. Voor velen ligt er geen midlife-crises rond het 45ste levensjaar in het verschiet, maar een pre- midlifecrisis rond het 35ste levensjaar of zelfs nog eerder. Daar moet, meer dan ooit het geval is geweest, gericht beleid op worden ontwikkeld onder het motto: voorkomen is beter dan genezen. Op grote schaal worden nu middelen ingezet in de curatieve sfeer (genezing), terwijl met het inzetten van een (beperkt) deel van die middelen in de preventieve sfeer veel problemen in de midlife en pre- midlife van de huidige actieve generatie kunnen worden voorkomen.
Tussendoelen
De omslag van verzorgingsstaat naar verzekeringsstaat, met meer eigen verantwoordelijkheid voor alle partijen, betekent dat werkgevers er steeds meer baat bij hebben dat zij hun medewerkers koesteren als het belangrijkste kapitaal in hun organisatie. Leidinggevenden zijn toegerust om de risico´s op burnouts bij personeel te dempen. Medioren verrichten zinvol werk en zijn behouden voor de arbeidsmarkt. Opstellen van een Plan van aanpak.
Middelen: Menskracht
Projectbegeleider vanuit MCBrain
Beoogd resultaat
Geld
Uitzoeken
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
Uitzoeken
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
McBrain
Geallieerden
Bedrijven, organisaties en instellingen in Parkstad Limburg, MKB
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
71
Al lopende acties
Limburg, gemeenten, provincie Limburg, organisaties van werknemers. Uitzoeken
Te raadplegen
Uitzoeken
Evaluatie
Nader in te vullen.
v Subdoel 1.2.4
Actie 1.2.4.4 terug
Toelichting
Senioren in Parkstad Limburg zijn voor het arbeidsproces behouden of keren daarin terug en zij benutten, actualiseren en dragen hun kennis en vakmanschap over. Zet senioren die vertrouwd zijn met de praktijk van dienstverlening rondom financiële aspecten op de terreinen wonen, verzekeren, lijfrentes en andere aanvullende financiële oudedagsvoorzieningen in bij het onderwijs volgens het vernieuwde curriculum van de opleiding Consumentenzaken van de Hogeschool Zuyd. De vierjarige opleiding Facility Management (800 studenten en 45 medewerkers) leidt op voor leidinggevende functies in vier werkvelden (of profielen): Facility Management Vastgoed Management Consumentenzaken Tourism & Event Management. Het profiel Consumentenzaken leidt op tot verhuurmakelaar, tot woonconsulent bij woningcorporaties, makelaars bij makelaarskantoren, accountmanagers en bankshopmangers bij commerciële banken, en tot budgetadviseurs bij gemeentelijke kredietbanken en sociale diensten.
Beoogd resultaat
Het curriculum van de opleiding Facility Management profiel Consumentenzaken wordt thans herzien met als doel de opleiding competentie gerichter te maken. Uitgangspunt hierbij zijn de kerntaken van de functies makelaar of woonconsulent bij resp. woningcorporaties makelaarskantoren; accountmanagers en bankshopmanagers bij commerciële banken en budgetadviseurs bij Gemeentelijke Kredietbanken en Sociale Diensten. Deze kerntaken worden geanalyseerd naar uit te voeren werkwijzen, benodigde kennis, vaardigheden en houding. Middels verschillende werkvormen zoals studieopdrachten, vaardigheidsopdrachten, hoorcolleges en presentaties worden deze werkwijzen, de kennis en de vaardigheden aangeleerd en de bijbehorende attitude bijgebracht. Om onze studenten goed voor hun functie te kunnen opleiden heeft het profiel behoefte aan mensen die de betreffende praktijk kennen en hun kennis en vaardigheden aan studenten kunnen overdragen Studenten weten hoe zij de toekomstige (oudere) consument moeten benaderen. Kostbare kennis en vaardigheden van ouderen zijn behouden en overgedragen aan jongere generaties.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
72
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties
Ouderen zijn behouden voor het arbeidsproces of daarin teruggekeerd. Ouderen blijven vitaal. Overdracht van kennis en vaardigheden naar jongeren. Het bepalen van de exacte behoefte aan expertise vanuit de praktijk per blok. doelstelling: functieprofielen per blok en capaciteit. Het werven en selecteren van de senioren; doelstelling: aantal kandidaten. Het overeenkomen van de voorwaarden; doelstelling: arbeidsvoorwaarden, aantal vervulde vacatures. Het trainen van de senioren ( curriculum, onderwijsconcept, nabespreking opdrachten, assessment); doelstelling: trainingsprogramma. Projectleider (profielcoördinator) te leveren door de Faculteit Facility Management van de Hogeschool Zuyd (0,5 fte in 2005 daarna 0,25 fte). Docenten/senioren. Opstartfase en 2005 € 40.000. In Hogeschool Zuyd aanwezig. In Hogeschool Zuyd aanwezig. Opstart september 2005. Uitvoering januari 2006, permanente activiteit. Hogeschool Zuyd. Hogeschool Zuyd, Faculteit Facility Management (directie en profielcoördinator MCZ). Hogeschool Zuyd, College van Bestuur, Diensten, provincie Limburg, Regio Parkstad Limburg. Dit is een lopende actie. Zie ook Hogeschool Zuyd actie Maatwerk (competentiegericht onderwijs).
Te raadplegen Evaluatie
Tevredenheidsmeting studenten en senioren, planning, budgetrealisatie.
v Subdoel 1.2.4
Actie 1.2.4.5 terug Toelichting
Senioren in Parkstad Limburg zijn voor het arbeidsproces behouden of keren daarin terug en zij benutten, actualiseren en dragen hun kennis en vakmanschap over. Ontwikkel een set instrumenten waarmee bedrijven in de Metalelektro (en ook andere sectoren) inhoud kunnen geven aan demografisch veranderingsmanagement. De technische sectoren kampen naast een verminderde instroom van jongeren eveneens met een vergrijzende populatie werkenden. De beeldvorming over en benutting van oudere werknemers is nog onvoldoende goed ontwikkeld opdat werkgevers strategisch ouderenbeleid kunnen ontwikkelen. Artikel 6 van het Europees Sociaal Fonds ondersteunt innovatieve acties
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
73
ter bevordering van nieuwe benaderingen op het gebied van veranderingsmanagement. In 2005 moeten de innovatieve acties aandacht besteden aan “demografisch veranderingsmanagement” met het oog op de ondersteuning van innovatieve initiatieven ter bevordering van het actief ouder worden en de vergroting van de arbeidsparticipatie onder oudere werknemers. De subsidiabele acties omvatten proefprojecten die gericht zijn op de uitwisseling van informatie en de overdracht van ervaring en goede praktijken. De projecten moeten echter een duidelijk onderwerp hebben en "peer review" in het project betrekken als onderdeel van een gestructureerd vergelijkend of benchmarkingproces; overdracht en aanpassing van bestaande benaderingen, instrumenten en goede praktijken en/of ontwikkeling en uittesten van nieuwe modelbenaderingen. Onderwerpen voor proefprojecten zijn: . Anticipatie op de vergrijzing en werkgelegenheidstrends in een specifieke context. . Ontwikkeling van strategieën inzake leeftijdsbeheer en investeringen in human resources. . Ontwikkeling en beproeving van alternatieve werkregelingen op bedrijfsniveau. . Ontwikkelen en uittesten van nieuwe wijzen van opleiding voor oudere werknemers. . Vergroting van het bewustzijn van het potentieel van oudere werknemers. . Ontwikkeling van alternatieve strategieën voor de verandering van de praktijk waarbij vervroegde uittreding wordt gebruikt als oplossing voor bedrijfsherstructurering. De sector Metalelektro kent op korte termijn een personeelstekort door de groeiende vergrijzing en de afvloeiing van personeel (zie achtergrond van het project). De arbeidsparticipatie van ouderen dient te worden verhoogd (c.q. de oudere werknemers dienen (langer) employable te blijven) om voornoemd knelpunt van het personeelstekort op te lossen.
Bij integraal personeelsbeleid ligt de sleutel tot een grotere arbeidsparticipatie. Daarbij horen ook inspanningen gericht op werknemers jonger dan vijftig jaar. Vanaf deze leeftijd nemen uittredingsvoornemens steeds vastere vormen aan. Derhalve dient beleid erop gericht te zijn ervoor te zorgen dat werknemers tijdig kunnen inspelen op de wenselijkheid van langer werken: lichamelijk, mentaal en qua kennis en vaardigheden. Integraal Personeelsbeleid voor alle leeftijden komt nog betrekkelijk weinig voor. Te vaak kiezen bedrijven voor ontzien, verlichtende taakaanpassing en vroegtijdig vertrek. De nieuwe ‘roadmap’ die het consortium beoogt te ontwikkelen dient derhalve de bedrijven te helpen belemmeringen te herkennen (bewustwording, beeldvorming), weg te nemen (nieuw beleid) en te voorkomen (instrumenten). Dit betekent: Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
74
1. De bewustwording binnen bedrijven, bij zowel werkgever als werknemer, van mogelijkheden en capaciteiten van de oudere werknemer vergroten. 2. De beeldvorming over de oudere werknemers bij werkgevers veranderen. 3. Inzicht krijgen in mogelijkheden en capaciteiten voor langere arbeidsparticipatie, voorgeschreven carrièrepaden doorbreken. 4. Vergroten flexibele inzet door leeftijdsbestendigheid van functies te verbeteren, functies en competenties te koppelen en eventuele bedrijfsoverstijgende c.q. brancheoverstijgende barrières weg te nemen. 5. Adviseren over levensfasebewust personeelsbeleid, daarbij concrete handvatten en hulpmiddelen (‘toolbox’) aanreiken om tot oplossingen te komen. 6. Arbeidstoekomstverkenningen om toekomstige problemen te voorkomen. Onderdelen van de ‘toolbox’ zullen in ieder geval zijn een bedrijfscan, een checklist leeftijd (leeftijdsspiegel), leeftijdsprojectie (methode om de toekomstige leeftijdsopbouw van een onderneming, bedrijfsonderdeel, afdeling, sector of regio vast te stellen of in te schatten) en een (self-)assessment tool voor de oudere medewerker (vaststellen behoefte, bereidheid en vermogen).
Beoogd resultaat Tussendoelen
Om de ‘roadmap’ op de juiste manier te benutten zal tevens een handleiding worden ontwikkeld voor de “employability-adviseur”. Het betreft een handleiding voor de mensen in de buitendienst van enkele partners (Kenteq, VTL, Technocentrum, PSW) waarmee zij naar de resultaten in de bedrijven kunnen presenteren (zie “mainstreaming”) en die hen handvaten biedt voor de advisering en implementatie. De arbeidsparticipatie van ouderen in de Metalelektro is verhoogd. De volgende tussendoelen worden gerealiseerd (fasen in project): 1. Het vaststellen van huidige best practises van integraal personeelsbeleid (Nederland, Zweden, Duitsland, Europa, andere sectoren): benchmarking, "peer review". 2. Inzicht krijgen in de capaciteiten en wensen van de oudere medewerker. 3. Identificeren van elementen in de best practises die in de nieuwe ‘roadmap’ kunnen worden opgenomen. 4. Identificeren van hiaten/tegenstellingen in huidige beleid van betrokken actoren ten aanzien van de mogelijke ondersteuning/versterking van best practises. 5. Integreren van alle inzichten in een nieuwe methode voor integraal personeelsbeleid. 6. Opstellen adviezen aan betrokken actoren voor verbeteringen; 7. identificeren hiaten en mogelijkheden in opleidingsprogramma’s in de competentiegerichte kwalificatiestructuur. 8. Brede verspreiding van projectresultaten en waar mogelijk vertaling in beleid.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
75
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden
Al lopende acties Te raadplegen
(Subsidie)beschikking wordt verwacht in augustus 2005. Start van het project per 1 oktober 2005. Looptijd tot 1 oktober 2007. Kenteq, Kenniscentrum voor technisch vakmanschap. Fritz Change AB (Zweden), Bombardier (Duitsland), Nedcar (Nederland), PSW arbeidsmarktadvies, (Nederland), B+I Groep (Nederland), Technocentrum de Vallei (Nederland), Geerts & Schaepkens (Nederland), Maecon (Nederland), VTL (Nederland), provincie Limburg. Dit is een lopende actie. Tijdens het project vindt afstemming plaats met de scholingsfondsen Stichting A+O, OOM en OTIB. In samenwerking met de provincie Limburg worden in het zuiden van Nederland projecten gezocht die aansluiting vinden bij het projectplan.
Evaluatie v Subdoel 1.2.4
Actie 1.2.4.9 terug
Toelichting
Senioren in Parkstad Limburg zijn voor het arbeidsproces behouden of keren daarin terug en zij benutten, actualiseren en dragen hun kennis en vakmanschap over. Het Ministerie van OC&W stelt middelen ter beschikking conform de uitgangspunten van de reguliere onderwijsfinanciering, inclusief het stelsel van beurzen en leningen voor studie van oudere werknemers of herintreders op de arbeidsmarkt. Dit gebeurt op basis van een samenwerkingsconvena nt met instellingen voor beroepsonderwijs en werkgeversorganisaties in Parkstad Limburg. Voor veel oudere (< 30 jaar) werknemers is het noodzakelijk om bijher- of omscholingsprogramma’s uit te voeren om ze voor de langere termijn geschikt te houden voor de arbeidsmarkt. Voor meer ingrijpende opleidingen waarvoor het noodzakelijk is om een (parttime) dagopleiding te volgen ontbreken de middelen, terwijl de regulier opleidingsmiddelen hiervoor niet meer ter beschikking staan. Met OC&W worden afspraken gemaakt over het inzetten van deze middelen, terwijl aan de andere kant College/schoolgelden worden betaald door de werkgever (O&O fondsen) of de uitkeringsinstantie. Voor een proefperiode van 4 jaar worden hiermee ervaringen opgedaan, waarna deze in een structurele regeling worden omgezet.
Beoogd resultaat Tussendoelen
n.v.t.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
76
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Onderwijsinstellingen en OC&W
Uitvoering
Onderwijsinstellingen, Werkgeversorganisaties
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie v Subdoel 1.3.2 Actie 1.3.2.2 terug Toelichting
Het onderwijs in Parkstad Limburg heeft zijn verantwoordelijkheid genomen voor bevordering van de toegang tot de arbeidsmarkt. Richt een stage- en werkbemiddelingsbureau op voor een sluitende instroom van stagiaires vanuit het beroepsonderwijs naar technische bedrijven en een doorstroom naar gegarandeerde banen in de techniek. In de technische branche is grote behoefte aan goed opgeleid personeel, in het technisch onderwijs is behoefte aan voldoende goede stageplaatsen en technisch opgeleide afgestudeerden hebben behoefte aan perspectief op de arbeidsmarkt in de regio. Via een sluitend systeem van stage en werkbemiddeling kan dit worden gerealiseerd.
Beoogd resultaat Tussendoelen
n.v.t.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
77
Tijdpad Verantwoordelijke
Onderwijsinstellingen en werkgevers in de techniek.
Uitvoering
Stagebureau van de Hogeschool Zuyd
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie v Subdoel 1.3.2 Actie 1.3.2.3 terug Toelichting
Het onderwijs in Parkstad Limburg heeft zijn verantwoordelijkheid genomen voor bevordering van de toegang tot de arbeidsmarkt. Verhoog significant het aantal allochtone studenten dat zich inschrijft voor een HBO-opleiding binnen Hogeschool Zuyd. Bijna 20 % van de bevolking in Limburg is van allochtone herkomst; in Parkstad Limburg ongeveer 8%. In de studentenpopulatie van de Hogeschool Zuyd is het percentage allochtone studenten aanzienlijk lager dan die 20%, respectievelijk 8% (minder dan 5%). De Hogeschool Zuyd voelt het als haar verantwoordelijkheid om in haar opleidingsaanbod zoveel mogelijk maatwerk te leveren. Die intentie krijgt vorm in het hogeschoolbrede programma “Maatwerk”. Onderdeel van dat programma is het project “MIDAS” (Maatwerk bij de In- en Doorstroom van Allochtone Studenten).
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Binnen MIDAS wordt hogeschoolbreed geprobeerd de instroom van allochtone studenten van niet-westerse herkomst te vergroten. De aandacht gaat hierbij voornamelijk uit naar de doorstroming MBOHBO. Het voedingsgebied van de Hogeschool Zuyd is met name de provincie Limburg (voornamelijk Zuid en Midden Limburg). Een evenredig deel van alle bevolkingsgroepen neemt deel aan het hoger onderwijs (m.n. het HBO). Het aantal allochtonen studenten binnen Hogeschool Zuyd is een afspiegeling van de maatschappelijke verhoudingen. Werving, selectie en training van HBO-studenten die (potentiële) MBOstudenten voorlichten en begeleiden gedurende het studiejaar 2004/2005 (studentmentoren). Intensieve contacten met MBO-verantwoordelijken en MBO-studenten. Een verdubbeling van het aantal allochtone studenten in het studiejaar 2005 - 2006. 0,5 fte MIDAS-instroommanagement, ca. 0,5 fte vanuit de opleidingen,
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
78
Geld
studenten voor de begeleiding van (MBO-)studenten. N.v.t.
Apparatuur
Informatie over opleiding en beroep.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
Juli 2004 - Juli 2005.
Verantwoordelijke
Project MIDAS (projectleider).
Uitvoering
Project MIDAS (instroommanagement).
Geallieerden
Te raadplegen
Regionale MBO’s: Arcus College, Gilde en Leeuwenborgh, ECHO (expertisecentrum diversiteit), Collega-instituten HO (HBO’s en Universiteiten). Voorlichting naar MBO’s. Werving en selectie van studentmentoren. N.v.t.
Evaluatie
In juni komt een eindrapport van het totale project MIDAS.
Al lopende acties
v Subdoel 1.3.2. Actie 1.3.2.4 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Het onderwijs in Parkstad Limburg heeft zijn verantwoordelijkheid genomen voor bevordering van de toegang tot de arbeidsmarkt. Verhoog significant het aantal allochtone studenten dat met goed gevolg een HBO-opleiding voltooit aan Hogeschool Zuyd. Het aantal studenten dat afhaakt gedurende het eerste jaar van hun studie is te hoog; het percentage studenten van allochtone herkomst is nog significant hoger. Dit komt voor een deel door een verkeerde studiekeuze (verbetering voorlichting bij de instroom!) en door “startproblemen” gedurende het eerste jaar (specifieke begeleiding en ondersteuning!) 12 Faculteiten (van de 20) van Hogeschool Zuyd zijn betrokken bij het project; waarschijnlijk zal dit aantal nog groeien. Het project richt zich met name op de extra begeleiding tijdens het eerste studiejaar (de propedeuse). Uitvalpercentages van autochtone en allochtone studenten zijn niet significant verschillend. Het aanbieden van een individuele begeleiding door docenten (propedeusebegeleiders, mentoren en decanen) en ouderejaars studenten (studentmentoren). Het aanbieden van individuele hulp bij diverse vakken (m.n. door ouderejaars studenten). Het aanbieden van taalondersteuning op de drie verschillende vestigingsplaatsen van Hogeschool Zuyd.
Middelen: Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
79
Menskracht
Geld
3 x 0,2 fte doorstroomcoördinatoren. Verhoogde inzet van begeleiding door mentoren. Inzet van studenten bij de individuele begeleiding (studenttutoren). Taaldocent (ca. 0,2 fte). N.v.t.
Apparatuur
Talencentra en Internet leerplatform.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
Juli 2004 - Juli 2005.
Verantwoordelijke
Project MIDAS.
Uitvoering
Project MIDAS (3 doorstroomcoördinatoren).
Geallieerden
ECHO (expertisecentrum diversiteit), Collega- instituten HO (HBO’s en Universiteiten) en Key Language Learning BV. Extra begeleiding voor individuele allochtone eerstejaars studenten. Werving, selectie en training van studenttutoren. Taalondersteuning voor ca. 25 studenten.
Al lopende acties
Te raadplegen Evaluatie
In juni komt een eindrapport van het totale project MIDAS.
v Subdoel 1.3.2 Actie 1.3.2.7 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Het onderwijs in Parkstad Limburg heeft zijn verantwoordelijkheid genomen voor bevordering van de toegang tot de arbeidsmarkt. Ontwikkel een Literair paspoort. Parkstadbreed kan de geletterdheid worden bevorderd door het ontwikkelen van een Literair Paspoort. Onderdelen van het paspoort zijn onder andere: algemene en thema- leeskringen, literaire avonden en lezingen, boek en film, boek en theater. Een variant van het paspoort zou ontwikkeld kunnen worden voor de jeugd (zie ook uitgewerkt voorstel BAZAR voor VMBO leerlingen) in Parkstad. Versterking van de geletterdheid van de Parkstad-bewoners Attractief aanbod voor geletterde nieuwkomers Versterking van een positief cultureel imago van de regio Versterking en beter gebruik van de wederzijdse literair-culturele voorzieningen. Naar voorbeeld van andere regio’s wordt een stichting voor literaireducatieve activiteiten in het leven geroepen (bijvoorbeeld zoals de VLAM in Maastricht). In kaart brengen van potentiële deelnemers. Afstemmen van het programma, c.q. uitwerken van kortingsformules Het creëren van een nieuw aanbod: themaleeskringen, website, literaire wandelingen, literaire uitstapjes in de regio, ontwikkeling van het pas en pr rondom het pas en de activiteiten voor parkstadbewoners en toeristen.
Middelen: Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
80
Menskracht Geld
Apparatuur Ruimte Tijdpad
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden
Al lopende acties Te raadplegen
Aan te bevelen is de spreiding van 0,56 formatie over een jaar om de structuur optimaal te kunnen uitzetten. 80.000 euro voor een website Parkstad-Literair, ontwikkeling van kanten-klaar promotiemateriaal voor de deelnemers aan het paspoort en een programmering van twee jaar Afhankelijk van de activiteiten. Vaak op locatie aanwezig. De activiteiten vinden op diverse locaties in Parkstad plaats. De coördinatie kan vanuit willekeurig welke plek. Tussen het startschot en het eerste naar buiten treden liggen vier maanden, afhankelijk van het tijdstip van begin. September 2005 starten met eerste activiteiten, het complete paspoort ligt er binnen een jaar en kan in het volgjaar bijgesteld worden. Gezamenlijke Parkstad Limburg-bibliotheken. De coördinatie ligt in handen van de Parkstad-Bibliotheken in samenwerking met de Stichting. Regioredactie van de Limburgse kranten. Boekhandels, theaters, culturele instellingen, Stichtingen die al op literair gebied actief zijn zoals het ‘Poëziefestival in Landgraaf’, samenwerking over de grens met het Literaturbûro van de EUREGIO bijvoorbeeld. Voor de themaleeskringen ook samenwerking met o.a. de Horeca om een ‘culinaire leeskring’ te starten. In heel Parkstad vinden op bescheiden schaal literaire activiteiten plaats. Parkstad staat niet bekend als literaire regio. De volgende tekst is van de website van VLAM , dit is een voorbeeld van hoe de literaire activiteiten te bundelen. Gezien Parkstad ook op alle manieren actief is op literair-cultureel gebied, zijn er legio mogelijkheden informatie m.b.t. dit onderwerp te vergaren. Schrijfstad Maastricht - 'Literatuur in alle talen' Bij Maastricht denk je aan winkelen en eten, niet meteen aan schrijven. Toch bloeit ook hier de literatuur. Het tweejaarlijkse poëziefestival The Maastricht International Poetry Nights trekt veel publiek. En er is een uitgeverij, TIC, die vooral Limburgse dichters en schrijvers de kans geeft in hun eigen dialect te schrijven. Naast het uitgeven van boeken organiseert TIC een jaarlijks evenement, de Lilili-daag, waar aan de hand van een thema de Limburgse cultuur centraal staat. Ook wordt een verzamelbundel in het Limburgs uitgegeven. Niet iedere Limburgse schrijver is overigens gecharmeerd van deze aanpak om zowel Nederlandstalig als Limburgs werk publiceren. De in Sittard opgegroeide schrijver Cyrille Offermans weigerde bijvoorbeeld mee te werken aan een van de bundels. Tijdens een discussiemmiddag hield hij zelfs een betoog onder de titel ‘Waarom ik niet in PLAT-eweg wil staan’. TIC-uitgever Paul Weelen: ‘Zoals iedereen hebben ook schrijvers vooroordelen. Streektaal is in hun ogen dom en het is volgens hen nog veel dommer om daarin te schrijven. Dan maak je geen deel uit van de Literatuur. Dat is volgens ons helemaal niet zo; literatuur kun je in alle talen maken.’ Schrijfcursussen en -opleidingen Vroeger had Maastricht een dependance van Schrijversvakschool 't Colofon, maar organisatorische en politieke problemen maakten daar een einde aan. Tegenwoordig kun je zowel les krijgen bij de bibliotheek van het Centre Ceramique, bij Cumulus en soms bij de Studium Generale van de
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
81
plaatselijke universiteit. Daarnaast heeft Maastricht een aantal zeer bekwame schrijfdocenten. Adressen en weblinks Schrijfopleidingen en -docenten • Centre Ceramique/Bibliotheek Maastricht , Pia Spaan, tel. 043-3505600 • Studium Generale Universiteit Maastricht , Jacques Reiners: 0433883540,.
[email protected] • Kumulus Centrum voor de Kunsten , Postbus 1992, 6201 BZ Maastricht, tel. 043-3505665,
[email protected] • José Franssen, Kleine Looiersstraat 5 C, 6211 JL Maastricht, tel. 0433214672,
[email protected] • Jos Rosenboom, Vossenstraat 7a, 6286 BW Nijswiller, 043-45 11 669,
[email protected] • Jen van Leeuwen, Schellegaard 5a, 6227 GC Maastricht, 043-3672743,
[email protected] Literaire activiteiten en organisaties • Stichting The Maastricht International Poetry Nights, Hans van de Waarsenburg, Rogneurdonk 17, 6218 HG Maastricht, tel. 043-3433498,
[email protected] • Literaire wandeling 'Maastricht door de ogen van schrijvers en dichters’, Stichting Literaire Wandelingen Maastricht, Nelie Krikke, tel. +31-(0)43362.44.06. • Vlam, Vereniging Literaire Activiteiten Maastricht, Post Apart 35006, 6200 ZB Maastricht, 043-3215035,
[email protected] • Centre Ceramique,elke eerste donderdag van de maand, o.a. ‘Letters bij de Lunch’, literair lunchpauzeprogramma • Veldeke , Verening rond de streektaal Limburgs, met diverse activiteiten. Uitgeverijen/Tijdschriften • Uitgeverij TIC, Theodoor Schaepkensstraat 32, 6221 VZ Maastricht,
[email protected], tel. 043-3262414 • Vlam, Schaliedekkersdreef 5, 6216 RT Maastricht, 043-3474735, (verschijnt 2 keer per jaar) Boekhandels • Boekhandel De Tribune Kapoenstraat 8, 6211 KW Maastricht, tel. 0433251978,
[email protected], • Plantage Boekhandel Bergmans, Nieuwstraat 7-9, 6211CR Maastricht, tel. 043-3210825 Aanvullingen, verbeteringen of opmerkingen? Mail ons op
[email protected] . © 2000-2005 Stichting Schrijven, alle rechten voorbehouden. Privacy / Disclaimer
Evaluatie
Driemaandelijks: criteria naamsbekendheid, acceptatie door bevolking parkstad.
v Subdoel 1.3.2 Actie 1.3.2.8 terug Toelichting
Het onderwijs in Parkstad Limburg heeft zijn verantwoordelijkheid genomen voor bevordering van de toegang tot de arbeidsmarkt. Bouw het Virtueel inburgeringloket verder uit. Als Parkstad Limburg in de toekomst mensen van buiten moet aantrekken, dan zullen dat niet alleen Nederlanders zijn, maar wellicht in toenemende mate ook buitenlanders. Het virtuele inburgeringsloket
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
82
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
moet door middel van meertalige informatie zowel nieuw- als oudkomers informatie bieden die hun in staat stelt te participeren in de Nederlandse samenleving. Bijdrage leveren aan de zelfredzaamheid, sociale cohesie en de sociale insluiting van burgers in de wijken. Verbetering van de beheersing van de Nederlandse taal en kennis van de Nederlandse samenleving. • Ter beschikking stellen van apparatuur, software en andere media, zodat anderstaligen toegang hebben tot voor hen relevante informatie • Ter beschikking stellen van apparatuur en software voor het leren van Nederlands op individuele basis • Initiëren van en ruimte geven voor cursussen voor deze doelgroep Beheer apparatuur 0,5 uur per maand per locatie Beheer collectie: 2 uur per maand alle locaties Ondersteuning gebruikers 2 uur per week per locatie Promotie/contacten onderhouden met organisaties
Geld Apparatuur
Afhankelijk van de locatie 1 of 2 pc’s toegewezen voor dit project.
Ruimte
Cursusruimte in enkele grotere locaties.
Tijdpad Verantwoordelijke
Gezamenlijke Parkstad Limburg-bibliotheken.
Uitvoering Geallieerden
Welzijnswerk en sociale diensten van de Parkstad Limburg- gemeenten.
Al lopende acties
Op kleine schaal is er al gestart met ter beschikking stellen van informatie. Er is echter nog niets gedaan aan het zoeken van partners en het doen van promotie in verband met ontbrekende middelen.
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 1.3.2 Actie 1.3.2.9 terug Toelichting
Het onderwijs in Parkstad Limburg heeft zijn verantwoordelijkheid genomen voor bevordering van de toegang tot de arbeidsmarkt. Ontwikkel het project Leesbevordering Bazar. De Raad van Cultuur heeft januari 2005 geadviseerd dat de overheid ontlezing moet aanpakken. “Experimenten die het lezen bevorderen, dienen een duidelijke structuur krijgen.” Zo staatssecretaris M. van der
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
83
Laan in De Limburger dd. 21.01.05. Vooral VMBO-scholieren - een groeiende groep Parkstad Limburg-leerlingen - krijgt in verregaande mate met ontlezing te maken. Het landelijk ontwikkelde leesbevorderingsprogramma Bazar werkt op diverse plekken in Nederland met een goede score aan de verhoging van geletterdheid van VMBO-leerlingen. Het geeft een structurele invulling aan de leesbevordering in het VMBO.
Apparatuur
Doel van Bazar is om VMBO- leerlingen met plezier bezig te laten zijn met diverse vormen van fictie en non- fictie en tevens te laten deelnemen aan verschillende culturele activiteiten. Omdat lezen niet saai of schools wordt gepresenteerd, worden veel leesactiviteiten gekoppeld aan andere culturele activiteiten zoals film, museumbezoek en theater. De geletterdheid van de VMBO-leerlingen in Parkstad Limburg is vergroot en hun ‘culturele kenniscanon’ is uitgebreid. Vergroten van het enthousiasme van de docenten Nederlands voor het aanleren van leesplezier. Het in contact brengen van VMBO-leerlingen met culturele zaken zoals een ontmoeting met een schrijver/ bezoek theater of tentoonstelling Zie bijlage. Afhankelijk van aantal scholen en omvang van de klassen Aanstellen coördinator: Per leerjaar 20-40 lesuren incl. voorbereiding Materiaal: per leerjaar Personeel: coördinatie Activiteiten: filmbezoek; theater; schrijversbezoek. (deze zjn waarschijnlijk te bekostigen met ckv-vouchers) n.v.t.
