sabam magazine//75
© GvW
eeRste sabam awaRDs uitgeReikt !
P207031
//oktoBEr>NovEMBEr>dEcEMBEr/jAAr 2013// drIEMAANdElIjkS 4/4 //19dE jAArGANG //AfGIftEkANtoor BruSSEl X WWW.SABAM.BE
sabam magazine//75 r e d a c t i o nee l
Christophe Depreter CEO
De herfst is bijna voorbij en de strenge ‘Codex’ is nog steeds geen wet. Op het moment van schrijven heeft de Raad van State nog geen advies uitgebracht over het wetsontwerp dat in de zomer door de ministerraad werd goedgekeurd. Hoe het ook zij, het wetsontwerp dat tot doel heeft een boek XI over de intellectuele eigendom op te nemen in het Wetboek van economisch recht zal nu rekening moeten houden met een belangrijke Europese tekst. Begin november sloten het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Raad immers een akkoord over een ontwerp-richtlijn die de basis legt voor een modern licentiesysteem voor auteursrechten in de eengemaakte markt. Deze nieuwe richtlijn is bedoeld om de werking van de collectieve beheersvennootschappen van auteursrechten en naburige rechten in heel Europa te verbeteren en te moderniseren, alsook om het verlenen van multiterritoriale licenties van rechten voor het online gebruik van muziekwerken te vergemakkelijken. Naarmate nieuwe technologieën nieuwe verspreidingsvormen voor online creatieve content mogelijk maken, zullen deze nieuwe regels gunstig zijn voor de burgers en de rechthebbenden, zoals de auteurs, producenten, uitvoerende kunstenaars en hun representatieve organisaties, alsook voor de aanbieders van innovatieve online muziekdiensten. Ze zullen in heel Europa zorgen voor meer transparantie en daarnaast het beheer van rechten nauwkeuriger en efficiënter maken, in het bijzonder wat de inning en verdeling van de auteursrechten en naburige rechten betreft. Als de rechthebbenden meer betrokken worden bij de besluitvormingsprocessen van hun collectieve beheersvennootschappen en actiever deelnemen aan het bestuur en de controle op hun activiteiten, dan zullen deze vennootschappen beter uitgerust zijn om de auteurs, uitvoerende kunstenaars en producenten in alle lidstaten te vertegenwoordigen. De fragmentering van online muziekrechten en de complexiteit van het collectief beheer van rechten hebben inderdaad een rem gezet op de multiterritoriale licentieverlening voor online muziekdiensten
die voor burgers uit meerdere lidstaten toegankelijk zijn. De richtlijn stelt gezamenlijke regels en normen vast voor het verlenen van multiterritoriale licenties. Tegelijk worden de collectieve beheersvennootschappen ertoe gebracht – en soms ertoe verplicht – elkaars repertoire te vertegenwoordigen om dit soort licenties voor hun repertoire in de eengemaakte markt te verlenen. Burgers in heel Europa moeten toegang kunnen krijgen tot alle online muziekrepertoires, ook de kleinere en de nicherepertoires. Om ervoor te zorgen dat de nieuwe richtlijn coherent geïmplementeerd wordt in de hele interne markt, stelt ze regels vast inzake geschillenbeslechting en handhavingsmaatregelen op gebieden die de collectieve beheersvennootschappen aangaan. Door de vereenvoudiging van de pan-Europese licenties voor muziekwerken en de verlaging van de transactiekosten voor de gebruikers is de richtlijn een belangrijke stap in de verwezenlijking van de digitale interne markt. Deze tekst, die het niet-winstgevend statuut van de collectieve beheersvennootschappen bevestigt, bereikt de twee beleidsdoelstellingen voor het behoud van de culturele diversiteit, die de lidstaten zich aan het begin van de onderhandelingen hadden opgelegd: enerzijds worden de belangen van de ar tiesten en de scheppende kunstenaars beschermd door hen een passende vergoeding te garanderen; en anderzijds wordt ervoor gezorgd dat alle burgers in heel Europa toegang kunnen krijgen tot culturele content, niet alleen door het verlenen van licenties voor beschermde werken te vergemakkelijken, maar ook door het principe van licenties voor niet commerciële doeleinden te bekrachtigen. SABAM is verheugd over dit akkoord en de stemming van de richtlijn, die eind november zal plaatsvinden. De aanpak van de Commissie en het Europees Parlement lijkt veel realistischer dan de louter Belgische wens om een wetboek van economisch recht te laten goedkeuren dat een regulator in het leven roept wiens onpartijdigheid allesbehalve gegarandeerd is. De Europese instanties tonen op deze manier respect voor de creatieve kunstenaars en de verdediging van hun rechten.
Haast je naar onze app, telkens je dit tableticoontje
in h o u d
S A B A M
ziet bij onze artikels. je vindt er tal van exclusieve extra’s, gratis aangeboden in de appstore of via googleplay ! Veel kijk, luister en leesplezier !
3 Clouseau neemt vliegende restart 5
Eerste SABAM AWARDS uitgereikt !
6
Eva De Roovere Viert
7
Machiavel Een kleurrijke tournee
8
Presidentiële haiku’s op muziek van Dirk Brossé - Albert Hennebel leeft voort in zijn accordeonmuziek
9 Geert -Stanton- Hellings: Geen spijt dat ik geen Amerikaan ben - Sam Vloemans: Goesting om ook de buurlanden aan te spreken - Flying Horseman : Een cd is eerder een middel dan een doel 10 Jo Cassiers: “Ik ben verslaafd aan muziek maken” 11 Reprografie, je rechten wachten op je ! - Literaire werken aangeven 12 Verleg je grenzen met Sabam For Culture !
2//SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013
clouseau neemt vliegenDe RestaRt BEluIStEr oNS vErdErE INtErvIEW IN dE APP EN oNtdEk Er tEASErS vAN dE PlAAt, clouSEAu’S PErSooNlIjkE INtroductIE vAN hEt AlBuM EN tEkSt EN uItlEG vAN krIS BIj dE GEBoortE vAN ZIEl tot oNvoorWAArdElIjk WIj.
© warnermusic
nog in De app: extenDeD Versie Van Dit artikel/kris oVer puur poDiuMplezier in “VlaanDeren op zijn Best” (auDio) en Clouseau in De lessen neDerlanDs Voor Franstaligen/ “De Beste BanD Van De werelD” (auDio)
NA EEN AdEMPAuZE vAN drIE jAAr vlIEGt clouSEAu Er WEEr MEt vollE GoEStING IN. VLIEGTUIG, AtyPISchE SMAAkMAkEr vAN huN ElfdE NEdErlANdStAlIGE StudIo-AlBuM SuISdE dIt SEIZoEN MEt EEN rotvAArt NAAr dE hooGStE hItrEGIoNEN. dE PlAAt dIE kortWEG clouSEAu hEEt, tElt vEErtIEN NAGElNIEuWE SoNGS MAAr dAt hAddEN Er AANvANkElIjk NoG EEN PAk MEEr kuNNEN ZIjN. krIS: We hebben even over een dubbelalbum nagedacht. Ik sprak er zelfs onze toenmalige platenbaas, Erwin Goegebuer over aan, al was
Hetzelfde gevoel heb ik ook met Marc. Ik werk sowieso graag met mensen samen maar er ontstaat niet altijd zo’n speciale energie, zoals ik die
dat meer als grap bedoeld. Maar toch, we hadden echt heel veel songs. Nu, dat heeft ons ook in staat gesteld om er een hoop weg te gooien, hard te focussen op de kwaliteit van de songs en een goed evenwicht in de plaat te krijgen. Met een nummer als 88, van jan Savenberg, één van de clouseau-hitschrijvers van het eerste uur, groeit het besef: wat vliegt de tijd. krIS: 1988 even tellen, dat is 25 jaar geleden, maar voor ons lijkt het “twee keer met je ogen knipperen en het is voorbij”. Maar ik heb geen heimwee naar die tijd. Dat is allemaal “geweest”, en het maakt ons tot wie we zijn. Het is wel een feit dat de wereld vandaag precies alleen nog maar sneller draait. Een symptoom dat hoort bij het ouder worden naar het schijnt. (lacht) Koen is intussen 46 en ik 49. Een leeftijd waarop je evengoed kunt vooruitkijken als terugblikken Voor een songtekst is dat soms wel tof. Zo hebben Stefaan (Fernande nvdr) en ik er één geschreven over Koen zijn klein mannen. De
met Marc en Stefaan heel fel ervaar. Stefaan is altijd heel snel op weg met tekst en Marc focust meer op de melodie. Met hen is songs schrijven altijd een plezierige en spannende uitdaging. ik ga niet zeggen dat sommige songs bijna zichzelf hebben geschreven, maar het scheelde niet veel. Ze liggen mij allemaal redelijk na aan het hart maar onze single Vliegtuig vind ik zelf heel speciaal. Zo’n nummer maak je niet elke dag. Eerst komen er vier strofes die elk moduleren, de volgende toon gaat telkens naar omhoog en pas na pakweg twee minuten en tien seconden volgt er een refrein. Dan nog een strofe in diezelfde toonaard en een eindrefrein als een soort outtro. Dus wat dat betreft wijkt dit nummer heel erg af van de klassieke songstructuur. Ik heb het wel voor zulke nummers. ook je hebt een ander heeft geen klassieke structuur. Dit zijn songs die ik tien jaar geleden niet zou geschreven hebben. We zijn nu ook vrijer om te doen wat we willen. Een rechtdoorzee song zoals 88 is dan weer heel basic;
Jan, ja, die is inderdaad mee verantwoordelijk voor veel van onze grootste hits uit de beginjaren: Daar gaat ze, louise, Domino.... Jan heeft een speciale gave en gebruikt taal op een heel andere manier dan wij. In het geval van 88 gaat het over een vrij “straight forward” tekst maar ik vind hem wel heel goed passen bij de muziek en de sfeer van het nummer. Up tempo rock ’n roll zonder één enkel mineur akkoord en niet nostalgisch maar eerder happy.
drie akkoorden die altijd terugkomen en verder niets, maar toch klinkt het goed. Bij geen enkel nummer heb ik het gevoel: dit is minder goed. Die hadden we toch allemaal al van het album gegooid. (lacht) Een nummer dat alvast niemand onberoerd zal laten is onvoorwaardelijk wij, de afsluiter van het album.
Als het op songs maken aankomt, behoren ook Stefaan fernande en Marc vanhie tot de vaste waarden in kris’ gezelschap. krIS: Stefaan en ik schrijven samen songs die we alleen niet zouden schrijven. We beginnen vaak met een idee van één van ons, een refrein of een stuk strofe, maar soms ook helemaal vanaf nul. Dat marcheert altijd heel goed.
krIS: Ingrid (Mank nvdr) kwam met de muziek en de tekst voor een duet. Zij zag ons dat wel samen zingen en Koen en ik vonden het leuk om te doen. Ingrid kent ons allang en kan onze gevoelens heel goed verwoorden. Ik heb er enkel de bridge bij geschreven en een paar kleine dingen veranderd in de strofes. Inhoudelijk is het een bijzonder mooie song om te brengen. Het was wat zoeken naar een plaatsje op het album want de meeste andere tracks zijn echte bandnummers. Dus vonden we het wel passend om onvoorwaardelijk wij er op het einde bij te zetten. kris zingt hiermee voor het eerst zelf leadvocals op een clouseau-plaat maar of dat voor herhaling vatbaar is? krIS : Niet meteen nee. Koen is en blijft de zanger van Clouseau. En dat vind ik prima zo. (tG)
anno 2013 BlijFt Clouseau VerrassenD uit De hoek koMen: parlanDo, Funky, a Cappella, het kan alleMaal.
