Economie
De grote mobiliteitsenquête
‘Mensen dénken dat de wagen sneller is. Weet u wat goed is om die perceptie te doorbreken? Aparte busstroken.’ (Roger Kesteloot, De Lijn)
‘De wagen blijft voor de meeste trajecten de snelste oplossing.’ (Danny Smagghe, Touring)
28,7% 27,14% Er is geen mogelijkheid via het openbaar vervoer om op mijn werk te raken Ik doe vaak nog boodschappen voor/na het werk Autorijden bespaart me tijd Mijn werkuren Het openbaar vervoer is onpraktisch In de auto heb ik geen last van de weersomstandigheden Ik moet vaak materiaal meesleuren Ik heb een wagen nodig voor de uitoefening van mijn job Ik moet de kinderen afzetten/ophalen voor/na het werk Ander Ik heb een bedrijfswagen Autorijden is gemakkelijker Ik doe wat ik wil in mijn auto Er zijn vaak geen zitplaatsen in de bus/trein Ik stoor me aan de mensen in de bus/trein Autorijden bespaart me geld Autorijden is veiliger
26,86% 26,22%
25,48% % 21,25 % 18,03
‘Wat zijn de voornaamste redenen waarom u met de auto van/naar het werk rijdt?’
% 16,47 6% 11,9 6% 7 , 0 1 % 4 9 , 9 % 9,02
Antwoorden van de Nederlandstalige respondenten. Respondenten mochten tot drie antwoorden aanvinken.
% 6,44 % 2,94 % 9 1,2 % 1 1,0 % 0 , 1 1
25 0
50
75
100
Een op de twintig Vlamingen staat dagelijks in de file Een op de twintig Vlamingen staat elke dag in de file, maar tegelijk denkt hij dat je met de auto tijd bespaart. Dat blijkt uit de mobiliteitsenquête van autoconstructeur Peugeot. DOOR JEF VAN BAELEN rieduizend vierhonderd Belgen namen deel aan de enquête, Knack plukte er de interessantste Vlaamse cijfers uit. Gevraagd om een reactie, zegt minister van Mobiliteit Hilde Crevits (CD&V) dat ze, meer nog dan door het hoge aantal filerijders, verontrust is door de grote ergernis die de dagelijkse ochtenden avondspits veroorzaakt. Een maatschappelijk probleem dat een enorme impact heeft op het leven van duizenden Vlamingen, zo noemt ze het. ‘Bijna iedereen staat wel eens in de file, en men ergert zich er kapot aan wanneer het gebeurt.
D
46 ❘ 8 SEPTEMBER 2010 ❘ WWW.KNACK.BE
Als dat geen motor is om onze mobiliteit te herbekijken, dan weet ik het niet meer’, aldus de minister. Toch blijven we met zijn allen gedwee aanschuiven. Waarop stapt de Vlaming, die vaak op voorhand weet dat hij in een file zal terechtkomen – en zich dus zal ergeren – toch zo massaal in de wagen? Een belangrijke reden is, volgens de Peugeotenquête, dat autorijden tijd bespaart. Ondanks de files. ‘Reken het maar na: voor de meeste trajecten blijft de wagen de snelste oplossing’, meent Danny Smagghe van automobilistenvereniging Touring. ‘Natuurlijk vinden we in de file staan niet plezierig, maar we beginnen er
wel aan te wennen. Men calculeert het in, men leert ermee leven, zo lijkt het wel. Een stijgende trend is bijvoorbeeld dat veel dagelijkse filerijders in de file telefoneren, dus eigenlijk daar al beginnen te werken. Vergeet ook niet dat veel mensen gewoon geen andere keuze hebben. De baas verwacht dat ze op een bepaald uur aan de slag gaan.’ ‘Als het om zogeheten ketenverplaatsingen gaat, een trip waarbij men bijvoorbeeld eerst de kinderen aan school afzet, dan richting werkt rijdt, naar de winkel en vervolgens weer naar huis, heeft de wagen wellicht een voorsprong waar moeilijk aan te tornen valt’, erkent Roger
‘Mensen ergeren zich kapot aan files. Als dat geen aanzet is om onze mobiliteit te herbekijken.’ (Minister van Mobiliteit Hilde Crevits)
Kesteloot, directeur-generaal van De Lijn. ‘Maar in veel gevallen denk ik dat het openbaar vervoer erg concurrentieel is, zeker in de stad. Mensen denken, met de nadruk op denken, dat de wagen sneller is, al kan de realiteit soms anders zijn, zeker op plaatsen waar er veel files zijn. Weet u wat goed is om die perceptie te breken? Aparte busstroken, zoals op de E313. Ik ben ervan overtuigd dat iedere keer dat daar een bus probleemloos voorbij een file stuift mensen een overstap naar het openbaar vervoer zullen overwegen.’ Marjan Frederix van Mobiel 21, een vereniging die ijvert voor duurzame mobiliteit, volgt die redenering: ‘De alternatieven moeten sneller worden gemaakt, maar ik ben er hoe dan ook niet van overtuigd dat autorijden per definitie tijd bespaart. Op de trein kun je bijvoorbeeld gerust al wat papierwerk verzetten. En wie fietst, moet ’s avonds niet meer naar de fitness. Waar houd je dan uiteindelijk de meeste vrije tijd mee over?’
