VerAnkerd (Un)invited Vraag het aan ... het leven! Zeg niet zomaar ... vreemde‐ling Ik ben geweld‐ig! geweldloos weerbaar? In verbinding Doe eens normaal Gezocht en gevonden Overstijgen Verlos ons van ... Het wij‐land Het speelt (g)een rol De kleur in jouw ogen ... Gewijzigd levensgeluk
Op voet van vrede Veel liefs Hoedje op, hoedje af Willens nillens Weer of geen weer Hallooo, is daar iemand? Waar twee of meer ... Anders bekeken Het vuur in mij Intiem in team
VerANKERd
In dit katern gaan we op zoek naar de dingen die onze jongeren een houvast geven. Waaren wanneer voelen ze zich thuis? Ons geloof kan ook een houvast betekenen in het leven van mensen. Door de hoop en kracht die ervan uitgaat, vertrouwen wij erop dat we kunnen doorzetten en het beste kunnen maken van ons leven, met ups en downs, maar telkens slaan we er ons weer door. Maar doorheen deze nood aan een houvast ontdekken we ook een opdracht: zelf een anker zijn voor anderen. (Un)invited
In dit katern gaan we met de leerlingen op zoek naar wat gastvrijheid (voor hen) inhoudt. Gastvrijheid is een ruim begrip en kan op verschillende manier geïnterpreteerd worden. Je bent vrij om gasten te ontvangen, het kunnen niet‐uitgenodigde gasten zijn die je toch binnenvraagt en die welkom zijn, je verwacht immers ook een zekere gastvrijheid van anderen. We bekijken samen een aantal voorbeelden van gastvrijheid en als voorbeeld nemen we hier het verhaal van Ruth. Vraag het aan ... het leven!
In dit katern bespreken we hoe mensen omgaan met levensvragen, hoe ze naar het leven kijken en waar ze naar antwoorden zoeken. Zo komen we tot een onderscheid tussen ‘levensbeschouwing’ en ‘godsdienst’. We laten grote zinzoekers aan het woord, te beginnen bij Jezus van Nazareth. Doorheen het hele denkproces laten we de leerlingen proeven van diepgaande levensvragen en nodigen we hen uit om (voorzichtige) antwoorden te formuleren. Overzicht katernen Theo 4 ASO
Zeg niet zomaar ... vreemde‐ling
In dit katern gaan we op zoek naar de andere als ‘andere’, d.w.z. in de hoedanigheid van een eigen persoonlijkheid die alle respect verdient. Aan de hand van vragen als ‘wat maakt andere mensen vreemd?’, ‘hoe ga ik om met mensen die anders zijn dan ikzelf?’, ‘hoe wil ik dat mensen met mij omgaan?’, willen we de leerlingen bewust maken van hun eigen weerstanden tegenover alles wat ‘vreemd’ is, maar tevens van de kansen die in de ontmoetingen met anderen liggen. Ik ben geweld‐ig! geweldloos weerbaar?
In dit katern bestuderen we eerst wat geweld is en waar het uit voortkomt, hoe mensen doorheen de geschiedenis op geweld reageerden en waarom Jezus’ idee van volkomen geweldloosheid zo radicaal was. Daarna worden wij geconfronteerd met de ideeën van Gandhi over geweldloze weerbaarheid. In de integratie kunnen we enkele geweldloze weerbare oefeningen uitproberen en/of onze ideeën verwoorden met verwijzing naar de actualiteit. In verbinding
In dit katern bespreken we hoe mensen op allerlei manieren sterk met elkaar verbonden zijn. De verbondenheid blijkt bijvoorbeeld uit de impact van onze interpersoonlijke relaties op hoe we tegen het leven aankijken, of op het maken van keuzes. In dit katern bespreken we verschillende concrete voorbeelden vanuit de invalshoek van de onderlinge menselijke verbinding. Daarnaast behandelen we hoe en waarom geloven een echt ontmoetingsgebeuren is. Specifiek christelijke aandachtspunten zijn de ontmoeting van Jezus met Bartimeüs, een Bijbelcitaat uit Jesaja over hoe elk van ons in Gods handpalm staat, en de Bijbeltekst 1 Kor. 12, 12‐28 over het lichaam van Christus met de speciale eenheid en verbondenheid van de christelijke geloofsgemeenschap. De menselijke verbondenheid koppelen we concreet aan de leefwereld van de leerlingen via de bespreking van inleefreizen en sociaalnetwerksites. Doe eens normaal
In dit katern vragen we ons af waar de grens ligt tussen wat we normaal en abnormaal noemen, en hoe we op beide reageren. Gezocht en gevonden
In dit katern zullen we het voornamelijk hebben over plaatsen waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Waarom wordt een gewone plaats een ontmoetingsplaats? Waarom keren mensen ernaar terug? De leerlingen zullen op zoek moeten gaan naar de manier waarop zij ontmoeten en hoe andere mensen dat doen. Hoe gaan gelovigen om met bepaalde ontmoetingsplaatsen en waarom? Aan de hand van teksten en prenten zoeken de leerlingen dit uit. Maar we zetten ook een stap verder: wanneer wordt zo’n plek een ‘heilige’ plaats en waarom? Overzicht katernen Theo 4 ASO
Overstijgen
De rode draad van dit katern is het overstijgen van moeilijke situaties of persoonlijke problemen en de omgang met anderen. De belangrijke aspecten in dit katern zijn het omgaan met (cyber)pesten, met anders‐zijn en met het figuurlijk opnieuw geboren worden. De concrete voorbeelden zoals Jeremy, BenX en het project ‘Challenge day’ verduidelijken de thema’s. Specifiek christelijk is de Bijbeltekst met de ontmoeting tussen Nikodemus en Jezus (Joh. 3, 1‐17). Jezus betekent voor Nikodemus een spirituele bron van inspiratie voor levensvragen en de manier waarop Hij tegen het leven aankijkt. Jezus verduidelijkt de betekenis van de christelijke houding van naastenliefde en het Rijk Gods. De belangrijke achterliggende ideeën in dit katern zijn: stel jezelf weerbaar op ten opzichte van (cyber)pesten, kwets anderen niet zomaar door ze te pesten, behandel iedereen met respect, en de kracht van ontmoetingen. Verlos ons van ...