Ruimte
n.v.t. vindt plaats op de vmbo scholen
Beoogd resultaat Tussendoelen
Middelen: Menskracht Geld
Tijdpad
Te raadplegen
Kan gefaseerd ingevuld worden te starten met de brugklassen en per schooljaar uitbreiden met één leerjaar. 1e start schooljaar 2005-2006 Gezamenlijke Parkstad Limburg-bibliotheken. Secties Nederlands van de vmbo-scholen i.s.m. de bibliotheken in Parkstad Onderwijsbegeleidingsdienst; Parkstadgemeenten in kader onderwijsachterstandenbeleid; Theaters en culturele podia Bazar is een landelijk project. Onderdelen van het project worden uitgevoerd, maar hebben tot nu toe geen structurele inbedding gekregen vanwege het ontbreken van mensen en middelen. Literatuur rondom het landelijk project Bazar
Evaluatie
Jaarlijkse deelname registreren en kwaliteit bewaken d.m.v. enquêtes
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties
v
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
84
Subdoel 1.3.4 Actie 1.3.4.1 terug Toelichting
Het bedrijfsleven financiert mee aan de infrastructuur voor het MBO, HBO in het technisch onderwijs Werkgevers in de technische sector betalen mee aan de infrastructuur (machines, kennis, programma’s van met sluiting bedreigde noodzakelijke technische opleidingen. In de technische sector is grote behoefte aan goed opgeleid technisch personeel. Dit geld met name in de procesindustrie. Door dalende aantallen leerlingen en een tekort aan leerlingen die voor technische opleidingen kiezen, dreigen noodzakelijke technische opleidingen te moeten sluiten. Door mede zorg te dragen voor een pakket van basis voorzieningen en stimulans voor leerlingen die technische opleidingen kiezen wordt hieraan een halt toegeroepen. Concreet wordt daarbij gedacht aan de volgende elementen: Voor leerlingen die een technische HBO opleiding kiezen wordt uit een door de werkgevers ingesteld studiefonds het collegegeld betaald. Voor leerlingen met goede studieperspectieven wordt een beurs voor doorstuderen ter beschikking gesteld in combinatie met een baangarantie bij een van de technische bedrijven in Parkstad Limburg. Bedrijven in de technische sector betalen mee aan het up to date houden van onderwijsprocessen en machines e.d. aan de nieuwste eisen van ontwikkelingen in de procesindustrie en de techniek, inclusief bijbehorende ICT. De technische onderwijsinstellingen en de werkgevers in de techniek maken hierover met elkaar afspraken en leggen dit vast in een samenwerkingscontract.
Beoogd resultaat Tussendoelen
n.v.t.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Werkgevers in de techniek
Uitvoering
Werkgevers en onderwijsinstellingen in de techniek (Hogeschool Zuyd en Arcus College)
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
n.v.t.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
85
Evaluatie v Subdoel 1.3.5. Actie 1.3.5.1. terug Toelichting
Door een systeem van “opleidingsvouchers” kunnen werknemers hun kennis en bekwaamheid verbeteren en op peil houden. Onderwijs en werkgevers maken de pilot “Individuele Leerrekening”structureel operationeel ten behoeve van werknemers, die hun vakkennis op peil willen houden of verbeteren. Onlangs is de pilot “Individuele Leerrekening” afgesloten. De uitvoering hiervan lag bij Kennisconnect, verbonden aan het Arcus College. Met middelen van het Ministerie van OC&W werden hierbij opleidingsvouchers uitgereikt aan werknemers en werkzoekenden die hiermee beroepsbekwaamheden konden verbeteren. Op zich was de pilot succesvol, echter de middelen vna OC&W waren incidenteel. In samenwerking met OC&W, de onderwijsinstellingen, de gemeenten en de werkgevers wordt dit project structureel herstart. In overleg tussen de partijen worden de voorwaarden herijkt en de grootte en omvang van het aantal vouchers per jaar vastgesteld. Als financiële dekking kunnen dienen: middelen van )C&W, reï ntegratie/scholingsmiddelen van de UWV en de gemeenten en O&O fondsen van de diverse sectoren.
Beoogd resultaat Tussendoelen
n.v.t.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Arcus College, Werkgevers, gemeenten en Min OC&W
Uitvoering
Kennisconnect/Arcus College
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
86
v Subdoel 1.4.1
Actie 1.4.1.1 terug
Toelichting
Beoogd resultaat
De noodzaak van een krimpscenario in de ruimtelijke ordening is vertaald in nieuwe kansen om verouderde woningbouw, bedrijfsgebouwen en infrastructuur te vervangen door nieuwe aan de behoefte van de toekomst aangepaste vormen. Voer een regionaal onderzoek uit naar alle verschijningsvormen van bouwvoorzieningen (in huis en in de openbare ruimte) die speciaal voor ouderen en gehandicapten zijn ontworpen en aangebracht. Transformeer de bevindingen van dat onderzoek tot beleid voor bouw en infrastructuur waarbij dat wat eerst een uitzondering was, nu regel wordt voor alle mensen. Ouderen en gehandicapten zijn volwaardige deelnemers aan de samenleving. Het mag en moet niet nodig zijn om hen steeds weer in een uitzonderingspositie te plaatsen door voor hen specifieke bouwkundige voorzieningen te maken die zijn afgestemd op hun mogelijke beperkingen. Een gehandicapte vindt het niet prettig als hij door een andere ingang, speciaal voor gehandicapten aange legd, een gebouw binnen moet. En waarom zou een oudere met artritisch, en dus niet in staat een klassieke kraan open te draaien, niet voorzien kunnen zijn van kranen waarmee een chirurg werkt zonder met zijn handen aan de kraan te hoeven komen. Maak dus van de uitzondering de regel. Verhef bij nieuwbouw en bij het invullen van de openbare ruimte dat wat nu tot uitzonderingen behoort, specifiek ontworpen en aangebracht voor ouderen en gehandicapten, tot de regel. Maak alle voor ouderen en gehandicapten specifieke deuren, trappen, loopruimten, sanitaire instrumenten, trottoirs, bankjes in het park, et cetera tot de standaard. Ouderen en gehandicapten voelen zich een normaal lid van de samenleving.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Parkstad Limburg
Uitvoering
Parkstad Limburg
Geallieerden Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
87
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 1.4.2
Regelarm, en waar mogelijk regelvrij plannen, bouwen en volkshuisvesten is een motor voor nieuwe arbeid(sproductiviteit).
Actie 1.4.2.1 terug
1. Experimenteer met een bouwteam waarbij de overheidstoetsing niet aan de achterkant maar aan de voorkant plaatsvindt in de persoon van één ambtenaar die een bouwplan integraal kan overzien én het mandaat heeft om het groene licht te geven voor de start van het bouwproces. 2. Creëer een experimentele ruimte waarbij dat bouwen niet belast wordt met bezwaarschriftenprocedures.
Toelichting
Zie ook de toelichting bij Actie 2.2.1.1. Die is qua strekking onverkort van toepassing op de noodzaak tot regelvrij of regelarm bouwen. Bij bouwen in Parkstad Limburg moeten de volgende aspecten in het oog worden gehouden. De bevolking daalt van 254.500 in 1997 naar 197.000 in 2035. Het aantal jongeren neemt af van 42.200 in 1995 naar 24.700 in 2035. Het aantal ouderen neemt toe van 38.300 in 1995 naar 62.600 in 2035. Van de 70-jarigen is ongeveer 55% vrouw, van de 80jarigen ongeveer 65% en van de 90-jarigen ruim 75%. De overgang van de politiek van de groei naar de politiek van de krimp vereist een herziening van de invulling van de openbare ruimte, en daarmee een visie op afbreken, ruimte creëren en nieuw bouwen. Bouwen is een majeure motor voor vernie uwde economische ontwikkeling. Een van de handicaps in het streven naar een gezonde volkshuisvesting is de overmaat aan regels, procedures, toezicht en controle. Wat al ruimschoots is berekend en gemeten door professionele ontwerpers en uitvoerders wordt door overheden nog eens een paar maal overgedaan, liefst ook nog verdeeld over diverse afdelingen en bureaus die geen integrale, maar elk slechts een subsectorale check toepassen. Dit toezicht aan de achterkant van het bouwproces heeft geen of nauwelijks toegevoegde waarde op het vlak van kwaliteit en comfort. Het dient hoogstens administratieve doelen ter (in)dekking van verantwoordelijkheden. Als men kennis neemt van een schematische afbeelding van het doolhof van procedures en beslissingen heeft men niet veel tijd nodig om te beseffen dat het anders kan en moet. Hoe? Dat is niet in één keer duidelijk. Niet alleen de sector van de volkshuisvesting, maar ook die van de gezondheidszorg, het onderwijs en de arbeidsvoorziening zijn volgens het rapport Bewijzen van goede dienstverlening van de Wetenschappelijke Raad voor het
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
88
Beoogd resultaat
dienstverlening van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (december 2004) op sterven na dood wegens de overmaat aan regulering. Daar kan men niet in één stap een einde aan maken. Regelvrij of regelarm bouwen is niet in een paar weken te realiseren. Elke verantwoordelijke bestuurder houdt zijn hart vast voor naar beneden vallende balkons of andere ongelukken die natuurlijk meteen op het conto van ‘regelvrij dus ongecontroleerd’ bouwen worden gezet. Ook al gebeurt dat ook onder het huidige regelvaste systeem. Bovendien bieden juridische voorzieningen talloze mogelijkheden aan burgers om bezwaar aan te tekenen tegen een bouwprocedure die zich niet conform de gelden wettelijke bepalingen voltrekt. Dus de zaak in een keer vrijgeven kan en mag niet. Daarom wordt er voorshands voor gekozen om in stapjes te werken. Eerst in nauw overleg met alle partijen die bij een bouwplan betrokken zijn om de tafel gaan zitten om samen af te spreken hoe het toezicht, de controle en de beoordeling van overheidswege aan de voorkant van een bouwproces kan worden geplaatst (waarbij de toetsende ambtenaar adviseur is), waardoor aanzienlijke tijdsbesparing mogelijk is. Dat kan voornamelijk op lokaal niveau zijn beslag krijgen. Vervolgens moet er overleg plaatsvinden met de centrale overheid om experimentele ruimte te krijgen om met een dergelijk team aan de slag te gaan zonder dat vigerende bezwaarschriftenprocedures het proces kunnen stoppen. Dat vereist dus het verwerven van een overeenstemming met de centrale wetgever, minstens op het niveau van de regering in de vorm van een AmvB die de nodige regelarme ruimte verschaft. Vereenvoudiging van het bouwproces zonder in te boeten aan kwaliteit en veiligheid.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Een team van relevante professionele partijen binnen Parkstad Limburg.
Uitvoering
Woningcorporatie Weller.
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
89
Evaluatie v Subdoel 1.4.3 Actie 1.4.3.1 terug
Toelichting
Beoogd resultaat
Veiligheid is vergroot, bevordert de senioreneconomie en brengt geld in het laatje. Benader gepensioneerde politiefunctionarissen en zet hen in als voorlichter criminaliteitspreventie, als officiële vrijwilliger van de politie of zet ze in voor de handhaving op basis van hun enorme kennis en levenservaring. Kan worden gecombineerd met het wonen in Parkstad Limburg: ‘Een mooie oude dag’. Hoewel de feitelijke onveiligheid afneemt is dat niet het geval met de onveiligheidsgevoelens, zeker niet van de ouderen. Gepensioneerde politiemensen inzetten kan zeer effectief zijn omdat zij kennis, ervaring en hun leeftijd mee hebben. Verhoogde feitelijke veiligheid, verhoogde onveiligheidsgevoelens, bevordering van de arbeidsparticipatie richting 70% en een plezierige oude dag voor voormalige politiemensen.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Burgemeesters van de deelnemende gemeenten.
Uitvoering
Korpschef politie Limburg-Zuid.
Geallieerden
Seniorenraden.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 1.4.3
Veiligheid is vergroot, bevordert de senioreneconomie en brengt geld in
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
90
Actie 1.4.3.6 terug Toelichting
Beoogd resultaat
het laatje. Zet burgervrijwilligers (niet te verwarren met vrijwillige ambtenaren van de politie) in op vrijwillige basis in niet-executieve functies van het politiewerk. De politie kan altijd extra mensen gebruiken voor het niet-executieve werk zodat de echte politiemensen hun core business kunnen blijven uitoefenen. De Raad van Hoofdcommissarissen heeft door middel van de werkgroep ‘Burgers bij de politie’, samen met het adviesbureau Research voor Beleid (Leiden), een toolkit ontworpen voor het werven, selecteren, begeleiden, belonen en trainen van dergelijke burgers. Meer ruimte voor de core business van het echte politiewerk. Meer senioren (op vrijwillige dus niet betaalde basis) in het arbeidsproces.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
Zie Een toolkit voor de inzet van burgers bij de polit ie, Research voor beleid, Leiden november 2003.
Evaluatie v Subdoel 1.4.4
De herinrichting van de openbare ruimte heeft nieuwe kansen gecreëerd voor het ontwikkelen van nieuwe concepten voor mobiliteit.Parkstad Limburg heeft een geï ntegreerd openbaarvervoerconcept, met gratis openbaar vervoer, waarbij alle vervoersmodaliteiten op elkaar zijn afgestemd, ook aansluitend op Duitsland, en richting Maastricht en Hasselt.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
91
Actie 1.4.4.1 terug
Toelichting
Ontwerp een geï ntegreerd openbaarvervoerconcept voor Parkstad Limburg met specifieke en experimentele aandacht voor de openbaarvervoerbehoeften van ouderen. Creëer door herallocatie van budgetten voor specifieke doelgroepen gratis openbaar vervoer in Parkstad Limburg. Introduceer onder de vigeur van de EU en landelijk beleid bussen die rijden op basis van waterstof. Er zijn veel klachten over de kwaliteit van het openbaar vervoer in Parkstad Limburg. Te weinig verbindingen, onvoldoende doorgaande verbindingen, en geen vervoer in de late uren. De decentralisatie van het regionale openbaar vervoer aan de provincies biedt mogelijkheden om een en ander op een eigen leest te schoeien. Daar komt bij dat in de nabijheid van Parkstad Limburg twee belangrijke HSL-knooppunten ontstaan, te weten in Aachen en in Luik. Bovendien gaat de Vlaamse regering in de komende jaren 150 miljoen euro spenderen aan de constructie van vier nieuwe light rail banen in Vlaams Limburg. Investeren in een geï ntegreerd OV-concept in Parkstad Limburg met gratis openbaar vervoer, zal als testing ground voor innovatieve producten en diensten nieuwe economie en werkgelegenheid creëren. De EU promoot de introductie van vervoer dat waterstof als branstof gebruikt. In Amsterdam rijden al enkele bussen op waterstof. Met gebruikmaking van de ervaringen aldaar moet in Parkstad Limburg een begin worden gemaakt met dit alternatief. In dit verband is de motie Dijksma c.s. (29 800 XII, nr. 15) van belang, alsmede het antwoord van de regering daarop. ‘De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende, dat vervoerders te maken krijgen met verschillende financieringsstromen voor vervoer van bijvoorbeeld gehandicapten, zieken en leerlingen; overwegende, dat met ontschotting van deze middelen grote efficiencywinsten kunnen worden behaald en zelfs vervoerders een toegankelijker product aan zouden kunnen bieden dat kan concurreren met bestaande buslijnen; verzoekt de regering in een nader aan te wijzen vervoersregio een experiment te starten met gebundelde inzet van middelen, waarin in ieder geval worden opgenomen WVG, CVV, zittend ziekenvervoer en leerlingenvervoer, en gaat over tot de orde van de dag.’
De minister antwoordt namens het Kabinet als volgt: ‘Er is reeds een initiatief genomen om de mogelijkheden van bundeling van specifieke vervoersvoorzieningen te bezien. Hierover wordt ook een kabinetsstandpunt voorbereid onder leiding van het ministerie van VWS in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning. De planning is dat u daarover in 2005 jaar wordt geï nformeerd. Uw verzoek voor een concreet experiment zal ik hierin meenemen en bespreken met de betrokken decentrale overheden en vervoerders. Binnen mijn (op onderdelen) beperkte sturingsmogelijkheden in deze zal ik mij inzetten voor meer doelmatige en gebruiksvriendelijke vormen van collectief vervoer. De motie wordt gezien als een ondersteuning van het kabinetsbeleid.’
Beoogd resultaat
Beter openbaar vervoer in Parkstad Limburg, gevoegd bij meer economie en werkgelegenheid, en een bijdrage aan een duurzame ecologie.
Tussendoelen Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
92
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Provincie Limburg.
Uitvoering
Parkstad Limburg.
Geallieerden
OV-maatschappijen, Ministerie van VenW.
Al lopende acties Te raadplegen
Gemeente Hasselt, meer in het bijzonder Steve Stevaert, voormalig burgemeester van Hasselt en ontwerper van het gratis OV aldaar, nu voorzitter van de politieke partij SPA. De Nota Mobiliteit, Naar een betrouwbare en voorspelbare bereikbaarheid, van het Ministerie van VenW van september 2004. daarin staan belangrijke passages over een integrale benadering van het OV, p. 50 e.v.
Evaluatie v Subdoel 1.5.1
Actie 1.5.1.1 terug Toelichting
Parkstad Limburg beschikt over een bureau voor regionaal onderzoek en statistiek dat feiten en cijfers verzamelt over de (Eu)regionale economische, sociale en culturele ontwikkelingen, en de beleidsmatige sectorale vertaling daarvan. Richt een regionaal bureau op dat feiten en cijfers verzamelt over de (Eu)regionale economische, sociale en culturele ontwikkelingen, en dat zorgdraagt voor de beleidsmatige sectorale vertaling daarvan. Parkstad Limburg heeft behoefte aan kennis over hoeveel kleine ondernemers er jaarlijks in de gemeente/regio bijkomen, in welke segmenten, hoeveel er failliet gaan en waarom. Parkstad Limburg wil bijvoorbeeld weten welke bedrijven ´morgen´ in de problemen komen en gaan daarmee aan de slag. Het project ´Palet´ wordt bijvoorbeeld weer uit de kast gehaald, opgepoetst en ingezet. Een Nederlandse variant van het Belgische Plato-programma kan worden uitgewerkt Er is dringend behoefte aan een centrale databank onderwijs in Parkstad Limburg zodat wij de resultaten van ons onderwijs kennen.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
93
Beoogd resultaat Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v
Subdoel 1.5.1
Actie 1.5.1.2 terug
Toelichting
Parkstad Limburg beschikt over een bureau voor regionaal onderzoek en statistiek dat feiten en cijfers verzamelt over de (Eu)regionale economische, sociale en culturele ontwikkelingen, en de beleidsmatige sectorale vertaling daarvan. Maak de door Parkstad Limburg opgebouwde kennis toegankelijk voor alle Parkstad Limburgoverheden en private partijen door binnen het bureau voor regionaal onderzoek en statistiek een Parkstad Limburg Informatie Punt (PLIP) in te richten. Doelgroep: Het infopunt heeft een brede doelgroep: van bestuurders tot beleidsvoorbereiders. Bestuurders moeten zelf ook rechtstreeks profiteren van PLIP, ter behoud van bestuurlijk draagvlak. Vorm van output: De output varieert van folder/periodiek van enkele pagina’s op papier (bijvoorbeeld voor bestuurders) tot bestanden die via internet toegankelijk zijn (zoals nu Parkstadmonitor bijvoorbeeld voor beleidsvoorbereiders). Naast deze vraaggestuurde output voor
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
94
doelgroepen, moet PLIP ook de capaciteit hebben om snel kleine adhoc-vragen te kunnen beantwoorden. PLIP functioneert als smeerolie voor het beleidsproces. Inhoud output : De inhoud van de output varieert van hoofdlijnen van ontwikkeling met interpreterende conclusies (bijvoorbeeld voor bestuurders) tot bestanden met details (bijvoorbeeld voor beleidsvoorbereiders). Vorm van informatie : De informatie varieert van eigen cijferbestanden tot signalering van onderzoeken en informatie van anderen. Onderwerpen van info: Het infopunt richt zich op beleidsreleva nte onderwerpen. Het scala van onderwerpen kan dus breed zijn en kan veranderen in de loop van de tijd, afhankelijk van de veranderende beleidsbehoefte. Karakter van PLIP: Het infopunt is een centraal punt, een spil in een netwerk. Bij het infopunt worden gegevens (van andere instanties) verzameld en bewerkt en wordt eventueel onderzoek gedaan, maar het infopunt legt met name ook contacten tussen vrager en aanbieder van informatie.
Beoogd resultaat
Opbouw van PLIP: Ontwerp een kader, contouren en stramien voor PLIP. Breng bestaande relevante zaken in zoals de Parkstadmonitor. Vul PLIP verder, bouw het uit (vraaggestuurd, overeenkomstig prioriteiten vanuit de vraag). Kennis wordt ontsloten en bruikbaar gemaakt voor effectief beleid en uitvoering.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
95
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 1.5.3 Actie 1.5.3.1 terug Toelichting
Er is een regionale SER opgericht Gemeenten en sociale partners in Parkstad Limburg hebben een SER voor Parkstad Limburg opgericht, waarin doelstellingen en bevoegdheden zijn gelegitimeerd. Op diverse terreinen overleggen sociale partners en de lokale overheden met elkaar. Daarbij gaat het over tal van zaken, soms concreet (ontwikkeling van een WTC op Avantis), soms meer abstract (detailhandelsstructuur, aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt). Deze overleggen vinden op allerlei niveaus plaats, soms ingebed in een structuur (Regionaal Platform Arbeidsmarkt), maar meestal niet. Daarbij kom het voor dat over dezelfde onderwerpen in wisselende samenstellingen afwijkende oplossingen worden besproken. Voor een goede sociaal-economische ontwikkeling in de regio is het van belang dit goed met elkaar af te stemmen. Hiermee kan worden voorkomen dat veel tijd en geld verloren gaat door dat partners verschillende keren over dezelfde onderwerpen zonder tastbaar resultaat overleggen of dat contraproductief maatregelen worden ingezet. Deze afstemming zal worden geregeld in een Sociaal Economische Raad Parkstad Limburg, waarin sociale partners en instellingen zijn vertegenwoordigd. Eventueel kan in zogenaamde onderkamers op subbeleid plannen worden voorbereid, zoals de taken van het huidige RPA, bedrijfsterreinen beheer e.d. Deze SER functioneert op basis van een door de partners ondertekend statuut.
Beoogd resultaat Tussendoelen
n.v.t.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
O.P.L.
Uitvoering
O.P.L.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
96
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie v Subdoel 1.5.5 Actie 1.5.5.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen Middelen: Menskracht
Voor het MKB, de ruggengraat van de economie, zijn voorzieningen getroffen om zijn bedrijvigheid te vergemakkelijken. Ontwikkel voor het MKB een interactieve eerste hulp en advies informatiepunt voor vragen rondom ICT, contracten et cetera. Veel bedrijven in het MKB hebben onvoldoende kennis in huis om zelf een volwaardig ICT-beleid te kunnen ontwikkelen of een ICT-afdeling te kunnen opzetten. Bij het aanschaffen van apparatuur of bij het oplossen van problemen kopen zij niet altijd de beste kwaliteit voor de beste prijs. Ook bij het afsluiten van cont racten in het algemeen hebben zij vaak te weinig specifieke kennis in huis om ´eruit te halen wat erin zit´, of blijken de afspraken net anders op papier te zijn gezet dan eigenlijk de bedoeling was. Het MKB vindt snel de weg naar praktische en ook betaalbare oplossingen voor ICT-problemen, en wordt behoed voor missers bij het afsluiten van contracten. Relatief eenvoudige ICT problemen kunnen snel worden verholpen en de relatie tussen bedrijfsleven en onderwijs is verbeterd. Via de vraagbaak zijn concrete oplossingen voor ICT problemen aangedragen. Bedrijfsleven en onderwijs hebben daarvoor informatie aangeleverd. N.v.t.
Apparatuur
Projectteam is samengesteld. Projectleider wordt geleverd door de Hogeschool Zuyd. Budget is afkomstig van Expertisecentrum ICT, Hogeschool Zuyd, Provincie Limburg, EFRO en het (regionale) bedrijfsleven. Beschikbaar gesteld door Expertisecentrum ICT.
Ruimte
Beschikbaar gesteld door Expertisecentrum ICT.
Geld
Tijdpad Verantwoordelijke
Directeur van het Expertisecentrum ICT / Hogeschool Zuyd.
Uitvoering
Directeur van het Expertisecentrum ICT.
Geallieerden
MKB Limburg, Provincie Limburg, EFRO en het (regionale) bedrijfsleven.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
97
Al lopende acties
Dit is een lopende actie.
Te raadplegen
A. Mulder voor meer informatie. 06-41231412 of 045-4000 555
[email protected] Intern door Expertisecentrum ICT.
Evaluatie v Subdoel 1.5.7 Actie 1.5.7.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Wij weten hoeveel cash geld ouderen in Parkstad Limburg beschikbaar hebben. Onderzoek hoeveel cash geld onder senioren in Parkstad Limburg beschikbaar is en ontwerp acties om die zowel voor die senioren als voor de economie zinvol te besteden. Wij weten nu niet hoeveel geld er onder senioren in Parkstad Limburg beschikbaar is, naast eventueel vermogen in onroerend goed. Dat is echter niet contant beschikbaar. Om nieuwe mogelijkheden te creëren voor een goed draaiende senioreneconomie moeten we weten hoeveel er beschikbaar is, en of dat op een of andere wijze ingezet kan worden ten gunste van zowel die senioren als van de regionale economie. Onderzoek in Vlaanderen in 2004 heeft uitgewezen dat daar niet minder dan bijna 3 miljard contant beschikbaar is, op spaarrekeningen en dergelijke. Ongeveer 80.000 euro per Vlaming. Een studie die duidelijkheid verschaft over de omvang van het contante geld onder senioren in Parkstad Limburg, pus een visie op mogelijkheden om dit verstandig aan te wenden.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Parkstad Limburg
Uitvoering
E,til
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
98
Evaluatie v
Subdoel 1.5.8 Actie 1.5.8.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Wij weten hoeveel geld van allochtonen in Parkstad Limburg wordt getransfereerd naar het moederland. Onderzoek hoeveel geld jaarlijks door allochtonen in Parkstad Limburg wordt getransfereerd naar het moederland. De EU hanteert de zogeheten drie R-en in het ontwikkelingsbeleid: Remittance, return, recruitment (terugkerend geld, terugkeerbeleid, recrutering) 8 . In essentie gaat het om de volgende aspecten die voor Parkstad Limburg van belang zijn. Migratie wordt steeds meer gezien als een middel tot armoedebestrijding in de landen die de migranten uitsturen. Het wordt over het algemeen door de ontvangende landen aanvaard als een onvermijdelijke zaak. Tevens groeit de erkenning dat migratie de banden tussen landen van herkomst en gastlanden kan versterken. Uit rapportage van de Wereldbank blijkt dat migranten over de hele wereld in 2001 72,3 miljard dollar hebben overgemaakt via legale kanalen. In 2003 was dat al 80 miljard. Rekening houdend met de hoge transferkosten van legale overboekingen, en met het feit dat er zeer vele illegalen zijn die geen toegang hebben tot de legale transfermogelijkheden schat men de werkelijke transfer op drie keer zo hoog, dus tegen de 250 miljard dollar. In de landen van herkomst betekenen deze overdrachten sociale vangnetten leidend tot een bestaan boven de armoedegrens. Er is een groeiende trend om de gemeenschap van immigranten in de gastlanden te stimuleren elkaar bij te staan, de ontwikkelingen in het land van herkomst te steunen, maar ook om wederzijdse voordelen tussen landen van herkomst en gastlanden te benutten. Bv. het bevorderen van toerisme naar het land van herkomst of het opzetten van bedrijvigheden tussen de landen. We weten niet hoeveel geld door Parkstad-allochtonen wordt getransfereerd naar hun landen van herkomst. We weten ook niet welke wederzijdse economische, sociale en culturele kansen wij daarmee laten liggen. We weten alleen dat meer mensen uit de regio vertrekken dan naar Parkstad Limburg komen (negatieve migratie, ook van autochtonen). We weten ook dat Parkstad Limburg als voormalige Oostelijke Mijnstreek al tientallen jaren een groot contingent allochtonen kent. Vanuit de wetenschap hoeveel geld er door allochtonen vanuit Parkstad Limburg naar moederlanden wordt getransfereerd in staat zijn daaruit economische en cultureel voordeel te halen voor beide zijden.
Tussendoelen 8
Zie The European Policy Centre, Migratie en Ontwikkeling: Fabels en Feiten, EPC-KBF Migration Dialogues, 227 januari 2004. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
99
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Parkstad
Uitvoering
E,til
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 2.1.1 Actie 2.1.1.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
De buurt/wijk is de omgeving waarin Welzijn, Wonen, Zorg en Vrijwilligerswerk worden georganiseerd. Onderzoek de mogelijkheid van het bouwen van een ‘seniorenstad’ in Parkstad Limburg. Uit de Bloemlezing blijkt dat er belangstelling is voor leven in een ouderengemeenschap naar ‘Floridamodel’. Dat komt overeen met de bevindingen van het adviesbureau INBO. Dat bureau kwam begin 2004 na onderzoek tijdens de BouwRai al tot de conclusie dat er in Nederland een potentiële behoefte bestaat aan een ‘seniorenstad’ bij niet minder dan 4 miljoen van de 55-plussers. Het bouwen van een dergelijke gemeenschap is een belangrijke economische motor. Het onderhoud is interessant in het licht van het scheppen van nieuwe banen. Ouderen wonen waar ze graag willen, in een omgeving die geheel op hun menselijke maat is toegesneden, terwijl dat tevens de economie en de werkgelegenheid bevordert.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
100
Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties Te raadplege n
Zie www.inbo.nl, www.archined.nl, www.kenniscentrumwonenzorg.nl, www.seniorenstad.nl, www.procapital.nl.
Evaluatie v Subdoel 2.1.2
Actie 2.1.2.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
De kwaliteit van leven (zinzoekend en zingevend) is bepalend. De lokale cohesie wordt ingevuld door sociale contacten en een zinvolle dagbesteding. Ontwikkel een aanpak voor een multiculturele samenleving op wijkniveau. Niet alleen grote, maar ook kleinere gemeenten hebben te maken met wijken en buurten die zich kenmerken als multiculturele samenleving. Wijk- en buurtcentra, dienstencentra, bewonerscommissie, jongerensoos et cetera hebben of krijgen te maken met veranderingen in de vraag naar ondersteuning. Dat vereist een actieve, wijkgerichte op- en openstelling van (welzijns)instellingen. Een aanpak voor het invullen van de participatie van allochtonen op wijk- en buurtniveau, die aansluit bij hun belevingswereld en achtergronden die als voorbeeld kan dienen voor andere wijken.
Tussendoelen Middelen: Menskracht
Uitzoeken.
Geld
Uitzoeken
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
Actie zo snel mogelijk starten.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
101
Uitvoering
Parkstad Limburg.
Geallieerden Al lopende acties
Parkstad Limburggemeenten, moslimgemeenschap Parkstad Limburg, Overleggroep Minderheden Heerlen. Uitzoeken.
Te raadplegen
www.projectenzorgenwelzijn.nl – www.nizw.nl
Evaluatie
Nader vast te stellen.
v Subdoel 2.1.2
Actie 2.1.2.2 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
De kwaliteit van leven (zinzoekend en zingevend) is bepalend. De lokale cohesie wordt ingevuld door sociale contacten en een zinvolle dagbesteding. Ontwikkel een jeugdmonitor die inzicht geeft in wat de jeugd in Parkstad bezighoudt en wat haar wensen zijn. Het ontwikkelen van een voor de lokale overheden bruikbaar en hanteerbaar instrument om gegevens rond jeugdigen te verzamelen en ontwikkelingen en problematiek goed in beeld te brengen. Het vroegtijdig onderkennen van risicofactoren is voor de lokale overheid en voor (jeugd)hulpverleningsinstellingen van belang om tijdig interventies te kunnen plegen. Daarnaast bestaat er behoefte aan informatie over minder problematische aspecten van de leefwereld van jongeren, zoals het gebruik van en de behoefte aan bepaalde voorzieningen. Een doel van de jeugdmonitor is tevens meer zicht te krijgen op de manifeste en latente zorgvraag op het terrein van de jeugdzorg. Er is geen gedetailleerd inzicht in de ontwikkelingen, problematieken en risicofactoren van de lokale jeugd/jongeren. Er is geen compleet beeld van de leefwereld van jongeren in de gemeente. Er is weinig zicht op de manifeste en latente zorgbehoefte toegespitst op de jeugdzorg. Ter uitvoering van de jeugdmonitor worden de volgende stappen gezet: Statistisch deel: kengetallen verzamelen. Survey: schriftelijke vragenlijst. Groepsgesprekken met jongeren. (Groeps)gesprekken met sleutelfiguren. Plan van aanpak incl. bestandskoppelingen en volgsystemen. Statistische gegevens. Ingevulde vragenlijsten. Verslag gesprekken met sleutelfiguren. Verslag (groeps)gesprekken met jongeren. Eindrapportage incl. samenvatting, conclusies en aanbevelingen.