Waardig transport Veel Vlamingen (14 procent) zien blijkbaar ook geen mogelijkheid om met het openbaar vervoer op het werk te raken. ‘We hebben duidelijk nog veel werk om duidelijk te maken dat bepaalde sites wél bereikbaar zijn met het openbaar vervoer, want men gaat er veel te snel van uit dat het toch niet kan’, zucht Kesteloot, die eraan toevoegt dat er natuurlijk bedrijven
‘Iedereen gratis op de bus zou 140 miljoen euro extra kosten. Of je dat ervoor overhebt, is een politieke keuze.’ (Roger Kesteloot, De Lijn)
‘Hoe verplaatst u zich?’ Antwoorden van de Nederlandstalige respondenten. 46,9%
28,8%
20,8%
Soms
Nooit 3,5%
33,7%
32,3%
33,5%
36,4%
24,9%
9,1%
fiets 24,6%
5,5%
auto motor scooter bromfiets
1,1%
4,0%
92,0%
2,8%
6,6% 10,2% 55,5%
27,6%
3,6% 12,5%
39,9%
trein metro tram
44,0%
zijn met een ongelukkige ligging. ‘Men heeft in het verleden te veel bedrijventerreinen gepland zonder aandacht te hebben voor de mobiliteit. Combineer dat met de cultuur van de bedrijfswagens en je krijgt een mix waar het openbaar vervoer moeilijk tegenop kan.’ Luc Bontemps, gedelegeerd bestuurder van automobielfederatie Febiac, hekelt het beperkte aantal aansluitingen met het openbaar vervoer. Die zorgen ervoor dat voor veel werknemers de auto in de praktijk de enige doenbare optie is. ‘Een wagen brengt je precies daar waar je zijn moet. Voor andere vervoersmodi is het sowieso moeilijk om daarmee te concurreren, maar
Antwoorden van de Nederlandstalige respondenten.
75,5%
50,1%
38,1% 35,2% 14,7% 13,2% 9,7%
6,0% 5,3%
25
0
Regelmatig
te voet
‘Voor welke activiteiten gebruikt u het vaakst de auto’
Uitgebreide boodschappen Bezoek Recreatief Woon-werkverkeer Noodzaak voor mijn werk Kleine boodschappen (bakker, slager,…) Toeren Onderwijs Iets anders
Dagelijks
50
75
100
WWW.KNACK.BE ❘ 8 SEPTEMBER 2010 ❘ 47
▲
we kunnen nu ook niet zeggen dat het openbaar vervoer echt sterk probeert om een gelijkaardige dienstverlening op maat aan te bieden. Bovendien, en ik denk niet dat ik daar geheimen mee vertel, is er een kwalitatieve inhaalbeweging nodig. Zie de barstensvolle Brusselse metrostellen tijdens de avondspits. Dat kun je niet langer waardig transport noemen.’ Mobiel 21 vindt dat de Vlaming nogal wat drogredenen aanhaalt om met de wagen naar het werk te trekken. Marjan Frederix: ‘Een simpel voorbeeld. 11 procent van de mensen zegt: ik ga met de auto, want dan heb ik geen last van het weer. Uit onderzoek blijkt nochtans dat wie met de fiets naar het werk gaat amper zes op de honderd keer nat wordt. Het regent minder dan we denken. Maar dat besef je dus pas als je het probeert. Voor ‘uitgebreide boodschappen’ zegt een grote meerderheid in eerste instantie aan de auto te denken. Waarom is dat zo vanzelfsprekend? En hoe doen mensen zonder auto het dan? Mobiel 21 is niet tegen de auto, wij vinden alleen dat je moet nadenken over je mobiliteit en niet zomaar kiezen wat het makkelijkste lijkt. De auto is voor velen het gewoontevervoermiddel. Maar soms moet je gewoonten in vraag durven te stellen.’ Amper 1 procent van de Vlamingen gelooft dat autorijden geld bespaart. Het besef lijkt te zijn doorgedrongen dat de auto de duurdere optie is. Roger Kesteloot van
Economie
De grote mobiliteitsenquête
▲
De Lijn vermoedt dat chauffeurs inzien dat een auto hoe dan ook al duur is, en bovendien een heel pak verborgen kosten meebrengt. ‘Neem alleen al parkeren. De hoge aankoopprijs, de brandstofkosten en allerlei belastingen en verzekeringen, dat maakt samen al een serieus bedrag, maar daar hebben we tenminste zicht op. Maar tel eens uit hoeveel parkeren op een jaar kost: daar val je van achterover.’ Er zijn echter een heel pak Vlamingen met een bedrijfswagen, voor wie autorijden niet zoveel kost. Dat is sommige verkeersspecialisten een doorn in het oog. ‘België is het walhalla van de bedrijfswagen,’ zegt Kesteloot. ‘Als mensen gedeeltelijk worden verloond via een bedrijfswagen, voelen ze zich verplicht om die ook te gebruiken.’ ‘Je stimuleert mensen om veel met de auto te rijden. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?’ aldus Frederix. ‘De overheid moet dringend een alternatief voorzien. Waarom duurzame mobiliteit niet stimuleren via een mobiliteitsbudget? Met een mobiliteitsbudget kun je bijvoorbeeld een fiets of een abonnement voor het openbaar vervoer kopen. Werkgevers kunnen er een computer voor thuiswerk mee bekostigen. Nederland heeft al zo’n systeem. Sowieso moet men bedrijfswagens fiscaal minder aantrekkelijk maken, want dat fenomeen loopt stilaan uit de hand.’ ‘Bedrijfswagens hebben het fileprobleem niet gecreëerd en ze afschaffen zal het drukke verkeer niet oplossen’, riposteert Luc Bontemps van Febiac. ‘De mensen die er nu een hebben, moeten ook zonder die bedrijfswagen op hun werk kunnen raken. Men is hier nogal kortzichtig en onderschat het nut dat die wagens voor veel werknemers wel degelijk hebben.’