Net als zoveel songwriters ziet ook kris de lage tarieven van digitale muziekservices en de algemeen teruglopende platenverkoop met lede ogen aan. krIS: Schandalig dat de Googles van deze wereld vinden dat auteursrechten hun manier van werken in de weg staan. Platenfirma’s plooien naar hun belachelijk lage tarieven omdat er anders niets overblijft. Als je bekijkt wat er van een liedje dat één keer wordt beluisterd op Spotify naar de auteur componist gaat, dan word je daar niet vrolijk van. Maar de fans zijn clouseau niet vergeten en dat is wederzijds. vanaf april 2014 volgt een nieuwe tournee langs vlaamse concertzalen. de broers staan alvast te popelen om eraan te beginnen. coNcErtINfo oP WWW.clouSEAu.BE SABAM MAGAZINE 75//oktoBEr>NovEMBEr>dEcEMBEr 2013//3
eeRste sabam awaRDs uitgeReikt ! MAANdAGAvoNd 18 NovEMBEr, klokSlAG 20 u WAS hEt ZovEr. oP dAt MoMENt GAvEN WE IN dE ANtWErPSE roMA hEt StArtSchot voor dE AllErEErStE EdItIE vAN EEN oPGEMErkt PrIjZENfEESt. BuItEN rEGENdE hEt PIjPEStElEN, BINNEN “SABAM AWArdS”. oNZE SABAM-PrIjZEN “NIEuWE forMulE”, ZEttEN dE trAdItIE vAN dE GoudEN klAProZEN vErdEr IN EEN EIGENtIjdS jASjE. voortAAN WordEN dE SABAM AWArdS jAArlIjkS uItGErEIkt. IN 2014 koMEN AutEurS uIt hEt ZuIdEN vAN oNS lANd AAN dE BEurt. AAN ElkE AWArd IS EEN GEldPrIjS vAN 2.500 Euro vErBoNdEN. MAAk kENNIS MEt oNZE EErStE WINNAArS EN NoMINEES. ProfIcIAt !
1/
© foto’s SABAM/GvW
4/
7/
4//SABAM MAGAZINE 75//oktoBEr>NovEMBEr>dEcEMBEr 2013
2/
3/
5/
6/
8/
9/
TV FICTIE - Benidorm Bastards > Tim Van Aelst / Tom Baetens / Bart Cannaerts -D e Ronde > Jan Eelen / Youri Boone / Bart Lauwereins / Yoohan Leyssen - Quiz Me Quick > Jan Matthys / Steve De Wilde / Bart Vaessen literatuur - Bernard Dewulf > ‘Trekvogels in de mist’ - Elvis Peeters > ‘Dinsdag’ - Stefan Brijs > ‘Post voor mevrouw Bromley’ Hedendaags Klassieke muziek - Frank Nuyts > pianosonates 14 tot 18. (2011 - 2012) - Frederik Neyrinck > werken onder de titel ‘Gestalt’ (2011 - 2012) -G eorge De Decker > Brusselsestraat, 93 voor klarinet en klankband (2011)
10/
fictiefilm -H asta La Vista > Pierre De Clercq - Offline > Peter Monsaert - The Broken Circle Breakdown > Felix Van Groeningen Eervolle vermelding : - Dood Van Een Schaduw >Tom Van Avermaet muziek - populair - Hannelore Bedert > Uitgewist (2011) - Milow > North and South (2011) - Yevgueni > Welkenraedt (2011) Jeugdliteratuur - Dirk Nielandt > ‘Ridder Redder’ / ‘Ridder Muis 2’ - Klaas Verplancke > ‘Allemaal praatjes’ / ‘Een dag met Robby’ - Wally De Doncker > ‘Spot en Muis’ / ‘Van 12 tot 1’ / ‘Is beter nog ver?’ AUTEUR - COMPONIST - Absynthe Minded - Milow - Raymond van het Groenewoud - Selah Sue - Het Zesde Metaal audiovisueel NON-FICTIE - Belpop > Mieke Ghys / Marianne Soetewey / Ingrid Schildermans / Olivier Wille / Tom Theunis / Aster Van de Vijver / Guido De Bruyn / Ignace Bolle / Katrien Seeuws /Griet Boulat -A ntwerpen Centraal > Peter Krüger - De Rechtbank > Hazel Pleysier / Leen Lombaert /Lise Tieleman / Raf Berghmans /Joren Creylman / Els Roovers /Gijs Delva / Bart Lauwereins / Inge Sierens Eervolle vermelding: - Femme De La Rue > Sofie Peeters
11/
Podiumkunsten -B art Van Nuffelen > ‘Polen op zondag’ - Jan Fabre > ‘Prometheus en Drugs kept me alive’ - Stijn Deville > ‘Hebzucht’ rock - Absynthe Minded > As it ever was (2012) - Balthazar > Rats (2012) - Selah Sue > Selah Sue (2012) comedy - Alex Agnew > Interesting Times - Kommilfoo aka Raf en Mich Walschaerts > Breken -W im Helsen > Spijtig spijtig spijtig export - Milow Kon je er niet bij zijn in de Roma, download dan snel onze app voor meer foto’s, en Ontdek er de eerste reacties van tevreden winnaars, onze juryleden en uitgebreide reportages van het VRT-journaal en het VTM-Nieuws
1 / Balthazar in concert tijdens de SABAM Awards 2 / Het Rony Verbiest Quartet zorgde mee voor de muzikale noot 3 / Frank Nuyts, winnaar klassieke muziek, werd n.a.v. zijn award uitgenodigd bij Klara, ontdek de radiorepo in onze app 4 / Bart Van Nuffelen, laureaat Podiumkunsten met zijn voorstelling Polen op zondag 5 / Raymond Van het Groenewoud won de Award voor beste auteur componist 6 / Tom Baetens en Bart Cannaerts praten na op de receptie met Hanne valckenaers van Homerunrecords die de Awards voor Milow in ontvangst nam 7 / Dirk Nielandt, winnaar in de categorie Jeugdliteratuur steekt zijn vreugde niet onder stoelen of banken 8 / Peter Krüger won in de categorie Audiovisueel Non Fictie met de documentaire Antwerpen Centraal 9 / Balthazar,onze winnaar in de categorie Rock gooide hoge ogen met hun album Rats uit 2012 10 / Wim Helsen triomfeert 11 / De SABAM AWARD is de allereerste prijs voor De Ronde van Jan Eelen
SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013//5
Eva De Roovere Viert Als smaakmaker uit haar nieuwe album Viert kan Eva’s single Dagen Van Niets tellen. De meeslepende melodie, aanstekelijke fluitdeuntjes en doorleefde tekst knipogen naar (on) draaglijke lichtheden van bestaan maar niet getreurd want de kleinkunstzangeres heeft reden om te vieren. Eva De Roovere: Een nieuwe plaat is altijd reden om te vieren ! En ik heb er nog één want dit jaar sta ik vijftien jaar op het podium als zangeres! Het is ook de “vierde” plaat, ik geef toe, een beetje een flauwe woordspeling maar het past bij ons feestje (lacht). Ik ben begonnen als prille twintiger en intussen zijn we vijftien jaar verder. Het was heel plezant om deze plaat te maken, we hebben veel lol gehad tijdens de opnames. Samenwerken met Luuk Cox, de producer, was heel aangenaam. Ik kende Shameboy en wist van zijn ervaring bij Girls in Hawaï maar we hadden elkaar nog nooit ontmoet. Bij een drankje en een babbel over de plaat vertelde ik hem dat ik een coveralbum
©©Universal
Het repertoire van Shameboy ligt mijlenver van wat jij doet, dat moet toch interessante wendingen in de studio teweeg gebracht hebben ? Eva: Een liedje blijft een liedje natuurlijk hè… het gaat dan maar over hoe je het “bewerkt”.
©©Universal
wilde maken met eigen vertalingen. Het eerste wat hij zei was: “Nee dat gaan we niet doen” (lacht). “Wat karakter geeft aan je plaat zijn je eigen nummers.” Dus stuurde ik hem alle nieuwe nummers die ik had liggen, zo’n vijftiental. Uiteindelijk besloten we om drie covers over te houden. Ik snap de redenering wel: “ ik ben een singer-songwriter, dus ik schrijf mijn eigen nummers”, maar zelf kies ik nooit zo. Als er een song langskomt die ik beter vind dan mijn eigen nummers, dan neem ik die…
Het is net of dit album nog dichter bij mezelf ligt. Naarmate je meer metier krijgt in het schrijven word je beter in het uitdrukken van jezelf en kan je in drie minuten zeggen wat je bedoelt.
Luuk was snel mee in mijn verhaal, tekstueel, qua melodieën. En ik op mijn beurt met zijn idee hoe de plaat moest klinken. In tegenstelling tot mijn vorige album waarop ik met diverse genres van het ene sfeertje in het andere overga, hebben we één sfeer gezocht voor heel de plaat. We zijn tien dagen naar Trix getrokken. Daar in het donker, zonder daglicht stootten we op micro’s, orgeltjes en een valse piano. Hoe zou het zijn was het eerste nummer waar we aan gewerkt hebben. De sfeer die we met twee toen pakten bleek de juiste en we gingen door op hetzelfde elan. Na een paar goede demo’s en door Luuk ingedrumde akoestische loops ging het richting La Frette-studio. Helemaal het tegenovergestelde van Trix, een groot herenhuis met veel licht en een prachtige tuin nabij de Seine aan de rand van Parijs. Daar hebben we vooral drum ’n bass en vocals opgenomen. Als ik naar de plaat luister hoor ik de invloed van de twee locaties door elkaar. Ruw donker en verfijnd romantisch. Het is net of dit album nog dichter bij mezelf ligt. Naarmate je meer metier krijgt in het
Een concert met een verhaal. Dit najaar toerde Eva rond met History of Folk van Compagnie Maandacht. Wouter Mattelin vertelt een verhaal over de revival van de folk met Eva en haar band als illustratie. In het voorjaar volgen er cd-voorstellingen en het najaar 2014 heeft nog een toernee in petto. Eva: Daarna ga ik solo spelen met twee leden van The Company of Strangers in mijn voorprogramma. De ene avond Barefoot & the shoes en de andere Jonas. Liedjes, poëzie, jonge wolven een kans geven, Eva is niet voor één gat te vangen, zo geeft ze ook concerten voor de Nederlandse Taalunie in Indonesië. 6//SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013
schrijven word je beter in het uitdrukken van jezelf en kan je in drie minuten zeggen wat je bedoelt. Inhoud geven zonder moralistisch te zijn, dat is waar ik in het verleden op mijn cd’s hard naar heb gezocht. Mensen een soort boodschap meegeven, zonder een zedenpreker te worden, ze iets op te dringen of te beledigen. Ik vind dat ik daar op deze plaat eindelijk goed in geslaagd ben. Ik ben blij met elk nummer dat ik zelf heb geschreven. Dat is voor mezelf het grootste verschil met de vorige plaat. Brekend glas, de appetizer uit Viert werd afgelopen zomer veel gedraaid op de radio en enthousiast onthaald op concerten en festivals. Eva: De liedjes worden live nooit gespeeld zoals ze op de cd staan, daarvoor moeten mensen maar naar het album luisteren (lacht). Maar het publiek kende het nummer precies al toen we het begonnen te spelen. Dranouter met Company of Strangers, samen met Mark De Maeseneer, was voor mij de apotheose van de zomer. Al die jonge gasten van rond de twintig, met hun eigen nummers en covers, straf. Wij hebben hen begeleid en zij brachten hun versie van Brekend glas. Dat nummer is ontstaan bij de persvoorstelling van een documentaire in Israël waarvoor ik de soundtrack had gedaan. (TG) Lees de lange versie van ons interview met Eva in de app
interview met Mario Guccio, zanger
Jullie nieuwe plaat heet Colours. Is Machiavel 37 jaar na zijn eerste studioalbum nog altijd even helder van kleur? Mario Guccio: Als we uitgaan van het principe dat muzieknoten kleuraccenten zijn, zou ik zeggen dat Machiavel de schakeringen ervan verrijkt heeft. De maturiteit rond onze tienerharten geeft de melodieën een zeer rijke textuur en de muziekarrangementen een zekere diepte, in een tijdloos universum. Wat is de impact van persoonlijke verhalen op de artistieke ontwikkeling van de groep? Op welke manier is de muziek van Machiavel vandaag anders dan vroeger? Uiteraard hebben de persoonlijke verhalen en het leven een invloed op onze muziek. Voor ons is muziek emotie in haar puurste vorm. Al onze emoties die samenkomen en uitmonden in een plaat: Colours. Om Machiavel in het muzieklandschap te situeren werd aanvankelijk naar Genesis of Supertramp verwezen. Waar halen jullie vandaag inspiratie uit? En in welke mate denken jullie bijgedragen te hebben tot een Belgische of meer internationale muziekstroming?