Middelen: Menskracht
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
102
Geld
Uitzoeken
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Uitvoering van de jeugdmonitor moet qua tijdsbeslag geraamd worden op zes maanden. Gemeenten Parkstad Limburg.
Uitvoering
Spark Result / Maecon Groep.
Geallieerden
Al lopende acties
Lokale overheden, politie en justitie, zorginstellingen en provincie Limburg. Jeugd tussen de 10 en 12 jaar en/of jongeren tussen de 12 en 18 jaar. Uitzoeken.
Te raadplegen
Spark Result.
Evaluatie v Subdoel 2.1.3
Actie 2.1.3.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Door de keuze van het kabinet voor een selectieve verzorgingsstaat is eigen regie, zelfstandigheid en autonomie van burgers het vertrekpunt voor welzijn, wonen, zorg en vrijwilligerswerk. Help alle inwoners van Parkstad Limburg, jong en oud, met het opzetten van een levensloopregeling. Het leven van een mens kent doorgaans enkele markante omslagpunten: de eerste baan, het eerste huis, het eerste kind, het ouderschapsverlof, de sabbatical periode, de lege-nestfase (als de kinderen het huis uit zijn), de pensionering. Velen denken niet of nauwelijks vooruit en komen dan onverwacht in problemen. Door hen die daar behoefte aan hebben te helpen bij het ontwerpen van een visie op het leven op langere termijn kunnen dergelijke problemen worden voorkomen. Door er een Parkstadbreed verzekeringsstelsel aan te koppelen kunnen nieuwe producten en diensten ontstaan. Wellicht is het ook mogelijk om langs deze weg de onvermijdelijke stijging van de premiedruk van 23 naar 31% (de steilste stijging binnen de EU) voor het instandhouden van het sociale stelsel iets te verzachten. Een zo groot mogelijk aantal inwoners in Parkstad Limburg dat mentaal en financieel is voorbereid op markante overgangen in de levensloop.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
103
Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
Zie het levenslooponderzoek door het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, www.nibud.nl. Zie de Aanbevelingen van de Task Force Ouderen en Arbeid o.l.v. Ed Nijpels, www.ouderenenarbeid.nl. Per einde 2004 is de website opgeheven maar het materiaal is via Sociale Zaken te verkrijgen. Zie Stichting Zorg Voor Later, www.zorgvoorlater.com.
Evaluatie v Subdoel 2.1.3
Actie 2.1.3.2 terug Toelichting
Eigen regie, zelfstandigheid en autonomie van burgers is vertrekpunt voor de vormgeving en inrichting van Welzijn, Wonen, Zorg en Vrijwilligerswerk. Werk de achterstand weg die allochtonen en vluchtelingen hebben in de toegang tot informatie over zorgvoorzieningen en het gebruik van communicatiemogelijkheden om die informatie te verwerven. Het aantal allochtone gebruikers van zorgvoorzieningen in de Parkstad Limburg neemt snel toe. Onder andere door het ouder worden van de eerste generatie vroegere gastarbeiders, Molukkers, Surinamers en Antillianen. De toenemende leeftijd brengt gebreken met zich mee. De allochtone bevolking is wat gezondheid betreft steeds ziekten en gebreken. In sommige opzichten wijkt hun gezondheidssituatie nog af van die van de autochtone bevolking. Daarnaast brengt de bijzondere doelgroep vluchtelingen soms een specifieke gezondheidsproblematiek met zich mee. Er zijn ook duidelijke verschillen tussen allochtone en autochtone zorgvragers. Met name de manier waarop zij omgaan met de voorzieningen en voorzieningen met hen, de aanpassingen die ervoor nodig zijn, de culturele achtergrond van waaruit zij denken over voorzieningen, de communicatie met zorgverleners, en de rol die familieleden en anderen daarin spelen.
In samenwerking met het Platform Allochtone Zorgvragers (PAZ) wordt aandacht besteed aan de enorme informatieachterstand bij allochtone zorgvragers in de regio Parkstad Limburg. Het PAZ is actief Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg 104 DEEL II Actieplan 21feb05
allochtone zorgvragers in de regio Parkstad Limburg. Het PAZ is actief voor de allochtone zorgvragers in de regio en heeft goede contacten met de doelgroep.Gezien de vaak zeer beperkte beheersing van het Nederlands door de Turkse en Marokkaanse ouderen is het noodzakelijk de informatie en voorlichting in de eigen taal te geven en of te vertalen in het Turks en Arabisch. Dit moet ook gescheiden per etnische groep gebeuren om vertalen mogelijk te maken.
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Mogelijk voorlichtingsthema’s zijn: . de werkwijze van het RIO in de regio Parkstad Limburg, vooral de wijze van indicatiestelling en de gevolgen van nieuw beleid aangaande het centraliseren van de indicatiestelling vanaf 1 januari 2005; . gemeentelijke voorzieningen o.a. minimabeleid, bijzondere bijstand, WVG; . de consequenties van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) voor de zorgvragers; . RZO (WWZ) vooral het belang van inbreng uit de kant van de allochtone zorgvragers; . mogelijke woonvormen voor ouderen; . voorlichting over verzorgings en verpleeghuizen in de regio gevolgd met oriëntatie bezoeken aan deze woonvormen; . oriëntatiebezoeken aan dagbestedingactiviteiten voor ouderen; . andere onderwerpen waar allochtone zorgvragers in de regio behoefte aan hebben. In samenwerking met het Platform Allochtone Zorgvragers (PAZ) wordt aandacht besteed aan de enorme informatie achterstand bij allochtone zorgvragers in de regio Parkstad. Het PAZ is actief voor de allochtone zorgvragers in de regio en heeft goede contacten met de doelgroep. Gezien de vaak zeer beperkte beheersing van het Nederlands door de Turkse en Marokkaanse ouderen is het noodzakelijk de informatie en voorlichting in de eigen taal te geven en of te vertalen in het Turks en Arabisch. Dit moet ook gescheiden per etnische groep gebeuren om vertalen mogelijk te maken. Allochtone zorgvragers hebben 100% toegang tot de voorzieningen waarop ze recht hebben. Zorgaanbieders (ziekenhuizen, Riagg’s, woningcoöperaties, verzorgings- en verpleeghuizen, en instellingen voor ouderen) hebben maatwerkaanpakken ontwikkeld voor hun dienstverlening aan allochtone zorgvragers en vluchtelingen. In samenwerking met het PAZ zorgdragen voor het werven van allochtoon kader t.b.v. vertegenwoordiging van allochtone zorgvragers in het Regionaal Zorg Overleg Wonen Welzijn en Zorg. Het is noodzakelijk dat de specifieke wensen en behoeften van allochtone zorgvragers worden meegenomen in het WWZ traject. Samen met het PAZ de ontwikkelingen aangaande wonen welzij en zorg met de doelgroep te communiceren. Een netwerkbijeenkomst voor de lokale zelforganisatie over de thema’s bejegening in de gezondheidszorg en de geestelijke verzorging binnen
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
105
de ziekenhuizen in de regio Parkstad. Per sector van zorgaanbieders is een Plan van aanpak opgesteld met de inhoudelijke thema’s om de toegankelijkheid te bevorderen. Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke Uitvoering
Spark Result / Maecon Groep
Geallieerden
Platform Allochtone Zorgvragers
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Uitzoeken
v Subdoel 2.1.4 Actie 2.1.4.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Jongeren en ouderen geven in intergenerationele samenwerking inhoud aan het functioneren van de gemeenschap. Organiseer voorleesuurtjes of - middagen voor ouderen. In de ouderenzorg is steeds meer aandacht voor het welzijn van het individu. Men probeert meer rekening te houden met de persoonlijke wensen van ouderen. Samen lezen of voorlezen kan een handig hulpmiddel zijn om erachter te komen wat bij ouderen leeft. Een verhaal over eten bijvoorbeeld kan vurige gesprekken los maken over wat mensen wel en niet lusten. Erachter komen wie de ouderen zijn, wat ouderen bezighoudt en waar hun behoeften en verwachtingen liggen. Jongeren leren de wereld van ouderen kennen en omgekeerd. Ouderen krijgen het gevoel er weer bij te horen en kunnen op die manier weer vitaliteit herwinnen.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
106
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Actie kan direct worden gestart.
Verantwoordelijke
Zorgcentra.
Uitvoering
Openbare bibliotheken in Parkstad Limburg.
Geallieerden
Vrijwilligersorganisaties, welzijnsinstellingen.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
1. Verzorgingshuis Molenhof Maastricht. 2. José Franssen, Luisteren in je leunstoel, Handboek voorlezen aan ouderen (ISNB 90 313 41347, DL 22-11-04). 3. Stichting Buddy Netwerk, www.buddynetwerk.nl.
Evaluatie v Subdoel 2.1.4 Actie 2.1.4.6 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Jongeren en ouderen geven in intergenerationele samenwerking inhoud aan het functioneren van de gemeenschap. Ontwikkel producten en diensten voor ouderen, gerelateerd aan de core business van het bibliotheekwerk in Parkstad. 1. Parkstad-brede ontwikkeling van het product ‘Voorlezen voor ouderen’ in zorginstellingen en bij ouderen thuis 2. Parkstad-brede ontwikkeling van het product ‘Levensboek voor ouderen’. Onder begeleiding van een professional wordt samen met familie of vrijwilligers door de oudere aan een levensboek gewerkt over hun eigen leven, leefomgeving en familie. Thema’s zijn familie, leefomgeving, bijzondere gebeurtenissen en vrijetijdsbesteding. Deze levensboeken, Parkstadbreed vervaardigd, zijn niet alleen waardevol voor de ouderen zelf, maar geven ook een tijdsbeeld voor de nieuwe generatie. Ouderen blijvend laten participeren in de maatschappij. Reactiveren ouderen. Revitaliseren vrijwilligerswerk. Cultuurhistorisch erfgoed van de regio verzamelen en bewaren. 1a Clusteren van protagonisten: zorginstellingen, vrijwilligers, Bibliotheken voor het product ‘Voorlezen voor ouderen’ 1b Kweken van animo dmv. pers en publiciteit en een op een contacten op directieniveau zorginstelling 1c Implementatie van het product ‘Voorlezen voor ouderen’ in de diverse zorginstellingen 2a Clusteren van protagonisten 2b uitzetten pilots (ook over de grens zie bijlage ‘Grenzgeschichte’) 1: 120 uren voor het opzetten van het project per zorginstelling in het
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
107
Geld
Apparatuur
Ruimte
Tijdpad
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden
Al lopende acties Te raadplegen
Evaluatie
eerste jaar en 80 voor de continuï teit in het eerste volgjaar (ca. 5200 euro per zorginstelling) 2: zie 1 1: Menskracht (jaar een en twee): 5200 euro Scholingsbijeenkomsten vrijwilligers (jaar een) Gemiddeld 12 vrijwilligers x 3 bijeenkomsten 1.500 euro Reiskosten, verzekering, attentie 12 vrijwilligers 800 euro Aanleg achtergrondcollectie 100 banden a 13,41 euro: 1.341 euro 2: zie 2 1: Aanleg achtergrondcollectie 100 banden a 13,41 euro: 1.341 euro 2: Geluidsdrager, beamer, projectiescherm, achtergrondcollectie en materiaal voor deelnemers 2500 euro 1: Aanwezig in de zorginstellingen (investering in herkenbare aankleding voor het gehele project leunstoel, schemerlamp, affiches e.d. wenselijk) Extra prijs aangeklede ruimte (exclusief extra’s) ca: 3500 euro per zorginstelling, inclusief pr en gadgets: beamer, geluidsdrager etc.: 7000 euro per zorginstelling 1+2: Gedurende het eerste jaar vindt de opleiding van de vrijwilligers plaats en loopt parallel de implementatie. In het tweede jaar vindt het project zijn continuering en moet geï nvesteerd worden in de naamsbekendheid bij eigen instelling en stakeholders zoals politiek bevolking etc. Vervolgens dient er elk jaar minimaal een informatiebijeenkomst voor de vrijwilligers plaats te vinden. Tevens dient de pool van vrijwilligers regelmatig te worden aangevuld via een jaarlijkse scholing van nieuwe vrijwilligers. Ook dient bij deze jaarlijkse evenementen de pers gezocht te worden om zich langs deze weg positief m.b.t. dit ouderenproduct te onderscheiden. Gezamenlijke Parkstad Limburg-bibliotheken. Gezamenlijke Parkstad Limburg-bibliotheken samen met zorginstellingen, ouderenorganisaties en vrijwilligers. Zorginstellingen in Parkstad, Parkstad Gemeenten, Vrijwilligersorganisaties zoals Impuls in Kerkrade, Ouderenadviseurs Kerkrade (Parkstad), Katholieke Bond voor Ouderen, Centrale voor Ouderen, Ouderenplatform Noord en West, Stichting Ruggesteun. Beide projecten worden op bescheiden schaal al uitgevoerd in Kerkrade. 1: Voorlezen voor ouderen, samengesteld door de PBC van NoordBrabant, ISBN: 90-5483-331 Bibliotheek Kerkrade, Drs. Gabriele Gellings projectverantwoordelijk namens Bibliotheek Kerkrade voor het project ‘Lezen in de Leunstoel’ Tiny Smijsters, activiteitenbegeleidster Stichting Meander Harriët Blaas Pr Manager Stichting Meander 2: Frits Aarts Ouderenadviseur Kerkrade Jaarlijks in een parkstadbrede context
v
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
108
Subdoel 2.1.4 Actie 2.1.4.7 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen Middelen: Menskracht
Jongeren en ouderen geven in intergenerationele samenwerking inhoud aan het functioneren van de gemeenschap. 50+ leest voor. Vrijwilligers van 50+ lezen wekelijks voor aan groepen van het primaire onderwijs tijdens 2 perioden (van 8 tot 10 weken) in het schooljaar, onder aansturing en begeleiding van Parkstad bibliotheken. Voorlezen is de motor van leesplezier en leesverbetering. Tevens heeft een positieve invloed op de taalvaardigheid. Bevorderen intergenerationele contacten. Cultuuroverdracht. Scholieren worden geconfronteerd met ervaringen waar ze anders geen kennis van nemen. Ontwikkeling van saamhorigheid. Taalvaardigheid bevorderen. Uitbreiding van het aanbod van zinvol vrijwilligerswerk
Apparatuur
Coördinatie project (150 u. per schooljaar) ; training en begeleiding voorleesteam (ca. 48 uur per team van 25 pers.) Het organiseren van 1 workshop per schooljaar ter verhoging van de deskundigheid van de vrijwilligers. Ca. € 650,00 per voorleestam van max. 25 personen Reiskostendeclaraties vrijwilligers n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Geld
Tijdpad
Kan in schooljaar 2005-2006 uitgebouwd worden
Verantwoordelijke
Gezamenlijke Parkstad Limburgbibliotheken.
Uitvoering
De afzonderlijke bibliotheekstichtingen, bij voorkeur in samenwerking
Geallieerden
Het primair onderwijs
Al lopende acties
Project wordt al uitgevoerd door Bibliotheek Kerkrade in Kerkrade.
Te raadplegen Evaluatie
Via enquêtes naar leerkrachten van de participerende scholen en naar de voorlezers per voorleesperiode; daarna vindt een evaluatiebijeenkomst plaats waar de ervaringen en knelpunten aan de orde komen.
v Subdoel 2.1.5
Vitaal verenigingsleven is een motor voor sociale cohesie.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
109
Actie 2.1.5.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Bij ieder Topsportevenement in Parkstad Limburg worden side-events georganiseerd. Topsportevenementen lenen zich bij uitstek voor de organisatie van zogenaamde side-events. Dat zijn activiteiten in het verlengde van het hoofdevenement. Topsportevenementen hebben een grote aantrekkingskracht op zowel ouderen als jongeren. Die aantrekkingskracht en uitstraling moet maximaal worden benut. Dat kan door nevenactiviteiten die door plaatselijke sportverenigingen worden georganiseerd in samenwerking met de organisatoren van het desbetreffende topsportevenement. De aantrekkingskracht en uitstraling van topsportevenementen is maximaal benut. Het aantal actieve leden van sportvereniging stijgt significant na een Topsportevenement. Topsportevenementen fungeren als leerschool voor de organisatie van kleinere evenementen. Kennis en ervaringen worden gedeeld.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Afstemmen op de topsportkalender van Parkstad Limburg.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Huis voor de Sport.
Geallieerden
Provincie Limburg, Olympisch Steunpunt, gemeenten Parkstad Limburg, regionale en lokale media. Uitzoeken
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 2.1.5
Vitaal verenigingsleven is een motor voor sociale cohesie.
Actie 2.1.5.2 terug
Benut de gemeentelijke, provinciale, landelijke en Europese subsidiemogelijkheden op het gebied van sport maximaal ter bevordering van de leefbaarheid. Het gaat om de volgende subsidiekaders:
Toelichting
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
110
Beoogd resultaat
Tussendoelen
. Buurt-Onderwijs-Sport-impuls . ESF-fondsen. x- BOS-projecten per gemeente per jaar. Door de inzet van de BOS- en andere subsidies zijn achterstanden bij kinderen in de leeftijdsgroep van 4-19 jaar op het gebied van sport, bewegen en gezondheid gereduceerd. Elke Parkstad Limburggemeente heeft maximaal gebruik gemaakt van de BOS-impuls om samenwerking tussen de buurt (buurtwerk), het onderwijs en de sportverenigingen te bevorderen.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Sportpunt Parkstad.
Geallieerden
Afdelingen Welzijn gemeenten Parkstad Limburg, provincie Limburg, Min. VWS, Huis voor de Sport.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Binnen drie maanden na het betreffende Topsportevenement.
v Subdoel 2.1.5
Vitaal verenigingsleven is een motor voor sociale cohesie.
Actie 2.1.5.3 terug Toelichting
Ontwikkel één loket voor alle zaken die te maken hebben met sport(voorzieningen).
Beoogd resultaat
Er is een centraal punt waar burgers, sportverenigingen en instellingen terecht kunnen met vragen over sport en bewegen. Er is eenheid en samenwerking tussen de verschillende sportservicepunten binnen Parkstad Limburg.
Tussendoelen Middelen: Menskracht
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
111
Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Eind 2005 gereed.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Huis voor de Sport
Geallieerden
De sportservicepunten in Parkstad Limburg, Olympisch Steunpunt, gemeenten, provincie Limburg.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Eén jaar na de start van het loket.
v Subdoel 2.1.5
Vitaal verenigingsleven is een motor voor sociale cohesie.
Actie 2.1.5.4 terug
Ontwikkel een quick scan voor verenigingen waarmee zij hun huidig functioneren kunnen doorlichten en waarmee zij op basis van de uitkomsten een evenwichtig lange termijnbeleid kunnen ontwikkelen.
Toelichting Beoogd resultaat
Sportverenigingen in Parkstad Limburg zijn levensvatbaar en weten welke kansen en bedreigingen er zich voordoen in de toekomst. Sportverenigingen hebben inzicht en kunnen inspelen op de behoeften en wensen van de bevolking en passen hun aanbod daar op aan.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Eind 2005 hebben verenigingen de quick scan uitgevoerd. Medio 2006 hebben verenigingen een lange termijnbeleid ontwikkeld. Parkstad Limburg.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
112
Uitvoering
Huis voor de Sport
Geallieerden
Alle koepelorganisaties en sportverenigingen.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Werking van het instrument beoordelen na de eerste x-tal quick scans.
v Subdoel 2.1.5
Vitaal verenigingsleven is een motor voor sociale cohesie.
Actie 2.1.5.5 terug Toelichting
Ontwikkel op het niveau van Parkstad Limburg een breedtesportbeleid.
Beoogd resultaat
Sport- en beweegprogramma’s zijn afgestemd op de vraag en behoeften van de inwoners.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Parkstad Limburg
Uitvoering
Gemeenten
Geallieerden
Huis voor de Sport, sportverenigingen
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 2.1.5
Vitaal verenigingsleven is een motor voor sociale cohesie.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
113
Actie 2.1.5.6 terug Toelichting Beoogd resultaat
Ontwikkel in samenwerking met het onderwijs in Parkstad Limburg een reële basis voor kansrijke sporters om door te stoten naar de (sub)top in hun tak van sport. De Omni-vereniging is hierin een belangrijke schakel. Jonge topsporters krijgen van school zoveel mogelijk medewerking om hun sportcarrière uit te bouwen. Meerdere scholen zijn gecertificeerd als sportactieve school waarmee zij zich kunnen profileren.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Eerste gecertificeerde scholen medio 2006.
Verantwoordelijke
Onderwijsinstellingen.
Uitvoering
Olympisch Steunpunt.
Geallieerden
Huis voor de Sport, onderwijsinstellingen.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 2.1.5
Vitaal verenigingsleven is een motor voor sociale cohesie.
Actie 2.1.5.7 terug Toelichting
Zorg ervoor dat sportactiviteiten integraal onderdeel worden van (al lopende) jeugdparticipatieprojecten.
Beoogd resultaat
Kwalitatief hoogwaardige jeugdsportprojecten.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
114
Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Gereed medio 2006.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Gemeenten Parkstad Limburg.
Geallieerden
Parkstad Limburg-gemeenten, onderwijsinstellingen, GGD, jeugdhulpverleningsinstellingen, HALT.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Breedtesportimpuls Min. VWS, landelijke sportkoepels.
v Subdoel 2.1.5
Vitaal verenigingsleven is een motor voor sociale cohesie.
Actie 2.1.5.8 terug Toelichting
Ontwikkel een Parkstadbreed (sport)accommodatiebeleid.
Beoogd resultaat
(Sport)accommodaties worden door meerdere organisaties voor meerdere doeleinden ingezet.
Gelet op de bezettingsgraad is er sprake van een overschot aan accommodaties. Efficiënter gebruik door meer sportactiviteiten aan te bieden werkt kostenbesparend.
(Sport)accommodaties worden optimaal en zoveel mogelijk kostendekkend geëxploiteerd. Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Eind 2005 gereed.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
115
Uitvoering
Huis voor de Sport.
Geallieerden
Gemeenten in Parkstad Limburg, onderwijsinstellingen, provincie Limburg, Min. van VWS.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 2.1.5
Vitaal verenigingsleven is een motor voor sociale cohesie.
Actie 2.1.5.9 terug
Ontwikkel samen met de onderwijsinstellingen een Parkstadbreed jeugdsportbeleid dat erop gericht is de bewegingsarmoede onder de jeugd in haar kern en structureel aan te pakken.
Toelichting Beoogd resultaat
Tussendoelen
Door de succesvolle projecten waarin de koppeling van onderwijs en sport tot stand is gebracht stroomt x% per jaar van de leerlingen in het basis- en voortgezet onderwijs door naar de sportverenigingen. De scholen van het voortgezet onderwijs hebben het doceren van een gezonde levensstijl opgenomen binnen het beleid van school. De scholen in Parkstad Limburg zijn goed op de hoogte van de verschillende sport- en bewegingsprojecten die er in Limburg en in de rest van Nederland ontwikkeld zijn en passen deze toe. De scholen voor voortgezet onderwijs hebben structureel geld en mensuren vrijgemaakt om de bewegingsachterstand van jongeren binnen school aan te pakken. De overlast van hangjongeren is gereduceerd en de hangplekken van de jongeren zijn getransformeerd tot sport-doe-plekken.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Gereed eind 2006.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Huis voor de Sport.
Geallieerden
Gemeenten in Parkstad Limburg, provincie Limburg, Min. van VWS,
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
116
sportverenigingen, Sportsteunpunt Landgraaf. Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 2.1.5
Vitaal verenigingsleven is een motor voor sociale cohesie.
Actie 2.1.5.10 terug Toelichting
Parkstad Limburg organiseert jaarlijks een mega-sportcongres.
Beoogd resultaat
Parkstad Limburg is zich bewust van de betekenis van topsport en breedtesport voor de regionale ontwikkeling. Eén congres per jaar.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Eerste congres te houden in 2006.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Huis voor de Sport
Geallieerden
De sportservicepunten in Parkstad Limburg, Olympisch Steunpunt, gemeenten, provincie Limburg.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Binnen drie maanden na het congres.
v Subdoel 2.1.6
Een schone, hele, veilige en gezellige leefomgeving stimuleert de sociale cohesie.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
117
Actie 2.1.6.1 terug
Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht Geld
Breng ouderen en jongeren met elkaar in contact en voer samen een wijkschouw uit, en laat de gemeente en andere betrokken instellingen de uitkomsten verwerken in actieplannen die samen met buurtbewoners tot uitvoer worden gebracht. Bewoners, zowel jong als oud ervaren allerlei problemen en tekortkomingen waar het de sociale leefbaarheid van hun wijk betreft. Voorbeelden hiervan zijn het ontbreken van voorzieningen voor jongeren of de onveiligheidsgevoelens van ouderen waar jongeren samenscholen. Bij het oplossen dit soort situaties wordt vaak gekeken naar de overheid. Gemeenten hechten echter op hun beurt een groot belang aan de eigen inbreng van burgers, zeker waar het de leefbaarheid in een wijk betreft. Via communicatie en samenwerking het wederzijdse begrip en tolerantie tussen jong en oud verbeteren. Het vergroten van betrokkenheid van bewoners bij hun wijk en samen met de overheid en andere betrokken instellingen werken aan de sociale leefbaarheid. Werven van deelnemers voor het project. Deelnemers met elkaar in contact brengen. Uitvoeren van een wijkschouw. Rapportage naar aanleiding van wijkschouw. Formuleren van Actiepunten voor verbetering leefbaarheid en aanbieden aan gemeenten en andere betrokken instellingen. Projectuitvoerder voor duur van het project. Ongeveer € 50.000 (per wijk?). Activiteitenkosten per wijk ongeveer € 500.
Apparatuur Ruimte Tijdpad
Doorlooptijd bedraagt 10 maanden.
Verantwoordelijke
Bewonersorganisaties.
Uitvoering
Projectleider van Spark Result.
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
Spark Result.
Evaluatie
Via schriftelijke tussenrapportage aan de opdrachtgever.
v Subdoel 2.1.7
Lokale wensen en behoeften van burgers bepalen vorm en inrichting van servicewinkels, een fysieke plek waar producten en diensten van
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
118
Actie 2.1.7.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld
overheden, instellingen en commerciële bedrijven worden aangeboden. Ontwikkel een locale- en regionale Sociale Structuurschets op basis van een leefbaarheidsmonitor. Bij de invulling van de verschillende doelstellingen m.b.t. een sociaal sterke regio wordt veel waarde gehecht aan de eigen mening, wensen en het eigen initiatief van burgers. Om zicht te krijgen op de wensen en mening van de inwoners van Parkstad zou één van de actiepunten het bevragen van de burgers moeten zijn. Om de acties m.b.t. een sociaal sterke economische regio succesvol uit te voeren is van belang in te spelen op de wensen en behoefte van de inwoners van Parkstad Limburg. Een sociale structuurschets biedt hiertoe een schat aan informatie. Inzicht in de wensen en behoefte van de inwoners van Parkstad m.b.t. de leefbaarheid/sociale structuur. Bevolkingsenquête, concept-rapport, consultatiebijeenkomsten met burgers, eindrapport. Per gemeente een contactambtenaar. Per cluster van 6 woonomgevingen zijn de kosten ongeveer € 25.000,--. De dekking dient afkomstig te zijn van de gemeente. Onder voorbehoud is de provincie Limburg bereid de helft van de kosten te dragen.
Apparatuur Ruimte Tijdpad
6 maanden
Verantwoordelijke
De Parkstad Limburggemeenten.
Uitvoering
Spark Result.
Geallieerden
Provincie Limburg.
Al lopende acties
In de gemeente Brunssum en Landgraaf heeft Spark Result in 2004 al een Lokale Sociale Structuurschets opgesteld. Bij het verzamelen va n objectieve gegevens, welke in de schets opgenomen worden kan gebruikt gemaakt worden van gegevens uit de Parkstad Limburg Monitor. Spark Result, de Provinciale databank Leefbaarheid bij het PBOO en Limburgse gemeenten waar de afgelopen jaren al een structuurschets is opgesteld. De structuurschets is een monitor op zich zelf door deze na een aantal jaar te herhalen
Te raadplegen
Evaluatie v Subdoel 2.2.1
Op basis van één integrale visie op het gebied van welzijn, wonen, zorg
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
119
Actie 2.2.1.1 terug
Toelichting
en ruimtelijke ordening is vanuit de bestaande middelen een ontschot integraal budget gegenereerd ter realisering van projecten onder gezamenlijke regie. Laat de zorgaanbieders samen een aantal projecten ontwerpen die zij onder integrale regie met een integraal ontschot budget uitvoeren, op basis van een soort algemene vergunning die in de plaats treedt van vigerende regels. De onstuitbare centrale regulering en beleidsopstapeling in de sectoren welzijn, volkshuisvesting en gezondheidszorg, gevoegd bij de scheiding tussen beleid en uitvoering, maakt het degenen die uitvoerende verantwoordelijkheid daarvoor dragen, maar niet beschikken over de bevoegdheden om die verantwoordelijkheden waar te maken, onmogelijk om te bewegen. In zijn rapport Bewijzen van goede dienstverlening van 7 december 2004 bevestigt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid dat deze sectoren, samen met die van arbeidsvoorziening en onderwijs daardoor niet meer (kunnen) functioneren. De WRR9 spreekt van kennisvernietiging door de scheiding van beleid en uitvoering waarbij ‘het eenzijdig sturen op resultaten perverse effecten heeft’, dictatuur van de middelmaat door bij toezicht het accent te leggen op afrekenen op gemiddelde scores, de illusie van de soevereine consument omdat voor veel cliënten een reële keuze ontbreekt, verdwijning van het politieknormatieve debat doordat politieke sturing is omgeslagen in beheer en beheersing, stapeling van toezicht en verantwoording doordat toezic ht een doel in zichzelf is geworden in plaats van een middel om hoogwaardige kwaliteit te bieden waarbij de aandacht eenzijdig wordt gericht op degene die faalt en niet op hen die excellent presteren. Alleen door bepaalde initiatieven een experimenteerstatus te verlenen waarbij door instellingen ‘in antwoord op een maatschappelijke vraag verbindingen worden gelegd tussen verschillende (financiële) beleidsregimes’ 10 acht de Raad het mogelijk om met vernieuwende initiatieven de impasse te doorbreken. ‘Voorwaarde voor het verkrijgen van deze status is dat de betrokkenen verantwoording afleggen over werkwijze en resultaten. De status is tijdelijk en dient na een succesvolle evaluatie te leiden tot een permanente aanpassing van weten regelgeving en financierings stromen om deze werkvormen tot reguliere praktijk te maken’. Ten slotte dient volgens de WRR de inbreng en betrokkenheid van belanghebbenden in de vorm van cliëntorganisaties verzekerd te zijn. De diagnose dat uitvoering in talloze beleidssectoren stokt door een overmaat aan structuren en procedures wordt gedeeld door de Raad van State in het hoofdstuk Algemene Beschouwingen van het Jaarverslag over 2003 (p. 13-35). De Raad acht zelfs de staat in gevaar door vier oorzaken: het ontbreken van een visie op he t staatkundig bestel, het verwaarlozen van de instituties, het gebrek aan goede analyses, en
9
Zie p. 9-16. Zie p. 13.