Mordicus aan de kust De wagen wordt te vaak gebruikt wanneer het eigenlijk niet echt nodig is, menen de mobiliteitsspecialisten. Daarin vinden zelfs Smagghe en Frederix elkaar, hoewel zij het voor de rest over weinig eens zijn. ‘38 procent gebruikt de wagen voor recreatief verkeer. Dat is een nieuw fenomeen, van de laatste twee jaar, schat ik’, aldus Smagghe. ‘Eigenlijk is het best verontrustend. Dat vrijetijdsverkeer zorgt er sinds pakweg 2008 voor dat de avondspits op vrijdag gevoelig verlengt. Touring riep al op om het niet te doen, maar het is blijkbaar onstuitbaar: mensen willen mordicus als eerste aan de kust zijn. De recreanten vertrekken zo vroeg mogelijk, zelfs al beseft men dat dat onvermijdelijk aanschuiven betekent.’ 48 ❘ 8 SEPTEMBER 2010 ❘ WWW.KNACK.BE
‘België loopt achter’ Ons land mist voorlopig de infrastructuur om de elektrische wagen echt te lanceren. DOOR JEF VAN BAELEN
D
e elektrische wagen is er en het is maar een kwestie van tijd eer hij de markt verovert, stelt Luc Bontemps, gedelegeerd bestuurder van automobielfederatie Febiac. Bontemps ziet één belangrijk struikelblok voor de elektrische wagen: de Belgische overheid. Die doet, in tegenstelling tot die van onze buurlanden, weinig moeite om de elektrische auto te laten doorbreken. ‘Het is een politieke keuze om zoiets al dan niet te doen. Ik stel alleen vast dat België vooralsnog niet voor de elektrische wagen kiest. Ons land beschikt bijvoorbeeld amper over
elektrische herlaadstations, terwijl je die in Frankrijk of Nederland wel al vindt. Ook fiscaal is het nog wachten op een écht aanmoedigingsbeleid.’ Het idee dat elektrische wagens duur zijn, is volgens Bontemps niet helemaal onterecht, maar hoeft daarom geen onoverkomelijk struikelblok te betekenen. ‘Nieuwe technologie heeft nu eenmaal haar prijs, maar de brandstof zelf is relatief goedkoop. In zijn totaliteit is de elektrische wagen een competitief alternatief, zeker als de fiscaliteit wordt aangepakt. Dat dergelijke auto’s een beperkt bereik hebben, klopt eveneens, al kun-
nen de nieuwste types wel langere afstanden aan. Bestuurders zijn bezorgd dat ze zullen stilvallen. Net daarom moeten er dringend meer herlaadpunten komen. Puur elektrische wagens zie ik voorlopig eerder als stadswagentjes, hybride modellen met een range extender kunnen bij langere afstanden overschakelen op een secundaire motor. ‘Er zitten een aantal bijzonder interessante elektrische modellen aan te komen, maar omdat ons land achterloopt, wachten de constructeurs af. Dat is een vicieuze cirkel: er komen minder elektrische wagens omdat de infrastructuur niet klaar is en men talmt met de infrastructuur omdat er nog niet veel elektrische wagens zijn. De doorbraak zal hier langer op zich laten wachten dan eigenlijk nodig is, tenzij de politici alsnog wakker schieten.’
