EEN
R E F F O K VOL
LEIDRAAD voor de ARCHEOLOOG
N E V R E SCH
INHOUDSOPGAVE P a g in a 1. .. In le id in g ff e r P a g in a 3. .. D e le sk o n o p b e zo e k P a g in a 7 .. . L e e rl in g e o n d st k a a rt e n v 4 t e m d la B . .. n ri A ch te
In le id in g ..ff.er
st en , eo lo gi sc h e di en ch ar en n n ku ’ ij s n aa r vo l sc h er ve n u it h et on de rw g M et ‘E en ko aa vr de op se a in sp ri n ge n de po ts en m u de er ar ch eo lo gi e. do ce n t h aa lt de : ik u br ge le sm at er ia al ov h et h et ee n vo u di g in aa gt zo rg vo or dr u g, H et pr oj ec t is ru te h em in h ou d bi j op en br en gt er en va n de ol tr n le sk of fe r bi j u co et h ss en m et de le sk of fe r en en de sc h oo lk la em n u it le n en va n el de de u aa st on tv an gt in n am e. D aa rn g. ee n ro n dl ei di n
‘EEN KOFFER VOL SCHERVEN’ ft sl ec h ts le ve rd en h oe ge n aa ar la -k ee n go ed e, oj ec t ka n t- en tm at er ia al en U kr ij gt h et pr ds n vo h sc gi vo or ar ch eo lo n og te zo rg en er ia al of ki st . n od ig de le sm at be et h al st ev ig e ko ff er r fe of gt m et de le sk D e do ce n t kr ij lf ko pi ër en . r be h oe ve n ze aa n t di n ka in h an de n en va n or le er li n ge n vo ld ke ik tw on a h u lp l sc h er ve n ’ is r ka n m et ex tr aa m s, ‘E en ko ff er vo ij rw de et on u w va n n h et vo or tg ez in de bo ve n bo n de or de br u gk la s va w t ik u br t oo k go ed ge va n de do ce n ij s. h et ba si so n de rw
1
In h e t k o r t .. .
‘E en ko ff er vo l sc h er ve n ’ ga at u it va n ee n vi jf le ss en . ge br u ik in m ax im aa l In de ee rs te le s le ze n de le er li n ge n ar ti ke as pe ct en va n de le n ov er di ve ar ch eo lo gi e in rs e ‘D e Pu tb od e’ en fi lm . be ki jk en ee n vi de oV er vo lg en s on de rz oe ke n ze de vo n ds te n u be h u lp va n h et it de le sk of fe r de te rm in at ie bl m et ad en de re co n st ru Le s vi er st aa t ct ie te ke n in g( en in h et te ke n va ). n h et be zo ek m u se u m of de aa n ee n op gr av po t. D it is h et in g, ba si sd ee l. D e ba si sd ee l in 2 do ce n t ka n ki of 3 le su re n te ez en di t do en . V er vo lg ex tr a le ss en di en s zi jn er n og e fa cu lt at ie f va tw ee n aa rd zi jn . Ti jd en s de la at st e le s m ak en de le er li n ge n ee n de op ge da n e ke w er ks tu k, w aa n n is en er va ri ri n n g w or dt ve rw er kt .