Eerlijk gezegd houden we niet zo van etiketten. De groep maakt tijdloze muziek op basis van melodieën. Dat is onze kracht. Ik blijf bescheiden, maar ik geloof dat Machiavel voor een groot stuk heeft bijgedragen tot het ontstaan van een rockbeweging in ons land. De band is een icoon geworden, althans in België. Wat betekent Colours in de geschiedenis van Machiavel? Nog een album erbij? Of heeft deze plaat een speciaal doel, een meer specifieke bestemming? . We proberen met passie kwaliteitsvolle muziek te maken. Zonder carrière in het achterhoofd, zonder druk – het is te zeggen, er is alleen druk om alles te geven wat we in ons hebben – met de bedoeling ons publiek blij te maken en een nog groter publiek te bereiken. Ik denk dat Colours een zeer goed album is, wellicht een van de beste in deze zin. Jullie staan binnenkort op het podium van het Koninklijk Circus, vergezeld van een nogal “klassieke” partner. Dat klopt. Op 21 december geven we een concert in het Koninklijk Circus. Het wordt een soort jubileumconcert. 35 jaar geleden kregen we op deze prachtige plek in een tot de nok
©©Photo www.stone-design.be
Machiavel Een kleurrijke tournee gevulde zaal onze eerste gouden plaat. Uiteraard zullen we ook meerdere tracks uit ons nieuwe album Colours voorstellen. Bij de opnames werden we bijgestaan door het Koninklijk Kamerorkest van Wallonië. We hadden het in ons hoofd gekregen om hen mee op het podium te vragen. We zullen hier ook gebruik van maken om enkele songs uit vergane tijden opnieuw live te brengen. Gaat Machiavel met Colours ook de Belgische en buitenlandse concertzalen onveilig maken? Er zal een lange tournee volgen. Voor 2014 zijn al een aantal data bevestigd. Voor meer details verwijs ik naar onze gloednieuwe website, die op dit moment online zou moeten zijn.
www.machiavel.be (LM)
“Uiteraard hebben de persoonlijke verhalen en het leven een invloed op onze muziek. Voor ons is muziek emotie in haar puurste vorm.”
Lees de uitgebreidere versie van ons interview met mario in de app
SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013//7
Presidentiële haiku’s op muziek van Dirk Brossé Herman Van Rompuy en Dirk Brossé lanceerden samen het album Haiku Cycle One: het eerste in een reeks door Dirk op muziek gezette haiku’s van de Europese president, gezongen door Hanne Roos. De keuze van Dirk Brosse voor haiku’s is niet toevallig. De componist en dirigent is er al sinds zijn jeugd een grote liefhebber van. Toen hij het boek met haiku’s van Herman Van Rompuy las kwam hij op het idee om er muziek rond te componeren. Niet de verkoop maar de kunst is het uitgangspunt. Een tweede album is reeds in de maak en van het eerste een bewerking voor grote orkesten waarmee de makers hopen op een samenwerking met de legendarische sopraan Jessye Norman, aan wie de CD is opgedragen, en luidop dromen van een concert in het Witte Huis, voor die andere president Obama.
De componist en dirigent is al sinds zijn jeugd een grote liefhebber van haiku’s. Niet de verkoop maar de kunst is het uitgangspunt.
ontdek in onze app hoe een haiku op muziek klinkt
©©Luk Monsaert
Opmerkelijk bericht in de pers deze herfst: Een president die een CD uitbrengt is inderdaad geen alledaags nieuws.
©©Luk Monsaert
VLNR pianist Daniel Blumenthal, dirk brossé, Herman Van Rompuy en Hanne Roos
Albert Hennebel leeft voort in zijn accordeonmuziek Albert Hennebel was pas vijf jaar oud toen hij zijn eerste noten speelde op een diatonische accordeon. Later leerde hij muziek bij professor Albert Muylaert. Albert Hennebel hield van zijn instrument maar speelde daarnaast ook nog synthesizer. In zijn lange carrière nam hij een vijftigtal albums en vijftien cd’s op, met in 1979 een gouden plaat als bekroning van de verkoop van meer dan vijfentwintigduizend (!) albums in België. Niet alleen op zijn accordeon had Albert Hennebel gouden vingers, hij schreef ook een zeshonderdtal musette-composities. Dit kon ook in het buitenland niet onopgemerkt voorbij gaan. Zijn musettes zijn bekend in België, Frankrijk en in Nederland maar hij speelde ook vijf keer in Amerika. Albert Hennebel was een graag geziene gast, zowel bij de RTBF in Chanson à la Carte, op FR3 in Sur un air d’Accordéon als in vele andere televisieprogramma’s. Albert (Bert’n) trad de laatste jaren op met Jean-Marie Van Elslande aan de drums. 8//SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013
Albert Hennebel, afkomstig uit Vlamertinge, werd geboren in Reningelst en overleed op 17 september aan een ernstige ziekte. Hij werd 77. Ontdek de accordeondeuntjes van Albert Hennebel in onze app
Geert -Stanton- Hellings: Geen spijt dat ik geen Amerikaan ben Cale, Bob Dylan en Neil Young, maar het is vooral de Americana die overheerst. In die zin voel ik me ook wel een troubadour die zijn verhalen vertelt. Met de plaat wilde ik immers ook iets uitdragen, naast het creëren van een wijdse sfeer waarin het on-the-roadgevoel nooit ver weg is. Ik luister veel muziek in de auto en schrijf daar ook songs. Ik voel me comfortabel als ik liedjes in het Engels schrijf, het is een taal die ik gestudeerd heb en ze bevalt me erg om mijn nummers mee te maken. Ik heb dus geen spijt dat ik geen Amerikaan ben (lacht). Ik hoop dat zoveel mogelijk mensen mijn plaat kunnen horen omdat ik ervan overtuigd ben dat ze verschillende mensen kan aanspreken. Ik breng geen niche muziek, wat ik eerder als een sterkte beschouw. (SV)
Sam Vloemans : Goesting om ook de buurlanden aan te spreken Sam Vloemans is toe aan zijn 2de album. New Light, een album dat bestaat uit een mix van latin, jazz, soul en pop. Het album betekent een nieuwe hechte samenwerking tussen Sam en zijn band. Samen hebben ze ondertussen een stevige live reputatie opgebouwd en spelen ze elk seizoen een indrukwekkend aantal concerten. Tijdens het touren ontstond het idee om niet meer uitsluitend instrumentaal te werken, maar ook een platform te bieden voor vocals. Sam Vloemans : We kozen voor New light als titel om twee redenen. Enerzijds is de groep ontstaan vanuit de noodzaak om een eigen vaste
band te hebben naast de verschillende projecten, anderzijds is er nu het gegeven dat ik een aantal nummers met zang en tekst hoorde, daar waar het eerste album Otrabanda 100% instrumentaal was. Zo hebben we samengewerkt met Milla Brune en de in L.A. gevestigde Young&Sick. Dat zorgde voor een extra artistieke piste. De composities, arrangementen en productie nam ik terug voor mijn rekening, voor de teksten kon ik beroep doen op Bart Oostindie, de gitarist van de band. We zijn een livegroep maar opnemen in de studio ligt in het verlengde daarvan. Je gaat steeds zoeken hoe je dat livegevoel kan vertalen naar een geslaagde opname. Daarom wilden we ook zoveel mogelijk live inspelen, zoiets gebeurt gelukkig meer en meer. Ik hoop dat je op de plaat onze groepsenergie kan voelen en horen. De honger naar het podium is nu wel enorm groot. Ik ben bijzonder blij met de groep die ik rond me heb en de sound die ik in mijn hoofd heb kunnen we verklanken op de plaat. Nu is er de goesting en de drive om de komende jaren Vlaanderen en ook de buurlanden aan te spreken. In die zin ben ik best ambitieus, aan de andere kant is dat ook wel een noodzaak. Instrumentale muziek opent gelukkig ook mogelijkheden naar het buitenland. Ik kijk de komende maanden uit naar wat er in de buurlanden zo allemaal mogelijk is. (SV)
©©Ann de Smet
Stanton, aka zanger-gitarist Geert Hellings, brengt op zijn titelloze nieuwe plaat een eigen repertoire van sterke, stomende, maar ook licht weemoedige songs. Inspiratie vond hij zowel in traditionele als hedendaagse Amerikaanse rootsmuziek. Met doorvoelde, persoonlijke teksten en een stevige sound weet Stanton resoluut een unieke plaats in te nemen, je hoort een mix van country en roots. Stanton : Ik ben van nature een redelijk melancholische man. In de meeste up-tempo nummers zit altijd wel een melancholische toets, maar producer Jim White zorgde voor flink wat afwisseling, zo zorgen de rustiger nummers voor een fijn evenwicht. Zo blijf je als luisteraar geïnteresseerd tot het einde (lacht). Er zitten vele muzikale helden van me in als JJ
De nieuwe cd van Flying Horseman sijpelt je oren binnen op het ritme van een verzengende zomerdag. De plaat werd City Same City gedoopt en bevat twaalf songs. De enorme rijkdom aan individueel talent binnen de band wordt telkens weer gekoppeld aan de sterke visie van frontman Bert Dockx. Hij zorgt voor wat toelichting. Het belangrijkste verschil met de vorige albums is dat er meer inspraak was van de andere bandleden, de wisselwerking was deze keer erg groot. Vroeger waren de liedjes af voor ik ze aan de groep liet horen, nu was dat anders. Ik had een stuk van een nummer of een idee en dan werkten we daar verder aan met de band. Mijn inspiratie haal ik uit alles, bepaalde muziek natuurlijk, maar ik laat me ook beïnvloeden door allerhande
dingen die ik opvang: film, literatuur, gesprekken met mensen, dromen. Deze keer werd ik nogal geïnspireerd door een liedje van de Malinese Nahawa Doumbia. De plaat werd geproducet door Koen Gisen, de man van An Pierlé. Hij kent mijn manier van werken, het was de vijfde keer dat ik met hem samenwerkte op korte tijd. Op het vlak van arrangementen liet hij me de beslissingen nemen, maar zijn manier van opnemen en de sfeer die hij creëerde, had grote invloed op de klankkleur. Zo drukte hij zijn stempel op de cd. Die is voor mij trouwens eerder een middel dan een doel. Ik maak muziek om op te treden en dat is mijn enige bedoeling. Muziek als een vorm van communicatie. (Steven Verhamme)
Lees de uitgebreidere versie van ons interview in de app
©©Mark Rietveld
flying horseman : Een cd is eerder een middel dan een doel
SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013//9
Jo Cassiers: Ik ben verslaafd aan muziek maken Ten huize Cassiers betekent muziek maken hetzelfde als zuurstof ademen. Producer, songwriter en muzikant Jo Cassiers geeft grif toe dat hij verslaafd is. Afkicken zou zonde zijn. Want zonder Jo geen transatlantisch mailverkeer met grote gevolgen in de charts; een monsterhit getiteld Stars & Stripes voor de Amerikaanse countryzanger Nathan Osmond of een memorabele ontmoeting met Rolling Stone Ron Wood in een Londense studio. Al ging het pad van de songschrijvende gitarist uit Nijlen niet altijd over rozen. Jo: Enkele jaren geleden ben ik door omstandigheden alles kwijt geraakt. Maar door positief te blijven denken en de muziek ben ik er weer bovenop gekomen. Gitaar ben ik altijd blijven spelen. Die positieve ingesteldheid leverde Jo toen een solo album en een job als sessiemuzikant bij Stan Van Samang op. In die tijd speelde ik samen met Roel Vanderstukken, Sarah en Stan en schreef ik een boek over songwriting. In tegen-
fers, bedoeld als een hart onder de riem voor soldaten en hun families. Presidentskandidaat Mitt Romney gebruikte de patriottische song vorig jaar zelfs in zijn verkiezingscampagne. Niet slecht voor een autodidact, zoals Jo zichzelf noemt. Ik ben met zelfstudie begonnen, volgde nadien toch een paar jaar klassieke gitaar maar ik wilde meer weten over de akkoorden. Dus ging ik opnieuw
stelling tot wat je zou denken, kun je songs schrijven wel degelijk aanleren. Kijk naar je omgeving, een schilderij met een slogan in een taverne bvb, dat is instant inspiratie. Een vriendin raadde me de film The Secret, over natuurwetten, aan. Dat heeft me getriggerd toen ik in de put zat. Zoals je de wet van de zwaartekracht hebt heb je ook die van de aantrekkingskracht. Die zegt dat als je aan bepaalde dingen denkt, je ze begint te visualiseren en er niet meer achteraan moet hollen. Ze komen automatisch je richting uit, als dat in overeenstemming is met je gevoel...
autodidactisch verder met cursussen van Halewyn en Berkeley. Een heel interessant boek was Styles for the studio van Leon White. Ik moet eerlijk bekennen dat mijn gewone studies een ramp waren (lacht). Maar ik speelde wel vijf uur per dag muziek.