10
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
120
onduidelijkheid over wat het probleem precies is dat moet worden opgelost. Zijn boodschap is: luister naar wat burgers wensen en vraag aan uitvoerders wat zij nodig hebben om dat waar te maken. De Raad zegt o.m. (p. 21): ‘Door het gebrek aan goede analyses van het feitelijk functioneren van het overheidsbestuur en van eerdere pogingen tot verbetering daarin, is het, althans tot voor kort, vele politici, bestuurders en ambtenaren ontgaan dat de pogingen om het overheidsbestuur te beteugelen vaak in hun tegendeel verkeren. Verzelfstandiging van publieke taken en privatisering van overheidsdiensten hebben per saldo voor burgers en professionals (de dokter, de leraar, de politieagent) geleid tot méér regels en méér controleurs. Meer van hetzelfde. Op verschillende beleidsterreinen buitelen veranderingsoperaties over elkaar heen. Controle wordt op controle gestapeld.’ En voorts (p.22.23): ‘Het beleid werd in belangrijke mate afhankelijk van de regels voor het financiële beheer. De groei van de ambtelijke organisatie die van dit alles wel het gevolg moest zijn, werd tegengegaan door niet alleen de uitvoering van publieke taken te verzelfstandigen of onder de werking van de markt te plaatsen, maar ook het toezicht daarop ‘uit te plaatsen’. Zo raakten overheid en markt, ambtenaren en deskundigen, private en semi-publieke functionarissen via allerlei tussenstructuren oncontroleerbaar met elkaar verstrengeld. Iedere tussenstructuur stelt zijn eigen eisen en heeft zijn eigen controlemechanismen. De professionele uitvoerders (de leraren, de doktoren, de politieagenten) worden niet meer aangesproken op hun eigen professionaliteit en hun gemeenschappelijke verantwoordelijkheid, maar door marktwerking en prestatiecontracten als beroepsgroep uit elkaar gespeeld en door (semi- ) publieke functionarissen onder het papier bedolven’. Daarnaast geeft een ander Hoog College van Staat, de Algemene Rekenkamer, in zijn rapport Bemiddeling en reïntegratie van werklozen van 3 november 2004 een negatief oordeel over arbeidsbemiddeling en reï ntegratie van werklozen door CWI en UWV. Ook uit andere bronnen is bekend dat reï ntegratie van oudere werklozen zeer moeizaam verloopt doordat: De cliënten van het ene systeem worden overgepompt naar het andere. Eerst zit men bij het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI), als men na 11
Ook startende ondernemers, hart en ziel van het midden- en kleinbedrijf, hebben het in dit verband moeilijk. Het economisch onderzoeksbureau EIM (zie www.eim.nl) meldt in zijn rapport van oktober 2004 Ga direct naar een standaard reïntegratietraject; ga niet langs start , dat het UWV c.a. onvoldoende kennis bezit en actie ontplooit om starters met een WAO-achtergrondvan de grond te helpen. 12 Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s, De toekomst van de gezondheidszorg en de ouderenzorg: de toegankelijkheid, de kwaliteit en de betaalbaarheid waarborgen, Brussel, 5 december 2001. Volgens dit rapport zal het aandeel van 65-plussers in Europa toenemen van 16,1% in 2000 tot 22% in 2025 en 27,5% in 2050. Het aandeel van 80plussers zal toenemen van 3,6% in 2000 tot 6% in 2025 en 10% in 2050. Dat heeft grote gevolgen voor de sectoren welzijn, wonen en zorg, o.a. door een nieuwe langdurige zorgvraag. 13 In NRC Handelsblad van 4 augustus 2004 beschrijven prof. H. Adriaansens en R. Janssens (resp. voorzitter en adviseur van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling) in het artikel Gelijkheid is vijand van rechtvaardigheid, systeemfouten die ten grondslag liggen aan het gelijkheidsdenken, denken vanuit collectieve verantwoordelijkheid en daaruit voortkomend beleid dat de sociaal zwakkeren steunt. Door de nadruk te leggen op de voorzieningen en niet op de burger in zijn vele soorten en hoedanigheden blijkt dat beleid steeds averechts te werken: de sociaal zwakkeren betalen de rekening. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
121
een half jaar geen werk heeft wordt men overgeheveld naar het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekerin- gen UWV), dat betrokkene vervolgens doorhevelt naar een privaat Reï ntegratiebureau11 . In die procedure verliest betrokkene zijn gezicht en bestaat hij alleen nog maar als een dossier. Het instrument van de prestatiecontracten waaraan de private Reï ntegratiebureaus onderworpen zijn (en die hun inkomsten bepalen) leidt automatisch tot meer aandacht voor het reï ntegreren van gemakkelijk plaatsbaren (jongeren) dan voor de moeilijk plaatsbare ouderen omdat ze dan a) het quotum halen en b) meer verdienen. Nog maar nauwelijks is bekend dat instrumenten als prestatiecontracten, hoe goed bedoeld ook, als verschijnselen van capaciteits- of quoteringsbeleid notoir contraproductief en veelal ook criminogeen zijn. In de hierboven aangehaalde woorden van de WRR: ‘…. perverse resultaten’ opleveren. De vernietigende kritiek van de WRR, de Raad van State en de Algemene Rekenkamer is te meer verontrustend nu zowel de Lissabondoelen van 2000, als het resultaat van de Europese Raad in Götenborg van 2001, vereisen dat de zorgstelsels in de EU op zoek gaan naar een nieuw evenwicht tussen voor iedereen toegankelijke zorg, onafgebroken verbetering van de kwaliteit van de zorg en de betaalbaarheid van de stelsels 12 . De voortdurende centralisatie en collectivisering 13 (in Haagse kringen reeds geduid als ‘Stalinistisch beleid’) met zijn rigide marktordening in plaats van marktwerking, de scheiding van beleid en uitvoering, de scheiding van verantwoordelijkheid en bevoegdheid, de invoering van contraproductieve instrumenten van toezicht, beheer en controle (waaronder prestatiecontracten), zijn als systeemfouten oorzakelijk voor de ontstane situatie dat zorgaanbieders c.s. niet langer de uitvoerbaarheid van rijksbeleid kunnen garanderen. Door – in een door de WRR bedoelde experimentele status – de desbetreffende verantwoordelijkheden en bevoegdheden te leggen bij degenen die het waar moeten maken, is het wellicht mogelijk deze sectoren weer leven in te blazen.
Beoogd resultaat
De voorwaarden voor een succesvolle invoering van een experimentele situatie lijken aanwezig. Niet alleen is er een sense of urgency, ook zijn de sleutelfiguren in de betrokken sectoren bereid om hun sector te ontstijgen en een integrale aanpak op te zetten. Daar komt bij dat de zin en noodzaak voor integraal, ontschot beleid gedragen wordt door de provincie Limburg in twee belangrijke beleidsnotities met een uitgesproken politieke visie op de vereiste integrale benadering, te weten De Provincie en haar ouderen van juli 2004 en De zilveren eeuw van september 2004. Kwaliteitsvolle, vraaggestuurde producten en diensten van de sectoren welzijn, wonen en zorg, beantwoordend aan 1) de behoeften van cliënten, aan 2) de doelen van Lissabon 2000 en Göteborg/Stockholm 2001, aan 3) de adviesorganen van kabinet en Tweede Kamer, aangeboden door uitvoerende instellingen die hun
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
122
Tussendoelen
verantwoordelijkheden kunnen realiseren met de daarvoor benodigde bevoegdheden en middelen. Eerst tussen partijen overeenstemming bereiken over het model van een ontschot systeem met een integraal beleid op basis van een integraal budget. Daarna overdracht van bevoegdheden en invoering van het nieuwe systeem.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Uitvoering
Voor maart 2005 overeenstemming tussen partijen over de inhoud van Bijlage 2.2.1.1 in DEEL III. Na maart 2005 stapsgewijze invoering van het nieuwe – experimentele – model. Vanaf januari 2006 operationeel. Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, minister van Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting en Milieubeheer. De instellingen van Welzijn, Wonen en Zorg in Parkstad Limburg.
Geallieerden
De gemeenten in Parkstad Limburg, de provincie Limburg.
Verantwoordelijke
Al lopende acties Te raadplegen
Evaluatie
Zie o.m. Divosa, De gevolgen van de WMO voor de gemeenten, Een verkenning, opgesteld door Radar in samenwerking met zes Divosaleden. Het experimentele model kent een Effectrapportage die zorg draagt voor het evalueren van het nieuwe systeem.
v Subdoel 2.2.2
Actie 2.2.2.1 terug
Toelichting
Parkstad Limburg faciliteert het proces van Welzijn, Wonen, Zorg en Vrijwilligerswerk per wijk/buurt, stuurt op onderlinge samenhang, en op die zaken waarvoor de schaal van de wijk/buurt te klein is. Met de ideeën zoals ze door de Stichting Wijkbeheer Aarveld Douveweien zijn uitgewerkt, wordt voor Parkstad Limburg een volledig dekkend systeem vastgesteld voor wijkactiviteiten, voorzieningen en diensten. Met alle leveranciers van diensten worden afspraken gemaakt over de beschikbaarheid van hun dienstverlening via dit systeem. Met commerciële instellingen, zoals banken, supermarkten en buurtwinkels worden afspraken gemaakt in hoeverre gebruik kan worden gemaakt van hun lokaliteiten of in hoeverre in hun dienstverlening kan worden ingespeeld op of gebruik kan worden gemaakt van deze aanpak.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
123
Door de Stichting Wijkbeheer Aarveld Douveweien zijn al in gevorderd stadium plannen uitgewerkt en afspraken gemaakt met instellingen en organisaties. Beoogd resultaat Tussendoelen
n.v.t.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Stichtingen Wijkbeheer en buurtorganisaties, gemeenten en instellingen
Uitvoering
Stichtingen Wijkbeheer en buurtorganisaties, gemeenten en instellingen
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie v Subdoel 2.2.3
Actie 2.2.3.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Krachtige regionale belangen- en cliëntorganisaties worden op de schaal van Parkstad Limburg in staat gesteld om het leerproces van de wijken te ondersteunen. Geef hen een stem; bevorder en versterk de participatie van allochtone huurders in huurdercommissies. Allochtone huurders hebben evenveel recht op een zinvolle participatie in huurderorganisaties als autochtone huurders. Barrières die optreden in de praktijk, zoals taalbarrières, moeten zo snel mogelijk worden geslecht. Zeker tegen de achtergrond van de ophanden zijn grootschalige huurliberalisering hebben ook allochtone huurders recht op een sterke georganiseerde stem. Volwaardige participatie van allochtonen in huurdercomissies. Opleiding en training van allochtone leden van huurdercomissies. Opleiding en training van personeel van verhuurders in de sector (zowel sociale woningbouw / woningcorporaties, als particuliere verhuurders.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
124
Middelen: Menskracht
Uitzoeken.
Geld
Uitzoeken.
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
Actie zo snel mogelijk starten.
Verantwoordelijke
Verhuurders - wijkorganisaties.
Uitvoering
Woningcorporatie Weller.
Geallieerden
Al lopende acties
Parkstad Limburggemeenten (afd. Volkshuisvesting), de Woonbond, (overkoepelend overleg van) Huurdersbelangenorganisaties in ParkstadLimburg, moslimgemeenschap Parkstad limburg, Overleggroep Minderheden Heerlen. Uitzoeken.
Te raadplegen
www.axion.nl, www.woonbond.nl
Evaluatie
Nader vast te stellen.
v Subdoel 2.2.3
Actie 2.2.3.2 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Krachtige regionale belangen- en cliëntorganisaties worden op de schaal van Parkstad Limburg in staat gesteld om het leerproces van de wijken te ondersteunen. Laat ouderenbonden, -raden en –centrales zich organiseren op de schaal van Parkstad Limburg. Er is een toenemende behoefte van overheden en maatschappelijke organisaties (waaronder de zorgaanbieders) aan advisering door krachtige cliëntorganisaties. Ouderen van hun kant hebben diezelfde behoefte. Hun organisatiegraad stijgt zienderogen. Maar ze zijn in de zeven gemeenten van Parkstad Limburg allemaal anders georganiseerd. Op dit moment heeft Brunssum een Centrale van Bonden voor Ouderen. Dat is een koepel van bonden. Daarin participeren alle plaatselijke bonden (van alle gezindten). In Heerlen fungeert een Seniorenraad als een soort koepel maar die is toch weer anders dan die van Brunssum. In de vijf andere gemeenten ziet het er weer anders uit. De tijd lijkt rijp om toe te werken naar een situatie waarin alle bonden zich organiseren als een centrale of een federatie van bonden op Parkstad Limburgniveau. Eén centrale of federatie van ouderenbonden creëren op het niveau van Parkstad Limburg.
Tussendoelen
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
125
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke Uitvoering
De Centrale van Ouderenbonden van Brunssum.
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
Evaluatie v Subdoel 2.2.3
Actie 2.2.3.3 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Krachtige regionale belangen- en cliëntorganisaties worden op de schaal van Parkstad Limburg in staat gesteld om het leerproces van de wijken te ondersteunen. Breng in een kort tijdsbestek de aanbieders op het terrein van wonen, welzijn en zorg, de betrokken ambtenaren en bestuurders op de hoogte van de actuele ontwikkelingen en veranderingen. Vergrijzing en toenemende zorgvraag, extramuralisering, snel veranderende wet- en regelgeving en de naderende WMO leggen een grote druk op lokale en regionale partijen. Woon-, welzijn- en zorgpartijen zoeken naar invulling van de benodigde maatschappelijke ondersteuning, liefst samen met de gemeente. De cursus richt zich dan ook primair op deze vier belangrijkste spelers in het veld. Er zal tijdens de cursus zowel theoretische als praktische kennis aangereikt worden om de maatschappelijke ondersteuning vorm te geven en tot een succes te maken. De aanbieders op het terrein van wonen-welzijn en zorg, de betrokken ambtenaren en bestuurders weten ´wat er speelt´ rondom de veranderingen in de AWBZ en de komst van de WMO. De cursus Wonen-welzijn- zorg; een gezamenlijke maatschappelijke opgave, is verzorgd / gegeven.
Middelen: Menskracht Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
126
Geld
Uitzoeken
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte
De cursus kan in company bij een van de partijen worden gegeven.
Tijdpad
Tweedaagse cursus.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg
Uitvoering
Spark Result / Maecon Groep.
Geallieerden
Uitzoeken.
Al lopende acties
Uitzoeken.
Te raadplegen
Spark Result.
Evaluatie v Subdoel 2.2.3
Actie 2.2.3.4 terug
Toelichting
Krachtige regionale belangen- en cliëntorganisaties worden op de schaal van Parkstad Limburg in staat gesteld om het leerproces van de wijken te ondersteunen. Breng ambtenaren en bestuurders van gemeenten, van de diensten Welzijn, Zorg en Ruimtelijke Ordening op de hoogte van actuele ontwikkelingen en veranderingen in wet- en regelgeving ten aanzien van de regiefunctie van de gemeenten op de terreinen van wonen, welzijn en zorg. Ambtenaren en bestuurders krijgen een soort stoomcursus om hun hiaten in kennis op genoemde werkvelden te dichten. Deelname bevordert tevens het onderlinge contact binnen de gemeente, waardoor in praktijksituaties sneller samenwerking tussen afdelingen tot stand komt. De cursus is er op gericht in een beperkt tijdsbestek informatie te verkrijgen en onderling ervaringen uit te wisselen.
Beoogd resultaat Tussendoelen
De lokale situatie is in kaart gebracht. De cursus wordt toegesneden op de lokale situatie.
Middelen: Menskracht Geld
Uitzoeken.
Apparatuur
N.v.t.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
127
Ruimte
De cursus wordt in company gegeven.
Tijdpad
5 dagdelen
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg
Uitvoering
Spark Result / Maecon Groep.
Geallieerden
Uitzoeken.
Al lopende acties
Uitzoeken
Te raadplegen
Spark Result
Evaluatie v Subdoel 2.2.3
Actie 2.2.3.5 terug
Krachtige regionale belangen- en cliëntorganisaties worden op de schaal van Parkstad Limburg in staat gesteld om het leerproces van de wijken te ondersteunen. Ontwikkel een checklist waarmee gemeenten op snelle en eenvoudige wijze inzicht kunnen krijgen in de voortgang van de invoering WMO in hun organisatie.
Toelichting Beoogd resultaat
Gemeenten kennen de stand van zaken van de invoering van de WMO.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld
Uitzoeken.
Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Parkstad Limburg
Uitvoering
Spark Result / Maecon Groep.
Geallieerden
Uitzoeken.
Al lopende acties
Uitzoeken.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
128
Te raadplegen
Spark Result.
Evaluatie v Subdoel 2.2.4
Lokale overheden creëren servicewinkels per wijk/buurt, een ‘model’ van integraal aanbod van diensten en producten van overheden, instellingen en bedrijven. Het ‘model’ is geen eenheidsworst.
Actie 2.2.4.2 terug Toelichting
Ontwikkel de bibliotheek tot een platform voor verenigingen en amateurkunst. Parkstadbreed het platform versterken en uitbouwen, dat verenigingen en amateurskunstenaars uit de regio de gelegenheid geeft zich semiprofessioneel te presenteren, profileren in de eigen omgeving, onderlinge contacten verstevigen, deskundigheid opbouwen. Het versterken van de sociale cohesie Het ondersteunen en vitaliseren van het verenigingsleven Het ontwikkelen van activiteiten rondom de presentatie: in de vorm van lezingen; feestelijke openingen van tentoonstellingen e.d.
Beoogd resultaat Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Het opzetten van pr activiteiten en onderhouden van pr contacten met de pers voor de deelnemers Eenmalig aanschaf presentatiepanelen; meubilair en vitrines. Structureel budget voor drukwerk en porti. Beamer, geluidsinstallaties bij openingen en presentaties In de bibliotheeklocaties
Verantwoordelijke
Gezamenlijke Parkstad Limburgbibliotheken.
Uitvoering
Afzonderlijke bibliotheken, eventueel in samenwerking met elkaar.
Geallieerden
Lokaal verenigingsleven; amateurkunstenaars; individue le verzamelaars;
Al lopende acties
Deze werkwijze wordt al ingevuld in Bibliotheek Kerkrade
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 2.2.6
Oudere (eigenaars-)bewoners kunnen zolang mogelijk in hun eigen huis blijven wonen.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
129
Actie 2.2.6.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Tref bouwkundige voorzieningen die het mogelijk maken dat oudere (eigenaar-)bewoners zo lang mogelijk in hun eigen huis wonen. Vaak wordt bij de huisvesting van ouderen als primaire doelgroep snel gekeken naar ouderen in huurwoningen waar dan eventueel aanpassingen in aangebracht worden. Maar er is natuurlijk ook de groep oudere eigenaar-bewoners. Naarmate zij langer in hun eigen huis wonen doen zij een geringer beroep op gekwalificeerde senioren- en zorgwoningen. Verhoogd comfort en veiligheid in de woningen van eigenaar-bewoners. Beperkt beroep op gekwalificeerde senioren- en zorgwoningen. 1. Informeren van eigenaar-bewoners die zelf al vragen hebben over hoe zij in de toekomst willen en kunnen wonen. 2. Stimuleren van eigenaar-bewoners die nog niet hebben stilgestaan bij het nu of noodzaak van aanpassingen in hun woning.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start vanaf de tweede helft van 2005.
Verantwoordelijke
Eigenaar-bewoners - zeven gemeenten.
Uitvoering
Gemeenten.
Geallieerden
Politie (Keurmerk Veilig Wonen). Provincie, Zorgkantoor, Verenigingen van eigenaren, … Dit is een projectvoorstel- in-ontwikkeling van de gemeente Kerkrade.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 2.2.6 Actie 2.2.6.2 terug
Toelichting
Oudere (eigenaars-)bewoners kunnen zolang mogelijk in hun eigen huis blijven wonen. Zet in het kader van Parkstad Limburg als testing ground voor innovatieve producten en diensten in het Atrium ziekenhuis een afdeling op, in samenwerking met de farmaceutische industrie en gespecialiseerde wetenschappers, die nieuwe medicijnen ontwikkelt en test in de strijd tegen ouderdomsziekten. Het besef groeit dat ouderdomskwalen geen zaken hoeven te zijn waar men zich als vanzelfsprekend bij heeft neer te leggen. Ze kunnen ook worden gezien als ziekten die bij een bepaalde leeftijd horen, en
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
130
Beoogd resultaat
waarvoor dus medicijnen kunnen worden ontwikkeld. Deze wetenschap staat nog in de kinderschoenen maar heeft (ook in economisch opzicht) grote potentie. Een baanbrekende nieuwe economische activiteit die tevens aan de gezondheid van ouderen bijdraagt.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke Uitvoering
Het Atriumziekenhuis.
Geallieerden
Professor Rudi Westendorp, hoogleraar gerontologie Leiden. GeroCon GmbH&Co.KG, dr. J.T.K. Sitterle, Recklinhausen, Duitsland.
Al lopende acties Te raadplegen
NRC Handelblad, M Magazine, augustus 2004, p. 35-39.
Evaluatie v Subdoel 2.2.6 Actie 2.2.6.3 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Oudere (eigenaars-)bewoners kunnen zolang mogelijk in hun eigen huis blijven wonen. Realiseer woonvoorzieningen waar ouderen van allochtone afkomst hun eigen leven kunnen leiden. In het kader van de verdergaande extramuralisering is bijzondere aandacht nodig voor de vanuit de culturele achtergrond voortvloeiende woon- en zorgwensen van allochtone ouderen. Allochtone ouderen leven in een woonomgeving, respectievelijk ontvangen zorg die is afgestemd op de door hun culturele achtergrond bepaalde behoeften. Inventariseren van huisvestingbehoeften onder allochtonen als verbijzondering op de Provinciale Woonvisie Limburg (december 2004), bijlage 2 Woningvraag in de regio´s). Inventariseren van huisvestingbehoeften onder allochtonen als verbijzondering op de Woonvisie Parkstad Limburg. Vertalen van de uitkomsten in gemeentelijke volkshuisvestingsplannen.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
131
Middelen: Menskracht
Uitzoeken..
Geld
Uitzoeken..
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
De voorbereiding van de deze actie kan per direct starten.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Woningcorporatie s - allochtonenorganisaties.
Geallieerden
Al lopende acties
Parkstad Limburggemeenten, provincie Limburg, woningcorporaties, moslimgemeenschap Parkstad Limburg, Overleggroep Minderheden Heerlen, particuliere investeerders Uitzoeken..
Te raadplegen
www.projectenzorgenwelzijn.nl
Evaluatie
Nader in te vullen.
v Subdoel 2.2.6 Actie 2.2.6.7 terug Toelichting Beoogd resultaat
Tussendoelen Middelen: Menskracht
Geld Apparatuur
Oudere (eigenaars-)bewoners kunnen zolang mogelijk in hun eigen huis of omgeving blijven wonen. Ontwikkel de Bibliotheek aan huis. Bibliotheekmateriaal wordt bij ouderen en mensen met een functiebeperking thuisbezorgd door vrijwilligers. Ouderen en minder mobiele burgers in staat te stellen om langer in hun eigen woonomgeving te blijven. Bewerkstelligen dat ouderen en minder mobiele burgers nog maatschappelijk betrokken blijven. Voorkomen dat zij in een sociaal isolement raken. Uitbreiding van het aanbod van zinvol vrijwilligerswerk
Ontwikkelen van promotiemateriaal en uitvoering promotieplan bij de start (200 uur) Structurele coördinatie vanuit de bibliotheken voor intake en ondersteuning vrijwilligers 250 uur p. jaar) Vrijwilligers Kosten promotiemateriaal; Reiskosten vrijwilligers n.v.t.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
132
Ruimte Tijdpad
n.v.t. Kan op zeer korte termijn ingevuld worden
Verantwoordelijke
Gezamenlijke Parkstad Limburgbibliotheken.
Uitvoering
De afzonderlijke bibliotheekstichtingen in samenwerking
Geallieerden
Vrijwilligersorganisaties; huisartsen; zorginstellingen
Al lopende acties
Bibliotheek aan Huis wordt al uitgevoerd in Bibliotheek Kerkrade.
Te raadplegen Evaluatie
Periodieke teling van gebruikers en tevredenheidsonderzoek bij vrijwilligers en klanten.
v Subdoel 2.2.7 Actie 2.2.7.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Naast de traditionele zorginstellingen kent de regio een netwerk van goed geoutilleerde zorgboerderijen en zorghotels. Pas het concept van de Zorgboerderij op grote schaal toe. De zorgboerderij is een volwaardig agrarisch bedrijf dat naast agrarische werkzaamheden activiteiten uitvoert die zijn gericht op het behouden en versterken van de gezondheid van mensen. Vaak gebeurt dat in de vorm van dagopvang die is gekoppeld aan doe-activiteiten binnen het reguliere boerenbedrijf. Professioneel begeleide dagbesteding voor zorgvragers / mensen met een beperking. 1. Opstellen van een Parkstadbrede inventarisatie van behoeften en mogelijkheden. 2. Opstellen van een uitvoeringsprogramma.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Verantwoordelijke
1. Inventarisatie kan per direct starten en duurt ongeveer drie maanden. 2. Opstellen van het Uitvoeringsprogramma en de daadwerkelijke uitvoering zijn afhankelijk van de uitkomsten van de inventarisatie. Regio Parkstad Limburg.
Uitvoering
Stichting Ouderenzorg Novum.
Geallieerden
Provincie, gemeenten, Regionaal Indicatie Orgaan, belangenorganisaties
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
133
Al lopende acties Te raadplegen
van zorgvragers, eigenaren van zorgboerderijen/hotels. Uitzoeken. 1. Zorgboerderij An de Kloesterstroat in Landgraaf, Zorgboerderij Ransdalerveld in Voerendaal. 2. www.zorgboeren.nl
Evaluatie v Subdoel 2.3.1 Actie 2.3.1.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid. Onze passie; nieuw elan voor vrijwilligersorganisaties. Om vraagstukken die je als vrijwilligersorganisatie (telkens) weer tegenkomt op een frisse manier op te kunnen pakken is het soms handig er even helemaal uit te zijn, ervaringen met anderen te kunnen delen en op een ontspannen maar gestructureerde manier na te denken over de toekomst. In een tweedaagse werkconferentie komen (bestuurs)delegaties van allerlei vrijwilligersorganisaties bij elkaar om vorm te geven aan de uitdaging die het komende decennium (en daarna) voor hen kan bieden. Gedacht wordt aan een groots opgezette werkconferentie, waaraan veel organisaties zullen meedoen. SBI training & advies heeft recent ervaring met een dergelijke actie opgedaan met de BvPF Vrouwen van Nu, waar 60 afdelingsbesturen uit Friesland met ruim 300 deelnemers in een tweedaagse op Ameland zich bogen over ‘Besturen in de 21e eeuw’. Vrijwilligersorganisaties in Parkstad Limburg hebben handvatten om hun beleid voor de komende jaren te kunnen vaststellen. Vrijwilligersorganisaties in Parkstad Limburg beschikken over een (uitgebreider) netwerk waarbinnen ze in de toekomst kennis en ervaring kunnen delen. Draagvlak voor en betrokkenheid bij andere acties die in het kader van ‘Revitalisering vrijwilligerswerk Parkstad Limburg’ worden uitgevoerd.
Tussendoelen Middelen: Menskracht
Geld
Deze actie vereist een intensief voortraject dat is gericht op draagvlakvergroting. Zowel bij de voorbereiding als bij de uitvoering van de actie wordt gebruik gemaakt van de inzet door trainers/adviseurs van SBI training & advies; het aantal daarvan is uiteraard gerelateerd aan deelname vrijwilligersorganisaties (1 trainer op een groep van ca. 15 personen). Een meerdaagse training, verzorgd door SBI training & advies, kan onder voorwaarden worden gesubsidieerd door het Ministerie van VWS. Prijsindicatie: bij een deelname van 75 organisaties met elk 2 afgevaardigden bedragen de kosten tussen de € 60.000,- en € 75.000,-. De daarvoor in te zetten VWS-subsidie kan oplopen tot ruim € 45.000,-. Het voortraject kan ruwweg worden begroot op 15 - 20 dagdeleninzet van de SBI-adviseur.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
134
Apparatuur
Via SBI training & advies.
Ruimte
Arrangement in recreatiepark in Parkstad Limburg.
Tijdpad Verantwoordelijke
Voorbereidingsfase - voorjaar 2005 Uitvoering - najaar 2005 (in ‘laagseizoen’) Parkstad Limburg.
Uitvoering
SBI training & advies.
Geallieerden
Gezamenlijke ondersteuningsorganisaties in Parkstad Limburg, Parkstad Limburggemeenten, provincie Limburg N.v.t.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Met ondersteuningsorganisaties na afloop tweedaagse werkconferentie. Zo mogelijk follow- up.
v Subdoel 2.3.1 Actie 2.3.1.2 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen Middele n: Menskracht
Geld
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid. Netwerken; naar een nieuwe ondersteuningsinfrastructuur. In Parkstad Limburg zijn verschillende organisaties actief in het ondersteunen van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. In de deelnemende gemeenten functioneren twee vrijwilligerscentrales c.q. steunpunten vrijwilligerswerk. Daarnaast hebben de grotere gemeenten een lokale instelling voor welzijnswerk (sociaal-cultureel werk, opbouwwerk etc.). Al deze organisatie ondersteunen op de een of andere manier vrijwilligersorganisaties, terwijl VWC’s ook een specifieke taak richting individuele (aspirant) vrijwilligers hebben. Veel werk wordt dubbel gedaan; andere taken blijven wegens hoge werkdruk juist liggen. Doel van deze actie is een verbeterde samenwerking. Daarvan kunnen ook de kleinere gemeenten binnen Parkstad Limburg profiteren. Alliantie van samenwerkende ondersteuningsorganisaties. Afstemming werkzaamheden; afspraken over gebruikmaking van elkaars ervaringen. Gezamenlijke website. Overlegorgaan van ondersteuningsorganisaties in Parkstad Limburg.
De meeste inzet zal worden verricht door medewerkers van de verschillende ondersteuningsorganisaties; deze werkzaamheden mogen geacht te worden verricht binnen de reguliere taken. SBI training & advies treedt in de initiatieffase als Uitvoering op en treedt terug wanneer dit wenselijk wordt geacht. Vergader- en administratiekosten. Ondersteuning SBI training & advies: geschat op 10 dagdelen. Opzetten website.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
135
Apparatuur
Het opzetten van een website gezamenlijke ondersteuningsorganisaties
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
Verantwoordelijke
Deze actie dient zo snel mogelijk te worden opgestart; nauwere samenwerking tussen ondersteuningsorganisaties is van cruciaal belang voor het welslagen van vrijwel alle andere acties in het kader van Revitalisering Vrijwilligerswerk Parkstad Limburg. Parkstad Limburg.
Uitvoering
In eerste instantie SBI training & advies.
Geallieerden
Gezamenlijke ondersteuningsorganisaties in Parkstad Limburg, Parkstad Limburggemeenten, provinciale ondersteuningsfunctie Uitzoeken
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
De deelnemende gemeenten in Parkstad Limburg kunnen in het kader van subsidiebeschikkingen c.q. -toekenning aan ondersteuningsorganisaties aanvullende eisen voor samenwerking stellen en deze jaarlijks via de verplichte rapportages meten.
v Subdoel 2.3.1
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid.