‘Wat zijn volgens u de grootste struikelblokken voor de elektrische wagen’ 58,5%
Antwoorden van de Nederlandstalige respondenten. De kostprijs De beperkte afstand die men ermee kan afleggen Het gebrek aan een netwerk van herlaadstations De lange herlaadtijd Het beperkte aanbod van modellen Het zijn vooral kleine auto’s Het beperkte vermogen Het design van deze auto’s Er zijn geen struikelblokken
51,5%
45,8%
38,9% 14,4% 13,3% 8,9% 2,8% 1,3%
25 0
‘Men denkt gewoon te weinig na over mobiliteit. De automobilist stelt schijnbare evidenties te weinig in vraag,’ vindt Marjan Frederix van Mobiel 21, ‘want het is niet logisch om in de file te gaan staan. Het zou ook al veel helpen als men tenminste het vervoersmiddel naargelang de bestemming zou kiezen. Is er bijvoorbeeld echt een reden
50
75
100
om voor een verplaatsing van minder dan vijf kilometer niet te fietsen, of zelfs te wandelen? Waarom zouden we daarvoor onwillekeurig in onze auto kruipen?’ DE ENQUÊTE WERD DOOR MEDIAPOLL, IN SAMENWERKING MET PEUGEOT, VIA HET INTERNET AFGENOMEN BIJ 3400 RESPONDENTEN.
The Econopolis Economic Encounter presents
NASSIM NICHOLAS TALEB Tuesday 12 October 2010, 3:30 p.m. Square Brussels Meeting Centre
E XC LU S I V E L E C T U R E
What’s the next Black Swan? Top economist Prof. Nassim Nicholas Taleb, the best-selling author of the ‘The Black Swan’ and ‘Fooled by Randomness’ speaks for the first time in Belgium. Followed by an interactive Q&A session with Geert Noels, Econopolis and Johan Van Overtveldt, VKW.
Each participant will receive a free signed copy of Taleb’s bestseller ‘The Black Swan: the impact of the highly improbable’.
Register now on www.econoshock.be/encounter In partnership with
Thanks to www.huybrechts.be
An initiative of
Economie
De grote mobiliteitsenquête
Meer dan anderhalf uur per dag Dag na dag veel tijd kwijt aan pendelen? De meerderheid van de Vlamingen ziet er geen been in. DOOR JEF VAN BAELEN
‘Vanaf welke reistijd (heen en terug) zou u overwegen van werk te veranderen?’ Antwoorden van de Nederlandstalige respondenten.
6,7%
L
uc Vanophalvens van humanresourcesadviesbureau Berenschot schrikt ervan dat maar liefst 36 procent van de Vlamingen in een kwartier of minder naar het werk zou rijden. ‘Dat kan bijna alleen maar betekenen dat nogal wat mensen hun reistijd onderschatten’, meent hij. Dat meer dan de helft van de Vlamingen bereid is anderhalf uur per dag en meer te spenderen aan woonwerkverkeer, verbaast hem niet. ‘De Belg is wat dat betreft zeer ruimdenkend. Een deel van de verklaring is dat hij verknocht is aan zijn kerktoren, en dus ook wel wat kan verdragen om onder die kerktoren te kunnen wonen. De Belg is eigenlijk gewoon erg verknocht aan alles wat hij al kent, dus ook aan zijn job. Zolang de baas geen gekke dingen doet of vraagt, ziet hij niet gauw een reden om te vertrekken.’
6,7%
Eens iemand een baan ver weg heeft aangenomen, went hij of zij dus blijkbaar snel aan de afstand. Maar een bedrijf dat verhuist, heeft wel een probleem. Vanophalvens: ‘Een recent voorbeeld is de samensmelting van Kraft en Lu, waarbij de productie van Halle naar Mechelen verhuisde. Buitenlanders lachen om die afstand, in België is het een sociaal conflict waard. Zeker de lagere jobprofielen zien op tegen de nieuwe verplaatsing en haken vaak af. Hogere profielen zijn meer geneigd om daarin mee te stappen, zolang de afstand niet overdreven is.’ Verhuizen voor een job doet de Belg nauwelijks, ook al zou dat voor velen een forse besparing in de dagelijkse reistijd betekenen. Vanophalvens: ‘Voor een Limburger is Leuven al ver, Gent is bij wijze van spreken de andere kant van de wereld. De motor daarvan
6,4%
13,1% 13,7%
26,8%
20,8%
47,6% 14,0%
61,6% 12,1%
73,7% 5,8% 4,7% 2,8%
‘Hoelang bent u in totaal per dag onderweg van en naar uw werk?’ Antwoorden van de Nederlandstalige respondenten. Kader
Bediende
Arbeider
Zelfstandige
12,7%
8,0%
11,3%
14,7%
16,2%
23,7%
18,5%
26,1%
32,2%
18,0%
16,6%
17,8%
16,3%
18,6%
12,2%
15,0%
15,4%
16,1%
15,3%
10,8%
13,1%
18,3%
12,9%
9,0%
9,5%
7,7%
10,2%
7,7%
3,4%
5,0%
3,7%
4,6%
3,9%
1,7%
2,7%
2,7%
3,7%
3,0%
1,1%
2,3%
1,4%
1,7%
1,4%
1,1%
1,8%
0,3%
0,2%
0,4%
1,7%
0,9%
Ik werk thuis 1,8%
0,5%
0,3%
0,0%
15,8%
Ik heb geen vaste werkplaats 1,2%
1,0%
0,5%
1,1%
5,0%
50 ❘ 8 SEPTEMBER 2010 ❘ WWW.KNACK.BE
De reistijd heeft geen impact
79,5%
84,2% 87,0%
13,0%
100%
is onze woningpolitiek. Belgen zijn vaak eigenaar van hun huis, dat ze niet zelden met eigen handen hebben gebouwd, en in ieder geval sterk aan hun eigen smaak hebben aangepast. Nederlanders wonen in onopvallende, onderling inwisselbare rijhuisjes. Natuurlijk verhuizen zij sneller. Ik ben er echter van overtuigd dat de volgende generaties komaf zullen maken met die Belgische honkvastheid. Jongeren hangen niet meer vast aan hun kerktoren en hechten meer belang aan een aangename balans tussen het privéleven en het werk. De jongere generatie zal niet bereid zijn dagelijks uren te spenderen aan woon-werkverkeer. Daarin verschilt ze fundamenteel van de generatie van haar ouders.’