2
t e r ia a l. .. h et n ie t u it of u ki es t vo or a m t s d n o v t e H m aa kt n be pa al de is ch m at er ia al
ct n u it éé V oo r h et di da of vo or vo n ds te en jd u it ti de n le il rs ch n de vo n ds te n va ze u ke de vo n ds te n u it ve j om bi s h et la n gr ij k is h et so or t vo n ds t al et h t ef tr pe ri od e. W el be be at el w rm in ee rd ve rs it ei t, zo w n ds te n ge de te vo de te ga an va n di t da k ij is h et be la n gr at ie bl ad . m at er ia al . O ok n h et de te rm in va d an ds te n h de n n aa 15 to t 20 vo n n va l ta n ku n n en w or de aa ee n r. Le t u er le sv er lo op is te n , h oe le u ke ds n vo V oo r ee n go ed r ee m h oe H ie rb ij ge ld t: n oo dz ak el ij k. w or dt . n ie t te zw aa r er ff ko de t w el op da
DE LESKOFFER ew er k t, ge w ei , aa rd bo n va n te ds n aa n vo n vu u rs te en U ku n t de n ke , h u tt en le em , l) ge te n va e de n da kp an , st u kj ij ke r) , gl as , za sp k, la rs ze ij (f ra gm en t va n l (m u n t, it di e u rs te en , m et aa en vo n ds te n u ge u st ie K en an de r n at u . ol ts ko de n te n ), h ou t en h ou do or ki n de rh an om jn (v er ko ol d gr aa zi r de on n ot ee rt u ga an of te bi jz er de ch ec kl is t ev el m ak ke li jk st u k jg bi t ar pa kt . O p de ap w or de n aa n ge st op t. u in de ko ff er n te ds n vo el h oe ve
3
V u l bi j el ke vo n ds t de ge ge ve n s in op ee n vo h ie rv oo r de ka n ds tk aa rt . U ku ar tj es di e zi ch nt ac h te ri n de ze le id ra ke n . La at bi j ad be vi n de n ge h et in vu ll en h br u iet ve ld ‘in h ou di n g le eg . D ez d’ en de pe ri od e ge ge ve n s w or ea an du ide n n am el ij k do le s ac h te rh aa ld or de le er li n ge . O p de ch ec kl n in de is t n ot ee rt u de ‘in h ou d’ en ‘p ge ge ve n s be tr er io de ’, zo da t ef fe n de de le er li n ge n co n tr ol er en . Pr h u n be vi n di n ge ob ee r bi j h et in n ku n n en vu ll en vo or le ke ge br u ik en . St op n be gr ij pe li jk e de ka ar tj es ve ta al te rv ol ge n s sa m en ap ar te vo n ds tz m et de vo n ds te ak je s. n in E lk e vo n ds t w or dt do or u vo or zi en va n ee n co rr es po n de er ei ge n n u m m er t m et h et n u , da t m m er op de vo za kj e en de be n ds tk aa rt , h et vo sc h ri jv in g in n ds tde do ce n te n le ku n n en de ve id ra ad . O p di rs ch il le n de o e m an ie r n de rd el en ge ge co n tr ol ee rd m ak ke li jk h er w or de n . ke n d en
D e k o f f e r .. .
E r zi jn ve rs ch il le n de ko ff er s, kr at te n en di e ku n n en di ki st en in de h en en al s le sk of an de l fe r. Z ee r ge sc h ik t ge re ed sc h ap sk zi jn de al u m in of fe rs di e va n iu m ti jd to t ti jd bi aa n ge bo de n . D j bo u w m ar kt en ez e h eb be n ee w or de n n pr im a fo rm aa bi n n en ka n t vo t, zi jn st ev ig en or zi en va n sc h aa n de u im ru bb er en vo Z e zi jn ve rk ri jg er in g en va kv er ba ar vo or ci rc de li n g. a € 25 pe r st u E en an de re m k. og el ij kh ei d is de aa n sc h af va st of op be rg bo n ee n gr ot e, ku x m et va kv er de n st li n g zo al s ve rk ri h u is h ou de li jk e jg ba ar bi j w in ar ti ke le n . In ge ke ls in va l va n ee n bo ku n t u ee n aa n x zo n de r va kv ta l kl ei n e bo xj er de li n g, es vo or de vo n W aa r u oo k vo ds te n aa n sc h af or ki es t: le t er fe n . go ed dr aa gb aa op da t de le sk of fe r st ev ig en r is , m ak ke li jk is m ee te n em in h ou d be sc h er en op de fi et m t te ge n be sc s en de h ad ig in g.