De rode draad van dit katern sluit aan bij de uitdrukking ‘Verlos ons van …’ en heeft te maken met op wie of wat mensen wel of niet kunnen vertrouwen. Dit betreft het omgaan met weerbaarheid en groepsdruk, weet hebben van de eigen principes. Het startpunt vormt een gesprek over het opdoeken van de belspelletjes. Zo maakt de smaakmaker een overgang naar de kern, met eerst een concreet voorbeeld van financiële en psychologische uitbuiting in naam van het geloof door de zogenaamde gebedsgenezer Benny Hinn. Na de vormen van uitbuiting via het geloof, bekijken we enkele positieve en authentieke keuzes die voor christenen wel waardevol kunnen zijn. We gaan dieper in op de mirakels in Lourdes en de mirakels van Jezus. We bespreken het Bijbelverhaal van Jezus in de tempel (Johannes 2, 13‐ 22), waar Jezus tegenover de handelaars staat die vooral munt slaan uit het geloof. De bedoeling van de integratie is om de leerlingen de thematiek m.b.t. ‘Verlos ons van …’ en het omgaan met vertrouwen of bescherming te laten toepassen op hun eigen levenssituaties. Het wij‐land
In dit katern willen we het belang van ontmoetingen bestuderen: we zoeken een gepaste omschrijving en analyseren twee vormen. Centraal willen we de maaltijd, en in het bijzonder het Laatste Avondmaal, als ontmoeting bij uitstek plaatsen. Zowel Jezus als Paulus benadrukken het belang van de tafelgemeenschap. Het speelt (g)een rol
In dit katern gaan we met de leerlingen op zoek naar de rollen die mensen soms spelen. In bepaalde gevallen kan dit zowel positief als negatief overkomen. Het is belangrijk om dan op zoek te gaan naar de echte identiteit van deze persoon of jezelf. Wanneer is het gepast om een rol te spelen en wanneer niet? We hebben de vrijheid om te bepalen wat we doen, maar zonder dat we het beseffen krimpt die vrijheid wel eens ineen. Het is goed dat de leerlingen gaan nadenken over de plaats die ze zichzelf geven binnen de groep en over de ‘rol’ die zij daar spelen. Overzicht katernen Theo 4 ASO
De kleur in jouw ogen ...
De titel kan de lezer een beetje op het verkeerde been zetten. Die verwijst namelijk naar een psychologisch experiment (zie leskern) waar er gediscrimineerd wordt o.b.v. de oogkleur. De rode draad van de les is toegespitst op hoe gedrag kan worden bepaald door de omgang met anderen. De belangrijke ideeën van de les gaan in de richting van: baseer je niet op de kleur van iemands uiterlijk, maar kijk verder. Kijk niet op anderen neer en behandel iedereen gelijk, met respect en zonder vooroordelen. De gelijkenis tussen een farizeeër en een tollenaar (Lucas 18, 9‐14) vormt in dit katern een specifiek christelijk Bijbelverhaal dat door Jezus wordt verteld. Gewijzigd levensgeluk
In dit katern bespreken we hoe mensen op zoek kunnen gaan naar een dieper levensgeluk en allerlei vormen van ingrijpende bekeringsmomenten. De aandacht gaat naar verschillende levensbeschouwingen, zoals het hindoeïsme met J. Roberts, de Grieks‐orthodoxe kerk en het boeddhisme met L. Cohen. Specifiek christelijk in dit katern zijn het bekeringsverhaal van Saulus/Paulus (Handelingen), J.H. Newman en de getuigenis van de inleefreis van Matthias Veryser. De Integratie verbindt het zoeken naar en het omgaan met levensgeluk van de leerlingen met hun belangrijke levensmomenten via foto’s en een levenslijn. Op voet van vrede
Dit katern wil de leerlingen eerst laten ontdekken dat vrede meer is dan de afwezigheid van oorlog. De vredewens van Jezus ligt aan de basis van de daaropvolgende gedachtegang: dat vrede nagestreefd moet worden en dus gewenst is in elke relatie. Daartoe is het nodig om in zichzelf de vrede op te bouwen. Veel liefs
In dit katern stellen we ons de vraag wat de liefde bijdraagt aan de kwaliteit van ons spreken en ons handelen. Daartoe is het belangrijk om te ontdekken wat dit ‘surplus van de liefde’ inhoudt en hoe ver we dat surplus kunnen drijven. Ons uitgangspunt zal het verhaal van de voetwassing zijn, maar we zullen ook het Hooglied van de liefde uit de Korintiërsbrief van Paulus laten spreken, en de kunstvorm van de piëta analyseren. Hoedje op, hoedje af