SECOND PLACE De beurs voor uw tweede verblijf
010 2 r e b m e t p e s 24 -26 ssels Expo Bru Interesse in een tweede verblijf voor uw vakantie en als investering? Bezoek dan de 9e editie van Second Place Brussel, met dagelijkse seminars en meer dan 100 exposanten uit 35 landen. Kortingskaarten beschikbaar via de website. Meer informatie? - 0032(0)9 241 99 97 -
[email protected] www.secondplace.be
Ook genieten van uw investering ? BENGT PETTERSSON
Economie
De grote mobiliteitsenquête Gratis
Oplossingen voor de files Eén op de vier wil gratis op trein, tram en bus Beter openbaar vervoer kan volgens veel Vlamingen het fileprobleem oplossen. Een kwart van de Vlamingen wil gratis openbaar vervoer. Mobiliteitsspecialisten vinden dat echter geen goed idee. DOOR JEF VAN BAELEN
en beter of uitgebreider openbaar vervoer is volgens 45 procent van de Vlamingen een oplossing voor het fileprobleem. ‘Het openbaar vervoer moet veiliger, comfortabeler en de frequentie op de lijnen moet hoger’, stelt Danny Smagghe van automobilistenfederatie Touring. ‘Anders kan het nooit een volwaardig alternatief voor de wagen zijn.’ Minister van Mobiliteit Hilde Crevits (CD&V) repliceert dat er de laatste tien jaar al fel in het openbaar vervoer is geïnvesteerd, en dat je de situatie uit het (recente) verleden niet moet verwarren met hoe het openbaar vervoer er vandaag voor staat. ‘Internationale vergelijkingen leren dat we ondertussen wel de toets met het buitenland kunnen doorstaan. Er is vooral nog veel werk om dat ook aan de bevolking te communiceren. Uit onderzoek blijkt dat zeven op de tien Vlamingen amper met het aanbod vertrouwd zijn. Misschien is het niet slecht om daar nu in eerste instantie aan te werken’, aldus de minister. Maar wat kan er precies beter aan het aanbod zelf? En is er wel geld voor een beter en uitgebreider openbaar vervoer? Want zoals ieder overheidsbedrijf heeft ook De Lijn besparingsplannen. ‘Onze prioriteit ligt bij een betere doorstroming. Onze bussen moeten hun trajecten sneller kunnen afleggen’, zegt Roger Kesteloot, directeur-generaal van De Lijn. ‘Maar de tijden zijn inderdaad moeilijk en saneren
E
52 ❘ 8 SEPTEMBER 2010 ❘ WWW.KNACK.BE
En waarom het openbaar vervoer niet helemaal gratis maken? Eén op de vier Vlamingen ziet daarin een oplossing voor het fileprobleem. ‘Het voorstel is niet zo denkbeeldig als het lijkt’, meent Kesteloot. ‘De Lijn krijgt momenteel een dotatie van de Vlaamse overheid van 800 miljoen euro. Die dekt alles wat de reizigers niet betalen. De buskaartjes zelf leveren ongeveer 140 miljoen op. Als de overheid dat bedrag bijkomend zou voorzien, is gratis busvervoer een feit. Onoverkomelijk is die som niet, het is dus een politieke keuze om busvervoer al dan niet gratis te maken.’ De verantwoordelijke minister is echter allerminst enthousiast. ‘Dat gratis openbaar vervoer voor meer reizigers zorgt, is een illusie’, zegt Hilde Crevits. ‘In het buitenland is het openbaar vervoer vaak fors duurder, en toch wordt er meer gebruik van gemaakt. De verklaring ligt in een
‘Hoe vaak staat u in de file, en in welke mate stoort u dat ?’ Antwoorden van de Nederlandstalige respondenten.