4
f f e r .. . o k s le e d n a v maken jn de vo lg en de G e b r u ik s k la a r de le sk of fe r zi sk la ar B ij h et ge br u ik ij k: pu n te n be la n gr
m ak en va n
de rd ee l m aa kt ge en on en ik u br ge is vo or u w • D ez e le id ra ad of fe r. u it va n de le sk D V D ov er de n vi de ob an d of ee is t ec oj pr ob an d n h et ee n ei ge n vi de er • O n de rd ee l va ev li u t il W et op gr av en . u d aa n sl u it pr ak ti jk va n h da t de in h o p o n da t u er c h eo lo o g’ ge br u ik en , le p u z ze le n d e ar e ‘D l ke i t o ep . h et ar o r de do el gr vo o p d i e va n is t ik h sc to t 25 a n iv ea u ge re n da n 20 du en da t h ij qu te r ge n la fi lm n ie t de n ku n t O o k di en t de h ik te vi de ob an sc ge er ov ie r in fo rm at SN A . m in u te n . V oo de r V li et va n de n va en ro Je j u te re ch t bi io d e sp ec if ie ke p er n ee r ve o t ee n le sk is re le va n te • In d ie n u ez en de n ie tki r o vo er u , ku n t Lesvoorbereiding w il t aa n bi ed en te la te n . rd ek en in ge n w eg -t ie ct ru n n en di e u it er aa st Kopieer voor elke leerling n ku co n re da t, ik h sc ee ld aa n le u ke ex tr a’ s be de krant ‘De Putbode’. D en k bi jv oo rb . A ls u n og ov er en om n ge op fe r w or de n brochures, oo k in de le sk of , opgravings a r e m a c p r e w en weg il m . een loep, e n ex tr a vi de of ee of en ev ri sb ve n ’ n ie u w at te n en Sc h er ch ‘S ar ch eo lo gi sc h e om -r cd de n is bi j oe gi n g vo rm t g te be st el le E en le u ke to ev n ri ko e jk li aa n tr ek ke di e m et ee n st re kt ). s g de vo or ra ad an ol u aa n ex tr a’ (z A at SN w de n ve ge n aa is t ku n t u O p de ch ec kl st op t. in de le sk of fe r
LES 1 - ARCHEOLOGIE, HET
5
• He t is al tij d m og el ijk om de le sk of fe r aa n te vu lle n ni eu w e vo nd st en . m et Ve rg ee t da ar bi j ni et om de bi jb eh or ge ge ve ns op de ch en de ec kl ist in te vu lle n en he t aa nt al aa n te pa ss en vo nd st en , zo al s in he t vo or be el d hi er na as t.
D e le sk o ff e r v o o r h e t v o e tl ic h t. .. Sc ho le n kr ijg en
el k ja ar ve el aa nb ie di ng en vo or de el na ed uc at ie ve pr oj ec te m e aa n n. He t is du s be la ng rij k uw le sk of fe r re on de r de aa nd ac ht ge lm at ig te br en ge n. U ku nt da t bi jv oo rb ee ld do en do or : ... in fo ld er s en ui tin ge n na ar de pe rs te ve rm el de n da t u ov ee n le sk of fe r be sc hi er kt ;
LES 1 - ARCHEOLOGIE, HET Lesvoorbereiding Kopieer voor elke leerling de krant ‘De Putbode’.
... uw le sk of fe r te la te n op ne m en in re ed s be st aa nd e br oc hu of op w eb sit es m re s et le sk ist en di e w or de n ui tg eg ev en andere instantie do or s, zoals natuur - en milieueduc centra, schoolbe atiegeleidingsdiensten of instellingen he t ge bi ed va n cu ltu op re le en ku ns tz in ni ge vo rm in g;
... de le sk of fe r aa n te bi ed en op uw ei ge n w eb sit e. Op de w eb sit e w w w .a rc he os .n l/d oc en te n ko m t ee n ov er va n al le in st el lin ge zi ch t n di e ee n le sk of fe r of an de r ed uc at ie f pr aa nb ie de n, al so ok oj ec t ee n lij st va n te be zo ek en op gr av in ge n, de po ts . m us ea en
6
lb e z o e k .. . in g, he t m us eu m of de po t, w or dt de H e t s c h o oek aa n de op gr av he t le sp ro je ct
n op B ij hu n be zo en . D ez e sl ui t aa od eb ng aa g in id be zo ek du ur t ro nd le gi e. H et to ta le lo le er lin ge n ee n eo ch ar p er en in t op he t on de rw 30 to t 45 m in ut g in id le en is to eg es pi ts nd ro de tw oo rin ut en , w aa rv an d aa n he t be an ee st be n m ax im aa l 60 m de or w ka n r ha as t, is D e ov er ig e ti jd nt en m et m in de ce do be sl ag ne em t. r oo V n. jv oo rb ee ld va n de le er lin ge bb en . D at ka n bi he de n va n vr ag en te nd ha de m en ex tr a’ s ac ht er of ee n ki jk je ne p oo th or st he t le uk om ie ts de en in zi jn , ze lf op gr av ee n ko rt e fi lm pr og ra m m a ti ea te lie r. ro ke n ho e he t sp ge in he t re st au ra af n re vo w or dt va n te M et de do ce nt zi jn . jd si nd el in g za l ti de at w en t er ui tz ie
LEERLINGEN OP BEZOEK g .. . D e r o n d le idnin dl ei di n g
ds go ed is ij k da t de gi gr n la be et h is u ik t H ij of zi j ge br . n ge B ij ee n ro n li er le va n de w or dt h et le er n iv ea u ze u it . St ee ds gt le of vo or be re id op en m kt er ge be zi gd e w oo rd en en va jn m et de zi d ge en m oe il ij ke n ke be gt e va n de de le er li n ge n de gi ds de le n t n ag eg aa n o f da k ij gr n la n. O ok is h et be va n de le er li n ge u ea iv n ie at te rm in ol og ie . tr co n ce n en ze n pa st aa n h et vo or te le gg en en ag vr ig ro n dl ei di n g aa at lm ge be w aa rd s h et ve rh aa l re aa n da ch t go ed de ft D oo r h en ti jd en ij bl , n ke n te la te n m ee de op di e m an ie r . ot da t te re ss e ve rg ro h et va n be la n g is k oe ez lb en w or dt de in oo sc h ve rl oo p va n h et ls . V oo r ee n go ed m et de h u is re ge jn zi d n ke be de le er li n ge n
7
D e b e t a li n g .. .