Waren die dagen een goeie leerschool voor jou om zelf muziek te maken? Jo: Schrijven heb ik altijd al gedaan vanaf mijn veertiende. Tussen Simon & Garfunkel- en Led Zeppelin-repertoire door traden mijn broer Dirk en ik ook op met eigen liedjes. In de halve finale van Humo’s Rockrally (1984) waren we meer een soort funkband. We vonden mekaar weer even terug in Orphan, waarmee we een paar hits scoorden. Eén ervan, Stuck in the middle, is te horen in de Amerikaanse film Friends & Lovers, met Stephen Baldwin en Robert Downey Jr. Het eerste album waaraan ik hier werkte was dat van Gunther Neefs, via Marc en Bert Joris die de productie deden. In die tijd leerde ik ook Eric Melaerts kennen. Dat was een plezante tijd omdat VTM net begon. Er waren in die tijd misschien maar vier of vijf gitaristen. Later kreeg ik via Jean Blaute
10//SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013
© Cassiers
Dus in feite kiest de song jou en niet omgekeerd? Jo: Zoiets, maar ook de artiest, en die is vaak ook buiten de grenzen van ons kleine landje te vinden. De komst van het internet heeft voor mij veel vergemakkelijkt. Wat een verschil met de jaren tachtig, toen samenwerken met mensen uit de States helemaal niet zo vanzelfsprekend was door het tijdsverschil. Het succesverhaal met Osmond vindt zijn oorsprong bij de Schotse songschrijfster Marwenna Diame. Zij vertoefde regelmatig in Londen, samen met enkele andere componisten waar ik zelf mee werk. Ik kwam haar tegen op een schrijfsessie voor BMG waar ze mij Nathan Osmond voorstelde. Toppunt, ik wist eerst niet wie hij was, Voor mij was hij gewoon “Nathan” maar het bleek dus om één van dé Osmonds te gaan (nvdr. Nathan is een zoon van Alan Osmond en neefje van Donny en Marie Osmond). Een Amerikaanse hit spreekt natuurlijk tot de verbeelding. Je acht het vooraf ook niet mogelijk omdat je het nog niet hebt meegemaakt. Amerika blijft toch Het Beloofde Land in vele opzichten. Stars & Stripes volgde er al een indrukwekkend parcours. De tekst gaat over oorlogsslachtof-
Voor mij was dat als een virus, misschien wel een obsessie ook. Zelfs tijdens mijn legerdienst speelde ik in een bandje, in de kantine van de Amerikaanse onderofficieren in het Duitse Duren. Ik hoorde bij de landmacht en speelde samen met de Waalse luchtmacht rock ‘n roll. Mooi toch ? d e g eleg enh ei d o m e en numm er vo o r Clouseau te schrijven : Voor je ’ t weet staat op hun CD Adrenaline (1996). Ik probeer altijd de balans te vinden tussen het werk dat ik doe voor andere mensen en de liedjes voor mijn eigen bands. “It runs in the family” Jo en Dirk kregen muziek ingelepeld door hun grootmoeder. Jo: We hadden twee ooms die ook gitaar speelden en “Bomma” was vroeger operazangeres. Zij richtte een koor op. Het Capokoor heette dat. Als kind moesten we natuurlijk verplicht mee naar haar concerten gaan. Spelen op de oude piano die in haar living stond was een absolute must. Daar hebben we wellicht de microbe op gedaan (lacht). (TG) Rep je naar onze app voor muziek van Jo, exclusieve foto’s en de extended versie van ons interview !
RePRogRafie je Rechten wachten oP je !
© Istockphoto
BEN jE EEN AutEur, IlluStrAtor, fotoGrAAf, SchIldEr,… EN WErd jE WErk IN 2012 GEPuBlIcEErd? lEES dAN SNEl vErdEr!
Wist je dit al? Auteurs (nvdr: in de brede zin van het woord) en uitgevers hebben recht op een vergoeding wanneer hun op grafische drager (lees: papier) vastgelegde werken onder bepaalde voorwaarden gekopieerd worden. de inning van deze reprografierechten wordt verzorgd door de collectieve beheersvennootschap rEProBEl. SABAM ontvangt van rEProBEl elk jaar bedragen voor de fotokopieën die van de werken van haar vennoten gemaakt worden.
aangifteformulieren op onze website: http://www.sabam.be/nl/ sabam/repronet (opsturen naar
[email protected])
De deadline van 30 september ligt inmiddels achter ons en zonder aangifte kunnen we je geen reprografierechten uitkeren. daarom vragen we je om – indien nodig – nog een aangifteformulier in te vullen en het ons uiterlijk op 31 januari 2014 terug te bezorgen. je vindt de
AArZEl NIEt oM oNS tE coNtActErEN Mocht jE NoG vrAGEN hEBBEN (E MAIl:
[email protected] – tEl: 02 286 82 11). (SouMAyA El khAZrouNI)
Naast je in 2012 op grafische drager gepubliceerde werken kan je nog (tot bovenstaande datum) een aangifteformulier indienen voor werken die in 2010 en/of 2011 gepubliceerd werden en die je nog niet bij SABAM hebt aangegeven.
liteRaiRe weRken aangeven
hEB jE EEN lItErAIr WErk GESchrEvEN? hoE BESchErM jE hEt EN hoE GEEf jE dE PuBlIcAtIE AAN oM AutEurSrEchtEN tE oNtvANGEN? SABAM-leden kunnen aangiftes online indienen via de eServices (zie http://www.sabam.be/nl/sabam/eservices). hiervoor ontvangt de auteur die de aanvraag doet een afzonderlijke e-mail met daarin een login. deze digitale aangiftes worden automatisch in ons systeem opgenomen.
de 1ste stap (aangifte/depot) ter bescherming gebeurt door middel van een depot. SABAM stelt deze dienst ter beschikking van alle literaire auteurs via de website http://sabam.depotonline.eu. Alle literaire werken kunnen er bij hun voorlopige en/of definitieve creatie gedeponeerd worden. via deze volledig gratis dienst krijgt de auteur een registratienummer en een datum die de creatie van het depot waarborgen. Bij de creatie van je literaire werken hoef je dus niet langer papieren aangiftes naar SABAM te sturen.
Wat de publicatie van een literair werk op papieren drager betreft (boek, magazine, etc.) moet je eveneens een afzonderlijke aangifte bij SABAM doen om in aanmerking te komen voor reprografierechten. verdere inlichtingen en de aangifteformulieren vind je op onze website: http://www.sabam.be/nl/sabam/reprografie-0. deze aangifte gebeurt elk jaar. In april worden de rechten uitgekeerd aan de auteurs.
de 2de stap (aangifte publicatie) moet echter wel bij SABAM gebeuren! de exploitatie / publicatie / uitgave van een literair werk brengt immers auteursrechten op.
AArZEl NIEt oM oNS tE coNtActErEN Mocht jE NoG vrAGEN hEBBEN (E MAIl:
[email protected] – tEl: 02 286 82 11).
SABAM/ArtES MAGAZINE 75//oktoBEr>NovEMBEr>dEcEMBEr 2013//11
© Istockphoto
Er zijn twee belangrijke stappen bij de creatie van een literair werk. ten eerste moet je het werk bij de creatie aangeven/deponeren (ter bescherming) en ten tweede moet je de exploitatie/publicatie van het werk aangeven.
VERLEG JE GRENZEN MET SABAM FOR CULTURE ! Uiteraard zorgt SABAM in de eerste plaats voor de inning en verdeling van auteursrechten aan de auteurs en componisten die we vertegenwoordigeN. Maar laten we een andere essentiële taak niet vergeten: de steun en promotie van onze leden zowel in België als in het buitenland.
SABAM vervult haar culturele activiteiten onder het label ‘SABAM For Culture’. Eerder dit jaar lanceerde SABAM For Culture een beurzenprogramma om geselecteerde artiesten op festivalshowcases, markten en vakbeurzen in Europa en elders te ondersteunen. Deze evenementen hebben hun specifieke karakter, zijn niet louter commercieel en alleen bestemd voor het grote publiek. Ze bevorderen culturele uitwisselingen en commerciële kansen door ook internationale professionals uit de muziekindustrie uit te nodigen, zoals onafhankelijke maar ook grote platenmaatschappijen, producers van shows en omroepen, concertzalen en festivals, uitgevers en distributeurs, professionele organisaties, managers, etc. Optredende artiesten kunnen meteen hun talent tonen en tournees binnenhalen. Geselecteerde bands of artiesten die een aanvraag bij SABAM For Culture indienen, kunnen rekenen op een beurs van €600 (of €300 voor een soloproject). Zo kunnen ze hun kosten of een deel daarvan compenseren. Al deze evenementen hebben immers met elkaar gemeen dat de gages voor geprogrammeerde artiesten zeer beperkt zijn. Festivalshowcases die in aanmerking komen voor een beurs: Alors… Chante ! (Montauban), Babel Med (Marseille), BIME Festival (Bilbao), c/o pop (Keulen), Le Chaînon Manquant (Laval), Classical: Next (Wenen in 2013), CMJ Music Marathon (New York), Culture
Collide Festival (Los Angeles), Eurosonic (Groningen), Jazz Ahead (Bremen), MaMA (Parijs), Midem (Cannes), Printemps des Bourges, Pop Montréal, Reeperbahn (Hamburg), Sound and Vision festival (Norwich), SXSW (Austin), The Great Escape (Brighton), Transmusicales de Rennes, Womex (Cardiff in 2013),… In 2013 werden gedurende het hele jaar circa zestig beurzen toegekend. Naast dit beurzenprogramma heeft SABAM For Culture zich ook geassocieerd met twee Belgische exportbureaus, Muziekcentrum Vlaanderen en Wallonie Bruxelles Musique, om de ontmoeting tussen Belgische artiesten en buitenlandse concertprogrammeurs te stimuleren. Onder het label ‘BELGIUM BOOMS’ vonden specifieke acties plaats in het kader van Europese festivalshowcases. Aan de hand van professionele drinks, privéshowcases, een website, affiches, advertenties, brochures en gerichte newsletters werd ons Belgisch talent in Hamburg, Groningen, Wenen en Parijs in de spotlights gezet. In Londen vond in oktober een minifestival plaats gewijd aan Belgische elektronische muziek: ‘Belgium Booms London 2013’. 24 artiesten uit het hele land gaven doorheen 4 thema-avonden het beste van zichzelf in de grootste clubs van de stad. Hopelijk zullen onze artiesten ook in 2014 schitteren op podia over de hele wereld! (Thomas Vanlishout)
12//SABAM/ARTES MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013
Internet: enkele algemene principes Het kan nooit kwaad de auteursrechthebbenden eraan te herinneren dat ze ten aanzien van hun werken twee soorten rechten hebben. Ook op het internet moet er dus een onderscheid worden gemaakt tussen het moreel recht en het vermogensrecht. Moreel recht In paragraaf 2 van artikel 1 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten lezen we: “De auteur van een werk van letterkunde of kunst heeft op dat werk een onvervreemdbaar moreel recht. De globale afstand van de toekomstige uitoefening van dat recht is nietig. Het omvat ook het recht om het werk bekend te maken. Niet bekendgemaakte werken zijn niet vatbaar voor beslag. De auteur heeft het recht om het vaderschap van het werk op te eisen of te weigeren. Hij heeft recht op eerbied voor zijn werk en dat maakt het hem mogelijk zich te verzetten tegen elke wijziging ervan. Niettegenstaande enige afstand behoudt hij het recht om zich te verzetten tegen elke misvorming, verminking of andere wijziging van dit werk dan wel tegen enige andere aantasting van het werk, die zijn eer of zijn reputatie kunnen schaden.” Vanwege de onvervreemdbare aard van het moreel recht is het uitsluitend aan de auteur om in te grijpen en zo nodig gerechtelijke stappen te ondernemen om zijn moreel recht te verdedigen.