32,7% mateloos 40,4% veel
Dagelijks 4,8%
17,2% mateloos
35,0% veel
26,3% beetje 0,0%
helemaal niet
Regelmatig 12,2%
Nooit 34,2%
44,9% beetje
Soms 48,8% 26,3% mateloos 2,7%
helemaal niet 38,5% veel
32,9% beetje 1,7%
moet. Dat betekent niet dat alle investeringen stoppen – denk maar aan de uitbreiding van het tramnet rond Antwerpen – het komt eropaan keuzes te maken, dus daar investeren waar de vraag het grootst is en snoeien in lijnen met een lage bezetting. We proberen hoe dan ook de reiziger zo veel mogelijk te ontzien.’ Wat de doorstroming betreft, de Vlaamse overheid is gestart met een proefproject waarbij bussen een chip krijgen zodat ze de stoplichten kunnen beïnvloeden. Als de test goed verloopt, wordt het systeem vanaf 2012 algemeen ingevoerd.
helemaal niet
betere dienstverlening, in veiliger en properder stations, in aansluitingen die beter op elkaar zijn afgestemd. Daar moet je op inzetten. Als we daar 140 miljoen voor zouden kunnen gebruiken, win je meer reizigers dan wanneer je het huidige aanbod gratis maakt. Nu, we kunnen wel theoretiseren over wat we met extra geld zouden kunnen doen, maar de realiteit is dat er momenteel gesaneerd moet worden.’ Ook Marjan Frederix van Mobiel 21 is niet gewonnen voor gratis openbaar vervoer, want dat zou een oneigenlijke shift in het verplaatsingsgedrag veroorzaken. ‘In
die dat systeem haast probleemloos zouden kunnen invoeren, hebben dat voorlopig nog niet gedaan. Er zullen in de toekomst dus ongetwijfeld meer mensen met glijdende werkuren aan de slag zijn’, meent Vanophalvens. ‘Een voorbehoud wel: in de dienstverlenende sector zitten de glijdende werkuren nu wel stilaan aan hun plafond. Het personeel moet tenslotte beschikbaar blijven voor de klant.’
Glijdende werkuren
Carpoolen
Thuiswerk en glijdende werkuren scoren goed in de mobiliteitsenquête van Peugeot. Dat valt dan mee, want Luc Vanophalvens van hr-adviesbureau Berenschot verwacht dat die twee systemen in de komende jaren nog een hoge vlucht zullen nemen: ‘Werknemers vragen erom en werkgevers zien het almaar vaker zitten. Alleen: zoals bij alle verandering moet je in het begin rekening houden met enige weerstand. Zeker het thuiswerk was al aan een felle opmars bezig, al lijkt die het laatste jaar een beetje stilgevallen. De verklaring ligt voor de hand: in de aanvangsfase vraagt thuiswerk een investering, zowel qua organisatie maar ook bijvoorbeeld qua IT-infrastructuur. Werkgevers hadden de laatste tijd andere katten te geselen. Op termijn is thuiswerk echter een rendabele en zelfs een kostenbesparende maatregel.’ Ook de glijdende werkuren zitten nog lang niet aan hun limiet. ‘Veel bedrijven
Minister van Mobiliteit Hilde Crevits merkt op dat carpoolen weer in de lift zit. ‘Een paar jaar geleden was carpoolen onder verkeersspecialisten hét buzzword. Tegenwoordig praat men er veel minder over, maar wordt het wel meer gedaan. Dat meer dan één op de vijf aan carpoolen denkt, is bijzonder goed nieuws. Je merkt het ook in de praktijk: de carpoolparkings beginnen aardig vol te raken.’
ziet bovendien een proefproject met personenwagens. ‘Zelf ben ik ervoor gewonnen, maar we moeten de effecten op voorhand goed inschatten en een zekere consensus met de bevolking vinden’, zegt minister van Mobiliteit Crevits. ‘Eigenlijk is het de logica zelve dat je de hele vervoersfiscaliteit hervormt en vervangt door een kilometerheffing, waardoor weggebruikers zich bewuster worden van de kosten die ze veroorzaken. We hebben er nu de technische middelen voor. Alleen blijft de kwestie dat mensen die echt een auto nodig hebben, die bij wijze van spreken geen andere keus hebben dan ermee te rijden, niet het slachtoffer van zo’n hervorming mogen worden. Ik zie in rekeningrijden onder meer een middel om het verkeer beter in de tijd te spreiden, door in de spits rijden duurder te maken. Onze huidige wegeninfrastructuur efficiënter gebruiken zou immers een ferme winst zijn.’ Marjan Frederix van Mobiel 21 gelooft sterk in rekeningrijden en wil dat de opbrengst van zo’n maatregel zoveel mogelijk in alternatieve mobiliteitsoplossingen wordt gepompt. Touring stelt dat het alleen akkoord kan gaan met rekeningrijden als álle andere vervoersbelastingen wegvallen. In dat geval zou het voor veel chauffeurs zelfs een besparing kunnen betekenen, meent de automobilistenfederatie.