A an h et ei n d va n h et pr o je ct , re ke n t de D it ge be u rt in do ce n t m et u h et vo or tg ez et af . on de rw ij s va ak cu lt u u rv o u ch er m et zo ge n aa m s en o p ve rt de o o n va n zi jn C u lt u u rv o u ch o f h aa r do ce er s zi jn bo n n n te n pa s. en , u it ge ge ve n va n O C W w aa do o r h et M in rm ee sc h ol en is te ri e cu lt u re le u it je D e st ic h ti n g C s ku n n en be ko JP ve rz or gt de st ig en . ve rz il ve ri n g va m ee r in fo rm at n di e vo u ch er ie h ie ro ve r o s. V oo r f in fo rm at ie om ac ce pt an t o ve r de m o ge te w or de n bi j li jk h ei d de st ic h ti n g C in w in n en bi j Je JP , ku n t u in ro en va n de r V fo rm at ie li et va n de SN A.
Schade en ove r m a c h t .. .
H et ka n n at u u rl ij k al ti jd ge be u re n da t h et u sc h ad e op lo op it ge le en de m at t. O m pr ob le m er ia al en ac h te ra f te vo or om aa n te ra de ko m en , is h et n de do ce n t ee da ar n bo rg te la te te ke n en vo or n be ta le n en ‘o n tv an gs t in te la te n go ed e st aa t’ . Sp w el ke ve rv an gi re ek va n te vo re n gs w aa rd en u n oo k af h an te er t vo or ri al en . de ve rs ch il le n de m at eD aa rn aa st is h et va n be la n g n a te ga an ge re ge ld al s be h oe de ve rz ek zo ek er s sc h ad er in g is e op lo pe n ti jd op gr av in g. en s h u n ve rb li jf op de
LES 1 - ARCHEOLOGIE, HET BEGIN
COLOFON
Ontwikkeling: Uit de Tijd, Lesvoorbereiding
Apeldoorn / Bureau Nebti, Kopieer voor elke leerling Hilversum. de krant ‘De Putbode’. Vormgeving en illustraties: Kelvin Wilson, Ridderkerk. Een
educatieve
uitgave
van de Stichting voor de Nederlandse
Archeologie,
Amsterdam © 2002-2006 Versie 2.
8
VONDSTKAARTEN om uit te knippen... ARCHEOLOGISCHE D IE N S T G EM EE N TEDatum: Vo nd stn r.: Str aa t: Pu tn r.:
Vla kn r.:
Vo nd sto ms tan dig he
/
ARCHEOLOGISCHE D IE N S T G EM EE N TEDatum: Vo nd stn r.:
/
Str aa t: Pu tn r.:
Sp oo rn r.:
Vo nd sto ms tan dig he
de n:
O Pre his tor ie
Inh ou d:
Vla kn r.:
/
/
Sp oo rn r.:
de n:
O Pre his tor ie
Inh ou d:
O Ro me ins e tij d
O Ro me ins e tij d
O Mi dd ele eu we n
O Mi dd ele eu we n
ARCHEOLOGISCHE D IE N S T G EM EE N TEDatum: Vo nd stn r.: Str aa t: Pu tn r.:
Vla kn r.:
Vo nd sto ms tan dig he
Inh ou d:
/
/
ARCHEOLOGISCHE D IE N S T G EM EE N TEDatum: Vo nd stn r.: Str aa t: Pu tn r.:
Sp oo rn r.:
Vla kn r.:
Vo nd sto ms tan dig he
de n:
O Pre his tor ie O Ro me ins e tij d O Mi dd ele eu we n
Inh ou d:
/
/
Sp oo rn r.:
de n:
O Pre his tor ie O Ro me ins e tij d O Mi dd ele eu we n