In dit katern zoeken we naar wat verstandig/wijs denken is. Aan de hand van de zes denkhoedentheorie van de Bono worden de leerlingen geconfronteerd met diverse denkstijlen en het effect dat die hebben op het communiceren met anderen en het komen tot keuzes. Overzicht katernen Theo 4 ASO
Willens nillens
Iedereen heeft zo zijn eigen willetje, dat is geweten. Maar hoever drijven we onze eigen wil door? En welke rol speelt onze ‘goesting’ daarin? Dat zijn de vragen die we ons in dit katern zullen stellen. Koning Salomo heeft er ook mee geworsteld. Hij zal onze gids zijn. Verder analyseren we onze verlangens aan de hand van wat prof. Kristiaan Depoortere over verlangens schreef in zijn boek ‘Klei en Adem’. Weer of geen weer
Dit katern gaat over goedheid, door en door goed zijn. ‘Wees onverdeeld goed’, zegt Jezus. Maar … kan dat wel in alle omstandigheden? We onderzoeken het wel en wee van dit ideaal. De film ‘Le fabuleux destin d’Amélie Poulain’ en begrippen als ‘autonomie’, ‘heteronomie’, ‘mededogen’ en ‘mantelzorg’ helpen ons om scherper te focussen. Hallooo, is daar iemand?
In dit katern gaan we op zoek naar wat een roeping is. De leerlingen kunnen zich daar meestal geen beeld van vormen omdat dit een ‘ver‐van‐mijn‐bed‐show’ is. Het staat vast dat ook jongeren bezig zijn met het transcendente en het immanente. Erover praten en ernaar op zoek gaan is een hele stap. Dit katern kan hen helpen om zichzelf een beetje tegen te komen, hoe confronterend dat ook mag zijn. Het laat hen nadenken over zichzelf en over anderen. Waar twee of meer ...
Vanuit de Bijbeltekst ‘Waar twee of meer mensen in Mijn naam samen zijn, daar ben Ik in hun midden’ zoeken we naar wat ‘kerk ZIJN’ tegenwoordig voor jongeren kan betekenen. Anders bekeken
Dit katern gaat over de aspecten van mensen die in armoede leven en hoe zo’n moeilijke leefsituatie kan verbeteren door solidariteit (zowel materiële als sociale steun). Allerlei verklarende aspecten van armoede komen aan bod zoals het spinnenwebmodel. De leerlingen worden zich bewust van en hebben oog voor het feit dat armoede meer is dan materiële tekorten, maar dat de armoede ook op sociaal gebied veel leegte kan veroorzaken. De leerlingen merken dat er allerlei vormen zijn van engagement voor de andere. Specifiek wordt naastenliefde besproken vanuit een christelijke houding met oog voor de zwakkeren. Dit katern behandelt specifiek uit de Bijbel het ‘Penningske van de weduwe’ (Marcus 12, 38‐44), de liefdesopdracht voor de minsten (Mattheüs 25, 44‐45) en toont hoe Jezus Christus leeft vanuit Gods liefde. De titel ‘Anders bekeken’ heeft te maken met de christelijke voorkeur voor de arme als inspiratie en uitdaging. Verder worden enkele concrete vormen van internationale solidariteit uitgediept. In de integratie volgen het online‐inleefspel PING en/of de Music for life‐actie. Het vuur in mij
In dit katern linken we Pinksteren aan ons enthousiasme om van ons leven iets te maken. Na een inleiding over de intensiteit van onze interesse, maken we kennis met het Pinkstergebeuren. Dit doen we aan de hand van het verhaal uit de Handelingen der Apostelen en een prachtig kunstwerk van Anne Tiessé. Deze kennis willen we ten slotte toepassen: wat betekent het ‘vervuld te zijn van de Geest’? Overzicht katernen Theo 4 ASO
Intiem in team
In dit katern bespreken we het belang van intimiteit en seksualiteit voor jongeren. Sommige jongeren vergeten nogal eens dat het niet alleen om seksualiteit draait, maar dat intimiteit zeer belangrijk is. Als koppel is het belangrijk dat je als één team functioneert. Het gaat er dus niet om om snel, snel de eerste de beste partner te kiezen, maar wel om weloverwogen iemand uit te zoeken bij wie jij je goed voelt, bij wie je kan thuiskomen en jezelf kan zijn. Ben je benieuwd hoe de jongeren zullen reageren op deze vragen en gesprekken? Ga dan snel de uitdaging aan.
Overzicht katernen Theo 4 ASO