Vermogensrecht Wanneer de auteur bij SABAM een overeenkomst van aansluiting en fiduciaire afstand ondertekent, draagt hij haar het beheer van zijn vermogensrechten over. Concreet houdt dit in dat SABAM vanaf dat moment bevoegd zal zijn om deze rechten te innen en verdelen. Zo bepaalt artikel 10 van de statuten van SABAM: “Wie vennoot wordt, staat zijn auteursrechten waarvan hij rechthebbende is of zal worden, aan de Vennootschap af. Dit gebeurt in overeenstemming met het contract van aansluiting en fiduciaire afstand dat werd gesloten tussen de vennoot en de Vennootschap. Gezien de fiduciaire afstand in de eerste plaats afgesloten wordt in het belang van de overdrager, zal de Vennootschap alles in het werk stellen om de perceptie en de juiste repartitie van de rechten te waarborgen.”
Het gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken op het internet of andere computernetwerken verschilt in niets van het gebruik in een ander medium of formaat. SABAM of haar zusterverenigingen leveren dus toelatingen af voor de verschillende exploitatiewijzen op internet, of het nu gaat over handelingen in het kader van de mededeling aan het publiek (bv. muziek beluisteren via streaming), reproductie (bv. een album downloaden op een platform) of het beschikbaar maken op zodanige wijze dat iedereen er toegang toe heeft op een door hem individueel gekozen plaats en tijd (bv. een film bestellen op een VOD-website). Dit geldt ook voor werken die behoren tot het domein van de grafische en visuele kunsten. Het principe van het collectief beheer verzet zich er tegen dat een auteur zelf de gebruiksvoorwaarden van zijn eigen werken bepaalt. Dat staat ook in artikel 13 van de statuten van SABAM: “Ieder vennoot ontzegt zich het recht te beschikken over zijn aan de Vennootschap of aan andere auteursverenigingen afgestane rechten. Iedere toelating, door een vennoot in strijd met dit verbod verleend, is volstrekt nietig […].” SABAM heeft een reeks tarieven voor internet opgesteld, die zij toepast wanneer er gevraagd wordt om gebruik te maken van haar repertoire: de mededeling aan het publiek van een reclamespot, een bedrijfsfilm of eender welke andere commerciële audiovisuele productie, vergezeld van auteursrechtelijk beschermde muziek, op een website, het aanbieden van muziekwerken op aanvraag op een website, een downloaddienst voor muziekwerken, de sonorisatie van een website door middel van achtergrondmuziek… allemaal voorbeelden die dit soort gebruik illustreren. Al deze tarieven zijn beschikbaar op onze website. Naast de financiële aspecten bepalen de tarieven ook de beperkingen van de toelating, met dien verstande dat het moreel recht altijd voorbehouden is. (LW)
Het gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken op het internet of andere computernetwerken verschilt in niets van het gebruik in een ander medium of formaat.
SABAM/ARTES MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013//13
© KFD
Stijn Coninx geeft hoofdrolspeler Matteo Simoni nog een paar regie aanwijzingen
in h o u d
a r t es
Lees onze extra artikels in de app: Reportage SABAM en de Muzikantendag in de AB, GLIMPS, Palmares Kortfilmfestival Leuven...
15 Marina, Een hit, een epos 16 Safety First ! 17 82 dagen in April ontroert ARTES-publiek 18 An Swartenbroekx en Bart Cooreman: Kampioenen-film is de kers op de taart 19 William Boeva : “Ik haatte vroeger comedy” 20 Liedboek als ode aan Wannes - Adela & Helena 21 SABAM brengt hulde aan Pieter Aspe op de Boekenbeurs 22 Maryse en Jean-François Charles Samen thuis en samen aan het werk in De adem van Kali 23 Musée Nicolas opnieuw geopend
14//ARTES/SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013
Marina Een hit, een epos
Niet in het minst de verdienste van zijn wereldhit Marina, de titel van de film, hoe kon het anders. Daarmee lijkt de cirkel rond. Maar Rocco is nog lang niet uitgezongen en Marina is geen biopic pur sang. Regisseur Stijn Coninx brengt in één adem diverse universele thema’s in beeld. En een flinke portie drama en romantiek natuurlijk, onmisbaar in elke boeiende film, benadrukt de regisseur. Zijn “epoquefilm” begint eind jaren veertig en eindigt in 1959. Stijn Coninx: Een bewuste keuze, die qua reconstructie, decors en situaties al meteen bepaalde verwachtingen oproept. Door het sociaal thema en het feit dat de Limburgse mijnen er in voorkwamen werden meteen vergelijkingen met Daens gemaakt. Er was natuurlijk de verre droom om er opnieuw een groot epos van te maken omdat het migratiethema universeel is.Rocco’s oorspronkelijke vraag om van zijn levensverhaal een film te maken werd al snel herleid tot enkel de jeugdjaren. Zijn leven is zo rijk en carrière zo immens dat dat niet samen te vatten valt in één film. Het hoofdstuk over zijn carrière is in Rocco’s boek ook specifiek gericht op zijn parcours binnen de muziek, terwijl het begin van de film iets is wat veel mensen hebben meegemaakt en alle dagen nog beleven: ouders die het beste willen voor hun kinderen en beslissen om naar een ander land te gaan. Zonder inspraak worden die kinderen echter, van de ene dag op de andere, een vreemdeling. Arbeidersfamilies kwamen toen in een soort barakken terecht. De vreugde was bij aankomst ver te zoeken. Dat tijdperk reconstrueren was niet eenvoudig maar uiteraard wilden we een minimum aan geloofwaardigheid creëren om dit verhaal te kunnen vertellen. Dat is het evenwicht waar we voortdurend naar hebben gezocht. De geboorte van “Marina” zorgt dan weer voor de lichtvoetige noot. Zeker. Het was nooit de bedoeling om er een “zware” film van te maken, maar om juist te kunnen profiteren van het levenslustige van het liedje en de dromen van Rocco die muzikant wil worden, te koppelen aan de problematiek en het kader waarin hij het heeft moeten waarmaken. Een perfect kader om iets te vertellen over die periode van migratie terwijl het verhaal in se gaat over een jonge gast die dan wel “vreemdeling” wordt maar eigenlijk een droom heeft. Tegen wil en dank van zijn vader, die muzikant geen ernstig beroep vindt. Maar geen boeiende film zonder romantiek… Stijn: Natuurlijk niet. Een film zonder love story is gewoon belachelijk, dat is geen film (lacht). Mensen die doen alsof de liefde niet belangrijk is in het leven, da’s bullshit hè. De lovestory is voor een stuk verzonnen maar toch ook meer waar dan je zou denken. Het Romeo & Julia-verhaal is van alle tijden. Het toppunt is dat tijdens één van de avant premières een mevrouw mij kwam vertellen dat haar moeder een oud lief was van Rocco, dat perikelen uit de film zo met hem heeft beleefd. In de film wordt “Calabrees” gesproken. Niet eenvoudig aan te leren? Alle acteurs hebben Calabrees mèt accent moeten aanleren. Bij de visie in Rome merkte ik dat zelfs de Italianen ondertitels nodig hebben om het Calabrees te kunnen verstaan. Matteo Simoni heeft de moeilijkste prestatie geleverd want hij heeft eerst Italiaans en dan Calabrees geleerd. Tel daar
©©KFD
Dat het levensverhaal van Rocco Granata tot de verbeelding spreekt lijdt geen twijfel. Waarvan akte in het boek van de beroemde cantautore. Nu Stijn Coninx zijn jeugdige lotgevallen onnavolgbaar heeft verfilmd is het “Italiaantje”, zoals hij op het witte doek lieftallig wordt genoemd, helemaal onsterfelijk geworden.
nog eens accordeon en zang bij, zeer straf. Sommige Italianen die de film hebben gezien dachten zelfs dat hij echt uit Calabrië kwam. Fantastisch natuurlijk. Stijn heeft bijzonder veel ervaring in het regisseren van kinderen, cfr. Hector, Daens, de Kavijaks… Stijn: Met kinderen werken vergt altijd een andere aanpak. Tegen hen kan je niet zeggen: het moet wat cynischer of sarcastischer. Om iets te kunnen spelen moet je je inleven maar een kind heeft natuurlijk nog niet veel levenservaring. Dus moet je je taal en communicatie beperken tot hun leefwereld. De casting zelf gebeurt ook intuïtief, het gaat over geloofwaardigheid en spontaniteit. Neem nu de samenstelling van het gezin,dat plaatje moet kloppen. Ook al lijken de personages uit hetzelfde gezin niet op elkaar, ze moeten zich er wel naar gedragen. Het publiek mag zich nooit vragen stellen. Producent Eyeworks stapte begin 2007 als één van de eersten mee in het filmverhaal van Marina. Stijn: Erwin Provoost, die Eyeworks intussen verliet, was mijn eerste gesprekspartner. Na zijn vertrek heb ik het hele project verder ontwikkeld met Peter Bouckaert, intussen al een paar jaar hoofd van de afdeling drama. Hij heeft heel het proces gevolgd en mee de moeilijkheden ondervonden om het geld bijeen te krijgen. Als je een film wil maken over migranten op een moment dat veel mensen neigen naar een soort zwart wit discussie over het onderwerp en het rechtse discours aan populariteit wint, is het niet evident om daar geld voor te vinden. Gelukkig is het finaal allemaal goed gekomen. Op de aftiteling prijken ook de broers Dardenne als co-producent. Rik D’hiet schreef samen met Stijn het scenario. Michelino Bisceglia en natuurlijk Rocco zelf tekenden voor de muziek. Bisceglia maakte overigens de meeste arrangementen van Rocco’s recente nummers. Stijn : Doorheen heel het maakproces van de film was Rocco een grote steun. Hij heeft Matteo met raad en daad bijgestaan en de accordeon partijen zelf ingespeeld, want dat kan niemand beter dan hijzelf natuurlijk. De scène van Fiocchi, met zijn cameorol als eigenaar van een muziekwinkel, waar de jonge Rocco de accordeon gaat kopen is een waargebeurde scène. Hij wist perfect hoe die te reconstrueren. Dat was echt een kers op de taart. Op 9 november ging Marina in Rome in première en vanaf januari 2014 komt de film in de Italiaanse zalen. Ook Rocco’s boek is opnieuw uit, zijn nieuwe cd heet Argentina en er komt een ”very best of” uit samen met een dvd, een primeur want het is Rocco’s eerste. In de “very best” brengt Rocco hulde aan goede tekstschrijvers die de juiste woorden op zijn muziek vonden. (TG) Ontdek een smaakmaker, filmtrailer, extended versie van ons interview en extra’s in onze app
ARTES/SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013//15
Inspiratie is er overal. En veel mensen hebben goede ideeën, maar je moet ze ook proberen door te duwen en vooral goed uit te voeren. Tim Van aElst
©©Shelter
Safety First ! De prijsbeesten van SHELTER laten zich niet afleiden door een Emmy meer of minder. Met Safety First brengen Tim Van Aelst en Cie na BB en Wat als ? opnieuw een topreeks met dito cast op VTM. Tim vertelde aan onze redactie over het ontstaan van zijn eerste “charcom”.
Tim: Tijdens het draaien van de Wat Als?-sketch waarin Ben Segers verkleed was als bewakingsagent in een Shoppingcenter, en de hilarische buurman van Rudy Verboven speelde, kwam ik op het idee om een sitcom te maken met vier bewakingsagenten. Het heeft dan nog een tijdje geduurd vooraleer ik lef genoeg had om er met Shelter voor te gaan. Maar toen de ervaren scenariste Gerrie Van Rompaey aan boord kwam, kregen we vleugeltjes en is alles heel snel gegaan.Minder dan een jaar geleden hebben we het idee bij VTM gepitcht!