Actie 2.3.1.3 terug Toelichting
Op de kaart gezet: imagoversterking vrijwilligerswerk
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Het imago van vrijwilligerswerk is stoffig en ouderwets. Vaak wordt dat imago juist bevestigd (denk aan waarderingsinitiatieven als de vrijwilligerspenning voor 25 jaar vrijwilligerswerk). En dat terwijl veel vrijwilligerswerk flitsend en avontuurlijk is. Daarnaast is vrijwilligerswerk vaak onzichtbaar, terwijl het belang van vrijwilligerswerk voor de (lokale) samenleving moeilijk overschat kan worden. Er is dus alle reden om het vrijwilligerswerk opnieuw op de kaart te zetten. Ingezet wordt op twee sporen: Bestuurlijke aandacht voor vrijwilligerswerk. Naast de traditionele vormen (vrijwilligersprijs, onderscheidingen, vrijwilligersdag etc.) ook expliciet bestuurlijke belangstelling voor het praktisch functioneren van vrijwilligersorganisaties door het ‘lopen’ van ééndaagse stages. Grootschalige publiekscampagnes die het belang van vrijwilligerswerk voor de lokale samenleving onderstrepen Grootschalige waarderingscampagne in alle deelnemende gemeenten. Jaarlijkse vrijwilligersstages College van B&W bij maatschappelijke organisaties. Vrijwilligerskaart voor alle geregistreerde vrijwilligers. Formeren van een campagneteam Formeren van een ambtelijke werkgroep voor de organisatie van bestuurlijk vrijwilligersstages
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
136
Middelen: Menskracht
Geld
De meeste inzet zal worden verricht door medewerkers van de verschillende ondersteuningsorganisaties; deze werkzaamheden passen binnen de reguliere taken. SBI training & advies treedt in de initiatieffase als Uitvoering op, maar zal in die rol zo snel als mogelijk terugtreden. Ondersteuning SBI training & advies bij opzet campagne: geschat op 10 dagdelen. Campagnekosten: PM
Apparatuur Ruimte Tijdpad
Voorbereidingsperiode campagne: 3 maanden Campagneperiode: 3 maanden In deze periode ook vrijwilligersstages B&W deelnemende gemeenten
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Campagnecoördinator, aan te stellen namens de ondersteuningsorganisaties. In eerste instantie SBI training & advies. Gezamenlijke ondersteuningsorganisaties in Parkstad Limburg, Parkstad Limburggemeenten, provinciale ondersteuningsfunctie Uitzoeken
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
(zie www.vrijwilligers.nl) Verder Werken .. er is nog een wereld te winnen, Eindrapport van de Commissie Vrijwilligersbeleid, januari 2005
Evaluatie v Subdoel 2.3.1 Actie 2.3.1.4 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid. Om de eer; prijsvragen voor vrijwilligersorganisaties en ondernemers. Veel goede ideeën worden spontaan geboren, andere hebben een duwtje in de rug nodig. Zo’n duwtje is het uitschrijven van een prijsvraag. Er komt een prijsvraag voor twee categorieën: Vrijwilligersorganisaties - beloond wordt het beste antwoord op de vraag “Wat kun je doen om vrijwilligers aan je te binden?” Bedrijven - beloond wordt het beste initiatief op het terrein van werknemersvrijwilligerswerk of andersoortig ‘maatschappelijk verantwoord onderneming’ met betrekking tot de relatie bedrijfsleven en vrijwilligerswerk. Verkiezing vrijwilligersorganisatie van het jaar Verkiezing MVO van het jaar. Regionale kranten en omroepen spelen in op dit project en interviewen wekelijks kandidaten .
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
137
Ondersteunende advertenties en oproepen (stoppers) om in te zenden. Tussendoelen Middelen: Menskracht
Geld Apparatuur
Deze actie kan door de gezamenlijke ondersteuningsorganisaties binnen de reguliere taken worden uitgevoerd.Gezocht dient te worden naar een deskundige jury; deze kan haar taak als vrijwilligerswerk uitvoeren. Beschikbaar prijzengeld. Accommodatie en entourage voor prijsuitreiking. Gezorgd moet worden voor een inschrijfmogelijkheid, zowel schriftelijk als via een website (zie actie …)
Ruimte Tijdpad
Looptijd is ca. een half jaar.
Verantwoordelijke
Gezamenlijke ondersteuningsorganisaties.
Uitvoering
In eerste instantie SBI training & advies.
Geallieerden
Parkstad Limburggemeenten, media, provincie Limburg
Al lopende acties
N.v.t.
Te raadplegen Evaluatie
Nader in te vullen.
v Subdoel 2.3.1
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid.
Actie 2.3.1.5 terug Toelichting
Van stiefkind tot oogappel; financiële adoptieprojecten in het vrijwilligerswerk. ‘Ellende levert aalmoezen op, geluk groot geld’ (prof. dr. Theo Schuijt, hoogleraar Filantropie aan de Vrije Universiteit Amsterdam). Dit beeld daagt uit om succesdenken als uitgangspunt te kiezen voor deze actie. Succes is aantrekkelijk om erbij te horen. Het levert een kansrijker uitgangspunt op dan het je laten 'verblinden' door zwakte. Schuijt propageert de happy money strategie: kiezen voor projecten met perspectief, waardoor het een eer wordt om daarin geld te investeren. Bedrijven zijn gaandeweg meer geneigd privaat geld ook in te zetten voor de publieke zaak. Bovendien dient het bijdragen aan maatschappelijke doelen in tijd, geld en menskracht (maatschappelijk verantwoord ondernemen - MVO) ook een strategisch belang: klanten willen in toenemende mate weten of 'hun' bedrijf ook maatschappelijk betrokken is. In dit kader is het interessant te overwegen op welke wijze ouderen als specifieke groep kunnen participeren in projecten. Ouderen zijn qua
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
138
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Geld
kennis en vermogen zeer belangrijke contribuanten aan maatschappelijke doelen. Bovendien zal deze doelgroep zich allereerst uit vanuit commitment aan projecten verbinden; pas daarna komen financiën aan de orde. Bijkomend effect is dat deze doelgroep beschikt over een rijk netwerk aan kennis én kapitaal. Een Ontwikkelcentrum MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen), dat gericht is op het ondersteunen van het bedrijfsleven en maatschappelijke initiatieven c.q. organisaties bij het initiëren en realiseren van maatschappelijke projecten die ten goede komen aan de lokale woon-, werk - en leefomgeving. Dit gebeurt in vormen van actieve betrokkenheid die voldoening opleveren voor alle betrokken en deelnemende partijen. Matches tussen bedrijven en particulieren en organisaties met inbreng van kapitaal of kennis, (gericht op kostenbesparing of realisatie doelstellingen) Een functionerend netwerk van maatschappelijk verantwoorde bedrijven Een databank van projecten waarmee deze bedrijven zich willen verbinden. Op termijn is het noodzakelijk dat het ontwikkelcentrum wordt gerund door een betaalde coördinator . Hij/zij zal zich omringen door een groep deskundige (oudere) vrijwilligers. In de ontwikkelfase kan gebruik worden gemaakt van (ingehuurde) expertise uit andere ontwikkelcentra. Financiering door MV-ondernemers en de Parkstad Limburg gemeenten.
Apparatuur Ruimte
Kantoorruimte en benodigde (administratieve) faciliteiten.
Tijdpad Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Inzet van externe expertise is noodzakelijk.
Geallieerden
Maatschappelijk verantwoord ondernemende bedrijven en instellingen in Parkstad Limburg, de Parkstad Limburggemeenten, de provincie Limburg Uitzoeken (zie ook Te raadplegen).
Al lopende acties Te raadplegen
Zie www.mooizoeindhoven.nl Andere ontwikkelcentra MVO, bijvoorbeeld ‘Ontwikkelcentrum MVO’ in Eindhoven
Evaluatie v Subdoel 2.3.1
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
139
Actie 2.3.1.6 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Geld
Present; makelaar tussen naastenhulp en teambuildingsactiviteiten. Veel mensen ‘aan de onderkant’ van onze samenleving kunnen een steuntje in de rug goed gebruiken. Waar vroeger kerken een belangrijke rol speelden in de caritas vindt naastenhulp vanuit particulier initiatief veel incidenteler plaats. Tegelijkertijd staan mensen die zich groeperen rond zingevingvragen steeds meer open voor ‘de daad bij het woord’ voegen en zijn ze bereid hun opvattingen over de maatschappij ook handen en voeten te geven. Present combineert deze beide bewegingen. De rol van Present is het vervullen van een makelaarsfunctie tussen om individuele noden en hulpaanbod van vrijwilligers die zich als groep beschikbaar stellen. Daarbij is te denken aan schoolklassen, studiegroepen, maar ook kerkelijke groepen, verenigingen, etc. De kracht van Present is het eenmalige en kortdurende van de projecten die worden aangeboden. Aan de andere kant is de kracht de korte lijn naar (kerkelijke) instanties, sociale diensten e.d. Het concept van Present is al uitgevoerd in Zwolle. Er is een loket waar mensen met een individuele hulpvraag terecht kunnen. Er vindt bemiddeling plaats van groepen vrijwilligers die zich aanbieden om kortdurende klussen gericht op naastenhulp te verrichten. Er is een infrastructuur nodig, die bij voorkeur wordt gekoppeld aan een bestaande structuur. Alternatief is het benutten van de diaconale functie van kerken voor dit doel; zeker ten aanzien van drempelverlaging voor de hulpvrager en beschikbaarheid van gemotiveerde groepen. Eenmaal op de rails is een betaalde coördinatorfunctie noodzakelijk; de overige werkzaamheden kunnen door vrijwilligers worden verricht. Incidenteel: ondersteuning SBI training & advies bij het opzetten van de voorziening (5 dagdelen). Structureel: coördinatorfunctie. Accommodatie en administratiekosten
Apparatuur Ruimte Tijdpad
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden
Kantoorplek en vergaderruimte 1e helft 2005 uitnodiging aan mogelijke projecteigenaren een projectvoorstel te maken, besluitvorming en toewijzing project aan eigenaren, opzetten organisatie, PR, regelen ondersteuning 2e helft 2005 projectstart Afhankelijk van de benoemde projecteigenaren. Supervisie berust in eerste instantie bij SBI training & advies. SBI training & advies is Uitvoering, totdat een projecteigenaar is aangesteld. In het project werken samen: deelnemende gemeenten in Parkstad Limburg (sociale diensten) kerken (diaconieën)
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
140
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
gezamenlijke ondersteuningsorganisaties in Parkstad Limburg en zo mogelijk bedrijfsleven. N.v.t. Stichting Present, Zwolle, levert het idee voor dit concept. Deze stichting heeft ervaring met dit werkmodel. In een nader te bepalen cyclus verbinden betrokkenen hun ervaringen aan verbeteringen in de lokale situatie.
v Subdoel 2.3.1 Actie 2.3.1.7 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht Geld
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid. De bijspringer; het aanbod schept de vraag. De Bijspringer is in 2001 in Ooststellingwerf (Friesland) ontwikkeld en bij uitstek geschikt voor dorpen op het platteland. De methodiek kan daarom vooral in de gemeenten Voerendaal, Simpelveld en Onderbanken een bijdrage leveren aan het vinden van vrijwilligers. Bij gebleken succes kan de aanpak ook in wijken van de grotere steden worden uitgeprobeerd. De methodiek wordt gekenmerkt door een persoonlijke benadering, waardoor mensen enthousiast raken voor vrijwilligerswerk (om ‘bij te springen’). Zo wordt beter ingespeeld op de wensen, ambities en talenten die inwoners als potentiële vrijwilligers hebben. Ook de lokale vrijwilligersorganisaties worden persoonlijk benaderd en leren hun vacatures flexibel te formuleren. De werkwijze bestaat uit een combinatie van dorpsgerichte vrijwilligersactiviteiten en gemeentebrede coördinatie- en aansturing. In elk(e) deelnemend dorp/buurt is een ‘steunpunt’ opgericht dat wordt gerund door vrijwilligers. Inwonersenquêtes zijn uitgevoerd. Resultaat is gekoppeld aan vraag naar vrijwilligers van vrijwilligersorganisaties. Er is draagvlak gecreëerd voor de aanpak. Er is een projectgroep opgericht die als denktank fungeert. Vrijwilligers zijn geworven en getraind voor het houden van inwonersenquêtes. Coördinatie van het project vanuit professionele ondersteuningsorganisatie binnen reguliere takenpakket. Incidenteel: ondersteuning SBI training & advies bij het opzetten van de voorziening (5 dagdelen) Budget voor training vrijwilligers Beperkte budgetten voor lokale steunpunten
Apparatuur Ruimte Tijdpad
Voorbereidingsfase: 6 maanden. Houden van inwonersenquêtes: 3 maanden.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
141
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Koppelingen tot stand brengen: 3 maanden. Professionele ondersteuningsorganisatie wordt gevraagd als projecteigenaar. SBI training & advies is Uitvoering, totdat projecteigenaar is aangesteld. Gezamenlijke ondersteuningsorganisaties in Parkstad Limburg, dorpsraden of buurtorganisaties van deelnemende gemeenten in Parkstad Limburg N.v.t. Stichting Scala (Friese lokale welzijnsorganisatie); heeft het concept ontwikkeld en uitgevoerd in Friese dorpen. In een nader te bepalen cyclus verbinden betrokkenen hun ervaringen aan verbeteringen in de lokale situatie.
v Subdoel 2.3.1
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid.
Actie 2.3.1.8 terug Toelichting
Tel uit je winst; nieuwe wegen om vrijwilligerswerk te belonen.
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Vrijwilligerswerk doe je niet voor niets. Dit project haalt alles uit de kast om vrijwilligerswerk ook financieel aantrekkelijker te maken. Dat gebeurt door: het onderzoeken van mogelijke (fiscale) maatregelen om vrijwilligers voordeeltjes aan te bieden; het aanbieden van een voordeelkaart aan geregistreerde vrijwilligers waarmee zij bij het bedrijfsleven in hun omgeving kortingen krijgen; het zoeken naar mogelijkheden om jongeren in aanraking te brengen met burgerschapstaken door ze tegen 'schappen-vullen-tarieven' in te zetten bij kortlopende projecten; het onderzoeken van aanvullende of andere beloningsvormen voor vrijwilligerswerk. Een vrijwilligerskaart voor alle geregistreerde vrijwilligers (zie voor de werkwijze van de kaart www.vrijwilligers.nl). Experiment met 'zakgeldproject'. Een heldere en voor alle vrijwilligers beschikbare shortlist van fiscale mogelijkheden voor vrijwilligers. Onderzoek naar best practises bij zakgeldprojecten Onderzoeksrapportage over ‘vrijwilligerswerk en fiscale voordelen’.
Middelen: Menskracht Geld
De vrijwilligerspas kost € 5,- per vrijwilliger bij een contract van twee jaar (stichting LOVF).
Apparatuur Ruimte Tijdpad
Onderzoeksfase kan binnen 6 maanden worden uitgevoerd; concrete
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
142
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden
maatregelen te nemen in 2006. Professionele ondersteuningsorganisatie wordt gevraagd als projecteigenaar. SBI training & advies is Uitvoering, totdat een projecteigenaar is aangesteld. Bedrijfsleven in Parkstad Limburg, sociale diensten in deelnemende gemeenten, provincie Limburg.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Er zijn allerlei projecten in Nederland waar op dit terrein experimenten of projecten lopen, Stichting LOVF Nader in te vullen.
v Subdoel 2.3.1
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid.
Actie 2.3.1.9 terug Toelichting
Vrijwilligersacademie; gebruikmaken van menselijk kapitaal door gratis kennisdelen Vrijwilligersorganisaties beschikken doorgaans over weinig financiële middelen, waardoor de deskundigheidsbevordering van de eigen vrijwilligers niet de prioriteit krijgt die het verdient. Aan de andere kant is er binnen een lokale samenleving een enorm potentieel aan kennis en expertise dat middels een goede infrastructuur veel beter 'te gelde' kan worden gemaakt. Dit project slaat een brug tussen gewenste en (gratis) te leveren kennis en vaardigheden. Het gaat hierbij om een – gedeeltelijk virtuele – 'vrijwilligersschool', waar in korte cursusbijeenkomsten vrijwilligers-docenten hun kennis overbrengen op vrijwilligers- leerlingen. Een jaarlijks cursusaanbod voor vrijwilligers, uitgevoerd door vrijwillige docenten. Er is een pool vrijwillige ‘docenten’ uit het bedrijfsleven. Er is een aanbod deskundigheidsbevordering met korte cursussen voor vrijwilligers. Er is een aanbod van ouderen uit de regio beschikbaar voor coaching, mentoring en inzet op projectbasis.
Beoogd resultaat Tussendoelen
Middelen: Menskracht
De vrijwilligersacademie zal gerund moeten worden door een betaalde coördinator. Deze kan het werk verrichten vanuit een bestaande ondersteuningsorganisatie.
Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Als cursuslocaties kunnen scholen worden gebruikt, waardoor de kosten beperkt kunnen blijven. Inventariseren scholingsbehoefte vrijwilligers, ontwikkelen aanbod en werven docenten-pool: 6 maanden. Uitvoering: aanbod in cyclus van eens per twee cursusjaren.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
143
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties
Professionele ondersteuningsorganisatie wordt gevraagd als projecteigenaar. SBI training & advies is Uitvoering, totdat een projecteigenaar is aangesteld. Bedrijfsleven in Parkstad Limburg, onderwijsinstellingen in Parkstad Limburg, ouderenorganisaties Uitzoeken.
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 2.3.1
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid.
Actie 2.3.1.10 terug Toelichting
Betrokken burgers; actief vormgeven aan je directe leefomgeving. Bemoeienis van de overheid maakt lui en belemmert het benutten van eigen capaciteiten en bronnen. Omkeren van een ontwikkeling die in de verzorgingsstaat Nederland heeft plaatsgehad vergt een cultuuromslag. Het vraagt tijd, voortdurende inspanning en aandacht, maar hoeft daarom niet minder interessant of veelbelovend te zijn. Het perspectief dat lonkt laat betrokken burgers zien, die samen bouwen aan een leefbare omgeving. Burgers die eigen verantwoordelijkheid als vanzelfsprekend zien, die elkaar waarderen en in staat zijn elkaar aan te spreken op verwachtingen en beloftes. Dan kan zomaar blijken dat juist hetgeen als last werd ervaren: generatiekloven of etnische diversiteit; de kiem kan worden van interactie. Diversiteit is dan een schat die gekoesterd wordt en uitdaagt tot onderzoek en tot raadpleging van elkaar. Een schat die aanleiding geeft tot initiatieven op sociaal en cultureel terrein. In zo'n betrokken samenleving beperkt de ondersteuning van de overheid zich tot het in overleg met burgers vaststellen van doelstellingen en spelregels, gevolgd door het overdragen van verantwoordelijkheden. Bijvoorbeeld bij wijkbeheer. Recent onderzoek van de WRR leverde als conclusie op dat burgers bereid zijn zich in te zetten voor hun directe omgeving. Ook bleek dat dit potentieel feitelijk onvoldoende wordt benut. Op vier terreinen liggen er kansen voor actief burgerschap, als daarvoor de goede condities worden geschapen: de fysieke inrichting de veiligheid onderwijs en kinderopvang de sociale infrastructuur. Dit gegeven biedt ons voldoende uitdaging om te veronderstellen dat ook in Parkstad Limburg gewerkt kan worden aan een grotere betrokkenheid van burgers bij hun directe leefomgeving.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
144
Overigens, een willekeurige reis door het land – zowel fysiek als via de digitale snelweg – levert zomaar een keur aan initiatieven op die het in de aanhef geschetste perspectief dichterbij brengen. Initiatieven die, toegepast op de eigen situatie van Parkstad Limburg, kunnen bijdragen aan een sociaal sterke regio.
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Het project 'Betrokken burgers' bestaat uit een aantal experimenten die tot doel hebben het vergroten van de bereidheid van burgers zich in te zetten voor hun leefomgeving. Burgers hebben grotere zeggenschap over hun eigen leefomgeving en voelen zich daardoor meer betrokken bij (de ontwikkeling van) hun buurt. Als gevolg hiervan raken mensen met elkaar verbonden, worden ze honkvaster en groeit Parkstad Limburg als een aantrekkelijk woonen leefklimaat. Er is een werkgroep gevormd die het WRR-onderzoek 'Betrokkenheid in de buurt' (het rapport verschijnt in maart 2005) bestudeert en met voorstellen komt om de conclusies te vertalen naar experimenten in Parkstad Limburg. In de deelnemende gemeenten in Parkstad Limburg zijn op de vier genoemde terreinen experimenten gestart die moeten leiden tot een grotere inzet van burgers voor en in hun directe leefomgeving. Voor het uitwerken van deze actie is de inzet van externe expertise nodig.
Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Buurtorganisaties
Uitvoering
Zeven gemeenten – woningcorporaties - buurtorganisaties
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 2.3.1
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
145
Actie 2.3.1.11 terug Toelichting
Het visioen; masterclasses over verantwoord burgerschap en vrijwillige inzet. Het creëren van een sociaal sterke regio en het revitaliseren van het vrijwilligerswerk vraagt om transformatie van een aantal patronen van de postmoderne samenleving. Naast de zegeningen en kansen die het brengt is het niet moeilijk uitwassen te constateren van doorgeschoten individualisme, materialisme en free-riders gedrag. Wat zijn eigenlijk de richtinggevende waarden van deze betrokken samenleving? Dit vraagt een goede discussie waarbij een aantal filosofische vraagstukken niet geschuwd mag worden. De denkers en opinionleaders uit het maatschappelijk middenveld, het bedrijfsleven en de politiek worden samengebracht in een aantal masterclasses waar de deelnemers bevraagd worden op het gedachtegoed achter hun opinies. De deelnemers leren vanuit verschillende perspectieven (multiparadigm) de vraagstukken onderzoeken. Dit brengt onverwachte oplossingsrichtingen en onderbouwing van het programma dat zal leiden tot een sociaal sterke regio. Het concept van masterclasses is goed over te zetten naar een gerichte reflectie op verantwoord burgerschap en de vrijwillige inzet van burgers die daarbij hoort: Wat is de rol van de overheid bij het betrekken van burgers bij de samenleving? Wat leren we van denkers over de betrokken samenleving als Etzioni, MacIntyre, Selznick, Zijderveld, Hirsch Ballin en Pim Fortuyn. Is het überhaupt mogelijk burgers te activeren? Wat zegt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbele id over dit onderwerp? Hoe zijn bedrijven te motiveren invulling te geven aan verantwoord ondernemen? Hoe geef je meerwaarde aan een gedragshouding van 'welbegrepen eigenbelang' bij burgers? En kun je daarmee het social trust dilemma dat rond vrijwilligerswerk hangt tegengaan?
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Deze en andere vragen worden besproken in sessies, waarin betrokken deskundigen elkaar ontmoeten. Een beter begrip van de vraag achter de vraag naar en betrokken samenleving. Een versterkt leiderschap voor het ontwikkelen van een betrokken samenleving en activering van de burgers en wat daarvoor vanuit de overheid en bedrijfsleven nodig is. Een programma met spraakmakende Masterclasses met deelname uit overheid, bedrijfsleven, wetenschap, (hoger) onderwijs en maatschappelijke organisaties; input van gerenommeerde sprekers en ervaren debatleiders.
Middelen: Menskracht Geld
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
146
Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties
N.v.t.
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 2.3.1
Het vrijwilligerswerk is op totaal nieuwe leest geschoeid.
Actie 2.3.1.12 terug
Maak bij subsidieaanvragen voor culturele en sportieve evenementen alle uren van vrijwilligers zichtbaar, en reken die uren in een financiële paragraaf om naar interne verrekentarieven. Er bestaat bij subsidieverstrekking nauwelijks inzicht in de economische toegevoegde waarde van de inzet van vrijwilligers. Het zichtbaar maken van die toegevoegde waarde maakt de kracht van het maatschappelijk kapitaal ‘vrijwilligersinzet’ zichtbaar. Begrotingen van vrijwilligersorganisaties kennen een post ‘zelfwerkzaamheid’ dat de fictieve beloning van de vrijwilligers verantwoordt Besef bij subsidieverstrekkers dat subsidies geen fooien zijn maar recht moeten doen aan de feitelijke inzet van de organisatie en de waarde die een actie of evenement toevoegt: belonen van goed gedrag in plaats van het afkopen van de onzekerheid ’of het wel rond komt’. Sterkere onderhandelingspositie van organisatie, verenigingen en instellingen bij subsidieonderhandelingen. Opstellen van een Witboek Economie van de vrijwilligers in Parkstad Limburg in het kader van de gemeentelijke begrotingen.
Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
147
Tijdpad Verantwoordelijke
Per direct starten. Jaarlijks opstellen van het Witboek. Iedere organisatie zelf.
Uitvoering
Tracee
Geallieerden
Vrijwilligerscentrales
Al lopende acties
Uitzoeken
Te raadplegen
www.vrijwilligerswerk.nl
Evaluatie
Jaarlijks
v Subdoel 2.3.1
Het vrijwilligerswerk is op een totaal nieuwe leest geschoeid.
Actie 2.3.1.13 terug Toelichting
Professionaliseer de lokale ondersteuningsorganisaties en train hen in het toepassen van kwaliteitsinstrumenten zoals het INK-model. Aan vrijwilligersorganisaties worden steeds meer eisen gesteld en zij krijge n steeds meer verantwoordelijkheden toegewezen. Om aan deze eisen en verantwoordelijkheden te kunnen voldoen dienen vrijwilligersorganisaties goed beleid te ontwikkelen. In vrijwel alle gemeenten binnen Parkstad Limburg zijn er steunpunten die de vrijwilligersorganisaties daarbij kunnen ondersteunen. Een hulpmiddel daarbij kan zijn het doorlichten van de verenigingssituatie m.b.v. een quick scan gebaseerd op het model van het Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK). De organisatie en resultaatgebieden die sterk en minder sterk ontwikkeld zijn, zijn in beeld gebracht. Het is de basis voor het herijken van het beleid: aanpassen en versterken.
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
In het kader van dit project wordt de methodiek voor het afnemen van een quick scan overgedragen aan locale ondersteuningsorganisaties voor vrijwilligersorganisaties zodat zij deze kunnen gebruiken ter ondersteuning van de plaatselijke verenigingsbesturen. Bij elke lokale ondersteuningsorganisatie zal een quick scan worden uitgevoerd. Vervo lgens zal de ondersteuningsorganisatie geï nstrueerd worden over de afname methodiek en tot slot zal de quick scan (als product) ter beschikking worden gesteld aan de ondersteuningsorganisaties. Per ondersteuningsorganisatie wordt de tijdsinvestering van externe ondersteuning begroot op 100 uur.
Geld Apparatuur
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
148
Ruimte Tijdpad
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties
Het traject van het afnemen van een quick scan bij een ondersteuningorganisatie tot aan de kennisoverdracht zodat de ondersteuningsorganisatie die zelf kan uitvoeren bij de locale verenigingsbesturen beslaat een tijdsbestek van ongeveer 4 maanden.
Te raadplegen
In 2003 heeft de voormalige stichting Symbiose als onderdeel van het provincia le project “Kwaliteit van vrijwilligersbeleid” een quick scan uitgevoerd bij de vrijwilligerscentrale Tracee te Heerlen. Spark Result
Evaluatie
Schriftelijke evaluatie met opdrachtgever na afloop project.
v Subdoel 2.3.1
Het vrijwilligerswerk is op een totaal nieuwe leest geschoeid.
Actie 2.3.1.15 terug
Benut de kansen die de veranderingsgevoelige jaren bij mensen tussen 50 en 55 jaar kunnen opleveren ten behoeve van de sociaalmaatschappelijke ‘markt’ (vrijwilligerswerk) als substantieel deel van de arbeidsmarkt. Voor veel mensen die al een relatief lang dienstverband hebben, kan de periode tussen 50 en 55 jaar aanleiding geven hun loopbaan c.q. hun leven in het algemeen te overdenken. Het lijkt een goed idee te bestuderen of deze overpeinzingen, voornemens en wensen van mensen in concrete acties kunnen worden omgezet.
Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Deze overpeinzingen en wensen hebben ongetwijfeld betrekking op velerlei zaken. De studie ordent die en stelt prioriteiten in de realisatiemogelijkheden. Te denken valt onder meer aan de gewenste doorstroom naar een betere functie in dezelfde organisatie, de gewenste uitstroom en het maatschappelijk actief zijn en de gewenste instroom in een andere functie. Inzicht in persoonlijke mobiliteitskansen. Vergroten van het maatschappelijk actief zijn Realiseren van arbeidskansen door jongeren Een overzicht aan ‘mobilteitwensen’ mogelijk per branche/sector of regio. Een overzicht aan (te ontwikkelen) mogelijkheden ter realisering. Een inzetbaar instrument voor assessment- of EVC-achtige instrumenten.
Middelen: Menskracht Geld
Uitzoeken.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
149
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte Tijdpad
Twee jaar.
Verantwoordelijke
Spark Result / Maecon Groep.
Uitvoering
Spark Result / Maecon Groep.
Geallieerden Al lopende acties
Grote bedrijven, brancheorganisatie en lokale overheden in Parkstad Limburg. Uitzoeken.
Te raadplegen
Spark Result /Maecon Groep, Kenniscentrum EVC.
Evaluatie
Via tussentijdse effectmeting, via te formeren monitoringgroep of te benoemen, monitorfunctionaris en via eindevaluatie-rapportage.
v Subdoel 2.3.2. Actie 2.3.2.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Geld Apparatuur Ruimte
Alle producten en diensten worden in beginsel aangeboden op de schaal van de wijk/buurt, in die wijk/buurt. Ontwikkel kant en klare producten die door de diverse Servicewinkels kunnen worden afgenomen. Parkstad Limburg wordt in een hoog tempo voorzien van Servicewinkels die als doel hebben de versterking van de kleine kernen door verschillende aanbieders te verzamelen op één plek in de wijk. Om de positie van de Servicewinkel in de wijk te versterken is er promotie nodig in de vorm van aan de aanbieders gerelateerde lezingen, workshops en andere activiteiten. Het rendement voor de participanten in de Servicewinkels is verhoogd. De bibliotheken hebben een grotere verankering in de kleine kernen en wijken gekregen. Ontwikkeling van concrete producten zoals lezingen, workshops en andere activiteiten die exemplarisch zijn en implementeerbaar in diverse servicewinkels Per workshop of lezing moet gerekend worden op 120 uur productontwikkeling met de diverse partijen. Aan te bevelen is de spreiding van 0,56 formatie over een jaar om de structuur optimaal te kunnen uitzetten. 50.000 euro voor 8 ontwikkelde producten eenmalig geï mplementeerd inclusief kant-en-klaar promotiemateriaal voor de winkels Afhankelijk van de aard van de producten: beamer, projectiescherm, geluidsinstallatie, flap-over, laptop of pc met Internetaansluiting De afspraken met deelnemers kunnen decentraal gemaakt worden ook het kantoorwerk kan mobiel gebeuren, de lezingen, workshops en andere activiteiten zullen in de servicewinkels moeten plaats vinden.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
150
Tijdpad
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties
Te raadplegen Evaluatie
Bovendien zullen de servicewinkels geoutilleerd moeten worden met bijvoorbeeld klapstoeltjes al dan niet mobiele tafels etc. Aan te bevelen is dat er ruimte is voor minimaal 15 personen, anders is het rendement van de acties te gering. Dat is per product of dienst verschillend. Voor het gehele traject, alle servicewinkels zullen eerst overeenkomsten en verschillen in kaart gebracht moeten worden. De ontwikkelingstijd per product en aanbieder zal zo’n drie maanden bedragen, waarbij binnen die drie maanden het product op tafel ligt. Parallel zal ook een pr traject en flyers, affiches e.d. ontwikkeld moeten worden, welke overdraagbaar zijn en de identiteit van de diverse aanbieders meenemen. Gezamenlijke Parkstad Limburgbibliotheken. De uitvoering ligt bij Bibliotheek Kerkrade. De personeels en vak- uren worden ingekocht door Bibliotheek Kerkrade. De ‚huisvesters’ van de servicewinkels, de aanbieders in de servicewinkels, gerelateerde personen en instellingen. De Servicewinkel die gevestigd is in het Bibliotheek Servicepunt Kerkrade West, heeft een eerste aanzet geleverd in de samenwerking met Tempo-Team. Zie persberichten in scan Nulmeting voor begin van de activiteiten. Evaluatiemomenten m.b.t. ieder deelproduct. Na een traject van 12 maanden een grotere evaluatie met meting van de bekendheidsgraad en evaluatie van de participatie.
v Subdoel 2.3.2 Actie 2.3.2.2 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Alle producten en diensten worden in beginsel aangeboden op de schaal van de wijk/buurt, in die wijk/buurt. Promoot en versterk de functie van de bibliotheek als huiskamer. De bibliotheek is een laagdrempelige voorziening met een fijnmazige spreiding binnen Parkstad, met 16 vestigingen, verdeeld over 7 gemeenten. Ontmoetingsfunctie van de bibliotheek is een speerpunt volgens landelijk beleid. Om de sociale cohesie in een wijk of plaats te versterken is er behoefte aan een laagdrempelige ontmoetingsplek, dit mede door de sluiting van gemeenschapshuizen en andere wijkvoorzieningen. De bibliotheek als fysieke ontmoetingsplek is versterkt en uitgebouwd. Het aanbieden van een gezellige ruimte met een koffievoorziening waar een breed aanbod kranten, tijdschriften en internetfaciliteiten aangeboden worden. Het ontwikkelen van kleinschalige activiteiten om de gezelligheidswaarde te verhogen. Doorbreken van isolement en het verhogen van maatschappelijk betrokkenheid van de bezoekers. n.v.t.: tijdens reguliere openingstijden van de bibliotheekvestigingen
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
151
Geld
Apparatuur Ruimte
Extra uren zijn nodig voor het ontwikkelen van activiteiten, afhankelijk van de omvang en frequentie. Middelen voor het restylen van de huidige leesruimten of gedeelten van een bibliotheekvestiging tot een gezellige verblijfsruimte. inclusief een voorziening voor koffie en eventuele andere dranken. Aanschaf van koffie/snackautomaten in de locatie. Internetaansluitingen zijn aanwezig. n.v.t.