Rekeningrijden Rekeningrijden kan amper 9 procent van de bevraagden overtuigen. En laat het nu net daar zijn dat de Vlaamse overheid momenteel concrete stappen zet. Zodra de Vlaamse regering het toepassingskader heeft uitgewerkt – hebben milieuvriendelijke motoren bijvoorbeeld recht op een goedkoper tarief? – komt er deze legislatuur nog rekeningrijden voor vrachtwagens. Het Vlaamse regeerakkoord voor45,4% 38,7% 30,2%
Beter openbaar vervoer Thuiswerk Glijdende werkuren Gratis openbaar vervoer Voor elke verplaatsing een aangepast vervoermiddel Carpoolen Openbaar vervoer terugbetaald door werkgever Vrachtwagens buiten de piekuren Bedrijfswagens fiscaal onaantrekkelijk maken Parking aan de stadsrand en dan gratis openbaar vervoer naar de stad Extra vergoeding wanneer men gebruik maakt van het openbaar vervoer Combinatie van verschillende vervoermiddelen vergemakkelijken Parking aan de stadsrand en dan goedkoper openbaar vervoer naar de stad Uitbreiding wegeninfrastructuur Rekeningrijden
25,2% 2 2 ,5% 21,0% 18,6% % 17,6 % 5 , 7 1 % 8 , 6 1 % 15,7 % 8 , 3 1 % 12,7
Meer verspreide inplanting van de bedrijven In de stad gaan wonen Er is geen oplossing voor het fileprobleem Duurdere brandstof
‘Wat is volgens u de oplossing voor het fileprobleem?’ Antwoorden van de Nederlandstalige respondenten.
9,4% 9,1% 8,4% 7,7% 6,8% 5,6%
25 0
50
75
100
WWW.KNACK.BE ❘ 8 SEPTEMBER 2010 ❘ 53
▲
Hasselt blijkt dat vooral wie vroeger stapte of fietste nu vaker de bus neemt. Gratis openbaar vervoer zorgt soms dus zelfs voor een afname van de duurzame mobiliteit. Bovendien moet er een maatschappelijk draagvlak zijn voor elke euro die je investeert, en het budget van De Lijn ligt nu al onder vuur. Het is niet het moment voor een experiment met gratis openbaar vervoer.’
Economie
De grote mobiliteitsenquête
Meer wegen De steun voor een uitbreiding van de wegeninfrastructuur is merkwaardig laag. Automobilisten zitten blijkbaar niet te wachten op extra rijstroken. ‘Meer wegen is hoogstens een tijdelijke oplossing’, meent Marjan Frederix van Mobiel 21. ‘Maak een extra rijstrook en ze slibt binnen de kortste keren dicht. De densiteit van ons wegennet is het probleem niet. Het heeft, bijvoorbeeld, geen enkele zin om de Brusselse ring te verbreden. Bottlenecks zijn hoe dan ook onvermijdelijk, hoeveel asfalt je er ook bij giet.’ Danny Smagghe van Touring heeft een andere verklaring voor de lage populariteit van extra wegen. ‘Enkel wie zelf iedere dag in de file staat, beseft waar de problemen liggen. Ik kan me voorstellen dat wie
slechts sporadisch moet aanschuiven, geen zin heeft in grootschalige wegwerkzaamheden en die ook niet nodig vindt.’ Wat is volgens de verkeersspecialisten zelf de oplossing van het fileprobleem? ‘Minder auto’s op de baan, dat is de kern van het verhaal’, zegt Marjan Frederix. ‘En meer aandacht voor een verstandige vestiging. In het verleden gebeurde de ruimtelijke ordening niet altijd doordacht, maar laat ons ervoor ijveren dat werkgevers zich voortaan dicht bij hun personeel vestigen. Het kan ook geen kwaad om mensen financieel te motiveren om in de stad te gaan wonen.’ Smagghe ziet dat anders. ‘Als men al eens het omgekeerde zou doen van wat men nu doet,’ stelt hij, ‘en in plaats van eerst het autoverkeer te ontmoedigen en
‘Mensen willen niet meer dag na dag dezelfde auto’ Peugeot is niet langer louter een constructeur van auto’s, maar wil ook mobiliteitspakketten verhuren. De Fransen denken dat ze daarmee het middel hebben gevonden om de elektrische auto te lanceren. DOOR JEF VAN BAELEN
D
ertig procent van de bevraagden ziet zich eventueel opteren voor wat in de Peugeotenquête ‘een totaalpakket mobiliteit’ wordt genoemd. De premisse is dat je binnen dat pakket vrij kunt kiezen tussen meerdere transportmiddelen, naargelang de noden van het moment. Het is geen toeval dat Peugeot die vraag in het opinieonderzoek stopte. Het bedrijf experimenteert met een dienst die Mu werd gedoopt. Peugeot verkoopt daarin geen auto’s, maar mobiliteitspunten. Met Mu is het mogelijk op maandag een fiets te huren, op dinsdag een deftige berline voor een zakenlunch, de rest van de week een cabrio om van