Wij zijn inderdaad de mosterd gaan halen bij The Office maar toch gaan we iets verder. Een mockumentary kan je dit daarom niet meer noemen vind ik. Want onze camera is bijna overal en soms met voorkennis, wat in reality/mockumentary niet zo is. M.a.w. er klopt helemaal geen bal van wat we doen. Als dat maar goed komt! Een klassieke sitcom start dan weer vanuit de situatie, terwijl wij vaker vanuit de karakters vertrekken (charcom). We moeten daarin nog verbeteren. Het zijn onze eerste stapjes, maar we hebben de smaak te pakken. Trends setten wordt stilaan jullie handelsmerk, tijdens je wereldwijde Wat als?- en BB-tocht heb je vast nog meer inspiratie opgedaan, vertel ! Inspiratie is er overal. En veel mensen hebben goede ideeën, maar je moet ze ook proberen door te duwen en vooral goed uit te voeren. Ik ben echt trots op de verzorgde manier waarop
©©Nyklin
©©Shelter
Behalve Matteo Simoni kies je voor vertrouwde Shelteracteurs, een bewuste keuze? Met Ben Segers te zien als bewakingsagent in Wat Als? is het hele Safety First idee ontstaan, dus dat was logisch. Matteo had ik via het gezelschap FC Bergman al een tijdje op het oog. Vooral zijn sterke comedytiming viel me op. Hij heeft mijn droom om een Limburgse Johnny in de serie te hebben helemaal waargemaakt. Ruth is gewoon hilarisch als ze een ‘bitch’ kan spelen, en toch zal ze in Safety First iets helemaal anders laten zien. En Bruno, tja Bruno…dat is gewoon één van de beste Vlaamse Acteurs.
bijvoorbeeld Wat Als? is gemaakt. Dat kan alleen maar met een heel sterk team waarbij iedereen op zijn beste positie staat. De uitvoering is vaak het probleem als ik in het buitenland naar een draak van een sketchshow kijk (lacht).
Mockumentary heet een reeks als deze naar verluidt in vaktermen, kan je je daarin vinden want het is geen klassieke sitcom, al is het voor jullie een proefstuk in het genre?
Komt er een vervolg van Safety First in 2014? Pas als het goed ontvangen en bekeken wordt, zijn we zeker dat we een vervolg mogen draaien. We zouden niets liever willen. In afwachting daarvan smijten we ons op een derde reeks van Wat Als? Net als in BB en Wat Als ? is ook in Safety First een belangrijke rol weggelegd voor de muziek. Titeltrack Dedication is van Mauro Pawlowski, een stevig rocknummer dus. Maar Shelter zou Shelter niet zijn als er geen compleet foute muziek aan te pas k wam; denk Glenn Medeiros, Richard Marx en Michael Bolton. Iedere aflevering speelt zich op een andere locatie af. Zo moeten de personages onder andere de Saturn bewaken maar ook een woonbeurs, de haven én het VTM-gebouw. (Tania Ghyselinck) Ontdek de trailer van safety first ! in onze app
Cast: Bruno Vanden Broecke, Ben Segers, Ruth Beeckmans en Matteo Simoni. Tim: Ik moest glimlachen wanneer ik een zeker stramien bij de acteurs ontdekte tijdens de pauzes op de set: Ruth was net moeder en zat bij iedere pauze melk te kolven, Ben sliep dan gegarandeerd op zijn gloednieuw veldbedje van Decathlon (maar 90 euro begod, (lacht)), terwijl Bruno zo goed als altijd vanop toilet sms’te dat we alvast met de volgende scène mochten starten want dat het nog wel ‘even’ zou duren. Blijft over Matteo Simoni: was die ADHD boy maar wat vaker gaan liggen op dat bedje van Ben! Giga vermoeiend, maar altijd lachen.
Voor ter perse gaan maakte het kortfilmfestival in Leuven haar jaarlijkse prijzenpalmares bekend, ontdek meer in onze app !
16//ARTES/SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013
82 daGen in april ontRoeRt aRtes-Publiek dE kEuZE voor oNZE trAdItIoNElE fIlMAvoNd oP hEt fEStIvAl vAN GENt vIEl dIt jAAr oP dE PoëtISchE PrENt 82 DAGEN IN APRIL. dE volGENdE dAG vErtrok rEGISSEur BArt vAN dEN BEMPt NAAr hEt fEStIvAl vAN vAllAdolId WAAr dE SErENdIPIty-ProductIE EEN SPEcIAlE vErMEldING vAN dE jury krEEG.
© Serendipityfilm
hij kwam op het idee voor het verhaal aan boord van een gammel vliegtuig, ergens boven kirgizstan, een land waaraan de regisseur zijn hart heeft verpand. Bij een worst case scenario zou een soort reconstructie van zijn laatste dagen door zijn ouders, een louterende werking kunnen hebben, besefte de cineast. Zover kwam het gelukkig niet. Bart raakte heelhuids op zijn bestemming maar het idee voor de film was geboren. BArt: Ik zat op dat vliegtuig vooral te denken: wat zou ik willen dat mijn ouders doen als ik nu het leven zou laten. Zij hadden op dat ogenblik nog niet veel buiten Europa gereisd en al zeker niet naar avontuurlijke bestemmingen. Het leek mij een mooie gedachte dat ze door mijn dood iets van de wereld zouden ontdekken dat ze anders nooit zouden hebben gezien. Dat zou dan een betekenis kunnen geven aan het verlies. Dit was de oorsprong en het uitgangspunt van de film. om productionele redenen kon 82 Dagen in april niet gedraaid worden in kirgizië. het werd Istanboel in turkije. Maar ook met dat land heeft Bart een speciale band. BArt: In 1989 ging ik met twee vrienden op rugzakreis naar Istanboel. Het was de eerste keer dat ik buiten Europa kwam. We gingen Turkije en Syrië ontdekken. Istanboel was toen nog chaotisch en smerig maar de stad maakte een enorme indruk op mij. Sindsdien ben ik blijven reizen. Vaak alleen met de rugzak en altijd in het Midden-oosten, de Kaukasus, Centraal Azië of Iran. Gaandeweg kreeg ik het romantische idee om dat over land te doen. Dan vertrok ik meestal vanuit Istanboel om daarna per bus door te reizen naar Syrië of Yemen. Ik maakte er ook een punt van om na die reizen telkens terug te keren naar Turkije. Na een tijdje voelde dat aan als thuiskomen. Zodoende beschouw ik Turkije eigenlijk als mijn tweede thuis. Sommige van mijn beste vrienden wonen er. Ik heb er zelfs mijn vrouw ten huwelijk gevraagd (lacht). MAAr jE BENt ook vErlIEfd GEWordEN oP kIrGIZIë, dE PlAAtS WAAr dE fIlM ZIch IN EErStE INStANtIE hAd MoEtEN AfSPElEN, voor dE MEEStE MENSEN EEN BlINdE vlEk oP dE WErEldkAArt ? Kirgizië is een fantastisch land, Zwitserland zonder de Zwitsers. De natuur is er geweldig. ook voor mij was dat oorspronkelijk een blinde vlek, er bestonden geen reisgidsen toen ik er voor het eerst naartoe ging. Alles wat je er te zien krijgt is één groot avontuur, de bewoners spreken er een taal die verwant is aan het Turks maar zien er zelf Chinees uit. Ze dragen vreemde smurfachtige hoedjes, rijden paard en wonen in joerts (vilten tenten). Iedereen spreekt op de koop toe Russisch en er hangt een Sovjetsfeertje, Lada Niva’s die overal rijden enz.
Wou jE dIE SfEEr GrAAG WEErGEvEN IN dE fIlM ? Niet in 82 Dagen in April nee, want dit is heel eigen aan Kirgizië. omdat we in Turkije zijn gaan draaien wilde ik vooral Turkse dingen tonen. Dat is blijkbaar gelukt want de consul generaal van Turkije kwam naar de première en feliciteerde me met het portret van zijn land. Hij vond het niet tendentieus, het plaatje klopte, wars van clichés. Daar ben ik blij om. Het zijn herkenbare situaties voor mensen die al eens met de rugzak zijn weggeweest in een land waar ze onze taal niet spreken. Dus dat aspect wilde ik er zeker in hebben. Door het feit dat ik Turkije kende moest ik in de scenariofase geen research meer doen. We filmden zelfs in een hotel waar ik in 1989 als 22-jarige logeerde. De eigenaar bleek nog altijd dezelfde…en helaas ook de matrassen (lacht). Maar dat er in het hele filmproject een klein beetje een autobiografische lijn zit is een fijn gegeven. In valladolid zat 82 Days in April in de meetingpointcompetitie met veertien andere films. BArt: We wachten nog respons af van festivals in het Midden-oosten en oost-Europa. Gezien de film zich in Eurazië afspeelt, hoop ik dat hij daar ook zal aanslaan. Bij Serendipity films zit Bart alvast gebeiteld. Ellen de Waele tekende ook al voor de productie van Dood Van een schaduw, de oscargenomineerde kortfilm van tom van Avermaet. BArt: op een oscar zit ik niet meteen te wachten (lacht). Mijn betrachting is vooral dat zoveel mogelijk mensen de film gaan zien, want ik wil niet in het verdomhoekje van de hermetische art house film geduwd worden. Het is een art house film maar die vindt zijn publiek wel. Dat bleek uit de uitverkochte zalen op de festivals in Montréal en Hamburg, en ook hier stonden we hoog in de ranking voor de Publieksprijs. Mensen die de film zien houden ervan en dat vind ik goed nieuws voor de mensheid (lacht). WAt BrENGt dE toEkoMSt ? Bart kreeg een schrijfpremie voor een nieuwe film, waarvan het scenario is uitgeschreven. Intussen pitchte hij alweer een nieuw scenario-idee bij het vAf. BArt: Beide ideeën hebben maar één locatie en een hele andere dynamiek dan 82 dagen in april. Als een soort “tegengif“ voor deze roadmovie, vertel ik nu twee verhalen die zich op één en dezelfde plek afspelen, het ene in het midden van de bossen, het ander op een appartement, en dat is misschien wel een interessante nieuwe angle voor mezelf (lacht). onze nieuwsgierigheid is alvast geprikkeld. Wordt vervolgd. (tG) Sinds het najaar is 82 dagen in april te zien in vlaamse bioscopen. cast: Mark Peeters en karen vanparys
oNtdEk PAlMArES, trAIlEr, kortE INhoud EN EXtrA’S roNd dE fIlMvErtoNING IN oNZE APP
Nog een opgemerkt debuut op het filmfestival dit jaar was Drift van de Gentse regisseur Benny vandendriessche. de film is het resultaat van zijn intense samenwerking met performance-kunstenaar dirk hendrikx. hendrikx speelt een man overmand door verdriet na het verlies van zijn geliefde. hij ontsnapt aan de realiteit en begint te zwerven. de film toont zijn melancholische tocht door barre, lege landschappen. de waanzin drijft hem tot poëtische maar fysiek pijnlijke rituelen. langzaam haalt het verleden hem in, en hij verdwijnt. Drift is gefilmd in een ruwe intuïtieve stijl. Maar de expressieve beelden van het lichaam van de zwervende man bieden een sterke contemplatieve ervaring. (bron: filmfestival) © Serendipityfilms
ArtES/SABAM MAGAZINE 75//oktoBEr>NovEMBEr>dEcEMBEr 2013//17
An Swartenbroekx en Bart Cooreman: Kampioenen-film is de kers op de taart
©©Independent Films
Op 18 december kwam de eerste langspeelfilm van F.C. De Kampioenen in de zalen. Daarmee werd het lange wachten beloond, van fans maar ook van de makers. Mede-scenaristen An Swartenbroekx en Bart Cooreman keken er met spanning naar uit.