Tijdpad
Kan op korte termijn ingevuld worden.
Verantwoordelijke
Gezamenlijke Parkstad Limburgbibliotheken.
Uitvoering
Bibliotheekstichtingen in Heerlen, Kerkrade, Brunssum, Landgraaf, Voerendaal; Simpelveld en Onderbanken. Ouderenplatforms; welzijnsinstellingen.
Geallieerden Al lopende acties
In diverse bibliotheekvestigingen is al een start gemaakt met deze dienstverleningsvorm
Te raadplegen Evaluatie
Tweejaarlijks aan hand van bezoekersaantallen en een tevredenheidsonderzoek
v Subdoel 2.3.3 Actie 2.3.3.2 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Aangeboden producten en diensten faciliteren het proces van de eigen regie en zelfredzaamheid van burgers. Ontwikkel Parkstadbreed in de thuiszorg diensten die recht doen aan de culturele achtergrond van de allochtone zorgvragers. Nog lang niet alle allochtone zorgvragers vinden de weg naar de voorzieningen van de thuiszorg, maar ook nog lang niet alle zorgaanbieders brengen de zorg naar de allochtone doelgroep. De diensten voor de autochtone zorgvrager en de manier waarop die diensten worden aangeboden, zijn niet per definitie ook geschikt voor de allochtone zorgvrager. Culturele en religieuze verschillen spelen een niet te onderschatten rol. (Deze actie is ook dienstbaar aan subdoel 2.1.3: Eigen regie, zelfstandigheid en autonomie van burgers is vertrekpunt voor de vormgeving en inrichting van Welzijn, Wonen, Zorg en Vrijwilligerswerk.) De allochtone zorgvrager krijgt de thuiszorg waar hij / zij recht op heeft. Allochtone zorgvragers weten waar ze recht op hebben. De thuiszorg heeft passende diensten ontwikkeld. De thuiszorg weet hoe ze met de allochtone doelgroep moet communiceren over de zorgvraag en het geformuleerde aanbod. Er zijn maatwerk-communicatiemiddelen ontwikkeld. Uitzoeken.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
152
Geld
Uitzoeken.
Apparatuur
Uitzoeken.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
Zo snel mogelijk starten.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg – Platform Allochtone Zorgvragers.
Uitvoering
Zorggroep Thuis.
Geallieerden Al lopende acties
Medewerkers afd. Welzijn van gemeenten, provincie Limburg, Huis voor de Zorg, Platform Allochtone zorgvragers Uitzoeken.
Te raadplegen Evaluatie
www.zorggroepthuis.nl Nader in te vullen.
v Subdoel 2.3.3 Actie 2.3.3.3 terug
Toelichting
Aangeboden producten en diensten faciliteren het proces van de eigen regie en zelfredzaamheid van burgers. Richt een Leerbedrijf Consumenten Services in, in het bijzonder t.b.v. senioren, waarin diensten worden verleend door studenten en senioren binnen de werkvelden Wonen en Financiële Dienstverlening. Bouw dit Leerbedrijf op termijn uit tot een volwaardig Kenniscentrum Consumentengedrag. De vierjarige opleiding Facility Management van de Hogeschool Zuuyd (800 studenten en 45 medewerkers) leidt op voor leidinggevende functies in vier werkvelden (of profiele n): Facility Management Vastgoed Management Consumentenzaken Tourism & Event Management. De Hogeschool Zuyd heeft de ambitie om uit te groeien tot de Euregionale kennispoort en haar bijdrage te leveren aan het tot stand brengen van de kennisecono mie in Nederland. In dit kader wordt o.a. het curriculum van de opleiding Facility Management en het profiel Consumentenzaken competentiegerichter gemaakt en worden in de Hogeschool kenniscentra ingericht. Uitgangspunt bij het competentiegericht maken van het curriculum (Project Maatwerk) van het profiel Consumentenzaken zijn de kerntaken van de functies verhuurmakelaars of woonconsulenten bij woningcorporaties; makelaars; accountmanagers en bankshopmanagers bij commerciële banken en budgetadviseurs bij Gemeentelijke Kredietbanken en Sociale Diensten.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
153
Binnen het profiel Consumentenzaken van de opleiding Facility Management staat m.n. het (financiële) gedrag van klanten centraal. Het kenniscentrum Consumentengedrag doet onderzoek naar, verzorgt cursussen voor en geeft informatie aan consumenten over financiële dienstverlening. Dit kenniscentrum is gekoppeld aan een lectoraat en een informatiecentrum. Het Informatiecentrum Consumenten Services annex leerbedrijf richt zich mede op de informatiebehoefte van senioren en wordt uitgevoerd door senioren en studenten van het profiel Consumentenzaken. Leidraad voor het ontwikkelen van activiteiten binnen dit centrum is het concept van “De bewuste consument”. Het aanbod van het centrum richt zich op de levenscyclus, de houding en het gedrag m.b.t. geld, het informatiegedrag, de kennis van producten, regelingen en subsidiemogelijkheden, het evalueren dienstverlening en het geven van feedback aan financiële dienstverleners. De informatie die het Informatiecentrum oplevert kan dienstbaar gemaakt worden aan financiële dienstverleners die barrières in hun omgang met klanten willen slechten en streven naar langdurige en commercieel rendabele klantrelaties. Het curriculum van de opleiding, waaronder ook het profiel Consumentenzaken wordt thans herzien met als doel competentiegericht te kunnen opleiden. Uitgangspunt hierbij zijn de kerntaken van de genoemde functies. Deze kerntaken worden op dit ogenblik in samenspraak met het beroepenveld geanalyseerd op de volgende onderdelen: uit te voeren werkwijzen, benodigde kennis, vaardigheden en gewenste houding bij de student. Via werkvormen zoals studieopdrachten, vaardigheidsopdrachten, hoorcolleges en presentaties worden deze werkwijzen, de kennis en de vaardigheden overgedragen c.q. aangeleerd. Voor het toepassen van kennis en vaardigheden en het aanleren van de bijbehorende attitude wordt een Leerbedrijf ingericht. Het commerciële bankwezen, maar ook de Gemeentelijke Kredietbank, sociale diensten en woningcorporaties zijn, om begrijpelijke redenen, nog huiverig om studenten met klanten te laten “experimenteren”. Om onze studenten toch goed voor hun functie te kunnen opleiden kan het profiel Consumentenzaken ook zelf een informatiecentrum opzetten. Dit informatiecentrum richt zich mede op de informatiebehoefte van senioren en zou mede door senioren bemenst kunnen worden om met name de continuï teit in de dienstverlening te garanderen. In eerste instantie stelt dit informatiecentrum zich ten doel om informatievragen te inventariseren en de beantwoording ervan door relevante partijen te organiseren (de één- loketgedachte of frontoffice). Hiervoor is een breed netwerk aan relaties nodig (voor een belangrijk deel al aanwezig in de vorm van stage verlenende bedrijven en bedrijven waar afgestudeerden werken). Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
154
Terzake kundige senioren kunnen uiteraard wel inhoudelijke informatie geven. In een later stadium van het project kan inhoudelijke informatie verstrekking door senioren en ouderejaarsstudenten en externen worden verzorgd. Ook kunnen gerichte cursussen (bijv. consumentenrecht, bewust omgaan met geld, financiële planning) verzorgd worden.
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
In een latere fase kan dit informatiecentrum worden omgevormd tot (Hogeschool beleid) dat nog steeds informatiebehoeften van o.a. senioren inventariseert en verstrekt, maar dat ook onderzoek doet op het gebied van consumentengedrag van senioren en daarbij ook opdrachten uitvoert voor het bedrijfsleven. In dit verband moet ook worden gedacht aan het opzetten van voorlichtingsprogramma’s om ouderen te leren hoe zij oplichting kunnen herkennen en voorkomen. Senioren weten de weg in de complexe financiële materie en regelgeving rondom wonen, verzekeren, lijfrentes en andere aanvullende financiële oudedagsvoorzieningen. Er is tegemoet gekomen aan de informatiebehoefte van senioren. Senioren hebben een zinvolle tijdsbesteding als (parttime) werknemer of als vrijwilliger van het informatiecentrum. Er samenwerking tussen senioren en studenten georganiseerd. Kennis en ervaringsoverdracht aan jongeren is gerealiseerd. Er is tegemoet komen aan, en de eigen informatiebehoefte van senioren is georganiseerd. Er is een bijdrage geleverd aan de invulling van de informatiebehoefte van financiële dienstverleners. Het project is permanent en opgenomen in de organisatie van Hogeschool Zuyd waardoor de continuï teit gewaarborgd is. Er is een plan van aanpak op voor de inhoudelijke ontwikkeling en logistiek van de dienstverlening van het Leerbedrijf. Het Leerbedrijf is in bedrijf genomen. Er is ervaring opgedaan met het Leerbedrijf in samenhang met de introductie van het vernieuwde curriculum van de opleiding, en die ervaring is geëvalueerd. Er wordt een besluit genomen over het verder uitbouwen van het Leerbedrijf tot een Kennisinstituut Consumenten Services. Projectleider (profielcoördinator) te leveren door de Faculteit Facility Management van de Hogeschool Zuyd.
Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Nog niet vastgesteld.
Verantwoordelijke
Hogeschool Zuyd.
Uitvoering
Hogeschool Zuyd, Faculteit Facility Management (directie en profielcoördinator MCZ).
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
155
Geallieerden
Al lopende acties
Universiteit Tilburg , Fac. Soc. Wetenschappen, Leerstoel Consumentengedrag, Seniorenorganisaties, Consumentenbond, Autoriteit Financiële Markten (AFM), Stichting Toezicht Effectenverkeer (STE), Commerciële Banken, Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK), de Kredietbank Limburg (KBL), NiBUD, Min. van VWS, en de Ouderenbonden in Parkstad Limburg. Dit is een lopende actie.
Te raadplegen Evaluatie
Nader te bepalen.
v Subdoel 2.3.8 Actie 2.3.8.3 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Middelen: Menskracht
De zorgbehoeftige ouderen in Parkstad kunnen rekenen op een integraal zorgaanbod. Ontwikkel op het gebied van interculturele zorg een krachtige communicatie met de doelgroep. Als autochtone zorgvragers het al moeilijk hebben om goed geï nformeerd te blijven over het aanbod van zorgvoorzieningen en ´de weg er naar toe´, hoe moeilijk moet het dan wel niet zijn voor allochtonen om ´te krijgen waar ze recht op hebben´? Niet alleen pure taalproblemen vormen een belangrijk obstakel, maar net zo groot zijn de culturele verschillen tussen de aanbieders van zorgvragers. Ook de allochtone zorgvrager krijgt waar hij / zij recht op heeft. Allochtone zorgvragers weten waar ze recht op hebben. De zorgaanbieders weten hoe ze met de allochtone doelgroep moeten communiceren over de zorgvraag en het geformuleerde aanbod. Er zijn maatwerkcommunicatiemiddelen ontwikkeld. Uitzoeken.
Geld
Uitzoeken.
Apparatuur
Uitzoeken.
Ruimte
Uitzoeken.
Tijdpad
Zo snel mogelijk starten.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Platform Allochtone zorgvragers.
Geallieerden
Medewerkers afd. Welzijn van gemeenten, provincie Limburg, Huis voor de Zorg. Uitzoeken..
Al lopende acties
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
156
Te raadplegen Evaluatie
www.projectenzorgenwelzijn.nl De Stromen Rotterdam Nader in te vullen.
v Subdoel 2.3.10 Actie 2.3.10.4 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Middelen: Menskracht
De voorwaarden, om mantelzorg als onmisbare schakel in de zorgverlening volledig te laten bloeien, zijn ingevuld. Ontwikkel Parkstadbreed de Interculturele familiezorg (mantelzorg). Allochtone families lossen de zorg voor hun naasten het liefst binnen hun eigen familie op. Een beroep op professionele begeleiding of ondersteuning doen ze zelden. Er zijn voldoende aanwijzingen dat de mantelzorgers in allochtone kringen nog meer onder druk staan dan de autochtone mantelzorgers. Voor de oudere generaties allochtonen is de langdurige zorg vaak nieuw (door de betere medische voorzieningen in ons land leven mensen langer dan in de landen van herkomst). Daarnaast zij allochtonen vanuit hun culturele achtergrond er nog niet aan gewend om in hun dagelijks leven nu, rekening te houden met de zorgbehoefte in de toekomst. En ´neen´zeggen is voor allochtone mantelzorgers nog stukken moeilijker dan voor Nederlandse collega´s. Mantelzorgers van allochtone afkomst die op hun taak zijn voorbereid. Autochtone mantelzorgers die zijn toegerust voor intercultureel werken. Werven van allochtone intermediairs (opbouwen van het netwerk). Opzetten van specifiek beleid binnen het Steunpunt Mantelzorg. Opleiding en training van mantelzorgers. Opleiding en training van professionele ondersteuners tot mantelzorgmakelaar. Uitzoeken.
Geld
Uitzoeken.
Apparatuur
Uitzoeken.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
Zo snel mogelijk de voorbereiding starten.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Steunpunt Mantelzorg.
Geallieerden
Parkstad Limburggemeenten, Huis voor de Zorg.
Al lopende acties
Uitzoeken..
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
157
Te raadplegen Evaluatie
www.mantelzorgmakelaar.nl, Expertisecentrum Informele Zorg www.expertisecentruminformelezorg.info, www.transfergroep.nl Nader vast te stellen.
v Subdoel 2.4.1
Actie 2.4.1.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen Middelen: Menskracht
De kleine kernen lopen niet leeg. Commerciële producten en diensten (van financiële instellingen, winkels, klussendiensten, bezorgdiensten enz.) worden op het niveau van de wijk/buurt aangeboden. Deel de ervaringen van het project Buurteconomie Heerlen met de andere gemeenten in Parkstad Limburg. In de gemeente Heerlen loopt sinds begin januari 2003 het project Buurteconomie Heerlen. In het kader van dit project worden mensen die een eigen bedrijf willen beginnen op wijk- en buurtniveau geholpen. Het is dus een soort startersservice. De oorspronkelijke doelstelling om binnen twee jaar 50 ondernemers te begeleiden is ruimschoots overtroffen. Tot en met augustus 2004 zijn bijna 300 intakegesprekken gevoerd en ruim 200 mensen begeleid. Het project zou oorspronkelijk in 2004 aflopen, maar loopt dankzij een verlengde bijdrage van de EU aan het Grote Steden Beleid nog minstens twee jaar door. In alle Parkstad Limburg-gemeenten is er een project Buurteconomie. Binnen twee jaar moeten en in alle gemeenten samen . nieuwe ondernemers op de rails zijn gezet. Een Parkstadbreed Plan van aanpak.
Geld
Per gemeente een projectleider. Projectleider Buurteconomie Heerlen verleent ondersteunende diensten aan de andere gemeenten. Uitzoeken
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
Looptijd bedraagt twee jaar.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Gemeenten Parkstad Limburg.
Geallieerden
Uitzoeken.
Al lopende acties
Project Buurt Economie Heerlen.
Te raadplegen
www.buurteconomieheerlen.nl www.ondernemerindebuurt.nl
Evaluatie
Nader uitwerken in het Plan van aanpak
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
158
v Subdoel 2.4.2 Actie 2.4.2.1 terug
Toelichting
Commerciële diensten vergroten door samenhang met andere diensten de kwaliteit van de leefomgeving. Introduceer een systeem waarbij mensen op een eenvoudige manier gebruik kunnen maken van gemaksdiensten. Richt een commercieel bedrijf op dat vraag (gemaksdiensten) en aanbod (bedrijven die deze diensten aanbieden) bij elkaar brengt. Door de individualisering, door combinatie van zorgtaken en werk en door de vergrijzing zijn er steeds meer mensen die op een eenvoudige manier, gebruik willen maken van gemaksdiensten. Het zoeken naar het juiste bedrijf is een tijdrovende bezigheid en vereist eveneens deskundigheid op velerlei gebied. Tweeverdieners hebben steeds minder tijd om hun zaken te regelen en te organiseren, zij verdienen vrije tijd wanneer ze werkzaamheden door anderen laten uitvoeren. Het voordeel voor de klant is dat hij in zee gaat met een vertrouwd bedrijf en garantie krijgt op het uitgevoerde werk. Hij hoeft zelf niets uit te zoeken en hierin tijd te investeren. Ouderen worden afhankelijk van de diensten en zorg van anderen, met de goede ondersteuning zijn zij in staat om langer zelfstandig in hun eigen huis te blijven wonen. Het genereert werkgelegenheid voor bedrijven. Het wordt via verschillende kanalen aangeboden, o.a. wijkcervicewinkels, internet, centraal telefoonnummer. Tijdens de behandeling van de begroting van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegeheid (SZW) in de Tweede kamer op 8 en 9 december 2004 is de Regeling Schoonmaakdiensten voor Particulieren (RSP) ook wel witte werkster regeling inhoudelijk behandeld. Naar aanleiding hiervan wordt verder onderzocht op welke wijze de overheid deze vormen van dienstverlening kan ondersteunen en eventueel kan subsidiëren. Bovengenoemd initiatief sluit naadloos aan bij de landelijke ontwikkelingen, de regio Parkstad Limburg zou proefregio kunnen zijn om te experimenteren met deze vormen van persoonlijke dienstverlening en het aanbod van gemaksdiensten. De aangeboden diensten zijn o.a.: Tuinonderhoud Klussen in huis, schilderen en behangen, woningonderhoud Schoonmaakwerkzaamheden Brand- en inbraak preventie Stomerij, was- en strijkservice Boodschappen doen Audicien, kapper, kleding, opticien, pedicure aan huis Maaltijd en catering Wanneer er vraag naar is kan het dienstenaanbod worden uitgebreid.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
159
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Een uitbreiding naar bemiddeling of onderzoek in het complexe land van de zorg (aanbod van zorgdiensten) ligt eveneens voor de hand. Evenwicht in zorg- en werktaken. Ouderen kunnen zo lang als mogelijk in hun eigen huis blijven wonen. Ontwikkelen van werkgelegenheid. Tussendoelen Fase 1. Uitwerking concept en businessplan Fase 2. Commitment financiers, overheid en go voor pilot Fase 3. Implementatie plan in Parkstad Limburg en experimenteren met het aanbod van gemaksdiensten eventueel in combinatie met “dienstencheques”.
Apparatuur
Fase 1. 6 deelnemers Advanced Management Course, 2004/2005 Fase 2. 6 deelnemers Advanced Management Course, 2004/2005 Fase 3. Bedrijven en organisaties uit de regio en initiatiefnemers van het plan. Fase 1 nihil Fase 2 Vinden van financiers voor startkapitaal. Fase 3 oprichting BV. N.v.t.
Ruimte
N.v.t.
Geld
Tijdpad
Geallieerden
Fase 1. 21 april 2005 Fase 2. 30 september 2005 Fase 3. 1 januari 2006 Fase 1. 6 deelnemers Advanced Management Course, 2004/2005. Fase 2. Idem. Fase 3. Bedrijf dat wordt opgericht om het bedrijfsplan te implementeren. Fase 1. 6 deelnemers Advanced Management Course, 2004/2005 Fase 2. Idem Fase 3. Stichting Werkcorporatie Kerkrade en overige deelnemende bedrijven. 6 deelnemers Advanced Management Course, 2004/2005
Al lopende acties
Businessplan in voorbereiding en ontwikkeling.
Te raadplegen
Witte werkstersregeling, Dienstencheques Belgie, Marktonderzoek tav de gebruikers vraag, Rapport SEOR "markt voor persoonlijke dienstverlening" , Rapport SEOR "Regelingen in het buitenland met betrekking tot de markt voor persoonlijke dienstverlening" .
Verantwoordelijke
Uitvoering
Bedrijven die de diensten aanbieden, Gemeenten Regio Parkstad Limburg, Provincie Limburg, 2e Kamerleden, ESF-bronnen, Woningcorporaties, Verzekeringsmaatschappijen, UWV Wijkservicewinkels, Werkvoorzieningsschap, Uitzendbureaus, Belastingdienst. Evaluatie
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
160
v Subdoel 3.1.1
Beoogd resultaat
De culturele krachten zijn gebundeld. In Parkstad Limburg is een centrale regiefunctie voor kunst en cultuur ontwikkeld. Ontwikkel een Parkstadbreed actieprogramma Cultuurbereik in plaats van per gemeente een beleidsnota Cultuur dat de basis vormt voor de ontwikkeling van cultuur als mo tor voor maatschappelijke vernieuwing. Parkstad Limburggemeenten beseffen niet of nauwelijks de betekenis van cultuur als motor voor maatschappelijke vernieuwing. Voor zover dat besef er wel is, wordt dat niet vertaald in beleid en acties op basis van een uitgesproken visie op die betekenis van cultuur. Er is een Actieprogramma Cultuurbereik
Tussendoelen
Aanstellen Cultuur Intendant
Actie 3.1.1.4 terug Toelichting
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Regio Parkstad Limburg
Uitvoering
Cultuur Intendant
Geallieerden Al lopende acties
Uitzoeken
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 3.1.2 Vernieuwende culturele initiatieven krijgen alle kans. Actie 3.1.2.2 Ontwikkel een woonwerkproject voor kunstenaars in een niet-stedelijke terug omgeving. Voor kunstenaars Toelichting is het bijna Voor kunstenaars is het bijna onmogelijk om een goede combinatie te vinden van wonen en werken (atelierruimte). De bestaande woningbouw is daarvoor veelal ongeschikt. Bouw daarom met een groep kunstenaars onder begeleiding van bouwkundige en de gemeente woningen waarin deze kunstenaars kunnen wonen en werken, geheel naar hun eigen Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
161
deze kunstenaars kunnen wonen en werken, geheel naar hun eigen behoeften. Het initiatief van Jabeek (gemeente Onderbanken, Weller en een groep kunstenaars) kan hiervoor als pilot dienen. Beoogd resultaat Tussendoelen
n.v.t.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
kunstenaars, gemeente Onderbanken en Weller
Uitvoering
Weller
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie v Subdoel 3.1.2.
Vernieuwende culturele initiatieven krijgen alle kans.
Actie 3.1.2.3 terug Toelichting
Ontwikkel op grote schaal Digitale ontdekplekken. Laagdrempelige voorzieningen waar burgers kennis kunnen nemen van en oefenen met nieuwe technologieën. De snelle technologische ontwikkelingen maken het noodzakelijk om bij te blijven, wil men deel kunnen blijven ne men aan de maatschappij. Dienstverlening, zowel commercieel als not- for-profit, verschuift snel van de traditionele kanalen – persoonlijk, telefoon, post – naar digitale kanalen – Internet, e-mail. Gebruikmaking van deze kanalen is echter hoogdrempelig. Burgers moeten investeren in apparatuur, maar vervolgens moeten ze ook de kennis opdoen om er mee te kunnen werken. Dit is niet voor iedereen zonder meer weggelegd. De digitale ontdekplekken hebben daarom tot doel burgers in de gelegenheid te stellen de vereiste vaardigheden op te doen.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
162
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Geld
Apparatuur
Ruimte Tijdpad
Vermindering van de kloof tussen ‘information haves’ en ‘information have- nots’. Op peil brengen en in stand houden van de kennis voor mensen in specifieke doelgroepen, zoals werklozen, ouderen, herintreders. • opzetten oefenruimten in bibliotheken voor zover nog niet voorhanden • ontwikkelen van cursussen speciaal gericht op de doelgroep, met gebruikmaking van landelijk ontwikkeld materiaal. Aansturing Beheer van apparatuur Beheer van locatie Ontwikkelen en geven van cursussen Werving vrijwilligers voor begeleiding van cursisten Promotie Software in de vorm van digitale cursussen Toegang tot Blackboard (digitale leeromgeving) Promotiematerialen Apparatuur Alle bibliotheken hebben publieke Internet pc’s in huis via een breedband aansluiting. Per locatie kan het nodig zijn dit uit te breiden met 1 of meerdere pc’s. Uitgaande van de huidige situatie zou dit neerkomen op 15 pc’s. Deze kunnen gebruik maken van de bestaande infrastructuur in bibliotheken Dit is afhankelijk van de plaatselijke situatie
Verantwoordelijke
Kan binnen 1 jaar gerealiseerd worden. Gezien de snelle technologische ontwikkelingen zullen deze voorzieningen minimaal 5 jaar in stand gehouden moeten worden, en regelmatig onderhouden. Gezamenlijke Parkstad Limburgbibliotheken.
Uitvoering
Gezamenlijke Parkstad Limburgbibliotheken.
Geallieerden
Seniorweb, lokale ouderenbonden, lokaal welzijnswerk
Al lopende acties
Het bieden van Internet toegang analoog aan het principe van de openbare telefooncel behoort al tot het werkgebied van openbare bibliotheken en wordt overal uitgevoerd. De meeste openbare bibliotheken hebben ervaring in het geven van Internet cursussen. Bib liotheek Heerlen exploiteert enkele ‘digitale trapveldjes’. Deze hebben hun nut zeer bewezen. De landelijke subsidie voor dit project is echter per 1 januari 2005 gestopt. www.seniorweb.nl www.trapveld.nl
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 3.1.2
Vernieuwende culturele initiatieven krijgen alle kans.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
163
Actie 3.1.2.4 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
Ontwikkel de Digitale bibliotheek thuis. Dit betreft het uitbouwen van de virtuele bibliotheek, waarbij informatie van thuis uit beschikbaar is. Voorbeelden daarvan zijn: uitbouwen digitale vraagbaak, printing on demand, Landelijk boeken- en collectieaanbod virtueel en fysiek ter beschikking stellen, incl. bezorging aan huis. Informatie is cruciaal voor het goed kunnen functioneren in deze maatschappij. Goed geï nformeerde burgers die toegerust zijn voor het leven in deze maatschappij. • Uitbouwen website Parkstadbibliotheken met verbeterde zelfbedieningsmodule voor gebruikers. • Uitbouwen Landelijk lenen waardoor de volledige collectie van alle Nederlandse bibliotheken ter beschikking staat aan de burger van Parkstad • Opzetten bezorgdienst/uitgiftepunten • Opzetten printing on demand service • Opzetten culturele diensten, zoals voorlezen via Internet, boeken • Capaciteit Al@adin en jeugdAl@din • Planning en coördinatie Webserver voor gezamenlijke website
Ruimte Tijdpad
Verantwoordelijke
De eerste diensten kunnen al eind dit jaar ter beschikking staan. Voor een aantal andere zaken zoals ‘printing on demand’ is men afhankelijk van zowel technologische als organisatorische ontwikkelingen die gecoordineerd worden door de landelijke organisatie voor openbare bibliotheken VOB Gezamenlijke Parkstad Limburgbibliotheken.
Uitvoering
Gezamenlijke Parkstad Limburgbibliotheken.
Geallieerden
Vereniging Openbare Bibliotheken Bibliotheekhuis Limburg • Kerkrade, Heerlen, Brunssum en Landgraaf participeren in de digitale vragenbank Al@din, waarbij zij vragen beantwoorden gesteld door inwoners van Parkstad. • Parkstad bibliotheken onderhouden een gezamenlijke website met een beperkte zelfservice balie voor bibliotheekgebruikers. • Landelijk lenen is een dienst die op dit moment ontwikkeld wordt onder verantwoordelijkheid van de Vereniging Openbare Bibliotheken
Al lopende acties
Te raadplegen
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
164
Evaluatie v Subdoel 3.2.1
Besturen van verenigingen zijn voorbereid en toegerust op hun taak.
Actie 3.2.1.1 terug
Ontwikkel draaiboeken waarmee de expertise die is opgedaan met de organisatie van grootschalige sportieve en culturele evenementen beschikbaar komt voor alle Parkstad-gemeenten en belanghebbende organisaties. In veel verenigingen en organisaties moet bij activiteiten en evenementen op kleine schaal (buurt, wijk, dorp) heel vaak ’opnieuw het wiel uitgevonden’. Er is nauwelijks sprake van uitwisseling van kennis en ervaringen met collega-verenigingen en organisaties. Een betere inzet van mensen door verminderde werkdruk bij vrijwilligers, en betere inzet van andere middelen. Soepeler verlopende processen en minder ‘herhaalde rompslomp’. Er is een draaiboekenbibliotheek Inventariseren wat de behoeften zijn.
Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Zeven gemeenten
Uitvoering
SBI
Geallieerden
Vrijwilligerscentrales, provincie Limburg, gemeenten,
Al lopende acties
Uitzoeken
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 3.2.1
Besturen van verenigingen zijn voorbereid en toegerust op hun taak.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
165
Actie 3.2.1.2 terug
Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Regel op Parkstadniveau de beschikbaarheid van materialen die nodig zijn bij de organisatie van evenementen (dranghekken, borden, afzetlinten, vlaggen et cetera) en zorg dat deze ook buiten kantooruren kunnen worden afgehaald. Bij de organisatie van evenementen moet vaak een beroep worden gedaan op medewerking van de gemeenten voor de voorzieningen in de facilitaire sfeer. Vaak ontbreekt het aan een goede afstemming met andere organisaties, worden voorzieningen niet tijdig of dubbel gereserveerd. Heldere afspraken en uniformiteit op Parkstad-niveau. De juiste voorzieningen op het juiste moment op de goede plaats. Minder administratieve rompslomp. Er is een EvenmentenFaciliteitenCentrum. Er is een Parkstad Limburg Evenementenkalender.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Meteen starten. Inrichten centraal punt gereed 31 december 2005. Parkstad Limburg.
Uitvoering
Directeuren Openbare werken Parkstad Limburggemeenten.