het mooie weer te genieten en in het weekend een monovolume waarmee het gezin naar een pretpark kan trekken. Mu wordt getest bij twee Peugeotdealers in Brussel en één in Antwerpen en is, aldus Peugeot, een inslaand succes. ‘Ook al is er tot nu toe geen enkele reclame voor gemaakt’, zegt Emmanuel Scheenaerts, marketingdirecteur voor Peugeot in de Benelux. De autoconstructeur ziet een grote toekomst voor Mu. ‘Flexibiliteit dringt door in alle aspecten van ons leven, waarom dan niet in onze wagen? Mensen willen niet meer elke dag met dezelfde auto rijden en gaan dat in de toekomst zeker minder willen. We stellen ook vast dat jon-
54 ❘ 8 SEPTEMBER 2010 ❘ WWW.KNACK.BE
daarna alternatieven te zoeken, eerst de alternatieven uitwerkt. Want als die kwalitatief sterk genoeg zijn, zullen ze vanzelf de mensen uit hun auto halen.’ ‘Bij het uitwerken van die alternatieven lijkt het mij erg verstandig om rekening te houden met de realiteit, en dus in te zien dat de auto in veel gevallen nog steeds het interessantste vervoermiddel is’, stelt Luc Bontemps van Febiac. ‘Dan heb ik het zelfs niet over extra wegen of zo, maar waarom zorgt men niet dat het openbaar vervoer beter te combineren valt met de wagen? Voor veel mensen zou dat immers wel een praktisch en haalbaar alternatief betekenen. Maar dan zijn er zeker meer parkeerfaciliteiten bij stations nodig. Men praat daar allang over, maar wanneer komt het ervan?’
geren er almaar minder de nood van inzien zelf eigenaar van een wagen te zijn. Vervoersnoden zul je echter hoe dan ook nog steeds hebben.’ Vanaf oktober wil Peugeot Mu uitbreiden naar de rest van het land, te beginnen in de steden. De constructeur ziet in Mu boven-
‘Een totaalpakket waarin u kunt kiezen voor een aangepast transportmiddel (fiets, auto, trein…). Een tof idee?’ Antwoorden van de Nederlandstalige respondenten.
Geen mening 33,4%
Tof initiatief, dat lijkt wel iets voor mij 30,4%
Ik vind dit maar niets 7,7%
Tof initiatief, maar het is niets voor mij 28,5%
dien een breekijzer voor de lancering van de elektrische wagen. Een groot bezwaar dat de consument momenteel tegen die voertuigen heeft, is dat hun autonomie beperkt is. Voor zowat alle dagelijkse verplaatsingen volstaat de circa 120 kilometer die elektrische wagens bieden, maar niet voor de jaarlijkse vakantie. Peugeot overweegt zijn elektrische wagens te verkopen met een pakket Mupunten, zodat je enkele weken per jaar kunt inruilen voor een monovolume met een traditionele verbrandingsmotor. De constructeur verwacht zo veel klanten over de streep te kunnen trekken. Is Mu combineerbaar met het mobiliteitsbudget dat Mobiel 21 voorstelt (zie pagina 48)? ‘Waarom niet?’ zegt Scheenaerts. ‘Wij hebben niet gewacht tot de overheid een platform ontwikkelt en zijn zelf aan de slag gegaan. Maar als er een overkoepelend mobiliteitspakket wordt ineengeknutseld waarin bijvoorbeeld ook vervoersbewijzen voor De Lijn en de NMBS zitten, zijn wij alvast klaar om daarin mee te stappen.’
DE RECENTSTE VASTGOEDPRIJZEN
ALLE PRIJZEN PER GEMEENTE BOUWGRONDEN, HUIZEN EN APPARTEMENTEN
HEROPLEVING VAN DE HUIZENMARKT OB45308
DE TRENDS PER PROVINCIE
De Trends Vastgoedgids biedt een volledig overzicht van immoprijzen en vormt dé referentie voor al wie aan kopen en verkopen denkt. Hier vindt u ook prijsevoluties per gemeente, diepgravende analyses en overzichtelijke kaarten.
KORTINGSBON - €1 > BERICHT AAN ALLE PERSVERKOPERS: Er mag slechts 1 bon per aankoop van één Trends Vastgoedgids ingewisseld worden. De tegenwaarde van deze waardebon zal u door AMP of uw regionale verdeler worden terugbetaald indien aan de voorwaarden van dit aanbod wordt voldaan. De bonnen zullen worden opgevraagd via een retourborderel en kunnen tot 1 maand na afsluiting van de actie fysiek onder de omslag ‘couponing’ worden teruggestuurd. Enkel van de effectief teruggestuurde waardebonnen krijgt u de waarde van € 1 terugbetaald via de factuur van uw verdeler.
EXCLUSIEF VOOR
-LEZERS
Koop hem nu in uw krantenwinkel met deze kortingsbon, u betaalt slechts € 4 i.p.v. € 5. Aanbod geldig zolang de voorraad strekt, vanaf 9 september tot en met 9 oktober. Niet cumuleerbaar met andere kortingen en/of promotionele aanbiedingen.