©©Independent Films
Ondanks verwoede pogingen leek een film van de populaire tv-serie gedoemd om er niet te komen. Tot het 21ste en laatste seizoen was ingeblikt en Hec Leemans, de tekenaar van de F.C. De Kampioenen-strips, het voortouw nam om toch nog een film te maken, vertelt Bart Cooreman, met de 75ste aflevering op zijn actief de langst meewerkende scenarist. Samen zetten de drie zich met regisseur Johan Gevers aan het schrijven. Een filmscenario bouwen rond een ensemblecast van twaalf karakters, elf protagonisten en een antagonist, die het brede publiek nauw aan het hart liggen, bleek een uitdagende evenwichtsoefening. We wisten dat we de types, zoals de betweter of de echtgenoot onder de sloef, moesten behouden, legt An Swartenbroekx uit. Tegelijkertijd
bart cooreman
moesten we weg uit de klassieke setting van het voetbalveld en de kantine. Vandaar de trip naar Frankrijk als rode draad. En elk personage moest een eigen verhaal krijgen, een evolutie die ze elk doormaken. Ik denk dat dit ons gelukt is. Vervolgens hebben we de omgekeerde weg van een filmproject afgelegd: met de eerste versie van het scenario zochten we alle acteurs op, vult Bart Cooreman aan. Hun opmerkingen namen we op in de volgende versie, op die manier konden we op hun steun rekenen. Op dezelfde wijze wonnen we het vertrouwen van de producent en vervolgens ook de VRT. De F.C. De Kampioenen-film is nu klaar, voor de vier scenaristen die er uiteindelijk vijf jaar aan gewerkt hebben is het nu spannend afwachten. Op een succes dat een vervolg mogelijk maakt? Dat betwijfel ik, elk personage beleeft in deze film zijn of haar catharsis, vindt An Swartenbroekx die de film vooral als een sluitstuk ziet van een onwaarschijnlijk hoofdstuk in haar leven. Hetzelfde geluid klinkt bij Bart Cooreman, die ondertussen als dialoogschrijver werkt bij de serie Thuis. Ik denk dat deze film voor alle betrokkenen als de kers op de taart is. (Hans Van Goethem)
Een filmscenario bouwen rond een ensemblecast van twaalf karakters, elf protagonisten en een antagonist, die het brede publiek nauw aan het hart liggen, bleek een uitdagende evenwichtsoefening.
18//ARTES/SABAM MAGAZINE 75 //oktober>november>december 2013
©©Independent Films
Met 21 seizoenen en cijfers die ononderbroken schommelden tussen de 1 tot 2 miljoen kijkers staat F.C. De Kampioenen te boek als één van de meest succesvolle sitcoms uit de geschiedenis van de Vlaamse televisie. Halfweg jaren negentig dook al het idee om een film te maken op, herinnert An Swartenbroekx zich. Vlaanderen kent haar als het Kampioenen-personage Bieke maar achter de schermen trad ze als scenariste in de voetsporen van haar vader René Swartenbroekx.
an swartenbroekx
William Boeva : “Ik haatte vroeger comedy”
Zennekikomiek ? Een nieuwe lading would be comedytalent uit de Zennevallei vraagt het zich verwoed af. Al van bij de startmomenten van de wedstrijd bleek het niveau deksels hoog, aldus coach Han coucke. De allerbesten stonden op 20 november samen met William Boeva te blinken op het podium van onze eigen try out in de Boesdaalhoeve in St-Genesius-Rode. Of de nieuwste comedylieveling van Vlaanderen zelf heimwee heeft naar zijn begindagen op het podium, vertelde hij aan onze redactie in het gezelschap van collega Han.
Waar en wanneer was jouw vuurdoop ? William: Mijn allereerste optreden was in een Ekerse theaterzaal voor zo’n honderdvijftig man. Keiplezant. Meteen een schot in de roos ? William: Ja daar wel eigenlijk. Ervoor had ik wel al eens een open podium meegemaakt en dat was verschrikkelijk (lacht). Ik was alleen maar gefocust op alles rondom mij en kreeg echt het gevoel van een gemiste kans. Maar vanaf het optreden in Ekeren ging het de goede kant op. Intussen had ik ook de workshops gevolgd. Welke goeie raad kan je de deelnemers nu meegeven ? Ik probeer af en toe wat tips en tricks te geven maar op dat vlak kan ik zeker niet tippen aan Han (solo alias Coucke nvdr). Ik heb het ook allemaal van hem geleerd eigenlijk. Vandaar dat ik niet goed zie wat ik nog meer zou kunnen bijbrengen dan hij.
vrienden hing ik altijd de grapjas uit maar zelf keek ik nooit naar comedy. De eerste comedian die ik aan het werk zag was Alex Agnew op tv. Later belandde ik samen met een vriend eerder toevallig op een optreden van Gunter Lamoot. Maar ik ging pas echt op in comedy toen ik er zelf mee begon. Ik wou dat echt graag eens proberen. De eerste keer was zoals gezegd vreselijk maar ik had de smaak te pakken. Ik kwam Han tegen op de workshops en vanaf dan ging de bal aan het rollen. Han: Het was wel meteen duidelijk dat je wilde scoren vanaf het moment dat je op een podium kwam. William: Je voelt dat onmiddellijk als je ervan geniet om daar te staan en alleen je ding te doen. Als het goed is heb je het helemaal aan jezelf te danken. Krijg je dat voor elkaar, ben je sowieso een comedian. (Tania Ghyselinck)
Welke tips van Han hanteer jij nu ? Geen enkele eigenlijk (Algemene hilariteit). Van muzikanten/songwriters horen we vaak “je bent zo goed als je laatste plaat”, wordt dat bij jullie dan zoiets als “zo goed als je laatste mop” ? Je wil altijd wel eindigen met een goeie mop natuurlijk (lacht). Het is eerder: even goed als je laatste show. Maar bij comedy ligt dat misschien toch een tikje anders. Niet elk publiek vindt je immers even goed. Soms kan je dan wel heel goed spelen maar niet in de juiste omstandigheden bvb of niet dat ene kleine element voor handen hebben. Persoonlijk heb ik graag dat het publiek betrokken is. Ze mogen altijd iets zeggen of opmerken. Sommigen doen dat graag, anderen niet maar ik maak ze nooit volledig kapot. Een heel klein beetje maar (lacht)
Ons publiek kreeg op 20 november al een pittig voorsmaakje van Williams avondvullende show Megalomaan die in maart volgend jaar in première gaat.
Welke leeftijdscategorieën spreek je het meest aan? Vanaf zestien kun je al naar comedy. Mijn publiek ligt zowat tussen zestien en vijfendertig tot veertig. Daarboven wordt het soms moeilijker. Comedians van vroeger waren in hun tijd vaak heel vernieuwend maar comedy is sindsdien enorm geëvolueerd en is ook heel tijdsgebonden. Je voelt gewoon dat je met leeftijdsgenoten meer op dezelfde golflengte zit. Voor oudere generaties gaan we soms niet breed genoeg. Wie was jouw comedygoeroe in je jeugd ? Ik moet eerlijk bekennen dat ik comedy haatte toen, verschrikkelijk vond ik het (lacht). Bij mijn
William: Ik kan ervan genieten om voor een optreden al even afwachtend het podium op te gaan en me in te beelden wat er gaat komen. Dat weet je nooit op voorhand. Er kan altijd iets gebeuren waarvan je denkt: shit wat is dit nu weer ? Dat onvoorspelbare vind ik heel plezant.
©©GeertDeTaeye
William: Ik heb daar een dubbel gevoel over. Enerzijds was er toen geen druk. Als het optreden eens een avond niet goed was, maakte dat niet zoveel uit. Er is toch niemand die weet wie je bent en een dag later zijn ze het vergeten. Je bent nieuw en dus ben je altijd de verrassing. Dat mis ik wel ergens. Maar aan de andere kant moet je op dat moment wel nog veel harder vechten voor je plek. Met vijf of tien minuten speeltijd was ik toen al dolblij. Da’s nu gelukkig verbeterd, ik mag wat langer spelen, krijg ruimte en sta op betere plekken in de line ups.
Ontdek meer in onze app over Williams passie voor Twitter en hoe hij zijn shows boeiend houdt.
ARTES/SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013//19
©©Geert De Taeye
William Boeva: Top of the bill van onze “Aperocomedy” in de Boesdaalhoeve.
Het rijke arsenaal aan onsterfelijke songs van Vlaanderens ultieme troubadour is door Van Halewijck en Hans Kusters Music nu in boekvorm gegoten. Oorlogslied, A la façon de Barbarie, Mijn Sofieke, De inquisitie, Ik werk zo gere, De twaalf glazen, Lied van de Lange Wapper, Van den drogen haring… Het oeuvre van Wannes Van de Velde is onuitputtelijk. Daar moest een liedboek van komen. Al van toen de coryfee overleed in 2008, rijpte het plan. En zo geschiedde, initiatiefnemer Hans Het oeuvre van Kusters, die mee aan de wieg van Wannes’ Wannes Van de Velde is carrière stond, Dree Peeremans, Marc onuitputtelijk. Daar Hauman en Bernard Van Lent staken de moest een liedboek koppen bij mekaar en in oktober van dit van komen. jaar lag het Groot Liedboek van Wannes te blinken in de rekken. Niet minder dan 249 liedjesteksten werden bijeen gesprokkeld en samen met partituren en het unieke levensverhaal van Wannes – Willy, Cécile, Johannes – Van de Velde gebundeld in een turf van 620 bladzijden (ISBN 978 94 6131 201 3). Een klein voorsmaakje ontdekt u in onze app.
©©Van Halewyck
Liedboek als ode aan Wannes
www.vanhalewyck.be Dree Peremans, radioproducer en folkkenner bij uitstek heeft een droom. In zijn voorwoord doet hij deze oproep: Als een mens nog mag dromen, dan wil ik graag dat al Wannes’ opnames – ook de onbekende nummers– in een prachtige verzamelbox verschijnen, zodat u met dit liedboek in de hand bijna het hele oeuvre van Wannes kan (her)beluisteren. Maar uiteraard is de eerste bedoeling van dit liedboek dat u zelf de stem verheft en deze nummers opnieuw gaat zingen. In de badkamer, als het moet, voor een levend publiek, als het even kan. In onze app lees je hoe Wannes op het pad van Dree kwam en meer over de totstandkoming van het boek.
Adela & Helena Al even onsterfelijk zijn de twee sterke vrouwen uit het gelijknamige boek Adela & Helena. Op een dag ontdekken hun zonen, de u welbekende collega-muziekuitgevers Hans Kusters en Jean Kluger, dat beide vrouwen tijdens de vorige eeuw een ware odyssee doormaakten. Met maar weinig concrete details op zak, groeit de honger om meer te weten te komen over het leven van beide moeders. Auteur Betty Mellaerts ging grasduinen in archieven en brieven en reconstrueerde het ongewone leven van “Adela & Helena”. De vele beproevingen op hun tocht door een continent in oorlog tekende ze nauwgezet op in een lijvig boek van 226 meeslepende bladzijden, familiestambomen inclusief.
©©Van Halewyck
Auteur Betty Mellaerts ging grasduinen in archieven en brieven en reconstrueerde het ongewone leven van “Adela & Helena”. Adela & Helena is uitgegeven bij Van Halewijck, het is het eerste literaire non-fictieboek van VRT-radiostem en free lance journaliste Betty Mellaerts. (ISBN 978-94-6131-149-8) (TG) 20//ARTES/SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013
©©SABAM/GVW
CEO van WPG Peter Quaghebeur inspecteert de Muze van sabam onder toeziend oog van Gene Thomas, de auteur zelf en zijn echtgenote Bernadette.
SABAM brengt hulde aan Pieter Aspe op de Boekenbeurs 60 lentes, een nieuw boek, 2,5 miljoen verkochte exemplaren en één voet aan wal op de Amerikaanse boekenmarkt. Hoogtijd voor een passende hulde aan Pieter Aspe vond SABAM. De hommage bleek bovendien een uitgelezen kans om Vlaanderens master of suspense zelf eens op de rooster te leggen. En wie konden we daar beter voor vragen dan zijn favoriete substituut ? Stijn Coninx. Als kers op de taart verraste Gene Thomas de auteur en zijn echtgenote Bernadette met een akoestische versie van de Aspesong. Het echtpaar was zichtbaar aangedaan. De Boekenbeurs zelf, (de 77ste intussen) klokte dit jaar af op 155.000 bezoekers en een heus wereldrecord. Boek.be mag zich sinds 4 oktober wereldrecordhouder boekendomino noemen. Het best verkochte boek staat ook in 2013 op naam van televisiekok Jeroen Meus maar Aspe blijft de bestverkopende fictieauteur. Van Het Janus Syndroom gingen 1.064 exemplaren als zoete broodjes over de toonbank! Driewerf proficiat ! (TG) Maak het mee alsof je er zelf bij was in onze app !