Geallieerden Al lopende acties
Uitzoeken
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 3.2.1 Actie 3.2.1.3 terug Toelichting
Professionele en amateur cultuur- en sportbeoefening hebben een tweeledig doel: sociale cohesie en talentontwikkeling. Onderzoek de haalbaarheid va n een Omni-sportvereniging in Parkstad Limburg. In de consultatieronde hebben veel sleutelfiguren gezegd dat sportverenigingen het steeds moeilijker krijgen. Het aantal leden loopt terug waardoor de contributie- en andere inkomsten dalen. Het aantal vrijwilligers loopt terug waardoor er steeds meer druk op de schouders
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
166
van steeds minder vrijwilligers komt te liggen, die ´er steeds minder trek in krijgen´. Uiteindelijke moeten steeds minder mensen de lasten van hun lusten dragen. Om aan die druk tegemoet te komen worden in Nederland zogenaamde Omni-sportverenigingen opgericht, waarin verenigingen uit verschillende takken van sport samen, en letterlijk onder één dak hun sport organiseren en bedrijven. Een omni- vereniging blijkt in de praktijk een uitstekend instrument te zijn om op regionale schaal invulling te geven aan het ontwikkelen van top- en breedtesport. Een goed voorbeeld van een Omni- vereniging is Omniworld Almere. Daar zijn voor de topsport de volgende uitgangspunten gehanteerd: • Topsport is een goede stimulans voor kinderen en jongeren om te sporten. • Topsport brengt een enorme hoeveelheid sportieve en organisatorische kennis met zich mee die bijdraagt aan een verantwoorde ontwikkeling van breedtesport. • Topsport creëert een gevoel van trots en saamhorigheid onder inwoners. • Topsport is een uitstekend city marketing tool. • Topsport is een ontmoetingsplatform voor het lokale en regionale zakenleven. Voor het ontwikkelen van de breedtesport zijn de volgende uitgangspunten gehant eerd: • Topsport ontleent haar bestaansrecht aan de verankering in de maatschappij. • De verankering van deze topsporten vindt plaats door de ontwikkeling van breedtesport in Parkstad Limburg. • De aanwezigheid van een grote dosis kennis en ervaring van topsport is de basis om op een verantwoorde manier de breedtesport te stimuleren en uit te bouwen. • Breedtesport is anderzijds de basis voor de ontwikkeling van jonge sporters tot topsporters die in het eerste team kunnen spelen, zodat de continuï teit van de topsport en de verankering van topsport in de samenleving wordt gegarandeerd. Mogelijke voordelen van een Omni- verenigingen zijn: • Gezamenlijke inkoop van materialen (shirts, shorts, sokken, speelballen et cetera). • Gezamenlijke sponsorwerving (verenigingen vissen niet meer in dezelfde vijver en worden een serieuze gesprekspartner voor het lokale en regionale bedrijfsleven). • Vrijwilligerspool (vrijwilligers kunnen niet alleen breder en flexibel worden ingezet, maar specifieke expertise kan ook gerichter worden ingezet). • Medische staf (gezamenlijk fysiotherapie-voorzieningen kan mogelijk ook commercieel nog interessante perspectieven bieden. • Gezamenlijk organiseren van (side)events met bijbehorende spin off. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
167
Beoogd resultaat Tussendoelen
Middelen: Menskracht
• Accommodatie kunnen gezamenlijk worden ontwikkeld en geëxploiteerd. Er is bekend of het oprichten van een Omni-vereniging haalbaar is. Er is uitgezocht en dus bekend welke verenigingen nu hun schouders onder dit initiatief willen zetten.. Er is uitgezocht en dus bekend of de gemeente Landgraaf dit initiatief ondersteunt. Er is een Plan van aanpak opgesteld voor het haalbaarheidsonderzoek.
Geld
Inzet van bestuursleden van verenigingen. Ambtelijke ondersteuning vanuit één of meer gemeenten. Professionele ondersteuning door bijvoorbeeld het Huis voor de Sport. Uitzoeken.
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte
Vergaderaccommodatie bij een van de verenigingen of een gemeente.
Tijdpad
Verantwoordelijke
Voorbereidende besprekingen en verkenningen starten voor de zomervakantie 2005. Start van het haalbaarheidsonderzoek in het najaar 2005. Gemeente Landgraaf.
Uitvoering
Voetbalvereniging Schaesberg.
Geallieerden
Sportkoepels, Huis voor de Sport, provincie Limburg, Min.VWS.
Al lopende acties
Uitzoeken.
Te raadplegen
www.omniworld.nl
Evaluatie v Subdoel 3.2.3 Actie 3.2.3.1 terug
Toelichting
Voor de amateur cultuur- en sportbeoefening is een meerjarig en consistent subsidiebeleid ontwikkeld. Alle betrokken overheden, instellingen en organisaties maken een overzicht van regels die belemmerend werken op de organisatie van evenementen, bijvoorbeeld rondom de bewegwijzering, de inzet van vrijwilligers et cetera. Vrijwilligers, hun besturen en organisaties zijn een belangrijk deel van hun kostbare tijd kwijt aan werkzaamheden en activiteiten die niets te maken hebben met het doel ‘waarvoor ze zijn gekomen’. Een barmedewerker die het leuk vindt om een pilsje te tappen moet vaak meer tijd aan cursussen besteden dan aan het tappen van de pilsjes en haak daarom vaak in een vroeg stadium af.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
168
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Vrijwilligers die aan hun echte werk toekomen. Het aantal regels waaraan vrijwilligersorganisaties moeten voldoen is met 25% gereduceerd. Peilen van bereidheid om die weg in te slaan. Komen tot een Plan van aanpak.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Verantwoordelijke
Voorbereiding per direct starten. Plan van aanpak moet aansluiten op de Plannings- en begrotingscyclus van gemeenten en Parkstad Limburg. Parkstad Limburg.
Uitvoering
Directeuren Welzijn / Burgerzaken van de Parkstad Limburggemeenten.
Geallieerden Al lopende acties
Uitzoeken
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 3.2.3 Actie 3.2.3.2 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Voor de amateur cultuur- en sportbeoefening is een meerjarig en consistent subsidiebeleid ontwikkeld. Maak met subsidiegevers afspraken dat de organisaties niet langer gesubsidieerd worden in exploitatietekorten op evenementen, maar dat zij meerjarige startpremies ontvangen. Bij nagenoeg alle grote en kleine evenementen is het altijd weer tot het laatste ogenblik onzeker of de eindjes aan elkaar kunnen worden geknoopt. Bij tekorten moeten organisatoren telkens met hangende pootjes en rode oortjes terug naar subsidieverstrekkers met een ‘slecht nieuwsbericht’. Meerjarige startsubsidies kunnen werken als incentives om goed gedrag in de vorm van exploitatieoverschotten te belonen met het behouden en zelfs uitbreiden van de startpremies. Stabiliteit in organisaties en minder slapeloze nachten bij vrijwillige bestuurders. Uitsluiten van privé-aansprakelijkheid van vrijwilligers. Exploitatiesubsidies zijn omgezet in startpremies
Tussendoelen
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
169
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Directeuren Financiën Parkstad-Limburg gemeenten.
Geallieerden Al lopende acties
Uitzoeken
Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 3.3.1
Actie 3.3.1.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Er is bewust en systematisch geï nvesteerd in het opbouwen van begrip en respect voor elkaar, in het herkennen van slijtvaste waarden en normen. Introduceer ‘Het Dierbare Dingen Doosje’. Het gaat om intergeneratieve gesprekken. Het project is bestemd voor tieners van 9-14 jaar en volwassenen. Om te beginnen horen de deelnemers een mooi verhaal over een dierbaar voorwerp uit het verleden. Daarna vertellen de deelnemers elkaar hun verhalen bij een voorwerp dat voor hén waardevol is en dat ze tentoonstellen in een prachtig versierd vitrinedoosje. Museum Catharijnenconvent Utrecht bezoekt al een aantal jaren met veel succes de bovenbouw van de basisscholen met het project ‘Ik zou je het liefst in een doosje willen doen’ Het jeugdwerk van de Prot. Kerk en het Museum hebben in 2003 een aangepaste versie uitgevoerd in een aantal jeugdgroepen in Gelderland en Zuid Holland. Nieuw is dat volwassenen en kinderen hun voorwerpen met verhalen aan elkaar laten zien. Levensverhalen worden gedeeld. De belangrijkste ingrediënten van dit programma zijn dus: een mooi verhaal horen, een creatieve verwerking en het delen van verhalen. Het model is eveneens toepasbaar voor gesprekken tussen allochtonen en autochtonen. Eindresultaat is een waardevol gesprek tussen verschillende generaties. Bewustwording van het eigen verhaal en elkaars verhalen horen.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
170
Tussendoelen
Middelen: Menskracht
Een informatieve tentoonstelling rond de vitrinedoosjes. Drie bijeenkomsten: Eerste bijeenkomst waarin we kennismaken met elkaar, met dierbare voorwerpen, met relieken en levensverhalen. Dit kan op verschillende manieren: zie handleiding. Tweede bijeenkomst waarin iedereen zijn/haar dierbare voorwerp meeneemt en een vitrinedoosje versiert om het voorwerp in tentoon te stellen. Derde bijeenkomst waarin kinderen en volwassenen elkaar hun verhaal bij het dierbare voorwerp vertellen. Daarna richten we samen een tentoonstelling in. Projectbegeleider vanuit de Pastorale School
Geld
Uitzoeken
Apparatuur
Om met het project aan de gang te kunnen gaan is een krat ontwikkeld. Inhoud projectkrat: freecards om deelnemers te werven, handleiding, video als mogelijke opstarter van het project,diskette met bestand ‘verhalenblad’, bestand oorkonde en bestand ‘freecards’, Ikea vitrinedoosje (leeg) als voorbeeld, ideeënbak, etui met pennen en figuurspons, kartelscharen, cassetterecorder en bandje, spiegelbolset, waxinelichtjeshouders, reuklampje, ideeënboek “Leve je verhaal”voor het delen van levensverhalen van jong en oud, gekleurde lappen om de tentoonstelling in te richten. Ruimte waar de doelgroep zich thuis voelt.
Ruimte Tijdpad
3-4 maanden.
Verantwoordelijke
Pastorale School
Uitvoering
Pastorale School
Geallieerden
Uitzoeken
Al lopende acties
Uitzoeken
Te raadplegen
Het project is ook bij de protestantse gemeente van Brunssum en Landgraaf gepresenteerd. Er zijn drie momenten waarop geëvalueerd wordt. 1. Na de intakegesprekken wordt gekeken of de groep voldoende gemotiveerd is om ermee aan de gang te gaan. 2. Na de verhalen over en weer wordt gekeken of het aan zijn doel beantwoord heeft en of de stap naar de tentoonstelling gezet kan worden. 3. Na de tentoonstelling kijken we terug op het hele project.
Evaluatie
v Subdoel 3.3.1
Er is bewust en systematisch geï nvesteerd in het opbouwen van begrip
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
171
Actie 3.3.1.2 terug Toelichting
en respect voor elkaar, in het herkennen van slijtvaste waarden en normen. Zet op ‘The International for Young People’. Dit project is een Nederlandse variant van ‘The Duke of Edinburgh Award’, dat in Engeland jaarlijks 30.000 deelnemers heeft. Het project is er op gericht om jongeren tussen 14 en 25 jaar te inspireren zichzelf uitdagingen en doelen te stellen op het gebied van: Maatschappelijke betrokkenheid, d.w.z. daadwerkelijke uitvoering van activiteiten op het brede gebied van vrijwilligerswerk. Van he t optreden als Klaar-over bij een basisschool, het lid zijn van een plaatselijke Jeugdraad, tot het wekelijks een uur wandelen met iemand uit een zorginstelling. Sportieve activiteiten d.w.z. zichzelf verbeteren in een sport of een geheel nieuwe sport gaan beheersen. Net iets hoger springen dan normaal of zwemmen leren als je dat nog niet kunt. Culturele activiteiten, het ontwikkelen van de eigen mogelijkheden op het gebied van kunst en cultuur. Bijvoorbeeld: leren fotograferen, een muziekinstrument beheersen of een website ontwerpen. Expeditie, door met 4-7 andere deelnemers een meerdaagse tocht af te leggen door “onbekend en ruig terrein”, zelfvertrouwen en teamwork, vastberadenheid en samenwerking te ervaren.
Beoogd resultaat
Tussendoelen Middelen: Menskracht
Er zijn speciale Awardprogramma’s ontwikkeld voor jongeren met een verstandelijke of lichamelijke handicap en voor zogeheten ‘first offenders. Het programma geeft een goede invulling aan de verlengde schooldag of een brede-schoolgedachte. Het programma is geschikt voor uitvoering door het sociaal cultureel werk. Een vergroot positief zelfbeeld bij jongeren. Jongeren hebben kennis gemaakt met het belang van maatschappelijke verantwoordelijkheid, het daarbij behorende gevoel ervaren en zich sociaal- maatschappelijke binnen hun eigen mogelijkheden verder ontwikkeld. n.v.t.
Apparatuur
Er zijn een of twee docenten nodig die daar 2 á 3 uren per week voor vrij weten te roosteren en jongerenwerkers die daar een dagdeel voor vrij weten te maken. Afhankelijk van de animo van de scholen / jeugdgroepen kan het onder het normale werk van de PGCJ-consulente vallen. Er is ruimte voor dit project, tenzij er erg veel groepen gaan mee doen. Er is wat geld nodig om de docenten de cursus te laten volgen, koffie, thee en frisdrank voor de voorlichtingsavonden. Daarnaast is er geld nodig voor de organisatie van de award- uitreiking en (eventueel) het vervoer van de deelnemers. Soms kan een startsubsidie van de gemeente(n) motiverend in werken. N.v.t.
Ruimte
Faciliteiten voor bijeenkomsten op een school of in een buurthuis.
Geld
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
172
Tijdpad
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden Al lopende acties
Te raadplegen Evaluatie
Wanneer er scholen of jeugdwerkers enthousiast zijn, zullen zij de cursus van twee dagen moeten volgen. Vervolgens komt er de werving van de jongeren. Voor een bronzen award wordt op ongeveer een jaar gerekend, zilver een half jaar langer en goud een heel jaar langer. De school of jeugdproject samen met de jongeren, buurt- en wijkorganisaties. De Award-begeleider voor Limburg, de consulente van het PGCJ, centrum voor levensbeschouwelijk jeugd- en jongerenwerk. Er is een internationale organisatie, een landelijke en een provinciale. In de hele wereld zijn er 300 landen die meedoen en in Nederland zijn er tientallen scholen, buurthuizen, inrichtingen e.d. die hiermee al bezig zijn. Het project is drie jaar geleden gepresenteerd aan de Commissaris van de Koninging in Limburg die het volledig ondersteunt. Inmiddels zijn drie middelbare scholen actief met het programma: Grotius College te Heerlen, Porta Moasana te Maastricht en het Bouwens van der Booijen College te Panningen. www.award.nl, deelnemende scholen in Limburg De Award-begeleider bezo ekt het project regelmatig. Evaluatieplan nader uit te werken.
v Subdoel 3.3.1
Actie 3.3.1.3 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Er is bewust en systematisch geï nvesteerd in het opbouwen van begrip en respect voor elkaar, in het herkennen van slijtvaste waarden en normen. Zet een ‘Politiek Café’ op. In deze tijd zijn mensen de vertrouwde groepen kwijtgeraakt. De kerk, de politieke partij…. , het zijn niet meer de plekken waar mensen lid van zijn en gevoed worden. Wij willen en moeten nieuwe kaders aanbieden waarbinnen de gesprekken gevoerd kunnen worden en mensen standpunten kunnen uiten, horen, vormen en bijstellen. Het gaat dan om standpunten over actuele kwesties op het gebied van moraal en ethiek. We leven in een samenleving die in verandering is. We hebben het over allochtonen die moeten integreren, maar de autochtonen zullen ook moeten veranderen, anders valt er niets te integreren. Samen moeten we op zoek naar nieuwe vormen van samenleven waarin ieder zichzelf kan zijn. Mensen zijn in staat zich een mening te vormen en die permanent te blijven voeden. Mensen zijn in staat samen te leven met mensen met andere waarden en normen. Er zijn middagen en avonden georganiseerd rond actuele thema’s waar sprekers worden uitgenodigd en meningen gevormd.
Middelen: Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
173
Menskracht
Apparatuur
Gastsprekers. Kleine groep vrijwilligers uit het netwerk van de Pastorale School. Mensen die komen kunnen hun eigen consumpties betalen en een deel van toegangsgelden kan gebruikt worden voor het inhuren van sprekers. Voor gastsprekers is reisgeld nodig, via entreeprijs te verrekenen. Er is een potje nodig waaruit geput kan worden om de goede doelgroepen – ook de minder draagkrachtigen – te kunnen bereiken. Uitzoeken.
Ruimte
Er is een geschikte ruimte nodig.
Geld
Tijdpad
Verantwoordelijke
Kan morgen starten, omdat het snel georganiseerd kan worden. Het is de bedoeling om bij de actualiteit aan te sluiten. Daarom zal het een flexibel groepje mensen moeten zijn. Pastorale School.
Uitvoering
Pastorale School.
Geallieerden
Uitzoeken.
Al lopende acties Te raadplegen
In andere plaatsen zijn dit soort initiatieven wel van start gegaan. Soms met meer, soms met minder resultaat. Dat zal bekeken moeten worden. Zie bij Al lopende acties.
Evaluatie
Nabesprekingen met vrijwilligers, bezoekers en gastsprekers.
v Subdoel 3.3.1
Actie 3.3.1.5 terug Toelichting
Er is bewust en systematisch geï nvesteerd in het opbouwen van begrip en respect voor elkaar, in het herkennen van slijtvaste waarden en normen. (Be)grijp me. Beeldvorming, onwetendheid, onbegrip en irritatie
Beoogd resultaat
Er is meer begrip, dialoog, contact en angsten zijn weggewerkt tussen allochtonen en autochtonen jongeren Integratie.
Tussendoelen
Er worden 30 jongeren per avond met elkaar in contact gebracht. Die een avond organiseren voor 250 jongeren . Beeldvorming veranderen. Meer contact onder elkaar.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
€ 7.000 (activiteitskosten). Totaal kost een project: € 30.000 Beamer en camera.
Ruimte
Theaterzaal.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
174
Tijdpad
6 maanden
Verantwoordelijke Uitvoering Geallieerden
Fontys Hogeschool, gemeenten Parkstad Limburg, provincie Limburg en de jongeren zelf.
Al lopende acties Te raadplegen
Spark Result.
Evaluatie
Voor het project begint en tijdens en bij afloop van het project vullen alle jongeren een vragenlijst in. Het publiek vult ook een vragenlijst in. Na afloop wordt het geëvalueerd.
v Subdoel 3.3.1
Actie 3.3.1.6 terug Toelichting Beoogd resultaat
Er is bewust en systematisch geï nvesteerd in het opbouwen van begrip en respect voor elkaar, in het herkennen van slijtvaste waarden en normen. Richt een vereniging op voor allochtone studenten.
Allochtone studenten hebben een eigen ontmoetingsplaats binnen het studentenleven.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld
Uitzoeken.
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
Start de voorbereidingen in september 2005, dat is bij aanvang van het studiejaar 2005 – 2006. Studenten HBO en WO, leerlingen MBO en VO.
Uitvoering
Vereniging in op richting.
Geallieerden
Allochtonen Platform, Overleggroep Minderheden Heerlen, Landelijke Studentenvakbond, studentenverenigingen HBO en WO in Parkstad Limburg en Maastricht, leerlingenraden MBO en VO Parkstad Limburg, Landelijk Expertisecentrum allochtonen Hoger Onderwijs (ECHO), Landelijk Multicultureel studenten Platform (LAMP). Uitzoeken.
Al lopende acties
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
175
Te raadplegen
www.lawamena.nl www.lsvb.nl
Evaluatie v Subdoel 3.3.2
Actie 3.3.2.1 terug
Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Voor alle levenbeschouwelijke en religieuze gezindten is een hoogwaardige kwaliteit van levensbeëindiging, stervensbegeleiding, begrafenis en rouwverwerking gegarandeerd. Rust vrijwilligers binnen en aan de rand van de parochies, mantelzorgers, begrafenisondernemers, mensen in werkgroepen en stichtingen die stervensbegeleiding en rouwverwerking aanbieden toe bij de vormgeving van avondwakes, afscheid en rouwverwerking. Veel mensen zijn ontevreden over de vormen die hen aangeleerd zijn / gebruikelijk zijn rondom levensbeëindiging, stervensbegeleiding, begrafenis en rouwverwerkingtrek, en zoeken naar nieuwe vormen. Mensen die zich zekerder voelen om het anders te doen en weten waarom ze dingen anders willen doen. Bewustwording, emancipatie, assertiviteit en het aanleren nieuwe mogelijkheden. De Pastorale School zorgt voor docenten / begeleiders. Portokosten (folder moet worden rondgestuurd aan de doelgroep in en om de parochies). Er is een folder nodig waarin staat wat geboden wordt en te verwachten is. Verder is er koffie en papier nodig. Er moet een ruimte zijn waar bijeenkomsten kunnen worden gehouden.
Verantwoordelijke
Deze actie kan meteen starten. Dit kan met losse bijeenkomsten of in serie en kan periodiek worden herhaald: stervensbegeleiding: 10 dagdelen. avondwakes en afscheid – nieuwe vormen: 3 dagdelen. rouwverwerking : 10 dagdelen. Pastorale School.
Uitvoering
Pastorale School.
Geallieerden
Overheden, levensbeschouwelijke en kerkelijke orga nisaties.
Al lopende acties
Wordt al aangeboden in het programma van de Pastorale School. bieden we dit ook aan. Uitzoeken
Te raadplegen Evaluatie
Moet steeds met deelnemers gebeuren. Bijsturen kan direct als daar behoefte aan is.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
176
v Subdoel 3.3.2
Actie 3.3.2.2 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Voor alle levenbeschouwelijke en religieuze gezindten is een hoogwaardige kwaliteit van levensbeëindiging, stervensbegeleiding, begrafenis en rouwverwerking gegarandeerd. Ontwikkel een Parkstadbrede visie op ´omgaan met het afscheid van het leven´. Wij maken ons in Nederland alom druk over het menswaardig ´bestaan´. Zelfs in de Grondwet is verankerd dat ´de bestaanszekerheid der bevolking een onderwerp van zorg is der overheid´ (art. 20, derde lid). Nergens wordt echter expliciet het recht op een menswaardig afscheid gegarandeerd. De multiculturele samenleving vraagt echter steeds nadrukkelijker om een visie daarop, zeker nu in hoog tempo de vergrijzing manifest wordt. Alle inwoners van Parkstad Limburg hebben het vooruitzicht dat zij op een waardige manier afscheid van het leven kunnen nemen, overeenkomstig hun culturele achtergronden.
Tussendoelen Middelen: Menskracht
Uitzoeken.
Geld
Uitzoeken.
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad
Zo snel mogelijk de voorbereiding starten.
Verantwoordelijke
Elk individueel burger in Parkstad Limburg.
Uitvoering
Pastorale School.
Geallieerden
Parkstad Limburggemeenten, moslimgemeenschap Parkstad Limburg, Overleggroep Minderheden Heerlen. Uitzoeken.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
www.geocieties.com - www.flwi.ugent.be – www.uitvaart.nl www.limburg.be Nader vast te stellen.
v Subdoel 3.3.2
Actie 3.3.2.3 terug Toelichting
Voor alle levensbeschouwelijke en religieuze gezindten is een hoogwaardige kwaliteit van levensbeëindiging, stervensbegeleiding, begrafenis en rouwverwerking gegarandeerd. Ontwikkel een Parkstadbrede visie op het inrichten van islamitische begraafplaatsen. De zogeheten pendelmigratie (een deel van het jaar in Turkje en
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
177
Beoogd resultaat
Marokko en een deel in Nederland) wordt, naar mate men ouder wordt, steeds moeilijker. Tegenwoordig zien veel oudere Turken en vooral Marokkanen daar vanaf. Een andere reden om af te zien van remigratie is dat men ziet dat Turkje en Marokko zijn veranderd sinds men het land verliet. Om zich op oudere leeftijd weer terug aan te passen aan een veranderde samenleving in het land van herkomst valt velen te zwaar, terwijl niet-aanpassen zou betekenen dat de remigrant in een ongewild isolement in eigen land raakt. In Parkstad Limburg kan er islamitisch worden begraven. Er zijn uitvaartverzekeringen met speciale buitenlandspolissen, zodat de kosten kunnen worden gedekt.
Tussendoelen
N.v.t.
Middelen: Menskracht
Beleidsmedewerkers Parkstad Limburg- gemeenten.
Geld
Uitzoeken.
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte
N.v.t.
Tijdpad Verantwoordelijke
Gemeenten.
Uitvoering Geallieerden
Gemeenten, allochtone inwoners van parkstad Limburg en hun belangenorganisaties. Uitzoeken
Al lopende acties
Uitzoeken.
Te raadplegen
www.flwi.ugent.be, www.limburg.be, www.projectenzorgenwelzijn.nl
Evaluatie v Subdoel 3.3.3
Er is ruimte voor spiritualiteit en zingeving.
Actie 3.3.3.1 terug Toelichting
Bouw de Pastorale School uit tot een centrum voor Spiritualiteit en Zingeving. De Pastorale School is ruim 20 jaar geleden opgericht als opleiding voor leken in het pastoraat, ondergebracht bij het UTP. Inmiddels is de opleiding theologie en pastoraat ondergebracht bij Fontys Hogeschool (HBO) en bij de Universiteit van Nijmegen (WO). Een opleiding voor leken bestaat niet meer. Overgebleven is een programma met cursussen en lezingen op het terrein van theologie, filosofie en kunst voor iedereen
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
178
Beoogd resultaat Tussendoelen
Middelen: Menskracht
die geï nteresseerd is. Er zijn excursies en reizen. De PS maakt gebruik van lokalen in het Rombouts College. Een regionaal Centrum voor Spiritualiteit en Zingeving. De Pastorale School zou haar activiteiten graag uitbreiden naar nieuwe vormen van vieren. Wij denken aan vormen zoals in het programma Het Vermoeden van de IKON wordt aangeboden. Een gesprek met een maatschappelijk belangrijke figuur die geï nterviewd wordt over haar / zijn motivatie, bronnen van waaruit je werkt e.d. We denken ook aan leerhuisbijeenkomsten met gesprekken tussen Christenen, Joden en Moslims. Wij denken dat er behoefte is aan een Centrum waar dit soort activiteiten kunnen plaatsvinden. Haalbaarheidsonderzoek uitvoeren. Bedrijfsplan of bouwplan ontwikkelen. Uitzoeken
Geld
Uitzoeken
Apparatuur
Uitzoeken
Ruimte
Uitzoeken
Tijdpad
Uitzoeken
Verantwoordelijke
Pastorale School
Uitvoering
Pastorale School
Geallieerden Al lopende acties
Overheden, levensbeschouwelijke en kerkelijke organisaties, werkgevers- en werknemersorganisaties. Uitzoeken
Te raadplegen
Uitzoeken
Evaluatie
Nader vast te stellen
v Subdoel 3.3.3
Er is ruimte voor spiritualiteit en zingeving.
Actie 3.3.3.2 terug Toelichting
Communiceer open, eerlijk en gericht over morele dilemma’s: waarden en normen als bouwstenen voor maatschappelijke participatie. De vraag naar manieren om jong en oud op lokaal niveau met elkaar in discussie te brengen over waarden en normen, is op veel plaatsen groot. Mijn buren klagen over jongeren die te hard op hun scooter rijden in de buurt. Ik klaag met hen mee, net als veel andere buurtbewoners. Er moet
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
179
iets aan gebeuren, dus klagen we met z’n allen bij de politie. De politie komt kijken, controleert en bekeurt. Een maand later: weer wordt te hard gereden, weer wordt geklaagd en bekeurd.
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Stel….. dat we niet waren gaan klagen maar met elkaar waren gaan praten? Ook over zaken als vandalisme in de buurt en alle andere ergernissen. Over zaken die bijna altijd te maken hebben met waarden en normen. De leefbaarheid in de wijk of buurt is vergroot. Deelne mende gemeenten beschikken over een model waarmee aan burgerparticipatie op veel terreinen vorm en inhoud kan worden gegeven. De deelnemers aan het project zijn in staat het opvoedkundig klimaat in de gemeente verder vorm te geven. Alle programmaonderdelen* hebben als oogmerk het verantwoordelijkheidsbesef van (jonge) mensen te vergroten, begrip voor elkaar te kweken en de leefbaarheid binnen de lokale gemeenschap te verbeteren. Verbetering van het pedagogisch klimaat in de gemeente Aanreiken van handvatten die de deelnemers leren bewuster om te gaan met waarden en normen in de begeleiding en opvoeding van kinderen en jongeren. * Introductie van het thema in de gemeente, training van begeleiders, thema- en informatiebijeenkomsten voor vrijwilligers, activiteiten voor jongeren en ouderen, ouderbijeenkomsten en oudercursussen, training vrijwilligers jeugd- en jongerenwerk, training leerkrachten/leiding basisscholen en peuterspeelzalen/ kinderopvang, manifestaties, projectweken, tentoonstellingen e.d.
Middelen: Menskracht
Uitzoeken
Geld
Uitzoeken
Apparatuur
Uitzoeken
Ruimte
Uitzoeken
Tijdpad
Uitwerken; hangt af van de schaal waarop gewerkt gaat worden.
Verantwoordelijke
De consulente van het PGCJ, eventueel in samenwerking met anderen. (als dat nodig blijkt)
Uitvoering
Consulente van het PGCJ
Geallieerden
Parkstad Limburggemeenten, provincie Limburg, de heer J. Ottenheim – ex- medewerker Symbiose, welzijnsinstellingen, buurt en wijkcomités,
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
180
Al lopende acties Te raadplegen
Evaluatie
ouderenorganisaties, woningcorporaties, politie, scholen, portorganisaties, peuterspeelzalen, kinderopvang, jeugd- en jongerenwerk, kerken en vrijwilligersorganisaties, Huis voor de Sport. Deze methode wordt (voor zover bekend) nog niet toegepast in Parkstad Limburg. De basis van dit project is de in de gemeente Lieshout ontwikkelde Morele Dilemma Discussie Methode. Boekje: Waarden en Normen, vrij en geboden, het Lieshouts Model, een uitgave van het Brabants Steunpunt Jongerenwerk. Nader uit te werken.
v Subdoel 4.1.1
Actie 4.1.1.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Parkstad Limburg is voor iedereen het referentiekader in plaats van de eigen gemeente. Politieke besluitvorming vindt regionaal plaats met respect voor de eigenheid van de kleine kernen. Creëer een systeem van duo-benoemingen voor bestuurders en ambtenaren. Er wordt onvoldoende over de grenzen van de eigen gemeente gekeken. Door verantwoordelijk te zijn voor meer dan één gemeente groeit een gemeentegrensoverschrijdende blik. 25% van de wethouders is als bestuurder werkzaam in twee gemeenten. 25% van de MT-leden oefent zijn functie voor een deel ook uit in een andere Parkstadgemeente.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Verantwoordelijke
De actie met betrekking tot bestuurders gaat van start bij de aanvang nieuwe raadsperiode in 2006. De actie van de ambtenaren kan per direct starten. Colleges van BenW en gemeenteraden.
Uitvoering
Gemeentesecretarissen en Griffiers.
Geallieerden
n.v.t.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
n.v.t.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
181
Evaluatie
Na 1 jaar evalueren of het resultaat is bereikt, alsmede een inhoudelijke evaluatie over de ervaringen.
v Subdoel 4.1.1
Actie 4.1.1.2 terug Toelichting Beoogd resultaat
Tussendoelen
Parkstad Limburg is voor iedereen het referentiekader in plaats van de eigen gemeente. Politieke besluitvorming vindt regionaal plaats met respect voor de eigenheid van de kleine kernen. Laat elk beleidsdocument een paragraaf ‘Parkstad Limburg’ bevatten. Parkstad Limburg is voor bestuurders en ambtenaren nog te weinig het referentiekader. Door het standaard opnemen van een paragraaf ‘Parkstad Limburg’ zijn zowel ambtenaren als bestuurders verplicht om na te denken over het regionale aspect. Alle formats van college- en raadsvoorstellen van de Parkstadgemeenten worden aangepast.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Actie oppakken per direct, realisatie na half jaar.
Verantwoordelijke
Colleges van BenW en gemeenteraden.
Uitvoering
Gemeentesecretarissen en Griffiers.
Geallieerden
n.v.t.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie
Na 1 jaar evalueren of alle gemeenten de formats gebruiken en of een en ander tot tevredenheid stemt.
v Subdoel 4.1.1
Actie 4.1.1.3 terug Toelichting
Parkstad Limburg is voor iedereen het referentiekader in plaats van de eigen gemeente. Politieke besluitvorming vindt regionaal plaats met respect voor de eigenheid van de kleine kernen. Stem de beleidsvoorraadagenda’s van de gemeenten op elkaar af.