©©SABAM/GVW
In een klein uurtje lieten Pieter en Francesca Vanthielen ons publiek op 31 oktober meegenieten van hun gezellig Aspe-onderonsje in de Rode Zaal van de Antwerpse Boekenbeurs. Auteur en toehoorders werden tussendoor getrakteerd op unieke beelden uit de televisiereeks Aspe, die Skyline aan het begin van de nillies op VTM bracht. Zo kwam de allereerste ontmoeting tussen hoofdpersonages Hannelore Martens en Pieter Van In aan bod en dook de schrijver zelf meermaals op in de reeks. De auteur reageerde geamuseerd bij het zien van zijn diverse cameorollen. Ook in de laatste reeks is hij opnieuw te zien. Niet te missen dus, begin volgend jaar. Onder onze gasten zowel collega-auteurs als trouwe lezers. Vijf van hen mochten we gelukkig maken met een gesigneerd exemplaar van Het Janus Syndroom, het jongste ei van Aspe. De gevierde auteur bracht dit jaar The Square of Revenge uit in de States en de reacties klinken er veelbelovend. Zijn welverdiende Muze van SABAM kreeg hij uit handen van onze Voorzitter
ARTES/SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013//21
maRyse en jean-fRanÇois chaRles samen thuis en samen aan het weRk in DE ADEM VAN KALI
© j-f charles
PASSIE lAAt oNuItWISBArE SPorEN NA. MArySE EN jEAN-frANÇoIS chArlES kuNNEN dEZE PASSIE ovErStIjGEN doorhEEN dE WoordEN IN huN tEkStBAlloNNEN.
Mc: le Bal du rat Mort uit 1980 is het eerste stripalbum van Jean-François. Het scenario is inderdaad van Jan Bucquoy. Het album werd bijzonder goed ontvangen door de pers en het publiek. Het is een van de eerste strips voor volwassenen.
jullIE vorMEN Al vElE jArEN EEN PAAr, MAAr tEGElIjk ZIjN jullIE ook EEN kuNStENAArSkoPPEl. hoE StEMMEN jullIE jE tAlENtEN EN vAArdIGhEdEN oP ElkAAr Af? jfc: ons verhaal begint in onze jeugd wanneer we elkaar op zestienjarige leeftijd voor het eerst ontmoeten. Zeer snel begonnen we samen te werken aan studentenbladen. Ik zorg alleen voor het tekenen en verven van de pagina’s. Het idee voor een scenario komt ook vaak van mij. Daarna zoeken we samen naar ideeën rond het initiële thema en bijbehorende documentatie. Mc: Absoluut. Vervolgens stellen we een eerste synopsis op, die we bewerken, herwerken en nog eens bewerken. Dan ga ik over tot de indeling van de pagina’s naargelang ieders wensen. Daarna nog eens en nog eens, over en weer. Dit is van begin tot einde een soort pingpongspel, tot aan de dialogen en de afwerking van het album. IN 1980 WErd LE BAL DU RAT MORT uItGEBrAcht. jullIE BEGIN? hEt ScENArIo WAS vAN dE hANd vAN jAN BucQuoy?
jfc: De pioniers, india Dreams, War and Dreams, ella Mahé en sagamore pilgrimage hebben ons veel opgebracht naast de scenario’s die we schreven voor andere tekenaars. Een bron van ontmoetingen en uitwisselingen. WAt GEBEurt Er Nu?
vErvolGENS WAS Er IN 1982 dE PIoNIErS vAN dE NIEuWE WErEld? jfc: Na le Bal du rat mort droomde ik voor mijn volgende strips van een minder beklemmende sfeer. Ik verlangde naar uitgestrekte locaties, pelsjagers en pioniers… In 1976 trokken we twee maanden lang door Canada en de VS. We brachten onder andere een bezoek aan Fort Michilimackinac, een voormalige handelspost van Nieuw-Frankrijk gelegen tussen het Michiganmeer en het Hutonmeer. Daar kwamen De pioniers Van De Nieuwe Wereld tot leven. oP WElk GEZAMENlIjk WErk ZIjN jullIE BEIdE hEt MEESt trotS? Mc: We verwerpen geen enkele van onze strips, geen enkel project. Elk album was voor ons een ontdekking en een passie. Het is geweldig om je brood te kunnen verdienen met je passie. We voelen ons daardoor echt gezegend.
lEES dE uItGEBrEIdErE vErSIE vAN oNS INtErvIEW MEt MArySE EN jEAN-frANÇoIS chArlES IN dE APP
22//ArtES/SABAM MAGAZINE 75//oktoBEr>NovEMBEr>dEcEMBEr 2013
jfc: Nu is uitgeverij Casterman aan zet. De adem van kali, deel 8 van india Dreams en Ce bon Mr stanley, deel 3 van Africa Dreams, zien het levenslicht. Bihel verzorgt de tekeningen. Daarnaast schilder ik nog altijd rond thema’s zoals het ‘Wilde Westen’ en het ‘oriëntalisme’. hoE IS jullIE rElAtIE MEt SABAM? Mc: Uitstekend! Het is belangrijk dat auteurs beschermd worden, ook in de schilderkunst. De werken moeten gevolgd worden omdat de kunstenaars vaak minder aandacht besteden aan het administratieve gedeelte van hun kunstenaarsbestaan. Dit is zeker zo voor strips en online werken. Niemand weet wat het zal opleveren of hoe deze rechten, die theoretisch in contracten worden vastgesteld, in de praktijk beheerd zullen worden. Een grote, beschermende partner is dus broodnodig. (SG)
Musée Nicolas opnieuw geopend Nicole Baeyens aka de veelgelauwerde kunstenares genaamd “Nicolas” heropende dit jaar haar gelijknamige museum. Afkomstig uit Melle bij Gent studeerde ze Hoger Kunstonderwijs aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent, vervolmaakte zich aan de Académie Royale des Beaux Arts (Brussel) en behaalde in drie decennia een waslijst aan onderscheidingen en prijzen. Ze nam deel aan 120 collectieve tentoonstellingen en exposeerde ook meermaals solo. In Lessen/Lessines, net over de taalgrens, staat haar “Musée Nicolas”. In zijn beschouwing beschrijft kunstcriticus Hugo Brutin het als volgt: “Een kathedraal van orde en perfectie op het plan van een Grieks kruis bedacht en gebouwd. Het bergt een keuze uit haar werk en staat model voor haar visie en beeldende nauwgezetheid. Wie er binnentreedt wordt meteen gegrepen door de kracht van haar vroege tekeningen, door het wellustig fauvistisch karakter van haar landschappen en de langzame groei in haar doeken naar een soort uitpuren dat de poëzie van een lichtend koloriet niet schaadt. Figuratie was een vanzelfsprekende start die gaandeweg uitmondde in een eerder spirituele beeldtaal waarin ritmiek en symboliek elkaar aanvullen. Haar zwart-witte debuuttekeningen verrassen omwille van hun krachtige structuur en hun zelfzekere en met spanning geladen schakeringen van zwart en wit en wat daartussen ligt. Het zijn koppen, aanvankelijk getekend in zwart-wit en naderhand geschilderd in kleuren als in een gevoelige waaier van tengere schakeringen in een zelfzekere en trefzekere ritmiek. Grote ogen strak voor zich uit. Het gelaat is gevat in een harmonisch en expressief ensemble van strepen die haar latere niet figuratieve, laten wij maar zeggen vergeestelijkte, schilderijen aankondigen. Tussen de eerste en de latere koppen heeft de beschrijvende figuratie nog uitbundig getriomfeerd onder de vorm van een landschappelijk gegeven in de brede betekenis van het woord. Opvallend is daarbij de vlammende intensiteit van haar rood en de diepte of diepzinnigheid van haar blauw. Dat blauw wordt trouwens een constante in haar latere oeuvre. In haar ogen staat blauw immers voor spiritualiteit, voor wat wij als hemels zouden kunnen omschrijven.
De kunstenares met Mark Eyskens tijdens de heropening van het museum
Foorreizigers
Horses II
Mannen Fysiek
Rood Getaande Huid
Vrij vlug ontstond een eerder vergeestelijkt beeldende of noem het schilderkunstige taal die haar eigen is en die achter een concrete realiteit schuilgaat. Het koloriet waarin figuren en brede strepen zijn ondergedompeld evoceert evenzeer de ritmiek van haar emoties als de symboliek van een tint die op zijn beurt op zoek gaat naar contrasten en harmonieën. Gaandeweg wordt haar koloriet serener, minder onstuimig en meer zen matig om uit te monden in taferelen waarin het licht primeert en het zich met bewegingen van transparantie tooit. Heel even verscheen een persoonlijke en ietwat bevreemdende variante op wat meestal als geometrische abstractie wordt omschreven: een dialoog tussen schriftuur en nauwelijks definieerbare vlakken, in blauw. Daarna schilderde Nicolas haar bekende doeken van lussen en kronkels, van ritme en beheerste emoties, aanvankelijk in diverse tengere tinten, naderhand in blauw maar wel in een veelheid van schakeringen, van licht en schaduwen.” Ontdek een uitgebreide slide show van haar kunstwerken en breng een virtueel bezoek aan het Musée Nicolas. met sfeerfoto’s van deheropening in onze app
ARTES/SABAM MAGAZINE 75//oktober>november>december 2013//23
©©foto’s Musée Nicolas
“Een kathedraal van orde en perfectie op het plan van een Grieks kruis bedacht en gebouwd”
© Zennekikomiek/Jeugddienst Halle foto Peter Geeraerts
ONS PUBLIEK KREEG OP 20 NOVEMBER AL EEN PITTIG VOORSMA AKJE VAN WILLIAM BOEVA’S AVONDVULLENDE SHOW MEGALOMAAN DIE IN MAART VOLGEND JAAR IN PREMIÈRE GAAT. ONTDEK MEER IN ONZE APP OVER WILLIAMS PASSIE VOOR TWITTER EN HOE HIJ ZIJN SHOWS BOEIEND HOUDT.
SABAM WENST U EEN PRACHTIG JA AR 2014… Hoofdredacteur Christophe Depreter / Kern-/eindredactie Tania Ghyselinck / Redactiecomité Johan Verminnen, Claude Martin, Christophe Depreter, Jérôme Van Win, Tania Ghyselinck, Sylvie Godefroid, Marleen Francois / Werkten eveneens mee aan dit nummer Soumaya El Khazrouni, Laurent Michel, Hans Van Goethem, Thomas Van Lishout, Steven Verhamme, Laurent Weinstein, Siegfried Bakelants en Tom Dumarey / Vertalingen Jens Devogelaere, Frédéric De Vadder / Herlezing Jens Devogelaere / Lay out Olagil / Druk en verdeling Symeta / Foto’s Illustraties © SABAM/GVW, warnermusic, Universal, www.stone-design.be, Luk Monsaert, Ann de Smet, Mark Rietveld, Cassiers, Istockphoto, KFD, Serendipityfilm, Shelter, Nyklin, Independent Films, Geert De Taeye, Van Halewyck, J-F Charles, Musée Nicolas. Verantwoordelijke Uitgever : Johan Verminnen, Gedelegeerd bestuurder Coördinatie : Tania Ghyselinck, Aarlenstraat 75-77, 1040 Brussel –
[email protected] Burgerlijke Coöperatieve Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid SABAM.- Reg. Burg. Venn. Brussel Nr. 6 -SABAM lid van CISAC - Aarlenstraat 75-77 - 1040 Brussel - BTWBE-0402.989.270 RPR Brussel - Website : www.sabam.be. Niets uit dit nummer mag opnieuw gepubliceerd worden zonder voorafgaande toestemming van de verantwoordelijke uitgever. Coverfoto : © SABAM/GVW