Beleidsvoorraadagenda’s geven inzicht in de beleidsvraagstukken die op korte termijn ter besluitvorming aan de raden worden voorgelegd. Vergelijking van die agenda’s laat zien welke gelijke onderwerpen in Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg 182 DEEL II Actieplan 21feb05
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Vergelijking van die agenda’s laat zien welke gelijke onderwerpen in meerdere gemeenten worden voorbereid. Voorbereiding van besluitvorming in de onderscheiden gemeenten vindt gezamenlijk plaats of wordt door één gemeente opgepakt ten behoeve van alle gemeenten. Elke gemeente maakt een beleidsvoorraadagenda.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Actie oppakken per direct, realisatie na half jaar.
Verantwoordelijke
Gemeenteraden (Presidiums).
Uitvoering
Griffiers.
Geallieerden
n.v.t.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie
Na ½jaar evalueren of beleidsvoorraadagenda’s worden gemaakt, worden vergeleken en of beleidsvoorbereiding gezamenlijk wordt opgepakt.
v Subdoel 4.1.1
Parkstad Limburg is voor iedereen het referentiekader in plaats van de eigen gemeente. Politieke besluitvorming vindt regionaal plaats met respect voor de eigenheid van de kleine kernen. Actie 4.1.1.4 Onderzoek en evalueer alle beleidsinitiatieven jegens senioren die terug inmiddels door de zeven gemeenten van Parkstad Limburg in gang zijn gezet, en beoordeel die op hun sterke en zwakke kanten. Neem de sterke over en voer die Parkstadbreed in. Toelichting Deels gedwongen door de regelgeving, deels door de gedifferentieerde politiek-bestuurlijke structuur van de regio, hebben de zeven gemeenten alle hun eigen seniorenbeleid op de rails gezet. De een meer en succesvoller dan de andere. De een met meer inschakeling van senioren en hun vertegenwoordigers dan de andere. Zo werkt Voerendaal aan niet minder dan 47 speerpunten. Brunssum heeft een convenant met seniorenraden en andere partners. Andere gemeenten hebben weer andere acties uitgezet. Allemaal zeer de moeite waard om te weten waar de succes- en faalfactoren daarvan liggen. Die te achterhalen en daarvan te leren, regiobreed, is van het grootste belang. Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg 183 DEEL II Actieplan 21feb05
te leren, regiobreed, is van het grootste belang. Beoogd resultaat Tussendoelen Middele n: Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad Verantwoordelijke
De colleges van BenW van de zeven gemeenten.
Uitvoering
Parkstad Limburg.
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 4.1.1
Actie 4.1.1.5 terug Toelichting Beoogd resultaat
Parkstad Limburg is voor iedereen het referentiekader in plaats van de eigen gemeente. Politieke besluitvorming vindt regionaal plaats met respect voor de eigenheid van de kleine kernen. Voorzie plaatsnaambordjes van het opschrift Parkstad Limburg. Het besef bij de burgers dat de regionale schaal betekenis heeft is op dit moment te gering. Aan de rand van de bebouwde kom zijn de plaatsnaambordjes gewijzigd in: Parkstad Limburg, Gemeentenaam. Aan de rand van de invalswegen wordt een bord geplaatst met het opschrift: ‘Welkom in Parkstad Limburg’. Het besef dat de regionale schaal betekenis heeft is gegroeid.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
184
Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Actie wordt direct opgepakt, realisatie is voorzien voor 1 januari 2006.
Verantwoordelijke
Regio Parkstad Limburg, ANWB.
Uitvoering
Overlegplatform Verkeer en Vervoer.
Geallieerden
Gemeenten.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie
In 2006 nagaan of en waar de nieuwe borden zijn geplaatst en of daarmee besef van de regionale schaal groeit.
v Subdoel 4.1.1
Actie 4.1.1.6 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Parkstad Limburg is voor iedereen het referentiekader in plaats van de eigen gemeente. Politieke besluitvorming vindt regionaal plaats met respect voor de eigenheid van de kleine kernen. Ontwikkel politieke en bestuurlijke kennis- en kwaliteitskringen en relateer dat aan de beleidsvoorraadagenda’s. Bestuurders en raadsleden weten te weinig wat er in de andere gemeenten speelt, hoe problemen worden aangepakt en welke oplossingen echt werken. De kwaliteit van de beleidsvoorbereiding en besluitvorming wordt verhoogd. Per kwaliteitskring worden twee bijeenkomsten per jaar gehouden.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start vanaf de tweede helft van 2005.
Verantwoordelijke
Burgemeesterskring.
Uitvoering
Griffiers.
Geallieerden
Gemeenteraden.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
185
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
Gemeenten die reeds met dergelijke uitwisselingsprogramma´s werken.
Evaluatie
Na 1 jaar.
v Subdoel 4.1.1
Actie 4.1.1.7 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Parkstad Limburg is voor iedereen het referentiekader in plaats van de eigen gemeente. Politieke besluitvorming vindt regionaal plaats met respect voor de eigenheid van de kleine kernen. Besteed meer aandacht aan beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Gevoel van veiligheid en geborgenheid zijn nauw verbonden met de kwaliteit van de openbare ruimte in de wijken en kernen. Zodra strategische bevoegdheden zijn overgedragen aan het regionale orgaan (Wgr-plus status) krijgen de gemeenten meer ruimte en aandacht voor de operationele taken. Schoon, heel en veilig worden de criteria voor het beoordelen van de openbare ruimte. Het rapportcijfer van de burgers voor de kwaliteit van de openbare ruimte is beduidend toegenomen. Gemeenten stellen programma´s op voor verbetering van het beheer en onderhoud van de openbare ruimten in de wijken en de kernen. Strategische bevoegdheden zijn aan de Wgr-plus regio overgedragen.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad Verantwoordelijke
Gemeenten gaan meteen aan de slag met de opstelling van de programma´s. Direct na invoering Wgr-plus gaat de uitvoering van start. Gemeenteraden.
Uitvoering
Wijk- en buurtraden.
Geallieerden
Portefeuillehouders.
Al lopende acties
Huidige programma´s gemeenten (uitzoeken).
Te raadplegen
Voorbeeldprogramma´s andere gemeenten.
Evaluatie
Elke raadsperiode.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
186
v Subdoel 4.1.1
Beoogd resultaat
Parkstad Limburg is voor iedereen het referentiekader in plaats van de eigen gemeente. Politieke besluitvorming vindt regionaal plaats met respect voor de eigenheid van de kleine kernen. Harmoniseer de heffingsgrondslag, de tarieven, de invorderingsprocedure, en de beroeps- en bezwaarprocedures van gemeentelijke belastingen. Basis voor regionale samenwerking is de bereidheid om de lusten en de lasten met elkaar te delen. Het uniformeren van gemeentelijke belastingtarieven hoort bij het delen van de lasten. De belastingen van de Parkstadgemeenten zijn uniform.
Tussendoelen
Er is een regionale belastingdienst.
Actie 4.1.1.8 terug Toelichting
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Vanaf begroting 2007
Verantwoordelijke
Gemeenteraden.
Uitvoering
Portefeuillehouders financiën.
Geallieerden
n.v.t.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie
Tussentijds evalueren of elke gemeente de nodige stappen heeft gezet.
v Subdoel 4.1.1
Actie 4.1.1.9 terug Toelichting
Parkstad Limburg is voor iedereen he t referentiekader in plaats van de eigen gemeente. Politieke besluitvorming vindt regionaal plaats met respect voor de eigenheid van de kleine kernen. Organiseer een introductiecursus over de regiona le aspecten van het raadslidmaatschap / werken als raadslid] voor (nieuwe) raadsleden. Introductiecursussen voor (nieuwe) raadsleden in hun eigen gemeente is al gebruikelijk. Een dergelijke cursus kan ook op regionaal niveau worden gelegd.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
187
Beoogd resultaat
worden gelegd. Raadsleden hebben meer kennis van de regionale problematiek.
Tussendoelen
n.v.t.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start vanaf 2006, begin nieuwe raadsperiode.
Verantwoordelijke
Griffiers.
Uitvoering
Directeur/secretaris Parkstad Limburg.
Geallieerden
Politieke partijen op lokaal niveau.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie
Na afloop van de cursus.
v Subdoel 4.1.1
Actie 4.1.1.10 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Parkstad Limburg is voor iedereen het referentiekader in plaats van de eigen gemeente. Politieke besluitvorming vindt regionaal plaats met respect voor de eigenheid van de kleine kernen. Laat Parkstad Limburg periodiek de afzonderlijke gemeenteraden bezoeken en informeren. Gemeenteraadsleden krijgen nu onvoldoende informatie over wat op regionaal niveau wordt besloten en uitgevoerd. Halfjaarlijkse informatiebijeenkomst ´regionale aangelegenheden´ per gemeente. n.v.t
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
188
Ruimte Tijdpad
Starten in de tweede helft van 2005.
Verantwoordelijke
Dagelijks Bestuur Parkstad Limburg.
Uitvoering
Directeur/secretaris Parkstad Limburg.
Geallieerden
Algemeen Bestuur Parkstad Limburg.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie
Na eerste rondje van 7 gemeenten.
v Subdoel 4.1.2 Actie 4.1.2.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Politieke partijen zijn niet meer met zichzelf bezig, maar weer ingesteld op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Laat raadsleden systematisch en planmatig contact zoeken en onderhouden met jongeren. Jongeren zijn weinig bekend met de lokale en regionale politiek. De actieve politici zijn de aangewezen ambassadeurs om van ‘onbekend’ ‘bekend’ en van ‘onbemind’ ‘bemind’ te maken. Elk raadslid bezoekt 2 keer per jaar een klas van een school voor voortgezet onderwijs of ROC tijdens een geschiedenisles of les maatschappijleer.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Actie oppakken per direct, invoering vanaf nieuwe schooljaar.
Verantwoordelijke
Gemeenteraden.
Uitvoering
Griffiers.
Geallieerden
Docenten en politieke partijen.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
189
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie
Na elke les evalueren wat de toegevoegde waarde was; beoordeling gebeurt door leerlingen, docenten en raadsleden.
v Subdoel 4.1.2 Actie 4.1.2.2 terug Toelichting
Politieke partijen zijn niet meer met zichzelf bezig, maar weer ingesteld op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Maak een budget vrij voor de scholing van aanstormende politici.
Beoogd resultaat
Het is belangrijk dat de kwaliteit van de lokale politici toeneemt. Scholing kan daaraan bijdragen. Kennisverhoging en kennisverdieping van nieuwe lokale politici.
Tussendoelen
n.v.t.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Starten na de zomervakantie 2006.
Verantwoordelijke
Dagelijks Bestuur van Parkstad Limburg.
Uitvoering
Directeur/secretaris Parkstad Limburg.
Geallieerden
Politieke partijen.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
Relevant cursusaanbod.
Evaluatie
Na elk traject terugblikken ter verbetering van volgende cursussen.
v Subdoel 4.1.2.
Politieke partijen zijn niet meer met zichzelf bezig maar weer ingesteld op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
190
Actie 4.1.2.3 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen Middelen: Menskracht
Ontwikkel een proef in hoogste groepen van het basisonderwijs met voorlichtingsactiviteiten of lesmateriaal over de inrichting en werking van de gemeente en de totstandkoming van jeugd- en jongerenbeleid. Gemeenten voeren in enigerlei vorm en met enige intensiteit een Jeugden jongerenbeleid. Maar nog weinig gemeenten betrekken de jeugd- en jongeren daadwerkelijk actief en interactief bij de ontwikkeling van dat beleid. Vaak zijn jeugdigen en jongeren daar ook nog niet op voorbereid; zij hebben nog onvoldoende kennis van en inzicht in het functioneren van de gemeente en de lokale politiek. Kinderen weten vaak maar weinig over wat in een gemeentehuis gebeurt. Wie bestuurt een gemeente en hoe doen ze dat? Ze weten ook niet dat er jeugdbeleid is en dat ze aan de vorming van dat beleid een bijdrage kunnen leveren en hoe ook niet op welke manier ze dat dan kunnen doen. Kinderen zouden eerst voldoende van de gemeente en het jeugdbeleid moeten weten om zich een mening over het jeugdbeleid te kunnen vormen en om die menig ook te kunnen uiten. Jeugdigen en jongeren zijn in staat effectief deel te nemen aan het vormen van het jeugdbeleid. Jeugdigen en jongeren weten voldoende af van het jeugdbeleid, het functioneren van de gemeente en de lokale politiek.
Geld
Raadsleden, commissieleden, burgemeester, ambtenaar onderwijs en leerkrachten. € 2.500,--
Apparatuur
N.v.t.
Ruimte
Gemeentehuis en school.
Tijdpad Verantwoordelijke
Augustus 2005 - november 2005. Na het slagen van de proef jaarlijks herhalen. Ambtenaar onderwijs.
Uitvoering
Gemeente Voerendaal.
Geallieerden
College va n B&W en gemeenteraad.
Al lopende acties
Dit is een lopende actie.
Te raadplegen Evaluatie
November 2005, samen met alle betrokkenen.
v Subdoel 4.1.3
Het politieke besluitvormingsproces is democratisch gelegitimeerd, transparant en controleerbaar. Burgers hebben weer vertrouwen in hun volksvertegenwoordigers.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
191
Actie 4.1.3.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Organiseer rechtstreekse verkiezing va n het Algemeen Bestuur van de Wgr-regio Parkstad Limburg. Verhoging van de democratische legitimiteit verhoogt de daadkracht van het regionale bestuur en zal ertoe leiden dat het besef bij de burgers toeneemt dat de regionale schaal betekenis heeft. Verkiezingsprogramma’s gaan over de regio. Bestuursleden dragen regionale agenda uit en laten lokale belangen los. De leden van het Algemeen Bestuur van Parkstad Limburg zijn direct door de inwoners gekozen. 1. Parkstad Limburg is een Wgr-plus regio. 2. Algemeen Bestuur spreekt uit dat directe verkiezingen nodig zijn. 3. Wetgeving wordt aangepast om een en ander mogelijk te maken.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Verantwoordelijke
Actie kan pas worden opgepakt nadat de regio de Wgr-plus status heeft. Gelet op de tijdsduur van een en ander en gelet op de voorkeur om een koppeling te leggen met de gemeenteraadsverkiezingen, zijn de eerste verkiezingen voorzien voor 2014. Algemeen Bestuur Parkstad Limburg.
Uitvoering
Parkstad Limburg.
Geallieerden
Wetge ver, Kiesraad, politieke partijen.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
n.v.t.
Evaluatie
In 2006 tussendoel 1 bereikt, in 2006 tussendoel 2 bereikt, in 2008 tussendoel 3 bereikt, in 2010 einddoel bereikt.
v Subdoel 4.1.4 Actie 4.1.4.1 terug Toelichting
Kwaliteitsverbetering is een hoofddoel in het functioneren van bestuurders en bestuurlijke organen. Richt de relatie tussen burgers en overheid interactief in. Op 22 december 1993 heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen onder nummer 21427 100, in het kader van de beraadslagingen rond de zogeheten Commissie Deetman met betrekking tot staatkundige, bestuurlijke en staatsrechtelijke vernieuwing:
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
192
De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende, dat de Bijzondere Commissie Vraagpunten is ingesteld om de relatie tussen kiezer en gekozene en burger en bestuur nader te onderzoeken; overwegende, dat de betrokkenheid van burgers in een vroeg stadium van beleidsontwikkeling zal kunnen bijdragen aan een verbetering van de relatie tussen burger en bestuur; overwegende, dat raadpleging van burgers in een vroeg stadium van beleidsontwikkeling een verhoging van de kwaliteit van overheidsbeleid kan bewerkstelligen; verzoekt de regering te experimenteren met het op diverse wijzen voorleggen van maatschappelijke problemen en beleidsvoornemens aan burgers; en gaat over tot de orde van de dag.
Beoogd resultaat
Deze motie staat bekend als de ´motie Willems´. De motie is net zo goed van toepassing op de lokale en regionale overheden. Alle kaderstellende nota´s beginnen met een interactieve betrokkenheid van de burgers.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start per direct.
Verantwoordelijke
Gemeenteraden.
Uitvoering
Griffiers.
Geallieerden
De hele gemeentelijke organisatie.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen Evaluatie
Na invoering voortdurende jaarlijkse evaluatie bij de rekening.
v Subdoel 4.1.5
Parkstad Limburg kent een bijzondere verantwoordelijkheid jegens regio´s in ontwikkelingslanden, die een zo mogelijk nog grotere mate van vergrijzing kennen.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
193
Actie 4.1.5.1 terug
Beoogd resultaat
Er komt een fonds ‘vergrijzing in ontwikkelingslanden’, dat gevoed wordt door netto 1% van alle in het kader van het project ‘de derde leeftijd’ verkregen subsidies. De middelen worden besteed aan nader te bepalen projecten in nader te bepalen regio’s in derde wereldlanden. De problematiek van vergrijzing, ontgroening en bevolkingsdaling doet zich ook voor in derde wereldlanden. De sociaal-economische gevolgen daarvan zijn mogelijk nog groter dan in Parkstad Limburg. Uit solidariteit met die regio’s kunnen inspanningen worden verricht om hulp te bieden. Die hulp kan ook immaterieel zijn, zoals het gebruiken van kennis die hier is opgedaan. Financiële impulsen zullen zeker nodig zijn. Hulpprojecten aan bepaalde regio’s in bepaalde ontwikkelingslanden.
Tussendoelen
Oprichting van een commissie die het fonds beheert.
Toelichting
Middelen: Menskracht Geld
5 commissieleden (onbezoldigd) 1,0 fte ambtelijke ondersteuning. Netto 1% van de in het kader van het project ‘de derde leeftijd’.
Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start per 1 januari 2006
Verantwoordelijke
Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg.
Uitvoering
Commissie ‘Vergrijzing in Ontwikkelingslanden’.
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Na invoering voortdurende jaarlijkse evaluatie.
v Subdoel 4.2.1
Actie 4.2.1.1 terug Toelichting
Door opschaling van ambtelijke activiteiten op dienst-, project- of organisatieniveau is de kwaliteit van het regionale overheidsproduct verbeterd. Organiseer een ambtenarencarrousel. Ambtenaren hebben weinig besef van hoe het in de andere gemeenten eraan toegaat; er wordt over en weer weinig met elkaar gedeeld en van elkaar geleerd.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
194
Beoogd resultaat Tussendoelen
Ambtenaren gaan gedurende een jaar 4 dagen per week bij een andere Parkstadgemeente werken. Ambtenaren gaan op regionale schaal denken.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
Extra financiële vergoeding voor ambtenaren die aan de carrousel meedoen. n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Actie wordt direct opgepakt, uitvoering per 1 januari 2006.
Verantwoordelijke
Gemeentesecretarissen.
Uitvoering
Hoofden P&O.
Geallieerden
Directeuren van dienst, afdelingshoofden.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
Gemeenten die reeds met dergelijke uitwisselingsprogramma´s werken.
Evaluatie
Na invoering voortdurende evaluatie.
v Subdoel 4.2.1
Actie 4.2.1.2 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Door opschaling van ambtelijke activiteiten op dienst-, project- of organisatieniveau is de kwaliteit van het regionale overheidsproduct verbeterd. Creëer rond een of meer diensten een ambtelijke organisatie bestaande uit medewerkers van de zeven gemeenten van Parkstad Limburg. Ter voorkoming van heilloze discussies en ruzies over gemeentelijke herindeling is het mogelijk om naast en in samenwerking met de constructie van een Wgr-plus regio meer in regionale zin samen te werken zonder de eigenheid en apartheid van de eigen kernen te verliezen. Meer en betere samenwerking op regionaal niveau.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
195
Ruimte Tijdpad
Actie wordt direct opgepakt, uitvoering per 1 januari 2006.
Verantwoordelijke
Gemeentesecretarissen.
Uitvoering
Hoofden P&O.
Geallieerden
Directeuren van dienst, afdelingshoofden.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen
Zie het boek Samen en toch apart, Prof. Dr. A.F.A. Korsten e.a., Open Universiteit Nederland, 2002. Na invoering voortdurende evaluatie.
Evaluatie v Subdoel 4.2.2 Actie 4.2.2.1 terug Toelichting Beoogd resultaat
Ambtenaren onderhouden een open en vruchtbare relatie met het bedrijfsleven en met het maatschappelijk middenveld. Leer beleidsambtenaren wat interactieve beleidsontwikkeling is. Interactieve beleidsontwikkeling kent zijn eigen methodologische aanpak. Ambtenaren moeten dit vak leren. Alle beleidsambtenaren van de Parkstadgemeenten en van de regio Parkstad Limburg hebben een cursus ´interactieve beleidsontwikkeling’ gevolgd.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start per direct en continueren voor nieuwe ambtenaren.
Verantwoordelijke
Gemeentesecretarissen.
Uitvoering
Hoofden P&O.
Geallieerden
Directeuren van dienst, afdelingshoofden.
Al lopende acties
n.v.t.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
196
Te raadplegen Evaluatie
Een jaar na de start.
v Subdoel 4.2.2 Actie 4.2.2.2 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Tussendoelen
Ambtenaren onderhouden een open en vruchtbare relatie met het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld. Organiseer voor ambtenaren kwaliteitskringen rondom economische, sociale en culturele vraagstukken. De eerste stap op weg naar vruchtbare samenwerking is dat betrokken partijen elkaar leren kennen en van elkaar weten wat ze doen en wat hen bezighoudt. Themasessies zorgen voor een inhoudelijke impuls. Een groeiend besef bij ambtenaren dat het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld de ruggengraat van de samenleving vormen en voortdurend in staat moeten worden gesteld hun werk te doen. Elke kwaliteitskring organiseert twee bijeenkomsten per jaar.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start met ingang van de tweede helft van 2005.
Verantwoordelijke
Burgemeesters.
Uitvoering
Gemeentesecretarissen.
Geallieerden
Directeuren van dienst, afdelingshoofden. Bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld. n.v.t.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Een jaar na de start.
v Subdoel 4.3.1
Parkstad Limburg heeft een sterke lobby in Europa, Den Haag en de provincie.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
197
Actie 4.3.1.1 terug Toelichting
Zet een structurele lobby op met Europa en met de Euregio Maas-Rijn.
Beoogd resultaat
Er wordt elk jaar .. miljoen € aan Europese subsidie binnengehaald.
Tussendoelen
De kennis over wat zich in Europa afspeelt is up to date.
Europa biedt kansen om Euregionale projecten te ondersteunen en te financieren. Deze kansen worden onvoldoende benut.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start met ingang van de tweede helft van 2005.
Verantwoordelijke
Burgemeester Heerlen.
Uitvoering
Lobbyist.
Geallieerden
Maastricht, Sittard-Geleen, Aachen, Luik, Lille, Hasselt.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen Evaluatie
Een jaar na de start.
v Subdoel 4.3.1
Beoogd resultaat
Parkstad Limburg heeft een sterke lobby in Europa, Den Haag en de provincie. Zet samen met de steden in Zuid-Limburg een structurele lobby op in Den Haag. Ontwikkelingen, projecten en activiteiten dienen voortdurend onder de aandacht van politiek en ambtelijk Den Haag worden gebracht. Dat gebeurt nog onvoldoende waardoor kansen blijven liggen. Er wordt elk jaar .. miljoen € aan landelijke subsidie binnengehaald.
Tussendoelen
De kennis over wat zich in politiek Den Haag afspeelt is up to date.
Actie 4.3.1.2 terug Toelichting
Middelen: Menskracht
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
198
Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start met ingang van de tweede helft van 2005
Verantwoordelijke
Burgemeester Heerlen
Uitvoering
Lobbyist
Geallieerden
Maastricht, Sittard-Geleen, provincie Limburg.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen Evaluatie
Een jaar na de start.
v Subdoel 4.3.1 Actie 4.3.1.3 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Parkstad Limburg heeft een sterke lobby in Europa, Den Haag en de provincie. Zet een structurele lobby op bij de provincie Limburg. Ontwikkelingen, projecten en activiteiten dienen voortdurend onder de aandacht van de politici en ambtenaren in het Gouvernement te worden gebracht. Dat gebeurt nog onvoldoende waardoor kansen blijven liggen. Er wordt elk jaar .. miljoen € aan provinciale subsidie binnengehaald. De kennis over wat zich in het provinciehuis in Maastricht afspeelt is up to date.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start met ingang van de tweede helft van 2005.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Lobbyist.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
199
Geallieerden Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen Evaluatie
Een jaar na de start.
v Subdoel 4.3.2 Actie 4.3.2.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat
Internationale ontwikkelingen worden opgepakt met de regio Aachen, Hasselt, Lille, Leipzig en Gdansk. Organiseer uitwisselingsprogramma’s tussen deze stedelijke agglomeraties. Het is goed om van elkaars ervaringen te leren. Het Interreg III-programma kent subsidiemogelijkheden wanneer steden uit drie landen kiezen voor een gezamenlijke aanpak van achterstandsproblemen. Elk half jaar organiseert één van de steden een ontmoetings- en werkprogramma over de aanpak van vergrijzings-, ontgroenings- en bevolkingsdalingproblemen (best practices) in de betreffende stad. Gemiddeld wordt per jaar .. miljoen € aan Interreg-subsidie binnengehaald.
Tussendoelen Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start met ingang van de tweede helft van 2005.
Verantwoordelijke
Parkstad Limburg.
Uitvoering
Directeur/secretaris Parkstad Limburg.
Geallieerden
Aachen, Hasselt, Lille, Leipzig en Gdansk.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen Evaluatie
Een jaar na de start.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
200
v Subdoel 4.3.3 Actie 4.3.3.1 terug Toelichting
Beoogd resultaat Tussendoelen
Contacten tussen de burgers uit de Euregio maken deel uit van het Parkstad Limburgprogramma. Bundel de contacten die de diverse organisaties nu al hebben met zusterorganisaties in Aachen, Lille, Leipzig en Hasselt. Het is bekend dat organisaties in Parkstad contacten hebben met zusterorganisaties over de grens. Er is niet bekend wie welke contacten heeft. Als daar inzicht in bestaat is het mogelijk om meer synergie te ontwikkelen. Neem daarin eventueel ook Luik mee. Nadat inzicht in de bestaande relaties is verkregen, worden de mogelijkheden voor verdere acties gedefinieerd. Inzicht verkrijgen in bestaande relaties over de grens.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad
Start met ingang van de tweede helft van 2005.
Verantwoordelijke
Bestuur Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg.
Uitvoering
Directeur Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg.
Geallieerden
Counterparts in Aachen, Luik, Hasselt.
Al lopende acties
n.v.t.
Te raadplegen Evaluatie
Een jaar na de start.
v Subdoel 4.3.4
Actie 4.3.4.1 terug Toelichting
Regels, procedures en structuren die Euregionale samenwerking op het vlak van grensoverschrijdende arbeid, zorg, opleiding en bedrijfsactiviteiten belemmeren, zijn weggenomen. Er wordt een Europese groepering voor grensoverschrijdende samenwerking (EGGS) opgericht. Er ligt op dit moment een Voorstel (2004/0168 (COD)) voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de oprichting van een Europese groepering voor grensoverschrijdende
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
201
Beoogd resultaat Tussendoelen
samenwerking (EGGS). Dit voorstel zit op dit moment nog in de besluitvormingsprocedure. De inwerkingtreding is voorzien op 1 januari 2007. De achterliggende gedachte is dat maatregelen genomen worden om moeilijkheden te ondervangen die regio’s en lokale overheden ondervinden om acties op het gebied van grensoverschrijdende, transnationale en interregionale samenwerking tot stand te brengen en te beheren in het kader van verschillende nationale rechtsstelsels en procedures. Op 1 januari 2007 kent de EGGS waar Parkstad Limburg deel van uitmaakt een vliegende start. Er wordt een commissie in het leven geroepen, die de EGGS gaat voorbereiden. Eén van de opdrachten is het in kaart brengen van belemmeringen die normale economische en sociale grensoverschrijdende activiteiten frustreren.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte
n.v.t.
Tijdpad Verantwoordelijke
Start voorbereidende werkzaamheden met ingang van de tweede helft van 2005. Parkstad Limburg.
Uitvoering
Commissie ter voorbereiding van de EGGS.
Geallieerden
Euregio Maas-Rijn
Al lopende acties
Beneluxovereenkomst, Anholtverdrag
Te raadplegen Evaluatie
1 januari 2007
v Subdoel 4.3.5
Euregionale grensoverschrijdende arbeid wordt niet langer stiefmoederlijk behandeld, maar is geaccepteerd als regulier onderdeel van de economie. Actie 4.3.5.1 Zet een breed Euregionaal informatie- en adviescentrum op voor alles terug wat te maken heeft met grensoverschrijdende arbeid. Toelichting Veel werknemers die niet in hun eigen land werken, maar Euregionale grenzen overschrijden hebben op een breed front te maken met ingewikkelde regelgeving over arbeid, pensioenen, ziektekosten, arbeidsongeschiktheid, belastingen et cetera. Er is niet één loket, een soort gebruikerscentrale of call centre, waar zij met alle vragen Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg 202 DEEL II Actieplan 21feb05
Beoogd resultaat Tussendoelen
soort gebruikerscentrale of call centre, waar zij met alle vragen terechtkunnen. De dienstverlening op die terreinen is sterk versnipperd. Werknemers worden snel en soepel door de Euregionale bureaucratie heen geloodst. 1. Uitvoeren van een Haalbaarheidsonderzoek. 2. Opstellen van een Bedrijfsplan.
Middelen: Menskracht Geld Apparatuur
n.v.t.
Ruimte Tijdpad
Verantwoordelijke
1. Uitvoeren van een Haalbaarheidsonderzoek start per 1 mei 2005 en is afgrond op 30 september 2005. 2. Opstellen van een Bedrijfsplan start per 1 oktober 2005 en is afgerond op 31 december 2005. Parkstad Limburg
Uitvoering
Euregio Maas-Rijn
Geallieerden
Regioraad UWV, CWI´s CZ groep, andere zorgverzekeraars, KvK, vakbonden, Vereniging van Grenslandbewoners, Limburgse Werkgevers Vereniging. MKB LIMBURG, Er is een dienstverlening voor de fiscale aspecten van grensoverschrijdende arbeid. Belastingdienst Ondernemingen, Belastingdienst Particulieren, Min. SZW, Limburgse Werkgevers Vereniging, MKB LIMBURG.
Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie v Subdoel 4.3.5
Actie 4.3.5.2 terug Toelichting Beoogd resultaat
Tussendoelen
Euregionale grensoverschrijdende arbeid wordt niet langer stiefmoederlijk behandeld, maar is geaccepteerd als normaal verschijnsel in de Euregionale economie. Ontwikkel dubbel-erkende opleidingen in de zorg. Diploma´s in de zorg van zowel middelbare als hogere opleidingen worden niet aan beide kanten van de Euregionale grenzen erkend. Door dubbel-erkende opleidingen wordt de arbeidsmarkt meer toegankelijk gemaakt en wordt de werkgelegenheid versterkt. Bovendien vindt er uitwisseling van kennis en ervaring op Euregionale schaal plaats. 1. Uitvoeren van een Haalbaarheidsonderzoek / verkenning van do´s en dont´s. 2. Opstellen van een Ontwikkelplan.
Middelen: Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
203
Menskracht Geld Apparatuur Ruimte Tijdpad
Verantwoordelijke Uitvoering
1. Actie oppakken per direct. 2. Haalbaarheidsonderzoek afgrond per 31 december 2005. 3. Ontwikkelplan afgerond per medio 2006. 4. Start dubbel-erkende opleidingen leerjaar 2006 – 2007 (september 2006). Arcus College voor MBO. Hogeschool Zuyd voor HBO. Arcus College. Hogeschool Zuyd.
Geallieerden Al lopende acties Te raadplegen Evaluatie
Nader uit te werken in Ontwikkelplan.
Project Vergrijzing, Ontgroening en Bevolkingsdaling Parkstad Limburg DEEL II Actieplan 21feb05
204